Εφαρμογή της Οδηγίας ΣΠΕ και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας(ΑΠΕ)

Σταυρούλα ΠαπούλιαΥπεύθυνη προστατευόμενων περιοχών

Ελλ.Ορνιθολογικής Εταιρείας

Νέες πολιτικές της ΕΕ

για αειφορική ανάπτυξηορθή διαχείριση των φυσικών πόρων

οδηγούν στη θέσπιση νέων οδηγιών που ενσωματώνουν παραμέτρους προστασίας του περιβάλλοντος στις διάφορες αναπτυξιακές πολιτικές.

Oδηγία 96/92 N. 2773/99

Απελευθερώνεται η αγορά σχετικά με την ηλεκτρική ενέργειαΔέσμευση της χώρας ως προς αύξηση συμμετοχής ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο

Καταρτίζεται ο εθνικός κατάλογος του ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου Natura 2000Δέσμευση της χώρας για προστασία της βιοποικιλότητας

Οδηγία79/409Οδηγία 92/43

Στόχος του δικτύου Natura 2000:

Διατήρηση και ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών αξιών των περιοχών, μέσα από την προώθηση ενός συμβατού με τη διατήρηση μοντέλου τοπικής οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης

Περιοχές εκτός του δικτύου Natura 2000Ιδιαίτερες περιοχές της Ελλάδας ορεινές ή νησιωτικές δέχονται σημαντικές επιδοτήσεις από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ (μέσω των ΚΠΣ) για την προώθηση της ήπιας ανάπτυξης και ανάδειξης τους.

Leader +ΕΠΠΕΡΟλοκληρωμένα Προγράμματα Αγρ. ΑνάπτυξηςInterreg IIIΑγροπεριβαλλοντικά προγράμματα

Προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμούΉπια αγροτική ανάπτυξη Ανάδειξη των πολιτιστικών και φυσικών στοιχείων των περιοχών ως πόλων έλξης τουριστών και επισκεπτών

Περιοχές του δικτύου Natura 2000 και

Εκτός δικτύου περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλουςΧρηματοδοτούνται από προγράμματα:

Το 2000 και ελλείψει χωροταξικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη των ΑΠΕ (Ν. 2742/1999)

Αρχίζουν να εγκρίνονται επενδυτικές προτάσεις για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε διάφορες περιοχές με υψηλό αιολικό δυναμικό όπως :

Εύβοια, Έβρο, Ροδόπη, Λακωνία, Κρήτη, Ρόδο, Κυκλάδες

Το παράδειγμα της Ν. Εύβοιας

Το 1998 με χρηματοδότηση του ΕΠΠΕΡ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον του ΥΠΕΧΩΔΕ)

η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Εύβοιας εκπονεί Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για την περιοχή του δικτύου Natura 2000

«Φαράγγι Δημοσάρη, όρος Όχη και ευρύτερη περιοχή»

Η ΕΠΜ αναφέρει μεταξύ άλλων για το φυσικό περιβάλλον

Το φυσικό περιβάλλον 7 ενδημικά είδη φυτών 19 είδη αρπακτικών πουλιών (σπιζαετός, φιδαετός, αετογερακίνα, μπούφος κ.α.)μεταναστευτικός διάδρομος πουλιώνμεγάλη ποικιλία βιοτόπων και αυθεντικών πολιτισμικών τοπίων

αετογερακίνα

Με βάση την ΕΠΜ

Προτείνεται να καθιερωθεί η προστατευόμενη περιοχή της Όχης ως «Περιοχή Οικοανάπτυξης»

Με στόχο την προστασία και ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών της στοιχείων και των αυθεντικών τοπίων της περιοχής

Παράλληλα με χρηματοδότηση από προγράμματα του ΚΠΣ

Κέντρο Περιβαλλοντικής ΕνημέρωσηςΠερίπτερο πληροφόρησης (στο Φαράγγι του Δημοσάρη)Οικοτουριστικές εκδόσεις Πινακίδες

Δημιουργούνται:

Σήμανση μονοπατιών

Ανάπτυξη οικοτουρισμού

για την θεσμοθέτηση της περιοχής επίσημα ως «Περιοχής Οικοανάπτυξης»

Η έγκριση της ΕΠΜ και η ψήφιση του Προεδρικού Διατάγματος

και τον καθορισμό επιτρεπόμενων και απαγορευμένων δραστηριοτήτων στις διάφορες ζώνες

παρατείνεται και δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα

Δύο χρόνια αργότερα, στην ίδια περιοχή προτείνεται η εγκατάσταση αιολικών πάρκων

Η ΜΠΕ αναφέρει μεταξύ άλλων για το φυσικό περιβάλλον

H ΜΠΕ εγκρίνεται παρόλο που:

• Λείπει οποιαδήποτε αναφορά ως προς την ένταξη της περιοχής στο δίκτυο Natura 2000

• Λείπει αναφορά στην ύπαρξη της ΕΠΜ και το σχέδιο ΠΔ

• Υπάρχει παραπληροφόρηση και εσκεμμένη υποβάθμιση της αξίας του φυσικού περιβάλλοντος

Εγκρίνονται συνολικά 17 αιολικά πάρκαεντός της περιοχής Natura 2000

Με αριθμό γεννητριών από 15-40 Ύψος 40μ Εμβαδό γηπέδου από 240στρ-1600στρ

Από άποψη χώρου διασπείρονται σε:

• Ορεινές ράχες• Υψίπεδα• Ακρωτήρια

Πρώην άγριες κορυφογραμμές μετατρέπονται σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις (με βάση την ονομασία που δίνουν οι σχετικοί νόμοι)

Αλλάζει η φυσιογνωμία του τοπίου

Ανοίγονται δρόμοι πρόσβασης, κατασκευάζονται υποσταθμοί της ΔΕΗ Αλλάζουν οι χρήσεις γηςΟι ανεμογεννήτριες είναι ορατές από 60χλμ

Τα αιολικά πάρκα

επιφέρουν αισθητική αλλοίωση στα τοπία και υποβάθμιση του φυσ. περιβάλλοντοςοι δρόμοι πρόσβασης και οι εγκαταστάσεις μεταφοράς ενέργειας προκαλούν αισθητική και οικολογική υποβάθμιση οι ανεμογεννήτριες και τα εναέρια καλώδια προκαλούν κινδύνους άμεσης θανάτωσης πουλιών

Η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού για τις ΑΠΕ προκαλεί:

αλληλοσυγκρουόμενες τακτικέςσύγχυση στην απορρόφηση πόρωναντίδραση της τοπικής κοινωνίας με προσφυγές στην Ε. Επιτροπή και τα εθνικά δικαστήρια

Ως αποτέλεσμα

Η δέσμευση της χώρας για προστασία της βιοποικιλότητας (τοπίο, φυσικοί σχηματισμοί, χλωρίδα, πανίδα)

εμφανίζεται να συγκρούεται με τη

δέσμευσή της για αύξηση του ενεργειακού ισοζυγίου από ΑΠΕ

Η ΕΟΕ και το WWF Ελλάς

υποστηρίζουν θερμά την ανάγκη ανάπτυξης των ΑΠΕ. απαραίτητη προϋπόθεση όμως θεωρούν την ύπαρξη χωροταξικού σχεδιασμούπου θα συνεκτιμά:

• τις ιδιαίτερες οικολογικές αξίες κάθε περιοχής• το αιολικό της δυναμικό • τις δυνατότητες απορρόφησης της

παραγόμενης ενέργειας από το δίκτυο της ΔΕΗ.

Η απουσία συνολικού αλλά και τομεακού χωροταξικού σχεδιασμού

υποσκάπτει τις προοπτικές εφαρμογής της ίδιας της ΣΠΕ

υποβαθμίζει τις προοπτικές για περιβαλλοντικά συμβατή ανάπτυξη της χώρας

Εξ’ άλλου η εκπόνηση ολοκληρωμένων εθνικών σχεδίων και προγραμμάτων

πριν την εφαρμογή μεμονωμένων έργων ή δράσεων

αποτελεί τη μόνη ασφαλιστική δικλείδα για την ανάπτυξη της χώρας χωρίς αλληλοσυγκρουόμενες πολιτικές

και απαραίτητη προϋπόθεση

για την εφαρμογή της ΣΠΕ ως εργαλείο ενσωμάτωσης παραμέτρων προστασίας του περιβάλλοντος στην ανάπτυξη της χώρας