Тақырыптың өзектілігіСоңғы жылдары жер шары

халықтарының назары ғасыр обасы аталған Спид дертіне шалдығуда.Қазірде бірнеше мыңдаған адамдардың өміріне жойған осы бір қатерлі ауру жайында жұмыр жердің түкпір-тікпірінде күн сайын газет,журнал,теледидар беріп жатады.Спид-адамзат алдында тұрған жаңа жңне қиын міселе.Сондықтан аурумен күреске барша адамзат күш жұмылдыруы тиіс.

“Спид туралы не білеміз?”“Мамандар арасындағы әңгіме”“СПИД туралы монолог”Оқушылар ойларыҚорытынды

Мақсаты:Бағыт-бағдар берушілік – мәселенің өзектілігін ашып көрсету,өмірмен байланыстыру,кісіби-бағдар беру;Тәрбиелік - жаман ідеттен аулақ болуға,өмірге,жеке бас гигиенасына жауапкершілікпен қарауға тірбиелеу.Дамытушылық – ғасыр дертіне айналған СПИД ауруы туралы,қазіргі жағдайда Қазақстандағы,Батыс Қазақстан облысындағы осы аурудың таралуы,одан сақтану жөнінде түсініктерін кеңейту;

-Кездейсоқ, бірнеше адамдармен жыныс қатынасын жасамау,ерте бастаған жыныс қатынасы жыныстық серіктерлің көбеюіне әкеліп соғады да,СПИД-тің жұғу қауіпі ұлғаяды.-Егер сіз өз серігіңізге сеңбесеңіз онда қалта пайдаланыңыз.-Кез-келген ине мен шприц пайдаланбаңыз.-Кездейсоқ адамға салттық ғұрыптағы сүндеттеу,құлақ тесу т.б.әдеттерін жасатпаңыз.-Қан тамырларына есірткі егуден сақтаныңыз.-Шаштараздан,маникюр,педикюр жасайтын орындардан құарлдарын тазалау жөніндегі ережені талап етіңіз.

СПИД-тің белгілері вирус жүқаннан кейін бірнеше айдан,кейде жылдардан кейін де падй бола береді.Олар:-созылмалы,қайталана беретін сырқат,-күннен-күнге азып,салмақтың төмендеуі,-созылмалы дене ыстығының көтерілуі,тершендік,-созылмалы іштің қтуі,-бездердің өсіп ісінуі,-тері,тамақ,өкпе қабыну аурулары меңдей бастауы

Оқиғаларсаны

Елдерсаны

Африка 4583 12Америка 41504 40

Азия 154 19

Европа 5840 27

Океания 521 3

52602 118

СПИДстатистикалық мәліметтер

Оқиғалар саны

Африка

Америка

Азия

Европа

Океания

Дүние жүзінің көптеген аудандарында көп мөлшердеболса да жұқпалы вирусты індет етек алуда.

СақтаныңызСПИД!

СПИДдегеніміз

Бұрын белгісіз жаңа жұқпалы ауру жөнінде 1-ші хабарлар АҚШ басылымдарында 1981 жылдық орта кезінде жарық көре бастады.Дәрігерлердің дәлелдеуі бойынша,жаңа ауру адамның иммундық жүйесіне зақым тигізіп,қорғаныс қабілетінің кемдігіне әкеліп соқтырды,сондықтан жаңа ауру СПИД деп аталады.СПИД-ті жүре пайда болған иммунитет тапшылығының вирусы.Ал,ВИЧ-тің мағынасы адамдағы иммунитет тапшылығының вирусы.Дүние жүзі денсаулық сақтау ұйымы 1999 жылы жер бетінде ВИЧ жұқтырғандар мен СПИД ауруларының саны 8,5 млн өсіп,40 млн асқаны туралы хабар таратты.Күн сайын әлемде ВИЧ жұқтырғандардың 16 мыңы тіркеледі.Сонда әрбір минутқа 11 адамнан келеді.Демек,ВИЧ минут сайын үздіксіз қасірет сеуіп тұрған.СПИД қоздырғышын немесе адамда иммунитет жетіспеушілікті туғызатын вирусты (ВИЧ-1) 1983 жылы француз ғалымы,вирусолог Л.Мантанье тапты.Ал 1984 жылы америкалық ғалым Р.Балло вирустың барлық қасиеттерін жан-жақты тексеріп жариялады.Адам организіміне енген вирус қанның лимфоцит клеткаларының ішіне кіріп,клетканың генетикалық аппратына жабысып тез көбейе бастайды.Одан шыққан вирустар жаңа клеткаларға жабысып өткен рпоцестерді қайталайды.Лимфоцит клеткаларының осылай өсе беруі салдарынан күндердің күнінде организмде иммунитет жетіспеушілік пайда болады.Бұл жасырын кезең созылуы мүмкін.

не?

қалай жұғады

ВИЧ/СПИД вирусы негізінен ұнада,ерлердің шәуқатында,әйел қынабының сұйығында болады.ВИЧ мынадай жломен беріледі:-вирус жұқтырған адаммен жыныс қатынасында болса,СПИД-вирусын жұтырған адамның пайдаланған инесін жаопылама пайдаланса,-сабал алатын,құлақ тесетін т.б.құралдарды тазаламай пайдаланса инесін жалпылама пайдаланса,-ауру анадан іштегі балаға екіқабат кезінде,босанарда,босанғаннан кейін жқғады.ВИЧ-тің жұғу үшін инедегі немесе шприцтегі инекциялық ерітіндегі көзге жетпейтін кішкентай бір тамшы қанның өзі де жетіп жатыр.

ЖОҚ

Білімді анықтауға арналған тестМақсаты:оқушылардың бастапқы білім дәрежесін анықтау

1.Ерлер сперма арқылы басқа адамнан жұқтырып алады2.Адам СПИД-ке анализ тапсырады.Қорытындысы теріс болады3.Адам дәретханада отырып жұқтырып алуға болады4.СПИД ауыратын адаммен бір стаканнан ішу арқылы адам АҚТҚ-мен зақымданады5.СПИД спермада,қанда,қынаптан өткен сұйықтықта болады6.СПИД-пен есірткіні қабылдаған кезде лас ине арқылы жұқтыруға болады7.СПИД-пен зақымданғандар,әдетте,жүдеу,ауру түрінде көрінеді8.Егер де сіз СПИД-пен зақымдансаңыз,сіздің бойыныңыз зақымдалғаныңыз9.Бассейнде СПИД-пен зақымдануға болады10.Маса шағу арқылы СПИД-сен зақымдануға болады

11.ЖҚТБ-мен ауыратын адам АҚТҚ-ні ауа арқылы тарата алады12.АҚТҚ-мен нашақорлармен жыныстық қатынасқа тұсу арқыл зақымдануға болады13.АҚТҚ-мен АҚТҚ инфекциясы бар әйел арқылы зақымдалуға болады14.Сіз анықтай алмайсыз,АҚТҚ-мен зақымдалдыңыз ба,әлде жоқ па?15.ЖҚТБ-мен ауыратын адмды құшақтау қауіпті емес16.ЖҚТБ-дан емделуге болады17.ЖҚТБ-мен ауыратын адамдар қауіпті аурулардан өледі18.Әйелдер АҚТҚ-ЖҚТБ-мен ауыр зақымданады19.Анасы баласын жатырда жатқанда зақымдайды20.Қан тапсыру арқылы ЖҚТБ-мен зақымдануға болады21.ЖҚТБ-мен ауырған адам 6 ай мен 2 жыл аралығында өледі22.Адам егер де тек қана ЖҚТБ-мен ауырса зақымданады23.Адам егер АҚТҚ тасушы болса,ол қауіпті24.Егер де адам жыныстық аурулармен ауыратын болса,онда ол АҚТҚ-ны тез жұқтырады25.АҚТБЖҚТБ-ны тудырады26.Егер де жасөспірім 14 жасында АҚТҚ-мен зақымданса,25 жасқа дейін оның белгілері байқалмауы мүмкін27.Үйленген адамдар АҚТҚ-мен зақымдалмайды