ISIRIجمهوری اسالمی ایرانIslamic Republic of Iran

استاندارد ملی ایران8593 مؤسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران 8593

1st Edition Institute of Standards and Industrial Research of Iran چاپ اول

بتن سبک - قطعات بتنی هوادار اتوکالو شده -ویژگی ها

Lightweight concrete - Autoclaved aeratedconcrete masonry units - Specification

raquo بسمه تعالي laquoآشنايي با مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران

مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران به موجب قانون تنها مرجع رسمي كشور است که عهده داروظيفه تعيين تدوين و نشر استانداردهاي ملي) رسمي (

مي باشد تدوين استاندارد در رشته هاي مختلف توسط كميسيون هاي فني مركب از كارشناسان مؤسسه صاحبنظران مراكز و مؤسسات علمي پژوهشي توليدي و اقتصادي آگاه و مرتبط با موضوع صورت مي گيرد سعي بر اين است كه استانداردهاي ملي در جهت مطلوبيت ها و مصالح ملي و با توجه به شرايط توليدي فني و فن آوري حاصل از مشاركت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع شامل توليدكنندگان مصرف كنندگان بازرگانان مراكز علمي و تخصصي و نهادها و سازمانهاي دولتي باشد پيش نويس استانداردهاي ملي جهت نظرخواهي براي مراجع ذينفع و اعضاي كميسيون هاي فني مربوط ارسال مي شود و پس از دريافت نظرات و پيشنهادها در كميته ملي مرتبط با آن رشته طرح و در صورت

تصويب به عنوان استاندارد ملي ) رسمي ( چاپ و منتشر مي شود پيش نويس استانداردهايي كه توسط مؤسسات و سازمانهاي عالقمند و ذيصالح و با رعايت ضوابط تعيين شده تهيه مي شود نيز پس از طرح و بررسي در كميته ملي مربوط و در صورت تصويب به عنوان استاندارد ملي چاپ و منتشر مي گردد بدين ترتيب استانداردهايي ملي تلقي مي شود كه بر اساس مفاد تدوين و

laquo مندرج در استا٥در كميته ملي مربوط كه توسط مؤسسه تشكيل مي گردد به laquo ندارد ملي شماره تصويب رسيده باشد

مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران از اعضاي اصلي سازمان بين المللي استاندارد مي باشد كه در تدوين استانداردهاي ملي ضمن توجه به شرايط كلي و نيازمنديهاي خاص كشور از آخرين پيشرفتهاي علمي فني و صنعتي جهان و

استانداردهاي بين المللي استفاده مي نمايد مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مي تواند با رعايت موازين پيش بيني شده در قانون به منظورحمايت از مصرف كنندگان حفظ سالمت و ايمني فردي و عمومي حصول اطمي نان از كيفيت محصوالت و مالحظات زيست محيطي و

اقتصادي اجراي بعضي از استانداردها را با تصويب شوراي عالي استاندارد اجباري نمايد مؤسسه مي تواند به منظور حفظ بازارهاي بين المللي براي محصوالت كشور اجراي استاندارد كاالهاي صادراتي و درجه بندي آنرا اجباري

نمايد همچنين به منظور اطمينان بخشيدن به استفاده كنندگان از خدمات سازمانها و مؤسسات فعال در زمينه مشاوره آموزش بازرسي مميزي و گواهي كنندكان سيستم هاي مديريت كيفيت ومديريت زيست محيطي آزمايشگاهها و كاليبره كنندگان وسايل سنجش مؤسسه استاندارد اينگونه سازمانها و مؤسسات را بر اساس ضوابط نظام تأييد صالحيت ايران مورد ارزيابي قرار داده و در صورت احراز شرايط الزم گواهينامه تأييد صالحيت به آنها اعطا نموده و بر عملكرد آنها نظارت مي نمايد ترويج سيستم بين المللي يكاها كاليبراسيون وسايل سنجش تعيين عيار فلزات گ رانبها و انجام تحقيقات كاربردي براي ارتقاي سطح

استانداردهاي ملي از ديگر وظايف اين مؤسسه مي باشد 1048701104870131585 - کرجنشانی مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ای77ران

163شهر صنعتی صندوق پستی - دفتر مرکزی تهران ضلع جنوبی میدان ونک صندوق پستی14155

61391048587 8- تلفن مؤسسه در کرج 0261-28060311048587 5- تلفن مؤسسه در تهران 021-8879461

021 ndash8887080 - - دورنگ777ار ک777رج8887103 ته777ران 0261 2808114 1048587

1048587 2807045 - بخش فروش تلفن 2807045 دورنگار 0261- 0261Standard isiriorir پیام نگار 1048701

1048701 ریال 2500بهاء 10487011048701Headquarters Institute Of Standards And Industrial Research Of Iran

POBox 31585-163 Karaj ndash IRAN1048587 Tel 0098 261 2806031-81048587 Fax 0098 261 2808114

Central Office Southern corner of Vanak square TehranPOBox 14155-6139 Tehran-IRAN

1048587 Tel 0098 21 8879461-51048587 Fax 0098 21 8887080 88871031048587 Email Standard isiriorir

1048587 Price 2500 RLSکميسيون استاندارد

بتن سبک ndash قطعات بتني هوادار اتوکالو شده ndash ويژگيهارئيس سمت يا نمايندگي

عضو هيأت علمي مرکز تحقيقات ساختمان ومسکن

پرهيزکار طيبه)دکتراي عمران(

سمت يا نمايندگياعضاء

پورخورشيدي عليرضا مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن)کارشناس ارشد عمران(

تدين محسن عضو هيات علمي دانشگاه بوعلي سينا )همدان()دکتراي عمران(

عضو هيأت علمي مرکز تحقيقات ساختمان ومسکن

جعفرپور فاطمه)کارشناس شيمي(

جوانبخت امير سازمان بهينه سازي مصرف سوخت کشور)کارشناس ارشد معماري(

حميدي عباس مؤسسة استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران)کارشناس ارشد (

دانشور ولي اله شرکت آوه)کارشناس ارشد(

عضو هيات علمي دانشگاه امير کبير و مشاورمرکز تحقيقات ساختمان و مسکن

رمضانيانپور علي اکبر)دکتراي عمران(

فاميلي هرمز عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت)دکتري عمران(

عضو هيأت علمي دانشگاه علم و صنعت ومشاور مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن

قدوسي پرويز)دکتراي عمران(

صالحي مجيد شرکت بناي سبک )هبلکس()کارشناس ارشد عمران(

لنکراني مهرناز سازمان بهينه سازي مصرف سوخت کشور)کارشناس ارشد معماري(

ماجدي اردکاني محمد حسين مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن)کارشناس شيمي(

نوري نگين موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران)کارشناس شيمي(

دبيررئيس قاسمي امير مازيار مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن

)کارشناس عمران(

اعضای شرکت کننده در یکصد و سی و نهمین کمیته ملی استاندارد ساختمان و23 مصالح ساختمانی مورخ 138412

رئيس سمت يا نمايندگيصادقیانپور صادق خانه صنعت و معدن

)لیسانس(اعضاء

اکبری حقیقی کریم مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)لیسانس(

اسدی الهام آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک)فوق لیسانس(

پرهیزکار طیبه مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)دکتری(

پورخورشیدی علی رضا مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)فوق لیسانس(

جعفرپور فاطمه مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

حمیدی عباس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)فوق لیسانس(

رجب پور افشین مرکز تحقیقات وزارت کار)لیسانس(

رئیس قاسمی امیر مازیار مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

شارسان آزاده مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

صالحی مجید شرکت بنای سبک )هبلکس()فوق لیسانس(

لنکرانی مهرناز سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور)فوق لیسانس(

عباسی ریزگله محمد حسین مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)لیسانس(

دبيرنوری نگین مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

)لیسانس شیمی(پيشگفتار

استاندارد بتن سبک ndash قطعات بتني هوادار اتوکالو شده ndash ويژگي ها نخستين بار تهيه شد اين استاندارد براساس پيشنهادهاي رسيده و بررسي و۱۳۷۱در سال

تأييد کميسيون فني مربوطه در مرکزتحقيقات ساختمان ومسکن مورد تجديد نظر تصويب شد اينك اين۱۳۸۴ قرار گرفت و دريک صد و سي و نهمين جلسه كميته

۲۳ ملي استاندارد ساختمان و مصالح ساختماني مورخ ۱۲استاندارد به

قانون اصالح قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات۳استناد بند يك ماده به عنوان استاندارد ملي ايران منتشر مي۱۳۷۱صنعتي ايران مصوب بهمن ماه

شود براي حفظ همگامي و هماهنگي باتحوالت و پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع علوم وخدمات استانداردهاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هرگونه پيشنهادي كه براي اصالح و تكميل اين استاندارد ارائه شود در تجديد

نظر بعدي مورد توجه قرار خواهد گر فت بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ملي ايران بايد همواره از آخرين تجديد نظر آنها استفاده كرد در تهيه وتجديد نظر اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه در حدامكان بين اين استاندارد و استانداردهاي بين المللي و استاندارد ملي كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي

ايجاد شود اين استاندارد جايگزين استانداردهاي بتن ndash بلوک ساخته شده از بتن سبک

و بتن ndash قطعه هاي ساخته۶۰۴۹متخلخل ) اتوکالو شده ( ويژگي ها به شماره شده واس۶۰۴۵ويژگي ها به شماره ( شده از بتن سبک متخلخل ) اتوکالو شده

تانداردهاي قبلي باطل اعالم مي شود منابع و مآخذي كه براي تهيه اين استانداردبه كار رفته به شرح زير است

1- EN 771-42003 Specification for masonry units- Autoclaved aeratedconcrete masonry units2- ASTM C 1386-2000 Standard practice specification for precastautoclaved aerated concrete (PAAC) wall

الف1

بتن سبک ndash قطعات بتني هوادار اتوکالو شده - ويژگيها هدف و دامنة کاربرد١

هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگي هاي قطعات بنايي تهيه شده از بتنهوادار اتوکالو شده

1)بها ( براي استفاده در ساخت ديوارها ي باربر و يا غيرباربر با خصوصيات حفاظت در

برابر آتشعايق حرارتي عايق صوتي و ساخت اعضايي مانند دودکش ها و هواکش ها است

در اين استاندارد ويژگي هاي مربوط به مقاومت جرم حجمي ابعاد هدايتحرارتي جمع شدگي

ناشي از خشک شدن و هم چنين راهنمايي درخصوص مقاومت د ر برابر ذوب وانجماد به همراه

روش هاي استاندارد مربوط ارائه شده است اين استاندارد هم چنين شاملروش هاي ارزيابي

يک نواختي توليدات مطابق با ويژگي هاي اين استاندارد و نشانه گذاري هاي الزمبر روي توليدات

است اين استاندارد الزامات مورد نياز براي پانل هاي با ارتفاع زياد جدارة داخلي

دودکش ها کانال هاي انتقال حرارت و قطعات بنايي که مصالح عايق حرارتي روي سطح آن ها چسبيده

شده است را در بر نمي گيرد هم چنين اندازه و ابعاد کاري مشخصي نيز به عنوان استاندارد ارائه

نمي دهد1 - Autoclaved Aerated Concrete (AAC)2 مراجع الزامي٢

مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد به آن ها ارجاعداده شده است

بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد محسوب م ي شود در موردمراجع داراي تاريخ چاپ

و يا تجديدنظر اصالحيه ها و تجديد نظرهاي بعدي اين مدارك مورد نظر نيست معهذا بهتر است

كاربران ذي نفع اين استاندارد امكان كاربرد آخرين اصالحيه ها و تجديدنظرهايمدارك الزامي زير را

مورد بررسي قرار دهند در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و يا تجديدنظر آخرينچاپ و يا

تجديدنظر آن مدارك الزامي ارجاع داده شده مورد نظر استاستفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است

استاندارد ملي ۱ بتن سبک ndash تعيين جمع شدگی ناشی از خشک شدن بتن ١٣٨٥۲- ٨٥٩٢ايران

هوادار اتوکالوشده- روش آزمون استاندارد ۲ بتن سبک ndash تعيين مقاومت فشار ی بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥

۲- ٨٥٩٦ملي ايران روش آزمون

استاندارد ملي ۳ بتن سبک ndash تعيين درصد رطوبت بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥۲- ٨٥٩٤ايران

روش آزمون استاندارد ملي ايران ۴ بتن سبک ndash تعيين جرم حجمي خش ک بتن هوادار ١٣٨٥٨٥٩٥ -۲

اتوکالوشده- روش آزمون32-5 prEN 998-2 Specification for mortar for masonry ndash Part 2 Masonrymortar2-6 prEN 1745 Masonry and masonry products ndash Methods fordetermination declared and design thermal values

2-7 EN 13531997 Determination of moisture content of autovlavedaerated concrete

اصطالحات و تعاريف٣در اين استاندارد اصطالحات و تعاريف زير بکار مي رود

٣ -١ تعريف مربوط به قطعه ١٣-١ قطعة بنايي -١

مصالح اوليه از پيش شکل داده شده که به عنوان مصالح ساختماني مورد استفادهقرار مي گيرد

٣ تعريف مربوط به مصالح -٢٣-٢ قطعة بتن هوادار اتوکالو شده -١

قطعه بنايي که از چسباننده هاي آبي مانند سيمان و يا آهک ترکيبي از مصالح پايةسيليسي ريزدانه

مواد گازساز و آب توليد مي شوديادآوري

٢قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ممکن اس77ت داراي ف77رورفتگي اتصال کام و زبانه و يا ديگر حالت هاي قفل و

بست داخلي باشند1- Unit2 - Recess4٣ تعاريف مربوط به اندازه -٣٣-٣ ابعاد -١

تعريف مي شود۱ابعاد قطعة بتن هوادار اتوکالو شده مطابق شکل - عرض۱- ارتفاع۲- طول۳- کف۴- روکار) نما(۵- کله۶

يادآوري اين تعاريفمربوط به مصارف متداول قطعات بنايي براي ساخت ديوار است

- ابعاد و سطوح۱شکل ٣-٣ اندازة مدوالر -٢

اندازة فضاي اختصاص داده شده به قطعة بنايي که شامل فضاي اتصاالت ورواداري هاست

٣-٣ اندازة اسمي -٣ اندازة قطعة بنايي که براي توليد آن مشخص شده و در محدودة رواداري هاي

مجاز است٣-٣ اندازة واقعي -٤

اندازة قطعة بنايي که اندازه گيري مي شود5 مصالح اوليه و فرآيند توليد٤

ترکيبي از مصالح زير ممکن است در فرآيند توليد مورد استفاده قرار گير د کهاهم آنها به شرح زير

مي باشدمصالح با پاية سيليسيbull سيمانbull آهکbull آبbull مواد گاز سازbull

مصالح اوليه را با يکديگر مخلوط مي کنند و سپس داخل قالب مي ريزند اينمخلوط پف مي کند

داخل قالب باال مي آيد و به شکل کيک مي شود بعد از اين فرآيند براي ساختقطعات بنا يي کيک

را به ابعاد مورد نياز مي برند سپس آن را با استفاده از فشار زياد بخار در اتوکالوعمل آوري مي کنند

الزامات قطعات بتن هوادار اتوکالو شده٥ الزامات و مشخصات ارائه شده در اين استاندارد بايد در روش هاي آزمون و ديگر

روش هاي ارجاعداده شده به اين استاندارد معين شده باشد

يادآوري روش هاي آزمون ارائه شده ممکن است براي قطعات ب77ا ش77کل ه77اي

خاص يا مصارف ديگر )غيراستاندارد( قابلانجام نباشد

6 معيارها و الزامات ارائه شده در بندهاي زير براي کنترل يک نواختي براساس نوع

آزمون هاي اوليه نو ( و يا آزمون هاي مورد نياز براي نمونه هاي ارسالي )پيوست الف( است براي۱

۷ارزيابي - )بند فرآورده توليدکننده بايد معيار و رواداري يک نواختي در کنترل فرآورده هاي توليدي

را با اسناد و۷- مدارک تعيين کند )بند ۲)٥ ابعاد و رواداري ها -١٥-١ ابعاد -١

طول عرض و ارتفاع قطعات بتن هوادار اتوکال و شده بايد بر حسب ميلي متربيان شود اين ابعاد

ممکن است بر اساس اندازة اسمي يا اندازه هاي مدوالر داده شود قطعات بتنهوادار اتوکالو شده

مورد آزمون قرار گيرد - بايد مطابق با پيوست الف نمونه برداري و بر۵۲اساس بند

۱ميزان انحراف ابعاد اندازه گيري شده از اندازة واقعي نبايد از مقادير جدول تجاوز کند

بيشتر باشد۲اندازة واقعي نبايد از مقادير ارائه شده در جدول - رواداري مجاز براي قطعات با اشکال منظم۱جدول

قطعات بتن هوادار اتوکالو شده براي نصب با درزهاي ساخته شده از (mm( مالت با ضخامت کم )mmمالت سبک ابعاد )

plusmn۳+ ۳ طول۵-

plusmn۱۵ + ۳ ارتفاع۵-

۳عرض plusmn plusmn۲ 7

- حداکثر ابعاد قطعات بتن هوادار اتوکالو شده۲جدول (mmابعاد )

۱۵۰۰طول ۵۰۰عرض ۱۰۰۰ارتفاع

٥-١ رواداري ها -٢ رواداری های مجاز برای قطعات با اشکال منظم1-2-1-5

و براساس الزامات - رواداري مجاز هر قطعة بنايي بايد براي مالت مش خص۶۲شده در بند

باشد۱جدول رواداری های مجاز برای شکل های دیگر2-2-1-5

رواداري مجاز براي قطعاتي با اشکال غيرمنظم در اين استاندارد مشخص نشدهاست

٥ هندسه و شکل -٢ براي قطعاتي که داراي شکل منظم ساده و مسطح هستند نيازي به مشخص

کردن شکل نيست براي ديگر قطعات هندسة قطعه و حجم راستا و شکل فرورفتگي و سوراخ ها بايد به

طور آشکار مطابق۳ يا با رسم شکل آن مشخص شود - بند ۳8

يادآوري قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ه ط77ور معم77ول ب77راي مص77ارف

گوناگون با مالت هاي کم ضخامت يا مالت سبک به يکديگر متصل مي شوند در زير م77وارد مص77رف معم77ول آنه77ا ارائ77ه

شده است

ال77ف( مالت بين درزه77اي قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ا ش77کلمنظم و مسطح

ب( سيستم درزهاي ک77ام و زبان77ه ب77ا اس77تفاده از قطع77ات بتن ه77واداراتوکالو شده داراي کام و زبانه

پ( مالت ب77راي پرک77ردن درزه77اي عم77ودي بين قطع77ا ت بتن ه77واداراتوکالو شده در مواردي که درزها براي

اتصال )پرشدن( با مالت طراحي شده باش77ند توص77يه مي ش77ود عم77قدرزهاي پر شده از مالت تا يک چهارم يا

نصف عرض قطعه ادامه پيدا کند در م7واردي ک77ه ه77ر دو وج7ه قطع77هداراي بند قائم )بندکشي قائم( است

ميلي م77تر در نظ77ر گرفت77ه نمي ش77ود ١٥عم77ق بن77د معم77والv کم77تر از همچنين براي قطعه هايي که فقط يک وجه

ميلي متر٣٥ تا ٣٠آن ها بندکشي مي شود عمق بندکشي معموالv بين مي باشد

٥ جرم حجمي خشک و رواداري ها -٣٥-٣ جرم حجمي خشک -١

جرم حجمي قطعة بتن هوادار اتوکالو شده بايد بر حسب کيلوگرم بر متر مکعبتعيين شود براي

تمامي قطعه هايي که داراي شکل هاي منظم و ساده يا شکل نامنظم هستندجرم حجمي خشک بايد

بر روي قطعه هايي که به روش ارائه شده در پيوست الف نمونه گيري -۴۲مطابق با روش بند

شده اند تعيين شود در صورت استفاده از قطعه هايي که قب ال مورد استفادهقرارگرفته اند يا کامل

نيستند بايد آماده سازي مطابق روش پيوست ب انجام شود جرم حجمي قطعههاي بتن هوادار

باشد۳اتوکالو شده خشک بايد مطابق با الزامات ارائه شده در جدول 9

- ويژگي هاي فيزيکي۳جدول Nmm (2مقاومت فشاري

( حداکثر ميانگين جمع شدگيناشي از خشک شدن

()محدودة جرم

kgm ( 3حجمي(

جرم حجميخشک اسمي )

kgm3

) ميانگين حداقلردة

مقاومتي۴۵۰-۳۵۰۵۵۰-۴۵۰

۴۰۰۲بها - ۲۵ ۲۰ ۵۰۰

۵۵۰-۴۵۰۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۶۰-۷۵۰

۵۰۰۶۰۰۷۰۰۸۰۰۴بها - ۵۰ ۴۰

۰۰۲۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۵۰-۷۵۰

۶۰۰۷۰۰۸۰۰۶بها - ۷۵ ۶۰

٥-٣ رواداري هاي مجاز -٢ رواداري مجاز جرم حجمي خشک اظهار شده توسط توليد کننده بايد در بازه )plusmn )

۵۰کيلوگرم بر متر مکعب باشد

يادآوري در ص77ورت تواف77ق بين تولي77د کنن77ده و خري77دار ممکن اس77ت مح77دودة

رواداري کمتري در نظر گرفته شود٥ مقاومت فشاري -٤

توليدکننده بايد حداقل و ميانگين مقاومت فشاري را بر حسب نيوتن بر ميلي مترمربع اعالم کند

مقاومت فشاري حداقل و ميانگين تعيين شده يا اعالم شده بايد الزامات ارائه را۳شده در جدول

10 برآورده کند قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق با روش پيوست

الف نمونه برداري و

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

اقتصادي اجراي بعضي از استانداردها را با تصويب شوراي عالي استاندارد اجباري نمايد مؤسسه مي تواند به منظور حفظ بازارهاي بين المللي براي محصوالت كشور اجراي استاندارد كاالهاي صادراتي و درجه بندي آنرا اجباري

نمايد همچنين به منظور اطمينان بخشيدن به استفاده كنندگان از خدمات سازمانها و مؤسسات فعال در زمينه مشاوره آموزش بازرسي مميزي و گواهي كنندكان سيستم هاي مديريت كيفيت ومديريت زيست محيطي آزمايشگاهها و كاليبره كنندگان وسايل سنجش مؤسسه استاندارد اينگونه سازمانها و مؤسسات را بر اساس ضوابط نظام تأييد صالحيت ايران مورد ارزيابي قرار داده و در صورت احراز شرايط الزم گواهينامه تأييد صالحيت به آنها اعطا نموده و بر عملكرد آنها نظارت مي نمايد ترويج سيستم بين المللي يكاها كاليبراسيون وسايل سنجش تعيين عيار فلزات گ رانبها و انجام تحقيقات كاربردي براي ارتقاي سطح

استانداردهاي ملي از ديگر وظايف اين مؤسسه مي باشد 1048701104870131585 - کرجنشانی مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ای77ران

163شهر صنعتی صندوق پستی - دفتر مرکزی تهران ضلع جنوبی میدان ونک صندوق پستی14155

61391048587 8- تلفن مؤسسه در کرج 0261-28060311048587 5- تلفن مؤسسه در تهران 021-8879461

021 ndash8887080 - - دورنگ777ار ک777رج8887103 ته777ران 0261 2808114 1048587

1048587 2807045 - بخش فروش تلفن 2807045 دورنگار 0261- 0261Standard isiriorir پیام نگار 1048701

1048701 ریال 2500بهاء 10487011048701Headquarters Institute Of Standards And Industrial Research Of Iran

POBox 31585-163 Karaj ndash IRAN1048587 Tel 0098 261 2806031-81048587 Fax 0098 261 2808114

Central Office Southern corner of Vanak square TehranPOBox 14155-6139 Tehran-IRAN

1048587 Tel 0098 21 8879461-51048587 Fax 0098 21 8887080 88871031048587 Email Standard isiriorir

1048587 Price 2500 RLSکميسيون استاندارد

بتن سبک ndash قطعات بتني هوادار اتوکالو شده ndash ويژگيهارئيس سمت يا نمايندگي

عضو هيأت علمي مرکز تحقيقات ساختمان ومسکن

پرهيزکار طيبه)دکتراي عمران(

سمت يا نمايندگياعضاء

پورخورشيدي عليرضا مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن)کارشناس ارشد عمران(

تدين محسن عضو هيات علمي دانشگاه بوعلي سينا )همدان()دکتراي عمران(

عضو هيأت علمي مرکز تحقيقات ساختمان ومسکن

جعفرپور فاطمه)کارشناس شيمي(

جوانبخت امير سازمان بهينه سازي مصرف سوخت کشور)کارشناس ارشد معماري(

حميدي عباس مؤسسة استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران)کارشناس ارشد (

دانشور ولي اله شرکت آوه)کارشناس ارشد(

عضو هيات علمي دانشگاه امير کبير و مشاورمرکز تحقيقات ساختمان و مسکن

رمضانيانپور علي اکبر)دکتراي عمران(

فاميلي هرمز عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت)دکتري عمران(

عضو هيأت علمي دانشگاه علم و صنعت ومشاور مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن

قدوسي پرويز)دکتراي عمران(

صالحي مجيد شرکت بناي سبک )هبلکس()کارشناس ارشد عمران(

لنکراني مهرناز سازمان بهينه سازي مصرف سوخت کشور)کارشناس ارشد معماري(

ماجدي اردکاني محمد حسين مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن)کارشناس شيمي(

نوري نگين موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران)کارشناس شيمي(

دبيررئيس قاسمي امير مازيار مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن

)کارشناس عمران(

اعضای شرکت کننده در یکصد و سی و نهمین کمیته ملی استاندارد ساختمان و23 مصالح ساختمانی مورخ 138412

رئيس سمت يا نمايندگيصادقیانپور صادق خانه صنعت و معدن

)لیسانس(اعضاء

اکبری حقیقی کریم مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)لیسانس(

اسدی الهام آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک)فوق لیسانس(

پرهیزکار طیبه مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)دکتری(

پورخورشیدی علی رضا مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)فوق لیسانس(

جعفرپور فاطمه مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

حمیدی عباس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)فوق لیسانس(

رجب پور افشین مرکز تحقیقات وزارت کار)لیسانس(

رئیس قاسمی امیر مازیار مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

شارسان آزاده مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

صالحی مجید شرکت بنای سبک )هبلکس()فوق لیسانس(

لنکرانی مهرناز سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور)فوق لیسانس(

عباسی ریزگله محمد حسین مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)لیسانس(

دبيرنوری نگین مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

)لیسانس شیمی(پيشگفتار

استاندارد بتن سبک ndash قطعات بتني هوادار اتوکالو شده ndash ويژگي ها نخستين بار تهيه شد اين استاندارد براساس پيشنهادهاي رسيده و بررسي و۱۳۷۱در سال

تأييد کميسيون فني مربوطه در مرکزتحقيقات ساختمان ومسکن مورد تجديد نظر تصويب شد اينك اين۱۳۸۴ قرار گرفت و دريک صد و سي و نهمين جلسه كميته

۲۳ ملي استاندارد ساختمان و مصالح ساختماني مورخ ۱۲استاندارد به

قانون اصالح قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات۳استناد بند يك ماده به عنوان استاندارد ملي ايران منتشر مي۱۳۷۱صنعتي ايران مصوب بهمن ماه

شود براي حفظ همگامي و هماهنگي باتحوالت و پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع علوم وخدمات استانداردهاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هرگونه پيشنهادي كه براي اصالح و تكميل اين استاندارد ارائه شود در تجديد

نظر بعدي مورد توجه قرار خواهد گر فت بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ملي ايران بايد همواره از آخرين تجديد نظر آنها استفاده كرد در تهيه وتجديد نظر اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه در حدامكان بين اين استاندارد و استانداردهاي بين المللي و استاندارد ملي كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي

ايجاد شود اين استاندارد جايگزين استانداردهاي بتن ndash بلوک ساخته شده از بتن سبک

و بتن ndash قطعه هاي ساخته۶۰۴۹متخلخل ) اتوکالو شده ( ويژگي ها به شماره شده واس۶۰۴۵ويژگي ها به شماره ( شده از بتن سبک متخلخل ) اتوکالو شده

تانداردهاي قبلي باطل اعالم مي شود منابع و مآخذي كه براي تهيه اين استانداردبه كار رفته به شرح زير است

1- EN 771-42003 Specification for masonry units- Autoclaved aeratedconcrete masonry units2- ASTM C 1386-2000 Standard practice specification for precastautoclaved aerated concrete (PAAC) wall

الف1

بتن سبک ndash قطعات بتني هوادار اتوکالو شده - ويژگيها هدف و دامنة کاربرد١

هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگي هاي قطعات بنايي تهيه شده از بتنهوادار اتوکالو شده

1)بها ( براي استفاده در ساخت ديوارها ي باربر و يا غيرباربر با خصوصيات حفاظت در

برابر آتشعايق حرارتي عايق صوتي و ساخت اعضايي مانند دودکش ها و هواکش ها است

در اين استاندارد ويژگي هاي مربوط به مقاومت جرم حجمي ابعاد هدايتحرارتي جمع شدگي

ناشي از خشک شدن و هم چنين راهنمايي درخصوص مقاومت د ر برابر ذوب وانجماد به همراه

روش هاي استاندارد مربوط ارائه شده است اين استاندارد هم چنين شاملروش هاي ارزيابي

يک نواختي توليدات مطابق با ويژگي هاي اين استاندارد و نشانه گذاري هاي الزمبر روي توليدات

است اين استاندارد الزامات مورد نياز براي پانل هاي با ارتفاع زياد جدارة داخلي

دودکش ها کانال هاي انتقال حرارت و قطعات بنايي که مصالح عايق حرارتي روي سطح آن ها چسبيده

شده است را در بر نمي گيرد هم چنين اندازه و ابعاد کاري مشخصي نيز به عنوان استاندارد ارائه

نمي دهد1 - Autoclaved Aerated Concrete (AAC)2 مراجع الزامي٢

مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد به آن ها ارجاعداده شده است

بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد محسوب م ي شود در موردمراجع داراي تاريخ چاپ

و يا تجديدنظر اصالحيه ها و تجديد نظرهاي بعدي اين مدارك مورد نظر نيست معهذا بهتر است

كاربران ذي نفع اين استاندارد امكان كاربرد آخرين اصالحيه ها و تجديدنظرهايمدارك الزامي زير را

مورد بررسي قرار دهند در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و يا تجديدنظر آخرينچاپ و يا

تجديدنظر آن مدارك الزامي ارجاع داده شده مورد نظر استاستفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است

استاندارد ملي ۱ بتن سبک ndash تعيين جمع شدگی ناشی از خشک شدن بتن ١٣٨٥۲- ٨٥٩٢ايران

هوادار اتوکالوشده- روش آزمون استاندارد ۲ بتن سبک ndash تعيين مقاومت فشار ی بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥

۲- ٨٥٩٦ملي ايران روش آزمون

استاندارد ملي ۳ بتن سبک ndash تعيين درصد رطوبت بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥۲- ٨٥٩٤ايران

روش آزمون استاندارد ملي ايران ۴ بتن سبک ndash تعيين جرم حجمي خش ک بتن هوادار ١٣٨٥٨٥٩٥ -۲

اتوکالوشده- روش آزمون32-5 prEN 998-2 Specification for mortar for masonry ndash Part 2 Masonrymortar2-6 prEN 1745 Masonry and masonry products ndash Methods fordetermination declared and design thermal values

2-7 EN 13531997 Determination of moisture content of autovlavedaerated concrete

اصطالحات و تعاريف٣در اين استاندارد اصطالحات و تعاريف زير بکار مي رود

٣ -١ تعريف مربوط به قطعه ١٣-١ قطعة بنايي -١

مصالح اوليه از پيش شکل داده شده که به عنوان مصالح ساختماني مورد استفادهقرار مي گيرد

٣ تعريف مربوط به مصالح -٢٣-٢ قطعة بتن هوادار اتوکالو شده -١

قطعه بنايي که از چسباننده هاي آبي مانند سيمان و يا آهک ترکيبي از مصالح پايةسيليسي ريزدانه

مواد گازساز و آب توليد مي شوديادآوري

٢قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ممکن اس77ت داراي ف77رورفتگي اتصال کام و زبانه و يا ديگر حالت هاي قفل و

بست داخلي باشند1- Unit2 - Recess4٣ تعاريف مربوط به اندازه -٣٣-٣ ابعاد -١

تعريف مي شود۱ابعاد قطعة بتن هوادار اتوکالو شده مطابق شکل - عرض۱- ارتفاع۲- طول۳- کف۴- روکار) نما(۵- کله۶

يادآوري اين تعاريفمربوط به مصارف متداول قطعات بنايي براي ساخت ديوار است

- ابعاد و سطوح۱شکل ٣-٣ اندازة مدوالر -٢

اندازة فضاي اختصاص داده شده به قطعة بنايي که شامل فضاي اتصاالت ورواداري هاست

٣-٣ اندازة اسمي -٣ اندازة قطعة بنايي که براي توليد آن مشخص شده و در محدودة رواداري هاي

مجاز است٣-٣ اندازة واقعي -٤

اندازة قطعة بنايي که اندازه گيري مي شود5 مصالح اوليه و فرآيند توليد٤

ترکيبي از مصالح زير ممکن است در فرآيند توليد مورد استفاده قرار گير د کهاهم آنها به شرح زير

مي باشدمصالح با پاية سيليسيbull سيمانbull آهکbull آبbull مواد گاز سازbull

مصالح اوليه را با يکديگر مخلوط مي کنند و سپس داخل قالب مي ريزند اينمخلوط پف مي کند

داخل قالب باال مي آيد و به شکل کيک مي شود بعد از اين فرآيند براي ساختقطعات بنا يي کيک

