การศกษาศตวรรษท 21 ภาพรวม

21st Century EDUCATION

พระมหาศภชย สภกจโจ

นางเสาวลกษณ วรครบร

นางสาวขวญใจ แกวแสง

สาขาวชาการบรหารการศกษา ปรญญาเอก มมร.อส.

library

http://www.moodle.rmutt.ac.th/

แหลงทมา : http://www.youtube.com/watch?v=bjgKzrkMetU

Teaching in the 21st Century

Teaching in the 21st century classroom

แหลงทมา : http://www.youtube.com/watch?v=vkjXWcSEHhw

Kamat (2012) Vice Chancellor , SNDT Women’s University, Mumbai กลาวถง “แนวโนมของการศกษาศตวรรษท 21” ดงน

งายๆ ฟลบคอพลกกลบ เรยนเอง ........ทบาน ท าการบาน.....ทโรงเรยน

การเรยนรแบบสดโตง (extreme learning)

http://www.extremelearningcenter.com/

การเรยนรแบบมวลชน (mass learning)

แหลงทมา : http://asianvu.com/bk/framework/?page_id=171

Massive Open Online Courses (MOOCs)

การสรางและแลกเปลยนความร (generated content)

10 แนวโนมของการศกษาในศตวรรษท 21

. •มการใชและการบรณาการเทคโนโลยทมากขน

•ใชหลกความเปนโลกเรยนรสงทไกลตวออกไป

•ตระหนกถงปจจยดานเศรษฐกจทมอทธพลตอการจดการศกษา

. •ความจ าเปนมแรงงานเชงแขงขนทมทกษะสง

. •การศกษาแบบไรพรมแดนและขาวพรมแดน

10 แนวโนมของการศกษาในศตวรรษท 21

. •การแลกเปลยนครและนกเรยนใหมประสบการณระดบโลกมากขน

•ความสรางสรรคมากขน ความรถกสรางขนมมากขน

•การเปนหนสวนระหวางรฐบาล กรรมการสถานศกษา สถานศกษาและนกการศกษา

. •การเรยนรแบบเปนทางการและไมเปนทางการโดยใชเทคโนโลย

. •ยดหลกการประเมนสนทรพยเปนการประเมนเชงเปรยบเทยบ

ทศนะเกยวกบการเตรยมนกเรยนในปจจบน เพอสงคมอนาคตในอนาคตทซบซอน

.

•ทกษะการคดสรางสรรคและการแกปญหา

•ทกษะการท างานรวมกนผานเครอขายและการน าผอนโดยอทธพล

.

•ทกษะความคลองแคลวและสามารถปรบตว

•ทกษะการรเรม และการเปนผประกอบการ กลาคดกลาท า

.

•ทกษะการสอสารโดยการพดและการเขยนทมประสทธภาพ

•ทกษะการเขาถงและการวเคราะหสารสนเทศ

. •ทกษะความเปนผอยากรอยากเหนและมจนตนาการ

การจดการศกษาเพอบรรลความตองการในศตวรรษท 21 นยามของ “โรงเรยน” (school)

เปลยนภาพจาก “สงกอสราง” (building) เปน ศนยรวมประสาท (nerve centers) ทเชอมโยงคร นกเรยน และชมชนเขากบขมทรพยขององคความรทมอยในโลกดวยเครองมอคอมพวเตอรทหลากหลาย

การจดการศกษาเพอบรรลความตองการในศตวรรษท 21 นยามของ “คร” (teacher)

เปลยนจากบทบาทพนฐานการเปนผถายทอดหรอผแจกจายสารสนเทศ (dispenser) เปนนกประพนธหรอผออกแบบการเรยนรใหกบนกเรยน

การจดการศกษาเพอบรรลความตองการในศตวรรษท 21 นยามของ “นกเรยน” (learner)

เปลยนการมองบคคลในวยเยาวตองเดนทางไปโรงเรยน ใชเวลากบรายวชา เพอรบเกรด และส าเรจการศกษา เปนการมองผเรยนในบรบทใหม

หองเรยนส าหรบการศกษาในศตวรรษท 20 กบ 21

20th Century 21st Century

20th Century 21st Century

เนนทกษะขนต าของ Bloom’s taxonomy

เนนทกษะขนสงของ Bloom’s taxonomy

ใหความส าคญต ารา ใหความส าคญการสบคนวจย

Passive learning Active learning

20th Century 21st Century

Factory model Global model

ยดมน no child left behind และการทดสอบมาตรฐาน

การทดสอบมาตรฐาน+การประเมนอนๆ

20th Century 21st Century

ยคอตสาหกรรม ยคสารสนเทศ/ยคความร ใชหนงสอเปนเครองมอ ใชเทคโนโลยเปนเครองเมอ ใชหองเรยนเปนโลก ใชโลกเปนหองเรยน เนนฟงคนอนพด เนนการตงค าถาม เรยนตามชนตามวย เรยนเพอพฒนาตอเนอง

