รูเทาทันมหันตภัย ภัยเงียบใกลตัวโรคเบาหวาน / ความดันโลหิตสูง

โครงการอําเภอควบคุมโรคเขมแข็งแบบย่ังยืน

โดยนางรุจิรา แพงคําฮัก

พยาบาลผูจัดการรายกรณีโรคเร้ือรัง ( เบาหวาน / ความดันโลหิตสูง )25 พฤศจิกายน 2556

ทําไม...ตองปองกันควบคุมโรคเบาหวาน / ความดันโลหิตสูง

• อัตราตายสูงข้ึน ในประเทศไทย มีอัตราตายดวยโรคเบาหวาน 21 คน / วัน • เกิดความพิการจากภาวะแทรกซอนสูงข้ึน• รัฐตองจายงบประมาณในการดูแลรักษามากข้ึน ป 2557 จํานวน 801 ลานบาท ป 2558 กรมควบคุมโรค คาดวาจะใชงบประมาณ จํานวน 52,150 ลานบาท

คาใชจายในการดูแลผูปวยเบาหวาน / ความดันโลหิตสูงอําเภอโคกศรีสุพรรณ จังหวัดสกลนคร ป 2555 - 2556

ปงบประมาณ เบาหวาน( บาท )

ความดันโลหิตสูง( บาท )

รวม( บาท )

2555 5,763,038 2,651,981 8,743,096

2556 5,657,514 3,085,582 8,415,019

สถานการณโรคเบาหวาน / ความดันโลหิตสูงอําเภอโคกศรีสุพรรณ จังหวัดสกลนคร

ปงบประมาณ 2554 - 2556ปงบประมาณ เบาหวาน เบาหวาน+ความดัน ความดันโลหิตสูง รวม

2554 677 773 979 2,429

2555 609 930 1,176 2,715

2556 610 959 1,262 2,831

ปจจุบัน 615 968 1,275 2,858

สถานการณโรคเบาหวาน / ความดันโลหิตสูงอําเภอโคกศรีสุพรรณ จังหวัดสกลนคร

แยกรายตําบล ณ. 1 พฤศจิกายน 2556 ตําบล เบาหวาน เบาหวาน+ความดัน ความดันโลหิตสูง รวม

ตองโขบ 181 361 518 1,060แมดนาทม 210 253 276 739ดานมวงคํา 130 172 247 549เหลาโพนคอ 94 182 234 510

รวม 615 968 1,275 2,858

รูหรือไม

ปจจัยเส่ียง ความเส่ียงตอการเปนเบาหวานอายุ 45 – 49 ป อายุมากกวา 50 ป

1.3 เทา1.8 เทา

ชาย 1.5 เทาของผูหญิงอวน 20 เทาอวนลงพุง ชายมากกวา 90 ซม หญิงมากกวา 80 ซม

1.7 เทา1.7 เทา

ความดันโลหิตสูง 1.9 เทามีกรรมพันธุเบาหวาน 2.9 เทา

โรคเบาหวาน

• โรคเบาหวาน เปน ความผิดปกติของรางกายท่ีมีการผลิตฮอรโมน อินสุลินไมเพียงพอหรือเกิดภาวะดื้ออินสุลิน ทําใหระดับนํ้าตาลในเลือด

สูงกวาปกติ

เซล

อินซูลิน กลูโคส

ตับออน

เซลเซล

เกณฑการแบงระดับน้ําตาลในเลือดคาระดับน้ําตาลในเลือด ความหมาย

ไมเกิน 100 มิลลิกรัมเปอรเซนต ปกติ ระหวาง 100 – 125 มิลลิกรัมเปอรเซ็นต กลุมเส่ียง ตั้งแต 126 มิลลิกรัมเปอรเซนต สงสัยวามีภาวะเบาหวาน

สัญญาณเตือนโรคเบาหวาน

• หิวบอย กินมากกวาเดิม• น้ําหนักลด ออนเพลีย

สัญญาณเตือนโรคเบาหวาน

• กระหายน้ํา ดื่มน้ําบอย• ปสสาวะบอย

สัญญาณเตือนโรคเบาหวาน

• คันผิวหนัง• ชาปลายมือปลายเทา

สัญญาณเตือนโรคเบาหวาน

• แผลหายชา

สัญญาณเตือนโรคเบาหวาน

• ในเด็กจะมีปนดําท่ีคอ หรือใตรักแร

สาเหตุหรือปจจัยเสี่ยงตอการเกิดโรคเบาหวาน

♣ กรรมพันธุ ♣ นํ้าหนักเกินและอวน ♣ ขาดการออกกําลังกาย ♣ นํ้าตาลในเลือดสูงกวาปกติ ♣ รับประทานอาหารไมถูกสัดสวน กินหวาน/มัน/เค็มเกิน ♣ อายุท่ีเพิ่มข้ึน ♣ ความดันโลหิตสูง

สาเหตุหรือปจจัยเสี่ยงตอการเกิดโรคเบาหวาน

♣ ไขมันในเลือดสูง ♣ มีประวัติเบาหวานขณะตั้งครรภ

ภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวาน

ภาวะแทรกซอนทางหัวใจ

ภาวะแทรกซอนทางไต

ภาวะแทรกซอนทางตา

ภาวะแทรกซอนทางเทา

การปฏิบัติตัวเพ่ือปองกันโรคเบาหวาน

• ลดการกินอาหารท่ีมีรสชาติหวาน มัน เค็มลง กินอาหารหลากหลายใหครบท้ัง 5 หมู

• เลิกสูบบุหร่ี และหลีกเลี่ยงจากการไดรับควันบุหร่ี• ลด ละ เลิก การดื่มเคร่ืองดื่มท่ีมีแอลกอฮอล

การปฏิบัติตัวเพ่ือปองกันโรคเบาหวาน

• ออกกําลังกายอยางสม่ําเสมอ อยางนอยวันละ 30 นาที 5 วัน/สัปดาหเดินใหมากข้ึน การออกกําลังกายทุกวันสามารถลดความเสี่ยงตอการเกิดโรคเบาหวาน

ชนิดท่ี 2 ไดรอยละ 40

แคแกวงแขนก็ลดพุงได

การปฏิบัติตัวเพ่ือปองกันโรคเบาหวาน

• การควบคุมนํ้าหนักตัวใหเหมาะสม• ทําจิตใจใหสบาย คิดบวก• ตรวจสุขภาพอยางนอยปละ 1 คร้ัง

โรคความดันโลหิตสูง

ความดันโลหิตคืออะไร

• ความดันโลหิต คือ แรงดันของเลือดตอผนังเสนเลือดแดงท่ีเกิดจากหัวใจสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงท่ัวรางกาย มี 2 คา

คาตัวบน คือ ความดันขณะหัวใจบีบตัวคาตัวลาง คือ ความดันขณะหัวใจคลายตัว

เกณฑการแบงความดันโลหิตคาความดันโลหิต ความหมาย

ไมเกิน 120 / 80 มิลลิเมตรปรอท ปกติ120/80 – 130/89มิลลิเมตรปรอท กลุมเส่ียง ตั้งแต 140 /90 มิลลิเมตรปรอท สงสัยวามีภาวะความดันโลหิตสูง

เสนเลือดของเรา

สัญญาณเตือนโรคความดันโลหิตสูง

สวนมากไมแสดงอาการเตือนแตมักตรวจพบโดยบังเอิญ • แตมีบางรายอาจมีอาการ ดังน้ี• ปวดมึนทายทอย• ปวดศีรษะตุบๆ• ใจสั่น

ปจจัยเสี่ยงตอการเกิดโรคความดันโลหิตสูง

• ปจจัยเสี่ยงที่ปรับเปล่ียนไมได– พันธุกรรม– อายุตั้งแต 35 ปข้ึนไป

ปจจัยเสี่ยงตอการเกิดโรคความดันโลหิตสูง

ปจจัยเสี่ยงท่ีปรับเปลี่ยนได– บริโภคอาหารท่ีมีรสเค็ม หวาน มัน– รับประทานผักและผลไมนอย– สูบบุหร่ี และดื่มเคร่ืองดื่มท่ีมีแอลกอฮอล– ความอวน– ขาดการออกกําลังกาย– ความเครียดเร้ือรัง

ภาวะแทรกซอนของโรคความดันโลหิตสูงหลอดเลือดสมอง อัมพฤกษ อัมพาต

ภาวะแทรกซอนจากโรคความดันโลหิตสูงโรคไตวาย

การปฏิบัติตัวเพ่ือปองกันโรคความดันโลหิตสูง

• 1.ติดตาม ควบคุมนํ้าหนัก รอบเอว และความดันโลหิตใหอยูในเกณฑมาตรฐาน

การปฏิบัติตัวเพ่ือปองกันโรคความดันโลหิตสูง

• 2. หยุดสูบบุหร่ีและหลีกเลี่ยงควันบุหร่ี

การปฏิบัติตัวเพ่ือปองกันโรคความดันโลหิตสูง

• 3.สรางสุขภาพท่ีดี จากการบริโภคอาหารท่ีเหมาะสม

การปฏิบัติตัวเพ่ือปองกันโรคความดันโลหิตสูง

• 4.ใชชีวิตอยางกระฉับกระเฉง และออกกําลังกายอยางนอยวันละ 30 นาที 5 วันตอสัปดาห และควรทําอยางมีความสุข

เคล็ดลับ.......หางไกลโรคเบาหวาน / ความดันโลหิตสูง• 3 อ. คือ อาหาร ออกกําลังกาย ( เดิน วิ่ง ปงปอง 7 สี ) อารมณ• 2 ส. คือ สุรา สารเสพติด ( บุหร่ี / ยาสูบ ) ........ทําตอเนื่อง จริงจัง จนเปน ♥ วัฒนธรรมวิถีชีวิต ♥

ขอใหทุกทานปลอดภัยจากโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง

สุขภาพดีไมมีขาย ถาอยากไดตองทําเอง

ขอบคุณที่ต้ังใจฟงคะ