Ժամանակ 05.02.2015

4
ÐÆܶ޲´ÂÆ 5 öºîðàô²ð 2015 ÂÆô (SAYI) 10645 ¶ÆÜ 25 ՂՐՇ. Առաքելական Եկեղեցին կը պատրաստուի Ապրիլի 23-ի սրբադասումին ԱՆՆԱԽԱԴԷՊ ԱՐԱՐՈՂՈՒԹԻՒՆ Ցեղասպանութեան զոհերու շարականը պիտի ըլլայ Զարեհ Արք. Ազնաւուրեանի հեղինակած «Ապրիլեան նահատակներուն»ը ԽՈՐՀՐԴԱԾՈՒԹԻՒՆ «ՀԻԶՊՈՒԼԼԱՀ» ՀԱՐՈՒԱԾԵՑ Իսրայէլ ցնցուած է - Նեթանիյահու լուրջ տագնապի մէջ ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ Վերջին օրերուն Լիբանան-Իսրայէլ սահմանին առկայ լարուածութիւնը ան- կասկած, որ նոր հարթութեան կը տանի արաբ-իսրայէլեան հակամարտութիւնը: Յիշեցման կարգով նշեմ, որ իսրայէլեան ուղղաթիռ մը 18 Յունուարին սուրիա- կան «Էլ Քընայթրա» շրջանին մէջ հա- րուածած էր «Հիզպուլլահ»ի մէկ շարա- սիւնը եւ սպաննած՝ կազմակերպութեան վեց զինեալներ: Շարասիւնին մէջ եղող իրանցի բարձրաստիճան սպայ՝ զօրա- վար Էլ Ալլա Տատի նոյնպէս կը սպան- նըւէր: Իսրայէլեան բանակը քանի մը օր ետք յայտարարութեամբ մը հանդէս գալով կը նշէր, թէ այս քայլը նախաըզ- գուշական քայլ էր, որովհետեւ իրենց ունեցած տեղեկութիւններով «Հիզպուլ- լահ» նպատակ ունէր այդ շրջանին մէջ զինուորական նոր խարիսխներ կառու- ցելու եւ աշխուժացնելու մինչ այդ հա- մեմատաբար խաղաղ՝ Կոլանի ճակատը: Գրոհը ծանր «շոք »ի կը մատնէր «Հիզ- պուլլահ»ը: Զոհերուն մէջ էր նաեւ Ճի- հատ Մուղնիյէն, որ որդին էր «Հիզպուլ- լահ»ի երբեմնի ապահովական ղեկա- վար Իմատ Մուղնիյէի (յայտնի՝ Հաճ Ռատուան անունով): Իմատ Մուղնիյէ 2008 թուականին զոհ գացած էր ականուած ինքնաշարժի պայթումի մը Դամասկոսի «Քֆարքու- սա» թաղամասին մէջ: Եթէ Իսրայէլի կողմէ կատարուած քայլը երկրի զինուո- րական ղեկավարու- թեան կանոնակար- գային մէկ քայլն էր, ապա հարուածը կը կրէր նաեւ խորհըր- դանշական իմաստ- ներ: Տարբեր առիթ- ներով խօսուած է, որ Իսրայէլի քաղաքա- կան վերնախաւը յա- ճախ ինքզինք տագ- նապէն դուրս բերե- լու համար կը յենու զինուորական հարուածներու: Նոյն մօտեցումը կի- րառուած է պաղեստինեան ճակատին վրայ: Յուլիսին, օրինակ՝ Իսրայէլի Կազզէի դէմ շղթայազերծած «միքրօ պատերզամ»ին հետեւանքով զոհուե- ցան շուրջ երկու հազար պաղեստինցի- ներ եւ երկու հարիւր հազար քաղաքա- ցիներ գաղթական դարձան: Նեթանի- յահու յայտնուած է քաղաքական տագ- նապի մը առջեւ: Ան կորսնցուցած է Միացեալ Նահանգներու նախագահի հովանին եւ կը խօսուի նաեւ, որ այս ամսուան կէսերուն դէպի Միացեալ Նահանգներ կատարելիք իր այցելու- թեան առումով Պարաք Օպամա շատ խանդավառ չէ: Հետեւաբար զինուորա- կան այս քայլը կը նպատակադրէր զինք քաղաքական «պաշարում»էն դուրս բե- րել: Իր կարգին, «Հիզպուլլահ», որ զին- ւորական երեւելի մասնակցութիւն ու- նի սուրիական պատերազմին, «շոք »ի վիճակէն դուրս գալով կը հարուածէր իսրայէլեան զինուորական շարասիւն մը: 28 Յունուարի կէսօրին «Հիզպուլ- լահ» կը հարուածէր իսրաէլեան բանա- կի շարասիւն մը, լիբանանեան բռնա- գըրւած՝ «Մազարէհ Շըպհա» շրջանին մէջ: Անակնկալ այս հարուածը տագնա- պալի իրավիճակի կը մատնէր իսրայէլ- եան կողմը: «Սիտիրոթ» գտնուող երկ- րի վարչապետը արագօրէն ապահովա- կան խորհուրդի ժողովի կը հրաւիրէր: Կարգ մը արաբական աղբիւրներ կը խօ- սէին, որ գործողութեան հետեւանքով սպաննուած իսրայէլացի զինուորներուն թիւը կը հասնի տասնութի: Իսրայէլեան աղբիւրներ սակայն «շոք »ի պահը ներ- ծըծելու միտումով գաղտնի կը պահէին կորուստներու իրական թիւը: Կը խօս- ւէր նաեւ, որ իսրայէլեան բանակի «Կո- լան»ի մասնայատուկ ուժերու «Ղաֆա- հաթի» ջոկատի բարձրաստիճան սպայ մը կար սպաննուողներուն մէջ: Լիբա- նանեան գետնի վրայ Իսրայէլի կողմէ շղթայազերծուելիք ամբողջական պա- տերազմի մտավախութիւնները կը հաս- նէին իրենց գագաթնակէտին: Պաշտօ- նական Լիբանան, որ արդէն 7-րդ ամիսն ըլլալով կը մնայ առանց նախագահի, ակռաները կրճտելով կը հետեւէր Իսրա- յէլի յայտարարութեանց: Բարեբախտա- բար Իսրայէլ կը բաւականանար Լիբա- նանի սահմանային շրջաներու հրթի- ռարձակումով, որուն հետեւանքով կը զոհուէր Unifil-ի անդամ սպանացի մէկ զինուոր: Իսրայէլի Լիբանանի դէմ ամբողջա- կան պատերազմի նախափորձերը ցոյց տուած են (գլխաւորաբար՝ 1978, 1982 եւ 2006 թուականներուն), որ Իսրայէլ դէպի Լիբանան զինուորական ներխու- ժում կատարելու խնդիր չունի: Սակայն ներկայ պահու դրութեամբ ակներեւ է, որ զինուորական լայնածաւալ գործո- ղութեան մը քաղաքական որոշման բա- ցակայութիւնը կայ: Անցեալ ամառ Նե- թանիյահուի որոշումով՝ Կազզէի դէմ կատարուած պատերազմը իր նպատակ- ներուն չհասաւ: Ճիշդ է, որ Իսրայէլ պաղեստինեան կամ լիբանանեան տա- րածքները գետնի հաւասար ընելու կա- րողութիւնը ունի, սակայն այդ գործօնը քաղաքական ներուժ կամ դիրքերու ամրապնդման չի ծառայեր: Այլ ընդհա- կառակն: Այս տուեալներէն զատ այսօր շրջանին մէջ կը գործէ իրանեան տար- րը: Իրան ո՛չ միայն շրջանին մէջ քաղա- քական կամք թելադրող ուժ է, այլ նաեւ ունի զինուորական երեւելի ներկայու- թիւն: Կան նաեւ խմորումներ, որոնք ցոյց կու տան, թէ ամերիկացիք բացա- յայտ ճիգեր կ ՚ իրականացնեն Իրանը շրջանին մէջ վստահելի դաշնակից եւ «ոստիկան» նշանակելու համար: Պա- րաք Օպամա ի գին տարբեր որակի զո- հողութիւններու, կ ՚ ուզէ անպայման յաղթող խաղաքարտի վերածել Իրանի հետ համաձայնութեան օրակարգը: Այս գործընթացը կրնայ երկար տեւել, բայց կասկածէ վեր է, թէ Պարաք Օպա- մա հակառակ Թուրքիոյ եւ Սէուտական Արաբիոյ հանդէպ ունեցած կեցուածք- ներուն՝ նոր դաշնակիցներ կը փնտռէ: Այս ծրագրային գործընթացը կրնայ տեւել մինչեւ ամերիկեան նախագահա- կան յառաջիկայ ընտրութիւնները: Վերադառնալով «Հիզպուլլահ»ին՝ բացորոշ է, որ ան եւս ներքին ճակատի վրայ առաջուան համաարաբական նե- ցուկը չի վայելեր: Բացի անկէ, կուսակ- ցութեան առաջնորդ՝ Հասան Նասրալ- լա ամէն առիթի չի թաքցներ իր ծաղրը հանդէպ սիւննի տէրութիւններուն: Երեւելի է նաեւ, որ «Հիզպուլլահ» իր հատու, անակնկալ եւ ռազմական բարձր որակներու հասնող պատրաս- տըւածութեամբ անակնկալ հարուածով՝ խաղադաշտը նոր տեղ փոխադրեց: Ներկայ հանգրուանին Իսրայէլ պա- տասխան չունի այս եղածին: Իսրայէլի համար «Հիզպուլլահ»»ի օ- րակարգը երրորդական է: Կարեւորա- գոյն կէտերը յառաջիկայ Մարտին խոր- հըրդարանական ընտրութիւններն ու Միացեալ Նահանգներ-Իրան ընթացող բանակցութիւններու խափանումն է: Ասոնց կը հետեւի «Հիզպուլլահ»ն ու անոր ունեցած իրանեան «պալիսթեան» հեռահար հրթիռները: Իսրայէլեան լոպին եւս ըսելիքներ կրնայ ունենալ եւ այդ մէկը պարզ պի- տի դառնայ Նեթանիյահուի Միացեալ Նահանգներ նախատեսուած այցելու- թեան ընթացքին: Յաջորդ ճակատումը շատ հաւանա- բար պիտի ըլլայ տարբեր ձեւաչափե- րով: Այդ ճակատումներուն մէջ երեւե- լի պիտի դառնայ լրտեսական-ահաբեկ- չական պայքարը: Այս ընդհանուր պատկերին դիմաց հակառակ երկրին մէջ տիրող ընդհա- նուր երխօսութեան մթնոլորտին, Լիբա- նան կրնայ նոր քաղաքական ցնցումներ դիմագրաւել: Ներկայ հանգրուանին Լիբանան բա- ցի երկխօսութենէ այլ ճանապարհ չու- նի, որովհետեւ ներքին ճակատումի եր- թալը բացառուած է: Սիւննի մեծամաս- նութիւնը իր չափաւորական մօտեցում- ներով որոշած է ամէն գնով լեզու գտնել «Հիզպուլլահ»»ի հետ: Երկխօսութիւն կայացնելու կարեւորութիւնը նոր շեշտ կ՚առնէ նաեւ Ապտուլլահ թագաւորի մահէն ետք Սէուտական Արաբիոյ մէջ տեղի ունեցած քաղաքական նոր նշա- նակումներով: Թագաւոր Սըլէյման խնդիրներուն մօտենալու նոր տեղեկա- տետր ունի եւ այդ մէկը երեւելի պիտի դառնայ մօտիկ ապագային: Այս բոլորը կապուած են սուրիական պատերազմի զարգացումներուն եւ հաւանական նոր բեմագրութիւններու հետ: Սուրիոյ մէջ գրանցուող որեւէ փոփոխութիւն իր ա- րագ անդրադարձը պիտի ունենայ ո՛չ միայն Լիբանանի, այլ նաեւ՝ արաբ-իս- րայէլեան կամ իրան-իսրայէլեան հակա- մարտութեան բոլոր ճակատներուն վրայ: (Երեւան) «ՏԵՓՕ»Ի ՄԷՋ ՁԵՌՆԱՐԿ Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին ըն- դառաջ Թոփհանէի «Տե- փօ» մշակոյթի եւ ար- ւեստի կեդրոնը կը կազ- «100 ՏԱՐՈՒԱՆ ԱՆԷԾՔ» «1915 Տիարպեքիր եւ քիւրտեր» նախագծի շրջագծով հրատարակ- ւեցաւ շահեկան հատոր մը՝ «100 տարուան ա- Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին Ապրիլի 23-ին պիտի սրբադասէ հայոց ցեղաս- պանութեան նահատակները։ Լրագրողներու հետ ունեցած հանդիպման ընթացքին այս մա- սին յայտնեց Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Եկեղեցական հայեցա- կարգային հարցերու գրասեն- եակի տնօրէն Տ. Բագրատ Եպսկ. Գալստանեան։ Սրբազան Հայրը ըսաւ, թէ սրբադասումը աննա- խադէպ իրադարձութիւն մըն է, քանի որ հռչակուած վերջին սուրբը, որ նաեւ տօն ունի, Մով- սէս Տաթեւացի Հայրապետն է, որուն սրբադասումը կատար- ւած է 18-րդ դարուն։ «Հայ Եկեղեցին սրբացում չի կատարեր, այլ կը ճանչնայ սուրբերու կամ այն անձերու սրբութիւնը, որ արդէն իսկ տա- րածում ունեցած է մարդոց մէջ կամ փաստուած եղած է վկայու- թիւններով։ Այս քայլը կը նշա- նակէ նաեւ, որ եկեղեցին կը ճանչնայ տեղի ունեցածը՝ ցե- ղասպանութիւնը», տեղեկացուց ան՝ աւելցնելով, թէ ցեղասպա- նութեան նահատակներու սըր- բադասման կարգ կատարելու ո- րոշումը տրուած է նախորդ տա- րի Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիած- նի մէջ տեղի ունեցած Եպիսկո- պոսաց ժողովին ընթացքին։ Սրբազան Հայրը տեղեկացուց, որ տեղի պիտի ունենայ սրբա- դասման համար մշակուած ծի- սական արարողակարգ, որու ըն- թացքին ալ յատուկ բանաձեւով պիտի կատարուի սուրբերու հռչակումը։ «Արարողութեան ժամանակ պիտի ընթերցուի նաեւ սրբադասելիներու վկայա- բանութիւնը, պիտի կատարուի սրբապատկերներու օծումը եւ մասունքարաններու օրհնութիւ- նը», յայտեց Տ. Բագրատ Եպսկ. Գալստանեան։ Սրբադասման յանձնախումբը յստակ պայմաններ ճշդած է սրբապատկերի ստեղծման հա- մար։ «Սրբապատկերի ընտրու- թիւնը տեղի ունեցաւ այդ ոլոր- տէն ներս որոշ փորձառութիւն ունեցող արուեստագէտներուն յանձնարարութիւն տալէ եւ պայմանները ներկայացնելէ վերջ։ Քննարկման տարբեր փու- լերէ անցնելով՝ պատկերները ներկայացուեցան նաեւ 2014-ին գումարուած Եպիսկոպոսական ժողովին, որու կողմէ ալ կատար- ւեցաւ ընտրութիւնը», ըսաւ ան։ Խօսելով շարականի ընտրու- թեան մասին, Սրբազան Հայրը նշեց, որ Եպիսկոպոսական ժողո- վը հաստատեց, թէ ցեղասպա- նութեան զոհերու սրբադասման շարականը պիտի ըլլայ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ միաբան լուսա- հոգի Զարեհ Արք. Ազնաւուրեա- նի հեղինակած «Ապրիլեան նա- հատակներուն» շարականի կա- նոնը՝ իր բոլոր միաւորներով։ Ան ըսաւ, որ սրբադասման արարո- ղութեան ներկայ պիտի գտնուին Արեւելեան քոյր եկեղեցիներու պետերը՝ իրենց պատուիրակու- թիւններով։ Հռոմի Պապի մաս- նակցութեան առընչութեամբ Սրբազան Հայրը նշեց, թէ դեռ բանակցութիւններ կը կատար- ւին, սակայն դեռ վերջնական պատասխանը չկայ։ Սրբադասման կարգը տեղի պիտի ունենայ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ, ժամը 16.00-էն սկսեալ։ Արարողութիւ- նը պիտի աւարտի խորհրդանը- շականօրէն ժամը 19.15-ին, որմէ ետք աշխարհի բոլոր հայկական եկեղեցիները հարիւր ղօղանջ պիտի հնչեցնեն։ 100-րդ հնչիւ- նէն ետք, 1 վայրկեան լռութիւն պիտի տիրէ Հայաստանի մէջ՝ պիտի կասեցուի ամէն ինչ (եր- թեւեկութիւն, լրատուամիջոց- ներ եւայլն)։ Այնուհետեւ Սուրբ Էջմիածնի Մայր Տաճարին մէջ երգչախում- բի կատարմամբ պիտի հնչեն «Սուրբ սուրբ»ը եւ Տէրունական աղօթքը։ Կը նախատեսուի միա- ժամանակ նոյն աղօթքները երգ- չախումբերու կողմէ հնչեն նաեւ աշխարհի բոլոր հայկական եկե- ղեցիներուն մէջ։ Նախաձեռնութիւններուն միացող համայնքներու արարո- ղութիւնները պիտի սփռուին նաեւ Հայաստանի հեռատեսիլէն։ Հայերուն պատկանող սե- փականութեան առգրաւու- մը 20-րդ դարասկիզբին Օսմանեան կայսրութեան կողմէ հայերու դէմ իրակա- նացուած ցեղասպանու- թեան առանցքային մասը կազմած է եւ շարունակ- ւած է նաեւ ատկէ ետք՝ Թուրքիոյ Հանրապետու- թեան կառավարութիւննե- րուն կողմէ։ «Արմէնփրէս»ի հաղորդմամբ, 100-ամեակ տարելիցի կապակցու- թեամբ Հայաստանի Ամե- րիկեան համալսարանին մէջ «Հա- յերու սեփականութեան առգրա- ւումը ցեղասպանութեան ընթաց- քին եւ ատկէ ետք» նիւթով դասա- խօսութեան ժամանակ այս մասին նշեց երիտասարդ պատմաբան Մեհմէտ Փոլատէլ։ «Հայերու կո- տորածներէն եւ բռնի տեղահանու- թիւններէն ետք թրքական իշխանութիւններուն կողմէ ստեղծուեցան երեսուներեք յանձնաժողովներ, որոնք պէտք է զբաղէին լքեալ գոյքի արձանագրմամբ, հաշուառմամբ եւ գրաւ- մամբ։ Հայերու գոյքը իւ- րացուեցաւ ինչպէս պետու- թեան, այնպէս ալ պետա- կան պաշտօնեաներու, զին- ւորականներու կողմէ, ինչ- պէս նաեւ թալանուեցաւ կոտորածներու ժամանակ», ըսաւ Փոլատէլ։ Կարս ծնած եւ ներկայիս Պոլիս բնակող Մեհմէտ Փոլատէլ կը պատրաստէ իր տոքթորական ա- «Պողազիչի» համալսարանէն Մեհմէտ Փոլատէլ բանախօսեց Հայաստանի մէջ ՍԵՓԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՌԳՐԱՒՈՒՄ Մեծ եղեռնի ընթացքին ու վաղորդայնին պետութիւնը ձեռք դրած է հայկական ունեցուածքին Մեծ եղեռնի յոբելեանը՝ արուեստագէտներու աշխատանքներուն ընդմէջէն ՆԿԱՐԱՀԱՆԵԼ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԻՒՆԸ Հայ եւ օտար բեմադրիչներ պատմական փաստերու հիման վրայ կը պատրաստեն ժապաւէններ Մեծ եղեռնի 100-ամեակի առթիւ աշխատանք կը տարուին նաեւ նկարահա- նելու նոր աշխատանքներ։ Այսպէս, ամերիկացի բե- մադրիչ Ճան Միլանօ նկա- րահանած է շարժապատ- կեր մը, որ վերնագրուած է «Յարդէ պուպրիկներ»։ Միլանօ վերջերս մանրա- մասնօրէն ներկայացուց շարժապատկերը արտադ- րելու եւ բեմադրելու եր- կամեայ հոլովոյթը։ Միլանօ յայտ- նեց, թէ շարժապատկերին մէջ ըս- տեղծագործական շատ նուազ ա- զատութիւն մը տուած են իրենք ի- րենց՝ քաջ գիտնալով, որ երբ այս շարժապատկերը պատրաստեն, ան պէտք է ըլլայ խարսխուած ճշմար- տութեան վրայ։ Այդ եղած է պատ- ճառը, որ շարժապատկերի համար հետազօտութիւնը տեւէ երկու տարի։ Ըստ իրեն, հետազօտութիւնը բացայայտեց հարիւրաւոր պարբե- րաթերթեր, լուսանկարներ, վե- րապրողներու հարցազրոյցներ եւ ակադեմական գիրքեր։ Մանաւանդ կարեւորեց Տակլըս Քալայճեանի «Հայրս երբեք չի դադարիր պատ- մութիւններ պատմելէ» անգլերէն գիրքը։ Շարժապատկերի գլխա- ւոր դերասաններն են մըր- ցանակակիր իրանահայ դե- րասանուհի Մարի Աբիկ, Մարքօ Խանեան եւ շարք մը հայ երիտասարդ դերա- սաններ։ Նկարահանումները տե- ղի ունեցած են Գալիֆոր- նիոյ մէջ։ Ժապաւէնի առա- ջին ներկայացումը տեղի պիտի ունենայ Ապրիլի 24- ին, Լոս Անճելըսի եւ Երեւանի մէջ։ Պաստառ պիտի բարձրանայ մէկ այլ ժապաւէն մը եւս, որ խորագ- րըւած է «1915»։ Ժապաւէնի բե- մադրիչներն ու բեմագիրներն են Կարին Յովհաննիսեան եւ Ալէք Մուհիբեան։ Երաժշտութիւնը յօրի- նած է յայտնի արուեստագէտ Սերժ ՃՀՓ -ական պատգամաւոր Օսման Քո- րութիւրք Արտաքին գործոց նախարար Մեւլիւտ Չավուշօղլուին ներկայացուց հարդապնդում մը՝ Ծիծեռնակաբերդի յուշարձանի լուսանկարը Արտաքին գործոց նախարարութեան օրացոյցին մէջ տեղադրելու գծով՝ հարցը հասցնե- լով խորհրդարան։ Պատգամաւորը հարց տուաւ, թէ մինչ Հայաստան ու Սփիւռքը Թուրքիոյ դէմ արշաւի մը ձեռնարկած են՝ կեդրոնանա- լով Ապրիլ 24-ի վրայ, նախարարու- թեան օրացոյցին մէջ այդ լուսանկարին տեղադրումը արդեօք այդ աշխատանք- ներուն հակադարձելու քայլերուն հետ որեւէ կապ ունի՞։ Քորութիւրք անդրա- դարձաւ նաեւ Հայաստանի Նախագահ Սերժ Սարգսեանին ուղղեալ Հանրապե- տութեան նախագահ Րէճէպ Թայյիպ Էրտողանի հրաւէրին եւ հարցուց. «Ապ- րիլ 24-ի առթիւ պետութիւններու եւ կառավարութիւններու ղեկավարներուն ուղղեալ հրաւէրով զանոնք Հայաստա- Դրուագ մը «Յարդէ պուպրիկներ»էն lշար. Դ. էջ ԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹԵԱՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոսի օրհնութեամբ, կրթական բնագաւառէն ներս համա- ձայնագիր մը կնքուեցաւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթո- ղիկոսութեան Դպրեվանքին եւ Երեւանի Պետական համալսարանին միջեւ։ Համաձայնագրի ստորագրու- թեան պաշտօնական արարողութիւնը տեղի ունեցաւ Հայաստանի Կրթութեան նախարարութենէն ներս՝ ի ներկայութեան նախարար Արմէն Աշոտեանի եւ հա- յագիտական ու պատմական բաժիններու կրթական պատասխանատուներուն։ Համաձայնագիրը ստորագ- րեցին Դպրեվանքի տեսուչ Տ. Թորգոմ Վրդ. Տօնոյեան Կը բանախօսէ Մեհմէտ Փոլատէլ lշար. Դ. էջ ՕՐԱՑՈՅՑԻ ՀԱՐՑԸ ՀԱՍԱՒ ԱԶԳԱՅԻՆ ՄԵԾ ԺՈՂՈՎ lշար. Դ. էջ lշար. Դ. էջ ԹՈՒՐՔԻԱ ՄԵՐԺԵՑ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ Արտաքին գործոց նա- խարարութեան ներկայա- ցուցիչ Թանժու Պիլկիչ յայտնեց, թէ Թուրքիա պիտի չմասնակցի Մեծ ե- ղեռնի ոգեկոչման 100-ա- մեակի Երեւանի մէջ կա- յանալիք արարողութիւն- ներուն։ Անդրադառնալով Չա- նաքքալէի ճակատամար- տի 100-ամեակին նուիր- ւած ձեռնարկներուն՝ դի- ւանագէտը նշեց, թէ ա- նոնց մասնակցելու հրա- ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԻՒՊԱՏՈՍԱՐԱՆ ԷՐՊԻԼԻ ՄԷՋ Իրաքեան Քիւրտիստա- նի շրջանային կառավա- րութեան վարչապետ Նե- չիրվան Պարզանի մայրա- քաղաք Էրպիլի մէջ ըն- դունեց Պաղտատի մօտ Հայաստանի դեսպան Կարէն Գէորգեանը եւ lշար. Դ. էջ lշար. Դ. էջ lշար. Դ. էջ lշար. Դ. էջ

Upload: levon-drnoyan

Post on 07-Apr-2016

236 views

Category:

Documents


7 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

Page 1: Ժամանակ 05.02.2015

ÐÆܶ޲´ÂÆ

5öºîðàô²ð

2015ÂÆô (SAYI) 10645

¶ÆÜ

25 ՂՐՇ.

Առաքելական Եկեղեցին կը պատրաստուի Ապրիլի 23-ի սրբադասումին

ԱՆՆԱԽԱԴԷՊ ԱՐԱՐՈՂՈՒԹԻՒՆՑեղասպանութեան զոհերու շարականը պիտի ըլլայ Զարեհ Արք. Ազնաւուրեանի հեղինակած «Ապրիլեան նահատակներուն»ը

ԽՈՐՀՐԴԱԾՈՒԹԻՒՆ

«ՀԻԶՊՈՒԼԼԱՀ» ՀԱՐՈՒԱԾԵՑԻսրայէլ ցնցուած է - Նեթանիյահու լուրջ տագնապի մէջ

ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ

Վեր ջին օ րե րուն Լի բա նան-Իս րա յէլսահ մա նին առ կայ լա րուա ծու թիւ նը ան -կաս կած, որ նոր հար թու թեան կը տա նիա րաբ-իս րա յէ լեան հա կա մար տու թիւ նը:Յի շեց ման կար գով նշեմ, որ իս րա յէ լեանու ղղա թիռ մը 18 Յու նուա րին սու րիա -կան «Էլ Քը նայթ րա» շրջա նին մէջ հա -րուա ծած էր «Հիզ պուլ լահ»ի մէկ շա րա -սիւ նը եւ սպան նած՝ կազ մա կեր պու թեանվեց զի նեալ ներ: Շա րա սիւ նին մէջ ե ղողի րան ցի բար ձրաս տի ճան սպայ՝ զօ րա -վար Էլ Ալ լա Տա տի նոյն պէս կը սպան-նըւէր: Իս րա յէ լեան բա նա կը քա նի մը օրետք յայ տա րա րու թեամբ մը հան դէսգա լով կը նշէր, թէ այս քայ լը նա խաըզ-գու շա կան քայլ էր, ո րով հե տեւ ի րենցու նե ցած տե ղե կու թիւն նե րով «Հիզ պուլ -լահ» նպա տակ ու նէր այդ շրջա նին մէջզի նուո րա կան նոր խա րիսխ ներ կա ռու -ցե լու եւ աշ խու ժաց նե լու մինչ այդ հա -մե մա տա բար խա ղաղ՝ Կո լա նի ճա կա տը:Գրո հը ծանր «շո ք »ի կը մատ նէր « Հիզ -պուլ լահ»ը: Զո հե րուն մէջ էր նաեւ Ճի -հատ Մուղ նիյ էն, որ որ դին էր «Հիզ պուլ -լահ»ի եր բեմ նի ա պա հո վա կան ղե կա -վար Ի մատ Մուղ նի յէ ի (յայտ նի՝ ՀաճՌա տուան ա նու նով):

Ի մատ Մուղ նիյ է 2008 թուա կա նին զոհգա ցած էր ա կա նուած ինք նա շար ժիպայ թու մի մը Դա մաս կո սի «Քֆար քու -սա» թա ղա մա սին մէջ:

Ե թէ Իս րա յէ լի կող մէ կա տա րուածքայ լը երկ րի զի նուո -րա կան ղե կա վա րու -թեան կա նո նա կար -գա յին մէկ քայլն էր,ա պա հա րուա ծը կըկրէր նաեւ խորհըր-դ ան շա կան ի մաստ -ներ: Տար բեր ա ռիթ -նե րով խօ սուած է, որԻս րա յէ լի քա ղա քա -կան վեր նա խա ւը յա -ճախ ինք զինք տագ -նա պէն դուրս բե րե -լու հա մար կը յե նու զի նուո րա կանհարուած նե րու: Նոյն մօ տե ցու մը կի- րա ռուած է պա ղես տի նեան ճա կա տինվրայ: Յու լի սին, օ րի նակ՝ Իս րա յէ լիԿազզէի դէմ շղթա յա զեր ծած «միք րօպա տեր զա մ»ին հե տե ւան քով զո հուե -ցան շուրջ եր կու հա զար պա ղես տին ցի -ներ եւ եր կու հա րիւր հա զար քա ղա քա -ցի ներ գաղ թա կան դար ձան: Նե թա նի -յա հու յայտ նուած է քա ղա քա կան տագ -նա պի մը առ ջեւ: Ան կորսն ցու ցած էՄիա ցեալ Նա հանգ նե րու նա խա գա հիհո վա նին եւ կը խօ սուի նաեւ, որ այսամ սուան կէ սե րուն դէ պի Միա ցեալՆա հանգ ներ կա տա րե լիք իր այ ցե լու -թեան ա ռու մով Պա րաք Օ պա մա շատխան դա վառ չէ: Հե տե ւա բար զի նուո րա -կան այս քայ լը կը նպա տա կադ րէր զինքքա ղա քա կան «պա շա րում»էն դուրս բե -րել: Իր կար գին, «Հիզ պուլ լահ», որ զին-ւո րա կան ե րե ւե լի մաս նակ ցու թիւն ու -նի սու րիա կան պա տե րազ մին, «շո ք »իվի ճա կէն դուրս գա լով կը հա րուա ծէրիս րա յէ լեան զի նուո րա կան շա րա սիւնմը: 28 Յու նուա րի կէ սօ րին «Հիզ պուլ -լահ» կը հա րուա ծէր իս րաէ լեան բա նա -կի շա րա սիւն մը, լի բա նա նեան բռնա-գըրւած՝ « Մա զա րէհ Շըպ հա» շրջա նինմէջ: Ա նակ նկալ այս հա րուա ծը տագ նա -պա լի ի րա վի ճա կի կը մատ նէր իս րա յէ լ-եան կող մը: «Սի տի րոթ» գտնուող երկ -րի վար չա պե տը ա րա գօ րէն ա պա հո վա -կան խոր հուր դի ժո ղո վի կը հրա ւի րէր:Կարգ մը ա րա բա կան աղ բիւր ներ կը խօ -սէին, որ գոր ծո ղու թեան հե տե ւան քովսպան նուած իս րա յէ լա ցի զի նուոր նե րունթի ւը կը հաս նի տաս նու թի: Իս րա յէ լեանաղ բիւր ներ սա կայն «շո ք »ի պա հը ներ-ծը ծե լու մի տու մով գաղտ նի կը պա հէինկո րուս տնե րու ի րա կան թի ւը: Կը խօ ս-ւէր նաեւ, որ իս րա յէ լեան բա նա կի «Կո -լան»ի մաս նայա տուկ ու ժե րու «Ղա ֆա -հա թի» ջո կա տի բարձ րաս տի ճան սպայմը կար սպան նուող նե րուն մէջ: Լի բա -նա նեան գետ նի վրայ Իս րա յէ լի կող մէշղթա յա զեր ծուե լիք ամ բող ջա կան պա -տե րազ մի մտա վա խու թիւն նե րը կը հաս -նէին ի րենց գա գաթ նա կէ տին: Պաշ տօ -նա կան Լի բա նան, որ ար դէն 7-րդ ա միսնը լլա լով կը մնայ ա ռանց նա խա գա հի,ակ ռա նե րը կրճտե լով կը հե տե ւէր Իս րա -յէ լի յայ տա րա րու թեանց: Բա րե բախ տա -բար Իս րա յէլ կը բա ւա կա նա նար Լի բա -նա նի սահ մա նա յին շրջա նե րու հրթի -ռար ձա կու մով, ո րուն հե տե ւան քով կըզո հուէր Unifil-ի ան դամ սպա նա ցի մէկզի նուոր:

Իս րա յէ լի Լի բա նա նի դէմ ամ բող ջա -կան պա տե րազ մի նա խա փոր ձե րը ցոյցտուած են (գլխա ւո րա բար՝ 1978, 1982եւ 2006 թուա կան նե րուն), որ Իս րա յէլդէ պի Լի բա նան զի նուո րա կան ներ խու -ժում կա տա րե լու խնդիր չու նի: Սա կայններ կայ պա հու դրու թեամբ ակ նե րեւ է,որ զի նուո րա կան լայ նա ծա ւալ գոր ծո -

ղու թեան մը քա ղա քա կան ո րոշ ման բա -ցա կա յու թիւ նը կայ: Ան ցեալ ա մառ Նե -թա նի յա հու ի ո րո շու մով՝ Կա զզէի դէմկա տա րուած պա տե րազ մը իր նպա տակ -նե րուն չհա սաւ: Ճիշդ է, որ Իս րա յէլպա ղես տի նեան կամ լի բա նա նեան տա -րածք նե րը գետ նի հա ւա սար ը նե լու կա -րո ղու թիւ նը ու նի, սա կայն այդ գոր ծօ նըքա ղա քա կան նե րուժ կամ դիր քե րուամ րապնդ ման չի ծա ռա յեր: Այլ ընդ հա -կա ռա կն: Այս տուեալ նե րէն զատ այ սօրշրջա նին մէջ կը գոր ծէ ի րա նեան տար -րը: Ի րան ո՛չ միայն շրջա նին մէջ քա ղա -քա կան կամք թե լադ րող ուժ է, այլ նաեւու նի զի նուո րա կան ե րե ւե լի նե ր կա յու -թիւն: Կան նաեւ խմո րում ներ, ո րոնքցոյց կու տան, թէ ա մե րի կա ցիք բա ցա -յայտ ճի գեր կ ՚ի րա կա նաց նեն Ի րա նըշրջա նին մէջ վստա հե լի դաշ նա կից եւ«ոս տի կան» նշա նա կե լու հա մար: Պա -րաք Օ պա մա ի գին տար բեր ո րա կի զո -հողու թիւն նե րու, կ ՚ու զէ ան պայ մանյաղ թող խա ղա քար տի վե րա ծել Ի րա նիհետ հա մա ձայ նու թեան օ րա կար գը:

Այս գոր ծըն թա ցը կրնայ եր կար տե ւել,բայց կաս կա ծէ վեր է, թէ Պա րաք Օ պա -մա հա կա ռակ Թուր քիոյ եւ Սէու տա կանԱ րա բիոյ հան դէպ ու նե ցած կե ցուածք -նե րուն՝ նոր դաշ նա կից ներ կը փնտռէ:Այս ծրագ րա յին գոր ծըն թա ցը կրնայտե ւել մին չեւ ա մե րի կեան նա խա գա հա -կան յա ռա ջի կայ ընտ րու թիւն նե րը:

Վե րա դառ նա լով «Հիզ պուլ լահ»ին՝բա ցո րոշ է, որ ան եւս ներ քին ճա կա տիվրայ ա ռա ջուան հա մաա րա բա կան նե -ցու կը չի վա յե լեր: Բա ցի ան կէ, կու սակ -ցու թեան ա ռաջ նորդ՝ Հա սան Նաս րալ -լա ա մէն ա ռի թի չի թաքց ներ իր ծաղ րըհան դէպ սիւն նի տէ րու թիւն նե րուն:

Ե րե ւե լի է նաեւ, որ «Հիզ պուլ լահ» իրհա տու, անա կն կալ եւ ռազ մա կանբարձր ո րակ նե րու հաս նող պատ րաս-տըւա ծու թեամբ ա նակն կալ հա րուա ծով՝խա ղա դաշ տը նոր տեղ փո խադ րեց:Ներ կայ հանգ րուա նին Իս րա յէլ պա -տաս խան չու նի այս ե ղա ծին:

Իս րա յէ լի հա մար «Հիզ պուլ լահ»»ի օ -րա կար գը եր րոր դա կան է: Կա րե ւո րա -գոյն կէ տե րը յա ռա ջի կայ Մար տին խոր-հըր դա րա նա կան ընտ րու թիւն ներն ուՄիա ցեալ Նա հանգ ներ-Ի րան ըն թա ցողբա նակ ցու թիւն նե րու խա փա նումն է:Ա սոնց կը հե տե ւի «Հիզ պուլ լահ»ն ուա նոր ու նե ցած ի րա նեան «պա լիս թեան»հե ռա հար հրթիռ նե րը:

Իս րա յէ լեան լո պին եւս ը սե լիք ներկրնայ ու նե նալ եւ այդ մէ կը պարզ պի -տի դառ նայ Նե թա նի յա հու ի Միա ցեալՆա հանգ ներ նա խա տե սուած այ ցե լու -թեան ըն թաց քին:

Յա ջորդ ճա կա տու մը շատ հա ւա նա -բար պի տի ըլ լայ տար բեր ձե ւա չա փե -րով: Այդ ճա կա տում նե րուն մէջ ե րե ւե -լի պի տի դառ նայ լրտե սա կան-ա հա բեկ -չա կան պայ քա րը:

Այս ընդ հա նուր պատ կե րին դի մացհա կա ռակ երկ րին մէջ տի րող ընդ հա -նուր եր խօ սու թեան մթնո լոր տին, Լի բա -նան կրնայ նոր քա ղա քա կան ցնցում ներդի մագ րա ւել:

Ներ կայ հանգ րուա նին Լի բա նան բա -ցի երկ խօ սու թե նէ այլ ճա նա պարհ չու -նի, ո րով հե տեւ ներ քին ճա կա տու մի եր -թա լը բա ցա ռուած է: Սիւն նի մե ծա մաս -նու թիւ նը իր չա փա ւո րա կան մօ տե ցում -նե րով ո րո շած է ա մէն գնով լե զու գտնել«Հիզ պուլ լահ»»ի հետ: Երկ խօ սու թիւնկա յաց նե լու կա րե ւո րու թիւ նը նոր շեշտկ՚առ նէ նաեւ Ապ տուլ լահ թա գա ւո րիմա հէն ետք Սէու տա կան Ա րա բիոյ մէջտե ղի ու նե ցած քա ղա քա կան նոր նշա -նա կում նե րով: Թա գա ւոր Սը լէյ մանխնդիր նե րուն մօ տե նա լու նոր տե ղե կա -տետր ու նի եւ այդ մէ կը ե րե ւե լի պի տիդառ նայ մօ տիկ ա պա գա յին: Այս բո լո րըկա պուած են սու րիա կան պա տերազ միզար գա ցում նե րուն եւ հա ւա նա կան նորբե մագ րու թիւն նե րու հետ: Սու րիոյ մէջգրան ցուող ո րե ւէ փո փո խու թիւն իր ա -րագ անդ րա դար ձը պի տի ու նե նայ ո՛չմիայն Լի բա նա նի, այլ նաեւ՝ ա րաբ-իս -րա յէ լեան կամ ի րան-իս րա յէ լեան հա կա -մար տու թեան բո լոր ճա կատ նե րունվրայ:

(Երեւան)

«ՏԵՓՕ»Ի ՄԷՋՁԵՌՆԱՐԿ

Ցե ղաս պա նու թեան100-րդ տա րե լի ցին ըն -դա ռաջ Թոփ հա նէի «Տե -փօ» մշա կոյ թի եւ ա ր-ւես տի կեդ րո նը կը կազ -

«100 ՏԱՐՈՒԱՆԱՆԷԾՔ»

«1915 Տիար պե քիր եւքիւր տեր» նա խագ ծիշրջագ ծով հրա տա րա կ-ւե ցաւ շա հե կան հա տորմը՝ «100 տա րուան ա -

Հայաստանեայց Ա ռա քե լա կանՍուրբ Ե կե ղե ցին Ապ րի լի 23-ինպի տի սրբա դա սէ հա յոց ցե ղաս -պա նու թեան նա հա տակ նե րը։

Լրագ րող նե րու հետ ու նե ցածհան դիպ ման ըն թաց քին այս մա -սին յայտ նեց Մայր Ա թոռ ՍուրբԷջ միած նի Ե կե ղե ցա կան հա յե ցա -կար գա յին հար ցե րու գրա սե ն-եա կի տնօ րէն Տ. Բագ րատ Եպսկ.Գալս տա նեան։ Սրբա զան Հայ րըը սաւ, թէ սրբա դա սու մը ան նա -խա դէպ ի րա դար ձու թիւն մըն է,քա նի որ հռչա կուած վեր ջինսուր բը, որ նաեւ տօն ու նի, Մով -սէս Տա թե ւա ցի Հայ րա պետն է,ո րուն սրբա դա սու մը կա տա ր-ւած է 18-րդ դա րուն։

«Հայ Ե կե ղե ցին սրբա ցում չիկա տա րեր, այլ կը ճանչ նայսուր բե րու կամ այն ան ձե րուսրբու թիւ նը, որ ար դէն իսկ տա -րա ծում ու նե ցած է մար դոց մէջկամ փաս տուած ե ղած է վկա յու -թիւն նե րով։ Այս քայ լը կը նշա -նա կէ նաեւ, որ ե կե ղե ցին կըճանչ նայ տե ղի ու նե ցա ծը՝ ցե -ղաս պա նու թիւ նը», տե ղե կա ցուց

ան՝ ա ւելց նե լով, թէ ցե ղաս պա -նու թեան նա հա տակ նե րու սըր-բա դաս ման կարգ կա տա րե լու ո -րո շու մը տրուած է նա խորդ տա -րի Մայր Ա թոռ Սուրբ Էջ միած -նի մէջ տե ղի ու նե ցած Եպիս կո -պո սաց ժո ղո վին ըն թաց քին։

Սրբա զան Հայ րը տե ղե կա ցուց,որ տե ղի պի տի ու նե նայ սրբա -դաս ման հա մար մշա կուած ծի -սա կան ա րա րո ղա կարգ, ո րու ըն -թաց քին ալ յա տուկ բա նա ձե ւովպի տի կա տա րուի սուր բե րուհռչա կու մը։ «Ա րա րո ղու թեանժա մա նակ պի տի ըն թեր ցուինաեւ սրբա դա սե լի նե րու վկա յա -բա նու թիւ նը, պի տի կա տա րուիսրբա պատ կեր նե րու օ ծու մը եւմա սուն քա րան նե րու օրհ նու թիւ -նը», յայ տեց Տ. Բագ րատ Եպսկ.Գալս տա նեան։

Սրբա դաս ման յանձ նա խում բըյստակ պայ ման ներ ճշդած էսրբա պատ կե րի ստեղծ ման հա -մար։ «Սրբա պատ կե րի ընտ րու -թիւ նը տե ղի ու նե ցաւ այդ ո լոր -տէն ներս ո րոշ փոր ձա ռու թիւնու նե ցող ա րուես տա գէտ նե րուն

յանձ նա րա րու թիւն տա լէ եւպայ ման նե րը ներ կա յաց նե լէվերջ։ Քննարկ ման տար բեր փու -լե րէ անց նե լով՝ պատ կեր նե րըներ կա յա ցուե ցան նաեւ 2014-ինգու մա րուած Ե պիս կո պո սա կանժո ղո վին, ո րու կող մէ ալ կա տար-ւե ցաւ ընտ րու թիւ նը», ը սաւ ան։

Խօ սե լով շա րա կա նի ընտ րու -թեան մա սին, Սրբա զան Հայ րընշեց, որ Ե պիս կո պո սա կան ժո ղո -վը հաս տա տեց, թէ ցե ղաս պա -նու թեան զո հե րու սրբա դաս մանշա րա կա նը պի տի ըլ լայ Մե ծիՏանն Կի լի կիոյ միա բան լու սա -հո գի Զա րեհ Արք. Ազ նա ւու րեա -նի հե ղի նա կած «Ապ րի լեան նա -հա տակ նե րուն» շա րա կա նի կա -նո նը՝ իր բո լոր միա ւոր նե րով։ Անը սաւ, որ սրբա դաս ման ա րա րո -ղու թեան ներ կայ պի տի գտնուինԱ րե ւե լեան քոյր ե կե ղե ցի նե րուպե տե րը՝ ի րենց պա տուի րա կու -թիւն նե րով։ Հռո մի Պա պի մաս -նակ ցու թեան ա ռըն չու թեամբՍրբա զան Հայ րը նշեց, թէ դեռբա նակ ցու թիւն ներ կը կա տա ր-ւին, սա կայն դեռ վերջ նա կան

պա տաս խա նը չկայ։

Սրբա դաս ման կար գը տե ղիպի տի ու նե նայ Մայր ԱթոռՍուրբ Էջ միած նի մէջ, ժա մը16.00-էն սկսեալ։ Արարողութիւ-նը պիտի աւարտի խորհր դանը-շա կա նօ րէն ժա մը 19.15-ին, որ մէետք աշխարհի բո լոր հայկականե կե ղե ցի նե րը հա րիւր ղօ ղանջպի տի հնչեց նեն։ 100-րդ հն չիւ -նէն ետք, 1 վայր կեան լռու թիւնպի տի տի րէ Հայաստանի մէջ՝պի տի կա սե ցուի ա մէն ինչ (եր -թե ւե կու թիւն, լրա տուա մի ջոց -ներ ե ւայլն)։

Այ նու հե տեւ Սուրբ Էջ միած նիՄայր Տա ճա րին մէջ երգ չա խում -բի կա տար մամբ պի տի հնչեն«Սուրբ սուրբ»ը եւ Տէ րու նա կանա ղօթ քը։ Կը նա խա տե սուի միա -ժա մա նակ նոյն ա ղօթք նե րը երգ -չա խում բե րու կող մէ հնչեն նաեւաշ խար հի բո լոր հայ կա կան ե կե -ղե ցի նե րուն մէջ։

Նա խա ձեռ նու թիւն նե րունմիա ցող հա մայնք նե րու ա րա րո -ղու թիւն նե րը պի տի սփռուիննաեւ Հա յաս տա նի հե ռա տե սի լէն։

Հա յե րուն պատ կա նող սե -փա կա նու թեան առգ րա ւու -մը 20-րդ դա րաս կիզ բինՕս մա նեան կայս րու թեանկող մէ հա յե րու դէմ ի րա կա -նա ցուած ցե ղաս պա նու -թեան ա ռանց քա յին մա սըկազ մած է եւ շա րու նա կ-ւած է նաեւ ատ կէ ետք՝Թուր քիոյ Հան րա պե տու -թեան կա ռա վա րու թիւն նե -րուն կող մէ։ «Ար մէնփ րէս»իհա ղորդ մամբ, 100-ա մեակտա րե լի ցի կա պակ ցու -թեամբ Հա յաս տա նի Ա մե -րի կեան հա մալ սա րա նին մէջ «Հա -յե րու սե փա կա նու թեան առգ րա -ւու մը ցե ղաս պա նու թեան ըն թաց -քին եւ ատ կէ ետք» նիւ թով դա սա -

խօ սու թեան ժա մա նակ այս մա սիննշեց ե րի տա սարդ պատ մա բանՄեհ մէտ Փո լա տէլ։ «Հա յե րու կո -տո րած նե րէն եւ բռնի տե ղա հա նու -

թիւն նե րէն ետք թրքա կանիշ խա նու թիւն նե րուն կող մէստեղ ծուե ցան ե րե սու նե րեքյանձ նա ժո ղով ներ, ո րոնքպէտք է զբա ղէին լքեալգոյ քի ար ձա նագր մամբ,հա շուառ մամբ եւ գրաւ -մամբ։ Հա յե րու գոյ քը իւ -րա ցուե ցաւ ինչ պէս պե տու -թեան, այն պէս ալ պե տա -կան պաշ տօ նեա նե րու, զի ն-ւո րա կան նե րու կող մէ, ինչ -պէս նաեւ թա լա նուե ցաւկո տո րած նե րու ժա մա նակ»,ը սաւ Փո լա տէլ։

Կարս ծնած եւ ներ կա յիս Պո լիսբնա կող Մեհ մէտ Փո լա տէլ կըպատ րաս տէ իր տոք թո րա կան ա -

«Պողազիչի» համալսարանէն Մեհմէտ Փոլատէլ բանախօսեց Հայաստանի մէջ

ՍԵՓԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՌԳՐԱՒՈՒՄՄեծ եղեռնի ընթացքին ու վաղորդայնին պետութիւնը ձեռք դրած է հայկական ունեցուածքին

Մեծ եղեռնի յոբելեանը՝ արուեստագէտներու աշխատանքներուն ընդմէջէն

ՆԿԱՐԱՀԱՆԵԼ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԻՒՆԸՀայ եւ օտար բեմադրիչներ պատմական փաստերու հիման վրայ կը պատրաստեն ժապաւէններ

Մեծ ե ղեռ նի 100-ա մեա կիառ թիւ աշ խա տանք կըտա րուին նաեւ նկա րա հա -նե լու նոր աշ խա տանք ներ։

Այս պէս, ա մե րի կա ցի բե -մադ րիչ Ճան Մի լա նօ նկա -րա հա նած է շար ժա պատ -կեր մը, որ վեր նագ րուած է«Յար դէ պուպ րիկ ներ»։Մի լա նօ վեր ջերս ման րա -մաս նօ րէն ներ կա յա ցուցշար ժա պատ կե րը ար տադ -րե լու եւ բե մադ րե լու եր -կա մեայ հո լո վոյ թը։ Մի լա նօ յայտ -նեց, թէ շար ժա պատ կե րին մէջ ըս-տեղ ծա գոր ծա կան շատ նուազ ա -զա տու թիւն մը տուած են ի րենք ի -րենց՝ քաջ գիտ նա լով, որ երբ այսշար ժա պատ կե րը պատ րաս տեն, անպէտք է ըլ լայ խարս խուած ճշմար -տու թեան վրայ։ Այդ ե ղած է պատ -ճա ռը, որ շար ժա պատ կե րի հա մար

հե տա զօ տու թիւ նը տե ւէ եր կու տա րի։

Ըստ ի րեն, հե տա զօ տու թիւ նըբա ցա յայ տեց հա րիւ րա ւոր պար բե -րա թեր թեր, լու սան կար ներ, վե -րապ րող նե րու հար ցազ րոյց ներ եւա կա դե մա կան գիր քեր։ Մա նա ւանդկա րե ւո րեց Տակ լըս Քա լայ ճեա նի«Հայրս եր բեք չի դա դա րիր պատ -մու թիւն ներ պատ մե լէ» անգ լե րէն

գիր քը։

Շար ժա պատ կե րի գլխա -ւոր դե րա սան ներն են մըր-ցա նա կա կիր ի րա նա հայ դե -րա սա նու հի Մա րի Ա բիկ,Մար քօ Խա նեան եւ շարքմը հայ ե րի տա սարդ դե րա -սան ներ։

Նկա րա հա նում նե րը տե -ղի ու նե ցած են Գա լի ֆոր -նիոյ մէջ։ Ժա պա ւէ նի ա ռա -ջին ներ կա յա ցու մը տե ղիպի տի ու նե նայ Ապ րի լի 24-

ին, Լոս Ան ճե լը սի եւ Ե րե ւա նի մէջ։ Պաս տառ պի տի բարձ րա նայ մէկ

այլ ժա պա ւէն մը եւս, որ խո րագ-րըւած է «1915»։ Ժա պա ւէ նի բե -մադ րիչ ներն ու բե մա գիր ներն ենԿա րին Յով հան նի սեան եւ Ա լէքՄու հի բեան։ Ե րաժշ տու թիւ նը յօ րի -նած է յայտ նի ա րուես տա գէտ Սերժ

ՃՀՓ -ա կան պատ գա մա ւոր Օս ման Քո -րու թիւրք Ար տա քին գոր ծոց նա խա րարՄեւ լիւտ Չա վու շօղ լուին ներ կա յա ցուցհար դապն դում մը՝ Ծի ծեռ նա կա բեր դիյու շար ձա նի լու սան կա րը Ար տա քինգոր ծոց նա խա րա րու թեան օ րա ցոյ ցինմէջ տե ղադ րե լու գծով՝ հար ցը հասց նե -լով խորհր դա րան։

Պատ գա մա ւո րը հարց տուաւ, թէ մինչՀա յաս տան ու Սփիւռ քը Թուր քիոյ դէմար շա ւի մը ձեռ նար կած են՝ կեդ րո նա նա -լով Ապ րիլ 24-ի վրայ, նա խա րա րու -

թեան օ րա ցոյ ցին մէջ այդ լու սան կա րինտե ղադ րու մը ար դեօք այդ աշ խա տանք -նե րուն հա կա դար ձե լու քայ լե րուն հետո րե ւէ կապ ու նի՞։ Քո րու թիւրք անդ րա -դար ձաւ նաեւ Հա յաս տա նի Նա խա գահՍերժ Սարգ սեա նին ուղ ղեալ Հան րա պե -տու թեան նա խա գահ Րէ ճէպ Թայ յիպԷր տո ղա նի հրա ւէ րին եւ հար ցուց. «Ապ -րիլ 24-ի առ թիւ պե տու թիւն նե րու եւկա ռա վա րու թիւն նե րու ղե կա վար նե րունուղ ղեալ հրա ւէ րով զա նոնք Հա յաս տա -

