第 一 章 - · pdf file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道...

83
老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 dào kě dào ,非 fēi cháng dào míng kě míng ,非 fēi cháng míng míng ,天 tiān zhī shǐ yǒu míng ,万 wàn zhī mǔ cháng ,欲 yǐ guān miào cháng yǒu ,欲 yǐ guān jiào cǐ liǎng zhě ,同 tong chū ér míng ,同 tóng wèi zhī xuán ,玄 xuán zhī yòu xuán ,众 zhòng miào zhī mén

Upload: dinhanh

Post on 25-Mar-2018

240 views

Category:

Documents


12 download

TRANSCRIPT

Page 1: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 1 -

第 一 章

道dào

可kě

道dào

,非fēi

常cháng

道dào

名míng

可kě

名míng

,非fēi

常cháng

名míng

无wú

名míng

,天tiān

地dì

之zhī

始shǐ

有yǒu

名míng

,万wàn

物wù

之zhī

母mǔ

故gù

常cháng

无wú

,欲yù

以yǐ

观guān

其qí

妙miào

常cháng

有yǒu

,欲yù

以yǐ

观guān

其qí

徼jiào

此cǐ

两liǎng

者zhě

,同tong

出chū

而ér

异yì

名míng

,同tóng

谓wèi

之zhī

玄xuán

,玄xuán

之zhī

又yòu

玄xuán

,众zhòng

妙miào

之zhī

门mén

Page 2: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 2 -

第 二 章

天tiān

下xià

皆jiē

知zhī

美měi

之zhī

为wéi

美měi

,斯sī

恶è

已yǐ

皆jiē

知zhī

善shàn

之zhī

为wéi

善shàn

,斯sī

不bù

善shàn

已yǐ

故gù

有yǒu

无wú

相xiāng

生shēng

,难nán

易yì

相xiāng

成chéng

,长cháng

短duǎn

相xiāng

形xíng

高gāo

下xià

相xiāng

倾qīng

,音yīn

声shēng

相xiāng

和hè

,前qián

后hòu

相xiāng

随suí

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

处chǔ

无wú

为wéi

之zhī

事shì

,行xíng

不bù

言yán

之zhī

教jiào

万wàn

物wù

作zuò

焉yān

而ér

不bù

辞cí

,生shēng

而ér

不bù

有yǒu

,为wéi

而ér

不bù

恃shì

,功gōng

成chéng

而ér

弗fú

居jū

夫fū

唯wéi

弗fú

居jū

,是shì

以yǐ

不bù

去qù

Page 3: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 3 -

第 三 章

不bù

尚shàng

贤xiàn

,使shǐ

民mín

不bù

争zhēng

不bù

贵guì

难nán

得dé

之zhī

货huò

,使shǐ

民mín

不bù

为wéi

盗dào

不bù

见xiàn

可kě

欲yù

,使shǐ

民mín

心xīn

不bú

乱luàn

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

之zhī

治zhì

,虚xū

其qí

心xīn

,实shí

其qí

腹fù

,弱ruò

其qí

志zhì

,强qiáng

其qí

骨gǔ

常cháng

使shǐ

民mín

无wú

知zhī

无wú

欲yù

,使shǐ

夫fū

智zhì

者zhě

不bù

敢gǎn

为wéi

也yě

为wéi

无wú

为wéi

,则zé

无wú

不bù

治zhì

Page 4: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 4 -

第 四 章

道dào

冲chōng

,而ér

用yòng

之zhī

或huò

不bù

盈yíng

渊yuān

兮xī

,似sì

万wàn

物wù

之zhī

宗zōng

挫cuò

其qí

锐ruì

,解jiě

其qí

纷fēn

,和hé

其qí

光guāng

,同tóng

其qí

尘chén

湛zhàn

兮xī

,似sì

若ruò

存cún

吾wú

不bù

知zhī

谁shuí

之zhī

子zǐ

,象xiàng

帝dì

之zhī

先xiān

Page 5: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 5 -

第 五 章

天tiān

地dì

不bù

仁rén

,以yǐ

万wàn

物wù

为wéi

刍chú

狗gǒu

圣shèng

人rén

不bù

仁rén

,以yǐ

百bǎi

姓xìng

为wéi

刍chú

狗gǒu

天tiān

地dì

之zhī

间jiān

,其qí

犹yóu

橐tuó

龠yuè

乎hū

?虚xū

而ér

不bù

屈qū

,动dòng

而ér

愈yù

出chū

多duō

言yán

数shù

穷qióng

,不bù

如rú

守shǒu

中zhōng

Page 6: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 6 -

第 六 章

谷gǔ

神shén

不bù

死sǐ

,是shì

谓wèi

玄xuán

牝pìn

玄xuán

牝pìn

之zhī

门mén

,是shì

谓wèi

天tiān

地dì

根gēn

。绵mián

绵mián

若ruò

存cún

,用yòng

之zhī

不bù

勤qín

Page 7: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 7 -

第 七 章

天tiān

长cháng

地dì

久jiǔ

天tiān

地dì

所suǒ

以yǐ

能néng

长cháng

且qiě

久jiǔ

者zhě

以yǐ

其qí

不bù

自zì

生shēng

,故gù

能néng

长cháng

生shēng

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

后hòu

其qí

身shēn

而ér

身shēn

先xiān

;外wài

其qí

身shēn

而ér

身shēn

存cún

非fēi

以yǐ

其qí

无wú

私sī

邪yé

,故gù

能néng

成chéng

其qí

私sī

Page 8: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 8 -

第 八 章

上shàng

善shàn

若ruò

水shuǐ

水shuǐ

善shàn

利lì

万wàn

物wù

而ér

不bù

争zhēng

处chǔ

众zhòng

人rén

之zhī

所suǒ

恶wù

,故gù

几jī

于yú

道dào

居jū

善shàn

地dì

,心xīn

善shàn

渊yuān

,与yǔ

善shàn

仁rén

,言yán

善shàn

信xìn

,政zhèng

善shàn

治zhì

,事shì

善shàn

能néng

,动dòng

善shàn

时shí

夫fū

唯wéi

不bù

争zhēng

,故gù

无wú

尤yóu

Page 9: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 9 -

第 九 章

持chí

而ér

盈yíng

之zhī

,不bù

如rú

其qí

已yǐ

揣chuǎi

而ér

锐ruì

之zhī

,不bù

可kě

长cháng

保bǎo

金jīn

玉yù

满mǎn

堂táng

,莫mò

之zhī

能néng

守shǒu

富fù

贵guì

而ér

骄jiāo

,自zì

遗yí

其qí

咎jiù

功gōng

遂suì

身shēn

退tuì

,天tiān

之zhī

道dào

Page 10: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 10 -

第 十 章

载zài

营yíng

魄pò

抱bào

一yī

,能néng

无wú

离lí

乎hū

专zhuān

气qì

致zhì

柔róu

,能néng

婴yīng

儿ér

乎hū

涤dí

除chú

玄xuán

览lǎn

,能néng

无wú

疵cī

乎hū

爱ài

民mín

治zhì

国guó

,能néng

无wú

知zhì

乎hū

天tiān

门mén

开kāi

阖hé

,能néng

无wú

雌cí

乎hū

明míng

白bái

四sì

达dá

,能néng

无wú

为wéi

乎hū

生shēng

之zhī

畜xù

之zhī

,生shēng

而ér

不bù

有yǒu

,为wéi

而ér

不bù

恃shì

,长zhǎng

而ér

不bù

宰zǎi

,是shì

谓wèi

玄xuán

德dé

