რესურსების მენეჯმენტი
DESCRIPTION
ეკონომიკაTRANSCRIPT
-
2
rostom beriZe
adamianuri resursebis
menejmenti
Tbilisi
2011
-
3
winamdebare saxelmZRvaneloSi adamianuri re sur sebis menej menti s
ef eqti ani mid gomebia ganxi lu li Tanamedro ve piro bebSi, samamulo da uc-
xoeTi s gamocdi le bis safuZ vel ze. masSi warmodgenili a adamianuri re -
sur sebis menej menti s koncef ci a, personali s marTvis st ra te gia, Sro miTi
moti vaci a, samuSaos aRwera da anali zi , personali s Ser Ceva, personali s
ganviTare ba da kari eri s menejmenti , sawarmoo k onfliq ti , pro fe si uli
st re si , per sonali s ef eqti anobis pro eqti re ba, kor poraci uli kul tu ra
da li dero ba.
adamianuri re sur sebis menejmenti s pr oble mebis ganxil vi saTvis naS-
ro ms er Tvis konkretu li biz nes-si tu aci ebi, t este bi, pr aqti kuli samuSao
da magali Tebi.
saxel mZRvanelo gankuTvnilia biznesis administrirebis mimarTulebis
specialobaTa studentebisaTvis , biz nesi s s koli s msmenele bisaTvis, mewar-
meebisaTvis, or ganizaci is xel mZRvanele bisaTvis, agreT ve adamianuri re -
sur sebis menej menti T daintre sebuli mkiT xveli saTvis.
wigni rekomendebulia saxelmZRvanelod baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis socialur mecnierebaTa, biznesisa da samarTalmcodneobis fakultetis sabWos mier (oqmi # 6, 25.02.2011).
re daqto ri : melo r mSvidobaZe
ekonomiki s akademiuri doqto ri
re cenzente bi: al eqsandre Tur maniZe, asoc. p ro fe sori
ekonomiki s akademiuri doqto ri
bagra t devaZe, asoc. p ro fe sori
ekonomiki s akademiuri doqto ri
-
4
ROSTOM BERIDZE
HUMAN RESOURCE MANAGEMENT
TBILISI
2011
-
5
In early work there are considered approaches of effective resource
management in the frames of modern conditions, on the base of national
and foreign experience. There are represented concept of human resource
management, strategies of personal management, motivations, description
of work and analyses, selection of staff, development of staff and career
management, industrial conflict, professional stress, forming of personal
effectiveness, corporative culture and leadership.
Particular business-cases, tests, practical exercises and examples are
included in discussion of personal management issues.
The book is intended for students of universities, business schools,
entrepreneurs, managers of organizations, also for people who are interested
in human resource management.
The manual is considered and improved for publication by the committee of
social scientists, business and law faculty (report 6, 25.02.2011).
Editor: DPh in Economics Melor Mshvidobadze
Reviewers: DPh in Economics, Assoc. Professor Alexandre Turmanidze
DPh in Economics, Assoc. Professor Bagrat Devadze
-
6
Sinaarsi
Sesavali ................................................................................................. 7
Tema I. adamianuri resur sebi da kul tu ra ......................... ...9
Tema II. pirov nebis f si qolo giuri por tre ti da
personali s menejmenti s meTodebi ........................... ..31
Tema III. Sro miTi moti vaci a da Sro miTi
kmayofi le ba ............................................................................ 39
Tema IV. samuSaos aRwera da anali zi .................................. .. 51
Tema V. personali s SerCeva ................................................... ....65
Tema VI. personali s ganviTareba, kari eri s menejmenti
da saSta to gadaadgi le bebi........................................ 83
Tema VII. personali s ef eqti anobis pro eqti reba ............... 99
Tema VIII. sawarmoo k onfliq ti .................................................. 107
Tema IX. pro fe si uli st resi ....................................................... 113
Tema X. kor poraci uli kul tu ra da li dero ba.............. 121
biz nessi tu aci is anali zi (Cases)
kei si 1. sastumro ,,aeros Tari ......................................... 145 kei si 2. adamianuri resur sebis (HR) meneje ri s pozi ci a
kompaniaSi ................................................................................. 162
t este bi
t esti 1. gafa seben Tu ara samuSaoze? .................................. 165
t esti 2. adamianuri resur sebis menejmentSi codnis
saerTo Sefa seba...............................................................168
t esti 3. kari eri s reali zaci is gza ....................................... 174
danarTebi
danarTi 1. val debule bebi da sakvali fi kaci o
moTxovnebi.........................................................................177
-
7
danarTi 2. pr aqti kuli samuSao: adamianur resur sebTan
dakavSirebuli kompaniis st ra te giuli
sakiTxebis gansazRvra 179
danarTi 3. konfliq ti s gadawyveti s ti li ......................... 181
danarTi 4. kiT xvari li dero bis Sesaxeb ................................. 186
danarTi 5. warmate bis aTi safe xuri ......................................... 191
danarTi 6. kompania ,,je nera l el eqtri ki samoqmedo
wesebi .................................................................................... 194
rekomendebuli li te ra tu ra.........................................................196
-
8
Sesavali
Tu Tqven gsurT, rom g undma moi gos si maRle Si xto maSi, maSin umjo besi a naxoT er Ti adamiani,
ro meli c gadaxte ba Svid f ut ze da ara Ti To
f ut ze mxto mi Svidi adamiani.
merfis erT -er Ti ka noni adamianuri resur sebis meneje ri s pro fe si a axal gazrda a,
mniSvnelov nad g ansxvavebuli t radi ci uli sakadro muSaobi-
sagan. igi , ro gorc s peci ali zi rebuli saqmianoba, Tanamed-
ro ve menejmenti s s is te maSi dakavSirebuli a or ganizaci is
miz nebis integ raci asa da w armate biT g anxor ci ele basTan. am
pro cesi s mniSvnelo vani eta pia sis te muri mid gomi s i deis
asi mila ci a, ara mar to f unqcionirebadi , aramed g anviTareba-
di or ganizaci is , ro gorc s is te mis, sxvadasxva modeli s Se-
muSaveba, r omli s safuZ vel zec moxda sakadro menejmenti s
axali mid gomis adamianuri r esur sebis menejmenti s f or mi-
reba.
adamianebi warmoadgenen or ganizaci is mniSvnelo van re -
surs s, i si ni gansazRvraven kompaniis samomavlo st ra te gias,
TviT st ra te giebis reali zaci a xdeba adamianebis mier .
or ganizaci is mier SerCeuli st rate gi is warmate ba da-
mokidebuli a ara marto warsul Si miRebul gadawyveti le beb-
ze, aramed or ganizaci aSi dasaqmebuli adamianebis mier am
gadawyveti le bebis ef eqti an reali zaci aze. amito mac, k ompani-
is saqmianobisaTvis mniSvnelo vania, Tu vis ra f unqcia akis -
ri a, ro gor daA rato m asru le bs imas, rac auci le beli a ama
Tu im st rate gi is reali zaci i saTvis.
kompaniis Ri rebule bis SeqmnaSi swrafa d iz rde ba adamia-
nuri resur sebisa da kor poraci uli kul tu ri s, ro gorc
aramate ri alu ri aqti vebis ro li . saxel dobr , es aramate -
ri alu ri aqti vebi dRei saTvis warmoadgens k ompaniis Ri re -
bule bis Seqmnis gadamwyvet f aqto rs.
dRei saTvis kompaniebis aqci ebis Rirebule bas met wila d
gansazRvravs sawarmos inte leq tu alu ri , adamianuri da
-
9
str uqtu ru li kapita li , e.i. kapita li , ro meli c uzrun vel -
yofs mis unars Seqmnas axali Rir ebule ba msof li oSi dag-
ro vi li sawarmoo s imZlavreebis d axmarebiT.
Tanamedro ve dasaqmebuli s Sro mis gonebri vi xasi aTi
cvlis mis md gomareobas - daqiravebuli momuSavis pozi ci i -
dan, inte leq tu alu ri kapita li s investo ri s pozi ci iT .
inte leq tu alu ri kapita li s ganmansxvavebeli Tavisebure -
baa misi yvel gan arseboba da mraval mxrivoba. inte leq tu alu -
ri kapita li aRwevs nebismieri sawarmos ro gorc mate ri a-
lu r, a seve fi nansur da S ro miT sfe ro Si. aseT viTarebaSi
inte leq tu alu ri kapita li s mflo beli s ro li biz nesSi, s ak-
maod di di a. dRes i si ni sxvadasxvagvarad moix seniebian- ro -
gorc inte leq tu alu ri TanamSromle bi (Knowledge workers),
maRal kvali fi ci rebuli speci alis te bi, mecnierebi an mecnier -
TanamSromle bi, ,,oqro s sayelo ebi . T umca, ro gor c ar unda
uwodon maT, isi ni aRar ari an sawarmos ara ubra lo Tanam-
Sromle bi, aramed mewarmeebi da investo rebi ari an. maRali
pro fe si onaliz mi da c odna maT saSuale bas aZle vs, erTi
mxriv, ganaxor ci elo n pro fe si uli saqmianoba warmoebis pro -
cesSi, meore mxriv ki monawile oba mii Ron sawarmos marTvasa
da mflo belo baSi. i si ni erTdro ula d axerxeben iyvnen daqi-
ravebule bi da ganaxor ci elo n sakuTari samewarmeo s aqmiano-
ba.
adamianuri resur si yvela ze kri ti kuli resur si a, ro me-
li c mniSvnelov nad g ansazRvravs nebismieri or ganizaci is
ef eqti anobas. marti vi ar aris saerTo miz nis misaRwevad mra-
vali adamianis Zalis xmevis koor di naci a da warmarTva. am
miz nis ef eqti anad g anxor ci ele bisaTvis auci le beli a adamia-
nuri resur sebis menejmenti s Ziri Tadi pr inci pebis safuZ -
vli ani codna.
-
10
Tema I. adamianuri resur sebi da kul tu ra
Sinaarsi : 1. adamianuri resur sebi
adamianuri resur sebis mniSvnelo ba
adamianuri resur sebis marTvis modeli
Sesabamisoba konkurenci is st ra te giebsa da sakadro
poli ti kas Sori s
2. adamianuri resur sebis audi ti
adamianuri resur sebis audi ti s mizani
adamianuri resur sebis audi ti s Sinaarsi
adamianuri resur sebis f or malu ri da arafor malu ri
audi ti
adamianuri resur sebis audi ti s Sedegebi
warmate bis ganmsazRvreli adamianuri resur sebis
gamovle na
3. or ganizaci uli kul tu ra
ra aris k ul tu ra?
kul tu ri s deter minante bi
ra to maa kul tu ra mni Svnelo vani?
kul tu ru li qseli
soci ali zaci a: ro gor yalib deba or ganizaci uli
kul tu ra
kul tu ri s ro li i novaci ur saqmianobaSi
4. kul tu ri s ti pebis k la si fi kaci a
kul tu ri s ti pebi xendi s k la si fi kaci iT
kul tu ri s ti pebi mail zi s da s nous kla si fi kaci iT
-
11
1. adamianuri resur sebi
ra aris a damianuri resur sebi?
nebismier or ganizaci ul pro cesSi resur sebis mniSvne-lo vani saxe.
adamianuri resur si yvela ze kri ti kuli resur si a, ro me-
li c mniSvnelov nad g ansazRvravs nebismieri or ganizaci is
ef eqti anobas. marti vi ar aris saerTo miz nis misaRwevad mra-
vali adamianis Zalis xmevis koor di naci a da warmarTva. am
miz nis ef eqti anad g anxor ci ele bisaTvis auci le beli a menej -
menti sa da per sonali s marTvis (adamianuri resur si s menej -
menti s) Ziri Tadi pr inci pebis safuZ vli ani codna.
adamianuri resur sebis mniSvnelo ba umete si or ganizaci i saTvis adamianebi warmoadgenen mniS-
vnelo van resurs s, i si ni gansazRvraven kompaniis samomavlo
st ra te gias, TviT st ra te giebis reali zaci a xdeba adamianebis
mier .
SerCeuli st rate gi is warmate ba an Cavardna damokidebu-
li a ara marto warsul Si miRebul gadawyveti le bebze, ara-
med i maze, Tu ro gor x deba amJamad or ganizaci aSi momuSave
adamianebis mier am gadawyveti le bebis reali zaci a. amito mac
kompaniis saqmianobisaTvis mniSvnelo vania, Tu vin ras , ro gor
daA rato m asru le bs imas, rac auci le beli a ama Tu im st ra-
te gi is reali zaci i saTvis.
adamianebi monawile oben damate biTi Rirebule bis SeqmnaSi,
kompaniis marTvaSi, magram maT SeuZli aT agreT ve Secdomebis
daSvebiT di di mate ri alu ri zara li miayenon kompanias.
cal keuli pirov nebebis DA ur Ti erTobebis konteqstSi
arsebuli j gufe bis u nari s, c odnis da gamocdi le bis, aseve
maT Sori s ur Ti erTobis c odna kompaniis st ra te giebis Semu-
Savebis mniSvnelo vani eta pia.
ro gorc c nobili a, menejmenti s Ziri Tadi amocana momsaxu-
rebisa da saqonli s warmoebis maqsi malu ri ef eqti anobis uz-
run vel yofa a.
-
12
am amocanis Sesru le ba ki SeuZle beli a adamianuri resur -
si s dagegmva- ganviTarebis opti malu ri st ra te gi is SemuSave-
bis gareSe.
i misaTvis, rom uf ro Tval saCino gavxadoT adamianuri
resur si s menejmenti s arsi , warmovid ginoT, rom yalib deba
axali or ganizaci a an axali ganyofi le ba. maSinve gaCndeba
uamravi SekiTxva, ro melsac pasuxi unda gaeces:
ra aris a xali or ganizaci is an ganyofi le bis zogadi
miz nebi?
ro gor unda iyos misi str uqtu ra, raTa es miz nebi
iqnas miRweuli ?
r amdeni pozi ci a gveqneba personali saTvis da ro gori
iqneba am pozi ci aTa arsi ?
ra pirov nuli niSnebi da unarebi moeTxoveba adamians
i misaTvis, rom ef eqti anad Seasru lo s samuSao?
r amdeni TanamSro meli unda daviqiraoT?
ra f aqto rebi unda gaviTvalis winoT ( pirov nuli , so-
ci alu ri , t eqnikuri ) p ersonali s daqiravebisaTvis?
ro gor unda Catar des maTi t reningi da ra k ri te ri ume-
bi unda gamoviyenoT imis g ansasazRvravad, Tu r amdenad
warmate biTaa saqme maT mier Sesru le buli ?
ro gor unda davgegmoT samuSao ( samuSaos di zai ni),
samuSao garemo, rom p ersonali davic vaT pro fe si uli
st resi sagan da movaRwioT or ganizaci uli miz nebis gan-
xor ci ele bas?
am sakiTxebis opti malu ri gadawyveta ki w armoudgeneli a adamianuri resur si s marTvis Ziri Tadi pr inci pebis safuZ -vli ani codnis gareSe.
adamianuri resur si s meneje ri s s aqmianoba moi cavs Semdeg aspeqte bs:
dagegmva
adamianuri resur si s st ra te gi is SemuSaveba;
kadrebis dakompleq te bis doneebis monito ri ng;
or ganizaci is dagegmva.
-
13
personali s dakompleq te ba
pro fe si onal/t eqnikur muSakTa daqiraveba;
xel mZRvanel Ta daqiraveba;
saSta to gadaadgi le bebi, tr ansfe ri .
t reningi da ganviTareba
t reningis saWiro ebis gansazRvra;
t reningis or ganizaci a;
kari eru li dagegmareba da ganviTareba.
muSaoba daDkompensaci a
samuSaos Sesru le bis Sefa seba;
kompensaci a;
daxmareba;
pro duqti ulo bis gaumjo beseba.
personali s marTvis mTavari mizania or ganizaci aSi momu-
Save TanamSro melTa saqmianobis ef eqti anobis ganmsazRvreli
piro bebis d adgena. st ra te giuli Tval sazri si T, es mimarTu-
le ba iT valis winebs TanamSro melTa unarebisa da moti vaci e-
bis T anxvedras samuSaos moTxovnebTan da j il doebTan (anaz-
Raureba, dawinaureba, aRiareba da sxva).
sakvali fi kaci o
moTxovnebi
indi vidi samuSao per sonali s marTvis Sedegebi
j il doebi
moti vaci a
-
14
adamianuri resur sebis marTvis modeli
adamianuri resur si s marTvis pr oble ma arsebobs yvela
ti pis or ganizaci aSi da yovel Tvis ganixi le ba or ganizaci is
konteqstSi .
adamianuri resur si s dagegmvis s is te mebi moi cavs r amde-nime speci fi kur ur Ti erTdakavSirebul m oqmedebas:
personali s aRwera (Personal Inventories), ro meli c iZle -
va arsebuli resur si s (c odna, u narebi, SesaZleb lo bebi,
dawinaurebis potenci ali ) Sefa sebis SesaZleb lo bas;
adamianuri resur si s miwodebis da moTxovnebis pr ogno-
zi , ro meli c saSuale bas gvaZle vs viwinaswarmetyvelo T,
ra ti pis personal zea moTxovna;
samoqmedo gegmebi_sakadro poli ti ka uzrun vel yofs sa-moqmedo gegmis operaci ul azrs da mimarTule bas bevr sfe ro Si, maT Sori saa, daqiraveba, tr ansfe ri , kari eri s
menejmenti , Sro mis Sefa seba, kompensaci a da, ra Tqma
unda, t reningi da ganviTareba;
kontro li sa da Sefa sebis pro cedurebi, ro meli c uz-
run vel yofs a damianuri resur si s dagegmvis s is te mebis
ukugebasa da miRweuli miz nebis reguli rebas.
adamianuri resur si s dagegmvis sabolo o w armate ba
damokidebuli a r amdenime f aqtor ze, upir vele s yovli sa, ada-
mianuri resur si s dagegmvis saerTo st rate giul mizanTa in-
teg raci aze.
st ra te giuli dagegmva aris or ganizaci uli amocanebis
dasaxvis DdaAam amocanebis gadasaWre li samoqmedo gegmis
Sedgenis pro cesi . (Tauch Glueck, 1988). is moi cavs Semdeg sakiTxebs:
kompaniis fi lo sofi is gansazRvra _ ra to m arsebobs saq-
me, ra u nikalu ri daniSnule ba aqvs mas da a.S.
-
15
kompaniis id entu ro bis, saWiro ebisa da amocanebis debu-
le bis ( Statement) f or muli reba;
kompaniis susti da Zli eri mxareebis gansazRvra. im f aq-
to rebis id enti fi kaci a, ro meli c xels Seuwyobs an Sez-
Rudavs samomavlo kur si s arCevans;
or ganizaci is di zai nis gansazRvra (str uqtu ra, pro cese-
bi , ur Ti erTkavSirebi);
SerCeuli amocanebis gadasaWre la d Sesat yvisi st ra te gi -
is ganviTareba;
programebis f or mireba st ra te gi is ganxor ci eleb la d.
personali s marTvis st ra te gi is , or ganizaci ul miz neb-Tan da or ganizaci is menejmentTa n integ raci a, or ganizaci is miz nebis warmate biT g anxor ci ele bis winapiro baa.
Sesabamisoba konkurenci is st rate giebsa da sakadro
poli ti kas Sori s
kompania bazar ze upira te sobis mosapovebla d k onkurenci -
is sami Ziri Tadi st ra te gi i dan ir Cevs erT -erTs:
fa si s Semci rebas
xaris xi s gaumjo besebas
si axli s danergvas st ra te giuli miz nebis mqone or ganizaci am unda gansaz-
Rvro s, pirov nebis r omeli maxasi aTebeli da marTvis ro meli
xerxi uf ro miesadageba kompaniis mier arCeul st rate gias.
Sesabamisad, TanamSromleb Si TandaTan unda daamkvidro s saWi-
ro da aRmofxvras us argeblo Tvisebebi.
qvemoT cxr il Si mocemuli a 12 maxasi aTebeli , ro meli c
am Tval sazri si T aris mn iSvnelo vani.
-
16
TanamSro melTa 12 maxasi aTebeli sxvadasxva st ra te gi is
gasata rebla d
ganmeore badi saqmianoba SemoqmedebiTi i novaci uri saq-
mianoba
xanmokle peri odze ori enti -
re buli
grZel peri odze ori enti rebu-
li
TanamSromlo biTi qceva damoukidebeli , avto nomiuri
qceva
susti damokidebule ba xaris -
xi s mimarT
Zli eri damokidebule ba xa-
ris xi s mimarT
susti mimarTule ba raodeno-
baze
Zli eri mimarTule ba raodeno-
baze
dabali r is kianoba maRali r is kianoba
pro cesze Zli eri ori enti re -
bulo ba
pro cesze susti ori enti rebu-
lo ba
susti swraf va pasuxis mgeb-
lo bisaken
Zli eri swraf va pasuxis mgeb-
lo bisaken
mouqneli cvli le bebis mimarT moqnili cvli le bebis mimarT
sta bilu ro bis moyvaru li gaur kvevlo bis mimarT to le -
ranti
SezRuduli unarebi f arTo unare bi
samuSaoSi dabali CarTulo ba samuSaoSi maRali CarTulo ba
kompanias, ro meli c moqmedebs fa si s d akle bis st ra te gi iT , sWir deba TanamSromle bi:
ro melTa moqmedebebic g anmeorebadi da winaswarmetyvele -
badi a;
fo kusi rebuli a uaxlo es Sedegebze;
Ziri Tadad moqmedeben avto nomiurad;
ori enti rebuli ari an pro duqci is raodenobaze da mxo-
lo d Semdeg _ xaris xze;
Tavs ari deben risks da ar e Zeben met pasuxis mgeblo bas;
-
17
dainte resebuli ari an samuSaos sta bilu ro biT da Tavs
ari deben cvli le bebs;
unarebi viwro d fo kusi rebuli a;
ar moeTxovebaT di di f si qolo giuri erTgule ba samuSaos
an kompaniis mimarT .
xaris xi s gaumjo besebis st ra te gia. i misaTvi s, rom xaris -xi anad i muSaon, TanamSromle bi kargad unda erkveodnen im
pro cesSi, r omli s saSuale biTac k ompania awarmoebs pro -
duqts an momsaxurebas. maT unda hqondeT zomieri pasuxis -
mgeblo bis s ur vi li da kompaniasTan Zli eri f si qolo giuri
id enti fi kaci a.
si axli s danergvis st rate gia. or ganizaci as, ro meli c am st ra te gias i yenebs, sWir deba moqnili da SemoqmedebiTi Ta-
namSromle bi. i si ni to le rantu le bi unda iyvnen or azrov nebi-
sa daD gaur kvevlo bis mimarT. maT unda SeeZlo T r is kze was-
vla da pasuxis mgeblo bis aReba sakuTar T avze.
i novaci is ganxor ci ele bisaTvis p ersonals sW ir deba
unar-CvevaTa f arTo speqtri . amocanis si axle aiZule bs maT,
i muSaon erTad da erTmaneTze damokidebuli iyvnen.
or ganizaci aSi adamianuri resur sebis ro li s gagebisaTvis mniSvnelo vania adamianuri resur sebis audi ti .
2. a damianuri resur sebis audi ti
adamianuri r esur sebis audi ti s mizani
adamianuri resur sebis audi ti _ es aris or ganizaci is
personali s r ic xovnebis, u nari s, str uqtu ri s Dsxva aspeq-
te bis gamokvle va. audi ti s saSuale biT mowmdeba adamianuri
resur sebis u nari , Tu ro gor S eZle ben arCeuli st ra te gi is
reali zebas.
adamianuri resur sebi _ k ompaniis i seTi ve mniSvnelo vani
resur si a, ro gorc fi nansebi. fi nansuri saxsrebis safuZ vli a-
-
18
ni anali zi s gareSe SeuZle beli a st ra te giuli gadawyveti -
le bebis gata reba, i give SeiZle ba iT qvas kompaniaSi momuSave
adamianebis mimarT.
audi ti s Cata rebis Semdeg or ganizaci is xel mZRvanelo bam
unda Seafa sos, SeuZli a Tu ara k ompaniis adamianur resur -
sebs moaxdi nos SerCeuli st ra te gi is reali zaci a, Tundac im
defi ci ti s aRmosafxvrela d, ro meli c am dros gamovlin deba. auci le beli a adamianuri resur sebis marTvis st ra te gi is
gamoyeneba.
Ziri Tadi debule ba. adamianuri resur sebis defi ci ti
defi ci ti SeiZle ba aRmoCndes adamianuri resur sebis mar-
Tvis nebismier sfe ro Si, misi gansazRvra SesaZle beli a ubra-
lo gamoTvli T:
kompaniis arCeuli st ra te gi is reali zaci i saTvis auci -
le beli adamianuri resur sebi _ realu rad arsebuli ada-
mianuri resur sebi = adamianuri resur sebis defi ci ti .
kompania SeiZle ba ganicdi des garkveuli gamocdi le bebis
nakle bobas. magali Tad, gamovle nili a kompiute ri s c odnis
auci leb lo ba, raki audit ma aCvena 3 pr ogramisti s nakle boba.
es iqneba uaryofi Ti Seusabamoba (negative gap). am SemTxvevaSi
adamianuri resur sebis ganyofi le bis amocanaa axali persona-
li s daniSvna an arsebuli s gadamzadeba.
SeiZle ba aRmoCenili iqnas dadebiTi Seusabamoba (positive
gaps), e.i. garkveuli ti pis TanamSromle bis si Warbe. am Sem-
TxvevaSi adamianuri resur sebis marTvis st ra t egia mdgomare -
obs Warbi adamianuri resur sebis gadanawile baSi.
gamovle nili gadaxri s aRmofxvra SeiZle ba axali Tanam-
Sromle bis miRebiT, TanamSro melTa gadamzadebiT, koleq ti u-
ri t reningiTa daDA swavle biT, agr eTve TanamSro melTa gada-
nacvle biTa DdaA Semci rebiT. mocemul Ti Toeul gadawyveti -
le bas aqvs fi nansuri da d ro i Ti SezRudva.
-
19
adamianuri resur sebis audi ti s Sinaarsi
gansxvavebul daDsx vadasxva kompaniebSi resur sebis audi -
ti s Sinaarsi gansxvavebuli a, is damokidebuli a or ganizaci is
si di deze an geografi ul f aqto rebze.
adamianuri resur sebis Semowmebis ti puri sakiTxebia:
TanamSro melTa raodenoba aRric xvis gansxvavebuli kri -
te ri umebis mixedviT _ saerTo raodenoba, raodenoba gan-
yofi le bebis, ganla gebis, kvali fi kaci is , Tanamdebobri vi
r angis, asakis, s ta Ji s, sqesi s daDA eTnikuri mikuTvnebis
mixedviT;
danaxar je bi TanamSromleb ze _ i zomeba Sro mis anazRau-
rebiT daDAdamate biTi ,,dat vir Tvi saxel mwifo dazRve-
va DdaA sxva);
or ganizaci uli str uqtu ra, DA masSi TanamSromle bis ad-
gi li ;
samuSaoze personali s miRebisa DdaA SerCevis pro cedu-
rebi, am pro cedurebis ef eqti anoba;
personali s momzadebis DdaA ganviTarebis pr ogramebis
ef eqti anoba;
TanamSromle bis moti vaci is da mora lu ri mdgomareobis
done;
TanamSromle bs an administra ci asa DdaA personals Sori s
ur Ti erTobebis daxasi aTeba;
kompaniis TanamSromle bis mier Seqmnili Sida daDA gare
or ganizaci uli qseli (maTi ef eqti anoba sxvadasxva miz ne-
bisaTvis);
arsebuli sakadro poli ti ki s daDkontro li s pro cesebis
monito rin gi (dakvir veba).
-
20
adamianuri resur sebis f or malu ri da arafor malu ri
audi ti
audi ti s Sedegad miRebuli infor maci is safuZ vel ze kom-
paniis administra ci a igebs adamianuri resur sebis mdgomareo-
bas. zogierTi ti pis or ganizaci i saTvis saWiro a regula ru li
audi ti . magali Tad, f exbur Ti s gundi s, ro meli c wagebiT am-
Tavrebs Sexvedrebs, f or malu ri Semowmeba di dad ver daexma-
reba.
f or malu ri audi ti SeiZl eba Catar des regula ru la d
(vTqvaT, yovel wli uri d) an maSin, ro desac administra ci i -
saTvis auci le beli a st ra te giuli anali zi s gakeTeba. speci a-
lis ti -praqti kosebi Tvli an, rom audi ti s dros zemoT Ca-
moTvli li sakiTxebi s anali zi _ es mxolo d gamokvle vis da-
sawyisi a.
adamianuri resur sebis audi ti s Sedegebi
gazomvis pr oble ma
adamianuri resur sebis sx vadasxva mxari s Semowmeba sxva-
dasxva mid gomas iT valis winebs. intu i ci ur ad vici T, rom i se-
Ti maCveneble bi, ro gori caa TanamSro melze danaxar je bi, r ic -
xobri vi Semadgenlo ba, gamocdi le bis uqonlo ba an si Warbe,
SeiZle ba gai zomos r ic xobri vad.
sawarmoo ur Ti erTobebis parametrebi SeiZl eba gai zomos
i seTi maCveneble biT, ro gori caa gafic vebis gamo dakarguli
dReebi da sxva. gazomvis Tval sazri si T Semowmebis sxva as-
peqte bi iwvevs did s iZnele ebs.
magali Tad, ro gor SeiZle ba personali s keTil sindi si ere -
bis an maTi moti vaci is gazomva?
personali s keTil sindi si ereba SeiZle ba ganisazRvro s,
ro gorc maRali an dabali , magram Sualu duri mdgomareoba
ar SeiZle ba gai zomos i give meTodebiT, ri Tac i zomeba momu-
Saveze danaxar je bi.
-
21
aseTi ve proble mebi warmoi Soba TanamSro melTa moti vaci -
is daDA samuSaoTi maTi kmayofi le bis xaris xi s Sefa sebisas.
kompaniebSi aseTi saxi s aramate ri alu ri fa seulo bebis
mimarT Sei niSneba sxvadasxvagvari damokidebule ba. amito mac
adamianuri resur sebis audi ti ,,aRric xvis baraTi mixedviT
nakle bad misaRebia, r adganac is subieqtu r Sefa sebas eyrdno -
ba.
adamianuri resur sebis benCmarkingi
benCmarkingi _ es erTi kompaniis Tvisebebis sxva kom-paniebTan Sedarebis instru menti a.
kompaniam Tavisi miRwevebisaTvis unda gaaanali zos Tu ,
ro gor miaRwia saukeTeso Sedegebs f ir ma-li der ma.
kompaniis konkretu li Taviseburebebis arCeva, ro meli c
gamoikvle va benCmarking-anali zi T, damokidebuli a i maze, Tu
ra surs or ganizaci as i co des.
Tu c nobili a, rom A kompaniaSi modi an saukeTeso kur sdamTavrebule bi, maSin adamianuri resur sebis gamoyene-basTan mimarTebaSi, misi poli ti ki s Seswavla sxva konkurent kompaniebs konkurente bs saSuale bas mis cems, Seadaro s saku-Tari moqmedeba li deri s moqmedebas. sru li ad gasagebia, r om A kompania sTavazobs kari eru li zrdis karg p erspeqti vebs, maRal an azRaurebas DdaA sxva.
mizezebis d adgenis Semdeg SeiZle ba SesaZlo cvli le bebis
sfe ro s gansazRvra.
bevri kompania, maRali t eqnolo giebis gamoyenebisas, pro -
fe si onali speci alis te bis defe ci ti s pr oble mas wyvets kon-
traq tu l safuZ vel ze an konsul ta ci is saxi T TanamSromle -
bis gamoyenebiT.
mobilu ri (dro ebiTi ) k adrebis mozid vac mniSvnelo vania.
-
22
warmate bi s ganmsazRvreli adamianuri resur sebis
gamovle na
adamianuri resur sebis audi ti s Sedegad, defi ci ti s gan-
sazRvri s miz niT, SeiZle ba gamovavli noT i s TanamSromle bi
an j gufi , r omle bic a ri an gadamwyveti kompaniis st ra te giu-
li warmate bisaTvis. es is a damianebia, ro melTa saqmianobiT
or ganizaci am miaRwia warmate bas warsul Si da maT ir gvli v
Tavmoyri li a kompaniis axlan deli str uqtu rebi.
zogierT k ompaniaSi mTavari adamianuri resur si , ro meli c
gansazRvravs mTli anobaSi kompaniis st ra te giul ganviTare -
bas, imyofe ba di reqtor Ta sabWoSi.
sxvagan i si ni SeiZle ba muSaobdnen kvle vebis an axali
pro duqci is SemuSavebis ganyofi le bebSi, r omle bic emsaxureba
kompaniis Semdgom ganviTarebas.
marketin gis ganyofi le bis TanamSromle bi an operaci uli
meneje rebi agreT ve SeiZle ba iyvnen kompaniis saqmianobis war-
mate bis ganmsazRvreli f aqto rebi.
Ziri Tadi debule ba. warmate bis k ri ti kuli f aqto rebi
Cveuleb ri v, arsebobs erTi an r amdenime mizezi , r omli s
mixedviTac d argSi li deri kompania aRwevs maRal w armate -
bebs. am mizezebs hqvia _ warmate bis k ri ti kuli f aqto rebi. zogierTi kompanias hyavs maRal kvali fi ci uri pr ogramis-
te bi an mecnier -mkvlevrebi, r omle bic f lo ben unikalu r ga-
mocdi le bas. am SemTxvevaSi warmate bis k ri ti kuli f aqto ri a
adamianuri resur sebi.
sxva or ganizaci ebSi warmate bis k ri ti kuli f aqto ri Se-
iZle ba iyos k ompaniis xel sayre li adgil mdebreoba, br endi s
i miji , maRali reputa ci a, gacemuli patenti an li cenzi a, ag-reTve Taviseburi unikalu ri sawarmoo p r ocesebi an t eqno-
lo gia.
-
23
konkurentu li st ra te gi is piro bebSi nebismier fa sad da-cu li unda iqnas kompaniis warmate bis k ri ti kuli f aqto rebi.
3. or ganizaci uli kul tu ra
ra aris k ul tu ra?
nebismieri j gufi s adamianebis kul tu ra _ es aris rwme-
na, Cveule bebi, gamocdi le ba DAda azrov nebis wesi , im adamia-
nebis mier SeZenili da gazi arebuli , r omle bic erTad muSao-
ben DdaA erTad ata reben umete s dros. es aris im d aSvebebis
kompleq si , r omleb sac a damianebi Rebulo ben usit yvo ur Ti -
erTobebis pro cesSi.
amri gad, k ompaniis kul tu ra SeiZle ba aRiwero s, ro gorc
misi ,,grZnoba D da xasi aTi
kompania, i seve ro gorc a damianebi, indi vidualu rebi ari -
an, amito mac r amdeni or ganizaci aa, imdeni kul tu raa. amis mi-
uxedavad, arsebobs kul tu ri s saerTo niSnebic.
kul tu ri s deter minante bi
kul tu ra iqmneba mravali f aqto ri s zemoqmedebiT g ansaz-
Rvru li dro is ganmavlo baSi.
or ganizaci uli kul tu ri s f or mirebis mniSvnelo vani f aq-
to rebi aseTi a:
or ganizaci is damfuZ nebel Ta msof lmxedvelo ba;
kompaniis saqmianobis xasi aTi ;
pirov nebaTaSori si daA sawarmoo ur Ti erTobebis xasi aTi ;
marTvis miRebuli sti li da makontro le beli meqanizme-
bis saxeebi (magali Tad, marTvis avtok rati uli da demok-
rati uli sti li s xaris xi );
bazri s naci onalu ri DdaA regionuli xasi aTi . es f aqto -
ri moqmedebs xel mZRvanelo bis d is tanci aze, rac , Tavis
mxriv , mis kul tu raze aisaxeba;
-
24
or ganizaci is ver ti kalu ri da hori zonta lu ri str uq-
tu ra;
or ganizaci is damokidebule ba t eqnolo giebis saxeebze.
Ziri Tadi debule ba. xel mZRvanelo bis d is tanci a
es t ermini ekuTvnis x iksons daDA pius. aRwers soci a-
lu ri gancal kevebulo bis xari sxs, ro melsac ganicdi an qve-
Sevrdo mebi xel mZRvaneleb Tan ur Ti erTobisas.
im kompaniebisaTvis, sadac miRebuli a xel mZRvanelo bis
dis tanci uri ur Ti erToba, damaxasi aTebeli a TanamSromle bs
Sori s u Tanabro ba.
or ganizaci is kul tu ra, r omli s d ro sac arsebobs mokle
dis tanci a, iT valis winebs xel mZRvanel sa da TanamSro melTa
Sori s ur Ti erTobis konsul ta ci ur xasi aTs.
ra to maa kul tu ra mniSvnelo vani?
kul tu ra mniSvnelo vania, r adganac is e xeba kompaniis saq-
mianobis yvela aspeqts.
kul tu ra or ganizaci i saTvis mniSvnelo vania sxvadasxva
mi zezebis gamo. is moqmedebs:
TanamSro melTa moti vaci aze;
or ganizaci is mimzid velo baze, rac personali s denadobiT
aix sneba;
TanamSro melTa keTil sindi si erebasa da maT saqmianobaze;
ef eqti anobasa daDA Sro mis nayofi erebaze;
samuSaos xaris xze;
pirov nebaTSori si ur Ti erTobebis xasi aTze;
samuSaosadmi TanamSro melTa damokidebule baze;
novato ro basa DdaA SemoqmedebiT potenci al ze.
amri gad, es f aqto rebi xazs usvams im rols , ro melsac kul tu ra TamaSobs or ganizaci is cxovrebaSi. auci le beli a,
-
25
rom kompaniis xel mZRvanelo bam gaiT valis winos is st ra te gi -
uli mdgomareobis anali zi s, agreTve st ra te giebis reali za-
ci is dros.
kul tu ru li qseli
or ganizaci uli kul tu ri s Seswavli s meta d g avrce le bu-
li meTodi a kul tu ru li qseli s gamoyeneba.
kul tu ru li qseli _ es or ganizaci uli kul tu ri s ele -mente bis s qematu ri warmodgenaa, ro melSic Sei niSneba mTel paradig maze Ti Toeuli ele menti s zemoqmedeba.
Ziri Tadi debule ba. paradig ma paradig ma msof lmxedvelo baa, e.i. gare samyaro s aRqmis
xerxi .
legendebi
ritualebi
DdaA tradiciebiD
A
simboloebi
xelmZRvane-lobis
struqt ura
organizaci -
uli struqtura
kontrolis
sistema
paradigma
-
26
or ganizaci is an naci onalu ri kul tu ri s paradig ma Zali -
an mniSvnelo vania, r adganac igi gansazRvravs TanamSro melTa
qcevas gansazRvru l garemoebebSi.
aRvwero T k ul tu ru li qseli s Ziri Tadi ele mente bi:
le gendebi _ es is to ri ebia, r omleb sac erTi kompaniis
TanamSromle bi uyvebian erTi meores, axlob le bs an sxva
adamianebs;
ri tu alo bi DdaA t radi ci ebi _ es or ganizaci aSi qcevis
sqemaa;
simbole bi _ rai mes s imboli zi reba: s amsaxur Si winsvla ,
ofi si s adgil mdebareoba, Tanamdeboba;
or ganizaci uli str uqtu ra _ or ganizaci is str uqtu ra
SeiZle ba f arTo iyos, v id re f or malu ri ur Ti erTobebi.
SeiZle ba i arsebos arafor malur ma str uqtu rebma;
kontro li s s is te ma _ s aqmianobaze kontro li , Zli eri a
is Tu s usti , mWid ro daa dakavSirebuli kul tu rasTan. is
mniSvnelov nadaa damokidebuli xel mZRvanelo bis d is tan-
ci asa daDkompaniis saqmianobis xasi aTze;
xel mZRvanelo bis str uqtu ra _ paradig mis f or mirebas
axdens or ganizaci is gavle niani mmarTvelo biTi j gufe bi.
paradig ma or ganizaci is TanamSromle bis Sexedule bebis sis te maze mTli ani kul tu ru li zemoqmedebis ja muri ef eq-ti a.
soci ali zaci a: ro gor yalib deba or ganizaci uli kul -
tu ra
or ganizaci uli kul tu ra ar yalib deba or ganizaci is er -
Ti , an ori w evri s s ur vi li T. mis Camoyali bebaze di di gavle -
na aqvs damfuZ neble bs, ro melTa wasvli s Semdegac Zala Sia
maT mier danergi li Sexedule bebi. or ganizaci uli kul tu ri s
f or mirebaze, aseve, di di gavle na aqvs administra ci as. ro gor
-
27
iqcevian i si ni, ras amboben, r amdenad amarTle ben r is kze was-
vla s _ es y vela fe ri if il tre ba da miemarTeba qvemoT _ or -
ganizaci aSi momuSave personalis ken.
nebismieri axali wevri s Semosvla or ganizaci aSi qmnis
imis s af rTxe s, rom arsebuli nor mebi da Rirebule bebi da-
ir Rveva. amito m saWiro a or ganizaci uli kul tu ri s mimarT
misi mor geba, adapta ci a. am pro cess or ganizaci aSi soci ali -zaci a ewodeba.
or ganizaci is administra ci is amocanaa ara mar to SearCi-
os Sesafe ri si adamiani samuSao adgil ze, aramed iz ru nos mis
adekvatu r soci ali zaci aze da miaRwios im Sedegs, ro meli c
iT valis winebs or ganizaci ul Rirebule bebTan pirov nuli Ri-
rebule bebis id enti fi kaci as.
soci ali zaci is miz niT x Sirad mimarTaven e.w. damakninebe-
li gamocdi le bis meTods _ ro ca r Tuli da Warbi davale be-
biT x deba axali TanamSromli s d at vir Tva, rac amci rebs mis
TviT kmayofi le bis grZ nobas da aRviZebs axal resur sebs. pi-
rov neba eZiebs ra d axmarebas kole gebisgan, xdeba gundze
ori enti rebuli , is iRe bs nor mebs, Rirebule bebs da, Sesaba-
misad, mis kul tu ras.
aRsaniSnavia, rom TviT SenarCunebiTa da maRali ef eqti a-
nobiT gamoir Ceul f ir mebs, r omle bic r amdenime Taobas iT -
vli an, axasi aTebT swored soci ali zaci is Zli eri da ef eqti -
ani sis te ma.
menejmenti s umTavresi amocanaa _ Seqmnas erTi ani gundi
da aamaRlo s soci alu ri pasuxis mgeblo ba or ganizaci is Sig-
niT.
pir veli , auci le beli da saci coc xlo d mniSvnelo vani pi-
ro ba_ kompaniis naTeli kredos Camoyali bebaa. amisaTvis ki
auci le beli a qvemoT CamoTvli li Rirebule bebi miRebuli da
gaTavisebuli iqnas nebismieri TanamSromli s mier , esenia:
indi vidi s pati viscema da rw mena;
Sesru l ebisa da TanamSromle bis maRali done;
ukompro miso erTi anoba;
saerTo miz nebisaTvis gunduri muSaoba;
-
28
moqnilo ba da i novaci a.
Tu personali s Rirebule bebi da molo di nebi emTxveva
kompaniis poli ti kas, Cndeba harmonia da piri qiT, Tu es po-
li ti ka miuRebeli a adamianisaTvis, ra i me warmate bis miRweva
SeuZle beli xdeba (pirov nebaze Zala dobis gzis g arda).
kul tu ri s ro li i novaci ur saqmianobaSi
ro gor ax erxeben f ir mebi axali pro duqci is Seqmnas da
maTi SeqmnisaTvis warmate buli gzis moZiebas? ra S emTxvevaSi
SeiZle ba gaaqti ur des i novaci uri saqmianoba or ganizaci aSi?
empiru li gamokvle vis Sedegad daadgines nor mebi, ro meli c
xels uwyobs i novaci as saqmianobaSi.
nor mebi kreatu lo bisaTvis: 1. r is kze wasvla
Tavisuf le ba, ro meli c iT valis winebs cdasa da Secdomis
uf le bas;
Secdomebisadmi to le ranto ba;
sule lu ri i deebis ganxil vis SesaZleb lo ba;
Secdomis dausje lo ba;
sta tu si s Ser yeva;
warsuli s daviwyeba;
ganwyoba, rom i novaci a saqmis nawili a;
cvli le bebisadmi dadebiTi ganwyoba;
gaumjo besebis wadi li .
2. cvli le bebis dajil doeba
i deebis dafa seba;
meneje ri s mxri dan yurad Reba, mxardaWera;
miRwevebis zei mi;
sxvadasxva SemoTavazebis ganxor ci ele ba;
gamxneveba da mxardaWera.
-
29
3. gaxsnilo ba
Ria komunikaci a da infor maci is gacvla ;
kargad mosmena;
xel misawvdomoba yvela saTvis, kri ti ki s miReba;
kompaniis samuSao Zali s gafar Toeba.
nor mebi ganxor ci ele bis mxardasaWerad:
1. saerTo miz nebi
gunduri muSaoba;
moqnilo ba;
sakuTrebis grZ noba, konsensusi ;
or mxrivi pati vis cema da rw mena.
2. avto nomia
gadawyveti le bis miReba dabal safe xur ze;
decentra li zebuli pro cedurebi;
qmedebis Tavisuf le ba;
zegavle nis rw mena;
dele gireba;
swrafa d da moqnila d gadawyveti le bis miReba;
biur okrati is minimumamde dayvana.
3. moqmedebis rw mena
movale obis Sesru le ba;
dro ulo baze f iqri ;
gakeTebuli saqmis dafa seba, personali s uf le bamosi -
le biT d at vir Tva;
xaris xze xazgasma;
saqmis Sesru le bis s ur vi li ;
biurok rati is darRveva.
kompaniebi cdi lo ben, Seqmnan Zli eri kor poraci uli kul -
tu ra, ro meli c ucvle l bazi sur Rirebule bebs ef uZneba da
am bazi sur Rirebule bebSi Sedi s i novaci is xel Sewyoba.
-
30
_ rato m aris k ul tu ra mniSvnelo vani? kul tu ri s mniSvnelo bas, upipir vele sad, gansazRvravs is f aqti , rom igi xels uwyobs momuSaveTa mzard erTgule bas f ir mis mimarT.
4. k ul tu ru li ti pebis k la si fi kaci a
kul tu ri s ti pebi xendi s k la si fi kaci iT
xel mZRvanelo baze dafuZ nebuli kul tu ra (xel mZRvane-
lo bs Zli eri pirov neba an gavle niani j gufi ) ;
ro leb ze dayrdno bili kul tu ra (t radi ci li , mkacri ie-
rar qia. cvli le bebze susti reagireba);
miz nobri vi kul tu ra (dakavSirebuli a mokle vadi an, mniS-
vnelo vani amocanebis gadawyvetas Tan);
pirov nula d o ri enti rebuli kul tu ra (or ganizaci is wev-
rebis inte resebTan, sargebel Tan dakavSirebuli ).
praqti kaSi, or ganizaci is kul tu ra moi cavs r amdenime kul tu ri s tips.
kul tu ri s ti pebi mail zi s DdaA snous kla si fi kaci iT
kul tu ra damcveli (am ti pis or ganizaci as ukavia sta bi-lu ri , sabazro niSa, s peci ali zaci i Ta da dabali danaxar -
je bi T is wraf vis u pira te sobisaken);
kul tu ra mzveravi (sakuTari pro duqte bisaTvis aqti urad eZeben axal b azrebs. cvli le bebze swrafi reagireba);
kul tu ra anali ti kosi (am ti pis or ganizaci a Tanmimdev-
ru li da konservat oru li a. maTi st ra te giaa mudmivi
zrda bazar ze SeRweviT) ;
reaqci uli kul tu ra (sargeblo ben sxvisi st ra te giebiT, ar a ri an novato rebi) .
-
31
daskvna adamianuri resur sebi daDA or ganizaci uli kul tu ra
st ra te giuli anal i zi s mniSvnelo vani nawili a.
adamianuri resur sebis mdgomareobis Sefa seba xdeba audi -
ti T, ro melsac g arkveuli SezRudva aqvs (samuSaoTi dakma-
yofi le bis xaris xi , TanamSro melTa mora li da moti vaci a).
adamianuri resur sebis konfi guraci a kompaniis kul tu ri s
mTavari ganmsazRvreli f aqto ri a.
or ganizaci is kul tu ra _ es misi indi vidualu ri Tavise-
burebaa, misi anali zi saTvis gamoi yeneba kul tu ru li qseli .
st ra te giuli anali zi saTvis gamoi yeneba kul tu ri s ori
kla si fi kaci a: xendi s, mail zi s da s nous.
-
32
Tema II. pirov nebis f si qolo giuri por tre ti da
personali s menejmenti s meTodebi
Sinaarsi : 1. personali s menejmenti s pr inci pebi
2. pirov nebis f si qolo giuri por tre ti s anali zi
f si qolo giuri por tre ti s komponente bi
t emperamenti
xasi aTi
unari
mimarTule ba
inte leq tu alu ro ba
emoci uro ba
Tavisufa li xasi aTi
ur Ti erTobis u nari
TviT Sefa seba
TviT kontro li s done
j gufu ri ur Ti erTqmedebis u nari
3. personali s menejmenti s meTodebi
daZale ba
Seguli aneba
darwmuneba
-
33
1. personali s menejmenti s pr inci pebi
menejment i s miz nebis miRwevis mTavari piro baa pro fe si o-
naliz mi, or ganizebulo ba daDA xel mZRvaneli s keTil sindi si -
ereba.
personali s, ro gorc S emsru leb le bis, menejmenti s pr in-ci pebia:
Semsru leb lo ba (zusta d d ro Si, xaris xi daDA danaxar je -
bi moTxovnebis mixedviT). x el mZRvanel ma unda akontro -
lo s pro cesi DdaA ara Sedegi ;
i nici ati va t eqnolo gi is sr ul yofa Si, Sro mis or ganiza-
ci aSi, xaris xi s amaRle baSi, danaxar je bis Semci rebaSi,
xel mZRvanel Tan erTad ,, viwro adgi le bis aRmofxvra ;
cxovrebis j ansaRi wesi , keTil sindi si ereba, pati osneba;
samsaxurebri v winsvla sa DdaA pirov nebis harmoniuli
ganviTarebisaken mis wrafe ba.
2. pirov nebis f si qol ogiuri por tre ti s anali zi
adamianebis marTvas axor ci ele bs meneje ri , ro meli c S em-deg pr inci pebs emyareba:
TanamSromle bisaTvis sakuTari Tavis pati viscemis grZ no-
bis SenarCuneba. j er unda Seaqo muSaki , xolo Semdeg
mis ce davale ba.
yurad Reba pr oble mebs DdaA ara pirov nebebs.
sasur vel m oqmedebebze dadebiTi reaqci is SenarCuneba.
adamianis qcevis cv li le baze saWiro a dro uli reagireba.
gamoxatu li moTxovnebis gaTval is wineba, TanamSromleb -
Tan mudmivi kontaqti .
am princi pebze dayrdno biT menejer ma unda miaRwios Ta-namSromleb Tan sasur vel Sedegebs:
i maTi azri s gageba, vinc miTi Tebas saWiro ebs;
-
34
konsul ta ci ebis gaweva imaTTvis, vinc amas saWiro ebs;
pir dapiri miTi Tebebis micema mizandasaxuli moqmedebi-
saTvis;
kate gori uli f or miT miTi Teba imaT, vinc ar Rebulo bs
dari gebebsa daA rekomendaci ebs;
im pir Ta daTxovna, ro melTa daqvemdebareba SeuZle beli
xdeba daDApiri qiT _ im TanamSromle bis waxali seba,
vinc ukeT asru le bs miTi Tebebs.
menejmenti s ganviTarebis d Revandel et apze pirov nebis
f si qolo giuri por tre ti s gansazRvra mniSvnelo vani sakiT -
xi a.
menejmenti s f si qolo gi is mTavari i deaa: ,,adamianTan cudi damokidebule ba _ araxel sayre li a"
personali s menejmenti s sakiTxebis gadawyveti sas gasaTva-
lis winebeli a, rom adamianebi cxovrebiseul piro bebTan sxva-
dasxvagvar ad apta ci as akeTeben. adapta ci is unari s mixedviT
SeiZle ba gamoi yos adamianebis sami ti pi:
mimdi nare momentze ori enti rebuli _ advi la d miesadageba
arsebul md gomareobas (ef eqti anad muSaoben gadawyveti -
le bis miRebis pro cesSi);
warsul ze ori enti rebuli _ moqmedebs d aSvebebis, uf -
le bebisa da v al debule bebis mkacr C arCoebSi (ef eq-
ti anad muSaoben gadawyveti le bis reali zaci is pro cesSi);
momaval ze ori enti rebuli _ araadekvatu ri qceva, ie-
rar qiul str uqtu raze cudi Seguebulo ba (ef eqti -
anad muSaoben gadawyveti le bis generi rebis pro ceSi).
meneje rs unda SeeZlo s sakuTari f si qolo giuri rezer ve-
bis warmoCena. amisaTvis auci le beli a Seic nos sakuTari Tavi
da sxvebi, maTi t emperamenti , xasi aTi , mimarTule ba.
-
35
f si qolo gi is ganviTarebaSi SeiZle ba gamoi yos 3 mimarTu-
le ba:
qceviTi f si qolo gi is anu bihevioriz mis k redoa - ,,sti -muli reaqci , r omli s Tanaxmadac f si qolo gi is sagania
qceva da ara adamianis c nobiereba. am mimarTule bisaTvis
mniSvnelo vania pr agmatiz mi;
f ro i diz mi f ro i di s aRmoCena iyo qv ecnobiereba, ro -gorc a damianis qcevis pir vela di sti mule bis wyaro .
f ro i di s mier Seqmnili adamianis suli eri cxovrebis ana-
li zi s s is te mis saSuale biT gamovle nil iqna pirov nebis
mier gauTvic nobierebeli mid reki le bebi s, inte resebis da
moti vebis zegavle na mis qcevaze, sakuTar T avsa da sxva
adamianebze Seqmnil w armodgenaze.
humanistu ri f si qolo gi is safuZ veli a egzis tenci aliz -mis (arsebobis) da aRmosavle T fi lo sofi is (mag. Zen-bu-
diz mis) i deebi. humanistu ri koncef ci is centrSi a pi-
rov neba Ti Toeuli adamiani misi uf le ba _ iyos
TviT myofa di , Sei narCunos sakuTari mTli anoba da unika-
lu ro ba, iyos Tavisufa li arCevanis gakeTebaSi, Seqmnas
Tavisi cxovreba da masze pasuxi agos.
pirov nebis niSan-Tvisebebis Sefa sebis safuZ vel ze SeiZle -ba misi f si qolo giuri por tre ti s Sedgena, ro meli c moi cavs Semdeg komponente bs:
t emperamenti
xasi aTi
unari
mimarTule ba
inte leq tu alu ro ba
emoci uro ba
Tavisufa li xasi aTi
ur Ti erTobis u nari
TviT Sefa seba
TviT kontro li s done
-
36
j gufu ri ur Ti erTqmedebis u nari
t emperamenti adamianis f si qiki s di namiuri Taviseburebaa, e.i. f si qikuri pro cesebis t empi, r it misa daDintensi uro bis
mimdi nareoba. is g ansazRvravs adamianis qcevis stils, x er -
xebs, r omli Tac is s argeblo bs Tavisi saqmianobis or ganiza-
ci i saTvis.
t emperamenti s ti pebi saWiro mid goma sangviniki ,,ende, magram Seamowme
Zli eri , Sewonili , moZravi pirov neba
qole ri ki ,,arc er Ti wuTi mosveneba"
advi la d aRgznebadi pirov neba
fl egmati ki ,,ar a aCqaro "
Zli eri , Sewonili , in er tu li pirov neba
melan qoli ki ,ar miayeno zi ani"
susti ner vuli sis te mis
xasi aTi aris pirov nebis myari indi vidualu ri Tavisebu-rebebis erTobli oba, ro meli c myardeba, aseve vl indeba saqmi-
anobasa DdaA ur Ti erTobaSi. xasi aTi s str uqtu raSi gamoyofe n oTxi j gufi s T visebas,
ro meli c gamoxata vs pirov nebis damokidebule bas s aqmianobi-
sadmi:
Sro misadmi (Sro mismoyvare , pasuxis mgebeli , z armaci daDA
sxva);
sxva adamianebisadmi, TanamSromleb Tan, sazogadoebasTan;
sakuTar T avTan (sakuTari Rir seba, TviT kri ti ka daDsxva);
sagnebTan (mowesri gebuli , momWirne, x el gaSli li da
sxva).
-
37
unari . unari i zomeba gansazRvru li donis s iZneli s amo-canis, si tu aci is DdaA sxva gadawyveti s gziT.
saerTo unars ganekuTvneba:
Sro misadmi mzadyof na, Sro mis moTxovnile ba, Sro mismoy-
vareoba;
xasi aTi s T viseba _ yurad Rebiani, T avmoyri li , mizanmimar-
Tuli , d akvir vebuli ;
SemoqmedebiTi azrov neba, moqnili Wkua, rTul si tu aci eb-
Si ori enti reba, adapta ci a, gonebri vi saqmianobis maRali
pro duqti ulo ba.
mimarTule ba. pirov nebis mimarTule bi s safuZ veli a misi saqmianobis moti vaci a, moTxovnile bis d akmayofi le ba mimar-Tule ba arsebobs:
amocanaze
ur Ti erTobaze
sakuTar T avze
inte leq tu alu ro ba. inte leq ti _ es f si qikuri pro cese-bis s is te maa, ro meli c uzrun vel yofs a damianis u nari s rea-
li zaci as Seafa sos si tu aci a, mii Ros gadawyveti le ba da amis
Sesabamisad moaxdi nos qcevis reguli reba.
inte leq ti gansakuTrebiT saWiro a ar astandar tu l si tu -
aci ebSi _ ro gor c adamianze axli s swavle bis s imbolo .
inte leq ti s str uqtu ra damokidebuli a f aqto rebze:
asaki
ganaTle bis done
pro fe suli saqmianobis s peci fi ka
indi vidualu ri Taviseburebebi
emoci uro ba. emoci uri movle nebi i yofa :
af eqti
-
38
sakuTri v emoci a
grZnoba
ganwyobile ba
st resuli mdgomareoba
ur Ti erTobis u nari . ur Ti erTobis ti pebi: f unqcionalu ri (uf ro si -qveSevrdo mi, gamyidveli -myid ve-
li )
pirov nebaTaSori si , s aqmiani
ur Ti erTobis fa zebi:
dagegmva
kontaqtSi Sesvla
yurad Rebis koncentra ci a
moti vaci uri zondaJi
yurad Rebis SenarCuneba
argumenta ci a
Sedegebis f iqsaci a
ur Ti erTobis d amyareba
TviT Sefa seba. is gulis xmobs sakuTar i unari s, f si qolo -giuri Tvisebebis daA qcevis, cx ovrebiseuli miz nebis da mi-
si miRwevis SesaZleb lo bis, agreT ve sxva adamianebs Sori s
adgi li s povnis Sefa sebas.
TviT Sefa seba SeiZle ba iyos:
dadable buli
amaRle bul i
adekvatu ri (nor malu ri )
-
39
3. personali s menejmenti s meTodebi
menejmenti s meTodi _ es marTvis subieqti s zemoqmedebis meTodi a marTvis o bieqtze , st rate giuli da t aqti kuri miz -
nebis ganxor ci ele bisaTvis.
dRei saTvis gamoi yeneba personali s menejmenti s sami al -ter nati uli meTodi :
administra ci uli (or ganizaci uli , gankargule biTi )
ekonomikuri
soci alu r -f si qolo giuri
es meTodebi SeiZle ba Seic valo s pirov nebis Tavisuf le -bis xaris xze agebiT:
daZale ba
Seguli aneba
darwmuneba
daZale bis meTodi _ sakanonmdeblo da nor mati ul aqte bs mivyavarT menejmenti s s is te mis komponente bis dabali xaris -
xi saken. Seguli anebis meTodi gamiznuli a resur sebis ekonomiaze,
xaris xi s daDA pro duqti s konkurentu nari anobis amaRle baze,
infras truq tu ri s momxmarebel Ta cxovrebis xaris xze. darwmunebis meTodi dafuZ nebuli a pirov nebis f si qolo gi -
uri por tre ti s gamokvle vaze, misi moTxovnebis moti vaci aze. advi li a br Zanebis micema an ekonomikuri sti muli reba,
vid re darwmuneba.
aRniSnuli meTodebis raci onalu ri Tanafar dobaa: _ 4:4:2.
-
40
Tema III. Sro miTi moti vaci a, Sro miTi kmayofi le ba
Sinaarsi : 1. Sro miTi moti vaci a
moti vaci a
Sinaarsobri vi Teori ebi
pro cesualu ri Teori ebi
2. moti vi reba f unqciuri dat vir Tvis di zai nis meSveobiT
f unqciuri dat vir Tvis di zai nis sami mid goma:
gamarti veba, ro ta ci a da gafar Toeba
f unqciuri dat vir Tvis gamdid reba
f unqciuri dat vir Tvis maxasi aTeble bis modeli
3. Sro miTi kmayofi le bis Sesaxeb
-
41
1. Sro miTi moti vaci a
personali s Sro miTi moti vaci i sa da Sro miTi kmayofi -le bis Ziri Tadi parametrebis gaTvalis winebis gareSe SeuZ-le beli a adamianuri resur si s dagegmva-ganviTarebis opti ma-lu ri st ra te gi is SemuSaveba.
molo di nebisa da realo bis Sesat yvisoba gansazRvravs
Sro miT k mayofi le bas.
t ermini _ Zli erad moti vi rebuli muSaki _ gulis xmobs
adamians, ro meli c c di lo bs kargad Seasru lo s samuSao, aRi-
arebs or ganizaci is miz nebs da mTel Zala sa da mondomebas
maT misaRwevad mimarTavs. moti vaci a meta d k ompleq suri a.
kiT xvaze _ ra aris muSaobis moti vebi? umete soba pasu-xobs: sazogadoebri vi mdgomareoba, s ta tu si , aRiareba, adami-
anTa koleq tiv Si yof na, kari era, pro fe si uli zrdis m oTxov-
nile ba, fu li , sazogadoebisaTvis s argeblo bis mota na; zogi -
erTi mtkiceba speci fi kuri da konkretu li a, sxva ki zogadi .
arsebobs moti vaci is gansxvavebuli Teori ebi, r omle bic
SeiZle ba piro biTad or kate gori ad davyoT _ e.w. Sinaarsob-
ri vi Teori ebi da p ro cesualu ri Teori ebi. Sinaarsobri vi
Teori ebi ef uZneba im Sinagani moTxovnile bebis id enti fi kaci -
as, r omle bi c aiZule bs adamians moiqces ase da ara sxv agva-
rad. am Teori ebSi aqcenti rebuli a, Tu ,, axdens momuSavis
moti vi rebas, xolo pro cesualu ri Teori ebis inte resi s sa-
gania, Tu ,, ro go ardaiqmneba moTxovnile ba sasur vel q ce-
vad.
moti vaci a
Sinaarsobri vi Teori ebi momuSaveebi mudmivad adareben sakuTar moTxovnile bebs
maTi dakmayofi le bis im dones, ro melsac surT miaRwion sa-
muSaos meSveobiT.
-
42
maslo us mixedviT adamians aqvs bazi suri moTxovnile be-bis xuTi kate gori a:
5. TviTa -
qtualizaciis moTxovnileba
4. ego -moTxovnileba
3. socialuri moTxovnileba
2. usafrTxoebis moTxovnileba
1. fiziologiuri moTxovnileba
adamianuri re sur si s eqsperte bi miuTi Teben, rom auci le -
beli a peri odula d personali s Sro miTi moti vaci is Seswav-
la , raTa meneje ri gaerkves, Tu ra aqti uri moTxovnile bebi
amoZravebT maT. sqemaSi moTi Tebuli a gzebi, r omli Tac SeiZ-
le ba personali s maRali r angis moTxovnile bebis d akmayofi -
le ba Sro miTi saqmianobis pro cesSi.
soci alu ri moTxovnile bebi :
1. mieci T TanamSromle bs i seTi samuSao, ro meli c mis -
cems maT adamianebTan ur Ti erTobis saSuale bas.
2. SeqmeniT g unduri muSaobis at mosfe ro .
3. Caata reT peri oduli TaTbirebi TanamSromleb Tan.
4. nu SeecdebiT arafor malu ri j gufe bis d aSla s, Tu
i si ni realu r zara ls ar a yeneben or ganizaci as.
-
43
5. SeqmeniT or ganizaci is gareT TanamSro melTaTvis so-
ci alu ri aqti vobis piro bebi.
aRiarebis moTxovnile ba:
1. SesTavazeT TanamSro mels Sinaarsi ani samuSao.
2. yovel dadebiT Sedegze mieci T TanamSro mels Sesat -
yvisi ukukavSiri .
3. Seafa seT da waaxali seT TanamSro melTa yvela miRweva.
4. CarTeT TanamSromle bi miz nis f or muli rebasa da ga-
dawyveti le bis miRebis pro cesSi.
5. SeecadeT damate biTi uf le bebis dele gi rebas.
6. SeqmeniT dawinaurebis gamWvirvale ierar qia or ganiza-
ci aSi.
7. uzrun vel yaviT personali s t reningisaTvis saWiro pi-
ro bebi, ro meli c xels Seuwyobs personali s kompententu ro -
bis zrdas.
TviT reali zaci is moTxovnile bebi
1. uzrun vel yaviT personali s t reningisa da ganviTare -
bisaTvis piro bebi, ro meli c saSuale bas mis cems per sonals,
mTli anad gamoi yenos Tavisi potenci ali .
2. mieci T r Tuli daDA sapasuxis mgeblo samuSao.
3. xeli SeuwyveT da ganaviTareT personali s Semoqmede-
biTi potenci ali .
higienur f aqto rebSi aisaxeba is fi zi kuri da f si qolo -
giuri piro bebi, r omleb Sic adamiani muSaobs.
kvle vebma aCvena, rom mravali ro gorc higienuri , ise mo-
ti vaci is f aqto ri , Sei cavs arsebiT damakmayofi le bel da
aradamakmayofi le bel momente bs. garda i misa, o ri ve kate gori -
is f aqto rebs SeiZle ba hqondeT moti vaci is Zala .
-
44
adamianuri resur sebis mkl evrebi gvTavazoben Sexedule -
bas, rom g anmeorebiTi da erTfe ro vani samuSao ganapiro bebs
momuSaveebis dabal potenci al s da iwvevs maT ukmayofi le bas.
samuSaos gakeTil Sobile ba Sedgeba r amdenime
safe xuri sagan:
samuSaoze kontro li s Sesuste ba (moSoreba) pasuxis mgeb-
lo bis SenarCunebis miz niT;
pasuxis mgeblo bis gazrda ;
yoveli momuSavisaTvis muSaobis s ru li da bunebri vi
st andar ti s micema;
personali saTvis samuSaos Sesru le baSi Tavisuf le bis mi-
cema;
dro uli ukukavSiri s micema Sesru le bis Taobaze (ara
supervizi is miz niT);
speci fi kuri amocanis g ansazRvra ise, rom momuSaves Se-
eZlo s
maTi Sesru le bisas gamocdi le bis SeZena.
higienuri faqtorebi motivacia administraciuli politika warmateba marTvis stili dawinaureba anazRaureba aRiareba pirovnebaTSorisi urTierTobebi maRali pasuxismgebloba urTierTobebi xelmZRvanelTan SemoqmedebiTi samuSao
-
45
pro cesualu ri Teori ebi pro cesualu ri Teori is mixedviT, adamianis qceva agreTve
si tu aci asTan dakavSirebuli aRqmebisa da molo di nis f unqci -aa.
daxar ju l S ro masa da Sedegs Sori s garkveuli mimarTu-
le bis molo di ni aris S ro miTi aqti vobis ganmsazRvreli
mniSvnelo vani f aqto ri .
Tu adamiani grZnobs, rom daxar ju l S ro masa da Sedegs
Sori s ar aris Sesat yvisoba, Sro miTi moti vaci a sustde ba.
miRweul SedegTan dakavSirebuli j il dos molo di nis fr us-
tra ci is SemTxvevaSic moti vaci a sustde ba.
Sro miTi moti vaci is konteqstSi sainte resoa: a) r amdenad mimzid vela d, Rirebula d miiCnevs adamiani mi-
zans;
b) r amdenad al baTuri a, rom am miz nis miRwevas Sedegad
mohyveba dajil doeba (ukeTesi TviT Sefa seba, dawinaureba da
a.S.);
g) r amdenad valen tu ri a es j il do.
X X =
2. moti vi reba f unqciuri dat vir Tvis di zai nis meSveobiT
arsebobs f aqte bi, r omle bic ad astu rebs, rom kargad or -
ganizebul samuSaos dadebiTi gavle na aqvs ro gorc Tanam-
motivacia
molodini, rom
Zalisxmeva sasurvel
Sedegs moitans
molodini, rom Sedegs
mohyveba garkveuli
dajildoeba
valentoba_ jildos
mosalodneli mniSneloba, Rirebuleba
motivacia
-
46
Sro melTa kmayofi le bis, aseve, maTi muSaobis xaris xze. s it -
yva ,,samuSa emTxvevaSi gulis xmobs im f unqciur dat -
vir Tvas, im saqmes, ro meli c or ganizaci aSi ama Tu im konkre-
tu l a damians aqvs Cabarebuli . meneje rebi, gansakuTrebiT ki,
HR meneje rebi unda acnobierebdnen, samuSaos ra k onkretu li
aspeqti a mamoti vi rebeli Ti Toeuli TanamSro melis Tvis da
unda cdi lob dnen, maqsi malu rad daabalan son samuSaos ru ti -
nulo ba da monoto nuro ba. amiT i si ni Seqmnian iseT samuSao
adgi le bs, r omle bic amci rebs stress, zrdis moti vaci as, ak-
mayofi le bs adamians da uf ro Sedegians xdis mis S ro mas.
f unqci uri dat vir Tvis di zai ni moti vaci uri Teori e-bis gamoyenebiT TanamSro melTa saqmianobis iseT str uqtu -ru l dagegmvas ( or ganizebas) n iSnavs, ro meli c aamaRle bs Sro misagan miRebuli kmayofi le bis dones, gazrdi s mis xa-ris xsa da nayofi erebas.
dResdReobiT c nobili a f unqciuri dat vir Tvis di zai nis
r amdenime t radi ci uli da Tanamedro ve mid goma. yurad Rebas
gavamaxvi le bT mxolo d o ri ode yvela ze gavrce le bul model -
ze da Ziri Tad aqcents f unqciuri dat vir Tvis gamdid rebis t radi ci ul mid gomaze gavakeTebT, ro melsac g arkveuli Sez-Rudvebis arsebobis miuxedavad, Zli eri da xangrZli vi moti -
vaci uri ef eqti aqvs. amito m es jer kidev aqtu alu ri da
sakmaod popula ru li a Tanamedro ve menejmentSi .
f unqci uri dat vir Tvis di zai nis sami mid goma:
gamarti veba, ro ta ci a da gafar Toeba.
f unqciuri dat vir Tvis gamarti veba xor ci el deba cal keu-li amocanebis Sesru le bis gaumjo besebis miz niT da erTi
TanamSromlis Tvis davale buli amocanebis r ic xvis Semci -
rebiT gamoi xate ba. f unqciuri dat vir Tvis gamarti veba em-
-
47
yareba warmoebis or ganizebis pr inci pebs: samuSao unda
iyos mar ti vi , ganmeorebadi da st andar ti zebuli , ris Se-
degad TanamSro mels SesaZleb lo ba eZle va, erTxel da sa-
gul dagulo d aTvisebuli ori enta ci a mraval je r Seasru -
lo s. aseTi samuSao ar moiT xovs speci alu ri unar-Cveve-
bis an gamocdi le bis gamoyenebas, rac dadebiTad aisaxeba
or ganizaci is ef eqti anobaze.
f unqciuri dat vir Tvis ro ta ci a varaudobs adamianebis sis te matu r gadaadgi le bas erTi amocanidan meoreze am
amocanebis damate biTi garTule bis gareSe. magali Tad, av-
to qarxnis muSa pir vel k vi raSi amonta Jebs avto manqanebis
SuSebs, meore kvi raSi _ bor ble bs, mesameSi ki _ skamebs.
ro ta ci is meSveobiT x deba Sro mis nayofi erebis gazrda
da misi mraval fe rov nebis uzrun vel yofa c, rac g arkveu-
li dro iT zrdis a damianebis moti vaci as.
f unqciuri dat vir Tvis gafar ToebaSi i gulis xmeba amoca-
nebis (val debule bebis) e. w. ,, hori zonta lu ri gafar To-
eba, rac n iSnavs i seTi amocanebis damate bas, ro mele bic
str uqtu ru la d arsebuli amocanebis msgavsi a da amis ga-
mo adamians ar sWir deba axali kvali fi kaci is (axali
unar-Cvevebis) dauf le ba. aseTi praqti ka erTgvarad exmia-
neba im ukmayofi le bas, rasac s aqmis z edmeta d gamarti veba
iwvevs. TanamSro mels , ro meli c pasuxis mgebeli a ara erT,
aramed r amdenime amocanaze, uf ro meti dro aqvs maT Se-
sasru leb la d; mas uCndeba dadebiTi gancda imis gamo,
rom mraval fe ro van da s akmaod rTul s aqmes akeTebs. kom-
pania Maytag-Si f unqciuri dat vir Tvis gafar Toeba moxda
pro duqci is awyobis wesi s pr inci puli cvli le biT: adre
muSa amzadebda wylis t umbos mxolo d erT nawils, ro -
meli c mas konvei neri s meSveobiT miewodeboda, axla ki
mas mTli anad t umbos awyoba daevala .
-
48
f unqciuri dat vir Tvis gamdid reba
f unqciuri dat vir Tvis gamdid rebis pir veli moti vato ri a
miRweva da masTan dakavSirebuli aRiareba. miRweva, raoden mci rec ar unda iyos igi, yovel Tvis iZle va gamocdi le bas,
r omli s safuZ vel ze vswavlo bT.
Semdegi moti vato ri pasuxis mgeblo baa, ro meli c sul uf -ro meti xaris xi T unda daekisro s TanamSro mels , raTa man
ig rZnos, rom iz rde ba da viTardeba. rac uf ro r Tuli a dava-
le buli saqme, miT uf ro SemoqmedebiTi xdeba adamianis Sro -
ma, ro melsac uwevs saqmis komponente bis erT mT li an sura-
Tad awyoba.
kidev erTi moti vato ri a dawinaureba, f or malu ri Tu arafor malu ri , ro meli c agreTve amdid rebs adamianis f un-
qciur dat vir Tvas. yvela ze mniSvnelo vani dawinaurebaSi is
aris, rom TanamSro mels sul uf ro meti da uf ro r Tuli
gadawyveti le bebis miReba uwevs. arCevanis gakeTebisa da gad-wyveti le bis miRebis auci leb lo bas mniSvnelo vani wvli li Seaqvs pirov nebis ganviTarebaSi.
erT -erTi Zli eri moti vato ri a inte resi im saqmis mimarT, ro melsac a keTebs. Tu adamiani dainte resebuli a sa-
muSaos arsi T, is ara mxolo d uf ro mowadi nebula d muSaobs,
aramed nakle b yurad Rebas aqcevs uf ro dabali donis f aqto -
rebs, ro gorebicaa: samuSao piro bebi, ur Ti erTobebi Tanam-
Sromleb Tan da zedamxedvelo bis (kontro li s) done.
f unqciuri dat vir Tvis maxasi aTeble bis modeli
f unqciuri dat vir Tvis di zai nis sakiTxSi mniSvnelo vani
wvli li Sei ta nes ri Card x ekmanma da greg ol dxemma, r om-
leb mac f unqciuri dat vir Tvis di zai nis kidev erTi koncef -ci a SemogvTavazes. maT Sei muSaves f unqciuri dat vir Tvis ma-
xasi aTeble bis modeli , ro melmac, f aqtob ri vad, Caanacvla
hercbergis Teori a da ro meli c, g arkveul wila d, isev da
-
49
isev f unqciuri dat vir Tvis gamdid rebis mid gomas eyrdno ba. maT Camoayali bes sami sakvanZo piro ba, ro meli c unda dakma-
yofil des imis Tvis, rom TanamSromle bs hqondeT s aqmis kar -
gad Sesru le bis Sinagani moti vaci a:
TanamSromle bma unda ic odnen maT mier miRweuli Sedege-
bis Sesaxeb, anu mii Ron ukukavSiri i misa, Tu ro gor as-
ru le ben samuSaos;
TanamSromle bi unda grZnobdnen pasuxis mgeblo bas TavianT
saqmianobaze;
TanamSromle bs unda swamdeT, rom maTi samuSao azri ania.
Sedegebi, r omleb sac i si ni aRweven, mniSvnelo vani unda
iyos Rirebule bis maTi ve sis te mis f argleb Si. Tu Tanam-
Sro meli Tvlis, rom mis mier Sesru le buli samuSao
uazro a, misi moti vi reba uaRresad r Tuli iqneba.
xekmanis da ol dxemis f unqciuri dat vir Tvis maxasi aTeb-le bis modeli warmodgenili a Semdegi sqemis saxi T:
amocanebis mravalferovneba amocanis individualuroba amocanis mniSvneloba avtonomiuroba ukukavSiri
gancda: samuSao, romelsac vasruleb, azriani da Rirebulia gancda: mTlianad vageb
pasuxs Cemi
muSaobis Sedegze
gancda: vici, ra Sedegebs
vaRwev
muSaobis Sedegad
maRali Sinagan i motivacia muSaobis maRali xarisxi samuSao kmayofilebis maRali done samuSaos gacdenis da kadrebis denadobis dabali maCvenebeli
samuSaos ZiriTadi maxasiaTeblebi
kritikuli fsiqologiuri mdgomareoba
pirovnuli da samuSao Sedegebi
uunar -Cvevebi: zrdisa da gan viTarebis
moTxovnilebis siZliere
-
50
am modeli s mixedviT, i misaTvis, rom TanamSro meli iyos
moti vi rebuli , kmayofi li , xaris xi anad muSaobdes, ar acden-
des da sx vagan wasvla s ar c di lob des, gadamwyveti a sami
f si qolo giuri mdgomareobis, sami gancdi s arseboba. p ir ve-li sami maxasi aTebli s amocanebis mraval fe rov nebis, indi -
vidualo bis da mniSvnelo bis kombinaci a adamianSi qmnis gan-
cdas, rom is azri an da Rirebul samuSaos asru le bs.
Tu am yvela fe rs moti vaci is t erminebiT gadavTargmniT,
Sinagan ,,j il do TanamSro meli , ro meli c gai gebs,
rom man piradad k argad Seasru la samuSao, ro meli c mis Tvis
mniSvnelo vania. rac uf ro meta daa warmodgenili es sami gan-
cda, miT uf ro maRali a TanamSromli s Sinagani moti vaci a,
Sro mis nayofi ereba da d akmayofi le ba.
kavSiri samuSaos maxasi aTebleb sa da Sedegebs Sori s ga-
Suale buli a indi vidi s unar-CvevebiT da ganviTarebis (anu TviT Sefa sebisa da TviTaqtu ali zaci is ) moTxovnile bis siZ-li eri T. i si ni, visac uf ro meta d aqvs ganviTarebuli f un-
qciuri dat vir Tvis xaris xi anad Sesru le bisaTvis auci le be-
li unar-Cvevebi da i si ni, visac uf ro meta d aqvs gamoxatu -
li zr di sa da ganviTarebis moTxovnile ba, uf ro meti al ba-
TobiT miaRweven zemoT aRweri l f si qolo giur mdgomareobas,
vid re i si ni, visac es moTxovnile ba dabali aqvs.
am model ze dayrdno biT, x ekmanma da ol dxemma warmoadgi-
nes samuSaos e. w. ,,mamoti vi rebeli potenci ali gamosaT-
vle l i f or mula :
f or muli dan Cans, raoden di di mniSvnelo ba eniWeba avto -
nomiuro bis da u kukavSiri s maxasi aTeble bis arsebobas. Tu
amocanis
mniSvnel
oba
amocanis
individua
loba
amocanis
mravalferovn
ebaa
3
mamotivir
ebeli
potenciali
x avtonom ia ukukavSiri
x
-
51
ro meli me maTgani nuli s to li a, mTli ani mamoti vi rebeli
potenci ali c nulis ken miis wraf vis da amas verc amocanis
mraval fe rov neba uSveli s, verc indi vidualo ba da verc mniS-
vnelo ba.
3. Sro miTi kmayofi le bis Sesaxeb
or ganizaci aSi Sro miTi kmayofi le bis wyaro SeiZle ba iyos:
adamianuri resur si s menejmenti s poli ti ka (anazRaureba,
dajil doeba, dawinaureba, Sro mis usaf rTxo eba da sxva);
soci alu ri garemo (adamianebi, v is Tanac erTad muSaoben);
TavisTavad samuSao, ro meli c moi cavs samuSao garemos,
pasuxis mgeblo bis dones, gadawyveti le bis damoukidebla d
miRebis SesaZleb lo bas, samuSaos mraval fe rov nebasa da
sxva aspeqte bs.
personali s SerCevis arsi isaa, rom d amqiravebels surs
aiyvanos i seTi TanamSromle bi, ro meli c y vela ze Sesat yvisi
iqneba konkretu li saqmianobisaTvis. rac uf ro meti a Sesaba-
misoba momuSavesa da samuSaos Sori s, miT meti iqneba am pi-
rov nebis Sro miTi kmayofi le ba da misi pro duqtu lo ba.
-
52
Tema IV. samuSaos aRwera da anali zi
Sinaarsi : 1. samuSaos anali zi s mizani da mniSvnelo ba personali s
marTvaSi
samuSao davale bis anali zi da aRwera
samuSaos aRwera_anali zi s mizani
2. samuSaos anali zi s Zi ri Tadi f or mebi
davale bebis ierar qiuli anali zi
pozi ci uri anali zi
3. samuSaos anali zi sa da aRweri s eta pebi
4. samuSaos anali zi s infor maci is vali doba
-
53
1. samuSaos anali zi s mizani da mniSvnelo ba personali s
marTvaSi
ele menti (element) _ aris umci resi nawili , r omle badac
SeiZle ba dai yos samuSao c al keuli moZraobebis da gonebri vi
pro cesebis anali zi s gareSe. magali Tad, xerxi s amoReba iara-Rebis yuTi dan xis daxer xvis miz niT aris e le menti s magali -Ti .
davale ba (task) _ g ansazRvru li aqti voba, ro meli c g an-
sazRvru li miz nisaTvis x or ci el deba. magali Tad, weri li s wera, manqanis gadmortvir Tva aris davale bebi.
movale oba (duty) _ aris samuSaos di di segmenti , ro me-
li c moi cavs davale baTa erTobli obas. movale obebis magali -
Ti a, samuSao inter viuebis warmarTva, personali s konsul ti -reba, sazogadoebisaTvis infor maci is miwodeba.
pozi ci a (position) _ Sedgeba erTi an r amdenime movale o-
bisagan, ro meli c indi vid ma unda Seasru lo s d ro is garkve-
ul peri odSi. pozi ci aa, magali Tad, mesame Tanri gis mbeWdavi . or ganizaci aSi imdeni pozi ci aa, r amdenic TanamSro meli a.
samuSao ( job) _ aris pozi ci aTa j gufi , ro meli c msgavsi a
Tavisi umniSvnelo vanesi movale obebis mixedviT. samuSaoTa oja xi (job family) _ aris ori an r amdenime
samuSaos erTobli oba, r oml ebic moiT xovs erTnair unarebs
da Sei cavs para le lu r samuSao davale bebs.
saqmianoba (occupation) _ moi cavs msgavs samuSaoebs, r om-
le bic arsebobs sxvadasxva or ganizaci aSi sxvadasxva dros.
magali Tad, el eqtri kosebi, memanqaneebi. pro fe si a (vocation) _i givea, rac s aqmianoba, magram mas
uf ro i yeneben daqiravebule bi da ara d amqiravebeli .
kari era (career) _ moi cavs pozi ci ebis, samuSaoebisa da
saqmianobebis T anmimdevro bas, ro melsac erTi adamiani gaiv-
li s muSaobis peri odSi.
,,davale ba aris k onkretu li f unqciuri miz nis misaRwevad
Sesasru le bel Sro miT o peraci aTa erTobli oba". Sro miTi
-
54
qceva aris d ro Si mimdi nare pro cesi da Sedgeba erTmaneTi sa-
gan gansxvavebuli monakveTebisagan. yoveli monakveTi s samu-
Sao davale bis Sesasru leb la d auci le beli a operaci aTa gar-
kveuli erTobli obis, anu sis te mis gamoyeneba.
samuSao davale bebi erTmaneTi sagan gansxvavebuli a, rac
Sro miTi qcevis TaviseburebebiT aris g anpiro bebuli , Tumca
maT gaaCniaT saerTo, zogadi niSnebic:
1. operaci ebi anu Cvevebi, ro melTa erTobli obasac dava-
le ba warmoadgens, erT saerTo mizans eqvemdebarebian da xa-
si aTdebian dro i Ti Tanmimdevro biT;
2. davale bas gaaCnia sawyisi da sabolo o wer ti li da,
maSasadame, xangrZli voba;
3. davale baTa Sesru le bis pro cesSi, Tu saWiro eba moiT -
xovs, SesaZle beli a Sro miTi operaci ebisa da moqmedebebis
koregireba;
4. samuSao davale ba Semsru leb li saTvis samuSao amoca-
nad iqceva, ro desac misi Sesru le ba subieqtu rad g aZnele bu-
li a;
5. samuSao, ro melsac asru le bs adamiani, ari s indi vidu-
alu r samuSao davale baTa erTi anoba;
6. samuSao davale bebis mimarT a damianebi maTi f si qo-fi -
zi kuri indi vidualo bis gamo ar a ri an Tanabar mimarTule ba-
Si.
adamianuri resur sebis menejer ma samuSaos Sesaxeb
sru li warmodgena rom Seuqmnas apli kante bs, upir vele s yov-li sa, unda gaaCndes s peci alu ri gamokvle viT d adgenili sa-muSao davale baTa sru li nusxa, rac im avdro ula d samuSao davale bebis Semdgomi anali zi s pir obacaa.
-
55
samuSao davale bis anali zi da aRwera
samuSaos anali zi ganixi le ba, ro gorc p ro cesi , ro meli c miz nad i saxavs infor maci is Segro vebas i misaTvis, rom gani-sazRvro s_ ra k onkretu li codna-Cvevebi, Sro miTi unarebi da SesaZleb lo bebi unda gaaCndes am samuSaoze dasaqmebul adamians.
samuSaos analiz Si mocemuli a adamianis im c odnis, Cveva-
Ta da SesaZleb lo baTa aRweri lo ba, r omle bic auci le beli a
Sro miTi davale bebis Sesru le bisaTvis; aRweraSi ki S ro miTi
moqmedebebi, o peraci ebi da maTi ganxor ci ele bis piro bebi
i gulis xmeba. t radi ci uli t erminolo gi iT samuSaos aRwera
samuSaos pro fe si ogramaa, xolo anali zi am pro cesi s f si -
qogramaa.
samuSaos aRwera-anali zi s mizani
samuSaos anali zi aris ori Ziri Tadi ele menti s erTob-li oba:
sakvali fi kaci o moTxovnebi aRwers im pirov nul maxasi a-Teble bs, r omle bic saWiro a ama Tu im samuSaos Sesasru -
leb la d.
samuSaos aRwera ki iZle va Sesasru le beli samuSaos fi -zi kur da garemos maxasi aTeble bis aRweras.
samuSaos anali zi keTdeba or ganizaci i saTvis personali s SerCevasTan dakavSirebuli moTxovnebis ukeT gasagebad.
-
56
or ganizaci is
miz nebi
personali s mar-
Tva
samuSaos dagegmva sxva areebi
adamianuri re -
sur sebis da-
gegmva da or -
ganizeba;
ro le bis gan-
sazRvra.
samuSaos Sefa se-
ba;
daqiraveba;
SerCeva;
ganTavseba;
ori enta ci a;
t reningi da per -
sonali s ganviTa-
reba;
muSaobis ef eqti -
anobis Sefa seba;
dawinaureba da
erTi samuSaodan
meoreze gadayva-
na;
kari eri s dageg-
mva;
Sro miTi ur Ti -
erTobebi;
t eqnikuri mxar i s
dagegmva;
samuSaos di zai ni,
dagegmva, gaumjo be-
sebis meTodebi;
usaf rTxo eba;
pro fe si uli
ori enta ci a;
reabili ta ci a sa-
muSaos kla si fi -
kaci a;
sakadro gamok-
vle vebi.
samuSaos moTxovnebi:
1. davale baze or i enti rebuli moTxovnebi _ ras moiT -
xovs samuSao davale bis Semsru leb li sagan?
moTxovnebi, r omle bic e xeba Semsru leb li s biofi zi kur, or ganizmiseul indi vidualo bebs.
adamianis, ro gorc subieqti s, kognitu ri , anu SemecnebiTi unar-SesaZleb lo bebi.
momuSavis, ro gorc pirov nebis, saqmiani Tvisebebis indi vi -dualu ri parametrebi.
gamomxat veli msje lo bebis magali Tebi: zedamxedveli s gareSe muSaobis u nari ; fi zi kuri Zala da gamZle oba; st re -si s gamZle oba; swrafi siv rci Ti ori enta ci a; abstraq tu li azrov nebis u nari ; kontraq te bis d amyarebisa da mola parakebis warmoeba da sxva.
-
57
2. Semsru leb li s pro fe si ul codna-Cvevebze ori enti re -
buli moTxovnebi _ ra p ro fe si uli codna da Cvevebi unda
hqondes Semsru le bels?
gamomxat veli msje lo bebis magali Tebi: el eqtro -teqniki s c odna; kompiute ru li t eqniki s gamoyenebis Cveva; Tanamedro ve cekvebi; avadmyofe bis movla da sxva.
magali Ti :
bankis muSaki s samuSaos moTxovnebi:
ganaTle ba: biz nesi sa da ekonomikis Teori is Sesat yvisi samuSaos praqti kuli nawili s s ru li codna; s ta tis ti -
kuri meTodebisa da anali zi s c odna;
gamocdi le ba: sta tis ti ki s meTodebis gamoyenebisa da ana-li zi s pr aqti kuli gamocdi le ba;
azrov neba: sainfor maci o wyaro ebis gansazRvri sa da mniS-vnelo vani monacemebis garCevis u nari , msje lo ba infor ma-
ci is damuSavebis s ta tis ti kuri monacemebis Sesaxeb;
pasuxis mgeblo bebi: yurad Reba, r adgan daSvebuli Secdome-bis aRmoCena Zneli a. moxsenebebi da publi kaci ebi keTdeba
bankis gareT da a saxavs realu r t endenci ebs. samuSao un-
da momzaddes swrafa d da x arvezebis gareSe;
kontraq te bi: garkveul TanamSromleb Tan konta qts + x Si-ri saja ro kontaqte bi te le fo niT da z ogje r piradi ga-
mokiTxvebi;
supervizi a: ar x el mZRvanelo bs _ ar aris supervizo ri ;
f si qolo giuri dat vir Tva: yurad Rebis Zli eri koncentra -ci a ekonomikuri infor maci is seleq ci i sa da anali zi s
dros ;
fi zi kuri dat vir Tva: saSualo saofi se pozi ci a. kompiu-te ri s x Siri gamoyeneba, bibli oTekiT s argeblo ba;
samuSaos piro bebi: saSualo saofi se piro bebi.
-
58
samuSao val debule bebi: agro vebs: pro duqci is , komerci is , samuSao adgi le bis
mdgomareobis zogad t endenci asTan dakavSirebul sawarmoo
da ekonomikur monacemebs arsebuli infor maci uli wyaro ebis
saSuale biT, regionis ekonomikisa da industri is Sesaxeb
sta tis ti kur monacemebs or ganizaci ebisaTvis; amzadebs masa-
le bs er ovnuli da regionalu ri ekonomikis ganvi Tarebis sa-
kiTxebze, agreTve speci alu r s ta tis ti kur da sxva saxi s an-
gari Sebs.
amzadebs: bankis personals Tanamdebobis pirebisa da kli -ente bisaTvis, kvi reul biz nesangari Sebs, r is Tvisac agro vebs
monacemebs da wers o ri ginalu r a nota ci ebs; ikvle vs regio-
nalu ri industri is mdgomareobas da wers moxsenebebs, rezi -
umeebs.
2. samuSaos anali zi s Ziri Tadi f or mebi:
davale bebis ierar qiuli anali zi _ iwyeba samuSaos
miz nis gansazRvri T da moi cavs miz nis misaRwevad saWiro
operaci aTa aRweras.
pozi ci is anali zi
pozi ci is anali zi s k iT xvari samuSaoTa j gufe bi 1. infor maci a samuSaos Sesaxeb
infor maci is wyaro ebi samuSaos Sesaxeb;
infor maci is vizualu ri wyaro ebi;
infor maci is aravizualu ri wyaro ebi;
di fe renci aci a da aRqma;
di fe renci aci is operaci ebi;
Sefa sebis o peraci ebi.
-
59
2. medi aci is pro cesebi
gadawyveti le bis miReba da dasabuTeba;
infor maci is gadamuSavebis pro cesebi;
sarezer vo infor maci is gamoyeneba.
3. samuSaos Sesru le ba
samuSao saSuale bebi;
xeli T samuSao Ziri Tadi iaraRebi;
xeli T samuSao sxva iaraRebi;
sta ci onalu ri saSuale bebi;
kontro li s saSuale bebi;
gadaadgi le bis saSuale bebi;
xeli T Sesasru le beli moqmedebebi;
sxeuli s moZraoba;
manipula ci uri da koor di naci uli moqmedebebi.
4. inter personalu ri ur Ti erTobebi
komunikaci ebi;
kombinirebuli inter personalu ri ur Ti erTobebi;
pirov nuli kontaqte bis moculo ba;
pirov nuli kontaqte bis ti pebi;
marTva, zedamxedvelo ba, koor di naci a da kontro li ;
dro uli kontro li ;
operati uli kontro li .
5. samuSao si tu aci a da misi konteqsti
samuSaos fi zi kuri piro bebi;
f si qolo giuri da soci alu ri aspeqte bi.
6. Sereuli aspeqte bi
samuSao g rafi ki , anazRaurebis modeli , aRWurvi lo ba;
samuSaos moTxovnebi ;
movale obebi da pasuxis mgeblo bebi.
-
60
samuSaos ergonomiuli anali zi s meTodi :
AET meTodi s f or mati
nawili A _ samuSao s is te mis anali zi
1. samuSao o bieqte bi
samuSaos mate ri alu ri obieqte bi: garemo piro bebi, o bieq-
ti s fi zi ko-qimiuri Tvisebebi, f or ma, masa, zoma;
energia;
infor maci a.
2. samuSao mowyobilo bebi
mowyobilo bebi, instru mente bi, o bieqti s fi zi kuri Tvise-
bebis gazomvis saSuale bebi;
mowyobilo bebi, instru mente bi, o bieqti s fi zi kuri Tvise-
bebis gazomvis saSuale bebi;
sat ranspor to saSuale bebi;
sxva mowyobilo bebi;
gamosaxvis saSuale bebi da sazomi xel sawyoebi;
damxmare sensoru li t eqniki s saSuale bebi;
samuSao magida, s kami, Senoba;
samuSao garemo;
garemos zemoqmedeba, samuSaos saf rTxi anoba da pro fe si -
uli daavadebebis r is ki ;
or ganizaci uli da samuSao garemo;
samuSaos dro i Ti or ganizaci a;
samuSaos adgi li war moebis pro cesSi;
samuSaos adgi li or ganizaci is ierar qiaSi;
samuSaos adgi li komunikaci is sis te maSi;
samuSaos anazRaurebis pr inci pebi da meTodebi;
anazRaurebis pr inci pebi;
anazRaurebis meTodebi.
nawili B - samuSaos anali zi 1. davale bis mimarTeba Sro mis mate ri alu r e le mentebTan;
-
61
2. davale bis mimarTeba samuSaos koncef ci asTan;
3. samuSaos kavSiri operator Tan;
4. samuSao davale bebis raodenoba da ganmeorebadoba.
nawili C - samuSaos moTxovnebi:
1. aRqmisa da misi saxeebisadmi;
2. infor maci is Sefa sebisadmi;
3. aRqmis si zusti sadmi;
4. gadawyveti le bis miRebisadmi;
gadawyveti le bis s ir Tule ;
dro i Ti SezRudvebi;
saWiro inf or maci uli momarageba da c odna;
5. moTxovnebi Sesru le bis reaqci ebisadmi.
konkretu li Sro miTi saqmianobis daxasi aTebis meTodebi
magali Ti :
gayidvebis meneje ri val debuli a ise w armarTos aqti -voba, rom p ro duqci a mogebianad gai yidos.
gayidvebis meneje ri s samuSao anali zi
1. zedamxedvelo ba:
ata rebs inter viuebs da afa sebs apli kante bis kvali -
fi kaci as ganyofi le baSi adgi li s dasakavebla d da a misaTvis
i yenebs rezi umeebs, samuSaos aRweras, kompaniis sakadro po-
li ti ki sa da pro ceduru l saxel mZRvanelo s;
-
62
afa sebs ganyofi le bis TanamSro melTa Sesabamisobas kon-
kretu li pro eqti s moTxovnebTan, i yenebs pr aqti ki s samu-
Sao g egmas da TanamSro melTa pirad fa i le bs;
monawile obs kompaniis pro duqci is prezenta ci is momzade-
baSi, pasuxs scems SekiTxvebs, raTa gansazRvro s, Tu ra
saxi s t reningi sWir debaT mis TanamSromle bs;
kiT xulo bs angari Sebs sawarmoo p ro cesebis Sesaxeb da
pro eqte bs, Tval yurs ad evnebs prezenta ci ebs da adarebs
dagegmili da miRweuli Sedegebis Sesabamisobas, persona-
li s miRwevebis gansazRvri s miz niT; i yenebs Canawerebis
fa i le bs da miRwevaTa speci alu r f or mebs.
2. gayidvebi:
xvdeba potenci ur myid vele bs, uxsnis maT pro duqci is
upira te sobas, i yenebs sanimuSo pro duqci as, sarekla mo
masale bs da SekveTi s f or mebs;
xvdeba potenci ur myid vele bs, raTa maTgan mii Ros infor -
maci a maTi moTxovnile bebisa da inte resebis Sesaxeb, r om-
le bic e xeba kompaniis pro duqci as, i yenebs marketin gul
kiT xvars;
afa sebs bazri s mdgomareobas konkretu l p ro duqci asTan
mimarTebaSi, ayali bebs marketin gul st rate gias da speci -
fi kur gayidvis pr ogramas, i yenebs kompaniis miz nebs, eko-
nomikur pr ognozsa da warsuli gayidvebis angari Ss.
3. dagegmva:
afa sebs biz nesi s mdgomareobas pro duqci asTan mimarTeba-
Si, raTa Sei muSaos gayidvebis gegmebi Semdegi wli saTvis,
i yenebs kompaniis sabazro gamokvle vas, fi nansur angari Ss
da publi kaci ebs;
uTanxmebs gayidvebis miz nebs sawarmos genera lu r mene-
je rs raTa Sei muSaos genera lu ri gegmebi. i yenebs kompani-
-
63
is sabazro gamokvle vas, fi nansur angari Ss da publi ka-
ci ebs;
ganixi la vs kvar ta lu r gayidvebs da adarebs f aqtob ri v
da dagegmil md gomareobebs, raTa gamoikveTos pr oble me-
bi.
4. fi nansebi:
afa sebs kredi te bis gamoyofi s Sesaxeb Txovnebs, raTa da-
amtki co s an ar daamtki co s i si ni. i yenebs SeTanxmebul
pro cedurebsa da kri te ri umebs;
afa sebs gadaxdebs, Seis wavli s yvela gadasaxads, raTa aR-
moaCinos gadauxdeli da vadagadasuli angari Sebi.
3. samuSao anali zi sa da aRweri s eta pebi
davale bis miz nisa da f argle bis d adgena;
monacemebis mopovebis modeli s SemuSaveba;
anali zi s Camta rebeli personali s davale basTan id entu -
ro bis d adgen