Դրուագ մը «Յարդէ պուպրիկներ»էն

lշար. Դ. էջ

ԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹԵԱՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐՄե ծի Տանն Կի լի կիոյ Տ.Տ. Ա րամ Ա. Կա թո ղի կո սի

օրհ նու թեամբ, կրթա կան բնա գա ւա ռէն ներս հա մա -ձայ նա գիր մը կնքուե ցաւ Մե ծի Տանն Կի լի կիոյ Կա թո -ղի կո սու թեան Դպրե վան քին եւ Ե րե ւա նի Պե տա կանհա մալ սա րա նին մի ջեւ։ Հա մա ձայ նագ րի ստո րագ րու -թեան պաշ տօ նա կան ա րա րո ղու թիւ նը տե ղի ու նե ցաւՀա յաս տա նի Կրթու թեան նա խա րա րու թե նէն ներս՝ իներ կա յու թեան նա խա րար Ար մէն Ա շո տեա նի եւ հա -յա գի տա կան ու պատ մա կան բա ժին նե րու կրթա կանպա տաս խա նա տու նե րուն։ Հա մա ձայ նա գի րը ստո րագ -րե ցին Դպրե վան քի տե սուչ Տ. Թոր գոմ Վրդ. Տօ նո յեան

Կը բանախօսէ Մեհմէտ Փոլատէլ

lշար. Դ. էջ

ՕՐԱՑՈՅՑԻ ՀԱՐՑԸ ՀԱՍԱՒ ԱԶԳԱՅԻՆ ՄԵԾ ԺՈՂՈՎ

lշար. Դ. էջ lշար. Դ. էջ

ԹՈՒՐՔԻԱՄԵՐԺԵՑ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԸԱր տա քին գոր ծոց նա -

խա րա րու թեան ներ կա յա -ցու ցիչ Թան ժու Պիլ կիչյայտ նեց, թէ Թուր քիապի տի չմաս նակ ցի Մեծ ե -ղեռ նի ո գե կոչ ման 100-ա -մեա կի Ե րե ւա նի մէջ կա -յա նա լիք ա րա րո ղու թիւն -նե րուն։

Անդ րա դառ նա լով Չա -նաք քա լէի ճա կա տա մար -տի 100-ա մեա կին նուի ր-ւած ձեռ նարկ նե րուն՝ դի -ւա նա գէ տը նշեց, թէ ա -նոնց մաս նակ ցե լու հրա -

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻՀԻՒՊԱՏՈՍԱՐԱՆ

ԷՐՊԻԼԻ ՄԷՋԻ րա քեան Քիւր տիս տա -

նի շրջա նա յին կա ռա վա -րու թեան վար չա պետ Նե -չիր վան Պար զա նի մայ րա -քա ղաք Էր պի լի մէջ ըն -դու նեց Պաղ տա տի մօտՀա յաս տա նի դես պանԿա րէն Գէոր գեա նը եւ

lշար. Դ. էջ

lշար. Դ. էջ

lշար. Դ. էջ

lշար. Դ. էջ

Page 2: Ժամանակ 05.02.2015

2 ԺԱՄԱՆԱԿ 5 ՓԵՏՐՈՒԱՐ 2015 ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ

JAMANAKERMENİCE GÜNLÜK SİYASİ GAZETE

Sahibi: SARKİS KOÇUNYAN Yazı İsleri Müdürü: NADİA KOÇUNYANBasım ve Yayım: JAMANAK

DUATEPE MAH. SAHADET SOK. NO: 36/4 VARTAN APT. 34379FERİKÖY-SİSLİ/İSTANBUL ( POSTA KUTUSU 22 BEYOĞLU )

BU GAZETE BASIN AHLAK YASASINA UYMAYI KABUL ETMİSTİRYAYIN TÜRÜ YEREL SÜRELİDİR

107-ՐԴ ՏԱՐԻ (05.02.2015)

ՀԻՄՆՈՒԱԾ 1908-ԻՆ

ՄԻՍԱՔ ԵՒ ՍԱՐԳԻՍ Գ0ՉՈՒՆԵԱՆ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐՈՒ ԿՈՂՄԷ

0.212.243 56 39

3 0.212.243 31 96

7 [email protected]

)

J A M A N A K

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ՕՐԱԹԵՐԹ

ԼԼԼ ՈՈՈ ՒՒՒ ՍՍՍ ԱԱԱ ՆՆՆ ՑՑՑ ՔՔՔ ԻԻԻ ԸԸԸ ՆՆՆ ԴԴԴ ԳԳԳ ԾԾԾ ՈՈՈ ՒՒՒ ՄՄՄ ՆՆՆ ԵԵԵ ՐՐՐ

øðÆêîàêÆ Ðð²ÞøܺðÀՄԱՇ ՏՈՑ ՔԱ ՀԱ ՆԱՅ ԳԱԼ ՓԱՔ ՃԵԱՆ

Հա ւա տա լու շար ժա ռի թը կա տա րուած ո -րե ւէ ի րո ղու թեան հե ղի նա կու թիւնն է։ Այնինչ որ բա նա կա նու թեան ու բնա կա նու -թեան մէջ կ՚ե րե ւին՝ հա ւա տա լու շար ժա ռիթմը չեն ներ կա յաց ներ, քա նի որ ա նոնք սո -վո րա կան ե րե ւոյթ ներ են։ Հե ղի նա կու թիւ նըերբ անս խա լա կան է եւ հաս տատ՝ պատ ճառկ՚ըլ լայ հա ւատ քի, այն ի՛նչ որ գերբ նա կանէ եւ մարդ կա յին ի մա ցա կա նու թե նէն վե՛ր։

Այս ի մաս տով «հրաշք»նե րը ներ քին զօ -րու թիւն նե րու ար տա քին փաս տերն են։Քրիս տո սի եւ սուր բե րու կա տա րած հրաշք -նե րը կամ մար գա րէու թիւն նե րը պատ ճառ -ներ են հա ւա տա լիու թեան՝ բեղմ նա ւո րու -թիւ նը եւ կա յու նու թիւ նը ճշմար տու թեան։Եւ այս կը նշա նա կէ՝ թէ հա ւատ քին բնոյ թըեւ հա ւա նու թիւ նը եր բեք մտքի կոյր մղումմը չէ՛։ Ա մէն ինչ ու նի իր ստեղծ ման պատ -ճա ռը, եւ մարդ կա յին մտքին սահ մա նա ւորկա րո ղու թիւ նը երբ չի կրնար հասկ նալ, ի -մա նալ ու տես նել այդ պատ ճա ռը՝ այդ չինշա նա կեր, որ այդ ճշմար տու թիւ նը գոյու-թիւն չունի։ Մարդ երբ որեւէ իրականու-թիւն չի տես ներ, չի կրնար անդ րա դառ նալ,այդ չի նշանա կեր, որ կա տա րուած այդ ի -րո ղու թիւ նը գո յու թիւն չու նի։

Եւ կար ծեմ, հա ւատ քի եւ գի տու թեանտար բե րու թիւ նը հո՛ս է. հա ւատ քը կը կա -յա նայ ի մա ցա կա նու թեան վրայ, իսկ գի տու -թիւ նը՝ տես նուած ու փաս տուա ծին վրա՛յ։

Հա ւատ քը կ՚ո րո նէ հասկ նալ, այ սինքն՝ճանչ նա լու ճշմար տու թիւ նը եւ ա ւե լի լաւըմբռ նե լու զայն։

Հրաշք նե րը պատ ճառ ներ են խո րա նա լուճշմար տու թեան մէջ՝ ի մա նալ եւ ա զա տա կամկեր պով տես նել հո գե ւոր աչ քով այն՝ որ կա -րե լի չ՚ըլ լար մարմ նա կան աչ քով տես նել ուհասկ նալ։

Յի սու սի խօս քե րուն յա ճախ կ՚ըն կե րա նան

բազ մա թիւ հրաշք ներ, զօ րու թիւն ներ ունշան ներ։ Եւ բո լոր այս ե րե ւոյթ նե րը կըվկա յեն Ա նոր Աս տուա ծու թեան, ու րիշ խօս -քով Իր ներ քին իշ խա նու թեան եւ հաս տա -տիչ փաս տեր են՝ Յի սու սի ա ւե տուած Մե -սիան ըլ լա լուն։ Ա նոնք հա ւա տա լու կը հրա -ւի րեն Յի սու սի։ Հրաշք նե րը ի րենց հեր թինկը զօ րաց նեն հա ւատ քը դէ պի Յի սուս՝ որ կըկա տա րէ Հօր գոր ծե րը։ Յի սու սի հրաշք նե րըկը կա յա նան մար դուս կեն սա կան հար ցե -րուն շուրջ՝ ա նօ թու թեան, ա նար դա րու -թեան, հի ւան դու թեան եւ վեր ջա պէս մա հ-ւան շուրջ՝ որ պէս երկ րա յին չա րիք ներ, նե -ղու թիւն ներ եւ դժուա րու թիւն ներ։

Հա ցին բազ մաց ման հրաշք նե րը նա խա -պատ կերն են Իր Հա ղոր դու թեան՝ միակ«Հաց»ին բազ մա ճո խու թեան։ Իսկ Կա նա յիգի նիի վե րա ծուած ջու րին հրաշ քը ար դէնիսկ կ՚ա ւե տէ Յի սու սի փա ռա ւոր ման ժա մը։Ան կը յայտ նէ «հար սա նե կան ընթ րիք»ին ի -րա գոր ծու մը Հօր Ար քա յու թեան մէջ՝ ուրհա ւա տա ցեալ նե րը պի տի ըմ պեն Քրիս տո սիԱ րեան վե րա ծուած նոր գի նին։ Ու րեմն,հրաշք նե րը, կեր պով մը նշան ներ՝ մար գա -րէու թիւն ներ են ա պա գայ ի րո ղու թիւն նե րու։Հրաշք նե րը կը լու սա ւո րեն ա պա գա՛ն…։

Յի սու սի հրաշք նե րուն եւ խօս քե րուն ընդ -մէ ջէն՝ կը տես նուի՝ թէ Իր մէջ մար մի նով կըբնա կի ամ բողջ լիու թիւ նը աս տուա ծու -թեան։

Յի սու սի տե սա նե լի հրաշք նե րը կ՚ա ռաջ -նոր դեն դէ պի ան տե սա նե լի Խոր հուր դին՝աս տուա ծա յի՛ նին։

Յի սու սի ա շա կերտ նե րը հրաշք ներ գոր ծե -ցին Ա նոր ա նու նով, քա նի որ ի՛նչ որ խընդ-րեն Հօր մէն Ա նոր ա նու նով, Հայ րը կու տայա նոնց։

Ինչ ալ ըլ լայ հրաշք նե րուն եր բեմն ար տա -կարգ հան գա ման քը, ա նոնք նպա տակ ու նին

մա նա ւանդ Ե կե ղեց ւոյ հա սա րա կաց բա րի քը։

Հրաշք նե րը ի սպաս են Ե կե ղեց ւոյ սի րոյն։

Հրաշք նե րու նման «գերբ նա կան կարգ»ինպատ կա նող ե րե ւոյթ ներ մարդ կա յին ա մէնփոր ձա ռու թե նէ վեր են։ Այս կը նշա նա կէ՝ որմարդ չի կրնար հիմ նուիլ իր զգա ցում նե -րուն կամ գոր ծե րուն վրայ, եզ րա կաց նե լուհա մար, թէ հա սած է ճշմար տու թեան եւ ար -դա րու թեան։

Աս տու ծոյ բա րիք նե րուն գի տակ ցու թիւ նըմարդ կա յին ե րաշ խա ւո րու թիւ նը կ՚ըն ծա յէեւ շնորհ քը կը ներ գոր ծէ մար դուն մէջ եւ կըդրդէ զայն դէ պի միշտ ա ւե լի մեծ հա ւատքմը ու դէ պի վստա հու թեամբ լե ցուն հաս -տա տա կամ կե ցուածք մը։

Ուս տի, ինչ պէս ը սինք, հրաշք նե րը նշան -ներ են ա պա գան ցոյց տա լու։ Նշան նե րը եւխորհր դա նիշ նե րը մարդ կա յին կեան քին մէջկա րե ւոր տեղ մը կը գրա ւեն։ Մարդ, միան -գա մայն մարմ նա ւոր ե՛ւ հո գե ւոր-մտա ւորէակ ըլ լա լով՝ հո գե ւոր ի րա կա նու թիւն նե րը«նիւ թա կան նշան»նե րու եւ խորհր դա նիշ -նե րու ընդ մէ ջէն կ՚ար տա յայ տէ եւ կը քա ղէ։

Մարդ, իբ րեւ ըն կե րա յին ա րա րած՝ ու րիշ -նե րու հետ լե զուով, շար ժու ձե ւե րով, ա -րարք նե րով հա ղոր դուե լու հա մար, կա րի քըու նի նշան նե րու եւ խորհր դա նիշ նե րու։ Պա -րա գան չի փո խուիր նաեւ մար դուն Աս տու -ծոյ հետ յա րա բե րու թիւն նե րուն մէջ. Աս տ-ւած մար դուն կը խօ սի տե սա նե լի ա րար չու -թեան ընդ մէ ջէն։ Աս տու ծոյ երկ րի վրայ գոր -ծե րը Իր մար դոց հետ հա ղոր դակ ցու թեաննշան նե րը եւ խորհր դա նիշ ներն են, ո րոնցմէջ մեծ մաս կը կազ մեն հրաշք նե րը՝ ո րոնքմար դուս հա մար գերբ նա կան ե րե ւոյթ ներեն, բայց Աս տու ծոյ հա մար պարզ ու սո վո -րա կան…։

Դեկ տեմ բեր 17, 2014, Իս թան պուլ

Ֆրան սա կան «Carrefour» ա ռեւտ րա -յին ցան ցի ա ռա ջին հան րա խա նու թըՀա յաս տա նի մէջ հա ւա նա բար բա ցուիյա ռա ջի կայ Մար տի սկիզ բին։ «Ար մէնփ -րէս»ի հա ղոր դում նե րով, Հա յաս տա նիմօտ Ֆրան սա յի դես պան Ժան-Ֆրան -սուա Շար փան թիէ մամ լոյ ա սու լիս մըսար քե լով՝ յայտ նեց, թէ նա խա պատ -րաս տա կան աշ խա տանք նե րը վերջ նա-մը շակ ման փու լի հաս ած են։

«Անդ րա դառ նա լով ապ րան քա տե սա -կա նիի հար ցին՝ ը սեմ, որ «Carrefour»իմօ տե ցու մը հե տե ւեալն է. ո րե ւէ երկ րիմէջ հաս տա տուե լէ յե տոյ ան կը հա կիաշ խա տիլ տե ղա ցի ար տադ րող նե րուհետ», յայտ նեց Շար փան թիէ ու ընդգ -ծե ց, որ այս մօ տե ցու մը, բնա կա նա բար,չի կրնար իր ազ դե ցու թիւ նը չթող ուլա ռա ջարկ-սպա ռող յա րա բե րու թիւն նե -րու վրայ։ Ան անդ րա դար ձաւ նաեւ այնսննդա տե սակ նե րուն, զորս «Carrefour»կը ներ կա յաց նէ իր յա ճա խորդ նե րուն՝Ֆրան սա յի դես պա նը նշեց, որ ա նոնքշատ իւ րա յա տուկ գիւ ղամ թերք ներ են։

«Ա նոնք ոչ թէ թե րի մշա կուած կամ ոչ-լրիւ մշա կուած ապ րան քա տե սակ ներեն, այլ պատ րաս տի մթերք ներ, ինչ պէս՝գի նի ներ կամ հա լած պա նիր նե րու ո րոշտե սա կա նի։ Ըլ լա լով յա տուկ գիւ ղա-տըն տե սա կան մթերք ներ, բնա կա նա -բար, ա նոնք մրցակ ցու թիւ նէ դուրս ենեւ ու նին յա տուկ սպա ռող ներ։ Այս պի -սին է «Carrefour»ի մօ տե ցու մը», ը սաւդի ւա նա գէ տը՝ ա ւելց նե լով, որ ան ու նիյըս-տակ իր գնե լի քը գիտ ցող յա ճա -խորդ։

«Carrefour» աշ խար հի մէջ մե ծու -թեամբ երկ րորդ ման րա ծախ ցանցն է՝«Wal-Mart»էն յե տոյ։ «Carrefourgroup»ի բաժ նե տոմ սե րու մե ծա գոյնմա սը կը պատ կա նի յայտ նի ֆրան սա -ցի գոր ծա ծար Պեռ նար Առ նո յին։ Ըն կե -րու թիւ նը աշ խար հի ե րե սու ներ կու եր -կիր նե րու մէջ ու նի շուրջ տասն հինգհա զար հան րա խա նութ ներ եւ փոքրխա նութ ներ։ 2012 թուա կա նին «Car-refour» այս տա րած քաշր ջա նին բա ցաւիր ա ռա ջին հան րա խա նու թը՝ Թիֆ լի զի

Հա յաս տա նի Վար չա պետ Յո -վիկ Աբ րա հա մեան ըն դու նեց Ա -սիա կան բար գա ւաճ ման դրա մա -տան կեդ րո նա կան եւ ա րեւմ -տեան Ա սիոյ շրջա նա յին տնօ րէնՔլաուս Կեր հաու զը րի գլխա ւո -րած պա տուի րա կու թիւ նը:

Այս հան դիպ ման ըն թաց քինԱբ րա հա մեան կա րե ւոր նկա տեցհա մա գոր ծակ ցու թիւ նը Ա սիա -կան բար գա ւաճ ման դրա մա տանհետ եւ նշեց, որ դրա մա տանհետ ի րա կա նա ցուող բո լոր ծը-րագր ե րը կը գտնուին իր մնա -յուն ու շադ րու թեան եւ հսկո ղու -թեան տակ:

Յո վիկ Աբ րա հա մեան շեշ տեցնաեւ նուի րա տու նե րու յատ կա -ցում նե րով ի րա կա նա ցուող ծը-րագր ե րու ար դիւ նա ւէ տու թեանբարձ րաց ման անհ րա ժեշ տու թիւ -նը ու նշեց, որ յստակ յանձ նա -րա րա կան ներ տուած է հա մա -պա տաս խան նա խա րա րու թիւն -նե րուն, բո լոր ծրա գր ե րը ար -դիւ նա ւէտ կեր պով ի րա կա նաց -նե լու հա մար:

Իր կար գին, Քլաուս Կեր հաու -զըր բարձր գնա հա տեց Հա յաս -

տա նի կա ռա վա րու թեան հետհա մա գոր ծակ ցու թիւ նը եւ շնոր -հա կա լու թիւն յայտ նեց Յո վիկԱբ րա հա մեա նին լիա կա տար փո -խըմբռն ման եւ փոխ գոր ծակ ցու -թեան հա մար: Կեր հաու զըր տե -ղե կա ցու ց, որ Ա սիա կան բար գա -ւաճ ման դրա մա տան ղե կա վա -րու թիւ նը միա ձայն վա ւե րա ցու -ցած է Հա յաս տա նի հետ հա մա -գոր ծակ ցու թեան հնգա մեայծրա գի րը, որ կը մատ նան շէ երկ -կող մա նի գոր ծակ ցու թեան ուղ -

ղու թիւն նե րը եւ ներ դաշ նակ էՀա յաս տա նի բար գա ւաճ ման հա -մար հաս տա տուած ա ռաջ նա -հեր թու թիւն նե րուն:

Փաս տա թուղ թով կը նշուինքա ղա քա յին կա յուն բար գա ւաճ -ման ծրա գրի, փո խադ րա մի ջոց -նե րու, ու ժա նիւ թի եւ այլ մար -զե րու մէջ ի րա կա նա ցուող միաց-եալ ծրա գր երն ու նա խա գի ծե րը:Զրու ցա կից նե րը քննար կե ցիննաեւ Հիւ սիս-Հա րաւ ճա նա պար -հա յին մի ջանց քին, քա ղա քա յին

կա յուն բար գա ւաճ ման ծրա գ-րին, երկ րա շարժ նե րու պա րա գա -յին դպրոց նե րուն անվ տան գու -թիւ նը ա պա հո վե լու ուղ ղու -թեամբ գոր ծակ ցու թեան կա րե -լիու թիւն նե րուն, շրջան նե րումի ջեւ ճամ բա նե րու վե րա նո րոգ -ման, Ա սիա կան բար գա ւաճ մանդրա մա տան հետ միա ցեալ կազ -մա կեր պուե լիք մի ջազ գա յիններդ րու մա յին հա մա ժո ղո վին եւԱ սիա կան բար գա ւաճ ման դրա -մա տան կող մէ տրա մադ րուողթեք նիկ օ ժան դա կու թեան ա -ռըն չուող հար ցեր:

Հան դիպ ման ըն թաց քին Յո վիկԱբ րա հա մեան եւ Քլաուս Կեր -հաու զըր անդ րա դար ձան նաեւշրջա նա յին զար գա ցում նե րուն:Քլաուս Կեր հաու զըր նշեց, որար ձա նագ րուող տնտե սա կան ի -րա վի ճա կը պայ մա նա ւո րուած էհա մաշ խար հա յին տնտե սու թեանմէջ ծա գած խնդիր նե րով եւ ա -ւել ցու ց, որ Ա սիա կան բար գա -ւաճ ման դրա մա տու նը պատ -րաստ է օ ժան դա կե լու Հա յաս -տա նին՝ մար տահ րա ւէր նե րը դի -մագ րա ւե լու հա մար:

ՀՈՐԻԶՈՆԱԿԱՆ1-Ճա բո նա կան այն քա -ղա քը որ թի րախ ե ղաւա մե րի կեան ա թո մա կանռում բին- նա խադ րու -թիւն մը, 2-Գրա գէտՍրմա քէշ խան լեա նի ծած -կա նու նը- անձ նա կանդե րա նու նի մը հո լո վու -մը, 3-Ո րակ եւ ար ժէքցոյց տուող թղթիկ, 4-Փոր ձանք- լե զուով մը՝ա յո, 5-Անձ նա կան դե -րա նուն մը- խակ, 6-Սուր- փո ղո ցա յին, 7-Աչ -քո վը վկա յող- տա ռի մըա նու նը, 8-Ոչ խա րի ձագ-հա մայն քա յին հա ւա քա -կա նու թիւն, 9-Բա յա -կերտ մաս նիկ- որմ- պա -րա հան դէս, 10-Անձ նա -կան դե րա նուն մը- ան -խելք- բե մա կան պար տա կա նու թիւն, 11-Հնդիկ աշ խար հահռ չակ խմբա վա րի մըա նու նը ո րուն մա կա նու նը Մեհ թա է- մսուտ։

ՈՒՂՂԱՀԱՅԵԱՑ1-Խո նարհ- հսկա յա կան, 2-Ստա ցա կան ա ծա կան մը- մանկ լա ւիկ, 3-Հկ՝ ջ րի կե -րա կուր- գիր, 4-Ձայ նար կու թիւն մը- պոչ- Վա տի կա նի իշ խա նա ւո րը, 5-Ա րա -կան ա նուն մը- ի գա կան ա նուն մը, 6-Հո լո վա կերտ մաս նիկ մը- տո կուն, 7-Մրգե -ղէն մը, 8-Տա րիին տաս ներ կու զա ւակ նե րը- տե ղա փո խուող աստղ, 9-Հա կա ռակուղ ղու թեամբ- ձայ նար կու թիւն մը- Ի րա նի նշա նա ւոր հայ կա կան վան քե րէն, 10-Ան կաշ կանդ- կողմ մը- գրա բար՝ ե ղիր, 11-Պալ թեան մայ րա քա ղաք մը- ցո րեկ։

ՆԱԽԿԻՆԻՆ ԼՈՒԾՈՒՄԸ Հորիզոնական 1-Քա մակ- ջահ, 2-Ա տակ- տա փակ, 3-Ջիղ- բա լե նի, 4-Կա չա ղակ- շա, 5-Տա քար- թագ, 6-Ի րե րա սէր, 7-Հաակ- ու րախ,8-Ան- Մա սիս- է, 9-Շա մի րամ- ես, 10-Ուր- տգի տու թիւն, 11-Նէ- Է տի- Է քիւ։Ուղղահայեաց 1-Քաջ- ա շուն, 2-Ա տի կա- հնա րէ, 3-Մա ղա քիա, 4-Ակ- չա րա -միտ, 5-Բա րե կար գէ, 6-Տաղ- Սաիտ, 7-Կա լա թա- ի մտի, 8-Փե կա սուս- ու, 9-Ջան-գէր- ե թէ, 10-Ա կիշ- րա- սիւք, 11-Ահ- խէ- նիւ։

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ԽՈՅ (21 Մար տ-20 Ապ րիլ)

Բա ւա կան ե ռանդ չու նիք աշ խա տե լու:Դուք ձե զի մի՛ ստի պէք աշ խա տիլ, կրնաքսխալ ներ գոր ծել:

ՑՈՒԼ (21 Ապ րի լ-21 Մա յիս)

Դաս տա լու փոր ձեր մի՛ ը նէք, սոր վեց նե -լու ու րիշ ձե ւեր ալ կան: Այ սօր ու շադ րու -թեամբ վա րուե ցէք ձեր շուր ջին նե րուն հետ:

ԵՐ ԿՈ ՒՈ ՐԵԱԿ (22 Մա յի ս-21 Յու նիս)

Ե թէ մա նուկ նե րը ա ւե լի լաւ կը սոր վին հա -ճո յա նա լով, նմա նա պէս՝ մե ծե րը: Օ րը ու նիու սու ցա նե լու ա ռիթ ներ:

ԽԵՑ ԳԵ ՏԻՆ (22 Յու նի ս-23 Յու լիս)

Ձե զի կը վստա հին աշ խա տան քի մէջ ո րո -շում ներ տա լու հա մար: Ու նիք ա զատ ձեռ -քեր, կաշ կան դուած չէք, ու րեմն գոր ծի ձեռ -նար կե ցէք:

Ա ՌԻՒԾ (24 Յու լի ս-23 Օ գոս տոս)

Օ րը յար մար է դժուար ո րո շում ներ տա լուհա մար: Ձեր սո վո րա կան հանգս տա ւէտ վայ -րէն դուրս ե լէք, հե տե ւա բար ա ւե լի հան -գիստ պի տի զգաք:

ԿՈՅՍ (24 Օ գոս տո ս-23 Սեպ տեմ բեր)

Կա րի քը ու նիք մէ կու մը վստա հե լու ձերհար ցե րը: Հե տե ւա բար պի տի գտնէք ձեզլսող հա ւա տա րիմ ա կանջ ներ:

ԿՇԻՌՔ (24 Սեպ տեմ բե ր-23 Հոկ տեմ բեր)

Բա րե կա մի մը կող մէ ներ կա յա ցած ծրագ -րի մը պի տի հա մա ձայ նիք: Ա մե նայն հան -դար տու թեամբ շա րու նա կե ցէք ձեր գոր ծը եւպի տի օգ տուիք:

ԿԱ ՐԻՃ (24 Հոկ տեմ բե ր-23 Նո յեմ բեր)

Կը կար ծէինք, թէ կը վա րա նիք ձեր աշ խա -տան քին վե րա բե րեալ ո րո շում մը տա լու:

Ու րիշ նե րուն կար ծի քին պէտք ու նի՞ք:

Ա ՂԵՂ ՆԱ ՒՈՐ (24 Նո յեմ բե ր-21 Դեկ տեմ բեր)

Ձեր յա րա բե րու թիւն նե րը պա հե ցէք ձերբա րե կամ նե րուն հետ, ձեզ մէ հե ռու ըլ լանա նոնք թէ օ տար երկ րի մը մէջ: Ե ռան դունըլ լա լը սահ ման չու նի:

ԱՅ ԾԵՂ ՋԻՒՐ (22 Դեկ տեմ բե ր-20 Յու նուար)

Դ րա մա կան ե կա մու տը հա ճե լի է, կը հան-գըս տաց նէ ձեզ. բայց պայ ման է, որ ա նոնքձեր ձեռ քէն դուրս չել լեն: Ուշադիր ու խնա -յա սէր ե ղէք:

ԾՈ ՎԱ ՆՈՅՇ (21 Յու նուա ր-19 Փետ րուար)

Ե թէ իւ րա քան չիւր անձ ջա նայ միւ սինհասկ նալ, ա մէն ինչ կը դիւ րա նայ: Մի՛ հա -կա ռա կիք ոե ւէ մէ կուն ա ռա ջար կին, մնա ցէքսի րա լիր:

ՁՈՒԿ (20 Փետ րուա ր-20 Մարտ)

Աշ խա տան քի մէջ ձեր կշռոյ թով շար ժե ցէք.ու շա դիր ե ղէք ման րա մաս նու թիւն նե րուն,ինչ որ ա ւե լի լաւ է, քան՝ շփոթ մնա լը:

DZÝã ÏþÁë»Ý ³ëïÕ»ñÁ

Ա ՍԻԱ ԿԱՆ ԲԱՐ ԳԱ ՒԱՃ ՄԱՆ ԴՐԱ ՄԱ ՏՈՒ ՆԸՊԱՏ ՐԱՍՏ Է Օ ԺԱՆ ԴԱ ԿԵ ԼՈՒ ՀԱ ՅԱՍ ՏԱ ՆԻՆ

Դրուագ մը հանդիպումէն

Ե րե ւա նի մէջ պի տի նշուի մե ծա նուն գրող, ար ձա կա գիր Հրանդ Մատ թէո սեա նիծննդեան 80-ա մեա կը։ Այս առ թիւ կազ մուած է պե տա կան յո բե լե նա կան յանձ նա -ժո ղով մը՝ նա խա գա հու թեամբ Հա յաս տա նի Վար չա պետ Յո վիկ Աբ րա հա մեա նի, ո -րու գլխա ւո րու թեամբ յանձ նա ժո ղո վը գու մա րեց նիստ մը, ո րուն մաս նակ ցե ցաննաեւ մե ծա նուն գրո ղին ըն տա նի քի ան դամ նե րը՝ կո ղա կիցն ու որ դին։

Փետ րուա րի 12-ին կը լրա նայ Հրանդ Մատ թէո սեա նի ծննդեան 80-ա մեա կը, ո րուառ թիւ պե տա կան յանձ նա ժո ղո վը կը պատ րաս տուի բարձր մա կար դա կով նշել ան-ւա նի գրո ղին յո բե լեա նը։

Այս պէս, նիս տի ըն թաց քին Հա յաս տա նի Մշա կոյ թի նա խա րար Յաս միկ Պօ ղո սեաններ կա յա ցուց Հրանտ Մատ թէո սեա նի 80-ա մեա կին նուի րուած յո բե լե նա կան մի ջո -ցա ռում նե րու ծրագ րին նա խա գի ծը: Ծա ւա լուե ցաւ միտ քե րու փո խա նա կու թիւն,ո րու շրջագ ծով յանձ նա ժո ղո վի ան դամ նե րը տար բեր մի ջո ցա ռում ներ կազ մա կեր -պե լու ա ռա ջարկ ներ ներ կա յա ցու ցին։ Մի ջո ցա ռում նե րը կը սկսին Փետ րուա րի 12-ին՝ Կո մի տա սի ա նուան պան թէոն այ ցե լու թյամբ, Հրանդ Մատ թէո սեա նի ա նուանհիմ նա կան դպրո ցի սա նե րու մաս նակ ցու թեամբ յուշ-ցե րե կոյ թով ու կը շա րու նակ-ւին ողջ տա րուան ըն թաց քին։ Կը նա խա տե սուին նաեւ մե ծա նուն գրո ղի յի շա տա -կին նուի րուած մի ջո ցա ռում մը՝ Օ փե րա յի եւ պա լէի ազ գա յին ա կա դե մա կան թատ -րո նի եր դի քին տակ, վա ւե րագ րա կան ժա պա ւէ նի եւ ար խի ւա յին ժա պա ւէն նե րուցու ցադ րու թեամբ ե ւայլն։ Այս առ թիւ Յաս միկ Պօ ղո սեան պի տի ամ փո փէ ա ռա -ջարկ նե րը ու զա նոնք պի տի ներ կա յաց նէ Յո վիկ Աբ րա հա մեա նին։

ՀՐԱՆԴ ՄԱՏԹԷՈՍԵԱՆԻ ԾՆՆԴԵԱՆ 80-ԱՄԵԱԿԸ

ՀԱ ՅԱՍ ՏԱ ՆԻ ՄԷՋ «Carrefour»Ի Ա ՌԱ ՋԻՆՀԱՆՐԱԽԱՆՈՒԹԸ ԿԸ ԲԱ ՑՈ ՒԻ ՄԱՐ ՏԻՆ

Page 3: Ժամանակ 05.02.2015

3ԺԱՄԱՆԱԿ5 ՓԵՏՐՈՒԱՐ 2015 ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ

Գրող-հրապարակագիր, սրտաբան Տքթ. Լեւոն Դռնոյեան Երեւանի մէջ շահեկան հարցազրոյց մը տուաւ ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթին

«ԵՐԳ ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԵԱՆ…»«ԵՐԳ ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԵԱՆ…»«Երբ վեց հազար սուրիահայեր գաղթեցին Հայաստան, Երեւանի մէջ ամէնուր կը լսուէր քաղցրիկ

արեւմտահայերէնը, բայց քանի մը ամիս անց սկսանք նկատել, որ սուրիահայերը կ՚անցնին արեւելահայերէնի»Տեսակցեցաւ՝ ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ

Այ սօր ԺԱ ՄԱ ՆԱԿ-ի զրու ցա կիցն է Հա -յաս տա նի ե րե ւե լի մտա ւո րա կան նե րէն մէ -կը, ե զա կի տե սակ մը, որ հա կա ռակ մերհա սա րա կու թեան մէջ առ կայ ախ տե րուն,պահ պա նած է մտա ւո րա կա նի ճշմա րիտ,ու ղիղ ու մա քուր կեր պա րը: Ան գրող,հրա պա րա կա խօս, բա նաս տեղծ, սրտա բան,սրտա բա նու թեան գծով բժշկա գի տու թեանթեկ նա ծու, ա ռող ջա գէտ-բնա պահ պան,ման կա վարժ ԼԵ ՒՈՆ ԴՌՆՈ ՅԵԱՆՆ է։ Անիր ստեղ ծա գոր ծա կան ու ղին ան ցած է իրտիկ նոջ, կրկին նշա նա ւոր բժիշկ-մտա ւո -րա կան Ա րու սեակ Նա լեա նի հետ, որ ցա -ւօք կեան քէն հե ռա ցաւ 2013 թուա կա նին:Լե ւոն Դռնո յեան իր տիկ նոջ հետ հիմ նածէ «Դռնո յեան-Նա լեան ըն տա նիք» հե ղի նա -կա յին խում բը, ո ր իր գոր ծու նէու թեամբ ե -զա կի էր Հա յաս տա նի, առ հա սա րակ՝ հայ -կա կան ի րա կա նու թեան մէջ: Միա սին հրա -տա րա կած են տասն հինգ հա տոր, տաս ըն-եակ գի տա կան ու գի տա-հան րա մատ չե լիյօ դուած ներ, իսկ քա նի մը գիր քեր ալ տա -կա ւին կը սպա սեն տպագ րու թեան: Հա -յաս տա նի մէջ ա նոնք ե ղած են հիմ նա դիր -նե րը՝ ա ռողջ ապ րե լա կեր պի կրթու թեան եւբժշկու թեան գի տա-կրթա կան ճիւ ղե րու,հրա պա րա կած են աշ խա տանք ներ հա մայն -քի, ազ գի եւ պե տա կա նու թեան ա ռող ջու -թեան եւ բնա պահ պա նու թեան խնդիր նե -րուն շուրջ:

Բայց, ըլ լա լով բժիշկ, գի տա կան աս պա -րէ զի մարդ, Լե ւոն Դռնո յեա նի ստեղ ծա -գոր ծու թեան հիմ նա կան աս պա րէ զը կըմնայ մայ րե նի գրա կա նու թիւ նը: Ա հա ւա -սիկ, Հա յաս տա նի «Ան տա րես» հրա տա -րակ չու թիւ նը շա բաթ ներ ա ռաջ հրա տա -րա կեց ա նոր «Երգ եր րոր դու թեան» բա -նաս տեղ ծա կան հա տո րը: Այդ ա ռի թովմենք զրոյց մը ու նե ցանք ծա նօթ մտա ւո -րա կա նին հետ, որ մեր ըն թե ցող նե րուններ կա յա ցուց իր շա հե կան մտա ծում նե րը՝հա յու թեան տար բեր հար ցե րու շուրջ:

-Ձեր ստեղ ծա գոր ծու թեան տի րոյ թըայն քան լայն է, որ հարց կը ծա գի՝ այսհար ցազ րոյ ցին մէջ ին չի՞ վրայ ա ռա -ւե լա պէս կանգ առ նել, Ձեր աշ խա -տանք նե րու ո՞ր բնա գա ւա ռը ներ կա -յաց նել մեր ըն թեր ցո ղին՝ բնա պահ պա -նա կան կրթու թեան աս պա րէ՞ զը, ազ -գի եւ պե տա կա նու թեան ա ռող ջու -թեան հիմ նախնդ րի ար ծար ծում նե՞ րը,Ձեր ծա ւա լուն հրա պա րա կա խօ սու -թի՞ւ նը եւ, վեր ջա պէս, Ձեր բա նաս -տեղ ծու թիւ նը… Ա ռի թէն օգ տուե լով՝ կըշնոր հա ւո րեմ «Երգ եր րոր դու թեան»ժո ղո վա ծո յի ծնուն դը, ո ր կը նշա նա ւո -րէ հայ բա նաս տեղ ծու թեան դա սա կանլա րի շա րու նա կա կա նու թիւ նը՝ մերժա մա նակ նե րուն:

-Շ նոր հա կա լու թիւն: Ես լաւ կը պատ կե -րաց նեմ, թէ հայ մա մու լի պատ մու թեանմէջ իր պա տուա կան տե ղը ու նե ցող ո՛րլրա տուա մի ջո ցին կու տամ այս հար ցազը-րոյ ցը, եւ են թա գի տակ ցօ րէն ան գամ պի -տի ջա նամ տալ այն, ին չ որ ա ռա ւե լա պէսսրտա մօտ եւ հրա տապ է ըն թեր ցո ղի հա -մար՝ թէ՛ Պոլ սոյ, թէ՛ Սփիւռ քի, թէ՛ Հայ րե -նի քի մէջ: ԺԱ ՄԱ ՆԱԿ օ րա թեր թը, հայ րե -նի գե տի մը նման, ար դէն ա ւե լի քան մէկդա րէ ի վեր կը հո սի հայ կեան քի մի ջով,այ սօր ալ ես վտակ մը պի տի բե րեմ՝ զայնմայր ջու րե րուն խառ նե լու… Եւ կը խոր -հիմ՝ այս հար ցազ րոյ ցի ըն թաց քին ըն թեր -ցո ղին հասց նել մեր աշ խա տան քի այն ար -դիւնք նե րը, ո րոնք կա րող են դոյզն իսկչա փով օգ տա կար ըլ լալ ազ գի մը կեն սա -գոր ծու նէու թեան:

-Շատ լաւ, այդ պա րա գա յին թեր թիըն թեր ցո ղը կ՚ու զէ գիտ նալ Ձեր գնա -հա տա կա նը՝ ինչ պի սի՞ հա սա րա կու -թիւն կը ձե ւա ւո րուի Հա յաս տա նի մէջ,ո րո՞նք են ա նոր զար գաց ման մի տում -նե րը եւ լու ծում պա հան ջող խնդիր նե րը:

-Հայ րե նի քը, հա կա ռակ իր ա նուան բա -ռար մա տի ի մաս տին՝ մայր է, կին է, տի -րու հի է: Ան մէկ խնդիր ու նի՝ խնա մել իր

մի լիո նա ւոր զա ւակ նե րը, ա նոնց տալ իրլե զուն, բնիկ երգն ու պա րը, ա ւան դոյթնու ծէ սը: Մշա կոյթն է հայ րե նի քի ձեռ քե -րը, ո րով ան կը խնա մէ իր զա ւակ նե րը:Այժ մեան հայ հա սա րա կու թեան բնո րոշգի ծը այն է, որ ան հի ւանդ է մշա կու թա -պէս, եւ հայ րե նի քի մայ րա կան ձեռ քե րըթուլ ցած են: Ան իր մէջ դրուած ա րար չա -կան մղու մով կը փա րի զա ւակ նե րուն,կ՚ու զէ ա նոնց ուժ եւ կեն սու նա կու թիւնտալ, սա կայն ձեռ քե րը ա ռողջ չեն, մօր ա -ւիւ նը պակ սած է: Հայ րե նի քը չի կրնար իրզաւ կին հասց նել այն մշա կոյ թը, ո րով կըկա ռու ցուի ա նոր հո գին ու մար մի նը,զինք կը դարձ նէ ՀԱՅ՝ իր ժա ռան գա կանո րակ նե րով: Մշա կոյ թի բո լոր տար րերն ուհա մա կար գե րը վտան գուած են, եւ ա ռա -ջի նը՝ լե զուն: Ա ւե լի ման րա մասն նա յինքայս խնդրին: Այժմ, ինչ պէս դա րեր ա ռաջ,մեր գա ւառ նե րուն մէջ հայ գիւ ղա կանհա մայնք նե րը կը խօ սին ի րենց բար բառ -նե րով, եւ այդ մէ կը հրա շա լի է: Լաւ պահ -պա նուած բար բա ռը իր մէջ կը նե րա ռէ եւկը պա հէ հա մայն քի բա րո յա կա նու թիւ նը,

ար մա տի քաղց րու թիւ նը, մարդ կա յին յա -րա բե րու թիւն նե րու ազ նուու թիւ նը: Բայցքիչ ան դին ըն կե րա յին կեանքն է, զան գը-ւա ծա յին մշա կոյ թը, հե ռուս տա տե սու թիւ -նը, այժմ ար դէն՝ հա մա ցան ցը, ըն կե րա յինցան ցե րը՝ հա մա ցան ցին մէջ: Ա հա այս տեղ,ուր պի տի թա գա ւո րէ Գրա կան Հա յե րէ նը,կա տա րեալ խառ նաշ փո թու թիւն կը տի րէ:Հայ բա ռը աս տի ճա նա բար կը կորսնց նէ իրբնիկ հնչե ղու թիւ նը, ի մաս տու թիւնն ուխոր հուր դը, ան չի կրնար բնա կան թրթը-ռանք նե րը պահ պա նել, խորհր դա ւոր ու -ժով ու խայ տան քով հնչել ե րա խա յի եւ

հա սու նի ա կան ջին ու սրտին, դաս տիա րա -կել զա նոնք: Եւ գա ւա ռի ու մայ րա քա ղա -քի փո ղոց նե րուն մէջ, բայց ա ռա ւե լա պէսա պամ շա կու թա յին յետ նա խոր շե րուն մէջ,հե ռա տե սի լով, հե ռա տե սի լա յին պատ կե -րա շար քե րով, «հու մո րա յին» հա ղոր դում -նե րու ժա մա նակ կը հնչէ կի սաք րէա կանխօ սակ ցա կան ան պա տեհ հա յե րէ նը՝ իրկպչուն ե րանգ նե րով: Հայ հո գին այժմկա րօտ է իր դա սա կան բա նաս տեղ ծու -թեան ու ար ձա կին, հայ րե նիին ու հե րո -սա վէ պին, իս կա կան գրա կա նու թեա ն:Փառք Աստ ու ծոյ, որ շատ քիչ նուի րեալ -նե րու ջան քով բնիկ երգն ու պա րը կը վե -րա դառ նան հայ կեանք, բայց ա նոնց գրա -ւած տա րածք նե րը տա կա ւին շատ նեղեն… Հան րա յին վայ րե րէ, տե ղա փոխ մանմի ջոց նե րէ եւ հար սա նիք նե րէ սկսած մին -չեւ պե տա կան հա մերգ ներ՝ կ՚իշ խեն մեղկռա բի սը, «աստ ղե րուն» ան մե ղե դի եր գե րըկամ քեֆ չիա կան պա րը:

Սա կայն մշա կոյ թի ներ կայ վի ճա կը,պատ ճա ռա կան գոր ծօն ըլ լա լով, ինքն ալհե տե ւանք է այլ

պատ ճառ նե րու: Ա -նոնց մէ գլխա ւո րը այն է, որ հա յը, վե րա-գը տած ան կախ պե տա կա նու թիւ նը ստեղ -ծե լէ վերջ, չնա յե ցաւ իր խոր քը, չտե սաւ իրազ նուա կան էու թիւ նը, ոչ ալ գոր ծա ծեցայ լոց պե տա կա նաս տեղծ փոր ձը, ո ր կուգայ Պղա տո նէ եւ Սոկ րա տէ սէ, եւ այդ մէ -կը չի բա ւեր՝ հո գին ալ յանձ նեց մերկ նիւ -թա պաշ տու թեա ն եւ ի ր իսկ ձեռք բե րո վիա րատ նե րու: Ի հե տե ւանք այս ա մէ նի՝ ըս-տեղ ծուե ցաւ ոչ-հայ կա կան ո րակ ու նե ցողպե տա կա նու թիւն: Ա նոր ա ռա ջին զո հը Լե -զուն է, եւ ա նոր հետ՝ ամ բողջ Մշա կոյ թը:Սրբա զան Մայ րե նին, ո ր պի տի ըլ լար երկ -րի ու պե տու թեան տի րա կա լը՝ չի մաս նակ -ցիր երկ րաս տեղծ աշ խա տան քին: Հայ հա -սա րա կու թիւ նը այժմ կա րիք ու նի մշա կու -թա յին ար մա տա կան բուժ ման ու ա պա քին -ման:

-Որ պէս հայ մտա ւո րա կան՝ ի՞նչ ա -ռըն չու թիւն ներ ու նիք ա րեւմ տա հա յե -րէ նին, ինչ պէ՞ս կը տես նէք մեր գրա -կան լե զուի այս ճիւ ղի ա պա գան:

-Իմ ա ռըն չու թիւնը ա րեւմ տա հա յե րէ նին՝ սի րոյ ա ռըն չու թիւն է. սնա րիս քով մշտա -պէս կան մէ կա կան հա տոր Մնձու րի, Հա -մաս տեղ, Օ շա կան, եւ ա րեւմ տա հայ բնիկհա մայն քը, ա նոր կեան քը, կեն ցա ղը, սըր-բա տե ղի նե րը սր տիս մէջ ա ռան ձին խո րանկը կազ մեն: Դառ նա լով խնդրի ազ գա յին-հան րա յին կող մին՝ գրա կան հա յե րէ նի այս

ճիւ ղի պահ պան ման հրա մա յա կա նին՝ ը սեմ,որ այս տեղ կայ մէկ լու ծում, ո ր որ քանպարզ է, այն քան ալ հնա րա ւոր՝ հան րա յինպա հան ջի եւ պե տա կան կամ քի առ կա յու -թեան պա րա գա յին: Հա յաս տա նի Հան րա -պե տու թեան Սահ մա նադ րու թիւ նը կը հըռ-չա կէ՝ «Հա յաս տա նի Հան րա պե տու թեանպե տա կան լե զուն հա յե րէնն է»: Եւ ոչ հա -յե րէ նի՝ մէկ ճիւ ղը ՝ ա րե ւե լա հա յե րէ նը: Երբվեց հա զար սու րիա հա յեր գաղ թե ցին Հա -յաս տան, Ե րե ւա նի մէջ ա մէ նուր կը լսուէրքաղց րիկ ա րեւմ տա հա յե րէ նը, բայց քա նիմը ա միս անց սկսանք նկա տել, որ սու րիա -հա յե րը կ՚անց նին ա րե ւե լա հա յե րէ նի: Այդփաս տը ցաւ կը ծնի. ա րեւմ տա հա յե րէ նիկրո ղը զայն կը կորսնց նէ ոչ այլ երկ րի, այլ՝իր հայ րե նի քի մէջ: Են թադ րա բար, ե թէտա րի ներ անց սկսի Մեծ Ազ գա հա ւաք, եւա րեւմ տա հա յե րէ նի կրող մէկ մի լիոն կամա ւե լի հայ ներ գաղ թէ Հայք, ա պա ա նոնքբո լո րը պի տի անց նին ա րե ւե լա հա յե րէ նի՞:Մինչ դեռ կայ լու ծում, ո ր կր նայ ի րա կա -նա ցուիլ այժմ։ Սահ մա նադ րա կա նօ րէն վե -րը նշուա ծը մեկ նա բա նել այն պէս, որ հա -յե րէ նի եր կու ճիւ ղե րը նոյն պէս պե տա կանլե զուի ճիւ ղերն են եւ ու նին հա ւա սար ի -րա ւունք ներ: Եւ Հա յաս տա նի Հան րա պե -տու թեան մէջ ա րեւմ տա հա յե րէ նը կ՚ու նե -նայ պե տա կան լե զուի կար գա վի ճակ: Ին -չո՞ւ Հա յաս տա նի Հան րա պե տու թեան քա -ղա քա ցին ՝ ա րեւմ տա հա յե րէ նի կրո ղը, իրերկ րի նա խա գա հին չի կրնար դի մել ա -րեւմ տա հա յե րէ նով: Ը սեմ, որ կազ մած էինքխնդրա գիր մը՝ ուղ ղուած Հա յաս տա նիՀան րա պե տու թեան Ազ գա յին ժո ղո վին՝ ա -րեւմ տա հա յե րէ նին պե տա կան կար գա վի -ճակ տա լու վե րա բե րեալ, բայց ինչ-ինչպատ ճառ նե րով այդ քայ լը յե տաձ գուած է:Այս հրա պա րա կու մով ա ռա ջար կը կըդնենք մեր պե տու թեան եւ ամ բողջ հա յու -թեան առ ջեւ: Ա սի կա միակ ելքն է ա րեւ-մտա հա յե րէ նի պահ պան ման, թող մա յե րե -նիի եր կու ճիւ ղե րը հա ւա սար ա ւիւ նովհնչեն հայ րե նի հո ղին վրայ:

-Դուք ակ նար կե ցիք Մեծ Ազ գա հա ւա -քի մա սին… Ի՞նչ նկա տի ու նիք, եւ ինչ -պէ՞ս հնա րա ւոր է այդ մէ կը:

-Ես Ձեր հար ցը վե րա ձե ւա կեր պեմ. ինչ -պէ՞ս հնա րա ւոր է ի րա կա նու թիւն դարձ -նել հա յու թեան ե րա զը՝ Մեծ Հայ րե նա -դար ձու թիւ նը: Այս հար ցի պա տաս խա նըզգա ցմուն քա յին ո լոր տին մէջ չէ, այլ՝ հո -գե ւոր-գի տա կան, երբ ազգ մը ան հուն խո -կու մով ու փնտռու մով հաս տա տէ իր հա -ւա տար մու թիւ նը իր գո յու թեա ն եւ ա պա -գա յին: Այս տեղ կայ եր կու տե սան կիւն.նախ, ին չո՞ւ հա յը կ՚ար տա գաղ թէ: Պա -տաս խա նը՝ հա յը կ՚ար տա գաղ թէ, ո րով հե -տեւ մշա կու թա պէս որբ է, հե ռա ցուած է իրմօր մէ՝ ազ գի ընդ հան րա կան հո գիէն, իրլե զուէն ու մշա կոյ թէն, իսկ ար տա գաղ թիըն կե րա յին պատ ճառ նե րը, որ քա ն որ ալա նոնք ըլ լան ազ դե ցիկ, կը պատ կա նին հե -տե ւանք նե րու տի րոյ թի: Եւ այս տե ղէնպարզ է երկ րորդ հար ցի պա տաս խա նը՝ե՞րբ կը ներ գաղ թէ հա յը. այն ժա մա նակ,երբ պե տա կա նու թեան յստակ քա ղա քա -կա նու թեամբ ազ գա յին մշա կոյ թը կը դըր-ւի պե տու թեան կա ռուց ման հիմ քին մէջ,Հայ քը կը դառ նայ մշա կու թա յին ամ րոց,աշ խար հի ա մե նէն զօ րեղ մշա կոյթ նե րէնմէ կը կը դառ նայ մեր երկ րի ու պե տու -թեան դէմ քը, ո րուն կը գու մա րուի մարդ -կու թեան պե տա կա նաս տեղծ փոր ձը, գի -տու թեան ու կրթու թեան բարձր մար դա -սի րա կան ո րա կը, եւ մենք կ՚ու նե նանք եր -կիր, ուր հա յը կը փա փա քի ապ րիլ: Ա սի -

կա անհ նար իղձ չէ, ա սի կա հնա րա ւոր է:Ա ւե լի քան հնա րա ւոր է: Այս մէ կը պի տիըլ լայ հա յու թեան օ րա կար գը: Անհ րա ժեշտէ ներ կայ օ րա կար գի հիմ նա րար նո րո գումեւ փո փո խու թիւն:

-Պա րոն Դռնո յեան, Ձեր մօ տե ցում նե -րը մեր երկ րի վե րա կերտ ման գծովընդ հա նուր առ մամբ ըն կա լե լի են,բայց հարց կը յա ռա ջա նայ՝ չէ՞ որ ո րե -ւէ երկ րի բա րե փո խում կա պուած էքա ղա քա կան իշ խա նու թեան հետ, իսկԴուք կը խօ սիք այդ աշ խա տան քի հո գե -ւոր-գի տա կան հա յե ցա կէ տե րուն մա -սին: Այս եր կու գոր ծօն նե րը ինչ պէ՞սկրնան հա մա տե ղուիլ: Ձեր աշ խա -տանք նե րուն մէջ ի՞նչ լու ծում ներ կ՚ա -ռա ջար կուին:

-Ա մէն ազգ ու նի իր բա րո յա կան նե րու -ժը, եւ իր պե տու թիւնն ու զայն ներ կա -յաց նող իշ խա նու թիւ նը կը ձե ւա ւո րուի ա -նոր հա մա պա տաս խան: Պե տու թիւն-իշ -խա նու թիւն հա մա ձու լուած քը կ՚ար տա ցո -լէ ոչ այն քան զայն կազ մող քա ղա քա կանու ժե րու, այլ ա ռա ւե լա պէս զա նոնք ծնողժո ղո վուր դի բա րո յա կա նու թիւ նը: Բայց

կայ մէկ պատ րան քա յին տե սա կէտ, թէ իշ -խա նու թիւ նը փո խե լով՝ կը փո խուի նաեւպե տու թեան ո րա կը: Հա յաս տա նի մէջայժմ մէկ բառ կը շրջա նա ռուի՝ «իշ խա նա -փո խու թիւն»։ Ա նոր մէջ պար փա կուած իղ -ձը հասկ նա լի է, եւ, ի հար կէ, այդ իղ ձի ի -րա կա նա ցու մը կրնայ քայլ մը ա ռաջ մղելմեր պե տու թիւ նը: Սա կայն գերխնդ րի լու -ծու մը ա նոր մէջ չէ:

Միայն ժո ղո վուր դի կեան քին մէջ ազ գա -յին-մշա կու թա յին ար ժե հա մա կար գի եւմարդ կու թեան մշա կու թա յին կեն սա փոր ձիվե րա կանգ նու մով կը ձե ւա ւո րուի նոր ժո -ղո վուրդ, ա ռողջ հա սա րա կու թիւն, ա րիազգ, ո ր կը ստեղ ծէ ի րեն հա մա պա տաս -խան պե տա կա նու թիւն: Մեր աշ խա տանք -նե րը ու նին այս ուղ ղուա ծու թիւ նը:

-Եւ ազ գա յին կեան քի ո՞ր օ ղակ նե րէպէտք է սկսիլ ազ գա յին-մշա կու թա յինար ժե հա մա կար գի վե րա կանգ նման…

-Բա նա լին կրթու թիւնն է: Սա կայն ինչ -պի սի՞ կրթու թիւն, ո՞ւր եւ ե՞րբ: Ժա մա -նա կին, տա կա ւին 1990-ա կան նե րուն մերհե ղի նա կա յին խում բը կողմ նո րո շուե ցաւայս հար ցե րու մէջ: Հայ կեան քը ու նի եր -կու կրթա կան մի ջա վայր, ուր կը կրթուիե րա խան՝ ըն տա նիքն ու հա մայն քը, որ կըկազ մեն կեան քի դպրո ցը եւ ա պա՝ հան -րակր թա կան դպրո ցը: Կայ մէկ սրբազ նա -գոյն օ ղակ, ո րու կրթու թիւ նը եւ ա ռող ջա -ցու մը մե ծա պէս կ՚ազ դէ կեան քի դպրո ցինվրայ, եւ այդ օ ղա կը Մայր-կինն է: Հիմ -նե ցինք «Հա մայն քի ա ռող ջու թեանդպրոց» ծրա գի րը, ո ր նա խա ձեռ նեց ստեղ -ծել «Ա ռող ջու թեան ու ղերձ ներ Մայր-կնո -ջը» մա տե նա շա րը: Կրթել հայ մայ րը,զայն հասց նել ա ռողջ ազ գա յին ապ րե լա -կեր պի, ա նոր տալ ա ռողջ մշա կու թա յինմի ջա վայ րի ստեղծ ման գի տե լի քը: Մա տե -նա շա րով տպագ րուե ցաւ չորս գրքոյկ.«Ինչ պէ՞ս խնա մել եւ ա ռող ջաց նել ա մու -սի նը», «Ինչ պէ՞ս խնա մել ու ա ռող ջաց նելե րա խան», «Ինչ պէ՞ս խնա մել տա րեցն ուծե րը կամ Ծե րու թեան եր ջան կու թիւ նը»,«Ինչ պէ՞ս խնա մել յղի հար սը ու ա նորպտու ղը»: Տպագ րու թեան կը պատ րաս-տըւի «Ինչ պէ՞ս խնա մել ծննդկա նը եւ կե -րակ րող մայ րը» գրքոյ կը:

Հան րա յին հա յեաց քով ե րա խա յի կըր-թու թիւ նը կը սկսի դպրո ցին մէջ, լա ւա -գոյն պա րա գա յին՝ ման կապար տէ զի մէջ:Սա կայն այս մէ կը շատ ուշ կ՚ըլ լայ: Տա -կա ւին մայ րա կան ար գան դի մէջ պտու ղըկը կրէ մօր կեան քի ֆի զի քա կան եւ մշա -կու թա յին ազ դակ նե րը: Երբ կը պատ րաս -տէինք յղի հար սի խնամ քին նուի րուածգրքոյ կը, ան ցանք գրե թէ ամ բողջ հայ բա -նա հիւ սու թիւ նը եւ ազ գագ րու թիւ նը,նաեւ ժա մա նա կա կից բժշկա գի տու թիւ նը,ամ փո փե ցինք մեր փոր ձը: Ա րու սեակ Նա -լեա ն զննած եւ ու սում նա սի րած էր շուրջհա զար հինգ հա րիւր յղի կի նե րու ապ րե -լա կեր պը, որ պէս զի ճշդէինք, թէ ինչ պէ՞սպէտք է խնա մել այդ քնքոյշ էա կը ու ա -

Անուշ Թրուանց եւ Լեւոն Դռնոյեան

Արուսեակ Նալեան, Լեւոն Դռնոյեան

«Ա­մէն ազգ ու­նի իր բա­րո­յա­կան նե­րու­ժը,­եւիր պե­տու­թիւնն ու զայն ներ­կա­յաց­նողիշ­խա­նու­թիւ­նը կը ձե­ւա­ւո­րուի ա­նորհա­մա­պա­տաս­խան:­Պե­տու­թիւն-իշ­խա­նու­թիւնհա­մա­ձու­լուած­քը կ՚ար­տա­ցո­լէ ոչ այն­քանզայն կազ­մող քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րու,­այլա­ռա­ւե­լա­պէս զա­նոնք ծնող ժո­ղո­վուր­դիբա­րո­յա­կա­նու­թիւ­նը:­Բայց կայ մէկպատ­րան­քա­յին տե­սա­կէտ,­թէիշ­խա­նու­թիւ­նը փո­խե­լով՝ կը փո­խուինաեւ պե­տու­թեան ո­րա­կը»

lշար. Դ. էջ

Page 4: Ժամանակ 05.02.2015

4 ԺԱՄԱՆԱԿ 5 ՓԵՏՐՈՒԱՐ 2015 ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ

«ԵՐԳ ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԵԱՆ…»lշար. Գ. էջէն

նոր պտու ղը: Պտու ղը մօր ա րեան մի ջո ցով եւ ան մի -ջա կա նօ րէն պէտք է ստա նայ Հայ Մշա կոյ թի հիմ նա -կան ազ դակ նե րը՝ լե զուն, խօ սուած քը, եր գը, պա րը,սնուն դը: Ծնե լէ ետք, ա ռա ջին իսկ օ րուը նէ, կը դրուիե րա խա յի ա ռողջ ու հա յե ցի դաս տիա րա կու թեան հիմ -քը, զայն պէտք է պա րու րեն ե րի տա սարդ մօր եր գածօ րօ րո ցա յին նե րը, կե սուր-մայ րի կի կող մէ՝ ջերմ ու ի -մաս տուն խնամ քը, տան մէջ հե ռուս տա տե սա յին սար -սափ-շար ժան կար նե րու ու դա ժա նու թեան բա ցա ռու -մը, ընդ հա կա ռա կը՝ հայ բնիկ եր գի ու պա րի մշտա կաններ կա յու թիւ նը...

Մեր կազ մած «Ար շա լոյս» ձեռ նար կը կ՚ընդգր կէ ե -րա խայ-ըն տա նիք, ե րա խայ-բնու թիւն, ե րա խայ-հայ րե -նիք, ե րա խայ-մո լո րակ յա րա բե րու թիւն նե րուն հա մա -լի րը, նաեւ հիմ նա կան բա րո յա կան ար ժէք նե րը:

-«Ար շա լոյս» ձեռ նար կը հան րակր թա կան կըր-թու թեան աս պա րէզ չէ՞ մտած:

-Այս ձեռ նար կը 2008 թուա կա նին Կրթու թեան եւգի տու թեան նա խա րա րու թեան կող մէ պա տուի րուե -ցաւ Սփիւռ քի դպրոց նե րու հա մար, եւ նոյն տա րուանՕ գոս տո սին, Հա մա հայ կա կան եր րորդ խորհր դա ժո ղո -վին, նուի րուե ցաւ բո լոր դպրոց նե րու պա տուի րակ նե -րուն: Սա կայն այդ պի սի ու շադ րու թիւ նը շա րու նա -կու թիւն չու նե ցաւ, ձեռ նար կը Հա յաս տա նէ ներսկրթու թեան մէջ ներդ րուած չէ: Թե րեւս ժա մա նա կըչէ ե կած:

-Ե թէ խմբա ւո րէիք Ձեր մնա ցած աշ խա տանք նե -րը, ա պա զուտ թե մա թիք ի մաս տով ինչ պի սի՞տեսք կ՚ու նե նար այդ խմբա ւո րու մը:

-Ես լաւ կը հասկ նամ, որ թեր թի սուղ տա րած քը կըպա հան ջէ ի մի բե րել մնա ցած նիւ թը եւ ա պա գա յիհա մար հա մա գոր ծակ ցու թեան եզ րեր նա խան շել: Ա -մե նէն մեծ ծրա րը կը կազ մեն ազ գի ու պե տա կա նու -թեան ա ռող ջու թեա ն նուի րուած գիր քե րը եւ գի տա -կան յօ դուած նե րը, նշեմ «Հա յոց նոր պե տա կա նու -թեան ստեղծ ման հիմ նադ րոյթ ներ» (2000թ.) եւ «Եր -րորդ հան րա պե տու թեան ող բեր գու թիւ նը եւ աս տե -ղա յին ժա մը» (2002թ.) մե նագ րու թիւն նե րը, «Ի՞նչ ու -ղիով տա նիլ Հա յաս տա նը» (2002թ.) եւ «Ի՞նչ քա ղա -քակր թու թիւն պէտք է ընտ րէ Հա յաս տա նը» (2007թ.)աշ խա տու թիւն նե րը: Երկ րորդ ծրա րը կ՚ընդգր կէ դըպ-րո ցա կան ձեռ նարկ նե րը՝ ա ռողջ ապ րե լա կեր պի գծով,«Սէր եւ ըն տա նիք» ձեռ նար կը՝ ա ւագ դպրո ցի ու հա -մալ սա րան նե րու հա մար, ո ր ս տեղծ ման փու լին մէջ է:Յա ջորդ ծրա րը՝ «Այ սօրս» վա ւե րագ րա կան վէպն է՝կազ մուած ոչ-ծա ւա լուն խո հագ րու թիւն նե րէ, ո րոնքկ՚ար տա ցո լեն հա յաս տա նեան կեան քի ըն կա լու մը հե -ղի նա կի կող մէ 2007-2014 թուա կան նե րուն եւ հրա -տա րա կուած են հա մա ցան ցին վրայ:

Սրտիս սի րե լի եր կու գործ ա ռանձ նաց նեմ: «Երգ եր -րոր դու թեան» բա նաս տեղ ծա կան ժո ղո վա ծոն, ո րումա սին վե րը խօ սե ցանք, կ՚ընդգր կէ մարդ կա յին եր րոր -դու թեան՝ ըն տա նի քի քեր թու թիւ նը, նաեւ մեր ճար -տա րա պե տա կան կո թող նե րու ներշն չած եր գը, հա յոցա պա գա յի տես լա կան նե րը:

Միւս գոր ծը՝ «Իմ մայ րե նին» ձեռ նար կը, ո ր պատ -րաստ է տպագ րու թեան, վե րա ծուած է նաեւ ա րեւ-մըտա հա յե րէ նի եւ լա ւա գոյնս խմբագ րուած է Տքթ.Պա րոյր Աղ պա շեա նի կող մէ, կ՚ընդգր կէ հե ղի նա կա յիննիւ թը՝ «Աստ ղա մա նու կի եւ Հրած նի պատ մու թիւ նը»՝կեան քի բա րո յա կան ար ժէք նե րու մա սին եւ պատ մա -կան Հա յաս տա նի աշ խարհ նե րու ու գա ւառ նե րու բա -նա հիւ սու թիւ նը՝ հա նե լուկ ներ, ա ւան դու թիւն ներ, ա -ռած-ա սա ցուածք ներ, հէ քեաթ ներ, օրհ նանք ներ ե -ւայլն: Այս ձեռ նար կը նա խա տե սուած է տար րա կանդպրո ցի հա մար, կը գոր ծադ րուի ու սուց չի ձեռ քով,բայց մա նուկ նե րը եւս կրնան ինք նու րոյ նա բար կար -դալ նիւ թե րը: Այս ձեռ նար կով Հա յաս տա նի եւՍփիւռ քի մեր մա նուկ նե րը կը հան դի պին ի րենց ամ -բող ջա կան, ան կի սե լի, ան կորն չե լի Հայ րե նի քին: Ձեռ -նար կը կը հարս տա ցուի հայ րե նի բնու թեան, բնա կա -վայ րե րու, մշա կոյ թի մե ծե րու ու հե րոս նե րու լու սա-նը կար նե րով, հայ մշա կոյ թի խորհր դան շա կան պատ -կեր նե րով:

-Կը կար ծեմ, որ յա ռա ջի կա յին մեր ըն թեր ցող -նե րուն տա կա ւին շատ նիւթ ու նիք ներ կա յաց նե -լու: Շնոր հա կալ եմ հար ցազ րոյ ցի հա մար։

-Ես շնոր հա կալ եմ, ին ծի հա մար պա տիւ էր հար -ցազ րոյց տալ ԺԱ ՄԱ ՆԱԿ-ին եւ իմ աշ խա տու թիւն -նե րէն ներ կա յաց նել այն, ինչ որ կը հե տաքրք րէ ըն -թեր ցո ղը:

ՕՐ ԹԱ ԳԻՒ ՂԻ ԹԱՐԳ ՄԱՆ ՉԱՑՍԱ ՆՈՒՑ ՄԻՈՒ ԹԵԱՆ ՄԷՋ

ՀԱ ՅԵ ՐԷՆ ԹԱՏ ՐՈՆՄԷԿ -ՄԷԿ ՎԱ ՐԱ ԳՈՅ ՐՈՎ ԵՐ ԿՈՒ ՏԱՐ ԲԵՐ ԶԱ ՒԵՇ ՏԱ ԽԱ ՂԵՐ

Բե մադ րու թիւն՝

ԺԻԼ ՊԷՌ Ա ՆԱ ՆԵԱՆ

§² Üú ÂÆ öà ðÆܦ

ԶԱ ՐԵՀ ԱՐ ՇԱԿ

§¸¸àô ØÆ ì² Ö² è² Î² ÜÀ - ì²ð î² È² äàØ ä²¦

Բե մադ րիչ՝

ՍՕ ՍԻ ՃՆՏՈ ՅԵԱՆԿԱԼԱ՝ 6 ՓԵՏ ՐՈ ՒԱՐ եւ 11 ՓԵՏ ՐՈ ՒԱՐ

Ա ՄԷՆ ՉՈ ՐԵՔ ՇԱԲ ԹԻ ԵՒ Ա ՄԷՆ ՈՒՐ ԲԱԹ ԺԱ ՄԸ 21.00-ԻՆ

ՍԱ ՆՈՒՑ ՄԻՈՒ ԹԵԱՆ ՍՐԱ ՀԻՆ ՄԷՋ

Ստո րեւ տրուած հե ռա ձայն նե րէն կա րե լի է ձրի հրա ւի րա տոմս ա պա հո վել՝

0535 369 65 28 - 0535 742 60 28 - 0533 236 97 41

ՀՐԱ­ՒԻ­ՐԱ­ՏՈՄ­ՍԵ­ՐԸ­ԱՆՎՃԱՐ ԵՆ

Շիշ լիի քա ղա քա պետՀայ րի Ի նէօ նիւ ցե րե կ-ւան ճա շի սե ղան նե րուշուրջ մէկ տե ղուե ցաւթա ղի վար ժա րան նե րուտնօ րէն նե րուն հետ։Կայ րէթ թե փէի «Փոինթ»պան դո կին մէջ տե ղի ու -նե ցած ճա շին ներ կայէին նաեւ Ազ գա յինկրթու թեան քա ղա քա յինտնօ րէն Մուամ մէր Եըլ -տըզ, Թա ղա յին տնօ րէնՄու րատ Մու ճա հիտԵնթիւր։

Իր ու նե ցած ե լոյ թինմէջ քա ղա քա պե տը շը-նոր հա ւո րեց ի րենցպաշ տօ նը նոր ստանձ -նած տնօ րէն նե րը։ Անխոս տա ցաւ շա րու նա կելի րենց նե ցու կը թա ղիվա ր ժ ա ր ան ն ե ր ո ւն ։«Մեր նպա տակն է յա -ջորդ սե րունդ նե րունփո խան ցել ա ւե լի լաւաշ խարհ մը։ Ծա ռա յու -թիւն նե րուն մե ծա գոյննալ ար դէն այս է», ը սաւՀայրի Ինէօնիւ ։

ՀԱՅՐԻ ԻՒՆԷՕՆԻՒ ՀԻՒՐԸՆԿԱԼԵՑ ԿՐԹԱԿԱՆ ՄՇԱԿՆԵՐԸ

Հայրի Ինէօնիւ կ՚ողջունէ ճաշասեղանի մասնակիցները (Լուսանկարը՝ քաղաքապետարանէն)

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻlշար. Ա. էջէն

վեր ջի նիս ու ղեկ ցող պա տուի րա կու թիւ նը։ Հան դիպ -ման ըն թաց քին քննար կուե ցան Հա յաս տա նի եւ Ի- րա քեան Քիւր տիս տա նի երկ կող մա նի յա րա բե րու թիւն -նե րու ամ րապնդ ման ու ղի նե րը։ «Ար մէնփ րէս»ի փո -խանց մամբ, ընդգ ծուե ցան հա յե րու ու քիւր տե րու մի -ջեւ մշա կու թա յին եւ հա սա րա կա կան ո լորտ նե րէ ներսյա րա բե րու թիւն նե րու զար գա ցու մը։

Կա րէն Գէոր գեան հան դիպ ման ժա մա նակ յայ տա րա -րեց, որ Մա յի սին Էր պի լի մէջ Հա յաս տան պի տի բա նայհիւ պա տո սա րան մը։ Ան նշեց, թէ Փետ րուա րի ա ւար -տէն սկսեալ շա բա թը եր կու ան գամ ու ղիղ թռիչք ներտե ղի պի տի ու նե նան Ե րե ւա նի եւ Էր պի լի մի ջեւ։

