Το κλίμα αλλάζειhelliphellipεδώ και 45 δισεκατομμύρια χρόνια

Δημήτρης Κουτσογιάννης

Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος

Σχολή Πολιτικών ΜηχανικώνΕθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο(dkitiantuagr wwwitiantuagrdk)

Παρουσίαση διαθέσιμη στο Διαδίκτυο itiantuagr1181

Το κλίμα της γης αλλάζει ή το αλλάζουμε

Ίδρυμα Ευγενίδου Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2011 1930

Σύλλογοι αποφοίτων Massachusetts Institute of Technology amp University of Michigan

Μέρος Α Κοινωνικό πολιτικό καιοικονομικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 3

1800 1840 1880 1920 1960 2000

Year

4

3

2

1

0

Fre

qu

en

cy (

pe

r m

illio

n)

Πότε laquoεφευρέθηκεraquo η laquoκλιματική αλλαγήraquo

Συχνότητα αναφορών σε αντίστροφη σχέσημε τη σπουδαιότητα του προβλήματος

Πηγή Koutsoyiannis (2011b) Δεδομένα και οπτικοποίηση [Google Labs](360 δισεκατομμύρια λέξεις σε 33 εκατομμύρια βιβλία που δημοσιεύτηκαν μετά το 1800)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 4

1800 1840 1880 1920 1960 2000

Year

10

8

6

4

2

0

Fre

qu

en

cy (

pe

r b

illio

n)

Καμιά εμφάνιση των λέξεων ldquofavorablerdquo ldquopositiverdquo και ldquobeneficialrdquo

Αποτελεί η laquoκλιματική αλλαγήraquo απειλή

Πηγή Koutsoyiannis (2011b) Δεδομένα και οπτικοποίηση [Google labs]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 5

Είναι ο τρόμος η απάντηση στις απειλές

Πρώτο βραβείοσε διαγωνισμόπαιδιών στοπλαίσιο τουσυνεδρίου τηςIUGG (2011) στηΜελβούρνη(Φωτογραφία Δ Κουτσογιάννηςμε το κινητότηλέφωνο)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 6

Ποιοι είναι οι παγκόσμιοι πρωταθλητές στοντρόμο της κλιματικής αλλαγής

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ

ΜΕΤΡΙΟΙ

ΟΥΡΑΓΟΙ

Πηγήwwwgallupcompoll147203Fewer-Americans-Europeans-View-Global-Warming-Threataspx2

Ερώτημα Πόσο σημαντικήαπειλή για σας και τηνοικογένειά σας η είναιlaquoυπερθέρμανση του πλανήτηraquo

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 7

Με ποια σπουδαιότητα εμφανίζεται η laquoκλιματικήαλλαγήraquo στην πολιτική ατζέντα

laquoΗ κλιματική αλλαγή έχει υπερβεί ταόρια της περιβαλλοντικής πολιτικής φτάνοντας να γίνει θέμα παγκόσμιαςπολιτικής οικονομίας και ασφάλειας και το επίκεντρο της πολυμερούςσυνεργασίας σε αυτούς και άλλουςτομείςraquo

Πηγή United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 8

Ποιες οικονομικές διαστάσεις έχει η laquoεπιχείρησηκλιματική αλλαγήraquo

Πη

γές

gw

b1

1c

om

w

ww

go

og

lec

om

ho

ste

dn

ew

sa

fpa

rtic

le

ALe

qM

5jG

ZN

1C

rEd

VFa

1p

IAt0

eyA

En

qQ

O1

Q

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 9

Ποιες είναι οιοικονομικές διαστάσειςτης Έρευνας καιΤεχνολογίας για τηνlaquoκλιματική αλλαγήraquo

Μόνο στις ΗΠΑ τηνπερίοδο 1989-2009 διατέθηκαν $79 δισ σεΕampΤ για την κλιματικήαλλαγή (Nova 2009)

Για σύγκριση τοManhattan Project (1939-45) χρηματοδοτήθηκε με$2 δισ που ισοδυναμούνμε ~$30 δισ σημερινά(Greenberg 2003)

Πηγή joannenovacomau201110map

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 10

Πόσο ευρύ είναι το επιστημονικό πεδίο τηςέρευνας για την laquoκλιματική αλλαγήraquo

Πηγές wwwtelegraphcouknewsnewstopicshowaboutthat2274995Cow-farts-collected-in-plastic-tank-for-global-warming-studyhtml blogstelegraphcoukfinancetheasiafile8718878Plugging

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 11

Τι ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες στηΔιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(IPCC)

Από την επίσημηανακοίνωση laquoΤο Νόμπελ Ειρήνης2007 απονεμήθηκεαπό κοινού στο IPCCκαι τον Al Gore laquoγιατις προσπάθειές τουςνα δημιουργήσουνκαι να διαδώσουνευρύτερη γνώση γιατην ανθρωπογενήκλιματική αλλαγή καινα θέσουν τις βάσειςγια τα αναγκαίαμέτρα για νααντιμετωπιστεί αυτήη αλλαγήraquo

Πηγή Joanne Nova joannenovacomauglobal-warming

Πηγή wwwnobelprizeorgnobel_prizespeacelaureates2007

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Μέρος Α Κοινωνικό πολιτικό καιοικονομικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 3

1800 1840 1880 1920 1960 2000

Year

4

3

2

1

0

Fre

qu

en

cy (

pe

r m

illio

n)

Πότε laquoεφευρέθηκεraquo η laquoκλιματική αλλαγήraquo

Συχνότητα αναφορών σε αντίστροφη σχέσημε τη σπουδαιότητα του προβλήματος

Πηγή Koutsoyiannis (2011b) Δεδομένα και οπτικοποίηση [Google Labs](360 δισεκατομμύρια λέξεις σε 33 εκατομμύρια βιβλία που δημοσιεύτηκαν μετά το 1800)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 4

1800 1840 1880 1920 1960 2000

Year

10

8

6

4

2

0

Fre

qu

en

cy (

pe

r b

illio

n)

Καμιά εμφάνιση των λέξεων ldquofavorablerdquo ldquopositiverdquo και ldquobeneficialrdquo

Αποτελεί η laquoκλιματική αλλαγήraquo απειλή

Πηγή Koutsoyiannis (2011b) Δεδομένα και οπτικοποίηση [Google labs]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 5

Είναι ο τρόμος η απάντηση στις απειλές

Πρώτο βραβείοσε διαγωνισμόπαιδιών στοπλαίσιο τουσυνεδρίου τηςIUGG (2011) στηΜελβούρνη(Φωτογραφία Δ Κουτσογιάννηςμε το κινητότηλέφωνο)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 6

Ποιοι είναι οι παγκόσμιοι πρωταθλητές στοντρόμο της κλιματικής αλλαγής

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ

ΜΕΤΡΙΟΙ

ΟΥΡΑΓΟΙ

Πηγήwwwgallupcompoll147203Fewer-Americans-Europeans-View-Global-Warming-Threataspx2

Ερώτημα Πόσο σημαντικήαπειλή για σας και τηνοικογένειά σας η είναιlaquoυπερθέρμανση του πλανήτηraquo

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 7

Με ποια σπουδαιότητα εμφανίζεται η laquoκλιματικήαλλαγήraquo στην πολιτική ατζέντα

laquoΗ κλιματική αλλαγή έχει υπερβεί ταόρια της περιβαλλοντικής πολιτικής φτάνοντας να γίνει θέμα παγκόσμιαςπολιτικής οικονομίας και ασφάλειας και το επίκεντρο της πολυμερούςσυνεργασίας σε αυτούς και άλλουςτομείςraquo

Πηγή United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 8

Ποιες οικονομικές διαστάσεις έχει η laquoεπιχείρησηκλιματική αλλαγήraquo

Πη

γές

gw

b1

1c

om

w

ww

go

og

lec

om

ho

ste

dn

ew

sa

fpa

rtic

le

ALe

qM

5jG

ZN

1C

rEd

VFa

1p

IAt0

eyA

En

qQ

O1

Q

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 9

Ποιες είναι οιοικονομικές διαστάσειςτης Έρευνας καιΤεχνολογίας για τηνlaquoκλιματική αλλαγήraquo

Μόνο στις ΗΠΑ τηνπερίοδο 1989-2009 διατέθηκαν $79 δισ σεΕampΤ για την κλιματικήαλλαγή (Nova 2009)

Για σύγκριση τοManhattan Project (1939-45) χρηματοδοτήθηκε με$2 δισ που ισοδυναμούνμε ~$30 δισ σημερινά(Greenberg 2003)

Πηγή joannenovacomau201110map

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 10

Πόσο ευρύ είναι το επιστημονικό πεδίο τηςέρευνας για την laquoκλιματική αλλαγήraquo

Πηγές wwwtelegraphcouknewsnewstopicshowaboutthat2274995Cow-farts-collected-in-plastic-tank-for-global-warming-studyhtml blogstelegraphcoukfinancetheasiafile8718878Plugging

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 11

Τι ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες στηΔιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(IPCC)

Από την επίσημηανακοίνωση laquoΤο Νόμπελ Ειρήνης2007 απονεμήθηκεαπό κοινού στο IPCCκαι τον Al Gore laquoγιατις προσπάθειές τουςνα δημιουργήσουνκαι να διαδώσουνευρύτερη γνώση γιατην ανθρωπογενήκλιματική αλλαγή καινα θέσουν τις βάσειςγια τα αναγκαίαμέτρα για νααντιμετωπιστεί αυτήη αλλαγήraquo

Πηγή Joanne Nova joannenovacomauglobal-warming

Πηγή wwwnobelprizeorgnobel_prizespeacelaureates2007

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 3

1800 1840 1880 1920 1960 2000

Year

4

3

2

1

0

Fre

qu

en

cy (

pe

r m

illio

n)

Πότε laquoεφευρέθηκεraquo η laquoκλιματική αλλαγήraquo

Συχνότητα αναφορών σε αντίστροφη σχέσημε τη σπουδαιότητα του προβλήματος

Πηγή Koutsoyiannis (2011b) Δεδομένα και οπτικοποίηση [Google Labs](360 δισεκατομμύρια λέξεις σε 33 εκατομμύρια βιβλία που δημοσιεύτηκαν μετά το 1800)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 4

1800 1840 1880 1920 1960 2000

Year

10

8

6

4

2

0

Fre

qu

en

cy (

pe

r b

illio

n)

Καμιά εμφάνιση των λέξεων ldquofavorablerdquo ldquopositiverdquo και ldquobeneficialrdquo

Αποτελεί η laquoκλιματική αλλαγήraquo απειλή

Πηγή Koutsoyiannis (2011b) Δεδομένα και οπτικοποίηση [Google labs]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 5

Είναι ο τρόμος η απάντηση στις απειλές

Πρώτο βραβείοσε διαγωνισμόπαιδιών στοπλαίσιο τουσυνεδρίου τηςIUGG (2011) στηΜελβούρνη(Φωτογραφία Δ Κουτσογιάννηςμε το κινητότηλέφωνο)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 6

Ποιοι είναι οι παγκόσμιοι πρωταθλητές στοντρόμο της κλιματικής αλλαγής

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ

ΜΕΤΡΙΟΙ

ΟΥΡΑΓΟΙ

Πηγήwwwgallupcompoll147203Fewer-Americans-Europeans-View-Global-Warming-Threataspx2

Ερώτημα Πόσο σημαντικήαπειλή για σας και τηνοικογένειά σας η είναιlaquoυπερθέρμανση του πλανήτηraquo

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 7

Με ποια σπουδαιότητα εμφανίζεται η laquoκλιματικήαλλαγήraquo στην πολιτική ατζέντα

laquoΗ κλιματική αλλαγή έχει υπερβεί ταόρια της περιβαλλοντικής πολιτικής φτάνοντας να γίνει θέμα παγκόσμιαςπολιτικής οικονομίας και ασφάλειας και το επίκεντρο της πολυμερούςσυνεργασίας σε αυτούς και άλλουςτομείςraquo

Πηγή United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 8

Ποιες οικονομικές διαστάσεις έχει η laquoεπιχείρησηκλιματική αλλαγήraquo

Πη

γές

gw

b1

1c

om

w

ww

go

og

lec

om

ho

ste

dn

ew

sa

fpa

rtic

le

ALe

qM

5jG

ZN

1C

rEd

VFa

1p

IAt0

eyA

En

qQ

O1

Q

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 9

Ποιες είναι οιοικονομικές διαστάσειςτης Έρευνας καιΤεχνολογίας για τηνlaquoκλιματική αλλαγήraquo

Μόνο στις ΗΠΑ τηνπερίοδο 1989-2009 διατέθηκαν $79 δισ σεΕampΤ για την κλιματικήαλλαγή (Nova 2009)

Για σύγκριση τοManhattan Project (1939-45) χρηματοδοτήθηκε με$2 δισ που ισοδυναμούνμε ~$30 δισ σημερινά(Greenberg 2003)

Πηγή joannenovacomau201110map

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 10

Πόσο ευρύ είναι το επιστημονικό πεδίο τηςέρευνας για την laquoκλιματική αλλαγήraquo

Πηγές wwwtelegraphcouknewsnewstopicshowaboutthat2274995Cow-farts-collected-in-plastic-tank-for-global-warming-studyhtml blogstelegraphcoukfinancetheasiafile8718878Plugging

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 11

Τι ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες στηΔιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(IPCC)

Από την επίσημηανακοίνωση laquoΤο Νόμπελ Ειρήνης2007 απονεμήθηκεαπό κοινού στο IPCCκαι τον Al Gore laquoγιατις προσπάθειές τουςνα δημιουργήσουνκαι να διαδώσουνευρύτερη γνώση γιατην ανθρωπογενήκλιματική αλλαγή καινα θέσουν τις βάσειςγια τα αναγκαίαμέτρα για νααντιμετωπιστεί αυτήη αλλαγήraquo

Πηγή Joanne Nova joannenovacomauglobal-warming

Πηγή wwwnobelprizeorgnobel_prizespeacelaureates2007

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 4

1800 1840 1880 1920 1960 2000

Year

10

8

6

4

2

0

Fre

qu

en

cy (

pe

r b

illio

n)

Καμιά εμφάνιση των λέξεων ldquofavorablerdquo ldquopositiverdquo και ldquobeneficialrdquo

Αποτελεί η laquoκλιματική αλλαγήraquo απειλή

Πηγή Koutsoyiannis (2011b) Δεδομένα και οπτικοποίηση [Google labs]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 5

Είναι ο τρόμος η απάντηση στις απειλές

Πρώτο βραβείοσε διαγωνισμόπαιδιών στοπλαίσιο τουσυνεδρίου τηςIUGG (2011) στηΜελβούρνη(Φωτογραφία Δ Κουτσογιάννηςμε το κινητότηλέφωνο)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 6

Ποιοι είναι οι παγκόσμιοι πρωταθλητές στοντρόμο της κλιματικής αλλαγής

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ

ΜΕΤΡΙΟΙ

ΟΥΡΑΓΟΙ

Πηγήwwwgallupcompoll147203Fewer-Americans-Europeans-View-Global-Warming-Threataspx2

Ερώτημα Πόσο σημαντικήαπειλή για σας και τηνοικογένειά σας η είναιlaquoυπερθέρμανση του πλανήτηraquo

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 7

Με ποια σπουδαιότητα εμφανίζεται η laquoκλιματικήαλλαγήraquo στην πολιτική ατζέντα

laquoΗ κλιματική αλλαγή έχει υπερβεί ταόρια της περιβαλλοντικής πολιτικής φτάνοντας να γίνει θέμα παγκόσμιαςπολιτικής οικονομίας και ασφάλειας και το επίκεντρο της πολυμερούςσυνεργασίας σε αυτούς και άλλουςτομείςraquo

Πηγή United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 8

Ποιες οικονομικές διαστάσεις έχει η laquoεπιχείρησηκλιματική αλλαγήraquo

Πη

γές

gw

b1

1c

om

w

ww

go

og

lec

om

ho

ste

dn

ew

sa

fpa

rtic

le

ALe

qM

5jG

ZN

1C

rEd

VFa

1p

IAt0

eyA

En

qQ

O1

Q

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 9

Ποιες είναι οιοικονομικές διαστάσειςτης Έρευνας καιΤεχνολογίας για τηνlaquoκλιματική αλλαγήraquo

Μόνο στις ΗΠΑ τηνπερίοδο 1989-2009 διατέθηκαν $79 δισ σεΕampΤ για την κλιματικήαλλαγή (Nova 2009)

Για σύγκριση τοManhattan Project (1939-45) χρηματοδοτήθηκε με$2 δισ που ισοδυναμούνμε ~$30 δισ σημερινά(Greenberg 2003)

Πηγή joannenovacomau201110map

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 10

Πόσο ευρύ είναι το επιστημονικό πεδίο τηςέρευνας για την laquoκλιματική αλλαγήraquo

Πηγές wwwtelegraphcouknewsnewstopicshowaboutthat2274995Cow-farts-collected-in-plastic-tank-for-global-warming-studyhtml blogstelegraphcoukfinancetheasiafile8718878Plugging

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 11

Τι ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες στηΔιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(IPCC)

Από την επίσημηανακοίνωση laquoΤο Νόμπελ Ειρήνης2007 απονεμήθηκεαπό κοινού στο IPCCκαι τον Al Gore laquoγιατις προσπάθειές τουςνα δημιουργήσουνκαι να διαδώσουνευρύτερη γνώση γιατην ανθρωπογενήκλιματική αλλαγή καινα θέσουν τις βάσειςγια τα αναγκαίαμέτρα για νααντιμετωπιστεί αυτήη αλλαγήraquo

Πηγή Joanne Nova joannenovacomauglobal-warming

Πηγή wwwnobelprizeorgnobel_prizespeacelaureates2007

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 5

Είναι ο τρόμος η απάντηση στις απειλές

Πρώτο βραβείοσε διαγωνισμόπαιδιών στοπλαίσιο τουσυνεδρίου τηςIUGG (2011) στηΜελβούρνη(Φωτογραφία Δ Κουτσογιάννηςμε το κινητότηλέφωνο)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 6

Ποιοι είναι οι παγκόσμιοι πρωταθλητές στοντρόμο της κλιματικής αλλαγής

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ

ΜΕΤΡΙΟΙ

ΟΥΡΑΓΟΙ

Πηγήwwwgallupcompoll147203Fewer-Americans-Europeans-View-Global-Warming-Threataspx2

Ερώτημα Πόσο σημαντικήαπειλή για σας και τηνοικογένειά σας η είναιlaquoυπερθέρμανση του πλανήτηraquo

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 7

Με ποια σπουδαιότητα εμφανίζεται η laquoκλιματικήαλλαγήraquo στην πολιτική ατζέντα

laquoΗ κλιματική αλλαγή έχει υπερβεί ταόρια της περιβαλλοντικής πολιτικής φτάνοντας να γίνει θέμα παγκόσμιαςπολιτικής οικονομίας και ασφάλειας και το επίκεντρο της πολυμερούςσυνεργασίας σε αυτούς και άλλουςτομείςraquo

Πηγή United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 8

Ποιες οικονομικές διαστάσεις έχει η laquoεπιχείρησηκλιματική αλλαγήraquo

Πη

γές

gw

b1

1c

om

w

ww

go

og

lec

om

ho

ste

dn

ew

sa

fpa

rtic

le

ALe

qM

5jG

ZN

1C

rEd

VFa

1p

IAt0

eyA

En

qQ

O1

Q

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 9

Ποιες είναι οιοικονομικές διαστάσειςτης Έρευνας καιΤεχνολογίας για τηνlaquoκλιματική αλλαγήraquo

Μόνο στις ΗΠΑ τηνπερίοδο 1989-2009 διατέθηκαν $79 δισ σεΕampΤ για την κλιματικήαλλαγή (Nova 2009)

Για σύγκριση τοManhattan Project (1939-45) χρηματοδοτήθηκε με$2 δισ που ισοδυναμούνμε ~$30 δισ σημερινά(Greenberg 2003)

Πηγή joannenovacomau201110map

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 10

Πόσο ευρύ είναι το επιστημονικό πεδίο τηςέρευνας για την laquoκλιματική αλλαγήraquo

Πηγές wwwtelegraphcouknewsnewstopicshowaboutthat2274995Cow-farts-collected-in-plastic-tank-for-global-warming-studyhtml blogstelegraphcoukfinancetheasiafile8718878Plugging

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 11

Τι ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες στηΔιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(IPCC)

Από την επίσημηανακοίνωση laquoΤο Νόμπελ Ειρήνης2007 απονεμήθηκεαπό κοινού στο IPCCκαι τον Al Gore laquoγιατις προσπάθειές τουςνα δημιουργήσουνκαι να διαδώσουνευρύτερη γνώση γιατην ανθρωπογενήκλιματική αλλαγή καινα θέσουν τις βάσειςγια τα αναγκαίαμέτρα για νααντιμετωπιστεί αυτήη αλλαγήraquo

Πηγή Joanne Nova joannenovacomauglobal-warming

Πηγή wwwnobelprizeorgnobel_prizespeacelaureates2007

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 6

Ποιοι είναι οι παγκόσμιοι πρωταθλητές στοντρόμο της κλιματικής αλλαγής

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ

ΜΕΤΡΙΟΙ

ΟΥΡΑΓΟΙ

Πηγήwwwgallupcompoll147203Fewer-Americans-Europeans-View-Global-Warming-Threataspx2

Ερώτημα Πόσο σημαντικήαπειλή για σας και τηνοικογένειά σας η είναιlaquoυπερθέρμανση του πλανήτηraquo

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 7

Με ποια σπουδαιότητα εμφανίζεται η laquoκλιματικήαλλαγήraquo στην πολιτική ατζέντα

laquoΗ κλιματική αλλαγή έχει υπερβεί ταόρια της περιβαλλοντικής πολιτικής φτάνοντας να γίνει θέμα παγκόσμιαςπολιτικής οικονομίας και ασφάλειας και το επίκεντρο της πολυμερούςσυνεργασίας σε αυτούς και άλλουςτομείςraquo

Πηγή United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 8

Ποιες οικονομικές διαστάσεις έχει η laquoεπιχείρησηκλιματική αλλαγήraquo

Πη

γές

gw

b1

1c

om

w

ww

go

og

lec

om

ho

ste

dn

ew

sa

fpa

rtic

le

ALe

qM

5jG

ZN

1C

rEd

VFa

1p

IAt0

eyA

En

qQ

O1

Q

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 9

Ποιες είναι οιοικονομικές διαστάσειςτης Έρευνας καιΤεχνολογίας για τηνlaquoκλιματική αλλαγήraquo

Μόνο στις ΗΠΑ τηνπερίοδο 1989-2009 διατέθηκαν $79 δισ σεΕampΤ για την κλιματικήαλλαγή (Nova 2009)

Για σύγκριση τοManhattan Project (1939-45) χρηματοδοτήθηκε με$2 δισ που ισοδυναμούνμε ~$30 δισ σημερινά(Greenberg 2003)

Πηγή joannenovacomau201110map

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 10

Πόσο ευρύ είναι το επιστημονικό πεδίο τηςέρευνας για την laquoκλιματική αλλαγήraquo

Πηγές wwwtelegraphcouknewsnewstopicshowaboutthat2274995Cow-farts-collected-in-plastic-tank-for-global-warming-studyhtml blogstelegraphcoukfinancetheasiafile8718878Plugging

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 11

Τι ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες στηΔιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(IPCC)

Από την επίσημηανακοίνωση laquoΤο Νόμπελ Ειρήνης2007 απονεμήθηκεαπό κοινού στο IPCCκαι τον Al Gore laquoγιατις προσπάθειές τουςνα δημιουργήσουνκαι να διαδώσουνευρύτερη γνώση γιατην ανθρωπογενήκλιματική αλλαγή καινα θέσουν τις βάσειςγια τα αναγκαίαμέτρα για νααντιμετωπιστεί αυτήη αλλαγήraquo

Πηγή Joanne Nova joannenovacomauglobal-warming

Πηγή wwwnobelprizeorgnobel_prizespeacelaureates2007

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 7

Με ποια σπουδαιότητα εμφανίζεται η laquoκλιματικήαλλαγήraquo στην πολιτική ατζέντα

laquoΗ κλιματική αλλαγή έχει υπερβεί ταόρια της περιβαλλοντικής πολιτικής φτάνοντας να γίνει θέμα παγκόσμιαςπολιτικής οικονομίας και ασφάλειας και το επίκεντρο της πολυμερούςσυνεργασίας σε αυτούς και άλλουςτομείςraquo

Πηγή United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 8

Ποιες οικονομικές διαστάσεις έχει η laquoεπιχείρησηκλιματική αλλαγήraquo

Πη

γές

gw

b1

1c

om

w

ww

go

og

lec

om

ho

ste

dn

ew

sa

fpa

rtic

le

ALe

qM

5jG

ZN

1C

rEd

VFa

1p

IAt0

eyA

En

qQ

O1

Q

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 9

Ποιες είναι οιοικονομικές διαστάσειςτης Έρευνας καιΤεχνολογίας για τηνlaquoκλιματική αλλαγήraquo

Μόνο στις ΗΠΑ τηνπερίοδο 1989-2009 διατέθηκαν $79 δισ σεΕampΤ για την κλιματικήαλλαγή (Nova 2009)

Για σύγκριση τοManhattan Project (1939-45) χρηματοδοτήθηκε με$2 δισ που ισοδυναμούνμε ~$30 δισ σημερινά(Greenberg 2003)

Πηγή joannenovacomau201110map

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 10

Πόσο ευρύ είναι το επιστημονικό πεδίο τηςέρευνας για την laquoκλιματική αλλαγήraquo

Πηγές wwwtelegraphcouknewsnewstopicshowaboutthat2274995Cow-farts-collected-in-plastic-tank-for-global-warming-studyhtml blogstelegraphcoukfinancetheasiafile8718878Plugging

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 11

Τι ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες στηΔιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(IPCC)

Από την επίσημηανακοίνωση laquoΤο Νόμπελ Ειρήνης2007 απονεμήθηκεαπό κοινού στο IPCCκαι τον Al Gore laquoγιατις προσπάθειές τουςνα δημιουργήσουνκαι να διαδώσουνευρύτερη γνώση γιατην ανθρωπογενήκλιματική αλλαγή καινα θέσουν τις βάσειςγια τα αναγκαίαμέτρα για νααντιμετωπιστεί αυτήη αλλαγήraquo

Πηγή Joanne Nova joannenovacomauglobal-warming

Πηγή wwwnobelprizeorgnobel_prizespeacelaureates2007

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 8

Ποιες οικονομικές διαστάσεις έχει η laquoεπιχείρησηκλιματική αλλαγήraquo

Πη

γές

gw

b1

1c

om

w

ww

go

og

lec

om

ho

ste

dn

ew

sa

fpa

rtic

le

ALe

qM

5jG

ZN

1C

rEd

VFa

1p

IAt0

eyA

En

qQ

O1

Q

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 9

Ποιες είναι οιοικονομικές διαστάσειςτης Έρευνας καιΤεχνολογίας για τηνlaquoκλιματική αλλαγήraquo

Μόνο στις ΗΠΑ τηνπερίοδο 1989-2009 διατέθηκαν $79 δισ σεΕampΤ για την κλιματικήαλλαγή (Nova 2009)

Για σύγκριση τοManhattan Project (1939-45) χρηματοδοτήθηκε με$2 δισ που ισοδυναμούνμε ~$30 δισ σημερινά(Greenberg 2003)

Πηγή joannenovacomau201110map

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 10

Πόσο ευρύ είναι το επιστημονικό πεδίο τηςέρευνας για την laquoκλιματική αλλαγήraquo

Πηγές wwwtelegraphcouknewsnewstopicshowaboutthat2274995Cow-farts-collected-in-plastic-tank-for-global-warming-studyhtml blogstelegraphcoukfinancetheasiafile8718878Plugging

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 11

Τι ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες στηΔιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(IPCC)

Από την επίσημηανακοίνωση laquoΤο Νόμπελ Ειρήνης2007 απονεμήθηκεαπό κοινού στο IPCCκαι τον Al Gore laquoγιατις προσπάθειές τουςνα δημιουργήσουνκαι να διαδώσουνευρύτερη γνώση γιατην ανθρωπογενήκλιματική αλλαγή καινα θέσουν τις βάσειςγια τα αναγκαίαμέτρα για νααντιμετωπιστεί αυτήη αλλαγήraquo

Πηγή Joanne Nova joannenovacomauglobal-warming

Πηγή wwwnobelprizeorgnobel_prizespeacelaureates2007

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 9

Ποιες είναι οιοικονομικές διαστάσειςτης Έρευνας καιΤεχνολογίας για τηνlaquoκλιματική αλλαγήraquo

Μόνο στις ΗΠΑ τηνπερίοδο 1989-2009 διατέθηκαν $79 δισ σεΕampΤ για την κλιματικήαλλαγή (Nova 2009)

Για σύγκριση τοManhattan Project (1939-45) χρηματοδοτήθηκε με$2 δισ που ισοδυναμούνμε ~$30 δισ σημερινά(Greenberg 2003)

Πηγή joannenovacomau201110map

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 10

Πόσο ευρύ είναι το επιστημονικό πεδίο τηςέρευνας για την laquoκλιματική αλλαγήraquo

Πηγές wwwtelegraphcouknewsnewstopicshowaboutthat2274995Cow-farts-collected-in-plastic-tank-for-global-warming-studyhtml blogstelegraphcoukfinancetheasiafile8718878Plugging

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 11

Τι ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες στηΔιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(IPCC)

Από την επίσημηανακοίνωση laquoΤο Νόμπελ Ειρήνης2007 απονεμήθηκεαπό κοινού στο IPCCκαι τον Al Gore laquoγιατις προσπάθειές τουςνα δημιουργήσουνκαι να διαδώσουνευρύτερη γνώση γιατην ανθρωπογενήκλιματική αλλαγή καινα θέσουν τις βάσειςγια τα αναγκαίαμέτρα για νααντιμετωπιστεί αυτήη αλλαγήraquo

Πηγή Joanne Nova joannenovacomauglobal-warming

Πηγή wwwnobelprizeorgnobel_prizespeacelaureates2007

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 10

Πόσο ευρύ είναι το επιστημονικό πεδίο τηςέρευνας για την laquoκλιματική αλλαγήraquo

Πηγές wwwtelegraphcouknewsnewstopicshowaboutthat2274995Cow-farts-collected-in-plastic-tank-for-global-warming-studyhtml blogstelegraphcoukfinancetheasiafile8718878Plugging

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 11

Τι ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες στηΔιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(IPCC)

Από την επίσημηανακοίνωση laquoΤο Νόμπελ Ειρήνης2007 απονεμήθηκεαπό κοινού στο IPCCκαι τον Al Gore laquoγιατις προσπάθειές τουςνα δημιουργήσουνκαι να διαδώσουνευρύτερη γνώση γιατην ανθρωπογενήκλιματική αλλαγή καινα θέσουν τις βάσειςγια τα αναγκαίαμέτρα για νααντιμετωπιστεί αυτήη αλλαγήraquo

Πηγή Joanne Nova joannenovacomauglobal-warming

Πηγή wwwnobelprizeorgnobel_prizespeacelaureates2007

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 11

Τι ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες στηΔιακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή(IPCC)

Από την επίσημηανακοίνωση laquoΤο Νόμπελ Ειρήνης2007 απονεμήθηκεαπό κοινού στο IPCCκαι τον Al Gore laquoγιατις προσπάθειές τουςνα δημιουργήσουνκαι να διαδώσουνευρύτερη γνώση γιατην ανθρωπογενήκλιματική αλλαγή καινα θέσουν τις βάσειςγια τα αναγκαίαμέτρα για νααντιμετωπιστεί αυτήη αλλαγήraquo

Πηγή Joanne Nova joannenovacomauglobal-warming

Πηγή wwwnobelprizeorgnobel_prizespeacelaureates2007

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 12

Ποιος θα μας σώσει απrsquo τους σωτήρες

Στις 17112011 διέρρευσανδιάφορα αρχεία και ηλεκτρονικάμηνύματα των πρωταγωνιστώνστην έρευνα της laquoκλιματικήςαλλαγήςraquo και ξέσπασε τοσκάνδαλο laquoClimategateraquo

Χαρακτηριστικά αποσπάσματααπό ηλεκτρονικά μηνύματα

laquoΑν μη τι άλλο θα ήθελα ναδω την κλιματική αλλαγή νασυμβεί έτσι ώστε η επιστήμη[ποια] να αποδειχθεί σωστή ανεξάρτητα από τιςσυνέπειεςraquo

laquoΠροσπάθησα σκληρά ναεξισορροπήσω τις ανάγκες τηςεπιστήμης και του IPCC πουδεν ταυτίζονταν πάνταraquo Πηγή pielkeclimatesciwordpresscom20091124

beware-saviors

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Μέρος Β Επιστημονικό πλαίσιο

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 14

Τι είναι κλίμα (Προέλευση του όρου)

κλίμα [ι^ cf Scymn521] ατος τό (κλίνω) A inclination slope ofground ldquoἑκάτερον τὸ κ τῶν ὀρῶνrdquo Plb2163 ldquoἡ πόλις τῷ ὅλῳ κ τέτραπται πρὸς τὰς ἄρκτουςrdquo Id761 etc scarp ApollodPoliorc1407

II = ἔγκλιμα 12 ldquoτοῦ κόσμουrdquo Hipparch1222 cf Gem1612 Cleom12

2 terrestrial latitude latitudes region ldquoτὸ μεσημβρινὸν κrdquoDH19 ldquoτὸ ὑπάρκτιον κrdquo PluMar11 τὰ πρὸς μεσημβρίανκ the southern regions Plb5446 cf 1013 Str1110 AP997 (Alph) Ath12523e VettVal614 etc ldquoκ οὐρανοῦrdquo Hdn2114

3 direction cardinal point τὰ τέτταρα κ (viz N S E W) Str10212 Gp1111 cf IsidEtym1313 ldquoτὸ νότιον κ τοῦκόσμουrdquo Plu2365b ldquoκατὰ τὸ βόρειον κrdquo AristMu392a3

4 seven latitudinal strips in the ldquoοἰκουμένηrdquo on which thelongest day ranged by halfhour intervals from 13 to 16hours Eratosth ap Scymn113 Id ap Str2135 2534 Gem558 1617 Posidon ap Proclin Ti3125 D (cf eund ap Cleom110) Id ap Str621 Marin ap PtolGeog11581171 IdAlm212 al CatCodAstr8(4)37

5 seven astrological zones corresponding to Nos 3-6 ofldquoκλίμαrdquo 114 NechFr5 al Vett Val2233 al Firmic2112

III metaph inclination propensity ArrEpict21520 IV fall ἑπταετεῖ κλίματι by death at seven years of age IG142431 V Gramm inflected form AD Adv17325 VI = ὑπόδημα Hsch cf κλείματα

Ο όρος είναι τηςελληνιστικής εποχής (2ος

αιώνας πΧ)

Ετυμολογείται από τοlaquoκλίνωraquo και σχετίζεται μετην κλίση των ακτίνων τουήλιου

Αποδίδεται στοναστρονόμο Ίππαρχο

Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γησε αντίστοιχες ζώνεςγεωγραφικού πλάτους

Χρησιμοποίησε ως βάσητη μέγιστη διάρκειαημέρας στον κάθε τόπο(από 13 μέχρι 19 ώρες)

H G Liddell amp R Scott A Greek-English Lexicon

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 15

Τι είναι κλίμα (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί) laquoΚλίμα Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών Το κλίμα που

λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια 1000 χρόνια) μπορείνα είναι διαφορετικόraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλίμα Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα-υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλουςμέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών τωνποσοτήτωνraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society amsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate1]

Παρατήρηση 1 Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμόεσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (πχ μήνας ήτουλάχιστον 30 έτη)

Παρατήρηση 2 Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεταιεπίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας)

Ερώτηση 1 Γιατί laquoτουλάχιστον 30 έτηraquo Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο [Απάντηση κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όροςσταθεροποιείται mdash εκτός και αν υπάρξει laquoκλιματική αλλαγήraquo]

Ερώτηση 2 Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια[Προφανής απάντηση Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιάέχει διαφορετικό μέσο όρο]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 16

Τι είναι laquoκλιματική αλλαγήraquo laquoΚλιματική αλλαγή Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για

διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σεφυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγουςraquo [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι τηςΑμερικανικής NOAA wwwcpcnoaagovproductsoutreachglossaryshtml]

laquoΚλιματική αλλαγή Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικάχαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία η πίεση ήοι άνεμοιraquo που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότεροraquo [Ορισμός πουδίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Societyamsglossaryallenpresscomglossarysearchid=climate-change1]

Ερώτηση 1 Τι σημαίνει laquoμη-τυχαίαraquo και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μητυχαίο

Ερώτηση 2 Τι σημαίνει laquoσυστηματικήraquo και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες

Ερώτηση 3 Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για laquoδιάρκεια μερικών δεκαετιών ήμεγαλύτερηraquo όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια Θαμπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή πουχρειάζεται για να οριστεί το κλίμα

Ερώτηση 4 Τι νόημα έχει ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo την ώρα που γνωρίζουμε ότιτο κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία

Συμπέρασμα Ο όρος laquoκλιματική αλλαγήraquo μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιοτης επιστήμης ως πλεονασμόςπεριττολογία και μάλιστα ασαφής Ο όρος είναιαπλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο-οικονομικούς σκοπούς

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 17

Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας γιατην laquoκλιματική αλλαγήraquo Η συγκέντρωση CO2 στην

ατμόσφαιρα αυξάνεται Η αύξηση αποδίδεται στις

καύσεις ορυκτώνκαυσίμων

Το CO2 είναι αέριοθερμοκηπίου

Αλλά Χωρίς το φαινόμενο

θερμοκηπίου η Γη θαήταν μια laquoχιονόμπαλαraquo

Η συμμετοχή των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτωνστις εκπομπές CO2 είναιμικρή (~25)

Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (τοισχυρότερο είναι οιυδρατμοί)

Παρόλο που ηθερμοκρασίασυσχετίζεται με τησυγκέντρωση CO2 δενέχει διευκρινιστεί ποιοείναι το αίτιο και ποιο τοαιτιατό

Πηγή wwwesrlnoaagovgmdweb

dataccggtrendsco2_data_mlopng

Σημείωση Ο χρόνος παραμονής του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μικρός(20 χρόνια ενώ το O2 έχει χρόνο παραμονής 4000 χρόνια) Οι γεωχημικοί κύκλοι του άνθρακα έχουν μελετηθεί από τον James C G Walker ομότιμο καθηγητή στο University of Michigan (βλ Walker 1994)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 18

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 1 Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία

Πηγή [UAH]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 19

Τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας κατάμερικά δέκατα του βαθμού

Richard S Lindzen

(Καθηγητής

Μετεωρολογίας

στο ΜΙΤ)

Πηγή Lidzen (2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 20

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 2 Πόσο λιώνουν οι πάγοι στους πολικές θάλασσες

Πηγή wwwclimate4youcomimagesNSIDC20GlobalArcticAntarctic20SeaIceAreagif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 21

Πως στοιχειοθετείται η laquoκλιματική αλλαγήraquo 3 Πόσο έχει αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας

Πηγή Holgate (2007)

Πηγή wwwglobalwarmingartcom

images11dPost-

Glacial_Sea_Levelpng

Πηγή University of Colorado

climate4youcomimagesUnivColorado20Mean

SeaLevelSince199220With1yrRunningAveragegif

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 22

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα

-15

-05

05

15

25

35

01000200030004000500060007000800090001000011000

Years before present

Temperature departure (oC)

20-year scale (interpolated)500-year average2000-year average

Medieval

warm period

Little ice age

Roman climate

optimum

Minoan climate

optimum

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2] (ανακατασκευή του κλίματος από πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 23

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (2)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

05000100001500020000250003000035000400004500050000

Years before present

Temperature departure (oC)

80-year scale (interpolated)

2000-year average

8000-year average

Abrupt warming (17oC)

Abrupt cooling

(18oC)

Younger Dryas cool

period (The Big Freeze)

Last glacial Transient Interglacial

Πηγή Koutsoyiannis et al (2009) από τα δεδομένα [GISP2]

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 24

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (3)

-14

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

0100000200000300000400000500000600000700000800000

Years before present

Temperature departure from m

ost recent value ( oC)

50-year scale 2000-year average 10000-year average

Πηγή Koutsoyiannis (2008) από τα δεδομένα [EPICA] (ανακατασκευασμένο κλίμα της Ανταρκτικής)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 25

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (4)

-45

-43

-41

-39

-37

-35

012345678910

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Taylor Dome

-50

-48

-46

-44

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

0102030405060708090100

δ1

8Ο

Thousand Years BP

GRIP

-2

-15

-1

-05

0

05

1

15

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

δT

Year

CRU amp NSSTC

-15

-1

-05

0

05

1

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

δT

Year

Moberg amp Lohle

-10

-5

0

5

10

15

050100150200250300350400450500

δΤ

Million Years BP

Veizer

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

0100200300400500600700800

T (

oC

)

Thousand Years BP

EPICA

0

1

2

3

4

5

05101520253035404550

δ1

8Ο

Million Years BP

Zachos

-15

-1

-05

0

05

1

05001000150020002500

δ1

8Ο

Thousand Years BP

Huybers

Πηγή Markonis and Koutsoyiannis (2011) Πηγές δεδομένων όπως στον Πίνακα Αναφορών

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 26

Πότε άρχισε να αλλάζει το κλίμα (5)

-80

-60

-40

-20

00

20

40

60

80

100

120

050100150200250300350400450500550

Veizer dO18 Isotopes Short Gaussian Smooth

Veizer dO18 Isotopes Long Polyfit Smooth

Millions of Years

Cretaceous Hothouse

Permian-Pangea Hothouse

Eocene Maximum

Antarctic Glaciation

Recent Ice Ages

Mini-Jurassic Ice Age

Carboniferous Ice AgeOrdovician Ice Age

Snowball Earth

Devonian Warm Period

Te

mp

era

ture

dif

fere

nce

fro

m la

test

va

lue

Millions of years before present

Ανακατασκευή κλίματος [Veizer] βασισμένη σε ισότοπα οξυγόνου (δ18O) σε ιζήματα μετά από προσαρμογή

βλ και Markonis and Koutsoyiannis (2011)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 27

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων στάθμης ποταμών

Το Νιλόμετρο στοΝησί Roda το νερότου Νείλου έφτανεεκεί μέσω τριώνσηράγγωνδυνατότητα μέτρησηςστάθμης μέχρι 92 m

(Πηγή Koutsoyiannis 2011aΦωτογραφίες ΆρηςΓεωργακάκος)

0

2

4

6

8

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300

Year AD

Minim

um w

ater level (m

)

Annual

30-year average

Ετήσια ελάχιστη στάθμη τουΝείλου (663 χρόνια)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 28

Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομέναυδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών

Η λίμνη Victoria είναι ημεγαλύτερη στον κόσμοτροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί τηνπηγή του ΛευκούΝείλου

Το σύγχρονο δείγμαμετρήσεων (gt 1 αιώνας) δείχνει τεράστιεςαλλαγές

Ανακατασκευές γιαπαρελθούσες χιλιετίεςαπό πυρήνες ιζημάτων(Stager et al 2011)δείχνουν ότι η λίμνηυπήρξε ακόμη και ξερήγια αιώνες

13 00014 00015 00016 00017 00018 00019 00020 000

high

low

dry

Years before present

dry

Πηγή Sutcliffe and Petersen (2007)

Πηγή Stager et al (2011) μετά από προσαρμογή

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 29

Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής

Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύοδιαφορετικές διαδρομές τη στατιστική και τη βασισμένη σεκλιματικά μοντέλα

H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία (όπως έχει δεχτεί στιςεργασίες των Koutsoyiannis 2003 Cohn and Lins 2005 καιKoutsoyiannis and Montanari 2007) είναι εσφαλμένη ενώ μιαορθότερη μεθοδολογία βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική(ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος

Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπωςέχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al 2008 Anagnostopoulos et al 2010 Koutsoyiannis et al 2011 καιTsaknias et al 2011) είναι προβληματική γιατί τααποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέσημε την πραγματικότητα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 30

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων

Το IPCC (2007) συμπέρανε ότιείναι πιθανό ότι η αύξηση τηςθερμοκρασίας τα τελευταία 50χρόνια είναι ανθρωπογενής Χωρίς να λάβουν υπόψη τιςανθρωπογενείς επιδράσεις ταμοντέλα τους δεν μπορούν νααναπαράγουν την ιστορικήεξέλιξη της θερμοκρασίας ενώαν τις λάβουν υπόψη τακαταφέρνουν

Μήπως όμως τα μοντέλα απλώςδεν είναι αρκετά καλά

Μπορούν να αναπαράγουν τηνπτώση της θερμοκρασίας τηδεκαετία του 1940

Τι συνέβη τη δεκαετία του 1900mdash γιατί το IPCC δεν τηνεμφανίζει στο διάγραμμα

Μήπως τα μοντέλα τακατάφεραν καλύτερα τηδεκαετία μετά το 2010Πηγή IPCC (2007 Figure SPM4 ndash αναπαραγωγή μέρους)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 31

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (2)Στη μελέτη των Koutsoyiannis et al (2008) ελέγχθηκαν 3 κλιματικά μοντέλα του IPCC AR4 και τρία του IPCC TAR σε 8 θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με την πραγματικότητα

170

175

180

185

190

195

200

205

210

215

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2010

Temperature (

oC)

Observed CGCM3-A2

PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-15

-10

-05

00

05

10

15

20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

SPRIN

GS

Temperature DT (

oC)

Climatic models

Observations

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

-20

COLFAX

VANCUVER

ALBANY

MANAUS

ATHENS

KHARTOUM

MATSUMOTO

ALIC

E

SPRIN

GS

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνθερμοκρασιών στην πόλη Albany (Georgia USA) με αποτελέσματα τριών κλιματικώνμοντέλων του IPCC AR4

Παρατηρημένες αλλαγές στην κλιματικήθερμοκρασία (κυλιόμενη μέση τιμή 30ετών) σε σύγκριση με αυτές πουπροβλέπουν τα μοντέλα για τον 20ο αιώνα

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 32

Ποιες είναι οι επιδόσεις των κλιματικών μοντέλων (3)Στη μελέτη των Anagnostopoulos et al (2010) επεκτάθηκε η διερεύνηση τωνKoutsoyiannis et al (2008) σε 55 επιπλέον θέσεις ελέγχου που είχαν μεγάλες (gt 100 χρόνια) χρονοσειρές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης και παράλληλα επεκτάθηκε ημέθοδος με επιφανειακή ολοκλήρωση στο σύνολο των ΗΠΑ όπου υπήρχε πυκνόδίκτυο δεδομένων Βρέθηκε ξανά ότι τα αποτελέσματα των μοντέλων είναι πολύμακριά απrsquo την πραγματικότητα

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςθερμοκρασίας στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC TAR

Συγκρίσεις των παρατηρημένωνεπιφανειακά μέσων τιμών τηςβροχόπτωσης στις ΗΠΑ με αποτελέσματατριών κλιματικών μοντέλων του IPCC AR4

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Annual precipitation (mm)

Observed CGCM3-20C3M-T47 PCM-20C3M ECHAM5-20C3M

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

An

nu

al p

reci

pit

ati

on

(m

m)

10

11

12

13

14

15

16

17

Observed CGCM2-A2 HADCM3-A2 ECHAM4-GG

1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010

Me

an

an

nu

al t

em

pe

ratu

re (

degC)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 33

Ποιες είναι οι επιδόσεις τωνκλιματικών μοντέλων (4)Στη μελέτη των Tsaknias et al (2011) ελέγχθηκαν ως προς τηναναπαραγωγή των ακραίωνφαινομένων 3 κλιματικά μοντέλα τουIPCC AR4 σε 8 θέσεις ελέγχου στηΜεσόγειο που είχαν μεγάλεςχρονοσειρές θερμοκρασίας καιβροχόπτωσης

Βρέθηκε ότι τα αποτελέσματα τωνμοντέλων είναι άσχετα με τηνπραγματικότητα Ειδικότερα ταμοντέλα υπεκτιμούν σοβαρά τομέγεθος των ακραίων φαινομένων

Συγκρίσεις της πιθανοτικής κατανομήςακραίων βροχοπτώσεων όπωςπροκύπτουν αφενός από μετρήσεις καιαφετέρου από αποτελέσματα μοντέλωνΣημείωση στο διάγραμμα δεν έχει γίνειαναγωγή των σημειακών τιμών πουαναφέρονται στις μετρήσεις σεεπιφανειακές τιμές

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 34

Μπορούμε να γνωρίζουμε τημελλοντική εξέλιξη του κλίματος

Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν νααναπαραγάγουν το γνωστό παρελθόν Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον

Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις

Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες καικαταστροφολογικές προβλέψεις

Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σεορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μΧ

Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyiannis et al 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμηκαι όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή ηδυναμική του συστήματος (βλ Koutsoyiannis 2010)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 35

Αντί συμπερασμάτων

Από την κατάθεση (17112010) σε Επιτροπή της ΑμερικανικήςΒουλής των Αντιπροσώπων του Richard S Lindzen (Professor of Meteorology at the Massachusetts Institute of TechnologymdashLead author of Chapter on Physical Climate Processes and Feedbacks of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen 2010)

Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτηαποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση Είκοσι χρόνιαεπανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιοεύλογη Το αντίθετο μάλιστα η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί ηυπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη και σεαυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλεςπεριπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης

Εν τω μεταξύ και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγήκατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζονταπρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές αν και σε αρκετές χιλιάδεςχρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 36

Αντί συμπερασμάτων (2)

Από πρόσφατη (30102011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τασυμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τονEugene Z Stakhiv (US Army Corps of EngineersmdashUS Co-Director of IJC Upper Lakes StudymdashTechnical Director UNESCO-ICIWaRMmdashCoordinatingPrincipal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports)

Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτεπεριγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος

Η ανάλυσή μας hellip δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώςλιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σεστοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση τηςδιακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων Οιεκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες γιατην περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900-2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές και το σφάλμα ήταν μέσαστα αναμενόμενα όρια Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων μεβάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 37

Γενικές αναφορές Anagnostopoulos G G D Koutsoyiannis A Christofides A Efstratiadis and N Mamassis A comparison of local and aggregated climate model outputs with

observed data Hydrological Sciences Journal 55 (7) 1094ndash1110 2010 Cohn TA and HF Lins Natures style Naturally trendy Geophysical Research Letters 32 (23) L23402 2005 Greenberg D S Science Money and Politics Political Triumph and Ethical Erosion University of Chicago Press 528 pages 2003 Holgate S J On the decadal rates of sea level change during the twentieth century Geophys Res Lett 34 L01602 doi1010292006GL028492 2007 Huard D A black eye for the Hydrological Sciences Journal Discussion of lsquoA comparison of local and aggregated climate model outputs with observed datarsquo by

GG Anagnostopoulos et al (2010 Hydrol Sci J 55 (7) 1094ndash1110) Hydrol Sci J 56(7) 1330ndash1333 2011

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) Summary for Policymakers In Climate Change 2007 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report (AR4) of the IPCC (ed by S Solomon D Qin M Manning Z Chen M Marquis K B Averyt M Tignor amp H L Miller) Cambridge University Press Cambridge UK 2007

Koutsoyiannis D Climate change the Hurst phenomenon and hydrological statistics Hydrological Sciences Journal 48 (1) 3ndash24 2003 Koutsoyiannis D Climate change as a scapegoat in water science technology and management EUREAU Workshop on Climate Changes Impact on Water

Resources with Emphasis on Potable Water Chania European Association of Water and Wastewater Services Hellenic Union of Water and Wastewater Enterprises 2008

Koutsoyiannis D A random walk on water Hydrology and Earth System Sciences 14 585ndash601 2010 Koutsoyiannis D Hurst-Kolmogorov dynamics and uncertainty Journal of the American Water Resources Association 47 (3) 481ndash495 2011a Koutsoyiannis D Hydrology and Change (Plenary lecture) IUGG 2011 Melbourne International Union of Geodesy and Geophysics 2011b Koutsoyiannis D A Efstratiadis N Mamassis and A Christofides On the credibility of climate predictions Hydrological Sciences Journal 53 (4) 671ndash684

2008 Koutsoyiannis D and A Montanari Statistical analysis of hydroclimatic time series Uncertainty and insights Water Resources Research 43 (5) W05429

doi1010292006WR005592 2007 Koutsoyiannis D A Montanari H F Lins and TA Cohn Climate hydrology and freshwater towards an interactive incorporation of hydrological experience

into climate researchmdashDISCUSSION of ldquoThe implications of projected climate change for freshwater resources and their managementrdquo Hydrological Sciences Journal 54 (2) 394ndash405 2009

Koutsoyiannis D A Christofides A Efstratiadis G G Anagnostopoulos and N Mamassis Scientific dialogue on climate is it giving black eyes or opening closed eyes Reply to ldquoA black eye for the Hydrological Sciences Journal rdquo by D Huard Hydrological Sciences Journal 56 (7) 1334ndash1339 2011

Lindzen R S Global Warming How to approach the science Testimony House Subcommittee on Science and Technology hearing on A Rational Discussion of Climate Change the Science the Evidence the Response November 17 2010

Markonis I and D Koutsoyiannis Climatic variability over time scales spanning nine orders of magnitude Connecting Milankovitch cycles with Hurst-Kolmogorov dynamics Submitted 2011

Nova J Climate Money Science and Public Policy Institute 2009 Shaffer G Long-term effectiveness and consequences of carbon dioxide sequestration Nature Geoscience 3 464 ndash 467 2010

Stager J C D B Ryves B M Chase and F S R Pausata Catastrophic drought in the Afro-Asian monsoon region during Heinrich event Science DOI 101126science1198322 2011

Sutcliffe J V and G Petersen Lake Victoria derivation of a corrected natural water level series Hydrological Sciences Journal 52 (6) 1316-1321 2007 Tsaknias D D Bouziotas A Christofides A Efstratiadis and D Koutsoyiannis Statistical comparison of observed temperature and rainfall extremes with

climate model outputs European Geosciences Union General Assembly 2011 Geophysical Research Abstracts Vol 13 Vienna EGU2011-3454 European Geosciences Union 2011 (itiantuagrendocinfo1131)

United States National Intelligence Council amp European Unionrsquos Institute for Security Studies Global Governance 2025 At a Critical Juncture 2010 (wwwfoiaciagov20252025_Global_Governancepdf)

Walker J C G Global geochemical cycles of carbon in Regulation of Atmospheric CO2 and O2 by Photosynthetic Carbon Metabolism (Ed by N E Tolbert and J Preiss) Oxford University Press New York 1994

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)

Δ Κουτσογιάννης Το κλίμα αλλάζει 38

Αναφορές σε ιστορικά και παλαιοκλιματικά δεδομένα [CRU] Brohan P J Kennedy I Harris SFB Tett and P Jones Uncertainty estimates in regional and global observed temperature changes a

new dataset from 1850 J Geophys Res doi1010292005JD006548 2010 (wwwcruueaacukcrudatatemperature)

[EPICA] Jouzel J et al EPICA Dome C Ice Core 800KYr Deuterium Data and Temperature Estimates IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2007-091 NOAANCDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2007 (wwwncdcnoaagovpaleopubsjouzel2007jouzel2007html ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoreantarcticaepica_domecedc3deuttemp2007txt)

[GISP2] Alley R B The Younger Dryas cold interval as viewed from central Greenland Quaternary Science Reviews 19 213-226 2000mdash Alley R B GISP2 Ice Core Temperature and Accumulation Data IGBP PAGESWorld Data Center for Paleoclimatology Data Contribution Series 2004-013 NOAANGDC Paleoclimatology Program Boulder CO USA 2004 (ftpncdcnoaagovpubdatapaleoicecoregreenlandsummitgisp2isotopesgisp2_temp_accum_alley2000txt)

[Google Labs] Michel J-B Y K Shen A P Aiden A Veres M K Gray The Google Books Team J P Pickett D Hoiberg D Clancy P Norvig J Orwant S Pinker M A Nowak and E L Aiden Quantitative analysis of culture using millions of digitized books Science 331 (6014) 176-182 2011 (ngramsgooglelabscom)

[GRIP] Dansgaard W S J Jonhsen H B Clauson D Dahl-Jensen N S Gundestrup C U Hammer C S Hvidberg J P Steffensen A E Sveinbjornsdottir J Jouzel and G Bond Evidence for general instability in past climate from a 250-kyr ice-core record Nature 364 218-220 1993 (wwwncdcnoaagovpaleoicecoregreenlandsummitdocumentgripisothtm)

[Huybers] Huybers P Glacial variability over the last two million years an extended depth-derived age model continuous obliquity pacing and the Pleistocene progression Quaternary Science Reviews 26(1-2) 37-55 2007 (wwwpeoplefasharvardedu~phuybersProgressionAveragestxt)

[Lohle] Lohle C A 2000-Year Global Temperature reconstruction based on non-treering proxies Energy amp Environment 18(7-8) 1049-1058 2007 (wwwncasiorgprogramsareasclimateLoehleEampE2007csv)

[Moberg] Moberg A D Sonechkin K Holmgren N Datsenko and W Karleacuten Highly variable Northern Hemisphere temperatures reconstructedfrom low- and high-resolution proxy data Nature 433 (7026) 613 ndash 617 2005 (wwwncdcnoaagovpaleopubsmoberg2005moberg2005html)

[NSSTC] (Satellite temperature data wwwnsstcuahedu datamsut2lt)

[Taylor] Steig E J D L Morse E D Waddington M Stuiver P M Grootes P A Mayewski M S Twickler and S I Whitlow Wisconsinan and holocene climate history from an ice core at Taylor Dome Western Ross Embayment Antarctica Geografiska Annaler Series A Physical Geography 82 213ndash235 2000 (nsidcorgdatadocsagdcnsidc0315_ahnindexhtml)

[Veizer] Veizer J D Ala K Azmy P Bruckschen D Buhl F Bruhn G A F Carden A Diener S Ebneth Y Godderis T Jasper C Korte F Pawellek O Podlaha and H Strauss 87Sr86Sr d13C and d18O evolution of Phanerozoic seawater Chemical Geology 161 59-88 2000 (mysitescienceuottawacajveizerisotope_dataindexhtml)

[Zachos] Zachos J M Pagani L Sloan E Thomas and K Billups Trends rhythms and aberrations in global climate 65 Ma to present Science 292(5517) 686-693 2001 (wwwncdcnoaagovpaleometadatanoaa-ocean-8674html)

[UAH] (Satellite-based temperature of the global lower troposphere wwwdrroyspencercomwp-contentuploadsUAH_LT_currentgif)