Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων Δώρων

1Ενορία Αγίου Νικολάου Σιάτιστας

Η Εκκλησία μας καθόρισε Η Εκκλησία μας καθόρισε

όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές

της Μεγάλης Τεσσαρακοστής της Μεγάλης Τεσσαρακοστής

(καθώς και όποια ημέρα συμπέσει εορτή αγίου) (καθώς και όποια ημέρα συμπέσει εορτή αγίου)

να τελείται η Θεία Λειτουργία να τελείται η Θεία Λειτουργία

των των Προηγιασμένων Δώρων.Προηγιασμένων Δώρων.


Κατά τη Λειτουργία αυτή δεν τελείται Θυσία, δεν Κατά τη Λειτουργία αυτή δεν τελείται Θυσία, δεν γίνεται δηλαδή μεταβολή του άρτου γίνεται δηλαδή μεταβολή του άρτου

και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού. και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού.

Αλλά τι γίνεται; Αλλά τι γίνεται;

Τα Τίμια Δώρα, ο Άρτος και ο Οίνος, Τα Τίμια Δώρα, ο Άρτος και ο Οίνος,

είναι έτοιμα, έχουν προαγιασθεί και μεταβληθεί σε είναι έτοιμα, έχουν προαγιασθεί και μεταβληθεί σε Σώμα και Αίμα Χριστού, Σώμα και Αίμα Χριστού,

κατά την προηγηθείσα Θεία Λειτουργία κατά την προηγηθείσα Θεία Λειτουργία

της Κυριακής, (γιτης Κυριακής, (γι’ αυτό και λέγεται Λειτουργία των ’ αυτό και λέγεται Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων). Προηγιασμένων Δώρων).

Απλώς προσφέρονται Απλώς προσφέρονται

προς μετάληψη στους πιστούς. προς μετάληψη στους πιστούς. 3Ενορία Αγίου Νικολάου Σιάτιστας

Όταν βρισκόμαστε στη πένθιμη περίοδο της Όταν βρισκόμαστε στη πένθιμη περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, Μεγάλης Τεσσαρακοστής,

ο Ιερέας κατά τη Θεία Λειτουργία της Κυριακής, ο Ιερέας κατά τη Θεία Λειτουργία της Κυριακής, δεν θα κόψει ένα μόνο τεμάχιο (Αμνό) δεν θα κόψει ένα μόνο τεμάχιο (Αμνό)

από τη σφραγίδα του προσφόρου, από τη σφραγίδα του προσφόρου,

αλλά περισσότερα (συνήθως τρία), αλλά περισσότερα (συνήθως τρία),

ανάλογα με τον αριθμό των Λειτουργιών ανάλογα με τον αριθμό των Λειτουργιών

των Προηγιασμένων Δώρων των Προηγιασμένων Δώρων

που θα τελέσει μέσα στην εβδομάδα.που θα τελέσει μέσα στην εβδομάδα.


Τα τεμάχια αυτά δεν κόπτονται όλα από ένα πρόσφορο, Τα τεμάχια αυτά δεν κόπτονται όλα από ένα πρόσφορο,

αλλά ένα από κάθε πρόσφορο.αλλά ένα από κάθε πρόσφορο.


Στην αρχή της Προσκομιδής ο ιερουργός υψώνει Στην αρχή της Προσκομιδής ο ιερουργός υψώνει (σηκώνει ψηλά) τα πρόσφορα με την Αγία Λόγχη (σηκώνει ψηλά) τα πρόσφορα με την Αγία Λόγχη

μέχρι το μέτωπο και λέγει: «Ευλογητός ο Θεός ημών…»μέχρι το μέτωπο και λέγει: «Ευλογητός ο Θεός ημών…»


Στη συνέχεια σφραγίζει το πρώτο πρόσφορο Στη συνέχεια σφραγίζει το πρώτο πρόσφορο με την Αγία λόγχη σταυροειδώς, και λέγει τρεις φορές:με την Αγία λόγχη σταυροειδώς, και λέγει τρεις φορές:

«εις ανάμνησιν του Κυρίου και Θεού «εις ανάμνησιν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού», και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού»,


και με την Αγία λόγχη κόβει στις 4 πλευρές το κεντρικό και με την Αγία λόγχη κόβει στις 4 πλευρές το κεντρικό σημείο της προσφοράς, που έχει την σφραγίδα σημείο της προσφοράς, που έχει την σφραγίδα

με το όνομα ΙΣ ΧΣ (Ιησούς Χριστός) ΝΙ ΚΑ,με το όνομα ΙΣ ΧΣ (Ιησούς Χριστός) ΝΙ ΚΑ,


ανασηκώνει τον Αμνό,ανασηκώνει τον Αμνό,


και τον τοποθετεί επάνω στο ιερό Δισκάριο.και τον τοποθετεί επάνω στο ιερό Δισκάριο.


Αυτό το επαναλαμβάνει στο δεύτερο και στο τρίτο πρόσφορο, για να ανασηκώσει τον Αμνό

και να τον τοποθετήσει στο άγιο Δισκάριο.


Μετά τοποθετεί τη μερίδα της Θεοτόκου Μετά τοποθετεί τη μερίδα της Θεοτόκου

και των εννέα ταγμάτων.και των εννέα ταγμάτων.


Στη συνέχεια μνημονεύει τον επίσκοπο Στη συνέχεια μνημονεύει τον επίσκοπο

και τοποθετεί τη μερίδα του,και τοποθετεί τη μερίδα του,


μετά μνημονεύει τους ζώντες πιστούς,μετά μνημονεύει τους ζώντες πιστούς,


και τους κεκοιμημένους.και τους κεκοιμημένους.


Καλύπτει τα τίμια δώρα με τον αστερίσκο


και τοποθετεί το κάλυμμα του Αγίου Δισκαρίου


και το κάλυμμα του αγίου Ποτηρίου


και στο τέλος τον Αέρα.


Τα Τίμια Δώρα τώρα έχουν μεταφερθεί στην Αγία Τράπεζα. Τα Τίμια Δώρα τώρα έχουν μεταφερθεί στην Αγία Τράπεζα. Από τα τεμάχια αυτά, το ένα θα χρησιμοποιηθεί Από τα τεμάχια αυτά, το ένα θα χρησιμοποιηθεί

για τη θεία Μετάληψη της Κυριακής,για τη θεία Μετάληψη της Κυριακής,


τα άλλα δύο θα εμβαπτισθούν στο Άγιο Ποτήριο, τα άλλα δύο θα εμβαπτισθούν στο Άγιο Ποτήριο,

όπου υπάρχει το άγιο Αίμα του Κυρίου,όπου υπάρχει το άγιο Αίμα του Κυρίου,


και θα φυλαχθούν σε ειδικό κιβωτίδιο, το ιερό Αρτοφόριο, και θα φυλαχθούν σε ειδικό κιβωτίδιο, το ιερό Αρτοφόριο,

για τις Λειτουργίες των Προηγιασμένων Δώρων, για τις Λειτουργίες των Προηγιασμένων Δώρων,

που θα γίνουν εντός της εβδομάδας.που θα γίνουν εντός της εβδομάδας.


Ο Ιερέας εμβαπτίζει τον Αμνό στο Άγιο ΑίμαΟ Ιερέας εμβαπτίζει τον Αμνό στο Άγιο Αίμα


και τον τοποθετεί στο Άγιο Αρτοφόριο.


Μετά παίρνει τον δεύτερο Αμνό


τον εμβαπτίζει εντός του Αγίου Ποτηρίου


και τον τοποθετεί στο Άγιο Αρτοφόριο δίπλα από τον πρώτο.


Το Άγιο Αρτοφόριο με τους εμβαπτισμένους Αμνούς φυλάσσεται επάνω στην Αγία Τράπεζα

για τις Θείες Λειτουργίες της εβδομάδας.


Η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων Η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων

είναι συνυφασμένη είναι συνυφασμένη

με την ακολουθία του Εσπερινού, με την ακολουθία του Εσπερινού,

είναι δηλαδή εσπερινή. Αυτό έχει θεσπιστεί, είναι δηλαδή εσπερινή. Αυτό έχει θεσπιστεί,

διότι οι παλιοί Χριστιανοί κατά τις ημέρες διότι οι παλιοί Χριστιανοί κατά τις ημέρες

της Μεγάλης Τεσσαρακοστής της Μεγάλης Τεσσαρακοστής

παρέμειναν τελείως άσιτοι (νηστικοί) παρέμειναν τελείως άσιτοι (νηστικοί)

μέχρι των εσπερινών ωρών. μέχρι των εσπερινών ωρών.

Μπορούσαν λοιπόν να εκκλησιαστούν Μπορούσαν λοιπόν να εκκλησιαστούν

και να κοινωνήσουν κατά τις εσπερινές ώρες. και να κοινωνήσουν κατά τις εσπερινές ώρες. 33Ενορία Αγίου Νικολάου Σιάτιστας

Σήμερα η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων τελείται και κατά την εσπέρα,

συνηθέστερα όμως κατά τις πρωινές ώρες, προς διευκόλυνση των πιστών.