Իր հեր թին Նե չիր վան Պար զա նի ող ջու նեց Հա յաս -տա նի նա խա ձեռ նու թիւ նը՝ ընդգ ծե լով, թէ Ի րա քիՔիւր տիս տա նի կա ռա վա րու թիւ նը պատ րաստ է ա պա -հո վե լու բո լոր պայ ման նե րը՝ ո րո շում նե րու ի րա կա -նաց ման հա մար։

«100 ՏԱՐՈՒԱՆ ԱՆԷԾՔ»lշար. Ա. էջէն

նէծք, հա սա րա կա կան յի շո ղու թեան հետ քե րով. 1915Տիար պե քիր» խո րագ րով։ Իս մա յիլ Պէ շիկ ճի հիմ նար -կին կող մէ հրա տա րա կուած հա տո րին հե ղի նակ ներնեն Ատ նան Չե լիք ու Նա մըք Քե մալ Տինչ։ Նոյն հիմ -նար կի հո վա նա ւո րու թեամբ ի րա կա նա ցած բա նա ւորպատ մու թեան աշ խա տան քին ար դիւնքն է այս հա տո -րը, որ ի մի կը բե րէ Տիար պա գը րի եւ իր շրջա կայ քիքիւր տե րու յի շո ղու թիւ նը՝ 1915-ի հայ կա կան ցե ղաս -պա նու թեան վե րա բե րեալ։ Ինչ պէս պի տի յի շուի, Նա -մըք Քե մալ Տինչ մաս նակ ցած էր Պատ մու թեան հիմ -նար կի 1915-ին նուի րուած ա սու լիս նե րէն մէ կուն եւման րա մաս նօ րէն ներ կա յա ցու ցած ի րենց կո ղմէ կա -տա րուած աշ խա տան քը, զոր ներ կա յա ցու ցած էինքմեր ան ցեա լի թի ւե րէն մէ կուն մէջ։

«ՏԵՓՕ»Ի ՄԷՋ ՁԵՌՆԱՐԿlշար. Ա. էջէն

մա կեր պէ քա նի մը ցու ցա հան դէս՝ Օս մա ն-եան կայս -րու թեան տար բեր քա ղաք նե րուն մէջ սպան նուած կամի րենց օ ճախ նե րը ստի պո ղա բար լքած ըն տա նիք նե րումա սին։ Ա ռա ջի նը՝ «Հայ կա կան ըն տա նե կան պատ մու -թիւն ներ եւ կո րու սեալ բնա պատ կեր ներ» ցու ցա հան -դէ սը բաղ կա ցած է Հե լէն Շի հա նի կող մէ պատ րաս-տըւած ու սում նա սի րու թե նէն եւ լու սան կար նե րէն, ո -րոնք կը պատ մեն ե րեք ըն տա նիք նե րու մա սին. ա նոնքներ կա յիս կ՚ապ րին սփիւռ քի մէջ։ Ցու ցա հան դէ սը ար -դէն բաց է եւ կա րե լի է այ ցե լել մին չեւ Փետ րուա րի 8-ը։

Իր լան տա ցի լու սան կար չու հի Շի հան այս նիւ թովսկսած է հե տաքրք րուիլ, երբ 1990-ա կան նե րուն կըդա սա ւան դէր Մխի թա րեան միա բա նու թեան Ս. Ղա -զար կղզիի մայ րա վան քին մէջ։ 2009-ին ան սփիւռ քա -հա յու թեան մա սին ու սում նա սի րու թիւն կա տա րած եւՓա րի զի ու Լոն տո նի մէջ գտած է այս ըն տա նիք նե րունան դամ նե րը։

«Տե փօ» կեդ րո նի ծրագ րե րու ղե կա վար Ա սե նա Կիւ -նալ յայտ նեց, թէ ի րենք կը փոր ձեն ցոյց տալ մարդ -կա յին պատ մու թիւն ներ։ «Վստա հա բար սա ա ւե լիար դիւ նա ւէտ է, քան թի ւեր կամ փաս տեր ցոյց տուողփաս տա թուղ թե րը։ Այս շատ կա րե ւոր տա րի մըն է,քա նի որ կը լրա նայ ցե ղաս պա նու թեան 100-ա մեա կը։Ուս տի, մենք կը ցու ցադ րենք ոչ միայն սփիւռ քա հա -յե րու աշ խա տանք նե րը, այ լեւ թուրք ա րուես տա գէտ -նե րու նը», ը սաւ Կիւ նալ։

ԹՈՒՐՔԻԱ ՄԵՐԺԵՑlշար. Ա. էջէն

ւէր ներ ու ղար կուած են մեծ թի ւով եր կիր նե րու ույայտ նեց, թէ Ապ րիլ 23-ին կա ռա վա րու թիւ նը խա ղա -ղու թեան գա գա թա ժո ղով մը պի տի կազ մա կեր պէ Պոլ -սոյ մէջ։

ՕՐԱՑՈՅՑԻ ՀԱՐՑԸ ՀԱՍԱՒlշար. Ա. էջէն

նի ու Թուր քիոյ հրա ւէր նե րուն մի ջեւ ընտ րու թիւն մըկա տա րե լու դրդրե լը կը հա կա սէ մեր ազ գա յին շա հե -րուն։ Այդ մէ կը Ար տա քին գոր ծոց նա խա րա րու թիւ նըչէ՞ր կան խա տե սած եւ այդ ա ռու մով նա խա գա հը չէրզգու շա ցու ցած»։

Պատ գա մա ւո րը նաեւ հե տաքրք րուե ցաւ, թէ նա խա -րա րու թիւ նը ինչ պի սի՞ աշ խա տանք ներ կ՚ի րա կա նաց -նէ՝ դի մագ րա ւե լու հա մար Հա յաս տա նի եւ Սփիւռ քիար շաւ նե րուն։ «Ար դեօք օ րա ցոյ ցին նման այլ ա նակն -կալ ներ կա՞ն», հարց տուաւ ան։

Հարկ է յի շեց նել, թէ Ար տար քին գոր ծոց նա խա րա -րու թիւ նը սխալ մամբ հրա պա րա կած էր Ծի ծեռ նա կա -բեր դի յու շա հա մա լի րին լու սան կա րը իր պաշ տօ նա կանօ րա ցոյ ցին վրայ։

ԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹԵԱՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐlշար. Ա. էջէն

եւ Պե տա կան հա մալ սա րա նի վե րա տե սուչ Ա րամ Սի -մո նեան։ Հա մա ձայ նա գի րը կ՚ընդգր կէ հա յա գի տա կանու ըն կե րա բա նա կան նիւ թե րու ու սու ցիչ նե րու փո խա -նա կում եւ ու սուց չաց կազ մե րու մի ջեւ գոր ծակ ցու -թիւն, Դպրե վան քի շրջա նա ւարտ նե րուն տրուե լիք լայնկա րե լիու թիւն ներ՝ ի րենց բարձ րա գոյն ու սու մը շա րու -նա կե լու Ե րե ւա նի Պե տա կան հա մալ սա րա նէն ներս։

Այս առ թիւ Ա րամ Ա. Կա թո ղի կոս իր բարձր գնա -հա տան քը յայտ նեց Հա յաս տա նի սփիւռ քի նա խա րա -րին, գի տու թեան ու կրթու թեան նա խա րա րին եւ Ե րե -ւա նի Պե տա կան հա մալ սա րա նի վե րա տե սու չին։

Երէկ, Հա յաս տա նի Ճար տա րա պե տու թեան ազ գա յինթան գա րա նի տնօ րէն Ա շոտ Գրի գո րեան, ըն կե րակ ցու -թեամբ «Հայճար»ի վար չու թեան ան դամ նե րէն Նա զա րՊի նաթ լըի, այ ցե լեց Պատ րի րար քա րան, ուր ըն դու ն-ւե ցան Պատ րիար քա կան Ընդ հա նուր Փո խա նորդ Տ. Ա -րամ Ար ք. Ա թէ շեա նի կող մէ։

Ա շոտ Գրի գո րեան Իսթան պու լի մէջ իր կե ցու թեանօ րե րուն փա փա քած էր քա ղա քա վա րա կան այ ցե լու -թիւն մը տալ Թուր քիոյ հա յոց հո գե ւոր կեդ րո նը։ Անհան դի պում ու նե ցաւ Նո րին Սրբազ նու թեան հետ եւիր մէ ստա ցաւ հա կիրճ տե ղե կու թիւն նե ր։

ՊԱՏՐԻԱՐՔԱՐԱՆԻ ՀԻՒՐԸ

Սրբազան Հայրը հիւրերուն հետ(Լուսանկարը՝ Պատրիարքարանէն)

ՆԿԱՐԱՀԱՆԵԼlշար. Ա. էջէն

Թան քեան։ Ժա պա ւէ նի պաշ տօ նա կան կայ քէջն է1915themovie.com։ Այս ժա պա ւէ նի ա ռա ջին ցու ցադ -րու թիւ նը նոյն պէս տե ղի պի տի ու նե նայ Ապ րիլ 24-ինԼոս Ան ճե լը սի մէջ։ Դե րեր ստանձ նած են Սի մոն Աբ -գա րեան, Սէմ Փէյճ, Ան ճե լա Սա րա ֆեան, Քորտ նիՀալ վեր սըն, Տեպ րա Քրիս տո ֆեր սըն եւ այլք։

Գա նա տա հայ բե մադ րիչ Տէյ վիտ Յով հան ալ պատ -րաս տած է 15 վայր կեան տե ւո ղու թիւն ու նե ցող շար -ժա պատ կեր մը, որ կը պատ մէ Անդ րա նիկ Դե ղա րա -րեա նի պատ մու թիւ նը։ Պատ մու թիւ նը կը սկսի 1915-ին, իր ծնող քին Տիգ րա նա կեր տէն տե ղա հա նու թեամբ։Շար ժա պատ կե րը կը ներ կա յաց նէ Անդ րա նի կի ծնող -քին դի մագ րա ւած դժուա րու թիւն նե րը եւ սո վի պատ -ճա ռով եր կու փոքր եղ բայր նե րուն մա հը։ Ա պա կըներ կա յաց նէ իր ծնող քին Մի ջին Ա րե ւել քի մէջ ա պա -հով վայր մը գտնե լու փնտռտու քը եւ ժա մա նա կա ւո -րա պէս Հա լէպ հաս տա տուի լը։

«Ծնեալ Ա տա նա» խո րագ րուած շար ժա պատ կե րընաեւ կը պա րու նա կէ այդ ժա մա նա կէն ար խի ւա յիննկար ներ։ Անդ րա նի կին հայ րը, թրքա կան ռազ մա կանդա տա րա նին կող մէ մա հուան դա տա պար տուե լունպատ ճա ռով, կը ստի պուի գի շե րով փա խուստ տալՀա լէ պէն, ուր կը ծնի ինք՝ Անդ րա նի կը, 4 Յու լիս1921-ին։ Ֆրան սա ցի նե րուն դա ւա ճա նու թեան հե տե -ւան քով՝ Ա տա նա յի Թուր քիոյ յանձ նուի լը մեծ քաոսկը ստեղ ծէ եւ քա ղա քին հա յե րը կրկին ան գամ կը տե -ղա հա նուին։ Ա նոնք ի վեր ջոյ կը հաս նին ի րենց վեր -ջին կա յա նը, Պէյ րութ։ Ցարդ ոչ ոք գի տէ եր կու փոքրեղ բայր նե րուն թա ղուած վայ րը ա նա պա տին մէջ։

Տէյ վիտ Յով հան ե րի տա սարդ բե մադ րիչ մըն է, ո րուհայ րը զինք փոքր տա րի քէն ծա նօ թա ցու ցած է ռու սա -կան, ի տա լա կան եւ ֆրան սա կան շար ժա րուես տիհսկա նե րու գոր ծե րուն։ Շատ չան ցած, ան բե մադ րածէ 8 մմ. ժա պա ւէ նով իր ա ռա ջին շար ժան կա րը։ Ան ա -ւար տած է Տալ լա սի Հա րա ւա յին մե թո տա կան հա մալ -սա րա նը՝ մաս նա գի տա նա լով դե րա սա նու թեան ու բե -մադ րու թեան մէջ։ Իր ու սու մը այժմ կը շա րու նա կէ Ի -լի նո յի հա մալ սա րա նին մէջ։

ՍԵՓԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆlշար. Ա. էջէն

տե նա խօ սու թիւ նը «Պո ղա զի չի» հա մալ սա րա նին մէջ։Ան կ՚ու սում նա սի րէ օս մա նեան պատ մու թիւ նը եւ հե -տա զօ տու թիւն ներ կը կա տա րէ ցե ղաս պա նու թեան, իշ -խա նու թեան, պե տու թեան կազ մա ւոր ման եւ ըն կե րա -յին փո փո խու թիւն նե րու վե րա բե րեալ։ Իր աշ խա տու -թեան հա մար ան օգ տա գոր ծած է տա րաբ նոյթ աղ բիւր -ներ, մաս նա ւո րա պէս ցե ղաս պա նու թիւ նը ի րա կա նա -ցու ցած ղե կա վա րու թեան յու շա տետ րե րէն։ Փո լա տէ լիխօս քով, Թուր քիոյ մէջ հետզ հե տէ ա ւե լի ու ա ւե լիշատ ե րի տա սարդ ներ կը սկսին հե տաքրք րուիլ հա յոցցե ղաս պա նու թեան հար ցով։

ԷՕԶՏԷՄԻՐ՝ ՉԻՉԷՔԻԱՅՑԵԼՈՒԹԵԱՆ ՄԱՍԻՆ

ԱԳ կու սակ ցու թեան պատ գա մա ւոր Զի վէր Էօզ տէ -միր մեկ նա բա նեց Խորհր դա րա նի նա խա գահ Ճե միլ Չի -չէ քի Ֆրան սա կա տա րած պաշ տօ նա կան այ ցե լու թիւ -նը։ Ան յայ տա րա րեց, որ օ րա կար գին ե ղած են Եւ րո -պա կան միու թեան Թուր քիոյ ան դա մակ ցու թիւ նը եւհա յոց ցե ղաս պա նու թեան հար ցե րը։ Ե րես փո խա նընշեց, որ հան դիպ ման ժա մա նակ ի րենք յայտ նած են,թէ ո րե ւէ խնդիր չու նին հայ ժո ղո վուր դին հետ, միակխնդի րը Սփիւռքն է, որ ա մէն կերպ կը ջա նայ ստուերա ծել Թուր քիոյ մի ջազ գա յին հե ղի նա կու թեան վրայ։

ՄԱԼԹԵՓԷԻՔԱՂԱՔԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆԸ ՅՕԺԱՐ Է

ԵԿԵՂԵՑԻ ԿԱՌՈՒՑԵԼՈՒՄալ թե փէի քա ղա քա պետ Ա լի Քը լըճ յայ տա րա րեց,

թէ ե թէ դի մում մը կա տա րուի ա պա ի րենք պատ րաստեն կա ռու ցե լու ե կե ղե ցի։ Քը լըճ յայտ նեց, թէ ի րենքՄալ թե փէի մէջ կը ջա նան ծա ռա յու թիւն մա տու ցել ոչթէ բա ժա նա րար, այլ հա մախմ բող հաս կա ցո ղու թեամբմը։ Մալ թե փէի քա ղա քա պե տա կան խոր հուր դի Փե-տըրւա րի հեր թա կան ժո ղո վին ըն թաց քին Քը լըճ յի շե -ցուց Վար չա պետ Տա վու տօղ լուի այն խօս քը, թէ ե կե -ղե ցի նե րը պի տի նո րո գեն եւ ի պա հան ջել հար կին ե -կե ղե ցի ներ պի տի կա ռու ցեն։ «Վար չա պե տին այս խօս -քե րը կ՚ըն դու նիմ որ պէս յանձ նա րա րա կան։ Մենքպատ րաստ ենք Մալ թե փէի մէջ ե կե ղե ցի կա ռու ցե լու»,նշեց քա ղա քա պե տը։

ՀԱՅԱՍՏԱՆԷՆԶԲՕՍԱՇՐՋԻԿՆԵՐԸ ՆՈՒԱԶԱԾՄշա կոյ թի եւ զբօ սաշր ջու թեան նա խա րա րու թեան

տուեալ նե րով, 2014-ին Թուր քիա այ ցե լած Հա յաս տա -

նի քա ղա քա ցի նե րուն թի ւը ե ղած է 67 հա զար 198։

Նա խան ցեալ տա րի այս թի ւը կազ մած էր 73 հա զար

365։ Հե տե ւա բար 2013-ի հա մե մա տու թեամբ ե ղած է

8.5 տո կոս նուա զում մը։

ԱՄՆ ԿԸ ԿՐՃԱՏԷ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻՕԺԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆԸ

Միա ցեալ Նա հանգ նե րու Նա խա գահ Պա րաք Օ պա -մա հրա պա րա կեց 2016-ի ա մա վար կը, ուր կ՚ա ռա ջար -կէ ա ւե լի եւս նուա զեց նել Հա յաս տա նին տրա մադ-րըւե լիք տնտե սա կան օ ժան դա կու թիւ նը։ Նոյ նը կ՚ա -ռա ջար կուի նաեւ Ատր պէյ ճա նի պա րա գա յին։ Ըստնա խա գա հի ա ռա ջար կու թեան, Հա յաս տա նին պէտք էյատ կաց նել 18.36 մի լիոն տո լար տնտե սա կան օ ժան -դա կու թիւն, ինչ որ 2 մի լիո նով նուազ է ան ցեալ տար-ւա նէն։ Օ պա մա յի այս ա ռա ջար կը վե րա պա հու թեամբըն դունուե ցաւ ա մե րի կա հա յու թեան կող մէ։ Հայ կա կանլո պիին յա ռա ջա տար ա նուն նե րէն Ա րամ Համ բա րեանկոչ ը րաւ Սպի տակ տան, որ պէս զի տնտե սա կան օ ժան -դա կու թեան կրճա տու մը դար մա նե լու նպա տա կովսեր տաց նէ երկ կող մա նի ա ռեւ տու րը։ Ան ը սաւ, թէ կա -րե լին ի գործ պի տի դրուի բա րե փո խե լու հա մար այսա մա վար կը։