ЃУБРИВА СО СПОРО ИСПУШТАЊЕ=

КОНТРОЛИРАНО ИСПУШТАЊЕ

НА ХРАНЛИВИ МАТЕРИИ

(ГЛАВНО ОВИЕ ЃУБРИВА СЕ НА БАЗА НА УРЕА)

ЗОШТО СЕ УПОТРЕБУВААТ ЃУБРИВА СО СПОРО

ИСПУШТАЊЕ НА ХРАНЛИВИТЕ МАТЕРИИ?

• УНИФОРМНА КОНТРОЛА НА РАСТЕЊЕТО НА РАСТЕНИЈАТА

• НЕМА ОПАСНОСТ ОД ПРЕРАНО РАЗВИВАЊЕ

• ПОМАЛИ СЕ ШАНСИТЕ ДА ДОЈДЕ ДО ГОРЕЊЕ (ОВЕНУВАЊЕ) НА РАСТЕНИЈАТА ОД ПРЕГОЛЕМА КОЛИЧИНА НА ХРАНЛИВИ МАТЕРИИ

• ПОМАЛИ СЕ ШАНСИТЕ ЗА ПРОМИВАЊЕ НА НИТРАТИТЕ ОД ПОЧВИТЕ

НЕКОИ ЃУБРИВА СО СПОРО ИСПУШТАЊЕ НА ХРАНЛИВИТЕ

МАТЕРИИ НА БАЗА НА УРЕА

• UREA FORMALDEHYDE (UF)

• METHYLENE UREA (MU)

• ISOBUTYLIDENE DIUREA (IBDU)

• ПРИРОДНИ ОРГАНСКИ ЃУБРИВА

METHYLENE UREA

• ХЕМИСКИ ОВА ЃУБРИВО Е МНОГУ СЛИЧНО СО УРЕАТА

• НАЈЧЕСТО Е ВО ФОРМА НА ГРАНУЛИ

• СОДРЖИ ОКОЛУ 40% АЗОТ

• МЕТИЛЕН УРЕАТА СЕ ДОБИВА СО ХЕМИСКА РЕАКЦИЈА НА УРЕА И Е ПОСКАПО ЃУБРИВО

• МЕТИЛЕН УРЕАТА ПОСПОРО ДЕЛУВА ОД УРЕАТА-ОКОЛУ 10 НЕДЕЛИ ИМА ПЕРИОД НЕ ДЕЈСТВО

• МЕТИЛЕН УРЕАТА ИМА ПОТРЕБА ОД МИКРОБИОЛОШКА АКТИВНОСТ ВО ПОЧВАТА ЗА ДА СЕ РАЗГРАДИ И ДА МОЖЕ ДА ДЕЈСТВУВА

КОМЕРЦИЈАЛНИ ПРОДУКТИ

• FORMOLENE 30-0-2

• FLUF 18-0-0

• NITRO 26 CRN 26-0-0

• NITROFORM (POWDER BLUE, BLUE CHIP) 38-0-0

• CORON 28-0-0 (25% OF TOTAL N IS UREA)

ЃУБРИВА НА БАЗА НА УРЕА СО РАЗЛИЧНИ ДОЛЖИНИ НА

ЛАНЕЦОТMethylene UreaN-C-N

N-C-N-C-N-C-N

N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N

N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N

Urea FormaldehydeN-C-N

N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N

N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N

N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N

N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N-C-N

Уреа

Метилен Уреа

Уреа формалдехид

МИНЕРАЛИЗАЦИЈА НА ЃУБРИВАТА НА БАЗА НА

УРЕАУРЕАТА И ЃУБРИВАТА НА БАЗА НА УРЕА НЕ

МОЖАТ ВО ТАКВА ФОРМА ДА БИДАТ АПСОРБИРАНИ ОД РАСТЕНИЈАТА. КОГА ЌЕ

СЕ АПЛИЦИРААТ ВРЗ ПОЧВАТА ОВИЕ ЃУБРИВА МОРА ДА ПРЕТРПАТ ХЕМИСКИ

ПРОМЕНИ ПРИ ШТО АЗОТОТ ОД ОРГАНСКА ФОРМА ЌЕ СЕ КОНВЕРТИРА ВО

АМИНИЈАЧЕН АЗОТ NH4 КОЈ ЌЕ БИДЕ ДОСТАПЕН ЗА РАСТЕНИЈАТА. ВИКАМЕ

ДЕКА УРЕАТА МОРА ДА СЕ МИНЕРАЛИЗИРА ЗА ДА БИДЕ АКТИВНА

ДОЛЖИНАТА НА ЛАНЕЦОТ НА ОРГАНСКИТЕ СУПСТИТУЕНТИ ЈА ОПРЕДЕЛУВА РАСТВОРЛИВОСТА НА

ЃУБРИВАТА НА БАЗА НА УРЕА

КОЛКУ Е ПОДОЛГ ЛАНЕЦОТ НА ОРГАНСКИ АЛКИЛ-СУПСТИТУЕНТИ ШТО СЕ НАОЃААТ ВО МОЛЕКУЛАТА НА УРЕА, ТОЛКУ ТАКВИТЕ ЃУБРИВА

СЕ ПОМАЛКУ РАСТВОРЛИВИ ВО ВОДА-И ТОЛКУ ТИЕ ЌЕ БИДАТ

ПОСПОРО ДЕЛУВАЧКИ ЃУБРИВА.

ОСЛОБОДУВАЊЕ НА N ОД УРЕА, МЕТИЛЕН УРЕА И УРЕА

ФОРМАЛДЕХИД• СЕ ОПРЕДЕЛУВА ВОДОРАСТВРОЛИВАТА ВО ОДНОС НА

ВОДОНЕРАСТВОРЛИВАТА ФРАКЦИЈА:

• ОНИЕ ЃУБРИВА НА БАЗА НА УРЕА ШТО СЕ ЛЕСНО РАСТВОРЛИВИ ВО ВОДА НА 25O C, НАЈЧЕСТО СЕ БРЗО ДОСТАПНИ ЗА РАСТЕНИЈАТА. ТАКВИ СЕ УРЕАТА И ЃУБРИВАТА НА БАЗА НА УРЕА (ДЕРИВАТИ НА УРЕАТА) ШТО ИМААТ КРАТКО ЛАНЕЦ

• АКО ЃУБРИВАТА АН БАЗА НА УРЕА СЕ СЛАБО РАСТВОРЛИВИ НА 25O C (ТАКВИ СЕ ТИЕ СО ПОДОЛГ ЛАНЕЦ), ТОГАШ АЗОТОТ ОД ОВИЕ ЃУБРИВА СЕ ОСЛОБОДУВА ЗА ПЕРИОД ОД НЕКОЛКУ НЕДЕЛИ

• АКО ЃУБРИВАТА НА БАЗА НА УРЕА СЕ ТЕШКО РАСТВОРЛИВИ И НА 100O C (ТАКВИ СЕ ТИЕ СО ДОЛГИ ЛАНЦИ), ТОГАШ АЗОТОТ ОД ОВИЕ ЃУБРИВА СЕ ОСЛОБОДУВА ЗА НЕКОЛКУ МЕСЕЦИ ПА ДУРИ И ГОДИНИ

100 gramsCRN in

Мешање

71 grams out

КОЛКУ ЃУБРИВО СЕ РАСТВОРА НА 25O C?

100 - 71 = 29 grams (29%) CWSN and 71 grams (71%) CWIN

71 gramsCRN in

Се меша

22 grams out

КОЛКУ ЃУБРИВО НА БАЗА НА УРЕА СЕ РАСТВОРА ВО ВОДА

НА 100O C?

ИЗОБУТИРИЛИДЕН ДИУРЕА IBDU

• ОВА ЃУБРИВО СЕ ДОБИВА КОГА УРЕА РЕАГИРА СО ISOBUTYRALDEHYDE

• ПРИ РЕАКЦИЈАТА СЕ ФОРМИРА САМО ЕДЕН ПРОДУКТ ШТО СОДРЖИ 31% N,

• ГО ИМА ВО РАЗНИ ГРАНУЛАЦИИ

• ОСЛОБОДУВАЊЕТО НА АЗОТОТ N ОД ОВА ЃУБРИВО ЗАВИСИ ОД НЕГОВАТА РАСТВОРЛИВОСТ И ХИДРОЛИЗАТА (IBDU РЕАГИРААТ СО ВОДАТА, СЕ РАЗЛОЖУВААТ-Т.Е. ХИДРОЛИОЗИРААТ ПРИ ШТО СЕ ОСЛОБОДУВА УРЕАТА

• ВО IBDU НЕМА СЛОБОДНА УРЕА

Формула наИзобутирилиден диуреа

• ОТКАКО ЌЕ СЕ ФОРМИРА УРЕА, ТАА

РЕЛАТИВНО БРЗО СЕ РАЗЛОЖУВА ДО NH4

• IBDU Е МНОГУ СЛАБО РАСТВОРЛИВ ВО ВОДА

• ОСЛОБОДУВАЊЕТО НА АЗОТ ОД ОВА ЃУБРИВО ЗАВИСИ ОД СОДРЖИНАТА НА ВЛАГА ВО ПОЧВАТА, КАКО И ОД НЕГОВАТА ГРАНУЛАЦИЈА-ПОМАЛИТЕ ГРАНУЛИ ПОЛЕСНО СЕ РАСТВОРААТ ВО ВОДА И ОСЛОБОДУВААТ АЗОТ

ЃУБРИВА СО СПОРО ИСПУШТАЊЕ НА ХРАНЛИВИ

МАТЕРИИ СО ОБВИВКА

• ЃУБРИВАТА НА БАЗА НА УРЕА СЕ МНОГУ БОГАТИ СО АЗОТ

• НАЈЧЕСТО, КАЈ ГОЛЕМ БРОЈ ОД ЃУБРИВАТА ЌЕ СЕ НАПРАВИ ШТЕТА КАЈ РАСТЕНИЈАТА ДОКОЛКУ БРЗО СЕ ИСПУШТАТ ХРАНЛИВИТЕ МАТЕРИИ (АЗОТОТ) ВО ПОЧВИТЕ

• СО ЦЕЛ ДА СЕ СПРЕЧИ БРЗО ИСПУШТАЊЕ НА ХРАНЛИВИТЕ МАТЕРИИ, ВО ПОНОВО ВРЕМЕ ГРАНУЛИТЕ НА ЃУБРИВАТА БАЗИРАНИ НА УРЕА ДОАЃААТ ВО ОБВИЕНИ СО ОБВИВКА (НАЈЧЕСТО ОД СУЛФУР) ИЛИ ОБВИВКА ОД НЕКОЈ ПОЛИМЕР

ЃУБРИВА НА БАЗА НА УРЕА СО ОБВИВКИ ОД СУЛФУР

• ЈАДРОТО НА ОВИЕ ЃУБРИВА СЕ ГРАНУЛИ ОД УРЕА, ОБВИЕНИ СО ПОЛИМЕРНА ИЛИ ВОСОЧНА ОБВИВКА ОД СУЛФУР

• ДОСТАПНИОТ АЗОТ КАЈ ОВИЕ ЃУБРИВА Е 30-38% N, ВО ЗАВИСНОСТ ОД ДЕБЕЛИНАТА НА ОБВИВКАТА

• ОБВИВКАТА НЕ Е СЕКОГАШ УНИФОРМНА, ИМА НЕРАМНИНИ, ПРОЦЕПИ, ДУПКИ...

• ОСЛОБОДУВАЊЕТО НА АЗОТ ОД ВАКВИТЕ ЃУБРИВА СЕ ОПРЕДЕЛУВА СО ТЕСТ, ПРИ ШТО СЕ КОНТРОЛИРА РАСТВОРЛИВОСТА НА ЃУБРИВОТО ВО ВОДА ВО ПЕРИОД ОД 7 ДЕНА

ЃУБРИВА НА БАЗА НА УРЕА СО ОБВИВКИ ОД ПОЛИМЕР

• КАЈ ОВИЕ ЃУБРИВА, ГРАНУЛИТЕ ОД УРЕА СЕ ОБВИЕНИ СО НЕКОЈ ПОЛИМЕР (СЛИЧЕН НА ПЛАСТИКА)

• ИСПУШТАЊЕТО НА ХРАНЛИВИ МАТЕРИИ КАЈ ОВИЕ ЃУБРИВА ЗАВИСИ ОД ДЕБЕЛИНАТА НА ОБВИВКАТА, ОД ВЛАГАТА, ОД РН НА ПОЧВАТА, ОД ТЕМПЕРАТУРАТА...

• ОБИЧНО, КАЈ ОВИЕ ЃУБРИВА ИСПУШТАЊЕТО НА ХРАНЛИВИ МАТЕРИИ Е КОНСТАНТНО ВО ПОДОЛГ ВРЕМЕНСКИ ПЕРИОД

ОБВИВКИ НА БАЗА НА ПОЛИМЕРИ

Water

Dissolved Urea

SolidUrea*

DissolvedUrea

Water

Dissolved Urea

CompleteRelease

*Or other nutrient

ОБВИВКИ ОД СУЛФУР КАЈ ЃУБРИВАТА НА БАЗА НА УРЕА

ОБВИВКАТА ОД СУЛФУР СЕ РАЗГРАДУВА СО ЦЕЛ ДА СЕ

ИСПУШТАТ ХРАНЛИВИТЕ МАТЕРИИ

SolidUrea

H2O

H2O

SolidUrea

SolidUrea

Сулфурнаобвивка

H2O

DissolvedUrea

H2O

H2O+ S

ОСЛОБОДУВАЊЕТО НА АЗОТ ОД IBDU ЗАВИСИ ОД НЕГОВАТА

РАСТВОРЛИВОСТ

Urea

NH4

H2O

Urease

Root

ОСЛОБОДУВАЊЕТО НА ХРАНЛИВИ МАТЕРИИ ЗАВИСИ

ОД ГОЛЕМИНАТА НА ГРАНУЛИТЕ

ПОМАЛИТЕ ГРАНУЛИ ПОЛЕСНО ИСПУШТААТ ХРАНЛИВИ МАТЕРИИ

Други органски хемикалии присутни во ѓубривата

Важно е да се напомене дека и други органски компоненти како оксиамиди, триазони и меламин се пуштени во употреба како ѓубрива кај кои доаѓа до споро ослободување на хранливите материи кон почвите, но досега нема нивна комерцијална употреба во поголеми размери во земјоделието, и се многу помалку застапени од ѓубривата базирани на уреа-формалдехид

Oxamide е диамид на оксалната киселина, содржи N околу 31.8 масени %, има точка на топење 419 оC, густина на 20 оС 1.667 g/cm3, тој е нехигроскопна, безбојна сусптанца што формира игличести кристали

Симетрични триазони. Некои

симетрични триазони се

употребуваат како ѓубрива кои

споро го испуштаат азотот кон

почвите, посебно во уреа-

триазонски раствори што

содржат 28% N. Триазоните се

синтетизираат со кондензација

на формалдехид со уреа во

присуство на органски амини

или амонијак.

Меламин-се нарекува и триаминонитрозин, е органска компонента многу богата со азот (66 масени% N) што комерцијално доаѓа во форма на прашок. Се произведува преку загревање на уреата под висок притисок во присуство на метални катализатори. Се употребува во мали количини, бидејќи постапката за негово добивање е прилично скапа. Во последно време има голем број скандали со збогатување на млекото во Кина со меламин

РЕАКЦИИ НА УРЕАТА ВО ПОЧВИТЕ

(NH(NH22))22CO + 2HCO + 2H2200Уреа водаУреа вода

1.1.

Хидролиза на уреатаХидролиза на уреатапочва

Уреаза(NH(NH44))22COCO33

Ammonium CarbonateAmmonium Carbonate

2.2.

(NH(NH44))22COCO33 + 2H + 2H++ 2NH 2NH4 4 + CO+ CO22 + H + H2200Ammonium Ammonium Carbon WaterAmmonium Ammonium Carbon WaterCarbonate Dioxide (gas)Carbonate Dioxide (gas)

+

3.3.

NHNH44 + OH + OH- - NHNH33 + H + H22OOAmmonium Hydroxyl Ammonia WaterAmmonium Hydroxyl Ammonia Water

+

Процеси на трансформација на уреата во почвите

Процеси на испарување на амонијакот добиенoд УРЕАТА од почвите во воздухот

Губитоци на N

Процеси на трансформација на уреата во почвите

Ѓубриво што Содржи азот испарување

нитрификација

имобилизацијаПромивање,

губење

денитрификација

ЕФЕКТ НА PH ВРЗ ПРОЦЕНТОТ НА N ПРИСУТЕН КАКО

АМОНИЈАК И КАКО АМОНИУМ ЈОН-NH4

+ Амонијачен Амонијачен NN

pHpH на почва на почва АмонијакАмонијак NHNH33

АмониумАмониум NHNH44

++

---------------% -----------------------------% --------------

66 0.0580.058 99.9499.94

77 0.570.57 99.4399.43

88 5.45.4 94.694.6

99 36.536.5 63.563.5

КОНТРОЛА НА ЗАГУБИТЕ НА АМОНИЈАК СО ИСПАРУВАЊЕ

•ОД УРЕА И ЃУБРИВА НА БАЗА НА УРЕА

•ОВИЕ ЃУБРИВА Е ПОТРЕБНО ДА СЕ НАНЕСУВААТ САМО ПОВРШИНСКИ

•ОРАЊЕ ИЛИ ДОЖД ВО ПЕРИОД ОД 2-3 ДЕНА ГИ КОНТРОЛИРА ЗАГУБИТЕ НА АМОНИЈАЛ

•ГОЛЕМИ ЗАГУБИСЕ РЕТКИ•МАКСИМАЛНИ ЗАГУБИ= 20-30 % N

ФАКТОРИ ШТО ВЛИЈААТ НА ГУБИТОЦИТЕ НА АМОНИЈАК

• АКО НЕМА ДОЖД ИЛИ АКО НЕМА НАВОДНУВАЊЕ ПОСЛЕ АПЛИКАЦИЈАТА НА УРЕАТА

• АКО ИМА ОСТАТОЦИ ОД РАСТЕНИЈА НА ПОВРШИНАТА ОД ПОЧВАТА

• ВИСОКИ ТЕМПЕРАТУРИ

• ВИСОКИ ВРЕДНОСТИ НА PH НА ПОЧВИТЕ (АЛКАЛНИ ПОЧВИ)

• НИЗОК ПРОЦЕНТ НА ГЛИНА И ОРГАНСКА МАТЕРИЈА

• АКО ИМА ВЛАЖНА ПОЧВА И ПОТОА НАСТАНЕ СУШЕН ПЕРИОД

ИНХИБИТОРИ НА ЕНЗИМОТ УРЕАЗА ШТО ГИ КОНТРОЛИРААТ

ГУБИТОЦИТЕ НА АМОНИЈАК Инхибиторите на ензимот уреаза ги намалуваат загубите

на азот што настануваат преку испарувањето на амонијакот

во атмосферата. Покрај тоа, инхибиторите на уреазата ги

намалуваат и штетите кои настануваат врз семето, во случаи

кога врз семето е аплицирана голема количина на ѓубрива во

форма на уреа.

пиридинНитрапирин

Дицијандиамиди

Пиразоли

1-карбамоил-3-метипиразол

триамиди

Некои поважниИнхибитори наЕнзимотУРЕАЗА

ИНХИБИТОРИ НА УРЕАЗА

N-(N-BUTYL) THIOPHOSPHORIC TRIAMIDE (NBPT)

КОМЕРЦИЈАЛЕН ПРОДУКТ- AGROTAIN

Инхибитор на уреазата во почвата

инхибитор

АПЛИКАЦИЈА НА УРЕАТА ВО ЗИМА

Во зима, ензимот уреаза на пониски температури не еМногу активен, така да тогаш може да дојде до побавноРазложување на УРЕАТА и загубите од амонијак штоби испариле во воздухот се помали.