σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων...

85
Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο Δημοτικό Σχολείο (Στ΄) Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε. Κιλκίς Παπαδόπουλος Πάρης Επιμορφωτι Συνάντηση 5 Δεκεμβρίου 2013

Upload: -

Post on 18-Dec-2014

535 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

Page 1: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο

Δημοτικό Σχολείο (Στ΄)

Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε. Κιλκίς Παπαδόπουλος Πάρης

Επιμορφωτική Συνάντηση 5 Δεκεμβρίου 2013

Page 2: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Επιδόσεις Ελλήνων μαθητών & μαθητριών στις φυσικές επιστήμες

• Τα παιδιά ξεκινούν με έντονο ενδιαφέρον στην προσχολική ηλικία, το οποίο και χάνεται σε

πολύ μεγάλο βαθμό στη διάρκεια του δημοτικού και κυρίως στη φοίτησή τους στη

δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Page 3: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

1. Υπάρχει σημαντική έλλειψη συνάφειας του αναλυτικού προγράμματος (2003) των φυσικών επιστημών στην υποχρεωτική εκπαίδευση με τα ενδιαφέροντα των μαθητών και μαθητριών (έρευνα, 2005)

2. Δυσκολία σχολικών βιβλίων

3. Επικέντρωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος στις ακαδημαϊκές γνώσεις κι όχι στις δεξιότητες και ικανότητες για την επίλυση προβλημάτων

Αιτίες αποτυχίας των μαθητών και μαθητριών μας

Page 4: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Δηλωτική γνώση

Είμαι ενήμερος

Διαδικαστική Γνώση

Στρατηγικές & Τεχνικές

Πλαισιοθετημένη Γνώση

Πότε και πού θα την εφαρμόσω

Γνώση

Μαθαίνουμε στα παιδιά να θέτουν ερωτήματα κι όχι να αναζητούν μόνο απαντήσεις

Page 5: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού
Page 6: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Αξιολογείται

Ο επιστημονικός αλφαβητισμός

Η ικανότητα δηλαδή να χρησιμοποιεί κάποιος την επιστημονική γνώση

& να βγάζει συμπεράσματα, για να κατανοεί τον κόσμο γύρω του.

Page 7: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

20002000 2525ηη θέση ανάμεσα σε 31 χωρες θέση ανάμεσα σε 31 χωρες

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ PISA Program International Student Assessment

2009 30η θέση ανάμεσα σε 65 χώρες

2003 30η θέση ανάμεσα σε 40 χώρες

2006 38η θέση ανάμεσα σε 57 χώρες

Page 8: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Παράδειγμα ερώτησης

Για ποιο λόγο δε φαίνονται

τ’ αστέρια το πρωί;

Page 9: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Παράδειγμα ερώτησης

Σε ποιο υλικό από τα παρακάτω θα τυλίγατε για να μεταφέρατε

ανέπαφο, ένα κομμάτι πάγο;1. Αλουμινόχαρτο 2. Γούνα 3. Πανί

Page 10: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Απαιτείται μια άλλη προσέγγιση

• Σύνδεση με την πραγματικότητα

• Ανάδειξη και καλλιέργεια δεξιοτήτων και ικανοτήτων

Page 11: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Σκοποί Αναλυτικού Προγράμματος των Φυσικών Επιστημών (2003)

• Να κατανοούν το φυσικό κόσμο και τους νόμους του, επίσης να γνωρίσουν τον εαυτό τους ως βιολογικά όντα.

• Να αναπτύξουν δεξιότητες & στρατηγικές αντίστοιχες με τις επιστημονικές…

• Να αξιοποιούν τις επιστημονικές & τεχνολογικές εφαρμογές, ώστε να είναι σε θέση να λαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις για τον εαυτό τους , την οικογένειά τους τη χώρα τους και τον πλανήτη..

Page 12: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Έννοιες Φυσικών Επιστημών στα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ – ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ  

ΗΧΗΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΟ ΦΩΣ ΓΥΡΩ ΜΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΜΕ ΤΙΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΤΑΞΗ Στ΄ ΤΑΞΗ Στ΄

Page 13: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Δόμηση της μάθησης στις Φυσικές Επιστήμες

Πληροφορίες Γνώση

Γνωστική διαδικασία κοινωνικά προσδιορισμένη

Μαθητής

Page 14: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διερευνητική- Ανακαλυπτική μάθηση

Προκαλώ το ενδιαφέρον ( Εκπαιδευτικός)

Αναζητώ, υποθέτω, ερευνώ, συνεργάζομαι, ρωτάω,

απαντώ (μαθητής)

μετωπική διδασκαλία και μάθηση

Page 15: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διερευνητικές διαδικασίες στην τάξη

Συλλογή & διαχείριση πληροφοριώνΚαταγραφή παρατηρήσεωνΔιατύπωση υποθέσεωνΕξαγωγή συμπερασμάτων

Page 16: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διερευνητικά εργαλεία στην τάξη

Ιστοσελίδες- Wiki

Εκπαιδευτικό λογισμικό Δημοτικού  on line  Τα λογισμικά του ΠΙ για τα μαθήματα του Δημοτικού

http://ebooks.edu.gr

Φυσικές Επιστήμες Εκπαιδευτικό Υλικό

Page 17: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διερευνητικά εργαλεία στην τάξη

Page 18: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διερευνητικά εργαλεία στην τάξη

Page 19: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διερευνητικά εργαλεία στην τάξη

Page 20: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διερευνητικά εργαλεία στην τάξη

Page 21: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διερευνητικά εργαλεία στην τάξη

Page 22: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διερευνητικά εργαλεία στην τάξη

Page 23: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού
Page 24: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού
Page 25: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Ποιος είναι ο σκοπός μας;

Ερμηνεία του κόσμου που μας περιβάλλει μέσα από την άσκηση μαθητών και μαθητριών στις

επιστημονικές διαδικασίες, ώστε μέσα από αυτή να ανακαλύπτουν τη γνώση για τον εαυτό τους, ενώ παράλληλα θα ασκούνται στη λύση προβλημάτων

Page 26: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Ανάπτυξη επιστημονικών διαδικασιών

1. Παρατήρηση (Προσοχή στη λεπτομέρεια και ικανότητα διάκρισης στοιχείων)

2. Υποβολή ερωτημάτων που μπορούν να απαντηθούν μέσω έρευνας;

3. Υποθέσεις4. Προβλέψεις 5. Χειρισμός υλικών6. Μετρήσεις7. Επικοινωνία με τη χρήση επιστημονικού

λεξιλογίου

Page 27: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν μέσω έρευνας

Ποια από τις παρακάτω προτάσεις αποτελεί επιστημονικό ισχυρισμό;

• Α. Το φεγγάρι αποτελείται από πράσινο τυρί.

• Β. Λογικά όντα υπάρχουν κάπου αλλού στο Σύμπαν.

• Γ. Ο Αϊνστάιν είναι ο μεγαλύτερος φυσικός του 20ου αιώνα.

Page 28: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Μόνο η πρώτη πρόταση είναι επιστημονική γιατί όχι μόνο θα μπορούσε να αποδειχτεί αλλά έχει ήδη αποδειχτεί ότι είναι λανθασμένη. Η δεύτερη πρόταση λογική ή όχι, είναι υποθετική. Η τρίτη είναι δογματική και δεν υπάρχει τρόπος να ελεγχθεί το λάθος της.

Απάντηση

Page 29: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Χρήση επιστημονικού λεξιλογίου• Θα βοηθήσει η σωστή χρήση του όρου το παιδί να κατανοήσει;

• Πειράζει αν δε χρησιμοποιηθεί η σωστή λέξη;

Η απάντηση είναι ΝΑΙ αν θέλω να διακρίνω ένα γεγονός από ένα φαινόμενο.

SOS Δημιουργία σύγχυσης

π.χ. η ζάχαρη διαλύεται, δεν εξαφανίζεται δε λιώνει

Page 30: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Ο πιο σπουδαίος απλός παράγοντας που επηρεάζει τη μάθηση είναι αυτό

που ο μαθητής ήδη γνωρίζει. Bρες το και δίδαξέ τον σύμφωνα με

αυτό.

Page 31: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Οργάνωση τάξης

1. Η εργασία σε ομάδες

2. Η συζήτηση στην ομάδα

Page 32: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

(1)Προσανατολισμός

Αφορά το ξεκίνημα της διδασκαλίας που είναι απαραίτητο να είναι καλά οργανωμένο, ώστε να τραβήξει την προσοχή και το ενδιαφέρον των μαθητών.

Page 33: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού
Page 34: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

(2)Ανάδειξη ιδεών

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να πετύχουμε ανάδειξη των ιδεών των μαθητών.

Ο πιο απλός είναι να παρακολουθήσουμε τι λένε ή να κάνουμε διάλογο μαζί τους. Αυτό μπορεί να γίνει άτυπα σε εξατομικευμένη βάση κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων στην τάξη ή πιο συστηματικά, σε συζήτηση μικρών ομάδων.

Page 35: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διδακτικές στρατηγικές: Οι ερωτήσεις

Οι ερωτήσεις δεν εισάγονται με τα γνωστά «πώς» και «γιατί».

Δομούνται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να τονίζεται το προσωπικό

στοιχείο, η έκφραση γνώμης και το κλίμα ελευθερίας μέσα στο οποίο

θα γίνει στη συνέχεια η συζήτηση. Συνηθισμένες διατυπώσεις είναι οι

εξής:

«Πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι... Εσύ τι νομίζεις;»

«Συχνά παρατηρούμε ότι... Πώς νομίζεις εσύ ότι μπορεί να εξηγηθεί;»

«Κοίταξε αυτές τις εικόνες. Τι δείχνουν; Εσύ πώς το ερμηνεύεις;»

Page 36: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Χάρτες εννοιών

Οι χάρτες εννοιών αποτελούν:

Μεταγνωστικά εργαλεία

Λειτουργικά εργαλεία

Εναλλακτικό εργαλείο αξιολόγησης.

Page 37: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού
Page 38: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

(3)ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ

Αποτελείται από δύο επιμέρους φάσεις:Φάση της δοκιμασίας των ιδεών και

καταγραφής των αποτελεσμάτων της.Φάση της εισαγωγής του επιστημονικού

προτύπου.

Page 39: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

(3) Εισαγωγή του επιστημονικού προτύπου

Προβλέψεις ιδέες μαθητών ≠ Πραγματικότητα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Page 40: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

(4) Εφαρμογή

Λειτουργικότητα

Τα παιδιά συσχετίζουν αυτά που έμαθαν με τις εμπειρίες της καθημερινής ζωής.

Page 41: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

(5) Ανασκόπηση

Οι μαθητές: Αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητα αυτών που

ανακάλυψαν

Συγκρίνουν τις αρχικές με τις νέες τους απόψεις

Page 42: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Με μια ματιά

1. Προσανατολισμός

2. Ανάδειξη ιδεών

3. Αναδόμηση ιδεών

4. Εφαρμογή

5. Ανασκόπηση (Επανεξέταση)

Page 43: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Φυσικές Επιστήμες

Προσανατολισμός

Ανάδειξη ιδεώνΑνάδειξη ιδεών

Αναδόμηση ιδεών

Εφαρμογή

1

2

3

4

ΑνασκόπησηΑνασκόπηση

5

Page 44: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Παράδειγμα Η Η εποικοδομητική προσέγγιση στην

πράξη: Ενδεικτική πορεία

Page 45: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διδακτική Ενότητα

Θερμοκρασία-Θερμότητα,

Η Θερμότητα μεταδίδεται με αγωγή

Βιβλίο ΄Εκτης τάξης του Δημοτικού σχολείου.

Ο χρόνος που απαιτείται είναι περίπου 90 λεπτά δηλαδή (2) διδακτικές ώρες.

Page 46: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού
Page 47: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

• Όταν δύο σώματα που έχουν διαφορετική θερμοκρασία έρθουν σε επαφή, ρέει θερμότητα από το σώμα με την υψηλότερη θερμοκρασία προς το σώμα με τη χαμηλότερη θερμοκρασία.

• Η ροή της θερμότητας γίνεται με αγωγή, με ρεύματα και με ακτινοβολία. Η μεταφορά θερμότητας με ρεύματα είναι δυνατή μόνο στα υγρά και στα αέρια. Στο κενό η θερμότητα διαδίδεται μόνο με ακτινοβολία.

Ξέρουμε ότι:

Page 48: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΔΥΣΚOΛΙΕΣ

Οι περισσότεροι μαθητές συγχέουν τα φυσικά μεγέθη «θερμοκρασία» και «θερμότητα». Η σύγχυση αυτή επιτείνεται από την πολλές φορές λανθασμένη χρήση των όρων στην καθημερινή ζωή. Για την άρση της σύγχυσης και τη σωστή διάκριση των μεγεθών είναι σημαντικό να επιμένουμε στην ορθή χρήση των όρων.

Πολλοί μαθητές, για να ερμηνεύσουν τα σχετικά με τη θερμότητα φαινόμενα, «επινοούν» ένα νέο μέγεθος, την «ψυχρότητα». Αντί δηλαδή να αντιλαμβάνονται το ψύχος ως έλλειψη θερμότητας, του προσδίδουν ανεξάρτητη υπόσταση. Καθημερινές εκφράσεις, όπως «κλείσε το παράθυρο, για να μην μπει κρύο μέσα», «κλείσε το ψυγείο, για να μη φύγει η ψύξη», «σήμερα κάνει κρύο, έχει ψύχρα», επιτείνουν τη σύγχυση των μαθητών

Page 49: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Στόχοι

1. Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά τη μετάδοση της θερμότητας με αγωγή σε στερεό σώμα.

2. Να διακρίνουν οι μαθητές διάφορα υλικά σε καλούς ή κακούς αγωγούς της θερμότητας.

3. Να ερμηνεύσουν την εφαρμογή της θερμότητας με αγωγή σε καταστάσεις της καθημερινής ζωής.

4. Να βοηθήσουμε τους μαθητές με τις δύσκολες έννοιες του βιβλίου.

Page 50: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΠροβλήματαΠροβλήματα

Τα σχετικά με τη θερμότητα φαινόμενα τα ονομάζουμε θερμικά φαινόμενα. Τα φαινόμενα αυτά οφείλονται στις μεταβολές της θερμικής ενέργειας των σωμάτων. Θερμική ενέργεια ενός σώματος ονομάζουμε την κινητική ενέργεια των μορίων του λόγω των συνεχών και τυχαίων κινήσεών τους. Αντιλαμβανόμαστε τη θερμική ενέργεια ενός σώματος από τη θερμοκρασία του. Όσο μεγαλύτερη είναι η θερμική ενέργεια τόσο μεγαλύτερη είναι και η θερμοκρασία. Θερμότητα ονομάζουμε την ενέργεια μόνο όταν αυτή ρέει από ένα σώμα σε ένα άλλο. Η θερμότητα ρέει πάντοτε από τα σώματα με μεγαλύτερη θερμοκρασία προς τα σώματα με χαμηλότερη θερμοκρασία.

Η γλώσσα του κειμένου:

Page 51: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

50ο C 30ο C

Ποιο έχει μεγαλύτερη θερμική ενέργεια. Το φλιτζάνι με τον καφέ; Η μάζα δεν επηρεάζει το ποσό της θερμικής ενέργειας;

Page 52: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Προσανατολισμός (1)

Page 53: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΦΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ(2)(2)

Page 54: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1:ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1:

Πώς διαδίδεται η θερμότητα στα στερεά;

Page 55: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Ανάδειξη ιδεών

Οι μαθητές θα διατυπώσουν κάποιες υποθέσεις για το υλικό της κατσαρόλας και τα χερούλια της.

Ο εκπ/κός κατά την καταγραφή των πρώιμων αντιλήψεων των μαθητών, πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός για να μη συντελέσει στη δημιουργία νέων που δεν προϋπήρχαν.

Ο εκπ/κός θα γράψει τις απλοϊκές υποθέσεις των μαθητών στον πίνακα χωρίς να τις σχολιάσει και θα ρωτήσει αν γνωρίζουν πως μεταδίδεται η θερμότητα.

Page 56: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Αναδόμηση ιδεών

Φάση της δοκιμασίας των ιδεών και καταγραφής των αποτελεσμάτων της.

Page 57: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Πείραμα

Page 58: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Οι παρατηρήσεις που αναμένονται να καταγραφούν από τους μαθητές είναι για παράδειγμα:

Tα καρφιά ζεστάθηκαν, έλιωσε το κερί κι έπεσαν.

Η θερμότητα δεν πηγαίνει (μεταδίδεται) αμέσως παντού.

Η φωτιά (πηγή θερμότητας) ακουμπά το μέταλλο.

Page 59: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διάδοση της θερμότητας στα στερεά

Πώς διαδίδεται η Πώς διαδίδεται η θερμότηταθερμότηταμέσα από το κουταλάκιμέσα από το κουταλάκι;;

Η θερμότητα διαδίδεται με αγωγή

Page 60: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΔΟΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ 2

Φάση της εισαγωγής του επιστημονικού προτύπου.

Θεωρούμε ότι εύκολα πλέον οι μαθητές οδηγούνται στο συμπέρασμα ότι:

Η θερμότητα διαδίδεται στα στερεά με αγωγή.

Page 61: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Συμπέρασμα:Συμπέρασμα:

Η διάδοση της θερμότητας στα στερεά

γίνεται από σημείο σε σημείο, από τη ζεστή άκρη στην άλλη που είναι λιγότερο ζεστή.

Όσο περισσότερο ζεστή είναι η μια άκρη του

στερεού, τόσο περισσότερη θερμότητα

διαδίδεται μέσ’ από το στερεό.

Αγωγή της θερμότητας

είναι ...

Page 62: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διάδοση της θερμότητας στα στερεά

Τι σημαίνει διάδοση της θερμότητας;

Είναι η μεταβίβαση ή μεταφορά της θερμότητας.

Page 63: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΠΡΟΒΟΛΗ ΠΟΛΥΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ

Οι πολυδιαφάνειες αυτές έχουν ανακεφαλαιωτικό χαρακτήρα.

Page 64: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Διάδοση της Διάδοση της θερμότηταςθερμότητας στα στερεά στα στερεά

ΖΕΣΤΟΖΕΣΤΟΚΡΥΟΚΡΥΟ

Η θερμότητα διαδίδεται μεΗ θερμότητα διαδίδεται με αγωγήαγωγήαπό το από το ζεστόζεστό στο στο κρύοκρύο

Μέταλλο

Page 65: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΖΕΣΤΟΖΕΣΤΟ ΚΡΥΟΚΡΥΟ

Διάδοση της Διάδοση της θερμότηταςθερμότητας στα στερεά στα στερεά

Η θερμότητα διαδίδεται μεΗ θερμότητα διαδίδεται με αγωγήαγωγήαπό το από το ζεστό ζεστό στο στο κρύοκρύο

Μέταλλο

Page 66: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Κρύο νερό Ζεστό νερό

100C 60oC

ΘΕΡΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

μεταλλικά δοχεία 1 και 2

(1)(1)

(2)(2)

Page 67: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 2:

Ποια υλικά επιτρέπουν τη διάδοση της θερμότητας;

Page 68: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΠΕΙΡΑΜΑ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ (1)

Page 69: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 2: Ποια υλικά επιτρέπουν τη διάδοση της

θερμότητας;• Κάνω υποθέσεις ... • Συζητώ και στην ομάδα μου και σκέφτομαι γιατί

έπρεπε να χρησιμοποιήσω φελλό ή ύφασμα για να κρατάω τη μεταλλική βέργα;

Page 70: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΠΕΙΡΑΜΑ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ (2)

Page 71: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 2: Ποια υλικά επιτρέπουν τη διάδοση της

θερμότητας;

Καλοί αγωγοί της θερμότητας

Κακοί αγωγοί της θερμότητας

καρφοβελόνα (σίδηρος) ξύλινη οδοντογλυφίδα (ξύλο)

αλουμινόχαρτο (αλουμίνιο) πλαστική οδοντογλυφίδα (πλαστικό)

χάλκινο σύρμα (χαλκός) γύψος (κιμωλία)

συνδετήρας (ατσάλι) χαρτόνι (κατεργασμένο ξύλο)

Page 72: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Συμπεράσματα:

• Υλικά, όπως το ξύλο, το πλαστικό, η κιμωλία, το χαρτί, δεν επιτρέπουν στη θερμότητα να περάσει από μέσα τους, γιατί είναι κακοί αγωγοί της θερμότητας.

• Τα μέταλλα επιτρέπουν στη θερμότητα να περάσει από μέσα τους, γι’ αυτό ονομάζονται καλοί αγωγοί της θερμότητας.

Page 73: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Τι μάθαμε στο μάθημα σήμερα;

• Η θερμότητα στα στερεά διαδίδεται από το ζεστό μέρος του στερεού προς το κρύο.

• Η διάδοση της θερμότητας στα στερεά γίνεται από σημείο σε σημείο του στερεού, δηλαδή με αγωγή.

• Υπάρχουν καλοί και κακοί αγωγοί της θερμότητας.

• Τα μέταλλα είναι καλοί αγωγοί της θερμότητας, ενώ υλικά, όπως το ξύλο, το γυαλί, το πλαστικό, είναι κακοί αγωγοί της θερμότητας.

Page 74: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Εφαρμογή

Σύνδεση με την καθημερινή ζωή

Page 75: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Μαγειρικά σκεύηΜαγειρικά σκεύη

Τα ξύλινα κουτάλια Τα ξύλινα κουτάλια χρησιμοποιούνται στη κουζίνα χρησιμοποιούνται στη κουζίνα

εδώ και χιλιάδες χρόνια!!εδώ και χιλιάδες χρόνια!!

Μπορείτε να εξηγήσετε γιατί;Μπορείτε να εξηγήσετε γιατί;

Παρατηρήστε προσεκτικά τα υλικά από τα οποία είναι

φτιαγμένα τα μαγειρικά σκεύη.

Μπορείτε να εξηγήσετε γιατί επιλέγηκαν τα υλικά αυτά;

Page 76: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

ΕΡΩΤΗΣΗ:ΕΡΩΤΗΣΗ:

Με όσα μάθατε για τη Με όσα μάθατε για τη διάδοση της θερμότητας, διάδοση της θερμότητας, μπορείτε να δώσετε μια μπορείτε να δώσετε μια επιστημονική εξήγησηεπιστημονική εξήγηση

στην ερώτηση: στην ερώτηση: Γιατί φοράμε χοντρά ρούχα Γιατί φοράμε χοντρά ρούχα

και σακάκια το χειμώνα;και σακάκια το χειμώνα;ΑΠΑΝΤΗΣΗ:ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Τα χοντρά ρούχα και τα σακάκια Τα χοντρά ρούχα και τα σακάκια εμποδίζουνεμποδίζουν τητη θερμότητα του θερμότητα του

σώματοςσώματος μαςμας να διαφεύγεινα διαφεύγει προς προς το (κρύο) εξωτερικό περιβάλλον!το (κρύο) εξωτερικό περιβάλλον!

Page 77: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

http://www.autofleece.com.au/images/wooly.gifhttp://www.dedietrich-canada.com/images/pageEditor/boilerTechnology/Picture-08.JPG

Τα σακάκια έχουν συνήθως στο εσωτερικό τους πλούσια μάλλινη Τα σακάκια έχουν συνήθως στο εσωτερικό τους πλούσια μάλλινη επένδυση ή γέμιση από υαλοβάμβακα.επένδυση ή γέμιση από υαλοβάμβακα.

Μπορείτε να εξηγήσετε ΓΙΑΤΙ;Μπορείτε να εξηγήσετε ΓΙΑΤΙ;

Τα υλικά αυτά παγιδεύουν μέσα τους Τα υλικά αυτά παγιδεύουν μέσα τους αέρα!αέρα!

Ο αέρας είναι Ο αέρας είναι κακός αγωγόςκακός αγωγός της θερμότητας. Έτσι η της θερμότητας. Έτσι η θερμότητα του σώματός μας δυσκολεύεται να διαδοθεί προς θερμότητα του σώματός μας δυσκολεύεται να διαδοθεί προς

το εξωτερικό περιβάλλον! το εξωτερικό περιβάλλον!

αέραςαέρας

Page 78: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Βοηθήστε το Βοηθήστε το χιονάνθρωποχιονάνθρωπο!!

Μετάφραση από Naylor and Keogh 1999

Μη φορέσετε το σακάκι στο

χιονάνθρωπο. Θα τον κάνει να

λιώσει! Δεν νομίζω το σακάκι να κάνει Δεν νομίζω το σακάκι να κάνει οποιαδήποτε διαφοράοποιαδήποτε διαφορά

Νομίζω ότι το Νομίζω ότι το σακάκι θα τον σακάκι θα τον κρατήσει κρύο κρατήσει κρύο

και θα τον και θα τον εμποδίσει να εμποδίσει να

λιώσει!λιώσει!

Τα σακάκια Τα σακάκια ΔΕΝ δίνουν θερμότηταΔΕΝ δίνουν θερμότητα όταν τα φοράμε! όταν τα φοράμε!Απλά Απλά δυσκολεύουν τη διάδοσή τηςδυσκολεύουν τη διάδοσή της, από το (ζεστό) , από το (ζεστό)

σώμα μας, στο (κρύο) εξωτερικό περιβάλλον!σώμα μας, στο (κρύο) εξωτερικό περιβάλλον!

Page 79: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

σωλήνα θέρμανσηςσωλήνα θέρμανσης

μονωτικό υλικόμονωτικό υλικό

Page 80: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Θερμομονωτικά υλικά στο εσωτερικό Θερμομονωτικά υλικά στο εσωτερικό σπιτιούσπιτιού

Σφουγγάρι / αφρόςΣφουγγάρι / αφρός

Page 81: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Ανασκόπηση

Φύλλα εργασίας-Αξιολόγηση.

Σκοπός των φύλλων εργασίας είναι: Να διαπιστώσει ο εκπαιδευτικός αν επιτεύχθηκαν οι

στόχοι που έθεσε ο ίδιος από στην αρχή του μαθήματος Να ελέγξουν οι μαθητές την εγκυρότητα των απόψεών

τους. Να συγκρίνουν τις αρχικές τους ιδέες με τις νέες και να

εξηγήσουν τους λόγους που τους οδήγησαν στην εγκατάλειψη των αρχικών τους ιδεών.

Page 82: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Εφαρμογές καλών και κακών αγωγών της θερμότητας στην καθημερινή μας ζωή

Εξηγήστε γιατί τα αντικείμενα που σας παρουσιάζονται πιο κάτω είναι

κατασκευασμένα με τα συγκεκριμένα υλικά. Οι ερμηνείες σας να αναφέρονται στη χρήση των αντικειμένων σε σχέση με τη θερμότητα.

Page 83: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Οικιακές συσκευές

• Σίδερο ________________________________________________________________________________

• Τηγάνι – κατσαρόλα ________________________________________________________________________________• Φλιτζάνια

____________________________________________________________________________

• Θέρμος ____________________________________________________________________________

• Γάντια για το φούρνο ____________________________________________________________________________

Page 84: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού

Δομικά υλικά

Ποια υλικά χρησιμοποιούνται συνήθως για την κατασκευή σπιτιών και γιατί νομίζετε; __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Page 85: σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού