˘ˇˆ˙ · 2013. 1. 25. · 2. sonatine pour trompette et piano by bohuslav martinu 3. suite for...
TRANSCRIPT
การตความและแนวทางการฝกซอมบทเพลงสาหรบทรมเปต ในผลงานการประพนธของ Torelli, Martinu, Gibbons, Hansen และ Ropartz
โดย
นายวโรจน ศรสนนทรตน
การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาดรยางคศาสตรมหาบณฑต
สาขาวชาสงคตวจยและพฒนา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
ปการศกษา 2554 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
การตความและแนวทางการฝกซอมบทเพลงสาหรบทรมเปตในผลงานการประพนธของ Torelli, Martinu, Gibbons, Hansen และ Ropartz
โดย นายวโรจน ศรสนนทรตน
การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาดรยางคศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงคตวจยและพฒนา
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2554
ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
A GUIDE TO INTERPRETATION AND PRACTICE OF SELECTED WORKS BY TORELLI, MARTINU, GIBBONS, HANSEN AND ROPARTZ
By Wirote Srisunanrat
An Independent Study Submitted in Partial Fulfillment for the Degree MASTER OF MUSIC
Program of music research and development Graduate School
SILPAKORN UNIVERSITY 2011
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเรอง “การตความและแนวทางการฝกซอมบทเพลงสาหรบทรมเปตในผลงานการประพนธของ Torelli, Martinu, Gibbons, Hansen และ Ropartz” เสนอโดย นายวโรจน ศรสนนทรตน เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาดรยางคศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงคตวจยและพฒนา
……..…................................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)
คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........
อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ อาจารย ดร.ยศ วณสอน คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ .................................................... ประธานกรรมการ (อาจารย ดร.พรพรรณ บรรเทงหรรษา) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.ภาวศทธ พรยะพงษรตน) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.ยศ วณสอน) ............/......................../..............
52701314 : สาขาวชาสงคตวจยและพฒนา คาสาคญ : การตความและแนวทางการฝกซอม วโรจน ศรสนนทรตน : การตความและแนวทางการฝกซอมบทเพลงสาหรบทรมเปทในผลงานการประพนธของ Torelli, Martinu, Gibbons, Hansen และ Ropartz. อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ : อ.ดร.ยศ วณสอน. 45 หนา. การแสดงเดยวทรมเปตนมวตถประสงคเพอพฒนาทกษะดานการบรรเลง การตความและแนวทางการฝกซอมบทเพลงสาหรบทรมเปต โดยผแสดงไดคดเลอกบทเพลงคลาสสกทประพนธขนจากยคสมยทแตกตางกน ซงเปนบทเพลงมาตรฐานทใชในการบรรเลงเดยว บทเพลงดงกลาวมรปแบบในการประพนธและเทคนคในการบรรเลงทแตกตางกน ผแสดงไดศกษาขอมลทงดานประวตของผประพนธ การวเคราะหบทเพลง การวางแผนและแนวทางการฝกซอม การพฒนาความสามารถดานเทคนคการบรรเลง ผแสดงไดเลอกบทเพลงในการแสดงครงน จานวน 5 บทเพลงดงน
1. Concerto in D major ประพนธโดย Giuseppe Torelli 2. Sonatine pour Trompette et Piano ประพนธโดย Bohuslav Martinu 3. Suite for Trumpet and Strings ประพนธโดย Orlando Gibbons 4. Sonata for Cornet and Piano, Op.18 ประพนธโดย Thorvald Hansen 5. Andante et Allegro ประพนธโดย Joseph Guy Ropartz ใชเวลาในการแสดงรวมประมาณ 60 นาท สาขาวชาสงคตวจยและพฒนา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2554 ลายมอชอนกศกษา........................................ ลายมอชออาจารยทปรกษาการคนควาอสระ........................................
ง
52701314 : MAJOR : MUSIC RESEARCH AND DEVELOPMENT KEY WORD : INTERPRETATION/PRACTICE WIROTE SRISUNANRAT : A GUIDE TO INTERPRETATION AND PRACTICE OF SELECTED WORKS BY TORELLI, MARTINU, GIBBONS, HANSEN AND ROPARTZ. INDEPENDENT STUDY ADVISOR : YOS VANEESORN, D.M.A. 45 pp. The objectives of this graduate trumpet recital were to raise and gain the higher level of trumpet performance’s abilities, interpretation and practice of selected works. The pieces in this study were chosen the classical music pieces from different periods. These pieces were included in standard repertoire, contrasting in musical form and techniques. The performer has studied history of composers, form analysis, practice planning and the development of performance. Five pieces were selected for the recital: 1. Concerto in D major by Giuseppe Torelli 2. Sonatine pour Trompette et Piano by Bohuslav Martinu 3. Suite for Trumpet and Strings by Orlando Gibbons 4. Sonata for Cornet and Piano, Op.18 by Thorvald Hansen 5. Andante et Allegro by Joseph Guy Ropartz Total time of performance: 60 minutes Program of Music Research and Development Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2011 Student's signature ........................................ Independent Study Advisor's signature ........................................
จ
กตตกรรมประกาศ การแสดงเดยวทรมเปตในครงน ลาดบแรกผแสดงขอขอบพระคณอาจารยวานช โปตะวนช เปนอาจารยสอนทรมเปตคนแรกทใหทงความรและสอนใหฟงเพลงคลาสสค อาจารยสรพล ธญญวบลย อาจารยนพทธ กาญจนหต เปนทงอาจารยและรนพทใหความรและทกษะทางดนตร ขณะทอยระดบชนมธยมศกษาทโรงเรยนวดสทธวราราม อาจารยวศษฐ จตรรงสรรค ศาสตราจารย ดร.วรชาต เปรมานนท ศาสตราจารย ดร.ณชชา พนธเจรญ และศาสตราจารยดร.ณรงคฤทธ ธรรมบตร ขณะทเรยนปรญญาตรทจฬาลงกรณมหาวทยาลย ขอบพระคณอาจารย Jon Dante, Chris Moyse, Jacobus Chang, Laurie Gargain, David Rouault และ Jonathan Clarke ทใหความรทกษะดานการเปาทรมเปตรวมถงถายทอดและแลกเปลยนประสบการณทางดานการแสดงดนตร ขอกราบขอบพระคณมารดาของผแสดง คณแมนาฏรดา ศรสนนทรตน เปนผสนบสนนในการเรยนตอในระดบมหาบณฑต และทขาดไมไดคอนางสาวนนทวรรรณ หสด ภรรยา ผซงเปนแรงผลกดน เปนกาลงใจและอยเคยงขางเสมอ และขอขอบคณอาจารยเลศเกยรต จงจรจต นายนาว หงสสกล นายอครพล เดชวชรนนท เพอนรวมรนปรญญาโททคอยชวยเหลอและเปนกาลงใจซงกนและกนโดยสมาเสมอ
ฉ
สารบญ
หนา บทคดยอภาษาไทย ..................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................ จ กตตกรรมประกาศ...................................................................................................................... ฉ บทท 1 บทนา .......................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความสาคญ ............................................................................. 1 วตถประสงคของการแสดง................................................................................. 1 ขอบเขตของการแสดง ....................................................................................... 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ................................................................................ 2 2 อรรถาธบายบทเพลงสารนพนธ ................................................................................... 4 Concerto in D major โดย Giuseppe Torelli ............................................. 4 ประวตของผประพนธและความสาคญของบทเพลง .................................. 4 บทวเคราะห ............................................................................................. 5 วตถประสงคในการบรรเลงบทเพลง ......................................................... 8 การฝกซอมกบบทเพลง ปญหาและการแกไข............................................ 9 ความแตกตางในการบรรเลงเทยบกบศลปนอางอง ................................... 9 Sonatine pour Trompette et Piano โดย Bohuslav Martinu ................... 9 ประวตของผประพนธและความสาคญของบทเพลง .................................. 9 บทวเคราะห ............................................................................................. 10 วตถประสงคในการบรรเลงบทเพลง ......................................................... 14 การฝกซอมกบบทเพลง ปญหาและการแกไข............................................ 14 ความแตกตางในการบรรเลงเทยบกบศลปนอางอง ................................... 14 Suite for Trumpet and Strings โดย Orlando Gibbons ............................. 15 ประวตของผประพนธและความสาคญของบทเพลง ................................. 15 บทวเคราะห ............................................................................................ 15 วตถประสงคในการบรรเลงบทเพลง ......................................................... 19 การฝกซอมกบบทเพลง ปญหาและการแกไข ........................................... 19 ความแตกตางในการบรรเลงเทยบกบศลปนอางอง .................................. 20
ช
หนา Sonata for Cornet and Piano, Op.18 โดย Thorvald Hansen................. 20 ประวตของผประพนธและความสาคญของบทเพลง ................................. 20 บทวเคราะห ............................................................................................ 20 วตถประสงคในการบรรเลงบทเพลง ......................................................... 25 การฝกซอมกบบทเพลง ปญหาและการแกไข ........................................... 26 ความแตกตางในการบรรเลงเทยบกบศลปนอางอง .................................. 26 Andante et Allegro โดย Jean Guy Ropartz ............................................... 26 ประวตของผประพนธและความสาคญของบทเพลง ................................. 26 บทวเคราะห ............................................................................................ 27 วตถประสงคในการบรรเลงบทเพลง ......................................................... 30 การฝกซอมกบบทเพลง ปญหาและการแกไข ........................................... 30 ความแตกตางในการบรรเลงเทยบกบศลปนอางอง .................................. 31 3 วธการแสดงเดยวทรมเปต ........................................................................................... 32 ขอมลการแสดง .................................................................................................. 32 วตถประสงคของการแสดง ................................................................................. 32 วธการแสดงเดยว................................................................................................ 32 กระบวนการเตรยมตวกอนการแสดง .................................................................. 33 ตารางการวางแผนเสนอผลงาน .......................................................................... 33 การแสดง ........................................................................................................... 35 รายการและเวลาการแสดง ................................................................................. 35 4 สจบตรการแสดงและโปสเตอรประชาสมพนธการแสดง .............................................. 36 สจบตรการแสดง ................................................................................................ 36 โปสเตอรประชาสมพนธการแสดง ...................................................................... 38 5 บทสรปและคาแนะนา ................................................................................................. 39 บทสรป .............................................................................................................. 39 คาแนะนา ........................................................................................................... 39 บรรณานกรม .............................................................................................................................. 40 ภาคผนวก................................................................................................................................... 42 ภาคผนวก ก บนทกการแสดงเดยวทรมเปต โดย วโรจน ศรสนนทรตน ............ 43 ประวตผเขยนวจย ............................................................................................ 45
ซ
บทท 1 บทนา
1. ความเปนมาและความสาคญ ผแสดงเรมศกษาการบรรเลงทรมเปตตงแตเปนนกเรยนในระดบมธยมศกษา ซงบรรเลงอยในวงโยธวาทตของโรงเรยนและพบวามความสนใจในดนตรและการบรรเลงทรมเปตอยางจรงจง จงไดศกษาตอในระดบปรญญาตร จากการศกษาทผานมานน ผแสดงคนพบวายงมบทเพลงสาหรบทรมเปตอกเปนจานวนมากทมชอเสยงไดรบความนยมนามาบรรเลงและตองใชความสามารถขนสงในการบรรเลง หลงจากผแสดงจบการศกษาในระดบปรญญาตรผแสดงยงคงศกษาและพฒนาทกษะการบรรเลงทรมเปตอยเสมอจนเกดความสนใจทจะศกษาบทเพลงทตองใชเทคนคขนสงในการบรรเลงโดยคดวาหากไดศกษาบทเพลงเหลานนอยางละเอยดและวางแผนการฝกซอมทดแลวจะสามารถบรรเลงไดเปนอยางด การแสดงครงนผแสดงไดคดเลอกบทเพลงคลาสสกทประพนธขนสาหรบทรมเปตจาก ยคสมยทแตกตางกน ซงเปนบทเพลงมาตรฐานทใชศกษาในระดบบณฑตศกษาจากสถาบนอดมศกษาทวโลก ผแสดงไดศกษาและพฒนาองคความรทงดานการวเคราะหบทเพลง การวางแผนการฝกซอมและการพฒนาความสามารถดานเทคนคการบรรเลงจนสามารถนาออกแสดงในรปแบบการแสดงเดยวได การแสดงเดยวทรมเปตเปนการแสดงผลสมฤทธจากการศกษาบทเพลงตางๆ ดงทผแสดง ไดกลาวขางตน นอกจากนผแสดงยงไดศกษาเทคนคการบรรเลง การตความบทเพลงจากศลปนทมชอเสยงระดบนานาชาต ขอมลทผแสดงไดศกษาและคนควาในการแสดงเดยวครงน ผแสดงหวงวาจะเปนขอมลความรสาหรบผทสนใจทจะนาบทเพลงเหลานไปบรรเลงหรอนาไปศกษาตอไป 2. วตถประสงคของการแสดง ผแสดงมวตถประสงคหลกในการแสดงดงน 1. เพอศกษาขนตอนการพฒนาทกษะการบรรเลงทรมเปต 2. เพอวเคราะห ตความบทเพลงมาตรฐานระดบบณฑตศกษาสาหรบทรมเปตทงดานรปแบบการประพนธและรปแบบบรรเลง 3. เพอวางแผนการพฒนาทกษะดานการบรรเลงทรมเปตใหมประสทธภาพและมมาตรฐานเทยบเทาระดบสากลเพอนาไปสผลสมฤทธในการแสดง 4. เพอศกษาวธการจดการแสดงเดยวทรมเปต 5. เพอเผยแพรผลงานการแสดงการบรรเลงเดยวทรมเปตใหแกนกเรยน นสต นกศกษาทศกษา ดานดนตรและผทสนใจทวไป
1
3. ขอบเขตของการแสดง ผแสดงไดกาหนดขอบเขตของบทเพลงทใชในการแสดงไวจานวน 5 บทเพลงดงน 1. Concerto in D major ประพนธโดย Giuseppe Torelli แบงออกเปน 3 กระบวน ไดแก กระบวนท 1 จงหวะเรว (Allegro) กระบวนท 2 จงหวะชา - เรว - ชา (Adagio - Presto - Adagio) กระบวนท 3 จงหวะเรว (Allegro) ใชเวลาบรรเลงประมาณ 10 นาท 2. Sonatine pour Trompette et Piano ประพนธโดย Bohuslav Martinu ใชเวลาบรรเลงประมาณ 15 นาท 3. Suite for Trumpet and Strings ประพนธโดย Orlando Gibbons แบงออกเปน 4 กระบวน ไดแก กระบวนท 1 จงหวะสบายๆ ไมเรงรบ (Commodo) กระบวนท 2 จงหวะดวยความเคลอนไหว (Con moto) กระบวนท 3 จงหวะชาปานกลาง (Andante) กระบวนท 4 จงหวะมชวตชวา (Vivace) ใชเวลาบรรเลงประมาณ 12 นาท 4. Sonata for Cornet and Piano, Op.18 ประพนธโดย Thorvald Hansen แบงออกเปน 3 กระบวน ไดแก กระบวนท 1 จงหวะเรวดวยพลง มชวตชวา (Allegro con brio) กระบวนท 2 จงหวะชาปานกลางดวยความรสก (Andante molto espressione) กระบวนท 3 จงหวะเรวดวยความราเรง (Allegro con anima) ใชเวลาบรรเลงประมาณ 13 นาท 5. Andante et Allegro ประพนธโดย Joseph Guy Ropartz ใชเวลาบรรเลงประมาณ 10 นาท รวมใชเวลาในการแสดงรวมประมาณ 60 นาท 4. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ผแสดงไดพจารณาแลวเหนวาการแสดงนกอใหเกดประโยชนดงตอไปน 1. สามารถเขาใจรายละเอยดของบทเพลงทงความแตกตางของรปแบบการประพนธและวธการบรรเลงหลงจากทไดศกษาและวเคราะห 2. สามารถเขาใจแนวทางและวธการฝกซอมเพอใชในการบรรเลง 3. สามารถพฒนาทกษะการบรรเลงทรมเปตไดเปนอยางด
4. เปนแนวทางใหแกผทจะศกษาบทเพลงและวธการพฒนาทกษะในการบรรเลงทรมเปต
2
5. สามารถนาขอมลจากการศกษาและการแสดงมารวบรวมเปนรปเลมเพอเผยแพรตอผทสนใจตอไป อนงคาศพททางดนตรทใชในสารนพนธฉบบนจะใชศพทบญญตทมาจาก “พจนานกรมศพทดรยางคศลป” ของศาสตราจารย ดร.ณชชา โสคตยานรกษ (2547) แทนศพทดนตรภาษาตางประเทศทปรากฏในบทวเคราะหสารนพนธ
3
บทท 2 อรรถาธบายบทเพลงสารนพนธ
เนอหาในบทนผแสดงกลาวถงสงทผแสดงไดศกษาและคนควา ทงประวตศาสตรของ บทเพลงและความสาคญของบทเพลง การวเคราะหรปแบบของการประพนธมสวนชวยใหผแสดงเขาใจบทเพลงและวธการบรรเลงมากขน จากการทไดศกษาบทเพลงดงกลาวทาใหผเขยนไดประโยชนในแงของการพฒนาทกษะการเลน และยงนาไปส การวางแผนการฝกซอม แนวทางการฝกซอมและการแกปญหาทเกดขนระหวางการฝกซอม ซงทาใหเกดองคความรใหมทจะนาไปพฒนาทกษะในการบรรเลงบทเพลงอน ๆ ตอไป เนอหาดงกลาว แบงเปนหวขอตามบทเพลง ดงน 1. Concerto in D major ประพนธโดย Giuseppe Torelli 1. ประวตของผประพนธและความสาคญของบทเพลง จเซปเป โทเรล นกประพนธชาวอตาเลยน (Giuseppe Torelli) 1658-1709 เกดเมอวนท 22 เมษายน ค.ศ. 1658 ณ เมองเวโลนา (Verona) ประเทศอตาล (Italy) โทเรล เปนนกไวโอลนเปนสมาชกของวง San Petronio Orchestra และเปนนกแตงเพลงอยในยคบาโรก เขาไดเรยนการประพนธเพลงกบ จาโกโม อนโตนโอ เปอต (Giacomo Antonio Perti) ผลงานสวนใหญของโทเรลจะเปนโซนาตา (Sonata)1 คอนแชรโต (Concerto) ผลงานชนแรกทไดรบการตพมพคอ Ten Sonatas for Violin and Basso Continuo และ Twelve Concertos da camera for two Violins and Basso Continuo ในป ค.ศ. 1690 โทเรลไดเรมประพนธบทเพลงสาหรบทรมเปต (Trumpet) เขาไดรบการขนานนามวาเปนนกประพนธชาวอตาเลยนทประพนธบทเพลงสาหรบทรมเปตไวอยางสมบรณทสด บทประพนธมหลายรปแบบ เชน โซนาตา คอนแชรโต ทงแบบเดยว (Solo) แบบทรมเปต 2 ตวและ 4 ตว บทเพลงคอนแชรโตทไดรบความนยมมกจะนามาบรรเลงบอยครง คอ บทคอนแชรโตในกญแจเสยงดเมเจอร (Concerto in D Major) โทเรล เสยชวตเมอวนท 8 กมภาพนธ ค.ศ. 1709 ทเมองโบลอนญา (Bologna) เมออายได 51 ป
1 โซนาตา (Sonata) เปนคาภาษาอตาเลยน เปนบทเพลงทมความสาคญและมบทบาทตลอดมาตงแตยคบาโรกจนถงปจจบน โซนาตามอยสองลกษณะคอ โซนาตาทบรรเลงเปนกลมเครองดนตรเลกๆ และโซนาตาทบรรเลงโดยเครองดนตรชนดเดยวหรอสองชนด. ณรทธ สทธจตต, สงคตนยม: ความซาบซงในดนตรตะวนตก, พมพครงท 8 (กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2549), 43.
4
2. บทวเคราะห บทคอนแชรโต2 บทน แบงออกเปน 3 กระบวน กระบวนท 1 อยในอตราจงหวะเรว (Allegro) เรมตนทานองดวยเปยโนจากนนทรมเปตเลยนแบบทานองของเปยโนซงเขามาในหองท 7 ในขณะทแนวทานองของเปยโนยงไมจบประโยค ตวอยางท 1 เรมตนทานองดวยเปยโน
2 คอนแชรโต (Concerto) เปนบทเพลงสาหรบเครองดนตรเดยวรวมบรรเลงกบวงออรเคสตรา
เชนเดยวกบซมโฟน รปแบบของคอนแชรโตมเพยง 3 ทอน (เรว- ชา-เรว). ณรทธ สทธจตต, สงคตนยม: ความซาบซงในดนตรตะวนตก, พมพครงท 8 (กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2549), 157.
5
ลกษณะของทานองจะเปนการโตตอบระหวางแนวเปยโนกบทรมเปต สลบกนโดยเลนแนวทานองตอบโตกน การเลนโนตเขบตสองชน ทมลกษณะ 4 ตวตดกนบางครงอาจจะเลนเชอมเสยง (Slur) ในโนตตวท1 และ 2 สวนโนตท 3 และ 4 เลนโดยใชลน (Tonguing) แตสาหรบผแสดงจะไมทาเชอมเสยงในโนตตวท 1 และ 2 จะเลนโดยใชลนตลอด เพอใหโนตทกตวมเสยงทคมชด
ตวอยางท 2 การโตตอบระหวางแนวเปยโนกบทรมเปต
กระบวนท 2 อยในอตราจงหวะชา-เรว-ชา (Adagio-Presto-Adagio) ในทอนนทรมเปตจะหยด คอ ชวงทแนวเครองดนตรแนวหนงหยดเลนหลายหองในขณะทแนวอนยงดาเนนตอไป หรอเรยกวา “Tacet” ในทอนนมลกษณะทานองคลายเพลงในโบสถ จะสงเกตเหนวาในแนวเบส จะมเลขกากบอยซง ผบรรเลงสามารถแตงโนตขนเองไดตามหมายเลขทกากบอย หรอเรยกวา “figure bass”3 ตวอยางท 3 แนวของเบสทกากบดวยตวเลข
3 Figure bass แนวเบสตวเลข เปรยบเสมอนชวเลขหรอโนตยอสาหรบนกคยบอรดในยค บาโรก พบในโนตเพลงสาหรบวงดนตร ปรากฏในแนวดนตรแนวลางสดทมตวเลขอยใตตวโนต ตวเลขจะบอกเสยงประสานหรอบอกกลมโนตทตองเลนเหนอโนตเบสนนโดยนบระยะขนคจากโนตเบส. ณชชา พนธเจรญ, การเขยนเสยงประสานสแนว, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ: สานกพมพเกศกะรต, 2551), 9.
7
6
ในการบรรเลงทอนเรว (Presto) เปนการเปลยนทานองใหมความกระฉบกระเฉงคกคกขนและกลบมาในลลาจงหวะทชา (Adagio) ในชวง 5 หองสดทายของทอนเพลง ตวอยางท 4 การบรรเลงของเปยโนในทอนเรว
7
กระบวนท 3 อยในเครองหมายกาหนดจงหวะ 3/8 เรมตนดวยทรมเปตเลนโนต ในลกษณะอารเปโจ4 (Arpeggio) และแนวเปยโนเขามาในหองท 2 แนวเบสมลกษณะเปนอารเปโจเหมอนแนวของทรมเปต บรรเลงลอกนและจบเพลงดวยโนตเสยงเรเหมอนกนทกแนว (Unison) ตวอยางท 5 การเลนโนตในลกษณะอารเปโจ
ตวอยางท 6 จบเพลงดวยโนตเสยงเร
3. วตถประสงคในการบรรเลงบทเพลง วตถประสงคในการเลอกบทเพลงน เนองจากเพลงนมกจะถกเลอกมาแสดงในการแสดงเดยวสาหรบทรมเปต ผบรรเลงมกจะใชปคโคโลทรมเปต (Piccolo Trumpet) ในการบรรเลงซงตองใชทกษะในการบรรเลงทสง เนองจากตองควบคมเสยง (Intonation) และการเลนโนตเขบตสองชน ใหคมชดและราบรน เนองจากบทเพลงนอยในยคบาโรก นอกจากเทคนคในการบรรเลงแลวยงตองตความบทเพลงใหเหมาะสมกบยคนนดวย การตความประกอบไปดวยการใชสสนเสยง (Tone color) ซงหมายถงความเขมของเสยง ความใสกงวานของเสยง การเลนโนตประดบตางๆทเหมาะสมกบยค การควบคมลกษณะเสยงในรายละเอยดของ
4อารเปโจ (Arpeggio) หมายถงโนตตวท 1, 3, 5 ของคอรดธรรมดาหรอโนตตวท 1, 3, 5, 7 ของคอรดทบเจด ซงเลนเรยงกนทละตวตามลาดบจากตาไปสงหรอจากสงไปตา. ณชชา โสคตยานรกษ, พจนานกรมศพทดรยางคศลป, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547), 16.
8
การบรรเลงโนตแตละตว (Articulation) ซงหมายถงการออกเสยงดวยลน การบงคบลนจากเครองหมายตางๆ เชน เครองหมายเชอมเสยง
4. การฝกซอมกบบทเพลง ปญหาและการแกไข ผแสดงเรมตนดวยการฝกเลนบนไดเสยงดเมเจอรและอารเปโจ ในรปแบบทแตกตางกนออกไป การฝกจะชวยใหการทางานระหวางการเปาลมเขาเครองกบการกดเปลยนลกสบ (Valve) ใหสมพนธกนและไดเสยงทดมคณภาพ ทาใหเกดความชานาญ ความแมนยาในการบรรเลง แลวจงเรมตนฝกเพลง กระบวนท1 การเลนโนตเขบต 2 ชนตอกน ควรจะใหเสยงมความตอเนองกนเปนประโยคเพลงมความคมชดของเสยงและไมหนก ผแสดงเลนโนตประดบ (Ornamentation) การเลนโนตประดบนนควรจะตองคานงถงบทเพลงใหมความเหมาะสม ความดงเบา (Dynamics) มความสาคญจะมสวนชวยใหบทเพลงนาสนใจและในชวงทายเพลงผแสดงจะบรรเลงใหคอยๆ ชาลง (Ritardando) เพอเชอมไปยงกระบวนท 2 ในกระบวนท 3 ตองผกาหนดจงหวะตอนเรมใหดเพราะมเพยงทรมเปตเทานนทเรมตน ผแสดงตองควบคมการเลนโนตในลกษณะของอารเปโจ ใหโนตและเสยงถกตองแมนยา พรอมทงการเลนโนตเขบตสองชน ตองมความคลองตว คมชดและยงคงความเปนประโยคไว ในสองหองสดทายผแสดงเลนโนตสงขนไปเปนขนคแปด เพอใหทอนจบมความคมชดและแขงแรง 5. ความแตกตางในการบรรเลงเทยบกบศลปนอางอง ศลปนทผแสดงใชอางองสาหรบบทเพลงนคอ มอรซ อองเดร (Maurice Andre) จากอลบมทรมเปตคอนแชรโต (Trumpet Concerto) เปนแผนค แผนบนทกเสยงอเอมไอคลาสสค (EMI Classics) กระบวนท 1 ความแตกตางคอการเลนโนตประดบจะไมเหมอนกน สวนทเหมอนกนนน คอ ในการเลนโนตเขบตสองชนจะบรรเลงโดยใชเทคนคการตดลนทกตวไมเลนเชอมเสยงในโนตตวท 1 และ 2 การเลนโนตแบบพรมนว (Trill) ศลปนจะเลนโนตปกต สวนผแสดงจะเลนโนตแบบพรมนวจากเสยงบนกอน กระบวนท 2 เปนทอนททรมเปตหยดไมมการบรรเลง กระบวนท 3 ในชวงสองหองสดทาย ศลปนจะเลนโนตตามทบนทกซงเลนเปนเสยงเดยวกนกบแนวเปยโน สวนผแสดงเลนโนตสงขนเปนคแปด เพอใหไดเสยงทใส คมชดและหนกแนน บทเพลงนมศลปนไดบนทกเสยงไวหลายทานดวยกน แตทเลอกมอรซ อองเดร นน ผแสดงมความชนชอบในเสยงทรมเปตของศลปน ซงมความใส คมชด มลกษณะโดดเดนเฉพาะตว 2. Sonatine pour Trompette et Piano ประพนธโดย Bohuslav Martinu 1. ประวตของผประพนธและความสาคญของบทเพลง โบฮสลาฟ มารตน (Bohuslav Martinu) 1890-1959 เกดทโพลกา (Policka) โบฮเมย (Bohemia) ประเทศทเตมไปดวยวฒนธรรมทางดนตร เขาแตงเพลงเมอมอายเพยง10 ป และในป ค.ศ. 1906 มผอปถมภใหเขาไดเรยนท Prague Conservatoir วทยาลยดนตรแหงกรงปราก เขาไดเรยนไวโอลนกบโยเซฟ ซค (Josef Suk) เขาสนใจในการแตงเพลง ในป ค.ศ. 1923 เขาเดนทางไปปารส (Paris) และไดเรยนกบอลเบรต รสเซล (Albert Roussel) ผลงานการประพนธของเขาไดรบอทธพลจากอกอ ฟโอโดโรวช สตราวนสก (Igor Fyodorovich Stravinsky) และคลอด เดอบสซ (Claude Debussy) ในปค.ศ. 1940 เขาออกจากประเทศฝรงเศสไปอยทอเมรกา และกลบมาฝรงเศสอกครง จากนนไปทกรงโรม และทสดทายคอประเทศสวตเซอรแลนด เขาเสยชวตในป ค.ศ.1959
9
2. บทวเคราะห บทประพนธแบงออกเปน 3 กระบวน
Allergo moderato - Allergo moderato – Poco andante ทง 3 กระบวนนบรรเลงตดตอกนโดยไมมการหยดระหวางกระบวน เรมตนดวย Allegro moderato เรวปานกลาง ผแสดงเลนอตราความเรวทตวดาเทากบ 110 สาหรบบทโซนาตน5 (Sonatine) ของมารตนในบทนจะเนนเรองความแตกตางของความดงเบาคอนขางมาก และเรองของจงหวะใหความรสกทนาสนใจ เชน มกจะใชจงหวะขด (Syncopation) ในทรมเปตลอสลบกบเปยโน ลกษณะของขนค (Interval) ทมกจะพบขนคท 2 อยบอยๆ ฟงแปลกหประกอบกบจงหวะทรบสงกนระหวางทรมเปตกบเปยโนทาใหบทเพลงชวนฟงชวนตดตามอยตลอด ตวอยางท 7 ความแตกตางของความดงเบา
5 โซนาตน (Sonatine) ภาษาฝรงเศส จดเปนบทเพลงประเภทโซนาตนา (Sonatina) ทมเทคนคการเลนยากในระดบโซนาตา จงใชเปนเพลงเดยวในการแสดงคอนเสรต. ณชชา โสคตยานรกษ, พจนานกรมศพทดรยางคศลป, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547), 288.
10
ในชวงกลางทอนเพลงทรมเปตใสมวท6 (Mute) ในการบรรเลง และเลนพรมนวกบการรวลน (Flutter Tongue) ไดเสยงทแปลกนาหนาสนใจ ตวอยางท 8 ตวอยางของการรวลน
6มวท (Mute) คอทซบเสยงเปนอปกรณทใสเขาไปในเครองดนตรแลวทาใหไดเสยงเบาลง และไดคณภาพเสยงทแปลกออกไป กรณของเครองลมทมปากแตรจะใสทซบเสยงเขาไปในปากแตร. ณชชา พนธเจรญ, พจนานกรมศพทดรยางคศลป, พมพครงท 3 (กรงเทพฯ: สานกพมพเกศกะรต, 2552), 316.
80
11
เรมตนกระบวนท 2 Allegro moderato ลกษณะทานองตอนตนเหมอนกบกระบวนท 1 เรมดวยเปยโนเชนเดม ในกระบวนนมความแตกตางกบกระบวนแรกคอใหทรมเปตเลนโนตตวนอย (Grace note) ใหความรสกกระฉบกระเฉง หลงจากนนมารตนไดประพนธใหแนวเปยโนเลนโนตตวเขบตสองชนตลอดในชวงทายกระบวน โดยใหแนวทรมเปตเลนโนตยาวสลบกบโนตตวดา ชวงนนกเปยโนตองระวงไมควรเรงจงหวะขนหรอเลนชาลงจะตองฟงจงหวะของผเลนทรมเปตจะทาใหเลนงายขนและตรงจงหวะ ตวอยางท 9 แนวเปยโนเลนโนตเขบตสองชนในชวงทายกระบวน
235
245
12
กระบวนสดทาย Poco Andante เรมตนดวยเสยงทรมเปตทมลกษณะของทานองทคอนขางเศราโดยเปยโนรบเปนระยะ และจบดวยการเลนโนตเสยงยาวในทรมเปตและเปยโนในความดง ปานกลางใหความรสกทเศราสงบ ตวอยางท 10 ลกษณะทานองทมเปยโนรบเปนระยะ
ตวอยางท 11 ทอนจบเพลง
260
275
13
3. วตถประสงคในการบรรเลงบทเพลง บทเพลงนมรปแบบการประพนธและเทคนคทนาสนใจไมวาจะเปนสสนของเสยง มการเลนโนตเขบตสองชนโตตอบระหวางเปยโนกบทรมเปตทมการสอดรบกนอยางลงตว ลกษณะของคอรดทมเสยงแปลกหในยคศตวรรษท 20 มเทคนคการรวลนของทรมเปต ทาใหบทเพลงชวนตดตามและทาทายความสามารถของผเลน จงมกจะถกเลอกมาแสดงในการแสดงเดยวสาหรบทรมเปตหรอแสดงเพอจบการศกษา 4. การฝกซอมกบบทเพลง ปญหาและการแกไข ผแสดงเลอกใชทรมเปตคยอแฟลตในการบรรเลงเนองจากเปนทรมเปตทตวเลกกวาปกตซงจะไดเสยงทคมชด กระชบ ไมเหมอนทรมเปตขนาดปกตคอคยบแฟลต จะไดเสยงทคอนขางหนาและใหญ แตผเลนตองระวงเรองการควบคมเสยงไมใหเพยน เนองจากตวเครองมขนาดเลกและทอมลกษณะทสนลง ทาใหอาจจะควบคมเสยงไดคอนขางยาก ผแสดงเรมดวยการเลนบนไดเสยงในคยของเพลง ฝกควบคมการเลนโนตตวเขบตสองชนใหมความตอเนองกน มความคมชดและไมหนก ในกรณทมการเปลยนระดบเสยงตองไดเสยงทคมชด ไมมเสยงทเพยน การเลอกมวท กสาคญจะตองใชมวทสาหรบเครองคยอแฟลตเทานน เนองจากลาโพงมขนาดเลกกวาปกต มวททใชสาหรบเครองคยบแฟลต ไมสามารถใสไดหรอถาใสไดกจะทาใหมเสยงทเพยน ผเลนตองฝกการรวลนขณะทใสมวทดวยและลองฟงดวาไดเสยงทคมชดหรอไม อาจจะตองเลอกยหอของมวทซงมอยหลายยหอมาก ผแสดงเลอกใชยหอทอม คราวน (Tom Crown) เพราะชอบเสยง มความคมชดและไมคอยเพยน ปญหาการฝกซอมผเลนทงทรมเปตและเปยโนควรจะตองซอมโนตของตวเองใหเกดความชานาญกอน โดยซอมกบเครองกาหนดจงหวะ (Metronome) เนองจากบทเพลงมจงหวะซบซอนจงตองฝก จากนนจงคอยเรมซอมดวยกน ควรเรมซอมดวยจงหวะทชากอนเพอเกดความเขาใจและสามารถควบคมเสยงและจงหวะไดดแลวเปลยนจงหวะใหเรวขนจนถงความเรวทตองการ เรองความดงเบา ของบทเพลงมความสาคญมากผเลนตองทาใหเกดความแตกตางจะเปนเสนหของเพลงและจะทาให บทเพลงมความนาสนใจ ชวนตดตามมากยงขน 5. ความแตกตางในการบรรเลงเทยบกบศลปนอางอง ศลปนทผแสดงใชอางองสาหรบบทเพลงนคอ โอล เอดเวรด แอนทอนเซน (Ole Edvard Antonsen) จากอลบมทเวนตเซนจร (Twentieth Century) แผนบนทกเสยงอเอมไอ คลาสสค (EMI Classics) ชวงเรมตนผแสดงบรรเลงในจงหวะทคอนขางใกลเคยงกบศลปน ในชวงกลางเพลงศลปนบรรเลงในจงหวะทยดหยน (Rubato) และชวงทายเพลง (Poco Andante) ศลปนบรรเลงชากวา ผแสดงมาก
14
3. Suite for Trumpet and Strings ประพนธโดย Orlando Gibbons
1. ประวตของผประพนธและความสาคญของบทเพลง ออรแลนโด กบบอนส (Orlando Gibbons) 1583-1625 เกดเมอเดอนธนวาคม ปค.ศ.1583 ทออกฟอรด (Oxford) ประเทศองกฤษ เขาเปนหนงในนกประพนธชาวองกฤษทมความสาคญในชวงตนศตวรรษท 17 ผลงานการประพนธสวนใหญเปนเพลงสาหรบใชในโบสถชนทถอวามชอเสยงโดดเดนและมลกษณะเปนการประสานเสยงแบบมหลายเสยง Polyphonic7 ไดแก Anthems, O clap your hands together, Hosanna to the son of David และ Lift up your head ผลงานเพลงสาหรบคยบอรดของเขา กมความโดดเดนเชนกนคอ The Fantasia of four parts จาก Parthenia Collection และยงรวมไปถง Corantos, Galliards, Pavanes และFantasia ในป ค.ศ.1596 เขาไดเขารวมเปนสมาชกคณะนกรองประสานเสยงของคงส คอลเลจ (King's College) ทเคมบรดจ (Cambridge) จนถงป ค.ศ.1598 หลงจากนนออรแลนโดเปนทรจกกนในนามของนกประพนธเพลง ในชวงป ค.ศ.1603 ทศกษาอยทมหาวทยาลยเคมบรดจ เขาไดเขาเปนสมาชกในพธทางศาสนาในราชสานกและไดรบการแตงตงใหเปนนกออรแกน เขาไดชอวาเปนหนงในนกออรแกนทดทสดในประเทศองกฤษ ผลงานการประพนธทไดรบการตพมพชดแรกคอ Madrigals and Motets for Viols and Voices ผลงานของ ออรแลนโด อยในชวงหวเลยวหวตอระหวางยคของวลเลยม เบรด (William Byrd) และเฮนร เพอรเซล (Henry Purcell) ในชวงตนของยคบาโรก ผลงานทมชอเสยงอกชนหนงคอ The Silver Swan และรปแบบเพลงทประพนธสวนใหญจะเปนบทประพนธสาหรบดนตรทางศาสนา (Choral music) บทประพนธสาหรบเครองคยบอรด (Keyboard music) และบทประพนธสาหรบกลมวงดนตร (Chamber music) ออรแลนโด เสยชวตเมอป ค.ศ.1625 ทแคนเทอรเบอร (Canterbury) ประเทศองกฤษ
2. บทวเคราะห บทเพลง Suite ม 4 ทอน ทอนท 1 Italian Ground ในทอนนมลกษณะของทานองทมการไลโนตขนและลงมลกษณะคลายบนไดเสยงในแนวของทรมเปต มรปแบบของจงหวะทคลายกน เลนดวยโนตเขบตสองชนอยในชวงเสยง 2 ชวงคแปด (Octave) ลกษณะของทานองในชวงตนกลบมาอกครงในทอนเครองหมายบ แตมการแปลทานอง (Variation) โดยคงลกษณะโครงสรางทานองหลกเชนเดม
7Polyphonic คอดนตรทมแนวทานองตงแตสองแนวขนไปมาเลนรวมกน สวนใหญมกจะพบในชวงปลายยคบาโรก. ณรทธ สทธจตต, สงคตนยม: ความซาบซงในดนตรตะวนตก, พมพครงท 8 (กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2549), 43.
15
ตวอยางท 12 การไลโนตขนลงมลกษณะคลายบนไดเสยง
ตวอยางท 13 ทานองในชวงตนกลบมาอกครงในทอนบ
5
17
25
16
ทอนท 2 Coranto เปน Binary form8 เปนทอนทมลกษณะจงหวะของการเตนราอยในจงหวะ 3/4 มทานองทไพเราะ มการใชเทคนคการพรมนวเพอประดบใหบทเพลงมความนาสนใจมากขน การดาเนนของทานองมลกษณะขนลงคลายบนไดเสยง ในหองท 3 หองท 9 และหองท15 ของอกษรซมการพฒนาทานองในสวนโนตทคลายกนแตมลกษณะทานองปรบสงขนเปนค 5
ตวอยางท 14 การพฒนาทานอง
8Binary form คอ รปแบบทประกอบดวยสองสวนใหญๆ ทมลกษณะเหมอนหรอคลายคลงกน เชน AA หรอ AA’หรอสองสวนใหญทมลกษณะไมเหมอนกนแตสวนใดสวนหนงตองมสองครง เชน AAB, AA’B, ABB. ณรทธ สทธจตต, สงคตนยม: ความซาบซงในดนตรตะวนตก, พมพครงท 8 (กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2549), 43.
17
ชวงกลางเพลง Poco piu mosso ควรจะตองเลนใหเรวขนใหมความรสกถงทานองเพลงเคลอนไปขางหนาอยางไพเราะและสงางาม ทอนท 3 Maske มลกษณะชา แนวการดาเนนทานองขนลงคลายบนไดเสยง สอดประสานกนระหวางบนไดเสยงเมโลดกไมเนอร (Melodic Minor) และฮารโมนกไมเนอร (Harmonic Minor) ทอนท 4 The King's Juell ทอนนมลกษณะเรวและมชวตชวา (Vivace) มการเกดขนซาของทานองหลกใน 8 หองแรกในแนวทรมเปต โดยเกดขนซาอกครงในอกษรเจ และอกษรเค แตเปนลกษณะการแปรทานอง และลกษณะการแปรทานองเชนนเกดขนอกครงในทอนอกษรแอล และอกษรเอมกเชนเดยวกน และในหองสดทายของเพลงแนวทรมเปตเลนในโนตทสามของคอรด ตวอยางท 15 การแปรทานองหลก
18
ตวอยางท 16 การแปรทานองหลก
3. วตถประสงคในการบรรเลงบทเพลง เพอศกษาโครงสรางและวธการบรรเลงบทเพลงในสมยศตวรรษท 15 4. การฝกซอมกบบทเพลง ปญหาและการแกไข ผแสดงใชทรมเปตคยซในการบรรเลง เรมตนการฝกซอมดวยการเลนบนไดเสยงตามบนไดเสยงของเพลงเรมจากลกษณะจงหวะตวดา ตวเขบตหนงชน และตวเขบตสองชน และเลนใหเสยงมความตอเนองและคมชด เพมการควบคมลกษณะเสยงในรายละเอยดของการบรรเลงโนตแตละตว (Articulation) โดยการเชอมเสยงโนตทหนงและโนตทสอง ซงเปนลกษณะของโนตในบทเพลงทอนทหนง
19
ทอนทสอง การเลนโนตพรมนว จะเรมจากชาแลวคอยๆ เรวขนและจะไมเลนพรมนวยาวจนเตมคาของโนต ทอนทสาม ฝกไลบนไดเสยงในการควบคมลกษณะเสยงในรายละเอยดของการบรรเลงโนตแตละตวทตางกน เชน เลนโนตเขบตสองชนโดยเชอมเสยงโนตสามตวแรก และเลนแบบการบงคบลนในโนตตวทส เลนเชอมเสยงโนตสองตวแรก และเลนแบบการบงคบลนโนตตวทสามและส เลนเชอมเสยงโนตทงสตว เนองจากเพลงเปนบทเพลงในยคศตวรรษท 15 การเลนโนตยาวไมควรเลนโนตททาใหเกดเสยงสนระรว (Vibrato) การเลนโนตเขบตสองชนควรเลนใหตอเนองและมความคมชด โดยคงความเปนประโยคของเพลง (Phrase) ไวอยางสวยงาม 5. ความแตกตางในการบรรเลงเทยบกบศลปนอางอง ผแสดงไมสามารถหาบทเพลงทไดบนทกเสยงไวโดยศลปนทมชอเสยงมาเทยบเคยงได 4. Sonata for Cornet and Piano, Op.18 ประพนธโดย Thorvald Hansen 1. ประวตของผประพนธและความสาคญของบทเพลง โทรวาลด แฮนเซน (Thorvald Hansen) 1847-1915 เกดเมอวนท 3 พฤษภาคม ค.ศ. 1487 นกทรมเปตและนกประพนธชาวเดนมารก ตอนเดกเขาไดเรยนเปยโน ออรแกน ไวโอลนและทรมเปต ในป ค.ศ.1867 เขาไดแสดงท Tovoli Concert Hall Orchestra และในป ค.ศ.1884 เขาไดรบจางใหไปเดยวทรมเปตในโบสถหลวง (Royal Chapel) ในเวลาเดยวกนเขากยงเลนไวโอลนและวโอลาในวงแชมเบอรตางๆ เขาเปนนกออรแกนทโบสถอยหลายป นเองททาใหเขาไดเปนนกประพนธเพลง แฮนเซน ไดประพนธเพลงสาหรบเปยโนและทรมเปตอยหลายบทและยงไดเขยนหนงสอสาหรบทรมเปตคยเอฟไวดวย ตงแตป ค.ศ.1893 เขายงไดเปนอาจารยสอนทรมเปตท The Royal Danish Academy of Music แฮนเซน เสยชวตเมอวนท 24 มกราคม ป ค.ศ.1915 มอาย 68 ป 2. บทวเคราะห บทเพลงแบงออกเปน 3 กระบวน ไดแก กระบวนท 1 จงหวะเรวดวยพลง มชวตชวา (Allegro con brio) เรมตนดวยเปยโนเปนรปแบบของจงหวะ (Rhythmic Motive) และมการทาซา (Repetition) ในหองท 5 สวนในแนวทานองของทรมเปตกเหมอนกนเรมตนและมการทาซาในหองท 6 แตมระดบเสยงสงขนเปนขนคสาม
20
ตวอยางท 17 การทาซาของทานอง
กระบวนท 2 จงหวะชาปานกลางดวยความรสก (Andante molto espressione) อยในลกษณะโครงสรางของ Ternary form9 (A-B-A) เรมตนทานอง A ของแนวทรมเปตเปนลกษณะหวงลาดบทานอง (Sequence) เปนเทคนคการซาแตอยในระดบเสยงทตางกน ตวอยางท 18 การทาซาของทานองในระดบเสยงทตางกน
9Ternary form รปแบบทประกอบดวยสามสวนใหญๆ โดยมสวนกลางเปนสวนทแตกตางๆปจากสวนตนและสวนทาย คอ ABA หรอ ABA’. ลญฉนะวต นมมานรตนกล, หลกการประพนธเพลง, (นนทบร: นมมานรตนกล, 2551), 42.
5
10
5
21
ทานองบ เกดขนในหองท 21 เรมโดยเปยโนลกษณะทานองเปนการลอรบระหวางแนวเปยโนและแนวของทรมเปต จนกระทงแนวทานองเอ กลบมาอกครงในหองท 41 จนจบทอนเพลง ตวอยางท 19 ทานองบ
21
25
22
กระบวนท 3 จงหวะเรวดวยความราเรง (Allegro con anima) อยในลกษณะโครงสรางของ Rondo form10 (A-B-A-B-A) เรมทานองเอ โดยแนวทรมเปตโตตอบสลบกบแนวของเปยโน แนวทานองบ เรมเขามาโดยแนวของทรมเปต ตวอยางท 20 ทานองเอทเกดขนในแนวทรมเปต
ตวอยางท 21 แนวทรมเปตเลนโตตอบสลบกบแนวเปยโน
10Rondo form คอ การเนนแนวทานองหลกทานองแรก จะวนกลบมาอยระหวางแตละสวนทตางกนออกไป เชน ABABA, ABACA, ABACABA. ลญฉนะวต นมมานรตนกล, หลกการประพนธเพลง, (นนทบร: นมมานรตนกล, 2551), 46.
5
10
15
23
ตวอยางท 22 ทานองบทเกดขนในแนวทรมเปต
ตวอยางท 23 แนวทานองเอทกลบมาอกครงในแนวทรมเปต
45
24
ตวอยางท 24 แนวทานองบกลบมาอกครงเปนการซาของทานองแตเปลยนกญแจเสยง
ชวงทายเพลงเปนรปแบบของทานองจงหวะ แตทานองหลงสงขนเปนคแปดและเพมโนตสามพยางค เพอใหทานองดาเนนรกไปขางหนาและจบดวยคอรดท 1 ตวอยางท 25 รปแบบของทานองจงหวะ
3. วตถประสงคในการบรรเลงบทเพลง เพอใหการแสดงมความหลากหลายอกทงยงเปนบทเพลงทมกจะถกเลอกมาแสดงในการแสดงเดยวสาหรบคอรเนต เปนบทโซนาตาทมชอเสยงของโทรวาลด แฮนเซน มทงเทคนคและทานองทไพเราะ “ผลงานเพลงบทนเปนบทแรกทมความสาคญสาหรบคอรเนต” โดย เอดเวรด ทาร
25
4. การฝกซอมกบบทเพลง ปญหาและการแกไข ผแสดงเลอกใชคอรเนตในการบรรเลง ฝกเลนบนไดเสยงในกญแจเสยงของบทเพลงและเปลยนรปแบบของจงหวะเปนสามพยางค รวมทงเลนเปนแบบเชอมเสยง แบบบงคบลนและผสมทงสองแบบเขาดวยกน ฝกการออกเสยงและควบคมโนตใหแมนยาเพอใหไดโนตทถกเสยงและมคณภาพ ผเลนตองระวงและควบคมการเลนโนตแรกทอยในระดบเสยงสงใหถกตองแมนยา และเลนความดงเบาใหมความแตกตางเพอใหบทเพลงมความนาสนใจ 5. ความแตกตางในการบรรเลงเทยบกบศลปนอางอง ศลปนทผแสดงใชอางองสาหรบบทเพลงนคอ แดเนยล โดยอน (Daniel Doyon) จากอลบม Variations แผนบนทกเสยง ATMA Classique กระบวนท 1 ศลปนเลนคอนขางรบาโต (Rubato) คอจะมลกษณะอตราความเรวยดหยน ในขณะทผแสดงจะเลนอตราความเรวคงทไมยดหยน กระบวนท 2 ศลปนบรรเลงในจงหวะทชากวาผแสดง ในทอนนมทานองทออนหวานไพเราะ อยในลลาชา ผแสดงมความเหนวาไมควรบรรเลงในจงหวะทชาเกนไปเพราะจะทาใหลกษณะของทานองเพลงยดและมความรสกทหนกเกนไป ขาดความนาสนใจ กระบวนท 3 ศลปนจะเลนเรวกวาผแสดงเลกนอย ในทอนสดทายน Allegro con anima ผแสดงวเคราะหวาควรจะเลนเรวแบบสนกสนานราเรง ไมเรวเกนไปจนทาใหรสกรกเรามากไป 5. Andante et Allegro ประพนธโดย Joseph Guy Ropartz
1. ประวตของผประพนธและความสาคญของบทเพลง โยเซฟ ก รอพาทซ (Joseph Guy Ropartz) เปนชาวฝรงเศสเกดเมอป ค.ศ.1864 ในวยเดกเขาเลน Bugle, Horn และDouble bass ในวงออรเคสตราของทองถน แตเพอความอยรอดพอของเขาจงตองการใหเขาเรยนกฎหมายและวรรณคด หลงจากทจบการศกษาจาก Rennes ในป ค.ศ.1885 และทาตามความตองการของพอจนสาเรจ จากนน รอพาทซไดเขาศกษาดนตรท Paris Conservatoire เขาไดเรยนการประพนธเพลงกบ Theodore Dubois และJules Massenet ในป ค.ศ.1886 รอพาทซไดฟงผลงานเพลงของ Vincent d'Indy เพลง Le Chant de la Cloche (The Song of the Bell) ซงเปนลกศษยของ Cesar Franck นกประพนธชาวเบลเยยม เขามความประทบใจมาก จงไดลาออกจาก Paris Conservatoire เพอไปเรยนกบ Cesar Franck รอพาทซไดดดแปลงการใช chromatic harmony ของFranck ในการประพนธเพลง ผลงานชนแรกของเขาสาหรบวงออรเคสตราคอบทเพลง La Cloche des morts (The Death Knell) ซงไดรบอทธพลมาจาก d'Indy และ Franck ผลงานหลงจากนนกเรมจะแสดงถงทางวรรณคด ทางพนเมอง Brittany อยทางตะวนตกเฉยงเหนอของฝรงเศสซงเปนบานเกดของเขา ในป ค.ศ.1894 รอพาทซไดรบเชญใหรบตาแหนงผอานวยการของ Nancy Conservatory ในชวง 25 ปทดารงตาแหนงเขาประสบความสาเรจมาก หลงจากนนในป ค.ศ.1919 เขาไดรบเชญใหรบตาแหนงผอานวยการท Strasbourg และไดรบตาแหนงเปนผนาในวงออรเคสตราประจาเมอง Strasbourg ซงเปนเมองหลวงของ Alsace-Lorraine เพงไดกลบคนมาจากประเทศเยอรมนจาก
26
สงครามในป ค.ศ.1871 ถงชวงสนสดสงครามโลกครงท 1 เปนเรองยากท รอพาทซจะเผยแพรดนตรของฝรงเศสทนน เขาจงไดนากลบมาทฝรงเศสและประสบความสาเรจอยางมาก
ในป ค.ศ.1929 ขณะนนเขามอาย 65 ป ไดเกษยณจากตาแหนงและกลบมาใชชวตทบานเกด Brittany รอพาทซมอายถง 91 ปและมผลงานการประพนธกวา 200 บท ผลงานใหญชนสดทายของเขาคอ String Quartet แตงขนในป ค.ศ.1951 เขาประพนธซมโฟนไว 5 บท เพลงสาหรบวงออรเคสตรา Chamber music, Choral music, Stage music และ Opera Le Pays (The Country) ออกแสดงครงแรกทเมอง Nancy ในป ค.ศ.1912 หลงจากนนกแสดงทกรงปารส ชวงปลายชวตเขาไดเปลยนนามสกลเปนก รอพาทซ ทายสดผลงานของเขาไดถกนามาใชในชวงยคนโอคลาสสค ซงเกดขนในกรงปารสในชวงระหวางสงคราม 2. บทวเคราะห บทเพลงอยในกญแจเสยงซไมเนอร เรมทานองในจงหวะคอนขางชา แนวทานองเรมโดยทรมเปตและนากลบทาซาของทานองอกครงโดยเปลยนระดบเสยงสงขนเปนค 6 และเปลยนแปลงชวงทายของประโยค ตวอยางท 26 การทาซาของทานองโดยเปลยนระดบเสยง ในหองท 3 และหองท 10
3
10
27
แนวทานองแรกกลบมาอกครงในชวงทายกอนเปลยนเปนจงหวะเรว (Allegro) และเปลยนเครองหมายกาหนดจงหวะ (Time Signature) เปน 2/4 ในทอนนมรปแบบของทานองจงหวะ (Rhythmic Motive) เกดขนในแนวของทรมเปต ตวอยางท 27 แนวทานองแรกกลบมาอกครงกอนเปลยนเครองหมายกาหนดจงหวะ
28
ตวอยางท 28 รปแบบของทานองจงหวะ (Rhythmic Motive) เกดขนในแนวของทรมเปต
29
ชวงทายของทอนนมลกษณะทานองคลายแฟนแฟร (Fanfare) จนจบทอนกอนเปลยนเปนจงหวะชา (Piu largamente) ซงเปนทอนเชอม (Bridge) ชวงสนๆ เพอจะกลบเขาสจงหวะเรวจบทอนเพลงดวยลกษณะทานองของแฟนแฟรอยางสงางามในแนวทรมเปต ตวอยางท 29 ลกษณะทานองคลายแฟนแฟรบนแนวทรมเปต
3. วตถประสงคในการบรรเลงบทเพลง การพฒนาเทคนคการควบคมบงคบลนใหตอเนอง มความชดเจน เทคนคการควบคมลมและการหายใจ คณภาพเสยงและความแมนยาของระดบเสยง 4. การฝกซอมกบบทเพลง ปญหาและการแกไข ผแสดงเลอกใชทรมเปตในคยซ เนองจากบทเพลงอยในกญแจเสยงซไมเนอร และโนตเพลงทบนทกกอยในบนไดเสยงซเชนกน ผแสดงเรมฝกเฉพาะในทอนจงหวะเรว ฝกการควบคมบงคบลน การควบคมลมและการหายใจ เนองจากจะไมมชวงใหหายใจในชวงทเลนโนตทมลกษณะเปนแฟนแฟร
30
ในทอนเรว (Allegro) ผแสดงจะตองหายใจใหเตมท มฉะนนจะไมสามารถเลนโนตในชวงทเปนแฟนแฟรใหยาวจนจบประโยคได 5. ความแตกตางในการบรรเลงเทยบกบศลปนอางอง ศลปนทผแสดงใชอางองสาหรบบทเพลงนคอ ฟรดรช ไรนโฮลด (Friedrich Reinhold) จากอลบม French Music for Trumpet and Piano แผนบนทกเสยง Capriccio ในชวงเรมตนเพลงมลกษณะทานองคอนขางชา ศลปนและผแสดงบรรเลงในจงหวะทใกลเคยงกน สวนทแตกตางกนคอในชวงจงหวะเรว โดยศลปนบรรเลงในจงหวะทเรวกวาผแสดง ผแสดงวเคราะหและมความเหนวา ลกษณะของแฟนแฟร ในทอนทเรวไมควรบรรเลงเรวจนเกนไป เพราะอาจจะทาใหขาดความสงางาม
31
บทท 3 วธการแสดงเดยวทรมเปต
1. ขอมลการแสดง ผแสดงไดคดเลอกบทเพลงสาหรบการแสดงทงหมดจานวน 5 เพลงดงน 1. Concerto in D major โดย Giuseppe Torelli 2. Sonatine pour Trompette et Piano โดย Bohuslav Martinu 3. Suite for Trumpet and Strings โดย Orlando Gibbons 4. Sonata for Cornet and Piano, Op.18 โดย Thorvald Hansen 5. Andante et Allegro โดย Joseph Guy Ropartz 2. วตถประสงคของการแสดง ผแสดงไดกาหนดวตถประสงคของการแสดงไวดงน 1. เพอศกษาขนตอนการพฒนาทกษะการบรรเลงทรมเปต 2. เพอวเคราะห ตความบทเพลงมาตรฐานระดบบณฑตศกษาสาหรบทรมเปตทงดานรปแบบการประพนธและรปแบบการบรรเลง 3. เพอวางแผนการพฒนาทกษะดานการบรรเลงทรมเปตใหมประสทธภาพและมมาตรฐานเทยบเทาระดบสากลเพอนาไปสผลสมฤทธในการแสดง 4. เพอศกษาวธการจดการแสดงเดยวทรมเปต 5. เพอเผยแพรผลงานการแสดงการบรรเลงเดยวทรมเปตใหแกนกเรยน นสต นกศกษาทศกษาดานดนตรและผทสนใจทวไป 3. วธการแสดงเดยว 1. กาหนดรายการแสดงและรปแบบในการแสดง 2. กาหนดผแสดงประกอบของแตละบทเพลง 3. สรางสรรคผลงานในแตละบทเพลงใหสอดคลองกบวตถประสงคของผประพนธและผแสดงอยางลงตว
4. ทาความเขาใจในรายละเอยดการบรรเลงทงผแสดงเดยวและผแสดงประกอบใหเกดการสอสารทตรงกนขณะบรรเลงเพอใหการแสดงเปนสวนเดยวกน
5. ปรบแตงรปแบบการแสดงใหเหมาะสมกบสถานทแสดงใหมากทสด
32
4. กระบวนการเตรยมตวกอนการแสดง 1. คดเลอกบทเพลงใหเหมาะสมกบการแสดงแลวนาไปปรกษากบอาจารยทปรกษาและอาจารยสอนวชาเครองเอกทรมเปต 2. วางแผนการฝกซอมสาหรบตนเองและผแสดงประกอบ 3. ฝกซอมบทเพลงตามแผนทไดวางไว 4. ศกษาคนควาขอมลเกยวกบบทเพลงททาการแสดงและบทเพลงทเกยวขอองจากแหลง ขอมลตางๆ 5. แสดงบทเพลงทงหมดใหกบอาจารยสอนวชาเครองเอกทรมเปตชมกอนเพอขอคาแนะนาในการปรบปรงแกไข 6. จดทาสจบตรสาหรบการแสดง 7. สารวจสถานทแสดงเพอวางแผนการจดเตรยมสถานทในวนแสดง 5. ตารางการวางแผนเสนอผลงาน ตารางแสดงขนตอนการวางแผนและการดาเนนงานนาเสนอผลงานโดยเรมตงแตเดอนมกราคม 2554 ถงเดอนเมษายน 2555
33
34
6. การแสดง การแสดงแบงออกเปน 2 ชวง ชวงแรกแสดงบทเพลง 2 เพลง ใชเวลาแสดงรวม 25 นาท ชวงท 2 แสดงอก 3 บทเพลง ใชเวลาแสดงรวม 35 นาท ระหวางการแสดงชวงแรกกบชวงท 2 พกการแสดง 15 นาท และเปดใหผชมเขาชมการแสดงกอนการแสดงเรม 20 นาท 7. รายการและเวลาการแสดง
1. Concerto in D major โดย Giuseppe Torelli 10 นาท 2. Sonatine pour Trompette et Piano โดย Bohuslav Martinu 15 นาท พกการแสดง 15 นาท 3. Suite for Trumpet and Strings โดย Orlando Gibbons 12 นาท 4. Sonata for Cornet and Piano, Op.18 โดย Thorvald Hansen 13 นาท 5. Andante et Allegro โดย Joseph Guy Ropartz 10 นาท
รวมเวลาในการแสดงทงสน 1 ชวโมง 15 นาท
35
บทท 4 สจบตรการแสดงและโปสเตอรประชาสมพนธการแสดง
1. สจบตรการแสดง
Faculty of Music, Silpakorn University
Master Trumpet Recital Sunday 4
th September, 2011
at YAMAHA MUSIC SQUARE, Siam Discovery Center.
Wirote Srisunanrat: Trumpet
Kattalee Magtanaroong: Piano
Program
Concerto in D Major Giuseppe Torelli
Allegro
Adagio – Presto - Adagio
Allegro
Sonatine Bohuslav Martinu
Intermission
Suite for Trumpet and String Orchestra Orlando Gibbons
Italian Ground
Coranto
Maske
The King’ s Juell
Sonata for Cornet and Piano Thorvald Hansen
Allegro con brio
Andante molto espressione
Allegro con anima
Andante and Allegro Joseph Guy Ropartz
36
Thank you
Faculty of Music, Silpakorn University
YAMAHA MUSIC SQUARE
Damrih Banawitayakit
Dr.Yos Vaneesorn
Dr.Pornphan Banternghansa
Krit Vikornvongvanich
John Dante
Jacobus Chang
William Day
Chris Moyse
Lertkiat Chongjirajitra
Navi Hognskul
Akkarapon Dejwacharanon
Kattalee Magtanaroong
My Family
37
2 โปสเตอรประชาสมพนธการแสดง
38
บทท 5 บทสรปและคาแนะนา
1. บทสรป สารนพนธการตความและแนวทางการฝกซอมบทเพลงสาหรบทรมเปตในผลงานการประพนธของ Torelli, Martinu, Gibbons, Hansen และ Ropartz ผแสดงไดศกษาขอมลตางๆ เพอนามาสนบสนนการแสดง ทงการศกษาดานประวตและเนอหาของบทเพลง การทาความเขาใจเกยวกบบทเพลง การศกษาดานสงคตลกษณของบทเพลง การฝกซอมและการวางแผนการซอมทด การฟงสอบนทกตางๆ ศกษาบทเพลงเดยวกนจากแผนบนทกเสยง พดคยแลกเปลยนความคดเหน เพอนาไปปรบปรงใหดขน
2. คาแนะนา ในวนแสดงผแสดงตองมการเตรยมตว และขอควรคานงในการแสดงดงน 1. ควรอบอนรางกายและสวนตาง ๆ เชน ปาก นวและเครองดนตรใหพรอมกอนการแสดง 2. กอนการแสดงควรฝกซอมเพอทดสอบเสยงกอนลวงหนาอกครงเพอใหผฟงไดรบฟงคณภาพเสยงทด ซงจะเปนผลดตอผแสดงเอง 3. ผแสดงตองฝกซอมดวยสมาธกอนการแสดง ซงเปนการจาลองการแสดงลวงหนา โดยผแสดงจะตองทาสมาธและจาลงเหตการณการแสดงตงแตเรมตนแสดงจนถงจบการแสดง โดยปราศจากการเคลอนไหวรางกายสวนตางๆ วธการฝกซอมดวยสมาธนชวยใหผแสดงเกดความมนใจและสามารถจดจาบทเพลงไดทงหมด ทงยงสามารถชวยลดความประหมาไดอกดวย 4. บคลกในการแสดงถอเปนสงสาคญยงทจะชวยใหผแสดงสอสารกบผชมไดเปนอยางด ทงยงชวยเสรมชวงสาคญๆ ของบทเพลง เชน ชวงดงเบา ชวงออนหวานไพเราะ ชวงสนกสนาน เปนตน
5. ความประหมาหรอความตนเตนในการแสดงเปนสงทเลยงไมไดทจะเกดขน ดงนนการลดอาการประหมาทดทสดคอ การเตรยมความพรอมในการแสดงและการฝกซอมทมประสทธภาพมากทสด
39
บรรณานกรม โกวทย ขนธศร. ดรยางคศลปตะวนตก (เบองตน). พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: สานกพมพแหง
จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550. ณรทธ สทธจตต. สงคตนยม : ความซาบซงในดนตรตะวนตก. พมพครงท 6. กรงเทพมหานคร:
สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2546. ณชชา โสคตยานรกษ. สงคตลกษณและการวเคราะห. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ
แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547. _____________. พจนานกรมศพทดรยางคศลป. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ
แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547. ณชชา พนธเจรญ. ทฤษฎดนตร. พมพครงท 8. กรงเทพมหานคร: สานกพมพเกศกะรต, 2551. _____________. ศพทดนตรปฏบต. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: สานกพมพเกศกะรต, 2553. มารต มโนรตน. การแสดงเดยวฟลต โดย มารต มโนรตน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต
ภาควชาดรยางคศลป คณะศลปกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2533 ลญฉนะวต นมมานรตนกล. หลกการประพนธเพลง. นนทบร: สานกพมพนมมานรตนกล, 2551. ศศ พงศสรายทธ. ดนตรตะวนตก ยคบาโรกและยคคลาสสก. กรงเทพมหานคร: สานกพมพแหง
จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553. Benjamin, Thomas and other. Music for Analysis, 2nd ed. Boston : Huston Mifflin, 1984. Hickman, David R. Trumpet Pedagogy : A Compendium of Modern Teaching
Techniques. Hickman Music Edition. Arizona, 2006. Mortenson, Gary. “Recital” ITG Journal. Vol.30, No.1, October 2005. Westfield, MA,
2005. Sadie, Stanley, ed. The Grove Concise Dictionary of Music, new updated edition.
London: Macmillan Press, 1994. Tarr, Edward. The Trumpet. London: B.T.Batsford Ltd, 1988. White, John. The Analysis of Music. New Jersey : Prentice – Hall, 1976. Internet Eisensmith, Kevin. The Duo [online]. Accessed 1 April 2011. Available from
http://www.trumpetguild.org/2005/conference/tue/107.html Parmer, Mike. The Internet’s premier classical music source [online]. Accessed 30
March 2011. Available from http://www.classical.net/music/comp.lst/torelli.php
40
โนตเพลง Gibbons, O. (1955). Suite for Trumpet and strings. London: Stainer & Bell Ltd. Hansen, T. Sonata for Cornet and Piano. Edition Wilhelm Hansen. Copenhague &
Leipzig. Martinu, B. (1957). Sonatine pour Trompette et Piano. Edition Musicales. Paris:
Alphonse Leduc. Ropartz, J. Guy. Andante et Allegro. Paris: Lerolle & Cie. Torelli, G. (1954). Concerto in D major. Edition Riccardo Nielson. New York: International
Music Company.
41
ภาคผนวก
ภาคผนวก ก
บนทกการแสดงเดยวทรมเปต โดย วโรจน ศรสนนทรตน
บนทกการแสดงเดยวทรมเปต โดย วโรจน ศรสนนทรตน การแสดงเดยวจดแสดง ณ ยามาฮามวสคสแควร สยามดสคฟเวอรเซนเตอร วนอาทตยท 4 กนยายน 2554 รายการแสดงประกอบดวยบทเพลง 5 เพลง ดงน 1. Concerto in D major โดย Giuseppe Torelli 2. Sonatine pour Trompette et Piano โดย Bohuslav Martinu 3. Suite for Trumpet and Strings โดย Orlando Gibbons 4. Sonata for Cornet and Piano, Op.18 โดย Thorvald Hansen 5. Andante et Allegro โดย Joseph Guy Ropartz รวมเวลาในการแสดงทงสนประมาณ 60 นาท
ประวตผเขยนวทยานพนธ
ชอ วโรจน ศรสนนทรตน วน เดอน ปเกด 18 กรกฎาคม 2515 ประวตการศกษา ระดบประถมศกษา โรงเรยนวดบคคโล ปการศกษา 2522 – 2527 ระดบมธยมศกษา โรงเรยนวดสทธวราราม ปการศกษา2528 – 2533 ระดบอดมศกษา ศลปกรรมศาสตรบณฑต (ดรยางคศลปตะวนตก) คณะศลปกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ปการศกษา 2534 - 2538
45