ერვინ შროდინგერი - რა არის სიცოცხლე?
DESCRIPTION
ერვინ შროდინგერი - რა არის სიცოცხლე?TRANSCRIPT
-
799
1887-1961
(Erwin Schrdinger) , -. - . , , - , - . , , , .
- , , , . - . , , -. , -, -, .
1906-1910 , - (Friedrich Hasenhrl) -. ( ), .
, - , . , , -
-
800
- , [ ] .
-. -. 1921 -. (Hermann Weyl) (Peter Debye). - : , . . , , -. - , , , .
1926 Annalen der Physik- -, , -- . , - - - , 1933 , (Paul Dirac), .
1939 17 , (E. de Valera; -, -.) - . , 1944 , - - , , - XX . , , - - . (James D. Watson) (Francis Crick), - , -. , 1946 , . . , -? . ,
-
801
- .
1956 , .
- , - . - . 1954 - , - , 1961 . - - .
-
802
?
, - , , , , , . , noblesse oblige ( ). , , -, , - . :
, - . - -, , - , . - -. , - , , , , - - , - .
(- ), , - , , , .
. . -
,
-
?
803
. - ( , ), - (. , ) , , - . . -. , , - . - , .
- , in continuo.
. .,
, 1944 .
, , ; , 1
, 2
1.1. - - - , , , , - , -. , -
-
804
, , -. , - , , , , , .
, -, . , - .
, , - , :
, - ?
, , : - , , , .
1.2. . , , , , -. . -, , .
-, - , - , ,
-
?
805
- .
-, . , , , , -, , .3 , -, , -.4 , , - .
, -, , , - . - , , , - . , : . - -. . , - . , - , -. , , ,
-
806
, , , .
- , . - - , , , . , , .
1.3. , , , - .
, - -, , , , - , , , .
, . - . -, , , . , - , , , .
, , , . , , .
-
?
807
- , , - .
1.4. ? , - , : ? , . , - , . -, , , : , - , , - . , .5
6 - 1/5000- 1/2000- . - , , . -, .
, ? , , -
. , , . , , - , . - . . (ngstrm, ), 1/1010 , - 0,0000000001 . 1 2 - .
-
808
( ) - . - : , , : . , . , , - , , - . - , , - , - .
, , , -. : ?
, , , - - , - , ( -) , , . , . - -, .
? -? , , , , -, ?
-
?
809
, - . .
1.5. - , - , , , - , ! : - , , , , , .
, , - , . , , , . , - , , , , . , - , , . , - , , - .
, : , - , - , - , - ? -: ,
-
810
, - ?
, : (1) , - , (2) , - , - . : , -, (, ), - , , - . , - , , . , -, , - , - .
1.6. - - , ?
, , - -, , , - . - - , . -
-
?
811
. , - , . - , , - .
1.7. . () , - - . , , -, , , , , , , , - : 1, 2, 3, 4, 5. . . . , - , - .
-
812
, , -. , - , , . -, . - .
. - , - . - - . , , - ( ) , - . - . . - : , , , , - , , , , , - , . -, - , ( ). - ,
-
?
813
, . , - , . - .
, - , - . , , - .
1.8. ( , ) -, , , - , , - . , - , , , , , - .
, - , , -. , - .
, - , -. , .
-
814
. : , , -, .
, -, . , , - , , - , , -4 , () - . , - , -
-
?
815
, , .
, , , , - , , - - , , , - . - . , , - , , -, - , . - , , .
, - , , - , -
-
816
. -4 , , - , . - , - , , - . -, , .
, - -
:
2Dt =
, ,
. , , , , - -. - . , , , - . , -, , - .
1.9. ( ) - , - . - ,
-
?
817
. , - ( , -, ). , , - , - . - , , , - , - . -, , . - - . , - -. . , , , , . -, .
1.10. n - . - , - - , . - , .
- , -
-
818
, . . n- . -.
, -, ( ) n -, , - , n . , n = 100, 10- = 10%. , n = 1 1000, = 1/10%. , . 1/n - , n , , , ( ) - , - .
, , - , - , - . - , . - , , , 1/1000- , - , .
-
?
819
, , , .7
2.1. - , , - , , - . , - , , , , , - . , , ( - ), - ?
, , - . , , , - -, , - . , , - , . , , - , : - - ,
-
820
. - n .
, . , , , , - . -, , -. .
, , , , - , . , , . , , -- . - , , , -, , , -, , , - .
2.2. () -, , , - , , - -
-
?
821
. , - . , , , , . , , - 8 . - ( , . ) , , - 8- 12-,
46-.9 , -, 2X4, 2X6, . . ., 2X23, . . . . . -, (), ( ). , , -, , , . . , , - .
, , , - -, , , -: , , -, , , . , - , , , -
-
822
, , -, .
, , . - . -, , - -.
2.3. () - ?
. . , , , . . . , - , 8, 16, 32, 64 . . . . , , 50 60 - , , -. , 50- -60 , -.
2.4. - ? , . .
-
?
823
, , . , , . , - , - .
, , - - , , () . , - , - . ( , - -), . - . , - , - .
2.5. () (-) - , - . , - . - ( ) , , , - , - , .
-
824
, - . , , , , , , , , 23- 2 X 23 = 46-.
( -). , , - ( -). , , - , , .
() - (), , - , . , .
2.6. - . , , -, .
, . () , - . - , , , , - . . - . , . - . -
-
?
825
. , , . . , - , , . -5 - - . , -, . , , . , . - . . , , . - , , , , . . , - .
-
826
2.7. - , - , , . , - . - . - , . , (, -, , -).
-, . , - , , - , , 5-. 5- , , 5- , - . 1886 - 50 : 50 , - . 1, 2, 3 ... 23 , , , . , 46- . , , 5 , 7 - -, .
2.8. . , - , , -, , -, , . , - . , , , -
-
?
827
. -, , , - . - , - -6 -. , , , - , . () , - , . -, (, , . .), , , , - .
, -, , - , - . 50 : 50 , - . , - - , .
-
828
. - -. , -- , -, , - , , - ( - -, - ). , -, - - .
. - , ( , ) -- , , - ( ). - - - , , , .
, - , - , , -. - - , . , - , - , (, , -), ,
-
?
829
. - ( - , - , ). , , , - -. - -, , , , .
2.9. - - . -, -. , , , . , ? -, -.
- . (- ), ( ). . , -, , (, ) - - -. , , , - , (- ) . , -, , .
-
830
, , - , . - (, -) -. - . . . - , , (2 000 ) , , -, . , ( ). (2 000) , - , 300 -. -, -.
2.10. - - , - , - . , , , 300 - 100 150 , , - . (n- -), , - . , , - . . -, , , , - , , .
-
?
831
, , - . , -.
2.11. - : - ?
- . , - , , . , , , : , - , , , - . . - . M, , () , - , , - , - . - , - . ! , , . , , - , , - . , , . , , .
-
832
.
3.1. - - , , , . -, , , . - -, , -, , -, - .
, - , -.
-
?
833
, , , , , , , , , . , . , - , -7 - .
- . , , . ( ), - , - , . -, . -, - . . - - , - . , , - . , - , , , , -. , ; , - . . - . -
-
834
. . , , - . - . 1902 , , , , - !
3.2. - -, , . , - , -7 - , - . , - , -.
, - . - , - , - ( ) , - - . , - , , , . - ( -
-
?
835
). - . , , .
3.3. , - - , , , .
, - - . . , - . -8 -, - . , -, , ( ), , , -. - , - -9 -. ,
-
836
- . , , (), - .
, - . , , , . ?
. , , . , , - , - , -, . , - - .
, , , , -
-
?
837
. , , , . , , , .
, - , , - . - (. . 10). - . -. , - , , - .
3.4. , . , , , . - , -8 -, . , -10 - , - . , , , , - .
( ). -, , , -, , . - . - ( , ) - , () . -
-
838
, - - , .
, - -, , . , , . - - :
-, .
- , .
3.5. () , , -, . , , - () . , - . , ,
-
?
839
, -, , , . -9 , (, , ) - , . , -. ( -) . ( ), .
, . , . - , , ( ), . - - , - . , - 1:16.
, , - , 1:64. - - . , , - ( ). -, , . , , ! ,
-
840
, , , - , - . , - , , - , , - . , -- , - - .
3.6. - , , -, - . , . - - - , ( , ) . , . , - - , - .
- . , - , , -- , - , - (1822-84).
-
?
841
. , - , , . . - . , . 1866 - Naturforsc Verein in Brnn. - . , - -. 1900 - (Correns, ), (de Vries, ) (Tschermak, ).
3.7. - , . -, G . - , , , - , . . -, , , - , , . , , , , , - . , , . . - , , , -. , -
-
842
, , , , - .
3.8. - - , - .
, . . , - . ( , -) - , . . - , , . -, . . , - , - . , , , - , , - .
- , , , - , , . , : , - -.
3.9. . -
-
?
843
, , , . 1934 Biological Review- (. IX), . . - . . :
(1) , -
.11 ,
- . , , - . , , - , - . - . , , - , , -, . - . , , - . , - . ?
3.10. . - .
(2) ( ) - , -, , . . r , . . , -
-
844
- , - .
- , , - , . -
() 12 - . , - , ( ), . -?
: 50000 /3 ( ) - 1 : 1000 , -: , , - , , 1/1000
1/50000 3-, . . 3- -. -. . . , . . . . -
,13 . - - - 103 = . , -, ( ) - 10 -. .
, , , -
-
?
845
. - , - . : , , - , . . , - , - . , , -, - . , - . , - , , - . , . - - .
-
.
4.1. -, -
15 - , - -. - -, .
-
846
: - , , , (1000- , ), , , () , -?
, . - (Habsburger Lippe). - - . - . - , - , - , , , . , - , . - 98F . , ?
- , -, . , (, -), - .
-
?
847
. - . - , - , . . - , () - . , , , , .
4.2. - . -, , -. (Max Planck) 1900 . - , - (1900 .) (1901-03 .). , . , , - . - 1926-27 . . - . - ( - ). , , . , , , - , - . .
-
848
4.3. - - , , - , .
. . , - . , , - . , - , , - , , , - . - , - .
. , , , , - . --, - , . - , - .
- -. , .
, - , , - , -. , .16 , , , - . , , -
-
?
849
. , , -.
- - . ( -), , , , - . .
4.4. - , , -, , . - . , . - , , , . , , -, -. , , , .
, , - . - - , , , - . . - , -, , .
4.5. - , , , -
-
850
. -, . . , , - . -, , . - ( ) (, ), . - , , . -, ( -) -, , , , . -, , - .
. (M. Polanyi) . (E. Wigner)17 - , - . , , , (- W) , , , (T- , kT -
).18 , - , , - , . . W:kT. , W:kT. , ( ), W:kT=30, 1/10 , 16 , - W:kT=50, 30000 , W:kT=60!
-
?
851
4.6. , -, , - - . , - t, W:kT. - , ,
/W kTt e=
, 10-13 10-14 . , - . - , , W - , , W kT- - .
W = 30kT (. -) . , - (- 1/10 ), , , . . , . - : , W-, , , . . 1013 1014- -.
4.7. , , -, , , , - -, . . ,
-
852
( , - , - ).
, , -, . , - , - , , . . , -, , -, , . , . -, - . , , - , - .
, : . - , - .
4.8. - , - , -. . -, .
. , , , -
-
?
853
. ( ; = ; = ). . : , - . . 11 - . - 3 (C), 8 (H), 1 (O) . , . - . - . .
, -. , . .
, - . - , , . , -
-
854
. , - . , -12 - . 1 2 - , 3 , , , , - 1 2-, , 2- 1-.
-, , - , . , . , . ( W-) - . (. -12 -).
, , . . ? - , , ,
-
?
855
-, .
, ,
.
5.1. - , , , - -, ? , -. , . , - . , - , ( - ), , - . .
- . (M. Delbrck) - . - , .
-
856
5.2. ? , -, , . , , , . - ( ) , , -. , - W:kT - , , - . , - , - ?
, - , . , , . -, , - . -, , , - , : - -.
, , - . , . , - . -, .
-
?
857
5.3. - : , , ? , , - ? -, , - . - , .
, -. , , - . - . , , - .
, , -, , , - , . , - , -, ( , -, , , C2H6O ), , - , ,
C2H6O + 3O2 = 2CO2 + 3H2O,
3 2 .
, - , - , , , - , , , - (NaCl) NaCl ,
-
858
Cl . , , - , . , , - -.
5.4. -, , , , , . :
= = . = = .
. - - . - . , , - . , , , - ( ). -, , . ( , - -, . , - . , . , ,
-
?
859
, ).
-. , . . . .
5.5. - - , : -, , , - .
, , , , , , - . , . -, , !
- , - - , . . , (. ) . - - .
5.6. - . - , , . , - , - . . , , - . .
-
860
, - , . , - - : , , , , - .
5.7. - , , , , , ? - , - , , , - , (-) , , - . , , . : - , - . , 88572 , 25 , - 372529029846191405. -, , (: . . . ) , . - , , : 25 , - 5- 5 -
-
?
861
(5 , 5 . .). - 62 330 000 000 000, , .
, - -. , , , , . , , - (25) - . , - , - -.
5.8. : ; - , . , , : - , ? kT- , - ? . - , , . - , , , , ( , - , ). , , , , - , - . , ,
-
862
1:2 , - .
. W/kT -
30, 50, 60WkT
=
:0.1 ; 16 ; 30,000 ,
:0.9, 1.5, 1.8 -
, -, . , (1.8) , , 2 ( ), (-, 3 ).
, - , , -, , , . -, - , : , , .
5.9. - - . - -
-
?
863
, .
- , , , , , . , . , , , -, , -. , - .
5.10. - , , -, , , , , , , , .
, , , , - , .
5.11. -, , :
/W kTt e=(, t W -
). : T - . T + 10 t- t- - T :
-
864
210 /10 W kTT
T
t et
+=
, , , . - , . - , , rosophila- , . - , - , , , , -. W/kT , t ( ), , , ( - 1/2 1/5 ). (2 5) (vant Hoff factors) .
5.12. -. , : ( -) ; ( -, - - ) , -, 10 -. , - . , (,
-
?
865
, , - ) - 30 . , - - . , 1 2 - , 10 , , - .
- , , - , - ( ) , , , -. .
5.13. , , - . , , . - 30 , -, , 1 1.3 .
5.14. - , , - , , - . , . , , -, , . -
-
866
, , , , - . (. . 12, 1 - , 2 , - ).
, , - - .
, ,
, ,
( ).20
6.1. - , 5.7 , : - , - - . - , ? ?
, , , . , , - . , , - .
-
-
?
867
, . , , , , , , - .
- , , -, - , , - , .
6.2. , . , . - . -, , , :
, ,
, .21 - - .
, - , , - . , - , . - , . , - , -. . , , - .
, , , , -, , ,
-
868
(- ) , - , - .
, , , , . - . - ( -) . , , . . - .
6.3. - ? , ? , - , , - , , . , - , , . -, , , , - . -, . , - . - , .
, , - . , . -
-
?
869
- . , , - . . . , . - , . , , - , . . , -, .
. . .
6.4. - -, - . , -, (vis viva, ) . -.
? : , ( ) . -. . ? , , (, - Stoffwechsel). , , . , . . , . ? -
-
870
, . ( , , ) -, . , - , . - , . , , - , , , ..
, ? . , , -, , , . , - , , - , . - , . . , , , . , -. , , - , , .
6.5. ? ? , - , , , , - , -, , - . ( -273C) . , ( -
-
?
871
) , , . - . - . , , - , /C ( , - , ).
6.6. - , - , . - , , . - :
entropia = k logD
k . . (=3.29810-24 /C) D - . D , -. , , - , , , , , -, -. -. D- , (- D- D- ), . ,
-
872
, . . - D , , . , , , - , .
- (, , ), - -. - - , ( , - . - - , ).
6.7. , - , - - (. . )? : , - , , , - , , - .
D , , 1/D, , - . 1/D- D- , :
-(entropia) = k log(1/D)
, -
-
?
873
: , -. , , , (= ) - . , . -, . , - , , , - , . - , , (, , - ).
6.8. - . : - , - . . - , . , , , , , - , - , , , , , - . , - .
. , , -
-
874
, - - , . . , , -, - . , , , - - , , -, , .
, - . , - , , , - . , , , . , -, . , , , , , - , .
, , , - , , -. , - . , ( ). , , , . , - , , -, , , 5.11 : -
-
?
875
( , -, ).
?
, .
7.1. , , , -, - . , , - , , ( ) , . , -, , - , -, . , - , . , - , - . , , , . - , - . , - () .
-
876
7.2. - , . , , - . , , - -, .
, , , - . , -, . - , - , -, , . , , , -, -, - , , , . , , - . , , , , , .
7.3. , , ,
-
?
877
, . , - , , , , , - .
, - in vitro, . - . , , , , - . - , , , -, , . .
. , - , . - , , -, , , . - . - , , - .
- ( , - ). , - , - . , - , ( ), -
-
878
, , . - - .
7.4. - . , , - -. : - , , , - . , - , ? , 1014- -. ! , . , - . , . ( , - ). , - , - , ?
, , , , . , , : -, - . , - , ( ) , , , -
-
?
879
, - . , - , , - , . , - , - . - , -. , , - . -, , - ad hoc, , .
7.5. -, , . , - -: , -, , . - . , . - - , , , , , . , - , - - . ,
-
880
, , , .
. - , . , - - . , -, ?
7.6. . . , - . , , , , -, .
, , - , , , -, , , -.
, - . , , . . - , , , , . - , - .
. , - , , - . .
-
?
881
(Max Planck) - (Dinamische und Statistische Gesetzmssigkeit). - , - . , - , - , -. - , , - . . , , , , , , -. . , : , - , . - , , , .
7.7. , . - . - . , -. , -. . - , : - - . : - . , - ( ) -
-
882
. , , .
- ( ), . - , - , , -, -. , , , , , .
- , , , , , - , . , - -. -, , . , , .
7.8. - , . , , , - . ( ) - . - - . , , , -. -
-
?
883
. , - , , -, -.
, , - , - . -, , . , , . , , , .
7.9. - ( ), ? : - . -, , . - - . - (Walther Nernst) , , , ( , ).
- , , - , - . ?
,
-
884
. , , (, -, ).
7.10. ? -. , . , ( -, ), -, , - .
7.11. - , -, , , . , -, - , - .
, , - . - , , - . , , , , -, . , , - -. :
-
?
885
, , , , 7.4 -, , , - -, .
1. Homo liber nulla de re minus quam de morte cogitat; et ejus sapientia non mortis sed vitae meditatio est. S p i n o z a s Ethics, Pt IV, Prop. 67.
2. Cogito ergo sum. Descartes3. . -
.
4. . . (F. G. Donnan) , Scientia, XXIV, no. 78 (1918), 10Scientia, XXIV, no. 78 (1918), 10 (La science physico-chimique dcrit-elle duna faon adquate les phnomnes biologiques?); Smithsonian Report for 1929, p. 309 (The mistery of life).
5. , 100- ( - ). 88, 95, 107 112 , , 50 150. 100- , . . 10. - : 10010 -. , , n- - .
6. , . - (, , ) - , , , , - , .
7. as Sein ist ewig; denn Gesetze
-
886
ewahren die lebendgen Schtze, us welchen sich das All geschmckt. Goethe
8. , , , , - .
9. , 48 , , E 46- (.).
10. Und was in shcwankender Erscheinung schwebt, Befestiget mit dauernden Gedanken. Goethe
11. (. ).
12. , , , -.
13. Nachr. a. d. Biologie d. Ges. d. Wiss. Gttingen, 1(1935), 189.14. Und deines Geistes hchster Feuerflug
Hat schon am Gleichnis, hat am Bild genug. GOETHE (And thy spirits fiery flight of imagination acquiesces in an image, in a parable).
15. , , - .
16. , , , . . , - -, .
17. Zeitschrift fr Physik, Chemie (A), Haber-Band (1928), p. 439.18. k , ;
3/2kT T -.
19. Sane sicut lux seipsam et tenebras manifestat, sic veritas norma sui et falsi est.19. Spinoza, Ethics, Pt. II, Prop. 43 (, , ).
-
?
887
20. Nec corpus mentem ad cogitandum, nec mens corpus ad motum, neque ad quietem, nec ad aliquid (si quid est) aliud determinare potest Spinoza, Ethics, Pt. III, Prop. 2. ( -, , , ( ).
21. - . -.
22. Si un hombre nunca se contradice, ser porque nunca dice nada. ( , - , ). Miguel De Unamuno (quoted from conversation).
-
888