را به ابعاد مورد نياز مي برند سپس آن را با استفاده از فشار زياد بخار در اتوکالوعمل آوري مي کنند

الزامات قطعات بتن هوادار اتوکالو شده٥ الزامات و مشخصات ارائه شده در اين استاندارد بايد در روش هاي آزمون و ديگر

روش هاي ارجاعداده شده به اين استاندارد معين شده باشد

يادآوري روش هاي آزمون ارائه شده ممکن است براي قطعات ب77ا ش77کل ه77اي

خاص يا مصارف ديگر )غيراستاندارد( قابلانجام نباشد

6 معيارها و الزامات ارائه شده در بندهاي زير براي کنترل يک نواختي براساس نوع

آزمون هاي اوليه نو ( و يا آزمون هاي مورد نياز براي نمونه هاي ارسالي )پيوست الف( است براي۱

۷ارزيابي - )بند فرآورده توليدکننده بايد معيار و رواداري يک نواختي در کنترل فرآورده هاي توليدي

را با اسناد و۷- مدارک تعيين کند )بند ۲)٥ ابعاد و رواداري ها -١٥-١ ابعاد -١

طول عرض و ارتفاع قطعات بتن هوادار اتوکال و شده بايد بر حسب ميلي متربيان شود اين ابعاد

ممکن است بر اساس اندازة اسمي يا اندازه هاي مدوالر داده شود قطعات بتنهوادار اتوکالو شده

مورد آزمون قرار گيرد - بايد مطابق با پيوست الف نمونه برداري و بر۵۲اساس بند

۱ميزان انحراف ابعاد اندازه گيري شده از اندازة واقعي نبايد از مقادير جدول تجاوز کند

بيشتر باشد۲اندازة واقعي نبايد از مقادير ارائه شده در جدول - رواداري مجاز براي قطعات با اشکال منظم۱جدول

قطعات بتن هوادار اتوکالو شده براي نصب با درزهاي ساخته شده از (mm( مالت با ضخامت کم )mmمالت سبک ابعاد )

plusmn۳+ ۳ طول۵-

plusmn۱۵ + ۳ ارتفاع۵-

۳عرض plusmn plusmn۲ 7

- حداکثر ابعاد قطعات بتن هوادار اتوکالو شده۲جدول (mmابعاد )

۱۵۰۰طول ۵۰۰عرض ۱۰۰۰ارتفاع

٥-١ رواداري ها -٢ رواداری های مجاز برای قطعات با اشکال منظم1-2-1-5

و براساس الزامات - رواداري مجاز هر قطعة بنايي بايد براي مالت مش خص۶۲شده در بند

باشد۱جدول رواداری های مجاز برای شکل های دیگر2-2-1-5

رواداري مجاز براي قطعاتي با اشکال غيرمنظم در اين استاندارد مشخص نشدهاست

٥ هندسه و شکل -٢ براي قطعاتي که داراي شکل منظم ساده و مسطح هستند نيازي به مشخص

کردن شکل نيست براي ديگر قطعات هندسة قطعه و حجم راستا و شکل فرورفتگي و سوراخ ها بايد به

طور آشکار مطابق۳ يا با رسم شکل آن مشخص شود - بند ۳8

يادآوري قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ه ط77ور معم77ول ب77راي مص77ارف

گوناگون با مالت هاي کم ضخامت يا مالت سبک به يکديگر متصل مي شوند در زير م77وارد مص77رف معم77ول آنه77ا ارائ77ه

شده است

ال77ف( مالت بين درزه77اي قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ا ش77کلمنظم و مسطح

ب( سيستم درزهاي ک77ام و زبان77ه ب77ا اس77تفاده از قطع77ات بتن ه77واداراتوکالو شده داراي کام و زبانه

پ( مالت ب77راي پرک77ردن درزه77اي عم77ودي بين قطع77ا ت بتن ه77واداراتوکالو شده در مواردي که درزها براي

اتصال )پرشدن( با مالت طراحي شده باش77ند توص77يه مي ش77ود عم77قدرزهاي پر شده از مالت تا يک چهارم يا

نصف عرض قطعه ادامه پيدا کند در م7واردي ک77ه ه77ر دو وج7ه قطع77هداراي بند قائم )بندکشي قائم( است

ميلي م77تر در نظ77ر گرفت77ه نمي ش77ود ١٥عم77ق بن77د معم77والv کم77تر از همچنين براي قطعه هايي که فقط يک وجه

ميلي متر٣٥ تا ٣٠آن ها بندکشي مي شود عمق بندکشي معموالv بين مي باشد

٥ جرم حجمي خشک و رواداري ها -٣٥-٣ جرم حجمي خشک -١

جرم حجمي قطعة بتن هوادار اتوکالو شده بايد بر حسب کيلوگرم بر متر مکعبتعيين شود براي

تمامي قطعه هايي که داراي شکل هاي منظم و ساده يا شکل نامنظم هستندجرم حجمي خشک بايد

بر روي قطعه هايي که به روش ارائه شده در پيوست الف نمونه گيري -۴۲مطابق با روش بند

شده اند تعيين شود در صورت استفاده از قطعه هايي که قب ال مورد استفادهقرارگرفته اند يا کامل

نيستند بايد آماده سازي مطابق روش پيوست ب انجام شود جرم حجمي قطعههاي بتن هوادار

باشد۳اتوکالو شده خشک بايد مطابق با الزامات ارائه شده در جدول 9

- ويژگي هاي فيزيکي۳جدول Nmm (2مقاومت فشاري

( حداکثر ميانگين جمع شدگيناشي از خشک شدن

()محدودة جرم

kgm ( 3حجمي(

جرم حجميخشک اسمي )

kgm3

) ميانگين حداقلردة

مقاومتي۴۵۰-۳۵۰۵۵۰-۴۵۰

۴۰۰۲بها - ۲۵ ۲۰ ۵۰۰

۵۵۰-۴۵۰۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۶۰-۷۵۰

۵۰۰۶۰۰۷۰۰۸۰۰۴بها - ۵۰ ۴۰

۰۰۲۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۵۰-۷۵۰

۶۰۰۷۰۰۸۰۰۶بها - ۷۵ ۶۰

٥-٣ رواداري هاي مجاز -٢ رواداري مجاز جرم حجمي خشک اظهار شده توسط توليد کننده بايد در بازه )plusmn )

۵۰کيلوگرم بر متر مکعب باشد

يادآوري در ص77ورت تواف77ق بين تولي77د کنن77ده و خري77دار ممکن اس77ت مح77دودة

رواداري کمتري در نظر گرفته شود٥ مقاومت فشاري -٤

توليدکننده بايد حداقل و ميانگين مقاومت فشاري را بر حسب نيوتن بر ميلي مترمربع اعالم کند

مقاومت فشاري حداقل و ميانگين تعيين شده يا اعالم شده بايد الزامات ارائه را۳شده در جدول

10 برآورده کند قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق با روش پيوست

الف نمونه برداري و

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

پرهيزکار طيبه)دکتراي عمران(

سمت يا نمايندگياعضاء

پورخورشيدي عليرضا مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن)کارشناس ارشد عمران(

تدين محسن عضو هيات علمي دانشگاه بوعلي سينا )همدان()دکتراي عمران(

عضو هيأت علمي مرکز تحقيقات ساختمان ومسکن

جعفرپور فاطمه)کارشناس شيمي(

جوانبخت امير سازمان بهينه سازي مصرف سوخت کشور)کارشناس ارشد معماري(

حميدي عباس مؤسسة استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران)کارشناس ارشد (

دانشور ولي اله شرکت آوه)کارشناس ارشد(

عضو هيات علمي دانشگاه امير کبير و مشاورمرکز تحقيقات ساختمان و مسکن

رمضانيانپور علي اکبر)دکتراي عمران(

فاميلي هرمز عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت)دکتري عمران(

عضو هيأت علمي دانشگاه علم و صنعت ومشاور مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن

قدوسي پرويز)دکتراي عمران(

صالحي مجيد شرکت بناي سبک )هبلکس()کارشناس ارشد عمران(

لنکراني مهرناز سازمان بهينه سازي مصرف سوخت کشور)کارشناس ارشد معماري(

ماجدي اردکاني محمد حسين مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن)کارشناس شيمي(

نوري نگين موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران)کارشناس شيمي(

دبيررئيس قاسمي امير مازيار مرکز تحقيقات ساختمان و مسکن

)کارشناس عمران(

اعضای شرکت کننده در یکصد و سی و نهمین کمیته ملی استاندارد ساختمان و23 مصالح ساختمانی مورخ 138412

رئيس سمت يا نمايندگيصادقیانپور صادق خانه صنعت و معدن

)لیسانس(اعضاء

اکبری حقیقی کریم مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)لیسانس(

اسدی الهام آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک)فوق لیسانس(

پرهیزکار طیبه مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)دکتری(

پورخورشیدی علی رضا مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)فوق لیسانس(

جعفرپور فاطمه مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

حمیدی عباس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)فوق لیسانس(

رجب پور افشین مرکز تحقیقات وزارت کار)لیسانس(

رئیس قاسمی امیر مازیار مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

شارسان آزاده مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

صالحی مجید شرکت بنای سبک )هبلکس()فوق لیسانس(

لنکرانی مهرناز سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور)فوق لیسانس(

عباسی ریزگله محمد حسین مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)لیسانس(

دبيرنوری نگین مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

)لیسانس شیمی(پيشگفتار

استاندارد بتن سبک ndash قطعات بتني هوادار اتوکالو شده ndash ويژگي ها نخستين بار تهيه شد اين استاندارد براساس پيشنهادهاي رسيده و بررسي و۱۳۷۱در سال

تأييد کميسيون فني مربوطه در مرکزتحقيقات ساختمان ومسکن مورد تجديد نظر تصويب شد اينك اين۱۳۸۴ قرار گرفت و دريک صد و سي و نهمين جلسه كميته

۲۳ ملي استاندارد ساختمان و مصالح ساختماني مورخ ۱۲استاندارد به

قانون اصالح قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات۳استناد بند يك ماده به عنوان استاندارد ملي ايران منتشر مي۱۳۷۱صنعتي ايران مصوب بهمن ماه

شود براي حفظ همگامي و هماهنگي باتحوالت و پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع علوم وخدمات استانداردهاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هرگونه پيشنهادي كه براي اصالح و تكميل اين استاندارد ارائه شود در تجديد

نظر بعدي مورد توجه قرار خواهد گر فت بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ملي ايران بايد همواره از آخرين تجديد نظر آنها استفاده كرد در تهيه وتجديد نظر اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه در حدامكان بين اين استاندارد و استانداردهاي بين المللي و استاندارد ملي كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي

ايجاد شود اين استاندارد جايگزين استانداردهاي بتن ndash بلوک ساخته شده از بتن سبک

و بتن ndash قطعه هاي ساخته۶۰۴۹متخلخل ) اتوکالو شده ( ويژگي ها به شماره شده واس۶۰۴۵ويژگي ها به شماره ( شده از بتن سبک متخلخل ) اتوکالو شده

تانداردهاي قبلي باطل اعالم مي شود منابع و مآخذي كه براي تهيه اين استانداردبه كار رفته به شرح زير است

1- EN 771-42003 Specification for masonry units- Autoclaved aeratedconcrete masonry units2- ASTM C 1386-2000 Standard practice specification for precastautoclaved aerated concrete (PAAC) wall

الف1

بتن سبک ndash قطعات بتني هوادار اتوکالو شده - ويژگيها هدف و دامنة کاربرد١

هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگي هاي قطعات بنايي تهيه شده از بتنهوادار اتوکالو شده

1)بها ( براي استفاده در ساخت ديوارها ي باربر و يا غيرباربر با خصوصيات حفاظت در

برابر آتشعايق حرارتي عايق صوتي و ساخت اعضايي مانند دودکش ها و هواکش ها است

در اين استاندارد ويژگي هاي مربوط به مقاومت جرم حجمي ابعاد هدايتحرارتي جمع شدگي

ناشي از خشک شدن و هم چنين راهنمايي درخصوص مقاومت د ر برابر ذوب وانجماد به همراه

روش هاي استاندارد مربوط ارائه شده است اين استاندارد هم چنين شاملروش هاي ارزيابي

يک نواختي توليدات مطابق با ويژگي هاي اين استاندارد و نشانه گذاري هاي الزمبر روي توليدات

است اين استاندارد الزامات مورد نياز براي پانل هاي با ارتفاع زياد جدارة داخلي

دودکش ها کانال هاي انتقال حرارت و قطعات بنايي که مصالح عايق حرارتي روي سطح آن ها چسبيده

شده است را در بر نمي گيرد هم چنين اندازه و ابعاد کاري مشخصي نيز به عنوان استاندارد ارائه

نمي دهد1 - Autoclaved Aerated Concrete (AAC)2 مراجع الزامي٢

مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد به آن ها ارجاعداده شده است

بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد محسوب م ي شود در موردمراجع داراي تاريخ چاپ

و يا تجديدنظر اصالحيه ها و تجديد نظرهاي بعدي اين مدارك مورد نظر نيست معهذا بهتر است

كاربران ذي نفع اين استاندارد امكان كاربرد آخرين اصالحيه ها و تجديدنظرهايمدارك الزامي زير را

مورد بررسي قرار دهند در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و يا تجديدنظر آخرينچاپ و يا

تجديدنظر آن مدارك الزامي ارجاع داده شده مورد نظر استاستفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است

استاندارد ملي ۱ بتن سبک ndash تعيين جمع شدگی ناشی از خشک شدن بتن ١٣٨٥۲- ٨٥٩٢ايران

هوادار اتوکالوشده- روش آزمون استاندارد ۲ بتن سبک ndash تعيين مقاومت فشار ی بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥

۲- ٨٥٩٦ملي ايران روش آزمون

استاندارد ملي ۳ بتن سبک ndash تعيين درصد رطوبت بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥۲- ٨٥٩٤ايران

روش آزمون استاندارد ملي ايران ۴ بتن سبک ndash تعيين جرم حجمي خش ک بتن هوادار ١٣٨٥٨٥٩٥ -۲

اتوکالوشده- روش آزمون32-5 prEN 998-2 Specification for mortar for masonry ndash Part 2 Masonrymortar2-6 prEN 1745 Masonry and masonry products ndash Methods fordetermination declared and design thermal values

2-7 EN 13531997 Determination of moisture content of autovlavedaerated concrete

اصطالحات و تعاريف٣در اين استاندارد اصطالحات و تعاريف زير بکار مي رود

٣ -١ تعريف مربوط به قطعه ١٣-١ قطعة بنايي -١

مصالح اوليه از پيش شکل داده شده که به عنوان مصالح ساختماني مورد استفادهقرار مي گيرد

٣ تعريف مربوط به مصالح -٢٣-٢ قطعة بتن هوادار اتوکالو شده -١

قطعه بنايي که از چسباننده هاي آبي مانند سيمان و يا آهک ترکيبي از مصالح پايةسيليسي ريزدانه

مواد گازساز و آب توليد مي شوديادآوري

٢قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ممکن اس77ت داراي ف77رورفتگي اتصال کام و زبانه و يا ديگر حالت هاي قفل و

بست داخلي باشند1- Unit2 - Recess4٣ تعاريف مربوط به اندازه -٣٣-٣ ابعاد -١

تعريف مي شود۱ابعاد قطعة بتن هوادار اتوکالو شده مطابق شکل - عرض۱- ارتفاع۲- طول۳- کف۴- روکار) نما(۵- کله۶

يادآوري اين تعاريفمربوط به مصارف متداول قطعات بنايي براي ساخت ديوار است

- ابعاد و سطوح۱شکل ٣-٣ اندازة مدوالر -٢

اندازة فضاي اختصاص داده شده به قطعة بنايي که شامل فضاي اتصاالت ورواداري هاست

٣-٣ اندازة اسمي -٣ اندازة قطعة بنايي که براي توليد آن مشخص شده و در محدودة رواداري هاي

مجاز است٣-٣ اندازة واقعي -٤

اندازة قطعة بنايي که اندازه گيري مي شود5 مصالح اوليه و فرآيند توليد٤

ترکيبي از مصالح زير ممکن است در فرآيند توليد مورد استفاده قرار گير د کهاهم آنها به شرح زير

مي باشدمصالح با پاية سيليسيbull سيمانbull آهکbull آبbull مواد گاز سازbull

مصالح اوليه را با يکديگر مخلوط مي کنند و سپس داخل قالب مي ريزند اينمخلوط پف مي کند

داخل قالب باال مي آيد و به شکل کيک مي شود بعد از اين فرآيند براي ساختقطعات بنا يي کيک

را به ابعاد مورد نياز مي برند سپس آن را با استفاده از فشار زياد بخار در اتوکالوعمل آوري مي کنند

الزامات قطعات بتن هوادار اتوکالو شده٥ الزامات و مشخصات ارائه شده در اين استاندارد بايد در روش هاي آزمون و ديگر

روش هاي ارجاعداده شده به اين استاندارد معين شده باشد

يادآوري روش هاي آزمون ارائه شده ممکن است براي قطعات ب77ا ش77کل ه77اي

خاص يا مصارف ديگر )غيراستاندارد( قابلانجام نباشد

6 معيارها و الزامات ارائه شده در بندهاي زير براي کنترل يک نواختي براساس نوع

آزمون هاي اوليه نو ( و يا آزمون هاي مورد نياز براي نمونه هاي ارسالي )پيوست الف( است براي۱

۷ارزيابي - )بند فرآورده توليدکننده بايد معيار و رواداري يک نواختي در کنترل فرآورده هاي توليدي

را با اسناد و۷- مدارک تعيين کند )بند ۲)٥ ابعاد و رواداري ها -١٥-١ ابعاد -١

طول عرض و ارتفاع قطعات بتن هوادار اتوکال و شده بايد بر حسب ميلي متربيان شود اين ابعاد

ممکن است بر اساس اندازة اسمي يا اندازه هاي مدوالر داده شود قطعات بتنهوادار اتوکالو شده

مورد آزمون قرار گيرد - بايد مطابق با پيوست الف نمونه برداري و بر۵۲اساس بند

۱ميزان انحراف ابعاد اندازه گيري شده از اندازة واقعي نبايد از مقادير جدول تجاوز کند

بيشتر باشد۲اندازة واقعي نبايد از مقادير ارائه شده در جدول - رواداري مجاز براي قطعات با اشکال منظم۱جدول

قطعات بتن هوادار اتوکالو شده براي نصب با درزهاي ساخته شده از (mm( مالت با ضخامت کم )mmمالت سبک ابعاد )

plusmn۳+ ۳ طول۵-

plusmn۱۵ + ۳ ارتفاع۵-

۳عرض plusmn plusmn۲ 7

- حداکثر ابعاد قطعات بتن هوادار اتوکالو شده۲جدول (mmابعاد )

۱۵۰۰طول ۵۰۰عرض ۱۰۰۰ارتفاع

٥-١ رواداري ها -٢ رواداری های مجاز برای قطعات با اشکال منظم1-2-1-5

و براساس الزامات - رواداري مجاز هر قطعة بنايي بايد براي مالت مش خص۶۲شده در بند

باشد۱جدول رواداری های مجاز برای شکل های دیگر2-2-1-5

رواداري مجاز براي قطعاتي با اشکال غيرمنظم در اين استاندارد مشخص نشدهاست

٥ هندسه و شکل -٢ براي قطعاتي که داراي شکل منظم ساده و مسطح هستند نيازي به مشخص

کردن شکل نيست براي ديگر قطعات هندسة قطعه و حجم راستا و شکل فرورفتگي و سوراخ ها بايد به

طور آشکار مطابق۳ يا با رسم شکل آن مشخص شود - بند ۳8

يادآوري قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ه ط77ور معم77ول ب77راي مص77ارف

گوناگون با مالت هاي کم ضخامت يا مالت سبک به يکديگر متصل مي شوند در زير م77وارد مص77رف معم77ول آنه77ا ارائ77ه

شده است

ال77ف( مالت بين درزه77اي قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ا ش77کلمنظم و مسطح

ب( سيستم درزهاي ک77ام و زبان77ه ب77ا اس77تفاده از قطع77ات بتن ه77واداراتوکالو شده داراي کام و زبانه

پ( مالت ب77راي پرک77ردن درزه77اي عم77ودي بين قطع77ا ت بتن ه77واداراتوکالو شده در مواردي که درزها براي

اتصال )پرشدن( با مالت طراحي شده باش77ند توص77يه مي ش77ود عم77قدرزهاي پر شده از مالت تا يک چهارم يا

نصف عرض قطعه ادامه پيدا کند در م7واردي ک77ه ه77ر دو وج7ه قطع77هداراي بند قائم )بندکشي قائم( است

ميلي م77تر در نظ77ر گرفت77ه نمي ش77ود ١٥عم77ق بن77د معم77والv کم77تر از همچنين براي قطعه هايي که فقط يک وجه

ميلي متر٣٥ تا ٣٠آن ها بندکشي مي شود عمق بندکشي معموالv بين مي باشد

٥ جرم حجمي خشک و رواداري ها -٣٥-٣ جرم حجمي خشک -١

جرم حجمي قطعة بتن هوادار اتوکالو شده بايد بر حسب کيلوگرم بر متر مکعبتعيين شود براي

تمامي قطعه هايي که داراي شکل هاي منظم و ساده يا شکل نامنظم هستندجرم حجمي خشک بايد

بر روي قطعه هايي که به روش ارائه شده در پيوست الف نمونه گيري -۴۲مطابق با روش بند

شده اند تعيين شود در صورت استفاده از قطعه هايي که قب ال مورد استفادهقرارگرفته اند يا کامل

نيستند بايد آماده سازي مطابق روش پيوست ب انجام شود جرم حجمي قطعههاي بتن هوادار

باشد۳اتوکالو شده خشک بايد مطابق با الزامات ارائه شده در جدول 9

- ويژگي هاي فيزيکي۳جدول Nmm (2مقاومت فشاري

( حداکثر ميانگين جمع شدگيناشي از خشک شدن

()محدودة جرم

kgm ( 3حجمي(

جرم حجميخشک اسمي )

kgm3

) ميانگين حداقلردة

مقاومتي۴۵۰-۳۵۰۵۵۰-۴۵۰

۴۰۰۲بها - ۲۵ ۲۰ ۵۰۰

۵۵۰-۴۵۰۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۶۰-۷۵۰

۵۰۰۶۰۰۷۰۰۸۰۰۴بها - ۵۰ ۴۰

۰۰۲۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۵۰-۷۵۰

۶۰۰۷۰۰۸۰۰۶بها - ۷۵ ۶۰

٥-٣ رواداري هاي مجاز -٢ رواداري مجاز جرم حجمي خشک اظهار شده توسط توليد کننده بايد در بازه )plusmn )

۵۰کيلوگرم بر متر مکعب باشد

يادآوري در ص77ورت تواف77ق بين تولي77د کنن77ده و خري77دار ممکن اس77ت مح77دودة

رواداري کمتري در نظر گرفته شود٥ مقاومت فشاري -٤

توليدکننده بايد حداقل و ميانگين مقاومت فشاري را بر حسب نيوتن بر ميلي مترمربع اعالم کند

مقاومت فشاري حداقل و ميانگين تعيين شده يا اعالم شده بايد الزامات ارائه را۳شده در جدول

10 برآورده کند قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق با روش پيوست

الف نمونه برداري و

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

اعضای شرکت کننده در یکصد و سی و نهمین کمیته ملی استاندارد ساختمان و23 مصالح ساختمانی مورخ 138412

رئيس سمت يا نمايندگيصادقیانپور صادق خانه صنعت و معدن

)لیسانس(اعضاء

اکبری حقیقی کریم مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)لیسانس(

اسدی الهام آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک)فوق لیسانس(

پرهیزکار طیبه مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)دکتری(

پورخورشیدی علی رضا مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)فوق لیسانس(

جعفرپور فاطمه مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

حمیدی عباس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)فوق لیسانس(

رجب پور افشین مرکز تحقیقات وزارت کار)لیسانس(

رئیس قاسمی امیر مازیار مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

شارسان آزاده مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)لیسانس(

صالحی مجید شرکت بنای سبک )هبلکس()فوق لیسانس(

لنکرانی مهرناز سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور)فوق لیسانس(

عباسی ریزگله محمد حسین مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)لیسانس(

دبيرنوری نگین مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

)لیسانس شیمی(پيشگفتار

استاندارد بتن سبک ndash قطعات بتني هوادار اتوکالو شده ndash ويژگي ها نخستين بار تهيه شد اين استاندارد براساس پيشنهادهاي رسيده و بررسي و۱۳۷۱در سال

تأييد کميسيون فني مربوطه در مرکزتحقيقات ساختمان ومسکن مورد تجديد نظر تصويب شد اينك اين۱۳۸۴ قرار گرفت و دريک صد و سي و نهمين جلسه كميته

۲۳ ملي استاندارد ساختمان و مصالح ساختماني مورخ ۱۲استاندارد به

قانون اصالح قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات۳استناد بند يك ماده به عنوان استاندارد ملي ايران منتشر مي۱۳۷۱صنعتي ايران مصوب بهمن ماه

شود براي حفظ همگامي و هماهنگي باتحوالت و پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع علوم وخدمات استانداردهاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هرگونه پيشنهادي كه براي اصالح و تكميل اين استاندارد ارائه شود در تجديد

نظر بعدي مورد توجه قرار خواهد گر فت بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ملي ايران بايد همواره از آخرين تجديد نظر آنها استفاده كرد در تهيه وتجديد نظر اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه در حدامكان بين اين استاندارد و استانداردهاي بين المللي و استاندارد ملي كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي

ايجاد شود اين استاندارد جايگزين استانداردهاي بتن ndash بلوک ساخته شده از بتن سبک

و بتن ndash قطعه هاي ساخته۶۰۴۹متخلخل ) اتوکالو شده ( ويژگي ها به شماره شده واس۶۰۴۵ويژگي ها به شماره ( شده از بتن سبک متخلخل ) اتوکالو شده

تانداردهاي قبلي باطل اعالم مي شود منابع و مآخذي كه براي تهيه اين استانداردبه كار رفته به شرح زير است

1- EN 771-42003 Specification for masonry units- Autoclaved aeratedconcrete masonry units2- ASTM C 1386-2000 Standard practice specification for precastautoclaved aerated concrete (PAAC) wall

الف1

بتن سبک ndash قطعات بتني هوادار اتوکالو شده - ويژگيها هدف و دامنة کاربرد١

هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگي هاي قطعات بنايي تهيه شده از بتنهوادار اتوکالو شده

1)بها ( براي استفاده در ساخت ديوارها ي باربر و يا غيرباربر با خصوصيات حفاظت در

برابر آتشعايق حرارتي عايق صوتي و ساخت اعضايي مانند دودکش ها و هواکش ها است

در اين استاندارد ويژگي هاي مربوط به مقاومت جرم حجمي ابعاد هدايتحرارتي جمع شدگي

ناشي از خشک شدن و هم چنين راهنمايي درخصوص مقاومت د ر برابر ذوب وانجماد به همراه

روش هاي استاندارد مربوط ارائه شده است اين استاندارد هم چنين شاملروش هاي ارزيابي

يک نواختي توليدات مطابق با ويژگي هاي اين استاندارد و نشانه گذاري هاي الزمبر روي توليدات

است اين استاندارد الزامات مورد نياز براي پانل هاي با ارتفاع زياد جدارة داخلي

دودکش ها کانال هاي انتقال حرارت و قطعات بنايي که مصالح عايق حرارتي روي سطح آن ها چسبيده

شده است را در بر نمي گيرد هم چنين اندازه و ابعاد کاري مشخصي نيز به عنوان استاندارد ارائه

نمي دهد1 - Autoclaved Aerated Concrete (AAC)2 مراجع الزامي٢

مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد به آن ها ارجاعداده شده است

بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد محسوب م ي شود در موردمراجع داراي تاريخ چاپ

و يا تجديدنظر اصالحيه ها و تجديد نظرهاي بعدي اين مدارك مورد نظر نيست معهذا بهتر است

كاربران ذي نفع اين استاندارد امكان كاربرد آخرين اصالحيه ها و تجديدنظرهايمدارك الزامي زير را

مورد بررسي قرار دهند در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و يا تجديدنظر آخرينچاپ و يا

تجديدنظر آن مدارك الزامي ارجاع داده شده مورد نظر استاستفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است

استاندارد ملي ۱ بتن سبک ndash تعيين جمع شدگی ناشی از خشک شدن بتن ١٣٨٥۲- ٨٥٩٢ايران

هوادار اتوکالوشده- روش آزمون استاندارد ۲ بتن سبک ndash تعيين مقاومت فشار ی بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥

۲- ٨٥٩٦ملي ايران روش آزمون

استاندارد ملي ۳ بتن سبک ndash تعيين درصد رطوبت بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥۲- ٨٥٩٤ايران

روش آزمون استاندارد ملي ايران ۴ بتن سبک ndash تعيين جرم حجمي خش ک بتن هوادار ١٣٨٥٨٥٩٥ -۲

اتوکالوشده- روش آزمون32-5 prEN 998-2 Specification for mortar for masonry ndash Part 2 Masonrymortar2-6 prEN 1745 Masonry and masonry products ndash Methods fordetermination declared and design thermal values

2-7 EN 13531997 Determination of moisture content of autovlavedaerated concrete

اصطالحات و تعاريف٣در اين استاندارد اصطالحات و تعاريف زير بکار مي رود

٣ -١ تعريف مربوط به قطعه ١٣-١ قطعة بنايي -١

مصالح اوليه از پيش شکل داده شده که به عنوان مصالح ساختماني مورد استفادهقرار مي گيرد

٣ تعريف مربوط به مصالح -٢٣-٢ قطعة بتن هوادار اتوکالو شده -١

قطعه بنايي که از چسباننده هاي آبي مانند سيمان و يا آهک ترکيبي از مصالح پايةسيليسي ريزدانه

مواد گازساز و آب توليد مي شوديادآوري

٢قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ممکن اس77ت داراي ف77رورفتگي اتصال کام و زبانه و يا ديگر حالت هاي قفل و

بست داخلي باشند1- Unit2 - Recess4٣ تعاريف مربوط به اندازه -٣٣-٣ ابعاد -١

تعريف مي شود۱ابعاد قطعة بتن هوادار اتوکالو شده مطابق شکل - عرض۱- ارتفاع۲- طول۳- کف۴- روکار) نما(۵- کله۶

يادآوري اين تعاريفمربوط به مصارف متداول قطعات بنايي براي ساخت ديوار است

- ابعاد و سطوح۱شکل ٣-٣ اندازة مدوالر -٢

اندازة فضاي اختصاص داده شده به قطعة بنايي که شامل فضاي اتصاالت ورواداري هاست

٣-٣ اندازة اسمي -٣ اندازة قطعة بنايي که براي توليد آن مشخص شده و در محدودة رواداري هاي

مجاز است٣-٣ اندازة واقعي -٤

اندازة قطعة بنايي که اندازه گيري مي شود5 مصالح اوليه و فرآيند توليد٤

ترکيبي از مصالح زير ممکن است در فرآيند توليد مورد استفاده قرار گير د کهاهم آنها به شرح زير

مي باشدمصالح با پاية سيليسيbull سيمانbull آهکbull آبbull مواد گاز سازbull

مصالح اوليه را با يکديگر مخلوط مي کنند و سپس داخل قالب مي ريزند اينمخلوط پف مي کند

داخل قالب باال مي آيد و به شکل کيک مي شود بعد از اين فرآيند براي ساختقطعات بنا يي کيک

را به ابعاد مورد نياز مي برند سپس آن را با استفاده از فشار زياد بخار در اتوکالوعمل آوري مي کنند

الزامات قطعات بتن هوادار اتوکالو شده٥ الزامات و مشخصات ارائه شده در اين استاندارد بايد در روش هاي آزمون و ديگر

روش هاي ارجاعداده شده به اين استاندارد معين شده باشد

يادآوري روش هاي آزمون ارائه شده ممکن است براي قطعات ب77ا ش77کل ه77اي

خاص يا مصارف ديگر )غيراستاندارد( قابلانجام نباشد

6 معيارها و الزامات ارائه شده در بندهاي زير براي کنترل يک نواختي براساس نوع

آزمون هاي اوليه نو ( و يا آزمون هاي مورد نياز براي نمونه هاي ارسالي )پيوست الف( است براي۱

۷ارزيابي - )بند فرآورده توليدکننده بايد معيار و رواداري يک نواختي در کنترل فرآورده هاي توليدي

را با اسناد و۷- مدارک تعيين کند )بند ۲)٥ ابعاد و رواداري ها -١٥-١ ابعاد -١

طول عرض و ارتفاع قطعات بتن هوادار اتوکال و شده بايد بر حسب ميلي متربيان شود اين ابعاد

ممکن است بر اساس اندازة اسمي يا اندازه هاي مدوالر داده شود قطعات بتنهوادار اتوکالو شده

مورد آزمون قرار گيرد - بايد مطابق با پيوست الف نمونه برداري و بر۵۲اساس بند

۱ميزان انحراف ابعاد اندازه گيري شده از اندازة واقعي نبايد از مقادير جدول تجاوز کند

بيشتر باشد۲اندازة واقعي نبايد از مقادير ارائه شده در جدول - رواداري مجاز براي قطعات با اشکال منظم۱جدول

قطعات بتن هوادار اتوکالو شده براي نصب با درزهاي ساخته شده از (mm( مالت با ضخامت کم )mmمالت سبک ابعاد )

plusmn۳+ ۳ طول۵-

plusmn۱۵ + ۳ ارتفاع۵-

۳عرض plusmn plusmn۲ 7

- حداکثر ابعاد قطعات بتن هوادار اتوکالو شده۲جدول (mmابعاد )

