Γ Τόμος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΕΥΡΩΠΗ

ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ = Ιταλία 14ος αιώνας

Ο άνθρωπος τέθηκε στο επίκεντρο του κόσμου και θεωρήθηκε μέτρο της ίδιας της ζωής.Τέλος στην άρνηση της ανθρώπινης υπόστασης στο όνομα κάποιας αόριστης ταύτισης με τον Θεό . φόβος ≠ αισιοδοξία Ο Ανθρωπισμός έβγαλε την Ευρώπη από τον κύκλο των φοβιών του Μεσαίωνα ( β΄ Παρουσία , κρίση , κόλαση, μαγεία =ανθρώπινη αδυναμία). Αυτή η απογείωση επέτρεψε αργότερα την μετέπειτα την απογείωση του ευρωπαϊκού πολιτισμού.→αλλαγές στην τέχνη ↓ Αναγέννηση → μπαρόκ .

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ 16ος

κίνημα διαμαρτυρόμενων – προτεσταντών από Μ. Λούθηρο και Καλβίνο.

Ηθική κάθαρση εκκλησίας Νέα αντίληψη – Ο κόσμος της Βίβλου καθοδηγεί τους πιστούς ως

πλαίσιο συμπεριφοράς και σύμβουλος επιλογών. Οι δραστηριότητες των ανθρώπων μπορούν να εξελιχτούν χωρίς

φόβο και κίνδυνο , όταν έρχονται σε αντιπαράθεση με την Βίβλο.Αποτέλεσμα = Αλλαγή στις σχέσεις με τον πλούτο και το χρήμα. Αφού η συσσώρευση και η εκμετάλλευση των κεφαλαίων δεν είναι αμάρτημα. Τα αγαθά ανήκαν στους ανθρώπους και όχι στον Θεό(που αφαιρούσε ή διένειμε με κριτήριο την πίστη). Έτσι άνοιξε ο δρόμος για τον Καπιταλισμό στο σύγχρονο κόσμο.ΑντιμεταρρύθμισηΝέο πρόσωπο εκκλησίας., προσαρμοσμένο στους καιρούς και ικανό να βοηθήσει στη συγκρότηση των νέων κρατικών ενοτήτων, σύγχρονων κρατών διαρθρωμένων γύρω από μία κεντρική εξουσία.

1

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΒΙΕΝΝΗΣ 1815 ΚΑΙ ΙΕΡΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

Μετά την ήττα του Ναπολέοντα στο Βατερλό και τον εξορισμό του , η Ευρώπη μπόρεσε να οργανώσει την νέα Ευρωπαϊκή τάξη . Η αναδιοργάνωσή της έγινε στο Συνέδριο της Βιέννης. Οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής , καθιέρωσαν ένα σύστημα συνεργασίας και πολιτικής αλληλεγγύης, με σκοπό την διατήρηση των καθεστώτων και τον αγώνα ενάντια στην κοινωνική αμφισβήτηση και ανατροπή .

Το σύστημα ονομάστηκε Ιερή Συμμαχία . Εγγυητές ήταν Ρωσία, Αυστρία, Μ. Βρετανία, ενώ αναπροσαρμόστηκαν τα σύνορα σε βάρος «ενοχλητικών» κρατών.Η αρχή της ισορροπίας μεταξύ των δυνάμεων , θα απέτρεπε τους μεταξύ τους πολέμους , πράγμα που θα τους επέτρεπε να διατηρήσουν κοινωνική γαλήνη και πολιτική σταθερότητα. Κεντρικό πρόσωπο ο καγκελάριος της Αυστρίας Μέτερνιχ.

Πολιτική σταθερότητα για περίπου 10 χρόνια . η παλινόρθωση του παλαιού καθεστώτος για χρόνια στην Ευρώπη, επαναστατικές ιδέες , διωγμοί.Νέα ιδεολογικά ρεύματα

Φιλελευθερισμός ΡομαντισμόςΟ ρομαντισμός έθεσε νέες βάσεις στις φιλελεύθερες ιδέες και ανέδειξε νέα πρότυπα, Κυριότερος εκπρόσωπος Μπάιρον .

Η Ελληνική Επανάσταση ήταν ο πρώτος σταθμός- το μεγάλο γεγονός αυτής της εποχής, επειδή αναβίωσε στην χώρα που αφθονούσαν τα αρχαία πρότυπα και η τάξη της Ιεράς Συμμαχίας ΚΛΟΝΙΣΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΏΤΗ ΦΟΡΆ.

ΔΡΑΣΤ. 3 ΣΕΛ 37

Σημαντικοί σταθμοί που έφεραν κοντά τους λαούς της Ευρώπης στα πεδία της ιδεολογίας και της

πολιτικής.

1. φιλελεύθερες αρχές της Γαλλικής επανάστασης (Διακήρυξη δικαιωμάτων, και κατάργηση

προνομίων.

2. ρομαντισμός

3. Ιερά Συμμαχία 1815 (πολιτική συνεργασίας – αλληλεγγύη στα χριστιανικά έθνη.

2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄(ΕΠΕΣΕ ΩΣ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007)

ΚΡΙΣΗ ΘΕΣΜΩΝ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ

ΘΕΣΜΟΙΔεν μπορούμε να μιλήσουμε για «φεουδαρχικό» σύστημα στην Οθ. Αυτοκρ., επειδή δεν ταυτίζεται με το αντίστοιχο Δυτικό. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές και λειτουργούν σε τελείως διαφορετικές συγκυρίες .Ο Σουλτάνος βρισκόταν στην καρδιά της αυτοκρατορίας και μοίραζε τη γη τους άρχοντες – πολεμιστές του με αντάλλαγμα την υποχρέωσή τους να τον υπηρετούν. Η ΓΗ ΑΥΤΗ ήταν μεγάλες εκτάσεις από τιμάρια , ζιαμέτια , χάσια.

Ο διοικητικός και στρατιωτικός μηχανισμός στελεχωνόταν από χριστιανούς –αλλόθρησκους- που δεν μπορούσαν να προσβλέπουν σε υπέρτατη εξουσία. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλιζόταν ο θρόνος από τυχόν φιλόδοξους άρχοντες. Οι Φαναριώτες βρίσκονται μέσα σε αυτούς τους κύκλους.

Τα παιδία των επιφανών χριστιανών υπηκόων τροφοδοτούσαν το σώμα των γενίτσαρων , προσωπικός στρατός του Σουλτάνου, με την πρακτική του παιδομαζώματος. Έτσι οι γενίτσαροι είχαν υπεροχή απέναντι στους άρχοντες του πολέμου.(απάχηδες).

ΚΡΙΣΗ στους ΘΕΣΜΟΥΣ

Ερωτηση. Σελ 46

Τον 17ο αιώνα, οι τουρκικές κατακτήσεις εξασφάλισαν άφθονες εκτάσεις γης που έφτασαν όμως σε οριακό σημείο .

Οι πόλεμοι διεξάγονταν πολύ μακριά, Μεσοποταμία, στις στέπες , στην κοιλάδα του Δούναβη και το κόστος των εκστρατειών ήταν που μηδένιζε τα κέρδη από τις στρατιωτικές νίκες.

