Η αντίστροφη μέτρηση

Νέοι εχθροί: Σελτζούκοι

Ήμουν μέλος του θεματικού στρατού της Μ. Ασίας. Μετά το θάνατο του αυτοκράτορά μας

Βασιλείου του Β΄, του ενδοξότερου των Μακεδόνωνη βυζαντινή κυβέρνηση παραμέλησε τη δόξα της Ρωμανίας,το σπουδαίο βυζαντινό στόλο και διέλυσε το στρατό μας.

Μάλιστα, με έβαλε να πληρώνω ένα φόρο, για να παίρνει στη θέση μου ξένους μισθοφόρους.

Τι θ’ απογίνουμε; Νέοι εχθροί – ακούω – μας απειλούν.Οι Σελτζούκοι φτάνουν στα ανατολικά μας σύνορα!

Το θέμα της έρευνάς μας είναι η εμφάνιση του

σελτζουκικού κινδύνου στα ανατολικά του Βυζαντίου. Θα επικεντρώσουμε στις

δύο μεγάλες ήττες της αυτοκρατορίας στο Ματζικέρτ και στο Μυριοκέφαλο. Ας

αξιοποιήσουμε ιστορικούς χάρτες, πρωτογενείς πηγές

και … διαδίκτυο.Ας θυμηθούμε!

• Την περίοδο από το 1025-1081, η αυτοκρατορία αντιμετώπισε τα μεγαλύτερα προβλήματα στα ανατολικά σύνορά της. Τον 11ο αιώνα εμφανίστηκαν οι Ογούζοι, τουρκική φυλή, που έμειναν γνωστοί ως Σελτζούκοι από το όνομα του γενάρχη τους Σελτζούκ. Ήταν νομάδες κτηνοτρόφοι που βρίσκονταν στα ανατολικά της Κασπίας όπου και εξισλαμίστηκαν. Το 1055 ο ηγέτης των Σελτζούκων κυρίευσε τη Βαγδάτη και πήρε από το χαλίφη τον τίτλο του Σουλτάνου. Aπό το 1045/6 οι Βυζαντινοί άρχισαν να αντιμετωπίζουν τις επιδρομές τους. Οι Τούρκοι ήταν καλοί πολεμιστές και εκμεταλλευόμενοι το γεγονός της εξασθένισης της άμυνας του Βυζαντίου σημείωσαν πολλές επιτυχίες. Οι επιδρομές εντάθηκαν με το σουλτάνο Αλπ Αρσλάν (1063-1072) και κατέληξαν στη μάχη του Μαντζικέρτ το 1071, που σήμανε την αρχή της ίδρυσης του ισχυρού κράτους των Σελτζούκων.

Λοιπόν άκου για τους Σελτζούκους …

• Η μάχη του Μαντζικέρτ στην Αρμενία έλαβε χώρα στις 26 Αυγούστου 1071 μεταξύ του βυζαντινού στρατού υπό τον αυτοκράτορα Ρωμανό Δ' Διογένη, και των Σελτζούκων Τούρκων του σουλτάνου Αλπ Αρσλάν. Ο αυτοκράτορας Ρωμανός ηττήθηκε, αιχμαλωτίστηκε και απελευθερώθηκε μετά την καταβολή λύτρων, ενώ η βυζαντινή αυτοκρατορία υποχρεώθηκε στην καταβολή ετήσιου φόρου και την παραχώρηση μερικών φρουρίων στους Σελτζούκους. Αυτή η πανωλεθρία των βυζαντινών στρατευμάτων και, κυρίως, η εσωτερική πολιτική παράλυση που ακολούθησε, επέτρεψε τη μόνιμη εγκατάσταση των Σελτζούκων στη Μικρά Ασία.

Και το Ματζικέρτ …

Manzikert, Nikolaos Tsaggas

Να και το Ματζικέρτ …Βυζαντινοί –κόκκινο,

Σελτζούκοι – πράσινο!

Ο Κεδρηνός, βυζαντινός μοναχόςκαι χρονογράφος «μιλά» στη

σελίδα 54 του βιβλίου μαςγια το στρατό του Ρωμανού Β΄

Διογένη. Ας διαβάζουμεπροσεκτικά το κείμενο,

για να γράψουμε τα λόγια εκείνου του καημένου …

Τι σας έλεγα; Δυστυχώς επαληθεύτηκα …(Συνεχίζεται …)

Ο Αλπ Αρσλάν ταπεινώνει τον αυτοκράτορα Ρωμανό

μετά τη Μάχη του Ματζικέρτ. Εικόνα από το έργο του Βοκάκιου

De Casibus Virorum Illustrium

Ρωμανός/Χρυσό νόμισμα

Και εικόνες …

• Η μάχη του Μυριοκέφαλου διεξήχθη μεταξύ Βυζαντινών και Σελτζούκων του Ικονίου, στις 17 Σεπτεμβρίου 1176, στην ομώνυμη τοποθεσία (εγκαταλελειμμένος οικισμός) στη Φρυγία, κοντά στην πόλη Λαοδικεία (σημερινό Ντενιζλί στην Τουρκία). Η μάχη έληξε με συντριπτική νίκη του Σουλτάνου του Ικονίου Κιλίτς Αρσλάν Β΄ και πανωλεθρία του Μανουήλ Α΄ Κομνηνού. Αν και οι απώλειες δεν ήταν αντίστοιχες της μάχης του Μαντζικέρτ, τα αποτελέσματα στα χρόνια που ακολούθησαν ήταν η σταδιακή συρρίκνωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ολοένα και δυτικότερα, καθώς και η παράδοση της Πόλης και του Βυζαντίου στα χέρια των Λατίνων και Φράγκων.

Τι βρήκατε για το Μυριoκέφαλο;

Η μάχη του Μυριοκέφαλου.Πίνακας του 19ου αι.

Το Μυριοκέφαλοείναι …

«Ο ίδιος ο Μανουήλ συνέκρινε την ήττα αυτή με την καταστροφή που είχε υποστεί το Βυζάντιο πριν από 105 χρόνια

στο Ματζικέρτ.» Ας φανταστούμε τα λόγια του.

Το Βυζάντιο στο τέλος της βασιλείας του Μανουήλ Κομνηνού (1180)

Να και οι ιστορικοί χάρτες! Το Βυζάντιο πριν και μετά την επέλαση των Σελτζούκων.

.Μπράβο μικρές και μικροί μου ιστορικοί! Και τώρα δημιουργική γραφή με θέμα:

Οι συνέπειες της νίκηφόρας επέλασης των Σελτζούκων στη Μ. Ασία. Θα σας βοηθήσει πολύ και ο Κίνναμος!

• Κάποτε το Δορύλαιο ήταν μια από τις μεγάλες και πιο αξιόλογες πόλεις της Ασίας. Μια ευχάριστη αύρα φυσά στην περιοχή, που είναι γεμάτη από πεδιάδες πάνω σε οροπέδια μεγάλης ομορφιάς και πολύ πλούσια και γόνιμα, που παράγουν παχύ χορτάρι και μεστά δημητριακά. Ένα ωραίο ποτάμι διατρέχει την περιοχή και το νερό του είναι πολύ γλυκό. Τα ποταμόψαρα είναι τόσο άφθονα, ώστε παρά την εντατική αλιεύσει δεν λείπουν ποτέ. Παλιά είχε κτισθεί εδώ μια λαμπρή κατοικία του Καίσαρος Μελισσηνου, τα χωριά ήταν πολυάνθρωπα και υπήρχαν φυσικές θερμές πηγές με στοές και λουτρά και όλα τα αλλά αγαθά που προσφέρουν ευχαρίστηση στους ανθρώπους και που τα παρήγαγε η γη με αφθονία. Οι Πέρσες (Τούρκοι), όμως, όταν ή εισβολή τους στη χώρα των Ρωμαίων έφθασε στο αποκορύφωμά της κατέστρεψαν την πόλη εκ θεμελίων και την μετέβαλλαν σε ακατοίκητη περιοχή, εξαλείφοντας τα πάντα, ακόμα και το μικρότερο ίχνος του παλαιού της μεγαλείου... Κατόπιν 2.000 περίπου Πέρσες (Τούρκοι) νομάδες εγκαταστάθηκαν γύρω από την πόλη μέσα σε σκηνές, όπως συνηθίζουν».

• Ιωάννης Κίνναμος

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία

• Wikipidia

• ΙΜΕ

• Κεδρηνός, Κίνναμος

• Σχολικό βιβλίο Ιστορίας Β΄ Γυμνασίου