Page 11: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 11 -

第 十一 章

三sān

十shí

辐fú

,共gòng

一yī

毂gǔ

,当dāng

其qí

无wú

,有yǒu

车chē

之zhī

用yòng

埏shān

埴zhí

以yǐ

为wéi

器qì

,当dāng

其qí

无wú

,有yǒu

器qì

之zhī

用yòng

凿záo

户hù

牖yǒu

以yǐ

为wéi

室shì

,当dāng

其qí

无wú

,有yǒu

室shì

之zhī

用yòng

故gù

有yǒu

之zhī

以yǐ

为wéi

利lì

,无wú

之zhī

以yǐ

为wéi

用yòng

Page 12: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 12 -

第 十二 章

五wǔ

色sè

令lìng

人rén

目mù

盲máng

五wǔ

音yīn

令lìng

人rén

耳ěr

聋lóng

五wǔ

味wèi

令lìng

人rén

口kǒu

爽shuǎng

驰chí

骋chěng

畋tián

猎liè

,令lìng

人rén

心xīn

发fā

狂kuáng

难nán

得dé

之zhī

货huò

,令lìng

人rén

行xíng

妨fáng

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

为wèi

腹fù

不bù

为wèi

目mù

,故gù

去qù

彼bǐ

取qǔ

此cǐ

Page 13: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 13 -

第 十三 章

宠chǒng

辱rǔ

若ruò

惊jīng

,贵guì

大dà

患huàn

若ruò

身shēn

何hé

谓wèi

宠chǒng

辱rǔ

若ruò

惊jīng

宠chǒng

为wéi

下xià

,得dé

之zhī

若ruò

惊jīng

,失shī

之zhī

若ruò

惊jīng

,是shì

谓wèi

宠chǒng

辱rǔ

若ruò

惊jīng

何hé

谓wèi

贵guì

大dà

患huàn

若ruò

身shēn

吾wú

所suǒ

以yǐ

有yǒu

大dà

患huàn

者zhě

,为wéi

吾wú

有yǒu

身shēn

,及jí

吾wú

无wú

身shēn

,吾wú

有yǒu

何hé

患huàn

故gù

贵guì

以yǐ

身shēn

为wéi

天tiān

下xià

,若ruò

可kě

寄jì

天tiān

下xià

爱ài

以yǐ

身shēn

为wéi

天tiān

下xià

,若ruò

可kě

托tuō

天tiān

下xià

Page 14: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 14 -

第 十四 章

视shì

之zhī

不bù

见jiàn

,名míng

曰yuē

夷yí

听tīng

之zhī

不bù

闻wén

,名míng

曰yuē

希xī

抟tuán

之zhī

不bù

得dé

,名míng

曰yuē

微wēi

此cǐ

三sān

者zhě

不bù

可kě

致zhì

诘jié

,故gù

混hún

而ér

为wéi

一yī

其qí

上shàng

不bù

皦jiǎo

,其qí

下xià

不bù

昧mèi

绳shéng

绳shéng

不bù

可kě

名míng

,复fù

归guī

于yú

无wú

物wù

是shì

谓wèi

无wú

状zhuàng

之zhī

状zhuàng

,无wú

物wù

之zhī

象xiàng

,是shì

谓wèi

恍huǎng

惚hū

迎yíng

之zhī

不bù

见jiàn

其qí

首shǒu

,随suí

之zhī

不bù

见jiàn

其qí

后hòu

执zhí

古gǔ

之zhī

道dào

,以yǐ

御yù

今jīn

之zhī

有yǒu

能néng

知zhī

古gǔ

始shǐ

,是shì

谓wèi

道dào

纪jì

Page 15: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 15 -

第 十五 章

古gǔ

之zhī

善shàn

为wéi

道dào

者zhě

,微wēi

妙miào

玄xuán

通tōng

,深shēn

不bù

可kě

识shí

夫fū

唯wéi

不bù

可kě

识shí

,故gù

强qiǎng

为wéi

之zhī

容róng

豫yù

兮xī

若ruò

冬dōng

涉shè

川chuān

犹yóu

兮xī

若ruò

畏wèi

四sì

邻lín

俨yǎn

兮xī

其qí

若ruò

容róng

涣huàn

兮xī

若ruò

冰bīng

之zhī

将jiāng

释shì

敦dūn

兮xī

其qí

若ruò

朴pǔ

旷kuàng

兮xī

其qí

若ruò

谷gǔ

混hùn

兮xī

其qí

若ruò

浊zhuó

孰shú

能néng

浊zhuó

以yǐ

静jìng

之zhī

徐xú

清qīng

孰shú

能néng

安ān

以yǐ

久jiǔ

动dòng

之zhī

徐xú

生shēng

保bǎo

此cǐ

道dào

者zhě

不bù

欲yù

盈yíng

夫fū

唯wéi

不bù

盈yíng

,故gù

能néng

蔽bì

而ér

新xīn

成chéng

Page 16: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 16 -

第 十六 章

致zhì

虚xū

极jí

,守shǒu

静jìng

笃dǔ

万wàn

物wù

并bìng

作zuò

,吾wú

以yǐ

观guān

其qí

复fù

夫fū

物wù

芸yún

芸yún

,各gè

复fù

归guī

其qí

根gēn

归guī

根gēn

曰yuē

静jìng

,静jìng

曰yuē

复fù

命mìng

复fù

命mìng

曰yuē

常cháng

,知zhī

常cháng

曰yuē

明míng

不bù

知zhī

常cháng

,妄wàng

作zuò

凶xiōng

知zhī

常cháng

容róng

,容róng

乃nǎi

公gōng

公gōng

乃nǎi

全quán

,全quán

乃nǎi

天tiān

天tiān

乃nǎi

道dào

,道dào

乃nǎi

久jiǔ

,没mò

身shēn

不bù

殆dài

Page 17: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 17 -

第 十七 章

太tài

上shàng

,不bù

知zhī

有yǒu

之zhī

其qí

次cì

,亲qīn

而ér

誉yù

之zhī

其qí

次cì

,畏wèi

之zhī

其qí

次cì

,侮wǔ

之zhī

信xìn

不bù

足zú

焉yān

,有yǒu

不bù

信xìn

焉yān

悠yōu

兮xī

其qí

贵guì

言yán

,功gōng

成chéng

事shì

遂suì

,百bǎi

姓xìng

皆jiē

谓wèi

“我wǒ

自zì

然rán

”。

Page 18: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 18 -

第 十八 章

大dà

道dào

废fèi

,有yǒu

仁rén

义yì

智zhì

慧huì

出chū

,有yǒu

大dà

伪wěi

六liù

亲qīn

不bú

和hé

,有yǒu

孝xiào

慈cí

国guó

家jiā

昏hūn

乱luàn

,有yǒu

忠zhōng

臣chén

Page 19: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 19 -

第 十九 章

绝jué

圣shèng

弃qì

智zhì

,民mín

利lì

百bǎi

倍bèi

绝jué

仁rén

弃qì

义yì

,民mín

复fù

孝xiào

慈cí

绝jué

巧qiǎo

弃qì

利lì

,盗dào

贼zéi

无wú

有yǒu

此cǐ

三sān

者zhě

,以yǐ

为wéi

文wén

不bù

足zú

,故gù

令lìng

有yǒu

所suǒ

属shǔ

见jiàn

素sù

抱bào

朴pǔ

,少shǎo

思sī

寡guǎ

欲yù

,绝jué

学xué

无wú

忧yōu

Page 20: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 20 -

第 二十 章

绝jué

学xué

无wú

忧yōu

唯wéi

之zhī

与yǔ

阿ē

,相xiāng

去qù

几jǐ

何hé

善shàn

之zhī

与yǔ

恶è

,相xiāng

去qù

若ruò

何hé

人rén

之zhī

所suǒ

畏wèi

,不bú

可kě

不bù

畏wèi

荒huāng

兮xī

,其qí

未wèi

央yāng

哉zāi

众zhòng

人rén

熙xī

熙xī

,如rú

享xiǎng

太tài

牢láo

,如rú

春chūn

登dēng

台tái

我wǒ

独dú

泊bó

兮xī

,其qí

未wèi

兆zhào

,如rú

婴yīng

儿ér

之zhī

未wèi

孩hái

儡lěi

儡lěi

兮xī

,若ruò

无wú

所suǒ

归guī

众zhòng

人rén

皆jiē

有yǒu

余yú

,而ér

我wǒ

独dú

若ruò

遗yí

