Түнхний төрөлхийн мултрал
TRANSCRIPT
![Page 1: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/1.jpg)
Тодорхойлолт
• Хүүхэд эхээс төрөхдөө л чөмөгний жинс үений тогооноос мултарсан байхыг түнхний төрөлхийн мултрал гэнэ.
• Үе орчмын зөөлөн эдүүд болон ясны төрөлхийн гаж буруу хөгжлийг дисплази гэнэ.
![Page 2: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/2.jpg)
Тохиолдол
• Монгол улсад тулгуур хөдөлгөөн эрхтэний согогийн дотор хүүхдийн түнхий мултрал, дутмаг хөгжил нь 1-р байранд ордог.
• Манай орны 5000 хүүхдийн 1 нь түнхний төрөлхийн мултралтай төрж байна.
![Page 3: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/3.jpg)
Анатомийн бүтэц
Сүүжний тогоо
Дунд чөмөгний толгой
Үений уут, холбоос
![Page 4: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/6.jpg)
Шалтгаан• Гэмтлийн онол- Жирэмсэн эхчүүд биеийн
хүчний хүнд ачаалал хийх, осол гэмтэлд өртөх, сэтгэл санааны дарамт, төрөх замын гэмтэл авах
• Механикийн онол-Умайн хавдар, эхсийн ус бага байх, уйтан аарцаг, ихэр урагтай байх
• Удамшлын онол-Үр хөврөлийн үений уут холбоос, булчингийн гаж буруу хөгжил
• Хордлогын онол-Жирэмсний эрт хожуу үеийн хордлого, халдварт өвчинд өртөх, урагт хортой эмийн бодис хэрэглэх
![Page 7: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/7.jpg)
Нөлөөлөх хүчин зүйлс
• Агаарын бохирдолт • Хоол хүнсний аюулгүй байдал • Эмийн зохисгүй хэрэглээ • Халдвар хордлого • Витамины дутагдал• Цацраг идэвхт бодис нөлөө
![Page 8: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/8.jpg)
Түнхний үений төрөлхийн дутмаг хөгжил ангилал
• Гипоплази- Нярай хүүхдийн түнхний үений тогооны дээд ирмэг хөмөг нь налуу байх
• Дисплази- Нярай хүүхдийн түнхний үе бүрдүүлэгч бүх элемент нь дутуу хөгжсөн байх
• Түнхний төрөлхийн мултрал-Нярай хүүхдийн үений тогоо хөгжөөгүйгээс налуу байдалтай, хатингаршсан, дунд чөмөгний толгой гараагүй байх ба тогооноос гадагш дээш байрлалтай болсон байх
![Page 9: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/9.jpg)
Нярай хөхүүл насны хүүхдэд илрэх шинж тэмдэг
• Түнхний үеэр алцайлгах хөдөлгөөн хязгаарлагдах • Маркс-Ортоланы шинж• Түнхний үений төрөлхийн дутмаг хөгжилтэй талын
хөл богиносох, нугалаас өөр байх• Мултралтай талын хөлийн тавхай гадагш эргэх
шинж• Мултралтай хүүхэд түнхний үеэр сул хөдөлгөөнтэй• Шассиняк шинж-хөлийн эргэлт хэвийнхээс их байх• Рилтэшоф шинж-Чөмөгний жинс нь сүүжний ясны
дэлбээ орчимд тэмтрэгдэх• Мултралтай талын хөлийг өвдөг түнхний үеэр
нугалаад нөгөө талын нөгөө талын жийлттэй хөлийн гуяан дээр тавихад өвдөг нь гуянаас давж байх
![Page 10: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/10.jpg)
Түнхний үеэр алцайлгах хөдөлгөөн хязгаарлагдах
Хэвийн алцайлтын өнцөг•Нярай хүүхдийн түнхний үеэр гадагш алцайлтын өнцөг 90°•1-6 сартай хүүхэд 80°•10 сартай хүүхэд 70°
•Түнхний үений дутмаг хөгжил 60-50 °•Түнхий үений төрөлхийн мултрал 50-40°
![Page 11: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/11.jpg)
Дутмаг хөгжилтэй талын хөл богиносох, хөлийн нугалаас жигд биш болох
• Хүүхдийн хоёр хөлийн өсгийг чацуулж үзэхэд тэр талын өсгий үл ялиг богино байна.
• Цавь өгзөг гуяны нугалаас тэр талдаа гүнзгий, эрүүл талаас олон, бас дээр доор байрлалтай байна.
![Page 12: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/12.jpg)
Нярай хөхүүл насны хүүхдэд илрэх Маркс-Ортоланы шинж
• Хүүхэд төрсний 7-10 хоногт үзэх
• Хүүхдийг нуруугаар нь хэвтүүлээд хоёр хөлийг алцайлгах
• Мултралтай талын жинс нь үений тогоонд орох дуу сонсогдох
• Дуу гарах хөлийг хавчихад дахин мултрах дуу сонсогдох
![Page 13: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/13.jpg)
Мултралтай талын хөлийн тавхай гадагш эргэлттэй
![Page 14: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/14.jpg)
Түнхний мултралын шинжийг үзэх
![Page 15: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/15.jpg)
Хожуу үед илрэх шинж тэмдэг
• Хүүхэд хөлд орохдоо сүжилж явах- Нас нь нэмэгдэх тусам дал мөрөө 2 тийш савчиж галуу шиг явах
• Мултралтай талын хөл дээр зогсоод нөгөө хөлөө өвдөгний үеэр нугалж өргөхөд эрүүл талын өгзөгний нугалааас доош буух
• Жийлгэж байгаад хөлийн өсгийнөөс гараар тулахад ташаан толгой овойж хөл богиносох
![Page 16: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/16.jpg)
Оношилгоо
• Асуумж
• Бодит үзлэг
• Рентген
• Эхо
• CT
• MRI
• Артрограмм
![Page 17: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/17.jpg)
РентгенХоёр түнхний үений ёроолыг дайруулан
хөндлөн шугам татна
![Page 18: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/18.jpg)
• Хоёр дахь шугамыг тогооны ёроолоос дээш үений тогооны дээд ирмэг дагуулан татах
![Page 19: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/19.jpg)
• Энэ хоёр шугамын дунд гарсан өнцгийг α өнцөг гэнэ.
![Page 20: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/20.jpg)
Imaging
• Acetabular Index
![Page 21: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/21.jpg)
Imaging
• Acetabular Index
![Page 22: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/22.jpg)
• Эрүүл нярай хүүхдэд α өнцөг 25-28° байна.
< 30 wnl
![Page 23: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/25.jpg)
Түнхний үений дутмаг хөгжлийн үед α өнцөг ихсэнэ.
![Page 26: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/27.jpg)
Путтигийн гурвал шинж
• Дунд чөмөгний булуу нь үений тогооноос харьцангуйгаар дээр байрлалтай.
• Үений тогооны хөмөг дутмаг хөгжилтэй налуу байна.
• Дунд чөмөгний жинсний ясжилт нь эрүүл талаасаа хожуу явагддаг.
![Page 28: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/28.jpg)
Эхо
• Хүүхдийг хажуугаар нь хэвтүүлэх
• Хүүхдийн гуяны гадна дунд чөмөгний хүзүүний дагуу чиглүүлж байрлуулаад дэлгэц дээр харна.
![Page 29: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/29.jpg)
Эхо • Дунд чөмөгний их
төвгөрийн мөгөөрсөн ба ясан бүтцийн зааг
• Дунд чөмөгний толгойны мөгөөрсөн хэсэг
• Лимбусийг үзнэ.
![Page 30: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/30.jpg)
Ultrasound
Femoral head
Abductors
Ilium
![Page 31: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/31.jpg)
Ultrasound
Femoral head
Abductors
Ilium
![Page 32: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/32.jpg)
Ultrasound
Femoral head
Abductors
Ilium
![Page 33: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/33.jpg)
Ultrasound
Femoral head
Abductors
Ilium
![Page 34: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/34.jpg)
Ultrasound
Graf’s alpha angle
![Page 35: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/35.jpg)
Ultrasound
Graf’s alpha angle
>60 = normal
*line w/ ilium bisects head 50/50
![Page 36: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/36.jpg)
Эмчилгээ
![Page 37: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/37.jpg)
Иллэг массаж
• Түнхний үений дутмаг хөгжил эрт илрэх шинж тэмдэг илэрсэн үед
• 5-6 удаа, 10-15 минутаар түнхний үеэр алцайлгах нугалах, тэнийлгэх дасгал хөдөлгөөнийг хүүхдийг хуурайлах бүрдээ хийх
![Page 38: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/38.jpg)
Өлгийдөж засах арга• Өлгийдөж засах аргыг эхний 1-2 сард хийнэ.• Өлгийдөхдөө түнх өвдөгний үеэр 90°-т нугалан
алцгар байрлалд 2 хөлийг сул өлгийднө.• Алцгар байрлалд ташаан дээр мордуулж гаран
дээр суулгах байрлалд тэврэх
![Page 39: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/39.jpg)
Тэвх модоор засах
• 2 сартайгаас эхэлж засна• Тэвхийг хүүхдийн түнхний
үеэр алцайж чадах хэмжээнд тохируулан хийх
• Мултралыг 21-30 хоног эмчилнэ.
![Page 40: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/40.jpg)
Лоренцийн гөлтгөнөн боолт
• Тэвх модоор мултралыг зассаны дараа хүүхдийн бүсэлхий, 2 талын өвдөг, түнхний үеэр 90° алцгар байрлалд битүү гөлтгөнөн боолт тавьж 2-3 сар байлгана.
![Page 41: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/41.jpg)
Павликийн дөрөөвч зүүх
• Лоренцийн гөлтгөнөн боолтыг авсны дараа дөрөөвч зүүнэ.
• Хүүхдийн биеийн хэмжээнд тохирсон дөрөөвчийг элгэн, савхиар протезийн үйлдвэрт захиалж хийлгэх
• Хувцасны гадна талаар 4-6 сар байлгах
![Page 42: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/42.jpg)
Шнейдерийн татлага хийх
• 6 сараас дээш хугацаанд оношлогдох
• Тэвх модоор засагдахгүй үед татлагаар засаж дараа нь Лоренцийн гөлтгөнөн боолт тавих
![Page 43: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/43.jpg)
Сэргээн засах
• Иллэг массаж
• Дасгал хөдөлгөөн
• Усан эмчилгээ
• Шавар эмчилгээ
• Цахилгаан эмчилгээ
• Тосон эмчилгээ
![Page 44: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/44.jpg)
Мэс эмчилгээ
• 2-с дээш насанд мэс заслын аргаар эмчилнэ. /Артропластик, үений толгойд хөмөг үүсгэх, Киарын арга г.м/
![Page 45: Түнхний төрөлхийн мултрал](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050701/55bb07cebb61eb87638b4654/html5/thumbnails/45.jpg)
Анхаарал тавьсанд баярлалаа