Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
TRANSCRIPT
Οικονομική αξιολόγηση υπηρεσιών υγείας
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
www.cears.edu.gr 2
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Ποια είναι η αναγκαιότητα ύπαρξης του ασφαλιστικού κλάδου υγείας;
Τι παρακινεί τα άτομα στην ασφάλιση υγείας;
www.cears.edu.gr 3
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
●Κίνδυνος διατάραξης της υγείας του ανθρώπου με την εμφάνιση ασθένειας ή ατυχήματος ●Αβεβαιότητα●Απώλεια εισοδήματος
Ιδιωτικοί εθελοντικοί θεσμοί (ατομική/ιδιωτική ασφάλιση, ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες)Θεσμοί συλλογικού χαρακτήρα (επικουρικά ασφαλιστικά ταμεία)
www.cears.edu.gr 4
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Δημόσια Ασφάλιση●Εξαιτίας των έντονων εξωτερικών επιδράσεων (αρνητικές εξωτερικότητες) που προκαλεί το αγαθό υγεία, η κοινωνία υποχρεούται (κρατική παρέμβαση) να καλύπτει ασφαλιστικά το σύνολο των πολιτών με σκοπό την πρόληψη της εξάπλωσης επικινδύνων καταστάσεων → θεσμός δημόσιας ασφάλισης υγείας.●Υποχρεωτική (τουλάχιστον για τους εργαζόμενους)●Παρέχει στο άτομο τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί υπηρεσίες υγείας και ταυτόχρονα τον καλύπτει για την απώλεια εισοδήματος λόγω απουσίας από την εργασία
www.cears.edu.gr 5
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Δημιουργία και εξάπλωση της ασφάλισης υγείας:
Μοντέλο Bismark (Γερμανία, 1883-1884)Μικτό μοντέλο υποχρεωτικής ασφάλισης → Χρηματοδότηση
από εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών
Μοντέλο Beveridge (M.Βρετανία, 1942)Χρηματοδότηση από τα φορολογικά έσοδα, δωρεάν παροχή σε
όλους
www.cears.edu.gr 6
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Γιατί μας απασχολούν οι κίνδυνοι εμφάνισης ασθένειας;
1. Αβεβαιότητα εμφάνισης ασθένειας
2. Πιθανότητα ασθένειας
3. Σοβαρότητα, έκταση, περιοδικότητα ασθένειας
Από τι εξαρτώνται οι κίνδυνοι εμφάνισης ασθένειας;
Ηλικία, Φύλο, Κατάσταση υγείας, Τρόπος ζωής, Διατροφικές συνήθειες
Συνθήκες εργασίας, Γενετικοί παράγοντες (οικογενειακό ιστορικό)
Περιβαλλοντικοί παράγοντες, κ.α
www.cears.edu.gr 7
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Τι περιλαμβάνει ο ασφαλιστικός κλάδος υγείας;● Ασθένεια: βλάβη της υγείας που επηρεάζει τη φυσική ή
πνευματική ακεραιότητα του ατόμου.● Αναπηρία ή ανικανότητα: αδυναμία ανάληψης μίας
δραστηριότητας σε έναν ορισμένο βαθμό και ομαλής συμμετοχής στην κοινωνική ζωή. Μπορεί να είναι κληρονομική ή να οφείλεται σε ασθένεια (εκτός από επαγγελματική), σε ατύχημα (εκτός από εργατικό) ή σε κάποιο άλλο γεγονός.
● Εργατικό ατύχημα: Είναι το ατύχημα που συμβαίνει εξαιτίας της εργασίας είτε τη διάρκεια αυτής, είτε κατά την μετάβαση από την οικία στον τόπο εργασίας (π.χ. έκρηξη σε μεταλλείο).
www.cears.edu.gr 8
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
● Επαγγελματική Ασθένεια: Είναι η ασθένεια που προέρχεται από το άμεσο αποτέλεσμα της έκθεσης του εργαζομένου σε ένα φυσικό, χημικό ή βιολογικό κίνδυνο ή είναι αποτέλεσμα των συνθηκών στις οποίες εκτίθεται κατά την καθημερινή επαγγελματική του δραστηριότητα (π.χ. εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα σε μεταλλωρύχους).
www.cears.edu.gr 9
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Παροχές
Παροχές είναι τα μέτρα που λαμβάνει ένας ασφαλιστικός φορέας για την πρόληψη, αποκατάσταση ή τη μείωση των οικονομικών και
βιολογικών συνεπειών που επιφέρουν οι διάφοροι κίνδυνοι λόγω ανθρωπίνων, βιολογικών και κοινωνικο-οικονομικών
δραστηριοτήτων
Στόχοι:
● Οικονομική ανακούφιση ατόμου (αναπλήρωση ή συμπλήρωση της οικονομικής απώλειας)
● Πρόληψη των κινδύνων ασθένειας και θεραπεία-αποκατάσταση της βλάβης
www.cears.edu.gr 10
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Οι Παροχές χωρίζονται σε:
1. Παροχές σε είδος
Προσφέρονται από τον ίδιο τον ασφαλιστικό φορέα (π.χ. ΙΚΑ)
Ο ασθενής καταναλώνει υπηρεσίες υγείας εκτός του ΙΚΑ και μετά ζητάει αποζημίωση (ολική ή μερική)
1. Παροχές σε χρήμα
www.cears.edu.gr 11
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Παροχές σε είδος:✔ Ιατρική περίθαλψη: υπηρεσίες γιατρών και άλλου ιατρικού
προσωπικού που χορηγούνται μέσα ή έξω από ιδρύματα (εξωτερικά ιατρεία, κατ’ οίκον)
✔ Επείγουσα ιατρική περίθαλψη✔ Νοσοκομειακή περίθαλψη: ιατρικά, παραϊατρικά, φαρμακευτικά
αγαθά κατά τη διάρκεια της νοσηλείας → εισαγωγή στο νοσοκομείο
✔ Οδοντιατρική περίθαλψη✔ Φαρμακευτικά αγαθά: πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας
www.cears.edu.gr 12
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
✔ Ιατρικές και άλλες εξετάσεις
✔ Εργαστηριακές εξετάσεις (μικροβιολογικές, βιοχημικές, ανοσολογικές, παθολογοανατομικές κ.α.)
✔ Ακτινολογικές και ηλεκτρονικές εξετάσεις (ακτινογραφίες, αξονικές τομογραφίες, μαγνητικές τομογραφίες, υπέρηχοι κ.α.)
✔ Τσεκ-απ και άλλες εξετάσεις οι οποίες αφορούν αποκλειστικά και μόνο την πρόληψη της ασθένειας
✔ Ιατρικά – προσθετικά αγαθά (ορθοπεδικά, οπτικά-γυαλιά, ακουστικά)
✔ Άλλες ιατρικές θεραπείες (φυσιοθεραπείες, ιαματικά λουτρά, εμβολιασμοί κ.α.)
www.cears.edu.gr 13
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Παροχές σε χρήμα:✔ Διατήρησης εισοδήματος: προορίζεται να διατηρήσει,
τουλάχιστον μερικώς, το εισόδημα του δικαιούχου στο αρχικό του επίπεδο πριν την πραγματοποίηση του κινδύνου ασθένειας που προκάλεσε τη μείωση - απώλεια του.
✔ Μακροπρόθεσμη περιοδική παροχή: χορηγείται σε τακτά χρονικά διαστήματα (π.χ. ανά βδομάδα, μήνα, τρίμηνο) μιας χρονικής περιόδου, η διάρκεια της οποίας, κατά τη δημιουργία του δικαιώματος της παροχής, είναι αόριστη ή προβλέπεται να υπερβεί το ένα έτος (π.χ. σύνταξη χήρας θύματος εργατικού ατυχήματος).
www.cears.edu.gr 14
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
✔ Βραχυπρόθεσμη περιοδική παροχή: χορηγείται σε τακτά χρονικά διαστήματα μίας χρονικής περιόδου, η διάρκεια της οποίας, κατά τη δημιουργία του δικαιώματος της παροχής, προβλέπεται να μην υπερβεί το ένα έτος.