。我wǒ

愚yú

人rén

之zhī

心xīn

也yě

哉zāi

,沌dùn

沌dùn

兮xī

俗sú

人rén

昭zhāo

昭zhāo

,我wǒ

独dú

昏hūn

昏hūn

俗sú

人rén

察chá

察chá

,我wǒ

独dú

闷mèn

闷mèn

澹dàn

兮xī

其qí

若ruò

海hǎi

飂liáo

兮xī

若ruò

无wú

止zhǐ

Page 21: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 21 -

众zhòng

人rén

皆jiē

有yǒu

以yǐ

,而ér

我wǒ

独dú

顽wán

似sì

鄙bǐ

我wǒ

独dú

异yì

于yú

人rén

,而ér

贵guì

食shí

母mǔ

Page 22: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 22 -

第 二十一 章

孔kǒng

德dé

之zhī

容róng

,惟wéi

道dào

是shì

从cóng

道dào

之zhī

为wéi

物wù

,惟wéi

恍huǎng

惟wéi

惚hū

惚hū

兮xī

恍huǎng

兮xī

,其qí

中zhōng

有yǒu

象xiàng

恍huǎng

兮xī

惚hū

兮xī

,其qí

中zhōng

有yǒu

物wù

窈yǎo

兮xī

冥míng

兮xī

,其qí

中zhōng

有yǒu

精jīng

其qí

精jīng

甚shèn

真zhēn

,其qí

中zhōng

有yǒu

信xìn

自zì

古gǔ

及jí

今jīn

,其qí

名míng

不bù

去qù

,以yǐ

阅yuè

众zhòng

甫fǔ

吾wú

何hé

以yǐ

知zhī

众zhòng

甫fǔ

之zhī

然rán

哉zāi

。以yǐ

此cǐ

Page 23: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 23 -

第 二十二 章

曲qǔ

则zé

全quán

,枉wǎng

则zé

直zhí

,洼wā

则zé

盈yíng

,敝bì

则zé

新xīn

,少shǎo

则zé

得dé

,多duō

则zé

惑huò

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

抱bào

一yī

为wéi

天tiān

下xià

式shì

不bù

自zì

见xiàn

,故gù

明míng

不bù

自zì

是shì

,故gù

彰zhāng

不bù

自zì

伐fá

,故gù

有yǒu

功gōng

不bù

自zì

矜jīn

,故gù

长cháng

夫fū

唯wéi

不bù

争zhēng

,故gù

天tiān

下xià

莫mò

能néng

与yǔ

之zhī

争zhēng

古gǔ

之zhī

所suǒ

谓wèi

曲qū

则zé

全quán

者zhě

,岂qǐ

虚xū

言yán

哉zāi

诚chéng

全quán

而ér

归guī

之zhī

Page 24: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 24 -

第 二十三 章

希xī

言yán

自zì

然rán

故gù

飘piāo

风fēng

不bù

终zhōng

朝zhāo

,骤zhòu

雨yǔ

不bù

终zhōng

日rì

孰shú

为wéi

此cǐ

者zhě

?天tiān

地dì

。天tiān

地dì

尚shàng

不bù

能néng

久jiǔ

,而ér

况kuàng

于yú

人rén

乎hū

故gù

从cóng

事shì

于yú

道dào

者zhě

,同tong

于yú

道dào

;德dé

者zhě

,同tong

于yú

德dé

失shī

者zhě

,同tong

于yú

失shī

同tong

于yú

道dào

者zhě

,道dào

亦yì

乐lè

得dé

之zhī

同tong

于yú

德dé

者zhě

,德dé

亦yì

乐lè

得dé

之zhī

同tong

于yú

失shī

者zhě

,失shī

亦yì

乐lè

失shī

之zhī

信xìn

不bù

足zú

焉yān

,有yǒu

不bù

信xìn

焉yān

Page 25: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 25 -

第 二十四 章

企qǐ

者zhě

不bù

立lì

;跨kuà

者zhě

不bù

行xíng

自zì

见xiàn

者zhě

不bù

明míng

;自zì

是shì

者zhě

不bù

彰zhāng

自zì

伐fá

者zhě

无wú

功gōng

;自zì

矜jīn

者zhě

不bù

长cháng

其qí

在zài

道dào

也yě

,曰yuē

余yú

食shí

赘zhuì

形xíng

物wù

或huò

恶wù

之zhī

,故gù

有yǒu

道dào

者zhě

不bù

处chǔ

Page 26: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 26 -

第 二十五 章

有yǒu

物wù

混hún

成chéng

,先xiān

天tiān

地dì

生shēng

寂jì

兮xī

寥liáo

兮xī

,独dú

立lì

而ér

不bù

改gǎi

周zhōu

行xíng

而ér

不bù

殆dài

,可kě

以yǐ

为wéi

天tiān

下xià

母mǔ

吾wú

不bù

知zhī

其qí

名míng

,字zì

之zhī

曰yuē

道dào

,强qiǎng

为wéi

之zhī

名míng

曰yuē

大dà

大dà

曰yuē

逝shì

,逝shì

曰yuē

远yuǎn

,远yuǎn

曰yuē

反fǎn

故gù

道dào

大dà

,天tiān

大dà

,地dì

大dà

,人rén

亦yì

大dà

域yù

中zhōng

有yǒu

四sì

大dà

,而ér

人rén

居jū

其qí

一yī

焉yān

人rén

法fǎ

地dì

,地dì

法fǎ

天tiān

,天tiān

法fǎ

道dào

,道dào

法fǎ

自zì

然rán

Page 27: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 27 -

第 二十六 章

重zhòng

为wéi

轻qīng

根gēn

,静jìng

为wéi

躁zào

君jūn

是shì

以yǐ

君jūn

子zǐ

终zhōng

日rì

行xíng

不bù

离lí

辎zī

重zhòng

虽suī

有yǒu

荣róng

观guān

,燕yàn

处chǔ

超chāo

然rán

奈nài

何hé

万wàn

乘shèng

之zhī

主zhǔ

,而ér

以yǐ

身shēn

轻qīng

天tiān

下xià

轻qīng

则zé

失shī

根gēn

,躁zào

则zé

失shī

君jūn

Page 28: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 28 -

第 二十七 章

善shàn

行xíng

无wú

辙zhé

迹jì

,善shàn

言yán

无wú

瑕xiá

谪zhé

,善shàn

数shù

不bú

用yòng

筹chóu

策cè

;善shàn

闭bì

无wú

关guān

楗jiàn

而ér

不bú

可kě

开kāi

,善shàn

结jié

无wú

绳shéng

约yuē

而ér

不bú

可kě

解jiě

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

常cháng

善shàn

救jiù

人rén

,故gù

无wú

弃qì

人rén

常cháng

善shàn

救jiù

物wù

,故gù

无wú

弃qì

物wù

,是shì

谓wèi

袭xí

明míng

故gù

善shàn

人rén

者zhě

,不bù

善shàn

人rén

之zhī

师shī

不bù

善shàn

人rén

者zhě

,善shàn

人rén

之zhī

资zī

不bù

贵guì

其qí

师shī

,不bù

爱ài

其qí

资zī

虽suī

智zhì

大dà

迷mí

,是shì

谓wèi

要yào

妙miào

Page 29: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 29 -

第 二十八 章

知zhī

其qí

雄xióng

,守shǒu

其qí

雌cí

, 为wéi

天tiān

下xià

溪xī

为wéi

天tiān

下xià

溪xī

,常cháng

德dé

不bù

离lí

,复fù

归guī

于yú

婴yīng

儿ér

知zhī

其qí

白bái

,守shǒu

其qí

黑hēi

,为wéi

天tiān

下xià

式shì

为wéi

天tiān

下xià

式shì

,常cháng

德dé

不bù

忒tè

,复fù

归guī

于yú

无wú

极jí

知zhī

其qí

荣róng

,守shǒu

其qí

辱rǔ

,为wéi

天tiān

下xià

谷gǔ

为wéi

天tiān

下xià

谷gǔ

,常cháng

德dé

乃nǎi

足zú

,复fù

归guī

于yú

朴pǔ

朴pǔ

散sàn

则zé

为wéi

器qì

,圣shèng

人rén

用yòng

之zhī

,则zé

为wéi

官guān

长zhǎng

