باغ چهلستون

تهیه کنندگان•محمد صادق •

رییسی دهکردیروزبه افشاری •

پور

عنوان پروژه

استاد مربوطه•مهندس داوطلب•

باغ چهلستون باغ چهلستون از اقدامات مهم شهر سازی در طرح شهر جدید اصفهان

در عصر شاه عباس اول:احداث خیابان چهار باغ

عباسی و باغ های متعدد در ده طرف آن بوده است.

این باغ ها در حاشیه میدان نقش جهان شامل باغ قدیمی به نام نما در دل مجموعه در

دل باغ های نقش جهان است.

باغ چهلستون قسمت کوچکی از باغ وسط جهان

نما است.باغ چهلستون طرحی مربعی یری شکل

دارد . که طول آن در جهت شرقی و غربی است .

استخر باغ مهمترین نماد نمایش آب در باغ چهلستون ،استخر جلوی کاخ است.

متر 108 در 16ابعاد این استخر بوده و رابطه تنگاتنگی با کاخ پیدا

کرده است استخر با انعکاس ایوان ستون دار درآن مهمترین جلوه در باغ ایجاد

می نماییداین تصویر آن چنان جذاب است که

بسیاری نام عمارت چهلستون را نشان گرفته از انعکاس ستون ها

در آب می دانند.آخرین قسمت از این تصویر پر

شکوه با استخر دیگر تکمیل می شود

نیمی از این استخر در پیش بنا و نیمی دیگر در پشت آن قرار گرفته

و تا انتهای باغ ادامه یافته است

حضور آب در دو جای دیگر در باغ چهلستون تکرار می شود و آن

حوض هایی است که یکی در ایوان تون دا است و دیگر در تاالر آیینه

قرار دارندجابری انصاری در تاریخ اصفهان در

وصف این حوض وسط می گویید وسط ایوان حوض مرمر است. در چهار گوشه حوض چهار شیر قرار دارد که آب از دهان شیر ها در آن حوض می ریخت. و منبع آن آب از

مادی های هزار جریب و جوی سیاه بود.در چهار طرف این استخر

مجسمه های قرار دارند.که مربوط به عمارت چهلستون نیستند.

سر در زاویه درب کوشک )باب القصر(

سر در زاویه درب کوشک که مورخ هجری از دوره 902به سال

حمکرانی ابوالمظفر رستم بها در خان آق قویونلو است.

در سالهای گذشته در جای اصلی خود )محله درب کوشک( قرار داشته

است.و چون نزدیک به انهدام و ویرانی شده بود در باغ چهلستون سر در دیگری بنا شده و کاشیهای نفیس آن را به سر در جدید انتقال

داده و نصب نموده اند..

سر در مسجد قطبیه مسجد قطبیه که در دوره شاه

طهماسب اول به وسیله امیر قطب الدین علی باب الدشتی بنا شده است. در خیابان خوش اصفهان قرار داشته ، اما چون در حین

احداث خیابان خوش سر در آن در معرض خطر بوده ، سر در جدیدی

در ضلع جنوبی باغ چهلستون بنا گردیده و کاشی های نفیس آن به ساختمان جدید انتقال داده شده و نصب گردیده است . کتیبه سر در

آن به خط ثلث با کاسی سفید معرق بر زمینه الجوردی مورخ به

هجری و به خط ابو 950سال سعید امامی است

باغ چهلستون قسمت کوچکی از باغ وسط جهان نما است.باغ

چهلستون طرحی مربعی یری شکل دارد . که طول آن در جهت

شرقی و غربی است .ابعاد نزدیک به مربع آن در مقایسه با باغ هاای دیگر دوره صفوی و در

مقایسه با میدان نقش جهان بوده و محور چهار باغ مفصل این باغ را در آرامش مجموعه دولت خانه نشان

می دهد آرایش اصلی باغ مبتنی به سه

محور اصلی شرق – غرب – است. که این محورها هم جهت با اضالع

میدان نقش جهان و بناهای شرقی دولت خانه است.

اصلی ترین محورها محوری است که از وسط باغ عبور میکنند.و

کوشک در یک سوم محور شمالی شکل گرفته است .

و محورهای شمالی – جنوبی باغ بسیار فرعی تر است

ورودی اصلی آن از ضلع شرقی در کنار محور میانی و از طریق

راهروهای سر پوشیده ای بوده که به )کاخ عالی پور(و دروازه دولت خانه از سمت میدان جهان منتهی

شده است.

ورودی فرعی دیگری در منتهی الیه غربی باغ را به تاکستان و محور چهار باغ متصل

کرده است..با توجه به ارتفاع به ارتفاع درختان و قطع شاخه های پایین از میان

تنه درختان،نقاب مختلف باغ به می صورت مبهمی رویت می شده است.

تنه درختان مانند پرده مجازی در باغ بوده است. در میان کرت ها که درختان میوه

قرار داشته است،در فصل سبز انبوه برگ ها و میوه ها از میان تنه درختان مالحضه شده است در ابتدای این باغ بسیار وسیع تر از حد فصلی بوده اما به دلیل گسترش شهر و خیابان کشی و ایجاد ساختمانهای

اداری از وسعت آن کاسته شده. 59644به گونه ای که مساحت فعلی آن

متر مربع می باشد.

باغ چهلستون تشکیل شده از ورودی اصلی )شرقی((1استخر اصلی)استخر شرقی((2 ساله400تنه های درخت (3ورودی فرعی)شمالی((4کاخ چهلستون (5استخر غربی(6سر در مسجد قطبیه(7سر در زاویه درب کوشک(8شهر با مادی(9

تنه درختان چهارصد ساله

ستونچهل

ب باغ طال

س و معک

باغ چهلستوناز اقدامات مهم شهر سازی در طرح شهر جدید اصفهان:در عصر شاه عباس اول احداث خیابان چهار باغ عباسی و باغ های متعدد در ده طرف آن

بوده است. این باغ ها در حاشیه میدان نقش جهان شامل باغ قدیمی به نام نما

در دل مجموعه در دل باغ های نقش جهان است. باغ چهلستون قسمت کوچکی از باغ وسط جهان نما است.باغ

چهلستون طرحی مربعی یری شکل دارد . که طول آن در جهت شرقی و غربی است .

ابعاد نزدیک به مربع آن در مقایسه با باغ هاای دیگر دوره صفوی ودر مقایسه با میدان نقش جهان بوده و محور چهار باغ مفصل این

باغ را در آرامش مجموعه دولت خانه نشان می دهد

.آرایش اصلی باغ مبتنی به سه محور اصلی شرق – غرب – استکه این محورها هم جهت با اضالع میدان نقش جهان و بناهای

شرقی دولت خانه است.

اصلی ترین محورها محوری است که از وسط باغ عبور میکنند.وکوشک در یک سوم محور شمالی شکل گرفته است .

و محورهای شمالی – جنوبی باغ بسیار فرعی تر است ورودی اصلی آن از ضلع شرقی در کنار محور میانی و از طریق

راهروهای سر پوشیده ای بوده که به )کاخ عالی پور(و دروازه دولت خانه از سمت میدان جهان منتهی شده است.

ورودی فرعی دیگری در منتهی الیه غربی باغ را بهتاکستان و محور چهار باغ متصل کرده است..با توجه به ارتفاع به ارتفاع درختان و قطع شاخه های پایین از میان

تنه درختان،نقاب مختلف باغ به می صورت مبهمی رویت می شده است.

تنه درختان مانند پرده مجازی در باغ بوده است. در میانکرت ها که درختان میوه قرار داشته است،در فصل سبز انبوه برگ ها و میوه ها از میان تنه درختان مالحضه شده است در ابتدای این باغ بسیار وسیع تر از حد فصلی بوده

اما به دلیل گسترش شهر و خیابان کشی و ایجاد ساختمانهای اداری از وسعت آن کاسته شده.

متر مربع می 59644به گونه ای که مساحت فعلی آن باشد.

باغ چهلستون تشکیل شده از1))ورودی اصلی )شرقی2))استخر اصلی)استخر شرقی3) ساله400تنه های درخت 4))ورودی فرعی)شمالی5) کاخ چهلستون6)استخر غربی7)سر در مسجد قطبیه8)سر در زاویه درب کوشک9)شهر با مادی

مهمترین نماد نمایش آب در باغ چهلستون ،استخر جلویکاخ است.

متر بوده و رابطه تنگاتنگی با 108 در 16ابعاد این استخر کاخ پیدا کرده است

استخر با انعکاس ایوان ستون دار درآن مهمترین جلوه درباغ ایجاد می نمایید

این تصویر آن چنان جذاب است که بسیاری نام عمارتچهلستون را نشان گرفته از انعکاس ستون ها در آب می

دانند. آخرین قسمت از این تصویر پر شکوه با استخر دیگر تکمیل

می شود نیمی از این استخر در پیش بنا و نیمی دیگر در پشت آن

قرار گرفته و تا انتهای باغ ادامه یافته است

حضور آب در دو جای دیگر در باغ چهلستون تکرار میشود و آن حوض هایی است که یکی در ایوان تون دا

است و دیگر در تاالر آیینه قرار دارند جابری انصاری در تاریخ اصفهان در وصف این حوض

وسط می گویید وسط ایوان حوض مرمر است. در چهار گوشه حوض

چهار شیر قرار دارد که آب از دهان شیر ها در آن حوض می ریخت. و منبع آن آب از مادی های هزار جریب و

جوی سیاه بود.در چهار طرف این استخر مجسمه های قرار دارند.که مربوط به عمارت چهلستون نیستند.

)سر در زاویه درب کوشک )باب القصر هجری 902سر در زاویه درب کوشک که مورخ به سال

از دوره حمکرانی ابوالمظفر رستم بها در خان آق قویونلو است.

در سالهای گذشته در جای اصلی خود )محله دربکوشک( قرار داشته است.و چون نزدیک به انهدام و

ویرانی شده بود در باغ چهلستون سر در دیگری بنا شده و کاشیهای نفیس آن را به سر در جدید انتقال داده و

نصب نموده اند..

سر در مسجد قطبیه مسجد قطبیه که در دوره شاه طهماسب اول به وسیله

امیر قطب الدین علی باب الدشتی بنا شده است. در خیابان خوش اصفهان قرار داشته ، اما چون در حین

احداث خیابان خوش سر در آن در معرض خطر بوده ، سر در جدیدی در ضلع جنوبی باغ چهلستون بنا گردیده و کاشی های نفیس آن به ساختمان جدید انتقال داده شده

و نصب گردیده است . کتیبه سر در آن به خط ثلث با کاسی سفید معرق بر زمینه الجوردی مورخ به سال

هجری و به خط ابو سعید امامی است950