✔ Εφάπαξ παροχή: χορηγείται μία μόνο φορά ή κατ’ εξαίρεση (π.χ. εφάπαξ καταβολής βοηθημάτων για χαμηλές συντάξεις)
✔ Παροχή αποκατάστασης ειδικών επιβαρύνσεων: χορηγείται για την αποκατάσταση πρόσθετων δαπανών, εξαιτίας της πραγματοποίησης ενός κινδύνου.
www.cears.edu.gr 15
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Δαπάνες του κλάδου ασφάλισης υγείας
Ασθένεια
● επιδόματα τα οποία προορίζονται για ολική ή μερική αποκατάσταση της απώλειας εισοδήματος που προκύπτει από την αναστολή της επαγγελματικής δραστηριότητας
● ποσά που αντιστοιχούν στο ολικό ή μερικό κόστος της ιατρικής περίθαλψης (πρόληψη, θεραπεία)
● δαπάνες των υπηρεσιών δημόσιας υγείας που σχετίζονται με επιδόματα ή ιατρική περίθαλψη
● άλλες μορφές κοινωνικής πρόνοιας που συνδέονται με την ασθένεια
www.cears.edu.gr 16
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Αναπηρία – Ανικανότητα
● συντάξεις, βοηθήματα και άλλες παροχές σε μετρητά, που καταβάλλονται στα ανάπηρα ή περιορισμένης φυσικής ικανότητας άτομα
● αμοιβές που δίνονται στους ανάπηρους όταν ασκούν επαγγελματική δραστηριότητα προσαρμοσμένη στην αναπηρία τους μέσα σε ειδικές συνθήκες
● ειδική ιατρική περίθαλψη που χορηγείται στους ανάπηρους και ανίκανους λόγω της κατάστασης στην οποία βρίσκονται
● φυσική, επαγγελματική, κοινωνική και ψυχολογική αποκατάσταση αναπήρων
www.cears.edu.gr 17
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Εργατικό ατύχημα – Επαγγελματική ασθένεια● συντάξεις, βοηθήματα, αποζημιώσεις και άλλες παροχές σε
μετρητά που χορηγούνται στα θύματα.● ειδική ιατρική περίθαλψη που χορηγείται στα θύματα του
ατυχήματος λόγω της κατάστασης στην οποία βρίσκονται (π.χ. παροχή, επισκευή και αντικατάσταση των ορθοπεδικών ειδών).
● φυσική, επαγγελματική, κοινωνική και ψυχολογική αποκατάσταση.
● πρόληψη ατυχημάτων
www.cears.edu.gr 18
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Δαπάνες του κλάδου ασφάλισης υγείας● Ύψος δαπανών (ΟΟΣΑ, Eurostat, WHO, Εθνικές
στατιστικές υπηρεσίες)● Κατανομή δαπανών
– Σε είδος, σε χρήμα– Νοσοκομειακές, ιατρικές ,φαρμακευτικές, κ.α.
19
20
21
22
Member State Health expenditure ratiosa
Total expenditure on health as % of gross
domestic product 2000 2007
Afghanistand,e,f 6.5 7.6Albania 6.4 7.0Algeria 3.5 4.4Andorra 7.6 7.6Angolag 2.4 2.5
Antigua and Barbuda 4.8 4.7Argentina 9.0 10.0Armenia 6.4 4.4Australiah 8.3 8.9Austria 9.9 10.1
Azerbaijani 4.8 3.7Bahamas 6.0 7.3Bahraind 3.9 3.7
Bangladeshd,j 2.7 3.4Barbados 6.3 7.0Belarus 6.4 6.5Belgium 9.1 9.4Belized 3.7 4.0Benin 4.6 4.8
Bhutanj 5.2 4.1Bolivia (Plurinational State of)k 6.1 5.0
Bosnia and Herzegovina 6.9 9.8Botswana 4.4 5.7
Brazil 7.2 8.4Brunei Darussalam 3.0 2.4
Bulgaria 6.1 7.3Burkina Fasod 5.1 6.1
Burundid,g 7.2 13.9Cambodiad,l 5.8 5.9Cameroond,g 4.5 4.9
Canada 8.8 10.1Cape Verde 4.6 4.5
Central African Republic 3.8 4.1Chad 6.3 4.8Chile 6.6 6.2
Per capita health expendituresa
Per capita total expenditure on health at average exchange rate
(US$) 2000 2007
9 42 76 244 63 173
1 289 2 948 15 86
411 627 689 663 40 133
1 728 3 986 2 335 4 523
31 140 1 072 1 535 483 902
9 15 639 932 66 302
2 061 4 056 123 174 16 32 41 75 61 69 94 397
145 372 267 606 541 753 95 384 11 29 8 17
17 36 27 54
2 082 4 409 57 132 10 16 10 32
324 615
23
Έξοδα των οργανισμών κοινωνικής ασφαλίσεως, κατά ειδικές κατηγορίες δαπανών : 1998-2006
Expenditures of the social insurance organizations, by special categories of expenditures : 1998-2006
Ειδικές κατηγορίες δαπανών ** 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Special categories of expenditures
Γενικό σύνολο δαπανών 5,278,893 5,698,627 6,384,368 7,181,336 22,562,374 24,359,762 26,898,485Grand total of expenditures
Α' Σύνολο παροχών 4,893,003 5,272,619 5,924,008 6,668,003 20,691,341 22,573,263 25,063,108A. Total
relief
1.Συντάξεις,γενικώς 3,462,972 3,746,783 4,181,708 4,691,365 14,820,974 16,141,442 17,732,377 1. Pensions in general
α) Κύρια σύνταξη 2,843,315 3,050,729 3,404,989 3,789,031 11,908,748 12,903,548 14,271,254 a) Prinsipal in pension
β) Επικουρική σύνταξη 619,657 696,054 776,719 902,334 2,912,226 3,237,894 3,461,123 b) Subsidiary pension
2.Παροχές προνοίας, εφάπαξ 209,715 174,323 236,246 286,256 649,335 648,588 682,9192.Non-recurring wealfare
relief
3.Παροχές ασθενείας 890,544 1,020,113 1,109,607 1,230,055 3,845,375 4,466,600 4,919,219 3.Sickness relief
α) Σε είδος 791,366 917,080 992,104 1,103,317 3,452,268 4,057,568 4,457,610 a) In Kind
β) Σε χρήμα 99,178 103,033 117,503 126,738 393,107 409,032 461,609 b) In cash
β.1 Επιδόματα 53,227 55,107 64,308 72,670 226,516 233,726 260,395 Benefits
β.2 Βοηθήματα 45,951 47,926 53,195 54,067 166,591 175,306 201,214 Allowances
4.Λοιπές παροχές(1) 329,772 331,400 396,447 460,327 1,375,657 1,316,633 1,728,594 4.Other relief
α) Σε είδος 41,255 43,691 45,061 44,746 102,140 108,617 140,741 a) In Kind
β) Σε χρήμα 288,517 287,709 351,386 415,581 1,273,517 1,208,016 1,587,853 b) In cash
Β.Σύνολο λοιπών δαπανών 385,890 426,008 460,360 513,333 1,871,033 1,786,499 1,835,376B. All other
expenditures
1.Δαπάνες διοικήσεως (2) 377,437 397,127 421,646 448,302 1,640,647 1,631,858 1,709,7211.Management expenditures
2.Δαπάνες για απόκτηση και συντήρηση περιουσιακών
στοιχείων 8,453 28,881 38,714 65,031 230,386 154,642 125,6552. Purchase and
maintaince of property
24
Έξοδα των οργανισμών κοινωνικής ασφαλίσεως, κατά ειδικές κατηγορίες δαπανών : 1998-2006
Expenditures of the social insurance organizations, by special categories of expenditures : 1998-2006
Ειδικές κατηγορίες δαπανών ** 2005 2006
Special categories of expenditures
Γενικό σύνολο δαπανών 30,121,430 33,029,847 Grand total of expenditures
Α' Σύνολο παροχών 28,384,218 31,100,580 A. Total
relief
1.Συντάξεις,γενικώς 19,585,956 21,149,328 1. Pensions in general
α) Κύρια σύνταξη 15,566,945 16,667,591 a) Prinsipal in
pension
β) Επικουρική σύνταξη 4,019,010 4,481,737 b) Subsidiary pension
2.Παροχές προνοίας, εφάπαξ 1,052,864 1,303,440 2.Non-recurring wealfare
relief
3.Παροχές ασθενείας 6,055,155 6,953,103 3.Sickness relief
α) Σε είδος 5,567,223 6,417,747 a) In Kind
β) Σε χρήμα 487,932 535,356 b) In cash
β.1 Επιδόματα 272,017 293,936 Benefits
β.2 Βοηθήματα 215,915 241,420 Allowances
4.Λοιπές παροχές(1) 1,690,244 1,694,709 4.Other
relief
α) Σε είδος 147,970 89,786 a) In Kind
β) Σε χρήμα 1,542,274 1,604,923 b) In cash
Β.Σύνολο λοιπών δαπανών 1,737,212 1,929,266 B. All other
expenditures
1.Δαπάνες διοικήσεως (2) 1,619,940 1,746,343 1.Management expenditures
2.Δαπάνες για απόκτηση και συντήρηση περιουσιακών
στοιχείων 117,272 182,923 2. Purchase and
maintaince of property
25
Συνταξιούχοι επικουρικής συντάξεως των οργανισμών κοινωνικής ασφαλίσεως, κατά κατηγορία συντάξεως :1998-2006
Pensioners receiving subsidiary pension from the social insurance organizations, by category of pension : 1998-2006
Κατηγορία Συντάξεως 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Category of pension
Σύνολο 1,243,264 1,279,053 1,338,061 1,456,166 1,524,640 1,583,571 1,684,817 1,729,316 1,786,148 Total
Αναπηρίας 100,752 100,956 100,260 109,371 115,212 119,370 125,168 126,128 129,564 Disablement
Γήρατος και παρεμφερών 958,121 980,099 1,023,163 1,117,471 1,179,795 1,213,201 1,282,324 1,318,297 1,358,772 Old age