故gù

大dà

智zhì

不bù

割gē

Page 30: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 30 -

第 二十九 章

将jiāng

欲yù

取qǔ

天tiān

下xià

而ér

为wéi

之zhī

,吾wú

见jiàn

其qí

不bù

得dé

已yǐ

天tiān

下xià

神shén

器qì

,不bù

可kě

为wéi

也yě

,不bù

可kě

执zhí

也yě

为wéi

者zhě

败bài

之zhī

,执zhí

者zhě

失shī

之zhī

故gù

物wù

或huò

行xíng

或huò

随suí

;或huò

嘘xū

或huò

吹chuī

或huò

强qiáng

或huò

羸léi

;或huò

载zǎi

或huò

隳huī

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

去qù

甚shèn

,去qù

奢shē

,去qù

泰tài

Page 31: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 31 -

第 三十 章

以yǐ

道dào

佐zuǒ

人rén

主zhǔ

者zhě

,不bú

以yǐ

兵bīng

强qiáng

天tiān

下xià

,其qí

事shì

好hǎo

还huán

师shī

之zhī

所suǒ

处chù

,荆jīng

棘jí

生shēng

焉yān

;大dà

军jūn

之zhī

后hòu

,必bì

有yǒu

凶xiōng

年nián

善shàn

者zhě

果guǒ

而ér

已yǐ

,不bù

敢gǎn

以yǐ

取qǔ

强qiáng

果guǒ

而ér

勿wù

矜jīn

,果guǒ

而ér

勿wù

伐fá

,果guǒ

而ér

勿wù

骄jiāo

果guǒ

而ér

不bù

得dé

已yǐ

,果guǒ

而ér

勿wù

强qiáng

物wù

壮zhuàng

则zé

老lǎo

,是shì

谓wèi

不bù

道dào

,不bù

道dào

早zǎo

已yǐ

Page 32: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 32 -

第 三十一 章

夫fū

兵bīng

者zhě

,不bù

祥xiáng

之zhī

器qì

物wù

或huò

恶wù

之zhī

,故gù

有yǒu

道dào

者zhě

不bù

处chǔ

君jūn

子zǐ

居jū

则zé

贵guì

左zuǒ

,用yòng

兵bīng

则zé

贵guì

右yòu

兵bīng

者zhě

不bù

祥xiáng

之zhī

器qì

,非fēi

君jūn

子zǐ

之zhī

器qì

不bù

得dé

已yǐ

而ér

用yòng

之zhī

,恬tián

淡dàn

为wéi

上shàng

胜shèng

而ér

不bù

美měi

,而ér

美měi

之zhī

者zhě

,是shì

乐lè

杀shā

人rén

夫fū

乐lè

杀shā

人rén

者zhě

,则zé

不bù

可kě

得dé

志zhì

于yú

天tiān

下xià

矣yǐ

吉jí

事shì

尚shàng

左zuǒ

,凶xiōng

事shì

尚shàng

右yòu

偏piān

将jiāng

军jūn

居jū

左zuǒ

,上shàng

将jiāng

军jūn

居jū

右yòu

,言yán

以yǐ

丧sāng

礼lǐ

处chù

之zhī

杀shā

人rén

之zhī

众zhòng

,以yǐ

悲bēi

哀āi

泣qì

之zhī

;战zhàn

胜shèng

,以yǐ

丧sàng

礼lǐ

处chù

之zhī

Page 33: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 33 -

第 三十二 章

道dào

常cháng

无wú

名míng

朴pǔ

虽suī

小xiǎo

,天tiān

下xià

莫mò

能néng

臣chén

也yě

侯hóu

王wáng

若ruò

能néng

守shǒu

之zhī

,万wàn

物wù

将jiāng

自zì

宾bīn

天tiān

地dì

相xiāng

合hé

,以yǐ

降jiàng

甘gān

露lù

,民mín

莫mò

之zhī

令lìng

而ér

自zì

均jūn

始shǐ

制zhì

有yǒu

名míng

,名míng

亦yì

既jì

有yǒu

,夫fū

亦yì

将jiāng

知zhī

止zhǐ

,知zhī

止zhǐ

可kě

以yǐ

不bù

殆dài

譬pì

道dào

之zhī

在zài

天tiān

下xià

,犹yóu

川chuān

谷gǔ

之zhī

于yú

江jiāng

海hǎi

Page 34: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 34 -

第 三十三 章

知zhī

人rén

者zhě

智zhì

,自zì

知zhī

者zhě

明míng

胜shèng

人rén

者zhě

有yǒu

力lì

,自zì

胜shèng

者zhě

强qiáng

知zhī

足zú

者zhě

富fù

,强qiáng

行xíng

者zhě

有yǒu

志zhì

不bù

失shī

其qí

所suǒ

者zhě

久jiǔ

,死sǐ

而ér

不bù

亡wáng

者zhě

寿shòu

Page 35: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 35 -

第 三十四 章

大dà

道dào

泛fàn

兮xī

,其qí

可kě

左zuǒ

右yòu

万wàn

物wù

恃shì

之zhī

以yǐ

生shēng

而ér

不bù

辞cí

,功gōng

成chéng

不bù

名míng

有yǒu

衣yī

养yǎng

万wàn

物wù

而ér

不bù

为wéi

主zhǔ

,常cháng

无wú

欲yù

,可kě

名míng

于yú

小xiǎo

万wàn

物wù

归guī

焉yān

而ér

不bù

为wéi

主zhǔ

,可kě

名míng

为wéi

大dà

以yǐ

其qí

终zhōng

不bù

自zì

为wéi

大dà

,故gù

能néng

成chéng

其qí

大dà

Page 36: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 36 -

第 三十五 章

执zhí

大dà

象xiàng

,天tiān

下xià

往wǎng

往wǎng

而ér

不bù

害hài

,安ān

平píng

泰tài

乐lè

与yǔ

饵ěr

,过guò

客kè

止zhǐ

道dào

之zhī

出chū

口kǒu

,淡dàn

乎hū

其qí

无wú

味wèi

视shì

之zhī

不bù

足zú

见jiàn

,听tīng

之zhī

不bù

足zú

闻wén

,用yòng

之zhī

不bù

足zú

既jì

Page 37: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 37 -

第 三十六 章

将jiāng

欲yù

歙xī

之zhī

,必bì

故gù

张zhāng

之zhī

将jiāng

欲yù

弱ruò

之zhī

,必bì

故gù

强qiáng

之zhī

将jiāng

欲yù

废fèi

之zhī

,必bì

故gù

兴xìng

之zhī

将jiāng

欲yù

取qǔ

之zhī

,必bì

故gù

与yǔ

之zhī

是shì

谓wèi

微wēi

明míng

柔róu

弱ruò

胜shèng

刚gāng

强qiáng

鱼yú

不bù

可kě

脱tuō

于yú

渊yuān

,国guó

之zhī

利lì

器qì

不bù

可kě

以yǐ

示shì

人rén

Page 38: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 38 -

第 三十七 章

道dào

常cháng

无wú

为wéi

而ér

无wú

不bù

为wéi

侯hóu

王wáng

若ruò

能néng

守shǒu

之zhī

,万wàn

物wù

将jiāng

自zì

化huà

化huà

而ér

欲yù

作zuò

,吾wú

将jiāng

镇zhèn

之zhī

以yǐ

无wú

名míng

之zhī

朴pǔ

无wú

名míng

之zhī

朴pǔ

,夫fū

亦yì

将jiāng

不bù

欲yù

不bù

欲yù

以yǐ

静jìng

,天tiān

下xià

将jiāng

自zì

定dìng

Page 39: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 39 -

第 三十八 章

上shàng

德dé

不bù

德dé

,是shì

以yǐ

有yǒu

德dé

下xià

德dé

不bù

失shī

德dé

,是shì

以yǐ

无wú

德dé

上shàng

德dé

无wú

为wéi

而ér

无wú

以yǐ

为wéi

下xià

德dé

为wéi

之zhī

而ér

有yǒu

以yǐ

为wéi

上shàng

仁rén

为wéi

之zhī

而ér

无wú

以yǐ

为wéi

上shàng

义yì

为wéi

之zhī

而ér

有yǒu

以yǐ

为wéi

上shàng

礼lǐ

为wéi

之zhī

而ér

莫mò

之zhī

应yìng

,则zé

