Η ιστορία των δύο Παρακλητικών Κανόνων

Η ιστορία των δύο Παρακλητικών Κανόνων στην Υπεραγία Θεοτόκο πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου Α. Η Ιστορία του Μικρού Παρακλητικού Κανόνα και ο ποιητής του Γενικά Ο Μικρός και Μεγάλος Παρακλητικός Κανόνας στην Υπεραγία Θεοτόκο, είναι από τις πιo λαοφιλείς ακολουθίες της Ελληνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ονομάζονται «Παρακλητικοί» οι δύο κανόνες στην Υπεραγία Θεοτόκο, επειδὴ οι πιστοί, τα αισθήματα των οποίων εκφράζουν οι κανόνες, ικετεύουν και παρακαλούν την Παναγία με τις μεσιτείες και πρεσβείες της προς τον φιλάνθρωπο Θεό και Υιό της («πολλὰ γὰρ ἰσχύει δέησις μητρὸς πρὸς εὐμένειαν Δεσπότου») να ικανοποιήσει και να εκπληρώσει τα φλέγοντα αιτήματα των προσευχών των προς αυτήν («τάχυνον εἰς πρεσβείαν και σπεῦσον εἰς ἱκεσίαν…»). Όπως αναφέρει ο καθηγητής Ιωάννης Φουντούλης, οι δύο κανόνες ονομάζονται «Μικρὸς» ο α´ και «Μέγας» ο β´, ή Μικρὰ και Μεγάλη Παράκλησις, αν και έχουν ίσο αριθμὸ τροπαρίων, τριάντα δύο συνολικά ο καθένας, τέσσερα σε κάθε ωδή. Όμως τα τροπάρια και οι ειρμοὶ του Μεγάλου Κανόνος είναι εμφανώς εκτενέστερα. Αλλ᾿ αυτό, καθώς αναφέρει ο ίδιος καθηγητής, δεν είναι αρκετὸ για να αιτιολογήσει το επίθετο «Μέγας» σ᾿ αυτόν. Ο σπουδαιότερος λόγος είναι ότι ο Μέγας αυτός Κανόνας ψέλνεται πανηγυρικώτερα, ιδιαιτέρως κατά την περίοδο του Δεκαπενταυγούστου, όπως δείχνουν και τα εξαποστειλάρια: «Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες ενθάδε, Γεθσημανῇ τῷ χωρίῳ κηδεύσατέ μου τὸ σῶμα, και σύ, Υἱέ και Θεέ μου, παράλαβέ μου τὸ πνεῦμα». Ελάχιστη έρευνα έχει γίνει πάνω στις ιστορικές συγκυρίες που οδήγησαν στην ποίηση των δύο κανόνων όσο και στην τελική μορφολογία των δύο Παρακλήσεων. Το σίγουρο γεγονός της ιστορίας των δύο Παρακλήσεων είναι ότι ο Κανόνας της Μεγάλης Παρακλήσεως είναι ποίημα του 1

Η ιστορία των δύο Παρακλητικών Κανόνων

Documents