Η Λειτουργία αυτή δεν έχει τον πανηγυρικό και θριαμβευτικό τόνο

των άλλων Λειτουργιών, αλλά δεσπόζει σε αυτή

το πένθιμο και κατανυκτικό στοιχείο. 34Ενορία Αγίου Νικολάου Σιάτιστας

Μετά το «Ευλογημένη η Βασιλεία…», τον προοιμιακό Μετά το «Ευλογημένη η Βασιλεία…», τον προοιμιακό

και τα ειρηνικά κλείνεται η ωραία πύληκαι τα ειρηνικά κλείνεται η ωραία πύλη.


Κατά τόν χρόνο που αναγινώσκεται τό πρώτο κάθισμα τού Ψαλτηρίου, ο Ιερεύς κάμνει τρείς μετάνοιες

πρό τής Αγίας Τραπέζης, ανοίγει τό Αρτοφόριον, θυμιάζει τά τίμια Δώρα, απλώνει τό Αντιμήνσιον

θέτει τό Δισκάριον επάνω σ’ αυτό και μεταφέρει τον αμνό.


και τον αποθέτει επί του αγίου Δισκαρίου,


καλύπτει μέ τόν Αστερίσκον


τοποθετεί το κάλυμμα,


Στη συνέχεια απέρχεται εις τήν Πρόθεσιν,

ενώ προηγείται το θυμιατό,

και εναποθέτει εκεί τό Δισκάριον, που φέρει τόν Αμνόν.


Κατόπιν βάζει οίνο εις τό Αγιον Ποτήριον


καί ύδωρ


καί καλύπτει αυτό.


Μετά διά τού Αέρος καλύπτει αμφότερα τά σκεύη, Σε κάθε πράξη λέγει απλώς τό: "Δι Ευχών τών Αγίων

Πατέρων ημών, Κύριε Iησού Χριστέ ο Θεός, ελέησον καί σώσον ημάς. Αμήν"


Στη συνέχεια θυμιάζει την αγία Πρόθεση


και την αγία Τράπεζα.


Όταν ψάλλεται το Δοξαστικό, ανοίγονται τα βημόθυρα και η ωραία πύλη, και εξέρχονται από τη βόρεια πύλη ο Ιερεύς με θυμιατό, ενώ

προηγούνται οι λαμπαδούχοι και γίνεται η μικρά Είσοδος.


Εμπρός στην ωραία πύλη εκφωνεί ο Ιερεύς το «Σοφία. Ορθοί.» υψώνοντας το θυμιατό


και ο προεστώς ή ο αναγνώστης απαγγέλλει την επιλύχνιο ευχαριστία «Φως ιλαρόν…».


Εάν όμως είναι εορτή, καθώς και την Μεγάλη Εβδομάδα, τότε ο Ιερεύς εισοδεύει μετά του ιερού

Ευαγγελίου.


Ευρισκόμενος μπροστά από τον Σολέα εκφωνεί το «Σοφία. Ορθοί.» υψώνοντας το ιερό Ευαγγέλιο, και ενώ αναγινώσκεται η επιλύχνιος ευχαριστία εισέρχεται στο

Άγιο Βήμα.


Μετά την ανάγνωση του πρώτου αναγνώσματος, ο Ιερεύς κρατώντας λαμπάδα αναμμένη και το θυμιατό μαζί,

στέκεται μπροστά στην Αγία Τράπεζα και σφραγίζοντας διά της λαμπάδος σταυροειδώς, εκφωνεί: «Σοφία, Ορθοί».


Έπειτα εξέρχεται στο Σολέα και βλέποντας προς την εικόνα του Χριστού εκφωνεί: «Φώς Χριστού»


στρεφόμενος δε πρός τον λαόν εκφωνεί: «φαίνει πάσι».


Ο Ιερεύς, ευθύς μετά το τέλος του δευτέρου αναγνώσματος, ιστάμενος προ της αγίας Τραπέζης και θυμιάζοντας

ελαφρώς, ψάλλει σεμνά καί κατανυκτικά: «Κατευθυνθήτω η προσευχή μου, ως θυμίαμα ενώπιόν

σου, έπαρσις των χειρών μου, θυσία εσπερινή».


Ο Ιερεύς έρχεται σε κάθε μία από τις πλευρές της Αγίας Τραπέζης και θυμιάζει,

εκφωνώντας κάποιους στίχους,


Οι ψάλτες ψάλλουν το: «Κατευθυνθήτω η προσευχή μου..»


