Τν ζεαηξηθό έξγν

«Παξακύζη ρσξίο όλνκα»

γξάθηεθε από ηνλ Ιάθσβν

Κακπαλέιε ην 1958-1959.

Ιάκωβορ

Καμπανέληρ

(1922-2011).

Πηνελόπη Δέληα

(1874-1941).

Τν έξγν απηό απνηειεί

δηαζθεπή

ηνπ νκώλπκνπ αθεγήκαηνο

ηεο Πελειόπεο Γέιηα, ην

νπνίν γξάθηεθε ην 1910.

Η ππόζεζε ηνπ έξγνπ έρεη σο εμήο: Σε κία καθξηλή πνιηηεία, όπνπ θπξηαξρεί ε θηώρεηα, ν νηθνλνκηθόο μεπεζκόο θαη ε απνγνήηεπζε, ν ηεκπέιεο θαη αδύλακνο βαζηιηάο απνθαζίδεη λα δεηήζεη νηθνλνκηθή βνήζεηα από ην ζείν ηνπ, βαζηιηά κηαο γεηηνληθήο πνιηηείαο. Ο ζείνο ηνπ, όκσο, ζέηεη σο όξν ηελ ππνηαγή ηνπ βαζηιείνπ ζην δηθό ηνπ. Τόηε ν ιαόο, άλζξσπνη άβνπινη, παξαηηεκέλνη θαη εηηνπαζείο, παξαθηλεκέλνη από κηα ρνύθηα ζαξξαιένπο, κε επηθεθαιήο ηνλ γελλαίν θαη δίθαην γην ηνπ βαζηιηά, απνθαζίδνπλ ηειηθά λα αληηζηαζνύλ κε ηηο πεληρξέο ηνπο δπλάκεηο θαη λα πνιεκήζνπλ ελάληηα ζην ζείν, πξνθεηκέλνπ λα μαλαθεξδίζνπλ ηνλ ηόπν ηνπο, ηε δσή ηνπο θαη ηελ αμηνπξέπεηα ηνπο.

Η ζθελή πνπ κειεηήζακε (δεύηεξε εηθόλα ηεο πξώηεο πξάμεο), αλαθέξεηαη ζηε δίθε ηνπ ζηδεξά γηα θινπή, ηελ νπνία ζηελ πξαγκαηηθόηεηα δελ έρεη δηαπξάμεη. Μέζα από ηε ζθελή απηή, παξνπζηάδεηαη ν ραξαθηήξαο ησλ εξώσλ ηνπ έξγνπ.

Το έπγο, πος ππωηογπάθηηκε από ηην Πηνελόπη Δέληα, έσει:

Διδακηικό σαπακηήπα.

Υπαινικηικό σαπακηήπα.

Η ζςγγπαθέαρ, με αθοπμή ηα πποβλήμαηα ηος ελληνικού κπάηοςρ και ηην ηαπείνωζη ηος 1897, αζκεί ένηονη κοινωνική κπιηική, μέζω ηηρ ζάηιπαρ και ηηρ λαϊκήρ θςμοζοθίαρ. Με ζκληπή αλλά καλοπποαίπεηη ζάηιπα, με πίκπα αλλά και με αιζιοδοξία, κπίνει ηην Ελλάδα, ηοςρ άπσονηερ και ηο λαό ηηρ.

Σιδεπάρ: Καινπξναίξεηνο, γελλαίνο θαη απνθαζηζηηθόο, αθνύ

βνεζάεη λα μεζεθσζνύλ νη ππήθννη ηνπ βαζηιείνπ ελάληηα ζηνλ

ζείν ηνπ βαζηιηά. Δίλαη, επίζεο, πνιύ αμηνπξεπήο, δηόηη αλ θαη

δηθάδεηαη άδηθα θαηαθέξεη λα παξακείλεη ςύρξαηκνο.

Φηωσομάνα: Αδεξθή ηνπ ζηδεξά, ζαξξαιέα θαη εμαηξεηηθά

δπλακηθή, ζα ιέγακε όηη απνηειεί πξόηππν αλεμάξηεηεο

γπλαίθαο.

Ππίγκηπαρ: Γίθαηνο θαη γελλαίνο, γιηηώλεη ηνλ ζηδεξά από ηελ

θαηαδίθε θαη πξσηνζηαηεί ζηνλ μεζεθσκό ησλ θαηνίθσλ γηα

ηελ ππεξάζπηζε ηνπ βαζηιείνπ.

Δικαζηήρ: Σθιεξόο θαη απηαξρηθόο, πξνζθνιιεκέλνο

πεξηζζόηεξν ζηελ εμνπζία παξά ζηελ δηθαηνζύλε.

Μαπία: Αλεςηά ηνπ ζηδεξά, βνεζάεη θαη απηή ζηνλ αγώλα.

Βαζιλιάρ: Οθλεξόο θαη επηπόιαηνο, αδηαθνξεί γηα ην ιαό

ηνπ. Δπίζεο, δελ έρεη ην ςπρηθό ζζέλνο γηα λα ππεξαζπηζηεί

ην βαζίιεηό ηνπ θαη αλαδεηά κνλίκσο ιύζε ζηελ

ππνρώξεζε θαη ηε θπγή.

Βαζίλιζζα: Τεκπέια, όρη ηδηαίηεξα έμππλε, δελ απνηειεί

ηελ θαιύηεξε επηξξνή γηα ην ζύδπγό ηεο.

Υπόλοιπα ππόζωπα (ηαβεπνιάπηρ, κοςμπάπορ ,Μισάληρ,

Σπύπορ ,Γιάννηρ, ππωηομάζηοπαρ, Φίλιππορ): Απινί

θαζεκεξηλνί άλζξσπνη, δεηινί, εηηνπαζείο θαη

παξαηεκέλνη, θνηηάδνπλ κόλν ην αηνκηθό ηνπο ζπκθέξνλ.

Σην έξγν παξνπζηάδνληαη δύν βαζηθέο ζρέζεηο αλάκεζα ζηνπο

ήξσεο:

Φησρνκάλα-ιαόο: Ο δπλακηζκόο θαη ε γελλαηόηεηα ηεο

θησρνκάλαο έξρνληαη ζε αληίζεζε κε ηε δεηιία θαη ηε

δπζπηζηία ησλ άιισλ ππεθόσλ

(πξσηνκάζηνξαο, ηαβεξληάξεο θ.η.ι.), όπσο κπνξνύκε λα

δηαθξίλνπκε θαη ζηε δίθε ηνπ ζηδεξά θαη θαηά ηελ πξνζπάζεηα

ζπζπείξσζεο ηνπ ιανύ.

Πξίγθηπαο-Βαζηιηάο: Ο πξίγθηπαο δηαθξίλεηαη γηα ην ζάξξνο

θαη ηελ νξκή ηνπ, ελώ ν βαζηιηάο είλαη εηηνπαζήο θαη

ζπκβηβάδεηαη εύθνια. Απηό νδεγεί ηνλ έλαλ λα πξνζπαζεί λα

πξάηηεη πάληα ην ζσζηό , θαη ηνλ άιινλ λα θαηαθεύγεη

ζπλέρεηα ζηελ εύθνιε ιύζε.

Σιδεπάρ: Απιόο θαζεκεξηλόο άλδξαο, κέζεο ειηθίαο.

Φηωσομάνα: Μεζήιηθε γπλαίθα, ζθιεξνηξάρειε θαη δπλαηή.

Ππίγκιπαρ: Όκνξθνο θαη λένο άλδξαο.

Δικαζηήρ: Γέξνο, κε απζηεξό, ζνβαξό θαη επηβιεηηθό ύθνο.

Μαπία: Σεκλό θαη απιό θνξίηζη.

Βαζιλιάρ: Άλδξαο κέζεο ειηθίαο, κε όςε μεπεζκέλνπ αξηζηνθξάηε.

Βαζίλιζζα: Κνκςή, θηλεηζάηε, απνπλέεη κία αξηζηνθξαηηθή αύξα.

Υπόλοιπα ππόζωπα

(ηαβεπνιάπηρ, κοςμπάπορ,

Μισάληρ, Σπύπορ, Γιάννηρ,

ππωηομάζηοπαρ, Φίλιππορ):

Απινί θαζεκεξηλνί άλζξσπνη

κέζεο ειηθίαο.

Τν έξγν παξνπζηάδεη ηξηώλ εηδώλ θνηλσληθέο ζρέζεηο:

Πνιηηηθέο ζρέζεηο: Τνλίδεηαη ε ζρέζε αλάκεζα ζην ιαό

θαη ην βαζηιηά θαη παξνπζηάδεηαη ε επζύλε ηνπ θαζελόο

γηα ηελ επεκεξία κηαο θνηλσλίαο.

Οηθνγελεηαθέο ζρέζεηο: Τέηνηεο είλαη νη ζρέζεηο ζηδεξά-

θησρνκάλαο (αδέξθηα), ζηδεξά-Μαξίαο (παηέξαο-θόξε)

θαη θησρνκάλαο-Μαξίαο (ζεία-αληςηά).

Φηιηθέο ζρέζεηο: Τέηνηεο είλαη νη ζρέζεηο πξίγθηπα-

Μαξίαο θαη πξίγθηπα-ζηδεξά, από ηε ζηηγκή πνπ ν

πξίγθηπαο πείζεηαη γηα ηελ αζσόηεηα ηνπ ζηδεξά θαη

θαηαζέηεη ππέξ ηνπ ζηε δίθε.

Ο ηόπνο ηεο ηζηνξίαο είλαη αόξηζηνο (παξακύζη-

ηα γεγνλόηα εθηπιίζζνληαη ζε κία θαληαζηηθή

πνιηηεία).

Ο ηζηνξηθόο ρξόλνο είλαη αόξηζηνο (παξακύζη),

ελώ ν ρξόλνο ηνπ αθεγεηή είλαη ην 1910 (όηαλ

γξάθηεθε ην έξγν από ηελ Πελειόπε Γέιηα) θαη

ην 1959 (όηαλ δηαζθεπάζηεθε από ηνλ Ιάθσβν

Κακπαλέιε).

Οη εθθξάζεηο (θηλήζεηο, ύθνο θ.η.ι.)

θαζνξίδνληαη από ην ζπγγξαθέα θαη είλαη πάληα

κέζα ζε παξελζέζεηο. Με ηηο εθθξάζεηο απηέο,

θαίλεηαη ν ραξαθηήξαο θαη ν ςπρηθόο θόζκνο ησλ

εξώσλ ή εμππεξεηείηαη ε δξάζε ηνπ έξγνπ.