اساسات کمپیوتر ساینس

175
شگاه کندز داناینسده کمپیوتر س دانشک معلوماتی تکنالوژیمنت دیپارتاینس کمپیوتر سساسات ا( 1 ) موسوی سید ذبیح االی:پوهیآورنده گردلی: سال تحصی1931

Upload: kunduz-university

Post on 15-Jul-2015

1.587 views

Category:

Technology


258 download

TRANSCRIPT

Page 1: اساسات کمپیوتر ساینس

دانشگاه کندز

دانشکده کمپیوتر ساینس دیپارتمنت تکنالوژی معلوماتی

(1)اساسات کمپیوتر ساینس

گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

1931سال تحصیلی:

Page 2: اساسات کمپیوتر ساینس
Page 3: اساسات کمپیوتر ساینس

فهرست صفحات عناوین

فصل اول

............................................................الف مقدمه................................................

1کمپیوتر چیست؟................................................................................................ .1

7-2....................................................تاریخچه کمپیوتر........................................ .2

8هوش مصنوعی................................................................................................... .9

3تاریخچه هوش مصنوعی......................................................................................... .1

11.........................................................کمپیوتر برقی............................... یننخست .5

11نخستین کمپیوتر دارای حافظه................................................................................ .6

19-12...................................................................انواع کمپیوتر از لحاظ پروسس........ .7

15-19.......................................................انواع کمپیوتر ها از لحاظ قدرت................... .8

17-15........................................................................پیدایش نخستین کمپیوتر شخصی .3

18.........................................................................................کمپیوتر های قابل نقل .11

22-13نسل های کمپیوتر....................................................................................... .11

22ر................................................................................................صفات کمپیوت .12

25-29موارد استفاده کمپیوتر.................................................................................. .19

26...............................................................تاریخچه انترنت................................. .11

28-27خدمات انترنت........................................................................................... .15

فصل دوم

23....................................ساختار کمپیوتر........................................................... .16

91............................... ...............................وسایل خارجی.................................. .17

92-91..............................................................................................صفحه کلید .18

USB........................................................................................99-95پورت های .13

98-96ساختار کیبورد........................................................................................... .21

11-97...................................................................موس وانواع آن ....................... .21

11..............................................................................................نشانه خوان نوری .22

12.................................................................بارکود خوان نوری............................ .29

11..........................................................................................قلم اسکنر.......... .21

15.....................................................................................وسایل خروجی........... .25

17-15.........................................................................مانیتور و انواع آن............... .26

18-17...................................................................................ماشین چاپ.......... .27

13........................................................................................وسایل ذخیره اطالعات .28

51-51................................................................................................حافظه رم .23

56-52........................................مادر بورد........................................................ .91

Page 4: اساسات کمپیوتر ساینس

فهرست صفحات عناوین

57حافظه دومی.................................................................................................. .91

61-58...هارد دیسک.......................................................................................... .92

62-61دیسک های فشرده...................................................................................... .99

65-69تهیه کننده برق.......................................................................................... .91

صل سومف

66.....................................................................پیوتر.............سافت ویر کممه یا برنا .95

67.................................................................سیستم عامل................................ .96

68..........................................................................................وظایف سیستم عامل .97

111-63...................................................................معرفی ویندوز هفت................. .98

119-111.................................................................................معرفی ویندوز هشت .93

111......................................................................................... 11معرفی ویندوز .11

117-111..........................................................معرفی برنامه ورد......................... .11

121-115...................................................................معرفی برنامه اکسیل............. .12

فصل چهارم

121.........................................................سیستم های اعداد................................. .19

121-122......................................دیسیمل و تبدیل نمودن اعداد از یک سیستم به سیستم دیگر .11

125..................................................................جدول قیمت اعداد در سیستم های مختلف .15

126.....................................................تبدیل کردن یک عدد عشاری دسیمل به سیستم باینری .16

127 .............................................عدد از سیستم باینری به سیستم اوکتال......تبدیل کردن یک .17

191-128عملیات حسابی در سیستم باینری................................................................... .18

191-191.......................................جبربولی....................................................... .13

فصل پنجم

195..................................................................شبکه های کمپیوتری...................... .51

MAN..........................................................................................196شبکه های .51

MAN,WAN................................................................................197شبکه های .52

198.................................................................شبکه ناحیه ذخیره......................... .59

193............................................................................وسایل وتجهیزات شبکه......... .51

111.........................................................................................تقویت کننده سگنال .55

111........................................................................................................سویج .56

115-112......................................................................................کیبل های شبکه .57

151-116................................................................................ساختار فزیکی شبکه .58

151-151................................................................................اختار منطقی شبکهس .53

IP............................................................................................152-157آدرس .61

Page 5: اساسات کمپیوتر ساینس

فهرست صفحات عناوین

157...........................................................امنیت شبکه های کمپیوتری...................... .61

158......................................................................انواع تهدیدات......................... .62

153.......................................................................................انواع هجوم........... .69

161....................................................................................ویروس ها .............. .61

161تاریخچه ویروس کمپیوتری.................................................................................. .65

169-162ویروس ها......................................................................................انواع .66

161علت ایجاد ویروس های کمپیوتری........................................................................... .67

165...........................................................راه های نفوذ ویروس ها به کمپیوتر............... .68

166تروجان هارس............................................................................................... .63

167-166..............امنیت شبکه های بی سیم.............................................................. .71

168منابع ........................................................................................................ .71

Page 6: اساسات کمپیوتر ساینس

مقدمه:

میشود. در ذهن آنها مصور "کمپیوتر"برخورد می نمایند، بی اختیار "لوژی اتکن "اغلب مردم زمانیکه با واژه

نوع .برخی از تجهیزات موجود در منازل،داراییردمی گصورت استفاده از کمپیوتر در موارد متعددی امروزه

خاص می باشند. های کمپیوتر می باشند. حتی موتر های جدید نیز دارای نوعیProcessorسسر وازپر خاصی

در ذهن هر که.یی است، اولین تصویر از انواع کمپیوترها PC(Personal Computer)کمپیوترهای شخصی

IBM(International Businessاولین بار توسط شرکت یا شخصی pcکمپیوتر های شخص نقش پیدا می کند.

Machine) فت ساخته شد. برای اینکه این کمپیوتر ها مشتری خوبی داشته باشد با کمپنی مایکروسا 1381در سال

را برای این کمپیوتر ها دیزاین Ms.Dosسافت سیستم عامل و کمپنی مایکروقرارداد سیستم عامل آن را بست،

و وارد بدون شک مطرح شدن.که این اول سیستم عامل مایکروسافت بود که بصورت محیط متنی به بازار عرضه شدکرد

در سطح جهان، باعث ترویج و استفاده عمومی کمپیوتر در عرصه های با سیستم عامل داس این نوع کمپیوترها شدن

از این رو رو به افزایش می باشد. ه فاوت زندگی شد.واستفاده از کمپیوتر وتکنالوژی ها واستندرد های آن همه روزمت

بدون شک یادگری دانش کمپیوتر یک نیاز جدی محسوس می شود.وهر شخصی در هر زمانی ومکانی نیاز به فراگیری

د از ایجاد اداره موقت آموزش دانش های عصری را سرلوح این دانش فراگیر دارد.بناً دولت اسالمی افغانستان نیز بع

برنامه های خویش ساخت.ودر آن دانش کمپیوتر یکی از این دانش های عصری بود.

کمپیوتر ساینس که در واقع دانش کمپیوتر می باشد.در تمام نقاط دنیا به حیث یک علم جدید پذیرفته شده ودر همه

در فصل های بعدی روی تاریخچه کمپیوتر ودانشمندان جدید ومدرن تدریس میشود.دانشگاه های جهان به حیث یک علم

نقش فزاینده روی اکتشاف کمپیوتر در قرون متمادی داشته است چهوسایل ساخت آنها وکه سازنده وسایل متعدد بودند

ه با سیر تکاملی دانش یکی اینک،این امر به دانشجویان در دو مورد کمک خواهد کرد مورد غور و برسی قرار میگرد.

موضوعات کمپیوتر بلدیت پیدا می کند.از طرف دیگر انگیزه خواهد بود برای ایجاد انگیزش.به همین ترتیب در آینده روی

ساختار،وسایل کمپیوتر،سافت ویر،برنامه های کاربردی کمپیوتر،لسان های برنامه نویسی،سیستم اعداد و نقش کاربردی

ولی ،شبکه های کمپیوتری ،انواع شبکه ها ،ساختارهای مختلف شبکه ،امنیت شبکه های کمپیوتری آن در کمپیوتر ها،جبر ب

دیدات شبکه،انواع هجوم ها بحث خواهیم داشت.،ته

بااحترام

پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

Page 7: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

1 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

فصل اول

کمپیوتر چیست؟

به Computerبه همین شکلته شده است.گرف،حساب کردن است یکه به معن Computeانگلیسیکمپیوتر از لغت اسم

، (Abacus)چوت از حساب کننده ویا کمپیوترستفاده می شود.موارد مختلف ا آن در ب کننده بوده که ازمفهوم حسا

گر چه اصطالح کمپیوتر به گیرد. یرا دربر م یجدید امروز یکمپیوتر ها یالننده پاسکال ،کمپیوتر اینیاک ماشین جمع ک

حساب را کمپیوتر هر آلهولی در کل .آمده است،خاص باشد یکرکتر ها یین خاص حساب کردن که داراک نوع ماشی یمعن

گفته میتوانید.

)شکل چوت(

تعریف کمپیوتر:

ات داده شده به سرعت هزار یدوران و تحلیل اطالعات را طبق هدااخذ،نگهداشت، ییاست،که توانا یکمپیوتر یک وسیله برق

ون مرتبه تیزتر از سرعت انسان انجام میدهد.ملی یو حت

تعریف فوق نقاط ذیل را در مورد کمپیوتر بر جسته میسازد:

ترونیکی است.کماشین ال ککمپیوتر ی.1

سس و( را داشته باشد قبول و پرDigital)کمپیوتر هر نوع معلومات اولیه که قابلیت تبدیل شدن به اطالعات رقمی .2

میکند.

ن است که قابلیت پروگرام کردن را دارد. تر ماشیکمپیو.9

اولیه را دارد. که قابلیت تحلیل وتجزیه معلومات.کمپیوترماشین منطقی است.1

کمپیوتر مسایل را به سرعت و دقت حل مینماید..5

کمپیوتر دارای حافظه است..6

نباشد کمپیوتر مسایل حسابی و منطقی داده شده غلطی و اشتباه (Data)اگر در پروگرام داده شده و یا معلومات اولیه .7

داده (Data) ایل را طبق پروگرام و معلومات اولیهــــیا به عبارت دیگر کمپیوتر مسحل مینماید. را بدون غلطی و اشتباه

شده حل مینماید.

Page 8: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

2 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

اطالعات )مواد خام( چیست؟

کتب به دربعضیDataچنانهم.دادن استن را یمع یچیز یکه به معن بودهDatum یجمع لغت التین اسم Dataاطالعات

مجموعه مواد خام غیر منظم است.ویا شدهمعلومات پروسس نا،امعبارت از ماده خ Dataداده ها نیز ترجمه شده است.

.منظم شدن و جمع شدن را داشته باشد یشکال که توانایو اَ یمگر وابسطه به حقیقت منطق

(Data) قسام اطالعات اَ

Alphabetic Dataاطالعات الفباء .1

Numeric Data عددیاطالعات .2

Alpha Numeric Dataیاطالعات الفبا نمبر .9

معـلومات چیست؟

اطالعاتی که بعضاً میگویند.ویا Informationرا Processed Dataمعلومات عبارت از اطالعات پروسس شده و یا

معلومات گفته میشود.ظاهر گردد.و از روی آن تصمیم گرفته بتوانیم.Outputساختن و درست شدن بشکلبعد از منظم

تاریخــــــــچه کمپیوتر

بل از میالد وقتیکه چینایی هاسال ق 9111تاریخچه کمپیوتر اضافه تر از ن می باشد.هَیخچه بسیار کُتار یکمپیوتر دارا

و در آن زمان از چوت در سر تا سر جهان استفاده میگرفتند،نجام دادن محاسبات کار ا یچوت برااز

.در جریان سال امروزی می باشد یتهداب برای ایجاد کمپیوتر ها که چوت نخستینیعنی میتوان گفت .،برمیگرددمیکردند

مختلف ماشین های متعدد را ساختندکه هریکی نقش بارز در رشد (Inventors)های متمادی دانشمندان و مخترعین

روی نقش و مؤثریت دانشمندان و ماشین های ساخته آن ها بحث میشود.پدیده کمپیوتر داشته است،در ذیل

بلیز پاسکال

میالدی ماشینی را ساخت که عملیات جمع و 1616در سال (Blasé Pascal)ساینس دان معروف فرانسوی پاسکال

یاد میشد.دارای چندین چرخ کنار هم (Adding Machine)تفریق را انجام میداد.این ماشین که بنام جمع کننده

بود،چرخ اول نشان دهنده رقم یکها و چرخ های بعدی نشان دهنده رقم های ده، صد و غیره بود پاسکال این ماشین را

.جهت کمک در انجام محاسبات مالیاتی پدرش که وظیفه او محاسبه و جمع آوری مالیات بود،اختراع کرد

(Adding Machine)شکل

Page 9: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

3 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

)بلیز پاسکال(

ساموئل مورلند

(می زیست سه نوع ماشین مختلف را ساخت،هریکی از ماشین 1635-1625های)در سال انگلیسی ساموئل مورلند

یادTrigonomical Calculating Machineهای وی وسایل مطمئن برای عملیه جمع بود.یکی از ماشین های وی بنام

مت های مثلثاتی استفاده میشد.برای محاسبه قیمیشد.

)ساموئل مورلند(

نیتسگوتفرید ویلهلم فون الیب

و تفریق قادر ه به جمعاخت که عالوماشینی را س )1616-1716)(Leibniz) نیتسالیبآلمانی بنام مدارنا ریاضی دان

ع تکامل یافته ماشین ر حقیقت نود.یاد میشدCalculatorرب و تقسیم نیز بود.این ماشین که بنام ضبه اجرای عملیات

بود. ساموئل

Page 10: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

4 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

نیتس()گوتفرید ویلهلم فون الیب

چارلیز بابیج

میالدی ماشینی دانشگاه کامبریج بریتانیا در قرن نزده هم استاد (Charles Babbage 1791-1871)چارلیز بابیج

(DifferentEngine)تفاضلی ماشین بنام،م.این ماشینتر نامیده میتوانیکمپیو نخستین آنرا دیزاین نمود.که را

وعملیات ابتدائی حساب را اجرا مینمود.درطرز کار خود الکترونیکی نه بلکه به شکل میکانیکی عمل میکرد. .یادمیشد

تحلیلی بابیج این ماشین را بنام ماشینبطور اتومات توسط پروگرام کارکند.که ،آن بابیج در فکر ایجاد ماشینی شدبعد از

(Analytical Engineیاد نمود). این ،بابیج در وقت خود در اثرنداشتن تکنالوژی، پول و محدودیتهای فنی نتوانستاما

،وبصورت یک طرح روی کاغذ باقی ماند.طوری که وی میخواست عیار نماید ماشین را

)چارلزبابیچ(

Page 11: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

5 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(1891)ماشین تحلیلی

اساس کمپیوتر های امروزی را پایه گذاری نمود:،آتیداشتن پنج صفت با بابیچ ماشین تحلیلی

داشتن وسایل ورودی .1

داشتن وسایل ذخیره .2

سسر وداشتن پر .9

داشتن بخش کنترول .1

خروجی داشتن وسایل .5

نظر به اینکه افکار وی ازکمپیوتر های امروز شباهت داشت، با،گرچه ماشین تحلیلی که بابیج مفکوره آنرا مطرح کرد

به دالیل عدم امکانات فنی آن زمان ، بابیج این ماشین را در وقت خود نساخت ولی مفکوره های وی .زمان او پیشتر بود

سس کمپیوتر مینامند. ؤچارلیز بابیج را م بناًاساس برای ساختن کمپیوتر های امروزی شد.

اگستو ادا الولیز بایرون

در ایجاد پروگرام برای ماشین تحلیلی بابیج همکاری مینمود ) Augusta Ada 1815-1852 (ادا خانم انگلسی بنام

بار طرح برنامه یا کار کردن کمپیوتر با برنامه را مطرح کرد.این طرح نخستینه یکی از همکاران بابیج بود این خانم ک

به دانشگاه تورین « ماشین تحلیلی»، چارلز بابیج برای ایراد یک سخنرانی در مورد 1812در سال زمانی به میان آمد که

آدا .به زبان فرانسوی نوشته بود« ابرالوییجی من»دان جوان ایتالیایی به نام دعوت شده بود. متن سخنرانی او را یک ریاضی

ماه طول کشید.اما 3ها را از زبان فرانسوی به انگلیسی ترجمه کند. این کار از سوی بابیج مأمور شد که این یادداشت

قسمت داشت که از 6ها افزود. کل متنی که آدا، به بابیج داد، چیزهایی هم بر این نوشته،اکتفا نکرد نمتو آدا به ترجمه

A تاF گذاری شده بودند. قسمت عالمتF ترین قسمت بر ترجمه خود آدا بود، طوالنی های اضافهیادداشت که نوشته

اعداد »شد رگیری در ماشین تحلیلی نوشته بود که با آن میکاآدا در این قسمت الگوریتمی برای به داد.متن را تشکیل می

مکانیکی اولیه را داشت، کمپیوتررا محاسبه کرد. به خاطر نوشتن همین الگوریتم، که قابلیت به کارگیری در یک «برنولی

دانند، ها خود بابیج را نویسنده این الگوریتم میخیگرچه بر شود.تاریخ محسوب می دریوترکمپنویس آدا نخستین الگوریتم

گذارد که آدا نقش اصلی را در نوشتن الگوریتم کی باقی نمینوشته شده است، شَ 1816اما یادداشتی که از بابیج در سال

Page 12: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

6 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

در حقیقت .میکمپیوتر نامیده میتوانرنامه نویس ب نخستینرا Ada .سس کمپیوتر استؤاگر بابیج م ت.بنابراینداشته اس

، به نام همین معرفی گردید1373که در سال Adaنویسی برنامهلسان .کار این خانم مفکوره بابیج را تشویق میکرد

خانم ادا را بنام مادر برنامه نویسی یاد می کند.خانم مسمی میباشد.

ادا الولیز بایرون

هرمان هالریت

Tabulating) یا بندی ماشین جدولدانشمند امریکایی (Herman Hollrith 1860-1929)الریت ــه هرمان

Machine) نفوس برنامهتوسط آن ،امریکا کار گرفته شد 1831ی سال از این ماشین در نفوس شمارکه را ساخت

سیس اًدول بندی را تــــــــــشرکت ماشین های ج 1836شماری در مدت کم انجام پذیرفت.هرمان هالریت در سال

International Business)رکت ــگردید.تا ش با چند شرکت دیگریکجا 1321نمود.که بعد این شرکت درسال

Machine) IBM .از آن به میان آمد

)هرمان هالریت(

Page 13: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

7 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

)ماشین جدول بندی(

پروفیسور هاوارد آیکن

آن 1311در سال IBMکمپنی الدی توسط هاوارد آیکن طراحی و می 1397نخستین کمپیوتر دیجیتلی بزرگ در سال

هابعدولی نامیده شده بود "ماشین حساب با کنترول خودکار مراحل محاسبه"را پیاده سازی کرد.در آغاز نام این کمپیوتر

.بود یخانیکیتغییر نام یافت.از لحاظ ساختاری اکثر قسمت های این کمپیوتر م "مارک"به

کل ماشین مارک()شَ

ویژه گی ها

1555متر ارتفاع داشت. 251سانتی متر عرض و61متر طول و

تن بود. 5وزن آن بیش از

ثانیه اجرا میکرد 6عملیه ضرب ساده را در کمتر از.

Page 14: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

8 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(1351-1312)آلن تورینگ

عنوان پدر علم فیلسوف ودانشمند انگلیسی است،تورینگ به )(Alan Mathison Turing آلن ماتیسون تورینگوی در رشته های ریاضیات،منطق ریاضی و شناخته میشود. (Artificial Intelligence)محاسبه نوین وهوش مصنوعی

تورینگ به کمک بزرگترین جایزه کمپیوتری تورینگ به افتخار همین دانشمند است.رمزنگاری دست باز داشته است.سهم مؤثر و ، آزمایش تورینگکمک به روش الگوریتم ومحاسبه تهیه کردو فورموالسیون موثری برای ماشین تورینگ

ن دانشمندان کمپیوترساینس محسوب .تورینگ یکی از بزرگترین و مؤثرتریکرده ارای هوش مصنوعی یی محرکی در زمینه بعضاً او را بنام پدر کمپیوتر می نامند.میشود.

)آلن تورینگ(

(Grace Muraay Hopper)گریس هوپر

برنامه نویسان زن بود بلکه نخستینپر نه تنها یکی از وهدر شهر نیویارک به دنیا آمد. 1316دسیمبر 3هوپر در همچنین نخستین زنی بود که توانست کترا از دانشگاه ییل دریافت کرد.یات را تا مقطع دریاض سندنخستین زنی بود که

مپیوتر در سال برای کمپایلر ک نخستینکند.عالوه بر اختراع به درجه دریاساالری در نیروی دریایی امریکا دست پیدا د.بعضاً هوپر را بنام مادر برنامه نویسی میداند.را توسعه ده لباکو، وی همچنین توانست زبان برنامه نویسی 1352

)گریس هوپر(

Page 15: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

9 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

هوش مصنوعی چیست؟

به سه تعریف جامع بسنده میشود. ولی در ذیلی در دسترس است یادتعریف های زهوش مصنوعی از .است ساختن ماشین ها یا برنامه های هوشمند،هوش مصنوعی دانش.1استدالل Perception))ادراک چون پیوتر که ملزومات محاسباتی اعمالمست از علم کای هوش مصنوعی شاخه.2(Reasoning) و یادگیری(Learning) را ارایه می دهد. را بررسی کرده و سیستم جهت انجام چنین اعمال مپیوتر به ماشینی که بتواند اعمال انجام شده توسط انسان را طالعه روش هایی است برای تبدیل کهوش مصنوعی م.9

انجام دهد. پهناوررا باید عرصه (Machine Intelligence)یا هوش ماشینی ( Artificial Intelligence)هوش مصنوعی

، فلسفههای اصلی آن را باید در ها و ایدهریشهنون قدیم و جدید دانست.، و فعلوم، هادانش از بسیاری مالقات و تالقی

ناگون و فراوان آن را و کاربردهای گوهانشان گرفت و شاخه فیزیولوژی، و نورولوژی، شناسیروان، ریاضیات، شناسیزبان

هدف هوش جویا شد.های بسیار دیگرو زمینه علوم ارتباطات، طب،شناسیعلوم زیست، علوم مهندسی، علوم کمپیوتریدر

بایست اما برای دسته بندی و تعریف ماشینهای متفکر، میکند.« فکر»ماشینی است که بتواند ساخت مصنوعی بطور کل

ای بر معیارینیز نیازمندیم و در نهایت به « درک»و « آگاهی»برای به تعریف هایهمچنین پرداخت.« هوش» به تعریف

ترین عامل توسعه و رشد با وجودی که برآورده سازی نیازهای صنایع نظامی، مهمسنجش هوش یک ماشین نیازمندیم.

پیش بینی وضع هوا، ، رباط،این شاخه از علوم در صنایع طبابت هایاست،هم اکنون از فراوردههوش مصنوعی بوده

استفاده ها و نرم افزارهای کمپیوتریبازی، امضاء،تشخیص گفتار، تشخیص صدا، عوارضو شناسایی بردارینقشه

.شودمی

Page 16: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

11 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

هوش مصنوعی تاریخچهکه اقدام به (Boole)بول جورجالکترونیک، توسط فالسفه و ریاضی دانانی نظیر موش مصنوعی پیش از بوجود آمدن عله

الکترونیکی، هوش کمپیوتر های، با اختراع 1319ر سال دمنطق نمودند،مطرح شده بود.باره هایی در قوانین و نظریه هیارای رفتارهای سازدر نهایت قادر به شبیه تکنالوژیرسید،بنظر میگ فراخواند.بزر چالشیدانشمندان را به مصنوعی،

نگریستند آن می نوعی که با دیده تردید به کارآمدن با هوش مصبا وجود مخالفت گروهی از متفکریهوشمندانه خواهد بود.نام هوش .دهوشمند در صنایع گوناگون هستی هایسامانهتنها پس از چهار دهه، شاهد تولد ماشینهای شطرنج باز و دیگر

1361سال ز البته فعالیت درزمینه این علم اعنوان یک دانش جدید ابداع گردید.میالدی به 1365مصنوعی در سال گردیده بود.میالدی شروع

(Computerفه ـدر فلس کمپیوتربا تألیف کتابی به نام انقالب 1378در سال Aaron Slomanآرون اسلومن

Revolution in Philosophy (The تا فلسفه نوینی را با ظهور پدیده هوش مصنوعی بنیان گذاری نماید. سعی کرد

کمپیوتر با کمک های ریاضیقضیهو نیز اثبات بازیهای ماشینی هوش مصنوعی بر روی ولیه در ا تحقیقاتهای بیشتر کار

علم »عنوان پدر که از آن به (John Mccorthy)بار توسط جان مکارتی نخستیناصطالح)هوش مصنوعی( برای بود. ها

.شود استفاده شدیاد می« و دانش تولید ماشینهای هوشمند

انواع ماشین ها

میخانیکی ماشین های .1

ماشین های الکترونیکی .2

خانیکی مین های ماشی

یا قوه طبیعی حیوان ،عبارت از ماشین های اند.که به برق ضرورت نداشته بلکه تمام کار های آن بستگی به قوه انسان

دارد.دیگر

نمونه این ماشین ها

بایسکیل

جواز

اره

ماشین تایپستی

...وغیره

الٌ ذکر گردید، ماشین های بودند.که به شکل میکانیکی عمل مینمودند. استفاده از تمام ماشین های حساب که قب

اند: عملیات حسابی نواقص ذیل را دارا وسایل میکانیکی در

. زیاد بودن حجم

.کند بودن عملیات

.غیر قابل اطمنان بودن عملیات به دلیل فرسوده گی و خرابی یکی از قطعات

نتوقف پیشرفت در یک حد معی .

Page 17: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

11 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

ماشین های الکترونیکی

دارای ها تمام کارهای آن بستگی به قوه برق دارد.این نوع ماشین ،ه به وسیله برق کار کردهعبارت از ماشین های اند.ک

وکوشش دانشمندان گذشت زمان با صورت میخانیکی ساخته میشد.اما ها به سرعت مناسب می باشد.دراوایل ماشین

شد.لکترونیکی تبدیل ماشین ها بصورت امتعدد

نمونه این ماشین ها

یخجال ها

کمپیوتر ها

تلویزیون

...وغیره

ENIACکمپیوتر

ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer)الکترونیکی بنام نخستین کمپیوتر

John Wiliam)ماچلی ( وJ.Presper Eckert) ایکرت هریک مندان امریکایی ـــدانشدو تن بود که توسط

Mauchly) به خاطر این کمپیوتر که در اثنای جنگ دوم جهانی باالی آن کار شده بود، .ساخته شد 1316در سال

مقاصد نظامی بکار میرفت.

دارای صفات ذیل بود: ENIAC کمپیوتر

داشت. حجمفوت مربع 1511به اندازه

میرسید. کیلو گرام91111وزن آن به

خال المپ 18111بیش از(Vacuum Tubes) . درآن به کار رفته بود

مرتبه سریع تر از ماشین های حساب میکانیکی بود . 2111ن آبه نسبت الکترونیکی بودن

ی به آن داده میشد.از همین سبب پروگرام ینبود. و تمام پروگرام باید یکجابرای حفظ پروگرام دارای حافظه

کردن این کمپیوتر نیز مشکل بود.

دالر امریکایی میرسید.187111مت این کمپیوتر ها به قی

(ENIAC)شکل کمپیوتر

Page 18: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

12 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

EDVACکمپیوتر

کمپیوتردارای حافظه نخستینامریکایی توانستند. ددانشمن ایکریت وماچیلی دو1352در سال

ظه دارای حاف EDVAC.بسازد )omputer)Cutomatic Aariable Viscrete Dlectronic EEDVAC رابنام

را در حافظه خود جا دهد. ها پروگرام،و میتوانست.بود

UNIVAC 1کمپیوتر

نخستین .تاس (Universal Atomatic Computer) عبارت شکل مختصر (UNIVAC 1) کمپیوتر یونیواک یک

ماچیلیو (Eckert) وسیله اکرت، نخستین محصولى بود که بهکمپیوترعمومى و تجارتى آمریکا بود.این اتومات کمپیوتر

(Mauchly) رمینگتیون رند کمپیوتردر شرکت (Remington Rand -INC) .کمپیوترکار ساخت این تولید شد

تحویل داده شد.حافظه مریکا ا احصائیهبه اداره 1351پایان پذیرفت و در سال 1351آغاز و در سال 1318از سال

قبلی. کمپیوتر های الکترونیکی، مخلوطى از اطالعات با اره ک همه کمپیوتر المپ خالء بود. 5111داراى یک یونیواک

کمپیوترکرد.این را منتقل مى اطالعاتسرعت باال بود و با (buffer)کرد و داراى مغناطیسى کار مىفِیتَه ا ب کمپیوتراین

بینى کرده شپی (Stevenson) استونسون اشرا بر رقیب (Eisenhover) پیروزى آیزنهاور 1352سال انتخاباتدر

.بود

ها انواع کمپیوتر

کمپیوتر ها را می توان از دو لحاظ دسته بندی کرد.

پروسس اطالعات ا از لحاظکمپیـــوترهالف:انواع

رب:انواع کمپیوتر ها از لحاظ قدرت وتوانایی اجرای کا

از لحاظ پروسس اطالعات به سه نوع میباشد. هاالف:انواع کمپیوتر

( Digital Computers )کمپیوترهای رقمی .1

نوع کمپیوتر ها ن ودر مواردعام مورد استفاده قرار می گیرند.در ایار کرده اند که توسط ارقام وحروف ک کمپیوترهای

اطالق می شود.زیرا تمام (0,1)اصطالح است که به دو عدد Digitبیان شود. (Digit)تمام کمیت ها باید بصورت رقم

مت که باشد را صفر ویک می باشد یعنی تمام اطالعات که وارد سیستم میشودبه هر شکل وفاکار های این نوع کمپیوتر ب

اولیه داده شده توسط سیستم کمپیوتر نمی باشد.اطالعات یباید به صورت صفر ویک تبدیل شود.در غیر آن قابل شناسای

داده میشود.نیز به حروف وارقام می به کمپیوتر متشکل ازحروف، ارقام وعالیم بوده ونتیجه که توسط کمپیوتر نشان

باشد .درمسایل روزبگونه ساده بیشتر ازهمین نوع کمپیوترها استفاده می گردد.

خصوصیات کمپیوترهای دیجیتلی

این گونه کمپیوتر ها همیشه با صفر ویک کار می کند.

سرعت این گونه کمپیوتر ها کم است.

دقت این گونه کمپیوتر ها زیاد است.

( Analog Computers)های قیاسی کمپیوتر .2

ف این نوع کمپیوترها برخالف کمپیوتر های رقمی،اعداد وحروکند.کار می (Signals)ی اند.که توسط اشاراتکمپیوتر ها

استعمال این نوع کمپیوترها محدود بوده و در موارد یک دقت معین اندازه گیری می کند. هکمیت ها را ب رانمی شناسد.بل

یره موارد زاویه های دوران ، یافتن منابع انرژی وغحرکت نفت،ی ولتاژ برق،سرعت، حرارت،ارتفاع،دازه گیرخاص مانند ان

Page 19: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

13 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

نها خیلی محدود آه از را انجام می دهند.اما استفاد این کمپیوترها کار های بسیار مهمک دون شَ.بخاص استفاده می شود

به حافظه ضرورت ندارد. ناً یه اندازه ومقایسه می نماید،بمقادیر را درعین عمل،نوع کمپیوترهان چون ایمی باشد.

خصوصیات کمپیوتر های قیاسی

از این گونه کمپیوتر ها در موارد خاص استفاده می شود.

سرعت زیاد دارد.

دقت کم دارد.

با سکنال ها کار می کند.

مقایسه کمپیوترهای رقمی وقیاسی

م یکی از این کدااین مطلب در اذهان بعضی از دانشجویان ایجاد شود،وتر ها شاید بعد از خواندن مطالب این دو نوع کمپی

.یا کمپیوتر های رقمی که دارای دقت شاید هم بگویدکمپیوتر های قیاسی دارای سرعت زیاد استکمپیوتر ها خوب است؟

.اگر شما از کمپیوتر در در جای خود قابل استفاده میباشدآن در موردی و اما این گونه نیست زیرا هر یکی زیاد است.

اندازه است. اما اگردرمسایل قمی انتخاب خوبمسایل کتابت،محاسبات ودیگر موارد استفاده می کنید کمپیوتر های ر

باید توجه .گیری ولتاژ ها،اندازه گیری زاویه دوران وغیره استفاده می کنید.کمپیوتر های قیاسی خیلی مناسب می باشد

ای دیگر معقول نمی باشد.داشت که بکاربردن یکی بج

)شَکل کمپیوتر انالوک( (Hybrid Computers)کمپیوترهای ترکیبی .9

یا ترکیبی یاد Hybridازهمین سبب بنام کمپیوتر های.و نوع فوق الذکر را دارا می باشدکمپیوترهای اند.که صفات هر د

کمپیوترهایقیاسی و نهامانندآا قیاسی رابپذیرد.سرعت ید معلومات اولیه رقمی ونوع کمپیوترها می توانن اینمی شوند.

Page 20: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

14 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

ن اندازه گیری هر دو نوع معلومات اولیه ضروری آ دقت آنها مانند کمپیوترهای رقمی می باشد. در موارد خاص که در

مورد استفاده قرار می گیرند. باشد مانند سیستم دفاع هوائی،وسایل البراتوارهای طبی وغیره،

کمپیوتر ها از لحاظ قدرت وتوانایی اجرای کار به چهار نوع میباشند.ب:انواع

Super Computerیا کمپیوتر های بزرگ .1

Main Frameکمپیوترهای .2

Mini Computerکمپیوترهای کوچک یا .9

Microکمپیوتر های .1

( Super Computers )کمپیوترهای بزرگ .1

در پروژه ن ها عملیه در یک ثانیه می باشد.سریعترین نوع کمپیوتر ها بوده که قادر به اجرای میلیو های بزرگکمپیوتر

اده قرار میگیرد،این نوع کمپیوتر ها مجال مسابقه کشورهای بزرگ در صنعت فنظامی، تحقیقاتی وعلمی مورد است های

اضافتر از یک یاسسر های قوی بوده ووباشد.دارای پرمت این کمپیوتر ها زیاد می هد. قیدکمپیوتر را تشکیل می

سسر را دارا می باشند.وپر

کمپیوترهای بزرگ ویژه گی های

اند. بی نهایت سریع و قدرتمند

اند. ی نهایت دقیق و اساسب

دارند. ظرفیت باال برای حفظ نمودن معلومات

است. بی نهایت گران بها

استفاده میشود. در موارد خاص

میباشد. قدرت فوق العاده محاسبهدارای

دارد. ستفادهضرورت به جواز بین المللی جهت ا

)شَکل کمپیوتر بزرگ(

Page 21: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

15 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Mainframeکمپیوتر های .2

(User)در این سیستم چندین استفاده کننده فاده میگردد.تاین نوع کمپیوتر ها اساساً درشبکه های کمپیوتری اس

یاد می Timesharingبا استفاده از یک تخنیک که بنام وموس و مانیتور ،کلیدهمزمان به کمپیوتر از طریق صفحه

توسط شرکت ها و ادارات بزرگ دولتی وغیر دولتی مورد استفاده وصل می گردد. این نوع کمپیوتر هاشود به کمپیوتر

.میباشد ت کموق در Dataسس کمیات بزرگ ومپیوتر ها زیاد بوده وقادر به پرقرار می گیرد. قیمت این ک

کل کمپیوتر مینفریم()شَ

Mainframeفواید کمپیوتر های

از نظر اقتصادی این کمپیوتر ها خیلی خوب است. .1

دارای امنیت خوب می باشد. .2

اطالعات متمرکز است. .9

سان می باشد.آ(Backup)پشتبان گیری از اطالعات .1

Mainframeنواقص کمپیوتر های

درصورت خرابی سیستم مرکزی تمام کمپیوتر ها از کار می افتد. .1

عیار سازی این سیستم ها نیز نیاز به شخص متخصص آن دارد. .2

(Server)سرور

را Mainframeعبارت از کمپیوتری است که برای کمپیوتر های دیگر خدمات را ارایه می کند.کمپیوتر کمپیوتر سرور:

در شبکه های کمپیوتری هر کمپیوتر را می توان ای کمپیوتر های دیگر سرویس می دهد.نیز می توان سرور گفت زیرا بر

به حیث سرور تعیین کرد.

Page 22: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

16 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(Client)کالینت

عبارت از کمپیوتری است که خدمات را از کمپیوتر سرور دریافت می کند.مانند کمپیوتر های که به کمپیوترکالینت:

Mainframe.وصل می شود

(Mini Computers) ک کمپیوترهای کوچ.9

ست وتر هایی ذخیره اطالعات قوی ترین کمپیدر سرعت وتوانا Mainframeبعد از کمپیوتر های کمپیوتر های کوچک

قطه نظر سرعت وقدرت اجرای عملیات در حد متوسط نازک مورد استفاده قرار می گیرد.توسط شرکت های نسبتا ً کوچ،

کمپیوتر ها در کمپنی های فلم سازی و گرافیک ساز می باشد.بیشتر مورد استفاده این قرار دارند.

(Micro Computers)مایکروکمپیوترها .1

وتر ها بصورت عموم به یگردد. این نوع کمپنیز یاد می PCیا وتر هابوده که بنام کمپیوترهای شخصییرایجترین نوع کمپ

دو شکل ذیل یافت می گردد:

کمپیوترهای رومیزی(Desktop Computers )

کمپیوترهای قابل نقل(Portable Computers)

کمپیوتر شخصی پیدایش نخستین

نخستین کمپیوتر شخصی را که بصورت بازرگانی 1381بصورت مشترک در سال IBM,Intel,Microsoftکمپنی های

مپنی های طوریکه کمپنی مایکروسافت مسوولیت ساخت سیستم عامل و ک.ااستفاده میشد به بازار عرصه کردند

IBM,Intel مسوول ساخت سخت افزار بودکه در نتیجه کمپیوتر های کوچک با سیستم عامل داس(Ms.Dos) وارد

بازار شد.

ویژه گی های نخسین کمپیوتر شخصی

بود.8088دارای مایکرو پروسسر مودل

ترانزیستور استفاده شده بود.23111در ساخت آن از

1577د.میگاهرتز سرعت پروسسر آن بو

256کیلوبایت حافظه رم

فالپی دیسک

Page 23: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

17 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

کمپیوتر های دیسکتاب

میز گذاشته شده،واکثراً در دفتر ها بگونه ثابت از آن استفاده میشود. یعبارت از نوع کمپوترهای اند.که رو

جزئیات این نوع کمپیوتر ها

Monitorصفحه نمایش یا .1

Caseکیس .2

Key boardصفحه کلید یا .9

Mouseموس .1

ر های دیسکتاپ به دو نوع میباشند.کمپیوت

Desktopکمپیوتر های .1

Tower topکمپیوتر های .2

Desktopکمپیوترهای

آن بگونه خوابیده در زیر مانیتور گذاشته میشود.گرچه اصطالح (Case)عبارت از نمونه یی از کمپیوتر های است.که کیس

ولی استفاده از مفاهم ونام های علمی موثر است.د.میشو اطالقدسکتاب بصورت ساده به تمام کمپیوتر های رومیزی

Page 24: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

18 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Towertopکمپیوترهای

ستاده گذاشته میشود.این نمونه از کمپیوتر های یعبارت از کمپیوترهای اند.که کیس آن در پهلوی مانیتور به گونه ا

رومیزی معمول می باشد.

)شکل کمپیوتر تاورتاپ(

(Portable Computers)نقل کمپیوترهای قابل

.انتقال شده می تواند جم کوچک بوده ومانند یک بکس دستی ویا حتی آسانتراز آن در جیباین نوع کمپیوترها دارای حَ

بوده وبه کمک بطری انرژی میگیرد. (Flat Screen)دارای اسکرین هموار

های قابل نقل به دو نوع میباشند: کمپیوتر

Computers Laptop پتاپکمپیوترهای ل .1

Handheld Computersکمپیوتر های دستی .2

Laptopکمپیوترهای

تان مانده نرا باالی زانویآک بکس دستی بوده وشما می توانید که به شکل یاست کمپیوترهای کوچکی لپتاپ

عد ازقطع شدن برق که ب.این کمپیوترها ازیک بطری استفاده می کنندیاد میگردد. Laptopازهمین سبب بناموکارنمائید.

خصوصیت ذخیره چارج باعث شده است تا از این کمپیوتر ها بیشتر استفاده شود.کار میدهند. مدتی نیز تا چند

تاریخچه کمپیوتر های لپتاپ

مطرح شد.بعد در سال 1371درسال ”Alen Key“بار مفکور ایجاد لپتاپ توسط شخصی بنام الن کی نخستین

کیلوبایت 911طراحی گردید.ودارای ”William Moggridge“توسط ویلیام ماگریج کمپیوتر لپتاپنخستین 1373

حافظه بود.

کل کمپیوتر لپتاپ()شَ

Page 25: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

19 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

( Handheld Computers )کمپیوترهای دستی

حمل ونقل آن ازجیب استفاده درت وبادست دیگر با آن کارکرد.که می توان با یک دست آنرا گرف استکمپیوترهای کوچک

ن استفاده آ رده میتوانید.برای انجام عملیاتی مانند تقویم،کتابچه یادداشت، بانک اطالعاتی،ماشین حساب وغیره موارد ازک

بسیاری ازاین نوع کمپیوترها به ومانیتورکوچک استفاده می نمایند.این نوع کمپیوترها ازصفحه کلید کوچک می شود.

این نوع کمپیوتر ها دارای هارد دیسک نمی گر استفاده میکند.ودستگاه اشاره عوض صفحه کلید وموس ازیک قلم

استفاده می کند. (ROM)از حافظه روم باشد.به منظوری ذخیره سازی اطالعات و پروگرام ها

انواع کمپیوتر های دستی

PDA(Personal Digital Assistant)کمپیوتر های .1

PC Pocketکمپیوتر های .2

Game Deviceکمپیوترهای .9

Tablet PCای کمپیوتره .1

Cell Phoneکمپیوتر های .5

کمپیوتر های دستی( شکال)اَ

Page 26: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

21 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

نسل های کمپیوتر

رشد کمپیوتر ها را می توان به شش نسل تقسیم بندی کرد.

نسل اول)المپ خال(

ترانزیستور نسل دوم )حلقه های مقناطسی(

(IC)نسل سوم

نسل چهارم

نسل پنجم

نسل ششم

تر های نسل اولمپیوک

ها به عنوان حافظه مپیوترها از المپشدند.این کو الکترونیک محسوب مینیک یخامپیوترهای نسل اول ترکیبی از مک

ک و الکترونیک نییخاها متخصص مه گهداری از آنها به دکردند و معموال حجم بسیار باالیی داشتند و برای ناستفاده می

شد.های تحقیقاتی استفاده میدر فعالیت 1355تا سال 1311لمپیوترها ازسانیاز بود.از این ک

)شکل المپ خال(

مپیوتر های نسل دومک

مپیوترهای ک،تفاده از ترانزیستور بجای المپاس.مپیوترهای نسل اول بوجود آمدک با اختراع ترانزیستور تحول عظیمی در

ها و مراکز تحقیقاتی در مپیوتر های نسل دوم عالوه بر دانشگاهو سریعتر نمود. کسبکتر،ر کوچکترنسل اول را بسیا

در بسیاری از کشورهای دنیا بکار گرفته 1361مپیوترها تا سال خصوصی نیز بکار گرفته شدند.این کموسسات دولتی و

می شدند.

Page 27: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

21 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

)شکل نخستین ترانزیستور(

Intel 8088 processor (1st PC): 29,000 transistors

Intel Pentium 2 processor: 7million transistors

Intel Pentium 3 processor: 28 million transistors

Intel Pentium 4 processor: 42million transistors

کامپیوترهای نسل سوم

وترها باز هم کاهش یافت و بر سرعت و میزان حافظه آنها افزوده مپیجم کها حَ ICتمع یا با بوجود آمدن مدارهای مج

آنها را آمد و آنها را قدرتمندتر و استفاده از به میان مپیوترهای نسل سومهای نرم افزاری نیز به کمک کرفتشد.پیش

مودلر از مپیوتعرضه نمود که این کبه بازار 1361در سال IBMمپیوتر نسل سوم را شرکت ک نخستینتر کرد.ساده

IBM360 شد.و صنعتی استفاده می بازرگانیتحقیقاتی یها در کلیه زمینه1371سل سوم تا سال مپیوترهای نبود.از ک

مپیوترهای نسل چهارم ک

مپیوترهای نسل چهارم رهای مجتمع با تراکم خیلی زیاد کبا پیشرفت علم الکترونیک و بوجود آمدن مدا 1371در سال

VLSI(Very Large Scaleلوژیاتکن دند.در این کمپیوترها از ـاال به بازار عرضه شار ببا توانایی های بسی

Integration) با استفاده از این تکنالوژی میلیون ها ترانزیستور در یک شد استفاده رهامایکروپروسس راحیط در.

شوند.این رم محسوب میی نسل چهامپیوترهادر واقع کمپیوترهای شخصی و خانگی از کچیپ جاد داده شده بود.

مپیوترهای شخصی امروزی نیز انفورماتیک معروف شده است. ک مپیوترها تحولی را در دنیا بوجود آوردند که به انقالبک

لحاظ قیمت به مراتب از نسلازو ه صورت چشمگیری افزایش یافته باشند که سرعت و حافظه آنها باز همین نسل می

است. های قبلی ارزانتر

Page 28: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

22 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(IC)شکل

ICتکنالوژی

-1358ـال سدر Robert Noyce و 1358در تکزاس در سال Jack Kilbyتوسط دو شخص بنام ICتکنالوژی

به بازار عرضه کرد.این اولین 1371خود را در سال 8181پروسسر نخستین Intelبعد کمپنی اختراع شد. 1353

ی گذاشت.پا به عرصه تکنالوژ بود که Single Chipمایکروپروسسر

(IC)مایکروپروسسر وتکنالوژی

مپیوتر های نسل پنجمک

توان کمپیوترهای به بعد مطرح شد.کمپیوترهای نسل پنجم را می1331نجم از سال مپیوتر های نسل پتولید کطرح

ی نسل پنجممپیوترهااند اما کساخته شده)صفرویک( باینریهای گذشته براساس منطق مپیوترهای نسلهوشمند نامید.ک

مپیوترهای ای از کهای هوشمند نمونهت.رباتای از علم هوش مصنوعی اسمنطق فازی است.منطق فازی شاخه براساس

شوند.نسل پنجم محسوب می

Page 29: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

23 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

مپیوترهای نسل ششمک

د کنند و قادر خواهند بود در مورمپیوترهای هستند که همانند مغز انسان عمل میکمپیوترهای نسل ششم در واقع ک

.دباشد و فقط بصورت ایده و فکر میانمپیوترها هنوز تولید نشدهرده و تصمیم بگیرند.این نسل از کمسائل فکر کحل

صفات کمپیوتر

د:نکمپیوترها دارای سه صفت اساسی ذیل می باش

Speedسرعت یا .1

Reliabilityقابلیت اطمنان یا .2

Storage Capabilityقابلیت ذخیره سازی یا .9

(Speed)سرعت .1

ت کمتر دربعضی حاالت کار چند ماهه یک نفررا درمدّالی میتواندیک مسئله راحل نماید.باسرعت خیلی عها کمپیوتر

مانند دفع وخنثی کردن راکت های دشمن (Real-Time System)تم وقت حقیقی ـدر سیسازیک ثانیه انجام میدهد.

امروز وقت ل سرعت کمپیوتر بسا مهم می باشد.است، رو که فکتور وقت، عامل اساسی در کامیابی ویا ناکامی سیستم

که هزارم حصه یک ثانیه است، می (Millisecond)اجرای یک دستور در کمپیوتر های آهسته هم کمتر از ملی ثانیه

پیشرفت حیرت انگیر اجرا می کند. (Nanosecond)باشد. اکثرکمپیوترها یک دستور را در میلیونم حصه یک ثاینه

حصه یک ثانیه (Trillion)یا تریلیونم (Pico Second)ــالوژی مدعی است.که روزی این سرعت به پیکو ثانیه تکنـــ

اندازه خواهد شد.

(Reliability)قابلیت اطمنان .2

ام غلط ویا ورودی غلط رالبته نتایج غلط نتیجه پروگگردد.مطمئن وبدون غلطی می باشد. ارایه می نتایج که توسط کمپیوتر

دستور می باشد.کمپیوترغلطی باشد که ما وشما آنرا به کمپیوترمیدهیم .یعنی غلطی می

( Storage Capability)توانایی ذخیره .9

را Dataکمپیوترکمیات بزرگ یه سریع آن دروقت ضرورت می باشد.یکی ازموارد استفاده کمپیوترحفظ اطالعات وارا

در سیستم های معلوماتی یا عالی مورد استفاده قرارمی گیرد. به سرعتذخیره شده Dataحفظ وذخیره کرده می تواند.

(Information Systems) IS ذخیره کمیات بزرگData .خیلی مهم می باشد

کاهش قیمت ها وتصمیم گیری درعرصه های تجارت وکاروبار، مسایل ق در ازدیاد حجم تولیدات صنعتی ،سه صفت فو

رده، درنتیجه آن قیمت اشیا مورد ضرورت درمارکیت ها به حد زیاد تنزیل نموده که حسابی ومنطقی رول مهمی را بازی ک

هر کس از آن مستفید شده می تواند.

کمپیوترموارد استفاده

رد استفاده می باشد.و استعمال روز افزون آن باعث شده ر عرصه های علمی، تجاری وغیره موامروز بدون شک کمپیوترد

کتابخانه شگاه ها،شما می توانید در همه جا در دفاتر، بانک ها ، شفاخانه ها ،دانپیوتر بنامند.را عصر کم تا عصر امروز

شرکت های هوایی وغیره اماکن کاربرد کمپیوتر رامشاهده نماید.موارد استفاده ازکمپیوتردرزمینه های ،مارکیت ها،ها

امروزه کمپیوترجای قلم وکاغذ را گرفته است.نسان ها شاهد پیشرفت های چشم گیری آن مختلف یافت شده که امروز ا

بعد از خواندن ،نوشتن، وتعداد زیادی مردم در کشورهای پیشرفته به این عقیده اند که یاد گرفتن کمپیوترمهارت چهارم

.می باشدوحساب کردن

Page 30: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

24 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

نطقی را حسابی ومنیز یاد می کنند. زیرا کمپیوترمی تواند.عملیات (Smart Machine)کمپیوتررا بنام ماشین ذکی

کمپیوتر می تواند هزاران محاسبه را در زمانی انجام دهد که در آن زمان شما ممکن بتوانید با سرعت زیاد انجام دهد.

روی یک سلسله عملیات حسابی . کمپیوتر تمام این کار های مغلق وپیچیده را ازف قلم را از جیب تان بیرون نمایدصر

.ومنطقی خیلی ساده انجام میدهد

از کمپیوتر روش انجام کار ها در حقیقت پیدایش کمپیوتر باعث ظهور تغییرات زیادی در جامعه شده است. بااستفاده

امکانات زیادی را برای حل سریع ودقیق مسایل فراهم می سازد. ،تغییرنموده وبا سرعتی که دارد مالً کا

تدریس، نظامی ، آموزش وپرورش ،تلف از قبیل طب،درساحات مخکمپیوترسبب بروز زمینه های جدید در علوم شده و

سبب ایجاد مشاغل جدیدی مانند پروگرام سازی، اپراتوری، ی دارد.استفاده از کمپیوتر،یتجارت و غیره اهمیت به سزا

تحلیل سیستم وغیره شده است.، (Data Management)مدیریت اطالعات

به بحث می گیریم. ازجمله موارد استفاده کمپیوتر،چند مــــورد آن را

( Account)محاسبه .1

کمپیوتر محاسب های مغلق وپیچیده را خیلی به سرعت انجام می دهد. کمپیوترها در حسابداری معمولی، حل معادالت ،

احصائیه، احتماالت وغیره مسایل حسابی مورد استفاده قرارمی گیرد. کمپیوترمی تواند این ، Dataفورمولها، تحلیل

به سرعت زیاد ودقت عالی حل نماید.مسایل را

(Text Processing)سس متون پرو.2

دیزان وچاپ متون ) مکتوب، اخبار، مجله ، کتب وغیره ( به شکل وسیع استفاده می گردد. ازکمپیوتردر تهیه،

هر وقت میگردد تر حفظسس متون می باشد. متون می تواند در حافظه کمپیوویوتردارای تسهیالت فراوان جهت پرکمپ

متون ذخیره شده درحافظه کمپیوتر به آسانی قابل تغییر می باشد.همچنان .میتوانیدنرا چاپ آخواسته باشید.

(Graphics)گرافیک .9

استفاده می گردد. ، دیزاین نقشه ها ، معاینه حالت دماغ و ده ها مورد دیگرDataازگرافیک کمپیوتردر نمایش گرافیکی

ازترکیب ســه رنگ ) سرخ، سبز و ادی در آن استفاده شده می تواند.ق بوده واز رنگ های زیخیلی دقی گرافیک کمپیوتر

رنگ دیگررا بوجود بیاورید.همین عامل باعث شده تا تصایر در کمپیوتر 16,777,216 ( می توانید.در تیوری تا آبی

ها به گونه درست معلوم شود.

( Energy)انرژی .1

ذخایر زیرزمینی استفاده می دریافتن منابع انرژی ، معادن وغیره (Analog Computers)ازکمپیوترهای قیاسی

را در زیر زمین تشخیص دهد. این کمپیوترها می تواند وجود این ذخایرگردد.

(Transportation)ترانسپورت .5

نسپورتی استفاده می ارد ترا، حجره چوکی ها در طیارات وغیره موییازکمپیوترها درسیستم ترانزیت سریع، ترافیک هوا

، سیستم ترانسپورت دچار مشکالت گردیده وحتی اجرای کارهای آن ناممکن به نظرمی گردد.بدون استفاده ازکمپیوتر

رسد.

(Health)صحت .6

درحقیقت دربعضی حاالت مانند حمالت قلبی ، استفاده می نمایند. ض ازکمپیوترهادوکتوران درتشخیص امرا امروز

هم چنین در تداوی مریض ها وعمل هـــــــــــای جراحی از راه رض دقیقتر از دوکتور می باشد.ص مکمپیوتر درتشخی

Page 31: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

25 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

ی توسط خود دوکتور گرفته می شود.و یالبته تصمیم نهاازکمپیوتر استفاده می گردد.(Remote Operation) دور

تشخیص را دقیقتر وسریعترمی سازد.کمپیوتر عملیه

(Robot) باطر.7

باطرمی باشد. (compulsory Labor)اجباری ده وبه معنی کارگرــــــگرفته ش) Czech (ازکلمه چکی Robotکلمه

ماشینی است.که می تواند ورودی خودرا بفهمد وبر اساس آن عکس العمل نشان دهد ونیز با کمی ذکاوت ،بدون دخالت

کار کردن در آن خطر جانی ویا مالی داشته باشد می تواند در مواردی که رباطدر اطراف خود تغییرات ایجاد کند.انسان

تماالً بودن بمب درآن میتواند بسته های را باز نماید که اح رباطاده قرارگیرد. ویا مورد پسند انسانها نباشد، مورد استف

دیگررا انجام کار میتواند،دریوری کند،نگهبان خانه باشد،درآشپزخانه گوشت،پیاز،کچالو وغیره را میده وده ها رباطمیرود.

دهد.

(Law Enforcement)تطبیق قانون .8

که Bionic هم چنین در رویایی علم بیونیک استفاده میگردد. (Finger Print)ازکمپیوترها در تشخیص نشان انگشت

ه شر میتواند به کمپیوتر طوری وصل گردد.که کمپیوتر اشارات دماغ انسان را در روی صفحجدیدا ً ارایه گردیده است.بَ

نشان دهد. پس دراین صورت چیزی که در فکر انسان می گردد ویا راجع به آن فکر می کند اگر (Screen)نمایش

پس در آن روز یافتن مجرمین اصلی وبه محاکمه آوردن وی صفحه نمایش ظاهر خواهد گردید.خوب باشد و یاخراب در ر

شکل نخواهد بود.آنها کار مُ

(Artificial Satellites)اقمارمصنوعی .3

را از زمین به یک سرعت معین آغاز وبعد ازآن حرکت قمرمصنوعی سیرخودنوعی توسط کمپیوترکنترول میگردد.اقمارمص

در صورتی خارج شدن قمرمصنوعی ازخط السیر آن ویا وقوع ا کدام ستاره دیگر ادامه می دهد.خودرا به دور زمین وی

هم چنین قمر اران کیلو متر از ما دور میباشد.لیکه قمر مصنوعی به هزدر حار آن از کمپیوتراستفاده می گردد،خلل د

در اجرای تمام این ره را توسط کمپیوترانجام می دهد.مصنوعی تمام وظایف خود را از قبیل ابحاث فضایی،ارتباطات وغی

خدمات آن مستفید می رانداریم ولی روزانه از یما وشما قمر مصنوع هر چندعی بدون پیلوت می باشد.کارها قمر مصنو

شویم.

(Military)ساحات نظامی .11

به کمپیوترالکترونیکی نخستیندر موارد عسکری استفاده شده است.ازکمپیوترهای الکترونیک درابتدای ظهور آنها

وهم چنین مشهورترین پروتوکول (C)وسی (COBOL)لسان های پروگرام سازی کوبالمنظور مقاصد نظامی ساخته شد.

سط مراجع نظامی ایجاد تو.یاد می شود TCP/IPت که بنام و انترن (Computer Networks)ای کمپیوتری بکه هـش

دو دهه اخیرخاصتا ً در .ارت دفاع امریکا نیز قابل ذکر استتوسط وز (ARPA)ایجاد اساس انترنت ،که در آنگردیده است

ستفاده ازکمپیوتر درساحات نظامی اهمیت خاص را و دفاع استراتجیک ا (Star War)بعد از ارایه مفکوره حرب نجوم

نخواهد توپچی حاکم میدان محاربه بعد ازین ). که بدون شک کمپیوتررا به حاکم میدان محاربه تبدیل نموده است،داکردپی

(. کمپیوترمی تواند راکت ها را بعد از انداخت آن نیزکنترول وبطرف هدف مورد نظر به صورت درست ودقیق سوق بود.

ماید.ن

(Virtual Reality)واقعیت های مجازی .11

ی ابه کمک واقعیت مجازی اجرده می شود.استفا تحقیقات علمی وشبیه سازی،آموزش وپرورشواقعیت های مجازی در زا

اعمال مختلف از نظر امنیتی واقتصادی آسان ودر بعضی حاالت اجرای آن بدون واقعیت های مجازی در ساحه فزیکی

Page 32: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

26 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

با استفاده از عملیه شبیه (Computer Games)در بازی های کمپیوتری وحتی ناممکن می باشد. وعملی مشکل

دریوری موتر و یا پرواز طیاره تجربه وتمرین شده می تواند. البته وقتیکه یک پیلوت در مقابل کمپیوترنشسته سازی ،

ن نمودن شسته ودر هوا پرواز نماید. امتحاره نوطیاره را پرواز میدهد مصئون تر واقتصادی تر است نظر به اینکه در طیا

آسان یتاثیر انزژی اتوم باالی محیط همجوار به کمک شبیه سازی ممکن است. هم چنین برای یک فابریکه موتر سازی خیل

واقتصادی است تا توسط واقعیت مجازی مودل رقمی یک موتر غیر موجود را ایجاد نماید.

Internetانترنت .12

گرفته شده که NetworkوInterconnected یا NetworkوInternationalاز دوکلمه Internetکلمه

شد.دراوایل بنام توسط وزارت دفاع امریکا پایه گذاری1361مفهوم شبکه جهانی را ارایه می کند.انترنت درسال های

ARPANETفاده از انترنت معمول یاد میشد.وصرف به هدف نظامی توسط نیروی نظامی امریکا استفاده میشد.بعد است

ومرسوم شد.حال انترنت متصل کننده تمام مردم در تمام نقاط دنیا می باشد.

قابلیت استفاده را پیدا میکند.به این دلیل اگر کمپیوتر در دنیا وجود نداشته باشد انترنتی هم انترنت به وسیله کمپیوتر

نمی باشد.

تاریخچه انترنت

ست از یک شبکه جهانی که در آن شبکه ها و دستگاه ها با همدیگر ا ترنت به زبان ساده عبارتندیدیم ا همانطوری که قبالً

ر دستگاه های دیگران استفاده در ارتباط می باشند و با اتصال به این شبکه عظیم می توانیم از اطالعات ذخیره شده د

.یم و یا اینکه به تبادل اطالعات و پیام بپردازیمنما

ایجاد شد.وزارت دفاع نیاز وزارت دفاع آمریکا براساس می رسد پس از جنگ جهانی دوم و 1361به دهه نترنتتاریخچه ا

تباطات الزمه را فراهم برای داشتن شبکه ای سریع و هماهنگ و قابل اطمینان که از هر نقطه آمریکا بتواند ارامریکا

اینس امضأ ـــــتن از دانشمندان و مخترعین کمپیوتر سبه چند ( ARPAnet)آرپانت را بنام یی پروژهقرار داد نماید،

Advanced)آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفتهبین چندین دانشگاه بزرگ آمریکا،.طرح مشترکی بودنمود.این پروژه

Research Project Agency) این پروژه به کشف ،که بعد از مدتی با تالش های مکرر،و وزارت دفاع امریکا

همگانی نبود. 1331ت یافت با آن هم انترنت تا سال های انترنت دس

ISP انترنت خدمات هتهیه کنند

به صورت شرکت های واسط و فراهم ،معروفند ISP(Internet Service Provider) نترنت که بهسرویس دهنده های ا

ستر و با فراهم نمودن بَ تهیه نموده را بصورت اجاره ای یا ماهوار مشخصی Bandwidthکننده این سرویس ابتدا

جمی و با قیمت های مخابراتی مناسب آن را در اختیار استفاده کننده ها قرار می دهند این سرویس بصورت ساعتی و یا حَ

.ه می شودیتی ارامتفاو

Page 33: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

27 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

ISPوخدمات آن

ند.خدمات آتی را نیز فراهم می ساز ن فراهم سازی انترنت برای مشتریانمتهیه کنند های انترنت ضِ

Equipment co Location

و وسایل شبکه ندارند وسایل خویش را بصورت فزیکی در کمپنی های که تیم مسلکی به منظور مدیریت منابع شبکه

می باشد.ISPهای ت مدیریت وسایل به عهده تخنیک کرمی گذارند.دراین صورت مسوولی ISPخود

Web Hosting

راجستر کردن ومدیریت ویب سایت انترنت برای استفاده کنندگان وکمپنی ها من فراهم سازی تهیه کنند گان انترنت ضِ

سرور ها و برنامه های مهم را در خود داشته و به منظوری ذخیره ویب سایت ISPرا نیز فراهم میسازند.در این صورت ها

ها استفاده می کنند.

FTP Hosting

به منظور ارسال سریع ویدیو FTP Server ازه می گیرند.را نیز به عهد FTP Siteثبت وراجستر کردن ISPشرکت های

ها،فایل های سنگین استفاده میشود.

Application and Media Hosting

وزیک ،ویدیو ودیتابیس برای کمپنی ها فراهم می سازد.تا یسرور ها وبرنامه های را به منظور ارایه م،تهیه کنند های انترنت

در دسترس باشد. Onlineبه صورت

Voice over IP (VoIP)

انترنت به یک محدوده دور جغرافیایی IPعبارت از سهولتی است که با استفاده از آن می توانید از طریق VoIPخدمات

ها فراهم شده می تواند.ISPصحبت کنید.این خدمات نیز توسط

Technical Support

خنیک کر های مسلکی نمی باشد.تا سیستم ومنابع شرکت های کوچک که سیستم آن به انترنت وصل است اکثراً دارای ت

مسوولیت مدیریت منابع شبکه را به عهده می گیرند.ISPشبکه را به درستی مدیریت کند.به این منظور شرکت های

ها ISPنمایش خدمات

نترنتسافت ویر مناسب برای اتصال به ا و تجهیزات هاردویرحداقل امکانات و

.تبادل هر گونه اطالعاتو امی جهان با یکدیگررتباط تمبرای ا

استفاده بهتر از شبکه و سافت ویر برای حداقل امکانات و تجهیزات هاردویر.در ذیل به انترنت همچون شاهراه است

اشاره میشود. نترنتجهانی ا

Page 34: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

28 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

حداقل سیستم مورد نیاز پنتیوم (R)

1 گیگابایت حافظه رم

د دیسکهار فضای آزادگیگابایت 16حدود

نترنتای استفاده بهتر از شبکه جهانی اسافت ویرهای الزم بروسایل و

یک سافت ویرBrowser مانند(Internet Exporer,Firefox,Maxthon,Opera…)

داشتن Modem با سرعت مناسب

داشتن مجوز الزم برای ارتباط با ISP نترنت برای استفاده کننده هاتامین کننده سرویس او

افت ویرداشتن س Flash Player برای مشاهده آبجکت های آموزشی Flash در سایت

WAN عروف ترین وسایل شبکه م

از تجهیزات ودستگاه های متعددی استفاده می گردد: WANدر شبکه های

دستگاه نآیک وظیفه

امکانبوده OSIمودل دستگاه های الیه سوم جز

بین چندین شبکه را فراهم می سازد.ارتباط

روتر

Router

که از بوده OSIمودل دستگاه های الیه دوم یکی از

های االت مورد نیاز برای مبادله دادهجهت اتص آن

ویدئو استفاده می گردد. صوت و

یچسو

Switch

نترفیس های الزم برای سرویس های مختلفی ا

را (Voice-Grade)ویاISDN،T1/E1مانند

ه می نمایند.یارا

مودم

Modem

ن به منظور تمرکز ومدیریت ی که از آیدستگاه ها

استفاده کنندگان Dial-outو Dial-inارتباطات

استفاده می گردد.

سرویس دهنده مخابراتی

Page 35: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل اول ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

29 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

نمای از ساختار انترنت

Page 36: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

31 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

فصل دوم

کمپیوتر ارساخت

از سه بخش سـاخته شده است. ها کمپیوتر

(Hardware)وترپرزه جات کمپی سخت افزار یا .1

(Software or Application)نرم افزار یا پروگرام های کمپیوتر .2

(Firmware)خت افزاریا لَ .9

سافت ویر یا پروگرام های کمپیوتر

عبارت از تمامی پروگرام های اند که به هدف کار با کمپیوتر واستفاده در امورات کاری انسان ها بکار می روند. سافت

درصورت که درسیستم کمپیوتر برنامه نباشد کمپیوتر ستم کمپیوتر نقش برازنده را دارد،یر درسیویر نیز مانند هارد و

،اکسیل برنامه های وردروح در سیستم کمپیوتر کار می کند.ها هیچ عملی را اجرا کرده نمی تواند.پروگرام ها به حیث

پاورد پاینت اکسس ویندوز نمونه های سافت ویر می باشد.

خت افزار کمپیوترلَفیرم ویر یا

خت افزار قسمت دیگر از کمپیوتر می باشد که درسیستم کمپیوتر ها نقش به اندازه هارد ویر وسافت ویر دارد که ما لَ

خت افزار می باشد.لخت افزار در اشاره کنیم. که نمونه از لَ BIOS(Basic Input Output System) می توانیم به

دارد.درصورت که دریک کمپیوتر عهدها قبل از اینکه شما به آن فرمان بدهید به سیستم کمپیوتر مدیریت کمپیوتر ر

خت افزار آن خراب شود کمپیوتر ها قابلیت روشن شدن را پیدا نمیکند.لَ

سخت افزار یا پرزه جات کمپیوتر

باشد. وقتیکه پرزه جات میکانیکی والکترونیکی کمپیوتراست.که قابل لمس ومشاهده می یسخت افزار عبارت ازتمام

ظاهرکمپیوتررا مشاهده می کنیم تصور ما ممکن این باشد.که همین پرزه جات تمام کار ها را انجام مید هد. ولی پرزه

روگرام ها الزم وملزوم یگدیگرجات کمپیوتربه کمک پروگرام های کمپیوتروظایف خود را انجام می دهد. پرزه جات وپ

جات جان بخشیده و آنها را فعال می سازد.در حقیقت پروگرام ها به پرزه اند،

تمام هارد ویر کمپیوتر به دو دسته تقسیم میشوند.

a. وسایل داخلیInternal Devices

b. وسایل خارجیExternal Devices

((Internal Devicesوسایل داخلی

جزیه اطالعات ناممکن می عبارت از وسایل اند که در پروسس اطالعات به گونه مستقیم سهم دارند،بدون آن تحلیل وت

باشد.این وسایل عبارت اند از:

Processor

RAM (Random Access Memory)

ROM (Read Only Memory)

Mother Board

Page 37: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

31 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(External Devices)وسایل خارجی

کن عبارت از وسایل اند که در پروسس اطالعات به شکل مستقیم نقش ندارد وبدون آنها تحلیل وتجزیه اطالعات مم

میباشد.نمونه این وسایل عبارت اند از:

کیبورد ها

موس

مانیتور

...پرینتر وغیره

د.نمیشو به چهار بخش ذیل تقسیم پرزه جات کمپیوترتمام

( Input Devices )وسایل ورودی -1

( Output Devices)وسایل خروجی و اظهار نتایج -2

( Storage Devices ) کنندهوسایل ذخیره -9

( System Unit ) بخش سیستم -1

وظایف کمپیوتر ها

(Input Operation)گرفتن اطالعات -1

(Processing Operation )پراسس اطالعات -2

(Output Operation)خارج کردن معلومات -9

(Storage Operation)ذخیره اطالعات -1

وسایل ورودی اطالعات

(Input Devices) در حل مسایل می باشد. انسان برای حل یک مسئله اولین عملکرد کمپیوتربرای حل مسایل مشابه به عملکرد انسانها

کاری را که انجام مید هد، گوش دادن ویا خواندن صورت مسئله وسپردن نکات مهم آن در ذهن است. بعد ازآن در باره

یافتن ر می دهد.بعد ازسس قراوتجزیه نموده وجزئیات آنرا زیر پرحل آن فکرمی کند. برای یافتن حل، مسئله را تحلیل و

جواب مساله یانتایج را بیان میکند. کمپیوترهم برای حل مسائل به وسایل ضرورت دارد تا توسط آن جزئیات مسئله حل ،

مورد نظر به کمپیوترداخل گردد. وظیفه این وسایل انتقال اطالعات ازمحیط خارج به کمپیوتربوده و وسیله ارتباط آنسان

سس ومام اطالعاتی که توسط کمپیوتر پرچشم وگوش برای کمپیوتر می باشد. تبه کمپیوترمی باشد.این وسایل مانند

می گردد باید از طریق همین وسایل به کمپیوتر وارد شود.

از: وسایل ورودی اطالعات عبارت اند

A. ورود اطالعات توسط صفحه کلید( Keyboard )

B. ورود اطالعات توسط وسایل اشاره کننده( Pointing Devices )

C. رود اطالعات توسط وسایل خواندن و( Reading Tools)

D. ورود اطالعات توسط وسایل رقمی ساز( Digitalizing Tools )

Page 38: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

32 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(Keyboard )صفحه کلید

.سیستم کاری آن قسمی است که به کمپیوتر میباشداطالعات وظیفه آن داخل نمودن اجزای ورودی کمپیوتر بوده یکی از

همین حرف Aد آن کاری بخصوص همان کلید صورت میگیرد. مثالً با کلیک نمودن کلید با کلیک نمودن باالی هر کلی

در کمپیوتر نوشته میشود. بعبارت دیگر مروجترین وسیله ورودی اطالعات به کمپیوتر، صفحه کلید می باشد که توسط

گردد. توسط صفحه به سیستم کمپیوتروصل می USBویا توسط پورت مسلسل COMیک کیبل ازطریق پورت مسلسل

کلید می توانیم حروف الفبا ، ارقام، عالیم و دستورهای خودرا به شکل مستقیم به کمپیوتروارد نمائیم.

روش های وصل نمودن کیبورد به سیستم

کیبورد ها را می توان توسط پورت های ذیل به سیستم وصل نمود.

پورتCOM

پورتPS/2

پورتUSB

(Connector)وکنیکتور (Port)به کمپیوتر وصل می کنید همیشه با دو اصطالح پورت زمانیکه شما وسایل رانوت:

سرو کار دارید.

ل به سیستم استفاده می شود.محل پورت ها در یعبارت از محلی است که به منظوری وصل کردن وسا: Portپورت

ها می باشد.Caseکمپیوتر های شخصی عقب

ل هر وسیله می باشد،که در پورت ها وصل شده زمینه ارتباط وسایل را فراهم عبارت از آخر کیب :Connectorکنیکتور

میسازد.هرپورت از خود کنیکتور خاص را دارد.که صرف با همان کنیکتور وصل شده می تواند.

د چطور وارد سیستم این سوال ایجاد شود که اطالعات که توسط یک وسیله داده میشو شاید در ذهن بعضی ازدانشجویان

ورت وکنیکتور فرق جواب ما این است که هر پورت وکنیکتور دارای پین های فلزی خاصی است.که نظر به نوع پ شود؟می

عبارت از وارد شدن وخارج شدن اطالعات از سیستم شدن اطالعات منتقل می شود.هدف از منتقلمی کند.توسط پین ها

نمودن اطالعات استفاده میکند. Transferمیباشد.که هر پورت وکنکتور از سرعت خاصی برای

)شکل پورت وکنیکتورها(

Page 39: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

33 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Serialیا COMپورت

اوایل برای وصل کردن ا درپورت های است که در گذشته ها یگرفته شده نام Communicationکه از واژهCOMکلمه

ید.اما در حال حاضر استفاده از این توسط آن وصل نمی نما د.اما حاال کیبورد وموس رااستفاده میش ها وموس هاکیبورد

در شکل ذیل به وضاحت کاربرد پورت های بکار میرود. ای شبکه وانترنت به هدف وصل کردن دو روترپورت ها در دنی

Serial دیده میشود.که هر روتر با روتر دیگر توسط پورتSerial .اش باهم وصل شده اند

PS/2 (Personal System/2)پورت

یاد میکندکه یکی آن برای وصل کردن PS/2بنام گونه پورت ها موجود میباشد،نجای که در هر سیستم دو عدد از این از آ

دیزاین شده است.شما در صورت ضرورت ی با رنگ های خاصهریک آن برای وصل کردن موس می باشد. کیبورد دیگری

شکالی ندارد.ه کنید که دراین صورت اِمی توانید بجای موس از کیبورد وبرعکس آن را استفاد

PS/2نواقص پورت های

به خصوصیت گفته می شود که هروقت وسیله PNP را ندارد.PNP(Plug and Play)خصوصیت PS/2پورت های .1

اگر موس ه اجرای کار باشد.به همین دلیلرا از سیستم بکشید ودوباره به سیستم وصل کنید بدون سکته گی قادر بیی

باشد.درصورتیکه آن را از سیستم بکشیدودوباره به سیستم وصل کنیدکار نمی کند PS/2ورد شما دارای پورت یا کیب

سیستم دارد.یا راه اندازی دوباره Restartیعنی نیاز به یک

گاری قطع میشود.قطع شدن یک پیندر صورت اندک ترین سهل اندارای شش پین بسیار ظریف است ،PS/2پورت های .2

رابی همان وسیله می شود.باعث خ

USB (Universal Serial BUS)پورت

ان روز به روز افزایش می یابد.ازاین نوع پورت از استفاده می باشد،یکی از پورت های متداول وپر استفاده USBپورت های

هارد دیسک،سی ها برای وصل کردن انواع وسایل مانند پرینتر،موس،کیبورد،کمره های عکاسی وفلم برداری،اسکنر،فلش،

دی درایف ها وغیره استفاده میشود.

Page 40: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

34 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

USBفواید استفاده از پورت های

دارای فواید ذیل می باشد.USBاستفاده از پورت های

وسیله بصورت همزمان میباشد. 127قادر به وصل کردن USBیک پورت .1

دارای پین های است که به سادگی قطع نمیشود. USBاز لحاظ دیزاین پورت های .2

را حمایت می کند.PNP(Plug and Play)خصوصیت USBت های پور .9

وسیله میباشد شاید خیلی متعجب کننده یا هم 127قادر به وصل کردن USBیک پورتبعد از شنیدن این سخن که نوت:

یاد میشود شما می HUBدیگر که بنام یی متحیر کننده باشد.اما این سخن درست است زیرا بااستفاده از یک وسیله

وسیله را بصورت همزمان وصل کنید.127سانی نید به آتوا

)شکل هب(

USBانواع پورت

وع می باشند:ن به چهار USBپورت های

1. USB 1.0

a. USB 1.1

2. USB 2.0

3. USB 3.0

a. USB 3.0 Type A

b. USB 3.0 Type B

c. USB 3.0 Micro-B

4. USB 3.1

a. USB Type C

USB 3.0 Type A USB 3.0 Type B USB 3.0 Micro-B

Page 41: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

35 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

USB 1.0پورت

به اندازه Low Speedاطالعات در سرعت انتقالبه بازار عرضه شد.1336سال جنوری در USBاین نوع از پورت

1.5Mbps بوده در حال که در حالتHigh Speed 12 به اندازهmbps(Mega Byte Per Second) .می باشد

USB 1.1پورت

مپنی ها از آن حمایت کردند.به بازار عرضه شد.نخستین نسخه بود که بصورت وسیع ک1338در سال USBاین نوع پورت های

USB 2.0پورت

Highبنام به بازار عرضه شد. 2111در اپریل سرعت انتقال اطالعات میباشد. 480mbpsدارای USBاین نوع پورت

Speed .نامیده میشد

USB 3.0پورت

اشد.به دلیل سرعت میب5gbpsاین نوع پورت ها دارای سرعت به اندازه ،میباشدUSBعبارت از نوع جدید از پورت های

به بازار عرضه شد.با تمامی 2118سال Novemberدر یاد می کند.SS(Super Speed)این پورت ها آن رابنام زیاد

نسخه های قبلی هماهنگ بوده می تواند.

Page 42: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

36 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(USB 3.0)لوگوی

USB 3.1پورت

می Gbps 10ی سرعت به اندازه به بازار عرضه شد دارا 2119جوالی 91است که در USBنوع جدید از پورت های

نامیده شده است. (+Super Speed)بنام می باشد.(Capitable)هماهنگ USB 2.0,USB 3.0باشد.با نسخه های

(USB 3.1)لوگو

USB Type Cپورت

می باشد.تغییرات که در این Gbps 10 دارای سرعت به اندازه است،USB 3.1 از زیر مجموع یی ها این نوع پورت

کنیکتور ها است یعنی بعد از این نگران نباشید که (Reversible)ه اعمال شده است عبارت از دو طرفه بودننسخ

ضمن اینکه از لحاظ اندازه کوچک شده است شبه بهUSBکنیکتور را باید از کدام طرف وصل کنید زیرا این نوع

Lightning .کیبل اپل می باشد.از هر طرف وصل شده میتواند

(USB –C)شکل کنیکتور

ساختار کیبورد ها

تمام کلید های صفحه کیبورد را می توان به پنچ دسته تقسیم بندی کرد.

1.Functions keys ییه ید عملیکلF12-F1

ن است درپروگرام های کورود دستورها به کار می روند. طرزاستفاده آنها مم کلید های هستند که جهت آسانی در

تعیین میگردد. Programmerها براساس خواست پروگرام نویس یاباشد. یا بعبارت دیگروظیفه آن تفاوتممختلف

Page 43: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

37 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

2.Alphabet/Typing Keys

کلید های حروف وعالیم که جهت داخل نمودن حروف الفبا وعالیم خاص ازان استفاده می Z -A ،z-aحروف الفباٌ

گردد.

9. Numeric keys

شین حساب است جهت وارد کردن اعداد بکارمیرود. های ارقام که شبه با کلید های ماکلید

1. Special /control keys

اند که به تنهائی و در بعضی موارد همراه با کلید کلید های Caps lock, Shift, Tab, Ctrl ,Alt یکنترول یدهایکل

های دیگر بکار میرود.

تقاوت آن با ماشین تایپ دراین است که کلید های صفحه کلید کود ه کلید مشابه به عملیه تایپ است.نوت: کاربا صفح

های را تولید می کند که به کمپیوترمعنی دارد.

5. Additional keys

وغیره Home, End, Insert Pg Up, Pg Down، کلید های ( Arrow keys ) عبارت ازکلید های جهت دار

این کلید ها در کیبورد های مختلف ،مختلف می باشد. تعدادمی باشد.

)شکل کیبورد(

QWERTYساختار

د ها ماشین تحریر نام گرفت. بع ،ولیبه نام خود ثبت کرد ماشین تایپ ساخته شدمخترع آن در ابتدا آن را 1861در سال کنجکاوی حِسبیشتر پروژه ای تحقیقاتی و از کهاین اختراع در ابتدا قرار نبود صنعت چاپ و تحریر را دگرگون کند، بل

کیلو 1به وسیله ی یک دستگاه که جهان نگذشتتولید آن وجود داشت، دیری اما با وجود مشکالتی که در زمینه ی بود. به لرزه در آمد. امگر

Page 44: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

38 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

)نخستین ماشین تحریر(

سال میگذرد ولی تا اِلحال استفاده از این ساختار کیبورد ها 111د درحال حاضر از قدامت کیبورد های کیورتی حدو

کیبوردهایدر ذیل ساختارمُچ میباشد. در قسمت درمعمول می باشد.ولی یگانه مشکل کیبورد های کیورتی ایجاد دَ

کیورتی نمایش داده شده است.

Dvorakساختار

خودش یعنی نامبکیبوردی را QWERTY سال ها بعد از متولد شدنیک متخصص آموزش، 1396در سال

Dvorak نواقص کیبورد های برطرف کردنهدف از طراحی این کیبورد.رساند ثبت به و طراحی QWERTY .در بود

ای ممکن سرعت تایپ را افزایش تا ج رسانیدهتعدد در تایپ را به حداقل قصد داشت تا اشتباهات م Dvorakواقع

سال تحقیق و مطالعه کیبورد 18با انگشتان تایپیست ها ایجاد کند. بعد از حداقل بهترین سازگاری راچنان هم،دهد

Dvorak در صد 61با آنکه استفاده از این کیبورد ها حدود به میان آمد.ولی تا اِلحال استفاده از آن مروج نشده است

ت.،در ذیل ساختار این کیبور هانمایش داده شده اسحرکت مُچ ها را کاهش داده است

Page 45: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

39 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(Dvorak)ساختار کیبورد

Colemakساختار

مخلوط که در واقع معرفی کرد Colemakرا با عنوان کیبورد Shai Colemanبرنامه نویسی با نام 2116در سال

در به وجود نیامده بود. Dvorak برخالف نام آن، تغییرات مستقیمی بر روی صفحه کلیدبود. ColemanوDvorakاز

بود با این Dvorakهمان اهداف اًدقیق Colemanبود.هدف Dvorakو QWERTYچیزی بین Colemakحقیقت

که هدفش، سرعت به میان آمد نتیجه کیبورد درهم پایبند باشد. QWERTYداشت تا به سعی Colemanتفاوت که

QWERTY کاربران برای آن یادگیری حال عین در و چ دست به حساب می آمدیی و به حداقل رساندن ناراحتی های مُکارآ

17تفاوت دارد.ولی همین QWERTYکلید با 17است که تنها در این صفحه کلید مذکور جالب نکته ی .آسان بود

در نتیجه یادگیری آن نیز بسیار راحت خواهد شده است.در افزایش کیفیت تایپ در همه ی جهات شایانی کلید تاثیر

نمایش داده شده است.Colemakدر ذیل ساختار صفحه کلید بود.

(Colemak)ساختار صفحه کلید

(Pointing Devices) ورود اطالعات توسط وسایل اشاره کننده

و کمپیوتربه شکل گرافیکی می باشد، ازوسایل استفاده (User)های گرافیکی، که در آن ارتباط استفاده کننده ر برنامه د

در ذیل به معرفی این وسایل پرداخته می گردد.یاد (Pointing Devices)می گردد که بنام وسایل اشاره کننده

میشود.

Page 46: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

41 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(Mouse)موس

ن نظربه صفحه کلید آسان می مروجترین وسیله ورودی اطالعات به کمپیوتر موس بوده که کارکردن با آپس ازصفحه کلید،

ولی برای وظایف میکنند. شتر ازصفحه کلید استفادهجهت داخل نمودن متون واعداد بی (User)استفاده کننده باشد.

حرکت دادن موشر وغیره موارد از موس استفاده می نمایند.از قبیل دادن اوامر به کمپیوتر، دیگر

وصل وموس های معمولی که توسط یک لین به سیستم کمپیوتر موس های بدون سیمبه موس ها انواع زیاد دارند که ازجمله

نام برده میتوانیم.می گردد،

دارای سه بخش میباشد.موس کمپیوتر

Right Button Left Button

Scroll or Wheel

)شکل موس(

ذیل به حیث موس استفاده می کند. وسایل از ( Portable Computer )کمپیوترهای قابل نقل

( Touch Pad )صفحه لمسی .1

ننده توسط حرکت دادن د. استفاده کصفحه لمسی عبارت از یک صفحه هموار بوده که در مقابل فشار حساس می باش

نیز یاد می گردد. Track-padوشر موس را حرکت میدهد. بعضی اوقات بنامانگشت خود م

(Touch Pad)شکل موس

اشاره انگشت.2

معین را انجام دهد. وظیفه یی مانیتورهای خاص می توانند اشاره انگشت را نیز به حیث ورودی قبول نموده وطبق آن

Page 47: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

41 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(Light Pen)قلم نوری .9

و موس، به کمپیوتر ها است که پس از صفحه کلید (Input device)یکی از ابزارهای نوین ورود اطالعات قلم نوری

وجود آمده است و نوع تکامل یافته تر و مجهزتر موس است.قلم نوری به لحاظ شکل ای کارهای خاصبر بر حسب نیاز

بل فشار حساس بسیار راحت تر از موس، بین انگشتان دست، جای می گیرد و برعکس موس، در مقااورگونومیکی خود،

، چون گرافیک، انیمیشن، طراحی صنعتی رای وظایفب تا قلم نوری، ابزار بسیار مناسب باعث می شوداست،این مزیتها،

چپ دارد که عمل دکمه های راست و یی وجود اغلب در بدنه قلم های نوری، کلیدهاآموزش الکترونیکی و غیره باشد.

اشاره می رتماس به صفحه نمایش اوامرکه توسط همین قلم به آن ثکل آن مانند قلم بوده و دراشَموس را انجام می دهند

قلم . نوشتن متن ویا رسامی باالی صفحه نمایش توسط قلم نوری به شکل مستقیم صورت می گیرد.شودشود، اجرا می

میباشدکه روی آن نوشته شده تمامی نوشته های روی آن به سیستم کمیپوتر Tabletحه بنام های نوری دارای یک صف

منتقل میشود.

)شکل قلم نوری(

Page 48: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

42 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

فواید قلم نوری در مقایسه با موس

است یعنی حساس فشار به موس آن است که نوک قلم نوری نسبت به ترین برتری و مزیت قلم نوری نسبتیکی از مهم

که رسم را بیشتر به صفحه، فشار دهید خط هر قدر نوک قلم فوتوشاپو یا کورل دراویک برنامه گرافیکی مانند در

رای که موس، فاقد حساسیت به فشار است و خطوط رسم شده توسط موس، دا، در حالیتر استضخیمتروکند،پر رنگمی

مرحله 512در گذشته، قلمهای نوری، وس است.در خلق آثار هنری توسط م ت بزرگمحدودیضخامت یکنواخت است.این

حله یا بیشتر از مر1121،2118 قادر به تشخیص که است هایی عرضه شدهدادند اما اکنون مدلار را تشخیص میفش

می توان اشاره کرد. XP-Pen, USYNC,P-Activeبه گونه های مانند آن می باشد.

(XP-Pen)شکل قلم نوری

(Reading Tools)ورود اطالعات توسط وسایل خواندن

هاندیم، وسایل اشاره کننده مانند موس جای صفحه کلید را در وارد کردن متون واعداد گرفته نتوانستطوری که قبال ً خو

ه جهت وارد کردن از طرف دیگر وارد کردن متون زیاد توسط صفحه کلید به وقت زیاد ضرورت دارد. اختیار دیگری ک و

یاد Reading Toolsشند که بنام وسایل خواندنوسایل می بان استفاده کرده میتوانیم ،، از اکمیات بزرگ اطالعات

در نتیجه ،وارد نمود را به کمپیوتر (Data)میشوند. توسط این وسایل دروقت کم میتوانیم کمیات زیادی از اطالعات

از طرف دیگر از وقوع غلطی ها حین داخل نمودن اطالعات جلوگیری می شود.و وارد کردن اطالعات کم گردیده قیمت

یل عبارت اند از:این وسا

OMR(Optical Mark Reader) نشانه خوان نوری .1

س کننده نشانی ــــــاست که معلومات نشانی شده توسط قلم یا پنسل را خوانده میتواند. این وسیله که بنام ح یی وسیله

(Mark Senor) گردد. این وسیله نیزیاد می شود، در نمره دادن پارچه های امتحان شاگردان و محصلین استفاده می

یکی تبدیل وداخل ونن نموده و آنرا به سگنالهای الکتریبا استفاده از نور منعکس شده موقعیت نشانی ها را در ورق تعی

کمپیوتر می نماید.

Page 49: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

43 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(OMR)شکل

OMRفواید

ده هزار فورم را در یک ساعت چیک می کند. 11111تعداد به

سس اطالعات نیاز است.صرف به یک پایه کمپیوتر جهت پرو

در این صورت اطالعات بصورت مطمئن وارد سیستم میشود.

OMRنواقص

پری نشود،کمپیوتر از چیک کردن آن صرف نظر می کند. در صورتیکه خانه ها بصورت درست خانه

نه برای متنصرف برای خانه پری داخل یک چوکات کافی میباشد

یکسان باشد.باید همه این وسیله چیک میشود فورم های که توسط

(OMR)شکل

( Bar Code Reader )بارکود خوان نوری .2

شده را استفاده می شود. این وسیله کود خوانده (Super Markets)اضافتر در مارکت های بزرگ بار کود خوان نوری

(update)تعدیل یا افت ، ذخیرهدر یDatabaseکمپیوتر ازروی کود، قیمت جنس را در نموده وبه کمپیوتر منتقل

نموده وقیمت را به مشتری چاپ می کند. در اکثرمارکت های بزرگ بار کود خوان نوری به یک ترمینال که در محل فروش

روان می کند. تمام Mainframeشده را به یک کمپیوتر Scanقرار دارد وصل می باشد. این ترمینال معلومات

انجام میدهد. Mainframeرا همین کمپیوتر Database رات مربوطیمحاسبات وتغی

Page 50: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

44 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(Pen Scanner)سکنراقلم -9

سکنر بدون سیم می باشد احقیقت در ولی بوده ، (Highlighter)سکنر از نقطه نظر شکل ، مانند یک نشانی کنندهاقلم

وقتیکه شما قلم دهد.را انجام (Optical Character recognition)که میتواند عملیه تشخیص نوری حروف

اخته شده خود ـــــــــقبل س زسکنر یک فایل متی را در حافظه اا ش می کنید، قلمسکنر را باالی متن روی ورق کَا

(Built-in memory) سط یک کیبــل ایجاد، ومتن را در آن ذخیره می کند. بعد از آن شما میتوانید همـــان فایل را تو

ید.داخل کمپیوتر نما(Bluetooth)ویا بلوتوت (Infrared Beam)مادون قرمزویا شعاع

سکنر(ا)شکل قلم

Page 51: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

45 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

( Digitizing Devices )وسایل رقمی ساز

گردد، تا در (Digitize)قبل از اینکه کمپیوتر نوشته دست ومتن چاپ شده را تشخیص دهد، باید همان متن رقمی

نیز از (Digitizing)شکال متفاوت است پس جهت رقمی ساختن اَحافظه کمپیوتر ذخیره شده بتواند. چون معلومات به

وسایل مختلف استفاده می شود.

قرار ذیل می باشند: رقمی ساز وسایل از بعضی

(Scanner)سکنر ا

سکنر به انواع واشکال اگرافیکی را تهیه کند. های لمی تواند تمثیل رقمی متون و شک وسیله ورودی اطالعات بوده که

رسامی ، چارت وانوع دیگر معلومات چاپ سکنر میتواند فوتو گراف ،ان، آفت میشود. بدون در نظر داشت نوع امختلف ی

تبدیل نماید تا کمپیوتر آنرا به کمک پروگرام های گرافیکی ذخیره وپروسس نماید. (Bit)شده را به نمونه های بیت

سکنر(ا)شکل

) ( Digital Cameraکمره دیجیتل

کل یک تصویر رقمی ـــــــــــــــحقیقی به ش کل هایشَ (Snapshots)تصویرفوری نمره دیجیتل جهت گرفتک

(Digital Image) کمره دیجیتل محدود به اشکال چاپی روی ورق نبوده سکنر،ابرخالف تفاده قرار میگیرد.مورد اس

را شکل های یتدیجیتل میتواند نمونه ب کمرهت نماید.رفته می تواند، آنرا ثبکه کمره عادی آنرا گیبلکه می تواند هر چیز

کمره دیجیتل ازطریق پورت ذخیره نماید.Flash اطالعات مانند حافظه فلش وی ک یا وسایل دیگر ذخیرباالی دیس

USB(Universal System Bus) .به کمپیوتر وصل شده می تواند

)شکل کمره دیجیتل(

Page 52: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

46 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(Video digitizer)ی ییورقمی سازوید

ی گرفته وآنرایمنابع دیگر ویدیوی ، تلفاز و یا یی تواند ورودی را از کمره وید یواست که م یازسرکت ها یی مجموعه

حافظه کمپیوتر ذخیره سگنال های رقمی شده می تواند درعد وده بتبدیل نم(Digital Signals) سگنال های رقمی به

د، پس می تواند را به شکل رقمی میگیر شکل های دیجیتل یویدیو های کمره چوننشان داده شود.صفحه مانیتورو در

ی به کمپیوتر ارسال نماید.یویدو زاشکل مستقیم و بدون رقمی سی را به یسگنال های ویدویو

(Audio digitizer) صدارقمی ساز

(Digitize)ا رقمی مایکرو فون وغیره وسایل صوتی ر صدایدارای سرکتی است که می تواند صدارقمی ساز

ورودی صدا به پروگرام های ذکی ضرورت دارد تا این صدا ها را به شکل درست به کمپیوتر تفسیرنماید.نماید.

ریک انالوگ تبدیل می کند. مایکروفون این امواج را به سگنالهای الکته شکل امواج در هوا حرکت می کند.نوت: صدا ب

به شکل باینری تبدیل می شود. ADC(Analog to Digitals Converter)کهای انالوگ به کملن سگناآبعد از

ADC یاصدا معموال باالی کارت Sound Cardدارد قرار.

(Sensor)س کنند حِ

این وسایل درساختن ازه مقادیر فزیکی استفاده می گردد.فشار وغیرجهت اندازه گیری حرارت ،رطوبت ، سن کننده هاحِ

حتی احساس خنده وخوشی ما وشما دیگر استفاده می گردد. موردی، تحقیقات علمی وصدها ت جو، پیش بینی حاالباطر

تقلید گردد. (Sensor)هم می تواند توسط حس کننده

وسایل خروجی و اظهار نتایج

(Output Devices) اید، ضرورت سس نموآنرا پر CPUبه کمپیوترداخل و (Input Devices)بعد ازینکه اطالعات به کمک وسایل ورودی

به مشاهده نتایج می باشد.

لیه در حقیقت وسایل خروجی عکس عمد که نتیجه در آن مشاهده میگردد.پس وسایل خروجی عبارت از وسایل می باشن

این وسایل بیت ها را گرفته وآنرا به مقادیر قیاسی ) غیررقمی( که برای انسان ها بهتر وسایل ورودی را انجام میدهد.

تبدیل می کند.قابل درک است

نتیجه را به دوشکل ذیل مشاهده کرده می توانیم:

(Soft Copy)کاپی نرم .1

(Hard Copy)کاپی سخت ویا چاپ شده .2

بیرون می شود. به وسیله وسایل مانندمانیتور،بلندگو،پروجکتورکاپی نرم:

ن میشود.کاپی سخت عبارت از همان اطالعاتی است که به وسیله ماشین های چاپ بیروکاپی سخت:

صفحه نمایش یا مانیتور

(Monitor)

انواع دارای،نمایش اطالعات استفاده می گردد خروجی بوده که از آن برای وسایل یا صفحه نمایش متداول ترین مانیتور

صفحه های معموالً DOS در محیطباشد. ا سیاه وسفیدی همی تواند رنگ مختلف است.یک صفحه نمایش مانند تلویزیون

وقتی اطالعات از طریق صفحه کلید کتر تایپ می شود.رکستون هستند و در هر ستون یک 81سطر و 25رای نمایش دا

مپیوترهایی بعضی از کها اطمینان حاصل شود.مپیوتر می شوند، در صفحه نمایش ظاهر می گردند تا از صحت آنرد کوا

می مسطح مایش به نام صفحه نمایش فحه نهستند دارای نوعی ص Portableها قابل حمل یا Laptop که مانند

Page 53: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

47 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

در معموالً مپیوترها یژه ای برخوردار است، زیرا این کاهمیت و مپیوترها، میزان مصرف برق ازدر این نوع ک.باشند

ز اهمیت می ییی در مصرف برق در آنها بسیار حامکانهایی که امکان دسترسی به برق نیست کار می کنند و صرفه جو

PPCM(Pixel Perیا PPI(Pixel Per Inch)در مانیتور ها بر اساس ی کیفیت تصویرازه گیرواحد اند.باشد

Centimeter).می باشد

عالیم ویژه و تصاویر گرافیکی به وسیله نقاط کوچکی به نام،کترهای گرافیکی، حروف، ارقامرکلیه تصاویر، اعم از ک

Pixcel ،ات الکترونیک و در درجه دوم به اندازه و تراکم در درجه اول به طراحی قطعساخته می شوند.کیفیت تصاویر

کترها در گفته می شود، بستگی دارد. کلیه کر Resolution نقاط، که اصطالحاً به آن تفکیک پذیری صفحه نمایش یا

کتر مجموعه ای از نقاط د که به آن ماتریس کرکتر گفته می شود. ماتریس کرمحدوده معینی از نقاط تعریف می شون

داد پیکسل . هر چه تعگفته میشوداز این نقاط، همان پیکسل اموش در صفحه نمایش می باشد که به هر یک روشن و خ

یا 811× 611مانند .کترها نیز بیشتر خواهد بودهای موجود در ماتریس کرکتر بیشتر باشد، وضوح تصاویر و کر

پیکسل 1121×768

تقسیم می گردد: چند دسته مانیتورها به

CRT ( Cathode Ray Tube )مانیتور های .1

LCD(Lequid Cristal Display)مانیتورهای مسطح .2

LED(Light Emding Diod)مانیتور های .9

)شکل مانیتورها(

CRTهای مانیتور

11و12ها در اندازه مانیتور اینداشته اند. استفاده کنندگان انی در بین ورونق فرا CRTمانیتور های در چند سال اخیر

حال در،رونق گرفت استفاده کنندگاناینچ آنها در بین 17و 15 های اندازه از سپس استفادهچ به بازار عرضه شدند،این

ورد استفاده عموم قرار می اینچ نیز ساخته شده اند که به دلیل قیمت نسبتاً باالتر، کمتر م 22و 21، 13 انواع حاضر

پرطرفدارتر استفاده کنندگانتخت هستند که نوع صفحه تخت آنها بین ها دارای صفحات محدب ومانیتور این نوعگیرند.

ها به وسیلهء پرتاب الکترون ها و هدایت آن ها به کمک میدان های الکترومغناطیسی رمانیتو ایجاد تصویر در ایناست.

. صورت می گیرد

LCD هایمانیتور

هایمانیتور .سانتی متر است 1قطر آنها در حدود ند،کار میکبا قطر کم و بدون المپ تصویر که هایی هستند مانیتور

LCD های کریستال مایع بوجود می ها از کنار هم چیدن سلول مانیتور نام کریستال مایع نیز می شناسند، زیرا این هرا ب

.ها باید از زاویه مستقیم نگاه کرد تا تصویر به خوبی دیده شودمانیتور به اینآیند.

Page 54: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

48 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

LED هایمانیتور

.یودهای نوری استفاده می کننداها، که برای نمایش تصویر از دLCD هایی هستند شبیه بهرمانیتو

LCDو CRTمقایسه مانیتور های

هستند اما در مورد LCD هایرمانیتو برابر 1تا 2بین Brightness دارای روشنایی یا CRT هایرمانیتو .1

.می باشند CRT های رنیتوما برابر 1تا LCD 2 هایمانیتور Contrast وضوح تصویری یا

درجه است درصورتی که در 151بیش از CRT هایمانیتور Viewing Angle دید یا زاویه .2

درجه است. 31معمولی این رقم حداکثر معادل LCD هایمانیتور مورد

اش ایجاد اختش CRT هایمانیتور امواج مغناطیسی مانند آهنربا و امواج الکترومغناطیسی مانند موبایل روی .9

از این آسیب در امانند. LCD هایمانیتور ولی،تصویری می کنند

.در گوشه ها روشنتر هستند LCD هایمانیتور در مرکز بسیار شفاف ترند درصورتی که CRT هایمانیتور .1

ل دریافت چشم انسان دارند. قدرت و انعطاف بیشتری برای مطابقت با رنگ های قابCRT یهارمانیتو .5

د.دارای کیفیت رنگ و خلوص رنگ بیشتری هستن LCD هایمانیتور سبت بهن CRT هایمانیتور .6

یی بر روی صفحه Defective Pixel احتمال ایجاد پیکسل سوخته یا LCD هایمانیتورل مشکبزرگترین .7

آنها است، که البته Flickering لرزش تصویری یا CRT هایمانیتور وبزرگترین مشکلنمایش آن ها است.

.و باالتر پشتیبانی شود، این لرزش محسوس نخواهد بود 85Hzکانس در صورتی که فر

LCD هایمانیتور انرژی مصرف می کنند و این درحالی است کهوات 121به طور معمول CRT هایمانیتور .8

.مصرف انرژی دارند وات11تنها

دارد. گرم وزنکیلو 9تنها حدود LCD مانیتوردرحالیکه کیلوگرم است 19درحدود CRT مانیتور وزن یک .3

چشم دارند. بالیای کمتر، آثار سوء بسیار کمتری عالوه بر تولید گرم LCD هایمانیتور .11

شده ر تبخیی گرما یی انتشار گازهایی است که به واسطه CRT هایمانیتور درباره یکی از موارد بسیار خطرناک .11

بسیان زیان O)3(وص الیه اُزُن محیط زیست و بخصو. این گازها برای انسان سیستم از سیستم بیرون میشود

بار هستند.

ماشین چاپ

(Printer) عبارت دیگرجهت تبدیل نمودن ه یا بی ورق مورد استفاده قرار میگیرد.رو در Dataماشین چاپ جهت چاپ نمودن

Data ازحالتSoft به حالتHard سخت شود. اطالعات چاپ شده درورق را بنام کاپیــــــاز ماشین چاپ استفاده می

(Hard Copy) .وظیفه آن تبدیل ،اجزای خروجی کمپیوتر میباشداز جمله ماشین چاپ دیگر بعبارتنیز یاد می نمایند

نمودن انرژی برقی به انرژی میخانیکی میباشد.

نوع ذیل تقسیم می گردند: ماشین های چاپ ازنقطه نظر روش چاپ به دو

ماشین های چاپ ضربه ای(Impact Printer)

های چاپ غیر ضربه ای ماشین(Non –Impact Printer)

Page 55: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

49 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

)اَشکال ماشین چاپ(

(Case)کیس به USBو LPT (Line Print Terminal)مانند (Parallel Port)ماشین چاپ از طریق پورت موازی

نواع ماشین های ا از بعضیاستفاده میشود. USBها اکثراً از USBولی امروز نظر به رشد قابل مالحظه وصل میباشد.

کار گرافیک به هدف چاپ انواع دیگر آن مورد استفاده قرار میگیرد.در حالیکه ام وعالیم ارقحروف ، به هدف چاپ چاپ

برد دارد.

ود:ــــــــــدرتعیین نوع ماشین چاپ ، چهار نقطه ذیل درنظر گرفته می ش

(Image Quality)کیفیت تصویر .1

DPI (Dotعبارت از تعداد نقاط دریک انچ می باشد که آنرا (Print Resolution) کیفیت تصویریا وضاحت چاپ

Per Inch) و واضحتراست. میگویند. هر قدرکه تعداد این نقاط زیاد باشد به همان اندازه کیفیت چاپ خوبتر

(Speed)سرعت چاپ .2

واحد اندازه گیری کرده می تواند.سرعت ماشین چاپ عبارت از تعداد صفحات است که ماشین چاپ آنرا در یک دقیقه پاپ

می باشد.PPM(Page Per Minute)سرعت ماشین چاپ

(Initial Cost) قیمت اولیه ماشین چاپ .9

قیمت رنگ .1

Page 56: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

51 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

وسایل ذخیره اطالعات

(Storage Devices)

هشبیه ب حافظه کمپیوتریاد میشود.فظه کمپیوترآن حفظ و ذخیره می گردد بنام حا که اطالعات و پروگرام ها در محل

با این تفاوت که حافظه کمپیوتر مقدار زیاد از معلومات را درخود ذخیره کرده میتواند، بدون اینکه حافظ انسان است.

اتوتر قادر است به محض اینکه اطالعهم چنین حافظه کمپیموش کند.اویا آنرا فر.ری در آن وارد نمایدیکوچکترین تغی

اتوبه اطالعجستجونموده را کمپیوتر( باسرعت زیاد اطالعات ذخیره شده سسرو) پر CPUاز کمپیوتر خواسته شود،

وهر خانه دارای یک آدرس می های زیاد تقسیم گردیده (Cell) یا به خانه حافظه کمپیوتر.ردمورد نظردسترسی پیداک

اد، عالیم وغیره وف، اعدی حافظه حرامحتوحافظه گویند. (Contents)ی ااطالعات ذخیره شده در خافظه را محتوباشد.

هرحافظه کمپیوترذخیبه شکل عمومی هر چیزی که قابلیت تبدیل شدن به صفر و یک راداشته باشد می تواند در می باشد.

کل کود شده ـــــاشکال ، تصاویر، صوت،...( به شی حافظه هر چیزی که باشد) حروف ،اعداد، عالیم ،اپس محتوگردد.

(Coded) .اتا فقط متشکل از صفر ویک می باشد.هرگاه در یک خانه از حافظه اطالعکود ه ایندر حافظه قرارمیگیرد

قبلی میشود. اتجدید جایگزین اطالعات ی قبلی آن ازبین می رود واطالعارا قرار دهیم ، محتو

توسط بخش کنترول Dataسسرمی باشد. وته ولی بخش جداگانه ومستقل از پرارتباط نزدیک داش سسروحافظه همرای پر

در وقت ضرورت از حافظه گرفته آنرا (Control Unit) کنترولهم چنین بخش سایل به حافظه فرستــاده می شود.از و

حافظه اطالعات و دستور های همان پروگرام را می فرستد. (Arithmetic and logic)نرا به بخش حساب ومنطق آو

در مباحث بعدی مورد بحث Arithmetic and LogicوControl Unitموضوع حفظ مینماید که درحالت اجرا باشد.

قرار میگرد.

گردد:ـبه صورت عمومی حافظه کمپیوتربه دو نوع ذیل تقسیم می

(Main Memory) یا اولی حافظه اصلی .1

(Auxiliary Memory) یا (Secondary Memory)یا کمکی حافظه دومی .2

حافظه اصلی کمپیوترنیز به دو نوع میباشد:

ROM (Read Only Memory) روم حافظه -1

RAM (Random Access Memory) رم حافظه -2

ROM (Read Only Memory)حافظه روم یا

در ها حافظهاین چیزی در آن نوشته شده نمی تواند.عبارت ازحافظه اصلی کمپیوتراست که صرف خوانده می شود و

دستور های استفاده میگردد. (Firmware)ارخت افزمعموال ًبرای ذخیره لَی آن ازبین نمی رود.ااثرقطع شدن برق محتو

به شکل دایمی ذخیره وهنگام روشن شدن کمپیوترتمام پرزه ROMکه وظیفه آن شروع کردن کمپیوتر می باشد در

منتقل RAMپیدا و آنرا به حافظه اصلی را نیز (Operating System)جات کمپیوتر را امتحان نموده و سیستم عامل

ه یعنی قبل ازاینکه ما بدستورهای ما می باشد. ی کمپیوترقبل ازیرهنما ROMیفه اصلی درحقیقت وظمی سازد.

پس اگراین ی می کند.یآنرا رهنما (ROM)روم برنامه های موجود در حافظه ی نمایم( یتوردهیم )آنرا رهنماـــکمپیوتردس

عقل کمپیوتراست. (ROM)د که کمپیوترعقل دارد،رومــــــــــــــگفته جایزباش

Page 57: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

51 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

)شکل حافظه روم(

نمی آورده اتوبصورت ساده در آن تغییردرفابریکه ثبت می گردد (ROM)ی روم اقابل یاد آوری است که محتو

قبل از استفاده ROMبه همین دلیل اطالعات مستقردر بوده RAMکمتراز سرعت ROMسرعت دست رسی به .توانیم

قرارمیگیرد. RAMآن در

RAM ( Read Access Memory)حافظه رم

نوع حافظه ن در ای (Cell)نوع از حافظه اصلی کمپیوتر است که هم خوانده وهم در آن نوشته شده می تواند. هرخانه

دست رسی به CPUمی تواند آنرا به شکل مستقیم مورد دست رسی قرار دهد. وقتیکه CPUدارای یک آدرس بوده و

ن محل را گرفته وجهت خواندن اطالعات مورد آدرس آحافظه را خواسته باشد، نوعن از ای یی اطالعات موجود در خانه

اجازه دست رسی وترکمپی CPUبه سراغ آن می رود. این قابلیت مراجعه مستقیم به محل مورد نظر به نظر مستقیماً

درس خواسته شده را می دهد.آ سریع به

)شکل حافظه رم(

همین قسمت حافظه استفاده در اثنای کارکردن با کمپیوترازبین می رود. ازرقطع شدن برق دراثمحتویات حافظه رم

قال دهیم که همین انت RAMیم باید آنرا به ی که خواسته باشیم در آن کار نمادیگر ، هر پروگرام تمیگردد.یابه عبار

CPUمی باشد.درپهلوی سرعت (Program Running)عبارت از اجرا نمودن پروگرام RAMم به ارانتقال یک پروگ

دریک کمپیوترزیاد باشد به همان اندازه سرعت RAMمقدار ،مپیوتر رول دارد. به هر اندازهنیز در سرعت ک RAMمقدار

Page 58: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

52 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

ضرورت دارد و RAMمختلف به مقدارمعینی از های کمپیوترزیاد وپروگرام های بزرگ را اجرا کرده میتواند. پروگرام

16به حد اقل ) 38اجرا نخواهد شد. مثال ً ویندوز ازه کم باشد پروگرام در کمپیوترازهمان اند RAMاگرمقدار

نخواهد را اجرا 38بایت باشد، ویندوزمیگا 16از در یک کمپیوترکمتر RAMضرورت دارد و اگر مقدار RAMبایت میگا

داشته باشد. RAMبایت میگا 61باید کمپیوترشما اقال ً را اجرا کند XPیا برای اینکه کمپیوتر شما ویندوز کرد.

و مینماید یافتها به شکل حیرت انگیز افزایش پروگرام ه (Size)اندازه ی اخیرسالها در وریکه به همه معلوم استط

خصی در کمپیوترهای ش RAMدراثنای نوشتن این سطرها مقدارافزایش یافته است. RAMکه در پهلوی آن مقدار

.گیگابایت می باشد8گیگابایت تا 1

یم:ی دانم تا به نقطه ذیل اشاره نمادراینجا بخاطر رفع شک وتردید ضروری م

میگابایت 51 حَجماگریک پروگرام دارای مثالًاوی به اندازه پروگرام باشد.سمُ RAMمقدار در یک سیستم ضرور نیست

اجرا حافظه رم ایت بمیگا 16یا 8 همین پروگرام در ممکن استمیگابایت باشد. 51مقدار حافظه هم حتماًباشد

(Run) .که این امر به عوامل جانبی دیگر وابسته است،در مباحث بعدی به آن اشاره میشود.شود

د:ننوع ذیل میباش سهبه RAMحافظه

(Dynamic RAM) رم دینامیک .1

(Static RAM)رم ثابت .2

(Video RAM)رم ویدیو .9

اطالعات موجود در آن .روندمدت کوتاهی از بین میپس از اطالعات نوع از حافظه است که در آن دینامیکرم حافظه

این امر باعث شده است تا سرعت این حافظه ها .دگرد Refreshبار 511الی 251نیه در حدود در هر ثانیاز دارد تا

کم باشد.

ا نی اطالعات راند با مصرف برق کم به مدت طوالها تشکیل شدهکه از فلیپ فالپ Static RAMیا ثابت رم های هحافظ

.است دینامیکهای RAM، لذا سرعت آنها بیشتر از ها نیاز به تازه شدن نداردحافظهاطالعات این ،کنندنگهداری می

مپیوترهایی که امروزه در بازار یافت در کشود.ها پاک میRAMاز قطع جریان برق اطالعات این الزم به ذکر است که پس

کوچکتری داشتند ه تر که اندازهای قدیمیRAMهمچنین گفتنی است .هستند Static RAMها از نوع RAMمی شوند

DIMM(Douleهای کنونی که بزرگتر هستند را با نام RAMو SIMM(Single Inline Memory Model)با نام

Inline Memory Model) شناسند.می

(Cache Memory)حافظه مخفی

بین Dataجهت تسریع عملیه انتقال (Buffer)به حیث انتظارگاه بوده که SRAMحافظه سریع نوع حافظه مخفی

که بعد از اطالعات است همان اطالعاتوظیفه آن نگهداری سسر مورد استفاده قرارمی گیرد.ووپر (RAM)حافظه اصلی

به اطالعات (Access Time).این امر باعث میشود تا زمان دسترسیسس گرددوپر CPUسس، باید توسط وتحت پر

اهش پیدا کند.ک

روی این دلیل خیلی کم است ، CPUبوده وسرعت دست رسی به آن نظر به سرعت DRAMحافظه اصلی کمپیوتر از نوع

به هر اندازه که سرعت .ز مصرف کننده های مهم وقت استیکی ا CPUبین حافظه اصلی وراجسترهای Dataانتقال

CPU عت کلی کمپیوترتاثیر در سرصورت گیرد این کار ها گی سکته ن اطالعات از رمزیاد باشد ولی در اثنای گرفت

Page 59: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

53 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

به افظه مخفیدر اینجاست که حسریع وحافظه زیاد، کم می گردد. CPUوسرعت کمپیوتربا وجود داشتن گذاشته منفی

حیث یک تسریع کننده بین پروسسر و رم عمل کرده و از وقوع سکته گی ها جلوگیری می کند.

حافظه( )ساختار

Cashe Memoryحافظه مخفی

برای شما آشنا خواهد بود. کمپیوترهای جدید "Cache "کرده باشید ، واژه اگر تا کنون برای خود کمپیوتری تهیه

یک شکل همپیوتر بروی هر نوع ک بر یک مفهوم کمپیوتری است که کیشمی باشند. L2و L1از نوع Cacheدارای

از مفهوم ینوعه همه ب کیشهارد دیسک و صفحات کیش نرم افزارهای با قابلیت کیشی حافظه هاخاص وجود دارد.

Caching ه می گردد نیز از مفهوم فوق استفاده یجازی که توسط سیستم های عامل ارااستفاده می نمایند. حافظه م

.می نماید

)موقعیت حافظه مخفی(

Main BoardیاMother Board،System Boardمادر بورد

است تخته ییو آن می باشد.otherboardMی که داخل آن می بینیدپرزه یکنید بزرگترین یوتر را بازکیس کمپ هرگاه

روی آن قرار می گیرند همه درایوهای شما اعم وتمامی وسایل جانبی بگونه مستقیم وغیر مستقیم ر و رم که پروسس

هستند و اطالعات درایوها و متصل otherboardMبه لیبو فالپی درایو به وسیله یک ک ROM-CD از هارد دیسک

ر و رم در حال انتقال هستند و این زمانی است که برنامه ای در حال اجرا شدن باشد یا فایلی ذخیره می شود و پروسس

وند و زمانی که شما در وصل می شotherboardMبه سالتهاصدا و گرافیک به وسیله کارت ، کارتهای شبکه مانند آن.

RAM

Page 60: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

54 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

می شود گوش می مپیوتر پخشی هستید یا به یک موسیقی که از کمپیوترکنید یا در حال اجرای یک بازی ک میکار رنتانت

ینید به این معنی است که اطالعات بین این کارتها و بمی برنامه هایی که در حال اجرا است از مانیتور یا دهید

otherboard Mمادر برد چند چیپ دارد که به آنها چیپ ست و همچنین شدن است ر در حال رد و بدلو پروسس

ontrollerCuper I/O Sرا ممکن می کمپیوتر ی ر و دیگر اجزااین چیپ ها انتقال اطالعات بین پروسسفگویندمی

.سازند

)شکل مادر بورد(

ها مادربورد تاریخچه

سی و مهم کمپیوترها محسوب م (Mother Board) مادر بورد سا سال ی گیکی ازاجزای ا همزمان با 1382ردد.در

ستینه یارا صی از نخ شخ ستفاده گردید. مادر بوردکمپیوترهای سبتاًاز لحاظ اندازه مادر بورد اولین ا بزرگ و بر روی ن

و مجموعه ای CPU برای حافظه مربوط به کت هااس، BIOS نصب گردید. این برد شامل 8181 مایکرو پروسسرآن

اســتفاده از فالپی که قصــدمتصــل می گردیدند.در صــورتی ســیســتم بورداز طریق آنها به از ســالت ها بود که کارت ها

ـــت یک برد جداگا ـــت، می بایس ـــالت های درایو و یا یک پورت موازی و ... وجود داش نه تهیه و آن را از طریق یکی از س

مپیوترهای شخصی در کین بردهای اصلی استفاده شده متصل کرد. وضعیت فوق سرگذشت اول سیستم بوردموجود، به

شرکت های س AppleوIBMبود. سی، ببا ایجاد تغییرات ا ضافه کردیدهاورا سیل نی را طراحی نمودند که امکان ا پتان

ردهای محصوالت خود را بر اساس استند میتوانیستر بوده و تولید کنندگان متعدد های دلخواه و جدید در هر زمان میس

یده می نام Traces مســیرهای مســی که.صــلی یک مدار چاپی چند الیه اســتبرداد.ق طراحی و به بازار عرضــه نماینفو

لوژی چند الیهاازتکن.در ســاخت مادر بورد فراهم می نمایند مادر بوردیگنال و ولتاژ را بر روی ، امکان حرکت ســشــوند

ــــتفاده شـــــده یی به حمل ورتا بدین طریق برخی از الیه های باس پردازنده و حافظه ،BIOSبرای اطالعات د ، قادر

Page 61: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

55 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

ــــد. ــــالGroundحالیکه الیه های دیگر ولتاژ ودرباش اندازه گذرگاه داده.میکندکوتاه جابجا را بدون نگرانی از اتص

(Data Bus) رد های اصــلی جدید دارای یک گذرگاه داده ای شــصــت و چهار بیتی می باشــند. گذرگاه فوق عرض وب

نتایج عملیات روسسرگذاشته شده و یا پ پروسسرتیار خل آن حرکت و دراکه داده ها در طوبزرگراهی را نشان می دهد

.خود را از طریق آنها ارسال می نماید

بخش های یک مادربورد

که در ذیل به معرفی آنها پرداخته میشود.برای تمام بخشها می باشد.بسیارمادربورد شامل اتصاالت

ISA ،PCI،AGP دههای گستر سالت .1

DIMMکتهایاس .2

Onboardیصاالت بیرونی برای کارت صداات .9

برای موس و صفحه کلید PS/2 پورت هاموازی و سریال، پورت های .1

Fire wireاتصاالت .5

شبکه پورت های اتصال .6

USBپورت های .7

دارند که مادربورد می خرید به این بستگی شما دارد، تمام بخشهایی را که PC بنابراین مادربورد نقش مهم در عملکرد

کمپیوتر خود را باز کنید، مادربورد Case باشد را داشته باشند. اگر شمااتصاالت صحیح که قابل دسترس و کارآمد

یک قطعه صفحه مدار مستطیل شکل و مسطح است که به نظر می رسد هر چیزی به یک دلیلی به آن متصل شده است.

ادربورد چه نوع که تعریف می کند که م "ocketS "مایکرو پروسسرشامل بخشهای کلیدی زیر می باشند: یک که

از دو قسمت یوتر را تشکیل می دهد و معموالمپکه سیستم مدار منطقی ک Chipset را استفاده می کند. یک پروسسر

را به بقیه سیستم متصل می CPU ول جنوبی( تشکیل می شودل شمالی و در مقابل آن پُ )یک پُل نام گرفته اندکه پُ

مپیوتر و چگونگی تعمیر آن که اصلی ترین عملکرد یک ک (BIOS) سیستم ورودی/ خروجی (Chip)هیک تراش.کند

باطری کار می کند و زمان سیستم و عملکردهای اصلی دیگر است که chipیک ساعت بالدرنگ که د.ل می کنورا کنتر

یبانی از سیستمی گوناگون یا پشتیا قسمتهایی برای الحاق قسمتهای جانب سالتبه عالوه مادربورد می کند.را حفظ

و استفاده یبرای کارتهای وید وجود دارد که منحصراً Accelerated Graphics Port در آنجا یکسخت افزار دارد.

را برای درایوهای هارددیسک تهیه می کند، حافظه یا ارتباط کهIntegrated Drive Electronicsمی شود،

ویی و کارتهای شبکه تامین یلکترونیکی را برای کارت کپچر ویدچیزها اتصاالت ا از میان دیگر که PCIوRAM کارتهای

.می کند

Page 62: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

56 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

)شکل مادر بورد با سالت های آن(

انواع سالت های مادر بورد

سالت ها مختلف استفاده میشود.در صورت نبود یسالت ها عبارت از محالت است که به هدف وصل کردن کارت ها

گرافیک،کارت کارت قادر به وصل کردن هیچ یکی از کارت های مانند:کارت شبکه ،وکمپیوتریدگی به میان می آمشکل بزر

تلویزیون ...نخواهید بود.مادر بورد های مختلف دارنده سالت های متفاوت ومتعدد میباشد.که در زمان انتخاب مادر بورد

نوع از سالت ها اشاره میشود. ها باید این نکته در نظر گرفته شود.در ذیل به شرح چند

ISA(Indastry Standard Architeture)

EISA(Enhance Indastry Standard Architeture)

MCA(Mirco Channel Architeture)

VESA(Video Electronic Standard Assosiation)

PCI(Prepheral Component Interconnect)

PCMCIA(Personal Computer Memory Card International Assosiation)

AGP(Accelerated Graphic Port)

ISA سالت

در حال حاضر کمتر روی مادربورد ها به چشم ود،این نوع سالت جزو قدیمی ترین سالت های مادربورد محسوب میش

سالت های .دتندرازتر هس ی موجود روی مادر بورداز دیگر سالت ها معموالً )روی مادربورد های قدیمی تر(. دمیخور

ISA بیتی 8بیتی هستند که توانایی انتقال در نوع 16بیتی و 8دارای دو نوعMB/sec15625 مگابایت بر ثانیه است

برای معموالًنها آسالت ها از با توجه به نرخ انتقال پایین این نوع مگابایت بر ثانیه است. 2MB/secبیتی 16و در نوع

رتهای مودم و کار می کنند و نیاز به سرعت باال ندارند استفاده می شود مانند کا ت کمتصال دستگاه هایی که با سرعا

جایگزین آن PCI.زیرا سالت های در مادربورد های جدید این نوع اسالت ها مشاهده نمی شوند.کارتهای صوتی و ...

شده است.

EISAسالت

ین سالت ها در در واقع اود،استفاده نمیش( Desktop PCاز این نوع اسالت ها معموال در سیستم های رومیزی )

هستند که ( Bus Mastering) بس هادارای قابلیت مدیریت EISA.سالتهای دمورد استفاده قرار می گیر سرور ها

CPUاین قابلیت به دستگاه های متصل شده با این سالت این امکان را می دهند که بدون ایجاد مزاحمت و اختالل در

Page 63: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

57 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

این .دسرعت و کارایی سیستم افزایش پیدا کن ودکه این امر موجب میشز سیستم ارتباط داشته باشند.ت ابا هر قسم

. ددارن SCSIشباهت زیادی با سالت ها

MCAسالت

دارد اما نمی EISAبیتی بوده و شباهت زیادی با 92سالت نوع طراحی و ساخته شد. IBM کمپنی توسط ها این سالت

وهمچنین می دپشتیبانی می کن Bus Masteringاز MCA. ی این اسالت ها متصل کردرارو ISAتوان کارت های

های ه از رابط MCAسالت .دشناسایی و به صورت خودکار پیکر بندی کناهستند ر آن متصل ستگاه هایی که بهد نداتو

به تاریخ پیوسته ت هاسال MCAبا تمامی احوال .است هم کاهش پیدا کرده آنهاالکتریکی کمتری ساخته شده و خطاهای

در هیچ سیستم از آن استفاده نمیشود.و در حال حاضر

VESAسالت

ه و استفاده یابط پرسرعت برای کارت های گرافیکی که نیاز به پهنای باند بیشتری داشتند اراوه ریاین سالت ها برای ارا

ت به صورت مستقیم به گذرگاه های های داخلی این سال بس .دمی رس 132MB/secسرعت انتقال این اسالت به شد.

د.درازتر هستن ISAسالت اینچ از 1. این سالت ها حدود ددر ارتباط هستن CPUداخلی

PCIسالت

آنهاکه از شباهت های ددار VESAو تفاوت هایی با شباهت ها بس هااین توسط اینتل توسعه یافت. PCIسالت های

که استقالل دیک واحد رابط پرسرعت وجود دار CPUو سالت بین کارت نها اشاره کرد.دراینآبه سرعت یکسان میتوان

این سالت PCIکه در ودیک مشکل اساسی حساب میش CPUبه VESAوابستگی .دفراهم میکن ار CPUسالت از

متصل کنید بدون اینکه هیچ پیکر بندی انجام PCIبه سالت انید یک کارت را.شما می تواست مشکل برطرف شده

سالت .استفاده انبوه از این دآغاز می کن ار Plug and Playشناسایی کرده و عملیات ا کارت ر ،خود سالتیرا زید.هبد

.آغاز شد Pentiumاز بعد

PCIEسالت

که .آنها می باشدپهنای باند و سرعت بیشتر PCIو تنها تفاوتش با ودمحسوب میش PCIسالت نیز زیرمجموعه این

از آن استفاده میشود.فیکی برای کارت های گرا معموالً

PCMCIA سالت

برای ها متصل کنید.از این سالت آنهابه اکارتهای اعتباری قابل حمل رونید وسایل است که شما می توا خاص سالت نوع

میباشد.پین 68دارای شده و لپتاپ ها نیز استفاده

به سه نوع اند: PCMCIAسالت های

سالت این نوع آن استفاده میشود.از حافظه فلش وRAMو برای آیتم هایی مانند میلی متر 959دارای ضخامت :نوع اول

و دیگر سیستم های دستی مشاهده می شود. (Palmtop)اغلب در پالمتاپ ها ها

نظیر مودم و کارت گرافیک مورد استفاده قرار I/Oمیلی متر می باشد و برای دستگاه های 5دارای ضخامت نوع دوم:

.می گیرد

مورد استفاده قرار می (Hard Drives)میلی متر است که برای حافظه های جانبی 1155دارای ضخامت :سومنوع

.گیرد

Page 64: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

58 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

AGPسالت

به صورت سالت .گذرگاه های این ه استبه صورت تخصصی برای کارت های گرافیکی طراحی و عرضه شد AGPهایسالت

تا دمتصل هستند که این امکان را به سالت می ده (FSB(Front Side Bus))سیستم پیشرویمستقیم به گذرگاه

نها اختالل آ.اما این به این معنا نیست که در کار ددسترسی داشته باش CPUحافظه اصلی و ابه صورت مستقیم ب دنابتو

ه است.داد PCI-Eبه سالت اجای خودش رر مادربورد های جدید این سالت .ددایجاد کن

(AGP Slot)شَکل

رم سالت

تعداد .سیستم است که معموال مکانش روی برد اصلی از دیگر سالت ها جداست (RAM)حافظه اصلی این سالت جای

. ویدنیز می گ(RAM BANK)بانک اصطالح رم .تا متفاوت است 1یا 2د به ورب دراین سالت ها بسته به مدل ما

(RAM Bank)شَکل

افظه دومی ح

(Secondary Memory) حَجم زیاد اطالعات استفاده ومی عبارت از حافظه های جانبی با ظرفیت باال است که به هدف نگهداشت دایمی حافظه های د

آن می باشد.میشود.حافظه فلش،هارد دیسک،سی دی و دی وی دی از نمونه های بارز

روی دالیل ذیل نمی توان از حافظه رم به عِوض حافظه های دومی کار گرفت:

ازبین میرود. رمی احتودراثرقطع شدن برق م

.قیمت رم زیاد است

ظرفیت(Capacity) م رَ یا مقدار(RAM) .کم میباشد

سانی مهیا می شود.آاز یک کمپیوتربه کمپیوتردیگربه با استفاده از حافظه کمکی امکان انتقال اطالعات

دیگر استفاده انبی ج حافظه هایاز Dataونگهداشت دایمی ممکن تنها دلیل اول کافی باشد،تا بخاطر حفظ

نمائیم.

بکاربرده میشود بنام حافظه دومی (Data)نیمه دایمی اطالعات یا سایل که جهت حفظ و نگهداشت دایمیو

(Secondary Memory) حافظه کمکی اوی(Auxiliary Memory) اگر حافظه اصلی میشود. نیزیاد

Page 65: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

59 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

دومی کمپیوتر را کتاب برای کمپیوتربنامیم. طریقه را مغزکمپیوتربنامیم، بیجا نخواهد بود که حافظه(RAM)کمپیوتر

استفاده کمپیوتراز حافظه کمکی با وسایل ذخیره مشابه به استفاده ما وشما ازکتاب وکتابچه می باشد.

وسایل ذخیره اطالعات دارای مزیت های ذیل است:

(Space)ساحه .1

(Reliability)قابلیت اطمنان .2

(Flexibility)انعطاف پذیری .9

(Economic)صاداقت .1

انواع حافظه دومی

میگردد: یمـگروپ ذیل تقس به دو (Secondary Memory)حافظه دومی کمپیوتر

o دیسک های مقناطیسی(Magnetic Disk)

o دیسک های نوری(Optical Disk)

(Magnetic Disk)دیسک های مقناطیسی

رقم یک توسط نقطه مقناطیسی ثبت میگردد. مقناطیسی شده (Spots)اطالعات در دیسک های مقناطیسی به صورت نقاط

میگردد. (Represent)شده ورقم صفر توسط نقطه غیر مقناطیسی شده تمثیل

می باشد. هر بیت دارای (Bit)ازهمین سبب کوچکترین واحد اطالعاتی که روی دیسک های مقناطیسی ثبت می گردد بیت

دو میدان مقناطیسی در روی دیسک ها ثبت می گردد.دو حالت صفر ویک است که این دو حالت با استفاده از

Electrical)ده باید به ضربه های الکتریکی ـــــــــــــــــــنقاط مقناطیسی شاطالعات ازدیسک، ندنادراثنای خو

Impulses) تا به .تبدیل گرددCPU .باید ضربه های الکتریکی نگام نوشتن اطالعات باالی دیسک،هفرستاده شده بتواند

ه نقاط مقناطیسی شده تبدیل گردد.ب

ک های مقناطیسی به دو نوع اند:ـسدی

(Floppy Disks)دیسک های نرم .1

(Hard Disks)دیسک های سخت .2

Hard Disk

دیسک سخت

یاد ازهمین سبب بنام دیسک سخت نیز،ازالمونیم ساخته شده،ز حافظه دایمی کمپیوتر میباشدعبارت ا هارد دیسک

نیزیاد می شود. (Static Disk)بنام دیسک ثابت بدین لحاظ میگرددآن نصب ودر درایمیگردد.دیسک های سخت

سک ذخیره میگردد.یتمام اطالعات را که ما وارد کمپیوتر مینمایم در همین د

)ساختار هارد دیسک(

Page 66: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

61 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

کشف هارد دیسک

بار توسط شرکت هار ور ذخیره به منظ IBM(International Business Machine)دیسک اولین

نام سازی اطالعات بوجود آمد که ب .یاد میشد (Winchester)در آغاز

بر روی هر کمپیوتر هارد دیسک یک محیط ذخیره سازی دایم را برای اطالعات فراهم مینماید که

از یک هارد دیسک برخی از سیستم ها ممکن است دوجود دارد. Hard diskحد اقل یک ارای بیش

باشد.

نتخاب هارد دیسکویژه گی ها ی مهم در ا

ظرفیت

نتخاب هارد دیسک ظرفیت یا فضای ذخیره سازی می باشد.زیرا هارد یکی از ویژه گی های مهم در ا

اارزش ترین وسایل ذخیره سازی ه هارد میباشد.در صورت ک اطالعات دیسک ها از عمده ترین و ب

یادی را متوجه سیستم شما حافظه دچار شود.مشکالت ز کمبودبه دیسک شما در جریان کار

میسازد.در این صورت است که ظرفیت ذخیره سازی اطالعات ومقدار هارد دیسک یکی از گزینه های

باشد.امروزه هارد دیسک های داخلی نتخاب هارد دیسک می وخارجی (Internal)برجسته در ا

(External) با ظرفیت ایت وهارد گیگاب611،711در دسترس می باشد.هارد دیسک های داخلی

بایت در حال حاضر موجود است ا یک تیرا ب .دیسک های خارجی

سرعت دورانی

می ( rpm) دور در دقیقه 7211یا 5111موجود IDEیا ATAچرخش هارد دیسک های یاسرعت دوران

دارای سرعت ( د بوددر تمامی موارد صادق نخواه) معموالًدور در دقیقه می باشند 7211که دارای سرعت های درایو.باشد

دور در دقیقه 5111نمونه درایو با سرعت اط با بازیابی اطالعات می باشند.در آزمایشاتی که بر رویبیشتری در ارتب

سریعتر از سرعت % 99گیگابایت حدود 152انجام شده است مشاهده شده است که سرعت تکثیر اطالعاتی به اندازه

نوع الگوریتم استفاده شده بمنظور مانندبعضی موارد پارامترهای دیگری در .باشد دور در دقیقه می 7211درایوهای

ی یک درایو دارد.ایاطالعات تاثیر مستقیم بر کار بازیابی

اینترفیس

حداکثر سرعت نمایند. استفاده میSATAو IDEیا ATAاز اینترفیس موازی Desktopتمامی کمپیوترهای اً تقریب

های انجام آزمایشبر اساس مجموعه در ثانیه است.مگابایت 199و یا 111این نوع اینترفیس ها در اطالعاتانتقال

ی بدنبال یتاثیر مشهودی را در افزایش کارا ، مشخص شده است که سرعت آنان ATA/133شده بر روی اینترفیس های

در باندهای عریض را دارا اطالعات تقالمناسب از سرعت باالی ان چراکه درایوهای موجود امکان استفاده.نداشته است

مادربردهای ی اکثر و یا بیشتر ممکن است دچار مشکل شوند(. 111)درایوهای موجود در سرعت باالی .ندــــــــــــــنمی باش

حمایت نمی نمایند.بنابراین برای استفاده از این نوع درایوها می بایست کارت /199ATAاز (Motherboard)قدیمی

می باشند امکان حمایت ATA/133ی که دارای استاندارد یخوشبختانه درایوهاردد .جانبی بر روی سیستم نصب گ های

.را نیز دارا می باشند ATA/100از استاندارد

Page 67: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

61 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

حافظه موقت ) بافر (

درخواستی عاتاطالزمانیکه یک سیستم درخواست اطالعات را می نماید هارد دیسک عالوه بر اینکه می بایست بازیابی

. بدین ترتیب در صورتیکه ربوطه به خود را نیز برعهده دارددر بافر م اطالاعات( Load) لیت استقرارومسو.ر ا انجام دهد

ق بافر هارد دیسک تامین درخواست مجدد همان اطالعات قبلی را داشته باشد ، اطالعات مورد نیاز آن از طری پروسسر

در مواردیکه از برنامه های خاصی نظیر .یت مناسبی در این رابطه می باشدبایت بافر ظرف. استفاده از دو مگاخواهد شد

ی یفتوشاپ استفاده می شود ظرفیت هشت مگابایت برای بافر منطقی بوده و اثرات مثبتی را در رابطه با افزایش کارا

سیستم بدنبال خواهد داشت .

اجزای مختلف هارد دیسک

o Disk Platter

o Media

o Read and Write Head

o DC Motors or Spindle motor

o Voice coil motor

o Stepper motor

لیتر دیسک پ

الی عات در آن ذخیره میشود،یک هارد دیسک میتواندست که اطالا جای Platterدر حقیقت از یک

11 Platter که این داشته باشدPlatter نچ اندازه دارد و ا ز شیشه 5. 9الی 255ها یوم ا لمون یا ا

ر Platterدو رویه بوده و یک هد خواندن و نوشتن در هر طرف از Platters .ساخته شده است قرا

اطالعات را در دو طرف پلتر ذخیره گردد. ز دو رویه بودن این است کهمطلب امیگیرد.

Platter روی یک میله آهنی بنام Spindle م نصب میباشد و تمام پلتر ها را یک موتور بناDC motor که آنراSpindle

Motor ای هد های بر باشد اجرا گردیده وت در پلتر ذخیره اجایی که اطالعدر های این چرخش .نیز میگویند میچرخاند

11111الی 9611فرق دارد که از Hard diskو آنرا میخواند این چرخش نظر به مودل خواندن و نوشتن رسانیده

می باشد. RPM (Revolotation Per Minute ندازه گیری آن واحد ادور فی دقیقه می رسد.

)شکل پلیتر(

Page 68: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

62 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

بخش های الکترونیکی هارد دیسک ها

Data Interface connector

Communication board or Circuit board

Jumpers

Power Card واحدات حافظه کمپیوتر

Bit = 0 or 1

1Byte = 8 Bit, 1 Character (Letter)

1KB=1024 Byte

1MB=1024 KB

1GB=1024 MB (Optical Disk)ک های نوریـدیس

انواع دیسک های نوری

1. CD (Compact Disk)

2. DVD(Digital Versatile Disk)

"Compacted Disk " CDدیســک هــای فـشـــرده

معادل دقیقه 74ب ظرفیت دیسک های فوق بر حسموزیک است. دقیقه 80الی74یک سی دی قادر به ذخیره سازی

665600B 716800دقیقه ای 80و در مدلB .12طر این دیسک ها قُ میشودCm .سی دی از پالستیک جنس است

میباشد. بوده و دارای ضخامتی معادل چهار صدم یک اینچ

CD ROM

ده ک های فشرــکه توسط آن ما میتوانیم معلومات مورد نظر خویش را از روی دیس.است یله ییعبارت از وس

CD(Compact Disk) .بخوانیم یا باالی آن ثبت نمایم

)شکل سی دی درایف(

Page 69: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

63 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

DVD-ROM

بانی خواهید یک دی وی دی بخرید باید دقت کنید که دستگاه پخش دی وی دی شما کدام نوع دی وی دی را پشتیوقتی می

:برای به ر بگیرید.مثلناز خود را نیز در نظبرای خرید دی وی دی همچنین باید نوع نیکند تا دچار مشکل نشوید.می

است یا برای دی گزینه ترین مناسب DVD-RAMهای روی هارد کمپیوترتان وجود آوردن یک نسخه پشتیبان از برنامه

بهترین انتخاب است. DVD-Rهای پخش دی وی دی خانگی باشد وی دی که قابل پخش توسط دستگاه

ریکی ارایه میشود:اهی در مورد هکوت در اینجاتوضیح

: DVD-RAMمخففDVD-Random Access Memory ظرفیت ثبت گیگابایت 157 به اندازه هر طرف ردبوده

گیگابایت فضا برای ذخیره داشته 3٫1و رویه باشد و ظرفیتی برابر تواند دمی DVD-RAMهمچنین یک اطالعات را دارد.

باشد.بار دارا می 1111را تا Overwritingباشد و قابلیت

DVD-R:

:دو نوع استبه

Authoring General use

نوعGeneral Use برای مقاصد تجارتی کاربرد دارد.گیگابایت در هر طرف دارد. 1٫7ظرفیتی برابر

نوعAuthoring افزارها بکار میرود.ورندگان نرمآهاو پدید ایآن برای پاسخ به نیاز حرفه DVD-R تنها یک بار

های شود. این استاندارد توسط شرکتها پشتیبانی میDVD Playerشود و هر دو نوع آن توسط اکثریت رایت می

شود.شتیبانی می، پایونیر، سامسونگ و شارپ پNECپاناسونیک، توشیبا، اپل، هیتاچی،

: DVD-RW و گیگابایت در هر طرف بوده 1٫7و ظرفیت آن باشدرا دارا میقابل رایت مجدد این نوع از دی وی دی

سال 51تا 91بار را داراست. عمر اطالعات ذخیره شده روی این نوع از دی وی دی بین 1111قابلیت رایت مجدد تا

ها ضبط ویدیوها می باشد. وی دیاستفاده اصلی این نوع دی باشد.ساحه می

DVD+R :مانند حالت دی وی دی ها این نوعDVD-R ،است ولی توسط شرکتهای فیلیپس، سونی، هیولت پاکارد، بل

دارد اما DVD-RWشباهت زیادی با DVD+RW نوع.شودپشتیبانی می DVDریکو، یاماها و سایر تولیدکنندگان

شود تنها یک بار رایت می DVD+Rترکیبی از این دو است. بوده ویا نوع Dataفایلها ویاهم Videoمورد مصرف آن

مشترک است. DVD+RWاما در بقیه خصوصیات با

Page 70: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

64 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

)شکل دی وی دی(

Power Supplyتهیه کننده برق

ین قطعه به صورت در کمپیوتر می باشد.ال تامین و تنظیم جریان برق گاه الکترونیکی است که مسووتمنبع برق یک دس

Alternative Currentجعبه ای بزرگ و مستقل در کمپیوتر قراردارد.وظیفه اساسی این وسیله تبدیل جریان مسلسل

(AC) به جریان مستقلDirect Current DC.میباشد

انواع تهیه کننده برق

ب شده در داخل کیس کمپیوتر سازگاری مادر بورد نصمختلفی میباشد.که باید به تهیه کننده برق دارای ابعاد و شکل های

داشته باشد.

تهیه کننده برقXT

تهیه کننده برقAT Deskخوابیده یا رومیزی

تهیه کننده برقAT Towerاستاده

تهیه کننده برقBaby AT

تهیه کننده برقATX

)شکل تهیه کننده برق(

Page 71: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

65 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

آشنایی با کنیکتور های خارجی برق

ATX Mainکنیکتور

از بزرگترین کنیکتور های سیستم می باشد که به هدف برق دهی مادر بورد استفاده ATX Mainکنیکتور های

میسازند تا قابل نصب بر روی مادر 4+20پینه را بصورت 24کنیکتور های معموالً پین می باشد. 21یا21مشود.دارنده

کاری درست نمی وصل شده می تواند ولی پین 21پین در مادر بورد 21باشد. کنیکتور های نیزپین 21بورد های

صورت مادر بورد ها بعد از مدتی دچار سوختگی فاحش می شود که جبران آن خیلی سنگین خواهد بود. ایندرزیرا باشد.

( 21ATX Main)شکل

(ATX Main 20)شکل

(ATX Main 24)شکل

EATXکنیکتور

ر وپروسسر ور های مشهور تهیه کننده برق است که به هدف برق دهی مادر بورد های سرواین کنیکتور ها از جمله کنیکت

استفاده میشد.ولی اکنون نظر به افزایش میزان مصرف پروسسر ها امروزی می توان این کنیکتور ها Xeon های سرور

ولت استفاده 12روجی مجزای پین خ8کرد. دراین کنیکتور ها از نیز استفادهمادر بورد های نیمه حرفوی جدید را بر روی

می گردد.قابل ذکر است که در دیزاین جدید مادر بورد ها این کنیکتور به دو عدد افزایش یافته است.

(EATX)شکل کنیکتور

Page 72: اساسات کمپیوتر ساینس

دومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

66 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

IDEیا Molexکنیکتور های

فاده میشد.اما در استIDE از این کنیکتور ها به منظور برق دهی سی دی درایف وهارد دیسک های قدیمی معروف به

در سیستم های جدید معروف شده ودارای سهولت SATAحال حاضر در سیستم های جدید استفاده نمیشود.زیرا از نوع

های زیادی میباشد.

(Molex)شکل کنیکتور های

SATA یاSerial ATAکنیکتور های

ودر سیستم های جدید استفاده میشود.زیرا شده IDEنوع جدید از کنیکتور ها است که جایگزین SATAکنیکتور های

سه ازSATAمی باشید.در کنیکتور های SATAدر سیستم های جدید فعلی شما شاهد استفاده از هارد دیسک های

می باشد.ولت 12,5,3,3خروجی به رنگ های نارنجی،سرخ وزرد استفاده شده است.که هریک دارنده ولتاژ های به ترتیب

(SATA)شکل کنیکتور

Page 73: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

67 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

فصل سوم

ویر کمپیوترپروگرام ها یا سافت

از دستور های است که به منظور اجرای کار خاص در کمپیوتر استفاده میشود.در واقع این پروگرام یی عبارت از مجموعه

ا به ها است که کمپیوتر را به کار وامیدارد.در عدم موجودیت برنامه ها کمپیوتر قادر به اجرای هیچ کاری نمی باشد.ی

را از وسایل (Data)عبارت دیگر گفته می توانیم که برنامه ها عبارت از مجموعه یی دستور های است که اطلالعات

ورودی گرفته،ترتیب وپروسس کرده به وسایل خروجی ارسال می کند.

تمامی برنامه های کمپیوتر به دو دسته تقسیم میشوند.

System Software

o Operating System Software

o Languages

Application Software

o Packages

o Customize Softwar

System Software سافت ویر سیستم

رم قش هماهنگ کننده را بین نتم استفاده میشود.این برنامه ها نعبارت از برنامه های است که به منظور مدیریت سیس

ستم به دو دسته تقسیم میشوند.تمامی برنامه های سیافزار ها وسخت افزار ها دارد.

Operating System Software

Languages Software

Page 74: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

68 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Operating Systemسیستم عامل

عبارت از برنامه سیستم است که به منظور مدیریت منابع کمپیوتر استفاده میشود.سیستم عامل نقش یک میانجی را

عامل در کمپیوتر در این صورت نقش یک سیستمتر بازی می کند،افزار ،برنامه ها و استفاده کنندگان کمپیوبین سخت

از سیستم عامل یی درذیل به چند نمونهروشن شدن و اجرای کار نمی باشد. کمپیوتر قادر به ضروری بوده در نبود آن

اشاره شده است.

Windows Family

o Windows 95

o Windows 98

o Windows ME

o Windows NT

o Windows 2000

o Windows XP

o Windows Vista

o Windows Seven

Windows 7 Starter

Windows 7 Home Basic

Windows 7 Home Premium

Windows 7 Home Professional

Windows 7 Enterprise

Windows 7 Ultimate

o Windows Eight

Windows 8

Windows Pro

Windows RT

Windows Enterprise

o Windows Ten

Linux

o RED had

o Ubuntu

Macintash

Ms.DOS

Windows Server

o Server 2003

o Server 2008

o Server 2012

Server 2012 Datacenter

Server 2012 Standard

Server 2012 Essential

Server 2012 Foundation

Page 75: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

69 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

وظایف سیستم های عامل

روسسر.پ مدیریت .1

.مدیریت حافظه .2

.ورودی و خروجی وسایل مدیریت .9

.مدیریت حافظه جانبی .1

.اینترفیس برنامه های کاربردی .5

Languages Softwareلسان ها برنامه نویسی

را ساخت.تمامی برنامه های ه لسان های برنامه نویسی عبارت از برنامه های است که با استفاده از آن می توان یک برنام

درذیل به چند نمونه اشاره شده د.نمانند سیستم عامل ،برنامه های کاربردی با استفاده از همین لسان ها ایجاد میشو

است.

C Prorgraminig Language

C++ Programing Language

C# Programing Language

Vistual Basic Programing Language

Java Programing Language

Application Softwareبرنامه های کار بردی

گان ساخته شده و استفاده هدف اجرای کار خاص استفاده کنندبرنامه های کاربردی عبارت از برنامه های خاصی است که به

میشود.

برنامه های کاربردی به دو نوع اند:

Packaged Software (General Application Software)

Custom Software

Packages

خاص ساخته نمی شود بلکه استفاده آن عام بوده های عبارت از برنامه های است که برای استفاده کنند گان یا شرکت

وبصورت جمعی استفاده میشود.که در ذیل به چند نمونه آن شاره میشود.

Office Package

o Office2003

o Office 2007

o Office 2010

o Office 2013

In page

Corel Draw

Page 76: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

71 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Customized Software

یا کمپنی های خاص فرمایش داده شده و به منظور اجرای کار خاص آنها استفاده کنندگانا توسط ونه برنامه هاین گ

می باشد.که صرف ه ها دارنده این نوع سافت ویردیزاین میشود.در حال حاضر بسیاری از کمپنی ها،بانگ ها،وزارت خان

مت می باشد.زیرا تمامی مصارف باالی کمپنی یا شخص که یبسیار قهایزاین شده است.این شکل از برنامه برای آن ها د

.ولی تمامی حقوق برای همان کمپنی وشخص محفوظ می باشددر خواست ساخت این برنامه ها را می کند تمام میشود

معرفی برنامه های کاربردی کمپیوتر

معرفی ویندوز هفت

از ویندوز های جدید ی است که توسط کمپنی مایکروسافت ارایه شده است این سیستم عامل دارای ویندوز هفت یکی

خصوصیات برجسته بوده،همه خصوصیات سیستم عامل های ویندوز قبلی در آن می باشد.در حال حاضر بر روی تمامی

ای تجاری وخانه فراهم می در محیط ه استفاده کنندگانسیستم های شخصی نصب بوده وتمامی تسهیالت را برای

معرفی شد،یکی از هفتمین نسل های خانواده ویندوز می باشد، روی این دلیل آن 2113اکتوبر 22ویندوز هفت در .کند

به شش شکل وستم عامل ویستا می باشد.را ویندوز هفت نامیده است.این سیستم عامل در واقع شکل بهینه شده سی

واند.متفاوت به بازار یافت شده می ت انواع ویندوز هفت

1. Windows 7 Starter

2. Windows 7 Home Basic

3. Windows 7 Home Premium

4. Windows 7 Home Professional

5. Windows 7 Enterprise

6. Windows 7 Ultimate

Windows 7 Starter ویندوزبسیار ساده دیزاین شده ومحیط گرافیکی آنچنانی یکی از ابتدایی ترین وساده ترین شکل ویندوز هفت است که بصورت

وز هفت است که یکی از محبوب ترین قسمت های ویندWindows Aeroنمی داشته باشد.بگونه مثال برنامه گرافیکی

در دسترس نمی باشد.در این نسخه Windows 7 Home Basic ویندوز

و در سیستم های با خصوصیات ساده تر استفاده خوب بودهStarterاین نسخه ی از ویندوز هفت نسبت به ویندوز

میشود.وبرای استفاده در سیستم های خانگی مناسب می باشد. Windows 7 Home Premium ویندوز

ساختار این نسخه ی از ویندوز نسبت به ویندوز های قبلی پیشرفته تر بوده بعضی از ویژه گی های سیستم های

د.پیشرفته ویندوز هفت مشاهده میشو Windows 7 Home Professional ویندوز

این نسخه ی از ویندوز هفت برای استفاده در سیستم های شخصی ودفتری مناسب بوده واکثر درسیستم های شخصی

.دیسکتاپ از آن استفاده میشود

Page 77: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

71 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Windows 7 Enterprise ویندوز

کار در سیستم های شخصی بوده ودارای ویژه گی دارای قابلیت های عالی به منظوری اجرای،ویندوز هفت نسخه پیشرفته

میباشد. Bit locker encryption, Unix Application Supportهای مانند

Windows 7 Ultimate ویندوز

ی های ویندوز هفت وقابلیت های کاری این سیستم عامل در آن نانسخه ی پیشرفته ی از ویندوز هفت بوده که تمامی توا

درج شده است.

Windows Se7en Requirmentنات مورد نیاز ویندوز هفتامکا

ساختار بیتی61 بیتی 92

1GB 2GB RAM

1GHz Processor 128MB Graphic Card

DVD Drive Optical Drive

16GB 20GB Hard Disk Desktop Environmentمحیط دیسکتاپ

با استفاده از آن دسترسی به تمام میباشد یز کار رایک م فه مثابهاصلی ویندوز گفته میشود،که دیسکتاپ به محیط

که به معرفی آن پرداخته میشود. حصه مهم تشکیل شده استفراهم میشود.دیسکتاپ از چند حصص کمپیوتر

Iconsایکن ها زه فراهم ایکن ها عبارت از سمبول برنامه و پرزه جات کمپیوتر می باشدکه با استفاده از آن دسترسی به همان برنامه وپر

میشود.هرایکن نمایندگی از برنامه وپرزه خاص میکند.در ذیل به نمایش چند نمونه ی از ایکن ها اکتفا می میشود.

Taskbarتسکبار

در پایین صفحه دیسکتاپ قرار داشته استارت مینو،برنامه های باز شده،زبان معموالً تسکباریکی از میله های است،که

موقعیت دارد.ولی تسکبار در موقعیت های باال،چپ وراست نیز قرار میگیرد.در ذیل شکل Notification Areaو

.تسکبار نمایش داده شده است

Start Menu

Quick Launch Notification Area

Page 78: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

72 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Start Menuاستارت مینو

عبارت از مینوی است که به منظوری باز کردن لست از برنامه ها،فایل ها وفولدر ها استفاده میشود.با استفاده از این

مینو به تمامی حصص کمپیوتر دسترسی پیدا کرده می توانید.درشکل ذیل نمای از استارت مینو نمایش داده شده است.

Pin the Program Icon to Taskbarگذاشتن ایکن یک برنامه روی تسکبار

Pin toستوری د روی روی ایکن مورد نظر راست کلیک کرده،به منظوری گذاشتن ایکن روی تسکبار

Taskbarمشاهده میشود. آتی کلیک کنید.بعد همان آیکن روی تسکبار قرار میگیرد.شرح بشتر آن در شکل

Remove Icon from Taskbarحذف کردن ایکن از تسکبار

ی همان روی قسمت تسکبار می گذارید.درصورت که بخواهید از قسمت تسکبار حذف کنید رو زمانیکه ایکن ها را

را کلیک کنید ایکن مورد نظر از قسمت Unpin this program from taskbarآیکن راست کلیک کرده دستوری

Quick Launch .تسکبار دور میشود

All Programs به هدف باز کردن تمامی :برنامه ها وحصص کمپیوتر استفاده میشود.به هر اندازه که برنامه ها درسیستم شما نصب

.باشدلست آن اینجا نمایش داده میشود

با استفاده از جستجوی برنامه و فایل تمامی برنامه وفایل های شما دریافت شده می تواند.

Page 79: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

73 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

معرفی موس

پس ازصفحه ی کلید، مروجترین وسیله ورودی اطالعات به کمپیوتر موس بوده که کارکردن با آن نظربه صفحه کلید آسان می

جهت داخل نمودن متون واعداد بیشتر ازصفحه ی کلید استفاده میکنند. ولی برای وظایف دیگر (User)اشد. استفاده کننده ب

حرکت دادن موشر وغیره موارد از موس استفاده می نمایند.از قبیل دادن اوامر به کمپیوتر،به سیستم کیبل س های معمولی که توسط یک ومو موس ها انواع زیاد دارند که ازجمله موس های بدون سیم یا نوری

کمپیوتروصل می گردد، ذکر کرده می توانیم.

موس کمپیوتر دارای سه بخش میباشد.

Right Button Left Button

Scroll or Wheel

دارای همین سه بخش بوده که به منظوری اجرای اوامر استفاده میشود استفاده از موس برای اً موس های عادی اکثر

دکمه راست به هدف باز کردن مینو ها استفاده می کند زمانی این دکمه را فشار از،انی که با دست راست کار می کندسک

دستور استفاده کند.اما دکمه چپ به هدف اجرای بدهید در هر قسمت کمپیوتر که کرسرشما باشد یک مینو را باز می

یک تصویر استفاده میشود.Zoom in, Zoom out،بردن صفحه میشود.اســکرول به اهداف مختلف مانند باال وپایین

)شکل موس(

Right Clickراست کلیک

هرگاه انگشت وسطی دست راست یا چپ خویش را روی دکمه راست موس فشار دهید به این عمل راست کلیک گفته

دن صفحه در موقعیت های گوناگون ساختار مینو استفاده میشود،اما باز ش .راست کلیک به منظوری باز کردنمیشود

گوناگون می تواند داشته باشد.در این چپتر به شرح انواع آن پرداخته میشود.امادر نخست روی قسمت خالی صفحه

دیسکتاپ راست کلیک کرده یک مینو باز میشود.در ذیل به شرح هریکی از دستور های آن می پردازم.

ن ایکن ها وتنظیم آن استفاده میشود.به منظوری نمایش داد:Viewدستور

Page 80: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

74 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

شرح دستور ها

این دستور به منظور نمایش دادن ایکن ها بصورت بزرگ استفاده میشود.یعنی تمامی ایکن های دیسکتاپ .1

کالن نشان داده میشود.

این دستور ایکن ها را بصورت متوسط نمایش می دهد. .2

این دستور ایکن ها را کوچک می سازد. .9

ن دستور تمامی ایکن های روی دیسکتاپ را در سمت چپ دیسکتاپ تنظیم کرده طوریکه قابل ماندن در ای .1

ایکن ها به یک نظم خاص چیده میشود. یعنیگری دیسکتاپ نمی باشد.حصص دی

ه یک ساختار یا نظم خاص را برای ایکن های تان داده و دستور شما می توانید بصورت دلخوابااستفاده از این .5

دستور ساختار را بصورت منظم در می آورد. این

با حذف چیک مارک این دستور تمامی ایکن های روی صفحه دیسکاپ نمایش داده نمی شود. .6

هرگاه خواسته باشید گجیت های روی دیسکتاپ شما نمایش داده نشود این دستور را از چیک مارک بکشید. .7

by :Sort از دستور های است که بهبر اساس منظوری تنظیم ایکن ها

نام،اندازه،نوعیت وتاریخ آخرین تغییرات .استفاده میشود

1 2

3

4

5

7 6

Page 81: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

75 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Newشرح دستور

می پردازم.(File)وفایل(Folder)شرح دستوری های این مینو پرداخته شود.به تفهیم فولدر قبل از این که به

میباشد.مانند:یک تصویر،موزیک (Information)که دارنده معلوماتاست فایل عبارت از یک بخش ی : (File)فایل

،ویدیو....در ذیل چند نمونه ی از فایل ها نمایش داده شده است.

فولدر به محل گفته می شود،که به منظوری ذخیره سازی فایل ها وفولدر ها استفاده میشود.هرگاه :(Folder) فولدر

نامیده میشود. Subfolderفولدر را در داخل فولدر ذخیره کنید به آن فولدر فرعی یا

Type of Folderانواع فولدر

:ولدر ها به دو دسته تقسیم میشوندف

Simple Folder.فولدر های ساده 1

Compress(Zipped) Folder.فولدر های فشرده 2

Simple Folderفولدر های ساده

اطالعات و فولدر ها را در خود ذخیره می کند.بگونه ساده وبدون هیچ گونه تغییرعبارت از فولدر های است که

نحوه ساخت فولدر های ساده

در مینوی باز شده روی دستور نید،کلیک ک Newری روی دستوبعد کرده الی دیسکتاپ راست کلیک روی قسمت خ

Folder کلیک کنید فولدر ساخته میشود،فولدر ساخته شده از نوعSimple Folder است ،وبا نام پیش فرضNew

Folder ساخته میشود.بعد شما می توانید به نام دلخواه خویش تغییر بدهید.نام فولدر می تواند حروف،عدد،حروف وعدد

را به حیث نام فولدر انتخاب کنید. ( | “ < > : * \ /)نام باشد.ولی شما نمی توانید ســـــــــمبول های یا هم بدون

Compress(Zipped) Folderفولدر های فشرده

فولدر های فشرده نمونه ی دیگری از فولدر ها است،که فایل ها وفولدرهای داخلش را فشرده می کند.در صورت که

فولدر ها انتخاب خوب می باشد.العات را جاسازی کنید.این نوع مقدار زیادی از اط،ر فضای کم حافظهواهید دشما می خ

در ذیل به چند ویژه گی آن اشاره میشود.

.اطالعات را فشرده می کند.1

.فایل ها وبرنامه های داخل آن کمتر دچار ویروس زده گی میشود.2

Page 82: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

76 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

مشوره

زیادی از اطالعات وبرنامه های خویش را داخل فلش درایو ،سی دی یا دی در صورتیکه شما مایل هستید مقدار

ارسال کنید فولدر های فشرده انتخاب خوب برای شما معموالًوی دی دیسک ،هارد دیسک بگذارید یا از طریق

ار است.زیرا در صورت نگهداری در این درایو ها از یک طرف فضای کم حافظه را گرفته،از طرف دیگر کمتر دچ

میگیرد.DownloadوUploadزمان کمتر را به هدف معموالًویروس زده گی میشوند.در صورت ارسال از طریق

FAQ (Frequently Asked Question)

آیا فولدر ها را می توان بدون نام ساخت؟

آیا می توان چندین فولدر را به یک نام ساخت؟

آیا می توان به فولدر ها رمز داد؟

توان نام فولدر ها را به عالیم نام گذاری کرد؟آیا می

آیا هر فولدر وفایل را به هر نام می توان در فولدر های فشرده ذخیره کرد؟

عرفی سیستم فولدر م

فولدر های سیستم عبارت از فولدری است که توسط ویندوز بصورت اتومات و بدون دخالت استفاده کننده ساخته

میشود.

Document Library: از این فولدر به منظوری ذخیره سازی اسناد برنامه ورد،اکسیل ،پاور پاینت و...استفاده

میشوند.Picture Library: این فولدر به هدف ذخیره ســـازی تصاویر با فارمت های(PNG, GIF, JPG…) استفاده می

جا ذخیره میشوند.در اینا هم ویب کام گرفته میشود.ی معموالً شود.تمامی تصاویر که از طریق کمره ،Music Library: این فولدر به هدف ذخیره سازی موزیک استفاده میشود.هرگاه کدام موزیک را از انترنت بگیرید یا

توسط خود سیستم ثبت کنید.دراین محل ذخیره میشوند.Video Library: ه از طریق انترنت ،ویدیو های کخیره ویدیو ها استفاده میشودذازاین فولدر به هدف جاسازی و

Download می کنیدیا توسط ویب کام فلم برداری می کنید.در این محل ذخیره میشوند.در ذیل از این فولدر ها نام

گرفته شده است.

معرفی بخش های یک صفحه

شما با ده ها وصد ها صفحه سرو کار داریدممکن محتویات صفحات متفاوت باشد اما از یک7درجریان کار با ویندوز

اری بخش های صفحه می باشد.بامعرفی یک صفحه می خواهم شما را با ساختار ذی برخورد دار می باشدآن هم نام گویژه گ

آشنا بسازم. 7صدها صفحه دیگر ویندوز

Simple Folder فولدر فشرده فولدر سادهCompress (zipped )Folder

Page 83: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

77 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

شرح دستور های فوق را در جدول ذیل مشاهده کنید.

مورد استفاده آن بخش های صفحه شماره

1 Navigation Pane

هدف نمایش فولدر ها وموقعیت های گوناگون استفاده میشود به

با استفاده از آن می توان در تمامی حصص مانند فضای هارد دیسک

،فلش درایو وسی دی درایو دسترسی پیداکرد.

2 Back and Forward Buttons

بااستفاده از این دو دکمه می توان به صفحه قبل و بعد رفت.در

غیر Forwardصفحه را باز کرده باشید دکمه صورتیکه اولین بار

فعال می باشد.زیرا شمابه کدام صفحه دیگر نرفته اید.زمانیکه به

صفحه دیگر بروید این دکمه فعال میشود.

9 Address bar

این بخش ضمن اینکه به هدف نمایش آدرس فعلی فولدر استفاده

ستفاده میشود.قابلیت دسترسی به بخش های دیگر را نیز برای ا

میدهد.(User)کنند

1 Library Pane

این بخش صرف زمانی نمایش داده میشود که شما دریکی

...باشید.به شما اجازه می دهد Music Library ازفولدرهای

تافایل ها را با خصوصیات متفاوت تنظیم کنید.

5 Column Headings ایل ها استفاده از این بخش به شما اجازه می دهد تا ببینید که ف

در فولدر چگونه تنظیم شده است.

6 File list به شما نشان میدهد که فایل ها وفولدر های شما به چه نظم ی در

کنار هم چیده شده است.

7 The Search box فایل ها وفولدر های خویش ،اده از باکس جستجو می توانیدبا استف

پیداکنید. به اساس نام را در فودر جاری

8 Details pane

بااستفاده از این بخش شما می توانید در مورد خصوصیات فولدر

ها وفایل های جاسازی شده در فودر جاری معلومات پیدا کنید.مثالً

نویسنده یا سازنده فایل ،تاریخ ساخت فایل،کمپنی،نوعیت و...

Page 84: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

78 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Gadgetگجیت

ت ها دارنده معلومات درباره یک برنامه ی ویندوز دارنده برنامه های کوچک ی است،که گجیت نامیده میشود.گجی

خاص بوده و دسترسی به همان برنامه را سرعت می بخشد.نمای از گجیت های ویندوز هفت در ذیل نمایش داده

شده است.

)نمای از گجیت ها(

راست کلیک روی گجیت های که در شکل فوق دیده میشود،هر یکی آن قابلیت اضافه کردن را روی صفحه شما دارد.با

ظاهر میشود.با کلیک روی این دستور همان گجیت روی صفحه دیسکتاپ شما ظاهر addهر یکی از گجیت ها دستور

میشود.در صورتی که شما بعضی از گجیت ها را فعال کرده باشید ولی روی صفحه دیسکتاپ نمایش داده نشود.باید

را چک مارک کنید.بعد Show Desktop Gadgetد بعViewروی قسمت خالی صفحه راست کلیک کرده دستوری

ولی باید خاطر نشان ساخت مشاهده خواهید کرد که تمامی گجیت های فعال شده روی صفحه دیسکتاپ مشاهده میشود.

که در ویندوز هشت نشانی از این برنامه محبوب نمی باشد.کامالً حذف شده است.

Personalize شخصی سازی

میباشد،که Personalizeلی دیسکتاپ راست کلیک کنید در مینوی باز شده آخرین دستور بنامزمانیکه روی قسمت خا

به هدف تنظیم محیط دیسکتاپ وحالت های گوناگون آن استفاده میشود.در ذیل به شرح هریکی از بخش های آن می

.پردازم

3 4 5

1

2

Page 85: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

79 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Themes شرح.1 Mouse،ایکن ها،کرسرموس یاWindows Borderدای های سیــستم،دیمس در بردارنده پس زمینه دیسکتاپ ،ص

Pointer ومحافظ صفحه(Screen Saver)یات یک دیمس نمایش داده شده است.میباشد.درشماره دو محتو

Themes اجزای.2

Change Desktop Iconsتغییر آیکن های دیسکتاپ.9

ی است که به آن سیستم فولدر یاد می کند.ایکن های سیستم فولدررا می توانید کمپیوتر در بردارنده بعضی از فولدر ها

روی صفحه دیسکتاپ قرار بدهید. یا آن را روی صفحه دیسکتاپ قرار ندهید.درصورتکه شما می خواهید این آیکن ها

آن پرداخته شده است. دهید.در ذیل به نمایش وشرحتغییر را برحسب میل تان دیسکتاپ باشد می توانید آیکن ها روی

در شکل دیده میشود که درواقع پنج سیستم فولدر موجود است.که شما در چوکات پایین روی هر کدام آن کلیک کرده

را دستوربدهید.دیده میشودکه تعداد زیادی از آیکن ها مشاهده میشود.یکی آن را انتخاب Change Iconدستور

ید دکلیک کنید وشاهد تغییر باشید.در صورت که به حالت نخست می خواهید برگررا applyیاokکرده دستوری

Restore Default را کلیک کنیدتا به حالت نخست برگرداند.در صورتیـــــــــــکه جمله Allow themes to

change desktop icons چک مارک کنیدبا تغییر دیمس ایکن ها نیز تغییر می خورد را.

Cancel وApplyوokای شرح دستوری ه

گفتن تغییر در سیستم okزمانیکه روی یک بخش کار می کنیدومی خواهید یک تغییر را به سیستم بیاورید.با :Okدستور

ایجاد شده وصفحه ی که شما روی آن کار می کردید بسته میشود.این کار را شما در صورتی انجام می دهید که دیگر

.کاری در همان صفحه نداشته باشید

فرق دارد.زیرا زمانیکه شما می خواهید یک تغییر را در سیستم بیاورید،ولی okاین دستور با دستور : Applyدستور

را applyنمی خواهید صفحه بسته شود.یعنی هنوز هم کار شما در همان صفحه باقی مانده است.در این شرایط دستور

ی بماند.کلیک کنیدتا تغییر فعلی ایجاد شود.ولی صفحه باز باق

Page 86: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

81 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

هرگاه شما روی یک بخش کار می کنید ویک تغییر را آورده اید ولی از ایجاد تغییر می خواهید منصرف :Cancelدستور

کلیک کنید صفحه بسته شده هیچ تعییری در Cancelشویدونمی خواهید تغییر ایجاد شود،دراین صورت روی دستور

سیستم نمیآید.

Change Mouse Pointerتغییر کرسر موس .1

همان طوری که در درس قبلی به شرح موس پرداخته شد،موس یک وسیله اشاره کننده است که با استفاده از آن دستور

های شما به سیستم داخل شده وقابل اجرا می باشد.تمامی کار های شما توسط کرسر یا موشر یاهم اشاره گر موس

حالت متفاوت باشد.در این بخش ضمن اینکه روی کرسرموس 15 اجرا میشود این اشاره کر یا کرسر می تواند در

صحبت های می داشته باشم موضوعات تنظیم دکمه های موس با حرکت های آن به تشریح گرفته میشود.

Button Tab شرح

چپ به حیث دکمه الف:موس دارای دو دکمه می باشد،برای کسانیکه با دست راست خود از موس استفاده میکند دکمه

اولی وبرای کسانیکه با دست چپ از موس استفاده می کند دکمه راست دکمه اولی در نظر گرفته میشود.در صورت که

این گزینه نشانی باشد دکمه راست به حیث دکمه اولی تبدیل میشود.

تنظیم کرده می توانید.میتوان ب:تعیین سرعت موس یکی از شاخص های دیگر است که شما با استفاده از این گزینه آن را

تنظیم کرد.(Slow)یا آهسته(Fast)آن را سریع

:این دستور به هدف قفل کردن کرسر به یک صفحه یا ایکن انتخاب شده بکار می رود درصورتیکه این گزینه را مارک ج

نیاز به فشار موس نمی کنید روی یک آیکن یا صفحه به مدتی کلیک را فشار بگیرید کرسر به صفحه یا ایکن چسپیده و

باشد.استفاده از این گزینه زیاد کاربردی نمی باشد. Pointer Tab شرح

کرسر موس بحالت های مختلف ،می تواند شکل وحالت مختلف داشته باشد.وآن عبارت اند از:

Normal Select, Help Select, Working in Background ,Busy ,Precision Select , Text

Select,Handwriting,Unavailable,Vertical resize,Horzintal resize, Diagonal

Resize1,Diagonal Resize2,Move,Alternative Select, Link Select

الف

ب

ج

Page 87: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

81 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

هریکی از حالت های فوق دارای شکل خاص می باشد.شما می توانید آن را تغییر بدهید.به منظور ایجاد تغییر روی هر

را کلیک کنید.تعداد زیادی از کرسر ها به نظر می رسد.با انتخاب هریکی شکل کرسر Browse،دستور حالت کلیک کرده

را کلیک کنید.تمامی Restore Defaultتغییر میخورد.در صورت که می خواهید به حالت پیش فرض برگردانید دستور

.تغییرات آورده شده به حالت قبلی بر می گردد

A این گزینه تمامی ساختار ها ودیزاین های موس را در قالب یک :Scheme آورده است.با انتخاب هرScheme دیزاین

های کرسر موس تغییر می خورد.

B بااستفاده از این دستور شما می توانید بعضی از :Scheme.ها را تغییر بدهیدوبنام دلخواه خود تغییر وثبت نماید

C در صورتیکه شما یک :Scheme .شخصی ساخته باشید با کلیک روی این دستور می توان آن را حذف کرد

D حالت میشود.هریکی آن را می توان 15: تمامی حالت های کرسر موس در این چوکات نمایش داده شده است که شامل

بصورت دلخواه تغییرداد.

Eهر میشود.: اگر این گزینه را چک مارک کنید یک سایه در پایین کرسر موس شما ظا

F ک مارک این بخش با تغییر چی: باThemes.سیستم، کرسر موس نیز تغییر می خورد

G با یک بار کلیک روی این دستور تمامی تغییرات که شما در بخش :Customize Curser آورده باشید به حالت اول

برمیگردد.

H دستور :Browseیش را تغییر بدهیدزیرا این گزینه ده ها به شما اجازه می دهد تا هریکی از حالت های کرسر خو

ییر کرسر غر را بصورت اختیاری تنظیم کنید.تنوع از کرسر ها را در اختیار شما قرار میدهد.تا هریکی از حالت های کرس

موس گرچه یک مسئله اختیاری است ولی حالت پیش فرض بهترین انتخاب برای شما است زیرا حالت اولی براساس ساختار

حفظ الصحه انسانی توسط متخصیصان مایکروسافت در نظر گرفته شده است.منطقی و

A

B C

D

E

F

G H

Page 88: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

82 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Pointer Option Tab شرح

A با استفاده از این گزینه سرعت موس را می توان کم یا زیاد کرد.کم وزیاد کردن کرسر موس در قالب یک اسکرول :

سرعت موس Slowسرعت موس زیاد شده بااسکرول به سمت Fastدر اختیار شما است با کش کردن اسکرول به سمت

کم میشود.

B: .این گزینه به شما اجازه می دهد تا سرعت موس را در هر حالت که قرار میدهد موس تحت کنترول باشد

C هرگاه این گزینه را مارک کنید.کرسر شما را به گزینه :yes وok.بصورت اتومات قرار میدهد

Dه را مارک کنید از حرکت موس شما چندین حرکت ساخته وحرکت موس شما سایه دارمیشود.گرچه : هرگاه این گزین

انتخاب این گزینه اختیاری می باشد.ولی استفاده از این امکان زیاد با ارزش نمی باشد.

Eن گزینه : هرگاه خواسته باشید در جریان که شما در یک صفحه متن نویسی نوشته می کنید کرسر مشاهده نشود.ای

را مارک کنید.

F مارک کردن این گزینه به شما اجازه می دهد تاموقعیت کرسر را با فشار دادن کلید :ctrl .پیدا کنید

User Account.تغییر تصویر 5

دربخش Change User Account Pictureدر گزینه accountبه منظوری تغییردادن تصویر

Personalize میشود.شرح بیشتر آن را بعد از نمایش تصویر مشاهده کنید.کلیک کرده صفحه ذیل مشاهده

A

C

D E

F

B

ب الف

ج

د

Page 89: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

83 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Standardواینکه آیا userوتصویر جاری آن را نـشان میدهد.در ضمن نوعیت User Accountالف:این بخش نام

User یاAdministrator است،نیز مشخص میـــــــشود.عبارتPassword Protected مشخص می کند که

User.که شما درآن کار می کنید دارای رمز است

ب: تمامی تصاویر که در این چوکات نشان داده شده است تصاویر پیش فرض خود سیستم عامل است.شما می توانید

خود انتخاب کنید.accountیکی آن را به حیث تصویر

وان تصاویر دیگر مانند تصویر ج:درصورتیکه تصاویر که در چوکات باال مشاهده میشود مورد پسند شما نیست می ت

خودتان،منظره،طبیعت و...را انتخاب کنید.

می Change Picture تان انتخاب کرده ایدبا کلیک روی دســـــــــــــــــتور accountد:درصورتیکه شما تصویر برای

.ایجاد کردuserتوان تغییر را در تصویر

Taskbar Propertiesتنظیمات تسکبار

هید تسکبار کمپیوتر را دستکاری یا به اساس میل خود تنظیم کنید باید روی تسکبار راست کلیک کرده بعد هرگاه بخوا

.دستور های مورد نظر خود را فعال یا غیر فعال کنید.شرح بیشتر بعد از مشاهده شکل ارایه میشود

دستور که دارنده چک مارک .هر دستور زده میشود ه در مقابلفعال سازی این دستور ها به وسیله چک مارکی است ک

باشد.فعال ودر غیر آن فعال نمی باشد.

.هر گاه بخواهید آدرس بار را در قسمت از تسکبار خود فعال کنید این گزینه را نشانی کنید.با استفاده ازآدرس بار 1

برنامه ها را توسط دستور های خاص باز کنید.runمی توانید مثل دستور

بافعال کردن این دستور شما به لینک های انترنت دسترسی پیدا می کنید با کلیک روی همان لینک آدرس مشخص .2

شده باز میشود.

می دهد.این برنامه به شما اجازه می دهد راTablet Pc Input Panel.فعال سازی این دستور به شما جواز استفاده 9

محیط گرافیکی حروف وعالیم را که با موس نوشته می کنیدبصورت صحیح تا در محیط متن نویسی از کیبورد مجازی ودر

آن تبدیل می کند.

.این دستور به شما قابلیت کنترول بلوتوت را از راه دور میدهد.1

1

2

3

4

5

6

3 7

8

9

1

1

112

1

14

16 15

4

3

Page 90: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

84 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

. با چک مارک کردن این دستور تمامی ایکن ها ،فایل هاوفولدر های روی دیسکتاپ در یک لست روی تسکبار شما 5

قرار می گیرد.

روی تسکبار نمایش داده میشود در غیر آن نمایش داده نمی شود. Language bar.هرگاه این گزینه را نشانی کنید 6

جدید را بسازید.Tool bar.با استفاده از این دستور شما می توانید یک 7

ین دستور کلیک کردید .با استفاده از این دستور شما می توانید تاریخ و ساعت سیستم را تنظیم کنید.هر بار روی ا8

برای شما صفحه جدید را باز می کند که مربوط به تنظیمات ساعت وتاریخ سیستم شما می باشد.

را تنظیم کنید یا بصورت دلخواه خویش بیاورید از این جا Notification Area.هر گاه خواسته باشید ایکن های 3

قادر به انجامش می باشید.

در سه حالت می باشد.Notification Areaتمامی ایکن های

A. Show icon and Notification

B. Hide icon and Notification

C. Only show Notification

A. .در این حالت ایکن و گزارش که داده میشود،نمایش داده میشود

B. .در این صورت ایکن و گزارش آن قابل رویت نمی باشد

C. داده میشود کهدراین صورت ایکن زمانی نمایشNotify .کند

این دستور به شما اجازه می دهد تا دو صفحه را بصورت دلخواه خود بصورت مقایسوی قرار بدهید..11

.در صورتیکه بخواهید دو صفحه را بصورت مقایسوی پایین وباال قرار بدهید از این دستور استفاده کنید.طوریکه 11

آورده بعد باالی این دستور کلیک کنید.Restoreابتدا هر یکی از دو صفحه را به حالت

. این دستور دو صفحه را بصورت مقایسوی بصورت عمودی در پهلوی هم قرار می دهد.12

.با کلیک روی این دستور صفحه دیسکتاپ ظاهر میشود این کار درصورتی نیاز است که صفحات زیادی را باز کرده 19

کنیدبایک بار کلیک کردن روی این دستور صفحه دیسکتاپ Closeیا Minimizeباشید بخواهید بدون این که صفحات را

نمایش داده میشود.

یکی ازعمده ترین و با ارزش ترین برنامه های است که فعالیت های آن در ذیل به ترتیب Task Manager .دستور11

شرح داده میشود.

Application Tab شرح

باز شما نمایش داده میشود شما می توانید از این جا برنامه ها را باز یا تمامی برنامه های ApplicationبنامTabدر

بسته کنید.این بخش در بسیاری از مواقع ،که برنامه ها،هنگ میشوندیاجام می ماند.می توان از این جا بسته کرد.با

می توان برنامه های دیگر را نیز باز کرد.Newاستفاده از دستور

Processes Tabشرح

را که مصرف می RAMوCPUبرنامه های که در سیستم باز است نمایش داده شده مقدار Processesبنام Tabدر

ه سیستم کار می کند.بUserکند نیز به شما معرفی می کندودر ضمن به شما گزارش می دهد که کدام

Services Tab شرح

نمایش داده میشود.است Stopهم سروس های که در سیستم اجرا ویاServicesبنام Tabدر

Page 91: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

85 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Performance Tab شرح

استفاده از حافظه رم و پروسسر نشان داده میشود.شما بااستفاده یی شرح واحصائیه Performanceبنام Tabدر

از این بخش می توانید مصرف حافظه رم وپروسسر را برای هر بخش دیده ودر باره آن معلومات پیدا کنید.

Networking Tabشرح

در باره اتصال شبکه را به شما نشان میدهد در صورت که به یکی از شبکه های Networkingام بنTabدر

Wireless یاWire Network وصل باشید به شما حالت اتصال و انفصال را نمایش میدهددرضمن شما سرعت شبکه

یز از این بخش سنجیده می توانید.یا سرعت انترنت را ن

User Tabشرح

باشد نمایش داده میشود.از این جا نیز شما می توانید Loginهای که در سیستم Userبه هر اندازه Userبنام Tabدر

نام برده شده Disconnectدر اینجا بنام Switch User کنید اصطالحSwitch Userیا Log offرا Userیک

است پیام ارسال کنید.Loginدیگر که در سیستم Userاست.همچنان با استفاده از این بخش شما میتوانید به یک

.در صورتیکه این گزینه را مارک کنید تسکبار شما قفل شده قابل حرکت دادن به باال،پایین،راست وچپ را نمی 15

داشته باشد.هم چنان شما قادر به بزرگ یا کوچک کردن تسکبار نیز نخواهید بود.

.ل ارایه کنم.شرح این دستور را می خواهم بصورت مفصل بعد از نمایش شک16

A.هرگاه این گزینه را مارک کنید تسکبار شما قفل شده شما قادر به تغییر تسکبار نخواهید بود :

B هرگاه این گزینه را مارک کنید تسکبار شما بصورت اتومات پنهان می شوداما درصورتیکه شما موس خود را روی آن :

کش کنید دوباره ظاهر میشود.

Cارک زدن این گزینه ایکن های که روی تسکبار شما نشان داده میشود کوچک میشود.: با م

A

E

B C

D

F

G

H

L

K

Page 92: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

86 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

D شما می توانید تسکبار خویش را در چهار موقعیت پایین ،باال،راست و چپ قرار بدهید دراین بخش این انتخاب به :

موقعیت تسکبار را تغییر دهید.okشما داده میشود تا هر یکی آن را انتخاب کرده با

E: با استفاده از این بخش می توانید آرایش دیگری به تسکبار خود بدهید تا درمواقع که چندین برنامه مشابه را باز می

کنیدتعیین کنید که آیا هر یک موقعیت جداگانه را بگیرد یا همه برنامه های یکسان،صرف یک موقعیت را اشغال کند.

Fود زیرا در بحثی قبلی شرح داده شده بود.: از شرح این مطلب در این بخش جلوگیری می ش

G هرگاه این گزینه را مارک کنیدبه شما اجازه می دهد تا به هر اندازه که برنامه روی صفحه باز باشد با کش کردن :

صفحه شما را نشان بدهد.این ویژه گی صرف در ویندوز هفت است در نسخه Show Desktopکرسر در باالی قسمت

دیده نمیشد.های قبلی ویندوز

H تغییر استارت مینو :Changing Start Menu

محتویات استارت مینو با استفاده از این بخش تغییرمی خورد شما می توانید هریکی از برنامه های که در استارت مینو

.است آنرا ظاهر یا پنهان کنید.شرح بیشتر این مطلب بعد از نمایش شکل داده میشود

می تواند در یکی از سه حالت ذیل باشد.و غیره Control Panel, Computer محتویات این بخش مانند تمامی

1. Display as a link

2. Display as a menu

3. Don’t display this item

ا با کلیک حالت اول: هرگاه خواسته باشید محتویات یک بخش بصورت لینک نشان داده شود،این حالت را انتخاب کنید.زیر

روی هر بخش صفحه جدید به منظوری نمایش محتویات لینک باز میشود.

حالت دوم: هرگاه خواسته باشید محتویات بصورت مینو باز شود،این گزینه را مارک کنید.در این صورت با کلیک کردن روی

یک بخش،صفحه جدید باز نمی شود بلکه محتویات در قالب یک مینو باز میشود.

: شما می توانید با انتخاب این گزینه از نمایش هر بخش، روی استارت مینو جلوگیری کنید.حالت سوم

Page 93: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

87 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Number of Recent program to displayدستور

با استفاده از لست که در اختیار شما می گذارد.شما می توانید تعداد آخرین برنامه های باز را در استارت مینو تعیین

کنید.

Number of recent item to display in jump listsدستور

،لست از آخرین بخش های است،که شامل برنامه ها، فایل ها ،فولدر ها ،ویب سایت ها میشود، (Jump List)جمپ لست

شما می توانیدهریکی آن را شامل جمپ لست ساخته وزمان دسترسی به فایل ها ،فولدر ها را کاهش دهید.شکل جمپ

داده شده است. لست در ذیل نمایش

Use Default Settingدستور

آورده بودید Customize Start menuبا یک بار کلیک روی این دستور شما میتوانید تمامی تنظیمات که در بخش

.به حالت اول برگردانید

K شرح دستور :Power button action

را برای نوع خاموش کردن کمپیوتر تنظیم کرد.که در ذیل به شرح هریکی بااستفاده از این بخش میتوان دکمه پیش فرض

آن پرداخته میشود.1. Switch user

2. Log Off

3. Lock

4. Sleep

5. Shutdown

6. Hibernate

7. Restart

Page 94: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

88 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Switch user دستور

تور استفاده دیگر بروید از این دسuserبه userدرکمپیوترداشته باشید وبخواهید از یک userهرگاه دو یا بیشتر ازدو

قبلی بسته نشده و در حالت userدیگر تمامی برنامه های باز شما در userبه userمیشود زیرا در زمان رفتن از یک

باشد را نیز قطع downloadیا فایل های که در حالت(install)اجرا می باشد.این حالت برنامه های که در حال نصب

نمی کند. Log off دستور

را بکلی خاموش کنید.این در صورتی است که شما می خواهید از یک userین دستور شما می توانید یک بااستفاده از ا

user به کلی بیرون شــــــــــــــده بهuser دیگر کار کنید.دراین صورت باید متوجه بود که قبل ازLog off کردن تمامی

باشد وشما به این دستور،دستور بدهید برنامه ها به فشار برنامه های باز را بسته کنید.زیرا اگر برنامه های زیادی باز

بسته میشود،درصورت تکرار این کار برنامه ها بعد ازمدتی خراب میشود.

Lock دستور

هرگاه بخواهید صفحه دیسکتاپ را قفل کنید بدون این که کمپیوتر خاموش یا برنامه ها بسته شود از این دستور استفاده

تور تنها صفحه دیسکتاپ را بسته کرده دیگر هیچ تغییری را به سیستم شما ایجاد نمی کند.شارت میشود، زیرا این دس

می باشد.مفیدیت آن زمانی ثابت خواهد شد که سیستم شما Windows Logo Key+Lکت این دستور

داشته باشد درغیر آن کدام مفادی نخواهد داشت. (Password)رمز

Sleepدستور

دستور شما می توانید به کمیپوتر تان یک استراحت چند دقیقه یی بدهید در این صورت هیچ یکی از با استفاده از این

برنامه های شما بسته نشده و برق سیستم مصرف می شود.این حالت به منظور روشن کردن سریع کمپیوتر بعد از مدتی

کار خوبی است.

Shutdownدستور

ود به هدف خاموش کردن صد درصد کمپیوتر استفاده میشود زیرا در این نیز گفته میشTurn offاین دستور که بنام

صورت برق به کلی از سیستم رفته ،هیچ برنامه یی در حالت اجرا بوده نمی تواند.

Hibernateدستور

کردن شما برنامه های در حال اجرا را Hibernateدارد. زیرا با Shutdownو Sleepاین دستور خیلی شباهت ها با

می ماند.برق سیستم نیز مصرف نمی Sleepدست نمی دهد،همچنان در حال اجرا می باشد.این خصوصیت به دستوراز

اساساً برای کمپیوتر های لپتاپ دیزاین شده Hibernateمی ماند.دستورShutdownشوداین خصوصیت به دستور

است.تا مصرف برق بهینه شود.

Hybrid Sleepدستور

های دیسکتاپ دیزاین شده در صورتیکه برنامه های باز در سیستم دیسکتاپ داشته باشید این دستور برای کمپیوتر

وبخواهید در حال اجرا باشد.این دستور را دستور بدهید.

Restartدستور

هرگاه خواسته باشید کمپیوتر شما خاموش شده ودوباره بصورت اتومات روشن شود از این دستور استفاده میشود.این

بعد از نصب یک برنامه،حذف برنامه ونصب وحذف پرزه جات و جام ماندن سیستم استفاده میشود.زیرا اجرای دستور اکثراً

این دستور تغییرات آورده شده را درسیستم اعمال میکند.

Page 95: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

89 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

FAQ (Frequently Asked Question)

درچه باشد؟Hibernateو sleep.به نظر شما فرق دستور1

می کنید برق سیستم شما مصرف میشود؟Hibernateوتر تان را .آیا زمانیکه شما کمپی2

می باشد؟RestartوSleepوHibernate.در کدام مواقع نیاز به دستور های 9

تر های دیسکتاپ هم مفید می باشد؟برای کمپیوHibernate.آیا دستور 1

Lب سایت های که آخرین بار باز کرده : با چک مارک کردن این دو دستور شما می توانید لست از برنامه ،فایل ها و وی

اید را در لست استارت مینو وتسکبار خود قرار بدهید.در صورت که نمی خواهید برنامه ها لست شود می توانید این

دوگزینه را از چک مارک بکشید.

My Computerشرح بخش های

م زیاد در خود نگهداری می کند.هارد دیسک هارد دیسک یکی از حافظه های با دوام کمپیوتر است،که اطالعات را با حج

مختلف تقسیم کنید.نام گذاری درایو ها به (Partition)به هر اندازه که ظرفیت داشته باشد،می توانید آن را به درایو ها

ادامه پیدا می کند.ولی حروف Zنامگذاری میشود تا حرفCاساس حروف الفبای انگلیسی بوده ونخستین درایو به حرف

A,Bای فالپی دیسک تخصیص داده شده بود.که تا به الحال نیز چنین است.زمانیکه شما در کمپیوتر خود سیستم بر

نصب کنید.تمامی درایو های هارد دیسک،فلش درایو،سی …,C,D,Eعامل نصب می کنید.شما مختار هستید در درایو

ز نمایش شکل داده خواهد شد.دی یا دی وی درایو در همین بخش موقعیت می گیرد.شرح هر بخش آن بعد ا

تمامی محالت ذخیره سازی را در اختیار شما قرار میدهد. : Navigation Pane

این محل به هدف نمایش فلش درایو ،سی دی درایو استفاده میشود.

2 1 3 4 5

د.تمامی درایو های شما وفضای کلی هارد دیسک شما در این محل می باش

هرگاه یک درایو یا فلش درایو را انتخاب کنید خصوصیات آن در اینجا نمایش داده میشود.

Page 96: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

91 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Preview Pane شرح .1

آن را نمایش می دهد.اما در نمایش ویدیو صرف ویدیو Preview paneهرگاه باالی یک ویدیو ،تصویر کلیک کنید

ند.است نمایش داده میشود اما فارمت های دیگر را حمایت نمی کmp4,wmvهای که بصورت

Change Your View شرح 2. را بصورت های مختلف نمایش بدهید. (Items)با استفاده از این دستور شما می توانید نوعیت نمایش بخش ها

Page 97: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

91 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Open control panelشرح . 9

ید روی این دستور کلیک کنید باشید وخواسته باشید از این جا به کنترول پینل بروMy computerهرگاه در محیط

کنترول پینل باز میشود.

Uninstall or Chang program .شرح1

می توانید Program and Featureهرگاه شما برنامه رادرسیستم نصب می کنید یا هم حذف می کنیداز بخش بنام

وصل می کند.Program and featureبرنامه ها را نصب یا حذف کنید.این دستور شما را به برنامه

System Properties .شرح5

تمامی معلومات درباره سیستم ومنابع سیستم را در اختیار شما قرار System propertiesخصوصیات سیستم یا

می دهد.

Control Panelکنترول پینل

ستم را بر عهده کنترول پینل یکی از عمده ترین بخش های هر ویندوز است،مسوولیت تنظیم ،ترتیب وعیار سازی سی

کنترول itemsدارد.کنترول پینل دارنده بخش های مختلف به منظوری عیارسازی و تنظیم هر بخش میباشد.بخش ها یا

پینل به دو صورت قابل دسترس است.

Search: الی صفحه کنترول پینل است شما می توانید نام هر بخش را نوشته و به آن که در باتوسط بخش جستجو

ا کرد.دسترسی پید

Browse: پیدا کرد.با استفاده از باز کردن هر کتگورمی توان به بخش های مختلف دسترسی

نمایش اجزای کنترول پینل

تمامی بخش های کنترول پینل می تواند به سه شکل نمایش داده شود.1. Category

2. Large Icons

3. Small Icons

Page 98: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

92 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

نمایش بصورت آیکن

نمایش بصورت کتگوری

تاریخ وساعت کمپیوتر

جاسازی شده است،که نیازبه عیار سازی دارد.در Date and timeتاریخ وساعت کمپیوتر در یک برنامه کوچک بنام

ذیل به شرح وعیار سازی تایخ وساعت کمپیوتر پرداخته میشود.

Page 99: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

93 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Aساعت جاری سیستم نمایش داده میشود.: در این محل تاریخ و

B هرگاه دیده میشود که تاریخ وساعت جاری سیستم صحیح نمی باشد.می توانید روی این دستوری کلیک کرده :

ساعت وتاریخ را عیار کنید.

Cاب : این محل به منظوری عیار سازی تاریخ بکارمیرود.در باال ابتدا سال را انتخاب کرده بعد ماه و روز را انتخ

کنید.

D این محل به منظوری عیار سازی ساعت کمپیوتر می باشد ابتدا ساعت، دقیقه ،ثانیه، قبل از ظهر :(AM) و بعد

را انتخاب کنید. (PM) از ظهر

E کمپیوتر شما قابلیت حمایت چندین نوع تقویم را دارد.یعنی میتوان بصورت هجری شمسی،هجری قمری یاهم :

ذیل به شرح بخش های دیگر آن نیز پرداخته میشود.میالدی تعیین کنید.که در

Customize Formatتغییر ساختار

در این مبحث چهار موضوع قابل بحث است ،که ابتدا هر یکی را نام گرفته بعد به تشریح آن می پردازم.a. Number

b. Currency

c. Time

d. Date

A

E

C

D

F

B

Page 100: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

94 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Number Formatتغییرساختار اعداد

در این محل نمونه یی از نمایش اعداد مثبت و منفی را نمایش می دهد..1

(باشد شما می توانید یکی آن را به حیث عالمه عشاری انتخاب کنید.,.عالمه عشاری می تواند یکی از ساختار های ).و2

ان انتخاب کرد بعد از عشاری دو خانه یا سه .تعداد اعداد بعد از عشاری نیز یکی از موضوعات دیگر است که می تو9

خانه باشد.

.هر گاه اعدادی تا خانه های بیلیون ومیلیار داشته باشید در اینجا می توان مشخص کرد که طبقه بندی هریکی به کدام 1

121,334,456عالمه مشخص شود.مثالً

.نمونه یی از نمایش گروپ کردن دیجیتلی اعداد.5

د منفی با استفاده از این بخش صورت می گیرد..تعیین سمبول اعدا6

.تعیین ساختار منفی اعداد را می توان بصورت های دیگری آن هم عیار کرد.7

.هرگاه عدد صحیح قبل از عشاری صفر باشد،باید نمایش داده شودیا خیر ازاینجا تعیین میشود.8

ند..عالمه که به هدف جدا سازی یک لست اعداد باشد را تعیین می ک3

باشد.USیاMetric.با استفاده از این بخش می توان تعیین کرد که سیستم اندازه گیری باید 11

.با استفاده از این بخش مشخص خواهید کرد که سیستم اعداد که در سیستم استفاده میشود بصورت عربی یا هم 11

فارسی یا سیستم های دیگر باشد.

سیستم اعداد که به هر زبان نوشته میشود بصورت ملی،ترکیبی یا هیچ کدام .دراین بخش شما تعیین خواهید کرد که 12

نباشد.

1

2

3

4 5 6 7

8 9 11 11 12

13

Page 101: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

95 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

صرف Reset.در صورت که می خواهید تغییرات آورده شده به یک باره گی پاک شود این دستور را کلیک کنید. دستور19

اریخ وزمان را نیز در برمیگرد.ولی به هدف از بین بردن تغییرات اعداد نمی شود بلکه تغییرات آورده شده در واحدات پولی،ت

در این بخش صرف خاصه یی تغییر اعداد می باشد. Currencyواحدات پولی

در دنیا به اندازه پول مروج و مرسوم که باشد هر یکی از خود واحدات خاصی دارد. در زمان تعیین نوشتن پول، نوشتن

واحدات پولی پرداخته شده است. واحد پولی یکی از الزامات می باشد.در ذیل به شرح تنظیم

تنظیم واحدات پولی

.در این محل نمونه یی از نمایش مثبت و منفی واحدات پولی نمایش داده میشود.1

.دراین محل می توان یک واحد پولی را ثبت کرد تا به هدف نمایش واحد پولی خاص تعیین شود.2

ی آن چگونه نوشته شود..درصورتکه یک عدد مثبت باشد واحد پول9

.تعیین واحد پولی برای اعداد منفی1

.تعیین عالمه عشاری5

.تعیین تعداد عدد بعد از عالمه عشاری6

.تعیین عالمه برای گروپ بندی اعداد7

ای گروپ بندی اعداد نمایش میدهد..ساختار های مختلف را بر8

تنظیم زمان

کلیک کرده تا صفحه ذیل باز شود.Timeبنام (Tab)کنید باید روی تبهرگاه خواسته باشید ساعت سیستم را تنظیم

1

2

3

4

5 6

7 8

Page 102: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

96 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

صفحه تنظیم ساعت

.در این محل نمایش کوتاه وطوالنی ساعت نمایش داده شده است.1

.این محل در واقع تنظیم ساعت است،شما می توانید بصورت دلخواه خویش آن را تنظیم کنید.مشخص کنید که نمایش 2

تاه وطوالنی آن چگونه باشد.در ضمن شما می توانید قبل از ظهر وبعد از ظهر آن را نیز تنظیم کنید. آیا بصورت قبل کو

نوشته شود؟AM,PMازظهر وبعد از ظهر نوشته شود یابصورت

اینجا ت می توان در.در اینجا شما عالمه های که به هدف نمایش ساعت ،دقیقه،ثانیه وقبل از ظهر و بعد از ظهر اس9

مشاهده کرد.

تنظیم تاریخ

.در این محل نمایش کوتاه و طوالنی تاریخ را مشاهده میکنید.1

.تعیین ساختار طوالنی وکوتاه تاریخ در اینجا تنظیم میشود.2

1

2

3

1

2

3

Page 103: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

97 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

روز .در این محل شما تعیین می کنید که شروع هفته از کدام روز باشد.زیرا در سیستم های انگلیسی شروع هفته از9

Sunday می باشد برای این که تاریخ به اساس سیستم یا روز های هفته هجری شمسی تعیین شود آغاز هفته را از

تعیین کنید.Saturdayروز

F تعیین :Time zone یا تعیین ساعت بر اساس محل که شما هستید نیز یکی از شاخص های دیگر است که در زمان

هر کشور بر اساس پایتخت هر کشور در نظر گرفته میشود.در این Time Zone.تنظیم ساعت در نظر گرفته میشود

را کابل انتخاب کنید. Time Zoneصورت شما

های مختلف دنیاTime Zoneنمایش تصویر ی از

Device Manager مدیریت وسایل

که وسایل بگونه درست به سیستم نصب مدیریت وسایل مکان نمایش فعال یا غیر فعال بودن وسایل است زمانی

مشاهده نمیشوداما در صورتیکه وسایل درست نصب نشده باشد در اینجا روی errorشود در این محل کدام

همان وسیله عالمه سوالیه زرد رنگ مشاهده میشود.این به مفهوم عدم نصب درست وسایل است.درصورتی که

ا کرده و آن را نصب کنید.تا بتوانید از آن وسیله استفاده کنید در چنین به نظر برسدباید درایور وسایل را پید

غیر آن قابل استفاده نمی باشد.

?What is Driverدرایور چیست؟

درایور عبارت از برنامه کوچک است که به هدف معرفی یک پرزه به سیستم عامل استفاده میشود.هر پرزه که

فی آن یک برنامه نیز ساخته میشود.تا پرزه را به سیستم کمپیوتر معرفی توسط هر کمپنی ساخته میشود،برای معر

Page 104: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

98 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

کند.درصورت که شما کدام پرزه کمپیوتر ویا خود کمپیوتر را خریداری می کنید باید درایور آن را نیز بگیرید.ولی

هر وسیله ها برای کمپیوتر ،پرینتر ،سکنر و Collection Driverدر حال حاضر این معضل حل شده است زیرا

دیگر تهیه شده است. با خرید آن می توان از این مشکل بدرآمد.

تنظیم لسان ،تاریخ وساعت

لسان نوشتاری یکی از عمده ترین موارد است که در تنظیم وعیار سازی کمپیوتر باید در نظر گرفته شود. سیستم عامل

کرد ودر آن لسان فارسی وپشتو در سیستم بصورت پیش های گذشته وقدیمی تعداد کم از لسان ها را حمایت می

فرض وجود نداشت و شما مکلف بودید تا یک سیستم عامل را روی سی دی درایو می گذاشتید تا از نو لسان های فارسی

لسان بصورت پیش فرض است.لسان های 211وپشتو را به آن معرفی می کردید ولی در حال حاضر ویندوز هفت دارنده

ان و ی وپشتو دو لسان رسمی افغانستان در این میان نیز می باشد. حال به شرح اضافه کردن یک لسان ،حذف لسفارس

تنظیمات دیگر آن می پردازم.

در اینجا لست تمامی پرزه جات نمایش داده شده

شود که ـــــــــــــــــــــــــــــــــــاست.مثاًل دیده می

بلوتوت ،گرافیک کمپیوتر،سی دی

ه وهمه درایو،کیبورد،مانیتور،پورت ها هم

بصورت درست کار می کند.

1

2

3

4

5

Page 105: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

99 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

تاریخ ،ساعت ،واحدات پولی فارمت ها یا ساختار های مختلف دارد شما می توانید آن را از این محل انتخاب کنید .1

می باشدUnited Stateاختار کنونی از نوع بگونه ی مثال س

دراین محل ساختار مختلف از تاریخ ،زمان نمایش داده شده شما می توانید آن را برحسب نیاز خود تغییر دهید. .2

نمونه یی از نمایش تاریخ و زمان بصورت کوتاه وطوالنی نمایش داده شده است. .9

در اینجا از تکرار آن جلوگیری میشود.شرح این موضوع در مبحث قبلی پرداخته شده بود. .1

با استفاده از این صفحه شما می توانید موقعیت خود را انتخاب کنید. .5

Key board and Languageکیبورد و زبان Tab شرح

این بخش به منظوری اضافه کردن زبان یا حذف یک زبان استفاده میشود هرگاه می خواهید یک زبان را درسیستم داشته

که در قسمت Language bar و بتوانید نوشته کنید باید از اینجا اضافه کنید در غیر آن قابل نوشتن نمی باشد.باشید

تسکبار موقعیت دارد در صورت دارنده زبان می باشدکه از این محل اضافه شده باشد.شرح بیشتر آن بعد از نمایش

شکل داده میشود.

ده از این بخش می توانید زبان پیش فرض سیستم را انتخاب کنید.شاید شما متوجه شده باشید،زمانی که یک با استفا.1

واقع همان زبان صفحه را باز می کنید ومی خواهید نوشته کنید بدون کدام تغییر قلم سیستم انگلیسی می باشد.این در

وانیدیکی از زبان های فارسی وپشتو را نیز به حیث پیش فرض سیستم است که از این محل انتخاب شده است شما می ت

زبان پیش فرض قرار بدهید.

.تمامی زبان های که در حال حاضر در سیستم است وکار می کند در این چوکات درج است .یعنی می توان گفت زبانی 2

در سیستم فعال است که در این چوکات باشد.

لسان دیگر انتخاب کرده و در چوکات اضافه 211دیگر را از میان می توان زبان های add.با استفاده از دستور 9

نمود.زمانی که در چوکات اضافه شود باالفاصله می توان توسط آن در برنامه از همان زبان استفاده کرد.

1

2

3

4

5

6 7

Page 106: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

111 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

هرگاه می خواهید یکی از زبان های داخل چوکات را حذف کنید از این دستور استفاده می کنید این در صورتی است.1

که شما نمی خواهید دیگر از آن زبان درسیستم کمپیوتر استفاده نکنید.

.با استفاده از این دستور می توانید در مورد ساختار کیبورد وموقعیت گیری حروف در لسان مورد نظر 5

ک معلومات پیدا کرد.ابتدا روی نام اصلی هر لسان کلیک کرده بعد این دستور فعال میشود.روی این دستور کلی

کرده و صفحه جدید که حاوی معلومات در باره ساختار کیبورد ظاهر میشود.

استفاده از این دستور ها به شما اجازه میدهد تا یک لسان را از پایین به باال انتقال بدهید.. 6

.برعکس با استفاده از این دستور شما می توانید یک زبان را از باال به پایین بیاورید.7

Description of Keyboardکیبوردشرح

کیبورد یکی از وسایل ورودی است که اطالعات حروف ،ارقام ،عالیم وسمبول ها را وارد سیستم کمپیوتر می کند.هر

کمپیوتر بصورت الزامی دارنده یک کیبورد می باشد.کیبورد ها می تواند در صورت نیاز بجای موس کار کند.در ذیل ابتدا

کیبورد بعد روی تشریح کلید های کیبور وعیار سازی کیبورد از طریق کنترول پینل پرداخته شده است.به شرح ساختار

ساختار کیبورد ها

Function Keysکلید های عملیه یی

کلید های هستند که جهت آسانی درورود دستورها به کار می روند. طرزاستفاده آنها ممکن است درپروگرام های مختلف

Programmer اشته باشد. یا بعبارت دیگروظیفه آنها براســــــــــــــــــــــــاس خواست پروگرام نویس یا باهم تفاوت د

F1,F2,F3,F4,F5,F6,F7,F8,F9,10,F11,F12.تعداد کلید های عملیه یی به دوازده عدد میرسد تعیین میگردد.

Typing Keys or Alphabet Keyکلید الفبا

کلید های حروف وعالیم که جهت داخل نمودن حروف الفبا وعالیم خاص ازان استفاده می Z -A ، z-a حروف الفباٌ

گردد.

Numeric Keyکلید اعداد

کلید های ارقام که شبه با کلید های ماشین حساب است جهت وارد کردن اعداد بکارمیرود.به منظور نوشتن اعداد در

ه هر یکی وظایف خاص خودش را دارد.که به هریکی آن اشاره میشود.کیبورد های دیسکتاپ دو محل تعیین شده است ک

کلید های عدد که در طرف راست صفحه کلید قرار دارد دارای دو وظیفه میباشد..1

*به هدف سریع نوشتن ارقام به مانند ماشین حساب تنظیم شده است.

د.*به هدف کنترول موس در صورت نبود موس از این کلید ها استفاده میشو

.کلید های اعداد که دربین کلید های الفبا وکلید های عملیه یی قرار دارد نیز دووظیفه دارد.2

Page 107: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

111 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

*به هدف نوشتن اعداد،در این صورت در جریان تایپ کردن نیاز به دور کردن دست از محیط تایپ حروف نمی باشید.می

.توانید اعداد را نیز تایپ کنید

با کلید یک عالمه ندایه)!( با کلید دو عالمه Shiftمیشود.در صورت گرفتن کلیدبه هدف نوشتن سمبول ها استفاده *

at(@(با کلیدسه عالمه هش)#(باکلید چهار عالمه دالر )$(باکلید شش عالمه )%(با کلید پنج عالمه فیصد)^ با )

عالمه قوس شروع عالمه قوس بسته فارسی باعدد صفر3( با کلیدهشت عالمه ستاره)*(با کلید &کلید هفت عالمه و)

فارسی نوشته میشود. Control or Special Keysکلید های کنترول یا اضافی

کلید های کنترولی یا خاص عبارت از کلید های اندکه با کلید های الفبا،اعداد،عملیه یی ویاهم با کلید های کنترولی یکجا

شده یک فعالیت را انجام می دهد.این کلید ها عبارت اند از:

ps lock, Shift, Tab, Ctrl ,AltCa Additional Keysکلید های اضافی

وغیره می home, end, insert pg up, pg downکلید های ،(Arrow keys) عبارت ازکلید های جهت دار

باشد.این کلیدها بصورت انفرادی و جمعی می تواند کار کند.

Description of Keyboard Keysشرح کلید های کیبورد

مورد استفاده آن نام کلید

Shift استفاده از این کلید با حروف به منظور بزرگ نویسی در زبان انگلیسی وبا کلید های باالیی اعداد به

منظور نوشتن عالیم استفاده میشود.

Caps lock ره فشار به هدف بایکبار فشار روی این کلید به منظور بزرگ نویسی حروف در زبان انگلیسی با دو با

خاموش کردن آن استفاده میشودتا دوباره کوچک بنویسد.

Tab

بااستفاده از تب می توان به فاصله یی زیادی جمپ کرد درصورتیکه شما در محیط فرم باشید ازیک خانه

به خانه دیگر میبرد.استفاده از این کلید به منظوری ایجاد سطر های بعدی در جدول های برنامه ورد

استفاده میشود نیز

Page 108: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

112 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

مورد استفاده آن نام کلید

Enter استفاده از این کلید بسیار زیاد میباشدزیرا به شما اجازه می دهد تا به سطر بعدی بروید.در صورتیکه

این کلید را با کلید کنترول بگیرید برای شما صفحه جدید در ادامه سند شما ایجاد می کند.

Spacebar شود.به منظوری حرکت کرسر یک کرکتر پیش رو استفاده می

Backspace .به هدف حذف یک کرکتر استفاده میشود

Ctrl

این کلید با کلید های مختلف میتواند بصورت مشترک کار کند.باحروف،اعداد،کلید های خاص می تواند

بصورت ترکیبی کار کند.چند نمونه یی آن عبارت اند از:

Ctrl+s,ctrl+a,ctrl+p,ctrl+2,ctrl+enter,ctrl+backspace,ctrl+esc,ctrl+F1

Home .کرسر را در آغاز خط یا در صفحه اصلی میبرد

End .این کلید کرسر را در ختم خط یا در پایان صفحه می برد

Page up .کرسر شما را یک صفحه باال می برد

Page down کرسر شما را یک صفحه پایین می برد

Delete ذف می کند.درصورت که شما یک بخش یا یک فایل در صورت که در آغاز یک خط باشد یک کرکتر را ح

می فرستد.Recycle binیا فولدر را انتخاب کرده باشید همان را حذف کرده و در

Prntscr .به هدف عکس گرفتن از روی صفحه استفاده میشود

Alt ب شدن با این کلید می تواند با کلید های متخلف بصورت ترکیبی کارد کند.یکی از مشهورترین آن ترکی

است که به هدف تبدیل کردن لسان ها استفاده میشود. shiftکلید

کیبورد

تنظیم خصوصیت کیبورد یکی از شاخص های است که باید در تنظیم قطعات کمپیوتر در نظر گرفته شودگرچه تنظیمات

کیبورد دارای ویژه گی های زیاد نمی باشدولی به نوبه خود دارای اهمیت است.

1

2

3

4

Page 109: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

113 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Repeat delay.درستور 1

هرگاه می خواهید کرکترها یا حروف بصورت تکراری نوشته شود.دست خود را روی یک کلید بصورت دوام دار قایم گرفته

همان حرف بصورت تکراری نوشته میشود.این دستور به شما تعیین می کنیدتا به چه اندازه کلید را فشار بگیریدتا

ببرید.Longیا Shortته شود.دراین صورت شما میتوانیداین فاصله را به طرفحروف 5عدد بصورت تکرارنوش

Repeat rateدستور.2

این دستور به فاصله یی که به منظوری نوشتن یک حرف تا حرف دیگر نوشته میشود داللت دارد.شما می توانید این

.ببرید FastیاSlowفاصله را بطرف ی از دو دستور باال را آزمایش کنید.شما می توانید هریکtextbox.دراین 9

کرسر یکی از ویژه گی های است که در جریان نوشتن به یک صفحه متن نویسی شما با آن سروکار Blink.حالت 1

ساخت.Slowیا Fast دارید.سرعت این حرکت نیز قابل تنظیم است.میتوان آن را

Power Options شرح

ش های است،که به منظوری بهینه سازی مصرف برق در سیستم ها مخصوصاً در پاور آپشن یکی دیگر از عمده ترین بخ

سیستم لپتاپ میشود.در این صورت باید به شرح تنظیمات آن پرداخته شود.

B :دستوری Choose what the power button do

بصورت پیش فرض وظیفه روشن وخاموش کردن هرکمیپوتر دارای یک دکمه پاور در سیستم خود است.این دکمه

ز این بخش وظیفه آن را عوض کنید.کمپیوتر را به عهده دارد ولی شما می توانید با استفاده ا

A B

C

D E F

با استفاده از این دستور شما تعیین می کنید که کمپیوتر بعد از این که دوباره از

بر می گردد آیا نیاز به (Sleep)حالت خواب رمز داشته باشد یاخیر.

A

G

با استفاده از این بخش شما می توانید نور صفحه مانیتور خود را کم یا زیاد کنید.زیرا در صورت رعکس ،چندین که نور صفحه زیاد روشن باشد به همان اندازه برق سیستم زیاد مصرف میشود.وب

راه به منظوری کم وزیاد کردن نور صفحه وجود دارد.که در اینجا من به همین محل و روشن صفحه F4وخاموش کردن به وسیله شارت کت نیز اشاره می کنم.با استفاده از کلید ویندوز کی و

صفحه شما روشن میشود.F5شما خاموش یا تاریک میشود.بااستفاده از کلیدویندوز کی با

Page 110: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

114 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

طوریکه در شکل هم دیده میشود فشاردادن دکمه پاور می تواند شامل دوحالت باشد یکی در صورت که کمپیوتر به

شما تعیین می کنید،زمانیکه برق از بطری On batteryاینکه کمپیوتر به برق وصل نباشد.دربخش برق وصل باشد،دوم

مصرف میشود عمل دکمه پاور کدام یکی از حالت های ذیل باشد.

Do nothing.هیچ عملی را انجام ندهد.1

.ببرد(Sleep)کمپیوتر را در حالت خواب.2

ببرد.Hibernateکمپیوتر را در حالت .9

.کند(Shutdown)پیوتر را خاموشکم.1یعنی Plugged-inـــــتوانید یکی از این چهار حالت را برای زمانی تعیین کنید که کمپیوتردرحالت همچنان شما میـــــ

.درصورت که به برق وصل باشد

C: دستور Choose what closing the lid does

زمانی که شما مانیتور لپتاپ را روی کیس می خوابانیدکدام تغییر عبارت از مانیتور کمپیوتر های لپتاپ است lidهدف از

در سیستم ایجاد شود یا خیر.شرح بیشتر آن بعد از نمایش تصویر داده میشود.

1

2

3

Page 111: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

115 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

نیز می باشدکه با استفاده از آن می توان کمپیوتر Sleep.کمپیوتر های لپتاپ ضمن داشتن دکمه پاور دارای دکمه بنام 1

در صورت که کمپیوتر به برق وصل Sleepبرد.دراین صورت شما تعیین می کنید که عملکرد دکمه Sleepه حالت را ب

(plugged in).باشد چگونه ودر صورت که از برق سیستم مصرف می کند چگونه باشد

صل باشد کدام عمل . درصورت خواباندن مانیتور کمپیوتر شما می توانید در نظر بگیرید.زمانیکه کمپیوتر به برق و2

را اجرا کند در صورتیکه به برق وصل نباشد کدام عمل را اجرا کند. در هر یکی آن شما می توانید تنظیمات خاص را در

نظر بگیرید.

اجرا کنید.بعد از بازگشت آیا از شما رمز Sleepیا دستور Sleepرا از طریق دکمه Sleep. زمانیکه شما دستور9

این کار را شما با استفاده از این بخش انجام می دهید. خواسته شود یا خیر

از شما رمز می خواهد. این کار Sleepرا چک کنید بعد از بازگشت از حالت Require a Passwordدرصورتیکه دستور

به منظوری محفوظ نگهداشتن سیستم شما امر ضروری پنداشته میشود.

از شما رمز نمی خواهد در Sleepکنید بعد از برگشتن از حالت را چکDon’t Require Passwordدرصورتیکه دستور

این صورت سیستم شما نمی تواند امن باشد. زیرا ممکن است اشخاصی غیر مجاز به سیستم شما داخل شود و هیچ

مانع هم در برابر آن وجود ندارد.

D دستور :Create Power plan

عات بود که بصورت پیش فرض پالن های ساخته شده بودپالن های موضوعات را که در مباحث قبلی مطرح ساختم موضو

است.این دو پالن قابل حذف کردن را نمی داشته باشد Balanced and Power saverاز قبل ساخته شده دیگرمانند

ولی شما می توانید یک یا چندین پالن را خودتان بسازید.

در شکل ذیل هر دو نوع از پاور پالن دیده میشود.

Making Power Plan Step by Stepنحوه ساختن پاور پالن گام به گام

کلیک کنید تاصفحه ذیل باز شود.Create a power planگام اول:ابتدا روی دستوری

Page 112: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

116 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

را کلیک کنید. nextنام پالن مورد نظر تان را نوشته بعد دستور Plan nameدر قسمت Power planبه منظور ساختن

ام دوم:دراین مرحله باید چهار ویژه گی را برای پالن خود در نظر بگیرید.گ

1. Dim the Display 2. Turn off the display

3. Put the computer to sleep

4. Adjust plan brightness

بودن برق به سیستم بعد از مدتی نور صفحه را در صورت وصل بودن و قطع Dim the display.با استفاده از دستور 1

می توان تنظیم کرد.

خاموش شدن مانیتور را می توان بعد از مدتی در صورت قطع یا وصل بودن Turn off the display.با استفاده از دستور2

برق به سیستم تنظیم کرد.

وصل بودن به برق بعد از چه می توان عیارکرد،درصورتی قطع یاPut the Computer to sleep.بااستفاده از دستور9

برود.البته باید خاطر نشان کرد که همه اینها در صورت است که شما کمپیوتر را به Sleepمدتی کمپیوتر در حالت

همان مدت زمان استفاده نکنید کمپیوتر به کدام حالت برود.

ی صفحه را می توان تنظیم کرد.شکل نورانی بودن یا روشنای Adjust power plan brightness.با استفاده از دستور1

ی این مسئله این خواهد بود،در صورت وصل بودن به برق روشنایی را به حد اکثر برسانیدو درصورت قطع یا استفاده منطق

از بطری سیستم روشنایی را به حد اقل برسانید زیرا در آن صورت برق بطری کمتر مصرف میشود.در صورت تنظیم

شما ساخته میشود.برای مشاهده Power Planکلیک کنید.در این صورت Createبلی روی دستور هریکی از بخش های ق

آن روی ایکن پاور در تسکبار کلیک کرده ونام پالن ساخته شده خود را مشاهده کنید.

1

2

3

4

Page 113: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

117 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

E: .این دستور در بخش قبلی شرح داده شده است بناً از تکرار آن در اینجا جلوگیری میشود

F: این دستور در بخش قبلی شرح داده شده است بناً از تکرار آن در اینجا جلوگیری میشود

G: با استفاده از دستورDell Battery Meter می توان درباره بطری کمپیوتر معلومات حاصل کرد این معلومات می

فوق کلیک کرده شکل ذیل باز تواند شامل اندازه چارچ بطری حالت چارچ بطری و صحتمندی بطری باشد.روی دستور

عد از مشاهده تصویر مشاهده کنید.میشود.شرح بیشتر را ب

فیصد چارچ دارد.68.این دیا گرام نشان میدهد که بطری در حال چارچ بوده به اندازه 1

می توانید عمر بطری تان را وسعت بخشید.Battery Life.با مارک زدن دستور2

ی شما به برق وصل باشد وبخواهید بطری چارچ نگیرد از این دستور استفاده میشود..درصورتیکه بطر9

.این دیاگرام مبین این است که بطری کمپیوتر شما بگونه درست کار می کند.1

.درصورتیکه باالی این لینک کلیک کنید شما را به ویب سایت کمپنی همان کمپیوتر وصل کرده، میتوانید فرمایش خرید 5

بطری را نیز داشته باشید.دیگر

1

2

3

4

5

Page 114: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

118 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Description of Printerمعرفی ماشین چاپ

ماشین چاپ یا پرینتر یکی از عمده ترین وسایل است،که منظوری بیرون کردن اطالعات بصورت هارد کاپی یا کاپی سخت

ا بتواند کار استفاده میشود.از آنجای که پرینتر جز از وسایل خارجی است باید به سیستم کمپیوتر معرفی شود ت

کند.معرفی پرینتر با استفاده از درایور صورت می گیرد هر ماشین چاپ از خود درایور خاص را دارد.که در زمان خرید

ماشین چاپ دایور یکی از تجهیزات و قطعات اساسی آن می باشد.

Printer Propertiesخصوصیات ماشین چاپ

اً توجه داشته باشید.در زمان خرید ماشین چاپ باید روی نکات ذیل جد Speedسرعت

سرعت یکی از ویژه گی های برجسته ماشین های چاپ می باشد.به هر اندازه سرعت ماشین چاپ سریع باشدبهتر است.واحد

میباشدیعنی تعداد صفحه های که در یک دقیقه چاپ میشود PPM (Page Per Minute)اندازه گیری سرعت ماشین چاپ

می باشد.30PPMبه اندازه P2035nبه گونه مثال سرعت چاپ در پرینتر های باشد.مشخصه سرعت پرینتر می

Image Qualityکیفیت تصویر

کیفیت تصویر هم یکی از شاخص های برجسته در بین ویژه گی های پرینتر می باشد.این خصوصیت باعث میشودتا

درست چاپ شده ومتون خوانا باشد. تصاویر ومتون بصورت

Print Precisionدقت چاپ

قت تصویر به تعداد نقاط که در یک اینچ زده میشود،گفته میشود به هر اندازه که تعداد نقاط در یک اینچ بیشتر باشد د

می DPI (Dot Per Inch)به همان اندازه دقت تصویر بیشتر میــــــباشد.به همین اســاس واحد اندازه گیری دقت تصویر

اندازه های خوبی برای ماشین های چاپ معمولی می باشد.1211،2111،1811باشد.دقت به اندازه های

قیمت رنگ

قیمت رنگ یکی دیگر از ویژ ه گی های ماشین چاپ می باشد به هر اندازه قیمت رنگ کم باشد به همان اندازه قیمت چاپ

ن می باشد.در صورت که افغانی یا هم بیشتر از آ 1151الی 811هر صفحه ارزان تمام میشود.کارتریج ها به ارزش

صفحه را چاپ کنید معلوم میشود.زیرا 311افغانی فرض کنید.وبا این کارتریج به اندازه 811این قیمت را به اندازه

بر اساس قانون احدیت معلوم خواهید کرد که مصرف فی صفحه برای شما چند تمام میشود.

نکته

ق دقت کنید.زیرا همین نکات روی ارزش وقیمت پرینتر ها تاثر دارد.در زمان خرید پرینتر باید روی هر یکی از نکات فو

Printer installationنصب ماشین چاپ

کلیک کرده صفحه ذیل باز میشود.شرح Add device and Printerبرای نصب پرینتر در کنترول پینل رفته بعد روی

عد از نمایش شکل ارایه خواهد شد.بیشتر ب

Page 115: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

119 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

با استفاده از این دستور می توانید یک پرزه جدید مانند سکنر،کمره دیجیتل و...را نصب کنید..1

.در این بخش لست از وسایل نصب شده در سیستم نمایش داده میشود.2

. دراین قسمت لست از ماشین های چاپ و فاکس که در سیستم نصب شده است نمایش داده میشود.9

روی این دستور کلیک کرده صفحه جدید باز میشود که شرح آن را بعد از نمایش شکل .به منظور نصب ماشین چاپ1

مشاهده کنید.

A: هرگاه روی این گزینه کلیک کنید پرینتر شما به صورت محلی (Local) نصب شده وقابل استفاده برای یک کمپیوتر

می باشد.

B: یی در صورت که می خواهید پرینتر را بصورت شبکه (Network) نصب کنید تا چندین کمپیوتر بصورت همزمان

از یک پرینتر استفاده کند روی این گزینه کلیک کنید.در این درس من می خواهم پرینتر را بصورت محلی نصب کنم.پس

گزینه اول را کلیک کرده صفحه جدید باز میشود شرح آن را بعد ازنمایش شکل مشاهده کنید.

3

2

1 4

A

B

Page 116: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

111 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

C: اه می خواهید از پورت های که در سیستم است استفاده کنید این گزینه را انتخاب کرده روی دستور هرگnext کلیک

کنید.دراین بحث روی همین دستور کلیک کرده صفحه جدید باز میشود.

D.درصورتیکه از پورت های موجود در سیستم استفاده نمی کنید می توانید یک پورت جدید ایجاد کنید :

E: در این چوکات لست تمامی کمپنی های سازنده ماشین چاپ لست شده است در صورت کلیک روی هر بخش تمامی

پرینتر های ساخت همان کمپنی در لست ششم نمایش داده میشود.

F: در صورت که شما پرینتری از نوع کمپنیHP خریده اید رویHP 6کلیک کرده بعد در لست 5در لست

ر که شما خریده اید را انتخاب کنید.مودل پرینت

G: این دستور در ویندوز هفت کارا یی بسیار خوب را دارد زیرای بسیاری از پرینترهای فعلی دایور آن با استفاده از

Windows Update .از سیستم پیدا میشود

H: اجرای رورت بهدر صورتیکه شما در زمان خرید پرینتر درایور آن را با پرینتر گرفته باشید.شما ض

به Nextندارید روی این دستور کلیک کرده و سی دی درایو را انتخاب کرده با اجرای دستور windows updateدستور

مرحله بعدی راه پیدا می کنید.

E F

G H

C

D

Page 117: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

111 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

K: ت نوشتن نام پرینتردر این محل نمایش داده میشودشما می توانید نام آن را بصورت دلخواه خود تغییر بدهید.در صور

را کلیک کنید. nextهر نام یا نام پیش فرض دستور

L: درصورت که نمی خواهید پرینتر خود را شریک کنید این دستور را انتخاب کرده بعد روی دستورnext کلیک کنید.که

در این مبحث من همین کار را می کنم.

M: یگر شریک کنید این دستور را انتخاب کرده بعد روی هرگاه می خواهید پرینتر را برای چندین کمپیوتر د

کلیک کنید.nextدستور

K

N

O

L M

Page 118: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

112 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

N: هرگاه این دستور را مارک کنید پرینتر شما بصورت پیش فرض تبدیل میشود هدف از پیش فرض این است که هرگاه

کنید بدون اینکه شما پرینتر را انتخاب کنید.انتخاب شده می باشد.Ctrl+pدر هر برنامه

O: برای اینکه مطمئن شوید پرینتر شما کار می کند ودرست نصب شده است.روی این دستور کلیک کنید تا یک ورق

ده کلیک کنید تا مراحل نصب پرینتر به پایان برسد.بعد مشاهFinishآزمایشی چاپ شود.بعد از این همه کار، روی دستور

درسیستم اضافه شده است.،خواهید کرد که پرینتر نصب شده

معرفی ویندوز هشت

معرفی شد این سیستم 1931عقرب 5ویندوز هشت آخرین نسخه سیستم عامل مایکروسافت از است که بصورت رسمی در

عامل برخالف سیستم عامل ویندوز هفت دارای چهار نسخه بوده ودارای قابلیت های منحصر به فرد خود می باشد.

در ذیل به انواع آن اشاره شده است.

1. Windows 8

2. Windows 8 Pro

3. Windows 8 RT

4. Windows 8 Enterprise

نیازمندی های ویندوز هشت

Criteria Minimum Recommended

Processor

1 GHz clock rate

IA-32 or x64 architecture

Support for PAE, NX and

SSE2

x64 architecture

Second Level Address

Translation (SLAT)

support for Hyper-V

Memory (RAM) IA-32 edition: 1 GB

x64 edition: 2 GB 4 GB

Graphics Card DirectX 9 graphics device

WDDM 1.0 or higher driver

DirectX 10 graphics

device

Display screen 1024×768 pixels 1366×768 pixels

Input device Keyboard and mouse A multi-touch display

screen

Hard disk space IA-32 edition: 16 GB

x64 edition: 20 GB N/A

Other N/A

USB 3.0 port

UEFI v2.3.1 Errata B

with Microsoft

Windows Certification

Authority in its

Page 119: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

113 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

database

Trusted Platform

Module (TPM)

Internet connectivity

ویندوز هشت اشاره شده است: تدر ذیل به بعضی از خصوصیا

محیط میترو

بروزرIE10

رمز تصویری

بوت شدن سریع هایبریدی

Task Manager )دوست داشتنی)جدید

پشتیبانی ازUSB 3.0

)راه اندازی ویندوز توسط حافظه جانبی)فلش،هارد دیسک

از چندین صفحه نمایشپیشتیبانی

قابلیت باز گرداندن به تنظیمات کارخانه

استفاده از فایل سیستمReFS

پشتیبانی ازRAID 1,RAID 5

استفاده ازWindows Definder

استفاده ازFamily Safety

نمایش صفحه میترو ویندوز هشت

Page 120: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

114 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

11معرفی ویندوز

بصورت 2115معرفی شد قرار است در تابستان 2111اپریل در است، سیستم عامل مایکروسافت جدیدترین نسخه

هستند بدون نسخه 8.1دارنده ویندوز های هفت و که.استفاده این ویندوز برای کسانیرسمی به بازار عرضه شود

Enterprise .این سیستم عامل نسخه های خاص برای سیستم های برای یکسال رایگان می باشدTablet وتلفن های

دارد. هوشمند

حد اقل نیاز مندی

SSE2و PAE ،NX یابیشترهمراه با پشتیبانی ازگیگاهرتز1 پروسسر

،PrefetchWوLAHF/SAH یتب61ِویژه

بِیتی 92یستم برای س گیگابایت 1 حافظه رم

بِیتی 61برای سیستم های گیگابایت 2

WDDM درایوربا 3 ایکسدایرکت گرافیک

گیگابایت 16 فضای خالی هارد دیسک

معرفی برنامه ورد

بصورت همگانی برنامه ورد یکی از مهم ترین و قدرتمند ترین برنامه های متن نویسی می باشد که استفاده آن در دفاتر

تبدیل شده است.این برنامه را که کمپنی مایکروسافت افتخار معرف آن را دارد دارای گونه های مختلف می باشد مانند

که در واقع یک پکیچ از برنامه ها بود،در عرصه های مختلف کاری برنامه داشت.اما استفاده 2119مایگروسافت آفس

که نیز دارنده برنامه های متعدد در عرصه های متفاوت بود و 2117افت آفس از آن بعد از معرفی بسته یی مایکروس

شد.اما دیری نگذشت که کمپنی مایکروسافت بسته 2119برنامه های جدید هم در خود داشت،جایگزین بسته آفس

در معرفی .در حال حاضر مرسوم است 2119استفاده از بسته آفس ولی معرفی کرد 2111کامل وجدیدی را بنام آفس

استفاده کرده ایم.که در ذیل به معرفی قسمت های مختلف این برنامه می پردازیم. 2117برنامه ورد ما از نسخه

Page 121: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

115 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

از برنامه ورد به اهداف ذیل استفاده میشود.

تهیه نوت ها

نوشتن کتاب ها

نوشتن نامه ها ومکتوب ها

دیزاین روزنامه ومجله

نحوه باز کردن برنامه ورد

نامه را می توان به شکل های متفاوت باز کرد.این بر

کنید این برنامه باز میشود.okرا نوشته بعد winwordدستور Run.در قسمت 1

را نوشته winwordدستور Search Program and File.در قسمت استارت مینوی ویندوز هفت در بخش2

enter.کنید

را کلیک Start MenuAll ProgramMicrosoft OfficeMicrosoft Word 2007.در آدرس 9

کنید.

راه های دیگری هم است که با استفاده از آن می توان این برنامه را باز نمود اما استفاده از همین سه روش مرسوم

ومقبول می باشد.

نمای برنامه ورد

معرفی نوار های برنامه ورد

میباشد.که با استفاده از آن می توان سند جدید ساخت،ذخیره کرد،اسناد Office Buttonبرنامه ورد دارنده بخش بنام

را پرینت کرد وتنظیمات برنامه را دستکاری کرد.بناً می توان گفت که این بخش از عمده ترین حصص برنامه ورد است

که کار های اساسی با استفاده از آن صورت می گیرد.

معرف نام سند

وبرنامه

Caption Button

Minimize

Button

Maximize

Button

Close Button

خط کش افقی

خط کش عمودی

Quick Access

Menu Bar

View Shortcuts

Status Bar که تمامی وضعیت برنامه را نمایش می

دهد. Zoom Slider

Vertical Scroll

Bar

Office Button

Page 122: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

116 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

این بخش در واقع معرف برنامه و نام سند است که

شما روی آن کار می کنید.در صورت که شما سند را نو باز کرده باشید و نام نداده باشید یعنی ذخیره نکرده

می Documentباشید نام آن بصورت پیش فرض نید باشد.که در این صورت اگر شما سند را ذخیره می ک

ونام خاص را برای آن تعیین می کنید.در صورت که همان نام در اینجا ظاهر شود این مبیین آن است که سند ذخیره شده است.در غیر آن سند ذخیره نشده

است.

Caption Button عبارت از قسمت است که دارنده چهار دکمه بسیار عمده می باشد.که در ذیل روی آن بحث میشود.

که به هدف بسته کردن یا بستن برنامه استفاده میشود.:Closeدکمهدیسکتاپ Taskbarمه یی است که برنامه شما را کوچک ساخته و در قسمت عبارت از دک:Minimizeدکمه

قرار میدهد.عبارت از دکمه یی است که در صورت صفحه یی برنامه شما کوچک باشد آن را بصورت :Maximizeدکمه

در همین دکمه است که دوباره صفحه یی برنامه شما را Restoreاعظمی آن کالن می سازد.وبرعکس آن دکمه ه حالت قبلی برمیگرداند.ب

Quick Access

که با استفاده از آن شما می Quick Accessبخش بسیار عمده یی جاسازی شده بنام 2117در برنامه ورد توانید دستور های بسیار مهم را از بخش های مختلف در آنجا جاداد. وبصورت سریع به آن دسترسی داشت.شما

می گذارید. Office Buttonار هستید که آن را در همین جا یا در پهلوی مخت

Page 123: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

117 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Menu Bar ای در خود هفت مینوی اساسی دارد که بصورت پیش فرض در این برنامه می باشد.اما در حالت ه 2117برنامه ورد

دیگر مانند رسم کردن یک شکل یا جداول مینوی های فرعی دیگر هم در پهلوی همین مینو ها پدید می آید.مینو ها در برنامه ورد دارنده دستورهای است که سنخیت نزدیک باهم دارند در یک مینو چیده شده است.وساختار بسیار عالی

است که دستور ها را در خود جا داده است.که در ذیل تمامی را به وجود آورده است،در داخل هر مینو بخش های فرعی مینوی های اصلی وفرعی نام برده شده است.

Menu; Home, Insert, Page Lauout, Reference, Mailings, Review, View, Format,

Desgin

Ribbon ک کنید در همین بخش نمایش داده میشود که آن تمامی مینو های که در برنامه ورد است زمانی که شما باالی آن کلی

را شما می توانید در دو حالت قرار دهید اول بصورت همیش نمایش داده Ribbonیاد می کنید. Ribbon را بنام شود.دوم بصورت مخلی باشد صرف زمانی نمایش داده شود که شما روی یک مینو کلیک می کنید.

Page 124: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

118 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

برنامه کاربردی اکسیلمعرفی

اکسیل عبارت از اکسیل یکی از عمده ترین برنامه های بسته آفس است که به منظوری اجرای محاسبات استفاده میشود.

مجموعه یی سطر ها وستون ها است که دست به دست هم داده و صفحه گسترده را ساخته است.این سطر ها وستون ها

وده ومحاسبه در آن به گونه خوب صورت می گیرد.تمامی عملیات محاسباتی با به هدف اجرای محاسبات بسیار عالی ب

نگشن ها صورت می گیرد.ضمن آن با استفاده از اکسیل دیاگرام ها،چارت ها واشکال را نیز می استفاده از فورمول ها وف

مند بوده که با استفاده از آن که در نتیجه می توان گفت، اکسیل یک برنامه قدرت توانید در برنامه اکسیل ایجاد کنید.

عملیات محاسبوی و بانک های اطالعاتی بصورت درست اجرا میشوند.درحال حاضر تمامی کمپنی ها ودفاتر از این برنامه

به اهداف محاسبه وشمارش استفاده می کند.

اکسیل فواید استفاده

.اجرای محاسبه را سرعت می بخشد

.اجرای محاسبه را آسان می سازد

داد را به گونه چارت ها نمایش میدهد.اع

نحوه باز کردن برنامه

کنید این برنامه باز میشود.okنوشته excelدستور run.در 1

را نوشته کنید این برنامه در لست ظاهر میشود. excel.در استارت مینو در بخش جستجو دستور 2

بعد برنامه اکسیل را از میان آنها Microsoft Officeکلیک کرده All Program.استارت مینو رفته بعد روی 9

انتخاب کرده باالی آن کلیک کنید این برنامه باز میشود.

راه های دیگری نیز با استفاده از شارت کت و آدرس نیز در دسترس است اما استفاده از همین سه روش مرسوم می باشد.

نمای برنامه اکسیل

مشخص کننده نام برنامه و نام

سند که شما روی آن کار می

Vertical Scroll کنید.

Bar

Horzintal Scroll

Bar

Sheet Tabs

Menu Bar

Caption Button

نجایکه اکسیل یک برنامه محاسبوی است در آن مجموعه از سلول یا از آ

حجرات می باشد که به منظور اجرای محاسبات مکان مناسب می باشد.دریک

Sheet 16384سطر یا رو و به تعداد 1048576برنامه اکسیل به تعداد

ستون یا کالم می باشد.که تمامی سطر ها به اساس عدد شماره گذاری شده

شروع شده Aها به اساس حروف انگلیسی مشخص میشود.از حرف وستون

ختم میشود.XFDبه حرف

Formula bar

Name Box

Column Head

Row Head

Page 125: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

119 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

معرفی نوار های برنامه اکسیل

Office Button

است که به هدف ایجاد اسناد،ذخیره،بازکردن Office Buttonاولین و عمده ترین نوار های برنامه اکسیل عبارت از

از جمله نوار های Office Buttonو...استفاده میشود.که در شکل ذیل تمامی فعالیت های آن را مشاهده می نماید.

که در تمامی برنامه های آفس یکسان می باشد.یعنی یادگیری آن در یک برنامه شما را در تمامی برنامه های آفس است

کمک می کند.

Formula Bar

محاسبه کردن وساختن جدول معاشات از عمده کار های است که با استفاده از فومول ها در برنامه اکسیل صورت می

نمایش داده Formula Barکه شما هر فومولی را در هر قسمت برنامه اجرا می کنیدتمامی آن در قسمت گیرد.زمانی

میشود.

Menu Bar

.برنامه اکسیل دارنده هفت مینوی اساسی واصلی می باشد مانند

Menu; Home, Insert, Page layout, Formulas, Data, Review, View منیوهای فرعی دیگر هم است ،در صورتیکه شما یک شکل را رسم می کنید یا جداول را در صفحه داشته باشیدمینو

ه میشود.اضافFormat, Designهای مانند

Ribbon

یاد میشود باز Ribbonزمانی که شما روی یک مینو کلیک می کنید تمامی آنها در یک بخش که بنام

را شما می توانید در دو حالت بگذارید یا بصورت ثابت که همیشه در دسترس باشد.یا Ribbonمیشود.

وی صفحه ظاهر نباشد.بصورت مخفی یعنی تا زمانیکه شما روی یک مینو کلیک نکیند ر

Page 126: اساسات کمپیوتر ساینس

سومفصل ( 1اساسات کمپیوتر ساینس )

121 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

Name Box به منظور نمایش نام هر سلول استفاده میشود زمانیکه شما موس خویش را در یک خانه یا سیل قرار می دهید نام همان

تحاد سطر وستون ساخته شده است.که حرف اول نمایندگی از کالم وعدد نمایندگی خانه در اینجا ظاهر مشود.هر خانه از ا

از سطر می کند.

Databaseسیستم های معلوماتی

نیز می گویند عبارت از مجموعه DBMS(Database Management System)سیستم های معلوماتی که به آن

یت اطالعات استفاده می شود.یی از برنامه های است که به هدف مدیر

:نمونه از دیتابیس عبارت اند از

Ms.access

Orecale

SQL(Stracture Qurerry Languagle)

Ribbon تمامی مینو های که در برنامه ورد است زمانی که شما باالی آن کلیک کنید در همین بخش نمایش داده میشود

را شما می توانید در دو حالت قرار دهید اول بصورت همیش Ribbonیاد می کنید. Ribbon که آن را بنام زمانی نمایش داده شود که شما روی یک مینو کلیک می کنید.نمایش داده شود.دوم بصورت مخلی باشد صرف

Page 127: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

121 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

فصل چهارم

سیستم اعداد

(Binary System) سیستم های باینری

این سیستم را صفر سیستم باینری عبارت از تمثیل اعداد به قاعده دو می باشد.که در این صورت اجزای تشکیل دهنده

ه استفاده باینری در کمپیوتر به گونه گسترداز سیستم ،ویک تشکیل می دهد.به همین دلیل آن را سیستم دو می نامند

تمامی اعداد .میشود این سیستم سال ها پیش توسط خانم ادا الولیس که اولین برنامه نویس کمپیوتر می باشد مطرح شد

نیز می گوید.(bit)میشود باید به صورت صفر و یک تبدیل شود.که آن را بیت یا کرکتر که وارد سیستم کمپیوتر

( وغیره...1111111)2(،1111)2 نمونه چند عدد باینری

(Octal System) سیستم هشت

سیستم اعداد به قاعده هشت مبیین نوشتن اعداد بر مبنای هشت می باشد که در آن از هشت عنصر اساسی استفاده

( وغیره ...1152)8(،12)8می باشد.1،1،2،9،1،5،6،7،8عناصر متشکله آن شده است.

زبان یوکی ها در کالیفرنیا پامی ها در مکسیکو از اعداد به قاعده هشت استفاده می کنند،زیرا آنها به عوض این که

که هشت میشود. انگشتان دست خویش را حساب کنند که ده میشود.بجای آن از فاصله بین انگشتان استفاده می کند

Page 128: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

122 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

(Decimal System)سیستم دیسیمل

سیستم دهدهی یکی از مرسوم ترین و مروجترین سیستم ها است که با استفاده از آن تمامی معامالت روز مره انسان

ارایه میشود که برای تمامی انسان ها قابل 13،59،39،6912ها به پیش برده می شود.دراین سیستم اعداد بصورت

است. 1،1،2،9،1،5،6،7،8،3اشد. اجزای تشکیل دهنده این سیستم عدد درک می ب

دو روش برای نمایش اعداد دیسیمل وجود دارد:

ده ضریباول:

حاسبه شود.طوری ذیل م 19319مثال:عدد

13903= )13100100910003100001(

دوم:توان ده

طوری ذیل محاسبه میشود.19319مثال:عدد

13903 )103100109103101( 01234

(Hexadecimal) سیستم شانزده

دهسیستم اعداد به قاعده شانز

می باشد.که در کل شانزده عدد می A,B,C,D,E,F,0,1,2,3,4,5,6,7,8,9ده در بردارنده اعداد اعداد به قاعده شانز

مت حروف به اساس سیستم دهدهدی یا دیسمل قرار ذیل می باشد.یباشد.دراین سیستم ق

A=10, B=11, C=12, D=13 E=14, F=15 تبدیل نمودن اعداد از یک سیستم به سیستم دیگر

تبدیل اعداد از سیستم دیسیمل به باینری

در صورت که شما اعداد را از سیستم دهدهدی یا دیسیمل به باینری تبدیل می کنید باید قاعده کلی را در آن در نظر

و می باشد که در مثال ذیل تبدیل کردن عدد دیسیمل به داین قاعده عبارت از بگیرید که در تمامی حاالت صادق باشد.

ضاحت می دهیم.آن را و

Page 129: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

123 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

را از سیستم ده به سیستم باینری تبدیل کنید؟ 295:عدد اولمثال

را از سیستم ده به سیستم دو تبدیل کنید؟ 191عدد مثال دوم:

دو تقسیم کرده ،باقی مانده آن را در قسمت باقی مانده ها حل این مثال همانند مثال قبلی است،عدد داده شده را بر

جدا کنید.این عملیه را تا زمانی اجرا کنید که عدد به صفر برسد.

تبدیل اعداد از سیستم باینری به دیسیمل

.را به قاعده ده تبدیل کنید10000110مثال اول:عدد

0+0*21+1*222+1*3+0*24+0*25+0*26+0*27=1*22(10000110)

10=128+0+0+0+0+4+2+0= (134)2(10000110)

کتال)هشت(وتبدیل اعداد از سیستم دیسیمل به ا

برای تبدیل نمودن اعداد از قاعده ده به هشت همانند روش تبدیل نمودن اعداد از قاعده ده به دو استفاده میشود یعنی

117

58

29

14

7

3

1

0

235 2

2

2

2

2

2

2

2

1

1

0

1

0

1

1

1

باقی مانده ها(235)10= (11101011)2

67

33

16

8

4

2

1

1

2 باقی مانده ها 134

2

2

2

2

2

2

2

1

1

1

1

1

1

1

1

جواب: 2(10000110) =10(134)

Page 130: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

124 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

وباقی مانده آن را در قسمت باقی مانده ها می نویسید.در عدد داده شده به قاعده ده را به عدد هشت تقسیم نموده

اخیر باقی مانده ها را از پایین به باال نوشته می کنید.عدد بدست آمده به قاعده هشت می باشد.

را از سیستم ده به سیستم اوکتال تبدیل کنید. 191مثال اول:عدد

تبدیل اعداد از سیستم اوکتال به دیسیمل

تبدیل کردن اعدد از سیستم اوکتال به سیستم دیسیمل شبه تبدیل کردن اعداد از سیستم باینری به دیسیمل می

باشد.

(206)8 = 2 × 82 + 0 × 81 + 6 × 80

(206)8 = 2 × 64 + 0 + 6 × 1

(206)8=128+6= (134)10

تبدیل اعداد از سیستم دیسیمل به سیستم شانزده )هکزا دیسیمل یا هکز(

یل نمودن اعداد از سیستم ده به سیستم هکز به روش تبدیل کردن اعداد از سیستم دیسیمل به باینری برای تبد

استفاده میشود.

را از سیستم دیسیمل به سیستم هکز تبدیل کنید. 216مثال :عدد

سواالت ذیل را حل کنید.

یک سیستم به سیستم های دیگر تبدیل کنید. اعداد ذیل را از

=?8)1.(1789

=?162.(78EF)

=?23.(111011)

=?104.(901)

134 8 باقی مانده ها

8

8

6

1

2

16

2

1

(134)10= (206)8

باقی مانده ها 16 246

15

1

16 6

15

(246)10= (F6)16 :جواب

Page 131: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

125 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

مت یک عدد را به سیستم های مخلتف مشاهده کنید.یدر جدول ذیل ق

سیستم هکزا دیسیمل

)شانزده(

سیستم اوکتال

)هشت(

سیستم باینری

)دو(

سسیتم دیسیمل

)دهدهی(

1 11 1111 11

1 11 1111 11

2 12 1111 12

9 19 1111 19

1 11 1111 11

5 15 1111 15

6 16 1111 16

7 17 1111 17

8 11 1111 18

3 11 1111 13

A 12 1111 11

B 19 1111 11

C 11 1111 12

D 15 1111 19

E 16 1111 11

F 17 1111 15

Page 132: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

126 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

تبدیل کردن یک عدد عشاری دیسیمل به سسیستم باینری

باشد..تبدیل کردن عدد عشاری که دارای قسمت صحیح وعشاری 1

درصورتیکه اعداد دارای قسمت صحیح وعشاری باشد هر قسمت را می توان بصورت جداگانه به سیستم باینری تبدیل

نمود.

به سیستم دو تبدیل کنید..30)75(10مثال:عدد

2-+1*21-+1*20+0*21+1*22+1*23+1*24=1*210(30.75)

(30.75)10= (11110.11)2

به باینری در صورت که قسمت صحیح نداشته باشد. .تبدیل کردن یک عدد عشاری دیسیمل2

دو کرده قسمت صحیح را جداکرده بعد دوباره نداشته باشد.عدد داده شده را ضرب درصورتیکه عدد قسمت صحیح

قسمت عشاری را ضرب دو کنیداین عمل را بصورت مسلسل اجرا کنید تا این که عدد عشاری صفر شود.بعد عدد

ال به پایین بعد از صفر عشاریه نوشته کنید.صحیح جدا شده را ازبا

را به سیستم باینری تبدیل کنید. 156875مثال:عدد

تبدیل عدد عشاری باینری به دیسیمل

تبدیل کردن عدد عشاری باینری همانند اعداد صحیح بوده تنها زمانی که در قسمت عدد به توان صفر می رسید عدد

ک الی به تعداد ارقام بعد از عشاریه ادامه می دهید.بعدی را بتوان منفی ی

را به سیستم دیسیمل تبدیل کنید. 11111511مثال:عدد

(11110.11)2=1*24+1*23+1*22+1*21+0*20+1*2-1+1*2-2

=16+8+4+2+0+1

2+

1

4=30+

2+1

4= 30 +

3

4= 30 + 0.75 =

(30.75)10

عدد صحیح

1

0

1

1

عدد عشاری0.3750

0.7500

0.5000

0.0000

ضرایب

𝑎−1=1

𝑎−2=0

𝑎−3=1

𝑎−4=1

حاصل ضرب

1.3750

0.7500

1.5000

1.0000

2(0.1011) =10(0.6875) جواب:

0.6875=0.6875*2

0.3750=0.3750*2

0.7500=0.7500*2

0.5000=0.5000*2

Page 133: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

127 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

کردن یک عدد از سیستم باینری به سیستم اوکتال)هشت( تبدیل

تبدیل کردن یک عدد صحیح باینری به به اوکتال.1

دراین صورت عدد را از طرف راست به چپ سه سه خانه جداکرده وقمت آن را به سیستم هشت مطابقت بدهید هر عدد

ستم هشت می باشد.که بدست آید آن را به اعداد دیگر ادغام کرده عدد بدست آمده به سی

را به سیستم هشت تبدیل کنید. 11111111مثال: عدد

(10111101)2= (10

2 111

7 101

5) = (275)8

باینری تبدیل می نمایم.را دوباره از قاعده هشت به 275مثال:برای اطمنان عدد

تبدیل کردن یک عدد عشاری باینری به اوکتال)هشت(.2

ده شده از قسمت عشاریه سه سه خانه بطرف راست وچپ جدا شده وقمت آن به اساس دراین صورت عدد عشاری دا

سیستم اوکتال محاسبه میشود.عدد بدست آمده صحیح قبل از عشاریه وعدد بعد از عشاریه در قسمت عشاریه نوشته

میشود.

تبدیل کنید.(oct)را به سیستم اوکتال 111111151111مثال:عدد

)0 101. 111 000 1(= 2(1000111.1010)

تبدیل کردن اعداد باینری به سیستم هکزا دیسیمل )هکز(

(Hex)تبدیل کردن اعداد صحیح باینری به سیستم هکز.1

چهار چهار خانه جدا کرده ارزش هر قسمت را بر اساس سیستم در این صورت باید اعداد را از طرف راست به چپ

قاعده شانزده نوشته کنید. شانزده محاسبه کنید.بعد عدد بدست آمده را به

را به سیستم شانزده تبدیل کنید.111111111مثال :عدد

161EE)= (2(111101110)) 1110 1110 1= (2(111101110)

(Hex)تبدیل کردن یک عدد عشاری باینری به سیستم شانزده.2

ست.با اندک تفاوت که در آن وجود باینری به سیستم اوکتال اتبدیل کردن این نوع اعداد همانند تبدیل کردن اعداد

دارد.زیرا در این صورت اعداد را چهار چهار خانه از قسمت عشاریه بطرف چپ برای اعداد صحیح و از قسمت عشاریه

بطرف راست برای اعداد قسمت عشاری جدا کنید بعد ارزش هر قسمت جداشده را براساس سیستم شانزده پیدا کرده و

عدد بدست آمده به سیستم شانزده می باشد.در کنار هم نوشته کنید.

1 0 7 . 5 0

1 E E

Page 134: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

128 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

به سیستم شانزده تبدیل کنید.11111115111111مثال :عدد

16A1).(46 =2(1000110.101001)) 01 1010.0110 100= (2).101001(1000110

تبدیل نمودن اعداد از سیستم اوکتال به باینری

(Bin).تبدیل اعداد صحیح اوکتال به باینری 1

رت شما برعکس روش تبدیل کردن اعداد از سیستم باینری به اوکتال عمل می کند طوری که ارزش هر عدد دراین صو

به سیستم هشت را به سه خانه به سیستم باینری در نظر می گیرید.

را از سیستم اوکتال به سیستم باینری تبدیل کنید. 2729مثال :عدد

2= (10111010011)223)(278)3 2 7 2( =8(2723)

(Bin).تبدیل عدد عشاری اوکتال به سیستم باینری2

دراین نوع اعداد باید اعداد قبل و بعد از عشاری را تبدیل به سه خانه باینری نموده بعد اعداد باینری را در پهلوی هم

قرار داده عدد بدست آمده به سیستم دو می باشد.

هشت است به سیستم باینری تبدیل کنید. را که به سیستم 6795912مثال: عدد

2= (110111011.011100010)8(673.342)8)2 4 3. 3 7 6= (8(673.342)

تبدیل اعداد از سیستم شانزده به سیستم باینری

.تبدیل اعداد صحیح سیستم شانزده به سیستم باینری1

اساس باینری به چهار خانه در نظر گرفته تمامی ارزش های آن را بدست را به دراین صورت هر عدد سیستم شانزده

آورید.بعد عدد داده شده را در کنار هم قرار داده عدد بدست آمده به سیستم باینری میباشد.

را که به سیستم شانزده است آن را به سیستم دو تبدیل کنید. 4A39مثال:عدد

2= (100101000111001)16(4A39)16)9 3 A 4= (16(4A39)

ی.تبدیل کردن اعداد عشاری سیستم شانزده به باینر2

بدون در نظر داشت قسمت عشاری ارزش هر عدد را به چهار خانه به سیستم باینری تبدیل کرده بعد تمامی اعداد را

در کنار هم بگذارید عدد بدست آمده به سیستم دو می باشد.

را که به سیستم شانزده است آنرا به سیستم دو )باینری( تبدیل کنید.D.306:عدد مثال

(306.D) 16 = (3 0 6 . D) (306.D) 16= (1100000110.1101)) 2

4 6 A 1

10 111 010 011

110 111 011 011 100 010

100 1010 0011 1001

11 0000 0110 1101

Page 135: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

129 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

تم باینریسعملیات حسابی در سی

یستم دیسیمل یا دهدهی پیروی می چهار گانه ریاضی در سیستم باینری از قانون عملیه چهار گانه ریاضی در سعملیات

در ذیل به شرح هر یکی پرداخته میشود.کند.اما با بعضی از تفاوت های که در آن موجود است.که

عملیه جمع در سیستم باینری

در عملیه جمع در سیستم باینری از قانون ذیل پیروی می کند.

0+0=0

0+1=1

1+1=10

1+1+1=11

باهم جمع کنید. را111111و1111111مثال :اعداد

حل:

عملیه تفریق در سیستم باینری

سیستم دیسیمل می باشد.با تفاوت این که در سیستم باینری عملیه تفریق در سیستم باینری همانند عملیه تفریق در

مت ها هیچ گاه از صفر و یک باال نمی شود.در صورتیکه کدام عدد را باالی عدد دیگر می گذارید یا همان عملیه یق

میشود.ودر صورتیک شما یک 1مساوی به قرض گیری،آن عدد یک می باشد که در صورتیکه باالی صفر گذاشته شود.

آن کم کنید مساوی به صفر میشود. ازرا

تفریق کنید.111111را از عدد 11111مثال اول:عدد

حل:

تفریق کنید. 1111111را از عدد 1111111مثال دوم:عدد

حل:

در سیستم باینری عملیه ضرب

دد را ضرب عدد دیگر عملیه ضرب در سیستم باینری از قانون ضرب در سیستم ده پیروی می کند.یعنی هر بار که یک ع

می کنید بعد به طبقه دیگر می روید یک خانه را باید رها کنید.

1111111

1111111

11111111

+

1111111

مفروق منه111111

11111 -

+ 111111

مفروق

حاصل تفریق

مفروق منه1111111

1111111 -

+ امتحان 11111

1111111

مفروق

حاصل تفریق

فروق منهم

مفروق

Page 136: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

131 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

ضرب کنید.111با عدد 11111مثال:عدد

حل:

عملیه تقسیم در سیستم باینری

در صورتیکه یک عدد باینری را باالی عدد باینری تقسیم می کنید این عمل شبه تقسیم یک عدد دیسیمل باالی عدد

ل صورت می گیرد تمامی قوانین آن در اینجا صادق است.دیسیم

تقسیم کنید. 111را باالی عدد 1111111:عدد اول مثال

تقسیم می کنیم بعد دوباره هر دو عدد مقسوم و مقسوم الیه 111را بر عدد 1111111در این مثال عدد مثال دوم:

وم شود.جواب بدست آمده در سیستم باینری ودیسیمل یکسان را به سیستم دیسیمل تبدیل می نمایم تا به درستی معل

می باشد.

حل:

امتحان

Boolean Algebra جبر بولی

عملگر ها ،عناصر واعداد یگر سیستم استقرای ریاضی دارای بعضی از عناصر وسمبول ها است مانندجبر بولی همانند د

ست متعارفه که در تمام بخش های جبر بولی از آن استفاده میشود.مانند اصول موضوعه یا که که پذیرفته شده می باشد،

111 11111 ×

11111 11111

11111

1111111

+

مضروب مضروب فیه

حاصل ضرب

111111111 111

111 1111111 -

11111

111 -

1111

1111111

111 ×

1111111 1111111

1111111

11111111

111

111111111

+

باقی مانده +

1111111 111

111 11111 -

11111 111

-

11111

111

111

-

مقسوم مقسوم علیه

حاصل تقسیم

Page 137: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

131 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

مجموعه اشیای yوxست باشد وSاگر عناصر عبارت از مجموعه یی اشیای است که دارای خصوصیات مشترک باشد.

𝑥دراین صورت مشخص باشد ∈ 𝑆 مبین این است کهx یکی از عناصر ستS.می باشد𝑦 ∈ 𝑆 نشان می دهد کهy شامل

𝐴با عناصر معین توسط عالمه قوس بگونه A.ست اشدنمی بSست = عناصر ست نمایش داده میشود.{1,2,3,4,5}

A می باشد. درذیل به چند قانون الجبری اشاره میشود1،2،9،1،5عبارت از.

(Closed Set)ست بسته.1

مده نیز شامل ست در صورت اجرای یک عملیه عدد بدست آ Sبسته است در صورتکه برای هر جوره عناصر ست Sست

S باشد.مثال ست اعداد طبیعیN={1,2,3,4,5,…} با استفاده از عالمه جمع بسته است. زیرا برای هر جوره عدد

𝑎, 𝑏 ∈ 𝑁 مشخص عدد 𝑐 ∈ 𝑁 .می باشدa+b=c

مل شاcشامل ست اعداد طبیعی عدد a,bست اعداد طبیعی نظر به عملیه تفریق بسته نمی باشد زیرا برای هر جوره عدد

3,2ست اعداد طبیعی نمی باشد.مثال ∈ 𝑁 2است.در صورتیکه − 3 = 1−میشود، و 1− ∈ 𝑁.بناً گفته نمی باشد

می توانیم که ست اعداد طبیعی نظر به عملیه جمع بسته بوده اما نظر به عملیه تفریق بسته نمی باشد.

(Associatiive Law).قانون اتحادی 2

,برای تمام قمت وابسته است ،در صورتیکهSعالمه * در ست 𝑥, 𝑦, 𝑧 ∈ 𝑆 (𝑥 ∗ 𝑦) ∗ 𝑧 = 𝑥 ∗ (𝑦 ∗ 𝑧).باشد

(Commutative Law)قانون تبدیلی.9

,𝑥دارای خاصیت تبدیلی میبا شد درصورتیکه برای تمامی قمت های Sدر ست عالمه * 𝑦 ∈ 𝑆 قانون𝑥 ∗ 𝑦 = 𝑦 ∗

𝑥 صدق کند.

(Identity Element)عنصر عینیت .1

𝑥است که با استفاده از عالمه * خصوصیت e دارای عنصر عینیت زمانیSست ∗ 𝑒 = 𝑒 ∗ 𝑥 = 𝑥 را برای تمامی

𝑥مت های یق ∈ 𝑆 .مثالً صفر در ست اعداد تام داشته باشد(Integer) نظر به عملیه جمع یک عنصر عینیت است.زیرا

𝑥برای تمامی عناصر شامل ست اعداد تام مساوی به صفر میشود. + 0 = 0 + 𝑥 = 𝑥 , 𝑥 ∈ 𝐼 د اما ست اعدا

طبیعی نظر به عملیه جمع دارای عنصر خنثی نمی باشد.

(Inverse Law)قانون معکوس .5

مت معکوس باشد.یعنی برای تمامی یمی باشد.زمانیکه یک عدد با استفاده از عالمه *دارای قeدارای عنصر عینیت Sست

𝑥مت های یق ∈ 𝑆عدد𝑦 ∈ 𝑆 .موجود می باشد𝑥 ∗ 𝑦 = 𝑒

𝑎.استe=0در ست اعداد تام مثال: + (−𝑎) = در این ست موجود a–معکوس آن aمت عدد یزیرا برای هر ق 0

است.

(Distributive Law).قانون توزیعی 6

𝑥ست اعداد در صورتی دارای خاصیت توزیعی است که قانون ∗ (𝑦. 𝑧) = (𝑥 ∗ 𝑦). (𝑥 ∗ 𝑧).در آن صادق باشد

جبر بولی معرفی

Page 138: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل چهارم (1ساینس) اساسات کمپیوتر

132 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

وریاضی دان بر مبنای منطق ریاضی معرفی وانکشاف داده دانشمند George Booleتوسط 1851جبر بولی در سال

C.E.Shannonدانشمند دیگری بنام 1398در سالشد.که حال به نام خود این ریاضی دان)جبر بولی( مسمی می باشد.

مت همانند دو پا برای جبر یامید.این دو قن Switching Algebraمت را برای جبر بولی معرفی کرد وآن را بنام یدوق

می باشد.1311در سال E.V.Huntingtonبصورت رسمی معرف جبر بولی لی میباشد.بو

مت جبر بولییق دو

مت در ست یمت جبر بولی عبارت از صفر ویک می باشد که در تمامی حصص جبر بولی استفاده میشوداین دو قیدر ق

B.نمایش داده شده استB={0,1} مت جبر یه ایم که باالی دو قدر جدول ذیل دو قانون جمع و ضرب را نمایش داد

بولی اجرا میشود.

x y x .y

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

x y x +y

𝑥 𝑥 ,

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

Page 139: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل پنجم ( 1ساینس)کمپیوتر اساسات

133 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

در ست Hungtingنامیده میشود.حال اصول موضوعه NOTو AND، ضرب بنام ORدر جدول فوق قانون جمع بنام

B={0,1} میشود. برسی

1,0.نتیجه تمامی عملیه باالی عناصر صفر ویک بوده که آن هم 1 ∈ 𝐵 ق دیده میشود که میباشد. زیرا در جدول فو:

(A) 0+0=0, 0+1=1+0=1

(B) 1.1=1, 0.1=1.0=0

قانون توزیعی.2

مت با استفاده از یشرح داده بودیم حال این فور مول را در دو ق ار x.(y+z) = (x.y) + (x.z)در درس قبلی فورمول

می کنیم. بولی مرورجبر

جبر بولیاصول

خصوصیت ذیل صادق است.B={0,1}شامل ست x,yمت های ی.برای تمامی ق1

مت هاییبرای تمامی قB x,y (x+y)∈ .می باشد

مت هاییبرای تمامی قB x,y (x.y)∈ .می باشد

.برای تمامی عناصر صفر ویک خصوصیت ذیل صادق می باشد.2

مت یبرای هر ق𝑥 ∈ 𝑏 خصوصیت x+0=0+x=x.موجود است

مت یبرای هر ق𝑥 ∈ 𝑏 خصوصیت x.1=1.x=xموجود است.

خصوصیت ذیل موجود است.Bشامل ست x,yمت های ی.برای تمامی ق9

𝑥 + 𝑦 = 𝑦 + 𝑥

𝑥. 𝑦 = 𝑦. 𝑥

خصوصیت ذیل موجود است.Bشامل ست x,y,zمت های ی.برای تمامی ق1

𝑥. (𝑦 + 𝑧) = (𝑥. 𝑦) + (𝑥. 𝑧)

𝑥 + (y.z)= (x+y).(x+z)

x y

z

y + z x.(y+z) (x.y) (x.z) (x.y)+(x.z)

0

0

0

0

1

1

1

1

0

0

1

1

0

0

1

1

0

1

0

1

0

1

0

1

0

1

1

1

0

1

1

1

0

0

0

0

0

1

1

1

0

0

0

0

0

0

1

1

0

0

0

0

0

1

0

1

0

0

0

0

0

1

1

1

Page 140: اساسات کمپیوتر ساینس

فصل پنجم ( 1ساینس)کمپیوتر اساسات

134 اهلل موسوی گردآورنده :پوهیالی سید ذبیح

𝑥مت ی.برای تمامی ق5 ∈ 𝐵 د.مکمله آن نیز موجود می باش

𝑥 + 𝑥′ = 1

𝑥. 𝑥′ = 0 می باشد.x,yحد اقل دارنده دو عنصر B.ست 6

𝐵نوت:در جبر بولی ست = تمامی اصول جبر بولی را برآورده میسازد.NOT,OR,ANDی منطقوعملگر های {0,1}

Precedence of Operatorتقدم عملگر ها

وسط و وانین در نظر گرفته شود که کدام عمل در آغاز،درجریان محاسبه یک جمله الجبری در جبر بولی باید یکثری از ق

د.در اخیر اجرا شود.این موضوع تحت عنوان تقدم عملگر ها مورد بحث جبر بولی میباش

.برای حل ومحاسبه یک جمله باید از قوس ها شروع کرد.1

. برای بار دوم مکمله ها را باید رفع کرد.2

د اجرا کرد..پس از رفع مکمله ها عملیه ضرب را بای9

.در اخیر عملیه جمع را انجام بدهید.1

قچند جدول منطنمایش

a b a AND b

F F F

F T F

T F F

T T T

a b a OR b

F F F

F T T

T F T

T T T

a NOT a

F T

T F

X Y X AND

Y

0 0 0

0 1 0

1 0 0

1 1 1

X Y X OR Y

0 0 0

0 1 1

1 0 1

1 1 1

𝑋 𝑋′ 0 1

1 0

Page 141: اساسات کمپیوتر ساینس

در این فصل به اتقاق هم روی معرفی شبکه ،ساختار ها،آدرس ها وچگونگی آدرس دهی بحث خواهیم کرد.

توجه کنید...

Page 142: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

195 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

پنجم فصل

کمپیوتری یشبکه ها

Introduction to Networksمعرفی شبکه ها

ه در یک زمان باهم ارتباط داشته کمپیوتر ها،پرینترها،سویچ ها،روترها وسرور ها می باشدک یی وعهمشبکه عبارت از مج

تبادل اطالعات می نماید.Network Mediaتوسط وسایل ارتباطی شبکه یا

اده()شکل یک شبکه س

هدف شبکه های کمپیوتری

هدف از ایجاد شبکه های کمپیوتر عبارت از شریک ساختن منابع کمپیوتر ها باهم می باشد.تا تمامی کمپیوتر های که در

محدوده های مختلف جغرافیایی باهم وصل شده اند باهم تبادل اطالعات نمایند.به اشتراک گذاری شامل موارد آتی می

باشد.

اری اطالعاتبه اشتراک گذ

یا منابع به اشتراک گذاری سیستم

یا هم به اشتراک گذاری بر نامه های کاربردی شریک ساختن وارتباط مردم

یک شبکه کمپیوتری شامل سه چیز مختلف میباشد.

(Information)معلومات

(Hardware)پرزه جات

(People)مردم

History of Network تاریخچه شبکه

بکه های کمپیوتر از آغاز تا الحال شاهد سه مرحله ظهوری می باشیم.در جریان رشد ش

1. Mainframe Networking

2. Local Area Network (LAN)

3. Internetworking

Dumbاستوار بود.که این ماشین ها را بنام Mainframeبرمبنای 71الی 61شبکه های کمپیوتری در دهه

Terminal از طریق .یاد می نمودDumb Terminalکاپی کرده بجای دیگر را می توانیست.فایل ها استفاده کنندگان

واز منبابع سیستم استفاده نماید.در این روش اطالعات متمرکز بوده ونتیجه کار تمامی استفاده کنندگان در ،منتقل کند

یک محل ذخیره میگردد.

Page 143: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

196 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

(Mainframe)شکل شبکه

LANشبکه کمپیوتری

و کمپیوتر ها در وسعت وسیع می توانیست ، کمپیوتر ها وشریک ساختن اطالعات تغییر کردوصل کردن 81در دهه

بود.LANباهم ارتباط بگیرد.واین در واقع آغاز پیدایش شبکه

)شکل شبکه محلی(

Internetworkingشبکه

د از تاسیس شبکه های به وجودآمد.بعLANشبکه گسترده کمپیوتر با وسعت دادن شبکه های 1331در سال های

گسترده کمپیوتر ها می توانیست در محدوده جغرافیایی وسیع باهم وصل شده و تبادل اطالعات نمایند.بعد از ایجاد

در قسمت های مختلف گیتی باهم وصل شده وارتباط داشته ده شرکت ها ودفاتر بزرگ می توانیستشبکه های گستر

باشند.

انواع شبکه ها

etwork)Nrea Aocal LAN(Lشبکه محلی یا .1

)etwork)Nrea Aetropolitan MMANشبکه شهری یا .2

)etwork)Nrea Aide WWANشبکه گسترده یا .9

) etwork)Nrea Atorage SSANشبکه ذخیروی یا .1

)etwork) Nrivate Pirtual VVPNخصوصی یا مجازی شبکه .5

LANیا شبکه محلی

مانند محوطه (Campus)م را مانند یک اتاق،تعمیر،یک ساحهعبارت از شبکه کوچک بوده که محدوده جغرافیایی ک

دانشگاه کندز را احتوا می نماید.در شبکه های محلی می توان سه خصوصیت اساسی را مشاهد کرد:

Page 144: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

197 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

High data transfer speedانتقال سریع اطالعات .1

Less expensive technologyاستفاده از تکنالوژی کم قمت .2

Limited geographic Area محدوده کم جغرافیایی .9

MANشبکه شهری یا

برای وصل کردن دفاتر فرعی ها رگانوا معموالًمحدوده یک شهر را احتوا می کند.از این نوع شبکه ها این نوع شبکه ها

ها برای ارتباط دادن دفاتر ساحوی خویش استفاده می کند. مختلف استفاده می کند.مثالً بانک خویش در نقاط

(MAN)شکل شبکه

WANشبکه گسترده یا

عبارت از WANیاد میشود.نهایت WANشبکه که دو یا چند شهر یا چند کشور یا قاره را باهم وصل می کندبنام

میباشد.Internetشبکه جهانی یا

)شکل شبکه گسترده(

)شکل شبکه گسترده(

Page 145: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

198 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

خصوصیات شبکه های گسترده

Multiple Interconnected LANs ارتباط چندین شبکه محلی

Expensive Technologyاستفاده از تکنالوژی های پرقمت

Unlimited Geographic Areaاشغال کننده نامحدود جغرافیایی

Storage Area Networkشبکه ناحیه ذخیره یا

از مجموعه SANنددر واقع ذخیره اطالعات را بصورت مرکزی و در یک مکان متمرکز انجام می دهین نوع از شبکه ها،ا

یی از دیسک ها،کنترول کننده ها وسیم های ارتباطی تشکیل شده است که به وسیله فایبرنوری که سرعت شان تا یک

ها وصل میشوند.این تکنالوژی باعث تمرکز مدیریت و سهولت در File Serverگیگا بایت در ثانیه وباالتر می رسدبه

به خاطر سرعت بیشتری که دارد معمول MANوLANدر محیط های SANستفاده از ذخیره سازی اطالعات می گردد.ا

مقدور نمی باشد.SANبه دلیل بکار گیری خطوط کم ظرفیت استفاده از WANومرسوم بوده ولی در محیط های

SANهای شبکه خصوصیات

کارایی انجام کار(Performance) بهتر صورت می گیرد. سریع تر و

ز خصوصیت به علت استفاده اRedundancy یعنی در صورت قطع یک مسیر استفاده از مسیر دیگر می توان

به اطالعات دسترسی داشت.

.می توان فاصله را تا ده کیلومتر افزایش داد

.به علت تمرکر کار مدیریت آسانتر می باشد

معایب این نوع شبکه ها

نی ما به خریدن کنترول کنند های خصوصی دیسک مخارج استفاده از آن است.یعSANتنها نقطه ضعف استفاده از

را نیز در شبکه Redundancyو همچنین فایبر نوری مناسب داریم در ضمن اگر بخواهیم خصوصیت SANواجزای

داشته باشیم،باید اقدام به خرید فایبر ها نوری بیشتری نمود که باعث افزایش مخارج طرح خواهد شد.

Virtual Private Networkشبکه خصوصی مجازی یا

بوده که ارتباطات برقرار شده در آن بصورت کامالً امن صورت می گیرد این در صورت است که یک نوع خاص از شبکه ها

شما می خواهید در محیط عمومی انترنت دسترسی به منابع سیستم را کامالً امن سازید.از این گونه شبکه ها استفاده

به منابع داخلی یک شبکه VPNشناخته شده بوسیله استفاده از استفاده کنندگان Extranetمی نماید.مثالً در شبکه

خصوصیات ذیل مطرح میشوند:VPNدسترسی پیدا می کنند در هنگام برقراری ارتباط از طریق

Authenticationخصوصیت .1

Confidentialityخصوصیت .2

Intergrityخصوصیت .9

Authenticationخصوصیت

یعنی مقدر می باشد. Passwordو User nameکه درآن استفاده از منابع سیستم بوسیله یک به خصوصیت گفته میشود

می باشد.User Name,Passwordمستلزم داشتن VPNدر حقیقت استفاده از شبکه

Page 146: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

193 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

Confidentialityخصوصیت

ورت حمل می شودکه بص ،یا پنهان سازیEncryptionبا استفاده از این ویژه گی اطالعات انتقالی بوسیله خصوصیت

قابل خواندن توسط افراد غیر مجاز نمی باشد.

Intergrityخصوصیت

با استفاده از این خصوصیت هیچ فردی قادر به تغییر اطالعات ارسالی در بین راه نمی باشد.

Network Equipmentوسایل وتجهیزات شبکه

وتجهیزات را به دودسته می توان تقسیم کرد. ارتباط فزیکی شبکه را تامین می نماید.وسایل وسایل وتجهیزات،

(End user Devices)استفاده کنندگانوسایل .1

(Network Devices)وسایل شبکه .2

وسایل استفاده کنندگان

د ند عبارت از وسایل اند که توسط استفاده کنندگان استفاده میشوننیز یاد میشوHostم که به نا استفاده کنندگانوسایل

د معلومات را شریک سازند.نمونه این وسایل عبارت از کمپیوتر،ماشین نتوسط این وسایل می توان ناستفاده کنندگا.

چاپ،اسکنر وغیره می باشد.این نوع وسایل بدون موجودیت شبکه نیز استفاده میشود اما با موجودیت شبکه کارایی آن

بیشتر میشود.

Network Devices وسایل شبکه

،فرستادن Dataیل اند که جهت وصل کردن کمپیوتر ها،تقویه سکنال،تغییر شکل وسایل شبکه عبارت از وسا

Dataوغیره موارد استفاده میشود.مانند.روترها،سویچ ها،هب،(HUB)،Bridgeه سکنال ،تقویه کنند

(Repeater).وسایل شبکه را می توان به دو دسته تقسیم کرد.وغیره میباشد

دستگاه های شبکه

کیبل های شبکه

ه های شبکه دستگا

که به منظور ارسال وهدایت اطالعات در شبکه های کمپیوتری استفاده ایل الکترونیکی هوشمند است،عبارت از وس

ن می باشد.مانند دستگاه میشود.در صورت نبود چنین وسایل ارسال ودریافت اطالعات در شبکه های کمپیوتری ناممک

های ذیل:

Repeaterتقویت کننده سکنال

HUBsهب ها

Switchsسویچ ها

Bridge بریچ ها

Routers روتر ها

Serversسرور ها

وغیره...

Page 147: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

111 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

Repeaterتقویت کننده سکنال

.سکنال را تقویه میکند(Analog)وقیاسی(Digital)تقویت کننده سکنال عبارت از وسایل اند که سکنال های رقمی

می دهد.بعد از طی نمودن مسافه یی در اثر مقاومت وسیله انتقال دهنده انتقال العات را از یکجا به جای دیگرها که اط

ها قادر به دریافت آن نمی باشد.در این Receiverمانند کیبل ضعیف می گردد.در صورت که سکنال ها ضعیف گردد.

ه درستی ب (Receiver) هها سکنال های ضعیف را دوباره تقویت می کند.تا توسط دریافت کنندRepeaterجا است که

قابل شناسایی باشد.

HUBهب

پورت می باشد.4,8,12,16 معموالًهب وسیله است که چندین کمپیوتر را باهم وصل می کند.هب ها

د.نهب ها به سه نوع میباش

Active Hubs هب های فعال .1

Passive Hubsهب های غیر فعال .2

Intelligent Hubsهب های ذکی .9

Active Hubsهب های فعال

.اما استفاده از این نوع هب ها به منظوری تقویت سکنال های داخلی قبل از ارسال ضرورت به پورت های دیگر ندارد این

به برق دارد. نوع هب نیاز

Passive Hubsهب های غیر فعال

ق ضرورت عبارت از هب های است که به منظوری وصل کننده فزیکی در یک نقطه استفاده میشود.اما این نوع هب ها به بر

ندارد.

Intelligent Hubsهب های ذکی

هب های فعال کار کرده اما شامل پروسسر های کوچک مانند د نیز یاد می نمایSmart Hubاین نوع هب را بنام

(Micro Processor)وDiagnostic Capabilities یا توانایی تشخیص نیز می باشد.اما از هب های فعال کرده

نسبتاً قمتر میباشد.

)شکل هب(

Bridge

تصمیم مناسب Dataرا شناخته وبناً در فرستادن MAC(Media Access Control)وسیله یی است که آدرس

را نیز تغییر میدهد.Dataفارمت Bridgeگرفته و تنظیم می نماید.

Page 148: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

111 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

Switchسویچ

نیز می Multi port bridge نامببوده ولی تعداد پورت های آن بیشتر می باشدسویچ ها را Bridgeسویچ همانند

پورت می باشد.که به هدف وصل کردن کمپیوتر ها در شبکه ها استفاده 8،16،92،18گویند.سویچ ها دارنده

می باشد.MACص آدرسیرا تغییر نمی دهد.وقادر به تشخ Dataمیشود.سویچ ها فارمت

)شکل سویچ(

(Router)روتر

می باشد.روتر های وسایل که قبالً نام گرفته شد،د شبکه است که دارای تمامی توانایی وسایل هوشمنروتر ها عبارت از

ها می باشد.روی همین دلیل روتر اساساً Packedرا میشناسد.وظیفه اساسی روتر ها یافتن مسیر برای IPآدرس های

Networkکه عبارت از OSIرا باهم وصل کند.روتر ها در الیه سوم مودل LANبوده و می تواند چندین WANوسیله

Layer.میباشد استفاده میشود

)شکل روتر(

NIC (Network Interface Card)کارت شبکه یا

End userیا استفاده کنندگانشبکه نیز یاد میشودجهت وصل نمودن وسایل فزیکی Adapterکارت شبکه که بنام

devices به شبکه استفاده میشود.هرNIC یاتوسط کود خاصUnique Code از هم دیگر تشخیص میشوند.که

شانزده رقمی به سیستم 12بیتی یا 18یک آدرس MACیاد می نماید.هر آدرسMAC Addressهمین کود را بنام

کمپیوتر باید تکرار نشود.یا دوNICها به شبکه کنترول می شود.آدرس Hostرسی تسمی باشدکه توسط آن طرز د

نباشد.MACدارای عین آدرس

Page 149: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

112 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

(NIC Card لشک (

Networking Mediaکیبل های شبکه

عبارت از وسایل اند که به هدف ارتباط دادن کمپیوتر با دستگاه های شبکه استفاده میشود.در صورت که شما شبکه

داشته باشید استفاده از کیبل حتمی می باشد. Wired Networkکیبلی یا

اشاره میشود. Networking Mediaدر ذیل به چند نوع از

Copper این نوع از میدیا از مس ساخته شده مانندCoaxialوTwisted-Pair

Glassاین نوع میدیا از شیشه ساخته شده مانند فایبرنوری

Waves این نوع میدیا در انتقال اطالعات از امواج استفاده می کنند در شبکه های بی سیم بیشتر استفاده

میشود.

Twisted-Pair and Coaxial Copper Fiber –Optic Glass Wireless Wave

انواع کیبل ها

Twisted pair Cable

o STP(Shilded Twisted Pair)

o UTP(Unshilded Twisted Pair)

Coaxial Cable

Fiber Optic Cable

TP(Twisted Pair )کیبل های

یاد میشود.به منظور ارتباط دادن وسایل استفاده می TPم از کیبل های مسی که بنا Ethernetتکنالوژی های مدرن

از مرسوم ترین کیبل های مورد استفاده TPبنیاد شبکه های محلی می باشد.وکیبل های Ethernetزیرا تکنالوژی کند.

د.ندر این شبکه ها می باش

Twisted Pairانواع کیبل های

کیبل هایSTP

کیبل هایUTP

Page 150: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

119 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

UTPکیبل های

زیاد تر مورد استفاده میباشد.این کیبل ها (LAN)نظر به هر نوع کیبل دیگر در شبکه های محلی UTP کیبل های

از UTPکیبل های متر کار می دهد.111بوده تا فاصله 10mbps,100mbps,1000mbpsدارای سرعت به اندازه

استفاده می کند.RJ-45 کنیکتور های

یاد T568A,T568Bدو استندرد را معرفی کرده است.که بنام TIA/EIAموسسه UTPبه منظور تنظیم کیبل های

میشود.

T568Aاستندرد

موقعیت دارد بگونه ذیل تنظیم میشوند.UTPاستندرد هشت کیبل که در داخل یک پوش محافظتی کیبل در این

1. White Green-Green 1.White Green 2.Green

2. White Orange –Blue 3.White Orange 4.Blue

3. White Blue-Orange 5.White Blue 6.Orange

4. White Brown-Brown 7.White Brown 8.Brown

T568 Bاستندرد

.موقعیت دارد بگونه ذیل تنظیم میشوندUTPافظتی کیبل در این استندرد هشت کیبل که در داخل یک پوش مح

1. White Orange-Orange 1.White Orange 2.Orange

2. White Green-Blue 3.White Green 4.Blue

3. White Blue-Green 5.White Blue 6.Green

4. White Brown-Brown 7.White Brown 8.Brown

به سه شکل استفاده میشوند.UTPکیبل های

Straight Through

Cross Over

Roll Over Straight Through

دو وسیله مختلف استفاده میشود.مانند وصل کردن کمپیوتر به سویچ یا استفاده از این نوع کیبل به منظور وصل کردن

هب در این شکل هر دو طرف کیبل از یک استندرد استفاده میشود.

Page 151: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

111 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

(Straight-Through)ساختار کیبل

Cross Over

سویچ به سویچ صل کردن استفاده از این نوع کیبل به منظور وصل کردن دو وسیله هم نوع استفاده میشود.مانند و

استفاده شود طرف دیگر آن از T568Aکمپیوتر به کمپیوتر در این صورت اگر یک طرف کیبل از استندرد

T568B.استفاده میشود

مانند وصل کردن وسایل ذیل:

سویچ به سویچ

سویچ به سویچ

هب به هب

روتر به روتر

کمپیوتر به روتر

کمیپوتر به کمپیوتر

(Cross)ساختار کیبل

Roll Over یاConsole

یاد میشود.جهت عیار سازی روتر ها وسویچ ها استفاده میشود.Consoleاین نوع کیبل بنام کیبل های

Coaxialکیبل های

در ساختار آن از ترکیب مس و المونیم استفاده شده از این نوع کیبل اکثر در شبکه های عبارت از کیبل های است که

یکی از ده میشود.بخش دیگری استفاده آن در شبکه های است که انترنت خود را از ستالیت می گیرند.تلویزیونی استفا

انتقال اخبار و برای 1396مهمترین محیط های انتقال در مخابرات کیبل کوکسیل می باشد . این نوع کیبل ها از سال

به کار گرفته شده اند. اطالعات در دنیا

)شکل کیبل کوکسیل(

Page 152: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

115 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

Coaxialکیبل های ایدفو

قابلیت اعتماد باال

ظرفیت باالی انتقال ، حداکثرBandwidth گاهرتز یم 911به اندازه

دوام و پایداری خوب

ن بودن مخارج نگهداری ییپا

کیبل استفاده در سیستم های آنالوگ و دیجیتال

ین در زمان توسعه یهزینه پا

Coaxialمعایب کیبل های

آن بسیار باال می باشد.نصب مخارج

نصب وعیار سازی آن نسبت به کیبل هایTP.مشکل میباشد

محدودیت فاصله

نیاز به استفاده از عناصر خاص برای انشعابات

استفاده می کند.BNCیادداشت:کیبل های کوکسیل از کنیکتور ها

)شکل کنیکتورکوکسیل(

Fiber Opticکیبل های فایبرنوری

یبرنوری به منظوری انتقال سریع اطالعات زیاد استفاده میشود. مورد استفاده این کیبل ها در ستون فقرات کیبل های فا

جای که حجم زیادی از اطالعات تبادله میشود.در ساختار این کیبل ها از شیشه Backbone Networkشبکه ها

های خالص و پالستیک ها استفاده میشود.

Network Topologies شبکه های ساختار

که براساس آن وسایل شامل شبکه باهم تبادل ی شبکه است،منطقساختمان فزیکی و هدف از ساختار شبکه عبارت از

یا هم توپولوژی را این طور تعریف می کنم:اطالعات می نمایند.

توپولوژی شکل هندسی جهت اتصال وسایل شبکه بنام توپولوژی نامیده میشود.

د:نی دارای دو ساختار می باشتمام شبکه های کمپیوتر

فزیکی های ساختار(Physical Topologies)

یمنطق های ساختار(Logical Topologies)

Page 153: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

116 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

(Physical Topologies)فزیکی های ساختار

ساختار فزیکی مبیین نحوه وصل شدن کمپیوتر و وسایل شبکه باهم می باشد.که در این صورت شما ساختمان را برای

ش دیزاین می کنید.که برمعیار همان طرح وسایل شبکه شما باهم ارتباط می گیرند.شبکه خوی

ساختار های فزیکی شبکه می تواند به شکل های آتی دیزاین شوند:

I. نقطه به نقطه یاساختار Point to Point Topology

II. ساختار بس یاBus Topology

III. ساختار حلقه یاRing Topology

IV. ساختار ستاره یاStar Topology

V. ساختار میش یا Mesh Topology

VI. ساختار ستاره وسعت یافته یاExtended Star Topology

VII. ساختار سلسله یی یاHierarchical Topology

)ساختار فزیکی شبکه(

Point to Pointساختار

شده و تبادل اطالعات می نماید.درصورت دو دستگاه بدون واسطه کدام دستگاه سومی باهم وصل با استفاده از این ساختار

که شما هدف وصل کردن چندین وسیله را داشته باشید این ساختار کارایی ندارد. از این نوع شبکه برای وصل کردن دو

روتر هم استفاده میشود.

Bus Topologyساختار بس

کیبل های فرعی متصل کننده کهگیرند طوری در ساختار بس تمام کیبل ها با استفاده از یک کیبل عمومی باهم ارتباط می

کمپیوتر ها به کیبل عمومی باشد.دراین ساختار هیچ نیازی به وسایل دیگر مانند هب نمی باشد.دراین صورت اگر یک

قسمت کیبل قطع شود.ارتباط تمام کمپیوتر ها قطع می شود.در این ساختار چیزی که زیاد اهمیت دارد،این است که آخر

ختم شود تا سکنال ها را در خود جزب کند.در غیر آن سکنال ها به دفعات متعدد باز گشت Terminator کیبل توسط

نموده باعث سردر گمی در شبکه میشود.

Page 154: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

117 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

)شکل توپولوژی بس(

Advantage of bus Topologyفواید ساختار بس

.دیزاین این ساختار آسان بوده و کم مصرف میباشد

ورت دارد.به کیبل کم ضر

.به یک وسیله مرکزی مانند هب،سویچ وغیره نیاز ندارد

.برای شبکه کوچک مناسب می باشد

Disadvantage of bus Topologyنواقص ساختار بس

.در این ساختار از وسایل بصورت مشترک استفاده صورت می گیرد

.سرعت انتقال اطالعات در این ساختار کم می باشد

مشکل یابی یاTroubleshooting.در این ساختار بسیار سخت می باشد

.در صورت خرابی یک قسمت از کیبل تمامی شبکه خراب میشود

.باال ترین سرعت این نوع ساختار بیش از ده میگابایت می باشد

)ساختار بس(

Ring Topologyساختار حلقه

دایروی باهم وصل میگردد.طوریکه در یک زمان یک دراین صورت تمام کمپیوتر با استفاده از یک کیبل عمومی بصورت

کمپیوتر با دو کمپیوتر مجاور خودش بصورت مستقیم ارتباط دارد. توپولوژی حلقه به دو صورت می باشد.

Page 155: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

118 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

Single Ring

ر باهم تبادل اطالعات می نمایند.واطالعات د (Single Cable)در این صورت تمام کمپیوتر ها با استفاده از یک کیبل

هرگاه دو وسیله همزمان اطالعاتی برای ارسال داشته باشد.باید منتظر نوبت باشد.تا نوبت .یک مسیر حرکت می کند

برایش برسد.این امر باعث میشود تا سرعت این نوع شبکه پایین بیاید.

)شکل توپولوژی حلقه(

Dual Ring

را از خود به جهت های مخالف عبور می دهد.که با استفاده از این در این ساختار شبکه دارنده دو حلقه بوده واطالعات

میباشد.یعنی در صورت خرابی یک حلقه اطالعات از حلقه دیگر عبور می کند. Fault Tolerantروش یک حلقه به حیث

)شکل حلقه دوگانه(

Star Topology یی ساختار ستاره

کزی می تواند یک ه مرکزی متصل میباشد.این وسیله مرل بر محور یک وسیلدر این ساختار تمام کمپیوتر ها توسط کیب

سویچ،بریچ یا هب باشد.در حال حاضر استفاده از این ساختار بسیار زیاد می باشد.

Advantage of Star Topology یی فواید ساختار ستاره

.دیزان آن آسان می باشد

وسعت دادن شبکه آسان می باشد.یعنیUpgradable .میباشد

.قطع شدن ارتباط یک کمپیوتر باعث عدم اتصال کمپیوتر های دیگر نمیشود

.اگر در این ساختار به عوض هب از سویچ استفاده شود ترافیک شبکه قابل کنترول می باشد

شکل یابی یا م Troubleshooting.آن بسیار آسان می باشد

Page 156: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

113 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

Disadvandage of star Topology یی نواقص ساختار ستاره

.در این توپولوژی کیبل زیاد مصرف میشود

.هر وسیله به هب یا سویچ مرکزی وصل می گردد

.مصرف کلی شبکه زیاد میباشد.زیرا نیاز به وسیله مرکزی دارد

)شکل ستاره یی(

Extended Star Topology ساختار ستاره وسعت یافته

تاره یی دیگر وصل شده وساختار ستاره یی وسعت یافته را به وجود می س ساختاردراین ساختار یک ساختار ستاره یی با

آورد.

)ساختار ستاره وسعت یافته(

Mesh Topologyساختار میش

در این ساختار یک کمپیوتر با تمام کمپیوتر های دیگر شامل شبکه بصورت مستقیم در ارتباط می باشد.یعنی یک

،مسیر های دیگر برای ارتباط در دسترس گر دارد در صورت قطع شدن یک مسیرمپیوتر دیکمپیوتر راه های متعدد با ک

ازین نوع ساختار در شبکه میباشد.این ساختار زمانی استفاده میشود که ارتباط بین کمپیوتر ها نهایت قابل ارزش باشد.

اطمنان به کار می رود. قابل ،های محلی به ندرت استفاده میشود.بیشتر استفاده آن در شبکه های گسترده

Page 157: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

151 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

)شکل توپولوژی میش(

Advantage of Mesh Topologyمیش فواید ساختار

اجات ارتباطی اکثر شبکه ها را رفع کند.یانعطاف پذیری زیاد این توپولوژی می تواند احت

.امکان مسیر یابی از طریق شناسایی عوامل هم چون ترافیک و تراکم وجود دارد

Disadvantage of Mesh Topology ساختار میش نواقص

.طراحی این نوع توپولوژی به اشخاص ودست اندرکاران متخصص نیاز دارد

.سخت افزار استفاده شده در این نوع ساختار گران قمت ونصب آن مشکل می باشد

عیب یابی یاTrroubleshooting .در این ساختار بسیار مشکل می باشد

میش( )ساختار

Hierarchical Topologyساختار سلسله یی

سرور ها استفاده شده ها از این ساختار همانند ساختار ستاره وسعت یافته است.اما در عوض بجای سویچ ها وهب

وترافیک را کنترول می نماید.

Logical Network Topologiesی شبکه منطقساختار

طالعات فی مابین وسایل شبکه را مشخص می کند.که در این صورت هر نوع ی شبکه نحوه ارتباط وانتقال امنطقساختار

.شبکه دارای ساختار منطقی منحصر به فرد خودش می باشد

ی شبکه(منطق)ساختار

Page 158: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

151 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

قرار ذیل می باشد.LANی شبکه منطقبه گونه مثال ساختار

ساختارBroadcast

ساختارToken Passing

Broadcastساختار

های دیگر در هر زمان ارسال می نماید.بدون در Hostخودش را به تمام Dataها Hostبا استفاده از این ساختار تمام

بر همین اساس کار می کند. Ethernetنظر گرفتن نوبت، تکنالوژی

Token Passingساختار

HostبهHostنی از یک بصورت دوراTokenیاد میشود.این Tokenیک سکنال بنام Token Passingدر ساختار

خود را ارسال Dataرا گرفته وTokenاطالعاتی برای فرستادن داشته باشد همان Hostدیگر می رود.درصورت که کدام

دیگر پاس می کند.تکنالوژی های Hostرا برای Tokenمی نماید.درصورت که اطالعاتی برای فرستادن نداشته باشد.

Token RingوFDDI یاnterface)Iata D istributedDiber F(.از همین روش استفاده می کند

Bandwidth ظرفیت ارتباط

واحد های یاد میشود.Bandwidthزمان معین انتقال پیدا میکند بنام لومات که در یک کیبل شبکه در یک مقدار مع

می باشد.bit per secondیا bpsدر عبور رقمی عبارت از فی بیت در ثانیه یا Bandwidthقیاسی برای

(Throughput) توان عملیاتی

حقیقی میباشد.که مقدار معین اطالعات در مدت زمان مشخص (Bandwidth)توان عملیاتی عبارت از ظرفیت ارتباط

دریافت میشود.همیشه توان عملیاتی کمتر از ظرفیت ارتباط می باشد.عوامل ذیل روی توان عملیاتی تاثیر دارد.

وسایل شبکهNetwork Devices

وع اطالعات نType of Data

ساختار شبکهNetwork Topology

نوع کمپیوتر استفاده کننده

نوع کمپیوتر سرور

شرایط برق

Network Protocolsروتوکول های شبکه پ

که به هدف ارتباط منطقی شبکه های کمپیوتر استفاده میشود.این قوانین ل ها عبارت از مجموعه قوانین است،پروتوکو

،سرعت،شماره Dataایل را در شبکه های کمپیوتری وانترنت کنترول می نماید.پروتوکول فارمت ارتباط وس

د.این نغلطی شبکه ها را نظارت می کند. این پروتوکول توسط انجمن ها وموسسات بین المللی تهیه میشوری،کنترول،گذا

د.نارگان ها قرار ذیل میباش

IEEE(Institute of Electronic & Electronic Engineer)

ANSI(American Nation Standard Institute)

TIA(Telecommunication Industry Association)

EIA(Electronic Industry Alliance)

Etc…

Page 159: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

152 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

جا ما به شرح چند نمونه آن بسنده می ندر شبکه وانترنت از مجموعه پروتوکول های متعدد استفاده میشود که در ای

کنیم.

IPآدرس

IP Address (Internet Protocol Address)

IPاز است که به منظوری ارتباط دادن کمپیوتر های شبکه مورد استفاده می باشد منطقی آدرس یکIP برای مشخص

نقطه توسط که ساخته شده است.octetاز چهار IPآدرس هر که در ارتباط باهم هستنداستفاده میشود کردن دستگاه

1325168511521مثال از هم جدا میشوند بطور

نوشته می Decimalادرس ها به گونه IPاکثر 92=8×1میشود. بیت 92هشت بیت است که در مجموع octetهر

نیز گفته میشود octetتشکیل شده است که به هر بخش بیت 92از IP addressهمانطور که گفته شد هر .شود

.میباشد octetیک 132بطور مثال

آدرسIPکالس های

متخصصان شبکه با توجه به نیاز شبکه تصمیم به استندرد سازی و ایجاد کالسهای مختلف شبکه نموده اند که با توجه

شود. به نیاز هر شبکه باید از آن استفاده

IPکالس رده بندی میشوند و عدد اول هر آدرس نشان دهنده کالس آن آدرس است 5در آدرس.

.می باشد Aاست نشان دهنده این است که در کالس 11با توجه به اینکه رقم اول آن IP 1151151151 مثال

IP 1325168511521 است نشان دهنده این است که در کالس 132با توجه به اینکه رقم اول آنC می باشد.

Loop Back

است که این عدد برای چک کردن آن این کالسهای فوق نبود دلیل زمزه در 127عدد یددقت کرده باش در جدول باال اگر

سالم بودن کارت شبکه اطمینان حاصل واز صحت د مورد استفاده قرار میگیرد و اگر بخواهی کارتNICیا کارت شبکه

را نوشته cmdکمند Runعمل این آدرس طوری ذیل می باشد .ابتدا در .نحوه کنید میتوانید از این آدرس استفاده کنید

کنید.بعد از Enterرا نوشته 127515151آدرس pingوتوسط دستور ,داخل می کندDosشمارا به صفحه

Enterدرصورتیکه چهار بارReply آمد معنی درست بودنNIC.کارت شما را میدهد

Class A 1-126

Class B 128-191

Class C 192-223

Class D 224-239

Class E 240-254

Page 160: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

159 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

)صفحه داس ودستور پینگ(

Aکالس

و ،استفاده میشود.5ولی تعداد میزبانهایشان زیاد استکه هایی که تعداد شبکه هایشان کمبرای شب Aالس ک

مورد استفاده قرار میگیرد. های دولتی و آموزشیت ویتوسط انستیتمعموالً

( و سه بخش دیگر نیز نشانNetwork addressبخش نخست آن نشان دهنده آدرس شبکه )Aدر یک آدرس کالس

به آدرس شبکه و عدد 11عدد IP 10.20.20.20بطور مثال می باشد.(Host addressنده آدرس میزبان )ده

.دارد به آدرس میزبان تعلق 21521521

.بیت صفر میباشد نخستین Aدر آدرس دهی کالس

01111111 = 0 + 64 + 32+ 16+ 8+ 4+ 2+ 1 = 127

Bکالس

ه هایشان بین شبکه های بسیار بزرگ و بسیار کوچک است در نظر گرفته برای شبکه هایی که تعداد شبک Bکالس

دو بخش نخست آن نشان دهنده آدرس شبکه و دو بخش دیگر نشاندهنده Bدر یک آدرس شبکه کالس .شده است

.آدرس میزبان است

در .رددا به آدرس میزبان تعلق 11511به آدرس شبکه و عدد 172516عدد IP 172516511511بطور مثال

.دومین بیت صفر میباشد Bآدرس دهی کالس

10111111 = 128+ 0+ 32+ 16+ 8+ 4+ 2+ 1 = 191

Cکالس

در .برای شبکه هایی که تعداد شبکه های زیادی دارند اما میزبان کمتری دارند تدارک داده شده است Cشبکه های کالس

Page 161: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

151 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

دهنده آدرس شبکه و بخش آخر به آدرس میزبان تعلق نخست آن نشان octetیا 5 سه بخش Cیک آدرس شبکه کالس

به آدرس میزبان تعلق دارد در 21به آدرس شبکه و 1325168511عدد IP 192.168.10.20بطور مثال .دارد

.سومین بیت صفر میباشد Cآدرس دهی کالس

11011111 = 128 + 64+ 0+ 16+ 8+ 4 + 2+ 1 = 223

Dکالس

بهمین دلیل از بحث شده است ریزف بدلیل اینکه این آدرس .استفاده میشود Multicastingبرای Dآدرس کالس

.چهارمین بیت صفر میباشد Dدرباره آن خوداری میکنیم در کالس

11101111= 128+64+32+0+8+4+2+1=239

Class A Network Host Host Host

Class B Network Network Host Host

Class C Network Network Network Host

Multicasting ام رابه کار میرود.زمانیکه بخواهید یک پیبه منظوری ارسال یک پیغام به بیش از چندین کمپیوتر ب Multicastingعمل

تعیین شده است اضافه Multicastآدرس که به Destinationدر آدرس کنید بایدروان Destinationچند

:از استفاده می شود.عبارت اندMulticastی آدرس که به منظورRangeکنید.

239.255.255.255-224.0.0.0 Eکالس

.استفاده میشود Research and Developmentبرای Eآدرسهای کالس

Subnet Mask

subnetص دادن قسمت شبکه و قسمت میزبان استفاده می شودیعنی توسط یاست که به منظوری تشخ عبارت از ماسک

mask زبان می باشد.یمربوط به شبکه وکدام بخش مربوط م که کدام بخش از آدرسمی توانید بفهمید

Subnet Maskانواع بیان کردن

موجود است. Subnet Maskچهار روش برای بیان کردن

وقسمت میزبان را توسط Decimal:در این روش شما قسمت شبکه را توسط عدد Dotted Decimalروش .1

می باشد. subnet maskصفر بیان می کنید. مثالً آدرس ذیل دارای اینگونه

Subnet Mask: 255.255.255.0 IP: 192.168.1.1

Page 162: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

155 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

دراین صورت شما درست مشخص کرده می توانید 192.168.1.1/24روش بیان کردن قسمت شبکه یعنی : .2

می شود.این روش زیاد معمول می 21مساوی به octetمربوط شبکه می باشد چون قیمت سه octet 9که

باشد.

بیان می شود.این به دلیل مشکل 16به عدد قاعده subnet mask:درینصورت Hexadecimalبه ورش .9

IP:192.168.1.1 Subnetبل استفاده نمیباشد.مثالً:زیاد قا 16بودن خود قاعده

Mask:0XFFFFFFOO

:درین روش قسمت میزبان را توسط هشت عدد صفر وقسمت شبکه را توسط هشت عدد Binaryبه روش .1

یک مشخص می کند.مثالٌ:

IP: 192.168.1.1 S.M:11111111.11111111.11111111.00000000

آدرس IPانواع

است استفاده میشود.WANوLANآدرس در کل شبکه های کمپیوتری که به شکل IPدو نوع معموالً

Private address آدرس خصوصی

public address آدرس عمومی

Private address آدرس های خصوصی

دهی شبکه های عبارت از مجموعه از آدرس های است که از هر کالس گرفته شده وبرای آدرسآدرس های خصوصی

راجستر شده است.RFC1918 محلی بکار می رود.این آدرس ها در اسنتدرد

Public Addressآدرس های عمومی

عبارت از آدرس می باشد که در شبکه های عمومی یا انترنت بکار می رود یاگفته می توانید که انترنت از آدرس عمومی

IANA (Internet Assigned Numbersمعرفی میشود. IANAی استفاده می کند.این نوع آدرس ها توسط کمپن

Authority)

؟ است عمومی یا خصوصی IP کهچگونه میتوان تشخیص داد

مشخص تعیین شده است که در جدول نشان داده شده است در غیر این آدرس Rangeآدرس های خصوصی در یک

هر آدرس که باشد آدرس عمومی می باشد.

Private IP Address List

10.255.255.255 10.0.0.0 Class A 172.31.255.255 172.16.0.0 Class B 192.168.255.255 192.168.0.0 Class C

Page 163: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

156 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

IDشبکه های

آدرس ای دی به منظور تحویل دهی داده ها میان وسایل شبکه استفاده می شود.آدرس ای دی شبه آدرس های نواحی که

یک والیت را به نواحی،کوچه ،اده میشود،است.اداره پست رسانی به هدف رسانیدن یک نامه توسط اداره پست رسانی استف

به در صورتیکه از هر کشور خارجی ارسال میشود..که با استفاده از آن یک نامه ها و شماره خانه تقسیم بندی کرده است

از دو IPهر ین روش کار می کند.به هم IPمقصد مشخص تحویل داده میشود.سیستم آدرس دهی شبکه با استفاده از

(و قسمت دوم متعلق به Network Addressقسمت تشکیل شده است که قسمت اول متعلق به آدرس شبکه )

.( استHostآدرس میزبان )

آن در IPهر سیستم موجود بر روی شبکه مشابه 5 به عنوان بخشی از آدرس (Network Address)آدرس شبکه

مشخص کننده 11میباشد عدد Aاز کالس IPبا توجه به اینکه IP 10.20.20.20مثال نظر گرفته میشود.بطور

.است IPآدرس شبکه در این

هر سیستم موجود بر روی شبکه را مشخص میکند آدرس هاست بصورت منحصر (Host Address)آدرس میزبان

اعداد IP 10.20.20.20شد .بطور مثال بفرد میباشد زیرا این آدرس نشان دهنده یک سیستم خاص بر روی شبکه میبا

.آدرس هاست را نشان میدهد 21521521

آدرسIPتشخص دادن تعداد میزبان وشبکه در یک

آدرس موجود است ضرورت به یک فورمول داریم IPبرای این که تشخص داده شود که چقدر میزبان وچقدر شبکه در یک

IPدر یک networkو hostچه مقدار د که دهمین فرمول تشخیص ای .روشن نماید اکه به گونه علمی این مسئله ر

address موجود میباشد.

2𝑛 − 2 = Host

می باشد.Hostعبارت از بیت های مربوط به nدراین فورمول

Class تعداد میزبان میزبان تعداد بیتهای شبکه تعداد بیتهای

A 8 24 2^24-2=16777214

B 16 16 2^16-2=65534

C 24 8 2^8-2=254

Page 164: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

157 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

Networks Security امنیت شبکه ها

امنیت شبکه عبارت از پروسه است که به وسیله آن یک سرمایه مهم)معلومات(حفظ وحمایت می گردد.هدف از امنیت

از نظر دسترسی (Intergrity)وحفظ تمامیت معلومات (Confidentiality)شبکه حفظ محرمیت معلومات

است.با در نظرداشت این نقاط تمام شبکه ها باید از تهدیدات حفظ (Availability)ت غیرمجازموجودیت معلوما

ومصئون باشد دیزاین نادرست شبکه،عیار سازی نا مطمئن وسایل شبکه یا بی احتیاطی استفاده کنند گان تهدیدات را

ش ها پیگیر می تواند بیشتر می سازد.سطح امنیت در یک شبکه ممکن است که به صورت صد در صد نباشد اما تال

تهدیدات را کم تر کند.

امن باید دارای خصوصیات ذیل باشند. شبکه یک

o استفاده کنندگان(Users) صرف کار های را انجام بدهند که توسط مدیر شبکه یاNetwork

Manager.صالحیت داده شده است

o واستفاده آن را دارند.معلومات را مورد دسترسی قرار می دهد که حق دسترسی استفاده کنندگان

o استفاده کنندگان نباید راه برای ضرر رساندن به سیستم داشته باشد.یعنی به منظوری امن سازی شبکه از

Firewall استفاده شده باشد.فایروال می تواند به شکل سافت ویر یا هارد ویر باشد.فایروال ها به هدف

اده میشود.غیر مجاز استف استفاده کنندگانجلوگیری از نفوس

وظایف فایروال

o غیر مجاز استفاده کنندگانکشف

o استفاده کنندگانشناسایی

o تعیین حقوق استفاده کنندگان

ساختار شبکه امن()

.زمانیکه موضوع امنیت شبکه ها مطرح میشود سه اصطالح قابل بحث است

(Vulnerability)نقاط ضعف .1

(Threat)تهدید .2

(Attack)هجوم .9

(Vulnerability)ضعف نقاط

عبارت از ضعف است که هر وسیله شبکه مثل سویچ ،روتر،کمپیوتر ،سرور وحتی خود یک وسیله امنیتی مانند فایروال در

خود دارند.این نقاط ضعف شامل سه مرجع میشوند.

:مانند ضعف که در ضعف تکنالوژیTCP/IP.ضعف سیستم های عامل و وسایل شبکه دارند،

Page 165: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

158 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

ازی:در بسیاری از شبکه ها اشخاص که وسایل را عیار می کند.اشخاص متخصص ومسلکی ضعف عیار س

نیستند.و از امکانات وراه کار های مناسب وبا امن که همان وسیله دارد بصورت درست استفاده کرده نمی تواند

این امر باعث میشود تا شبکه امن نبوده ودر معرض خطر باشد.

ارد پالیسی های که به منظور جلوگیری از نفوس استفاده کنند گان غیر مجاز وضع سی: در بسیار از مویضعف پال

میشوند همگانی نبوده و در بعضی از حالت ها کارایی نمی داشته باشد.

(Threat)تهدید

تهدیدات اکثراً از جانب اشـخاصـی مسـلکی وبادانش صـورت می گیرد که نقاط ضـعیف که در وسـایل،در دانش مسـلکی

ه وتکنالوژی میشوند را تشخیص داده و از آن به منظوری نفوس به سیستم های اطالعاتی وشبکه یی استفاده مدیر شبک

ستفاده می می کند. سایل مختلف ا ساخته خودشان و و صی که دست به چنین کار ها می زند از برنامه های دست شخا ا

باشند. کند.که هدف مورد نظر آنها در اکثر مواقع کمپیوتر ها وسرور ها می

Type of Threats ید هاانواع تهد

غیر ترکیبی د های تهدی(Unstructured Threats)

ترکیبی های تهدید(Structured Threats)

خارجی های تهدید(External Threats)

داخلی هایتهدید(Internal Threats)

(Unstructured Threats)غیر ترکیبی های هدیدت

وشکستن پسورد Shell Scriptاز قبیل Hackingاشخاص کم مهارت با استفاده از وسایل این نوع تهدیدات توسط

به میان می آید.(Password Cracker)ها

Structured Threatsترکیبی های تهدید

این نوع تهدید توسط اشخاص مسلکی وبا مهارت صورت می گیرد.که تمامی نقاط ضعیف سیستم ها،برنامه ها ،وسایل

وژی ها را درک می کند.وکود های مغلق را می نویسند و خطر های سختی را متوجه سیستم ها میسازند.وتکنال

(External Threats)خارجی ید های تهد

این نوع تهدیدات توسط اشخاص وافرادی صورت می گیرد که در بیرون از سازمان وموسسه قرار داشته واز یک

ید می کند.کمپیوتر از بیرون سیستم داخلی را تهد

(Internal Threats)داخلی ید های تهد

این نوع تهدید ها توسط اعضای یک موسسه یا سازمان صورت می گیرد که بصورت قانونی به سیستم دسترسی داشته و

از منابع سیستم بگونه مجاز استفاده می کند.این اشخاص را اکثر کسانی تشکیل می دهد که بگونه یک جاسوس به

شده وهدف اساسی آن دست یابی و ورود به سیستم می باشد.موسسه داخل

)تهدید های داخلی وخارجی(

Page 166: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

153 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

Type of Attaksانواع هجوم ها

مشاهده سیستم(Reconnaissance)

دسترسی غیر قانونی(Access)

قانونی منع خدمات (Denial of Services-DoS)

ویروس ها،کرم هاوتروجان هارس(Viruses,Worms,Trojan Horse)

(Reconnaissance)مشاهده سیستم

ستم سی ضعف ستم،نقاط سی شاهده غیر قانونی این نوع هجوم را بنام جمع آوری معلومات یا (Vulnerabilitities)م

Information Gathering قبــل از حمالت حقیقی نوع حمالت ین کنــد.در بســـــیــاری از حــاالت ا یــاد می

اجرا میشود.در این نوع حمالت اجرا کننده هجوم کوشش می کند تا نقاط ضعف DoS(Denail of Services)مانند

سیستم را درک کرده و روش های را به هدف دسترسی به سیستم پیدا کند.

(Access)دسترسی غیر قانونی

ر وجود دسترسی غیرقانونی به سیستم مهارت خارق العاده است که از دست هر شخص بر نمی آید.این توانایی صرف د

اشخاص ذکی و با دانش است که راه های را به منظور دست یابی به سیستم ها پیدا می کند که در ذهن اشخاص مسلکی

سایل وتکنالوژی ها را به عهده دارند نمی گردد.این کار اگر از ساختن و شبکه ها و سازی وبا دانش که مدیریت وعیار

نیای تکنالوژی وارتباطات را متوجه نقاط ضــعف شــان می ســازد وباعث دتمام جهت ها منفی باشــد اما از لحاظ این که

تحرک بیشتر آن ها به منظور جبران نقاط ضعف میشود.کار خوبی به نظر میرسد.

(Denial of Services-DoS)منع خدمات قانونی

د که که استفاده در این نوه هجوم شخص هجوم کننده با حمالت مستمر ومتعدد طوری سیستم را مصروف نگه می دار

یا طوری آهســته می ســازد تا از Crashقانونی مقدر نمی باشــد.وســیســتم به کلی اســتفاده کنندگانازســیســتم برای

انجام میشود. Scriptو Hackاستفاده باز ماند.در اکثر حالت ها این نوع هجوم در نتیجه اجرای

(Worms,Viruses,Trojan Horse)کرم ها،ویروس ها تروجان هارس

خریب سیستم ها که به هدف تدر دنیای تکنالوژی در میان میلون ها وبیلیون ها سافت ویر مفید برنامه های هم است

Malicious Softwareوکمپیوتر ها استفاده میشوند.این برنامه های مضر که به اهداف مخرب ساخته میشود.بنام

که در ذیل به شرح هریکی می پردازیم.یاد میشود.

Wormsکرم ها

Virusesویروس ها

Trojan Horseتروجان هارس

(Viruses)ویروس ها

ویروس عبارت از برنامه کوچک است که به هدف تخریب کاری به سیستم داخل شده خود را به برنامه یا فایل اجرایی

چسپانده وبعد از فعال سازی تکثیر می کند.

:ویروسهای کمپیوتر ی دارای ویژه گی های ذیل است

ویروس ها بطور مستقل عمل نکرده ونیاز به یگ پروگرام میزبان دارد. .1

ویروس ها ازطریق فایل ها و دیسک ها ی آلوده ویا شبکه های کمپیوتر متصل می شود. .2

Page 167: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

161 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

ویروس ها بطور خودکار واتوماد تحت شرایط ویژه اجرا می شود. .9

ویروس ها قابلیت تکثیر وسرایت رادارد. .1

فهرست فایل های کمپیوتر ظاهر نمی شود.نام ویروس ها در .5

عملیات تخریبی ویروس ها ممکن است منجربه کاهش سرعت سیستم ، اختالل در اجرای پروگرام ، اشغال .6

شود. Dataفضای حافظه ویا ضرر اساسی به

های ویروس توسط پروگرام نویسان ماهر طرّاحی ونوشته می شود. هم چنان ویروس کمپیوتری همرای ویرس .7

عضوی بعضی از مشابهت ها دارد که ازین سبب بنام ویروس یاد می گرد ، این مشابهت ها قرارذیل است.

ویروس های عضوی می تواند خاصیت حجرات عضوی را تغییر دهد ، و ویروس کمپیوتر می تواند وظایف پروگرام

ها راتغییر دهد.

(سرایت می کند. ویروس ویروس عضوی تکثرمی نماید واز شخص مصاب به شخص دیگر ) شخص سالم

کمپیوتر نیزمی تواند تکثرنماید به عبارت دیگر ازیک کمپیوتر به کمپیوتری دیگر انتقال می نماید.

ویروس های عضوی در بعضی حاالت شکل خودرا تغییر می دهد ، وکشف کردن آنها مشکل است ، هم چنان

های عادی کمپیوتر مشابهت دهد ، که کشف کردن آن توسط ویروس کمپیوتر نیزمی تواند خودرا به پروگرام

کردن ا ین نوع فایل ها Scanمشکل گردد. به عبارت دیگر (antivirus ) پروگرامها ی ضد ویروس

کارمشکل است.

وقتی ویروس ها داخل سستم گردید بیکی از دو طریق ذیل عمل تخریبی خودرا انجام می دهد. .8

ان پروگرام که ویروس به آن خودرا داخل نموده است ، ویروس عمل تخریبی خودرا انجام به مجرد اجرای هم الف :

می دهد.

می تواند به یک حادثه از قبل تعیین شده انتظار بکشد وبه مجرد وقوع همان حادثه عمل تخریبی خودرا انجام ب :

ک تاریخ معین وکلیک باالی کدام ، ی Userدهد. این حادثـه می تواند تایپ کردن یک کلمه معین توسط

Option .وغیره.... باشد

تاریخچه اولین ویروس کمپیوتری

ــال قبل اولین ویروس 91در حدود ــه وجودپا به کمپیوتریس ــرکت عرص ــت و از آن تاریخ به بعد ش های امنیتی و گذاش

های د داریم به بررســی تاریخچه ویروسبه همین مناســبت قصــ.اندها بودهمی با ویروسیدر حال جنگ دا کمپیوترکاربران

ــــــــت کـــــمـــــپـــــیـــــوتـــــری .بـــــپـــــردازیـــــم کـــــه خـــــوانـــــدنـــــش خـــــالـــــی از لـــــطـــــف نـــــیس

دانشـــگاه کالیفرنیای جنوبی در یک دکتورادانشـــجوی دوره "فرد کوهن" 1389نوامبر ســـال 11ســـال قبل در 91

سی سیلوانیا یک کد مفهومی را به خط فرمان یونیکس بر روی شگاه پن تایپ کرد و کمپیوترستم سمینار امنیت در دان

ـــد از ـــع ـــه 5ب ـــان ـــی رای ـــام ـــم ـــرل ت ـــت ـــن ـــه ک ـــق ـــی ـــتدق ـــرف ـــای آن دانشـــــــگـــاه را دردســـــــت گ . ه

ـــــــریفرد کوهن ـــــــوت ـــــــی ـــــــروس کـــــــمـــــــپ ـــــــن وی ـــــــی ـــــــخســـــــــــت ـــــــده ن ســـــــــــازن

فرد .ساعت دور زده و آنها را غیرفعال کندرا درعرض نیم کمپیوتر هاهای امنیتی تمام سیستم در آن زمان او موفق شد

کوهن گذاشــت و دنیای تکنالوژیپا به کمپیوتربدین ترتیب اولین ویروس ویروس گذاشــت و کوهن نام این کد مخرب را

Page 168: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

161 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

ــــ ــــش، کارش ــــی در امنیترا درفکر ت تکنالوژی ناس هایتوانســــت با ویروس .بیاندازدکمپیوتر ها غییرات اســــاس

ضی از کتاب ها صوص علت نامگذاری این برنامهدر بع ست که این برنامهدر خ شباهت نحوه فعالیتلیل ها به دها آمده ا

ـــــــان بــــا ویــــروس .انــــدهــــا در دنــــیــــای حــــقــــیــــقــــی نــــام ویــــروس را بــــر خــــود گــــرفــــتــــهش

ها را دارند، ویروس کمپیوترطالعات تخصـــصـــی کمتری درباره به ویژه آنهایی که ا کمپیوتر اســـتفاده کنندگان معموالً

تو آثار تخریبی زیادی دارند که باعث از دس دانند که خود به خود اجرا و تکثیر شدههایی هوشمند و خطرناک میبرنامه

ـــدن ک ها دارای آثار تنها پنج درصـــد ویروس نتایج جدیدکه طبق گردند در حالیوتر میمپیرفتن اطالعات و گاه خراب ش

.شوندتخریبی بوده و بقیه صرفا تکثیر می

و در آن زمان بیش از ه آغاز شــدطور گســتردکمپیوتری بهای روسویروس انتشــار وی نخســتینچند ســال پس از معرفی

ه کمپیوترهزار یک از آن که هر نده بخش مهمی از را در جهان آلوده کرد مای به ا کمپیوترا ن ندمتصـــــل نت بود .نتر

ـــــال می 91در این کمپیوتریهای ترین ویروسز معروفا بهس "LOVE-LETTER-FOR-YOU.TXT" توان

،"Love Bug struck" و "Melissa virus" وSLAMMERدر مدت کمتر از 2119که در جنوری اشاره کرد

در سراسر جهان منتشر شد.ده دقیقه

ها با ویروس مبارزه راههای

به سیستمچک کردن اطالعات و نرم افزارها قبل از ورود

تهیه نسخه پشتیبان از اطالعات(Backup) مهم یو فایلها

نصب یک برنامه ضد ویروسUpdate شده(Anti Viruse)

لسان های مورد استفاده در ویروس نویسی

اسیمبلیلسان برنامه نویسی(Assembly)

لسان برنامه نویسی سیC

لسان برنامه نویسی پاسکال(Pascal)

لسان برنامه نویسی بیسک(Vistual Basic 6.0,Vitual Basic.net

لسان برنامه نویسیC++

Page 169: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

162 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

نواع ویروس ها ا

که در ذیل تنها انواع اصلی ویروس اختار داخلی شان طبقه بندی مگرددنظر قرارگاه آنها وگاهی از نظر ساز ویروس ها

ها رابررسی میکنیم.

Boot Sectorویروس های .1

در پارتشن بندی هارد Sector دردیسک های فالپی ونخستین Sector نخستین Boot Sectorهای ویروس

وتعداد بایت ها Diskها در Sectorشه معلومات راجع به دیسک مانند تعداد باشد.این قسمت همیمی دیسک

پروگرام کوچک نوشته شده در لسان ماشین که کمپیوتر در غیره می با شند. هم چنین دارای یکو Sectorدر هر

Boot Sectorس اثنای شروع ازان استفاده نماید می باشد. پس اصول ویروس به این سمت آسان می باشد. ویرو

گزین ساخته معلومات اصلی این قسمت را به جای دیگر کاپی می نماید. ســمت دیسک معلوما ت دیگر را جایدراین ق

ودر نتیجه آن کمپیوتر نمی تواند ازین قسمت دیسک شروع کند.

ویروس های فایل .2

تخریبی خودرا انجام دهد ، همان فایل می تواند عمل نموده وتوسط Atachس ها خودرا به یکی ازفایل ها این ویرو

ویا به کمپیوتر های دیگر انتقال نماید.

یروس های چند جا یی و .9

Partitionول از اندازه جد Sector مستقر شوند. به عبارت دیگر دو Sectorاین ویروس ها قادر اند در دو

رای فایل های اجرائیوی کار های تخریبی خودرا انجام دهد.با فایل های اجرائیوی مستقرشوند وهم

یروس های مقیم حافظهو .1

رد.این نـــوع ویروس ها می تواند یسـتم عـامل را دردست می گـیس درحافظــه مستقرشده وکنتـرول سـرواین نوع وی

د.یبسیار مخرب به حسـاب میاروس های سـتم عامـل را تـخـریـب کـرد ه وازفعالیت بیاندازد ، و ازجمله ویــــیسـ

ویروس های پنهان .5

هـای مختلف دارد وممکن است این نوع ویروس ها قادر اند مدتی زیاد پنهان بماند ، ویروس ها برای انتشار خود آدرس

را اشغال دیسک Sectorد تا جـای کافی بدست آورد ویا چند م میزبان را فشرده کنویـــروس بخش از پروگــــرا یک

د.معرفی نما ی Boot Sectorام کرده وآنها را بن

ویروس های چند شکلی .6

د تا امکان شناسایی وکشف خودرا نیر می دهیاین ویروس ها پس از اجرا وآلوده سازی شکل های ساختاری خودرا تغ

ازبین ببرد.

قرارگاه ویروس ها

نیاز به قرار گاه دارد. قرارگاه جای است که ویروس آنجا مستقر شده وسپس ویروس ها برای هجوم به سستم کمپیوتر

نوع قرار گاه دارد، سایر ویروس های پیشرفته تری می شود. برخی ویروس ها فقط یکبصورت پنهانی وارد سستم کمپیو

قرار .ارزه با آنها استی از شیوه های مباه مختلف داشته باشد. شناسایی قرار گاه ویروس ها یکممکن است چند قرار گ

ویروس ها از طریق است . بیشتر sys , com , exeبا پسوند ویروس ها داخل فایل های اجراییگاه بسیاری از

دیسک یکی از دیگر Partitionراه انداز و جدول Sectorستم کمپیوتر هجوم میاورد. یبه س فایل های اجرا یی

راه انداز Sectorرد و یراه انداز دیسک جای می گ Sectorیروس ها اغلب در قرارگاه اساسی ویروس ها هستند . و

Page 170: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

169 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

ستم از طریق دیسک ابتدا پروگرام ویروس یاز دیسک منتقل می کند. بدین ترتیب هنگام راه اندازی س یرا بجای دیگر

داشته باشد آن ضرورت Sectorد شد. اگر ویروس فضای بیشتر ازیکراه انداز دیسک اجرا خواه Sectorوسپس

Sector .را انتقال میدهد

FAT ( File Allocation Table)دول ـــهای اشغالی را درجـــــ Sectorویروس برای پنهان ماندن داخل دیسک

کمپیوتر یکی از قرار گاه های اصلی ویروس RAMعالمت گذاری می کند. حافظه ای Bad Sectorبــــه عنــــوان

ظه سستم شده ودران ت. ویروس های که از طریق پروگرام یا دیسک های آلوده به سستم نفوذ می کند وارد حافها اس

پروگرام مقیم حافظه عمل می کند پروگرام های مقیم حافظه پس از اجراشدن محل خودرا در حافظه جا به عنوان یک

فایل در حافظه باقی می ماند . وقتی یک چنان ازدست نمی دهد . ویروس های مستقردر حافظه نیز پس ازاجراشدن هم

رد فایل آلوده شده پس یمنتقل و اجرا می شود مورد هجوم ویروس ها قرار می گ RAMروی دیسک به حافظه سالم از

Dataدوباره به دیسک باز گشته وسایر قسمت های سستم را آلوده می کند . ویروس ها قادر اند فایل اطالعاتی یا

ی آلوده سازی این نوع فایل ها راندارد .یکند و اما توانا را تخریب

مپیوتری علت ایجاد ویروس های ک

ویروس های کمپیوتر عبارت از یک برنامه است که توسط برنامه نویس های بسیار با دانش ومهارت نوشته میشود این

وس نویس ها نظر به پالیسی که دارندونظر برنامه نویس ها نحوه کار و نحوه نفوذ ویروس ها را نیز طراحی می کند.ویر

به تخریب را که می خواهند به سیستم انجام دهد ممکن است منفاوت باشدونظر به همان ویروس را می نویسند اما سوال

اساسی اینجا است که چرا انسان های با دانش وانسان های تحصل کرده دست به چنین کار می زند.که ممکن است از

هزار ها انسان متضرر شود؟اثر آن صدها و

وجود دارد : ذیل در رابطه با سوال فوق ، حداقل سه دلیل

به دنیای "مخرب در وجود این نوع افراد است. دلیل فوق صرفا : اولین دلیل مربوط به دالیل روانی با گرایش دلیل اول

کسته تا اقدام به سرقت نماید، نوشتن و فرد دیگری را ش موترفردی بدون دلیل ، شیشه "کامپیوتر برنمی گردد. مثال

ی در سایر زمینه ها بوده که بشریت به عمدی در یک جنگل زیبا ، نمونه ها، ایجاد حریق خانه هان رنگ بر روی دپاشی

رتیکه این نوع اشخاص دارای برای برخی از افراد انجام عملیات فوق ، نوعی هیجان ایجاد می کند. در صو آن مبتال است.

ی الزم در رابطه با نوشتن پروگرامهای کامپیوتری باشند ، توان و پتانسیل خود را صرف ایجاد ویروس های مخرب یتوانا

خواهند کرد.

به هیجانات ناشی از مشاهده اعمال نادرست برمی گردد. تعدادی از افراد دارای یک شیفتگی خاص بمنظور دلیل دوم :

شما به افرادی برخورد می نماید که عاشق خانهدر مجاورت "قطعا ی باشند.مشاهده حوادثی نظیر انفجار و تصادفات م

( بوده و این روند ادامه داشته و همزمان با افزایش سن این افراد آنها انفالقیهمواد ری نحوه استفاده از باروت ) یادگی

د آسیبو یا به خو مورد نظر خسته شده تمایل به ایجاد بمب های بزرگتر را پیدا می نمایند. فرآیند فوق تا زمانیکه فرد

د فوق است. افرادیکه مپیوتری که بسرعت تکثیر گردد مشابه موارمه خواهد یافت. ایجاد یک ویروس کبرساند ، ادا

Page 171: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

161 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

مپیوترهای موازات افزایش که مپیوتر را ایجاد کرده اند و با ایجاد می نمایند ، بمبی درون کمپیوتری رویروس های ک

انفجار بیشتری بگوش فرا خواهد رسید. آلوده ، صدای

بسیاری از اشخاص هستند که برمی گردد. دلیل سوم به حس خود بزرگ جلوه دادن و هیجانات ناشی از آن دلیل سوم :

همیشه می کوشند که توانایی های خود را بر رخ دیگران بکشد و نشان دهد که او توانا است.این حس در یک برنامه

اخت ویروس میشودتا برای اشخاص دیگر نشان بدهد که او توانایی از بین بردن اطالعات کمپیوتری یا نویس منجر به س

شبکه های کمپیوتر شما را دارد.

مپیوتری فراموش کرده اند که آنها باعث ایجاد خرابی واقعی برای افراد اکثر ایجاد کنندگان ویروس های ک متاسفانه

حذف تمام اطالعات موجود بر روی هارد دیسک اشخاص ، یک و رویا نمی باشد (واقعی هستند ) هیچ چیز در خیال

خرابکاری واقعی و نه خیالی! است.صرف زمان زیاد در یک شرکت بزرگ برای برطرف نمودن فایل های آلوده به ویروس

، یک نوع شدن زمانیک خرابکاری واقعی و نه خیالی ! است. حتی ارسال یک پیام ساده و بی محتوا نیز بدلیل تلف

انه در افغانستان قانونی جزایی هم در این مورد وجود ندارد تا در صورت بروز هم چون فسااما متخرابکاری است.

مشکلی کدام اقدامات قانونی صورت بیگرد نیست.

راه های نفوذ ویروس ها به کمپیوتر:

درا با حد امکان پاک وبدون ویروس ها نگهدارید.آگاهی ازراه های نفوذ ویروس ها به شما کمک می کند تا سستم خو

برخی ازمهم ترین راه های نفوذ ویروس ها به کمپیوتر عبارت انداز:

استفاده ازپروگرام ها ودیسک های ناشناس..1

خرید پروگرام ها وبازی های کمپیوتری ازمراکزغیرمعتبر..2

ه است.نصب پروگرام ها یکه تعداد کاپی کردن از آنها محدود شد .9

ارتباط با شبکه های کمپیوتری. .1

را اندازی سستم با یگ سستم آلوده. .5

ازیگ سستم کمپیوتری. User استفاده چند .6

استفاده ازپروگرام های ارزان ونمایشی. .7

عالیم ویروس:

ت دیگری ظهور این عالیم ممکن است ناشی ازعلر نشان دهندۀ وجود ویروس هستند.امابعضی عالیم درکمپیوت

غیرازویروس هم باشد.

درهرصورت با مشاهده این عالیم بهتراست از برنامه های ضد ویروس استفاده کنید.

.قفل شدن کمپیوتر ظهوروپیام های غیرعادی

.پیام های عجیب وغریب که در روی صفحه نمایش ظاهر می شود

. اختالل درعملیات چاپ مانند توقف ناخواسته

بلند گوی کمپیوتر. صدا های غیر عادی از

.کاهش سرعت سستم

.نادرست عملکردن کلید های صفحه کلید

Page 172: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

165 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

. کاهش غیر عادی میزان حافظه سستم

.تغیر سایز فایل ها

.بروز اختالل درصفحه نمایش

راه ا اندازی مجدد سستم بدون دخالتUser .

(Worms)کرم ها

م ورت ورد به سیستم خسارات زیادی را متوجه سیستکرم ها نیز یکی از برنامه های مضر ومخرب بوده که در ص

کثر یروس ها از خود تولید مثل کرده وتمیسازد.این برنامه دارای وجه مشترک باویروس ها بوده چون این برنامه همانند و

می کند.این امر باعث شده که فضای حافظه شما پر گردد.ودر قسمت های مختلف سیستم شما دسترسی داشته باشد.اما

رق که باویروس ها دارد در این است که خود را به کدام برنامه وفایل دیگر نمی چسپاند و ضرورت به فعال سازی هم ف

ندارد.زمانیکه شما در محیط انترنت هستید یک کاپی کرم ها به سیستم شما داخل شده و تولید مثل می کند.

Trojan Horseتروجان هارس

های مضر است که به هدف تخریب به سیستم داخل شده ودر صورت اجرای موفقانه تروجان هارس یکی دیگر از برنامه

وظیفه اش خسارات زیادی را متوجه شما می سازد. تروجان هارس برخالف برنامه های قبلی یک برنامه کامالً مستقل

اطالعات شما ره به ودر ظاهر یک برنامه مفید به نظر می رسد.اما در صورت که به سیستم شما نصب شود تمامی بوده

کمپیوتر دیگر که اکثر مطعلق به یک هکر می باشد.ارسال می کند بدون اینکه شما متوجه شوید. این برنامه به حیث

Back door.برای هکر ها بوده که بیشتر دسترسی هکر ها را به سیستم مهیا می سازد

Wireless Network Securityامنیت شبکه های بیسم

نیز می باشد.که از جمله دست آورد های جدید است واستفاده از آن روز به روز در حال وسعت یافتن شبکه های بیسم

با این حال راه های در صورتیکه تدابیر امنیتی در نظر گرفته نشود. بودهاز شبکه های است که همیشه در معرض خطر

که در ذیل به شرح هریکی می پردازیم. مختلف ومتعدد برای جلوگیری از نفوذ هکر ها در نظر گرفته شده است

MAC Address Filteringفلتر کردن آدرس مک

یا کارت شبکه میشود.که در NIC Cardمک آدرس یا آدرس فزیکی شبکه یکی از جمله آدرس های است که مربوط به

ه بااستفاده از آن هر حقیقت هر کمپیوتر دارنده یک آدرس فزیکی می باشد.راهکار فلتر کردن مک آدرس روش است ک

کمپیوتر ها واستفادکنندگان غیر مجاز در شبکه داخل شده نمی تواند،صرف از منابع شبکه اشخاصی استفاده می کنند

که در جدول مک آدرس به آن جواز داده شده باشد.در غیر آن منابع شبکه برای آن قفل می باشد.این امر از نفوذ هکر ها

شکل ذیل دیده میشود،کمپیوتر که مک آدرس آن در سیستم است حق دسترسی به دربصورت خوب جلوگیری می کند.

شبکه را پیدا می کند اما کمپیوتر که مک آدرس آن در سیستم نیست جواز دسترسی را پیدا نمی کند.

Page 173: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

166 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

WEP (Wired Equivalent Privacy)

تمامی WEPنگهداشت.آن شبکه را می توان محفوظ راهکاری است که با استفاده ازWEPامن سازی شبکه با استفاده از

کردن از Encryptبه هدف WEPمی کند.Encryptتبادله میشود را بیسیم اطالعات که در بین وسایل شبکه

وجود دارد WEPاما سافت ویر های زیادی به منظوری هک کردن بیت هیگزا دیسیمل استفاده می کند.256و61،128

این امر باعث میشود تا از آن در سیستم های جدید استفاده نشود. WEP Cracking Toolsمانند

WPA (Wi-Fi Protect Access) کردن از یک الگورتیم خاص بنام Encryptپروتوکول جدید است که به هدف ، WPAامن سازی شبکه با استفاده از

TKIP(Temparal Key Integraty Protocol) .استفاده می کندTKIP جلوگیری از نفوذ اشخاص غیر برای

یا استفاده کننده در نظرمیگرد.Clientهای خاصی را برای هر Keyمجاز

در شبکه(WPA and WPA2)استفاده از

Page 174: اساسات کمپیوتر ساینس

( فصل پنجم1)ساینساساسات کمپیوتر

167 گردآورنده:پوهیالی سید ذبیح اهلل موسوی

WPA2 (Wi-Fi Protect Access 2) است که به هدف من سازی شبکه های بی سیسمWPAنسخه جدید از WPA2پروتوکول به منظوری امن سازی شبکه

از تکنالوژی جدید استفاده شده است.نفوذ به سیستم در صورت استفاده از این پروتوکول بسیار مشکل بوده وشبکه تا

را حمایت می کند.WPAهای جدید هر دو نوع از پروتوکول های Access Pointحدی زیادی محفوظ می باشد.

Page 175: اساسات کمپیوتر ساینس

168

منابع

CCNAمرجع کامل کتاب :.1

(CCNA,CCNP,CCDA,CCDPک ریجارد دیل )دارنده مدرمولف:

(CCNA,MCSAدکتر حسین محسن زاده)دارنده مدرک :مترجم وگردآورنده

آموزش گام به گام شبکه های کمپیوتریکتاب .2

Patrick Ciccarelli-christina Faulknerنوسندگان:

Jerry FitzGerald-alan Dennis-David Groth-Tony Skandier-Frank Miller

و آرزو خسرو پورد ابوالفضل طاهریان ریزیمترجمان:

اساسات کمپیوترکتاب .9

پوهندوی سید حسن عدلیار)استاد دانشکده کمپیوتر ساینس دانشگاه کابل(نویسنده :

CCNA.آموزش علمی وکاربردی 1

(CCIE)مدرس دوره دکترای شبکه سیسکومولف:مهندس مسعود حسینقلی پور

CCNA Study Guide .کتاب 5

Todd Lammaleمولف: