Πολεοδομική μελέτη / Ανάλυση, Νέα Ιωνία Μαγνησίας

Αςτικόσ ςχεδιαςμόσ και Ρολεοδομικι Μελζτθ Ν.Ιωνίασ – Στάδιο Ανάλυςθσ

Στοφντιο Ρολεοδομίασ Ια 2009 1



Αμπουτηοφντε Ιμάντ Καρμανιόλασ Σάββασ Ουηουνίδθσ Γιϊργοσ



1. ΕΙΑΓΩΓΗ

1.1. ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΙΑ

Στο πλαίςιο του μακιματοσ Στοφντιο Ρολεοδομίασ Ια μασ ηθτικθκε να αναλφςουμε τθν

ευρφτερθ περιοχι του Διμου Νζασ Ιωνίασ και ειδικότερα το τμιμα του διμου που

βρίςκεται μεταξφ του χειμάρρου Ξθριά και των ορίων του διμου Νζασ Ιωνίασ με το Διμο

Βόλου. Η ανάλυςθ του αςτικοφ χϊρου ζχει ωσ τελικό τθσ ςτόχο τθν εκπόνθςθ προτάςεων

ανάπλαςθσ και πολεοδομικισ οργάνωςθσ ςτισ εξισ περιοχζσ (εικ.1):

1. το Στρατόπεδο Γεωργοφλα

2. τθν αραιοδομθμζνθ περιοχι ςτο Δζλτα του Κραυςίδωνα και

3. τθν αδόμθτθ περιοχι βορειοανατολικά του Δζλτα του Κραυςίδωνα.

Εικόνα 1. Δορυφορικι εικόνα τθσ Ν.Ιωνίασ



1.2. ΑΣΙΚΑ ΚΕΝΑ

Η περιοχι ςτα άκρα του πολεοδομικοφ ςυγκροτιματοσ, εντόσ και εκτόσ ςιδθροδρομικισ

γραμμισ, χαρακτθρίηεται από τθν παρουςία αςτικϊν κενϊν. Ρρόκειται για μια μεταβατικι

περιοχι ανάμεςα ςτον αςτικό και περιαςτικό χϊρο, τθν οποία κόβει ςτα δφο ζνα ιςχυρό

όριο, οι γραμμζσ του ΟΣΕ. Η παρουςία των αςτικϊν κενϊν εκεί είναι αναμενόμενθ, όπωσ

ςυμβαίνει ςυνικωσ ςε τζτοιουσ χϊρουσ. Υπάρχουν πολλζσ ιδιοκτθςίεσ γθσ που οι κάτοχοί

τουσ δε μποροφν ι δεν επικυμοφν να εκμεταλλευτοφν. Η ςιδθροδρομικι γραμμι εντείνει το

φαινόμενο, κακϊσ αςκεί πιζςεισ προσ πικανζσ χριςεισ που κα μποροφςαν να

εγκαταςτακοφν εκεί. Η άναρχθ δόμθςθ επίςθσ από μόνθ τθσ δθμιουργεί μικρά

(γεωμετρικά) κενά «ανεκμετάλλευτου» χϊρου, τα οποία καταλιγουν να γίνονται αςτικά

κενά, που εν τζλει ζχουν κενι –χρθςτικι- διάςταςθ.

Σε μονολειτουργικζσ περιοχζσ, όπωσ αυτι, τα αςτικά κενά τονίηουν ίςωσ αυτι τθ

μονολειτουργικότθτα του χϊρου. Ταυτόχρονα όμωσ αποτελοφν και ευκαιρία για τον

μπολιαςμό του με νζεσ χριςεισ που κα μποροφςαν να αλλάξουν τθν εικόνα τθσ περιοχισ.

Οι πυκνότθτεσ του πλθκυςμοφ εκεί είναι αρκετά μικρζσ ϊςτε να αναπτυχκοφν επαρκείσ και

ποικίλεσ χριςεισ, όπωσ αυτζσ που χαρακτθρίηουν μια αμιγϊσ αςτικι περιοχι. Η

ςιδθροδρομικι γραμμι αποκόπτει τθν περιοχι από τθν υπόλοιπθ πόλθ. Κςωσ θ λφςθ (μια

λφςθ) να βρίςκεται ςτθν αξιοποίθςθ των αςτικϊν κενϊν.

Μία πλατεία, ζνασ δρόμοσ, ζνασ οποιοδιποτε υπαίκριοσ δθμόςιοσ χϊροσ, αν και αδόμθτοσ,

(ςχεδόν) ςε καμιά περίπτωςθ δεν αποτελεί αςτικό κενό, διότι τον διζπει κάποια λειτουργία

(Ρολυχρονόπουλοσ, 2006). Τα κτίρια (από μόνα τουσ) δεν κάνουν τθν πόλθ. Δομθμζνοι

όμωσ χϊροι χωρίσ χριςθ, όπωσ τα Βαμβακουργεία, πλθςιάηουν πολφ περιςςότερο το

αςτικό κενό, κακϊσ ζχουν αποςτθρωκεί από κάκε δραςτθριότθτα. Ακόμα κι ζτςι όμωσ δε

μπορείσ να τα χαρακτθρίςεισ «άχρθςτο» χϊρο. «Άχρθςτοσ» χϊροσ δεν υπάρχει. Τα κτίρια

τθσ Βαμβακουργίασ κα μποροφςε κανείσ να πει ότι όςο παλιϊνουν, τόςο περιςςότερο

«δζνουν» με το γφρω χϊρο τουσ. Είναι ςα να αρχίηουν να αποτελοφν μζροσ μιασ αςτικισ

ορεογραφίασ/τοπογραφίασ, κάτι ςαν μπετονζνια βουνά μζςα ςτθν πόλθ. Εξελίςςονται και

αλλάηουν με ρυκμοφσ ςαφϊσ γρθγορότερουσ από τθ Γαία. Κακϊσ το μπετόν είναι υλικό,

που γερνάει γριγορα, μπορεί ζνασ ανκρϊπινο ον να δει ζνα κτίριο (από μπετόν) να γερνάει

μαηί τθσ, ταυτόχρονα.



Η ςθμαντικότερθ ιδιότθτα του αςτικοφ κενοφ είναι μάλλον τα ερωτθματικά που γεννά ςτον

κάτοικο, τον διαβάτθ και τον πλάνθτα (flaneur) για το πϊσ δθμιουργικθκε και θ προςμονι

για αλλαγι που ςου δθμιουργεί. Το τι βριςκόταν εκεί, τι δφναται να ζρκει, τι κα ζρκει. Είναι

ζνασ χϊροσ ςε μετάβαςθ.

Ζνα αςτικό κενό είναι κα λζγαμε α-χρονικό. Μοιάηει ο χρόνοσ εκεί να ζχει ςταματιςει. Δεν

αλλάηει, παρά μόνο αν καταργθκεί θ ίδια του θ ιδιότθτά του ωσ αςτικό κενό.

Ρριν αναρωτθκοφμε για τον τρόπο με τον οποίο κα εκμεταλλευτοφμε, πρζπει να

ανακεωριςουμε τον τρόπο με τον οποίο ςκεφτόμαςτε για το χϊρο (μασ). Τα αςτικά κενά

αποτελοφν ευαίςκθτο ηιτθμα αλλά κι ευκαιρία για τθν περιοχι μελζτθσ και για τισ

ελλθνικζσ πόλεισ γενικότερα. Ζχει να κάνει με τθν παιδεία μασ, το πϊσ βλζπουμε κι

αντιλαμβανόμαςτε τισ πόλεισ μασ, το δθμόςιο χϊρο και τθ δθμόςια ηωι.



1.3. ΠΕΡΙ ΡΟΜΑ

«Στα βόρεια τθσ περιοχισ μελζτθσ υπάρχει ζνα νθςί.

Ή μιπωσ πρόκειται για μία τρφπα;



Εκεί κατοικοφν κάποιοι άνκρωποι που οι υπόλοιποι (από ευγζνεια) τουσ αποκαλοφν

«ομά». Πμωσ δεν πολυπλθςιάηουν ςτα μζρθ τουσ. Τουσ ζχουν περικωριοποιθμζνουσ. Το

νθςί τουσ περικλεί(ν)εται από μία ςιδθροδρομικι γραμμι, ζναν δρόμο κι ζνα ποτάμι. Οι

ομά νιϊκουν αποκομμζνοι από τθν υπόλοιπθ πόλθ και ςυγκροτοφν μία ςυμπαγι ενότθτα.

Ράμε όμωσ περίπου 90 χρόνια πίςω. Το 1921 ςτα βόρεια του Βόλου, ςτθ κζςθ Ξθρόκαμποσ,

«καταςκευάςτθκε» ζνα παρόμοιο τεχνθτό νθςί.

Εκεί εγκαταςτάκθκαν κάποιοι άνκρωποι που οι υπόλοιποι (από ςυνικεια) τουσ

αποκαλοφςαν «Ρρόςφυγεσ». Πμωσ δεν πολυπλθςίαηαν ςτα μζρθ τουσ. Τουσ είχαν

περικωριοποιθμζνουσ. Το παλιό νθςί περικλεί(ν)εται μια άγονθ περιοχι και ζνα ποτάμι. Οι

Ρρόςφυγεσ νιϊκουν αποκομμζνοι από τθν υπόλοιπθ πόλθ και ςυγκροτοφν μια ςυμπαγι

ενότθτα.

Το νθςί εκείνο μεγάλωςε κι ζγινε ςιμερα ολόκλθρθ πόλθ, θ Ν. Ιωνία».

2. ΙΣΟΡΙΚΑ ΣΟΙΧΕΙΑ

2.1. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ

Το προάςτιο τθσ Ν.Ιωνίασ δθμιουργικθκε τθ δεκαετία του 1920 λειτουργϊντασ ωσ

υποδοχζασ εγκατάςταςθσ με των προςφφγων τθσ Μικραςιατικισ Καταςτροφισ. 13.773

πρόςφυγεσ ςτεγάςτθκαν τότε ςτθν περιοχι ανατολικά του ποταμοφ Κραυςίδωνα και το

1928 αποτελοφςαν το 29% του πλθκυςμοφ τθσ περιοχισ του Βόλου, αρικμόσ πολφ

μεγαλφτεροσ από αυτοφσ των υπόλοιπων κεςςαλικϊν πόλεων. Αυτό οφείλεται ςτθν

ευκολία προςζγγιςθσ του Βόλου δια τθσ καλάςςθσ (λιμάνι) και τθν προςδοκία εφρεςθσ

εργαςίασ ςτισ -δυναμικζσ εκείνθ τθν εποχι- βιομθχανίεσ τθσ πόλθσ. (Χαςτάογλου, 2007)

Η εγκατάςταςθ των νζων κατοίκων ςε μια χωρικά (και κατά ςυνζπεια κοινωνικά)

οριοκετθμζνθ-αποκομμζνθ περιοχι οδιγθςε ςτθ ςυγκρότθςθ μιασ ςυμπαγοφσ οντότθτασ

προςφυγικοφ πλθκυςμοφ, διαφοροποιθμζνθ από τθν μζχρι τότε τοπικι κοινωνία. Η

απότομθ μάλιςτα αυτι πλθκυςμιακι ζνεςθ και θ ζντονθ αςτικοποίθςθ που προκάλεςε,

ενζτεινε τισ διαφορζσ των ξεχωριςτϊν κοινωνικϊν ομάδων.

Η εποίκθςθ του χϊρου ζγινε με τθ βοικεια προγραμμάτων κοινωνικισ κατοικίασ. Ωσ προσ

τθν πολεοδομικι τθσ μορφολογία θ περιοχι αναπτφχκθκε τμθματικά και ςε διαδοχικά

χρονικά διαςτιματα. Κάκε τμιμα είχε δικι του ξεχωριςτι μορφολογία. Μζχρι το 1947, που



ζγινε ξεχωριςτόσ Διμοσ, θ Ν.Ιωνία απαρικμοφςε 13.076 κατοίκουσ. Ραραμζνει όμωσ θ

περιοχι δυτικά του ποταμοφ Κραυςίδωνα χωρίσ να ζχει ενταχκεί ςτθν υπόλοιπθ πόλθ του

Βόλου ωσ ζνα κομμάτι τθσ.

Αν κζλαμε κάνουμε μια παραλλθλία κα μποροφςαμε να αντιπαρακζςουμε τθ ςθμερινι

εικόνα δυτικά των ςιδθροδρομικϊν γραμμϊν με τθν τότε εικόνα δυτικά του ποταμοφ. Από

τθ μία ζχουμε τθν κοινωνικι κατοικία του μεςοπολζμου και από τθν άλλθ τθ χωρίσ

ςχεδιαςμό δόμθςθ ςτον περιαςτικό χϊρο. Επίςθσ ςτον ίδιο χϊρο εντοπίηεται ςιμερα μια

άλλθ ξεχωριςτι κοινωνικι ομάδα ανζνταχτθ ςτον υπόλοιπο πλθκυςμό τθσ Ν. Ιωνίασ: οι

ομά.

Αναλφοντασ μορφολογικά τον πολεοδομικό ιςτό κα λζγαμε ότι θ διάταξθ των αρχικϊν

οικοδομικϊν τετραγϊνων και κτιρίων επθρζαςε τθ μετζπειτα εξζλιξθ του πολεοδομικοφ

ςυγκροτιματοσ, κακϊσ και τον προςανατολιςμό του ςτρατοπζδου που χωροκετικθκε εκεί

λίγο αργότερα. Οι νζεσ περιοχζσ βαςίςτθκαν ςτθν επζκταςθ των χαράξεων των αρχικϊν

δρόμων, ενϊ όλθ θ περιοχι γφρω από το ςτρατόπεδο αποτελείται από δρόμουσ

παράλλθλουσ προσ τουσ τοίχουσ του ςτρατοπζδου. Εξαίρεςθ αποτελοφν οι νεότερεσ

περιοχζσ εκτόσ των γραμμϊν του τρζνου (αλλά και εντόσ, πλθςίον αυτϊν), που

χαρακτθρίηονται από άναρχθ δόμθςθ και φπαρξθ αςτικϊν κενϊν.

3. ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΑ ΣΟΙΧΕΙΑ

3.1. ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ

Ο αρχικόσ προςφυγικόσ οικιςμόσ και τα κτίςματα κοινωνικισ κατοικίασ που ςτζγαςαν τουσ

πρϊτουσ πρόςφυγεσ αποτελοφν μνθμείο αρχιτεκτονικισ και πολεοδομικισ κλθρονομιάσ τθσ

εποχισ. Ο τρόποσ ηωισ των πρϊτων κατοίκων, οι ςυνκικεσ που ςυνάντθςαν ερχόμενοι ςτο

Βόλο και το πϊσ τουσ αντιμετϊπιςε το ελλθνικό κράτοσ είναι όλα εγγεγραμμζνα ςτα κτίρια

και τθν πολεοδομικι οργάνωςθ τθσ ςυνοικίασ των «προςφυγικϊν».

Ο πολιτιςτικόσ εξοπλιςμόσ τθσ Ν. Ιωνίασ περιλαμβάνει τθν εκκλθςία τθσ Ευαγγελίςτριασ ςτο

κζντρο του αρχικοφ πυρινα του πρϊτου ςυνοικιςμοφ που δθμιουργικθκε τθ δεκαετία του

1920, το κτίριο τθσ οποίασ ανακαταςκευάςτθκε το 1949. Στα βόρειο-ανατολικά του

οικιςμοφ είναι χωροκετθμζνθ θ γεωπονικι ςχολι του Ρανεπιςτθμίου Θεςςαλίασ, ενϊ ςτθ

ςυμβολι του ποταμοφ Κραυςίδωνα με τθν οδό Αναπαφςεωσ βρίςκεται το Μεταξουργείο,



αποκατεςτθμζνο κτίριο παλιοφ εργοςταςίου, που λειτουργεί ωσ χϊροσ εκδθλϊςεων και

μουςείο. Στο βόρειο τμιμα τθσ Ν.Ιωνίασ, ανατολικά τθσ ςυνοικίασ των ομά υπάρχει το

Ρανκεςςαλικό Στάδιο, ενϊ ακριβϊσ ανατολικά του ςτρατοπζδου ςυναντοφμε το πάρκο τθσ

Ν.Ιωνίασ. Ο εν λόγω χϊροσ είναι προβλθματικόσ κακότι δεν εντάςςεται ςτθν υπόλοιπθ

περιοχι. Είναι αποκομμζνο από δρόμουσ υψθλισ κυκλοφορίασ από τθ μία πλευρά και τον

τοίχο του ςτρατοπζδου από τθν άλλθ.

4. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΧΕΙΑ

4.1. ΠΛΗΘΤΜΟ

Η Νζα Ιωνία απαρικμεί ςιμερα 31.929 κατοίκουσ (απογραφι ΕΣΥΕ 2001). Από αυτοφσ οι

16.157 είναι γυναίκεσ και οι 15.772 άνδρεσ. Στο παρακάτω διάγραμμα βλζπουμε τθν

πλθκυςμιακι εξζλιξθ του οικιςμοφ από το 1961 ζωσ ςιμερα.

Διάγπαμμα 1. Εξέλιξη πληθςζμού 1961-2001

Σθμαντικι αφξθςθ του αρικμοφ των κατοίκων παρατθρείται τα χρόνια τθ μεγάλθσ

αςτικοποίθςθσ, δθλαδι τισ δεκαετίεσ του ’60 και κυρίωσ του ϋ70. Η πλθκυςμιακι αφξθςθ

ςυνεχίηεται τθ δεκαετία του ϋ80 με μειωμζνο ρυκμό, ο οποίοσ εντοφτοισ αυξάνεται ξανά το

διάςτθμα 1991-2001 λόγω τθσ παρουςίασ των οικονομικϊν μεταναςτϊν. Η χαμθλι αξία γθσ

ςε ςχζςθ με τθν περιοχι του Βόλου αποτζλεςε ςθμαντικό παράγοντα για τθν εγκατάςταςθ

τουσ ςτθν περιοχι.



Πςον αφορά τουσ μετανάςτεσ τα ςτοιχεία τθσ ΕΣΥΕ κάνουν λόγο για ζναν αρικμό 1.000

περίπου μεταναςτϊν, δθλαδι 3% του πλθκυςμοφ, ποςοςτό εξαιρετικά χαμθλό. Ρικανόν τα

αυτά να μθν απεικονίηουν τθν πραγματικι κατάςταςθ, λόγω αντικειμενικϊν δυςκολιϊν

ςτθν καταγραφι τθσ ςυγκεκριμζνθσ κατθγορίασ πλθκυςμοφ (παράνομοι μετανάςτεσ,

μετανάςτεσ που αποφεφγουν να καταγραφοφν κλπ).

Ποσ οσ τό Αλλοδαπ ών

97%

3%

Ζ λληνες

Αλλοδαπ οί

Ραρακάτω παρακζτουμε τθν πλθκυςμιακι πυραμίδα τθσ Νζασ Ιωνίασ. Ραρατθροφμε

διόγκωςθ τθσ πυραμίδασ ςτισ χαμθλζσ θλικιακζσ ομάδεσ και κυρίωσ ςτουσ άνδρεσ θλικίασ

15-24. Αυτό οφείλεται κατά βάςθ ςτουσ νεαροφσ οικονομικοφσ μετανάςτεσ οι οποίοι

αποτελοφν πθγι εργατικοφ δυναμικοφ για τθν πόλθ. Η υπόλοιπθ πυραμίδα δεν

παρουςιάηει άλλεσ μεγάλεσ ιδιαιτερότθτεσ. Οι θλικίεσ από 65 και πάνω δεν εμφανίηονται

ιδιαίτερα πεπλατυςμζνεσ ςε ςχζςθ με τθ βάςθ, όπωσ ςυμβαίνει ςτισ μεγάλεσ αςτικζσ

περιοχζσ τθσ χϊρασ. Αυτό εξθγείται εν μζρει και από τα μεγάλα ποςοςτά γεννθτικότθτασ

των ομά. Ριο ςυγκεκριμζνα ο δείκτθσ γιρανςθσ *(πλθκυςμόσ≥65)/(πλθκυςμόσ 0-14) Χ 100

(Βφρων Κοτηαμάνθσ ) για το Διμο Νζασ Ιωνίασ είναι 79%, δθλαδι χαμθλόσ ςε ςφγκριςθ με

το 109% του ςυνόλου του νομοφ Μαγνθςίασ, πράγμα που ςθμαίνει ςχετικά μεγαλφτερο

αρικμό νζων ανκρϊπων. Αυτό είναι λογικό να ςυμβαίνει, κακϊσ οι υπόλοιπεσ περιοχζσ του

νομοφ μαγνθςίασ, που περιλαμβάνουν και χωριά, κατοικοφνται από μεγαλφτερθσ θλικίασ

ανκρϊπουσ.



Διάγπαμμα 2. Πληθςζμιακή πςπαμίδα δήμος Ν.Ιωνίαρ 2001

4.2. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΣΑΣΑΗ - ΑΠΑΧΟΛΗΗ

Στθ Νζα Ιωνία κατοικοφν χαμθλότερα κοινωνικοοικονομικά ςτρϊματα ςε ςχζςθ με το Βόλο.

Οι παραγωγικζσ θλικίεσ (15-65) αποτελοφν το 68,2% του πλθκυςμοφ τθσ Νζασ Ιωνίασ. Αυτό

μεταφράηεται ςε εργατικό δυναμικό.

Ραρόλα αυτά όπωσ φαίνεται ςτο κυκλικό διάγραμμα τθσ επόμενθσ ςελίδασ θ ανεργία

ανζρχεται ςτο 15%.

Διάγπαμμα 3. Ενεπγόρ πληθςζμόρ και ανεπγία



Διάγπαμμα 4. Απαζσόληζη ανά παπαγωγικό κλάδο Διάγπαμμα 5. Κλάδορ οικονομικήρ δπαζηηπιόηηηαρ

Ππωσ φαίνεται ςτα παραπάνω κυκλικά διαγράμματα θ μεγάλθ πλειοψθφία των κατοίκων

απαςχολείται ςτον τριτογενι τομζα, ενϊ μόνο το 3% ςτον πρωτογενι. Το 67% των

εργαηομζνων είναι μιςκωτοί, ενϊ χριηει αναφοράσ το μικρό ποςοςτό των

αυτοαπαςχολοφμενων. Η περιοχι τθσ Νζασ Ιωνίασ δθμιουργικθκε ιςτορικά ωσ ςυνοικιςμόσ

προςφφγων, που εργάςτθκαν κατά το παρελκόν ςτισ βιομθχανίεσ του Βόλου, ενϊ ςιμερα

αποτελεί περιοχι - υποδοχζα οικονομικϊν μεταναςτϊν κυρίωσ από τθν ανατολικι Ευρϊπθ,

που προςφζρουν φτθνά εργατικά χζρια.

Διάγπαμμα 6. Επίπεδο εκπαίδεςζηρ

Το επίπεδο εκπαίδευςθσ είναι ςχετικά χαμθλό. Μόνο το 10% των κατοίκων ζχει

αποφοιτιςει από κάποια ςχολι τριτοβάκμιασ εκπαίδευςθσ, ενϊ παρατθρείται αρκετά

μεγάλοσ αρικμόσ αποφοίτων τεχνικϊν ςχολϊν, γεγονόσ αναμενόμενο αφοφ θ Ν. Ιωνία

πρόκειται για οικιςμό με μεγάλο ποςοςτό εργατϊν και μιςκωτϊν.



Ππωσ παρατθροφμε ςτο παραπάνω διάγραμμα , ο πλθκυςμόσ τθσ Νζασ Ιωνίασ παρουςιάηει

αυξθτικζσ τάςεισ , τισ τελευταίεσ δεκαετίεσ. H αυξθτικι αυτι τάςθ ςυνεχίςτθκε και τισ

τελευταίεσ δφο δεκαετίεσ, γεγονόσ που δεν παρατθρείται τόςο ζντονα ςτισ υπόλοιπεσ

αςτικζσ περιοχζσ τθσ Ελλάδοσ. Το χαμθλό κόςτοσ τθσ γθσ και των διαμεριςμάτων λόγω των

πολλϊν ελευκζρων οικοπζδων ςτθν περιοχι, και τθσ χαμθλισ ποιότθτασ του αςτικοφ

περιβάλλοντοσ, προςζλκυςε αρκετά άτομα που δεν μποροφςαν για οικονομικοφσ λόγουσ να

αποκτιςουν κατοικία ςε περιοχζσ κοντά ςτο κζντρο του Βόλου.

5. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

5.1. ΦΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Γενικότερα ο νομόσ Μαγνθςίασ χαρακτθρίηεται από τθν ιδιομορφία του γεωγραφικοφ

ανάγλυφου κακϊσ και τον ςυνδυαςμό τθσ ορεινισ πλευράσ του Ρθλίου και του

Μαυροβουνίου με τον κόλπο του Ραγαςθτικοφ και το Αιγαίο. Ζχει ιδιαίτερα πλοφςια

χλωρίδα και πανίδα και πολλζσ περιοχζσ του νομοφ ζχουν χαρακτθριςτεί ωσ περιοχζσ

προςταςίασ τθσ φφςθσ ενϊ ολόκλθρθ θ οροςειρά του Ρθλίου εντάςςεται ςτο πλαίςιο του

ευρωπαϊκοφ προγράμματοσ προςταςίασ τθσ φφςθσ NATURA 2000.

Ο διμοσ Ν.Ιωνίασ αποτελεί κατά βάςθ μία πεδινι ζκταςθ δίχωσ ιδιαίτερο γεωγραφικό

ανάγλυφο. Βρίςκεται εντόσ τθσ λεκάνθσ του Ρολεοδομικοφ Συγκροτιματοσ Βόλου ι αλλιϊσ

τθ λεκάνθ Σζςκλου - Διμθνίου - Βόλου και αποτελείται από μια λωρίδα πεδινισ γθσ που

ςχθματίηεται, ανατολικά και βόρεια από τισ πλαγιζσ του Ρθλίου (μζγιςτο υψόμετρο 1.547

μ.) και νότια και δυτικά από τα Σεςκουλιϊτικα όρθ (υψόμετρο μζχρι 540 μ.), αφινοντασ

ανάμεςα τουσ, δυτικά, διζξοδο προσ τθν κοιλάδα του Βελεςτίνου. Η απορροι τθσ

ευρφτερθσ λεκάνθσ γίνεται από τουσ χείμαρρουσ Σεςκουλιϊτθ, Ξεριά, Κραυςίδωνα, Άναυρο

και Λυγαρόρεμα, που εκβάλλουν ςτον κόλπο του Βόλου, αλλά από αυτοφσ μόνο ο

χείμαρροσ Ξθριάσ και ο χείμαρροσ Κραυςίδωνασ ζχουν τμιματά που να ανικουν διοικθτικά

ςτον προσ μελζτθ διμο.

Πμωσ, ςτθν ευρφτερθ περιοχι τθσ Νζασ Ιωνίασ, το φυςικό περιβάλλον αποτελεί τον κφριο

παράγοντα ςτθν αναβάκμιςθ τθσ ποιότθτασ ηωισ των κατοίκων. Η περιοχι εκτόσ του

αςτικοφ ιςτοφ τθσ Ν.Ιωνίασ αποτελείται από αδόμθτο φυςικό χϊρο ενϊ βόρεια τθσ

περιοχισ μελζτθσ και εντόσ των ορίων του διμου Νζασ Ιωνίασ εκτείνεται ο λόφοσ

Μελιςςιάτικων.



5.2. ΔΟΜΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Οι χϊροι πραςίνου ςτο δομθμζνο περιβάλλον αποτελοφν ςθμαντικό παράγοντα διαμόρφωςθσ

τθσ ποιότθτασ ηωισ των πολιτϊν. Εκτόσ από τθ δθμιουργία χϊρων αναψυχισ και τθν ομορφιά

που προςδίδει ςε μια πόλθ το πράςινο, ζχει επίςθσ και ιδιαίτερθ λειτουργικι αξία, αφοφ οι

δενδροφυτεφςεισ ςυμβάλλουν ςτθ μείωςθ τθσ θχθτικισ ρφπανςθσ, ςτον κακαριςμό του αζρα

από ρφπουσ και ςκόνθ αλλά και ςτθ μείωςθ τθσ θλιακισ ακτινοβολίασ που φκάνει ςτθ γθ.

Επίςθσ, μεγάλο μζροσ του δομθμζνου περιβάλλοντοσ καλφπτουν και οι δθμόςιεσ

ιδιοκτθςίεσ, όπωσ φαίνεται και ςτθν εικόνα 1.

Εικόνα 1. Δθμόςιεσ ιδιοκτθςίεσ ςτθ Ν.Ιωνία.

Στθν περιοχι μελζτθσ, οι χϊροι πραςίνου υπάρχουν ςε ικανοποιθτικό βακμό ςτο βόρειο και

κεντρικό τμιμα του δομθμζνου περιβάλλοντοσ ενϊ όςο πλθςιάηουμε ςτα όρια του διμου

Βόλου και ςτο κζντρο τθσ πόλθσ μειϊνονται αρκετά. Από το ςφνολο τθσ ζκταςθσ του

αςτικοφ πραςίνου, το 50% περίπου καταλαμβάνει το Ρολιτιςτικό Άλςοσ του Διμου



Ν.Ιωνίασ, αποτελϊντασ τον κφριο πνεφμονα πραςίνου τθσ πόλθσ. Η υπόλοιπθ ζκταςθ

πραςίνου είναι διάςπαρτθ ςτα πάρκα τθσ πόλθσ, ςυμβάλλοντασ μόνο ςτθν αιςκθτικι

κυρίωσ αναβάκμιςθ του δομθμζνου χϊρου.

Ππωσ παρατθροφμε και ςτθν εικόνα 2, υπάρχει ζλλειψθ των ελεφκερων και δθμόςιων

χϊρων ςτισ πυκνοδομθμζνεσ περιοχζσ τθσ Ν.Ιωνίασ, δθλαδι δυτικά του ςτρατοπζδου και

νότια τθσ πόλθσ.

Εικόνα 2. Δθμόςιοι χϊροι και κφριεσ αρτθρίεσ Ν.Ιωνίασ (υπόβακρο google)

6. ΣΕΧΝΙΚΕ ΤΠΟΔΟΜΕ

6.1. ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΣΤΟ

Το οδικό δίκτυο τθσ Ν.Ιωνίασ χαρακτθρίηεται από μικρζσ οδοφσ (τοπικοί οδοί) ςε ςχζςθ με

τθν πυκνότθτα οίκθςθσ ενϊ κφριεσ αρτθρίεσ αποτελοφν θ Λεωφόροσ Ειρινθσ, θ οδόσ

Αναπαφςεωσ, θ οδόσ Βυηαντίου και θ οδόσ Ραραςκευοποφλου (εικ.2). Συγκεκριμζνα, θ

Λεωφόροσ Ειρινθσ αναλαμβάνει και το μεγαλφτερο μεταφορικό ζργο ενϊ θ οδόσ



Αναπαφςεωσ αποτελεί το δεφτερο πιο ςθμαντικό άξονα που ςυνδζει τισ βορειοανατολικζσ

ςυνοικίεσ του Αγ. Νεκταρίου και τθσ Αγ. Βαρβάρασ με το Βόλο. Η οδόσ Βυηαντίου βρίςκεται

κατά μικοσ τθσ ςιδθροδρομικισ γραμμισ και θ οδόσ Ραραςκευοποφλου οδθγεί ςτθν

περιοχι του Ξθρόκαμπου και ςυνδζεται με το οδικό δίκτυο που οδθγεί ςτο Φυτόκο και το

Ρεριφερειακό. Στουσ κφριουσ άξονεσ ζχει αναπτυχκεί, όπωσ ιταν φυςικό και το μεγαλφτερο

ποςοςτό των εμπορικϊν δραςτθριοτιτων τθσ πόλθσ, ιδιαίτερα ςτο κζντρο τθσ Ν.Ιωνίασ,

δθμιουργϊντασ επί πλζον προβλιματα ςτθν κυκλοφοριακι ροι από τισ παράνομεσ ςτάςεισ

ι ςτακμεφςεισ των οχθμάτων των επιςκεπτϊν.

6.2. ΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟ ΔΙΚΣΤΟ

Το ςιδθροδρομικό δίκτυο διαςχίηει ολόκλθρο το δυτικό τμιμα τθσ Ν.Ιωνίασ και δθμιουργεί

πολλά προβλιματα ςτθν περιοχι. Άλλωςτε, ζνα από τα πιο ςθμαντικά ηθτιματα που

χριηουν άμεςθσ αντιμετϊπιςθσ αποτελεί και οι ςιδθροδρομικζσ γραμμζσ εντόσ τθσ πόλθσ

και τα προβλιματα που δθμιουργοφν. Η απομάκρυνςι τουσ είναι κζμα καταρχιν

αςφάλειασ των κατοίκων τθσ περιοχισ και των οχθμάτων που διαςχίηουν κακθμερινά τισ

γραμμζσ, και επιπλζον αποτελεί ηιτθμα περιβαλλοντικισ και αιςκθτικισ αναβάκμιςθσ.

6.3. ΜΕΣΑΚΙΝΗΕΙ - ΜΕΑ ΜΑΖΙΚΗ ΜΕΣΑΦΟΡΑ

Σφμφωνα με πρόςφατεσ μελζτεσ, ο ςυντελεςτισ κατοχισ αυτοκινιτου ιδιωτικισ χριςθσ,

φκάνει ςε 1,75 αυτοκίνθτα ανά νοικοκυριό, ενϊ ο αρικμόσ τουσ αυξάνει με ραγδαίουσ

ρυκμοφσ τα τελευταία χρόνια. Το αυτοκίνθτο πλζον είναι το κυρίαρχο μζςο μεταφοράσ, με

ςθμαντικό ρόλο ςτθ διαμόρφωςθ τθσ φυςιογνωμίασ τθσ πόλθσ.

Σθμαντικό είναι το ποςοςτό των μετακινιςεων με μοτοποδιλατα (13%) αλλά και με

ποδιλατα (17%), ενϊ οι μετακινιςεισ με δθμόςιο μζςο μεταφοράσ είναι μόλισ 7%.

Πςον αφορά ςτα μζςα μαηικισ μεταφοράσ, υπάρχουν τρεισ γραμμζσ λεωφορείων που

εξυπθρετοφν τισ μετακινιςεισ ςτθν περιοχι τθσ Ν.Ιωνίασ. Συγκεκριμζνα, οι γραμμζσ των

λεωφορείων είναι θ 1θ , θ 2θ και 3θ . Η 1θ γραμμι εξυπθρετείται με 8 λεωφορεία τθν θμζρα,

θ 2θ γραμμι εξυπθρετείται με 5 λεωφορεία τθν θμζρα και θ 3θ γραμμι εξυπθρετείται με 9

λεωφορεία τθν θμζρα.

6.4. ΔΙΚΣΤΑ ΤΔΡΕΤΗ - ΑΠΟΧΕΣΕΤΗ

Το δίκτυο φδρευςθσ καταςκευάςκθκε από ςιδθροςωλινεσ οι οποίοι εν μζρει

αντικαταςτάκθκαν από ςωλινεσ αμιαντοτςιμζντου. Η μερικι αντικατάςταςθ τουσ ζγινε



κατά τθ χρονικι περίοδο 1955 – 1966. Τα τελευταία 18 χρόνια χρθςιμοποιοφνται ςωλινεσ

από PVC, ενϊ εδϊ και λίγο διάςτθμα τοποκετοφνται πλζον ςωλινεσ από πολυαικυλζνιο. Το

ςυνολικό μικοσ είναι 150χλμ. Για λόγουσ που ζχουν ςχζςθ με τθν υγεία των πολιτϊν αλλά

και με τθ ςυχνότθτα των βλαβϊν και τισ μεγάλεσ απϊλειεσ του νεροφ από το δίκτυο, είναι

αναγκαιότθτα να αντικαταςτακεί. Η αντικατάςταςθ είναι μια διαδικαςία που ζχει ιδθ

ξεκινιςει. Η ολοκλιρωςθ κα ςυμβάλει ςτθν προςταςία τθσ υγείασ των πολιτϊν.

Το αποχετευτικό δίκτυο τθσ πόλθσ και των οικιςμϊν του Διμου Ν. Ιωνίασ είναι

ςυνδεδεμζνο με τθ μονάδα επεξεργαςίασ λυμάτων τθσ Διαδθμοτικισ Επιχείρθςθσ

Φδρευςθσ Αποχζτευςθσ Μείηονοσ Ρεριοχισ Βόλου. Η μονάδα αυτι που είναι ςτθν περιοχι

«Μπουρμπουλικρα» ζχει ςχεδιαςτεί για να δζχεται 40.000κ.μ. ανά θμζρα. Σιμερα δζχεται

14.000κ.μ. ανά θμζρα. Το αποχετευτικό δίκτυο του Διμου δεν είναι ολοκλθρωμζνο. Ππου

δεν φκάνει αυτό, χρθςιμοποιοφνται βόκροι με δυςμενείσ επιπτϊςεισ για το περιβάλλον.

Εκτιμάται από τθ Δ.Ε.Υ.Α.Μ.Β. ότι ςιμερα είναι ςυνδεδεμζνο με το δίκτυο αποχζτευςθσ το

50% των οικιϊν του Διμου.

7. ΚΣIΡΙΑΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ

7.1. ΧΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ ΔΟΜΗΜΕΝΟΤ ΧΩΡΟΤ

Τα περιςςότερα κτίρια, πζρα τθσ περιοχισ των προςφυγικϊν ςτθν Ευαγγελίςτρια,

καταςκευάςτθκαν ςτισ δεκαετίεσ του ’70 και του ’80. Η ανοικοδόμθςθ όμωσ ςυνεχίηεται και

μετά το 1980 ζχουν ανεγερκεί πολλά νζα κτιρια ςτθν περιοχι, κυρίωσ ςτο βόρειο κομμάτι

τθσ περιοχισ τθσ Ν.Ιωνίασ. Απόδειξθ των παραπάνω είναι και ο μεγάλοσ αρικμόσ των υπό

καταςκευι κτθρίων που αποτυπϊνονται ςτουσ χάρτεσ 5 και 11.

Η κατάςταςθ των κτθρίων είναι κατά βάςθ μζτρια ζωσ καλι. Οι κατϊτερθσ ποιότθτασ

καταςκευζσ βρίςκονται ςτθ ςυνοικία των ομά, όπου παρατθροφνται πολλζσ μικτζσ και

ξφλινεσ καταςκευζσ. Βζβαια, ςτθν ίδια περιοχι παρατθρείται και θ μεγαλφτερθ

ανοικοδόμθςθ κακϊσ θ άναρχθ χωροκζτθςθ των τςαντιριϊν του καταυλιςμοφ

αντικακίςταται από ςφγχρονεσ καταςκευζσ κτθρίων (μπετόν). Ωσ υλικό φζρουςασ

καταςκευισ χρθςιμοποιείται εκτεταμζνα το μπετόν ενϊ υπάρχουν και λίγα κτιρια τα οποία

ζχουν καταςκευαςτεί από τοφβλο, όπωσ αποκικεσ.



Γενικά, τα κτιρια ςτισ περιοχζσ παρζμβαςθσ δεν ξεπερνοφν τουσ τρεισ ορόφουσ, όπωσ

φαίνεται και ςτο χάρτθ 7. Στθν ευρφτερθ, όμωσ, περιοχι τθσ Ν.Ιωνίασ παρατθροφνται

κάποιεσ λιγοςτζσ πολυϊροφεσ οικοδομζσ γφρω από το ςτρατόπεδο Γεωργοφλα και τθσ

εγκαταςτάςεισ τθσ ΜΕΤΚΑ (χάρτθσ 1). Για τθ ςτζγαςθ των κτιςμάτων χρθςιμοποιείται τόςο

το κεραμίδι όςο και αυτι του δϊματοσ. Υπάρχουν και λιγοςτζσ καταςκευζσ οι οποίεσ

ςτεγάηονται με λαμαρίνα, κατά κφριο λόγο αποκικεσ και κάποιεσ καταςκευζσ ςτο βόρειο

και ιδιαίτερα υποβακμιςμζνο κομμάτι τθσ ςυνοικίασ των ομά (χάρτεσ 2 και 8).

7.2. ΧΡΗΕΙ ΚΣΗΡΙΩΝ

Οι χριςεισ των κτθρίων γφρω από το ςτρατόπεδο είναι κυρίωσ εμπορικζσ κακϊσ υπάρχουν

πολλά καταςτιματα λιανικοφ εμπορίου, λόγω τθσ κφριασ αρτθρίασ περιμετρικά του

ςτρατοπζδου. Κοντά ςτισ ςιδθροδρομικζσ γραμμζσ βρίςκονται οι εγκαταςτάςεισ τθσ Δ.Ε.Η.

που καλφπτουν ζνα ολόκλθρο οικοδομικό τετράγωνο. Στθ δυτικι πλευρά τθσ ςυνοικίασ

υπάρχουν τα πλζον ανεκμετάλλευτα κτιρια τθσ βαμβακουργίασ ενϊ νοτιότερα εκτείνονται

οι εγκαταςτάςεισ τθσ ΜΕΤΚΑ, όπωσ αποτυπϊνονται και ςτο χάρτθ 6.

Στο υποβακμιςμζνο κομμάτι που κατοικοφν οι ομά, κφρια χριςθ των κτθρίων είναι θ

κατοικία. Βόρεια, ςτα όρια του οικιςμοφ με τον χείμαρρο Ξθριά εδρεφουν βιοτεχνίεσ και οι

αποκικεσ αυτϊν. Κάποια μεμονωμζνα καταςτιματα βρίςκονται ςτα νότια όρια τθσ

ςυνοικίασ των ομά με τισ ςιδθροδρομικζσ γραμμζσ ενϊ δε υπάρχουν περαιτζρω

εγκαταςτάςεισ λιανικοφ εμπορίου (χάρτθσ 12). Αυτό όμωσ εξθγείται και από το γεγονόσ ότι

οι ομά αςχολοφνται με το πλανόδιο εμπόριο και ζτςι δεν χρειάηονται απαραίτθτα

αποκθκευτικοφσ χϊρουσ και ιδιαίτερα χϊρουσ για τθν πϊλθςθ των προϊόντων τουσ.

8. ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ ΕΡΩΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΩΝ



Κ ΑΣ ΟΙΚ ΟΙ ΠΕ Ρ ΙΟΧ Η ΜΕ ΛΕ ΛΗ

ΟΜΑ

17,80%

Κ ΑΤΟΙΚ ΟΙ

67,02%

ΟΙΚ ΟΝΟΜΙΚ ΟΙ

ΜΕ ΤΑΝΑΣ ΤΕ Σ

15,18%

ΟΜΑ

Κ ΑΤΟΙΚ ΟΙ

ΟΙΚ ΟΝΟΜΙΚ ΟΙΜΕ ΤΑΝΑΣ ΤΕ Σ

Κ ΑΣ ΟΙΚ ΟΙ ΠΕ Ρ ΙΟΧ Η ΜΕ ΛΕ Σ Η ΑΝΑ ΦΤ ΛΛΟ

Γ Υ ΝΑΙΚ Ε Σ 45,79

ΑΝΔ ΑΣ 54,21

Γ Υ ΝΑΙΚ Ε Σ

ΑΝΔ ΑΣ

ΜΟΡ ΦΩΣ ΙΚ Ο Ε ΠΙΠΕ Δ Ο Κ ΑΣ ΟΙΚ ΩΝ ΠΕ Ρ ΙΟΧ Η

ΜΕ ΛΕ Σ Η

ΑΝΩΤΑΤΘ

Ε Κ ΡΑΙΔ Ε Υ Σ Θ

24%

ΜΕ Σ Θ


31%

Σ ΤΟΙΧΕ ΙΩΔ Θ


45%

ΑΝΩΤΑΤΘ Ε Κ ΡΑΙΔ Ε Υ Σ Θ

ΜΕ Σ Θ Ε Κ ΡΑΙΔ Ε Υ Σ Θ

Σ ΤΟΙΧΕ ΙΩΔ Θ Ε Κ ΡΑΙΔ Ε Υ Σ Θ



ΑΡ ΙΘΜΟ ΠΑΙΔ ΙΩΝ ΠΕ Ρ ΙΟΧ Η ΜΕ ΛΕ Σ Η

0

11%

1

15%

2

39%

3

23%

4

6%

5

2%

6

2%

7

1%

8

1% 0

1

2

3

4

5

6

7

8

ΑΞ ΙΟΠΟΙΗΗ Σ ΟΤ Χ ΩΡ ΟΤ Σ ΟΤ Σ Ρ ΑΣ ΟΠΕ Δ ΟΤ

15,87 16,93

27,51

10,58

5,29

1,59

7,41

11,64

3,17

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

30,00

1

ΛΕ ΙΣ ΟΤΡ Γ ΙΕ

ΠΟ

Ο

Σ

Ο

Ε ΜΡΟ ΙΟ Θ Κ ΑΤΙ ΆΛ Λ Ο

ΑΝΑΨΥ ΧΘ Θ Κ ΑΤΙ ΆΛ Λ Ο

Ρ ΑΣ ΙΝΟ Θ Κ ΑΤΙ ΆΛ Λ Ο

Υ Γ Ε ΙΑ

Υ ΡΘ Ε Σ ΙΕ Σ Θ Κ ΑΤΙ ΆΛ Λ Ο

Δ Ε Ν ΘΕ Λ ΟΥ Ν ΝΑ ΑΡΟΜΑΚ Υ ΝΘΘΤΟ Σ Τ ΑΤΟΡΕ Δ ΟΔ ΘΜΟΣ ΙΑ Ε Κ ΡΑΙΔ Ε Υ Σ Θ Θ Κ ΑΤΙΆΛ Λ ΟΡΟΛ ΙΤΙΣ ΤΙΚ Ε Σ Λ Ε ΙΤΟΥ Γ ΙΕ Σ Θ Κ ΑΤΙΆΛ Λ ΟΆΛ Λ Ο

Ε ΝΙΧ Τ Η ΠΕ Ρ ΙΟΧ Η (Κ ΑΣ ΟΙΚ ΟΙ)

51,10

14,29

32,97

1,65

0,00

10,00

20,00

30,00

40,00

50,00

60,00

Β Ε Λ ΤΙΩΣ Θ ΤΘΣ

ΡΟΙΟΤΘΤΑΣ ΗΩΘΣ

ΜΕ ΙΩΣ Θ ΑΝΕ Γ ΙΑΣ ΟΙΚ ΟΝΟΜΙΚ Θ

ΑΝΑΡΤΥ Ξ Θ

Δ Ε Ν ΘΑ Β ΟΘΘΘΣ Ε Ι

Κ ΑΜΙΑ

ΠΟ

Ο

Σ

Ο



Ε ΝΙΧ Τ Η ΠΕ Ρ ΙΟΧ Η (Ε ΠΙΧ Ε ΙΡ ΗΕ Ι)

29,41

17,65

50,00

2,94

0,00

10,00

20,00

30,00

40,00

50,00

60,00

Β Ε Λ ΤΙΩΣ Θ ΤΘΣ

ΡΟΙΟΤΘΤΑΣ ΗΩΘΣ

ΜΕ ΙΩΣ Θ ΤΘΣ

ΑΝΕ Γ ΙΑΣ

ΟΙΚ ΟΝΟΜΙΚ Θ

ΑΝΑΡΤΥ Ξ Θ

ΤΙΡΟΤΑ ΑΡΠ ΑΥ ΤΆ



ΠΗΓΕ ΣΕΚΜΗΡΙΩΗ

1. Εκνικι Στατιςτικι Υπθρεςία

2. Στρατθγικό Σχζδιο Ανάπτυξθσ Διμου Ν. Ιωνίασ, ΔΟΚΡΥ, 1999. Εργαςτιριο Ρολεοδομικοφ

και Χωροταξικοφ Σχεδιαςμοφ.

3. Μελζτθ Ρεριβαλλοντικϊν Επιπτϊςεων του ζργου «Ρανκεςςαλικό Στάδιο», 2002.

Νομαρχία Μαγνθςίασ

4. ‘«Αστικά κενά» το κενό ως τόπος’, Άρκρο ςτο περιοδικό Αρχιτζκτονεσ, τεφχοσ 55, Ιανουάριοσ-Φεβρουάριοσ 2006

5. Γενικό Ρολεοδομικό Σχζδιο Ν.Ιωνίασ



ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ

Πολεοδομική μελέτη / Ανάλυση, Νέα Ιωνία Μαγνησίας

Documents