ยคอตสาหกรรม ยคสารสนเทศ/ยคความร มงส าเรจการศกษา มงเรยนรตลอดชวต

เปนผเรยนทคงแกเรยน เปนผเรยนชน าตนเอง ยดเวลา/ ทดสอบมาตรฐาน ยดผลลพธ/ประเมนการปฏบต เนนทองจ าเปนขอเทจจรง เนนการแกปญหา

พระมหาศภชย สภกจโจ นกศกษาปรญญาเอก มมร.อส.

การใหการศกษาส าหรบศตวรรษท 21 จะมความยดหยน สรางสรรค ทาทาย และซบซอน เปนการศกษาทจะท าใหโลกเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรวอยางเตมไปดวยสงทาทาย และปญหา รวมทงโอกาสและสงทเปนไปไดใหมๆ ทนาตนเตน โรงเรยนในศตวรรษท 21 จะเปนโรงเรยนทมหลกสตรแบบยดโครงงานเปนฐาน (project -based curriculum) เปนหลกสตรทใหนกเรยนเกยวของกบปญหาในโลกทเปนจรง เปนประเดนทเกยวของกบความเปนมนษย และค าถามเกยวกบอนาคตเชงวฒนธรรม สงคม และสากล

ภาพของโรงเรยนจะเปลยนจากการเปนสงกอสรางเปนภาพของการเปนศนยรวมประสาท (nerve centers) ทไมจ ากดอยแตในหองเรยน แตจะเชอมโยงคร นกเรยนและชมชน เขาสขมคลงแหงความรทวโลก ครเองจะเปลยนจากการเปนผถายทอดความรไปเปนผสนบสนนชวยเหลอใหนกเรยนสามารถเปลยนสารสนเทศเปนความร และน าความรเปนเครองมอสการปฏบตและใหเปนประโยชน เปนการเรยนรเพอสรางความร และตองมการสรางวฒนธรรมการสบคน (create a culture of inquiry)

ในศตวรรษท 21 การใหการศกษาตามทฤษฎการเรยนรของบลม (Bloom´s Taxonomy of Learning) จะเปลยนไป เนนทกษะการเรยนรขนทสงขน (higher order learning skills) โดยเฉพาะทกษะการประเมนคา (evaluating skills) จะถกแทนทโดยทกษะการน าเอาความรใหมไปใชอยางสรางสรรค (ability to use new knowledge in a creative way) ในอดตทผานมา นกเรยนไปโรงเรยนเพอใชเวลาในการเรยนรายวชาตางๆ เพอรบเกรด และเพอใหจบการศกษา แตในปจจบนจะพบปรากฏการณใหมทแตกตางไป เชน การเรยนการสอนทชวยใหนกเรยนไดเตรยมตวเพอใชชวตในโลกทเปนจรง (life in the real world) เนนการศกษาตลอดชวต (lifelong learning) ดวยวธการสอนทมความยดหยน (flexible in how we teach) มการกระตนและจงใจใหผเรยนมความเปนคนเจาความคดเจาปญญา (resourceful) ทยงคงแสวงหาการเรยนรแมจะจบการศกษาออกไป

ลกษณะของหลกสตรในศตวรรษท 21 จะเปนหลกสตรทเนนคณลกษณะเชงวพากษ (critical attributes) เชงสหวทยาการ (interdisciplinary) ยดโครงงานเปนฐาน (project-based) และขบเคลอนดวยการวจย (research-driven) เชอมโยงทองถนชมชนเขากบภาค ประเทศ และโลก ในบางโอกาสนกเรยนสามารถรวมมอ (collaboration) กบโครงงานตาง ๆไดทวโลก เปนหลกสตรทเนนทกษะการคดขนสง พหปญญา เทคโนโลยและมลตมเดย ความรพนฐานเชงพหส าหรบศตวรรษท 21 และการประเมนผลตามสภาพจรง รวมทงการเรยนรจากการใหบรการ (service) กเปนองคประกอบทส าคญ

ภาพของหองเรยน จะขยายกลายเปนชมชนทใหญขน (greater community) นกเรยนมคณลกษณะเปนผชน าตนเองได (self-directed) มการท างานทงอยางเปนอสระและอยางรวมมอกนคนอน หลกสตรและการสอนจะมลกษณะทาทายส าหรบนกเรยนทกคน และค านงถงความแตกตางระหวางบคคล หลกสตรจะไมเนนการยดต าราเปนตวขบเคลอน (textbook-driven) หรอแบบแยกสวน (fragmented) เชนในอดต แตจะเปนหลกสตรแบบยดโครงงานและการบรณาการ การสอนทกษะและเนอหาจะไมเปนจดหมายปลายทาง (as an end) เชนทเคยเปนมา แตนกเรยนจะตองมการเรยนรผานการวจยและการปฏบตในโครงงาน การเรยนรจากต าราจะเปนเพยงสวนหนงเทานน ความร (knowledge) จะไมหมายถงการจดจ าขอเทจจรงหรอตวเลข แตจะเปนสงทเกดขนจากการวจยและการปฏบตโดยเชอมโยงกบความรและประสบการณเกาทมอย

ทกษะและเนอหาทไดรบจะเกยวของและมความจ าเปนตอการปฏบตในโครงงาน จะไมจบลงตรงทการไดรบทกษะและเนอหาแลวเทานน การประเมนผลจะเปลยนจากการประเมนความจ าและความไมเกยวโยงกบความเขาใจตอการน าไปปฏบตไดจรง ไปเปนการประเมนทผถกประเมนมสวนรวมในการประเมนตนเองดวย (self-assessment) ทกษะทคาดหวงส าหรบศตวรรษท 21 ทเรยนรผานหลกสตรทเปนสหวทยาการ บรณาการ ยดโครงงานเปนฐาน และอนๆ ดงกลาวจะเนนเรอง 1) ทกษะการเรยนรและนวตกรรม (learning and innovation skills) 2) ทกษะชวตและอาชพ (life and career skills) ทกษะสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย (information, media and technology skills) ทคาดหวงวาจะเกดขนไดจากความรวมมอ (collaboration) ในการท างานเปนทม การคดเชงวพากษ (critical thinking) ในปญหาทซบซอน การน าเสนอดวยวาจาและดวยการเขยน การใชเทคโนโลย ความเปนพลเมองด การฝกปฏบตอาชพ การวจย และการปฏบตสงตางๆ ทกลาวมาขางตน

หองเรยนในศตวรรษท 20 หองเรยนในศตวรรษท 21 ยดเวลาเปนฐาน เนนการจ าขอเทจจรง เนนความร ความเขาใจ และการประยกต ซงเปนทกษะการเรยนรขนต า

ขบเคลอนดวยต ารา รอรบการกระท า เรยนอยางโดดเดยวในหองเรยน

ยดผลลพธเปนฐาน เนนสงทนกเรยนร สามารถท าได

เปนได เนนวเคราะห สงเคราะห ประเมนและ

การสรางสรรค ซงเปนทกษะการเรยนรขนสง

ขบเคลอนดวยการวจย กระท าดวยตนเอง เรยนรวมกบเพอนรวมชนและคนอน

รอบโลก เปนหองเรยนโลก

หองเรยนในศตวรรษท 20 หองเรยนในศตวรรษท 21

ครเปนศนยของความสนใจและถายทอดสารสนเทศ

นกเรยนมเสรภาพนอยหรอไมม หลกสตรแบบแยกสวน ขาดความไววางใจกน ขาดการจงใจ ยดถอเกรดเฉลย คาดหวงต า ครเปนผประเมนผล

นกเรยนเปนศนยกลาง ครเปนโคช

นกเรยนมเสรภาพมาก หลกสตรแบบบรณาการและสหวทยการ ไววางใจซงกนและกน จงใจนกเรยน เกรดขนกบสงทไดเรยนร คาดหวงสง ตนเอง กลมเพอน และคนอนเปนผประเมน

ดงนน การใหการศกษาส าหรบศตวรรษท 21 ตองเปลยนแปลงทศนะ (perspectives) จากกระบวนทศนแบบดงเดม (tradition paradigm) ไปสกระบวนทศนใหม (new paradigm) ทใหโลกของนกเรยนและโลกความเปนจรงเปนศนยกลางของกระบวนการเรยนร เปนการเรยนรทไปไกลกวาการไดรบความรแบบงายๆ ไปสการเนนพฒนาทกษะและทศนคต — ทกษะการคด ทกษะการแกปญหา ทกษะองคการ ทศนคตเชงบวก ความเคารพตนเอง นวตกรรม ความสรางสรรค ทกษะการสอสาร ทกษะและคานยมทางเทคโนโลย ความเชอมนตนเอง ความยดหยน การจงใจตนเอง และความตระหนกในสภาพแวดลอม และเหนออนใด คอ ความสามารถใชความรอยางสรางสรรค (the ability to handle knowledge effectively in order to use it creatively) ถอเปนทกษะทส าคญจ าเปนส าหรบการเปนนกเรยนในศตวรรษท 21 ถอเปนสงททาทายในการทจะพฒนาเรยนเพออนาคต ใหนกเรยนมทกษะ ทศนคต คานยม และบคลกภาพสวนบคคล เพอเผชญกบอนาคตดวยภาพในทางบวก (optimism) ทมทงความส าเรจและมความสข

มงส สงคม 3.0 : กระบวนทศนใหมส าหรบศตวรรษท 21

Moravec (2008) “มงสสงคม 3.0 : กระบวนทศนใหมส าหรบศตวรรษท 21” ในแนวคดสงคม ความร หรอสงคมอตสาหกรรม แนวคดดงกลาวถอเปนสงคม 2.0 ทสงผลตอการศกษา 2.0 เทานน ในทศนะทมองไกลออกไป Moravec เสนอภาพของสงคม 3.0 ทจะสงผลตอการศกษา 3.0 เปนภาพทเตมเตมใหกบสงคม 2.0 เพราะเปนภาพของ “สงคมนวตกรรม” (innovation society) ทเดกจะตองมบทบาทรวมสรางสรรคอนาคตใหมกบผใหญ จงเปนการเพมจดเนนจากทกษะมงปญหา (problem oriented) ในสงคม 2.0 ดวยทกษะมงอนาคต (future oriented) ในสงคม 3.0 Moravec กลาวถงสงคม 3 ยค คอ

1. สงคม 1.0 (society 1.0) เปนสงคมเกษตรกรรมในศตวรรษท 18

- เปนธรกจครอบครว - เดกเรยนรทบาน - เดกท างานทบาน - เดกเกยวพนรนตอรน - ผใหญอาจเรยนรจากเดก - เดกมสวนในธรกจทกระดบ

เปนสงคมอตสาหกรรมในศตวรรษท 19 และ 20 มลกษณะดงน

- เปนธรกจอตสาหกรรม

- เปนธรกจการจางงานหรอมเงนเดอน

- เดกเรยนในโรงเรยนมากขน

- เดกท างานระดบต าหรองานทเปนอนตราย

- เดกเปนเชนทรพยสนทเคลอนยายได เปนแรงงาน หรอเปนทาส

- เดกเรยนรจากผใหญตามกลมอายและรปแบบแรงงาน

- เดกยงคงมสวนธรกจทกระดบ

2. สงคม 2.0 (society 2.0) เปนสงคมยคความร (knowledge age)

- เนนแปลความสารสนเทศ

- สรางความหมายสวนบคคล

- สรางความหมายทางสงคม

- บรหารความสบสนและคลมเครอ

- สงคมถกขบเคลอนดวยพลงของอนเตอรเนตและโลกาภวตน

3. สงคม 3.0 (society 3.0) เปนสงคมยคนวตกรรม (innovation society)

- ประยกตความรตามบรบท

- ความรกระจายในแนวนอน

- เปนความสมพนธแบบเครอขาย

- ใสใจทงความสบสนและความคลมเครอ ยดหลกความยดหยน

- ใหความส าคญกบทนมนษยเชงสรางสรรคมากขน

- การท านายทไมถกตองมมากขน

- สรางความร สรางเดก ไมเปนหนยนต

- แบงปนสรางใหม และใหความส าคญกบความคดใหม

- ยอมรบกระแสการเปลยนแปลงทเรงเรว ไมตอตาน

- ไมอยบนพนฐานของฮารดแวร และซอฟแวร แตจะอยบนพนฐานของ mind ware เปนความตระหนกถงความเปนโรงเรยน 3.0 ทเกดขนไดทกหนทกแหง ซงแมวาเทคโนโลยจะเปนกญแจส าคญแตเทคโนโลยไมไดเปนค าตอบของทกสงทกอยาง การใชเทคโนโลยจะตองเปนไปอยาง “มจดมงหมาย” เพอการเรยนร(learning)

การศกษา 3.0 มลกษณะส าคญดงน