လေအာငမးထား စတ၊ အမမား ….........

“မေကာငးသျဖင မးထားအပသည အမက မးေရသည ထးေဖာက ဝငေရာကႏငသကသ႔ ဘာဝနာျဖင ေကာငးစြာ ထလႊမးထားျခငး မရသည စတက ရာဂသည ထးေဖာက ဝငေရာကႏင၏”(ေဂါတမျမတစြာဘရား)

တစခါက ရနကနမ တကႀကးသ႔ တရားေဟာၾကြစဥ လမးေဘးေကးရြာမားရ ေဆာကလကစ၊ မးလကစ အမေလးမားက ၾကညကာ အေတြးပြားခဖး၏။ တရားေဟာစဥမာလညး ထအေတြးစေလးမားက ထညသြငး ေဟာၾကား ေပးခဖး၏။ ေတြးမခသည အေတြးစေလးမားမာ အမမားအေၾကာငးပင ျဖစ၏။ အမအမးမ းရသညအနက အခ ႕အမမားသည ဆငးရလြနးလသျဖင အမးပင လၿခေကာငးမြနေအာင မတညေဆာကႏငသည အမမားရသကသ႔ အခ ႕အမမားသညကား ေကာငးမြနျပညစ လၿခေအာင တညေဆာကထားသည အမမားျဖစေနသညက ေတြ႕ရ၏။ ထးျခားခကမာ မလမၿခ တညေဆာကထား သည အမမားသည မးေလစသည ရာသဥတဒဏက အလြယတက ခရတတၿပး လၿခေကာငးမြနေအာင တညေဆာကထားသည အမမားသညကား ထဒဏမားက အကာအကြယ ျပထားႏငျခငးပင ျဖစ၏။

ဘရားေဟာ တရားေတာမားတြင ခႏၶာကယက အမႏငတငစား၍ ဖြငဆေဟာထားခကမား အမားအျပား ရ၏။ အမ၏တညေဆာကမႈႏင ခႏၶာကယ၏ တညေဆာကမႈက ခငးႏႈငးထားခကမားလညး ရ၏။ လတ႔ေနရာ အမ၏လၿခေရးႏင ခႏၶာကယ၏ လၿခေရးက တငစားထားခကးမားလညး ရ၏။ ထဥပမာမား အရ အပ၏လၿခေရးတြင အမးသညလညး အဓကကသည က႑တြင ပါဝငသကသ႔ ႐ပနာမမားျဖင တညေဆာကထားသည ခႏၶာအမတြငလညး စတတညးဟေသာ အမးသည အထးအေရးပါလသညက သတျပမၾကမည ျဖစ၏။ အမတြငအမး မလသညအခါ မးေရမးေပါကစသညမား အလြယတက ထးေဖာက ဝငေရာက လာႏငသကသ႔ ခႏၶာအမက မးကာေပးထားသည စတအမး မလသည အခါတြင လညး ရာဂစသည ကေလသာ မးေရေပါကမား၏ ထးေဖာကဝငေရာကျခငးက ခရမည ျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာင မးေရမးေပါကမား ထးေဖာကဝငေရာကမႈမ ကာကြယႏငရန အမကေကာငးစြာ မးထားရန လအပသကသ႔ ရာဂစသည ကေလသာမား၏ ဝငေရာကႏပစကမႈမားမ ကာကြယရန စတကေကာငးစြာ မးကာထားရန

လအပေၾကာငးႏင ထစတက ကေလသာမားမ ကာကြယထားရနမာလညး သမထ၊ ဝပနာ ဘာဝနာ အလပျဖငသာကာကြယထားရမာျဖစေၾကာငးစသညျဖငဆျခငးျဖစပါ၏။

မန၏။ ပထဇဥပဂၢ လမား၏စတသည အခနျပည အကသလအလပမား၊ မေကာငးသည အႀကအစည အေတြးမားတြင ေပာေမြ႔ေနတတသည သေဘာရ၏။ အဆငးအသအန႔ စသည အာ႐မား၏ေနာကသ႔ တေကာကေကာက လကကာ ႏစသကလငလညး ႏစသကသညအေလာက၊ မႏစသကလငလညး မႏစသကသည အေလာက ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟစသည ကေလသာ တရားမားသာ အျဖစမား ေနတတၾက၏။ စတ၏သေဘာသည သတတရားျဖင ထနးခပေနစဥကပင ကေလသာမား၏ ေခၚေဆာငမႈ ေနာကသ႔ ထပၾကပမကြာ လကေနတတသည သေဘာရေနၿပး မထနးခပဘ သတ လကလြတသာ ထားလကမညဆပါက ပလ႔သာ ဆးလာႏငသည သေဘာရေပ၏။ ထ႔ေၾကာင ပညာရမားက စတကကေလသာ တရားမား၏ ႏပစကမႈမ ကာကြယႏငရန ဘာဝနာအလပက ႀကးစားအားထတၾကရမည ျဖစေၾကာငး ဆျခငးျဖစပါ၏။ စတက ရာဂစသည ကေလသာရနမား၏ တကခကမႈမ ကာကြယရနမာ သမထ၊ ဝပနာ ဟေခၚသည တရားဘာဝနာ အားထတျခငး အလပမ တပါး အျခားမရသညမာ အေသအခာပင ျဖစပါေပ၏။ သ႔ဆေစကာမ ဂဏေတာပြားရငး၊ ေမတာပ႔ရငး၊ အာနာပါန စးျဖနးရငးကပင ကေလသာတရားမား၏ ႏပစကမႈက တစခါတရ ျဖစေပၚေလ ရတတေသး သျဖင မညသ႔ပငျဖစေစ စတအစဥက သတမလြတဘ အခနျပည ဘာဝနာအလပက ႀကးစား အားထတ ေနၾကရမညသေဘာရ၏။

ကေလသာ တရားသည ပထဇဥမနသမက အၿမႏပစကေနတတသည သေဘာရ၏။ ကေလသာတရား ထေျပာလသည ဝနးကငအသငးအဝငးျဖစသည လ႔ေလာကတြင ရေနၾကသည လသာမနမား မဆထားလင ၿငမးေအးသည အသငးအဝငးဟဆသည သာသနာဝနထမး ရဟနးေတာမားသညပင ကေလသာ တရားမား၏ ႏပစကမႈေၾကာင တရားအလပ အားမထတႏငဘ ျဖစေလ ရတတ၏။ ထအခကက ဘရားရင၏ ညေတာျဖစသည နႏၵရဟနးက သကေသျပလကရ၏။ ညေတာမငးနနေခၚ နႏၵမငးသားသည မဂၤလာေဆာငမည ေန႔မာပင ဘရားရင၏ ေခၚေဆာငသြားမႈျဖင ဘရားေနာကေတာပါးမ ေကာငးေတာအထ ေရာကရသြားခရၿပး အစကေတာဘရား၏ ေတာငးဆခကျဖင မျငငးသာ မဆနသာ ရဟနးဘဝက ေရာကရလာခရသည ရဟနးေတာ တစပါးျဖစ၏။ သာသနာေဘာငတြင ရဟနးဝတ ေနခရသည အရငနႏၵသည အစကေတာဘရားက ေၾကာကခစ႐ေသသျဖငသာ ရဟနးဝတေနခရ ေသာလညး ရဟနးတရား အားထတမႈတြငကား စတဝငးစားမႈ မရလေပ၏။ ထအရင၏ စတထတြင အၿမမျပတ စြကနထပေနသညကား ဘရားေနာကပါးမ ေကာငးေတာသ႔အသြား အမာေတာပါးလကသည ႏမေတာ ဇနပဒကလာဏ၏ “အရငသား အျမနျပနခေနာ” ဟသည စကားေတာပင ျဖစပါ၏။ နႏၵရဟနး၏ စတက ကေလသာ စကား၊ ကေလသာ အသမားက အၿမႏပစကေနသျဖင တရားအားထတေနေသာ လညး၊အရငနႏၵတရားမရႏငဘျဖစေနခေပ၏။

ညေတာနႏၵ၏ အျဖစက သရေတာမေနသည ရငေတာဘရားသည တစေန႔တြင နႏၵရဟနးကေခၚကာ တနခးေတာျဖင နတျပနသ႔ ၾကြေတာမေလ၏။ နတျပညနတနနးသ႔ ၾကြရာလမးခရး၌ မးေလာငျပင ေတာအပတစခတြင ထငေနသည ေမာကအမတစေကာငက ေတြ႕သျဖင ဘရားရငက အရငနႏၵအား “ဤေမာကမႏင ဇနပဒကလာဏ မညသက အလသာသနညး” ဟ ေမးေတာမရာ နႏၵမငးသားမာ

“ႏႈငးမႏႈငးရကေပျခငး” ဟ ယႀကးမရ ျဖစခရေသး၏။ တစဖနနတျပညသ႔ ေရာကျပနသည အခါတြင လညး နတသမးမားကျပကာ ရငေတာဘရားက နႏၵရဟနးအား “ဤနတသမးမားႏင ဇနပဒ မညသက ပလသနညး” ဟ ေမးေတာမသည အခါတြငကား နႏၵရဟနးမာ “နတသမးမား၏ အလႏငယဥလင သ၏ႏမ ဇနပဒမာ လမးတြငေတြ႕ခရသည ေမာကအမႏငသာ တေပေတာသည”ဟ ျပနလည ေျဖၾကားခ ေလ၏။ ေနာကဆးတြင ဘရားရငက အရငနႏၵအား နတသမးမားျဖင မကလးေပးကာ တရားအလပက ႀကးစားအားထတေစသျဖငအရငနႏၵရဟႏာျဖစသြားခေလေတာ၏။

ဘရားေကာငးေတာတြင ညေတာရဟနး၏ အေၾကာငးႏငပတသက၍ သဃာေတာမား၏ စကားဝငးမာ အထးအဆနး ျဖစေနခ၏။ အရငနႏၵ၏စတတြင ဇနပဒကလာဏ မာၾကားလကသည စကားကသာ ၾကားေယာငေနၿပး တရားအားမထတႏင ျဖစခရျခငး အေၾကာငးႏင ပတသက၍လညး ရဟနးေတာအ ခငးခငး ေဆြးေႏြးခၾက၏။ ထ႔အျပင ယငးအေၾကာငးႏင ပတသက၍လညး ရဟနးေတာမားက ဘရားရငက ေလာကထားၾက၏။ ထ႔ေၾကာင ဘရားရငက “မေကာငးသျဖင မးထားအပသည အမက မးေရသည ထးေဖာကဝငေရာကႏငသကသ႔ ဘာဝနာျဖင ေကာငးစြာထလႊမးထားျခငး မရသည စတက ရာဂသည ထးေဖာကဝငေရာကႏင၏” (ဓမၼပဒ၊ ယမကဝဂ၊ နႏၵမေထရဝတ) စသည အထကပါ တရား စကားကေဟာၾကားေတာမချခငးျဖစပါ၏။

ဤေဒသနာေတာအရ စတ၏ဆနးၾကယမႈက ေကာငးစြာေတြ႕ၾကရမည ျဖစပါ၏။ စတကေကာငးစြာ မထနးသမးႏငသျဖင ကေလသာ အပမး ေလာငၿမ ကၾကရသည အျဖစက သတျပမၾကမည ျဖစပါ၏။ စတ၏ေတြးေတာ ႀကစညမႈ မေနာက၏ အေရးပါမႈက အေလးဂ႐ ျပမၾကမည ျဖစ၏။ အမနအားျဖင စတသာမဟတ ပထဇဥ ပဂၢလမား ျပလပေလရၾကသည ကယအမအရာ၊ ႏႈတအမအရာ စသည အမအရာ မားသည အားလးအေရးပါသညသာ ျဖစပါ၏။ မေနာကသည အေရးပါသညဟ ဆေသာလညး စငစစ အမအရာတငးသည အားလးအေရးပါသညသာ ျဖစပါ၏။ ကယႏႈတႏလး သးမးလးတြင သတ မယဥႏငပါက အကသလ ကေလသာ ျဖစဖြယမား ရေနတတသျဖင ထအမအရာမားက အထးထနးသမး ေစာငေရာကရနလညး လအပလ၏။ ထသ႔မဟတပါက မမတ႔ ျပလပၾကသည အမအရာတငးတြင အကသလကေလသာမားအျဖစမားေနၾကမညသာျဖစပါ၏။

ဗဒၶစာေပမားတြင ထကယႏႈတစတ အမအရာမားက သလ၊ သမာဓ၊ အကငတရားမားျဖင ထနးသမး ေစာငေရာကႏငေၾကာငး ဖြငဆရငးျပၾက၏။ ကယအမအရာ၊ ႏႈတအမအရာမားအား ထနးသမး ေစာငေရာကႏငရန ကယကငသလက အထးျပ ေစာငထနးၾကရမာ ျဖစသကသ႔ စတအမအရာ အေတြးအႀကမားက ထနးသမးေစာငေရာကႏငရန ဘာဝနာအကငက ကငႀကအားထတရမာ ျဖစပါ၏။ သလေစာငထနးျခငးသည ကယႏငႏႈတက အကသလ၊ အျဖစနညးေစရန၊ ဒစ႐ကအမႈ မကးလြန မေစရန ထနးသမး ေစာငေရာကျခငးျဖစၿပး တရားဘာဝနာ ကငႀကအားထတျခငးသည စတအမအရာ မေနာကက ကေလသာအေတြးမား၏ ထးေဖာကဝငေရာက ႏပစကျခငးမ ကာကြယရန ထနးသမး ေစာငေရာကျခငး ျဖစ၏။ အထးသျဖင စတသည အလြနထနးသမး ေစာငေရာကရန ခကလသျဖင ထစတက ကေလသာရနမား၏ တကခကႏပစကျခငးမ ကာကြယႏငရန ဘာဝနာအလပက အားထတ ေစျခငးျဖစ၏။

ေသခာေတြးၾကညလင စတ၏ အကသလ ကေလသာမားတြင အျဖစမားေနသည သေဘာက မမတ႔ ေနထငကငလညေနသည ဘဝမားတြင အခနမေရြး ေတြ႕ႏငၾကမည ျဖစပါ၏။ တစေယာကတညး ရေနလငလညး တစေယာကတညး ရေနသညအေလာက၊ အမားႏင ရေနလငလညး အမားႏင ရေနသညအေလာက၊ အာ႐တစခခေနာကက စတက လကမေနလငလညး လကမေနသညအေလာက စသျဖင အကသလမား ကေလသာ တရားမားက အခနမေရြး ျဖစေနတတသည သေဘာရေနသညက ေတြ႕ရမည ျဖစေပ၏။ ထသ႔ အလြယတက ျဖစတတသည အကသလ ကေလသာတရားမား အလြယတက မျဖစေပၚေစရန ရညရြယ၍ ဂဏေတာပြားျခငး၊ ေမတာပြားျခငး၊ ပရတပ႒ာနး ရြတဖတ သရဇၥ ာယျခငး စသည သမထအကင၊ ႐ပနာမတ႔၏ အျဖစအပကက အရအတငး သမတေပးျခငး ဝပနာအကင တ႔က ကငႀကအားထတကာ စတအစဥက ထနးသမးေစာငေရာက ေပးရျခငး ျဖစ၏။ သ႔ပါလက တစခါတရ ဘရားရခးရငး၊ တရားမတရငး၊ ဂဏေတာပြားရငးျဖငပင အကသလတရား၊ ကေလသာ တရားမားက ျဖစတတၾကေပေသး၏။ မညသ႔ဆေစ မလပသညႏငစာလင လပေနျခငးက ကေလသာရနမားက ကာကြယေပးေနျခငး ျဖစသျဖင ကငႏငသမ ကငႀကေနၾကရမညသာ ျဖစပါ၏။

ဆလသညမာ သမထအကင၊ ဝပနာ အကငမားျဖင ထနးသမးေစာငေရာက ထားျခငးမရသည စတသည ရာဂစသည ကေလသာတရားမား၏ ထးေဖာကဝငေရာက ႏပစကျခငးက အလြယတက ခရတတသည သေဘာရသျဖင မမတ႔၏ စတက ဘာဝနာအကင တစခချဖင အၿမမျပတ ထလႊမး ကာကြယ ထားသငေၾကာငး ဆလရငး ျဖစပါ၏။ မေကာငးသျဖင မးထားအပသည အမက မးေရးေပါက သည အလြယတက ဝငေရာကထးေဖာကႏငသကသ႔ ဘာဝနာအကင တစခချဖင ထးလႊမးထားျခငး မရသည စတက ရာဂတရားသည အလြယတက ထးေဖာကဝငေရာက ႏပစကတတသည သေဘာက သတျပ ဆငျခငကာ ထသ႔ မျဖစေစရန မမတ႔၏ စတက တရားအလပ ကငႀကအားထတျခငးျဖင ကေလသာရနမ ကာကြယႏငရန ႀကးစားသငေၾကာငး သေစလရငး ျဖစပါ၏။

ထ႔ေၾကာင ကေလသာ တရားဟသည အခနမေရြး၊ ေနရာမေရြး၊ အရြယမေရြး ဝငေရာကႏပစက တတသည သေဘာရသျဖင သတမျပမပါက အမအရာတငးတြင အကသလ ျဖစတတသည သေဘာ ရသညက သတျပဆငျခငကာ အေရးႀကးဆးျဖစသည မမတ႔၏ စတက ရာဂစသည ကေလသာတရား မား၏ ထးေဖာကဝငေရာက ႏပစကမႈမားမ ကာကြယႏငရန သမထဘာဝနာ၊ ဝပနာ ဘာဝနာ တစခခက အၿမမျပတပြားထးႏငေအာင ႀကးစားၾကပါဟ တကတြနးရငး ခႏၶာအမ လၿခေရးအတြက စတအမးက ေကာငးေအာငမးၾကဖ႔ ဘရားတရား အငါးပြား၍ အသေပးစကား ပါးလကရပါသည။

စာေရးသ = အရင၀စတ (မနာပ ဒါယ)