攘rǎng

臂bì

而ér

扔rēng

之zhī

故gù

失shī

道dào

而ér

后hòu

德dé

,失shī

德dé

而ér

后hòu

仁rén

,失shī

仁rén

而ér

后hòu

义yì

,失shī

义yì

而ér

后hòu

礼lǐ

夫fū

礼lǐ

者zhě

,忠zhōng

信xìn

之zhī

薄bó

,而ér

乱luàn

之zhī

首shǒu

前qián

识shí

者zhě

,道dào

之zhī

华huá

,而ér

愚yú

之zhī

始shǐ

是shì

以yǐ

大dà

丈zhàng

夫fū

处chǔ

其qí

厚hòu

,不bú

居jū

其qí

薄bó

处chǔ

其qí

实shí

,不bù

居jū

其qí

华huá

。故gù

去qù

彼bǐ

取qǔ

此cǐ

Page 40: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 40 -

第 三十九 章

昔xī

之zhī

得dé

一yī

者zhě

,天tiān

得dé

一yī

以yǐ

清qīng

,地dì

得dé

一yī

以yǐ

宁níng

,神shén

得dé

一yī

以yǐ

灵líng

,谷gǔ

得dé

一yī

以yǐ

生shēng

,侯hóu

王wáng

得dé

一yī

以yǐ

为wéi

天tiān

下xià

正zhèng

其qí

致zhì

之zhī

,天tiān

无wú

以yǐ

清qīng

,将jiāng

恐kǒng

裂liè

地dì

无wú

以yǐ

宁níng

,将jiāng

恐kǒng

废fèi

神shén

无wú

以yǐ

灵líng

,将jiāng

恐kǒng

歇xiē

谷gǔ

无wú

以yǐ

盈yíng

,将jiāng

恐kǒng

竭jié

万wàn

物wù

无wú

以yǐ

生shēng

,将jiāng

恐kǒng

灭miè

侯hóu

王wáng

无wú

以yǐ

贵guì

高gāo

,将jiāng

恐kǒng

蹶jué

故gù

贵guì

以yǐ

贱jiàn

为wéi

本běn

,高gāo

以yǐ

下xià

为wéi

基jī

是shì

以yǐ

侯hóu

王wáng

自zì

谓wèi

孤gū

、寡guǎ

、不bú

谷gǔ

,此cǐ

非fēi

以yǐ

贱jiàn

为wéi

本běn

邪ye

?非fēi

乎hū

故gù

致zhì

数shù

誉yù

无wú

誉yù

是shì

故gù

不bù

欲yù

琭lù

琭lù

如rú

玉yù

,珞luò

珞luò

如rú

石shí

Page 41: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 41 -

第 四十 章

反fǎn

者zhě

道dào

之zhī

动dòng

,弱ruò

者zhě

道dào

之zhī

用yòng

天tiān

下xià

万wàn

物wù

生shēng

于yú

有yǒu

,有yǒu

生shēng

于yú

无wú

Page 42: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 42 -

第 四十一 章

上shàng

士shì

闻wén

道dào

,勤qín

而ér

行xíng

之zhī

中zhōng

士shì

闻wén

道dào

,若ruò

存cún

若ruò

亡wáng

下xià

士shì

闻wén

道dào

,大dà

笑xiào

之zhī

。不bù

笑xiào

不bù

足zú

以yǐ

为wéi

道dào

故gù

建jiàn

言yán

有yǒu

之zhī

明míng

道dào

若ruò

昧mèi

,进jìn

道dào

若ruò

退tuì

,夷yí

道dào

若ruò

类lèi

上shàng

德dé

若ruò

谷gǔ

,大dà

白bái

若ruò

辱rǔ

广guǎng

德dé

若ruò

不bù

足zú

,建jiàn

德dé

若ruò

偷tōu

质zhì

真zhēn

若ruò

渝yú

,大dà

方fāng

无wú

隅yú

大dà

器qì

晚wǎn

成chéng

,大dà

音yīn

希xī

声shēng

,大dà

象xiàng

无wú

形xíng

道dào

隐yǐn

无wú

名míng

夫fū

唯wéi

道dào

,善shàn

贷dài

且qiě

成chéng

Page 43: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 43 -

第 四十二 章

道dào

生shēng

一yī

,一yī

生shēng

二èr

,二èr

生shēng

三sān

,三sān

生shēng

万wàn

物wù

万wàn

物wù

负fù

阴yīn

而ér

抱bào

阳yáng

,冲chōng

气qì

以yǐ

为wéi

和hé

人rén

之zhī

所suǒ

恶wù

,唯wéi

孤gū

、寡guǎ

、不bù

谷gǔ

,而ér

王wáng

公gōng

以yǐ

为wéi

称chēng

故gù

物wù

或huò

损sǔn

之zhī

而ér

益yì

,或huò

益yì

之zhī

而ér

损sǔn

人rén

之zhī

所suǒ

教jiào

,我wǒ

亦yì

教jiào

之zhī

强qiáng

梁liáng

者zhě

不bù

得dé

其qí

死sǐ

,吾wú

将jiāng

以yǐ

为wéi

教jiào

父fù

Page 44: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 44 -

第 四十三 章

天tiān

下xià

之zhī

至zhì

柔róu

,驰chí

骋chěng

天tiān

下xià

之zhī

至zhì

坚jiān

无wú

有yǒu

入rù

无wú

间jiān

,吾wú

是shì

以yǐ

知zhī

无wú

为wéi

之zhī

有yǒu

益yì

不bù

言yán

之zhī

教jiào

,无wú

为wéi

之zhī

益yì

,天tiān

下xià

希xī

及jí

之zhī

Page 45: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 45 -

第 四十四 章

名míng

与yǔ

身shēn

孰shú

亲qīn

?身shēn

与yǔ

货huò

孰shú

多duō

?得dé

与yǔ

亡wáng

孰shú

病bìng

甚shèn

爱ài

必bì

大dà

费fèi

;多duō

藏cáng

必bì

厚hòu

亡wáng

知zhī

足zú

不bù

辱rǔ

,知zhī

止zhǐ

不bù

殆dài

,可kě

以yǐ

长cháng

久jiǔ

Page 46: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 46 -

第 四十五 章

大dà

成chéng

若ruò

缺quē

,其qí

用yòng

不bù

弊bì

大dà

盈yíng

若ruò

冲chōng

,其qí

用yòng

不bù

穷qióng

大dà

直zhí

若ruò

屈qū

,大dà

巧qiǎo

若ruò

拙zhuō

,大dà

辩biàn

若ruò

讷nè

躁zào

胜shèng

寒hán

,静jìng

胜shèng

热rè

。清qīng

静jìng

为wéi

天tiān

下xià

正zhèng

Page 47: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 47 -

第 四十六 章

天tiān

下xià

有yǒu

道dào

,却què

走zǒu

马mǎ

以yǐ

粪fèn

天tiān

下xià

无wú

道dào

,戎róng

马mǎ

生shēng

于yú

郊jiāo

祸huò

莫mò

大dà

于yú

不bù

知zhī

足zú

;咎jiù

莫mò

大dà

于yú

欲yù

得dé

故gù

知zhī

足zú

之zhī

足zú

,常cháng

足zú

矣yǐ

Page 48: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 48 -

第 四十七 章

不bù

出chū

户hù

,知zhī

天tiān

下xià

不bù

窥kuī

牖yǒu

,见jiàn

天tiān

道dào

其qí

出chū

弥mí

远yuǎn

,其qí

知zhī

弥mí

少shǎo

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

不bù

行xíng

而ér

知zhī

,不bù

见jiàn

而ér

明míng

,不bù

为wéi

而ér

成chéng

Page 49: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 49 -

第 四十八 章

为wéi

学xué

日rì

益yì

,为wéi

道dào

日rì

损sǔn

损sǔn

之zhī

又yòu

损sǔn

,以yǐ

至zhì

于yú

无wú

为wéi

无wú

为wéi

而ér

无wú

不bù

为wéi

取qǔ

天tiān

下xià

常cháng

以yǐ

无wú

事shì

,及jí

其qí

有yǒu

事shì

,不bù

足zú

以yǐ

取qǔ

天tiān

下xià

Page 50: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 50 -

