គិតជាសកល...
TRANSCRIPT
គិតជាសកល ទទួលបានភាពរងុររឿងកនងុតំបន់ សហគមន៍រសដឋកិច្ចអាស៊ា នឆ្ន ំ២០១៥
បទបង្ហា ញរោយ
ឯកឧតតម ស៊ានុ ចាន់ថុល
រទសរដឋមន្រនតី រដឋមន្រនតីរកសងួពាណិជ្ជកមម
រដឋមន្រនតីរសដឋកចិ្ចអាស៊ា នសរាប់កមពជុា និងជាតណំាងជាតសិហគមនរ៍សដឋកចិ្ចអាស៊ា ន
រាជ្ធានីភនំរពញ. ថ្ថៃទី១២ ខែមិថុនា ឆ្ន ២ំ០១៤
THINKING GLOBALLY, PROSPERING REGIONALLY
ASEAN Economic Community 2015
https://www.facebook.com/moc.gov.kh
ាតិកា
I រតើរយើងឈររៅទីណា? II សរជាគនលឹឹះ សតពីីសហគមន៍រសដឋកិច្ចអាស៊ា ន (AEC) III រតើរយើងនឹងរធវើអវីរទៀតរៅររកាយឆ្ន ំ២០១៥?
https://www.facebook.com/moc.gov.kh 1
ទិននន័យរសដឋកិច្ចសខំាន់ៗ អាស៊ា ន
១៩៩០ ២០០០ ២០១២ GDP សរបុ (ពាន់លានដុលាល ) ៣៣៤,១ ៦០៦,៤ ២.៣១១,៣
GDP សរបុជាមធយមសមនុសសម្នន ក់ៗ (ដុលាល ) ៧៦០,៩ ១.១៧២,៤ ៣.៧៤៨,៤
ពាណិជជកមមសរបុ (ពាន់លានដុលាល ) ៣០៦,៤ ៧៥៩,១ ២.៤៧៦,៤
ពាណិជជកមមកនុងរងវង់អាស៊ា ន (ពាន់លានដុលាល ) ១៤៤,១ ១៦៦,៨ ៦០២,០
លំហូរ FDI (ពាន់លានដុលាល ) ១២,៨ ២១,៨ ១១០,៣
លំហូរ FDI (% នន FDI ពិភពលលាកចូលអាស៊ា ន) ៦,២ ១,៦ ៨,២
ចំនួនរបជាជន (លាននាក់) ៣១៧,២ ៥១៧,៣ ៦១៧,២
អរារកីរក (% ននការរស់លៅលរកាម ១,២៥ ដុលាល កនុង១នថៃ) ៤៥ ៣៣ ១៥,៣
អរាសល ប់របស់កុម្នរ (កនុង ១.០០០ កំលណើ ត) ២៧,៣ ៣៥,៩ ២២,៤
2 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
ទិននន័យរសដឋកិច្ចសខំាន់ៗ របសក់មពុជា
2 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
២០០០ ២០១២ ២០១៣ GDP សរបុ (លានដុលាល ) ៣.៦៤៩
១៤.០៣៨ ១៦.៧៨១
GDP សរបុជាមធយមសរម្នប់មនុសសម្នន ក់ៗ (ដុលាល ) ២៩៥
៩៧១ ១.០០៦
ពាណិជជកមមសរបុ (លានដុលាល )
២.៧៧២ ១៤.៤៤២ ១៦.៧៨១
លំហូរ FDI (លានដុលាល )
២១៨ ២.២៨៣3 ៤.៤៨៣
ចំនួនរបជាជន (លាននាក់)
១៣ ១៤,៩ ១៥,២
អរារកីរក (% ននការរស់លៅលរកាម ១,២៥ ដុលាល កនុង១នថៃ) ៣៧
១៨,៩ ១៧,៩
អរាសល ប់របស់កុម្នរ (កនុង ១.០០០ កំលណើ ត)
៨០ ៣៣,៩
បចចុបបននលនេះគឺជាលពលលវលារបស់អាស៊ា ន។ សិថតលៅចំលបេះដូងននរលបៀងអភិវឌ្ឍន៍ជួរមុខរបស់ពិភពលលាក អាស៊ា នបានរបុងលរបៀបជាលរសច លដើមបី “ចាប់យកនូវឳកាសលដើមបអីភិវឌ្ឍ”
ជាមួយនឹងទីផារមួយ ដដលម្ននអតិថិជនជាង៦០០ លាននាក់ និង
ផលិតផលកនុងរសុកសរបុជិត ៣ ពាន់ពាន់លានដុលាល (US$3 trillion) អាស៊ា នកំពុងដតផតល់នូវអនាគតមួយដ៏រងុលរឿងនិងសថរិភាព។ សហគមន៍លសដឋកិចចអាស៊ា ន (AEC) គឺជាមូលដ្ឋឋ នរគឹេះមួយលៅកនុងចំលោមមូលដ្ឋឋ នរគឹេះនានាននអនាគតលនាេះ។
កិចចរពមលរពៀងពាណិជជកមមទំនិញ លសវា និងវនិិលោគ គឺកំពុងដតផ្លល ស់បតូរ
នូវរបូភាពលសដឋកិចច និងលធវើឲ្យម្ននលំហូរកាន់ដតលសរនូីវទំនិញ លសវា វនិិលោគ និងរបជាជន លៅទូទំងតំបន់។
រសច្កតីរផតើម 3
3
https://www.facebook.com/moc.gov.kh
ដផនការលមអិតសហគមន៍លសដឋកិចច អាស៊ា ន (AEC Blueprint): រតូវបាន ចុេះហតថលលខាលៅកនុងឆ្ន ២ំ០០៧។
បានកំណត់: AEC “នឹងបលងកើតអាស៊ា ន លៅជាទីផារ និងមូលដ្ឋឋ នផលិតកមម ដតមួយ ជាមួយលោលលៅលធវើឲ្យ អាស៊ា នលពារលពញលៅលដ្ឋយថាមពល និងការ របកួតរបដជង”
រតើរយើងឈររៅទីណា?
សសរសតមភទំង៤ របស់ AEC
• ១-ទីផារ និងមូលដ្ឋឋ នផលិតកមមដតមួយ • ២-តំបន់ដដលម្ននលសដឋកិចចរបកួតរបដជង • ៣-ការអភិវឌ្ឍន៍លសដឋកិចចលដ្ឋយសមធម៌ • ៤-សម្នហរណកមមលៅកនុងលសដឋកិចចពិភពលលាក
4 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
សសរសតមភទី១ : ទីផារ និងមូលោឋ នផលតិកមមខតមួយ
ចំណុចសំខាន់ៗ របំាាំៈ
1.លំហូរលដ្ឋយលសរនូីវទំនិញ 2.លំហូរលដ្ឋយលសរនូីវលសវា 3.លំហូរលដ្ឋយលសរនូីវវនិិលោគ 4.លំហូរកាន់ដតលសរនូីវមូលធន និង 5.លំហូរលដ្ឋយលសរនូីវពលកមមជំនាញ
រតើរយើងឈររៅទីណា?
5
5
https://www.facebook.com/moc.gov.kh
ភាពជ ឿនជលឿនជ ព្ ោះជៅជោលជៅ
ពនធគយទំងអស់បានកាត់បនថយមកលៅជិតសូនយ។ កិចចរពមលរពៀងពាណិជជកមមទំនិញអាស៊ា ន បានបលងកើតនូវរកបខណឌ ចាប់លដើមបី
សលរមចនូវវលំហូរលដ្ឋយលសរនូីវទំនិញលៅកនុងសហគមន៍លសដឋកិចចអាស៊ា ន។ កិចចរពមលរពៀងរកបខណឌ អាស៊ា នសតពីីលសវាកមម បានបនធូបនថយនូវការរតឹតបិតលលើ
ពាណិជកមមលសវាឆលងកាត់រពំដដនោ៉ាងលោចោស់លៅកនុង ៨០ អនុវស័ិយ។ កិចចរពមលរពៀងវនិិលោគទូលំទូលាយអាស៊ា ន បានលធវើលសរភីាវបូនីយកមម និង
ការពារនូវសកមមភាពវនិិលោគឆលងកាត់រពំដដន និងចាប់យកនូវការអនុវតតរបលសើរបំផុតរបស់អនតរជាតិ លៅកនុងរបរពឹតតកមមវនិិលោគបរលទស។
រតើរយើងឈររៅទីណា?
6 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
កមមវធីិសកលបងសរម្នប់របព័នធលចញវញិ្ញា បនប័រតបញ្ញជ ក់របភពលដើមទំនិញលដ្ឋយខលួនឯងសរម្នប់ អនកនំាលចញ រតូវបានចាប់លផតើមអនុវតត។
របលទសសម្នជិកកំពុងលធវើការសកលបងការផ្លល ស់បតូរជាដំបូងនូវទិននន័យនិងព័ត៌ម្ននពាណិជជកមម ាមរយាំៈផលូវចូលរចកលចញ-ចូលដតមួយអាស៊ា ន (ASEAN Single Window Gateway)។
ការលរៀបចំទទួលសគ ល់លៅវញិលៅមក (MRAs) លលើសតង់ដ្ឋបលចចកលទសចំនួន ១៧០ រតូវបានលធវើសុខដុមភាពរចួលហើយ។
ផារហ៊ានុមកពីរបលទសអាស៊ា ន៥ និងលវៀតោម បានសហការលដើមបីបលងកើតផារហ៊ានុអាស៊ា ន។
អាស៊ា នបានបញ្ច ប់ MRAs ទទួលសគ ល់គុណភាពជំនាញវជិាជ ជីវាំៈចំនួន៨ លដើមបីសរមួលការបម្នល ល់ទីននអនកជំនាញអាស៊ា នលៅកនុងវស័ិយទំង៨ លនេះ ។
រតើរយើងឈររៅទីណា? ភាពជ ឿនជលឿនជ ព្ ោះជៅជោលជៅ
7 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
សហគមន៍លសដឋកិចច អាស៊ា នបានរេិះរកវធិានការនានាលដើមបីលលើកកមពស់វបបធម៌ននការរបកួតរបដជងរបកបលដ្ឋយភាពរតឹមរតូវ រមួទំងសថ ប័ន និង ចាប់ ដដលោំរទដល់កិចចខិតខំរបឹងដរបង រមួទំងការការពារអនកលរបើរបាស់ និងការការពារកមមសិទធិបញ្ញា ។
របលទសសម្នជិកអាស៊ា នកំពុងពរងឹងកិចចខិតខំរបឹងដរបងរបស់ខលួនលដើមបីដ្ឋក់លចញនូវលោលនលោបាយ និងចាប់របកួតរបដជងលៅឆ្ន ំ២០១៥។
សកមមភាពផសពវផាយនានាកំពុងរតូវបានលធវើលដើមបីអប់រសំធារណជនទូលៅសតពីីសរាំៈសំខាន់ននលោលនលោបាយរបកួតរបដជង។
រតើរយើងឈររៅទីណា? សសរសតមភទី២: តំបន់ខដលានរសដឋកិច្ចរបកតួរបខជ្ង
ភាពជ ឿនជលឿនជ ព្ ោះជៅជោលជៅ
8 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
លហដ្ឋឋ រចនាសមព័នធ និងរបព័នធឡូជិសទកិសំខាន់ៗ ននបោត ញផលូវោយលវ ៉ា អាស៊ា ន រតូវបាន និងកំពុងកសងលដើមបតីភាជ ប់ជាមួយនឹងផលូវថនល់សំខាន់ៗរបស់របលទសម្នជិកអាស៊ា ន។
បោត ញដខសលភលើងអាស៊ា នតភាជ ប់ឆលងកាត់រពំដដនចំនួន៦ (ននបោត ញ តភាជ ប់១៦) រតូវបានដ្ឋក់ឲ្យដំលណើ រការ។
បោត ញបំពង់បងហូរឧសមន័ឆលងកាត់អាស៊ា ន បាននិងកំពុងសងសង់។ កិចចរពមលរពៀងនិងពិធីសរលៅលរកាមលោលនលោបាយលបើកចំហលជើងលមឃ
អាស៊ា ន រតូវបានបញ្ច ប់ និងអនុវតត លដ្ឋយរបលទសសម្នជិកអាស៊ា នភាគ លរចើន។
អាស៊ា នកំពុងបនតលលើកកមពស់លហដ្ឋឋ រចនាសមព័នធទូរគមនាគមន៍។
រតើរយើងឈររៅទីណា? ភាពជ ឿនជលឿនជ ព្ ោះជៅជោលជៅ
9 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
អាស៊ា នម្ននមជឍមណឌ លបណតុ េះបោត លអាជីវកមម និងគំនិតនឆនរបឌិ្តចំនួន
៣០ លៅលរកាមបោត ញអនកបណតុ េះបោត លអាជីវកមមអាស៊ា ន (ASEAN Business Incubator Network) លដើមបីជរមុញការជួបទំនាក់ទំនង និងអភិវឌ្ឍអាជីវកមម។
អាស៊ា នបានលរៀបចំលសៀវលៅមគគលទសក៍សហរោសតូច និងមធយម ទក់ទងនឹងសហគមន៍លសដឋកិចចអាស៊ា នឆ្ន ំ២០១៥ ។
គំនិតផតួចលផតើមសរម្នប់សម្នហរណកមមអាស៊ា ន (IAI) នឹងលធវើឲ្យសម្នជិក អាស៊ា នទំងអស់ទទួលផលរបលោជន៍របោក់របដហលោន ពីសហគមន៍ លសដឋកិចចអាស៊ា ន។
រកបខណឌ អាស៊ា នសរម្នប់ការអភិវឌ្ឍន៍របកបលដ្ឋយសមធម៌ (AFEED) រតូវបានដ្ឋក់ឲ្យលរបើលៅកនុងឆ្ន ២ំ០១១។
រតើរយើងឈររៅទីណា? សសរសតមភទី៣: ការអភិវឌ្ឍរសដឋកិច្ចរបកបរោយសមធម៌
ភាពជ ឿនជលឿនជ ព្ ោះជៅជោលជៅ
10 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
កិចចរពមលរពៀងពាណិជជកមមលសរអីាស៊ា នបូក១ “ASEAN+1 FTAs” ជាមួយសធារណរដឋរបជាម្ននិតចិន ជប៉ាុន សរធារណរដឋកូលរ ៉ា អូស្រ្សត លី ណូដវលលហសឡង់ និងសធារណរដឋឥោឌ បានលធវើឲ្យតំបន់ អាស៊ា នលៅជាមជឍមណឌ លននសង្វវ ក់ផលិតកមមពិភពលលាក។
អាស៊ា នកំពុងដតចរចាភាពជានដគូលសដឋកិចចទូលំទូលាយតំបន់ (RCEP)ជាកិចចរពមលរពៀងពាក់ព័នធអាស៊ា ន និងនដគូកិចចរពមលរពៀងពាណិជជកមមលសររីបស់ខលួនទំង៦។ RCEP ម្នន GDP សរបុរបដហល ២១,២ លានលានដុលាល (US$21.2 trillion) លសមើ ៣០% នន GDP ពិភពលលាក និងជាទីផារដដលម្ននរបជាជន ៣,៤ ពាន់លាននាក់ (48% ននចំនួនរបជាជនពិភពលលាក)។
រតើរយើងឈររៅទីណា? សសរសតមភទី៤: សាហរណកមមរៅកនងុរសដឋកិច្ចពិភពរោក
ភាពជ ឿនជលឿនជ ព្ ោះជៅជោលជៅ
11 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
ការរកើនរឡើងនូវការចាប់អារមមណ៍របសអ់ាជ្ីវកររៅរលើ AEC
ការសទង់មតិលធវើលដ្ឋយសភាពាណិជជកមមរបស់សហរដឋអាលមរកិបានបង្វហ ញថា ៥៤% ននរកុមហ៊ានុអាលមរកិ ម្ននយុទធសស្រ្សតលធវើអាជីវកមមលៅអាស៊ា ន ។
របាយការណ៍របស់រកុមរបឹកាពិលរោេះលោបល់ពាណិជជកមមអាស៊ា ន (ABAC) បានកត់សម្នគ ល់ថា លៅកនុងឆ្ន ២ំ០១៣ ការសតង់មតិរបស់ ABAC អំពីភាពរបកួតរបដជង បានបង្វហ ញថា ៤៨% ននអនកលឆលើយតប បាននិោយថា ពួកលគបានពិចារោលលើភាពទក់ទញរបស់តំបន់អាស៊ា នទំងមូល កនុងយុទធសស្រ្សតវនិិលោគរបស់ពួកលគកនុងតំបន់អាស៊ា ន។
រតើរយើងឈររៅទីណា?
12 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
សរជាគនលឹឹះសតពីីសហគមន៍រសដឋកិច្ចអាស៊ា ន
សារជាគន្លឹះស្តីពី ស្ហគមនស៍ស្ដ្ឋកិច្ច
អាសា៊ា ន
Key AEC Massages
សារជាគន្លឹះស្តីពីស្ហគមនស៍ស្ដ្ឋកិច្ចអាសា៊ា ន 13 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
“SHARED MARKET, SHARED BENEFITS”.“FROM TEN to ONE”
ជាមួយនឹងការកាត់បនថយរបំាងពាណិជជកមម និងវនិិលោគ អនកវនិិលោគអាចវនិិលោគលដ្ឋយលសរលីៅកនុងតំបន់, អាចទទួលបានមូលធនកាន់ដតលរចើន និងអា ច ដឹកទំនិញឆលងកាត់រពំដដនលដ្ឋយង្វយរសួល។
“ទីផាររមួ ទទួលផលរបរោជ្ន៍រមួ ” “ពីដប់របរទស រៅជាសហគមន៍មួយ”
14 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
“ច្ាប់កាន់ខតសមញ្ញ , ទីផារកាន់ខតររច្ើន”
“ការរធវើពាណិជ្ជកមមកាន់ខតធំ”
• ពាណិជជកមមលៅកនុងតំបន់ នឹងរតូវបានសរមួល ាមរយាំៈឯកសរពាណិជជកមម និងគយ រពមទំងចាប់ និងនីតិវធីិ របកបលដ្ឋយភាពសមញ្ា សុខដុម និងការដកលមអ
15 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
“អាស៊ា ន: ជាតំបន់សរាប់ការវិនិរោគរបសរ់ោកអនក” “ជាថ្ដគូអាជ្ីវកមម”
• បរោិកាសអាជីវកមមកាន់ដតលអ លធវើឲ្យវនិិលោគិន ដដលមិនទន់លធវើអាជីវកមមលៅកនុងអាស៊ា ន មកលធវើអាជីវកមមកនុងអាស៊ា ន, ផតល់ជំលនឿទុកចិតតរបលសើរជាងមុនសរម្នប់អនកវនិិលោគបចចុបបនន កនុងអាស៊ា ន និងបលងកើនការវនិិលោគលៅវញិលៅមកកនុងអាស៊ា ន ។
16 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
“រធវើមូលធនឲ្យរធវើការជ្ូនអសរ់ោកអនក” “ពរងីកការទទួលបានហរិញ្ញវតថុ”
• វស័ិយហិរញ្ាវតថុអាស៊ា នកាន់ដតរងឹមំ្ន បានជួយជំរញុឲ្យម្ននអនតរកមមហិរញ្ាវតថុខាល ងំលឡើង, សមតថភាព និងការរគប់រគងោនិភ័យហិរញ្ាវតថកាន់ដតរងឹមំ្ន លដើមបជួីយោំរទការរកីលូតលាស់ដល់កំលណើ នលសដឋកិចច និងបលងកើនកិចចសហរបតិបតតិការរតិដតរបលសើដថមលទៀត លដើមបកីាត់បនថយភាពលរោេះថាន ក់ពីវបិតតិលសដឋកិចចខាងលរៅ និងការដរបរបួលទីផារ។
17 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
“អនកជ្ំនាញអាស៊ា នកំពុងរធវើការបាល សទ់ី” “របជាជ្នលអបំផុត និងការអនុវតតរបរសើរបំផុត”
• អនកជំនាញលរចើនរបលភទ លៅកនុងរបលទសសម្នជិកអាស៊ា នទំង១០ ដដលអាចលធវើការបម្នល ស់ទីពីរបលទសមួយលៅរបលទសមួយ នឹងលធវើឲ្យនិលោជក ម្ននការង្វយរសួលកនុងការពរងីកអាជីវកមមរបស់ខលួនលៅកនុងតំបន់។
18 https://www.facebook.com/moc.gov.kh
សហគមន៍របសរ់យើង ដំរណើ ររបសរ់យើង រតើរយើងនឹងរធវើអវីរទៀត?
អាស៊ា នបានសនាបលងកើតសហគមន៍លសដឋកិចចអាស៊ា នលៅចុងឆ្ន ២ំ០១៥ លហើយការង្វរ ជាលរចើនរតូវបានសលរមច។ លទេះបី ម្ននបញ្ញហ របឈមនានាលៅលពលខាងមុខ ការលបតជាារបស់អាស៊ា នលៅដតរងឹមំ្ន និងមិនថយលរកាយ។
លៅកនុងឆ្ន ២ំ០១៣ របមុខរដឋ/រដ្ឋឋ ភិបាល បានសនាបលងកើត “ចកខុវស័ិយលរកាយឆ្ន ២ំ០១៥” (“Post-2015 Vision” )។ លោលលៅរបស់របមុខដឹកនំា គឺរតូវលធវើឲ្យសលរមច នូវ សហគមន៍មួយដដល “ម្នននលោបាយសអតិរមួតនឹងោន ម្ននសម្នហរណកមមលសដឋកិចចនឹងោន ជាសងគមទទួលខុសរតូវរមួោន លហើយជាសហគមន៍អាស៊ា នមួយដដលលផ្លត តការយកចិតតទុកដ្ឋក់លលើរបជាជនោ៉ាងពិតរបាកដ យករបជាជនជាសនលូ និងជាសហគមន៍ដដលយកចាប់ជាមូលដ្ឋន ន”
របជាជនអាស៊ា នរបស់លយើង គឺជាកាត ដ៏សំខាន់បំផុតលៅលលើដំលណើ របស់លយើង លហើយលនេះគឺជាឳកាសម្នសសរម្នប់ការរកីចំលរ ើនរបស់អាជីវកមមកនុងតំបន់។
ឆ្ន ំ ២០១៥ : រាន់ខតជាការចាប់រផតើមប ុរណាណ ឹះ
រយើងរតូវចាប់យកឳកាសាស ! រយើងរតូវច្ូលរមួទងំអសា់ន !
19 https://www.facebook.com/moc.gov.kh