Ξενάγηση στη ιδιωτική Λαογραφική συλλογή του Κυριάκου Χαραμψίδη. Η ξενάγηση ξεκίνησε από την αυλή του σπιτιού του που φιλοξενεί αντικείμενα που συνέλεξε με ιδιαίτερο ζήλο. Ο ίδιος παρουσιάζοντάς την τόνισε τα εξής: «Έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία στα φυσικά στολίδια .Λόγω της δουλειάς μου το μάτι μου πάντα έπεφτε σ’ αυτά τα φυσικά στολίδια. Περνάω το χρόνο μου με αυτά, μου προκαλούν ευχαρίστηση. Οι πέτρες που συνέλεξα οι περισσότερες είναι αμμόπετρες, ψαμμόλιθοι, σε διάφορα μεγέθη και σχήματα. Αυτός ο λίθος για παράδειγμα θυμίζει άνθρωπο, βάζοντας του την αλυσίδα για να μην πέσει το συνδύασα με κάποιον σκλαβωμένο. Για μένα συμβολίζει τη γενοκτονία των Ποντίων…

Εκτός από δημιουργίες της φύσης υπάρχουν και πολλές πέτρες σκαλιστές από μαστόρους. Οι περισσότερες είναι χερόμυλοι διαφόρων μεγεθών. Χρησιμοποιούνταν για το άλεσμα του σιταριού ,για αλεύρι, για πλιγούρι, για τσάκισμα ,αλλά και για ρόβι, που ήταν δυναμωτική τροφή των βοδιών και των αλόγων, που χρησιμοποιούσαμε στο ζυγό. Οι μεγάλες είναι από τους υδρόμυλους της περιοχής. Η μεγαλύτερη είναι από τον μύλο του Κεραμάρη μαζί με άξονα. Την πήρα από τον σιδερά τον Αργύρη Κεραμάρη. Αυτοί έβγαζαν τους μοχλούς και τους άξονες από τις πέτρες και τις πετούσαν.

Υπάρχουν επίσης μερικά σκαλιστά μάρμαρα τα οποία είναι από τουρκικά νεκροταφεία. Τα γράμματα είναι αραβικά και είναι χαραγμένες ημερομηνίες 1128 με το ημερολόγιο των μωαμεθανών. Κάποιες άλλες είναι από μνήματα τα οποία υπήρχαν στο υπόγειο και στην αυλή του τζαμιού της αγοράς, τα οποία είχαν επιχωματωθεί.

Όταν γινόταν εργασίες για την αναστύλωση του κτιρίου και την ενίσχυσή των θεμελίων του μέσα στα μπάζα βρήκα μερικά μάρμαρα σκαλιστά με λουλούδια τα οποία ήταν προφανώς από τάφους ιμάμηδων ή επιφανών μουσουλμάνων. Να σημειωθεί ότι τα θεμέλια ήταν με ένα πολύ γερό υλικό , το «κορασάνι» ,με το οποίο χτίστηκε και η Αγία Σοφία και ήταν από μίγμα άμμου, ασβέστη και αβγού. Από το τζαμί πρέπει να είναι και μια καγκελωτή πόρτα ή παράθυρο που βρήκα στα μπάζα εκεί κοντά. Όλα τα σίδερα είναι δεμένα χωρίς κόλληση σχηματίζοντας ένα πολύ ωραίο σχέδιο.

Επίσης βρήκα και μια μαρμάρινη κολόνα σκαλιστή στην Πλατανιά. Κάποιος αρχαιολόγος που την είδε μου είπε ότι είναι της Ρωμαϊκής εποχής, όπως και τα κεραμίδια τα οποία είναι πολύ χοντρά και χαραγμένα με αυλακώσεις.

Επίσης Ρωμαϊκής εποχής είναι και μια σκαλιστή γούβα ,την οποία ο θείος μου την είχε για να ποτίζει το σκύλο του… Πολύ ωραία είναι και μια σκαλιστή γλάστρα με χαραγμένη την ημερομηνία 1937 από κατεδαφιστέα σπίτια στα χωριά μας την εποχή του σεισμού το ’96.

Επίσης ενδιαφέρον έχει και μια πέτρα με άξονα σε μορφή γραναζιού την οποία τραβούσαν τα ζώα στο αλώνι και χτυπούσαν το άχυρο για να βγάλουν το σιτάρι. Μερικές πέτρες με χαραγμένο ένα μισοφέγγαρο και ημερομηνία από μουσουλμανικά σπίτια.

Από το χωριό Πολύλακκο έχω μια πέτρα που γράφει:

«1877ΟΚΤΟΒΡΗΟΥ14ΜΑΣΤΡΟΘΗΜΗΟΣΑΡΧΗΤΕΚΤΟΝ»

Πολύ ενδιαφέρουσα είναι επίσης και η συλλογή του από διάφορα αντικείμενα όπως : γκιούμια, κλειδαριές, σκάφες, πρόκες, ζυγαριές και ζύγια, χατζάρια και σπαθιά, κουδούνια, τροχούς περιοδικά του ΄50 και άλλα χρηστικά αντικείμενα.