第 四十九 章

圣shèng

人rén

无wú

常cháng

心xīn

,以yǐ

百bǎi

姓xìng

心xīn

为wéi

心xīn

善shàn

者zhě

,吾wú

善shàn

之zhī

,不bù

善shàn

者zhě

,吾wú

亦yì

善shàn

之zhī

,德dé

善shàn

信xìn

者zhě

,吾wú

信xìn

之zhī

,不bù

信xìn

者zhě

,吾wú

亦yì

信xìn

之zhī

,德dé

信xìn

圣shèng

人rén

在zài

天tiān

下xià

,歙xī

歙xī

,为wèi

天tiān

下xià

浑hùn

其qí

心xīn

百bǎi

姓xìng

皆jiē

注zhù

其qí

耳ěr

目mù

,圣shèng

人rén

皆jiē

孩hái

之zhī

Page 51: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 51 -

第 五十 章

出chū

生shēng

入rù

死sǐ

生shēng

之zhī

徒tú

,十shí

有yǒu

三sān

;死sǐ

之zhī

徒tú

,十shí

有yǒu

三sān

人rén

之zhī

生shēng

,动dòng

之zhī

死sǐ

地dì

,亦yì

十shí

有yǒu

三sān

夫fū

何hé

故gù

?以yǐ

其qí

生shēng

生shēng

之zhī

厚hòu

盖gài

闻wén

善shàn

摄shè

生shēng

者zhě

,路lù

行xíng

不bù

遇yù

兕sì

虎hǔ

,入rù

军jūn

不bù

被bèi

甲jiǎ

兵bīng

兕sì

无wú

所suǒ

投tóu

其qí

角jiǎo

,虎hǔ

无wú

所suǒ

措cuò

其qí

爪zhǎo

,兵bīng

无wú

所suǒ

容róng

其qí

刃rèn

夫fū

何hé

故gù

?以yǐ

其qí

无wú

死sǐ

地dì

Page 52: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 52 -

第 五十一 章

道dào

生shēng

之zhī

,德dé

畜xù

之zhī

,物wù

形xíng

之zhī

,势shì

成chéng

之zhī

是shì

以yǐ

万wàn

物wù

莫mò

不bù

尊zūn

道dào

而ér

贵guì

德dé

道dào

之zhī

尊zūn

,德dé

之zhī

贵guì

,夫fū

莫mò

之zhī

命mìng

而ér

常cháng

自zì

然rán

故gù

道dào

生shēng

之zhī

,德dé

畜xù

之zhī

,长zhǎng

之zhī

育yù

之zhī

,成chéng

之zhī

熟shú

之zhī

,养yǎng

之zhī

覆fù

之zhī

生shēng

而ér

不bù

有yǒu

,为wéi

而ér

不bù

恃shì

,长zhǎng

而ér

不bù

宰zǎi

,是shì

谓wèi

玄xuán

德dé

Page 53: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 53 -

第 五十二 章

天tiān

下xià

有yǒu

始shǐ

,以yǐ

为wéi

天tiān

下xià

母mǔ

既jì

得dé

其qí

母mǔ

,以yǐ

知zhī

其qí

子zǐ

;既jì

知zhī

其qí

子zǐ

,复fù

守shǒu

其qí

母mǔ

,没méi

身shēn

不bù

殆dài

塞sè

其qí

兑duì

,闭bì

其qí

门mén

,终zhōng

身shēn

不bù

勤qín

开kāi

其qí

兑duì

,济jì

其qí

事shì

,终zhōng

身shēn

不bù

救jiù

见jiàn

小xiǎo

曰yuē

明míng

,守shǒu

柔róu

曰yuē

强qiáng

用yòng

其qí

光guāng

,复fù

归guī

其qí

明míng

,无wú

遗yí

身shēn

殃yāng

,是shì

为wéi

袭xí

常cháng

Page 54: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 54 -

第 五十三 章

使shǐ

我wǒ

介jiè

然rán

有yǒu

知zhī

,行xíng

于yú

大dà

道dào

,唯wéi

施yí

是shì

畏wèi

大dà

道dào

甚shèn

夷yí

,而ér

民mín

好hǎo

径jìng

朝cháo

甚shèn

除chú

,田tián

甚shèn

芜wú

,仓cāng

甚shèn

虚xū

服fú

文wén

采cǎi

,带dài

利lì

剑jiàn

,厌yàn

饮yǐn

食shí

财cái

货huò

有yǒu

余yú

,是shì

为wéi

盗dào

夸kuā

非fēi

道dào

也yě

哉zāi

Page 55: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 55 -

第 五十四 章

善shàn

建jiàn

者zhě

不bù

拔bá

,善shàn

抱bào

者zhě

不bù

脱tuō

,子zǐ

孙sūn

以yǐ

祭jì

祀sì

不bù

辍chuò

修xiū

之zhī

于yú

身shēn

,其qí

德dé

乃nǎi

真zhēn

修xiū

之zhī

于yú

家jiā

,其qí

德dé

乃nǎi

余yú

修xiū

之zhī

于yú

乡xiàng

,其qí

德dé

乃nǎi

长cháng

修xiū

之zhī

于yú

国guó

,其qí

德dé

乃nǎi

丰fēng

修xiū

之zhī

于yú

天tiān

下xià

,其qí

德dé

乃nǎi

普pǔ

故gù

以yǐ

身shēn

观guān

身shēn

,以yǐ

家jiā

观guān

家jiā

,以yǐ

乡xiàng

观guān

乡xiàng

以yǐ

国guó

观guān

国guó

,以yǐ

天tiān

下xià

观guān

天tiān

下xià

吾wú

何hé

以yǐ

知zhī

天tiān

下xià

然rán

哉zāi

?以yǐ

此cǐ

Page 56: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 56 -

第 五十五 章

含hán

德dé

之zhī

厚hòu

,比bǐ

于yú

赤chì

子zǐ

毒dú

虫chóng

不bù

螫shì

,猛měng

兽shòu

不bù

据jù

,攫jué

鸟niǎo

不bù

搏bó

骨gǔ

弱ruò

筋jīn

柔róu

而ér

握wò

固gù

未wèi

知zhī

牝pìn

牡mǔ

之zhī

合hé

而ér

朘zuī

作zuò

,精jīng

之zhī

至zhì

也yě

终zhōng

日rì

号háo

而ér

不bù

嗄shà

,和hé

之zhī

至zhì

也yě

知zhī

和hé

曰yuē

常cháng

,知zhī

常cháng

曰yuē

明míng

益yì

生shēng

曰yuē

祥xiáng

,心xīn

使shǐ

气qì

曰yuē

强qiáng

物wù

壮zhuàng

则zé

老lǎo

,是shì

谓wèi

不bù

道dào

,不bù

道dào

早zǎo

已yǐ

Page 57: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 57 -

第 五十六 章

知zhī

者zhě

不bù

言yán

,言yán

者zhě

不bù

知zhī

塞sè

其qí

兑duì

,闭bì

其qí

门mén

,挫cuò

其qí

锐ruì

,解jiě

其qí

纷fēn

,和hé

其qí

光guāng

,同tong

其qí

尘chén

,是shì

谓wèi

玄xuán

同tong

故gù

不bù

可kě

得dé

而ér

亲qīn

,不bù

可kě

得dé

而ér

疏shū

不bù

可kě

得dé

而ér

利lì

,不bù

可kě

得dé

而ér

害hài

不bù

可kě

得dé

而ér

贵guì

,不bù

可kě

得dé

而ér

贱jiàn

故gù

为wéi

天tiān

下xià

贵guì

Page 58: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 58 -

第 五十七 章

以yǐ

正zhèng

治zhì

国guó

,以yǐ

奇qí

用yòng

兵bīng

,以yǐ

无wú

事shì

取qǔ

天tiān

下xià

吾wú

何hé

以yǐ

知zhī

其qí

然rán

哉zāi

?以yǐ

此cǐ

天tiān

下xià

多duō

忌jì

讳huì

,而ér

民mín

弥mí

贫pín

人rén

多duō

利lì

器qì

,国guó

家jiā

滋zī

昏hūn

人rén

多duō

伎jì

巧qiǎo

,奇qí

物wù

滋zī

起qǐ

法fǎ

令lìng

滋zī

彰zhāng

,盗dào

贼zéi

多duō

有yǒu

故gù

圣shèng

人rén

云yún

:“我wǒ

无wú

为wéi

而ér

民mín

自zì

化huà

;我wǒ

好hào

静jìng

而ér

民mín

自zì

正zhèng

;我wǒ

无wú

事shì

而ér

民mín

自zì

富fù

;我wǒ

无wú

欲yù

而ér

民mín

自zì

朴pǔ

。”