«Κατευθυνθήτω η προσευχή μου,

ως θυμίαμα ενωπιόν σου,

έπαρσις των χειρών μου, θυσία εσπερινή».


Μετά την Εκτενή, τις Ευχές των Κατηχουμένων και των πιστών ψάλλεται υπό

του χορού αργώς και κατανυκτικώς εις ήχον πλ. β‘, αντί του χερουβικού,

ο ύμνος «Νυν αι δυνάμεις των ουρανών…».

Ο Ιερεύς τον αναγινώσκει τρεις φορές μυστικώς

έμπροσθεν της αγίας Τραπέζης και προσκυνά τρεις φορές.


Μετά τη φράση «…εισπορεύεται ο Βασιλεύς της δόξης»

διακόπτεται ο ύμνος, και γίνεται η είσοδος

με απόλυτη σιγή.


Όλοι οι πιστοί γονατίζουν με ευλάβεια


και προσεύχονται νοερώς, λέγοντας το: «Δι’ ευχών των αγίων πατέρων ημών, Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών ελέησον ημάς.» .


Ο Ιερέας φέροντας τον Αέρα

επί της κεφαλής και κρατώντας με το δεξί χέρι

το Άγιο Δισκάριο πάνω από το κεφάλι του

και με το αριστερό το Άγιο Ποτήριο,


εισέρχεται στο Άγιο Βήμα, λέγοντας χαμηλοφώνως το: «Δι’ ευχών των αγίων πατέρων ημών,

Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών ελέησον ημάς.»


και τα αποθέτει επί της Αγίας Τραπέζης.


Ο χορός εξακολουθεί ψάλλει τον ύμνο που διακόπηκε: «Ιδού θυσία μυστική, τετελειωμένη, δορυφορείται,

πίστει και πόθω προσέλθωμεν, ίνα μέτοχοι ζωής αιωνίου γενώμεθα. Αλληλούϊα.»


Ο Ιερεύς, ενώ είναι κεκαλυμμένα τα θεία Δώρα, βάζει τα χέρια του κάτω από τον Αέρα,

πιάνει απλώς τον ζωοποιό Άρτο με ευλάβεια και φόβο πολύ,


και εκφωνεί:

«Πρόσχωμεν. Τα προηγιασμένα Άγια τοις Αγίοις».


Ενώ ψάλλεται το Κοινωνικό, ο Ιερεύς αποκαλύπτει τα Άγια,


και μετά προσοχής και ευλαβείας, μελίζοντας τον άγιο Άρτο, λέγει:και μετά προσοχής και ευλαβείας, μελίζοντας τον άγιο Άρτο, λέγει:«Μελίζεται και διαμερίζεται ο Αμνός του Θεού, ο μελιζόμενος «Μελίζεται και διαμερίζεται ο Αμνός του Θεού, ο μελιζόμενος

και μη διαιρούμενος, ο πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε και μη διαιρούμενος, ο πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανώμενος, αλλά τους μετέχοντας αγιάζων».δαπανώμενος, αλλά τους μετέχοντας αγιάζων».


Αφού μελίσει τον καθαγιασμένο Άρτο σε τέσσαρα Αφού μελίσει τον καθαγιασμένο Άρτο σε τέσσαρα

τεμάχια, τα εναποθέτει στο Άγιο Δισκάριοτεμάχια, τα εναποθέτει στο Άγιο Δισκάριο


σταυροειδώς, κατ’ αυτό τον τρόπο.


Στη συνέχεια ο Ιερεύς αφού λάβει την μερίδα του Αμνού, Στη συνέχεια ο Ιερεύς αφού λάβει την μερίδα του Αμνού, που έχει τους χαρακτήρες ΙΣ, που έχει τους χαρακτήρες ΙΣ,

κάνει με αυτήν σταυρό επάνω του Ποτηρίου λέγοντας: κάνει με αυτήν σταυρό επάνω του Ποτηρίου λέγοντας: «Πλήρωμα ποτηρίου πίστεως, Πνεύματος Αγίου. Αμήν»«Πλήρωμα ποτηρίου πίστεως, Πνεύματος Αγίου. Αμήν»

Μετά την βάζει μέσα στο άγιο Ποτήριο.Μετά την βάζει μέσα στο άγιο Ποτήριο.


Αμέσως μετά, χύνει στο άγιο Ποτήριο το Ζέον,Αμέσως μετά, χύνει στο άγιο Ποτήριο το Ζέον, όσο χρειάζεται, και λέγει: όσο χρειάζεται, και λέγει:

«Ζέσις πίστεως, πλήρης Πνεύματος Αγίου. Αμήν».«Ζέσις πίστεως, πλήρης Πνεύματος Αγίου. Αμήν».


Ο Ιερεύς αφού πλησιάσει στα Άγια μετά φόβου και Ο Ιερεύς αφού πλησιάσει στα Άγια μετά φόβου και τρόμου, λαμβάνει ένα μέρος εκ του αγίου Σώματος τρόμου, λαμβάνει ένα μέρος εκ του αγίου Σώματος (ΧΣ)(ΧΣ)

και λέγει: και λέγει: «Ιδού προσέρχομαι Χριστώ «Ιδού προσέρχομαι Χριστώ

τω αθανάτω βασιλεί και Θεώ ημών. τω αθανάτω βασιλεί και Θεώ ημών. Μεταδίδοταί μοι (...) τω αναξίω Πρεσβυτέρω, Μεταδίδοταί μοι (...) τω αναξίω Πρεσβυτέρω,

το Τίμιον και Πανάγιον Σώμα και Αίμα το Τίμιον και Πανάγιον Σώμα και Αίμα του Κυρίου και Θεού, του Κυρίου και Θεού,

και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, εις άφεσίν μου αμαρτιών, εις άφεσίν μου αμαρτιών,

και εις ζωήν αιώνιον. και εις ζωήν αιώνιον. Αμήν.»Αμήν.»


και έτσι μεταλαμβάνει του αγίου Σώματος και έτσι μεταλαμβάνει του αγίου Σώματος

με φόβο και κάθε ευλάβεια,με φόβο και κάθε ευλάβεια,


αμέσως μετά μεταλαμβάνει αμέσως μετά μεταλαμβάνει και από το Άγιο Ποτήριο το Τίμιο Αίμα, και από το Άγιο Ποτήριο το Τίμιο Αίμα,

με φόβο και κάθε ευλάβεια.με φόβο και κάθε ευλάβεια.


Έπειτα λαμβάνει το άγιο Δισκάριο Έπειτα λαμβάνει το άγιο Δισκάριο και με προσοχή βάζει τα τμήματα του Αγίου Σώματος και με προσοχή βάζει τα τμήματα του Αγίου Σώματος

μέσα στο Άγιο Ποτήριο. μέσα στο Άγιο Ποτήριο.


Στη συνέχεια λαμβάνει τη Μούσα, Στη συνέχεια λαμβάνει τη Μούσα, σπογγίζει το Αντιμήνσιο και μαζεύει σπογγίζει το Αντιμήνσιο και μαζεύει

τους μαργαρίτες που τυχόν έχουν πέσει,τους μαργαρίτες που τυχόν έχουν πέσει,


και τους ρίπτει εντός του Αγίου Ποτηρίου.


Κατόπιν ο Ιερέας κρατώντας το Άγιο Ποτήριο εκφωνεί: Κατόπιν ο Ιερέας κρατώντας το Άγιο Ποτήριο εκφωνεί: «Μετά φόβου Θεού, πίστεως καί αγάπης προσέλθετε.«Μετά φόβου Θεού, πίστεως καί αγάπης προσέλθετε.»


και γίνεται η μετάληψη των πιστών με Σώμα και Αίμα Χριστού,


όπως και κατά τη θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.


Όταν τελειώσει η μετάληψη των πιστών, ο Ιερέας Όταν τελειώσει η μετάληψη των πιστών, ο Ιερέας ευλογώντας τον λαόν, εκφωνεί μεγαλοφώνως:ευλογώντας τον λαόν, εκφωνεί μεγαλοφώνως:


«Ευλογητός ο Θεός ημών,«Ευλογητός ο Θεός ημών,


πάντοτε νυν και αεί πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.»,και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.»,


και απέρχεται στην αγία Πρόθεση και απέρχεται στην αγία Πρόθεση


καί αποθέτει εκεί τα Τίμια Δώρα.καί αποθέτει εκεί τα Τίμια Δώρα.


Μετά την απόλυση έρχεται στην αγία Πρόθεση, όπου συστέλλει - καταλύει τα Άγια,με πολλή προσοχή και ασφάλεια.


Αποπλύνει το Άγιο ποτήριο με κρασί και νερό


Και αποσπογγίζει το εσωτερικό του Ποτηρίου με το μάκτρο – κάλυμμα, ώστε να καθαριστεί καλά.


Μετά τοποθετεί εντός του Ποτηρίου τον σπόγγο,


Τα καλύμματα στο άγιο Δισκάριο και σκεπάζει το Άγιο Ποτήριο.


Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων Δώρων

Education