۱۵۰۰طول ۵۰۰عرض ۱۰۰۰ارتفاع

٥-١ رواداري ها -٢ رواداری های مجاز برای قطعات با اشکال منظم1-2-1-5

و براساس الزامات - رواداري مجاز هر قطعة بنايي بايد براي مالت مش خص۶۲شده در بند

باشد۱جدول رواداری های مجاز برای شکل های دیگر2-2-1-5

رواداري مجاز براي قطعاتي با اشکال غيرمنظم در اين استاندارد مشخص نشدهاست

٥ هندسه و شکل -٢ براي قطعاتي که داراي شکل منظم ساده و مسطح هستند نيازي به مشخص

کردن شکل نيست براي ديگر قطعات هندسة قطعه و حجم راستا و شکل فرورفتگي و سوراخ ها بايد به

طور آشکار مطابق۳ يا با رسم شکل آن مشخص شود - بند ۳8

يادآوري قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ه ط77ور معم77ول ب77راي مص77ارف

گوناگون با مالت هاي کم ضخامت يا مالت سبک به يکديگر متصل مي شوند در زير م77وارد مص77رف معم77ول آنه77ا ارائ77ه

شده است

ال77ف( مالت بين درزه77اي قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ا ش77کلمنظم و مسطح

ب( سيستم درزهاي ک77ام و زبان77ه ب77ا اس77تفاده از قطع77ات بتن ه77واداراتوکالو شده داراي کام و زبانه

پ( مالت ب77راي پرک77ردن درزه77اي عم77ودي بين قطع77ا ت بتن ه77واداراتوکالو شده در مواردي که درزها براي

اتصال )پرشدن( با مالت طراحي شده باش77ند توص77يه مي ش77ود عم77قدرزهاي پر شده از مالت تا يک چهارم يا

نصف عرض قطعه ادامه پيدا کند در م7واردي ک77ه ه77ر دو وج7ه قطع77هداراي بند قائم )بندکشي قائم( است

ميلي م77تر در نظ77ر گرفت77ه نمي ش77ود ١٥عم77ق بن77د معم77والv کم77تر از همچنين براي قطعه هايي که فقط يک وجه

ميلي متر٣٥ تا ٣٠آن ها بندکشي مي شود عمق بندکشي معموالv بين مي باشد

٥ جرم حجمي خشک و رواداري ها -٣٥-٣ جرم حجمي خشک -١

جرم حجمي قطعة بتن هوادار اتوکالو شده بايد بر حسب کيلوگرم بر متر مکعبتعيين شود براي

تمامي قطعه هايي که داراي شکل هاي منظم و ساده يا شکل نامنظم هستندجرم حجمي خشک بايد

بر روي قطعه هايي که به روش ارائه شده در پيوست الف نمونه گيري -۴۲مطابق با روش بند

شده اند تعيين شود در صورت استفاده از قطعه هايي که قب ال مورد استفادهقرارگرفته اند يا کامل

نيستند بايد آماده سازي مطابق روش پيوست ب انجام شود جرم حجمي قطعههاي بتن هوادار

باشد۳اتوکالو شده خشک بايد مطابق با الزامات ارائه شده در جدول 9

- ويژگي هاي فيزيکي۳جدول Nmm (2مقاومت فشاري

( حداکثر ميانگين جمع شدگيناشي از خشک شدن

()محدودة جرم

kgm ( 3حجمي(

جرم حجميخشک اسمي )

kgm3

) ميانگين حداقلردة

مقاومتي۴۵۰-۳۵۰۵۵۰-۴۵۰

۴۰۰۲بها - ۲۵ ۲۰ ۵۰۰

۵۵۰-۴۵۰۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۶۰-۷۵۰

۵۰۰۶۰۰۷۰۰۸۰۰۴بها - ۵۰ ۴۰

۰۰۲۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۵۰-۷۵۰

۶۰۰۷۰۰۸۰۰۶بها - ۷۵ ۶۰

٥-٣ رواداري هاي مجاز -٢ رواداري مجاز جرم حجمي خشک اظهار شده توسط توليد کننده بايد در بازه )plusmn )

۵۰کيلوگرم بر متر مکعب باشد

يادآوري در ص77ورت تواف77ق بين تولي77د کنن77ده و خري77دار ممکن اس77ت مح77دودة

رواداري کمتري در نظر گرفته شود٥ مقاومت فشاري -٤

توليدکننده بايد حداقل و ميانگين مقاومت فشاري را بر حسب نيوتن بر ميلي مترمربع اعالم کند

مقاومت فشاري حداقل و ميانگين تعيين شده يا اعالم شده بايد الزامات ارائه را۳شده در جدول

10 برآورده کند قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق با روش پيوست

الف نمونه برداري و

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

قانون اصالح قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات۳استناد بند يك ماده به عنوان استاندارد ملي ايران منتشر مي۱۳۷۱صنعتي ايران مصوب بهمن ماه

شود براي حفظ همگامي و هماهنگي باتحوالت و پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع علوم وخدمات استانداردهاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هرگونه پيشنهادي كه براي اصالح و تكميل اين استاندارد ارائه شود در تجديد

نظر بعدي مورد توجه قرار خواهد گر فت بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ملي ايران بايد همواره از آخرين تجديد نظر آنها استفاده كرد در تهيه وتجديد نظر اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه در حدامكان بين اين استاندارد و استانداردهاي بين المللي و استاندارد ملي كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي

ايجاد شود اين استاندارد جايگزين استانداردهاي بتن ndash بلوک ساخته شده از بتن سبک

و بتن ndash قطعه هاي ساخته۶۰۴۹متخلخل ) اتوکالو شده ( ويژگي ها به شماره شده واس۶۰۴۵ويژگي ها به شماره ( شده از بتن سبک متخلخل ) اتوکالو شده

تانداردهاي قبلي باطل اعالم مي شود منابع و مآخذي كه براي تهيه اين استانداردبه كار رفته به شرح زير است

1- EN 771-42003 Specification for masonry units- Autoclaved aeratedconcrete masonry units2- ASTM C 1386-2000 Standard practice specification for precastautoclaved aerated concrete (PAAC) wall

الف1

بتن سبک ndash قطعات بتني هوادار اتوکالو شده - ويژگيها هدف و دامنة کاربرد١

هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگي هاي قطعات بنايي تهيه شده از بتنهوادار اتوکالو شده

1)بها ( براي استفاده در ساخت ديوارها ي باربر و يا غيرباربر با خصوصيات حفاظت در

برابر آتشعايق حرارتي عايق صوتي و ساخت اعضايي مانند دودکش ها و هواکش ها است

در اين استاندارد ويژگي هاي مربوط به مقاومت جرم حجمي ابعاد هدايتحرارتي جمع شدگي

ناشي از خشک شدن و هم چنين راهنمايي درخصوص مقاومت د ر برابر ذوب وانجماد به همراه

روش هاي استاندارد مربوط ارائه شده است اين استاندارد هم چنين شاملروش هاي ارزيابي

يک نواختي توليدات مطابق با ويژگي هاي اين استاندارد و نشانه گذاري هاي الزمبر روي توليدات

است اين استاندارد الزامات مورد نياز براي پانل هاي با ارتفاع زياد جدارة داخلي

دودکش ها کانال هاي انتقال حرارت و قطعات بنايي که مصالح عايق حرارتي روي سطح آن ها چسبيده

شده است را در بر نمي گيرد هم چنين اندازه و ابعاد کاري مشخصي نيز به عنوان استاندارد ارائه

نمي دهد1 - Autoclaved Aerated Concrete (AAC)2 مراجع الزامي٢

مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد به آن ها ارجاعداده شده است

بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد محسوب م ي شود در موردمراجع داراي تاريخ چاپ

و يا تجديدنظر اصالحيه ها و تجديد نظرهاي بعدي اين مدارك مورد نظر نيست معهذا بهتر است

كاربران ذي نفع اين استاندارد امكان كاربرد آخرين اصالحيه ها و تجديدنظرهايمدارك الزامي زير را

مورد بررسي قرار دهند در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و يا تجديدنظر آخرينچاپ و يا

تجديدنظر آن مدارك الزامي ارجاع داده شده مورد نظر استاستفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است

استاندارد ملي ۱ بتن سبک ndash تعيين جمع شدگی ناشی از خشک شدن بتن ١٣٨٥۲- ٨٥٩٢ايران

هوادار اتوکالوشده- روش آزمون استاندارد ۲ بتن سبک ndash تعيين مقاومت فشار ی بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥

۲- ٨٥٩٦ملي ايران روش آزمون

استاندارد ملي ۳ بتن سبک ndash تعيين درصد رطوبت بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥۲- ٨٥٩٤ايران

روش آزمون استاندارد ملي ايران ۴ بتن سبک ndash تعيين جرم حجمي خش ک بتن هوادار ١٣٨٥٨٥٩٥ -۲

اتوکالوشده- روش آزمون32-5 prEN 998-2 Specification for mortar for masonry ndash Part 2 Masonrymortar2-6 prEN 1745 Masonry and masonry products ndash Methods fordetermination declared and design thermal values

2-7 EN 13531997 Determination of moisture content of autovlavedaerated concrete

اصطالحات و تعاريف٣در اين استاندارد اصطالحات و تعاريف زير بکار مي رود

٣ -١ تعريف مربوط به قطعه ١٣-١ قطعة بنايي -١

مصالح اوليه از پيش شکل داده شده که به عنوان مصالح ساختماني مورد استفادهقرار مي گيرد

٣ تعريف مربوط به مصالح -٢٣-٢ قطعة بتن هوادار اتوکالو شده -١

قطعه بنايي که از چسباننده هاي آبي مانند سيمان و يا آهک ترکيبي از مصالح پايةسيليسي ريزدانه

مواد گازساز و آب توليد مي شوديادآوري

٢قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ممکن اس77ت داراي ف77رورفتگي اتصال کام و زبانه و يا ديگر حالت هاي قفل و

بست داخلي باشند1- Unit2 - Recess4٣ تعاريف مربوط به اندازه -٣٣-٣ ابعاد -١

تعريف مي شود۱ابعاد قطعة بتن هوادار اتوکالو شده مطابق شکل - عرض۱- ارتفاع۲- طول۳- کف۴- روکار) نما(۵- کله۶

يادآوري اين تعاريفمربوط به مصارف متداول قطعات بنايي براي ساخت ديوار است

- ابعاد و سطوح۱شکل ٣-٣ اندازة مدوالر -٢

اندازة فضاي اختصاص داده شده به قطعة بنايي که شامل فضاي اتصاالت ورواداري هاست

٣-٣ اندازة اسمي -٣ اندازة قطعة بنايي که براي توليد آن مشخص شده و در محدودة رواداري هاي

مجاز است٣-٣ اندازة واقعي -٤

اندازة قطعة بنايي که اندازه گيري مي شود5 مصالح اوليه و فرآيند توليد٤

ترکيبي از مصالح زير ممکن است در فرآيند توليد مورد استفاده قرار گير د کهاهم آنها به شرح زير

مي باشدمصالح با پاية سيليسيbull سيمانbull آهکbull آبbull مواد گاز سازbull

مصالح اوليه را با يکديگر مخلوط مي کنند و سپس داخل قالب مي ريزند اينمخلوط پف مي کند

داخل قالب باال مي آيد و به شکل کيک مي شود بعد از اين فرآيند براي ساختقطعات بنا يي کيک

را به ابعاد مورد نياز مي برند سپس آن را با استفاده از فشار زياد بخار در اتوکالوعمل آوري مي کنند

الزامات قطعات بتن هوادار اتوکالو شده٥ الزامات و مشخصات ارائه شده در اين استاندارد بايد در روش هاي آزمون و ديگر

روش هاي ارجاعداده شده به اين استاندارد معين شده باشد

يادآوري روش هاي آزمون ارائه شده ممکن است براي قطعات ب77ا ش77کل ه77اي

خاص يا مصارف ديگر )غيراستاندارد( قابلانجام نباشد

6 معيارها و الزامات ارائه شده در بندهاي زير براي کنترل يک نواختي براساس نوع

آزمون هاي اوليه نو ( و يا آزمون هاي مورد نياز براي نمونه هاي ارسالي )پيوست الف( است براي۱

۷ارزيابي - )بند فرآورده توليدکننده بايد معيار و رواداري يک نواختي در کنترل فرآورده هاي توليدي

را با اسناد و۷- مدارک تعيين کند )بند ۲)٥ ابعاد و رواداري ها -١٥-١ ابعاد -١

طول عرض و ارتفاع قطعات بتن هوادار اتوکال و شده بايد بر حسب ميلي متربيان شود اين ابعاد

ممکن است بر اساس اندازة اسمي يا اندازه هاي مدوالر داده شود قطعات بتنهوادار اتوکالو شده

مورد آزمون قرار گيرد - بايد مطابق با پيوست الف نمونه برداري و بر۵۲اساس بند

۱ميزان انحراف ابعاد اندازه گيري شده از اندازة واقعي نبايد از مقادير جدول تجاوز کند

بيشتر باشد۲اندازة واقعي نبايد از مقادير ارائه شده در جدول - رواداري مجاز براي قطعات با اشکال منظم۱جدول

قطعات بتن هوادار اتوکالو شده براي نصب با درزهاي ساخته شده از (mm( مالت با ضخامت کم )mmمالت سبک ابعاد )

plusmn۳+ ۳ طول۵-

plusmn۱۵ + ۳ ارتفاع۵-

۳عرض plusmn plusmn۲ 7

- حداکثر ابعاد قطعات بتن هوادار اتوکالو شده۲جدول (mmابعاد )

۱۵۰۰طول ۵۰۰عرض ۱۰۰۰ارتفاع

٥-١ رواداري ها -٢ رواداری های مجاز برای قطعات با اشکال منظم1-2-1-5

و براساس الزامات - رواداري مجاز هر قطعة بنايي بايد براي مالت مش خص۶۲شده در بند

باشد۱جدول رواداری های مجاز برای شکل های دیگر2-2-1-5

رواداري مجاز براي قطعاتي با اشکال غيرمنظم در اين استاندارد مشخص نشدهاست

٥ هندسه و شکل -٢ براي قطعاتي که داراي شکل منظم ساده و مسطح هستند نيازي به مشخص

کردن شکل نيست براي ديگر قطعات هندسة قطعه و حجم راستا و شکل فرورفتگي و سوراخ ها بايد به

طور آشکار مطابق۳ يا با رسم شکل آن مشخص شود - بند ۳8

يادآوري قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ه ط77ور معم77ول ب77راي مص77ارف

گوناگون با مالت هاي کم ضخامت يا مالت سبک به يکديگر متصل مي شوند در زير م77وارد مص77رف معم77ول آنه77ا ارائ77ه

شده است

ال77ف( مالت بين درزه77اي قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ا ش77کلمنظم و مسطح

ب( سيستم درزهاي ک77ام و زبان77ه ب77ا اس77تفاده از قطع77ات بتن ه77واداراتوکالو شده داراي کام و زبانه

پ( مالت ب77راي پرک77ردن درزه77اي عم77ودي بين قطع77ا ت بتن ه77واداراتوکالو شده در مواردي که درزها براي

اتصال )پرشدن( با مالت طراحي شده باش77ند توص77يه مي ش77ود عم77قدرزهاي پر شده از مالت تا يک چهارم يا

نصف عرض قطعه ادامه پيدا کند در م7واردي ک77ه ه77ر دو وج7ه قطع77هداراي بند قائم )بندکشي قائم( است

ميلي م77تر در نظ77ر گرفت77ه نمي ش77ود ١٥عم77ق بن77د معم77والv کم77تر از همچنين براي قطعه هايي که فقط يک وجه

ميلي متر٣٥ تا ٣٠آن ها بندکشي مي شود عمق بندکشي معموالv بين مي باشد

٥ جرم حجمي خشک و رواداري ها -٣٥-٣ جرم حجمي خشک -١

جرم حجمي قطعة بتن هوادار اتوکالو شده بايد بر حسب کيلوگرم بر متر مکعبتعيين شود براي

تمامي قطعه هايي که داراي شکل هاي منظم و ساده يا شکل نامنظم هستندجرم حجمي خشک بايد

بر روي قطعه هايي که به روش ارائه شده در پيوست الف نمونه گيري -۴۲مطابق با روش بند

شده اند تعيين شود در صورت استفاده از قطعه هايي که قب ال مورد استفادهقرارگرفته اند يا کامل

نيستند بايد آماده سازي مطابق روش پيوست ب انجام شود جرم حجمي قطعههاي بتن هوادار

باشد۳اتوکالو شده خشک بايد مطابق با الزامات ارائه شده در جدول 9

- ويژگي هاي فيزيکي۳جدول Nmm (2مقاومت فشاري

( حداکثر ميانگين جمع شدگيناشي از خشک شدن

()محدودة جرم

kgm ( 3حجمي(

جرم حجميخشک اسمي )

kgm3

) ميانگين حداقلردة

مقاومتي۴۵۰-۳۵۰۵۵۰-۴۵۰

۴۰۰۲بها - ۲۵ ۲۰ ۵۰۰

۵۵۰-۴۵۰۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۶۰-۷۵۰

۵۰۰۶۰۰۷۰۰۸۰۰۴بها - ۵۰ ۴۰

۰۰۲۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۵۰-۷۵۰

۶۰۰۷۰۰۸۰۰۶بها - ۷۵ ۶۰

٥-٣ رواداري هاي مجاز -٢ رواداري مجاز جرم حجمي خشک اظهار شده توسط توليد کننده بايد در بازه )plusmn )

