Цус харвалтын инсультыноношлогоо, эмчилгээ

Д.Өлзийбаяр

Л.Отгонбаяр

Ц.Баясгалан

ЭМШУИС, Мэдрэл судлалын тэнхим

NYCOMED –ТАРХИНЫ ИНСУЛТЫН ЭСРЭГ БИДЭНТЭЙ ХАМТ

Тархины цус харвалт

Ангилал

Интрацеребральная гематома

Intracranial& Intracerebral Hemorrhrage

Субарахноидальная геморрагия

Subarachnoidal Hemorrhrage

ШАЛТГААН

АГ: систолийн даралтыг 5-6МУБ, диастолийг 2-3МУБ бууруулахад инсультын эрсдэлийг 40% бууруулах боломжтой

Амилоид ангиопатия:дэлбэнгийн цус харвалтын 30%, нэг байрлалд илүү

АА, АВМ Кокаин, амфетамин Антикоагулянт

ACE буюу ангиотензин хувиргагч генийн полиморфизм нь тархин гүнд цус харвалтын эрсдэл болж байна.

Angiotensin-converting enzyme polymorphisms and risk of spontaneous deep intracranial hemorrhage in Taiwan Chen, C.-M.; Chen, Y.-C.; Wu, Y.-R.1; Hu, F.-J.2; Lyu, R.-K.1; Chang, H.-S.1; Ro, L.-S.1; Hsu, W.-C.1; Chen, S.-T.1; Lee-Chen, G.-J.2 European Journal of Neurology, Volume 15, Number 11, November 2008 , pp. 1206-1211(6)

Тархварзүйд гарсан өөрчлөлт

Европын 10 орон, Хятадад хийсэн ДЭМБ-ын МОНИКА төслөөр SAH-ын нас баралт зүүн европт өндөр, эмэгтэйчүүд эрчүүдээс илүү эрсдэлтэй байв(Stroke. 2003;34:1833.)

Хятадад ИИ,ГИ-ын харьцаа 3,9:1,1 (Stroke. 2003;34:2091.)

АНУ,Их Британийн ази, африкийн цагаачдын дунд ГИ уугуул иргэдээс 1,5-2,5 дахин илүү тохиолдож байна.

Оношлогооны дэвшил

CT тодотгогчгүй Мэдрэг байдал= 89% Өвөрмөц байдал= 100%

MRI Мэдрэг байдал= 81% Өвөрмөц байдал= 100%

Гематомын байршил

Бага тархины цус харвалт

Гүний артери тасрах:АГ Антикоагулянт эмчилгээ Хавдар руу харвах Тал бөмбөлөгийн мэс заслын хүндрэл Гавлын дотоод даралт гэнэт буурах АВМ Харвалтын байрлал, хэмжээнээс хамаарч,

тархины багана, арын хонхорын шинж тэмдгүүд илэрдэг

Эмнэлзүйн онцлог

Толгой өвдөлт, бөөлжилт, толгой эргэх Амьсгалын өөрчлөлт АД, зүрх судасны хямрал Дагзны булчин хөшинга Хүүхэн харааны өөрчлөлт Нүдний алимны хөдөлгөөн, окуло-цефал

рефлекс Атакси

Авах арга хэмжээ

Интубаци тавих, хүчилтөрөгчөөр амьсгалуулах

Гавлын дотоод даралт бууруулах маннитол 1кг/1г тооцох

Изотоник уусмал судсаар АД <130муб

Мэс заслын заалт

Гематомын хэмжээ>30мм Гематома Vermis-тэй ойр байх Гидроцефали үүсэх Тархи шаантаглах шинж ойртох

КТ шинжилгээнд

Гавлын арын хонхорын нягтралыг тодорхойлох Гематомын байрлалыг тогтоох, багана дарагдлын

шинж байгаа эсэх Гематомын хэмжээ, диаметрийг нарийвчлах Дөрөвдүгээр ховдол,суурийн цистерн дарагдсан

эсэх Дарагдлаас үүссэн гидроцефали байгаа эсэх

Бага тархины гематома

Тавилан тааруу болох шинжүүд

Систолийн даралт>200 mm Hg Хүүхэн хараа зүүний сүвэгч мэт нарийсч,

эвэрлэгийн рефлекс арилах. Окулоцефал рефлекс үүсэх

Цус хуралт өтөнцөрт хүрэх Гематома> 30 mm Багана дарагдал Ховдол цустай Тархи шаантаглах

Мэс заслын эмчилгээ

Гематомын хэмжээ<40mm тохиолдолд субокципитальная краниотомия

Ховдол цустай, дарагдлын гидроцефали- вентрикулостомия

Субарахноидальная геморрагия

Шалтгааны 85% аневризм

АГ

АВМ

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

1stQtr

2ndQtr

3rdQtr

4thQtr

East

West

North

Оношлогоо

MRI Angiography

Өвчний тавилан

АА- эхний харвалтаар 35% нас бардаг, давтан хагарах нь эхний 7 хоногт илүү. Давтан харвалтаас 15% нас бардаг. 6 сар хүртэл амьд үлдсэн тохиолдлоос жил тутамд 3%-д давтан харвалт илэрдэг.

АВМ- давтан хагарахад тавилан илүү сайн Эхний 72 цагаас 10 дахь хоногт тархины

судасны спазм,усжих, хоёрдогч ишемийн хүндрэл

Судасны спазм үүсэх нөхцөл

САГ бүхий 11 хүнд хийсэн судалгаагаар судас спазм үүсэхэд сийвэнд акролеины түвшин ихэсдэг байх магадлалтай.

Plasma acrolein levels and their association with delayed ischemic neurological deficits following aneurysmal subarachnoid haemorrhage: a pilot study

M. C. Garrett., et al British Journal of Neurosurgery, Volume 22, Issue 4 August 2008 , pages 546 - 549

Эмчилгээ

Нимодипин эхний 21 хоног хоногт 4 удаа судсаар болон уух

Өртөг өндөр боловч үр дүнтэй

АД хянах

Мэс засал

Эндоваскуляр эмболизаци

Хавчаар тавих

Эхний 24 цагт мэс засал үр дүнтэй Гидроцефали, спазм үүсвэл 10 хоногийн

дараа мэс засал хийхийг зөвлөдөг

Хавчуур тавих

Церебральная амилоидная ангиопатия

Тархины жижиг судасны хананд цардуултай төстэй амилоид уураг хуримтлагдаж, цус харвалтын нэг шалтгаан болдог.

Амилоид ангиопатийн эмнэлзүйн хувилбар Амилоидоз бүхий тархины цус харвалтын

удамшлын Dutch хэвшинж:аутосом-доминантаар удамшина. 40-60 насанд,зулайн дэлбэнгийн гематома, тэнэгрэл. Эхний харвалтаар талаас илүү нь нас бардаг.Цусны бүлэгнэлт буурах нь харвалтанд нөлөөлдөг.

Flemish хэвшинж: тархины цус харвалт эсвэл тэнэгрэл. Аутосом-доминантаар удамшина.

Эмнэлзүйн хувилбар

Гэр бүлийн Альцхеймерийн өвчин: нийт Альцхеймер өвчний 5-10%-ийг эзэлдэг.Тэнэгрэл. Аутосом-доминант хэвшинжээр

Down Syndrome: 21 дүгээр хромосомын трисоми. Сэтгэцийн хөгжил хоцорно. Зүрхний гажиг хавсарна.

Icelandic хэвшинж: Цистатин С ген мутаци болж, амилоидоз үүсэн олон 30-40 насанд тархины цус харвалт олон дахиснаассаа, тэнэгрэл үүсч 10-20 жилийн хугацаанд нас бардаг. Гематома тархины гүнд, суурийн зангилаанд байрладаг

ЭМИЙН ЭМЧИЛГЭЭНД

АКТОВЕГИН

ЦЕРАКСАН

Эмчилгээнд анхаарах

NSAID: Аспирин үл хэрэглэх-толгой өвдөлтөнд

Таталтын эсрэг бэлдмэл: вальпроат натри(депакин)- бүлэгнэлт буурна

АД хянах

NYCOMED-ИЙН ДЭВШИЛ

БИДНИЙ ХАМТЫН ҮР ДҮН