آینده نگاری رفتار گروه های تکفیری،آسیب شناسی رشد جریان...
TRANSCRIPT
مجموعه مقاالت جلد پنجم
عنوان مقاله:
گری در دورۀ معاصر: اسالِم سياسی و تمایز آن با سلفی
هاها و چالشها، فرصتزمينه
نویسنده:
دانش آموخته حوزه علميه قم و دانشجوی محمود فالح )
(دکتری علوم سياسی
چکیده:
ندارد
عنوان مقاله:
ابوحنيفهپندار و کردار امویان در آینه
نویسنده:
علی اکبر شریفی
چکیده:
تحليلهه در ه حاضههر، بهها روص توصيف در مقالههه
آنيم کههه ابعههاد گونههاگون نعههر و عملهه مواضهه پهه
را در رویاروی با امویان معرفی کنهيم « ابوحنيفه»
امهو را از در بعد نعهر ، ابوحنيفهه خالفهت سل هله
هتي خليفهه و داند و معاویهه )ن بنياد نامشروع می
خواند در بعد عمل گذار آن( را باغ و ناحق م پایه
گرفتهه تها ارادو و هها ضهدامو نيز از حمایت قيام
و بيان بيت پيامبر گرام اسالمنگرص مثبت و به اهل
فضایل ای خاندان و همچني رفتار نيکو ایشهان بها
امهام سهتيزانهعلویان، همگ در فهرسهت مواضه امو
حنفيان قرار گرفته است در پایان، با توجه به دیگر
ها شيع ابوحنيفه ها و گرایشها و عوامل، اندیشهعلت
در موضههوع امامههت و خالفههت بههه مثابههه دليههل اساسههی
گرایانههستيزانه و علو ب ش به کردارها امو انگيزه
ایشان بررس و تحليل شده است
معاویههه، ابوحنيفههه، امویههان، خالفههت، :هاکليههدوا ه
، علویان بيتاهل
عنوان مقاله:
و راهکارهای مقابله های تکفيریآسيب شناسی جریان
با آن، از منعر مقام مععم رهبری
نویسنده:
عليرضا دانشيار )دانشجوی دکتری مطالعاو انقالب
اسالمی از دانشگاه معارف اسالمی قم و پژوهشگر
المصطفی)مطالعاو سياسی و پژوهشگاه بي المللی
انقالب اسالمی( و دانش آموخته حوزه علميه قم(
چکیده:
های تکفيری از پژوهش حاضر، به آسيب شناسی جریان
منعر مقام مععم رهبری در سه عرصه: باورها، حوزه اخالق
کارهای برون رفت و رفتار، پرداخته است و به تناسب، راه
ز منعر رهبری مورد بررسی های تکفيری اهای جریاناز آسيب
های قرار گرفته است در سطح باورها و اعتقاداو، جریان
تکفيری، از توحيد و شرک و سایر مفاهيم دینی، درک ناقص
آميز و غيرعقالنی دارند در حوزه آسيب اخالقی، و بدعت
خبری و نوعی خباثت و بی« جهالت»ها، تری خصوصيت آنمهم
تقوایی و وری از حقيقت و بیدرونی است که منجر به د
سقوط در ورطه رذیلت و تباهی شده است در سطح رفتاری،
های تکفيری را تری ویژگی جریاندر جنبه فردی مهم
جویی، خشونت، ف ادانگيزی، ترور و در توان ستيزهمی
نهایت جنایت و خونریزی را نام برد و در جنبه رفتار
توان ایجاد کننده میتری ویژگی آنان را اجتماعی، مهم
تفرقه ميان م لمانان، نابود کننده تمدن و فرهنگ،
تقویت کننده دشمنان اسالم را نام برد
های کارهای برون رفت از مشکالو و آسيببه تناسب، راه
فرهنگی و سياسی -های تکفيری، در دو عرصه فکریجریان
فرهنگی برای -ارائه شده است در عرصه راهکارهای فکری
های تکفيری، امت اسالمی باید به تقویت قابله با جریانم
وگو و تقریب مذاهب اسالمی، تفاهم بر سر مشترکاو گفت
افکنی و نمودهای ميان شيعه و اهل سنت، پرهيز از اختالف
تشدید آن و بازگشت به قرآن و فهم دقيق رویکردهای
قرآنی در جلوگيری از تفرقه و اتحاد دنيای اسالم را
توان به تقویت نمود از جمله راهکارهای سياسی می اشاره
همگرایی و وحدو ميان م لمي و لزوم شناخت و طرد دشم
کار ها و با بهرا اشاره نمود که با شناخت نقاط آسيب
کارهای هم ازگرایانه و همگرایانه در دو زمينه ب ت راه
های تکفيری را در توان ریشه جریانفرهنگی و سياسی می
هان اسالم خشکاند ج
های تکفيری، باورها، کليد وا گان: آسيب شناسی، جریان
اخالق، رفتار، راهکارها
عنوان مقاله:
آسيب شناسی رشد جریان های تکفيری به عنوان یک
چالش عمده فراروی اسالم گرایی
نویسنده:
استادیار و عضو هيئت علمی گروه شهروز ابراهيمی )
(اصفهانعلوم سياسی دانشگاه
الملهل دانشجوی دکتری روابه بهي علی اصغر ستوده )
(دانشگاه گيالن
چکیده:
گرایی، فرایندی است که در طی چند قرن اخيهر اسالم
تری تحوالو در جهان اسالم تبدیل شده به یکی از محوری
از تهوان 7531و با وقوع انقالب اسالمی ایران در سها
ه دینهی نعام سياسیباالیی به منعور ارائه یک الگوی
در مقابل ليبرا دموکراسی غربی برخوردار شده اسهت
های عربهی( با شروع تحوالو اخير در خاورميانه )انقالب
ای فرصت به وجود آمد که نعام سياسی جمهوری اسهالمی
های اسهتبدادی ایران، آلترناتيو مناسبی به جای نعام
رشهد واب ته به غرب مطرح باشد؛ اما ایه فرصهت بها
-های منطقهههای تکفيری درمنطقه که از طرف قدروجریان
-ای مورد حمایت مادی و معنوی قرار مهیای و فرامنطقه
گيرند، با چالش مواجه شده است درهمي راسهتا ایه
های پهيش رو شناسی چالشپژوهش محور کار خویش را آسيب
هها و ارائه راهکارهایی برای مقابله بها ایه چهالش
است سوا محوری ای مقاله ای است کهه: قرار داده
ای بهر های تکفيری چه تهاثير بازدارنهدهگ ترص جریان
گرایی در منطقه و جهان اسالم خواههد داشهت رشد اسالم
-های تکفيری از دو بعد اساسی فرآینِد اسهالمرشد جریان
قطبی سهازی 7گرایی را با چالش مواجه خواهد نمود:
کهاهش 2قابهل شهيعه و سهنی؛ جوام اسالمی براساس ت
گرایی به عنوان یک آلترناتيو در مقابهل جذابيت اسالم
ليبرا دموکراسی، متهاثر از رفتارههای متحجرانهه و
تکفيهری روص تحقيهق در ایه هههای سلفیخش گهروه
هها مقاله، توصهيفی ه تحليلهی و روص گهردآوری داده
بهه ای و اینترنی است ایه پهژوهش مناب کتاب خانه
های تکفيهری فهراروی اسهالم های جریانمنعور رف چالش
گرایی، راهکارههایی ارائهه نمهوده کهه در قالهب دو
راهکار قابل بررسی اسهت: یکهی دیملماسهی ارتباطهاوِ
هها و کشهورهای اسهالمی و دیگهری گ ترده ميهان گهروه
های تکفيری مقابله قاطعانه نعامی با گ ترص جریان
ای، ههای منطقههای تکفيری، قهدروهجریان :کليدوا گان
های جهانی، انقالب اسالمی، اسالم سياسی قدرو
عنوان مقاله:
های تکفيرینگاری رفتار گروهآینده
نویسنده:
مصطفی ح ينی گلکار
چکیده:
های تکفيری همواره مورد طرد اکثریت جامعه جریان
های ظهور و افولشان، نياز بهاند، اما چرخهاسالمی بوده
ب شی به جامعه، برای تالص م تمر علمای اسالم جهت آگاهی
کند؛ در ای زد میها در هر دوره را، گوصمقابله با آن
ها آبش وری نعری باره نباید از نعر دور داشت که تکفيری
-دارند که کانون اصلی بروزاو دیروز، امروز و فردای آن
فيری هاست، از ای رو دغدغه اصلی، مقابله با تفکر تک
خواهد بود
پژوهی به عنوان دانش اقدام از سوی دیگر، آینده
-اجتماعی، علمی م تقل است، اما به مثابه فعاليتی ميان
ای، در جایگاه معرفت مضاف و ای و حتی فرارشتهرشته
مند تواند ابزاری قدروکاربردی با همراهی علوم دیگر، می
علوم ان انی برای تحليل و دادن راهکارهایی برای م ائل
و اجتماعی باشد
به –در ای مقاله تالص شده است تا از روص سناریو
به منعور –پژوهی عنوان یکی از ابزارهای مهم آینده
تحليل م ئله تفکر تکفيری و اقدام مقابل آن، سود ج ت
های تکفيری نشان از آن دارد که عدم تحليل م ئله جریان
شيوع اندیشه تکفيری و های اصلی پيش روی ما، قطعيت
با –دو مؤلفه هاست و به تعبيری، ای ای آنبازتاب رسانه
گانه توانند ضم ترسيم فضای چهارمی –فرض استقال
های گوناگون مقابله جهان اسالم سناریوهای م ئله، حالت
های تکفيری را مش ص سازند با جریان
يش روی جا با توصيف ابهاماو موجود پها در ای سناریو
گيران و اهل معرفت و سياست در مواجهه با تصميم
ها، ضم ترسيم فضای های تکفيری و آینده آنجریان
احتماالو بدیل م ئله، راهکارهایی برای مقابله با
دهند ها پيشنهاد میاقداماو تکفيری
مهمتری نکته آن است که ای سناریوها با کارب ت
نيز به مدد تصویر کالنی رواب منطقی ميان اجزای خود و
دهند، قدرو اقناعی باالیی برای ایجاد که از موضوع می
دلی ميان فرق اسالمی و علما جهت اقدام عليه وفاق و هم
دهند های تکفيری، به دست میجریان
وا گان کليدی
آینده پژوهی، تفکر تکفيری، سناریو، توافق فرق اسالمی
)وحدو(، رسانه و اقدام اجتماعی
عنوان مقاله:
بدعت و سنت از دیدگاه فرق اسالم و جریان ها
تكفير
نویسنده:
كارشناس ارشد فقه و مبان حقوق فریده اصغری )
اسالم ، دانش آموخته جامعة الزهرا)س((
چکیده:
محافل در همواره که است ایوا ه دو بدعت، و سنت
درباره م لمان دانشمندان و بوده مطرح دینی و علمی
ظهور با اندکرده نعرتباد و بحث آن مصادیق و معنا
و معناها هاوا ه ای هجری، دوازدهم قرن در وهابيت
ب ته،چشم صورو به هاتکفيری کردند پيدا جدیدی مصادیق
سابقه اسالم تاریخ او دهه چند در که را چيزی هر
دليل به را م لمانان و کرده اعالم «بدعت» است، نداشته
.اندخوانده کافر و گذاربدعت هاآن انجام
که است سؤا ای پاسخ یافت پی در نوشتار ای ( سؤا
است بدعت نداشته، سابقه اسالم صدر در که چيزی هر آیا
سنت و کریم قرآن در که هاییمعيار به توجه با( رضيهف
نوظهور، عمل انجام اگر است، آمده م لمانان قبو مورد
فحوا یا و عموم اطالق، در داخل و نباشد شریعت در تصرف
.بود ن واهد اصطالح بدعت دیگر باشد، شرع دليل
تکفير از جلوگيری منعور به هاتکفيری ادله ابطا ( هدف
ميان یکدلی و اتحاد ایجاد بدعت؛ بهانه به م لمانان
کشورهای سراسر در آرامش و امنيت برقراری م لمانان،
.است بشری و اسالمی جامعه امروز ضرورو اسالمی،
آیاو به مراجعه با بزرگی هدف چني به یابیدست( روص
اسالمی هایگروه تمام قبو مورد و صحيح سنت و کریم قرآن
.است دسترسی قابل اعصار تمام در م لمانان سيره و
حتی که صحيحی سنت و کریم قرآن آیاو اساس بر( یافته
سيره همچني و ه تند آن پذیرص به مجبور نيز هاوهابی
بدعت جدیدی، و نو چيز هر اعصار، تمام در م لمانان
.ني ت
تكفير وهابيت گذار،بدعت سنت، بدعت،: وا گان كليد
عنوان مقاله:
هللا دهلوی با تأکيد بر م ئله ولیهای شاهبررسی اندیشه
تکفير
نویسنده:
احمدرضا باوقار ععيمی
چکیده:
قاره در بي رهبران فکری شبه« هللا دهلویولیشاه»
و معتد ش صی دهلوی، هللاولیشاه ای دارد جایگاه ویژه
اقوا و منقو و صحيح روایاو بي و بود روميانه
محدثان و فقها آرای و اقوا همچني و معقو درست
جمهور که گزیدبرمی را آرایی و اقوا و کردمی جم
اختالفی، موارددر و پذیرفتندرا می علما آنها
مورد وجود وی در کردمی انت اب را رأی تری صحيح
داد و بر م ئله وحدو اختالف بي م لمانان هشدار می
ميان م لمانان ناشی از تأکيد داشت مقوله تکفير در
های عدم توجه به م ئله وحدو و به محاق رفت سفارص
کوشيم است در ای مقاله میمؤکد دی در ای باره
هللا دهلوی، با ولیهای شاهضم اشاره به ب شی از اندیشه
نگاهی ویژه، م ئله تکفير را نيز بررسی کنيم
هللا دهلوی، تکفير، وحدو، ولی: شاههاکليدوا ه
م لمانان
عنوان مقاله:
تروری م و حقوق بشردوستانه ،ترور
نویسنده:
پژوه دوره دکتری حقوق انشدمهزاد صفاری نيا )
(الملل عمومی پردیس البرز دانشگاه تهرانبي
چکیده:
با بي تم قرن دوم نيمة در كه الملل بي جامعه
ا مجموعه پذیرص با بود، شده مواجه تروری م پدیده
و تروری ت اعما خاص انواع مربوط به معاهداو از
به داد نشان واكنش آن در برابر ها،دولت تعهد
در كه به تروری م راج گذار قانون دیگر، عبارو
غيرنعاميان بر تأثيرگذار اعما شامل تنها آغاز،
تروری ت اعما بعض تا یافت گ ترص تدریج به بود
گيرد بر در نيز را نعام تأسي او و كاركنان عليه
بي موجود پویای بررس کوشيم بامی مقاله در ای
های خأل الملل ،بي حقوق بشر دوستانة و هاگذار قانون
موجود در جنگ با تروری م را تبيي کنيم
ها: ترور، تروری م، م اصماو م لحانه داخلهی وا کليد
المللی، حقوق بشردوستانه و بي
عنوان مقاله:
های تکفيریتقليد از دیدگاه سلفی
نویسنده:
پژوهشگر موس ه تحقيقاتی داراالعالم ح ي توانا )
کارشناس ارشد مذاهب اسالمی(لمدرسه اهل البيت )ع( و
چکیده:
مذهب امام از خاص تقليد به قائل اربعه مذاهب همه
و بقيه حنبل احمد از گاههيچ هاه تند، لذا حنفی خود
ها فق از شافعی نيز و کنندائمه اربعه تقليد نمی
ها تنها و مجتهدی آن کنندمی تقليدمحمدب ادریس شافعی
وهابيون و اما کنندمیدر مذهب امام خود اجتهاد
را و تقليد اندبرنتافته را اعتقاد ای های تکفيریسلفی
شده فعلی زمان در حتی اجتهاد به قائل و کرده انکار
درصورو م لمانان همه بر را اجتهاد تيميه،اب اند
غير فروع و اصو در را سنت اهل مذاهب او داند میواجب توان
و اشعری اقوا غير را سلف مذهب و پندارد می صالح سلف از
تعابير با او ریفيکت مقلدی ِ و وی .کندمی معرفی ماتریدی
اند کرده اعتراض اربعه مذاهب از سنت اهل تقليد به تندی
و معتقدان به آن را خارج از و حتی آنرا شرک پنداشته
اند نوی نده در ای مقاله دیدگاه سلفيان اسالم دان ته
تکفيری را دربارة تقليد مذاهب اربعه را به سه گروه
تق يم کرده است: دیدگاه مبتنی بر شرک، دیدگاه مبتنی
ها را بر بدعت و دیدگاه مبتنی بر حرمت سمس ادله آن
نقد کرده است و در نهایت، ادله جواز تقليد را بيان
کرده است؛ یعنی: آیاو قرآن، سيره عقالیی، سيرة م لمي ،
اجماع و ع روحرج در مقابِل ای تفکِر سلفيان تکفيری،
های سلفی مانند دیوبندیه به شدو به ای برخی گرایش
هایی اند؛ که نمونهاعتقاد تکفيری در جهان اسالم تاخته
شود نگارنده در انتها از آن در ای مقاله بيان می
کالمی از الفوزان وهابی را نقل و نقد کرده است
های تکفيری، تقليد، اجتهاد، مذاهب کليدی: سلفی وا گان
اربعه، وهابيت
عنوان مقاله:
تکفير از دیدگاه سيد قطب
نویسنده:
داراالعالم پژوهشگر موس ه تحقيقاتی نژاد فاطمی
لمدرسه اهل البيت )ع(
چکیده:
م لمانان، از م ائل بغرنج تکفير در ميان پدیده
جهان اسالم است که با وجود روایاو فراوانی که در باب
هایی که برخی از علما نفی تکفير وارد شده است و کتاب
اند، امروزه ای پدیده به اوج خود و روش فکران نگاشته
، یکی از «سيد قطب» افکار ميان، ای رسيده است در
کند از رهبران جهادی افراطی، نقش کليدی را ایفا می
ای رو در ای مقاله به بررسی مبانی افکار سيد قطب در
باب تکفير م لمانان پرداخته شده است، و ای نتيجه
حاصل شده که گرچه وی حکم به تکفير ب ياری از م لمانان
واهد ارائه شده، ای تکفير، مطلق کرده است، ولی طبق ش
باشد، نه تکفير معي که احکام فقهیِ تکفير بر آن بار می
شود بنابرای ، تمام کلماو سيد قطب در باب تکفير،
قابل تأویل است
سيد قطب؛ تکفير م لمانان؛ حاکميت :گانکليدوا ه
خداوند؛ جاهليت م لمانان
عنوان مقاله:
نقض حقوق زنانهای تکفيری و جریان
نویسنده:
خانم کوه تانی
چکیده:
طرح موضوع
های آن از دیرباز ها و بای تهم ئله زنان و کاستی
جوام م تلف مورد توجه اندیشمندان بوده است، و در
ها و آرای اجتماعی، در ای از اندیشهميزان قابل مالحعه
های م تلف بههای زنان در حوزهزمينه م ائل و محدودیت
رشته تحریر درآمده است زنان در طو اعصار، قربانی
اند وسيلۀ مردان قرار گرفتهآميز، بهانواع اعما خشونت
ها های متعددی برای مقابله با ای خشونتو همواره جنبش
و تبعيضاو جن يتی در جریان بوده است دامنه ای اعما
به زمان صلح و جنگ گ ترص یافته است و متاسفانه در
زمان جنگ و درگيری شاهد افزایش چشمگير آنها عليه زنان
ه تيم
های ای نوشتار رابطه ميان بنيادگرایی، جریاندر
تکفيری و استفاده ابزاری از زنان بررسی شده است
بررسی ای موضوع که بنيادگرایی دربارۀ زنان چه
ها دارد و چگونه گوید، چه تاثيری بر سرنوشت آنمی
های ایدئولو یک های بنيادگرا، زنان را قربانی کنشجریان
های ابزاری از دهند اشکا گوناگون استفادهخود قرار می
توان ها را تحت چند عنوان میوسيلۀ ای گروهزنان به
بررسی کرد یک حالت به عضویت در آوردن ای زنان در
ها به عنوان عاملي فعا اقداماو گروه و استفاده از آن
طلبانه است دیگری اعما روری تی و عملياو شهادوت
ها بر زنان م لمان و غيرم لمان تحت انواع محدودیت
ها از کردن آنباشد، که عمدتًا با محرومقلمرو خود می
حقوق ان انی و اجتماعی، مانند: حق تحصيل و اشتغا و
کلی من از حضور در عرصه اجتماع نمود پيدا طوربه
کشی توان به اشکا گوناگون بهرهنهایت، میکند در می
جن ی از زنان که به شکل ازدواج اجباری، تجاوز جن ی و
گيرد، اشاره کرد ها صورو میدادن خدماو جن ی به جهادی
توان گفت که هر روزه زنان به اشکا کلی میطوربه
گوناگون آماج ابعاد گوناگون و جدیدی از اعما خشونت
چنان گيرند و ای رویه همها قرار میجریانوسيلۀ ای به
ادامه دارد
گرا در مواجه با های بنيادان انی جریانرفتارهای غير
زنان، بر چند فرض گوناگون استوار است
ها زنان را نيروی مولد و از سویی پيروان ای جریان
رو دليلی برای ای دانند و از مؤثر در چرخه اقتصادی نمی
ها و یا ادامه های فردی و اجتماعی آناناییتوسعه تو
اساس ای یابند برتحصيل و حق برخورداری از آموزص نمی
اندیشه، وظيفه اساسی و اصلی زن اطاعت کامل از هم ر و
فراهم کردن رضایت او و فرزندآوری و پرورص فرزندان
از سوی دیگر، ب ياری از رهبران و پيروان ای است
-دانند و ازرا عاملي فتنه و ف اد می ها، زنانجریان
ها برای جلوگيری از حضور رو با اعما انواع محدودیتای
ها بر ای است که های اجتماعی، تالص آنآنان در محي
مان از گ ترص ف اد و فحشا شوند و به فرامي اسالم بنا
طریق یک جامعه به تعبير خودشان عمل کرده باشند و بدی
حالی است که گذاری کنند ای دراسالمی را بنيانصد درصد
ای از در سوی دیگر به جای نگاه منفعل به زنان، عده
ها معتقدند زنان با مشارکت در ای نوع رهبران ای گروه
ها و چه به ها چه به شکل خدماو جن ی به جهادیفعاليت
ها، به سعادو شکل مشارکت فعا در عملياو ای گروه
دست خواهند یافت اخروی
-های ای در ای مقاله ابتدا به شرح م تصری از نمونه
های بنيادگرا در نقض حقوق زنان گونه اقداماو گروه
المللی و تحليل ای پردازیم، سمس به بررسی اسناد بي می
-الملل حقوق بشر از منعر حقوق بي م ئله در نعام بي
نقش مراج خواهيم پرداخت و در نهایت الملل کيفری
المللی و اقداماتشان برای مقابله با ای اعما را بي
بررسی خواهيم کرد
ها، زنان، تکفيری گرایی، تروری م،کليدی: بنيادوا گان
الملل، نقض حقوق زنان، خشونت جن ی حقوق بي
عنوان مقاله:
های مقابله های تکفيری فعا در پاک تان و راهجریان
با آنان
نویسنده:
دانش آموخته حوزه علميه و سيد توقير عباس کاظمی )
پژوهشگر جامعه المصطفی العالميه(
چکیده:
در کشوری نوظهور در قرن بي تم است که پاک تان
ميالدی از هندوستان استقال یافت و یک سرزمي 7491سا
تفکر افراطی و تندروی سلفی و تکفيری م تقل اسالمی شد
کافر ، مذاهب اسالمی م الف عقيدة خود رامه هپيروان که
قلمداد کرده و دربرابر آنان مرتکب فعاليت های خشنی می
-بعضی از دولت وسيلةميالدی به 17در اواخر دهه شوند،
و سمس به ای کشور راه یافتمردان گذشتة پاک تانی
توسعه پيدا کرد
او هاىمصادف با سا ميالدی، 7497ای جریان در سا
یافته به صورو تشکيالو و سازمان انقالب اسالمى ایران،
، که در ای دوران اولي سازمان فعاليتش را آغاز کرد
به وجود آمد مدتی پس « سماه صحابه»تکفيری با عنوان
تشكيل ، «گویهلشکر جن»از آن، گروه دیگری با عنوان
ميالدی گروه تکفيری دیگری 6772یافت سمس در سا
وجود آمد ای سه به« تحریک طالبان پاک تان»باعنوان
گروه تکفيری تاکنون نيز در پاک تان تحت عنوان جهاد،
م لمانان کهتری جنایاو می شوند، به طوریمرتکب زشت
ای کشور اعم از شيعه و سّنی از ای جریان های شوم
رنج می برند
ا در پاک تان اهداف گوناگونی را جریان تکفيری فع
دنبا می کند که از ای ميان می توان به تحميل اندیشه
های تکفيری به جامعه، جلوگيری از انتقا فرهنگ شيعه
های بعدی، جلوگيری از رشد تشي سياسی، مقابله به ن ل
با نفوذ ایران در ميان شيعيان، و تالص برای تضعيف
کرد شيعيان در جامعه، اشاره
کارنامة جریان های تکفيری در پاک تان فهرستی طوالنی
گ ترص اندیشه های تکفيری، ترور دارد كه تالص برا
اندیشمندان برج تة شيعی، کشتار با انفجار بمب ها و
باشد های انتحاری، از جملة آن میحمله
با توجه به وضعيت سياسی و اجتماعی مردم پاک تان، برای
-ان های تکفيری فعا در ای کشور، راهمقابله با جری
ها را می توان کارهای کاربردی متعددی وجود دارد که آن
به چند دسته تق يم کرد:
کارها برای دولت پاک تان: داشت ارادة قوی الف( راه
دادن به فعاليت های تکفيری، برکناری سياسی برای پایان
تدریس در افراد دارای نعریاو تکفيری از مناصب دولتی و
ها و نعارو دقيق بر رسانه ها دانشگاه
کارهای کاربردی برای عموم م لمانان پاک تان: ب( راه
آگاهی کامل از اصو و مبانی اسالم و تعهد عملی ن بت به
ها، آن، شناخت جریان های تکفيری و نقشه های آن
شناساندن جریان های تکفيری و اهداف سوء آنان
بردی برای شيعيان پاک تان: نشر کارهای کارج( راه
های اصيل تشي در سطح کشور، تدابير اعتقاداو و آموزه
پردازی ها دربارة تشي ، مبارزه قاط در برابر نشر دروغ
های های فرهنگی و تبليغی جریانبه مثل با فعاليت
تکفيری، حضور فّعا در سياست و ساختار حکومتی و تالص
اسالمی برای وحدو و ان جام
پاک تان، جریان های تکفيری، شيعه، اهل :کليد وا ه ها
سنت
عنوان مقاله:
در تکفير و کشتار م لمانان« القاعده»مبانی کالمی
نویسنده:
سطح چهار جامعه المصطفی و محمدطاهر رفيعی
کارشناسی ارشد دی شناسی موس ه آموزشی و پژوهشی امام
خمينی
چکیده:
گيری چنهد دههه اخيهر، شهاهد شهکلجهان اسهالم در
های بزرگ و کوچک اسالمی با رویکردهای گونهاگون جریان
بوده است، تا جایی کهه برخهی از آنهان بها رویکهرد
سهویی را اکثهر همکوشند حدفکرانه، میاعتدالی و روش
ميان کشورهای اسالمی با سایر کشهورهای جههان ایجهاد
هتند کهه ههایی نيهز هکنند، امها در مقابهل، جریان
برابههر جامعههه جهههانی گونههه انعطههافی را در هيچ
ها و پذیرند و تنها بر ضرورو پياده شهدن برنامههنمی
قواني اسالمی، آن هم با تف ير خاص خودشهان، تأکيهد
بهه طهور « القاعهده»به طور عام، و « سلفيه»دارند
خاص، نمایندگی اصلی طيف دوم را به عهده دارند بهه
خت مبانی کالمی القاعده در پهی بهردن خاطر اهميت شنا
های آن، نوشهتار کنهونی درصهدد به ماهيت دینی خشونت
است ای موضوع مهم را بررسی کند
الدن، عبهدهللا عهزام، مبهانی القاعده، به :هاکليدوا ه
کالمی، تکفير
عنوان مقاله:
ام تعهاليم وحهی و دفه عهمعناشناسی عبهادو در ن
م لمي اتهام کفر و شرک از
نویسنده:
حجت االسالم دکتر فتح هللا نجارزادگان
پهردیس )دکتری علوم و قرآن و حدیث، استاد تمام
فارابی دانشگاه تهران
چکیده:
برخی فتوا به شرک عبادی و خروج م لمي از حهوزه
طلبی آنهان نهزد استغاثه، توسل و شفاعتدی به دليل
ای نيرومنهد بهرای کنند و با ای فتوا بهانهقبور می
آورند تا حکم بهه ارتهداد و قتهل تکفيریان فراهم می
م لمي دهند پرسش اساس در ای جا ایه اسهت چهرا
امور یاد شده موجب شرک عبادی است برا پاسخ بایهد
عبادو اصطالح را شناخت
های مف هران فهریقي اله ضهم ارائهه دیهدگاهای مق
هها پرداختهه و ایه به ارزیهابی آن« عبادو»درباره
حهس »وا ه را با توجه به شهواهد عقلهی و نقلهی بهه
معنهها کههرده اسههت « انقيههاد و خضههوع در پيشههگاه ربّ
سان چون عبادو، دائرمدار مهرگ و زنهدگی شهفي بدی
خاضه ، ههيچ ني ت بلکه دائرمدار ربوبّيت اوست اگههر
شأنی از شئون ربوبی را به طور م تقل برای ک هی کهه
طلبهد، قائهل به او التجها بهرده و از او شهفاعت می
نباشد هرگز کار او عبادو ني ت هرچند شفي مرده ه و
جان ه باشد و اگر به او شهأنی بر فرض همانند سنگ بی
ه هر چنهد از ربوبّيت ب شد کمتری خضوع در برابر او
نده باشد ه شرک عبهادی اسهت امها چهون هرگهز شفي ز
م لمي برای اهل قبور، شهأن ربهوبی قائهل ني هتند،
توان آنان را مشرک پنداشت نمی
وا گان: عبادو، رّب، شرک عبادی، توسل، استغاثه، کليد
تکفيریان
عنوان مقاله:
ميان نفاق و تکفير هواکاوی رابط
نویسنده:
رحيم نوبهار
ه ت علمی دانشکده حقوقئحوزوی و عضو هيگر پژوهش)
(دانشگاه شهيد بهشتی
چکیده:
ای مقاله با توجه به ای واقعيهت کهه تکفيهر و
هميشه یا اغلب به نوعی نفاق و دو ،نابردباری مذهبی
زنههد، از رویههی در بعههد ش صههی و اجتمههاعی دامهه مههی
نفاق در مناب دینهی بهه طریهق هبودن پدید نکوهيده
گيرد کهه تکفيهر و نابردبهاری دینهی و می اّنی نتيجه
مقالهه، بها تمرکهز بهر است ، ب يار نکوهيده مذهبی
دههد کهه وجوه فرهنگی و فکری رویکرد تکفيری نشان می
حوزه ایمان و حتهی معرفهت و تکفير چگونه به نفاق در
انجامد و اخالق را از یک سو و شهکوفایی سلوک علمی می
سهازد مقالهه، باه میمعرفت دینی را از سویی دیگر ت
های تکفيری بر عنصر عمهل و آميز اندیشهتأکيد مبالغه
ههای بهاطنی و معنهوی دیه را نقش آن در نفهی جنبهه
هههایی بههرای شههود و در پایههان، رهيافههتیههادآور مههی
های منفی پدیده تکفير پيشنهاد رویارویی با ای جنبه
دهد می
کليدوا گان: تکفير، نفاق، بدعت، ظاهرگرایی