Page 59: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 59 -

第 五十八 章

其qí

政zhèng

闷mèn

闷mèn

,其qí

民mín

淳chún

淳chún

其qí

政zhèng

察chá

察chá

,其qí

民mín

缺quē

缺quē

祸huò

兮xī

福fú

之zhī

所suǒ

倚yǐ

,福fú

兮xī

祸huò

之zhī

所suǒ

伏fú

孰shú

知zhī

其qí

极jí

。其qí

无wú

正zhèng

也yě

正zhèng

复fù

为wéi

奇qí

,善shàn

复fù

为wéi

妖yāo

人rén

之zhī

迷mí

,其qí

日rì

固gù

久jiǔ

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

方fāng

而ér

不bù

割gē

,廉lián

而ér

不bù

刿guì

,直zhí

而ér

不bù

肆sì

,光guāng

而ér

不bù

耀yào

Page 60: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 60 -

第 五十九 章

治zhì

人rén

事shì

天tiān

,莫mò

若ruò

啬sè

夫fū

唯wéi

啬sè

,是shì

谓wèi

早zǎo

服fú

早zǎo

服fú

谓wèi

之zhī

重zhòng

积jī

德dé

重zhòng

积jī

德dé

则zé

无wú

不bù

克kè

无wú

不bù

克kè

则zé

莫mò

知zhī

其qí

极jí

;莫mò

知zhī

其qí

极jí

,可kě

以yǐ

有yǒu

国guó

有yǒu

国guó

之zhī

母mǔ

,可kě

以yǐ

长cháng

久jiǔ

是shì

谓wèi

深shēn

根gēn

固gù

柢dǐ

,长cháng

生shēng

久jiǔ

视shì

之zhī

道dào

Page 61: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 61 -

第 六十 章

治zhì

大dà

国guó

若ruò

烹pēng

小xiǎo

鲜xiǎn

以yǐ

道dào

莅lì

天tiān

下xià

,其qí

鬼guǐ

不bù

神shén

非fēi

其qí

鬼guǐ

不bù

神shén

,其qí

神shén

不bù

伤shāng

人rén

非fēi

其qí

神shén

不bù

伤shāng

人rén

,圣shèng

人rén

亦yì

不bù

伤shāng

人rén

夫fū

两liǎng

不bù

相xiāng

伤shāng

,故gù

德dé

交jiāo

归guī

焉yān

Page 62: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 62 -

第 六十一 章

大dà

邦bāng

者zhě

下xià

流liú

,天tiān

下xià

之zhī

交jiāo

,天tiān

下xià

之zhī

牝pìn

牝pìn

常cháng

以yǐ

静jìng

胜shèng

牡mǔ

,以yǐ

静jìng

为wéi

下xià

故gù

大dà

国guó

以yǐ

下xià

小xiǎo

国guó

,则zé

取qǔ

小xiǎo

国guó

小xiǎo

国guó

以yǐ

下xià

大dà

国guó

,则zé

取qǔ

大dà

国guó

故gù

或huò

下xià

以yǐ

取qǔ

,或huò

下xià

而ér

取qǔ

大dà

国guó

不bù

过guò

欲yù

兼jiān

畜xù

人rén

,小xiǎo

国guó

不bù

过guò

欲yù

入rù

事shì

人rén

夫fū

两liǎng

者zhě

各gè

得dé

其qí

所suǒ

欲yù

,大dà

者zhě

宜yí

为wéi

下xià

Page 63: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 63 -

第 六十二 章

道dào

者zhě

万wàn

物wù

之zhī

奥ào

,善shàn

人rén

之zhī

宝bǎo

,不bù

善shàn

人rén

之zhī

所suǒ

保bǎo

美měi

言yán

可kě

以yǐ

市shì

尊zūn

,美měi

行xíng

可kě

以yǐ

加jiā

人rén

人rén

之zhī

不bù

善shàn

,何hé

弃qì

之zhī

有yǒu

故gù

立lì

天tiān

子zǐ

,置zhì

三sān

公gōng

,虽suī

有yǒu

拱gǒng

璧bì

以yǐ

先xiān

驷sì

马mǎ

,不bù

如rú

坐zuò

进jìn

此cǐ

道dào

古gǔ

之zhī

所suǒ

以yǐ

贵guì

此cǐ

道dào

者zhě

何hé

?不bú

曰yuē

求qiú

以yǐ

得dé

有yǒu

罪zuì

以yǐ

免miǎn

邪yé

。故gù

为wéi

天tiān

下xià

贵guì

Page 64: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 64 -

第 六十三 章

为wéi

无wú

为wéi

,事shì

无wú

事shì

,味wèi

无wú

味wèi

大dà

小xiǎo

多duō

少shǎo

,报bào

怨yuàn

以yǐ

德dé

图tú

难nán

于yú

其qí

易yì

,为wéi

大dà

于yú

其qí

细xì

天tiān

下xià

难nán

事shì

,必bì

作zuò

于yú

易yì

;天tiān

下xià

大dà

事shì

,必bì

作zuò

于yú

细xì

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

终zhōng

不bù

为wéi

大dà

,故gù

能néng

成chéng

其qí

大dà

夫fū

轻qīng

诺nuò

必bì

寡guǎ

信xìn

,多duō

易yì

必bì

多duō

难nán

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

犹yóu

难nán

之zhī

,故gù

终zhōng

无wú

难nán

矣yǐ

Page 65: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 65 -

第 六十四 章

其qí

安ān

易yì

持chí

,其qí

未wèi

兆zhào

易yì

谋móu

其qí

脆cuì

易yì

泮pàn

,其qí

微wēi

易yì

散sàn

为wéi

之zhī

于yú

未wèi

有yǒu

,治zhì

之zhī

于yú

未wèi

乱luàn

合hé

抱bào

之zhī

木mù

,生shēng

于yú

毫háo

末mò

九jiǔ

层céng

之zhī

台tái

,起qǐ

于yú

垒lěi

土tǔ

千qiān

里lǐ

之zhī

行xíng

,始shǐ

于yú

足zú

下xià

为wéi

者zhě

败bài

之zhī

,执zhí

者zhě

失shī

之zhī

是shì

以yǐ

,圣shèng

人rén

无wú

为wéi

,故gù

无wú

败bài

;无wú

执zhí

,故gù

无wú

失shī

民mín

之zhī

从cóng

事shì

,常cháng

于yú

几jī

成chéng

而ér

败bài

之zhī

慎shèn

终zhōng

如rú

始shǐ

,则zé

无wú

败bài

事shì

是shì

以yǐ

,圣shèng

人rén

欲yù

不bù

欲yù

,不bù

贵guì

难nán

得dé

之zhī

货huò

,学xué

不bù

学xué

,复fù

众zhòng

人rén

之zhī

所suǒ

过guò

。以yǐ

辅fǔ

万wàn

物wù

自zì

然rán

而ér

不bù

敢gǎn

为wéi

Page 66: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 66 -

第 六十五 章

古gǔ

之zhī

善shàn

为wéi

道dào

者zhě

,非fēi

以yǐ

明míng

民mín

,将jiāng

以yǐ

愚yú

之zhī

民mín

之zhī

难nán

治zhì

,以yǐ

其qí

智zhì

多duō

故gù

以yǐ

智zhì

治zhì

国guó

,国guó

之zhī

贼zéi

不bú

以yǐ

智zhì

治zhì

国guó

,国guó

之zhī

福fú

知zhī

此cǐ

两liǎng

者zhě

亦yì

稽jī

式shì

常cháng

知zhī

稽jī

式shì

,是shì

谓wèi

玄xuán

德dé

玄xuán

德dé

深shēn

矣yǐ

,远yuǎn

矣yǐ

,与yǔ

物wù

反fǎn

矣yǐ

,然rán

后hòu

乃nǎi

至zhì

大dà

顺shùn

Page 67: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 67 -

第 六十六 章

江jiāng

海hǎi

之zhī

所suǒ

以yǐ

能néng

为wéi

百bǎi

谷gǔ

王wáng

者zhě

,以yǐ

其qí

善shàn

下xià

之zhī

,故gù

能néng

为wéi

百bǎi

谷gǔ

王wáng

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

欲yù

上shàng

民mín

,必bì

以yǐ

言yán

下xià

之zhī

;欲yù

先xiān

民mín

,必bì

以yǐ

身shēn

后hòu

之zhī

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

处chù

上shàng

而ér

民mín

不bù

重zhòng

,处chù

前qián

而ér

民mín

不bù

害hài

是shì

以yǐ

天tiān

下xià

乐lè

推tuī

而ér

不bù

厌yàn

以yǐ

其qí

不bù

争zhēng

,故gù

天tiān

下xià

莫mò

能néng

与yǔ

之zhī

争zhēng

Page 68: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 68 -

第 六十七 章

天tiān

下xià

皆jiē

谓wèi

我wǒ

道dào

大dà

,似sì

不bù

肖xiào

夫fū

唯wéi

大dà

,故gù

似sì

不bù

肖xiào

若ruò

肖xiào

,久jiǔ

矣yǐ

其qí

细xì

也yě

夫fū

我wǒ

有yǒu

三sān

宝bǎo

,持chí

而ér

保bǎo

之zhī

一yī

曰yuē

慈cí

,二èr

曰yuē

俭jiǎn

,三sān

曰yuē

不bù

敢gǎn

为wéi

天tiān

下xià

先xiān

慈cí

故gù

能néng

勇yǒng

,俭jiǎn

故gù

能néng

广guǎng

,不bù

敢gǎn

为wéi

天tiān

下xià

先xiān

故gù

能néng

成chéng

器qì

长zhǎng

今jīn

舍shě

慈cí

且qiě

勇yǒng

,舍shě

俭jiǎn

且qiě

广guǎng

,舍shě

后hòu

且qiě

先xiān

,死sǐ

矣yǐ

夫fū

慈cí

以yǐ

战zhàn

则zé

胜shèng

,以yǐ

守shǒu

则zé

固gù

天tiān

将jiāng

救jiù

之zhī

,以yǐ

慈cí

卫wèi

之zhī

Page 69: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 69 -

第 六十八 章

善shàn

为wéi

士shì

者zhě

,不bù

武wǔ

善shàn

战zhàn

者zhě

,不bù

怒nù

善shàn

胜shèng

敌dí

者zhě

,不bù

与yǔ

善shàn

用yòng

人rén

者zhě

,为wéi

之zhī

下xià

是shì

谓wèi

不bù

争zhēng

之zhī

德dé

是shì

谓wèi

用yòng

人rén

之zhī

力lì

是shì

谓wèi

配pèi

天tiān

,古gǔ

之zhī

极jí

Page 70: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 70 -

第 六十九 章

用yòng

兵bīng

有yǒu

言yán

:“吾wú

不bù

敢gǎn

为wéi

主zhǔ

而ér

为wéi

客kè

,不bù

敢gǎn

进jìn

寸cùn

而ér

退tuì

尺chǐ

”。

是shì

谓wèi

行xíng

无wú

行xíng

,攘rǎng

无wú

臂bì

,扔rēng

无wú

敌dí

,执zhí

无wú

兵bīng

祸huò

莫mò

大dà

于yú

轻qīng

敌dí

,轻qīng

敌dí

几jī

丧sàng

吾wú

宝bǎo

故gù

抗kàng

兵bīng

相xiāng

若ruò

,哀āi

者zhě

胜shèng

矣yǐ

Page 71: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 71 -

第 七十 章

吾wú

言yán

甚shèn

易yì

知zhī

,甚shèn

易yì

行xíng

天tiān

下xià

莫mò

能néng

知zhī

,莫mò

能néng

行xíng

言yán

有yǒu

宗zōng

,事shì

有yǒu

君jūn

夫fū

唯wéi

无wú

知zhī

,是shì

以yǐ

不bù

我wǒ

知zhī

知zhī

我wǒ

者zhě

希xī

,则zé

我wǒ

者zhě

贵guì

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

被pī

褐hè

而ér

怀huái

玉yù

Page 72: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 72 -

第 七十一 章

知zhī

不bú

知zhī

,上shàng

;不bú

知zhī

知zhī

,病bìng

夫fū

唯wéi

病bìng

病bìng

,是shì

以yǐ

不bù

病bìng

圣shèng

人rén

不bù

病bìng

,以yǐ

其qí

病bìng

病bìng

Page 73: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 73 -

第 七十二 章

民mín

不bù

畏wèi

威wēi

则zé

大dà

威wēi

至zhì

无wú

狎xiá

其qí

所suǒ

居jū

,无wú

厌yàn

其qí

所suǒ

生shēng

夫fū

唯wéi

不bù

厌yàn

,是shì

以yǐ

不bù

厌yàn

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

自zì

知zhī

不bù

自zì

见xiàn

,自zì

爱ài

不bù

自zì

贵guì

故gù

去qù

彼bǐ

取qǔ

此cǐ

Page 74: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 74 -

第 七十三 章

勇yǒng

于yú

敢gǎn

则zé

杀shā

,勇yǒng

于yú

不bù

敢gǎn

则zé

活huó

此cǐ

两liǎng

者zhě

,或huò

利lì

或huò

害hài

天tiān

之zhī

所suǒ

恶wù

,孰shú

知zhī

其qí

故gù

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

犹yóu

难nán

之zhī

天tiān

之zhī

道dào

,不bù

争zhēng

而ér

善shàn

胜shèng

,不bù

言yán

而ér

善shàn

应yìng

,不bù

召zhāo

而ér

自zì

来lái

,繟chǎn

然rán

而ér

善shàn

谋móu

天tiān

网wǎng

恢huī

恢huī

,疏shū

而ér

不bù

漏lòu

Page 75: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 75 -

第 七十四 章

民mín

不bú

畏wèi

死sǐ

,奈nài

何hé

以yǐ

死sǐ

惧jù

之zhī

若ruò

使shǐ

民mín

常cháng

畏wèi

死sǐ

,而ér

为wéi

奇qí

者zhě

,吾wú

得dé

执zhí

而ér

杀shā

之zhī

,孰shú

敢gǎn

常cháng

有yǒu

司sī

杀shā

者zhě

杀shā

,夫fū

代dài

司sī

杀shā

者zhě

杀shā

,是shì

谓wèi

代dài

大dà

匠jiàng

斲zhuó

夫fū

代dài

大dà

匠jiàng

斲zhuó

者zhě

,希xī

有yǒu

不bù

伤shāng

其qí

手shǒu

矣yǐ

Page 76: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 76 -

第 七十五 章

民mín

之zhī

饥jī

,以yǐ

其qí

上shàng

食shí

税shuì

之zhī

多duō

,是shì

以yǐ

饥jī

民mín

之zhī

难nán

治zhì

,以yǐ

其qí

上shàng

之zhī

有yǒu

为wéi

,是shì

以yǐ

难nán

治zhì

民mín

之zhī

轻qīng

死sǐ

,以yǐ

其qí

上shàng

求qiú

生shēng

之zhī

厚hòu

,是shì

以yǐ

轻qīng

死sǐ

夫fū

唯wéi

无wú

以yǐ

生shēng

为wéi

者zhě

,是shì

贤xiàn

于yú

贵guì

生shēng

Page 77: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 77 -

第 七十六 章

人rén

之zhī

生shēng

也yě

柔róu

弱ruò

,其qí

死sǐ

也yě

坚jiān

强qiáng

万wàn

物wù

草cǎo

木mù

之zhī

生shēng

也yě

柔róu

脆cuì

,其qí

死sǐ

也yě

枯kū

槁gǎo

故gù

坚jiān

强qiáng

者zhě

死sǐ

之zhī

徒tú

,柔róu

弱ruò

者zhě

生shēng

之zhī

徒tú

是shì

以yǐ

兵bīng

强qiáng

则zé

不bù

胜shèng

,木mù

强qiáng

则zé

折zhé

强qiáng

大dà

处chǔ

下xià

,柔róu

弱ruò

处chù

上shàng

Page 78: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 78 -

第 七十七 章

天tiān

之zhī

道dào

,其qí

犹yóu

张zhāng

弓gōng

欤yú

高gāo

者zhě

抑yì

之zhī

,下xià

者zhě

举jǔ

之zhī

有yǒu

余yú

者zhě

损sǔn

之zhī

,不bù

足zú

者zhě

补bǔ

之zhī

天tiān

之zhī

道dào

,损sǔn

有yǒu

余yú

而ér

补bǔ

不bù

足zú

人rén

之zhī

道dào

,则zé

不bù

然rán

,损sǔn

不bù

足zú

以yǐ

奉fèng

有yǒu

余yú

孰shú

能néng

有yǒu

余yú

以yǐ

奉fèng

天tiān

下xià

,唯wéi

有yǒu

道dào

者zhě

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

为wéi

而ér

不bù

恃shì

,功gōng

成chéng

而ér

不bù

处chǔ

,其qí

不bù

欲yù

见xiàn

贤xiàn

Page 79: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 79 -

第 七十八 章

天tiān

下xià

莫mò

柔róu

弱ruò

于yú

水shuǐ

,而ér

攻gōng

坚jiān

强qiáng

者zhě

莫mò

之zhī

能néng

胜shèng

,以yǐ

其qí

无wú

以yǐ

易yì

之zhī

弱ruò

之zhī

胜shèng

强qiáng

,柔róu

之zhī

胜shèng

刚gāng

天tiān

下xià

莫mò

不bù

知zhī

,莫mò

能néng

行xíng

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

云yún

:受shòu

国guó

之zhī

垢gòu

,是shì

谓wèi

社shè

稷jì

主zhǔ

受shòu

国guó

之zhī

不bù

祥xiáng

,是shì

为wéi

天tiān

下xià

王wáng

正zhèng

言yán

若ruò

反fǎn

Page 80: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 80 -

第 七十九 章

和hé

大dà

怨yuàn

,必bì

有yǒu

余yú

怨yuàn

,安ān

可kě

以yǐ

为wéi

善shàn

是shì

以yǐ

圣shèng

人rén

执zhí

左zuǒ

契qì

,而ér

不bù

责zé

于yú

人rén

有yǒu

德dé

司sī

契qì

,无wú

德dé

司sī

彻chè

天tiān

道dào

无wú

亲qīn

,常cháng

与yǔ

善shàn

人rén

Page 81: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 81 -

第 八十 章

小xiǎo

国guó

寡guǎ

民mín

使shǐ

有yǒu

什shén

伯bó

之zhī

器qì

而ér

不bù

用yòng

,使shǐ

民mín

重zhòng

死sǐ

而ér

不bù

远yuǎn

徙xǐ

虽suī

有yǒu

舟zhōu

舆yú

,无wú

所suǒ

乘chéng

之zhī

,虽suī

有yǒu

甲jiǎ

兵bīng

,无wú

所suǒ

陈chén

之zhī

使shǐ

民mín

复fù

结jié

绳shéng

而ér

用yòng

之zhī

甘gān

其qí

食shí

,美měi

其qí

服fú

,安ān

其qí

居jū

,乐lè

其qí

俗sú

邻lín

国guó

相xiāng

望wàng

,鸡jī

犬quǎn

之zhī

声shēng

相xiāng

闻wén

,民mín

至zhì

老lǎo

死sǐ

,不bù

相xiāng

往wǎng

来lái

Page 82: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 82 -

第 八十一 章

信xìn

言yán

不bù

美měi

,美měi

言yán

不bù

信xìn

善shàn

者zhě

不bù

辩biàn

,辩biàn

者zhě

不bù

善shàn

知zhì

者zhě

不bù

博bó

,博bó

者zhě

不bù

知zhì

圣shèng

人rén

不bù

积jī

,既jì

以yǐ

为wéi

人rén

己jǐ

愈yù

有yǒu

既jì

以yǐ

与yǔ

人rén

己jǐ

愈yù

多duō

天tiān

之zhī

道dào

,利lì

而ér

不bù

害hài

圣shèng

人rén

之zhī

道dào

,为wéi

而ér

不bù

争zhēng

Page 83: 第 一 章 - · PDF file老子《道德经》 - 1 - 第 一 章 道 dào 可 kě 道 dào ,非 fēi 常 cháng 道 dào ; 名 míng 可 kě 名 míng ,非 fēi 常 cháng 名

老子《道德经》

- 83 -

小灰熊 制作

2006-4-11

http://www.xmsdev.com