Έρευνα Και Ομοιοπαθητική Εμμανουήλ Μαγιορκίνης

οΜοΙοΠΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΠοΔΕΙΞΗ»

ΕμιμανουÞλ Μαγιορκßνη

οΜοΙοΠΑΘΗΤΙΚΙΙ:ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΑΗΝΕΜΑΝΝ ΣΤΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΕΣ

ΕισαγωγÞ

Το ερþτημα για το αν η ομοιοπαθητικÞ εßναι επιστÞμη Þ üχι αποτελεß ενεργü θÝμασυζÞτησηò Þδη απü την εμφÜνιση και καθιÝρωσÞ τηò απü τον Samuel Christian Hahne-mann (Ι755-1843) πριν απü 2,5 περßπου αιþνεò. Ο Hahnemann μεταφρÜζονταò ιßνακεßμενο σχετικü με βüτανα απü τα ΑγγλικÜ στα ΓερμανικÜ ανακÜλυψε üτι ο φλοιüò τηòCinchona (China ffiòαΙßò) μποροýσε να θεραπεýσει την ελονοσßα επειδÞ Þταν πκρüò. ΟHahnemann σκÝφτηκε üτι αυτÞ η εξÞγηση δεν Þταν επαρκÞò και Ýτσι αποφÜσισε ναλÜβει το σκεýασμα επανειλημμÝνα οπüτε και παρατÞρησε üτι τα συμπτþματα που

ανÝπτττσσε Ýμοιαζαν με αυτÜ τηò ελονοσßαò. ¸τσι, υπÝθεσε üτι εßναι δυνατüν να γßνειεπιλογÞ των θεραπειþν βασιζüμενοò στην ομοιüτητα των «τοξικþν» παρενεργειτßΙν των

διαφüρων ουσιþν με τα συμπτþματα τηò κÜθε νüσου, ονομÜζονταò αυτÞ την αρχÞ

<ο,tüμο των ομοßωντ». Κατ' αυτü τον τρüπο και χρησιμοποιþνταò υl,ιεßò εθελοντÝò Ýδωσε

επαναλαμβανüμενεò δüσεη διαφüρων ουσιþν και κατÝγραψε τα συμπτþματα, μιαδιαδικασßα που την ονüμασε <φroving»> Þ στην σýγχρονη ομοιοπαθητικÞ <<παθογενετικÞ

δοκιμÞ σε ανθρþπουò». Στη σττνÝχεια ο Hahnemann Ýδωσε τιò ουσßεò αυτÝò σε ασθενεßò

μ" üμü* σιιμπτþματα και κατÝγρßψr "ο

αποτελÝσματα l.

Η δαιτερη και ßσωò πιο αμφισβητοýμενη αρχÞ τηò ομοιοπαθητικÞò σχετßζεται με τιòλεγüμενεò δυναμοποιÞσειò, σýμφωνα με την οποßα η ουσßεò διατηροýν τιò ιδιüτητÝò τουò

üταν διαλýονται σε μια σειρÜ αραιþσεων και σε κÜθε αραßωστι το διÜλυμα <<δονεßται»>- ΟHýnemann προχþρησε σε αυτÞ τη λσ1,ικÞ με σκοπü τη μεßωση των τοξικþν παρενερ-

γειþν αλλÜ ισχυρßστηκε στην πορεßα üτι μq τη διαδικασßα αυτÞ απελευθÝρωνε τη

<<ζωτικÞ ενÝργεια»» και το ««*rýμ«» των ουσιþνΙ». ΜετÜ την ανακÜλυψη του αριθμοý του

Avogadro, αμφισβητÞθηκε απü πÜρα πολλοýò üτι τα ομοιοπαθητικÜ φÜρμακg υψηλþνδυναμοποιÞσεων (μετÜ την 30 CH) Ýχουν την οποιαδÞποτε θεραπευτικÞ δρÜση'.

Η τρßτη αρχÞ τηò ομοιοπαθητικÞò σχετßζεται με ττ1} επιλογÞ του καταλληλüτερου

φαρμÜκου βÜσει των σι)μπτωμÜτων και üχι τηò νüσου'. Κατ'αυτü τον τρüπο γßνεταιεξατομßκευση τηò θεραπεßαò καθþò ο ομοιοπαθητικüò προχωρÜει πÝρα απü την διÜγνωσητηò νüσου στην καταγραφÞ των ιδιαπÝρων συμπτωμÜτων και ενοχλÞσεων που απα-σχολοýν τον ασθενÞ. ΑυτÞ η ιδιαιτερüτητα καθιστÜ την κλινικÞ Ýρευνα στην ομοιο-παθητικÞ ιδιαßτερα δýσκολη καθüτι εßναι αδýνατον να χορηγηθεß ομοιοπαθητικü φÜρ-

μακο με βÜση διÜγνωση τηò συμβατικÞò κλασικÞò ιατρικÞò, και επιπλξον το ßδιο φÜρ-

μακο σε μια ομÜδα ασθενþν που ενδεχομÝνωò να Ýχουν διαφορετικÜ συμπτþματα

μεταξý.ουòΟ. Το πρüβλημα φαßνεταινα εßναι ακüμη περισσüτερο πολýπλοκο αν σκεφτεßκανεßò ττlν πλτlθþρα των διαφορετικþν προσεγγßσεων και σι)στημÜτων που Ýχειαναπτýξει η ομοιοπαθητικÞ τα τελευταßα 200 χτüνια και την ýπαρξη διαφüρων reper-

tories.

Ιº


Σýντομα μετÜ απü την ανακÜλυψÞ τηò, η ομοιοπαθητικÞ διαδüθηκε πολý γρÞγορα σεολüκληρη την Ευρþιτη και σε Üλλεò χþρεò, ιδιαßτερα στιò ΗνωμιΙνεò Πολιτεßεò. Η Üνοδüòτηò αποδßδεται εν μÝρει στιò βÜρβαρεò πρακτικÝò που ακολουθοýσε την εποχÞ εκεßνη ηαλλοπαθητικÞ ιατρικÞ, üπωò η αφαßμαξη, η χρÞση καθαρτικþν σε υψηλÜò δüσειò καθþòκαι χορÞγηση βαρÝων μετÜλλων5. Στην αλλαγÞ του αιþνα, το 8Υο του συνüλου τωνιατρþν στιò ΗΠΑ Þταν ομοιοπαθητικοß και παρÜλληα ιδρýθηκαν 20 ομοιοπαθητικÜιατρικÜ κολλÝγια, συμπεριλαμβανομÝνου αυτοý τηò Βοστþιηò, τηò ΝÝαò Υüρκηò και τουΙατρικοý Κολλεγßου του Hahnemann6''.

Η αντßδραστι τηò αλλοπαθητικÞò ιατρικÞò στην ομοιοπαθητικÞ Þταν ιδιαιτÝρωòσ«ληρÞ'. Η ΑμερικανικÞ ΙατρικÞ ¸νωση (Αλ/tΑ) ιδρýθηκε ι4να χòüνο μετÜ με σκοπü νααντιμετωπßσει την «ανþμαλη» κατÜσταση αυτÞ9.Το 1852, το πρüδρομο περιοδικü του<<Nerv England Journal of Medicine» δημοσιεýει η ομοιοπαθητικÞ εßναι απÜτη με λßγοπλεονÝκτημα Ýναντι «Ινδικοý γευματοò και του μαγειρικοý αλατιοý (εικονικþν φαρ-μÜκων) περασμÝνων εποχþν και αντÜξια εξαýλωμÝνων πνευμÜτων που βρßσκονται στοννορβηγικü παρÜδεισο του Odin, üπου οι κÜτοικοß του τρÝφονται με τιò σκÝ9»ΙΟ,". Ωòπρüδρομεò των σýγχιονων μελετþν, οι ομοιοπαθητικοß απÜντησαν στιò κατηγορßεò μεστατιστικÝò και κλινικÝò μελÝτεò''-'5. Παραδεφματοò χÜριν, κατÜ τη διÜρκεια τηòεπιδημßαò χολÝραò 1854, τα ομοιοπαθητικÜ νοσοκομεßα τηò Αγγλßαò εßχαν εντυπωσιακÜχαμηλüτερουò δεßκτεò θνησιμüτηταò απü τα αλλοπαθητικÜ νοσοκομεßα'6. Οι αλλοπαθη-τικοß γιατροß επÝκριναν την ποιüτητα των στοιχεßων και εξÝτασαν την αξιοπιστßα ο-ποιασδÞποτε «σýνθετηò» μαθηματικÞò μεθüδου που απεικüνισε την ομοιοπαθητικÞ

-- ,1Δ 16ευνοικα- ,,".

Προò το τÝλοò του αιþνα, πραγματοποιÞθηκε μια βαθμιαßα ανταλλαγÞ μεταξýομοιοπαθητικÞò και αλλοπαθητικÞò ιατρικÞò: οι ομοιοπαθητικοß υιοθÝτησαν κÜποιεò απüτιò αλλοπαθητικÝò gυσßεò üπωò η αντιδιφθεριτιδικÞ τοξßνη ενþ η αλλοπαθητιιαι ιατρικÞτι1 νιτρογλυκερßνηΙ7,18. Το 1903, μετÜ απü το μακροχρüνιο ανταγωνισμü, η ΑΜΑ ανα-γκÜστηκε να δεχθεß τουò ομοιοπαθητικοýò στουò κüλπουò τηò. ΑυτÞ η συγχþναισηεπιτÜχυνε πολý την διÜδοση και καθιÝρωση τηò ομοιοπαθητι',«Þò'η''Ο. Μια νÝα αναγÝνιπ1-ση τηò ομοιοπαθητικÞò καταγρÜφεται στιò ΗνωμÝνεò Πολιτεßεò στη δεκαετßα του '60 καιτη δεκαετßα του '70 και συνδÝθηκε με τιò πρþτεò προσπÜθειαò ερμηνεßαò των υψηλτßινδυναμοποιÞσεων καθþò και το βÜροò τηò ομοιοπαθητικÞò στην γτχοσýνθεση των ασθε-νþν''. Ο αριθμüò ασθενþν που χρησιμοποιοýν την ομοιοπαθητικÞ στιò ΗνωμÝνεò Πολι-τεßεò υπολογßζεται üτι αυξÞθηκε κατÜ 500γο22.

2. ΣτατιστικÜ στοιχεßα σχετικÜ με τη χρÞq τηò ομοιοπαθητικιÞò σε ΗΠΑ καιΕυριßχτη

Στιò Ηνωμιßνεò Πολιτεßεò, οι ασθενεßò που επισκÝπονται τουò ομοιοπαθητικοýò τεß-νουν να εßναι οι περισσüτερο εýποροι, εßναι σιιχνüτερα λευκοß, με περισσüτερο υποκει-μενικÜ παρÜ αντικειμενικÜ συμπτþματα, και εßναι νεþτεροι απü τουò ασθενεßò πουεπισκÝπονται τουò συμβατικοýò ιατροýò23. Οι συμβατικοß ιατροß βλÝπουν διπλÜσιο αριθ-μü ασθενþν ηλικßαò Üνω των 65 ετþν, ξοδε-υουν περßπου το μισü χρüνο απü üτι οιομοιοπαθητικοß για κÜθε ασθενÞ (Ι2 }νειττÜ Ýναντι 30 λεπτþν) και σιινταγογραφοýνπερισσüτερεò εξετÜσειò απü üτι οι ομοιοπαθητικοß23. Στιò ΗΠΑ, η χρÞση ομοιοπαθητικÞòεßναι ενσωματωμÝνη στην συμβατικÞ θεραπεßα καθþò πολλοß ομοιοπαθητικοß γιατροßχιDησιμοποιοýν στο Ýνα τÝταρτο των ασθενþν τουò συμβατικÜ φÜρμακα (28Ο/ο των ο-μοιοπαθητικþν Ýνανττ 69Υο των σαλλοπαθητικþν ιατρþν). Στον Πßνακα 1 κατα-

18

οΜοΙοΙΙΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΙΙοΔΕΙΞΗ»

γρÜφονται οι 10 συχνüτερεò καταστÜσειò που αντιμετωπßζουν οι ομοιοπαθητικοß Ýναντι

των 10 καταστÜσεων που αντιμετωπßζουν οι αλλοπαθητικοß.

Πßνακαò 1. Τα δÝκα συ2βüτερα αßτια που αγτιμετωπßζουν οι ομοιοπαθητικοß καιαλλοπαθτττικοß ιατοοß23Ιατοüò Νüσοò Ποσοστü ασθενþν

Ομοιοπαθητικüò

Αλλοπαθητικüò

¶σθμαΚατÜθλιψη

ΜÝση ωτßτιδαΑ?ιλεργικÞ ρινßτιδα

Κεφαλα)ψßα/ημικρανßαΝευρωτικÝò διαταραχÝò

Μη ειδικÞ αλλεργßαΔερματßτιδαΑρθρßτιδαΥπÝρτασηΥπÝρταση

Λοιμþξειò αν. Ανατηιευστ.ΜÝση ωτßτιò

Σακχαρþδηò διαβÞτηòΟξεßα φαρυγγßτιδα

Οξεßα παραρινοκολπßτιδαΒρογχßτιδα

ΔιαστρÝμματαΠροβλÞματα στην πλÜτη

ΑλλεργικÞ ρινßτιδα

4.9%3.5%3.5%3.4%3.2%29%2.8%2.6%2.5%2.4%6.4%3.9%3.4%2,6%2.6%2.6%2.6%Ι.7%Ι.4%Ι.4%

Το 1939 ο οργανισμüò Τροφßμων και ΦαρμÜκων ε;τεÝτρεψε την κιικλοφορßα των

ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων, αφοý χαρακτηρßστηκαν ασφαλÞ. Η επιτροιτÞ ομοιοπαθη-

τιιcηò φαρμακοποιßαò και ο FDA συνεδριÜζουν σε τακτικÜ χρονικÜ διαστÞματα γlα τον

καθορισμü των προτýπων kakirv εργαστηριακþν πρακτικþν και για να εξασφαλßσουντην ποιüτητα των ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων. Οι αραιþσειò Ι:Ι0 συμβολßζονται με Χ ÞD, και οι αραιþσειò Ι:100 με CH. ¸τσι η δυναμοποßηση 6Χ σημαßνει üτι το φÜρμακοÝχει αραιωθεß 1:10 Ýξι φορÝò, ενþ 6CH σημαßνει üτι Ýχει αραιωθεß 1:100 Ýξι φορÝò.Εξαιτßαò των μικρþν δüσεων, σχεδüν üλοι σιιμφωνοýν üτι τα ομοιοπαθητικÜ φÜρμακαεßναι ασφαλÞ, δεν αλληλεπιδροýν με τα σττμβατικÜ φÜρμακα. Ωστüσο, Ýχουν αναφερθεßκαι κÜποιεò θεωροýμενεò ωò παρενÝργειεò των ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων τüσο σεκλινικÝò üσü και υργüο"η ρ,«« Ýò ψε}"Ýτεò2α'25 .

Η ομοιοπαθηrικη εßναι ευρÝωò διαδομητη και στò χþρεò τηò ΕυρωπαßκÞò ¸νωση,αφοý εφαρμüζεται στιò 41 απü τιò 42 ευρωπαΤκÝòχþρεò'Ο'' '. Η ομοιοπαθητικÞ εßναι η πιοσυχνÜ χρησιμοποlοýμενη συμπληρωματικÞ / εναλλακτικÞ θεραπεßα σε 5 απü Ι6 χþρεò.ηò

"»ρ."αΤκÞò Ýναισηò'κατ ανÜμεσα στιò πιο συχνÝò σε ΙΙ απü τιò 16 χþρεò28. Το

ποσοστü του πληθυσμοý στιò διÜφορεò ευρωπαßκÝò χþρεò που καταφεýγει σε εναλλα-κτικÝò θεραπεßεò κυμαßνεται απü 1 8 Ýωò 7 ΙΟ/ο"" ,

Η ομοιοπαθητικÞ ωò πρακτικÞ Ýχει αναγνωριστεß επßσημα και Ýχει σιιμπεριληφθεßστο εθνßκü σýστημα'σε

-διÜφορεò χþρεò εντüò και εκτüò Ευρωπα'ßκÞò ¸νωσηò 27, α,þ 3

ι9

οΜΟΙοΠΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΠοΔΕΙΞΗ»

στουò 4 ευρωπαßουò γνωρßζουν τι εßναι η ομοιοπαθητικÞ και το 29Ο/ο την χρησιμοποιοýνωò μÝροò τηò φροντßδαò υγεßαò τουò29.

Σε μßα μελετη στη Νορβηγßα σε δεßγμα 1097 ασθενþν που επισκÝφθηκαν 80ομοιοπαθητικοýò γιατροýò Ýδειξε üτι 1 στουò 4 ασθενεßò Þταν παιδιÜ ηλικßαò 0-9 ετþν,συγκριτικÜ με Ι στα Ι0 το 1985, ενþ ανÜμεσα στα πιο συχγÜ αιτιþμενα προβλÞματα

Þταν αυτÜ απü το αναπνε,υστικü σýστημα, απü το δÝρμα καθþò και Üλλα ψυχολσγικÜπροβλÞματα30. Σε μßα Üλλη μελÝτη σε σýνολο 1400 ασθενþν που προσÞλθαν σε ομοιο-παθητικÞ κλινικÞ στην ßδια χþρα ÝδεÞε üτι το 36Ολ Þταν κÜτω των 16 ετþν συγκριτικÜ

με το αντßστοιχο ποσοστü που Þταν 26Υο το 1995. Και σε αυτÞ την ομÜδα ασθενþν,συχγüτερα Þταν προβλÞματα απü το αναπνευστικü σýστημα, προβλÞματα απü τα αυτιÜκαι απü το δÝρμα για το ºOΟ/ο των ασθενþν ηλικßαò 0-Ι0 ετþν. Περ_ισσüτερουò απü τουò

μισοýò ασθενÝßò εßχαν πανεπιστημιακÞ Þ Üλλl1 ανþτερη εκπαßδευση31.Στη Γερμανßα, η ομοιοπαθητικÞ φαßνεται να εßναι ιδιαßτερα δημοφÞÞò ιδιαßτερα σε

παιδιÜ απü οικογÝνειÝò με υψηλÞ κοινωνικο-οικονομικÞ κατÜσταση3'. Σε μια Üλλη

μελÝτη στο γενικü πληθυσμü Ýδειξε üτι περßπου 9,000,000 Üτομα στην Ιταλßα (15.6% του

γενικοý πληθυσμοý) εßχαν χτησιμοποιÞσει στο παρελθüν τουλÜχιστον μßα φορÜ μησυμβατικÞ /εναλλακτικÞ θεραπεßα κατÜ την περßοδο Ι99º-|999. Η ομοιοπαθητικÞ Þτανη πιο συχνÞ εναλλακτικÞ φθοδοò (8.2% του πληθυσμοý). Η ομοιοπαθητικÞ επßσηò Þτανπιο συlγÜ εφαρμοζüμα,ιη σε παιδιÜ (º.º%). Η χρÞση των εναλλακτικþν θεραπεþνδιπλασιÜστηκε απü το 199133. Η ομοιοπαθητικÞ εßναι ßσωò μßα απü τιò πλεον χρησιμο-ποιοýμενεò μεθüδουò θεραπεßαò τºιò υπογονιμüτηταò, καθüτι οι εναλλακτικοß θεραπαητÝò

φαßνεται να αντιμετωπßζουν περισσüτερο ολιστικÜ τη θεραπεßα τηò υπογονιμüτηταò απüüτι οι συμβατικοß γιατροß3α.

3. Ποια εßναι η στÜση των ασθενþν απÝναντι στην ομοιοπαθητικιÞΜια σειρÜ μελετþν προσπαθεß να προσδιορßσει το κατÜ πüσο οι ασθενεßò εßναι

ευχαριστημÝνοι Þ üχι απü την επßσκεψÞ τουò στουò ομοιοπαθητικοýò γιατροýò. ΜιαπροοπτικÞ μελÝτη σε 6544 ασθενεßò συνολικÞò διÜρκειαò παρακολοýθησηò 6 ετþν,Ýδειξε üτι το 7|Ο/ο των ασθενþν παρουσßασε βελτßωση στην υγεßα τουò, με το 51Οlο νααξιολογεß τη βελτßωση ωò καλýτερη (+2) Þ πολý καλýτερη (+3). Απü τα Ι270 παιδιÜ σταοποßα χορηγÞθηκε ομοιοπαθητικÞ θεραπεßα, το 66% ανÝφερε üτι αισθανüντουσαν καλÜ(+2) Þ πολý καλýτερα (+3)35. Σε μια Üλλη προοπτικÞ, πολυκεντρικÞ μελÝτη σε σýνολο3981 ασθενþν παρουσιÜστηκε στατιστικÜ σημαντικÞ μεßωση στην επιδεßνωση τηò υγεßαòτουò (ρ<0,001) σε διÜρκεια παρακολοýθησηò 2 ετþν. Η πλειογτηφßα των περιστατικþναφοροýσε την ποιüτητα ζωÞò ενηλßκων και παιδιþν. Το 28Υο (Ι 130/3981) των ασθενþν

Þταν παιδιÜ και το 9ºΟ/ο των διαγνþσεων αφοροýσε χρüνιεò παθÞσεη με διÜρκεια τηòκÜθε πÜθησηò κατÜ μÝσο üρο 8.8 Ýτη. Οι πιο συχνÝò διαγνþσειò αφοροýσαν^gλλεργιιòη

ρινßτιδα ο. Üυδρrò, κεφαλαλιγßα σε γυναßκεò και ατοπικÞ δερματßτιδα σε παιδιÜ36.ΕπτÜ στουò δÝκα ασθενεßò που επισκÝπτονται τουò Νορβηγοýò ομοιοπαθητικοýò

ανÝφεραν σημαντικÞ μεßωση των παραπüνων τουò μετÜ απü 6 μÞνεò απü την αρχικÞ τουòεπßσκεψη στον ομοιοπαθητικü37. Σε μια Üλλη μελετη στο πρþτο χρüνο μετÜ την επßσκε-

ψη σε ομοιοπαθητικÞ κλινικÞ σε σýνολο 609 ασθενþν, το º3.5Υο ανÝφερε σημαντικÞ ÞμÝτρια βελτßωση στην υγεßα τουò'8, Σε μια Üλλη μελετη σε 829 ασθενεßò που ÝλαβανομοιοπαθητικÜ φÜρμακα, οι οποßοι δεν μποροýσαν να λÞQουν Üλλη συμβατικÞ θεραπεßα,το 6ΙΟλ παρουσßασε σημαντικÞ βελτßωση τηò υγεßαò του". Σε Üλλη μελÝτη 900 ασθενεßò

20

οΜοΙοΠΑΘΗΤΙΚ}Ι: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΠοΔΕΙΞΗ»

που Ýλαβαν ομοιοπαθητικÞ θεραπεßα παρουσιÜστηκε σημαντιΚÞ βελτßωση στην ποιüτητα

ζωÞò τουò κατÜ τουò τελευταßουò ο ι,Þη,ßη ü"οßο Þ,* Ý"οe,ρη ßο ε"ομ,ýα ryüοβΟΜια προοπτω μrτrrη στη ΜεγÜÞ

"eρυ.ουι,, σε μßα _ο_μÜδα

223 ασθενþν Ýδειξε üτι

το 32Υο παρουσßασυ ρrιrωοη,μεγÜλýτερÞ ,ογ 99,,/", το 65ολ βελτßωση μεγαλýτερη του

60% και το º2γο βεßτßωση μÝγαλýτερη του 50%αΙ, ενþ μια Üλλη αντßστοιχη μελÝτη σε

160 ασθòνεßò Ýδειξε το º3ü/ο πολý θετικü αποτÝλεσμα "ºγ.9μ:Ρ""θη,º_θεραπεßα,κÜποιο αποτÝλεσμα το 2ºΟλενþ κανÝνα αποτÝλεσμα στο 0Ο/ο

Ο', Μια προοππκÞ μελÝτη

σε 37 ασθενεßò στη Μ. Βρετανßα που παρουσßαζαν^Ψ"χο}Ψ«Ü προβΜlματα Ýδειξε üτι το

81% Þταν πολý ικαν,^οποιημÝνοι απο τηß ομοιοπαθητ,«η θυρ«",ßα, ι6ο/ο ικανοποιημÝνοι

ενþ το 3% καθüλου;i. ýßJ "η"δρομικÞ

μελÝτη απü τη Δανßα το 1995 ÝδÞε 6τι το º3ο/ο

τωγ ασθεγþγ παρουσßασε βελτßωση μr.Ü rηη Ýναρξη τÞò ομοιοπαθητικÞò αγωγÞòΟΟ'Ο',

Σε μßα Üλλη μελÝτη þν οποßÜ εξετÜστηκε το θεραπευτικü αποτÝλεσμα τηò ομοιο_

παθητικÞò, του βελονισμοý και τηò οστεοπαüητικÞò, το 89ολ των ασθενþν ανÝφερε θε_

τικÞ επßδραση απü τη θεραπεßα. ΣημαντικÞ Þταν η επßδρα9η στη μεßωση του πüνου, στην

αýξηση τηò ζωτικüτηταò, στην κοινωνικü,η,ο κυρßωò üσον αφορÜ την επßδραση τηò

νüσου στην καθημερινÞ δραστηριüτητα «ο, ο,ηυ εργασßα, Η ομοιοπαθητικÞ Þταν ιδιαß

τερα αποτελεομ«rr«Þ "þ ορdρtιδα, τον τωρετü του χüρτου, το Üσθμα και διÜφορα

δÞματικÜ προβλÞ ματαα6.Μια τηλεφωνικÞ ερεýνα σε 850 γυναßκεò ηλικßαò 45_65 ετþν ÝδÞε üτι το º6ολ

χρησιμοποιοýο, *Jι,λß«"ικÝò θεραπεßεò. Αυτ6 περιλÜμβανε το 22γο των γυναικþν που

χρησιμοποßηο«υ *ολλο«r,«εξ eÝροπεßεò για την αντιμετþπιση των σι)μπτωμÜτων τηò

εμμηνüπαυσηòκαιτο89ο/οαυτþντωνºη)ναικþνανÝφερανβελτßωσησι)μπτω-μß;;;;r. ι]"δ*þ ÝμπÝιρßα των χιλιÜδων ομοιοπαθητικþν κατÜ τουò δýο τελευταßουò

αιþνεò Üσκησηò τηò ομοιοπαθητικÞò Ýχει üεßξει üτß η ομοιοπαθητικÞ εßναι σχετικÜ

ασφαλÞò ακüμα ««r'ßrη χορÞγησÞ τηò σ;Ýγ,«»rξ γυναßκεò. Η Ýρευνα στην ασφÜλεια τηò

ομοποιαθητικÞò Ýχει δ;ßζr, ßr, μια στιò ιÝντε περιπτþσε5 παρουσιÜζει βραχεßα επι_

δεßνωση".υ*μ,,,.μÜτων,ηοποßαεßναιÞπιακαιπαροδικÞ."-'..

4. ΔεδομÝνα σχετικÜ με τη δρÜση τηò ΟμοιοπαθητικÞòΣε σýγκριση με τη κλασικÞ ιατρικÞ, η οlßοrοποθη:ικÞ.δòν Ýχει οýτε την υποστÞριξη

απü κατÜλληλα ιερýματα, οýτÝ το'θεωρητικü υπüβαθρο βασισμÝνο σε ακρÜδαντα επι_

στημονικÜ δεδομÝνα'þστε να μπορÝσει ßα ««θrrρ.θεß στουò κüλπουò τηò επιστημονικÞò

κοιγüτηταò. ¸τσι, ««ß ,,«ρÜ "ü γεγοlrοò üτι η ομοιοπαθητικÞ χρησιμΟΠΟΙÞθηΚε ΚαΙ Χρη-

σιμοποιεßτα, οrrü g«ο"ομμορrο üνßιρωrrοrrò σÝ ολüκληρο τον κüσμο και Ýχει καθιερωθεß

στη συνεßδηση των απßþν'πολπþν, υστεροýσε μÝχρι πρüσφατα σημαντικÜ στο τομÝα

τηò πειραματικÞò και κλινικÞò Ýραυναò, στοιχεßα rrüý χοροr."ηρßζουν üλεò τιò επιστÞμεò

και ιδιαßτερα τηò επιστÞμεò υγεßαò. ινιοναδßκοò τρüποò Ýρευναò των ομοιοπαθητικþν

φαρμÜκων ýχρι σÞμερα αποτελοýσε η διαδικοÝßο,ου proving, τηò χορÞγησηò δηλαδÞ

του ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου οr,rγοßò εθελοντÝò και η καταγραφÞ των σιτμπτωμÜτων

σε αυτοýò.Τα τελευταßα 200 χρüνια Ýχουν καταγραφεß χιλιÜδεò τÝτοια συμπτþματα για κÜθε

ομοιοπαθητικü φÜρμακü. το δÝüομÝνα σχετικÜ με την αποτελεσματικüτητα τηò ομοιο_

παθητικÞò περιλαμβÜνουν κυρßωò τρειò τüμεΙò Ýρευναò: _(α) γενικÝò συγκρßσειò μεταξý

ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων και rr«ου,«þη φαρμÜκων, (β) μελÝτεò αποτελεσματικüτηταò

συγκεκριμÝνωνομοιοπαθητικþνφαρμÜκωνσεσυγκεκριμÝνεòνüσουò,(γ)μελÝτεòπουπροσπαθοýν υο ,rροοδ,oρßοο»η τη βιολσγικÝò επιδρÜσειò, ιδιαßτερα φαρμÜκων σε υ_

Ζ|

οΜοΙοΠΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΙΠΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΠοΔΕΙΞΗ»

ψηλÝò δυναμοποιÞσειò. Τα δεδομιßνα για τη γενιιcÞ αποτελεσματικüτητα τηò ομοιο-παθητικÞò περιλαμβÜνουν σι)στηματικÝò ανασκοΖτÞσειò και μετα αναλýσειò τυχαιο-ποιημÝνων, ελεγχüμενων απü εικονικü φÜρμακο κλινικþν δοκιμþν, Μερικοß ερευνητÝòπιστεýουν üτι εßναι απολýτωò λογικü να συγκρßνουν δοκιμÝò σε διαφορετικοýò πλη-θυσμοýò, διαφορετικþν παρεμβÜσεων, sνþ Üλλοι εßναι ιδιαßτερα σκεπτικοß ωò προò αυτüτο θÝμα. Μια ιδανικÞ ανÜλυση θα Ýπρεπε να περιλÜβει ομογενÞ σýνολα μελετþν σεπαρüμοιουò πληθυσμοýζ, ιΕ ßδια διÜγνωση και με ßδιο ορισμü του θεραπευτικοýαποτελÝσματοò. Για πολλοýò ερευνητÝò, γενικÝò αναλýσεη στιò οποßεò προσπαθεß νααπαντηθεß το γενικü ερþτημα <,Δρουν Þ δεν δρουν τα ομοιοπαθητικÜ φÜρμακαι;>» δαιÝχουν κανÝνα νüημα'και αυτü φυσικÜ Ýχει λογικÞ βÜση διüτι η ομοιοπαθητικÞ θαμποροýσε να Ýχει δρÜση σε σι)γκεκριμÝνεò κλινικÝò καταστÜσειò üπωò για παρÜδειγμα οιδιÜφορεò αλλεργßεò, αλλÜ üχι σε κÜποιεò Üλλεò. ¸τσι, τα ερωτÞματα που θα πρÝπει νααπαντηθοýν στο μÝλλον θα πρÝπει να αφοροýν το εÜν συγκεκριμÝνα ομοιοπαθητικÜφÜρμακα Ýχουν δρÜση σε συγκεκριμÝνεò κλινικÝò καταστÜσειò Þ üχι, þστε να διαμορφω-θοýν συγκεκριμιßνεò ενδεßξειò. Απü την Üλλη πλευρÜ, τα βιολογικÜ αποτελÝσματα τωνυψηλþν.δυναμοποιÞσεων διερευνοýνται σε εργαστηριακÝò μεfußτεò σε συγκεκριμÝναμοντÝλαα.

Η Ýρευνα πÜνω στη δρÜση και την αποτελεσματικüτητα των ΟμοιοπαθητικþνφαρμÜκων αποτελεß ενεργü πεδßο Ýρευναò την τελευταßα εικοσαετßα. Μια γρÞγορηαναζÞτηση στη βιβλιογραφικÞ βÜση δεδομÝνων τηò Medline χ)ησιμοποιþνταò ταλÞμματα Homeopathy OR Homeopathic Ýδωσε Ýνα σýνολο 4240 δημοσιεýσεων εκ τωνοποßων οι 486 αφοροýν Üρθρα ανασκüΖòησηò και τα υπüλοιπα ερευνητικÜ Üρθρα. Τα 3/4του üγκου των δημοσιεýσεων προÝκυψαν μετÜ το 1980, ενþ το \Ι2 μüλιò τα τελειτταßαδÝκα χτüνια. ΚατÜ μÝσο üρο 210 εργασßεò με θÝμα την ΟμοιοπαθητικÞ δημοσιεýονται σεετÞσια βÜση σε Ýγκριτα επιστημονικÜ περιοδικÜ στη Medline, γεγονüò που καταδεικνýειτο ενεργü ενδιαφÝρον τηò επlστημονικÞò κοινüτηταò για την ΟμοιοπαθητικÞ και τηνεπιστημονικÞ διερετνηση των ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων.

5. lνΙετÜ-αναλýσευ/ΑνασκοπÞ σειòΣυνολικÜ πÝντε μεγÜλεò, ανεξÜρτητεò, σι)στηματικÝò μεfußτεò καθþò και μερικÝò

Üλλεò μικρüτερεò Ýχουν εξετÜσει το ερþτημα το εÜν οι ομοιοπαθητικÝò θεραπεßεò ÝχουνθεραπευτικÞ δρÜση.

Ο Kleijnen και σιιν" σε σýνολο 107 μη τυχαιοποιημÝνων ψλετþν με ομÜδα ελÝγχου,Ýδειξε üτι οι 81 Ýδωσαν θετικÜ αποτελÝσματα για την ομοιοπαθητικÞ. Ωστüσο, ηπλειοψηφßα των μελετþν αυτþν Þταν χαμηλÞò ποιüτηταò με αρκετÝò üμωò εξαιρÝσεη. ΟιKleijnen και συνεργÜτεò κατÝληξαν στο ακüλουθο συμπÝρασμα:

<<Ο üγκοò των θετικþν δεδομÝνων ανÜμεσα mιò καλýτερεò μελετεò μαò εξÝπληξε. ΜεβÜση τα αποτελÝσματα αυτÜ, μποροýμε να δεχθοýμε üτι η ομοιοπαθητικÞ εßναι αποτελε-σματικÞ, εφüσον Þταν πιο ξεκÜθαροò ο τρüποò με τον οποßον δρουν τα φÜρμακα. Οιενδεßξειò που παρουσιÜζοwαι σε αυτÞ ττlν ανασκüπηση ενδεχομÝνωò να επαρκοýν mηνκαθιÝρωση τηò ομοιοπαθητικÞò ωò μιαò εναλλαιòτικÞò θεραπεßαò με συγκεκριμÝνεò ενδεß-ζειò>>'", καταλÞγονταò στο üτιτα δεδομÝνα δεν εßναι ακüμιη αρκετÜ.

Η πιο πολυσυζητημÝνη μελετη ßσωò εßναι αυτÞ των Linde και συν53 στο Lancet το1997. ΑνÜλυση 89 τυχαιοποιημÝνων, ελεγχüμενων με εικονικü φÜρμακο μελετþν Ýδειξεüτι οι ασθενεßò που λÜμβαναν ομοιοπαθητικü φÜρμακο εßχαν σχετικÞ συχνüτητα (oddsratio) για να ανταποκριθοýν 2.45 (95% CI2.05-2.93) Ýναντι του εικονικοý φαρμÜκου,

22

οΜοΙΟΙΙΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ»

ενþ üταν περιλÞφθηκαν μüνο οι καλýτερεò μελÝτεò το νοýμερο αυτü μειþθηκε σε 1.66

(95% C\ 0.S7-1.44). Τα αποτελÝσματα αυτÜ δεν Þταν συμβατÜ με την υπüθεση üτι ηομοιοπαθητι,«Þ δεν Ýχει θεραπευτικÞ επßδραση, αλλÜ δεν οδÞγησαν στη διαμüρφωστι

σιιγκεκριμÝνων ενδεßξεων.Η αναφορÜ του Homòopathic ΛιIedicine Research Group, περÝλαβε 184 κλινικÝò

μελÝτεò, απü τιò οποßεò επιλÝχθηκαν οι υψηλüτερηò ποιüτηταò κλινικÝò δοκιμÝò με τη

χρÞση ομÜδαò ελÝγχου. Σε σýνολο 2617 ασθενþν η μετα-ανÜλυση Ýδειξε στατιστικÜ

σημαντικÞ διαφορÜ üσον αφορÜ τη θεραπευτικÞ επßδραση του ομοιοπαθητικοý Ýναντι

"οý ει«ου,«οý φαρμÜκου (ρ<0.001). Σýμφωνα με την αναφορÜ αυτÞ οι ερευ,ιητÝò

κατÝληξαν στο üτι «Η υπüθεση üτι_η ομοιοπαθητικÞ δεν Ýχει καμμßα επßδραση δεν

μπορεß να απορριφθεß με βεβαιüτητα»'*.οι Linde και Melchart55 σε σýνολο 32 τυχαιοποιημÝνων κλινικþν δοκιμþν με ομÜδα

ελÝγχου με εικονικü φÜρμακο και με συμβατικÞ θεραπεßα Ýδειξαν üτι η σχετικÞ συχνü-

τητα ανταπüκρισηò στην ομοιοπαθητικÞ θεραπεßα Þταν Ι.62 σε σýγκριση με το εικονικü

φÜρμακο (95% Ι.Ιº-2.23), ενþ στιò καλýτερηò ποιüτηταò κλινικÝò δοκιμÝò 1.12 (0.87-

1.44). Και σε αυτÞ τη μελετη φÜτηlκε üτι το ομοιοπαθητικü φÜρμακο Ýχει κÜποιοθεραπαητικü αποτÝλεσμα, αλλÜ και πÜλι τα δεδομÝνα δεν Þταν σαφÞ λüγω αντιφÜσεων

μεταξý διαφüρων μελετþν.ο Ernsτ56 σε μια μικρÞ ανασκοτεÞση 6 κλινικþν δοκιμþν που συνÝκριν(ßν την

ομοιοπαθητικÞ θεραπεßα vs συμβατικÞ θεραπεßα δεν μπüρεσε να καταλÞξει σε ασφαλÝò

συμπÝρασμα καθþò üλεò οι μεfuÝτεò εßχαν σημαντικÜ μεθοδολογικÜ σφÜλαματα.

Στη συνÝχεια üι Cucherat και συνεργÜτεò το 200057 σε ανασκοπιlση 17 κλινικþνδοκιμþν συγκρισηò τηò ομοιοπαθητικÞò με το εικονικü φÜρμακο, φÜττηκε πλεονÝκτημα

των ομοιοπαθητικþν θεραπειþν σε στατιστικÜ σημαντικü βαθμü φ<0.001), κÜτι το

οποßο δεν Þταν εμφανÝò üταν αναλýθηκαν μüνο οι υψηßrÞò ποιüτηταò μελετεò φ:0.08).Μια Üλλη σιιστηματικÞ ανασκüτεηση των αποτελεσμÜτων απü 93 κλινικþν δοκιμþν

απü τον Mathie φÜνηκε üτι σε 35 διαφορετικÝò ιατρικÝò καταστÜσειò θετικü αποτÝλεσμα

παρουσιÜστηκε σε 8 (παιδικÞ διÜρροια, τωρετüò του χüρτου, ¾ΡßππÞ, πüνοò, παρενÝρ-

γειεò απü τη χημειοθεραπεßα, διαστρÝμματα και λοιμþξειò του ανþτερου αναπνgυστι-

κοý)58.Σε μια Üλλη μετα-ανÜλυση 105 Üρθρων εργαστηριακÞò Ýρευναò, φÜνηκε θετικü

αποτÝλεσμα υπÝρ τηò ομοιοπαθητικÞò κατÜ 50Ο/ο περισσüτερο α,πü üτι αρτ,ητικü χρη-σιμοποιþνταò μüνο τιò μελÝτεò υψηλÞò μεθοδολογικÞò ποιüτηταò".

Δýο μελÝτεò ωστüσο Ýδειξαν αντßθετα αποτελÝσματα απü τιò προαναφερθεßσεò. ΟWalach60 αναλýονταò 41 κλινικÝò δοκιlÝò, δε βρÞκε διαφορÜ μεταφ ομοιοπαθητικþν

φαρμÜκων και εικονικοý φαρμÜκου: σι)γκεκριμÝνα η σχετικÞ συχνüτητα ανταπüκρισηòσε ομοιοπαθητι«Þ θεραπεßα Þταν 0.259 (CI: -0.319, 0.837).

Η πιο διÜσημη ßσωò μελÝτη των πολÝμιων τηò ομοιοπαθητικη§ εßναι αυτÞ των Shang

και συνεργατþν Þ οrrüßο δημοσιεýθηκε-πρüσφατα στο Lanoet6l. Σε αυτÞ τη μελÝτη,αναλýθηκαν 110 κλινικÝò δοκιμÝò ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων και αντßστοιχων Ι10κλινικþν μελετþν με συμβατικÜ αλλοπαθητικÜ φÜρμακα. Απü τιò μελÝτεò αυτÝò οι 21

(|9%) και οι 9 (S%) των συμβατικþν φαρμÜκων, κατÜ τα κριτÞρια που Ýθεσαν οισυγγραφεßò, Þταν υψηλüτερηò ποιüτηταò. ¼ταν η ανÜλυση περιορßστηκε στιò μελÝτεò«υψηλÞò ποιüτηταò» η σχετικÞ συχνüτητα ανταπüκρισηò στιò μελÝτεò με ομοιοπαθητικÜ

φÜρμακα Þταν 0.88 (95Ολ CI0.65-1.19) (8 κλινικÝò δοκιμÝò) και 0.58 (95% CI: Ο.39-

0.85) για τα συμβατικÜ φÜρμακα (6 κλινικÝò δοκιμÝò). Οι συγγραφεßò καταλÞγουν στο

23

οΜοΙοΙΙΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΙΠΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΠοΔΕΙΞΗ»

συμπÝρασμα üτι τα ομοιοπαθητικÜ φÜρμακα δεν Ýχουν επßδραση μεγαλιßτερη απü ταεικονικÜ φÜρμακα.

Η μελÝτη των Shang και σι)νεργατþν δÝχθηκε ισχυρÞ κριτικÞ στο περιοδικü, καθüτιφαßνεται να Ýχει αρκετÜ συστηματικÜ σφÜλματα: ΚατÜ πρþτον οι τελικÝò 8 μελÝτεò πουχρησιμοποßησαν δεν ακολοýθησαν την κλασικÞ ομοιοπαθητικÞ στην οποßα η θεραπεßαεξατομικευεται στον ασθενÞ, ενþ οι συγγραφεßò δεν διευκρινßζουν ποιεò εßναι αυτÝò οι 8υψηλÞò ποιüτηταò μελÝτεò. ΚατÜ δευτερον, οι Ýξι μελÝτεò που επιλÝχθηκαν απü τουòShang και σι)νεργÜτεò αφοροýν φÜρμακα με αποδεδειγμÝνη κλινικÞ αποτελεσματικüτητασε αντßθεση με τα ομοιοπαθητικÜ για τα οποßα εßναι το ζητοýμενο. ΚατÜ τρßτον, τοεπιχεßρημα üτι δεν διαφÝρει η δρÜση τουò Ýναντι του εικονικοý φαρμÜκου προýποθÝτειüτι η σταθερÜ Ýναντι τηò οποßαò εξετÜζονται οι διÜφορεò επιδρÜσεη - π.χ. μη ειδικÝòεπιδρÜσεò στιò ομÜδεò που λαμβÜνουν το εικονικü φÜρμακο- εßναι συγκρßσιμη στιòδιÜφορεò δοκιμÝò, ασθÝνειεò και θεραπευτικÝò παρεμβÜσειò, κÜτι το οποßο δεν ισχβει62.Ε,πιπλÝον, η μελετη τουò δεν ακολουθεß τò καταηθυντÞριεò οδηγßεò που Ýχουν δη-μοσιειττεß για τιò φτα-αναλýσειò, αφοý δεν αναφÝρουν ποΕò μελÝτεò αποκλεßουν απü τημελÝτη, την ποιüτητα των εκτιμÞσεων και τιò σχετικÝò συχνüτητεò üλων των κλινικþνδοκιμþν και üχι μüνο των τελικþν οκτþ που αποφÜσισαν να περιλÜβουν στην ανÜλυση.

Οι Shang και συνεργÜτεò δεν εξηγοýν τα προβλÞματα που προκýπτουν απü τησυγκεντρωτικÞ ανÜλυση των δεδομÝνων απü διαφορετικÝò κλινικÝò δοκιμÝò (pooling),αφοý αυτü εßναι δυνατüν μüνο üταν οι οι κλινικÝò δοκιμÝò εκτιμοýν το ßδιο αποτÝλεσμα(π.χ. αßσθηση του πüνου, σÜκχαρο αßματοò, αρτηριακÞ πßεση). Το κριτÞριο αξιολüγησηòτων μελετþν ανÜλογα με τον αριθμü του δεφματοò επßσηò εßναι εσφαλμÝνο καθüτι εßναιη μεθοδολογßα που ακολουθεßται και λιγüτερο ο αριθμüò των παρατηρÞσεων που καθο-ρßζει την ποιüτητα τηò μελÝτηò. ¸τσι, ο περιορισμüò τηò ανÜλυσηò σε Ýξι μüνο μελÝτεòδεν μπορεß να δþσει αξιüπιστα αποτελÝσματαΟ'.

6. ΚλινικÝò μελÝτεò αποτελεσματικüτηταò τηò ομοιοπαθητικÞò σε σιτγκεκριμÝνεòκλινικÝò καταστÜσεò.

6.1 ΠαθÞσειò του πεπτικοý συστιÞματοò

6.1.1. ΞηροστομßαΜια μικρÞ μελÝτη σε 28 Üτομα που εßχαν ξηροστομßα κιιρßωò λüγω συστηματικþν

νüσων (σýνδρομο Sjügren, ρευματοειδÞ αρθρßτιδα) η χορÞγηση ομοιοπαθητικοý φαρ-μÜκου vs εικονικοý φαρμÜκου για 6 βδομÜδεò βοÞθησε στη μεßωση των σι)μπτωμÜτων,ενþ παρÜλληλα αýξησε τη ροÞ σ#λου στα Üτομα που Ýλαβαν ομοιοπαθητικÞ θεραπεßα6α.

6. 1.2. Στοματικüò λει^,ÞναòΜια μικρÞ μελετη σε ασθενεßò που εßχαν στοματικü λειχÞνα Ýδειξε üτι η χρÞση

Ignatia οδÞγησε σε στατιστικÜ σημαντικÞ μεßωση των αλλοιþσεων στο στüμα και τουπüνου σε σχÝση με το εικονικü φÜρμακο (ρ<0.05)65.

6. 1.3. ΠαιδικÞ διÜρροιαΣε μßα τυχαιοποιημÝνη, διπλÜ τυφλÞ κλινικÞ μελÝτη σε 81 παιδιÜ ηλικßαò 6 μηνþν

Ýωò 5 ετþν που περþÜμβανε χορÞγηστι Ιν υγρþν συν εικονικü φÜρμακο ιh,αντι χο-ρÞγησηò Ιν υγρþν και ομοßοπαθητικοý φαρμÜκου. Τα Üτομα που Ýλαβαν το ομοιοπα-

24


θητικü φÜρμακο εßχαν στατιστικÜ σημαντικÞ διαφορÜ στο χ)üνο τηò διÜρροιαò ω<0.05),üπωò αυτÞ ορßζεται ωò αριθμüò των ημερþν μßχρι την μεßωση των κενþσrωυ οß 3 ημÝ-ρησßωò για 2 συνεχüμενεò ημÝρε9 ΥπÞρχε επßστιò και στατιστικÜ σημαντικÞ μεßωση ßουαριθμοý των κενþσεων (ρ<0.05)Οü.

Η ßδια μελÝτη επαναλÞφθηκε στο ΝεπÜλ, σε 1Ι6 παιδιÜ ηλικßαò 6 μηνþν Ýωò 5 ετþνκαι πÜλι φÜνηκε στατιστικÜ σημαντικÞ μεßωση του αριθμοý των κενþσεων (3.2 vs 4.5,ρ:0.023), ενþ η ανÜλυση Kaplan-Meier Ýδειξε üτι Ýνα παιδß που λÜμβανε ομοιοπαθητικüφÜρμακο ειχε Ι8.4% μεγαλýτερη πιθανüτητα να εßναι ελευθερο διÜρροιαò Ýωò την 5η

μÝρα μετÜ την Ýναρξη τηò θεραπεßαò (ρ:0.036)67.Σε μßα Üλλη μετα-ανÜλυση σε 242 παιδιÜ, το ομοποιαθητικü φÜρμακο φÜντlκε να

μειþνει σημαντικÜ τη διÜρκεια τηò διÜρροιαò (ομοιοπαθητικü vs εικονικü φÜρμακο, 3.3vs 4.1 ημÝρεò, ρ:0.008). ο αριθμüò του δεφματοò ωστüσο παραμÝνει μικρüò. Θα πρÝπεινα σημειωθεß üτι ο Π.Ο.Υ. θεωρεß την παιδικÞ διÜρροια ωò Ýνα απü τα σημαντικüτεραπροβλÞματα δημüσιαò υγεßαò, καθþò εκατομlþρια παιδιÜ ανÜ τον κüσμο πεθαßνουγ μεσυμπτþματα διÜρροιαò και αφυδÜτωσηò68.

6. 1 .4. Μετεγ¾ειρητικüò ειλεüòΣε μια συστηματικÞ ανασκüτεηση του Barnes 6 κλινικþν δοκιμþν (4 ωχαιοποιη-

μÝνων, 2 μη τυχαιοποιημÝνων), ο χρüνοò μÝχρι την καταγραφÞ τηò πρþτηò δραστη-ριüτηταò (φýσεò) Þταν στατιστικþò σημαντικÜ πιο μικρüò στουò ασθενεßò που Ýλαβανομοιοπαθητικü φÜρμακο. Και σε αυτÞ περßπτωση προβλÞματα που υπÜρχουν στιò μÝλÝ-τεò αυτÝò μαò εμποδßζουν στο να καταλÞξουμε σε ασφαλÞ σιιμπερÜσματα69.

6.2 ΠαθÞσειò του αναπγευστικοý συστιÞματοò

Σε μßα πολυκεντρικÞ μελετη αναφορικÜ με προβλÞματα απü το ανþτερο αναπνευ-στικü σýστημα, σε σýνολο 500 ασθενþν καταγρÜφηκαν τουλÜχιστον Ýνα απü τα ακü-λουθα τρßα συμπτþματα: προβλÞματα απü το ανþτερο αναπνευστικü (σιιμπεριλαμβανο-

ψÝνων των αλλεργιþν), προβλÞματα απü το κατþτερο αναπνευστικü (συμπεριλαμ-βανομÝνων των αλλεργιþν) και προβλÞματα απü το αυτß. Απü τουò 45 ασθενεßò, 28ΙÝλαβαν ομοιοπαθητικü φÜρμακο και 175 συμβατικÞ θεραπεßα. Το πρωταρχικü κρßτÞριοÞταν η απüκριση στη θεραπεßα, üπωò αυτÞ προσδιορßζεται ωò σημαντικÞ βελτßωση μßτÜαπü 14 ημÝρεò θεραπεßα. Τα αποτελÝσματα Ýδειξαν ποσοστü ανταπüκρισηò82.6ο/ο στηνομÜδα που λαμβÜνει τOο ομοιοπαθητικü φÜρμακο Ýναντι 6º.3% στην ομÜδα που λαμβÜνÝισυμβατικÞ θεραπεßα'".

Μßα Üλλη μελÝτη σýγκρισηò του σýμπλοκου ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου EngysτolÝναντι συμβατικÞò θεραπεßαò για την αντιμετþπιση του κοινοý κρυολογÞματοò σεσýνολο 397 ασθενþν, Ýδειξε üτι οι ασθενεßò στην ομÜδα του ομοιοπαθητικοý φορμÜ«ουÝδειξανο'τατιστικÜ σημαντικüτερη βελτßωση εντüò τριþν ημερþν (ºº.Ιο/ο Ýναντι 6Ι.ºγο,ρ<0,05)7'.

Σε μια Üλλη μελÝτη των Trichard και συν, σε περιστατικÜ οξεßαò ρινοφαρυγγßτιδαò σεπαιδιÜ ηλικßαò 18 μηνþν Ýωò 4 ετþν διÜρκειαò 6 μηνþν Ýδειξε üτι η χòÞση ομοιοπα-θητικþν φαρμÜκων μεßωνε περισσüτερο τα επεισüδια ρινοφαρυγγßτιδαò þγκρßτικÜ με τηχρÞση αντιβιοτικþν (2.ºΙ vs 3.97, ρ<0.001) καθþò και τιò επιπλοκÝò (1.25 vs 1.95,ρ<0.001) και βελτßωνε την ποιüπlτα ζωÞò (global soore: 21.38 vs 30.43, ρ<0.001)72.

25

ΟΜοΙοΙΙΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΤΙΜοΝΙΚΗ ΑΙΙοΔΕΙΞΗ»

Μια πολυκεντρικÞ μελÝτη για την διερευνηση τηò αποτελεσματικüτηταò τηò ομοιο-

παθητικÞò Ýναντι συμβατικÞò θεραπεßαò σε λοιμþξειò του ανþτερου ανα'τνευστικοý

συστÞματοò και ωτßτιδεò σε σýνολο 1577 ατüμων Ýδειξε üτι οι ασθενεßò που λÜμβαναν το

ομοιοπαθητικü φÜρμακο παρουσßασαν γρηγορüτερα βελτßωση απü üτι οι ασθενεßò που

λÜμβαναν συμβατικÞ θεραπεßα τüσο σε παιδιÜ üσο και σε ενÞλικεò φ-0.0488, ρ-0.0001αντßστοιχα), ενþ ,,ορενÝργειεò εμφανßστηκαν σιτχγüτερα στουò ενÞλικεò που λÜμβαναν

σιιμβατικÞ θεραπεßα παρÜ σε αυτοýò που Ýπαιρναν ομοιοπαθητικÜ φÜρμακα

ω_0.0032)73.οι Vickers και Smiτh σε μια ανασκüιτηση 7 τυχαιοποιημÝνων μελετþν σε ασθενεßò

που εßχαν συμπτþματα γρßπιτηò (influenza-like syndrome) αναφορικÜ με τη χρÞσηOscillococoinum vs εικονικοý φαρμÜκου, ενþ δεν διαπßστωσαν αποτρεπτικü αποτÝλεσμα

σε 3 μελÝτεò, παρατηρÞθηκε στατιστικÜ σημαντικÞ μεßωση τηò διÜρκειαò των συμπτω-

μÜτων τηò νüσου στουò ασθενεßò που Ýλαβαν το ομοιοπαθητικü φÜρμακο. ΚατÝληξανστο συμτπÝρασμα üτι ενδεχομÝνωò το ομοιοπαθητικü φÜρμακο να βοηθÜ ουσιαστικÜ στη

βρÜχυνση τηò διÜρκειαò των συμπτωμÜτων αλλÜ για αυτü απαιτοýνται περαιτÝρω

μελÝτεò7α.Μια Üλλη μελÝτη των Frass και συνεργατþν διερεýτησηò τηò αποτελεσματικüτηταò

τηò χρÞσηò του ομοιοπαθητικοý kalium bichromicum στη ραηστοποßηση των τραχειακþν

.««ρßο*rυ σε διασωληνωμÝνουò ασθενεßò Ýδειξε üτι οι ασθενεßò που Ýλαβαν το

ομοιοπαθητικü φÜρμακο εßχαν στατιστικÜ στιμαντικÞ μεßωστι των τραχειακþν εκκρßσεωνσε σχÝση με αυτοýò που Ýπαιρν(ιν εικονικü φÜρμακο φ<0.0001), αποσωληνþθηκαν

γρηγδρüτερα (ρ<0.0001), και η παραμονÞ στη μονÜδα εντατικÞò θεραπεßαò σημαντικÜ

μικρüτερη (4.20 +1.6Ι days vs 7.68 +3.60 days, ρ < 0.0001).

6.3. ΩΡΛ παθÞσειò

6.3.1. ΩτßτιδαΜια προοπτικÞ μελÝτη παρατÞρησηò, συνÝκρινε την χρÞση ομοιοπαθητικοý φαρ-

μÜκου Ýναντι συμβατικÞò θεραπεßαò στην ωτßτιδα. Τα αποτελÝσματα Ýδειξαν μεßωση του

πüνου 2 ημÝρεò μετÜ τη χορÞγηση του ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου και 3 μÝρεò μετÜ τη

χορÞγηση του συμβατικοý φαρμÜκου. Το ºO.ºΟ/ο των παιδιþν που Ýλαβαν ομοιοπαθητικü

φÜρμο«ο δεν εßχαν καμμßα Üλλη λοßμωξη στο αυτß την επüμειιη χρονιÜ, ενþ το 293γο

Ýßμ το μφιστο 3 επεισüδια ωτßτιδαò μÝσα στον επüμενο χρüνο. Το 56.5Ψο απü την ομÜδα

πüυ Ýλαβε το συμβατικü φÜρμακο δεν εßχε κανÝνα επεισüδιο ωτßτιδαò στον επüμενο

χρüνο, ενþ το 43.5ο/ο εßχε το πολý 6 επεισüδια ωτßτιδαò στον επüμενο χτüνο. ΤααποτελÝσματα Ýδειξαν επßσηò üτι στην ομÜδα του ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου μüνο 5 απü

τα 103 παιδιÜ χτειÜσθηκαν να πÜρουν αντιβßωση''.οι Jacobs και συνεργÜτεò Ýδειξαν θετικü θεραπευτικü αποτÝλεσμα απü τη χρÞστΙ

ομοιοπαθητιιòηò σε οξεßα μÝση ωτßτιδα συγκρπικÜ με εικονικü φÜρμακο. ΥιτÞρχε μικρü-τεροò αριθμüò θεραπευτικþν αποτυχßων στην ομÜδα του ομοιοπαθητικοý φÜρμÜκου 5

ημÝρεò, 2 βδομÜδεò και 6 βδομÜδεò με διαφορÝò στο ΙΙ.4οΛ, ι8,4% και |9.9ολ χωρßòüμωò αυτÝò να εßναι στατιστικÜ σημαντικÝò. Ωστüσο, η ομÜδα του ομοιοπαθητικοý

φαρμÜκου εßχε σημαντυ.Þ μεßφοη των συμπτωμÜτων στò 24 και 64 þρεò μετÜ την

*ορξη τηò θεραπεßαò φ<0.05)'Ο.Σε μια Üλλη κλινικÞ δοκιμÞ σε 230 παιδιÜ στα οποßα δüθηκε ομοιοπαθητι*Þ αγωγÞ

για οξεßα μÝση ωτßτιδα, ανακοýφιση απü το πüνο παρατηρÞθηκε στο 39Ολ των ασθενþν

26

ΟΜοΙοΠΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝtΚΗ ΑΠοΔΕΙΞΗ»

εντüò των 6 πρþτων ωρþν και στο 33Ο/ο 1ιετÜ απü \2 þρεò. Ο ρυθμüò αποδρομÞò τηòνüσου Þταν 2.4 φορÝò μεγαλýτεροò απü üτι στο εικονικü φÜρμακο. Δεν παρατηρÞθηκεκαμμßα επιπλοκÞ, και συγκριτικÜ με τη συμβατικÞ θεραπεßα, η ομοιοπαθητικι Þταν κατÜ14% φθηνüτερη77.

6,3.2. Συσσþραηση υγροý στο μÝσο ουò (glue ear)Μια πιλοτικÞ μελετη σε παιδιÜ που Ýπασχαν απü συσσþρευστι υγροý στο αυτß (glue

ear) Ýδειξε üτι το º5Ο/ο των παιδιþν στα οποßα χορηγÞθηκε το ομοιοπαθητικü φÜρμακοεßχαν φυσιολογικü τυμπανüγραμμα συγκριτικÜ με το 3ΙΟλ των παιδιþν που Ýλαβαν τοσυμβατικü φÜρμακο. Υψηλüτερο ποσοστü των παιδþν που Ýλαβαν το ομοιοπαθητικüφÜρμακο εßχαν απþλεια ακοÞò λιγüτερη_απü 20 dB κατÜ την παρακολοýθηση, αν και ηδιαφορÜ δεν Þταν στατιστικÜ σημαντικÞ78.

6.3.3. ΠαραρινοκολπßτιδαΜια Üλλη μελÝτη σε περιστατικÜ οξεßαò παραρινοκολπßτιδαò, σε 119 ασθενεßò,

παρατηρÞθηκε μεßωση των τυπικþν συμπτωμÜτων (τωρετüò, Üλγοò κατÜ την πßεση στασημεßα εξüδου των νεýρων, ερεθιστικüò βÞχαò) σε 4.1 ημÝρεò μετÜ την Ýναρξη τηòθεραπεßαò. 99 ασθενεßò Ýλαβαν μüνο ομοιοπαθητικü φÜρμακο, 20 ασθενεßò μπüρεσαν καιδιÝκοψαν τη σιιμβατικÞ θεραπεßα την οποßα λÜμβαναν κατÜ την πρþτη επßσκεψη, καιμüνο ιfuαò ασθενÞò Ýλαβε αντιβßωση. Η μÝση διÜρκεια τηò ομοιοπαθητικÞò θεραπεßαòÞταν 2 βδομÜδεò. Στο τÝλοò τηò θεραπεßαò το 81.5% των ασθενþν ανÝφερε üτι Þτανεντελþò καλÜ Þ βελπωμÝνοι, ενþ καμμßα παρενÝργεια δεν καταγρÜφηκεα9.

Το Sinfrontal, Ýνα σýμπλοκο ομοιοπαθητικü σκεýασμα, φαßνεται να εßναι αποτε-λεσματικü στην αντιμετþπιση τηò οξεßαò γναθιαßαò κολπßτιδαò (acute maxillarysinusitis)79.

6.4. ΜυοσκελετικÝò παθÞσεη

6.4. 1. ΡαηματοειδÞò αρθρßτιδα46 ασθενεßò με ρευματοειδÞ αρθρßτιδα Ýλαβαν εξατομικευμηη θεραπεßα Þ εικονικü

φÜρμακο σε μια τυχαιοποιημÝνη κλινικÞ μελÝτη 3 μηνþν. Και οι δýο ομÜδεò ÝλαβανσυμβατικÞ αντιφλεγμονþδη θεραπεßα. ΜετÜ απü 3 μÞνεò, Üρθηκε ο κþδικαò τηò διπλÜηrφλÞò μελετηò και φÜρμακα δüθηκαν τüσο στην ομÜδα του εικονικοý φαρμÜκου σε μßααπλÞ crossover μελÝτη. ΔιÜφοροι δεßκτεò βελτßωσηò κινητικüτηταò και ο πüνοò πα-ρουσßασαν στατιστικÜ σημαντικÝò διαφορÝò μεταφ των δýο ομÜδων τηò μελετηò80. ΜιασυστηματικÞ ανασκüπηση των Jacobs και σι)ν 4 μη ωχαιοποιημÝνων κλινικþν μελετþνμε χρÞση ομοιοπαθητικþν θεραπειþν Ýναντι εικονικοý φαρμÜκου Ýδειξε θετικÜαποτελÝσματα για 3 απü τιò 4 μεΜτεò, οι οποßεò ωστüσο Þταν χαμηλÞò ποιüτηταò81.

6.4.2. ΟστεοαοθρßτþαΣε ασθενεßò με οστεοαρθρßτιδα, μια διπλÜ τυφλÞ «λινικÞ μελÝτη 65 ατüμων

σýγκρισηò ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου Ýναντι ακεταμινοφαßνηò για την ανακοýφιση τουπüνου Ýδαξε üτι ο πüνοò ανακουφιζüταν σε μεγαλýτερο βαθμü στουò ασθενεßò πουπαßρνουν το ομοιοπαθητικü φÜρμακο, και χωρßò παρενÝργειεò82. Μßα Üλλη μελÝτη σε 184ασθενεßò που Ýπασχαν απü οστεοαρθρßτιδα η χρÞση γÝληò με ομοιοπαθητικü φÜρμακοÞταν εξßσου αποτελεσματικÞ στην ανακοýφιση των συμπτωμÜτων πüνου με γÝλη

2º

οΜοΙοΙΙΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΙΠΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ»

πιροξικÜμηò83.

6.4.3. ΤενοντßτιδαΜια μελÝτη σýγκρισηò ομοιοπαθητιιqò γÝληò με γÝλη δικλοφαινÜκηò 1% για τη

θεραπεßα τηò τενοντßτιδαò σε σýνολο 357 ασθενþν Ýδειξε üτι και τα δýο σκαηÜσματαÝχουν ισÜξια δρÜση üσον αφορÜ την ανακοýφιση απü τα συμπτþματα του πüνου και την

βελτßωση τηò κι\ηιτικüτηταò8α.

6.4.5. ΙνομυαλγßαΣτην ινομυαλγßα, μια διπλÜ ωφλÞ, τυχαιοποιημÜιη μελετη με εικονικü φÜρμακο vs

εξατομικευμÝνηò ομοιοπαθητικÞò θεραπεßαò σε 53 ασθενεßò κατÝληξε στο συμπÝρασμαüτι η εξατομικευμÝιη ομοιοπαθητικÞ θεραπεßα εßναι καλýτερη απü το εικονικü φÜρμακομε αναφορÜ τη μεßωση του ε,υαßσθητου στιμεßου στο πüνο, τηò ποιüτηταò ζωÞòr_τηòσυνολικÞò εικüýαò και τηò ελÜττωσηò τηò κατÜθλιψηò που συνδÝετα1 με την πÜθηση85.

Στην ινοσßτιδα, (πρωτογενÞò ινομυαλγßα) μια τυχαιοποιημÝνη κλινικÞ μελετη μεεικονικü φÜρμακο, μüνο οι ασθενεßò που Ýλαβαν Rhus tox. ΜετÜ απü 1 μÞνα θεραπεßαεßχαν σημαντßκÞ βελτßωση σε αντικεßμενικÝò και υποκειμενικÝò παραμÝτρουò86.

6.4.6. ΜυßκÞ δυσκαμψßα (muscle soreness)Η σιιστηματικÞ ανασκü7[ηση 8 διπλÜ τυφλþν τυχαιοποιημÝνων δοκιμþν Ýδειξε Üτι

δεν υπÜρχουν δεδομÝνα που να υποστηρßζουν τη χρÞση ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων γιααυτÞ την κλινικÞ κατÜσταση87.

6.5. Αλλεργßεò

Μια μελÝτη 200 ασθενþν που εμφÜνιζαν διÜφορεò αλλεργικÝò νüσουò, συμπεριλαμ-

βανομιßνου του Üσθματοò, εκζÝματοò, κνßδωσηò Ýδειξε üτι η ομοποιαθητικÞ Þταν εξßσουαποτελεσματικÞ με ττlν συμβατικÞ θεραπεßα. Η μελÝτη αυτÞ Þταν αναδρομικÞ καισιιγκριτικÞ και εξÝτασε το αποτÝλεσμα τηò εμπειρßαò στην καθημερινÞ κλινικÞ πρακτικÞ

γενικþν ιατρþν και κλασσικþν ομοιοπαθητικþν. Ενþ οι περισσüτεροι ασθενεßò πουθεραπεýτηκαν απü τουò συμβατικοýò γιατροýò εßχαν ετηδεßνωση των σι)μπτωμÜτων τουò

με τη διακοιτÞ των συμβατικþν φαρμÜκων, μüνο το ΙΙ3 των ασθενþν στην ομÜδα πουÝλαβε το ομοιοπαθητικü φÜρμακο παρουσßασε ανÜλογη επιδεßνωση (ρ:0.002). ΜüλòÝναò ασθενÞò απü την ομÜδα τηò συμβατικÞò θεραπεßαò μπüρεσε να σταματÞσει τηνθεραπεßα του χωρßò προβλÞματα, σε σýγκριση με τα2Ι3 των ασθενþν στην ομÜδα τωνομοιοπαθητικþν. Οι ασθενεßò τηò ομÜδαò των ομοιοπαθητικþν παρατÞρησαν μεγαλý-τερη βελτßωση τηò κατÜστασηò τηò υγεßαò τουò σε σýγκριση με τη ωμβατικÞ θεραπεßα(5ºΟ/ο vs 24Ολ, ρ:α.004). Οι ασθενεßò που λÜμβαναν το ομοιοπαθητικü φÜρμακο εßχανθετικÞ αλλαγÞ στη γτχολογικÞ τουò κατÜσταση φ<0.0001). Η ποιüτητα ζωÞò τουò

βελτιþθηκε στο 53Υο των ασθενþν που Ýλαβαν ομοιοπαθητικÜ σε σχÝση με το 15% τηòσιιμβατικÞò θεραπεßαò88.

Οι Linde και Melchart σε μια σιιστηματικÞ ανασκüτεηση τριþν τυχαιοποιημÝνωνκλινικþν δοκιμþν για το Üσθμα και ενþ 2 σπü αυτÝò παρουσßαζαν στατιστικÜ σημαντικÜαποτελÝσματα. δεν μπüρεσαν να καταλÞξουν σε σαφÝò συμπÝρασμα καθüτι οι κλινικÝòδοκιμÝò Þταν εξαιρετικÜ ετερογενεßò και ανεπαρκεßò55.

28


Οι Kim και συνεργÜτεò σε μια μεγÜλη κλινικÞ δοκιμÞ στιζ ΗΠΑ Ýδειξαν üτι η χτÞσηομοιοπαθητικοý φαρμÜκου παρασκευασμÝνο απü συνÞθη αλλεργιογüνα βελτßωσε στατι-στικÜ σημαντικÜ την ποιüτητα ζωÞò των ατüμων που Ýπασχαν απü αλλεργικÞ ρινßτιδαÝναντι αυτþν που Ýλαβαν εικονικü φÜρμακο89.

Μια Üλλη μελÝτη σε Ι4º ασθενεßò με αναπνευστικÝò αλλεργßεò Ýδειξε βελτßωση στο8º.6% των ασθενþν που Ýλαβαν ομοιοπαθητικü φÜρμακο, ενþ απü τουò 42 ασθενεßò πουεßχαν πνευμονικÝò αλλεργßεò μüνο 2 επιδεινþθηκαν και 3 παρÝμειναν αμετÜβλητοι90.

Ο Reilly και σι)νεργÜτεò διεξÞγαγαν μια σειρÜ απü κλινικÝò δοκιμÝò σε ασθενεßò μεαλλεργικÞ ρινßτιδα, Üσθμα και εποχιακÞ ρινßτιδα. Στουò ασθενεßò αυτοýò Ýγιναν δερ-

ματικÜ τεστ και δüθηκαν ομοιοπαθητικÜ φÜρμακα με βÜση του αποτÝλεσμα, δßνονταò τηδυνατüτητα τηò εξατομßκευσηò τηò θεραπεßαò με αντικειμενικü τρüπο. Τα αποτελÝσματαÝδειξαν στατιστικÜ σημαντικÞ διαφορÜ μεταξý των ασθενþν που Ýλαβαν ομοιοπαθητικüφÜρμακο σε σýγκριση με το εικονικü φÜρμακο9Ι-95. Ο Taylor σε μια ανασκüιτηση 4 τυ-

χαιοποιημÝνων κλινικþν μελετþν κατÝληξε στο συμπÝρασμα üτι η χρÞση ισοπαθητικþννοσüδων εßχαν θεραπαητικü αποτÝλεσμα σττγκριτικÜ με το εικονικü φÜρμακο95.

Μια διπλÜ τυφλÞ κλινικÞ μελÝτη που συνÝκρινε ομοιοπαθητικÜ σκευÜσματα απüκοινÜ αλλεργιογüνα με εικονικü φÜρμακο σε 40 ασθενεßò σε διÜρκεια 4 βδομÜδωνÝδειξαν βελτßωση των συμπτωμÜτων χωρßò παρενÝργειεò σε στατιστικÜ σημαντικü βαθμüστουò ασθενεßò που Ýλαβαν το ομοιοπαθητικü φÜρμακο σε σχÝση με το εικονικü96.

Η Wiesenauer και Lidtke σε μια ανασκüτεηση 11 κλινικþν μελετþν για την αλλεργßααπü γυρη (pollinosis) εκτßμησηò τηò αποτελεσματικüτηταò του ομοιοπαθητικοý φαρ-μÜκου Galphimia vs εικονικοý φαρμÜκου κατÝληξαν σε αυξημÝνη σχετικÞ συχνüτηταανταπüκρισηò για το ομοιοπαθητικü φÜρμακο 1.25 (95% CI:1.09-1.43)97.

6.6. ΔερματικÝò παθÞσειò

ΨωρßασηΜια προοπτικÞ μελÝτη παρατÞρησηò 2 ετþν σε 82 ασθενεßò, Ýδειξε üτι η ομοιο-

παθητικÞ θεραπεßα βοÞθησε στην μεßωση των σιιμπτωμÜτων με παρÜλληλη ελÜττωσηκαι τηò χρÞσηò των συμβατικþν θεραπειþν για τη νüσο απü τουò ασθενεßò98.

6.7. Πυρετüò

Μια συγκριτικÞ μελÝτη μεταξý τηò ακεταμινοφαßνηò (παρακεταμüλη) και τουσυμπλüκου ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου Viburcol στην αντιμετþπιση του τωρετοý λοι-μþδουò αιτιολογßαò σε παιδιÜ Ýδειξε üτι το ομοιοπαθητικü φÜρμακο Þταν εξßσουδραστικü 99.

6.8. ΝευρολογικÝò παθÞσειò

6.8.1. ºλιγγοòΣε μια μεγÜλη μετα-ανÜλυση 4 κλινικþν δοκιμþν σýγκρισηò του ομοιοπαθητικοý

σκευÜσματοò Vertigoheel με συμβατικÝò θεραπεßεò σε 1388 ασθενεßò με ßλιγγο Ýδειξε üτιτο ομοιοπαθητικü φÜρμακο Þταν εξßσου δραστικü με τα συμβατικÜ στη μεßωση τωνεπεισοδßων ιλφγου και τη βελτßωση ττlò ποιüτηταò ζωÞò των ασθενþν'ΟΟ. Η δρÜση του

29

οΜοΙοΠΑΘΗΤtΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΙΙΟΔΕΙΞΗ»

Vertigoheel Ýχει αποδειχθεß και πειραματικÜΙ01

6. 8.2. Κεφαλαfuιßεò-ΗμικρανßαΜια συστηματικÞ ανασκüττηση απü τον Ernst τεσσÜρων τυχαιοποιημÝνων κλινικþν

μελετþν αναφορικÜ με την προφýλαξη απü την κεφαλαλγßα δεν οδηγεß στο σιτμπÝρασμα

üτι η ομοιοπαθητικÞ μπορεß να βοηθÞσει εßτε στην προφýλαξη απü κεφαλαλ;γßεò Þ απü

ημικρανßα αφοý μßα με¸τη εßμ μüνο ξεκÜθαρα θετικÜ αποτελÝσματα, μßα εν μÝρει θε-

τßκÜ και δýο αρνητικÜΙ02. Ωστüσο, περαιτÝρω μελÝτεò απ,αιτοýνται βÜσει συγκεκριμÝνωνκατευθυντÞ ριων γραμμþν και κατÜλληλου πρωτοκüλλου' υ'.

6.8.3. ΑýπνßαΤο ομοιοπαθητικü σκεýασμα Neurexan φαßνεται να εßναι εξßσου αποτελεσμαπκü ψ

τα σκευÜσματα τηò βαλεριÜναò στην αντιμετþτπση τηò ηπßου βαθμοý Þ μÝτριαò αý-

πνßαòΙOα.

6.8.4. ¹τπεò ναηρολογικÝò διαταραχÝòΣε Þπιεò νευρολογικÝò διαταραχÝò (αýττνßα, Üγχοò κλπ) το ομοιοπαθητ.ικü σκεýασμα

Nervoheel Ν φαßνεταινα εßναι εξßσου αποτελεσματικü με τη λοραζεπÜμη'".

6.8.5. ME/CFS (Chτonio fatigue syndrome. σýνδρομο τρüνιαò κüπωσηò).Σε μιÜ Üλλη τριπλÜ τυφλÞ τυχαιοποιημÝνη μελÝτη 86 ετþν που Ýπασχαν α:τü

σýνδρομο χτüνιαò κüπωσηò, στην ομÜδα που Ýλαβαν το ομοιοπαθητικü φÜρμακο πα-

ρατηρÞθηκε στατιστικÜ σημαντικÞ κλινικÞ βελτßω,qη με αναφορÜ την κüπωση σε σlÝση

με τουò ασθενεßò που Ýλαβαν το εικονικü φÜρμακο'υΟ.

6.8.6. ADHDΜια τυχαιοποιημÝνη, διασταυροýμενη, διπλÜ τυφλÞ μελÝτη με ομÜδα ελÝγχου με

εικονικü φÜρμακο σε 62 παιδιÜ Ýδαξε στατιστικÜ σημαντικÞ βελτßωση τηò οrmκÞòαντßληψηò, τηò παρορμητικüτηταò (ßmρυΙòßνßtγ) και τηò διαιροýμειπlò προσσχÞò

φ<0.0001). Η μελÝτη αυτÞ προτεßνει την χρÞση τιºò ομοιοπαθητικÞò θεραπεßαò ιδιαßτερα

για την βελτßωση των συμπτωμÜτων απü τη συμπεριφορÜ και τιζ γνωστικÝò λει-τουργßεòΙ07.

Σε μια Üλλη κλινικÞ μελÝτη εκτßμησηò τηò αποτελεσματικüτηταò τηò ομοιοπαθητικÞòσε 115 υπεραντιδραστικοýò ασθενεßò (μÝση ηλικßα 8.3 Ýτη, εýροò 3-17 Ýτη) συγκρπικÜ

με την μεθυλφενιδÜτη, το 75Ολ των παιδιþν ανταποκρßθηκαν στην ομοιοπαθητικÞ θερα-

πεßα, ενþ η βελτßωση τηò κλινικÞò εικüναò Ýφτασε στο 73Ο/ο. Στα παιδιÜ τα οποßα δεν

ανταποκρßθηκαν στην ομοιοπαθητικÞ θεραπεßα συνταγογραφÞθηκε μεθυλφαινιδÜτη(με.Ü απü 22 μÞνεò θÝραπεßαò με τü ομοιοπαθητικü φÜρμακο)Ι08.

6.9. Κνßδωση σε ασθενεßò με αιμοδιÜλυση

Μια μικρÞ μελÝτη σε σýνολο 28 ασθενþν Ýδειξε üτι οι ασθενεßò που Ýλαβανομοιοπαθητικü φÜρμακο παρουσßασαν μεßωση στα συμππßιματα τηò κνßδωσηò σε σχÝση

με τουò ασθενεßò που Ýλαβαν εικονικü φÜρμακο ft)<0.05)'"'.

30

οΜοΙοΠΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ»

6.10. ΜεσογειακÞ αναιμßα

Μια μικρÞ μελÝτη σε σýνολο 38 ασθενþν με διÜφορεò μορφÝòθαλασσαιμßαò πουλÜμβαναν υδροξυουρßα στουò οποßουò προστÝθηκαν και ομοιοπαθητικÜ φÜρμακα Ýδειξεüτι οι ασθενεßò που λÜμβαναν και ομοιοπαθητικÞ θεραπεßα εßχαν σημαντικÞ μεßωση τωνεπιπÝδων του ελεýθερου σιδÞρου στον ορü, καθþò και αýξηση τηò HbF. ΤαομοιοπαθητικÜ φÜρμακα που χρησιμοποιÞθηκαν gτιι μελÝτη Þταν τα Pulsatilla Nigricans,Caenothus Americanus και το Femrm Metallicum"u.

6.11. Σακχαρþδηò διαβÞτηò

ΔιαβητικÞ πολυναηροπÜθειαΣε μια μικρÞ μελÝτη εκτßμησηò τηò ομοιοπαθητικÞò θεραπεßαò Ýναντι τηò συμβατικÞò

θεραπεßαò σε σε 64 Üτομα με διαβητικÞ πολυνευροπÜθεια φÜνηκε üτι η ομοιοπαθητικÞθεραπεßα βελτßωσε στατιστικÜ σημαντικÜ τα σιιμπτþματα σε σýγκριση με την συμβατικÞθεραπεßα ω-0.01φ1".

6.12. ΓυναικοληγικÝò παθÞσειò

6. l 2. l . Προ-εμμηνοπαυσιακü σýνδρομο (pre-menstrual syndrome" PMS)Σε μια τυχαιοποιημþ.lη διπλÜ τυφλÞ κλινικÞ μελÝτη σε 19 γυναßκεò που Ýπασχαν απü

προεμμηνοπαυσιακü σýνδρομο χορηγÞθηκε ομοιοπαθητικη θεραπεßα. Το 90% των γυ-ναικþν που Ýλαβαν το ομοιοπαθητικü φÜρμακο παρουσßασαν περισσüτερο απü 30Ο/ο

βελτßωση φ:0.048). Μüνο το 3º.5Υο των ασθενþν που Ýλαβαν εικονικü φÜρμακοπαρουσßασαν αντßστοιχη βελτßωση. Οι μÝρεò νüσου πριν την Ýμμηνο ρýση μειþθηκαναπü 0.75 σε 0 στην ομÜδα του ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου και δεν Üλλαξαν στην ομÜδαελÝγχου, ενþ παρÜλληλα στην ομÜδα του ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου μεþθηκε δραστικÜ

η χρÞση συμβατικþν φαρμÜκωνΙΙ2. Μια αντßστοιχη μελÝτη Ýδειξε παρüμοια ευνοθκÜ1ι3αποτε^εσματα

6. 1 2.2. Μετα-εμμηνοπαυσιακÜ συμπτþματαΣε μια προοπτικÞ μελÝτη σε 102 ασθενεßò, το 8|.4Ο/ο παρουσßασε βελτßωση των μετα-

εμμηνοπαυσιακþν συμπτωμÜτων μετÜ τη χορÞγηση ομοιοπαθητικÞò θεραπεßαò. Τακυριüτερα συμπτþματα αφοροýσαν εξÜψειò, ιδρþτα, κüπωση, Üγχοò, δυσκολßα στονýιτιιο, αλλαγÝò διÜθεσηò και κεφαλαλγßα. οι γυναßκεò που κατÝφυγαν στην ομοιοπα-θητικÞ, Þταν αυτÝò που δεν μποροýσαν να λÜβουν θεραπεßα ορμονικÞò υποκατÜστασηò,αυτÝò στη οποßεò η θεραπεßα ορμονικÞò υποκατÜστασηò δεν εßχε αποτÝλεσμα Þ δεν

Þθελαν να πÜρουν τÝτοια θεραπεßαΙlα. Σε μια Üλλη μελÝτη εκτßμησηò του αποτελÝσματοòκαι αξιολüγησηò τηò ομοιοπαθητικÞò θεραπεßαò βρÝθηκε üτι το 88%ο των ασθενþν ανÝ-

φεραν σημαντικÞ βελτßωση ωò προò τα συμπτþματÜ τουò, και ιδιαßτερα οι γυναßκεò μεπροβλÞματα κεφαλαλγιþν, κοýρασηò, αγγειοκινητικþν, μυοσκελετικþν προβλημÜτωνκαι προβλημÜτων ýτηrουΙΙ5. Μια μελÝτη παρατÞρησηò των Clover και Ratsey Ýδειξεεπßσηò παρüμοια αποτελÝσματαΙ 16.

6.12.3. ΕφαρμογÞ τηò ομοιοπαθητικÞò μετÜ την απομÜκρυνση των οιστρογüνωνΣε μια μελÝτη τουò οι Thompson και Reilly σε 45 γυναßκεò με καρκßνο του μαστοý οι

31


οποßεò Ýκαναν διακοττÞ τηò οιστρογονικÞò θεραπεßαò προò ομοιοπαθητικÜ φÜρμακα,παρατηρÞθηκε στιμαντικÞ βελτßωση των πρωτογενþν συμπτωμÜτων, του Üγχουò και τηòκατÜθλιψηò καθþò και γενικüτερη βελτßωση τηò ποιüτηταò ζωÞò. Τα πρωτογενÞσιιμπτþματα μειþθηκαν απü 7.8 σε 5.4 και απü º.2 σε4.1 (ρ<0.001)'17.

6.12.4. Καρκßνοò του μαστοý και παρgνÝργειεò απü τη θεραπεßαΗ ομοιοπαθητιιcη 1ιπορεß να βοηθÞσει ωò εναλλακτικÞ μÝθοδοò για την αντιμετþτπση

των εξÜψεων μιναικþν κατÜ τη διÜρκεια τηò πρþιμηò φÜσηò τηò εμμηνüπαυσηò ξqθφòκαι των γυναικþν που λαμβÜνουν συμβατr«η θεραrrεßÜ για καρκßνο του μαστοýΙΙ6'ΙΙ8-12l.Οι Carpenter και Neal σε μια σι)στηματικÞ ανασκüιτηοη 12 μελετþν με αντιμετþτησησυμπτωμÜτων εμμηνüπαυσηò με συμπληρωματικÝò-εναλλακτικÝò θεραπεßεò Ýδειξαν üτιανÜμεσα σε Üλλεò και η ομοιοπαθητικÞ βελτιþνει την κλινικÞ κατÜσταση μειþνονταò τησυχνüτητα των εξÜψεΦν, τÞ σοβαρüτητα των αλλαγþν διÜθεσηò, την κüπωση και τοÜγχοò. Οι ερευ,ιιτlτÝò παρατÞρησαν επßσηò ελÜχιστεò παρενÝργειεò απü αυτÝò τòθεραπεßεòΙ20. Οι Clover και Ratsey σε μια Ýραηνα σε ομοιοπαθητικü νοσοκομεßο τηò Μ.Βρετανßαò Ýδειξαν üτι η ομοιοπαθητικÞ εßναι εξßσου αποτελεσματυ«Þ σηò εξÜψεò των

γυναικþν κατÜ την εμμηνüπαυση και των γυναικþν που πÜσχουν απü καρκßνο του,ΙΙ6 _ , c Λ , ^. α | α _ ! ,,_,, ___ ,

μαστοý"". Σε μια Üλλη τυχαιοποιημÝνη, διπλÜ τυφλÞ μελÝτη ελεγχüμηη με εικονικüφÜρμακο, σε μwαßκεò που Ýπασχαν απü εξÜψειò μετÜ απü μαστεκτομÞ, χημειοθεραπεßακαι συνεδρßεò ακτινοθεραπεßαò, η ομοιοπαθητικÞ θεραπεßα οδÞγησε σε βελτßωστι τηòποιüτηταò ζωÞò σε διÜστημα ενüò Ýτουò. Το αποτÝλεσμα Þταν ιδιαßτερα αισθητü σε

γυναßκεò που δεν Ýπαιρναν ορμονικÞ θεραπεßαΙ22. Μια μελÝτη των Thompson και συ-νεργÜτεò, ωστüσο, δεν Ýδαξε κÜποιο πλεονÝκτημα τηò ομοιοπαθητιτòÞò θεραπεßαò Ýναντιτου ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου σε αυτÞ την κλινικÞ κατÜσταση"3. Σε μια Üλλη μικρÞμελÝτη σε μιναßκεò που υποβÜλλονται σε ακτινοθεραπεßα για καρκßνο του μαστοý,φÜνηκε üτι η ομοιοπαθητικÞ μπορεß να βοηθÞσει στην αντιμετþπιστι τηò ακτινικÞòδερματßτιδαòΙ2α.

6.12.5. ΔυσμηνüροοιαΜια μελÝτη σε σýνολο 128 γυναικþν στη Γερμανßα Ýδειξε üτι η ομοιοπαθηπκÞ

θεραπεßα βοηθÜει σημαντικÜ την υποχþρηση των συμπτωμÜτων και τη βελτßωση τηòποιüτηταò ζωÞò των μτναικþν αυτþνΙ25.

6.13. Υπογονιμüτητα

6.13.1. Υπογονιμüτητα σε γυναßκεòΜια κλινικÞ δοκιμÞ σε ασθενεßò με διαταραχÝò γονιμüτηταò Ýδειξε θετικü αποτÝ-

λεσμα των ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων στο 5ºΟλ των ºη)ναικþν (38 στιò 67). Τα θετικÜαποτελÝσματα συμπεριλαμβÜνουν την επßτευξη εγκυμοσýνηò καθþò μια σειρÜ Üλλωνπαραγüντων που εßναι απαραßτητεò προýποθÝσειò για την επßτευξÞò üπωò ομαλοποßησητηò Ýμμηγηò ρýσηò , ρýθμισηòτων ορμονþν (αýξηση τηò προγεστερüνηò στην ωχρινικÞ

φÜση) και πρωιμüτερη ωορηξßαΙ26.

6.13.2. Υπογονιμüτητα σε ÜνδρεòΜια ερευτητικÞ μελÝτη σε 45 Üνδρεò με προβλÞματα γονιμüτηταò Ýδειξε üτι η

ομοιοπαθητικÞ βελτßωσε τον αριθμü των σπερματοζωαρßων και την ποιüτητα του

32

ΟΜΟtοΙΙΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΠοΔΕΙΞΗ»

σπÝρματοò. ΣημαντικÝò αλλαγÝò παρουσιÜστηκαν στην 2τυκνüτητα του σπÝρματοò, στοποσοστü των σπερματοζωαρßων με καλýτερη κινητικüτητα και την ,τυκνüτητα τουσπÝρματοò,με καλτßτερη κινητικüτητα. Η γενιlcη υγεßα των ασθενþν βελτιþθηκε επßσηòσημαντικα'-'.

6.13.3. ΠροβλÞυατα που σχετßζονται με εγκυμοσýνηΗ ομοιοπαθη.ικÞ μπορεß να βελτιþσει το γενικüτερο επßπεδο τηò υγεßαò προ τηò

εγκυμοσýνÞζ, να αυξÞσει την πιθανüτητα σýλληψηò, την πρω'ßνÞ ναυτßα κατÜ τηνεγκυμοσý\η], την μωλωτπσμü μετÜ τον τοκετü τηò μητÝραò και του νεογνοý, προβλÞματαθηλασμοý και επιλüχειαò κατÜθλιψηòΙ 28.

6. 1 4. Τραυματισμοß-Αιμορραγßεò.

Η Arnica montana Ýχει χρησιμοποιηθεß σε διÜφορεò κλινικÝò δοκιμßò που σχετßζονταιμε αιμορραγßεò μετατραυματικÜ Þ μετεγχειρητικÜ.

Σε μßα μεfußτη σε 26 ασθενεßò που Ýλαβαν Arnica montana Þ εικονικü φÜρμακο, μετÜαπü εγχεßρηση ανüρθωστιò προσþπου, τα Üτομα που Ýλαβαν Arnica εßχαν στατιστικÜμικρüτερεò περιοχÝò εκχυμþσεων μετÜ την επÝμβασηΙ29.

Μια συστηματικÞ ανασκüτεηση απü τουò Ernst και Pittler 8 κλινικþν δοκιμþν (4τυχαιοποιημÝνων και 4 μη τυχαιοποιημÝνων) αναφορικÜ με τη χρÞση Arnica montana vsεικονικοý φαρμÜκου δεν οδÞγησε στο συμπÝρασμα υπÝρ τηò χρÞσηò του ομοιοπαθητικοýφαρμÜκου σε τραυματισμοýò αφοý 2 μελÝτεò συνηγοροýσαν υπÝρ τηò χρÞσηò, 2 παρου-σßαζαν θετικÞ χρÞση ενþ üλεò εßχαν σημαντικÜ συστηματικÜ σφÜλματαΙ30. ΑντιθÝτωò, οιLudtke και Wilkens στα μετgγχειρητικÜ τραýματα μετÜ απü ανασκüπηση 37 κλινικþνμελετþν (23 τυχαιοποιημÝνων, 14 μη τυχαιοποιημÝνων) και αφοý ξεχωρßζουν ατνολικÜ23 ψλÝπεò υψηλÞò ποιüτηταò καταλÞγουν υπÝρ τη χρÞση τηò Arnica αφοý 13 μελÝτεòArnica vs εικονικοý φαρμÜκου δεßχνουν στατιστικÜ σημαντικÜ αποτελÝσματα υπÝρ τηòArnica και Ι0 θετικÞ τÜση. Ωστüσο καταλÞγουν üτι απαιτεßται περαιτÝρω μελÝτηΙ3l.

Σε μια Üλλη συστιlματικÞ ανασκüττηση τηò χρÞσηò τηò Arnica σε ορθοπαιδικÝòεπεμβÜσειò στο γüνατο προ και μετεγχειρητικÜ τριþν τυχαιοποιημÝνων διπλÜ ωφλþνμελετþν. Η ανασκüτòηστι αυτÞ Ýδειξε üτι σε επεμβÜσειò αποκατÜστασηò συνδÝσμων του

γüνατοò η χορÞγηση Arnica φαßνεται να Ýχει üφελοò σιτγκριτικÜ με το εικονικü φÜρμακοφ:0.019)Ι32.

Μια Üλλη μελÝτη διερεýνησε τη χρÞση τηò Arnica σε μετεγχειρητιιq αναλγησßα μετÜαπü αμυγδαλεκτομÞ. Σε σýνολο 190 ασθsνþν που χειρουργÞθηκαν για αφαßρεστι αμυγ-δαλþν, οι ασθενεßò που Ýλαβαν Arnica εßχαν στατιστικÜ σημαντικüτερη μεßωση τουπüνου ω<0.05) σε σχÝση με αυτοýò που ιτÞραν το εικονικü φÜρμακο αλλÜ δεν εßχανκαμμßα διαφορÜ μεταξý τουò ωò προò την κατανÜλωση των αναλγητικþν φαρμÜκων133.

6.15. ΔÜγγειοò αιμορραγικüò πυρετüò.

Μια μελÝτη με το Dengueinum 30 αναφÝρθηκε üτι χορηγÞθηκε σε τουλÜμστον39200 ανθρþπουò στη περιοχÞ του Δελχß κατÜ τη διÜρκεια μιαò επιδημßαò δÜγγειουαιμορραγικοý τωρετοý. ΚατÜ την παρακολοýθηση των 23520 ατüμων Ι0 μÝρεò μετÜμüνο 5 εμφÜνισαν Þπια συμπτþματα, ενþ οιυπüλοιποι δεν εμφÜνισαν κανÝνα απολýτωòσýμπτωμα"Ο. Μια μελετη που δημοσιεýτηκε απü τουò Jacobs και σι)νεργατεò το 200º

JJ

,F

ΟΜοΙοΠΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΠοΔΕΙΞΗ»

Ýδειξε üτι η ομοιοπαθητικÞ δεν Ýχει καμμßα δρÜση σε ασθενεßò που Ýχουν δÜγγειο, ι35,ωρετο

6.16. ΣÞψη

Μια μικρÞ μελετη σε σýνολο 70 ασθενþν με σοβαρÞ σÞψη σε μονÜδα εντατικÞòθεραπεßαò εκτßμησε τη χορÞγηση ομοιοπαθητιιcηò θεραπεßαò Ýναντι εικονικοý φαρμÜκου.Η επιβßωση την 180η ημÝρα Þταν στατιστικÜ σημαντικÜ μεγαΜτερη στουò ασθενεßò πουÝλαβαν ομοιοπαθητικü φÜρμακο Ýναντι των ασθενþν που Ýλαβαν εικονικü φÜρμακο(7 5.8%vs 50.0Οlο, Ρ : 0.043)Ι36,

6.17. AIDS

Μια ανασκüπηση απü τον Ullman πÝντε κλινικþν δοκιμþν ομοιοπαθητικþν φαρ-μÜκων με ομÜδα ελÝγχου με εικονικü φÜρμακο σε ασθενεßò με AIDS Þ ΗΙν θετικþνÝδειξε στατιστικÜ σημαντικÜ αποτελÝσματα υπÝρ των ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων σεασθενεßò με AIDS σταδßου ΙΙΙ καθþò επßσηò βελτßωση φυσικþν, ανοσολογικþν, νευ-

ρολογικþν και μεταβολικþν παραμÝτρων, βελτßωση τηò ποιüτηταò ζωÞò, αýξηση τουαριθμοý και τηò λειτουργικüτηταò των λεμφοκιτττÜρων και δραστικÞ μεßωση του ιικοýφορτßουΙ37. Μια Üλλη ßη vitro μελÝτη με το ομοιοπαθητικü φÜρμακο Canova φαßνεται üτι

μπορεß να βοηθÞσει το συγκεκριμÝνο σκεýασμα στην προστασßα του ανοσοποιητικοýσυστÞματοò απü τηò ιòυτταροτοξικÝò δρÜσεη του ιοý'Jδ. Η χρÞση γενικüτερα εναλ-

λακτικþν θεραπειþν ωò υποστηρικτικÝò σε ασθε,νεßò με AIDS εßναι ενεργü θÝμα*ζÞ"ηοηò"η.

7. ΜελÝτεò κüστουò-αποτε},Ýσματοò

Σε μßα συγκριτικÞ μελÝτη κοüρτηò (cohort) 493 ασθενþν με χ:üνιεò παθÞσειò ηυποκειμενικÞ βελτßωση τηò υγεßαò Þταν μεγαλýτερη στουò ασθενεßò που Ýλαβαν ομοιο-παθητικÞ θεραπεßα συγκριτικÜ με αυτοýò που Ýλαβαν συμβαακÞ (ενÞλικεò: απü 5,7 σε3.2 vs 5.9 σε 4.4 με συμβατικÜ φÜρμακα, ρ:0.002, παιδιÜ: απü 5.1 σε 2.6 vs απü 3.9 σε2.7, ρ<0.001). Οι εκτιμÞσειò των γιατρþν Þταν πιο ευνοßκÝò για παιδιÜ τα οποßα ÝλαβανομοιοπαθητικÜ φÜρμακα, ενþ δεν υπÞρχαν διαφορÝò στο κüστοò μεταφ των δýο ομÜ-. ι40οων

Μια Üλλη 4ετηò μελÝτη σε 84 ασθενεßò που Ýλαβαν ομοιοπαθητικÞ θεραπεßα ÝδεÞεüτι το κüστοò για τα φÜρμακα ανÜ ασθsνÞ Þταν 60.40 λßρεò (12.48-703.95). 64 ασθενεßòθεραπεýτηκαν, 16 ασθενεßò Ýδειξαν σημαντικÞ βελτßωση, 5 μÝτρια βελτßωση πουστηρÝασε την καθημερινÞ τουò ζωÞ, 5 δεν Ýδειξαν μεταβολÞ Þ δεν Þταν βÝβψιοι, ενþ 10

απü- αυτοýò Þταν ακüμη υπü θßραπÝßα, ενþ δεν αναφÝρθηκαν παρενÝργειεòΙαl. Μια ÜλληÝρευνα σε223 ασθενεßò, ο αριθμüò των επισκÝψεων μειþθηκε κατÜ ºOΟλ στο πρþτο,Ýτοòκαι τα Ýξοδα περßθαλψηò κατÜ 50% üταν Ýγινε διαθÝσιμη η ομοιοπαθητικÞ θεραπεßα'".

Σε μια μελÝτη 35Ι ατüμων που υπÝφεραν απü αλλεργßεò, 35.3% Ýλαβαν ομοιοπα-θητικÜ φÜρμακα, και οι ερευνητÝò κατÝληξαν στο συμπÝρασμα üτι η χ,ρÞστ1 εναλλα-κτικþν μορφþν θεραπεßαò εßναι ευρεßα στο γενικü πληθυσμü και σχετßζεται με φυσιο-λογικü κüστοò. Η μελÝτη αυτÞ επßσηò Ýδειξε üτι οι χ,ρÞστεò εναλλακτικÞò ιατρικÞò εßχανυψηλüτερο μορφωτικü επßπεδο, και αξιολüγησαν τα αποτελÝσματα τηò θεραπεßαò απü

34

οΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ»

πολý καλÜ (28.6%) Ýωò μÜλλον καλÜ (53.8γο)'Ο'. Μια Üλλη μελετη κüστουò αποτελÝ-σματοò στην ομοιοπαθητικÞ Ýδειξε üτι οι γιατροß που ασκοýν την ομοιοπαθητικÞ τεßνουννα συνταγογραφοýν λιγüτερα φÜρμακα και με χαμηλüτερο κüστοò, ενþ τα ομοιο-παθητικÜ φÜρμακα εßναισυγκριτßκÜ πιο φτηνÜ απü τα σιιμβατικÜΙ4.

8. ΒασικÞ Ýρευνα

8.1. Επßδραση των δυναμοποιÞσεωνΣε μια πειραματικÞ μελÝτη υψηλþν δυναμοποιÞσεων χλητριοýχου λιθßου και χλω-

ριοýχου νατρßου, οι ερgυνητÝò βρÞκαν εκπομιτÞ φωτφò ακüμη και σε δυναμοποιÞσειò

μεγαλýτερεò του αριθμοý του Avogadro (10"Ο g c*-3). Τα διαλýματα αυτÜ ακτινοβο-λÞθηκαν με ακτßνεò χ και γÜμμα στουò 77 ΟΚ, ενþ σταδιακÜ επαναθερμÜνθηκαν σε θερ-

μοκρασßα δωματßου. Θερμοφωταýγεια επßσηò μελετÞθηκεΙα5.Σε μßα Üλλη πειραμÜτικÞ μελετη μεγÜλþν διαδοχικþν αραιþσεων (<Ιχ10-5 mol kg-l,

χημικÜ ταυτüσημων με το απεσταγμÝνο νερü) βρÝθηκε üτι οι διαδοχικÝò αραþσειòοδηγοýσαν σε εξωθερμικÞ εκπομτεÞ θερμüτηταò, υψηλüτερη αγωγιμüτητα και ρΗ συ-

γκρßσιμο με την καθαρÞ ουσßα. Οι μελετητÝò κατÝληξαν στο συμπÝρασμα üτι οι δια-δοχικÝò αραιþσειò και αναδεýσεò (succussions) ενδεχομÝνωò μποροýν να μεταβÜλλουντιò φυσικο-χημικÝò ιδιüτητεò του νεροýΙΟυ. Τη δρÜση ουσιþν σε υψηλÞ δυναμοποßηση

φανερþνει επßστιò και μßα μελÝτη με εκχýλισμα θυρεοειδþν αδιξνων βατρÜχων σε υψηλÞδυναμοποßηση το οποßο καθυστεροýσε στατιστικÜ σημαντικÜ τη διαδικασßα τηò μετα-μüρφωσηò,-παρüλο που η αραßωσÞ Þταν πÝρα απü τον αριθμü του Avogadrola7.

Υψηß"Þ δυναμοποßηση αντισωμÜτων κατÜ τηò φαινοβαρβιτÜληò σε συνδυασμü μευψηλÞ δυναμοποßηση αντισωμÜτων κατÜ τηò χολοκυστοκινßνηò επιβρÜδυνε σημαντικÜτιò κυτταρικÝò και βιοχημικÝò μεταβολÝò απü την επßδραση τετραχλωρÜνθρακα στα

ι48ηπατικα Κι)τταρα

ΔιÜφορα φυτικÜ εκχυλßσματα σε υψηλÝò δυναμοποιÞσειò Ýδειξαν ποικßλου βαθμοýαναστολÞ του ιΦτταρικοý πολλαπλασιασμοý ανθρþπινων ινοβλαστþν ßη vit1,o'oo,

Σε μßα Üλλτ1 πολυκεντρικÞ μελÝτη απü τÝσσερα ευρωπαßκÜ ερευνητικÜ κÝντρα,,

μελετÞθηκε και επιβεβαþθηκε η επßδραση υψηλþν δυναμοποιÞσεων ισταμßνηò (10-'"-1038 tvl). ΠαρατηρÞθηκε üτι η ισταμßνη σε υψηλÝò δυναμοποιÞσειò αναστÝλει τηναποκοκκßωση των βασεüφιλων κιτττÜρωνΙ50. Η ισταμßνη σε υψηλÝò δυναμοποιÞσειò φαß-νεται να ετεηρεÜζει, επßσηò, και πρüτυπα του ýπνου σε πειραματüζωαΙ5l. Μια Üλλη πει-

ραματικÞ μελÝτη με την επßδραση πlò ισταμßνηò σε βασεüφιλα κοκκιοκýταρα, οι ερευ-νητÝò κατÝγραψαν επßδραση τηò ισταμhηò σε αραßωση πÝρα απü τον αριθμü τουAvogadrol52.

Η επßδραση των υψηλþν δυναμοποιÞσεων πιστοποιÞθηκε και απü πειρÜματα σταοποßα φÜνηκε η επßδραση τηò Belladonna σε υψηλÞ δυναμοποßηστι στην σιιστολÞεπαγþμενη απü την ακετυλοχολßνη στο παχÞ Ýντερο αρουραßωνΙ53. Σε μια Üλλη κλινικÞδοκιμÞ απüδειξηò δρÜσηò του ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου (proving), οι εθελοντÝò πουιεÞραν τιò ομοιοπαθητικÝò ουσßεò σε δυναμοποßηση 30CH εßχαν στατιστικÜ σημαντικÜπερισσüτερα συμπτþματα απü αυτοýò που ιτÞραν εικονικü φÜρμακο (ρ<0.00Ι). ΤαομοιοπαθητικÜ φÜρμακα τα οποßα δüθηκαν Þταν η Hecla Lava 30CH, το Hydrogeniumperoxidafum 30CH Þ το εικονικü φÜρμακοΙ5α.

Σε Ýνα πειραματικü μοντÝλο με το βακτÞριο Vibrio fischeri διαπιστþθηκε üτι υψηλÝòδυναμοποιÞσειò 3,5 -διχλωροφαινüληò ανÝστειλαν στατιστικÜ ση μαντικÜ την φωταýγεια

35

οΜοΙΟΙΙΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΙΠΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΠοΔΕΙΞΗ»

του βακτηρßοτ, ιδιαßτερα üταν μετÜ απü κÜθε αραßωση γινüταν Ýντονη ανÜδαιση τουδιαλýματοòΙ55.

8.2. Διερεýνηση των μη.,,ανισμþγ δρÜσηò σε ιη yllro και ΙΖ γΙγοΗ Arnica στη δυναμοποßηση 6CH φαßνεται να ασκεß αντιφλεγμονþδη δρÜση και να

αναστÝλει_τη δρÜση τηò ισταμßνηò στη αýξηq τηò αγγειακÞò διαπερατüτηταò σε ζωßκÜμοντÝλα"Ο. Επßσηò φαßνεται να μειþνει την γενοτοξικüτητα (genotoxicity) των υπερÞχωνσε πειραματüζωα παßζονταò προστατευτικü ρüλοΙ57.

Το ομοιοπαθητικü φÜρμακο Gelsemium φÜνηκε να περιÝχει το αλκαλοειδÝò σκο-πολετßιτη η οποßα ßη vitro παρουσßασε αντικαρκινικÞ δρÜση σε κι)τταρικÝò σειρÝòHelal58.

Το ομοιοπαθητικü παρασκεýασμα Gripp-Heel σε ßη vitro πειρÜματα φÜνηκε ναπαρουσιÜζει αντιßκÞ δρÜση σε μßα σειρÜ ιþν üπωò ο Human heφesvirus 1, ο Humanadenovirus C serotype 5, ο ΙηflυεπΖα Α virus, ο Human respiratory syncytial virus, οHuman parainfluenza virus 3, ο Human rhinovirus Β serotηle 14, και ο Humanooxsaokievirus serotype Α9Ι59. Αντιι'ßκÞ δρÜση σε κοτüπουλα φþηκε να Ýχει και ηCalendulal60, ßþ το.ατsεηßòυm φαßνεται να ασκεß αντι'ßκÞ δρÜση κατÜ του ιοý τηòμωσαßκÞò του κα7Ενοý' Ο'.

ΣημαντικÞ εργαστηριακÞ Ýρευνα Ýχει γßνει και για το ομοιοπαθητικü σκεýασμαCanova το οποßο ενεργοπο¸ß αποτελεσματικÜ τα μονοκýτταρα και τα μακροφÜγα καιβοηθÜ Ýμεσα στην αναγν_þριση αντιγüνου και τον αποτελεσματικüτερο πολλαπλασιασμüτων λεμφοκυττÜρων'ΟΖ-tü5. Η ανοσορρυθμιστικÞ δρÜση του Canova Ý"χετ αποδειχθεß καισε πειραματικÜ μοντÝλα λοßμωξηò με Leishmania amazonensis στα οποßα φÜνηκεεπιπλÝον ο Ýλεγχοò του πολλαπλασιασμοý και τηò διασπορÜò του πρωτοζþουΙ66.

Παρüμοια δρÜση ενßσχυσηò τηò δρÜση_ò των λεμφοκυττÜρων Ýχει διαΖπστωθεß και γιατο ομοιοπαθητικü σκεýασμα Engystollü/. Το Engystol εκτüò τηò ανοσοενισχυτικÞòδρÜσηò του παρουσιÜζει και αντιßκÞ δρÜση Ýναντι του αδενοßοý τýπου 5, του ιοý τουαπλοý Ýρτεητα, του RSV και του HRV168.

Εκχυλßσματα απü ρßζα τηò Saussurea Ιαρρα παρασκαηασμÝνα με ομοιοπαθητικüτρüπο φαßνεται να αναστÝλλει τον πολλαπλασιασμü των λεμφοκυττÜρων και την Ýκ-κριστι IFN-γ υποδεικνýονταò πιθανü ρüλο του φαρμÜκου αυτοý σε αυτοÜνοσα νοσÞματακαι σε χρüνιεò φλεγμονþδειò καταστÜσειò'69.

ΚλασικÜ ομοιοπαθητικÜ φÜρμακα üπωò τα Ruta, Hydrastis, Lycopodium και ThujaÝχουν φανεß üτι αναστÝλλουν την ανÜπτυξη üγκων σε πειραματüζωαΙ7O-Ι72. Επßσηò και τοCarcinosin 200CH σε συνδυασμü Þ üχι με το Chelidoniuml73,'7o. Η Ruta σε συνδυασμüμε το φωσφορικü ασβÝστιο φαßνεται να Ýχει αντικαρκη/ικÞ δρÜση σε εγκεφαλικοýòüγκουò και ιδιαßτ_ερα γλοιþματα, ενισχýονταò ταυτüχρονα τον πολλαπλασιασμü τωνλεμφοκυττÜρωνΙ75.

Οι Maclauglin και σιινεργÜτεò Ýδειξαν üτι η Sabal semrlata παρουσιÜζει ειδικÞαντικαρκινικÞ δρÜση κατÜ προστατικþν καρκινικþν κυττÜρωνΙ7υ. Τηυ δρÜση των ομοιο-παθητικþν φαρμÜκων στην επιβρÜδυνση τηò αýξησηò των καρκινικþν üγκων σε πειρα-ματüζωα επιβεβαιþνει και μια Üλλη με¸τη των Jonas και συνεργατþνΙºº.

ΣημαντικÞ αντικαρκινικÞ, αντιοξειδωτικÞ και ηπατοπροστατευτικÞ δρÜση ßη νßττοφαßνεται να Ýχει και το σýμπλοκο ομοιοπαθητικü σκεýασμα Ηερεε1178.

36

οΜοΙοΠΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΙºοΔΕΙΞΗ»

Το Rhus toxicodendron επßσηò φαßνεται να Ýχει και αντιφλεγμονþδη δρÜσηΙ79. ΟCrataegus φÜηκε να,ασκεß καρδιοπροσταταητικÞ δρÜση Ýναντι τηò ισοπροτερενüληò σεπειραματüζ ωα ßη νßνο180 .

Σε ßη vitro πειρÜματα με ερυθροκýτταρα του ψαριοý Clarius batrachuò φþηlκε üτι ηΝυχ vomica και το Mercury chloride αλληλεπιδροýν με υποδοχεßò υδατοπορινþν στηνκιιτταρικÞ μεμβρÜνη ειαη ρεÜζονταò τη υδατοδιαπερατüτητÜ τη ò

Ι 8 l .

Το ομοιοπαθητικü φÜρμακο Cadmium sulphuricum προστÜτεψε απü τιò γενοτοξικÝòεπιδρÜσειò του χλωριοýχου καδμßου σε πειραματüζωα182.

Δυναμοποιημßνα εκχυλßσματα Coffea oruda 30CH φαßνεται να ετεηρεÜζουν ταπρüωπα ýπνου σε πειραματüζωα αυξÜνονταò την Ýνταση του ýπνουΙ83.

Η χρÞση Causticum 30CH μποροýσε ßη νßνο να αναστεßλει την οιδηματογüνο δρÜσητηò ουσßαò καραγεενßνηò σε πειραματüζωαΙ8α.

Η Chamomila 6CH φαßνεται να προστατεýει πειραματüζωα απü τιò βλαβερÝò συνÝ-πε¸ò του στρεò στη συμπεριφορÜ και στιò αιματολσγικÝò παραμÝτρουò'8'.

ß\ß\λεò μελÝτεò αφοροýν τη αντιφλεγμονþδη δρÜση τηò Belladonna και τηò Echinaceaσε πειραματικÜ μοντÝλα περιτονßτιδα§186, τÞ δρÜση του σκευÜσματοò Canüva σε συν-δυασμü με βενζινδαζüλη σε _&ßμωξη με Trypanosoma cruzi'*' ürr.ò και του Phosphorusστην θεραπεßα τηò λοßμωξηò'88, και τÝλοò τηò Arnioa στη πÞξη του αßματοòΙ89.

9. Τοξικüτητα των ομοιοπαθητικþν φαρμÜκωνΣε γενικÝò γραμμÝò τα ομοιοπαθητικÜ φÜρμακα εßναι σχετικÜ ασφαλÞ με ελÜχιστεò Þ

καθüλου παρενÝργειεò κατÜ την χορÞγησÞ τουò, ειδικÜ üταν χτησιμοποιοýνται χαμηλÝòδυναμοποιÞσειò. Ωστüσο, στη διεθιηι βιβλιογραφßα Ýχουν καταγραφεß μεμονωμÝνα περι-στατικÜ σοβαρþν παρενεργειþν που αποδßδονται σε ομοιοπαθητικÜ σκευÜσματα, ειδικÜüταν αυτÜ χορηγοýνται σε υψηλÝò δυναμοποιÞοε,ò'ηΟ-'η'.

ΠαρÜλληλα, ßη vitro μεLÝlεò Ýχουν γßνει αναφορικÜ με την τοξικüτητα ορισμÝνωνομοιοπαθητικþν φαρμÜκων.'

Ου

1 0. Εφαρ μογÝò ο μοιοπαθητικιÞò στην κτηνιατρικÞΣε μια κλινικÞ μελÝτη üπου χορηγÞθηκε θεραπεßα σε αρουραßουò για λομþξειò του

ουροποιητικοý συστÞματοò, τα πειραματüζωα στα οποßα χορηγÞθηκαν ομοιοπαθητικÜφÜρμακα εßχαν μεßωση του αριθμοý των βακτηριακþν αποικιþν στη καλλιÝργειεò. ΤααποτελÝσματα Þταν εξßσου καθαρÜ üσο και με την ομÜδα που Ýλαβε αντιβιοτικÜ. Οιαρουραßοι που δεν Ýλαβαν θεραπεßα δεν παρουσßασαν αλλαγÞ στιò καλλιÝργειεò οýρων,σε σχÝση με αυτοýò που ττÞραν αντιβιοτικÜ που παρουσßασαν μεßωση κατÜ 33Οlο τουαριθμοý των αποικιþν, κατ 22Ολ και 39Ο/ο των αρουραßων που πÞραν ομοιοπαθητικÜφÜρμακα (phosphorus και νοσþδrò)'η'. Το Eupatorium perfoliatum και το Aτsenicumalbum στην 30 CH φ^Üνηκε να εßναι δραστικü στον Ýλεγχο τηò λοßμωξηò απü Plasmodiumberghei σε ποντßκιαΙ98.

Μια Üλλη μελÝτη με ομοιοπαθητικÜ φÜρμακα σε θηλυκοýò χοßρουò Ýδειξε üτι ηχρÞση του ομοιοπαθητικοý σκευÜσματοò οδηγοýσε σε αýξηση τηò επιθυμßαò για γονι-μοποßηση και μεßωση τηò απþλειαò σπÝρματοò'99. Σε μια Üλλη μελÝτη με ομοιοπαθητικÜφÜρμακα, η εμφÜνιση αιματωμÜτων μειþθηκε κατÜ 30Ολ σε γαλοποýλεò κατÜ τημεταφορÜ τουò"". Η Azadirachta indica Α. Juss και το ομοιοπαθητικü σκεýασμα FatorVermes φαßνεται επßσηò να Ýχουν αντιελμινθικÞ δρÜση στα πρüβατα'0', üπωò και τα

3º


Femrm phosphoricum, Arsenicum album και η Calcarea carbonica ειδικÜ σε παρασι-τþσειò απü το παρÜσιτο Haemonchus contortus2o2.

Η χρÞση ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων φαßνεται να εßναι επßσηò αποτελεσματικÞ καιχαμηλοý κüστουò στην αντιμετþτηση τηò μαστßτιδαò σε αγελÜδεò με γαλακτοφορßα203και στην πρüκληση οßστρου σε αγελÜδεò2Oα, ενþ Ýχει αναφερθεß και η χορÞγησηPulsatilla nigricans 200 CH για την θεραπεßα υπογονιμüτηταò σε ταýρουò205, καθþò καιη χορÞγηση Chamomilla 12CH για την θεραπεßα του Üγχουò σε μοσχÜρια206.

Η χορÞγηση Digitalis 6CH σε σκýλουò με κολπικÞ παροξυσμικÞ ταχυκαρδßα οδÞ-

γησε σε ομαλοποßηση του καρδιακοý ρυθμοý και του ΗΚΓ μετÜ απü θεραπεßα 7 ημε-ρþυ'Ο', ενþ η χορÞγηση Crotalus horridus 200CH σε σκýλουò με λοßμωξη απü το πρω-τüζωο Babesia sp (μπαμπεσßωση, babesiosis) συγκριτικÜ με τη συμβατικÞ θεραπεßα μεδιμιναζßνη ÝδειξÝ ισÜξßα αποτελÝσματα στην θεραπεßα τηò λοßμωξηò208. Μßα ακüμη

μελÝτη απü το ßδιο ερευνητικü κÝντρο Ýχει δεßξει üτι η χτÞση Belladonna 200CH μτπορεßνα βοηθÞσει στην καταστολÞ των επιληπτικþν κρßσεων σε σκýλουò με ιδιοπαθÞ επι-ληψßα209.

Η χορÞγηση νοσþδουò απü Salmonella enterica serovar enteritis D30 σε κοτüπουλα

φÜνηκε να τα προστατεýει απü τη σαλμονÝλωση συγκριτικÜ με την ομÜδα ελÝγχου πουÝλαβε εικονικü φÜρμακο2Ι

0.

Η χορÞγηση ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων απü δηλητιlρια φιδιþν Lachesis, Crotaluscascavella, Crotalus horridus, Cenchris contortrix, Elaps corralinus, Naja και Viperaστην αντιμετþπιση του συμπλüκου ηωσινοφιλικοý κοκκþματοò (eosinophilic granulo-ma complex) σε γÜτεò οδÞγησε σε θεαματικÞ βελτßωση τηò κλινικÞò εικüναò"'.

Ι l. ΣυμπερÜσματα-ΠροβληματισμοßΗ Ýρευνα πÜνω στα ομοιοπαθητικÜ φÜρμακα αποτελεß Ýνα ενεργü πεδßο Ýρευναò,

Ýχονταò ωò δεδομÝνο την Ýλλειψη επαρκοýò χτηματοδüτησηò για την διεξαγωγÞ εργα-στηριακþν πειραμÜτων και κλινικþν δοκιμþν αλλÜ και την Ýλλειψη υποστÞριξηò απü

μεγÜλα ερευνητικÜ ιδρýματα και πανεπιστημιακÜ τμÞματα. Ωστüσο, και παρÜ τον üγκοτων μελετþν που Ýχουν δημοσιευτεß ειδικÜ την τελευταßα δεκαετßα, εßμαστε ακüμα στηναρχÞ καθüτι πολλÝò απü τιò δημοσιευμÝνεò μελÝτεò εßναι μεμονομÝνεò παρατηρÞσειò οιοποßεò οýτε Ýχουν διασταυρωθεß αλλÜ οýτε Ýχουν επιβεβαιωθεß απü Üλλα ερευνητικÜκÝντρα. Μια προσεκτικÞ ματιÜ στη δομÞ και το ευροò τηò σýγχτονηò Ομοιοπαθητιι,cηò

μπορεß να αποκαλýψει τιò «αδυναμßεò» που παρουσιÜζει. ΚατÜ πρþτον, δεν υπÜρχει μιαενιαßα προσÝγγιση τηò ΟμοιοπαθητικÞò απü üλουò τουò ομοιοπαθητικοýò οýτε ενιαßεòκατευθυντÞριεò οδηγßεò (guidelines), αλλÜ μÜλλον διαφορετικÝò σχοfußò και προσεγγß-οθιζ, γεγονüò που αντικατοπτρßζεται απü την πληθþρα των συμπτωματολογßων(repertories) και των φαρμακολογιþν που υπÜρχουν. ΚατÜ δευτερον, η εξατομßκευσητηò θεραπεßαò, βασικÞ αρχÞ τηò ΟμοιοπαθητικÞò τÝχιιηò, δυσκολεýει κατÜ πολý την διε-ξαγωγÞ των κλινικþν δοκιμþν' εßναι αδýνατον πρακτικÜ να δοθεß το ßδιο ομοιοπαθητικüφÜρμακο σε μßα ομÜδα ασθενþν üπωò γßνεται στιò κλινικÝò δοκιμÝò με τα συμβατικÜφÜρμακα, αφοý δεν εßναι δυνατüν να βρεθεß μεγÜλοò αριθμüò ασθενþν που να παρου-σιÜζει ταυτüτητα συμπτωμÜτων με τον τρüπο που τα αξιολογεß Ýναò ομοιοπαθητικüò.

ΕνστÜσειò επßσηò Ýχουν διατυπωθεß κατÜ καιροýò και για τη δρÜση των ομοιο-παθητικþν φαρμÜκων υψηληò δυναμοποßησηò, ΚατÜ πολλοýò ερευνητÝò η αραßωση ενüòδιαλýματοò πÝρα απü τον αριθμü του Avogadro (30η εκατοστιαßα δυναμοποßηση) οδηγεßστην παρασκευÞ ενüò φαρμÜκου το οποßο δεν περÝχει κανÝνα ενεργü μüριο. ΔιÜφορεò

38

οΜΟΙοΠΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΙΙοΔΕΙΞΗ»

θεωρßεò οι οποßεò εμπλÝκουν τη δρÜση των φαρμÜκων υψηλjτßò δυναμοποßησηò μÝσω

αλλαγÞò τηò δομÞò του νεροý κατÜ τη διÜρκεια των διαδοχικþν δυναμοποιÞσεων δενÝχουν επιβεβαιωθεß προò το παρüν. ΕπιπλÝον, σε αυτÝò τò αραιþσειò, μüρια τα οποßαδιαφειιγουν απü την επιφÜνεια του υλικοý μÝσα στην οποßα παρασκευÜζεται το ομοιο-παθητικü φÜρμακο (γυαλß, σιλικüττη, πλαστικü) ενδεχομÝνωò να ε,τηρεÜζουν και ναυπεισÝρχονται στη θεραπευτικÞ δρÜση του ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου. Το πρüβλημααυτü φαßνεται να εßναι περισσüτερο περßπλοκο αν σκεφτεß κανεßò üτι δεν υπÜρχουν κα-τευθυντÞριεò οδηγßεò, ποιοτικüò Ýλεγχοò οýτε Ýλεγχοò που να πιστοποιεß αντικειμενικÜκαι αξιüπιστα την δραστικüτητα του παρασκευαζüμενου ομοιοπαθητικοý φαρμÜκου.

Απü τα παραπÜνω προκýπτει üτι η καθÝρωση αυστηρþν κριτηρßων και κατευ-θυντÞριων οδηγιþν εßναι αδÞριτη αναγκαιüτητα εÜν η ΟμοιοπαθητικÞ θÝλει να καθιε-

ρωθεß ωò θεραπευτικü σýστημα στην επιστημονικÞ κοινüτητα. Για τον λσγο αυτü θα

πρÝπει να προσδιοριστοýν με ακρßβεια οι διαδικασßεò παρασκευÞò των ομοιοπαθητικþν

φαρμÜκων και να καθιερωθοýν ποιοτικοß Ýλεγχοι. ΕπιπλÝον, υπÜρχει η ανÜγκη για μιαενιαßα προσÝγγιση και η συγχþνευση των διαφüρων τÜσεων στην ΟμοιοπαθητικÞ μεδιαμüρφωση αξιüπιστων και πλÞρων repertories. Για το λüγο αυτü οι μελÝτεò τηò πα-θογονικüτηταò των ομοιοπαθητικþν φαρμÜκων σε υγ¸ιò εθελοντÝò θα πρÝπει να διε-

ξÜγονται σε ικανοποιητικü δεφμα και τα συμπτþματα να αξιολογοýνται και να ιεραρ-

χοýνται μÝσα απü στατιστικÞ επεξεργασßα.Σε εργαστηριακü επßπεδο, εßναι ανÜγκι1 να καθιερωθοýν ζωθκÜ μοντÝλα καθþò και jn

νßττο συστÞματα ελÝγχου των ομοιοπαθητικþν ουσιþν, ενþ σε επßπεδο κλινικþν δοκιμþνθα πρÝπει να διαμορφωθοýν κατÜλληλεò κατευθυντÞριεò οδηγßεò απü τιò διεθνεßò οργα-νþσειò ομοιοπαθητικÞò σε συνεργασßα με τουò ειδικοýò επιστÞμονεò κατÜ ανÜλογοτρüπο με αυτÝò που Ýχουν καθιερωθεß για την συμβατικÞ ιατρικÞ απü διεθνþò αναγνω-

ρισμÝνουò οργανισμοýò üπωò η Παγκüσμια ΟργÜνωση Υγεßαò και ο αμερικανικüò FDA.ΤÝλοò, η εκπαßδευστι στην ΟμοιοπαθητικÞ θα πρÝπει να αποτελεß συνδυασμü τüσο

του γραμμικοý-λογικοý τρüπου σκÝψηò üσο και του ολιστικοý τρüπου σκÝψηò που εßναιαπαραßτητοò για να γßνει κÜποιοò καλüò ομοιοπαθητικüò. ΣÞμερα η ομοιοπαθηηκÞ εφαρ-

μüζεται απü ιατροýò αλλÜ και απü μη ιατροýò, που Ýχουν παρακολουθÞσει εκπαιδευτικÜπρογρÜμματα ομοιοπαθητιι«ηò.¸ναò ομοιοπαθητι,κüò θεραπευτÞò Ýχει εκπαιδε'υτεß στο να

χορηγεß Ýνα ομοιοπαθητικü φÜρμακο, αλλÜ σε καμιÜ περßπτωση δεν μπορεß να κÜνειδιÜγνωση. Η διÜγνωση εßναι ιατρικÞ πρÜξη που γßνεται απü ειδικευμÝνουò ιατροýò.

Τα τελευταßα χρüνια Ýχει αρχßσει να αναπτýσσεται Ýνα νÝο ρεýμα ομοιοπαθητικÞò, το

οποßο καλεßται <<ΓνωστικÞ ΟμοιοπαθητικÞ>>, που συνδυÜζει την επιστÞμη τηò ομοιοπα-θητυ«Þò με βασικÝò αρχÝò τηò γνωστικÞò ψυχολογßαò. Σýμφωνα με την γνωστικÞ ομοιο-παθητικÞ, τα συμπτþματα σχετßζονται με τον τρüπο που φαντασιþνει το Üτομο τονεαυτü του, ανιßß"ογα με τιò ιδÝεò που αυτü ιεραρχεß σημαντικÝò και πÜντα σε σχÝση μετουò Üλλουò που σι)ναναστρÝφεται στο περιβÜλλον που ζει. ¸τσι, Ýνα Üτομο μπορεß νανοιþθει üτι δεν το αγαποýν, δεν το εκτιμοýν, üτι το υποτιμοýν Þ το κακοποιοýν. Τοομοιοπαθητικü φÜρμακο προσπαθεß να αλλÜξει τον τρüπο που φαντασιþνει το Üτομο τηνπραγματικüτητα. Η βελτßωση σε αυτü το επßπεδο Ýχει σαν αποτÝλεσμα την βελτßωση τωνσυμπτωμÜτων.

Η <<ΓνωστικÞ ΟμοιοπαθητικÞ>> αποβλÝπει στην ψυχικη ευεξßα του ατüμου, στην

βελτßωση των σχÝσεþν του με τουò Üλλουò και στην καλýτερη προσαρμογÞ του στοπεριβÜλλον που ζει. ΑυτÞ η θεþρηση λοιπüν, πιστεýεται üτι ριπορεß να βοηθÞσει πολýστην εξÝλιξη τηò ιατρικÞò. Ο θεραπευτÞò που εφαρμüζει <<ΓνωστικÞ ΟμοιοπαθητικÞ>> δαι

39

οΜοΙοΠΑΘΗΤΙΚΗ: «Η ΕΠΙΣΤΗΜοΝΙΚΗ ΑΙΙοΔΕΙΞΗ»

ασχολεßται με τα συμπτþματα αλλÜ με την ψυχικºι ευεξßα του ατüμου και Ýτσισυμπληρþνει το Ýργο των ειδικþν που ασχολοýνται με την λεπουργßα του οργÜνου. Μεαυτü τον τρüπο πετυχαßνεται μια εξαιρετικÞ συνεργασßα γραμμικοý-λογικοý τρüπουσκÝψηò και ολιστικοý τρüπου σκÝψηò.

Με βÜση τα παραπÜνω, φαßνεται üτι ο ρüλοò του ομοιοπαθητικοý Ýρχεται νασυνεισφÝρει στην καλýτερη ψυχοσωματικÞ προσÝγγιση του ατüμου. Για να επιτευχθεßαυτü χ.ρειÜζεται να Ýχει αρκετÝò γνþσειò ψυχολογßαò. ¸ναò καλüò γτχολüγοò με γνþσειòομοιοπαθητικÞò θα μποροýσε να προσφÝρει πολλÜ προò αυτÞν την κατεýθυνση. Και Ýναòομοιοπαθητικüò θεραπευτÞò, που Ýχει εκπαιδαπεß με αυτÝò τιò αρχÝò, μπορεß να φανεßεξαιρετικÜ χρÞσιμοò στο να συμπληρωθεß και να βελτιωθεß το υπÜρχον σýστημα υγεßαò.Ο ρüλοò του μπορεß να εßναι σε αρμονßα με την υπüλοιτυη ιατρικÞ κοινüτητα üπωòσυνεργÜζονται αρμονικÜ οι γτυχολüγοι, οι κοινωνιολüγοι, οι φυσιοθεραπευτÝò, οιδιαιτολüγοι κ.λ.π. που ασχολοýνται με την φροντßδα ασθενþν, ο καθÝναò σýμφωνα με τοαντικεßμενü του.

ΒΒΔΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ1. Hahnemann S. Organon of Medicine. Los Angeles: JP Tarcher; 1982.2. Maddox J, Randi J, Ste,arart WW. "High-dilution" experiments α delusion. Nature.

1988;334:28º -29\.3. Kent JT. What is homeopathy? Homeopathic Physician. 1885;5:346-351.4. Linde Κ, Jonas WB. Evaluating complementary and alternative medicine: the balance

of rigor and relevance. Ιη: Jonas WB, Levin JS, eds. Essentials of Complementaryand Alternative Medicine. Philadelphia: Lippin cott; Ι999 :57 -º Ι,

5. Haehl R. Samuel Hahnemann: His Life and Work. London: Homeopathic Publishing;Ι992.

6. Rothstein WG. American Physicians ßη the 19th Cenfury. Baltimore: Johns HopkinsUniversity Press; 1 992.

7. Robert WH. Orthodoxy vs. homeopathy: ironic developments following the FlexnerReporτ ατ τhε ohio Sτατε Universiτy. ΒυΙΙ Ηßsτ Med. Ι986:;60:º3-87.

8. Persons S. The decline of homeopathy- the Universiφ of Ιοινα, 1876-1919. ΒυΙΙ HistMed. 1991;65:º3-87.

9. Coulter HL. Divided legacy: the conflict betιveen homeopathy and the AmericanMedical Association, νοl. 3. Berkley, CA: North Atlantic Books; 1981.

10. Leland Ρν/. Empiricism and its causes. Boston Medical Surgery Journal.Ι852;4º:283-290.

11. Parker WW. Was Hahnemann insane? JAMA. 1886:7-9.12. Joslin BF. Lecfure οη cholera. Eclectio Medical Journal. 1849;8:363-368.13. Kaptchuk TJ. Ιntentional ignorance: α history of blind assessment and plaoebo

controls ßη medicine. ΒυΙΙ Hist Med. 1998;º2:389-433.14. Kaptchuk TJ. When does unbiased beoome biased? The dilemma of homeopathic

proving and modern research methods. Br Journal Homeopathy. 1996;85:23º-24º.15. Cassedy J. American Medicine and Statistical Thinking, 1800-1860. Cambridge:

Harvard University Press; 1984.16. Leary Β. Cholera 1854: update. Br Homeopath J. 1994;83:1,Ιº-|21,17. Fye WB. Nitroglyoerin: α homeopathic remedy. Circulation. \986;º3:2Ι-29,18. Nichols ΡΑ. Homeopathy and the Medical Profession. London: Croom Helm; 1988.

40

Έρευνα Και Ομοιοπαθητική Εμμανουήλ Μαγιορκίνης

Documents