۵۰کيلوگرم بر متر مکعب باشد

يادآوري در ص77ورت تواف77ق بين تولي77د کنن77ده و خري77دار ممکن اس77ت مح77دودة

رواداري کمتري در نظر گرفته شود٥ مقاومت فشاري -٤

توليدکننده بايد حداقل و ميانگين مقاومت فشاري را بر حسب نيوتن بر ميلي مترمربع اعالم کند

مقاومت فشاري حداقل و ميانگين تعيين شده يا اعالم شده بايد الزامات ارائه را۳شده در جدول

10 برآورده کند قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق با روش پيوست

الف نمونه برداري و

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

است اين استاندارد الزامات مورد نياز براي پانل هاي با ارتفاع زياد جدارة داخلي

دودکش ها کانال هاي انتقال حرارت و قطعات بنايي که مصالح عايق حرارتي روي سطح آن ها چسبيده

شده است را در بر نمي گيرد هم چنين اندازه و ابعاد کاري مشخصي نيز به عنوان استاندارد ارائه

نمي دهد1 - Autoclaved Aerated Concrete (AAC)2 مراجع الزامي٢

مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد به آن ها ارجاعداده شده است

بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد محسوب م ي شود در موردمراجع داراي تاريخ چاپ

و يا تجديدنظر اصالحيه ها و تجديد نظرهاي بعدي اين مدارك مورد نظر نيست معهذا بهتر است

كاربران ذي نفع اين استاندارد امكان كاربرد آخرين اصالحيه ها و تجديدنظرهايمدارك الزامي زير را

مورد بررسي قرار دهند در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و يا تجديدنظر آخرينچاپ و يا

تجديدنظر آن مدارك الزامي ارجاع داده شده مورد نظر استاستفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است

استاندارد ملي ۱ بتن سبک ndash تعيين جمع شدگی ناشی از خشک شدن بتن ١٣٨٥۲- ٨٥٩٢ايران

هوادار اتوکالوشده- روش آزمون استاندارد ۲ بتن سبک ndash تعيين مقاومت فشار ی بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥

۲- ٨٥٩٦ملي ايران روش آزمون

استاندارد ملي ۳ بتن سبک ndash تعيين درصد رطوبت بتن هوادار اتوکالوشده- ١٣٨٥۲- ٨٥٩٤ايران

روش آزمون استاندارد ملي ايران ۴ بتن سبک ndash تعيين جرم حجمي خش ک بتن هوادار ١٣٨٥٨٥٩٥ -۲

اتوکالوشده- روش آزمون32-5 prEN 998-2 Specification for mortar for masonry ndash Part 2 Masonrymortar2-6 prEN 1745 Masonry and masonry products ndash Methods fordetermination declared and design thermal values

2-7 EN 13531997 Determination of moisture content of autovlavedaerated concrete

اصطالحات و تعاريف٣در اين استاندارد اصطالحات و تعاريف زير بکار مي رود

٣ -١ تعريف مربوط به قطعه ١٣-١ قطعة بنايي -١

مصالح اوليه از پيش شکل داده شده که به عنوان مصالح ساختماني مورد استفادهقرار مي گيرد

٣ تعريف مربوط به مصالح -٢٣-٢ قطعة بتن هوادار اتوکالو شده -١

قطعه بنايي که از چسباننده هاي آبي مانند سيمان و يا آهک ترکيبي از مصالح پايةسيليسي ريزدانه

مواد گازساز و آب توليد مي شوديادآوري

٢قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ممکن اس77ت داراي ف77رورفتگي اتصال کام و زبانه و يا ديگر حالت هاي قفل و

بست داخلي باشند1- Unit2 - Recess4٣ تعاريف مربوط به اندازه -٣٣-٣ ابعاد -١

تعريف مي شود۱ابعاد قطعة بتن هوادار اتوکالو شده مطابق شکل - عرض۱- ارتفاع۲- طول۳- کف۴- روکار) نما(۵- کله۶

يادآوري اين تعاريفمربوط به مصارف متداول قطعات بنايي براي ساخت ديوار است

- ابعاد و سطوح۱شکل ٣-٣ اندازة مدوالر -٢

اندازة فضاي اختصاص داده شده به قطعة بنايي که شامل فضاي اتصاالت ورواداري هاست

٣-٣ اندازة اسمي -٣ اندازة قطعة بنايي که براي توليد آن مشخص شده و در محدودة رواداري هاي

مجاز است٣-٣ اندازة واقعي -٤

اندازة قطعة بنايي که اندازه گيري مي شود5 مصالح اوليه و فرآيند توليد٤

ترکيبي از مصالح زير ممکن است در فرآيند توليد مورد استفاده قرار گير د کهاهم آنها به شرح زير

مي باشدمصالح با پاية سيليسيbull سيمانbull آهکbull آبbull مواد گاز سازbull

مصالح اوليه را با يکديگر مخلوط مي کنند و سپس داخل قالب مي ريزند اينمخلوط پف مي کند

داخل قالب باال مي آيد و به شکل کيک مي شود بعد از اين فرآيند براي ساختقطعات بنا يي کيک

را به ابعاد مورد نياز مي برند سپس آن را با استفاده از فشار زياد بخار در اتوکالوعمل آوري مي کنند

الزامات قطعات بتن هوادار اتوکالو شده٥ الزامات و مشخصات ارائه شده در اين استاندارد بايد در روش هاي آزمون و ديگر

روش هاي ارجاعداده شده به اين استاندارد معين شده باشد

يادآوري روش هاي آزمون ارائه شده ممکن است براي قطعات ب77ا ش77کل ه77اي

خاص يا مصارف ديگر )غيراستاندارد( قابلانجام نباشد

6 معيارها و الزامات ارائه شده در بندهاي زير براي کنترل يک نواختي براساس نوع

آزمون هاي اوليه نو ( و يا آزمون هاي مورد نياز براي نمونه هاي ارسالي )پيوست الف( است براي۱

۷ارزيابي - )بند فرآورده توليدکننده بايد معيار و رواداري يک نواختي در کنترل فرآورده هاي توليدي

را با اسناد و۷- مدارک تعيين کند )بند ۲)٥ ابعاد و رواداري ها -١٥-١ ابعاد -١

طول عرض و ارتفاع قطعات بتن هوادار اتوکال و شده بايد بر حسب ميلي متربيان شود اين ابعاد

ممکن است بر اساس اندازة اسمي يا اندازه هاي مدوالر داده شود قطعات بتنهوادار اتوکالو شده

مورد آزمون قرار گيرد - بايد مطابق با پيوست الف نمونه برداري و بر۵۲اساس بند

۱ميزان انحراف ابعاد اندازه گيري شده از اندازة واقعي نبايد از مقادير جدول تجاوز کند

بيشتر باشد۲اندازة واقعي نبايد از مقادير ارائه شده در جدول - رواداري مجاز براي قطعات با اشکال منظم۱جدول

قطعات بتن هوادار اتوکالو شده براي نصب با درزهاي ساخته شده از (mm( مالت با ضخامت کم )mmمالت سبک ابعاد )

plusmn۳+ ۳ طول۵-

plusmn۱۵ + ۳ ارتفاع۵-

۳عرض plusmn plusmn۲ 7

- حداکثر ابعاد قطعات بتن هوادار اتوکالو شده۲جدول (mmابعاد )

۱۵۰۰طول ۵۰۰عرض ۱۰۰۰ارتفاع

٥-١ رواداري ها -٢ رواداری های مجاز برای قطعات با اشکال منظم1-2-1-5

و براساس الزامات - رواداري مجاز هر قطعة بنايي بايد براي مالت مش خص۶۲شده در بند

باشد۱جدول رواداری های مجاز برای شکل های دیگر2-2-1-5

رواداري مجاز براي قطعاتي با اشکال غيرمنظم در اين استاندارد مشخص نشدهاست

٥ هندسه و شکل -٢ براي قطعاتي که داراي شکل منظم ساده و مسطح هستند نيازي به مشخص

کردن شکل نيست براي ديگر قطعات هندسة قطعه و حجم راستا و شکل فرورفتگي و سوراخ ها بايد به

طور آشکار مطابق۳ يا با رسم شکل آن مشخص شود - بند ۳8

يادآوري قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ه ط77ور معم77ول ب77راي مص77ارف

گوناگون با مالت هاي کم ضخامت يا مالت سبک به يکديگر متصل مي شوند در زير م77وارد مص77رف معم77ول آنه77ا ارائ77ه

شده است

ال77ف( مالت بين درزه77اي قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ا ش77کلمنظم و مسطح

ب( سيستم درزهاي ک77ام و زبان77ه ب77ا اس77تفاده از قطع77ات بتن ه77واداراتوکالو شده داراي کام و زبانه

پ( مالت ب77راي پرک77ردن درزه77اي عم77ودي بين قطع77ا ت بتن ه77واداراتوکالو شده در مواردي که درزها براي

اتصال )پرشدن( با مالت طراحي شده باش77ند توص77يه مي ش77ود عم77قدرزهاي پر شده از مالت تا يک چهارم يا

نصف عرض قطعه ادامه پيدا کند در م7واردي ک77ه ه77ر دو وج7ه قطع77هداراي بند قائم )بندکشي قائم( است

ميلي م77تر در نظ77ر گرفت77ه نمي ش77ود ١٥عم77ق بن77د معم77والv کم77تر از همچنين براي قطعه هايي که فقط يک وجه

ميلي متر٣٥ تا ٣٠آن ها بندکشي مي شود عمق بندکشي معموالv بين مي باشد

٥ جرم حجمي خشک و رواداري ها -٣٥-٣ جرم حجمي خشک -١

جرم حجمي قطعة بتن هوادار اتوکالو شده بايد بر حسب کيلوگرم بر متر مکعبتعيين شود براي

تمامي قطعه هايي که داراي شکل هاي منظم و ساده يا شکل نامنظم هستندجرم حجمي خشک بايد

بر روي قطعه هايي که به روش ارائه شده در پيوست الف نمونه گيري -۴۲مطابق با روش بند

شده اند تعيين شود در صورت استفاده از قطعه هايي که قب ال مورد استفادهقرارگرفته اند يا کامل

نيستند بايد آماده سازي مطابق روش پيوست ب انجام شود جرم حجمي قطعههاي بتن هوادار

باشد۳اتوکالو شده خشک بايد مطابق با الزامات ارائه شده در جدول 9

- ويژگي هاي فيزيکي۳جدول Nmm (2مقاومت فشاري

( حداکثر ميانگين جمع شدگيناشي از خشک شدن

()محدودة جرم

kgm ( 3حجمي(

جرم حجميخشک اسمي )

kgm3

) ميانگين حداقلردة

مقاومتي۴۵۰-۳۵۰۵۵۰-۴۵۰

۴۰۰۲بها - ۲۵ ۲۰ ۵۰۰

۵۵۰-۴۵۰۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۶۰-۷۵۰

۵۰۰۶۰۰۷۰۰۸۰۰۴بها - ۵۰ ۴۰

۰۰۲۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۵۰-۷۵۰

۶۰۰۷۰۰۸۰۰۶بها - ۷۵ ۶۰

٥-٣ رواداري هاي مجاز -٢ رواداري مجاز جرم حجمي خشک اظهار شده توسط توليد کننده بايد در بازه )plusmn )

۵۰کيلوگرم بر متر مکعب باشد

يادآوري در ص77ورت تواف77ق بين تولي77د کنن77ده و خري77دار ممکن اس77ت مح77دودة

رواداري کمتري در نظر گرفته شود٥ مقاومت فشاري -٤

توليدکننده بايد حداقل و ميانگين مقاومت فشاري را بر حسب نيوتن بر ميلي مترمربع اعالم کند

مقاومت فشاري حداقل و ميانگين تعيين شده يا اعالم شده بايد الزامات ارائه را۳شده در جدول

10 برآورده کند قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق با روش پيوست

الف نمونه برداري و

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

2-7 EN 13531997 Determination of moisture content of autovlavedaerated concrete

اصطالحات و تعاريف٣در اين استاندارد اصطالحات و تعاريف زير بکار مي رود

٣ -١ تعريف مربوط به قطعه ١٣-١ قطعة بنايي -١

مصالح اوليه از پيش شکل داده شده که به عنوان مصالح ساختماني مورد استفادهقرار مي گيرد

٣ تعريف مربوط به مصالح -٢٣-٢ قطعة بتن هوادار اتوکالو شده -١

قطعه بنايي که از چسباننده هاي آبي مانند سيمان و يا آهک ترکيبي از مصالح پايةسيليسي ريزدانه

مواد گازساز و آب توليد مي شوديادآوري

٢قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ممکن اس77ت داراي ف77رورفتگي اتصال کام و زبانه و يا ديگر حالت هاي قفل و

بست داخلي باشند1- Unit2 - Recess4٣ تعاريف مربوط به اندازه -٣٣-٣ ابعاد -١

تعريف مي شود۱ابعاد قطعة بتن هوادار اتوکالو شده مطابق شکل - عرض۱- ارتفاع۲- طول۳- کف۴- روکار) نما(۵- کله۶

يادآوري اين تعاريفمربوط به مصارف متداول قطعات بنايي براي ساخت ديوار است

- ابعاد و سطوح۱شکل ٣-٣ اندازة مدوالر -٢

اندازة فضاي اختصاص داده شده به قطعة بنايي که شامل فضاي اتصاالت ورواداري هاست

٣-٣ اندازة اسمي -٣ اندازة قطعة بنايي که براي توليد آن مشخص شده و در محدودة رواداري هاي

مجاز است٣-٣ اندازة واقعي -٤

اندازة قطعة بنايي که اندازه گيري مي شود5 مصالح اوليه و فرآيند توليد٤

ترکيبي از مصالح زير ممکن است در فرآيند توليد مورد استفاده قرار گير د کهاهم آنها به شرح زير

مي باشدمصالح با پاية سيليسيbull سيمانbull آهکbull آبbull مواد گاز سازbull

مصالح اوليه را با يکديگر مخلوط مي کنند و سپس داخل قالب مي ريزند اينمخلوط پف مي کند

داخل قالب باال مي آيد و به شکل کيک مي شود بعد از اين فرآيند براي ساختقطعات بنا يي کيک

را به ابعاد مورد نياز مي برند سپس آن را با استفاده از فشار زياد بخار در اتوکالوعمل آوري مي کنند

الزامات قطعات بتن هوادار اتوکالو شده٥ الزامات و مشخصات ارائه شده در اين استاندارد بايد در روش هاي آزمون و ديگر

روش هاي ارجاعداده شده به اين استاندارد معين شده باشد

يادآوري روش هاي آزمون ارائه شده ممکن است براي قطعات ب77ا ش77کل ه77اي

خاص يا مصارف ديگر )غيراستاندارد( قابلانجام نباشد

6 معيارها و الزامات ارائه شده در بندهاي زير براي کنترل يک نواختي براساس نوع

آزمون هاي اوليه نو ( و يا آزمون هاي مورد نياز براي نمونه هاي ارسالي )پيوست الف( است براي۱

۷ارزيابي - )بند فرآورده توليدکننده بايد معيار و رواداري يک نواختي در کنترل فرآورده هاي توليدي

را با اسناد و۷- مدارک تعيين کند )بند ۲)٥ ابعاد و رواداري ها -١٥-١ ابعاد -١

طول عرض و ارتفاع قطعات بتن هوادار اتوکال و شده بايد بر حسب ميلي متربيان شود اين ابعاد

ممکن است بر اساس اندازة اسمي يا اندازه هاي مدوالر داده شود قطعات بتنهوادار اتوکالو شده

مورد آزمون قرار گيرد - بايد مطابق با پيوست الف نمونه برداري و بر۵۲اساس بند

۱ميزان انحراف ابعاد اندازه گيري شده از اندازة واقعي نبايد از مقادير جدول تجاوز کند

بيشتر باشد۲اندازة واقعي نبايد از مقادير ارائه شده در جدول - رواداري مجاز براي قطعات با اشکال منظم۱جدول

قطعات بتن هوادار اتوکالو شده براي نصب با درزهاي ساخته شده از (mm( مالت با ضخامت کم )mmمالت سبک ابعاد )

plusmn۳+ ۳ طول۵-

plusmn۱۵ + ۳ ارتفاع۵-

۳عرض plusmn plusmn۲ 7

- حداکثر ابعاد قطعات بتن هوادار اتوکالو شده۲جدول (mmابعاد )

۱۵۰۰طول ۵۰۰عرض ۱۰۰۰ارتفاع

٥-١ رواداري ها -٢ رواداری های مجاز برای قطعات با اشکال منظم1-2-1-5

و براساس الزامات - رواداري مجاز هر قطعة بنايي بايد براي مالت مش خص۶۲شده در بند

باشد۱جدول رواداری های مجاز برای شکل های دیگر2-2-1-5

رواداري مجاز براي قطعاتي با اشکال غيرمنظم در اين استاندارد مشخص نشدهاست

٥ هندسه و شکل -٢ براي قطعاتي که داراي شکل منظم ساده و مسطح هستند نيازي به مشخص

کردن شکل نيست براي ديگر قطعات هندسة قطعه و حجم راستا و شکل فرورفتگي و سوراخ ها بايد به

طور آشکار مطابق۳ يا با رسم شکل آن مشخص شود - بند ۳8

يادآوري قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ه ط77ور معم77ول ب77راي مص77ارف

گوناگون با مالت هاي کم ضخامت يا مالت سبک به يکديگر متصل مي شوند در زير م77وارد مص77رف معم77ول آنه77ا ارائ77ه

شده است

ال77ف( مالت بين درزه77اي قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ا ش77کلمنظم و مسطح

ب( سيستم درزهاي ک77ام و زبان77ه ب77ا اس77تفاده از قطع77ات بتن ه77واداراتوکالو شده داراي کام و زبانه

پ( مالت ب77راي پرک77ردن درزه77اي عم77ودي بين قطع77ا ت بتن ه77واداراتوکالو شده در مواردي که درزها براي

اتصال )پرشدن( با مالت طراحي شده باش77ند توص77يه مي ش77ود عم77قدرزهاي پر شده از مالت تا يک چهارم يا

نصف عرض قطعه ادامه پيدا کند در م7واردي ک77ه ه77ر دو وج7ه قطع77هداراي بند قائم )بندکشي قائم( است

ميلي م77تر در نظ77ر گرفت77ه نمي ش77ود ١٥عم77ق بن77د معم77والv کم77تر از همچنين براي قطعه هايي که فقط يک وجه

ميلي متر٣٥ تا ٣٠آن ها بندکشي مي شود عمق بندکشي معموالv بين مي باشد

٥ جرم حجمي خشک و رواداري ها -٣٥-٣ جرم حجمي خشک -١

جرم حجمي قطعة بتن هوادار اتوکالو شده بايد بر حسب کيلوگرم بر متر مکعبتعيين شود براي

تمامي قطعه هايي که داراي شکل هاي منظم و ساده يا شکل نامنظم هستندجرم حجمي خشک بايد

بر روي قطعه هايي که به روش ارائه شده در پيوست الف نمونه گيري -۴۲مطابق با روش بند

شده اند تعيين شود در صورت استفاده از قطعه هايي که قب ال مورد استفادهقرارگرفته اند يا کامل

نيستند بايد آماده سازي مطابق روش پيوست ب انجام شود جرم حجمي قطعههاي بتن هوادار

باشد۳اتوکالو شده خشک بايد مطابق با الزامات ارائه شده در جدول 9

- ويژگي هاي فيزيکي۳جدول Nmm (2مقاومت فشاري

( حداکثر ميانگين جمع شدگيناشي از خشک شدن

()محدودة جرم

kgm ( 3حجمي(

جرم حجميخشک اسمي )

kgm3

) ميانگين حداقلردة

مقاومتي۴۵۰-۳۵۰۵۵۰-۴۵۰

۴۰۰۲بها - ۲۵ ۲۰ ۵۰۰

۵۵۰-۴۵۰۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۶۰-۷۵۰

۵۰۰۶۰۰۷۰۰۸۰۰۴بها - ۵۰ ۴۰

۰۰۲۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۵۰-۷۵۰

۶۰۰۷۰۰۸۰۰۶بها - ۷۵ ۶۰

٥-٣ رواداري هاي مجاز -٢ رواداري مجاز جرم حجمي خشک اظهار شده توسط توليد کننده بايد در بازه )plusmn )

۵۰کيلوگرم بر متر مکعب باشد

يادآوري در ص77ورت تواف77ق بين تولي77د کنن77ده و خري77دار ممکن اس77ت مح77دودة

رواداري کمتري در نظر گرفته شود٥ مقاومت فشاري -٤

توليدکننده بايد حداقل و ميانگين مقاومت فشاري را بر حسب نيوتن بر ميلي مترمربع اعالم کند

مقاومت فشاري حداقل و ميانگين تعيين شده يا اعالم شده بايد الزامات ارائه را۳شده در جدول

10 برآورده کند قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق با روش پيوست

الف نمونه برداري و

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

اندازة قطعة بنايي که اندازه گيري مي شود5 مصالح اوليه و فرآيند توليد٤

ترکيبي از مصالح زير ممکن است در فرآيند توليد مورد استفاده قرار گير د کهاهم آنها به شرح زير

مي باشدمصالح با پاية سيليسيbull سيمانbull آهکbull آبbull مواد گاز سازbull

مصالح اوليه را با يکديگر مخلوط مي کنند و سپس داخل قالب مي ريزند اينمخلوط پف مي کند

داخل قالب باال مي آيد و به شکل کيک مي شود بعد از اين فرآيند براي ساختقطعات بنا يي کيک

را به ابعاد مورد نياز مي برند سپس آن را با استفاده از فشار زياد بخار در اتوکالوعمل آوري مي کنند

الزامات قطعات بتن هوادار اتوکالو شده٥ الزامات و مشخصات ارائه شده در اين استاندارد بايد در روش هاي آزمون و ديگر

روش هاي ارجاعداده شده به اين استاندارد معين شده باشد

يادآوري روش هاي آزمون ارائه شده ممکن است براي قطعات ب77ا ش77کل ه77اي

خاص يا مصارف ديگر )غيراستاندارد( قابلانجام نباشد

6 معيارها و الزامات ارائه شده در بندهاي زير براي کنترل يک نواختي براساس نوع

آزمون هاي اوليه نو ( و يا آزمون هاي مورد نياز براي نمونه هاي ارسالي )پيوست الف( است براي۱

۷ارزيابي - )بند فرآورده توليدکننده بايد معيار و رواداري يک نواختي در کنترل فرآورده هاي توليدي

را با اسناد و۷- مدارک تعيين کند )بند ۲)٥ ابعاد و رواداري ها -١٥-١ ابعاد -١

طول عرض و ارتفاع قطعات بتن هوادار اتوکال و شده بايد بر حسب ميلي متربيان شود اين ابعاد

ممکن است بر اساس اندازة اسمي يا اندازه هاي مدوالر داده شود قطعات بتنهوادار اتوکالو شده

مورد آزمون قرار گيرد - بايد مطابق با پيوست الف نمونه برداري و بر۵۲اساس بند

۱ميزان انحراف ابعاد اندازه گيري شده از اندازة واقعي نبايد از مقادير جدول تجاوز کند

بيشتر باشد۲اندازة واقعي نبايد از مقادير ارائه شده در جدول - رواداري مجاز براي قطعات با اشکال منظم۱جدول

قطعات بتن هوادار اتوکالو شده براي نصب با درزهاي ساخته شده از (mm( مالت با ضخامت کم )mmمالت سبک ابعاد )

plusmn۳+ ۳ طول۵-

plusmn۱۵ + ۳ ارتفاع۵-

۳عرض plusmn plusmn۲ 7

- حداکثر ابعاد قطعات بتن هوادار اتوکالو شده۲جدول (mmابعاد )

۱۵۰۰طول ۵۰۰عرض ۱۰۰۰ارتفاع

٥-١ رواداري ها -٢ رواداری های مجاز برای قطعات با اشکال منظم1-2-1-5

و براساس الزامات - رواداري مجاز هر قطعة بنايي بايد براي مالت مش خص۶۲شده در بند

باشد۱جدول رواداری های مجاز برای شکل های دیگر2-2-1-5

رواداري مجاز براي قطعاتي با اشکال غيرمنظم در اين استاندارد مشخص نشدهاست

٥ هندسه و شکل -٢ براي قطعاتي که داراي شکل منظم ساده و مسطح هستند نيازي به مشخص

کردن شکل نيست براي ديگر قطعات هندسة قطعه و حجم راستا و شکل فرورفتگي و سوراخ ها بايد به

طور آشکار مطابق۳ يا با رسم شکل آن مشخص شود - بند ۳8

يادآوري قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ه ط77ور معم77ول ب77راي مص77ارف

گوناگون با مالت هاي کم ضخامت يا مالت سبک به يکديگر متصل مي شوند در زير م77وارد مص77رف معم77ول آنه77ا ارائ77ه

شده است

ال77ف( مالت بين درزه77اي قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ا ش77کلمنظم و مسطح

ب( سيستم درزهاي ک77ام و زبان77ه ب77ا اس77تفاده از قطع77ات بتن ه77واداراتوکالو شده داراي کام و زبانه

پ( مالت ب77راي پرک77ردن درزه77اي عم77ودي بين قطع77ا ت بتن ه77واداراتوکالو شده در مواردي که درزها براي

اتصال )پرشدن( با مالت طراحي شده باش77ند توص77يه مي ش77ود عم77قدرزهاي پر شده از مالت تا يک چهارم يا

نصف عرض قطعه ادامه پيدا کند در م7واردي ک77ه ه77ر دو وج7ه قطع77هداراي بند قائم )بندکشي قائم( است

ميلي م77تر در نظ77ر گرفت77ه نمي ش77ود ١٥عم77ق بن77د معم77والv کم77تر از همچنين براي قطعه هايي که فقط يک وجه

ميلي متر٣٥ تا ٣٠آن ها بندکشي مي شود عمق بندکشي معموالv بين مي باشد

٥ جرم حجمي خشک و رواداري ها -٣٥-٣ جرم حجمي خشک -١

جرم حجمي قطعة بتن هوادار اتوکالو شده بايد بر حسب کيلوگرم بر متر مکعبتعيين شود براي

تمامي قطعه هايي که داراي شکل هاي منظم و ساده يا شکل نامنظم هستندجرم حجمي خشک بايد

بر روي قطعه هايي که به روش ارائه شده در پيوست الف نمونه گيري -۴۲مطابق با روش بند

شده اند تعيين شود در صورت استفاده از قطعه هايي که قب ال مورد استفادهقرارگرفته اند يا کامل

نيستند بايد آماده سازي مطابق روش پيوست ب انجام شود جرم حجمي قطعههاي بتن هوادار

باشد۳اتوکالو شده خشک بايد مطابق با الزامات ارائه شده در جدول 9

- ويژگي هاي فيزيکي۳جدول Nmm (2مقاومت فشاري

( حداکثر ميانگين جمع شدگيناشي از خشک شدن

()محدودة جرم

kgm ( 3حجمي(

جرم حجميخشک اسمي )

kgm3

) ميانگين حداقلردة

مقاومتي۴۵۰-۳۵۰۵۵۰-۴۵۰

۴۰۰۲بها - ۲۵ ۲۰ ۵۰۰

۵۵۰-۴۵۰۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۶۰-۷۵۰

۵۰۰۶۰۰۷۰۰۸۰۰۴بها - ۵۰ ۴۰

۰۰۲۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۵۰-۷۵۰

۶۰۰۷۰۰۸۰۰۶بها - ۷۵ ۶۰

٥-٣ رواداري هاي مجاز -٢ رواداري مجاز جرم حجمي خشک اظهار شده توسط توليد کننده بايد در بازه )plusmn )

۵۰کيلوگرم بر متر مکعب باشد

يادآوري در ص77ورت تواف77ق بين تولي77د کنن77ده و خري77دار ممکن اس77ت مح77دودة

رواداري کمتري در نظر گرفته شود٥ مقاومت فشاري -٤

توليدکننده بايد حداقل و ميانگين مقاومت فشاري را بر حسب نيوتن بر ميلي مترمربع اعالم کند

مقاومت فشاري حداقل و ميانگين تعيين شده يا اعالم شده بايد الزامات ارائه را۳شده در جدول

10 برآورده کند قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق با روش پيوست

الف نمونه برداري و

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

مورد آزمون قرار گيرد - بايد مطابق با پيوست الف نمونه برداري و بر۵۲اساس بند

۱ميزان انحراف ابعاد اندازه گيري شده از اندازة واقعي نبايد از مقادير جدول تجاوز کند

بيشتر باشد۲اندازة واقعي نبايد از مقادير ارائه شده در جدول - رواداري مجاز براي قطعات با اشکال منظم۱جدول

قطعات بتن هوادار اتوکالو شده براي نصب با درزهاي ساخته شده از (mm( مالت با ضخامت کم )mmمالت سبک ابعاد )

plusmn۳+ ۳ طول۵-

plusmn۱۵ + ۳ ارتفاع۵-

۳عرض plusmn plusmn۲ 7

- حداکثر ابعاد قطعات بتن هوادار اتوکالو شده۲جدول (mmابعاد )

۱۵۰۰طول ۵۰۰عرض ۱۰۰۰ارتفاع

٥-١ رواداري ها -٢ رواداری های مجاز برای قطعات با اشکال منظم1-2-1-5

و براساس الزامات - رواداري مجاز هر قطعة بنايي بايد براي مالت مش خص۶۲شده در بند

باشد۱جدول رواداری های مجاز برای شکل های دیگر2-2-1-5

رواداري مجاز براي قطعاتي با اشکال غيرمنظم در اين استاندارد مشخص نشدهاست

٥ هندسه و شکل -٢ براي قطعاتي که داراي شکل منظم ساده و مسطح هستند نيازي به مشخص

کردن شکل نيست براي ديگر قطعات هندسة قطعه و حجم راستا و شکل فرورفتگي و سوراخ ها بايد به

طور آشکار مطابق۳ يا با رسم شکل آن مشخص شود - بند ۳8

يادآوري قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ه ط77ور معم77ول ب77راي مص77ارف

گوناگون با مالت هاي کم ضخامت يا مالت سبک به يکديگر متصل مي شوند در زير م77وارد مص77رف معم77ول آنه77ا ارائ77ه

شده است

ال77ف( مالت بين درزه77اي قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ا ش77کلمنظم و مسطح

ب( سيستم درزهاي ک77ام و زبان77ه ب77ا اس77تفاده از قطع77ات بتن ه77واداراتوکالو شده داراي کام و زبانه

پ( مالت ب77راي پرک77ردن درزه77اي عم77ودي بين قطع77ا ت بتن ه77واداراتوکالو شده در مواردي که درزها براي

اتصال )پرشدن( با مالت طراحي شده باش77ند توص77يه مي ش77ود عم77قدرزهاي پر شده از مالت تا يک چهارم يا

نصف عرض قطعه ادامه پيدا کند در م7واردي ک77ه ه77ر دو وج7ه قطع77هداراي بند قائم )بندکشي قائم( است

ميلي م77تر در نظ77ر گرفت77ه نمي ش77ود ١٥عم77ق بن77د معم77والv کم77تر از همچنين براي قطعه هايي که فقط يک وجه

ميلي متر٣٥ تا ٣٠آن ها بندکشي مي شود عمق بندکشي معموالv بين مي باشد

٥ جرم حجمي خشک و رواداري ها -٣٥-٣ جرم حجمي خشک -١

جرم حجمي قطعة بتن هوادار اتوکالو شده بايد بر حسب کيلوگرم بر متر مکعبتعيين شود براي

تمامي قطعه هايي که داراي شکل هاي منظم و ساده يا شکل نامنظم هستندجرم حجمي خشک بايد

بر روي قطعه هايي که به روش ارائه شده در پيوست الف نمونه گيري -۴۲مطابق با روش بند

شده اند تعيين شود در صورت استفاده از قطعه هايي که قب ال مورد استفادهقرارگرفته اند يا کامل

نيستند بايد آماده سازي مطابق روش پيوست ب انجام شود جرم حجمي قطعههاي بتن هوادار

باشد۳اتوکالو شده خشک بايد مطابق با الزامات ارائه شده در جدول 9

- ويژگي هاي فيزيکي۳جدول Nmm (2مقاومت فشاري

( حداکثر ميانگين جمع شدگيناشي از خشک شدن

()محدودة جرم

kgm ( 3حجمي(

جرم حجميخشک اسمي )

kgm3

) ميانگين حداقلردة

مقاومتي۴۵۰-۳۵۰۵۵۰-۴۵۰

۴۰۰۲بها - ۲۵ ۲۰ ۵۰۰

۵۵۰-۴۵۰۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۶۰-۷۵۰

۵۰۰۶۰۰۷۰۰۸۰۰۴بها - ۵۰ ۴۰

۰۰۲۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۵۰-۷۵۰

۶۰۰۷۰۰۸۰۰۶بها - ۷۵ ۶۰

٥-٣ رواداري هاي مجاز -٢ رواداري مجاز جرم حجمي خشک اظهار شده توسط توليد کننده بايد در بازه )plusmn )

۵۰کيلوگرم بر متر مکعب باشد

يادآوري در ص77ورت تواف77ق بين تولي77د کنن77ده و خري77دار ممکن اس77ت مح77دودة

رواداري کمتري در نظر گرفته شود٥ مقاومت فشاري -٤

توليدکننده بايد حداقل و ميانگين مقاومت فشاري را بر حسب نيوتن بر ميلي مترمربع اعالم کند

مقاومت فشاري حداقل و ميانگين تعيين شده يا اعالم شده بايد الزامات ارائه را۳شده در جدول

10 برآورده کند قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق با روش پيوست

الف نمونه برداري و

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

ال77ف( مالت بين درزه77اي قطع77ات بتن ه77وادار ات77وکالو ش77ده ب77ا ش77کلمنظم و مسطح

ب( سيستم درزهاي ک77ام و زبان77ه ب77ا اس77تفاده از قطع77ات بتن ه77واداراتوکالو شده داراي کام و زبانه

پ( مالت ب77راي پرک77ردن درزه77اي عم77ودي بين قطع77ا ت بتن ه77واداراتوکالو شده در مواردي که درزها براي

اتصال )پرشدن( با مالت طراحي شده باش77ند توص77يه مي ش77ود عم77قدرزهاي پر شده از مالت تا يک چهارم يا

نصف عرض قطعه ادامه پيدا کند در م7واردي ک77ه ه77ر دو وج7ه قطع77هداراي بند قائم )بندکشي قائم( است

ميلي م77تر در نظ77ر گرفت77ه نمي ش77ود ١٥عم77ق بن77د معم77والv کم77تر از همچنين براي قطعه هايي که فقط يک وجه

ميلي متر٣٥ تا ٣٠آن ها بندکشي مي شود عمق بندکشي معموالv بين مي باشد

٥ جرم حجمي خشک و رواداري ها -٣٥-٣ جرم حجمي خشک -١

جرم حجمي قطعة بتن هوادار اتوکالو شده بايد بر حسب کيلوگرم بر متر مکعبتعيين شود براي

تمامي قطعه هايي که داراي شکل هاي منظم و ساده يا شکل نامنظم هستندجرم حجمي خشک بايد

بر روي قطعه هايي که به روش ارائه شده در پيوست الف نمونه گيري -۴۲مطابق با روش بند

شده اند تعيين شود در صورت استفاده از قطعه هايي که قب ال مورد استفادهقرارگرفته اند يا کامل

نيستند بايد آماده سازي مطابق روش پيوست ب انجام شود جرم حجمي قطعههاي بتن هوادار

باشد۳اتوکالو شده خشک بايد مطابق با الزامات ارائه شده در جدول 9

- ويژگي هاي فيزيکي۳جدول Nmm (2مقاومت فشاري

( حداکثر ميانگين جمع شدگيناشي از خشک شدن

()محدودة جرم

kgm ( 3حجمي(

جرم حجميخشک اسمي )

kgm3

) ميانگين حداقلردة

مقاومتي۴۵۰-۳۵۰۵۵۰-۴۵۰

۴۰۰۲بها - ۲۵ ۲۰ ۵۰۰

۵۵۰-۴۵۰۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۶۰-۷۵۰

۵۰۰۶۰۰۷۰۰۸۰۰۴بها - ۵۰ ۴۰

۰۰۲۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۵۰-۷۵۰

۶۰۰۷۰۰۸۰۰۶بها - ۷۵ ۶۰

٥-٣ رواداري هاي مجاز -٢ رواداري مجاز جرم حجمي خشک اظهار شده توسط توليد کننده بايد در بازه )plusmn )

۵۰کيلوگرم بر متر مکعب باشد

يادآوري در ص77ورت تواف77ق بين تولي77د کنن77ده و خري77دار ممکن اس77ت مح77دودة

رواداري کمتري در نظر گرفته شود٥ مقاومت فشاري -٤

توليدکننده بايد حداقل و ميانگين مقاومت فشاري را بر حسب نيوتن بر ميلي مترمربع اعالم کند

مقاومت فشاري حداقل و ميانگين تعيين شده يا اعالم شده بايد الزامات ارائه را۳شده در جدول

10 برآورده کند قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق با روش پيوست

الف نمونه برداري و

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

) ميانگين حداقلردة

مقاومتي۴۵۰-۳۵۰۵۵۰-۴۵۰

۴۰۰۲بها - ۲۵ ۲۰ ۵۰۰

۵۵۰-۴۵۰۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۶۰-۷۵۰

۵۰۰۶۰۰۷۰۰۸۰۰۴بها - ۵۰ ۴۰

۰۰۲۶۵۰-۵۵۰۷۵۰-۶۵۰۸۵۰-۷۵۰

۶۰۰۷۰۰۸۰۰۶بها - ۷۵ ۶۰

٥-٣ رواداري هاي مجاز -٢ رواداري مجاز جرم حجمي خشک اظهار شده توسط توليد کننده بايد در بازه )plusmn )

۵۰کيلوگرم بر متر مکعب باشد

يادآوري در ص77ورت تواف77ق بين تولي77د کنن77ده و خري77دار ممکن اس77ت مح77دودة

رواداري کمتري در نظر گرفته شود٥ مقاومت فشاري -٤

توليدکننده بايد حداقل و ميانگين مقاومت فشاري را بر حسب نيوتن بر ميلي مترمربع اعالم کند

مقاومت فشاري حداقل و ميانگين تعيين شده يا اعالم شده بايد الزامات ارائه را۳شده در جدول

10 برآورده کند قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق با روش پيوست

الف نمونه برداري و

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

۲ مورد آزمون قرار گيرد - سپس براساس روش آزمون بند ۲ به همراه نتايج آزمون بايد توضيحاتي در خصوص چگونگي انتخاب راستاي قطعه

هاي بتن هواداراتوکالو شده مورد آزمون و هم چنين راستا و قسمت انتهايي آن بيان شود

آزمونه هاي نمونه برداري شده )مطابق با روش پيوست الف( بايد در هنگامآزمون داراي رطوبت

(۲plusmn ۲( درصد باشد و سطح آن ها مطابق روش بند ۶ آماده شود - ۳ - ب پيوست ب که برش داده۲در مواردي که از قطعه هايي با طرح شماتيک بند

شده اند استفادهنمي شود ابعاد آزمونه ها بايد بيان شود

٥ خواص حرارتي -٥ توليدکننده بايد اطالعاتي درخصوص خواص حرارتي بتن هوادار اتوکالو شده مطابق

با روش بند۲ ارائه دهد -۷٥ دوام در برابر يخ زدن و آب شدن -٦

در مواردي که دوام در برابر يخ زدن و آب شدن براي مصرف کنندة قطعه هايبتن هوادار اتوکالو

شده مهم باشد بايد توليد کننده شواهدي م بني بر دوام آن ها در برابر يخ زدن وآب شدن بر اساس

تحقيقات انجام شده در محل مورد نظر ارائه دهد11

٥ جمع شدگي ناشي از خشک شدن -٧ جمع شدگي ناشي از خشک شدن قطعه هاي بتن هوادار اتوکالو شده بايد مطابق

روش پيوست - الف نمونه۰۲ تعيين شود ميانگين جمع شدگي قطعه ها بايد کم تر از ۱ ۰

۲برداري و بر اساس بند ( باشد۳درصد براي کليه رده هاي مقاومتي و جرم حجمي خشک )طبق جدول

نشانه گذاري٦ موارد زير بايد به يکي از روش هاي روي قطعه ها روي بسته بندي به همراه

بارنامه و گواهي توليدکننده به صورت آشکار ارائه شود

الف( نام نشان تجاري يا مشخصة ديگري که نشان دهنده توليدکننده قطعه استب( تاريخ توليد قطعه )به صورت اختياري(پ( مقاومت فشاري و جرم حجمي خشک

ت( ابعاد قطعه ها ث( ابعاد براي مصارف عمومي مالت با ضخامت کم يا مالت سبک وزن )به

صورت اختياري( ج( ارائه اطالعاتي در خصوص خواص حرارتي

ارزيابي انطباق٧

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

توليدکننده براي اطمينان از انطباق اين نوع فرآورده با الزامات اين استاندارد و همچنين تعيين مقادير

مورد نياز بايد کنترل هاي زير را انجام دهد12

۷- الف( آزمون هاي نوع اوليه مطابق با بند ۱۷- ب( کنترل توليد در کارخانه مطابق با بند ۲

در مواردي که شک وترديد وجود دارد يا در صورت لزوم مي توان از روش هايآزمون ديگري به

جز آزمون هاي اوليه مطابق با اين استاندارد انجام يابد در اين گونه موارد توصيهمي شود روش هاي

جايگزين شرايط زير را برآورده کند الف( با استفاده از يک را بطه بتوان بين نتايج حاصل از آزمون هاي تعيين شده و

آزمون جايگزينهمبستگي برقرار کرد

ب( وجود اطالعاتي در خصوص اساس رابطة همبستگي به منظور بازديد ونظارت

٧ آزمونهاي اوليه نو -١ در مواردي که توليدکننده نوع جديدي از بتن سبک را توليد مي کند و پيش از عرضة

آن براي فروش بايد آزمون هاي اوليه مربوط براي بررسي انطباق مشخصات توليد با الزامات اين

استاندارد را انجام دهد هم چنين در صورت تغيير در مشخصات مواد اوليه روش و مراحل توليد که

باعث تغيير درمشخصات فرآورده نهايي مي شود بايد آزمون هاي اوليه تکرار شود

آزمو نهاي اوليه شامل موارد زير است و بايد بر اساس روش هاي استاندارد ارائهشده در اين

استاندارد انجام و توسط توليد کننده اعالم شوندالف( ابعاد

ب( جرم حجمي خشکپ( مقاومت فشاري

13ت( جمع شدگي ناشي از خشک شدن

ث( خواص حرارتي )اين خاصيت ممکن است بر اساس محاسبه يا آزمون تعيينشود(

روش نمونه گيري براي انجام آزمون هاي اوليه بايد مطابق پيوست الف باشدتعداد آزمونه هاي مورد

ارائه شده است مقدار مجاز براي هر آزمون بايد مطابق۱نياز در جدول الف- باشد۵با بند

٧ کنترل توليد در کارخانه -٢

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

براي ثبت و نگه دار ي نتايج بايد يک سيستم کنترل کيفيت در کارخانه وجود داشتهباشد سيستم

کنترل کيفيت توليد در کارخانه بايد شامل روش هاي کنترل داخلي توليدات بهمنظور انطباق

مشخصات آن ها )فرآورده آماده شده براي عرضه به بازار ( با الزامات ايناستاندارد و همچنين مطابقت

با مشخصات و اعداد اظهار شده باشد٧-٢ مواد اوليه -١

مشخصات مواد وارد شده به کارخانه و مراحل آن بايد به منظور بررسي انطباقآن ها با مشخصات و

مدارک به روش مناسبي کنترل شود٧-٢ مراحل توليد -٢

براي تنظيم دورة تناوب بازديدها انجام آزمونها به هم راه معيار مجاز پذيرشعملکرد تجهيزات و

پيشرفت کار الزم است يک آيين کار و نقشه از کارخانه ماشين آالت و مراحلتوليد به نحو مناسبي

14 تهيه شود در صورتي که مقادير مجاز و يا مقادير کنترلي به دست نيايد بايد

گزارش شود تجهيزاتاندازه گيري بايد بازديد شود و دورة تناوب بازديدها و مقدار مجاز آنها ثبت شود

٧-٢ انجام آزمون روي فرآورده نهايي -٣ براي انجام آزمون هاي مورد نياز روي فرآورده نهايي الزم است روشي براي

نمونه گيري و معيارهاي مجاز براي يکنواختي تهيه شود تمامي تجهيزات بايد بازديد شوند و روش دورة

تناوب و مقدارمجاز آن ها بايد ثبت شود

٧ کنترل انبار -٣ کنترل روي فرآوردة نهايي انبار شده به همراه روش هاي برخورد با فرآورده هايي

که با الزامات تطابقندارند بايد ثبت شود

15پيوست الف)اطالعاتي(

روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و موردي محموله ها کليات١الف-

اين روش نمونه برداري براي آزمون هاي اوليه و هم چنين در مواردي قابلاستفاده است که نياز به

بررسي و کنترل انطباق ويژگي هاي محصول با الزامات مورد نظر باشد

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

با اين روش فقط مي توان مشخصاتي را که به طور آشکار توسط توليد کنندهاعالم شده بررسي کرد

براي انجام دادن آزمون هاي موردي بايد نمايند ة طرف هاي ذي ربط در هنگامآزمون حضور داشته

باشند براي کنترل انطباق با مشخصات بايد قطعات مورد نياز از محموله هايي با حجم

متر۲۰حداکثر ۱ ) مکعب نمونه برداري شوند )جدول الف-

روش نمونه برداري براي بررسي انطباق محصول٢الف- يادآوري

چيدمان محموله انتخ77اب روش نمون77ه ب77رداري را مش77خص ميال معموکند

16٢ نمونه برداري تصادفي - الف- ١

در مواردي که همة قطعه هاي موجود در محموله شانس مساوي براي انتخابشدن دارند مي توان از

روش نمونه برداري تصادفي استفاده کرد تعداد قطعاتي که الزم است نمونهبرداري شوند بايد به

صورت تصادفي از تمام قسمت هاي مختلف محموله و بدون توجه به کيفيت ووضعيت قطعات به

جز قطعه هايي که در حمل ونقل ممکن است آسيب ديده باشند انتخاب شوديادآوري

معموال در عمل اگر قطعات بتن هوادار اتوکالو شده به شکل محمولههاي غيربسته بندي شده از محلي به محل

نص77بب77راى ديگر منتقل مي شوند و يا به صورت انباشته هاي کوچک نگه داري مي شوند نمونه برداري به روش

تصادفي در مواردي راحت تر از ديگر روش هاست٢ - الف- ١ نمونه برداري معرف٢

در مواردي که نمونه برداري به روش تصادفي غيرعملي است و يا امکان پذيرنيست )هنگامي که

قطعات در انباشته هاي بزرگ انبار شده اند يا امکان دسترسي به تعداد محدوديقطعه در انباشته است (

بايد از روش نمونه برداري معرف به شرح زير استفاده شود٢- الف ٢ نمونه برداري از انبار -١

ابتدا بايد کل محموله را به حداقل شش بخش برابر و مشابه )به صورت عملي يافرضي ( تقسيم کرد

سپس از هر قسمت حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي انتخاب کرد درانتخاب قطعات نبايد به

کيفيت آنها توجه کرد مگر قطعاتي که بر اثر حمل و نقل دچار نقص شده اند

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

1 - Representative17

يادآوري ممکن اس7ت ب7راي ايج7اد دسترس7ي ب7ه قطع7اتي ک7ه در قس7مت ه7اي

مرکزي انباشته قرار گرفته اند نياز به جابه جاکردن قسمت هايي از انباشته باشد

٢- الف ٢ نمونه برداري از محموله هايي که بسته بندي شده اند -٢ حداقل شش بسته بايد از بين محموله بصورت تصادفي انتخاب شود سپس از

هر بسته تعداد مساوي و حداکثر چهار قطعه به صورت تصادفي و بدون توجه به کيف يت قطعات

نمونه برداي کرد قطعاتي که به علت حمل و نقل دچار نقص شده اند نبايد انتخاب شوند

٢ تقسيم کردن نمونه - الف ٣ در مواردي که نمونه ها براي بيش از يک آزمون تهيه شده اند بايد ابتدا کل نمونه

هاي مورد نياز را تهيه کرد سپس تعداد نمونه الزم براي هر آزمون به صورت تصادفي از ميان آن ها

انتخاب شود٢ تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون - الف ٤

باشد۱تعداد قطعات مورد نياز براي انجام هر آزمون بايد مطابق با جدول الف- 18

- تعداد قطعات مورد نياز براي آزمون۱جدول الف- ۱) ويژگي روش آزمون تعداد قطعات )

۶۶۶۳۲- استاندارد بند ۵۲- استاندارد بند ۴۲- استاندارد بند ۲۲- استاندارد بند ۱

ابعادجرم حجمي خشک

مقاومت فشاريجمع شدگي ناشي از خشک شدن

- درصورت امکان مي توان از قطعاتي که در هنگام آزمون دچار آسيب ديدگي۱نشده اند براي ديگر آزمون ها نيز

استفاده کرد19

پيوست ب

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__

)اطالعاتي(چگونگي برش به صورت شماتيک

نحوة شماتيک برش قطعات به شکل مکعب و منشور براي انجام دادن١ب- آزمون جرم حجمي خشک

Aراستاي افزايش حجم در هنگام قال بگيري Lطول قطعه ۱ - شکل ب ۱ برش نمونه هاي منشوري شکل ب- ۱ برش نمونه هاي مکعبي - ۲

آزمونه ها بايد به صورت هم شکل و هم اندازه از قسمت مياني سطح قطعاتدر جهت افزايش حجم

۱- در هنگام قالب گيري بريده شوند )شکل ب- ۲) ميلي متر باشد در مورد - حداقل ابعاد آزمونه هاي مکعبي و استوانه۱۰۰( بايد ۲

۱اي )شکل ب - ميلي متر باشد - آزمونه هاي منشوري )شکل۵۰( حداقل اندازة آزمون ه بايد ۱

۱ب- 20

يادآوري در مواردي که امکان تهية آزمونه با ابع7اد مش7خص ش7ده وج7ود ن7دارد

ممکن است ابعاد و يا شکل بندي ديگرينيز مورد قبول واقع شود

- شماي برش قطعات به شکل مکعب براي آزمون مقاومت فشاري٢ب- روش برش قطعات مکعبي براي آزمون مقاومت فشاري به صورت شماتيک۲

۱نشان - در شکل ب - داده شده است

20صفحه ICS 9110030__