Θανάτου 184,391 197,998 214,638 229,324 229,633 250,841 277,325 284,891 297,812 Death
26
27
28
29
Tax or social insurance based health expenditure (%)
Denmark
Finland
France
Germany
Ireland
Italy
Netherlands
Portugal Spain
Sweden
Switzerland
UK
US
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Tax-
base
d
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Social health insurance
30
www.cears.edu.gr 31
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Χρηματοδότηση του κλάδου ασφάλισης1. Ασθένεια (3 βασικές πηγές)
➢ φορολογία (μοντέλο Beveridge: Αγγλία, Δανία)➢ εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών (μοντέλο Bismark)➢ εισφορές εργαζομένων/εργοδοτών με υψηλή συμμετοχή στην
κατανάλωση υπηρεσιών υγείας από το ατομικό εισόδημα των ασθενών (ελεύθερο σύστημα: ΗΠΑ)
2. Εργατικά ατυχήματα➢ κατά κύριο λόγο από τις εισφορές των εργοδοτών
www.cears.edu.gr 32
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Μορφές των Συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης
Αρχές της Δημόσιας ασφάλισης υγείας:
➢Αποτελεί συλλογική δραστηριότητα➢Είναι βασική ασφάλιση➢Είναι υποχρεωτική➢Εξασφαλίζεται με νόμο➢Διέπεται από το δημόσιο δίκαιο
www.cears.edu.gr 33
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
➢Οι εισφορές αντιστοιχούν σε μεγάλες επαγγελματικές κατηγορίες➢Δεν είναι κερδοσκοπική➢Υπάρχουν ενιαίες παροχές➢Οι εισφορές είναι αναλογικές του μισθού➢Παρέχεται από δημόσιους ασφαλιστικούς φορείς➢Παρέμβαση κράτους σε περίπτωση ελλειμμάτων
www.cears.edu.gr 34
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Μορφές των Συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης
Αρχές της Ιδωτικής ασφάλισης υγείας:
➢Αποτελεί ατομική επιλογή του συμβαλλόμενου πολίτη➢Είναι συνήθως συμπληρωματική➢Είναι προαιρετική➢Ύπαρξη ασφαλιστήριου συμβολαίου μεταξύ ασφαλιζόμενου και ιδιωτικής ασφαλιστικής εταιρίας
www.cears.edu.gr 35
Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
➢Τα συμβόλαια διέπονται από τους εμπορικούς νόμους➢Οι εισφορές αντιστοιχούν στον κάθε συμβαλλόμενο➢Είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα➢Οι παροχές είναι ατομικές και το εύρος τους αντιστοιχεί στο ύψος των καταβαλλομένων εισφορών➢Παρέχεται από ιδιωτικές επιχειρήσεις➢Δεν υπάρχει δημόσια χρηματοδότηση σε περίπτωση ελλειμμάτων
www.cears.edu.gr 36
Οικονομική αξιολόγηση υπηρεσιών υγείας
Κόστος και Διαχείριση Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr 37
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Βασική ΟρολογίαΈσοδα - το ποσό που εισπράττει η επιχείρηση μέσω της πώλησης αγαθών
και υπηρεσιών σε μια δεδομένη χρονική περίοδο
Κόστη - οι δαπάνες που απαιτεί η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών κατά
τη χρονική περίοδο αυτή
Κέρδη - η διαφορά μεταξύ εσόδων και κόστους
www.cears.edu.gr 38
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Η απόφαση για το ύψος της παραγωγής● Για κάθε επίπεδο προϊόντος, η επιχείρηση
προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει το κόστος.● Υποθέτουμε ότι σκοπός της επιχείρησης είναι η
μεγιστοποίηση των κερδών της.● Τα κέρδη εξαρτώνται τόσο από τα έσοδα όσο και
από το κόστος και τα δύο εκ των οποίων μεταβάλλονται καθώς μεταβάλλεται το επίπεδο του προϊόντος.
www.cears.edu.gr 39
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
● Το οριακό κόστος (MC) είναι η αύξηση του συνολικού κόστους όταν το προϊόν αυξάνεται κατά μία μονάδα.
● Το οριακό έσοδο (MR) είναι η αύξηση των συνολικών εσόδων όταν το προϊόν αυξάνεται κατά μία μονάδα.
www.cears.edu.gr 40
Μεγιστοποίηση κερδών
• Αν MR>MC, μία αύξηση του προϊόντος θα αυξήσει τα κέρδη.
• Αν MR<MC, μία μείωση του προϊόντος θα αυξήσει τα κέρδη.
• Άρα, τα κέρδη μεγιστοποιούνται όταν ισχύει MC=MR, στο σημείο Q1 (εφόσον η επιχείρηση καλύπτει το μεταβλητό κόστος).
Προϊόν Q1
E
MC,
MR
MC
MR
0
Begg
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr 41
Επιλέγοντας το επίπεδο προϊόντος
ΚΟΣΤΟΣ ΕΣΟΔΑΤεχνολογία και κόστος χρήσης παραγωγικών συντελεστών
Καμπύλες συνολικού κόστους
(βραχυχρόνιες και
μακροχρόνιες)
Καμπύλες μέσου κόστους
(βραχυχρόνιες και
μακροχρόνιες)
Οριακό κόστος
Καμπύλη ζήτησης
Καμπύλη μέσου εσόδου
Οριακό έσοδο
Έλεγχοι: Αν πρέπει να παράγει βραχυχρόνια.Αν πρέπει να κλείσει μακροχρόνια.
Επιλογή επιπέδου προϊόντος
www.cears.edu.gr 42
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Η συνάρτηση παραγωγής
• Το παραγόμενο επίπεδο προϊόντος εξαρτάται από τις εισροές που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία.
• Συντελεστής παραγωγής (εισροή) ονομάζεται κάθε αγαθό ή υπηρεσία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή προϊόντος.
• Η συνάρτηση παραγωγής καθορίζει το μέγιστο επίπεδο προϊόντος που μπορεί να παραχθεί για δεδομένα επίπεδα εισροών.
www.cears.edu.gr 43
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Βραχυχρόνια είναι η περίοδος κατά την οποία η επιχείρηση μπορεί να προσαρμόσει τις εισροές της μόνο μερικώς - π.χ. η επιχείρηση μπορεί να είναι σε θέση να μεταβάλλει την ποσότητα εργασίας, όχι όμως και την ποσότητα κεφαλαίου
Μακροχρόνια είναι η περίοδος κατά την οποία η επιχείρηση μπορεί να προσαρμόσει όλες τις εισροές της σε κάποια μεταβολή των συνθηκών
www.cears.edu.gr 44
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Η καμπύλη μακροχρόνιου συνολικού κόστους δείχνει το ελάχιστο κόστος παραγωγής κάθε επιπέδου προϊόντος όταν η επιχείρηση είναι σε θέση να προσαρμόσει όλες τις εισροές της
www.cears.edu.gr 45
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
• Το μέσο κόστος ορίζεται ως ο λόγος του συνολικού κόστους προς το επίπεδο του προϊόντος.
• Συνήθως υποθέτουμε ότι η καμπύλη μακροχρόνιου μέσου κόστους (LAC) έχει σχήμα U.
LAC
Μέσ
ο κό
στος
Προϊόν Begg
www.cears.edu.gr 46
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Οικονομίες κλίμακας – ή αύξουσες αποδόσεις κλίμακας – υπάρχουν όταν το μακροχρόνιο μέσο κόστος μειώνεται με την αύξηση του προϊόντος.
LAC
Μέσ
ο κό
στος
Προϊόν
Begg
www.cears.edu.gr 47
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Φθίνουσες αποδόσεις κλίμακαςΤο μακροχρόνιο μέσο κόστος αυξάνεται με την αύξηση του προϊόντος.
LAC
Μέσ
ο κό
στος
Προϊόν
Begg
www.cears.edu.gr 48
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Σταθερές Αποδόσεις ΚλίμακαςΤο μακροχρόνιο μέσο κόστος παραμένει σταθερό με την αύξηση του προϊόντος.
LAC
Μέσ
ο κό
στος
Προϊόν
Begg
49OutputO
Co
sts
LRACEconomiesof scale
Constantcosts
Diseconomiesof scale
A typical long-run average cost curve
Sloman
50Begg
www.cears.edu.gr 51
Η απόφαση της επιχείρησης για το επίπεδο του προϊόντος μακροχρόνια • Η απόφαση
- αν η τιμή είναι ίση ή μεγαλύτερη από το LAC1, η επιχείρηση παράγει Q1.
- αν η τιμή είναι μικρότερη του LAC1, η επιχείρηση κλείνει.
• Σημείωση: το LMC διέρχεται πάντα από το ελάχιστο σημείο του LAC.
AC1
£
Προϊόν (αγαθά ανά εβδομάδα)
MR
LAC
LMC
Q1
LMC = MR
Begg
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr 52
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Η βραχυχρόνια περίοδοςΣταθερός συντελεστής παραγωγής - ένας συντελεστής του οποίου η ποσότητα δεν
μπορεί να μεταβληθεί.
Σταθερό κόστος - κόστος το οποίο δεν μεταβάλλεται με τη μεταβολή
του προϊόντος.
