Перинаталь эндэгдлийн шалтгааны асуудалд

Ж.ЭнхцэцэгАУ-ны доктор

Сүүлийн 3 жилийн байдлаар

Перинаталь эндэгдэл

Улсын дундаж

Перинаталь эндэгдэл 16%о

Амьгүй төрөлт 7%о

Нярайн нас баралт 11.4%о

БүтэлтХалдварГаж хөгжил Дутуутай холбоотой эмгэгБусад

47.8%

32.1%

10.4%

6.9%

2.6%

Нярайн эндэгдэл графикаар

“CHEAP TORCHES” энэ нь жирэмслэлтийн явцад урагт нөлөөлж, ургийн гажиг үүсгэх халдварт бүлэг өвчний нэршил юм. C: Chickenpox and shinglesH: Hepatitis B, C, D, EE: Enteroviruses, a group of viruses including poliovirusA: AIDSP: Parvovirus B19, also known as fifth diseaseT: ToxoplasmosisO: Other infections such as group B streptococcus, listeria, candidaR: RubellaC: CytomegalovirusH: Herpes simplex virusE: Everything else sexually transmitted such as gonorrhea and chlamydiaS: Syphilis

TORCH бүрдэл Эхээс урагт дамждаг халдвар, ялангуяа

ToRCH(Toxoplasma gondii, Others, Rubella, Cytomegalovirus, Herpes simplex virus)

Анхдагч халдварын үед ургийн гаж хөгжил ургийн эндэгдэл үүсэх эрсдэл их байдаг

жирэмсэн эхийн халдвар идэвхжих нь төрөлхийн халдвартай хүүхэд төрөх улмаар хөгжлийн гажиг оюуны хоцрогдол үүсгэдэг болохыг судлаачид нэгэнт

тогтоогоод байна.

TORCH халдварыг сэжиглэхдээ ◦ Ургийн өсөлт хөгжилт бага

◦ Элэг дэлүү томорсон үед

◦ Тромбоцитын хэмжээ багассан үед◦ ◦ Хэвийн бус, цусархаг тууралттай үед

◦ Эхийн өвчлөлийн түүхээс

◦ Тухайн халдварын үед илэрдэг сонгодог шинж тэмдгүүдийг үндэслэнэ

Токсоплазмосис Эгэл биетэнээр үүсгэгдэнэ – Toxoplasma gondii

Гэрийн тэжээмэл амьтадаас эзэн бие нь халдварыг авахдаа:◦ Эгэл биетэний үр өндөгийг идэх (meats, garden products)◦ Ялгадасанд байх өндөгнөөс

Европын оронд элбэг (France, Greece)

Хурц хэлбэр нь голдуу асимптоматик байна

Эхийн анхдагч халдварын 1/3 үед ураг халдвар авах эрсдэлтэй

Клиник илрэл АНУ-д жил бүр 5000 нярай төрөлхийн токсоплазмын

халдвартай төрдөг. Ихэнх (70-90%) нь төрөх үедээ шинж тэмдэггүй байна. Өвчний сонгодог 3н шинж тэмдэг нь :

Хориоретинит Гидроцефали Тархиний кальцификаци

Бусад шинж тэмдэгт: Халуурах Тууралт элэг дэлүү томрох Таталт эмгэг шарлалт тромбоцитийн хэмжээ буурах тунгалгийн булчирхай томрох

Chorioretinitis of congenital toxo

Жирэмсэн эхэд T.gondii-ийн халдвар илрүүлэх бүдүүвч

Жирэмсний эхний 12 долоо хоногийн дотор T.gondii-ийн IgG, IgM тодорхойлно.

Хэрвээ IgM эерэг илэрвэл шинэ халдвар авсныг илтгэх ба хяналтын лабораторит илгээж халдварын хугацааг нарийвчлан тодорхойлно.

Батлах шинжилгээнд өндөр барьцаал чанартай

IgG эсрэгбие илрүүлэх шинжилгээг жирэмсний 16 долоо хоногтойд хийнэ.

Ургийн халдварыг илрүүлэх бүдүүвч:

Халдвараас 7 долоо хоногийн дараа буюу ургийн хөгжлийн 21 долоо хоногоос хойш ургийн халдварыг илрүүлэх боломжтой.

Инвазив арга: жирэмсний 21 долоо хоногтойд амниоцинтез хийж

ургийн шингэнд ПГУ-ын шинжилгээ хийнэ. Шинжилгээний дүн эерэг байгаа тохиолдолд ураг халдварласан гэж үнэлнэ.

Инвазив бус арга: Амниоцинтез шингэнд T.gondii-ийн ургийн халдвар батлагдвал

2-4 долоо хоног тутамд халдвар батлагдаагүй бол 4-6 долоо хоног тутамд

ургийн хэт авиан шинжилгээ хийж хянана.

Урьдчилан сэргийлэлт болон эмчилгээ

Хурц хэлбэрийн токсогоор өвдсөн жирэмсэн эмэгтэйчүүдэд

Спирамицин өдөр бүр (төрөлхийн халдвар үүсгэх эрсдэлийг ( 50% хүртэл ) бууруулдаг

Ураг халдвар авсан нь батлагдвал Спирамицин, пираметамин (дигидрофолате редуктаза

ингибитор), ба сульфадиазине Лейковорин

Симптоматик нярайд пираметамин (дигидрофолате редуктаза ингибитор), and

сульфадиазине 12 сарын туршид эмчилнэ

Асимптоматик нярайд Ижил эмчилгээ Мэдрэлийн сэтгэцийн болон хөгжлийн бэрхшээлийг

бууруулна (Огт эмчлэгдээгүй юмуу ганц сар эмчлэгдсэн нярайтай харьцуулахад)

Авах арга хэмжээ

Урагт халдвар батлагдсан тохиолдолд үүсгэгчийн эсрэг Пириметамин Спирамицин сульфадиазин болон фолийн хүчлийн эмчилгээг хийнэ.

T.gondii-н халдвартай, шинэ халдвар авсан бол 6 сар хүртэл хугацаанд жирэмслэхгүй байхыг зөвлөнө.

Улаанууд вирусийн (Rubella) халдварыг илрүүлэх

Дэлхийн олон улс оронд улаанууд өвчнөөс шалтгаалсан төрөлхийн хөгжлийн гажиг ойролцоогоор 100.000-200.000 тохиолдол бүртгэгдээд байна.

Ганц утаслагт RNA virus

Вакцинээр сэргийлэгдэх өвчин◦ U.S.А д эндемик хэлбэрээр байхгүй

Жирэмсний эхний саруудад халдвар авсан тохиолдолд урагт нөлөөлөх эрсдэл нь их

Клиник илрэл Үндсэн шинжүүд:

◦ Мэдрэхүйн мэдрэлийн сонсгол алдагдал (50-75%)◦ Катаракт болон глауком (20-50%)◦ Зүрхний эмгэг (20-50%)◦ Мэдрэлийн эмгэг (10-20%)

Бусад шинж тэмдэгт ◦ өсөлтийн хоцрогдол◦ ясны эмгэг◦ элэг дэлүү томрох◦ тромбоцитийн хэмжээ буурах◦ “blueberry muffin” lesions орно.

Хүүхдэд хожуу илрэх шинж тэмдэгүүд нь ◦ чихрийн шижин ◦ бамбай булчирхайн үрэвсэл◦ өсөлтийн дааврын дутагдал◦ зан төрхийн өөрчлөлт зэрэг юм.

“Blueberry muffin” spots representingextramedullary hematopoesis

Ургийн улаануудын халдварыг илрүүлэх бүдүүвч:

Инвазив арга: ◦ Жирэмсний 10-12 дахь долоо хоногт хорионы цэлмэнгээс

◦ жирэмсэний 14-16 долоо хоногт ургийн усны шинжилгээ

◦ 18-20 долоо хоногт ургийн цуснаас шинжлэгдэхүүн авч тодорхойлно.

Инвазив бус арга: ◦ Хэт авиан оношлогоогоор ургийн өсөлтийн саатал,

ургийн гажгийг тодорхойлно.

Эмчилгээ Урьдчилан сэргийлэлт... Вакцин, Вакцин, Эцэг эхийг дэмжих, асаргаанд сургах

Энгийн херпес хомхойн вирус (Herpes Simpleх Virus)-ийн халдварыг илрүүлэх, хянах аргазүй

Илрэх шинж тэмдэг: Микроцефали гепато-спленомегали ураг өсөлтгүй болох зэрэг эмгэг үүсгэнэ.

Жирэмсний сүүлийн 3 сард анхдагч халдвар авсан тохиолдолд нярайд халдвар дамжих эрсдэл 30-50%-тай байна.

Анхдагч халдвар Идэвхжсэн халдвар Дахилтат халдвар

Клиник илрэл

Төрөх үедээ голдуу шинж тэмдэггүй байдаг. Дараах хэлбэрүүд төрснөөс хойших 4 долоо

хоногийн дотор илрэнэ:• Арьс, нүд, амны эмгэг: Нас баралт бага боловч 38%

орчимд мэдрэлийн эмгэг үүсэх эрсдэлтэй.• Төв мэдрэлийн системийн эмгэг: Арьс, нүд, амны

өөрчлөлт илэрсэн болон илрээгүй тохиолдолд үүссэн энцефалит,

• Тархмал хэлбэрийн эмгэг: Нярайд тохиолдох хамгийн хүнд хэлбэр бөгөөд нярайн 90% нь энддэг.

Presentations of congenital HSV

Жирэмсэн эхэд HSV-ийн халдвар илрүүлэх бүдүүвч

Жирэмсний эхний 12 долоо хоногийн дотор HSV-1, 2 хэв шинж өвөрмөц IgM, IgG-ийг

тодорхойлно

Жирэмсний 32-34 долоо хоногтойд дээрх шинжилгээг давтан хийнэ.

Мөн эхсийн хэсгээс төрөх үед өсгөвөрлөн шинжлэх

Нярайгаас өсгөвөрлөх: Арьс, хоолой, залгиурын арчдас, нүд, шээс, цус,

шулуун гэдэс, өтгөн, тархи нугасны шингэн тархи нугасны шингэн ПГУ

Авах арга хэмжээ

Бэлгийн хамтрагч нь урьд нь халдвартай нь тогтоогдсон тохиолдолд жирэмсэн эмэгтэйд халдвар дамжих эрсдэлээс сэргийлэх зорилгоор бэлгэвч хэрэглэхийг зөвлөх

Дахилтат хэлбэрийн халдварыг баталсан тохиолдолд жирэмсний 36 долоо хоногтойгоос

Ацикловир валацикловир эмээр урьдчилан сэргийлэх эмчилгээ хийнэ.

Энэ нь кесар хагалгаа хийх заалтыг бууруулна.

Цитомегаловирусийн халдварыг (CMV) илрүүлэх, хянах арга зүй

Цитомегаловирусийн халдвар нь эхээс урагт дамждаг халдварын зонхилох хувийг эзлэх бөгөөд нийт амьд төрөлтийн 0.2-2.2%-д илэрдэг. ◦ ~40,000 infants per year in the U.S.

Сонсгол алдалт болон оюуны хомсдолын голлох шалтгаан болдог.

Aнхдагч халдварын тохиолдлын 30-40% эхээс урагт дамждаг бол дахин идэвхжсэн халдварын 70% нь дамжих эрсдэлтэй байдаг

Урагт халдвар дамжсан тохиолдолд 10-15%-д амьгүй Амьд нярайн 90% нь төрөх үедээ асимптоматик! Боловч

5-15% нь мэдрэхүйн мэдрэлийн гаралтай сонсгол алдалт сэтгэхүйн хөгжлийн хоцрогдол харааны өөрчлөлтүүд илэрдэг.

Шинж тэмдгийн илрэлтэй үед Гепатоспленомегали Микроцефали петехи эмгэг шарлалт Хориоретинит Тромбоцитопени цус багадалтын шинжтэй

Ventriculomegaly and calcifications of congenital CMV

Жирэмсэн эхэд цитомегаловирусийн халдвар илрүүлэх бүдүүвч

Эхийг жирэмсний 16 долоо хоногийн дотор

CMV IgG, CMV IgM-ийн титр болон CMV IgG-ийн барьцаал чанарын индекс тодорхойлох шинжилгээнд илгээж халдварыг үнэлнэ.

Цитомегаловирусийн ургийн халдварыг илрүүлэх бүдүүвч:

Цитомегаловирусийн анхдагч болон дахилтат халдварыг жирэмсэн эхэд баталсанаас хойш 7 долоо хоногийн дараа буюу ургийн хөгжлийн 21 долоо хоногоос хойш ургийн халдварыг дараах аргаар илрүүлэх боломжтой.

Инвазив арга: Жирэмсний 21 долоо хоногтойд амниоцинтез хийж, ургийн шингэнд CMV-ийн ДНХ-ийг тоон аргаар илрүүлэх БХПГУ-ын шинжилгээ хийнэ. Шинжилгээний дүн эерэг байгаа тохиолдолд ураг халдварласан гэж үзнэ.

Инвазив бус арга: Ургийн хэт авиан шинжилгээ: Ургийн шингэнд хийсэн шинжилгээгээр цитомегаловирусийн

ургийн халдвар батлагдсан тохиолдолд 2-4 долоо хоног тутам халдвар батлагдаагүй бол 4-6 долоо хоног тутамд ургийн хэт

авиан шинжилгээ хийж хянана. Амниоцинтез хийгээгүй байсан ч ургийн хэт авиан оношлогоог

жирэмсэний 21 долоо хоногтойд хийнэ. Ургийн хэт авиан шинжилгээнд ямар нэг эмгэг илрэхгүй байх нь

халдварыг бүрэн үгүйсгэж чадахгүйг анхаарна.

Авах арга хэмжээ

Цитомегаловирусийн эсрэг өвөрмөц эмчилгээ байхгүй. Ургийн халдвар батлагдаж, ургийн гаж хөгжил илэрсэн

тохиолдолд эх эцэгтэй зөвлөж, зөвшөөрсөн тохиолдолд жирэмснийг таслах арга хэмжээ авна.

Симптоматик нярайд Ganciclovir 6 долоо хоног хэрэглэхэд сонсголын алдагдал сайжралт ажиглагдаж байсан бол асиптоматик нярайд эмийн гаж нөлөө ихтэй учир хэрэглэхгүй

Урьдчилан сэргийлэх

1. Перинаталь эндэгдлийн 51.9% нь амьгүй төрөлт байна.

2. Нийт амьгүй төрөлтийн 87.5% нь амаржих газар ирэхээс өмнө буюу төрөлтийн үйл ажиллагаа эхлэхээс өмнө/антинаталь/ ураг амьгүй болсон байна.

3. Нийт амьд төрөлтийн дотор 7.1% -ийг нярайн өвчлөл эзэлж байна.

4. Перинаталь эндэгдлийн 48.1% нярайн эндэгдэл эзэлж, 30.5% нь хоног болоогүй эндэж байна.

Дүгнэлт

Нярайн эндэгдлийн дотор дутуу төрөлттэй холбоотой эндэгдэл( нярайн уушгины үрэвслийн бус эмгэг) 58.8% байна.

Нярайн эндэгдлийн өвчлөлийн бүтцийг авч үзэхэд бүтэлт түүнтэй холбоотой тархины эмгэгшил 32.1%-ийг эзэлж байгаа нь жирэмсний хяналт төрөлт удирдах ур чадварыг сайжруулах шаардлагатай байна.

Дүгнэлт

Анхаарал тавьсанд баярлалаа