Οι πόλεμοι , όπως ο Κρητικός, κρίνονταν στη θάλασσα και απαιτούσαν κατασκευή πολυέξοδων στόλων , δηλαδή την εξασφάλιση χρημάτων που το φεουδαρχικό σύστημα δεν μπορούσε ποτέ να εξασφαλίσει.

Αυτά τα αδιέξοδα έφεραν την κρίση .

3

Λόγο των εσωτερικών κρίσεων οι εκτάσεις της αυτοκρατορίας άρχισαν να συρρικνώνονται και το κύριο βάρος έπεσε στους χριστιανούς υπηκόους, τους ραγιάδες.Πίεση με άξονα την πληρωμή περισσότερων φόρων.ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ

Μετανάστευση σε χώρες όπως Ιταλία και κεντρική Ευρώπης και σε χώρες με λιγότερη πίεση.

Η διεθνής συγκυρία υπέθαλπε την κατάσταση Με τη συνθήκη του Πασάροβιτς , οι υπήκοοι του Σουλτάνου

κέρδισαν προνόμια. Στις χώρες των Αψβούργων Παροικία της Βιέννης Το σύντομο πέρασμα των Ενετών γοήτευσε ιδιαίτερα τους

ντόπιους και άνοιξε το δρόμο της Δύσης Είναι και η εποχή των μεγάλων ρευμάτων εξισλαμισμού που

συνοδεύονται από διάχυτους φόβους μαζί με την οικονομική ανασφάλεια

Ερώτηση τα τσιφλίκια σελ. 45

Η δίψα της κεντρικής εξουσίας για χρήματα αλλοίωσε το καθεστώς της γαιοκτησίας , που είχε διαμορφώσει ο Σουλτάνος. Ετσι μπορούσε κανείς να αποκτήσει γη και με παροχή υπηρεσιών σε αυτόν αλλά και με απλή αγορά. Κατόπιν μπορούσε να συγκεντρώσει την γεωργική παραγωγή να την εμπορευτεί και να πληρώσει σε χρήμα τους φόρους .Διαδικασία με δεινά προς τους χωρικούς που δούλευαν σε αυτή. Πρωτύτερα, ουσιαστικός κύριος ήταν ο Σουλτάνος, στην νέα κατάσταση , δούλευαν κατευθείαν για τον αφέντη , για την συσσώρευση πλούτου για αυτόν, ήταν άμεσα εξαρτημένοι και ελεγχόμενοι και φυσικά περισσότερο έκθετοι στις προσωπικές του επιδιώξεις

4

ΠΟΣΟ ΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Η ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤHΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΥΣΗ.

Η ευρύτερη περιοχή της Ανατολής γνώρισε μια περίοδο στασιμότητας την εποχή που επιταχύνονταν οι οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Δυτική Ευρώπη. Το 1821, ο ευρ. κόσμος βρισκόταν στα πρόθυρα της Βιομηχανικής απογείωσης , κάτι που δεν συνέβαινε στις περιοχές που κυβερνούσε η Υψηλή Πύλη.Μια πιο βαθιά σύγκριση με τις άλλες Μεσογειακές κοινωνίες καθιστά αυτή την διαπίστωση λιγότερο βέβαιη. Οι περιοχές της Ιβηρικής χερσονήσου , η νότια Ιταλία και οι νοτιότερες περιοχές της Γαλλίας παρουσιάζουν μία «καθυστέρηση» που δεν αφορά μόνο το ισλαμικό τμήμα της Μεσογείου.Τα κέντρα της οικονομικής, πολιτικής και πολιτιστικής ανάπτυξης μεταφέρθηκαν προς τα βόρεια και δυτικά , προς τις μεγάλες πεδιάδες της Δυτικής Ευρώπης και τα λιμάνια του Ατλαντικού .Ο ισλαμικός χώρος και μαζί του και οθωμανικός, ίσως να ήταν περισσότερο θύμα των εξελίξεων αυτών παρά θύτης.Πολλοί σουλτάνοι προσπάθησαν να εκσυγχρονίσουν την χώρα τους και να τη φέρουν πιο κοντά στις εξελίξεις , να μιμηθούν τον Μ. Πέτρο, αλλά απέτυχαν.

ΔΙΑΦΟΡΑ ΡΩΜΑΙΩΝ –ΕΛΛΗΝΩΝ (Ρωμιός- Έλληνας)

Οι χριστιανοί υπήκοοι του Σουλτάνου , οι ραγιάδες, ονόμαζαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους ΡΟΥΜ, ήταν το πνευματικό ποίμνιο του Πατριαρχείου των Ρωμαίων, που έδρευε στην Κωνστ\λη και η εκκλησία χρησιμοποιούσε τα νέα ελληνικά «ρωμαίικα» επειδή γράφονταν πιο εύκολα.Η έννοια ΕΛΛΗΝΑΣ είχε κακοπάθει στα χρόνια του Βυζαντίου , όταν τέθηκε υπό διωγμό καθώς όριζε τους ΠΑΓΑΝΙΣΤΕΣ ΕΘΝΙΚΟΥΣ . Ξαναεμφανίστηκε στα κείμενα των υστεροβυζαντινών διανοούμενων για να χαθεί και πάλι και να επανεμφανιστεί με τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό . Αυτή η επανεμφάνιση σηματοδότησε την ωρίμανση του φαινομένου που συνοπτικά ονομάζουμε ΝΕΟ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ και ενοποίησε το πολυποίκιλο μωσαϊκό των Ρωμιών στην κατεύθυνση της επαναστατικής επιβολής.

5

ΕΠΕΣΕ ΩΣ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007 Ο ΝΕΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

ΜΙΛΕΤΙΑ

Με βάση τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα η οθωμανική αυτ. χωρίζει τους υπηκόους σε μιλέτια, δηλαδή θρησκευτικές κοινότητες.

1. των πιστών – μουσουλμάνοι2. των Εβραίων3. των Ρουμ -Ρωμαίων-. Αρμόδιος ο Πατριάρχης και ο

εκκλησιαστικός μηχανισμός. (περισσότερα για πατριαρχείο)4. ΦΑΝΑΡΙΩΤΕΣ

ΦΑΝΑΡΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΑΞΙΩΜΑΤΑ

Καλύτερη θέση των Ελλήνων από την αντίστοιχη άλλων μη μουσουλμανικών πληθυσμών.

Στην ΚΩΝ\ΛΗ είε εμφανιστεί , ως απομίμηση της βυζαντινής διοικητικής μηχανής, ΜΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ , ομιλούσα Ελληνικά, που καταλάμβανε σημαντικές θέσεις στον κρατικό μηχανισμό. Οι Φαναριώτες επωφελούνταν από τους δισταγμούς του Σουλτάνου να καταλάβουν ύψιστα αξιώματα ομόθρησκά του πρόσωπα και αυτή η πρακτική τους επέτρεψε να έχουν δύο από τα σημαντικότερα αξιώματα από πολύ νωρίς.

Το αξίωμα του Μεγάλου Δραγουμάνου (διερμηνέα) της Πύλης, περίπου αντίστοιχο με το σημερινό υπουργό Εξωτερικών

Δραγουμάνου του στόλου (υπουργ. Ναυτικών) , στρατολόγηση πληρωμάτων από χριστιανούς των νησιών και των παραλίων.

Οσπαδάροι , δηλαδή διοικητές των παραμεθόριων περιοχών του Δούναβη .Εκεί δημιούργησαν αυλές και καλλιέργησαν τέχνες και γράμματα . αυτή η διαδικασία ενίσχυσε το Φανάρι , που με την οικονομική τους ευμάρεια μετατράπηκαν σε αριστοκρατία του χρήματος .

6

ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

Τα δύο μεγάλα προβλήματα της Οθωμ. Αυτοκρ. Ήταν 1. η συλλογή φόρων και 2. η δημόσια τάξη. Το μιλέτι των Ρουμ είχε την βασική υποχρέωση να πληρώνει φόρους σε χρήμα ή σε είδος ανάλογα την εποχή ή την περιοχή.Η συλλογή φόρων νοικιαζόταν και ο ενοικιαστής με οποιαδήποτε μέθοδο κέρδιζε χρήματα. Οι φόροι ήταν κάτι σταθερό ενώ η παραγωγή και τα διαθέσιμα μιας αγροτικής κοινωνίας , όχι.. Έτσι γεννήθηκαν διάφοροι ενδιάμεσοι οργανισμοί και θεσμοί . Οι κοινότητες ήταν ένας από αυτούς . Η κοινότητα περιελάμβανε χωριά και δραστηριότητες και φρόντιζε από την μία πλευρά την πληρωμή των φόρων στην κεντρική εξουσία και από την άλλη για την κατανομή των χρεών στην κοινωνία, στους παραγώγούς. Το σύστημα βασιζόταν σε πλούσιους μεσάζοντες ανάμεσα στην παραγωγή και στην κεντρική εξουσία.( προεστοί, δημογέροντες, κοτζαμπάσηδες, προύχοντες ) ο ΠΛΟΥΤΟΣ τους μετριόταν με την έκταση και την ποικιλία των μηχανισμών που διέθεταν. Η εξουσία τους ήταν σημαντική και ο Σουλτάνος τους εκτιμούσε περισσότερο από τους ομόθρησκούς του , αφού χρησιμοποιούσαν κάθε παράνομο μέσο για να συλλέξουν τους φόρους και να τους μετατρέψουν σε χρήμα.

Οι εκτός νόμου ένοπλοι , κλέφτες, είχαν αμφίσημες σχέσεις με τους προύχοντες οι οποίοι είχαν ανάγκη τις υπηρεσίες τους. Δηλαδή την στρατιωτική δύναμη των κλεφτών που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί όταν παρουσιαζόταν πρόβλημα.Σε πολλές περιοχές οι σχέσεις μεταξύ τους ήταν αντιφατικές( πολεμικές) το 1806 τελικά συνεργάστηκαν πλήρως σε αυτό που ονομάστηκε «χαλασμός των κλεφτών»

Στην Ρούμελη, η απόσταση μεταξύ προεστών και κλεφτών ήταν μικρότερη και οι δύο ιδιότητες συγχωνεύτηκαν σε μία, τους αρματολούς. ΆΝΘΡΩΠΟΙ ΤΩΝ ΌΠΛΩΝ που στην αρχή ήρθαν σε συνεννόηση με τη οθωμ. Εξουσία. Εισέπρατταν φόρους, φύλασσαν δρόμους τηρούσαν την τάξη , με αντάλλαγμα μια σχετική ανεξαρτησία και πολλές οικονομικές δυνατότητες. Είχαν πολλές περιουσίες και μεγάλη εξουσία,

7

(ΕΙΝΑΙ Η ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΟΥ ΕΠΕΣΕ ΠΡΟΠΕΡΣΙ

Ποιοι πολιτικοί και κοινωνικοί παράγοντες και ποιες εξελίξεις στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τον 18ο αιώνα ευνόησαν την εμφάνιση του νεοελληνικού Διαφωτισμού

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Αντιδράσεις χριστιανών ραγιάδων Οι σημαντικές θέσεις που κατείχαν οι Έλληνες, (Φαναριώτες-

Πατριαρχείο) Καλλιέργεια παιδείας με άξονα την Ελληνική γλώσσα Κίνημα Ανθρωπισμού και χρήση της κλασσικής Αρχαιότητας

στην Ευρωπαϊκή τέχνη – προεθνική συνείδηση , για την πρώτη μορφή της ΜΕΓΑΛΗΣ ΙΔΕΑΣ και την πρόθεση φωτισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το ελληνικό πνεύμα, και την μετατροπή της σε ένα είδος Βυζαντινής συνέχειας.

Η ανάπτυξη των καπιταλιστικών αγορών και η επαφές των χριστιανών με τον ευρωπαϊκό κόσμο , στη Μεσόγειο

Οι Ρωσοτουρκικοί πόλεμοι, η έξοδος της Ρωσίας στην Μαύρη θάλασσα και η ανάγκη ναυτικής επικοινωνίας με την Δύση , έδωσαν μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη του εμπορικού ναυτικού των Ελλήνων ( συνθήκη Κιουτσούκ- Καιναρτζή 1774)

Οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι Η εξαφάνιση του Γαλλικού εμπορίου από την ανατολική

Μεσόγειο Ο αγγλικός ναυτικός αποκλεισμός της Ναπολεόντειας Ευρώπης Η κυριαρχία των Ελλήνων στην ΘΑΛΑΣΣΑ Μεταναστευτικό ρεύμα των Ελλήνων στην Ιταλία και κεντρική

Ευρώπη Κοινότητες του εξωτερικού , όπου αναπτύχθηκαν οικονομικά,

κοινωνικά, πολιτιστικά, ιδεολογικά Ευρωπαϊκή , καπιταλιστική σκέψη και μεγάλη απόσταση από

την «φεουδαρχική» Ανατολή.Μέσα σε αυτές τις συνθήκες συγκροτήθηκε το σύνολο των γλωσσικών , οικονομικών, κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων που ονομάστηκε νέος ελληνισμός , δηλαδή η πεποίθηση για ην γέννηση ενός εθνικού κράτους. Η ιδεολογία εθνικής ταυτότητας σε διαφορετικά στρώματα και τάξεις με αντιφατικά συμφέροντα. Η απόσπαση από την Οθωμανική πραγματικότητα ήταν ο κοινός παρονομαστής όλων αυτών που έπρεπε να γίνουν κάτοικοι μιας

8

ελεύθερης Ελλάδας , μέσα από ισχυρούς λειτουργικούς μύθους , μιας γόνιμης εθνικής μυθοπλασίας.

Αυτή η μυθοπλασία συμβίβασε δύο σταθερές , δύο αντιφατικά δεδομένα .

Την ορθόδοξη χριστιανική πίστη ( κοινό και έντονο χαρακτηριστικό όλων των ομάδων που διεκδικούσαν το κτίσιμο του νέου έθνους)

η κοινή καταγωγή , πιστοποιούμενη από τη γλωσσική συγγένεια με τους λαμπρούς Ελληνες της Αρχαιότητας. ΉΤΑΝ ο βασικός συνδετικός κρίκος των Νεοελλήνων , ως απόγονοι των ένδοξων προγόνων . ήταν αντάξιοι της Ευρώπης και του πολιτισμού , θύματα της Ασιατικής βαρβαρότητας . Η σύγκρουση 2500 χιλιάδες χρόνια μετά , μπορούσε να πιστοποιηθεί ως συνέχεια εκείνων των αγώνων. ΟΝΟΜΑΣΊΑ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΡΧΑΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ

ΚΑΘΑΡΕΥΟΥΣΑ ΓΛΩΣΣΑΗ ιστορική συγκυρία και η ποιότητα των εθνικών αιτημάτων ευνοούσε το ένα σε βάρος του άλλου.

Αδαμάντιος Κοραής (1748-1833)

ΜΕ ΤΟ ΤΕΡΆΣΤΙΟ ΈΡΓΟ ΤΟΥ βοήθησε περισσότερο από κάθε άλλον στο ξεκαθάρισμα των ριζοσπαστικών προθέσεων και στήριξε την ιδέα της διεκδίκησης ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ.ΣΤΌΧΟΣ ΤΟΥ ΉΤΑΝ να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις εθνικής αφύπνισης , να αναδείξει την ιστορία , τη γλώσσα, τις αρχές , τον πολιτισμό του ελληνικού έθνους. Η γέννηση του νέου έθνους των Γραικών πίστευε πως είναι τόσο υπόθεση παιδείας , συνείδησης εθνικής , όσο και πολιτική πράξη.

9

H ανεξαρτησία ΚΕΦ.4

Η ΕΔΡΑΊΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ βρέθηκε μπροστά στο κενό εξουσίας, ιδιαίτερα αισθητό στον Μοριά ,καθώς ο Αλ. Υψηλάντης βρέθηκε κλεισμένος στην Μολδοβλαχία.

ΣΥΝΘΗΚΕΣ που απαιτούσαν δημιουργία κεντρικής εξουσίας.

Η συντήρηση των στρατευμάτων και οι οικονομικές ανάγκες του αγώνα, πίεζαν για επιβολή φορολογίας και δημιουργία μηχανισμού που θα διένειμε τυχόν πόρους.

Η εξαφάνιση των οθωμανικών αρχών , απειλούσε για την δημιουργία καθεστώτος αυθαιρεσίας.

Έτσι συνήλθαν οι προύχοντες και οι αρχιερείς του Μοριά , μαζί με οπλαρχηγούς στην μονή των Καλτεζών (26 Μαΐου) και αποφάσισαν την σύσταση της Πελοποννησιακής Γερουσίας . Η Γερουσία ορίστηκε να κυβερνά «καθ’ όποιον τρόπον η Θεία Πρόνοια τους φωτίσει», δηλαδή ως απόλυτη αρχή υπεράνω ελέγχου. Τα μέτρα που έλαβε πρώτα , αφορούσαν την φορολογία. Αποφασίστηκε να συνεχιστεί η είσπραξη της δεκάτης (10% επί της γεωργικής παραγωγής) αλλά και του γεώμορου .. δηλαδή της απόδοσης στη διοίκηση του 1\5 της παραγωγής που συγκέντρωναν όσοι καλλιεργούσαν κτήματα Οθωμανών. Αυτά τα μέτρα δημιούργησαν δυσαρέσκειες στους αγρότες , που περίμεναν ότι με την εκδίωξη των Τούρκων θα απαλλάσσονταν από τις υποχρεώσεις τους. Η Γερουσία σε συνεργασία με τις Οθωμανικές αρχές διαχειριζόταν σημαντικά ζητήματα και αναλάμβανε διοικητικές και δικαστικές εξουσίες ενώ, με τους ένοπλους που είχαν στην υπηρεσία τους , μεριμνούσαν για την τάξη της περιοχής.---------------------------------------------------------------------------------

Το νέο κράτος έπρεπε να κτιστεί με βάση τα πρότυπα και τις αξίες της Ευρώπης. Η αναγνώριση του από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις και όχι η συνδρομή τους , ήταν η μόνη οδός προς την ανεξαρτησία. Αυτή η ανάγκη ανέδειξε δύο νέους πόλους.Α. την ομάδα του Δημ. Υψηλάντη Β. την ομάδα του Αλ. Μαυροκορδάτου.

Ο Υψηλάντης εκπροσωπούσε την Αρχή της Φιλικής Εταιρείας Ενώ ο Μαυροκορδάτος εκμεταλλεύτηκε περίτεχνα τις συγκυρίες και με την επιρροή του στην Στερεά Ελλάδα δημιούργησε έναν

10

Οργανισμό , δηλαδή ΕΝΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ που θεσμοθετούσε την νέα εξουσία. Η πρόταση του Νέγρη ( χαώδης απομίμηση αρχαίων θεσμών) κατέστησε μόνη αξιόπιστη πρόταση εκείνη του Μαυροκορδάτου Αυτό είχε ιδιαίτερη σημασία στην Εθνοσυνέλευση . τον Δεκέμβριο του 1821 στην ΕΠΙΔΑΥΡΟ. Ο Μαυροκορδάτος στηρίχτηκε σε έναν ισχυρό συνασπισμό= οι προύχοντες του Μοριά , οι αρχιερείς , οι άρχοντες των ναυτικών νησιών ( που είχαν ταραχτεί από το κίνημα του Οικονόμου), οι εκπρόσωποι της δυτικής και ανατολικής Στερεάς δημιούργησαν ένα ισχυρό μέτωπο ενάντια στους «ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΎΣ» οπλαρχηγούς και δυσαρεστημένους. Ο συνταγματικός χάρτης του νέου κράτους , ο οργανικός νόμος, ΣΤΗΡΊΧΤΗΚΕ στον οργανισμό της ΔΥΤΙΚΉΣ Στερεάς Ελλάδας , δηλαδή στον Μαυροκορδάτο και στους φιλέλληνες συμβούλους του.

Το καθεστώς που προέκυψε χαρακτηρίστηκε ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ, ώστε να είναι έτοιμο να δεχτεί όποιον μονάρχη όριζε η Δύση.

Όλα τα σύμβολα της Φιλικής Εταιρείας και όλες οι αναφορές σε αυτή , εξοβελίστηκαν για να εξευμενίσουν τις αρχές της Ιεράς Συμμαχίας.

Το γαλάζιο και το λευκό έγιναν χρώματα – σύμβολα της χώρας.

Ορίστηκε Βουλευτικό και Νομοτελιστικό και κυβέρνηση και γεννήθηκε το Ελληνικό κράτος.

ΦιλελληνισμόςΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

ΕΥΡΩΠΗ

Ως ΤΟ 1914, η Ευρώπη δεν γνώρισε καταστροφικές και μακροχρόνιες συγκρούσεις. Τ ο πνεύμα του συντηρητισμού η Παλινώρθωση του παλαιού Καθεστώτος, όπως το ονόμασαν ,κυριάρχησε για χρόνια. Η Γαλλική επανάσταση και οι ναπολεόντεια περίοδος , ανέδειξαν πλήθος ιδεών και πρακτικών . τα νέα σχήματα έφεραν μαζί τους μια ισχυρή δυναμική την οποία δεν μπόρεσα να πολεμήσουν , ούτε η Ιερή Συμμαχία αλλά ούτε και η Παλινόρθωση των παλιών καθεστώτων.

Άξονες των νέων ιδεών ήταν τα μηνύματα της Γαλλικής Επανάστασης και η ιδέα του έθνους, ο πατριωτισμός. Παρονομαστής των ανησυχιών αυτών

11

ήταν ο ρομαντισμός. Με αφετηρία την Γερμανία , το κίνημα αυτό περιόρισε την παντοδυναμία του ορθού λόγου και ανέδειξε το συναίσθημα ως κεντρικό ανθρώπινο γνώρισμα.

Η εποχή των συγκρούσεων και των ταλαντεύσεων γέννησε ένα νέο είδος ανθρώπων, τους πρόσφυγες, τους περιπλανώμενους σε αναζήτηση νέας ταυτότητας ή εμπειριών νέας ποιότητας, Τα βήματα τους τα οδηγούσαν , νέες ιδέες και οράματα , δίψα για περιπέτεια καθώς και μια ανάγκη να γίνουν κάτι τελειότερο από αυτό που ζούσαν. Πολλοί Γάλλοι συναντήθηκαν με Γερμανούς πολιτικούς εξόριστους , με Ιταλούς καρμπονάρους ή δημοκράτες , με Πολωνούς πατριώτες και ριζοσπάστες κάθε μορφής . Η γοητεία των άγνωστων κόσμων , η γνωριμία με πολιτισμούς άγνωστους θα τους άνοιγε το δρόμο για την ολοκλήρωση . Η Ανατολή και τα Βαλκάνια , τα μυστικά και η ακτινοβολία του οθωμανικού χώρου προσέφερε πολλά από τα ζητούμενα. Η καταλυτική συνάντηση με την Αρχαιότητα , με τα κατάλοιπα , τις αποδείξεις ενός ιδανικού κόσμου που υπήρξε και λειτούργησε στην Ανατολή , κόσμου άξιου να κρύβει τις υπέρτατες αλήθειες , τότε έχουμε την εικόνα της δυναμικής που δημιούργησε την συγκίνηση για την Ελλάδα και το μεγάλο κίνημα του φιλελληνισμού. Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος αυτού του κινήματος των ρομαντικών , ήταν ο λόρδος Βύρων.

Φιλέλληνες

Εκδήλωση –Φιλελληνικές επιτροπές

Με την έναρξη της επανάστασης , ο φιλελληνισμός εκδηλώθηκε μέσα και έξω από την επαναστατημένη χώρα . σε πολλές πρωτεύουσες ή σημαντικές πόλεις της Ευρώπης δημιουργήθηκαν ,από τις πρώτες μέρες, Φιλελληνικές επιτροπές, με σκοπό την πολιτική στήριξη του αγώνα., την συλλογή και αποστολή υλικού και την στρατολόγηση εθελοντών που ήθελαν να που ήθελαν να πολεμήσουν για την ελληνική ελευθερία. Υπήρχαν στις κυριότερες πόλεις της Ευρώπης (Παρίσι, Μασσαλία, Γένοβα, κλπ), ακόμα και στην Βοστόνη , που η οικονομική και υλική υποστήριξη του αγώνα των επιτροπών των ΗΠΑ , ήταν πολύ σημαντική.

ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ Καίρια σημασία για ΤΗΝ ΈΚΒΑΣΗ ΤΟ ΑΓΏΝΑ

12

Διέδωσαν μία εξιδανικευμένη εικόνα της επανάστασης και με την πάροδο του Χρόνου ανάγκασε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να πάρουν σωτήριες πρωτοβουλίες για την ελληνική υπόθεση. Χάρη σε αυτό το κλίμα . τα μελανά σημεία της επαν. ( σφαγές μουσουλμανικών και εβραϊκών πληθυσμών)ενώ απογοήτευσαν πολλούς δυτικούς , δεν έθιξαν την γενική φιλελληνική διάθεση των ευρωπαίων κοινωνιών. Γεγονότα όπως η σφαγή της Χίου ή η έξοδος του Μεσολογγίου, διαδόθηκαν και τονίσθηκαν.

ΕΡΩΤΗΣΗ. 1, σελ.114Οι ιδεολογικές και πολιτικές ρίζες του φιλελληνισμού.

Πολιτικά ιδεώδη της Γαλλικής επανάστασης, οι φιλελεύθερες δημοκρατικές ιδέες και οι ριζοσπαστικές αρχές.

Ρομαντισμός.

ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΕΠΕΣΕ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007

Την γοητεία της ανατολής την σκίαζε ένας δυνάστης. Η κυριαρχία ενός μονάρχη ασιατικού βαρβάρου, ερχόταν σε αντίθεση με την αισθητική και τις φιλελεύθερες αντιλήψεις των Ευρωπαίων.Οι γενικότερες ευρωπαϊκές αντιλήψεις για τον οθωμανικό κόσμο είχαν την ιδεολογική και πολιτική τους βαρύτητα και πολλά συνεισέφεραν στο κίνημα του φιλελληνισμού. Οι διπλωματικές σχέσεις και ισορροπίες πρόσθεταν το δικό τους βάρος στο ζήτημα.Η αυτοκρατορία των σουλτάνων ήταν εύθραυστη . ΑΥΤΟ σήμαινε ότι , στον ευρύτερο στρατηγικό χώρο που βρισκόταν κάτω από τον έλεγχό της , μπορούσε να αναδειχτεί η να επικρατήσει μια άλλη δύναμη στη θέση της.Όποιος κέρδιζε αυτή την διαδοχή θα είχε πολλά πλεονεκτήματα , τόσο σημαντικά που θα ανέτρεπε τις ισορροπίες στην Μεσόγειο και την Ευρώπη.Αυτό το πολύπλοκο πρόβλημα ονομάστηκε Ανατολικό ζήτημα και θα κυριαρχούσε στην ευρωπ. διπλωματία για πολλά χρόνια. Βασικοί ανταγωνιστές

Αυστρία = έβλεπε επέκταση προς τα Βαλκάνια Ρωσία = αναζητούσε διέξοδο προς τις θερμές θάλασσες. Αγγλία =που επεδίωκε τον περιορισμό των φιλοδοξιών των προηγούμενων δύο,

έτσι ώστε να τους κρατήσει μακριά από τις θάλασσές της , από τον δρόμο προς την Αίγυπτο και την Ινδία.

Αυτός ο ανταγωνισμός ήταν μια σταθερή παράμετρος σε όλη την διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων.

ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ

Α΄ ΔΑΝΕΙΟ 1824.

13

Το νέο κράτος δεν θα μπορούσε να στηριχτεί αν δεν αποκτούσε οικονομικές δυνατότητες και μέσα. Η αναζήτηση δανείου αποτελούσε μία από τις πρώτες φροντίδες των φιλελληνικών κομιτάτων και των ηγετών της Επανάστασης. Οι συζητήσεις ξεκίνησαν το 1822, αλλά δεν είχαν αξιοσημείωτη πρόοδο. Οι ελπίδες δανεισμού τελικά περιορίστηκαν στο Λονδίνο με τη βοήθεια του Μπάιρον , του Σέλλευ και του Κάνιγκ, που έδινε κύρος και εγγυήσεις για το ελληνικό εγχείρημα. Τον Ιανουάριο του 1824 οι εκπρόσωποι της Ελλάδας ΟΡΛΆΝΔΟΣ και ΛΟΥΡΙΩΤΗΣ έγιναν δεκτοί στο Λονδίνο και το επόμενο μήνα εκδόθηκε το πρώτο δάνειο προς την ελληνική κυβέρνηση , αξίας 800.000 λιρών ποσό πολύ σημαντικό αν υπολογιστεί ότι τα ετήσια έξοδα της ελληνικής κυβέρνησης ήταν 80.000 λίρες. Αν και τελικά μετά οπό τους επαχθείς όρους το ποσό που καταβλήθηκε ήταν 315.000, η σύναψη του δανείου είχε πολλαπλή σημασία.

Αποτελούσε μια πρώτη αναγνώριση της ελληνικής κυβέρνησης Δημιουργούσε ισχυρά συμφέροντα αναγνώρισης υπέρ της

Επανάστασης δίνοντας πλέον στον φιλελληνισμό υλική βάση. Επέτρεπε στην ελληνική κυβέρνηση να ασκήσει πλέον πολιτική ,

ισχυροποιούμενη απέναντι στις πολλές ομάδες πίεσης και παράλληλες εξουσίες.

Η πολυδιάσπαση των συμφερόντων και των παρατάξεων στην επαναστατημένη Ελλάδα του 1824 έκανε, πριν το δάνειο φέρει ενότητα, να ξεσπάσουν εμφύλιες έριδες και συγκρούσεις .καθώς όλοι έσπευσαν να ιδιοποιηθούν αυτή την οικονομική πρόσβαση στην εξουσία.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

Η Ιερά Συμμαχία καταδίκασε την ελληνική Επανάσταση στην σύνοδο του Λάυμπαχ. Υπήρχαν όμως διαφορές στις αντιδράσεις των ηγεμόνων.

ΡωσίαΣτο παρελθόν είχε προσπαθήσει να θεωρηθεί προστάτης των Χριστιανών της Ανατολής. Ήταν αδύνατον να παρακολουθεί της σφαγές που ακολούθησαν την έναρξη της Επανάστασης. Ο τσάρος δεν αποτόλμησε έναν πόλεμο κα ο πρεσβευτής , Στρόγκανοφ, έφυγε από την Πόλη προκαλώντας ένα είδος διακοπής διπλωματικών σχέσεων που κράτησε πολλά χρόνια.(1827).

Αγγλία

14

Πήρε κάποιες αποστάσεις από την πολιτική της Ιεράς Συμμαχίας , απέναντι στον αγώνα των Ελλήνων. Αυτό οφειλόταν στην πολιτική του Κάνιγκ ( υπουργ. Εξωτερικών) .Η Αγγλία , δεν εμπόδισε την σύναψη δανείου, ούτε την ανάπτυξη του φιλελληνισμού και πιο ειδικά του λόρδου Βύρωνα.Πρόκειται για μία ρωγμή στην ενιαία στάση των Δυνάμεων απέναντι στο ελληνικό ζήτημα, η οποία είναι σημαντική αν συνδυαστεί με την ανησυχία της Ρωσίας να μην χάσει την προστατευτική της θέση.

Γαλλία

Η στάση της ήταν πιο σύνθετη . Οι δημοκράτες και φιλελεύθεροι ( ηττημένοι της Παλινόρθωσης 1815) με την υποστήριξη της Επανάστασης βρήκαν τρόπο να εκφράσουν την αντίθεσή τους στο καθεστώς που είχε επιβληθεί στην χώρα.Από την άλλη μεριά , αυτή η αναταραχή ευνοούσε την κυβέρνηση της χώρας να αποκαταστήσει το χαμένο κύρος της, ύστερα από την περιθωριακή θέση της Γαλλίας στα ευρωπαϊκά πράγματα μετά την ήττα του 1815.

Αυστρία

ΠΑΡΕΜΕΙΝΕ ΣΤΑΘΕΡΆ ΕΧΘΡΙΚΉ . Ο Μέτερνιχ εξέφραζε την πολιτική και της αρχές της Ιεράς Συμμαχίας και εμπόδιζε κάθε ευνοϊκή πρωτοβουλία .Αυτή η πολιτική εξασθενούσε συνεχώς, λόγω της αδυναμίας της Υψηλής Πύλης να καταστείλει την Επανάσταση , οδηγώντας τις εξελίξεις σε αδιέξοδο.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ προς ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ

1. «ΠΡΑΞΗ ΥΠΟΤΑΓΗΣ» 1825. οι παράγοντες της Πελοποννήσου συνέταξαν κείμενο που ζητούσε από την Αγγλία να πάρει υπό την προστασία της την Ελλάδα. . Ο Κάνιγκ ξεκίνησε διαδικασίες για να εξαργυρώσει αυτή την επιρροή.

2. Νέο δάνειο 2.000.000 λιρών (δεύτερο τέλη 1825). Ενίσχυσε τις Αγγλικές θέσεις και προκάλεσε πλήθος προσφορών για υπηρεσίες , με κύριες του Τσωρτς και Κόχραν , οι οποίοι ανέλαβαν εργολαβικά την στρατιωτική τύχη της Επανάστασης. ΠΑΡΑΓΓΕΛΊΕς πολεμικού υλικού , έξι ατμόπλοια , μόνο ένα πρόλαβε να καταφτάσει( Καρτερία), τεράστια κονδύλια χωρίς αποτέλεσμα.

3. Πρωτόκολλο Πετρούπολης ( 4 Απριλίου 1826 ) . Με πρωτοβουλία του Κάνιγκ , η Αγγλία προσέγγισε την Ρωσία σε μια ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΝΑΖΉΤΗΣΗΣ ΛΥΣΗΣ στο ελληνικό ζήτημα. Αποστολή του Ουέλιγκτον στην Πετρούπολη και απτά αποτελέσματα. Το σχέδιο επίλυσης ενσωματώθηκε σε ένα πρωτόκολλο αγγλο-ρωσικών

15

διαπραγματεύσεων .Το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης αναγνώριζε την ανάγκη ύπαρξης ελληνικού κράτους σε μια νέα μορφή. Έφερνε το ελληνικό ζήτημα στα σαλόνια της Ευρώπης.

Έναρξη διαπραγματεύσεων με μεσολαβητικές υπηρεσίες των Δυνάμεων, οι οποίες ζητούσαν την διακοπή του σχεδίου εξόντωσης των χριστιανικών πληθυσμών.

Έτεινε προς συμβιβασμό των Ελλήνων με την Υψηλή Πύλη. Η Ελλάδα θα ήταν αυτόνομη αλλά και φόρου υποτελείς στο

Σουλτάνο Οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί προβλεπόταν να

εγκαταλείψουν την νέα επικράτεια---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

16

ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Ναβαρίνο → άφιξη Καποδίστρια

Δισταγμοί επειδή από τη χώρα που θα αναλάμβανε με καινή εξουσία, απουσίαζαν οι οικονομικοί πόροι και οι διοικητικές προϋποθέσεις για μια αποτελεσματική κυβέρνηση. Ανύπαρκτη κρατική μηχανή και η ιδέα του κράτους είχε διαβρωθεί από ανταγωνισμούς και διαμάχες.

Ο ΚΑΠΟΔ. ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΑΣΗ ΕΠΕΙΔΗ : Ήταν σαφές για αυτόν ότι οι στρατιωτικοί αντίπαλοι της

Επανάστασης είχαν ηττηθεί και ότι οι Δυνάμεις ,παρά τους δισταγμούς τους , είχαν τόσο πολύ εμπλακεί στο ελληνικό πρόβλημα που δεν μπορούσαν να υποχωρήσουν.

Η αδιαλλαξία της Πύλης – σκλήρυνση της πολιτικής της και διακοπή διπλωματικών σχέσεων με Δυνάμεις , ενώ κήρυξε «τζιχάντ» (ιερός πόλεμος) κατά της ΕΥΡΩΠΗΣ.

Αναβάθμιση των διπλωματικών δυνατοτήτων μιας Ελληνικής αρχής . ως μετρημένου και σοβαρού συνομιλητή

1828-1843→απολυταρχικές κυβερνήσεις → Καποδίστριας .

↓ προσπάθεια για δημιουργία σύγχρονου κράτους , μέσα από αλληλοσυγκρούσεις τοπικών και κοινωνικών συμφερόντων.

ΟΡΑΜΑ : Ήθελε να μεταβιβάσει την ισχύ από το στρώμα των παραδοσιακών προυχόντων στο κρατικό μηχανισμό και στους φτωχούς γεωργούς.Όραμα συντηρητικό : , αφού επεδίωκε να προστατεύσει τον λαό από μία σειρά κοινωνικών και πολιτικών μηχανισμών που λειτουργούσαν εις βάρος τουΌραμα ριζοσπαστικό : ήταν ένας σύγχρονος μηχανισμός και προήγαγε τα συμφέροντα των ασθενέστερων, ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ -1827- ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ

Πρώτος Στόχος↓

Να ενισχύσει την κυβερνητική εξουσία και να διασφαλίσει την αποδοχή των αντίπαλων φατριών

17

1. Συγκέντρωσε την εκτελεστική και νομοθετική εξουσία και προκάλεσε την διάλυση της Εθνοσυνέλευσης που την αντικατέστησε με το «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ» (27 μέλη), το οποίο είχε γνωμοδοτικές αρμοδιότητες . Διόρισε ισχυρούς εκπροσώπους , για να κρατήσει ισορροπία.

2. Προσπάθησε να οργανώσει σε σύγχρονες βάσεις το κράτος Διόρισε επιτρόπους ( διοικητές) στα τμήματα (νομούς) Αναγνώρισε τις παραδοσιακές δημογεροντίες Έφερε στην Ελλάδα Επτανήσιους – εξοικειωμένους με τις πρακτικές της

σύγχρονης διοίκησης – και τους ανέθεσε αρμοδιότητες ( δυσαρέσκεια προυχόντων).

Ανάπτυξε στρατό και στόλο Ζήτησε την συνδρομή των Ευρωπαίων για να εκδιωχτεί ο Ιμπραήμ από την

Πελοπόννησο και δέχτηκε να ΑΠΟΒΙΒΑΣΤΕΊ ΕΚΕΙ Ο Γαλλικός στόλος. Όταν ξέσπασε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος -1828- συγκέντρωσε τις

προσπάθειες του , στην ανακατάληψη της Βοιωτίας. Κατέστειλε την πειρατεία – και στην ξηρά περιέστειλε την ληστεία.

Οι επιτυχίες του στα πολεμικά μέτωπα και στην κρατική οργάνωση του επέτρεψαν να πιέσει τις Δυνάμεις να αναγνωρίσουν το ελληνικό κράτος.

Το 1830 υπογράφτηκε το Πρωτόκολλο του Λονδίνου που έδωσε πλήρη ανεξαρτησία στην Ελλάδα αλλά και μεγάλες εκτάσεις της δυτικής Στερεάς κατακυρώθηκαν στην οθωμανική αυτοκρατορία.

Τελικά η Συνθήκη της 7ης Μαΐου μεταξύ Βαυαρίας και Μ. Δυνάμεων όρισαν τα σύνορα της Ελλάδας στην γραμμή ΆΡΤΑΣ – ΒΟΛΟΥ.

ΟΘΩΝΙΚΗ ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΗ ΜΟΝΑΡΧΙΑ

Όθωνας 1833Κατάσταση κράτους.

1. σαφής εδαφική οριοθέτηση 2. αβέβαιο μέλλον με γνωστό παρελθόν → είχε ιδρυθεί το Βασίλειο ( είχε

προικοδοτηθεί με Βασιλική δυναστεία και με τον πρώτο βασιλιά του)3. ο νέος βασιλιάς δεν είχε ανάμειξη στις εσωτερικές έριδες και πολλοί

ήλπιζαν πως θα εξασφαλίσουν ευταξία και ενότητα.

Αντιβασιλεία- αρνητικά

18

εμπέδωση κλίματος τάξης , ασφάλειας , συμφιλίωσης, αλλά ανάθεση πολλών σημαντικών θέσεων στους Βαυαρούς – αποξένωση προυχόντων και διανοούμενων – παρουσία 5000 Βαυαρών στον τακτικό στρατό.

Προσέγγισε τους αντιπάλους του Καποδίστρια και αποξένωσε τους οπαδούς του , επιδιώκοντας την εθνική ενότητα.

Στήριξε το Αγγλικό κόμμα και του παρέδωσε το υπουργικό συμβούλιο. Προσεταιρίσθηκε τον Κωλέττη από το γαλλικό κόμμα. Απέκλεισε τους Ναπαίους από τα κρατικά αξιώματα. Φυλάκισε τους καποδιστριακούς στρατιωτικούς ( Κολοκοτρώνης –

καταδίκη) Για να εμπεδώσει την εξουσία της αφενός τοποθέτησε πολλούς

Βαυαρούς στον πυρήνα του Κρατικού μηχανισμούΑφετέρου ευνόησε τα ασθενέστερα κόμματα και έπληξε το ρωσόφιλο.(ισχυρότερο).

ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΙΑ ΘΕΤΙΚΑ ΕΠΕΣΑΝ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ Καθιέρωσε την διαίρεση του κράτους σε δέκα νομαρχίες, που

χωρίζονταν σε επτά επαρχίες που κάθε μια περιείχε δέκα δήμους.Οι τοπικές εξουσίες ήταν κατακερματισμένες και παραδόθηκαν σε αξιωματούχους με περιορισμένες ικανότητες, για να ελέγχονται από το κέντρο. Έτσι δεν αναπτύχθηκε αποτελεσματική και αμερόληπτη διοίκηση , αφού οι αποφάσεις χρειάζονταν επικύρωση της κρατικής εξουσίας. Μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αθήνα -1834- Δημιουργία τοπικού στρατού → αντιδράσεις. Τομή στο εκκλησιαστικό ζήτημα – η ανακήρυξη του Αυτοκέφαλου της

Εκκλησίας και η υπαγωγή της σε εξουσία κοσμικού κράτους . το αυτοκέφαλο αφορούσε τα οργανωτικά και όχι τα δογματικά ζητήματα (θέμα Πατριαρχείου)- παρέμβαση στα εσωτερικά της εκκλησίας από βασιλιά. Αυτή η ενέργεια προκάλεσε σοβαρή ρήξη στο Πατριαρχείο και αποσκοπούσε στην μείωση της επιρροής της Ρωσίας και στη χειραφέτηση του εγχώριου κλήρου από το αντιδιαφωτιστικό ρεύμα.

Μακροπρόθεσμα – πλήττεται το οικουμενικό Πατρ. Επειδή συνέβαλλε στην ανάπτυξη αντίπαλου εθνικισμού στα Βαλκάνια.

Ίδρυση Πανεπιστημίου Αθηνών Πρώτο στα Βαλκάνια και την Ανατολή→αντίπαλο δέος στη διανοητική ηγεμονία της Κωνστ/λης και εστία ανάπτυξης ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΗΣ Εθνικής Ιδεολογίας

Κοινές Αντιλήψεις των κομμάτων επί Αντιβασιλείας. ερωτ.3, σελ.152

19

Ύφεση των παθών μεταξύ των μερίδων του αγώνα που συγκρούοντανΌλα τα κόμματα πίστευαν στον ΑλυτρωτισμόΠίστευαν πως η Ελλάδα έπρεπε να ελευθερώσει όλους τους έλληνες Κι ορθόδοξους της Οθομαν. Αυτ. είτε διαμελίζοντάς την, είτε αντικαθιστώντας τον Σουλτάνο με ορθόδοξο αυτοκράτορα.Επίσης, υποστήριζαν την ανεξαρτησία και την ενότητα του κράτους, καθώς και το πρότυπο της Συνταγματικής Διακυβέρνησης .ΠΡΟΩΘΟΎΣΑΝ τα συμφέροντα όσων είχαν συμμετάσχει στον Αγώνα και αντιστρατεύονταν την Βαυαροκρατία. Ήθελαν αυτοκέφαλη εκκλησία.

Περίοδος του Όθωνα

ΑλυτρωτισμόςΕΠΙΘΕΤΙΚΉ εκδοχή της εθνικής ιδεολογίας και πίστη στην απελευθέρωση όλων των Ελλήνων και ορθοδόξων από την Οθωμ. Αυτοκρ. , είτε διαμελίζοντάς την, είτε αντικαθιστώντας τον Σουλτάνο από ορθόδοξο αυτοκράτορα.Επηρέασε καθοριστικά την εσωτερική και εξωτερική εκδοχή της εθνικής ιδεολογίας του ελλ. Κράτους ως το 1922.Πέρα από τα διπλωματικά προβλήματα που προκάλεσε κατά περιόδους , ο αλυτρωτισμός δυσχέρανε την ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ και στο εσωτερικό συνέβαλε στην πολιτική στασιμότητα και την κοινωνική καθυστέρηση.Αυτή η αδυναμία του συστήματος, να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις οδήγησε στην επαναστατική ανατροπή του, 1862, και εκθρόνιση του Όθωνα. Κίνημα 1862, με πρωτοστάτες τους Επ. Δεληγιώργη και Γρίβα Οι εξεγερμένοι κήρυξαν έκπτωτο τον Όθωνα και έδωσαν την εξουσία σ προσωρινή κυβέρνηση για επεξεργασία νέου συντάγματος. ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1862Εργασίες Β΄ Εθνικής Συνέλευσης ( 10 Δεκεμβρίου 1862)Εκλογή Βασιλιά Γεωργίου ( Γκλύξμπουργκ ) με την συγκατάθεση των Δυνάμεων,- 1863-Παραχώρηση των Ιόνιων νησιών – ΙΟΝΙΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ- από την Μ. Βρετανία

Και έτσι μαζί με την συμμετοχή των επτανησίων άρχισαν οι συζητήσεις για το νέο σύνταγμα.

ΑΝΟΙΞΕ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1864 ΠΟΥ ΚΑΘΙΕΡΩΣΕ ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ.( ΨΉΦΙΣΗ 1864)

ΣΥΝΤΑΓΜΑ 1864

20

Καθολική ανδρική ψηφοφορία Περιορισμένα δικαιώματα στο θρόνο Εγγυήσεις για πολιτικές ελευθερίες

ΕΠΕΣΕ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007

Κυβέρνηση Κουμουνδούρου 1Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ↓ανάπτυξη μικροϊδιοκτητών→ ΔΙΑΝΟΜΗ ΕΘΝΙΚΩΝ ΓΑΙΩΝ

ΕΠΕΣΕ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006

1874 – ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣάρθρο « τίς πταίει» → δικαστικές διώξεις απέδωσε την ακυβερνησία στις αυθαίρετες κυβερνητικές παρεμβάσεις και ζήτησε να κατοχυρωθεί η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΕΔΗΛΩΜΕΝΗΣ κατά την οποία «κυβέρνηση θα ανατίθεται στο κόμμα που αποδεδειγμένα συγκεντρώνει πλειοψηφία στην Βουλή». Μόνο έτσι θα μπορούσαν να οργανωθούν κόμματα Ευρωπαϊκού τύπου στο πλαίσιο ΕΝΟΣ ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΡΙΚΟΥΠΗ- ο βασιλιάς τηρεί την Αρχή της Δεδηλωμένης. Διάσκεψη Κων\λης -Μάιος 1881-, προσάρτηση της Θεσσαλίας και περιφέρεια Άρτας στην Ελλάδα.

Δικομματισμός

Κυβέρνηση Τρικούπη 1883Ιδεολογία κλασσικού φιλελευθερισμού – προσπάθησε να μεταφέρει τα δυτικά πρότυπα και ενίσχυσε τον δικομματισμό.- σύνταγμα Αγγλίας.Βαρύτατη φορολόγηση- έχασε τις εκλογές από τον ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗ. Ο οποίος έλαβε μέτρα που βελτίωναν την θέση των απλών ανθρώπων αλλά συγχρόνως ήρθε σε σύγκρουση με τις Δυνάμεις , εξ αιτίας τυχοδιωκτικής εξωτερικής πολιτικής.

ΕΠΕΣΕ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006ΕΘΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Επί κυβέρνησης Δηλιγιάννη

21

Παραμέλησε την διευθέτηση των εκκρεμοτήτων με τους ξένους πιστωτές και παρασύρθηκε από τις ιδέες της ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ( μυστική παρακρατική οργάνωση με προσβάσεις στα ανώτατα κλιμάκια της πολιτικής και κρατικής εξουσίας , χαρακτηρισμένη από ΤΥΦΛΟ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟ)

Αποτέλεσμα= λόγω της αναζωπύρωσης της έντασης στην Κρήτη , έστειλε άγημα για να καταλάβει το νησί. Ταυτόχρονα κινητοποίησε τα ελληνοτουρκικά σύνορα –τραγική κατάληξη- η Τουρκία κηρύσσει πόλεμο στην Ελλάδα 1879 . παρέμβαση της Ρωσίας και λήξη εχθροπραξιών + ανακωχή = πτώση Δηλιγιάννη→κυβέρνηση Ράλλη

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ 1897 ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Εξάρτηση της Ελλάδας από Μεγάλες Δυνάμεις«ΤΥΠΙΚΑ ΜΟΝΟ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΧΩΡΑ» Λεονταρίτηςέτσι η Αθήνα υποχρεώθηκε να δεχτεί και την εγκατάσταση Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου, ο οποίος επόπτευε οικονομικά , διαχειριζόταν μεγάλο μέρος των κρατικών εσόδων και ρύθμιζε την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους.

22