Μεταβλητό κόστος - κόστος το οποίο μεταβάλλεται με τη μεταβολή του
προϊόντος.TC = FC + VC
www.cears.edu.gr 53
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Το οριακό προϊόν της εργασίας
Το οριακό προϊόν της εργασίας είναι η αύξηση του προϊόντος που επιτυγχάνεται με την προσθήκη μίας μονάδας του
μεταβλητού συντελεστή, ενώ η ποσότητα όλων των άλλων συντελεστών παραμένει σταθερή
Συνήθως θεωρούμε ότι η εργασία είναι ο μεταβλητός συντελεστής, ενώ το κεφάλαιο είναι ο σταθερός
54Begg
www.cears.edu.gr 55
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Ο νόμος των φθινουσών αποδόσεων• Κρατώντας όλους τους συντελεστές, εκτός από έναν,
σταθερούς, ο νόμος των φθινουσών αποδόσεων λέει το εξής:• Η αύξηση της ποσότητας του μεταβλητού συντελεστή πάνω
από κάποιο επίπεδο οδηγεί σε σταθερή μείωση του οριακού προϊόντος του συντελεστή αυτού.
- π.χ. η αύξηση της ποσότητας της εργασίας χωρίς ταυτόχρονη αύξηση του κεφαλαίου θα οδηγήσει σε φθίνουσες αποδόσεις.- Σκεφτείτε το παράδειγμα με τον αυξανόμενο αριθμό εργατών σε ένα χωράφι.
Begg
www.cears.edu.gr 56
Η απόφαση της επιχείρησης για το επίπεδο του προϊόντος βραχυχρόνια • Η επιχείρηση επιλέγει το επίπεδο
παραγωγής Q1, όπου ισχύει SMC=MR, υπό τις παρακάτω προϋποθέσεις:
- αν η τιμή είναι μεγαλύτερη από SATC1, η επιχείρηση πραγματοποιεί κέρδη στο επίπεδο παραγωγής Q1.
- αν η τιμή βρίσκεται μεταξύ SATC1 και SAVC1, η επιχείρηση παράγει Q1 αν και έχει ζημίες.
- αν η τιμή είναι μικρότερη από SAVC1, η επιχείρηση σταματάει την παραγωγή.
SAVC1
£
MR
SAVC
SMC
Q1
SATCSATC1
SMC = MR
Προϊόν
Begg
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr 57
Η μακροχρόνια καμπύλη μέσου κόστους (LAC)
Κάθε μέγεθος εγκαταστάσεων έχει σχεδιαστεί για ένα δεδομένο επίπεδο προϊόντος.
Άρα υπάρχει μια ακολουθία καμπυλών SATC, κάθε μία εκ των οποίων αντιστοιχεί σε ένα διαφορετικό βέλτιστο επίπεδο προϊόντος.
LAC
Στη μακροχρόνια περίοδο, το μέγεθος Των εγκαταστάσεων μπορεί να μεταβληθεί, επομένως η LAC είναι η περιβάλλουσα καμπύλη των καμπυλών SATC.
SATC1SATC2
SATC3
SATC4
.
Προϊόν
Μέσ
ο κό
στος
Begg
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr 58
Οι παραγωγικές αποφάσεις της επιχείρησης Οριακή συνθήκη Έλεγχος για το αν πρέπει να παράγει
Βραχυχρόνια Επέλεξε το επίπεδο Παρήγαγε το επίπεδο αυτό, εκτός αναπόφαση προϊόντος στο η τιμή είναι μικρότερη του SAVC. Στην οποίο MR=SMC περίπτωση αυτή, μην παράγεις τίποτα.
Μακροχρόνια Επέλεξε το επίπεδο Παρήγαγε το επίπεδο αυτό, εκτός αν απόφαση προϊόντος στο η τιμή είναι μικρότερη του LAC. Στην οποίο MR=LMC περίπτωση αυτή, μην παράγεις τίποτα.
Begg
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr 59
Short-run costs
Total cost = FC + VC
Sloman
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
60
0
20
40
60
80
100
0 1 2 3 4 5 6 7 8
TCOutput
(Q)
01234567
TFC(£)
1212121212121212
TVC(£)
010162128406091
TC(£)
12222833405272
103
TVC
TFC
Total costs for firm X
Sloman
61
0
20
40
60
80
100
0 1 2 3 4 5 6 7 8
TC
TVC
TFC
Diminishing marginalreturns set in here
Total costs for firm X
Sloman
www.cears.edu.gr 62
Short-run costs
Marginal cost = TC / Q
Sloman
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
63
TC
0
20
40
60
80
100
120
0 1 2 3 4 5 6 7
MCDiminishingreturns set
in here
Costs (£) Deriving marginal costs
Q TC MC0 12 1 22 2 28 3 33 4 40 5 52 6 72 7 103
10 6 5 7122031
Sloman
64
0
5
10
15
20
25
30
35
0 1 2 3 4 5 6 7
MC
Costs (£)
Diminishing marginalreturns set in here
Deriving marginal costs
Sloman
www.cears.edu.gr 65
Short-run costs
Average cost = TC / Q
Sloman
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
66
0
5
10
15
20
25
30
35
0 1 2 3 4 5 6 7QQ
Costs (£)
AC
AFC
AVC
Q TC AC0 12 1 22 222 28 143 33 114 40 105 52 10.46 72 127 103 14.7
Sloman
67
0
5
10
15
20
25
30
35
0 1 2 3 4 5 6 7
MC
Costs (£)
AC
Q TC MC AC0 12 1 22 2 28 3 33 4 40 5 52 6 72 7 103
10 6 5 7122031
-2214111010.41214.7
Sloman
www.cears.edu.gr 68
Total product (TPP)Average product (APP)
Marginal product (MPP)
Sloman
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
69
0
10
20
30
40
0 1 2 3 4 5 6 7 8Number of farm workers
Wheat production per year from a particular farm
To
nne
s o
f wh
eat
pro
du
ced
pe
r ye
ar
Number of workers
012345678
TPP 0 310243640424240
Sloman
70
0
10
20
30
40
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Number of farm workers
Wheat production per year from a particular farmT
onn
es
of w
he
at p
rod
uce
d p
er
yea
r
Number of workers
012345678
TPP 0 310243640424240
Sloman
71
0
10
20
30
40
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Wheat production per year from a particular farm
Number of farm workers
To
nne
s o
f wh
eat
pro
du
ced
pe
r ye
ar TPP
b
Diminishing returnsset in here
d
Maximum output
Sloman
72-2
0
2
4
6
8
10
12
14
0 1 2 3 4 5 6 7 8
0
10
20
30
40
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Wheat production per year from a particular farm
Number offarm workers (L)
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
TPP
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
Number offarm workers (L)
TPP = 7
L = 1
MPP = TPP / L = 7
Sloman
73
0
10
20
30
40
0 1 2 3 4 5 6 7 8
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Wheat production per year from a particular farm
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
TPP
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
MPP
Number offarm workers (L)
Number offarm workers (L)
Sloman
74
0
10
20
30
40
0 1 2 3 4 5 6 7 8
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Wheat production per year from a particular farm
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
TPP
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
APP
MPP
APP = TPP / L
Number offarm workers (L)
Number offarm workers (L)
Sloman
75
0
10
20
30
40
0 1 2 3 4 5 6 7 8
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
0 1 2 3 4 5 6 7 8
b
b
Wheat production per year from a particular farm
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
TPP
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
APP
MPP
Diminishing returnsset in here
Number offarm workers (L)
Number offarm workers (L)
Sloman
76
0
10
20
30
40
0 1 2 3 4 5 6 7 8
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Wheat production per year from a particular farm
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
TPP
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
APP
MPP
b
d
d
Number offarm workers (L)
Number offarm workers (L)
Maximumoutputb
Sloman
77
c
c
0
10
20
30
40
0 1 2 3 4 5 6 7 8
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Wheat production per year from a particular farm
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
TPP
Ton
nes
of w
heat
per
yea
r
APP
MPP
b
b
d
d
Number offarm workers (L)
Number offarm workers (L)
Slope = TPP / L= APP
Sloman
www.cears.edu.gr 78
Το νοσοκομείο ως παραγωγικό σύστημα
Ως σύστημα μπορεί να ορισθεί, ένα σύνολο διαφορετικών και αλληλοεξαρτωμένων παραγόντων το οποίο
συμπληρώνει και ανανεώνει ένα κύκλο δραστηριοτήτων, χρησιμοποιώντας πόρους με σκοπό να παράγει
συγκεκριμένα αποτελέσματα (Lefevre 1975)
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr 79
Ένας νοσοκομειακός οργανισμός θεωρείται ως ένα ανοικτό σύστημα με την έννοια ότι η ύπαρξη του είναι συνυφασμένη με τη συνεχή συνδιαλλαγή του με το περιβάλλον.
Το σύστημα του νοσοκομείου απαρτίζεται από πέντε κύρια τμήματα (Mitzberg, 1984)
– Επιχειρησιακό Κέντρο– Στρατηγική Διοίκηση– Ιεραρχική Κλίμακα– Τεχνική Υποδομή– Υποστηρικτικές Λειτουργίες
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr 80
•Επιχειρησιακό Κέντρο: παρέχει τις κατάλληλες φροντίδες στους ασθενείς του. Οι ασθενείς έρχονται σε επαφή κυρίως μέσω των νοσηλευτικών τμημάτων είτε μέσω των εξωτερικών ιατρείων.
•Στρατηγική Διοίκηση: πράττει τα δέοντα, ώστε ο οργανισμός να εκπληρώνει την αποστολή του, κατά τον αποδοτικότερο και αποτελεσματικότερο τρόπο.
•Ιεραρχική Κλίμακα: περιλαμβάνει τα διοικητικά στελέχη, σε όλα τα επίπεδα, τα οποία απαρτίζουν τον μηχανισμό συντονισμού.
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr 81
•Τεχνική Υποδομή: Συμπεριλαμβάνει την εκπαίδευση, την πρακτική εξάσκηση, την τεχνολογική ανάπτυξη, την προτυποποίηση, την εξειδίκευση προϊόντων, τον έλεγχο ποιότητας, την έρευνα κ.τ.λ.
•Υποστηρικτικές Λειτουργίες: Υποστηρίζουν έμμεσα ή άμεσα την πραγματοποίηση της αποστολής ολόκληρου του οργανισμού και συμπεριλαμβάνουν τις τεχνικές υπηρεσίες, την τροφοδοσία, το τμήμα προσωπικού, τις προμήθειες, το οικονομικό, τη βιβλιοθήκη κ.τ.λ.
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr 82
ΚΟΣΤΟΣΣταθερό Κόστος: Θεωρείται το κόστος το οποίο ανεξάρτητα από τον αριθμό των νοσηλευθέντων ασθενών, ανεξάρτητα από την κάλυψη των κλινών και ανεξάρτητα από την μέση διάρκεια νοσηλείας, είναι δεδομένο και παραμένει σταθερό (π.χ. ενοίκια, μισθοί).
Μεταβλητό Κόστος: Είναι το κόστος το οποίο όταν αυξάνει ο αριθμός των νοσηλευθέντων ασθενών, τόσο περισσότερο αυξάνει και το λειτουργικό κόστος του νοσοκομείου (π.χ. τρόφιμα, φάρμακα, αναλώσιμα υλικά).
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr 83
ΚΟΣΤΟΣ
Συνολικό Κόστος = Σταθερό Κόστος + Μεταβλητό Κόστος
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
TC= FC+ VC
www.cears.edu.gr 84
ΜΕΣΟ ΚΟΣΤΟΣ
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Το μέσο κόστος μας παρέχει το κόστος ανά ασθενή και δίνεται από το λόγο του συνολικού κόστους δια του αριθμού των ασθενών
Μέσο Κόστος = Συνολικό κόστος / Αριθμός ασθενών =
TC / Q
www.cears.edu.gr 85
ΟΡΙΑΚΟ ΚΟΣΤΟΣ
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Με τον όρο οριακό κόστος, εννοούμε την μεταβολή που επέρχεται στο νοσοκομειακό κόστος από μία μεταβολή του αριθμού των ασθενών
είναι ο λόγος μεταβολής του συνολικού νοσοκομειακού κόστους δια της μεταβολής του αριθμού των ασθενών
www.cears.edu.gr 86
ΟΡΙΑΚΟ ΚΟΣΤΟΣ
Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Οριακο κόστος = Μεταβολή συνολικού κόστους Μεταβολή αριθμού ασθενών
Marginal cost= TC / Q
www.cears.edu.gr 87
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
www.cears.edu.gr 88
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πως χρηματοδοτούνται οι υπηρεσίες υγείας;
Δημόσιοι ΠόροιΚρατικός προϋπολογισμόςΓενική φορολογία (άμεσοι & έμμεσοι φόροι)Ειδική φορολογία (φορολόγηση ειδικών καταναλωτικών προϊόντων)
Κοινωνική ασφάλισηΥποχρεωτικές εισφορές εργαζομένων και εργοδοτώνΕισφορές αυτοαπασχολουμένων Ειδική εισφορά προσώπων και επιχειρήσεων
www.cears.edu.gr 89
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πως χρηματοδοτούνται οι υπηρεσίες υγείας;
Ιδιωτικοί Πόροι
Οικογενειακό εισόδημαΙδιωτική ασφάλιση υγείαςΕργοδοτικές παροχέςΔωρεές, φιλανθρωπίες
Μη εθνικοί Πόροι
Χρηματοδοτικές πηγές εξωτερικής βοήθειας ( Π.Ο.Υ., Ευρωπαϊκή Ένωση)
www.cears.edu.gr 90
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Κρατικός Προϋπολογισμός
Κύρια πηγή χρηματοδότησης σε εθνικά συστήματα τύπου Beveridge (Αγγλία, Σουηδία, Καναδάς)
Μικρό διοικητικό κόστος.
Δεν ισχύει η αρχή του αποκλεισμού από τις παροχές.
Δεν λαμβάνεται υπόψη το κόστος των ιατρικών πράξεων, παρά μόνο το τελικό θεραπευτικό αποτέλεσμα
www.cears.edu.gr 91
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Κρατικός Προϋπολογισμός
ΑΛΛΑ
Έλλειψη πλήρους οικονομικής υπευθυνότητας, τόσο από την πλευρά του παραγωγού – προμηθευτή υπηρεσιών, όσο και από την πλευρά του καταναλωτή - ασθενή.
www.cears.edu.gr 92
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ιδιωτική Ασφάλιση
Κύρια πηγή χρηματοδότησης συστημάτων υγείας, όπου το αγαθό υγεία θεωρείται ως ένα οποιοδήποτε καταναλωτικό αγαθό ( Η.Π.Α.)
Χρησιμοποιείται ως δευτερεύουσα συμπληρωματική πηγή σε συστήματα τύπου Bismark (Γαλλία, Ολλανδία).
www.cears.edu.gr 93
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ιδιωτική Ασφάλιση
Το ποσοστό συμμετοχής της ιδιωτικής ασφάλισης στο σύνολο των εσόδων για τη λειτουργία ενός συστήματος υγείας εξαρτάται από:•Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προσφερόμενων δημόσιων παροχών.•Το επίπεδο ικανοποίησης των καταναλωτών-ασθενών.•Την πολιτική που ακολουθούν οι ιδιωτικές
www.cears.edu.gr 94
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ποιες είναι οι βασικές αρχές χρηματοδότησης των Ποιες είναι οι βασικές αρχές χρηματοδότησης των συστημάτων υγείαςσυστημάτων υγείας;;
Η αρχή της μακρο-οικονομικής αποδοτικότηταςΗ αρχή της μακρο-οικονομικής αποδοτικότητας (το ποσοστό του εθνικού εισοδήματος που διατίθεται για
την υγεία δεν πρέπει να υπερβαίνει εκείνο το όριο, πέραν του οποίου οι επιπλέον πόροι δεν οδηγούν σε ανάλογη βελτίωση του επιπέδου υγείας).
www.cears.edu.gr 95
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Η αρχή της μικρο-οικονομικής απΗ αρχή της μικρο-οικονομικής αποδοτικότητας (η κατανομή των πόρων μεταξύ διαφορετικών
υποσυστημάτων ή προγραμμάτων υγείας πρέπει να οδηγεί στη μεγιστοποίηση του οφέλους με δεδομένο κόστος ή στην επίτευξη συγκεκριμένου αποτελέσματος με το μικρότερο δυνατό κόστος).
Η αρχή της ισότητας στη χρηματοδότησηΗ αρχή της ισότητας στη χρηματοδότηση (τα οικονομικά βάρη πρέπει να κατανέμονται ισότιμα μεταξύ
του πληθυσμού, δηλαδή σύμφωνα με το πραγματικό εισόδημα του κάθε πολίτη).
www.cears.edu.gr 96
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ποιοι παράγοντες διαμορφώνουν τον τρόπο Ποιοι παράγοντες διαμορφώνουν τον τρόπο χρηματοδότησης των συστημάτων υγείαςχρηματοδότησης των συστημάτων υγείας;;
Η μορφή του συστήματος υγείας Το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης Το επίπεδο της ανταγωνιστικότητας του εθνικού προϊόντος Η μορφή του κοινωνικο-ασφαλιστικού συστήματος Η προσφορά των ανθρώπινων πόρων Το επίπεδο της εγχώριας φαρμακευτικής και βιοϊατρικής
τεχνολογίας
www.cears.edu.gr 97
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ποιοι παράγοντες διαμορφώνουν τον τρόπο Ποιοι παράγοντες διαμορφώνουν τον τρόπο χρηματοδότησης των συστημάτων υγείαςχρηματοδότησης των συστημάτων υγείας;;
Η διανομή των εισοδημάτων στις διάφορε κοινωνικο-επαγγελματικές κατηγορίες
Η δύναμη των συνδικάτων Η οργάνωση των υπηρειών υγείας σε μάκρο και μίκρο επίπεδο Η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας Το πολιτισμικό-μορφωτικό επίπεδο των καταναλωτών και η
μορφή της ζήτησης υπηρεσιών υγείας.
www.cears.edu.gr 98
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πως πληρώνονται οι γιατροίΠως πληρώνονται οι γιατροί;;
➢Αμοιβή κατά πράξη (fee for service)➢Αμοιβή με πάγιο μισθό (salary)➢Αμοιβή κατά κεφαλή (capitation)
www.cears.edu.gr 99
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά πράξη ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΜΕ ΤΙΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
•Ο καταναλωτής ιατρικών υπηρεσιών καταβάλει μια τιμή η οποία, συνήθως διαμορφώνεται από τους ίδιους τους ιατρούς με βάση τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης.
•Η πληρωμή γίνεται με ίδιους πόρους ή απευθείας από τον ασφαλιστικό φορέα, ή μέρος από τον καταναλωτή και το υπόλοιπο από το ταμείο του.
www.cears.edu.gr 100
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά πράξη ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΜΕ ΤΙΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
•Ελεύθερη επιλογή γιατρού.•Διαμόρφωση διαπροσωπικής σχέσης μεταξύ ασθενή και γιατρού.•Κίνδυνος αύξησης του κόστους και του όγκου των προσφερόμενων υπηρεσιών, δηλαδή πρόκληση υπερβάλλουσας ζήτησης (supplier induced demand, SID).
www.cears.edu.gr 101
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά πράξη ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΜΕ ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΤΙΜΕΣ
•Διαπραγμάτευση μεταξύ ασφαλιστικών οργανισμών και γιατρών για τις τιμές των προσφερόμενων ιατρικών πράξεων και καθορίζεται ένας τιμοκατάλογος, σύμφωνα με τον οποίο αποζημιώνονται οι προμηθευτές.•Ελεύθερη επιλογή γιατρού.
www.cears.edu.gr 102
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά πράξη ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΜΕ ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΤΙΜΕΣ
•Διαμόρφωση διαπροσωπικής σχέσης μεταξύ ασθενή και γιατρού.•Συγκρατεί το κόστος και τον όγκο των προσφερόμενων υπηρεσιών, εάν υπάρχουν σοβαροί μηχανισμοί ελέγχου από την πλευρά των ασφαλιστικών οργανισμών.
www.cears.edu.gr 103
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή με παγιο μισθό
• Ο γιατρός αμείβεται με πάγια αντιμισθία
• Καταργείται η ελεύθερη επιλογή
• Ανάπτυξη γραφειοκρατίας
• Χαμηλή παραγωγικότητα των ιατρών
www.cears.edu.gr 104
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά κεφαλή
•Ανεξάρτητα από τον αριθμό των επισκέψεων, ο γιατρός εισπράττει από τον ασφαλιστικό φορέα καθορισμένη ετήσια αμοιβή για κάθε συμβεβλημένο ασφαλισμένο.•Οι τιμές δεν καθορίζονται από τον αριθμό των επισκέψεων του κάθε ασφαλισμένου.
www.cears.edu.gr 105
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά κεφαλή
•Ελεύθερη επιλογή γιατρού (δυνατότητα αλλαγής γιατρού σε περίπτωση μη ικανοποίησης). •Περιορίζεται το κόστος των ιατρικών εξετάσεων. •Εξασφαλίζεται υψηλή συνέχεια στη φροντίδα.•Δεν δημιουργούνται κίνητρα για
www.cears.edu.gr 106
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πως χρηματοδοτούνται τα νοσοκομεία;
Κλασικές μέθοδοι•Ημερήσιο κλειστό νοσήλιο•Ευλύγιστο ή σπαστό ημερήσιο νοσήλιο•Ανοικτό νοσήλιο•Πληρωμή κατά πράξη
www.cears.edu.gr 107
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πως χρηματοδοτούνται τα νοσοκομεία;
Σύγχρονοι μέθοδοι•Σφαιρικός προϋπολογισμός (Global Budget)•Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες (Diagnostic Related Groups DRG’s)
www.cears.edu.gr 108
Ημερήσιο Νοσήλιο
Περιλαμβάνει το κόστος των ιατρικών, νοσηλευτικών, φαρμακευτικών και ξενοδοχειακών υπηρεσιών που παρέχονται από το νοσοκομείο.
Πληρώνεται για κάθε ημέρα νοσηλείας από τον ασθενή ή τον ασφαλιστικό του φορέα.
www.cears.edu.gr 109
Είναι το πάγιο ποσό που καταβάλλεται για κάθε ημέρα νοσηλείας.
Είναι αμετάβλητο και δεν επηρεάζεται από την ποσότητα και το είδος των φροντίδων.
Περιλαμβάνει: παραμονή του νοσηλευόμενου στο νοσοκομείο, διατροφή του, προβλεπόμενη ιατροφαρμακευτική και νοσηλευτική φροντίδα, εργαστηριακές εξετάσεις, εγχειρήσεις, νάρκωση.
Θεωρείται πληθωριστικός μηχανισμός (πιέσεις αύξησης των ημερών νοσηλείας για τον ισοσκελισμό εσόδων με τα έξοδα).
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 110
Ευλύγιστο ή σπαστό ημερήσιο νοσήλιο
Βασίζεται σε μια πάγια ημερήσια αμοιβή, η οποία αλλάζει για κάθε ιατρική ειδικότητα. Υπάρχει δηλαδή διαφορετικό νοσήλιο (κλειστό) για τα παθολογικά, τα χειρουργικά περιστατικά, κ.α.
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 111
Ανοικτό νοσήλιο• Αποτελείται από μια πάγια ημερήσια καταβολή στο
νοσοκομείο.• Υπάρχει ένα σταθερό μέρος το οποίο περιλαμβάνει τις
ξενοδοχειακές και τις διοικητικές δαπάνες.• Και ένα μεταβλητό μέρος που εξαρτάται από το είδος
της ιατρικο-νοσηλευτικής φροντίδας που μεταβάλλεται ανάλογα με την σοβαρότητα της περίπτωσης.
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 112
Ανοικτό νοσήλιο• Περισσότερες διαγνωστικές εξετάσεις = Αύξηση
μεταβλητής δαπάνης.• Η επιπλέον ιατρική πράξη κοστολογείται κατά πράξη.• Εφαρμόζεται κυρίως σε νοσοκομεία του Δημοσίου• Αποτελείται από μια πάγια ημερήσια καταβολή στο
νοσοκομείο.
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 113
Υπάρχει ένα σταθερό μέρος το οποίο περιλαμβάνει τις ξενοδοχειακές και τις διοικητικές δαπάνες.
• Και ένα μεταβλητό μέρος που εξαρτάται από το είδος της ιατρικο-νοσηλευτικής φροντίδας που μεταβάλλεται ανάλογα με την σοβαρότητα της περίπτωσης.
• Περισσότερες διαγνωστικές εξετάσεις = Αύξηση μεταβλητής δαπάνης.
• Η επιπλέον ιατρική πράξη κοστολογείται κατά πράξη.• Εφαρμόζεται κυρίως σε νοσοκομεία του Δημοσίου.
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 114
Πληρωμή κατά πράξη• Οι ασθενείς-καταναλωτές πληρώνουν το
νοσοκομείο με ένα σύστημα λογιστικής καταγραφής όπου κοστολογείται ξεχωριστά κάθε προσφερόμενη υπηρεσία.
• Εφαρμόζεται κυρίως στα ιδιωτικά νοσοκομεία.• Μεγιστοποιείται ο όγκος των προσφερόμενων
υπηρεσιών που στόχο έχει τη μεγιστοποίηση του κέρδους.
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 115
Πληρωμή κατά πράξη
• Ο πληθωριστικός χαρακτήρας της συγκεκριμένης μεθόδου οδήγησε τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες να δημιουργήσουν μηχανισμούς ελέγχου της κοστολόγησης των νοσηλευτικών περιστατικών.
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 116
Σφαιρικός Προϋπολογισμός
Χρησιμοποιείται συνήθως σε συστήματα με έντονη παρέμβαση της κεντρικής διοίκησης (Γαλλία, Βρετανία, Ελβετία, Γερμανία).
Βασίζεται :στον προϋπολογισμό της προηγούμενης χρονιάςστην αύξηση των τιμών των αγαθών και των
εισοδημάτωνστις ιδιαίτερες ανάγκες του νοσοκομείου
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 117
Σφαιρικός Προϋπολογισμός
• Καταρτίζεται με τη συνεργασία των υπευθύνων των επιμέρους τμημάτων του νοσοκομείου.
• Συμφωνείται μετά από διαπραγμάτευση μεταξύ της διοίκησης του νοσοκομείου, των ασφαλιστικών ταμείων και της κεντρικής διοίκησης.
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 118
Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες
• Χρησιμοποιείται στις Η.Π.Α• Μετά την εισαγωγή του στο νοσοκομείο ο ασθενής
κατατάσσεται σε κάποια προσδιορισμένη και προ-κοστολογημένη διάγνωση.
• Η δαπάνη καταβάλλεται από τον ασφαλιστικό οργανισμό.
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 119
Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες
• Εκ των προτέρων κοστολόγηση των ιατρικο-νοσηλευτικών και εργαστηριακών πράξεων ανάλογα με τη διαγνωστική κατηγορία στην οποία ανήκει ο ασθενής.
• Υπάρχουν 23 κύριες ομαδοποιημένες διαγνωστικές κατηγορίες και υποδιαιρούνται σε 467 υποομάδες.
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 120
Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες
Η συνολική αμοιβή-τιμή για κάθε καταναλωτή διαμορφώνεται από τους παρακάτω παράγοντες: Την αρχική διάγνωση Τις δευτερεύουσες διαγνώσεις (επιβαρύνουν την κατάσταση του ασθενούς και παρατείνουν την παραμονή του στο νοσοκομείο)
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 121
Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες
Τα χρησιμοποιούμενα διαγνωστικά μέσα Την ηλικία του ασθενούς Το φύλλο του ασθενούς Την αιτία εξόδου από το νοσοκομείο (αποθεραπεία, μεταφορά, σε άλλη νοσηλευτική μονάδα, έξοδος με πρωτοβουλία του ασθενούς, θάνατος)
Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
www.cears.edu.gr 122
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
www.cears.edu.gr 123
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Γιατί είναι αναγκαίο να υπάρχει οικονομική αξιολόγηση;
www.cears.edu.gr 124
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Σήμερα οι ανεπτυγμένες χώρες καλούνται να αντιμετωπίσουν ένα σημαντικό πρόβλημα που αφορά στην αξιοποίηση των σπάνιων πόρων στο χώρο της υγείας.
Είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός αξιόπιστου εργαλείου το οποίο θα μας βοηθάει να επιλέγουμε το κατάλληλο εναλλακτικό πρόγραμμα υγείας για την κάλυψη των αναγκών υγείας των πολιτών με το χαμηλότερο δυνατό κόστος (ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΟΦΕΛΟΣ).
www.cears.edu.gr 125
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ορισμοί: Οικονομική αξιολόγηση υπηρεσιών υγείας
“Είναι μία τεχνική που αναπτύχθηκε από τους οικονομολόγους ώστε να βοηθήσει στις επιλογές που πρέπει να γίνουν μεταξύ διαφορετικών μορφών δράσης. Στην ουσία κάθε επιλογή είναι μία ζυγαριά όπου από τη μία είναι τα πλεονεκτήματα-οφέλη και από την άλλη τα μειονεκτήματα-κόστη״. Robinson (1993)
www.cears.edu.gr 126
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Συγκριτική ανάλυση εναλλακτικών μεθόδων δράσης, με βάση τα κόστη״και τα αποτελέσματα τους. Συνεπώς, η κύρια αποστολή κάθε οικονομικής αξιολόγησης είναι να εντοπίσει, να μετρήσει, να αποτιμήσει και να συγκρίνει τα κόστη και τα αποτελέσματα κάθε εναλλακτική λύσης που εξετάζουμε״. Drummond M. (1997)
“Προσδιορίζει στην ουσία, την αποδοτικότητα ενός συστήματος, ενός προγράμματος ή μιας παρέμβασης και είναι η σχέση κόστους-οφέλους, όπου το κόστος είναι η νομισματική αξία των χρησιμοποιούμενων εισροών (inputs) για την πραγματοποίηση μιας διαδικασίας (process) και το όφελος είναι τόσο οι εκροές (outputs) όσο και τα αποτελέσματα (outcomes)״. Σούλης (1999)
www.cears.edu.gr 127
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Στάδια οικονομικής αξιολόγησηςΣύμφωνα με τον Drummond η λίστα ελέγχου για την
πραγματοποίηση μιας σωστής οικονομικής αξιολόγησης πρέπει να περιέχει τα παρακάτω:
● Τέθηκε ένα καλά διατυπωμένο ερώτημα σε μορφή που να επιδέχεται απάντηση;
● Παρατέθηκε εκτενής περιγραφή των ανταγωνιστικών εναλλακτικών λύσεων;
● Τεκμηριώθηκε η αποτελεσματικότητα του προγράμματος;
● Εντοπίστηκε κάθε σημαντικό και συναφές κόστος και αποτέλεσμα για κάθε εναλλακτική λύση;
● Έγινε ακριβής μέτρηση κάθε κόστους και αποτελέσματος, με βάση τις κατάλληλες υλικές μονάδες;
www.cears.edu.gr 128
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Στάδια οικονομικής αξιολόγησης● Αποτιμήθηκαν αξιόπιστα τα κόστη και τα
αποτελέσματα; ● Έγινε προσαρμογή κόστους και αποτελεσμάτων με
βάση τις χρονικές διαφορές; ● Έγινε ανάλυση του πρόσθετου κόστους και
αποτελέσματος κάθε εναλλακτικής λύσης; ● Υπήρξε πρόβλεψη για αβεβαιότητα στην εκτίμηση
κόστους και αποτελεσμάτων; ● Συμπεριλήφθηκε στην παρουσίαση και την εξέταση
των πορισμάτων της μελέτης κάθε ζήτημα που ενδιαφέρει τους χρήστες;
www.cears.edu.gr 129
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας● Τέθηκε ένα καλά διατυπωμένο ερώτημα σε μορφή που
να επιδέχεται απάντηση;
● Διευκρινίστηκε η οπτική γωνία της ανάλυσης; Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε ήταν από τη σκοπιά
α) των ασθενών β) του νοσοκομείου γ) της κοινωνίας δ) των προϋπολογισμών των υπουργείων Υγείας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων;
www.cears.edu.gr 130
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
•Τοποθετήθηκε η μελέτη στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης διαδικασίας λήψης αποφάσεων;
•Κατά τη διάρκεια της μελέτης έγινε σύγκριση με όλες τις εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν;
•Εξέτασε η μελέτη τόσο τα κόστη όσο και τα αποτελέσματα των υπηρεσιών ή προγραμμάτων υγείας;
www.cears.edu.gr 131
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
● Παρατέθηκε εκτενής περιγραφή των ανταγωνιστικών εναλλακτικών λύσεων;
● Συμπεριλήφθησαν στη μελέτη όλες οι σημαντικές εναλλακτικές λύσεις;
● Έγινε σύγκριση με την εναλλακτική λύση της απραξίας;
● Τεκμηριώθηκε η αποτελεσματικότητα του προγράμματος;
www.cears.edu.gr 132
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
● Εφαρμόστηκαν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές για την τεκμηρίωση αυτή; Αν ναι, κατά πόσο το πρωτόκολλο της κλινικής δοκιμής αντανακλά τα όσα συμβαίνουν σε συνήθεις συνθήκες;
● Τεκμηριώθηκε η αποτελεσματικότητα των κλινικών μελετών;
● Χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από παρατηρήσεις ή από υποθέσεις για να τεκμηριωθεί η αποτελεσματικότητα; Αν ναι, πόσο μεροληπτικά μπορεί να είναι τα πορίσματα;
www.cears.edu.gr 133
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας● Εντοπίστηκε κάθε σημαντικό και συναφές κόστος και
αποτέλεσμα για κάθε εναλλακτική λύση;
● Ήταν αρκετά μεγάλο το εύρος, με βάση το δεδομένο ερευνητικό ερώτημα;
● Κάλυψε κάθε πιθανή οπτική γωνία;
● Συμπεριλήφθηκε το κόστος κεφαλαίου, όπως και το λειτουργικό κόστος;
www.cears.edu.gr 134
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας● Έγινε ακριβής μέτρηση κάθε κόστους και
αποτελέσματος, με βάση τις κατάλληλες υλικές μονάδες;
● Μήπως αποκλείστηκαν από την μέτρηση κάποια από τα στοιχεία που εντοπίστηκαν; Αν ναι, μήπως αυτό σημαίνει ότι δεν ήταν σπουδαία για την μετέπειτα ανάλυση;
• Μήπως υπήρχαν ειδικές περιστάσεις, οι οποίες κατέστησαν δυσχερή τη μέτρηση; Αντιμετωπίστηκαν κατάλληλα;
www.cears.edu.gr 135
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας● Αποτιμήθηκαν αξιόπιστα τα κόστη και τα
αποτελέσματα; •Εντοπίστηκε με σαφήνεια κάθε πηγή αξίας;•Χρησιμοποιήθηκαν αγοραίες αξίες για όσες μεταβολές αφορούσαν την εξοικονόμηση ή την ανάλωση πόρων;•Όπου δεν υπήρχαν αγοραίες αξίες ή οι αγοραίες αξίες δεν αντανακλούσαν τις πραγματικές, έγιναν προσαρμογές έτσι ώστε να υπάρχει προσέγγιση με τις αγοραίες αξίες;•Ήταν κατάλληλη η αποτίμηση των αποτελεσμάτων σε σχέση με το ερώτημα που είχε τεθεί;
www.cears.edu.gr 136
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας● Έγινε προσαρμογή κόστους και αποτελεσμάτων με
βάση τις χρονικές διαφορές;
● Προεξοφλήθηκαν τα κόστη και τα αποτελέσματα, τα οποία προκύπτουν στο μέλλον, με βάση τις τρέχουσες αξίες τους;
● Αιτιολογήθηκε το ποσοστό προεξόφλησης που χρησιμοποιήθηκε;
www.cears.edu.gr 137
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας● Έγινε ανάλυση του πρόσθετου κόστους και
αποτελέσματος κάθε εναλλακτικής λύσης;● Έγινε σύγκριση του πρόσθετου κόστους που προξενεί
μια εναλλακτική λύση σε σχέση με κάποια άλλη, με τα πρόσθετα αποτελέσματα, οφέλη ή χρησιμότητες που παρήγαγε;
● Υπήρξε πρόβλεψη για αβεβαιότητα στην εκτίμηση κόστους και αποτελεσμάτων;
● Αν τα δεδομένα περί κόστους ή αποτελεσμάτων ήταν στοχαστικά, έγιναν οι κατάλληλες στατιστικές αναλύσεις;
www.cears.edu.gr 138
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας● Αν εφαρμόστηκε ανάλυση ευαισθησίας, δόθηκε
επαρκής αιτιολόγηση για το εύρος των αξιών;● Ήταν τα πορίσματα της μελέτης ευαίσθητα στις
μεταβολές των αξιών; ● Συμπεριλήφθηκε στην παρουσίαση και την εξέταση των
πορισμάτων της μελέτης κάθε ζήτημα που ενδιαφέρει τους χρήστες;
● Βασίστηκαν τα συμπεράσματα της ανάλυσης σε κάποιον συνολικό δείκτη ή λόγο κόστους προς αποτελέσματα; Αν ναι, ο δείκτης ερμηνεύθηκε με έξυπνο ή με μηχανικό τρόπο;
www.cears.edu.gr 139
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας● Συγκρίθηκαν τα πορίσματα με τα πορίσματα άλλων
που έχουν διερευνήσει το ίδιο ερώτημα; Αν ναι, υπήρξε πρόβλεψη για πιθανές διαφορές στη μεθοδολογία της μελέτης;•Ασχολήθηκε η μελέτη με τη δυνατότητα να γενικευθούν τα πορίσματα και για άλλα περιβάλλοντα και για άλλες ομάδες ασθενών/πελατών;•Ανέφερε, ή έλαβε υπόψη, η μελέτη άλλους σημαντικούς παράγοντες σε σχέση με την εξεταζόμενη επιλογή ή απόφαση;
www.cears.edu.gr 140
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
•Ασχολήθηκε η μελέτη με ζητήματα υλοποίησης, όπως το κατά πόσον είναι εφικτό να υιοθετηθεί το ‘προτιμούμενο’ πρόγραμμα με δεδομένους τους χρηματοδοτικούς ή άλλους περιορισμούς και κατά πόσον θα μπορούν να επανεπενδυθούν σε άλλα άξια λόγου προγράμματα οι πόροι που θα εξοικονομηθούν; ● Συμπεριλήφθηκε στην παρουσίαση και την εξέταση των
πορισμάτων της μελέτης κάθε ζήτημα που ενδιαφέρει τους χρήστες;
● Βασίστηκαν τα συμπεράσματα της ανάλυσης σε κάποιον συνολικό δείκτη ή λόγο κόστους προς αποτελέσματα; Αν ναι, ο δείκτης ερμηνεύθηκε με έξυπνο ή με μηχανικό τρόπο;
www.cears.edu.gr 141
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας•Συγκρίθηκαν τα πορίσματα με τα πορίσματα άλλων που έχουν διερευνήσει το ίδιο ερώτημα; Αν ναι, υπήρξε πρόβλεψη για πιθανές διαφορές στη μεθοδολογία της μελέτης;•Ασχολήθηκε η μελέτη με τη δυνατότητα να γενικευθούν τα πορίσματα και για άλλα περιβάλλοντα και για άλλες ομάδες ασθενών/πελατών;•Ανέφερε, ή έλαβε υπόψη, η μελέτη άλλους σημαντικούς παράγοντες σε σχέση με την εξεταζόμενη επιλογή ή απόφαση;•Ασχολήθηκε η μελέτη με ζητήματα υλοποίησης, όπως το κατά πόσον είναι εφικτό να υιοθετηθεί το ‘προτιμούμενο’ πρόγραμμα με δεδομένους τους χρηματοδοτικούς ή άλλους περιορισμούς και κατά πόσον θα μπορούν να επανεπενδυθούν σε άλλα άξια λόγου προγράμματα οι πόροι που θα εξοικονομηθούν;
www.cears.edu.gr 142
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Βασικές αρχές της οικονομικής αξιολόγησης
✔ Επάρκεια✔ Αποτελεσματικότητα✔ Αποδοτικότητα✔ Αποδοχή✔ Ισότητα και δικαιοσύνη
www.cears.edu.gr 143
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Βασικές αρχές της οικονομικής αξιολόγησηςΑνάλυση Ανάλυση ελαχιστοποίησης του κόστους ελαχιστοποίησης του κόστους
(Cost-Minimization analysis)
Ανάλυση Ανάλυση κόστους-οφέλουςκόστους-οφέλους (Cost-Benefit analysis)
Ανάλυση Ανάλυση κόστους-αποτελεσματικότηταςκόστους-αποτελεσματικότητας (Cost-Effectiveness analysis)
Ανάλυση Ανάλυση κόστους-χρησιμότηταςκόστους-χρησιμότητας (Cost-Utility analysis)
www.cears.edu.gr 144
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ανάλυση ελαχιστοποίησης του κόστουςυς (Cost-Minimization analysis)
• Χρησιμοποιείται μόνο στην περίπτωση που τα εναλλακτικά προγράμματα ή οι εναλλακτικές θεραπευτικές μέθοδοι που συγκρίνονται καταλήγουν στα ίδια ή παρόμοια αποτελέσματα.
• Ίδια αποτελέσματα → Σύγκριση του κόστους των 2 εναλλακτικών προγραμμάτων → Επιλογή της οικονομικότερης λύσης
www.cears.edu.gr 145
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ανάλυση κόστους-οφέλους (Cost-Benefit analysis)
• Πιο διαδεδομένη (υγεία, εκπαίδευση, μεταφορές, περιβάλλον)
• Το κόστος και τα οφέλη μετρώνται σε χρηματικές μονάδες.
• Ο δείκτης κόστους-οφέλους (Cost-Benefit Ratio, CBR) είναι ίσος με: CBR=κόστη/οφέλη.
• Μπορεί να συγκρίνει ανόμοια ιατρικά προγράμματα.• Μεθοδολογικά δύσκολες γιατί προϋποθέτουν τη
αποτίμηση της ανθρώπινης ζωής και ευτυχίας σε χρηματικές μονάδες.
www.cears.edu.gr 146
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ανάλυση κόστους-αποτελεσματικότητας (Cost-Effectiveness analysis)
• Το κόστος μετράται σε χρηματικές μονάδες, ενώ τα οφέλη μετρώνται σε φυσικές μονάδες.
• Ο δείκτης αποτελεσματικότητας (Cost-Effectiveness Ratio, CER) είναι ο λόγος του κόστους σε χρηματικές μονάδες ανά μονάδα αποτελέσματος σε φυσικές μονάδες.
• Επιτρέπεται η αξιολόγηση διαφορετικών προγραμμάτων που καταλήγουν σε διαφορετικά αποτελέσματα.
• Τα αποτελέσματα μετρώνται σε φυσικές μονάδες διάρκειας ζωής, όπου ένα (1) έτος ζωής για δέκα (10) ανθρώπους ισοδυναμεί με 10 χρόνια ζωής για έναν άνθρωπο.
• Δεν λαμβάνεται υπόψη η υποκειμενική αντίληψη για την αξιολόγηση ενός έτους ζωής από διαφορετικό πρίσμα.
www.cears.edu.gr 147
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ανάλυση κόστους-χρησιμότητας (Cost-Utility analysis)
• Το κόστος μετράται σε χρηματικές μονάδες, ενώ τα οφέλη μετρώνται σε μονάδες χρησιμότητας.
• Βασικά χαρακτηριστικά είναι η έννοια της χρησιμότητας (utility) και της ποιότητας ζωής (quality of life).
• Ο δείκτης κόστους-χρησιμότητας (Cost-Utility Ratio, CUR) είναι ο λόγος του κόστους σε χρηματικές μονάδες ανά μονάδα χρησιμότητας.
• Μονάδα μέτρησης της χρησιμότητας είναι το QALY (Quality Adjusted Life Year) - Ποιοτικά Σταθμισμένο Έτος Ζωής.
www.cears.edu.gr 148
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ανάλυση κόστους-χρησιμότητας (Cost-Utility analysis)
• QALY: πολλαπλασιάζουμε κάθε χρόνο ζωής με ένα συντελεστή που κυμαίνεται από 0 (θάνατος) έως 1 (πλήρης υγεία) και καθορίζεται από τις απαντήσεις των ατόμων σε ειδικά ερωτηματολόγια.
• Η χρησιμότητα είναι υποκειμενική ενώ, όσο αναφορά στα ποιοτικά χαρακτηριστικά που καλείται να αξιολογήσει ο ασθενής γίνεται μια προσπάθεια να ταξινομηθούν διεθνώς και να αποτελούν μια κοινή μεθοδολογική προσέγγιση για τους οικονομολόγους της υγείας.
• Επιτρέπεται η αξιολόγηση διαφορετικών προγραμμάτων που καταλήγουν σε διαφορετικά αποτελέσματα.
www.cears.edu.gr 149
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Στο παρακάτω διάγραμμα απεικονίζονται τα ‘ποιοτικά σταθμισμένα χρόνια ζωής’ (QALYS) που κερδίζονται με
την παρέμβαση ενός θεραπευτικού προγράμματος. Χωρίς το πρόγραμμα, τόσο τα χρόνια ζωής αλλά και η ποιότητα
ζωής του ασθενούς είναι μικρότερα
www.cears.edu.gr 1500
0.5
1
Ποι
ότητ
α
ζωής
Χρόνος5 10
πρόγραμμα
Χωρίς πρόγραμμα
Κ
Λ
Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας