( )

»: ; 2004 ISBN 966–7888–29–0, 0–88141–209–0

.

, , . ,

. , — ,

, . …

. ,

. ; . ,

. « !» — , … , ,

. 1

. . ,

. . , .

; .

; . religio illicita —

, ; . , 1918 1948 .

, , . ,

1 . Orthodox Life (Jordanville, N.Y. 1959), 4, pp. 30–31.

: PRESSI ( HERSON )

. —

— .

, , , ; , ,

. » ( 2:2–4). —

. .

. ,

. . : « , , » 28:19). , , :

, . . , .

.

, , — — .

. , ; ( )

. . , — , —

I . , . , , 107 . ,

. : .

. « , — , — ». « , … ,

, , ». — «

» 2. , .

. . , , .

— , ;

, . , , .

. , , ,

. .

3,

2 ,VI, 1; . , VIII, 1 2; . , XX, 2 ( . .:

, , « », 1990. — . .). 3 — , .

, , —

. .

— . (+ 258). , ,

, , , . « , — , — , .

, » 4. , ;

episcopi, . , ,

, . .

, , , .

. — , . ,

» , , : ,

. : , , — VII .,

: , ,

: , . , , …

, . , ,

.

, . — , —

. , , , , , .

, . ,

, . ( « » :

» « »; « » « », « , ».) ,

, . , , , .

. , ,

. .

, . 15.

4 , 5.

: PRESSI ( HERSON )

, , .

, , : « …» ( 15:28).

. , : « ;

, , .

, , , 325 .

, .

, , . III .

, , .

, . . .

III ., : ,

. , « »,

. 312 . , .

, , : « ». ,

. ,

.

, I:

, , ,

— . II, (1080–1089)

. ,

. , 313 .,

. , , ,

. : ,

. . «

», — . .

, . , 324 .

, . , , ,

. , :

, . :

330 . . .

, 325 . , , .

, . .

, .

— « », , .

. « , — ( ). —

, .

, . ,

, » 5. , ,

. , , , .

— , — .

(325–681)

. . , ,

, , . ( ),

— . « »,

. , , ;

. , ; .

; : .

5 , III, 10 15.

: PRESSI ( HERSON )

, ,

. : , , .

, — . ,

, . . .

, : , « , , »

(2 8:9). . , , ,

: « , , : , . , ; » ( 17:22–23).

» ( theosis) .

, — , — « » , , « »:

, . . : « ,

» 6. « », « » (theosis) ,

. , , ; , , . , , — ,

. , , . « , — , —

» ( 1:51). , . .

. , ( ), ,

( ), , ). .

, IV ., ) .

, V, VI VII ., ), ,

. , , ;

, , .

325 . . , , ,

, — , . ,

; , , . ,

, ,

6 , 54.

. « » (homoousios) . , , . : « , ,

, ». ,

: , ( VI). , ,

( VII). , , ,

. , . ,

381 . , , 7, ,

: « , ». .

, — , : «

, » ( III).

: , . .

: homoousios– , .

: . , (329–390?), (330? — 379)

(+ 394). — , — : ,

(hypostasis). ,

7 , , , .

, , , . , , .

, : .

« » . « », , — , . , . , , « »

, , , . , « »

, . , » .

. , — , ,

. : « — , — » ( . 17:10), ( . . 10:30). : «

» ( . 2:9), , — . : «

» (2 . 1:4), , — , .

. , ( — ,

), . « », « » « » , « : — : , ,

, , , , » (1 . 3:16). [ . ].

: PRESSI ( HERSON )

: .

. 381 . ,

. , , .

: ? ? ,

(1215) (

). , .

, . « »,

. (334 –407).

— ! — . ,

. , ,

.

, . (+ 444). , ,

(431). , . ,

381 .; , . , , ;

.

, . , , ,

, , .

, ,

, . , ,

. , , ,

. , « »

(Theotokos). , , . ,

( « » ) » , , « »: —

, . : « » ( 1:14). — , «

, ». — , , , . Theotokos

: — ,

. , , .

homoousios, Theotokos.

— 449 . — —

. , , , (physis). — ,

— « ». , « ». ,

, , 433 . . ,

, .

, 451 ., ,

. . , , .

, — . . (+ 461),

. « , , …

, , , , ,

». , («

, »), (« … , »).

: .

XXVIII III , — .

, . ,

. , . ,

, : , , , , . ,

, . , ,

. .

, : .

, . ,

. , , ,

. ,

. ,

: PRESSI ( HERSON )

: , .

, . , ,

. , 1870 .;

, ( ) . ,

», « ». , » ( . ).

, , » .

. , . , ( . .

. « » : 16:18–19; 22:32; 21:15–17, —

, . , ,

, , — . ,

: , , . , ,

, .

, . , ,

. , ;

, .

, : . —

, . — .

. , ( ),

" Theotokos»; ,

. ,

. , , .

. , . ,

, , .

. , , , .

, « » « » , .

« » (physis), : — ,

, . ,

. (553) ,

. (680–681) , , , (

), . , , . ,

: , . ,

, , 8. , ,

: . . 632 .

, . , ;

; ,

. « ,

, , . ». ,

. , — , — .

.

, , .

681 .,

VIII IX . — , , — ,

. . — — ,

. . :

, .

, . ,

. :

« » , , .

, .

8 « , », (IV .)

. [ ].

: PRESSI ( HERSON )

, 120 , . 726 ., III , 780 .,

. (787), ,

, . , , , ,

» . V 815 ., 843 . , ,

, . 843 . « » «

« » — .

. (675–749), — . (759–826). , ,

, . , .

— , . :

( ), .

. , .

. ? , ?

, , — , ,

. 1. .

, . — 9, ; ,

, . (+ . 650) :

, , … , ,

; , 10. — , , .

, , , .

2. . , , « , » 11. ,

. , , ,

. , , . ,

9 . «

». 10 Migne, Patrvlogia Graeca (P.O.), XCIV, 1384 D. 11 P.O. XCIV, 1276 A.

. 3. . . , — ; , .

— ? ? : , ,

. , : « » ( 1:18).

, : , .

: , :

, , . , , .

, , , .

, 12. ,

. , , ,

. , . , , —

, , , , . ,

. , , ,

. ,

: « , , », — 13. « » , « ». , —

— . , ,

, , . (1898–1980), , :

. ,

. ; , : , ,

« ». …

— ,

. 14. :

, ,

12 , 1, 16 ( . G. XCIV, 1245 ). 13 , I, 21 (P.G.XCIV, 1253 ). 14 The Russians and their Church (London 1945), pp. 107–108.

: PRESSI ( HERSON )

15. ,

843 . — .

. , , , . «

, — , — , , ,

, , ,

». « ». , 787 .

, , , .

,

« ».

: , ,

. , , ,

— ,

. :

: , , , . , , — .

, ; , , , ,

, , 16. , .

, . , — , — ,

». « » 17. : ,

.

, . , ,

18. , , , .

15 , II, 11 (P.G. XCIV, 1296 ). 16 (P.G. XLVI, 557 ). 17 124; , XVII, 91. 18 ]« ; . , ! ,

, , ( . 3:15–16). [ . ]

, ; , ,

. , , . ,

, (+ 619), , , ;

, . : « , , , » 19 . « , , —

, — . , , » 20.

, . , ,

. , « ». «

, » 21. IV .

, . , ,

, . , ,

. , — , ,

. , .

, . . 350 .,

. , , , ,

. . (251–356). , ,

, , . . (286–346),

, . . ,

, , , , , .

, , , ,

. , : — :

. , , , . , :

, « ».

19 , , 21. 20 , , 2. 21 . Evdokimov, L'Orthodoxie (Paris 1959), . 20 [ : . . , .: ,

2001].

: PRESSI ( HERSON )

, ,

. , IV . : ,

, , , . (

, — .) ,

, ; , , .

IV . , . V

VI ., . (+ 473) . (+ 532), . .

; .

— . , 527–565 .). ,

IX . . . , 799 .,

: . . —

, 1935 . « »,

« » , . ; ,

. , ,

: .

« ». , ;

, , , .

» « », . . — , ,

« » « », « » . .

. — , ,

. , ,

, . , :

« », « ». , ,

: , . . . ,

, , , , .

, , , .

, . , , . ,

: , . . ,

, , , .

. , .

, , , . , —

: . , , ,

, — . , — VII , —

, ».

: , , « »:

, . . ,

, — , . .

, : .

. , .

, : (sacerdotium) (imperium).

, . « », « »:

. , ,

( . ), . , , : «

: . , — .

, ». ,

. , , , . , ,

, . , . ,

, , ,

. , , .

, .

— , — ,

. , ? , , , ,

: PRESSI ( HERSON )

, . , ,

. ,

. , : , ,

— , « », — . , ,

, . , ,

. — . ,

: , , .

, II:

; ,

… , , !

1054 ., . ,

. . . , : «

». . , .

, , . ,

. , , XI . .

: , , , ( , .

, : Filioque.

, , .

. ,

, . ,

— . ,

. . ,

. , .

. .

. III . , dejure , de facto — ,

. , .

V . : , ,

. ,

, , .

, .

VI VII . . ,

, . : , mare nostrum

(« »), .

, . .

. , , 754 . .

. ,

, XI .

. 800 . III

. , .

, , — .

.

, . , ,

, . . ,

. 450 . , 600 . , ,

. , IX . , « » III

864 . « ». , — ,

. : XI . ,

! , .

,

: PRESSI ( HERSON )

. IV . , XIII . . ,

. ,

, . IX ., , .

, , — . ,

. , .

, , . ,

, Filioque ( ), .

, , ; ,

.

, .

. , ,

, . — . ,

— , . .

, ; , — .

. ,

. — ,

. ,

. , ,

. , :

, . ,

( , , ). , — , — .

, . , .

» : — , —

. .

, , .

, , .

. ,

, . « » .

, , . .

. , ,

, — : — , — ,

. , , — ; , , — ;

, — , . , ,

. , —

, , — , ,

. .

, , : Filioque. ,

. , . . IX

., . ,

, , . ,

, . ,

. , , ,

, . , ,

. , , , ,

. .

XII . , :

! ,

. , , …

, , ? , , , ,

, , , , —

? , , ,

: PRESSI ( HERSON )

22. XII .,

. , . 850 .

, , .

Filioque. , .

: « … , , , ».

. : «… » ( Filioque), : «

». , , . ,

Filioque (589 .), . ,

, (794 .).

Filioque , , . , ,

Filioque XI . 808 . III , Filioque ,

. . Filioque.

. 850 . Filioque, a ,

. ( ) Filioque . , ,

. , ( )

, . , , Filioque . ,

, , . , Filioque

— . Filioque

. — Filioque, —

, . ,

, , , , — ,

». 850 .

. , .

, . 1190 . ,

, :

22 . S. Runciman, The Eastern Schism, p. 116.

[ , ] … ,

, , , ,

, 23. .

: . :

I ( « »; « »), 1009 .,

1053–1054 . , .

: 858–1204 .

858 ., , — ,

. . « , ,

». I (858–867).

, . , .

. , ,

, . 861 .

. .

, .

. , , , .

, , 863 ., ,

. .

. , .

.

. , : 865 . , «

, , ». .

: . ,

, . ( )

. ,

23 . S. Runciman, The Eastern Schism, p. 139.

: PRESSI ( HERSON )

— , III (343). ,

, . ,

, . , ,

, . .

, Filioque. , ( ) .

— — . , , :

. Filioque, ,

. — , .

, 865 .

. ; ,

. , , ,

: , , , Filioque. Filioque ,

, . , 808 ., .

, . Filioque. 867 .

. , Filioque ,

. : , ,

« » , « , ». Filioque , ?

, Filioque , .

, . , ,

, ». .

(867) . , . 869–870 .

, « ». , 867 . .

, , 12 , 103 .

. 869–870 . . ,

. , , , .

870 . , Filioque

. . , 877 . , .

879 . , 383 ( ,

!). 869 . . , .

, . , « »,

, : (877–886)

. VIII (872–882) Filioque,

. , , .

. , , , .

— . , , ,

: . . «

, — , — ,

, ».

XI . Filioque. : II 1014 .

. , 1009 ., IV , ( )

Filioque. , ( ) : ,

, , . ,

. 1009 .

. , .

.

. 1009 . — ,

. 1009 . , ,

. XI .

. . ,

. , , ( VII),

, . , ,

. , ,

: PRESSI ( HERSON )

. — , —

XI XII . 1054 . .

; ,

, , ( 1052 .). , , . ,

», , ( IX . ).

1053 . IX .

1054 . , , .

, , , .

. , ; ,

. .

. .

Filioque ! ,

. ( ). , . 1054 . .

, , .

. :

. .

1098 ., — 1099. , . ,

. , ,

, , ( , ) .

, 1106–1107 ., . ,

, ,

. , . , ,

, . 1100 . . 1187 ., ,

. , , : — ,

— . . ; ,

? , ,

, . , ,

. 1204 ., IV . ,

, , , .

, , « », .

. « ,

», — . (Runciman), , ,

» 24 . ,

. 1204 . , .

, , , ,

. , . ,

. . ,

, . , 1182 .,

( 1204 .). ,

, , .

. .

.

1204 .

. 1261 ., . ,

, .

, .

: XIII ., XV .

VIII ( 1259 1282) — , . , ,

, : , ,

24 The Eastern Schism, p. 101.

: PRESSI ( HERSON )

, . , , 1274 .

Filioque . ,

— , . ,

: « , ». , ,

», . ,

. , IV .

— , XII–XIII . ,

, . « » 25.

: , , ,

. , XIV .

, . , ,

. (+ 215) (+ 253/254)

IV . , . , (+ 399), .

( ) , ,

. , .

, : , , , . :

: , . , , ,

» 26.

» . . , ( 17:34).

, , V . . .

(+ 662) .

: , « » 1760 , XIV . , « »

« , ».

25 XX– « » ,

XII–XIV . IV–VIII . . [ ].

26 , 11, 163 (377 ).

. « , — , — , , — …

: , » 27.

, . ,

, , ( )

. , — ,

. , ,

. « » « ». : ,

? ? , XTV . (

hesychia, . , , ,

, , .) : ? , ,

: , , .

, .

— . . (?300–390), ,

IV . ,

, ( ), , . , ( nous),

. , — , , .

« » , ». ? ,

, . , :

» « ». »: ,

— , , , . ,

. , .

« », — — .

. V .), . (579? — 649?) , ,

. , : « , ,

27 , I, 4 (P.G. XCIV, 800 ).

: PRESSI ( HERSON )

» 28. XIII ., , , . ,

, : ,

, 29. « », ,

. , , ,

. , , , .

. . (942–1022),

, « ». , , «

», « , ». , — ,

. ?

, , , XIV . , , « »

. , ,

, , . , ,

; , , , , .

, , . ,

: . ?

, , — , , .

. (1296–1359), . ,

. , . , ,

. ,

. , 1341 1351 . , ,

, .

, .

28 «… , » ( . , 18:13). 29 « », ,

dhikr, ; .

. ; , . — , .

, « » 30 . ,

— , ; , ,

. : , (

) . .

, , — .

: — , ?

: , . (ousia) . «

, — . , — , . , . » 31.

. , ,

. « , — , — ; , …

» 32. , .

, — . , .

. , . — , ,

33.

. , , , . — « » , ,

, , . « … — ,..

, » 34 . , « » , ,

. — , , .

, . , ,

, — , .

30 16 (P.G. CLI, 193 ). 31 234,1. 32 P.G.CL.1176C. 33 . , Ambigua, P.O. XCI, 1148 D. 34 . , ., 1991, . 130.

: PRESSI ( HERSON )

, , — , ( ).

, , , . ,

. , ,

, , , .

», ( ) . — , , ,

. ,

. , ,

: , . ,

, , — .

, — , — VI . … , ,

, » 35. XIV . . ,

, . , ,

VIII . .

, .

« », , « ».

: ( , , « , » 36)

. , , . ,

, , , .

, . ,

.

1438–1439 . VIII ( 1425–1448)

, . ,

, . : ,

35 The Shape of the Liturgy (London 1945), p. 548. 36 P.G.CL.712A.

. , Filioque, , « » .

, — , .

: . ,

( ),

( Filioque ), (

, XIII .). « », : ,

. —

, — , . VIII XI

) ;

1452 . . .

, , : « ,

». ,

, . 1453 . .

20 , . . 29

. . : .

, . ,

. .

.

… ,

, . — .

, (1051–1054?)

IX . . ,

, — , , .

,

: PRESSI ( HERSON )

, . , (826–869) (815? — 885).

— , , « ».

, , , .

: , , .

860 . , . ,

. 863 ., (

). ,

. .

, , .

, : .

, .

, ,

. . ,

: , . ,

, : , .

, , , .

, . , — ,

, — Filioque. ,

. ,

. , , ,

. , 868 . . II,

I , , .

.

(869), . , ,

. 885 . , , .

, . ,

( , , Filioque). ,

, . .

, , — , . ,

, .

, , . , ,

. ,

, . . 926 . ( 893–927)

, 927 . — —

. . ,

IX ., 867–874 . ,

, , . .

. (1176–1235), , 1219 . .

1346 . , 1375 . ,

, . , — » — «

». , , .

, . , ,

106 271 ., , , , . , ,

IX — ., , , XIV . ,

« » — — , , ,

, .

. IX . ,

. — —

. , , , ,

. : ,

. .

, , .

: PRESSI ( HERSON )

, . ,

.

. , , ,

.

. , , , ,

, . . ,

. . ,

.

. (988–1237)

. 864 . , ,

( ) 878 . , ,

945 . , , . 955 ., :

, , . 988 . ( 980–1015)

. 1917 .

: , , , , ,

. . «

. , . . , — .»'

. , . :

, XIV XV .

, . ,

. « », .

. , ( 1113–1125) « » : « , , , , ,

» 37 . , ,

. , ,

37 . G. Vernadsky, Kieuan Russia (New Haven 1948), p. 195.

38. — .

1015 . . ,

, , . , ,

. , , « »:

, . .

, , . ( ).

. — , , . , . (+

1074). , . , .

, , . .

, » ( ). ,

. « , — , — ,

, . , ; ,

!» 39 , .

. — , (+ 1185). ,

, ». , .

, , — : —

, — , — .

. ,

1237 . . , ,

: eispolla eti, despota (« , »). ;

, . , .

— , — , . ,

, : , XI ., ,

38 , ;

. 39 , « . », : G.P. Fedotov, A Treasury of Russian Spirituality, p. 27.

: PRESSI ( HERSON )

. , 1054 . , ,

. , I,

, . , I « ».

, . 1237 .

. , , , . ,

1246 ., , , , .

, : , ,

. ,

. ,

: , , 40. (1237–1448)

1237 1480 . (1380),

, , 1450 . . , ,

XIII XIV ., ,

. 1237 ., XIV . .

. , (1308–132G)

. — ;

XV .

: , . (+ 1263), ,

, . — ,

1237 . , : , .

. ,

, 1240 . , 1242 . — . ,

, : , ,

, « » . ,

,

40 Fedotov, The Russian Religious Mind, vol. I, p. 412.

, 1204 . . , ,

. , : « …

. , » 41. :

, , .

: .

, . 1261 .

. .

. , , .

. , (1340–1396), . , ,

, . ,

, . , .

, , .

(1314? — 1392), , XIV .

. . ( ) , . ,

, , , — . (

) , .

, .

, . , .

, , , , » 42. ,

, . , , . «

, — , — ». , .

, . , , , .

,

41 , » XIII .; . : Fedotov, The Russian Religious Mind, vol.

I, p. 383. 42 . , « . », : Fedotov, A Treasury of Russian Spirituality, pp. 69–70.

: PRESSI ( HERSON )

. , , , ,

, . ,

. . , , ,

, . :

, , .

XIV–XV .

. ,

. , : ,

, . ,

, . , ,

. , , ,

. « », :

, , , , ,

, , . , , ,

. , 1350 1550 .,

. .

. . .

— « » (1370? — 1430?) —

. .

. , ,

. , .

..,

, , , , .

, , .

(1679)

Imperium in imperio

,

», — 1677 . ) . 1453 . ,

, . , —

. « » , . , ,

. XV . ,

XVII . , — .

, , « » , .

, , , ,

.

II. , , « », . ,

, . , , (1405? — 1472?)

. ,

. , ,

: , , .

, , . :

, , , . . ,

. , — .

, , . ,

. .

, , , .

. .

, . , .

, : , ,

, .

, : —

: PRESSI ( HERSON )

». in toto . ;

, — , . 1923 .,

— III (1977). :

. . ,

. , ,

. , ,

« » « » , .

. ,

. .

, .

, ; , , , . ,

, : .

, , . ,

, . . « 159

, XV XX ., 105 , 27 , , 6

, , , 21 , »[2] 43. 5–6 ,

, , .

, , . «

, — XVII . , , — ,

, » 44.

, .

. — ,

, — , . ,

43 B.J. Kidd, The Churches of Eastern Christendom (London 1927), p. 304. 44 Sir Paul Rycaut, The Present State oj'the Greek and Armenian Churches (London 1679), p. 107.

, XVIII . . XIX .,

, . ,

. , .

: ( 1833 ., 1850),

1864, 1885), ( 1871, 1945), ( 1879).

, .

, . , ,

: , , , .

. , , , .

, . ,

, , . , , .

. .

: « » (1 6:20). ?

, XVII–XVIII .: .

. , ,

: , , .

, , .

, . , — ,

. , , .

(+ 1758?), , , .

, — « » —

1959 . ,

.

, , . , . (1893–1979) .

: « » « ».

. , ,

: PRESSI ( HERSON )

. , , —

. — , — ,

.

:

, , , .

, . : , ,

; ; ;

— , — , . XVII .

.

1573 ., , , II

. ,

. , « ,

— !» « » ( 1576,1579 1581 .)

. ,

, , : ; ,

». . « »

. , , ,

. —

— . .

, . , ,

; , . 1386 .

, , , .

. , ,

, , , .

XVI . . 1596 .

, , , ,

. :

, , , , « », « », « » ( ).

, : , — ,

— , . ,

. : , ?

. ,

1596 . . . ,

, , , .

; , . 1650 .

, ; , ,

. , 1633 1647 . .

1596 . (1572–1638). ,

, , , . ,

. , , « » ( )

. , ,

.

, : « » 45, 1629 .,

. — ,

, . .

, . , . , ,

. ; , ,

.

, « » , 1638 1691 .

, , . « » , 1640 .,

. , 1642 .) . ,

45 « » ,

.

: PRESSI ( HERSON )

, ( ) .

« » .

, 1669 1707 ., . « », 1672 . (

), , » . :

, ; ; ; . , ,

, .

, « ». » , , ,

, XVII . , , —

( , , ); , , — , .

XVII . , , . ,

, , :

, , .

. 1700 . , 1750 . .

1724 . . ,

, . 1755 .,

, .

, — , — … ,

». XIX . : 1441 1667 .

, 1667 . , , . XVII . ,

, . ,

1617 1624 . », ,

. 1694 . « » Gloucester Hall ( Worcester College),

. , , . 1716

1725 . » — , 1688 .

, . « »

. , ,

. , . , ,

, : .

XVII . . , ,

. XVII . , .

, : , XVII

. , . XVII ., , ,

. ,

, .

, . XVIII .

, . , , ,

. ,

, — .

— — ,

. ; 1819 . ,

, , .

« » —

IV–XV . , 1782 ., 1207 in folio. . ( ),

(1731–1805), . (« », 1748–1809), « ».

» , . , , , ,

. . ,

1793 ., XIX .; , ,

» . ,

. « » », XVIII .,

XX . ,

. , . ,

: PRESSI ( HERSON )

, . ,

, .

, (1714–1779), XVIII . , .

. , ,

, . ,

, , , . . — « »,

. ,

, . , . ,

, , . ,

, , .

.

, , , ,

. . , . ,

1867 .

—

1453 . , . ,

, . . .

, , , : ,

, .

— , . , ,

. . ,

1441 . , . ,

, . , , 1453 .

. , . ,

1448 . ,

. 1453 ., , ,

. . ,

1686 ., , .

. 1472 . III ( 1462–1505) ,

. ,

. « » (« ») « » ( « »),

. , ( ) ,

; , , .

, . III,

1510 . :

, , , .

… , , . , ,

46. —

: , .

:

, . , . ,

. , .

1503 . , . (1433? — 1508), ,

( ). . ,

(1439–1515), . ; —

, , , . « », — « ».

. , 1525–1526 .

III ( , ).

. , ,

46 . : Baynes and Moss, Byzantium: an Introduction, p. 385.

: PRESSI ( HERSON )

. .

, — . :

, . , , ,

. ( ) : . : «

— ». , , — ,

— , . , ,

, . ,

, , . ), :

, ?..

, , … , , .

, 47. ,

: . , : ,

, , . ,

. , ,

, .

, , .

, , , .

. — ; ,

, . . ,

, . ;

, . ,

. .

: , — , .

, , . ) ,

, , —

47 , : . Pares, A History of Russia (3 ed., London 1936), . 93.

. ( , ,

.) :

, , , ,

… , . ,

, , 48. , :

, .

, , . —

. , , . ,

:

. , , , , —

.

. (1470 — 1556). : , . ,

, — , ;

. 1504 ., . 1517 . ,

, , .

, . ,

— 1525 1551 . ; ,

. , , .

, , : « , ,

, , ; , , ; ».

, .

, . , (+ 1569), ,

. . . , «

» (+ 1552). — , , . « »

48 . J. Meyendorff, Une controverse sur le role social de l'Eglise. La querelle des biens ecclesiastiques au

XVIe siecle en Russie, Irenikon, vol. XXIX (1956), p. 29.

: PRESSI ( HERSON )

, , , .

: « », ,

. — « » . ,

. 1589 .

, . ;

.

XVII ,

. . 1613 . ,

. .

, , , 1619 1633 . ( ). 1633 .

, , . ,

, ; , ,

. , .

, , , ,

. , .

. , ,

. , , , , — ,

. , .

. 1650 . « ». , , (

) , . , , « ». —

, 1654 1656 ., — , ,

, . , , : « , ,

, , , , ?

, ?» : « ,..

, , ». . ,

« , , », , « »

. « , ». , ,

, , , . , , ,

. 1652–1653 .

(1605–1681). , , , , .

. : « , —

, — ». , ,

, , . ,

, , , .

. , —

. — , , . , ,

. .

, , : .

, , , ,

, . .

, .

, , , , .

, , , .

, , , . , (1620–1682) . (

) . .

, .

. , , , ,

, « ». .

, . , ,

. , ),

, , , . . 1917

: PRESSI ( HERSON )

2 ., . : , 1846 .

, , . ,

. , — .

— , : , . ,

, : , ,

. ,

. 1550 1650 . , — , . ,

, , , , ,

. .

, : .

, , — , , , scicerdotium

imperium, .

. , ,

. .

, , « », .

. « , — , 1654 ., — ,

, ».

. 1658 . — , — : , , ,

. , 1666–1667 . ,

. , :

, , .

, .

.

. , . ,

, ( 1682–1725).

(1700–1917)

, . 1700 .

, , 1721 . « »,

, . , ,

. ,

. , , . ,

, , :

. « », « ». , , .

, defacto , « ».

« » , .

, , ». « »

, . , , ,

. «

» . , ,

. , .

: ,

. . ( 1741–1762)

. II ( . 1762–1796) , .

, .

, .

, . ;

, 1723 .

. , , 1917 .

, .

XVIII . . , .

, , :

: PRESSI ( HERSON )

, , 49 . .

( ), 1771 . ( ) 252 .

, XVIII . . .

, . ,

. . ( )

, , : , . (1724–1783), .

, , , , ,

. ;

, ; ,

« », . . ,

. , , , , —

, . , XIX ., ,

. .

, ,

.

. (1722–1794). . , ,

, . 1763 . .

, . .

. « »,

1793 . — , — .

, , . , , , ,

, , .

, . .

, . 1810 . 452 , 1914 . 1025.

,

49 , , .

, XVI . .

» , XIX . par excellence.

XIX . . (1759–1833). , , .

, . :

, , , — . . 1815 .

. , : , , ,

. . :

, . — , ; ,

. (

, ). , , .

, , .

, . , , , ,

. , , , « »:

. : — , , . ?

: — , , , .

, . . :

— , , , . ,

. , , , :

— … , , ? , : .

, . , , , . ,

, , , , , , ,

, , , , ,

, … — ? — . . — , — . — ? ?

: — ,

.

: PRESSI ( HERSON )

— , , — . , — , : « : , » ( 14:27), «

, » ( 4:7)… ? — . .

— . : — ,

, , … 50

. . ,

: ( ) , . , ,

: ,

. .

— . 1829 1923 . ) ,

, . , . — (1768–1841), (1788–1860)

(1812–1891). ,

. , , ; .

, . , , , ,

. « » . . ,

, . . :

, , — ,

, . , .

. «

». , . :

, , . — ,

, .

» — , , . 1876–1890 . . (1815–1894)

» , , . , .

XIX . — . (1829–1908).

— ,

50 . , ., 1991, . 22–23.

. : , ,

, . ; ,

: « : , ,

, ».

« ». . , , .

. , .

, , , .

, .

.

XIX . .

.

. , XVII–XVIII . , ,

. XIX . : , 1842 ., ,

. .

. , , ( , 1792–1847),

: . XIX . . ( ,

1797–1879), , « ».

XIX . . (1804–1860),

, , . ,

, . , , ,

, . (

), , , XVII . ,

, , ,

, , . , . , «

, , , ,

, —

: PRESSI ( HERSON )

, — . , , .

». , , .

, .

1900 . . , , ,

. 1900–

. ,

. , , (1871–1944), , (1874–1948).

. ,

, XIX ., ,

. :

. .. , . ,

. , .

15 1917 ., ( II), ,

. ( 250 , — 314),

. ,

, , . 5 1917 .

. , (1866–1925). .

, , .

, . 1918 . . ,

. .

, I:

. .

.

, , . ,

, : , , (

, , , ). , — , —

, . , ,

. , , , , ,

, , . 85 % . , ,

, . , ,

, , , , .

110–140 ., 50–80 .

: , , , « ».

« », « ».

« » . (I) . 624 ;

. :

1. ; 2. ; 3. , , ,

( . 9); 4. ; 5. .

— 6 , , .

XX . 2 , 250 . ( ).

1922 . , . .

( 1923) « »: ,

. ,

. : ,

, ).

( ). ( ) 6 1955 .

. ,

. . , .

, . 1990– ,

. , .

1971 . , , —

. .

: PRESSI ( HERSON )

, 1941 ., 1987 . ,

, , .

, , , .

: ,

1968 ., «Kleronomia», , 1968 .,

. (

, ), , . ,

, ( 1948–1972). , :

( , ) . ,

. , (

1972–1991), , , ,

. ( 1991 ., , )

. , ,

, . , — , —

— . . , ,

( ). , ,

. ; , ,

. , : ,

, — IV . . .

1914 . .

7500 , . . ( ) 2 . . ,

, , , , . 1912 . , ,

, « ». ,

. . 1945 .

, . .

, 1971 . 1145 . ,

, . ,

.

, , .

, . , . (1886–1983). , . ,

, « » ( . ., , 1956) ,

. , .

. (1866–1938; 1988 .), : , .

, , , (1896–1993)

. — . (11959 .), . noera prosevchi —

», « », ( , ). , . . ,

. , ,

. , 1980– .

. 1971 . — 1145 , — 1990–

1500 . . :

1971 . , 1990 . .

: , 1971 . ,

, , .

. , .

, — . :

, , . .

, ,

. ? .

, , , « ». ,

, . , gerontes,

», . ( ), « »,

. , . . ,

: PRESSI ( HERSON )

, . .

, . , , ,

, . ,

, . , , (

, ). ,

. , .

, . (1875–1963), « ». , .

, . ( ) , 1088 . . . .

(1888–1970), . , , ;

, « ». . ,

, . « , », — ;

, . . , ,

.

, .

, 1923 . , 1957 .

, 56 . 1,5 % .

( ). .

. , , .

, ( 1987 .), ; — ,

.

« » .

(II) 451 ., .

. XX . ,

. , ,

. III (+ 1996) 51,

51 , .

, .

(III) . ,

, , . ( ),

. 1724–1898 . , .

« » , , (Mouvement

de laJeunesse Orthodoxe), 1942 . , 7 . ,

. An–Nouru 120 .

, . .

, , . ,

IV ( 1979 .) ( ). 1970 . .

( , ). (IV) :

, . .

, , , ; 60 . , , ,

. 1948 . 5 . , ( 500 .).

, , , .

. , ( 1981 .) .

.

. , .

, , .

. ,

, . , 1917 . , .

, . , ,

, 1980– . ,

1973 .), . , .

. , ( ). — , 20 .

— « », « » « ».

: PRESSI ( HERSON )

, , . .

, :

. ,

. (V) , (431),

1974 ., . 450 550 ,

16 , 50 120 . ( , 150 ;

.) . , « »,

, , 1878 . —

— III ( 1950–1977),

1950– . , , , ,

. , ( 1977), .

(VI) ,

. 1951 . 121 7 500 . . , ,

, , , , ,

. , 97 % , 96,7 %

. ( 45 . ), 2,5 . —

. 120 . . , ,

. . 1980–

; , . ,

, , .

, , . , ,

, .

, , : 9 80 ( . , 100

67 ). 247 , 100 . ,

, — , ,

. , :

1971 1981 1992

7426 7477 7742 7176 8335 8670

776 822 927 1499 1971 2305

: , ,

, . ,

, . ,

. , Nea 21 1963 .: ?» — :

31 %

32 % 15 %

14 % 3 %

1980 ., , :

9 %

20 % 60 %

, )

11 % , ,

. , , , , ,

. , ,

, , .

1967–1974 ., .

, , . .

1990– , .

1833 .

. , , .

, , . ,

, , . — ,

. ; ( ) ,

: PRESSI ( HERSON )

, . :

. ( .)

, .

, , ,

. , ,

. , , , :

, , .

. — ( ,

). , . ,

. . 1919 .

4433 1 % ( 43 .), , . 1975 .

589 .: 8 % . 1981 . 1406

, 1992 . 2019 . , .

! ?

. « » : « » (1869–1935),

1907 .6, « » , (1886–1977), 1959–1961 . « » (1904–1991 ).

. , — ,

, — . , —

, , . :

, . — « »:

, , XVII ., .

, .

. , , .

, — ,

. ,

. — . « » :

, .

(1936–1986), , , , . .

, : , , , « »

.

. « » , , .

, .

(1896–1965) .

: « , , , ».

XX . », .

, Zoe (« »), « ». 1907 . . ,

XIX . « » : ,

( ), , . , ,

, , . . ,

Zoe . ,

Opus Dei) . Zoe 1920–1960 .,

. 1960– . « » , Sotir. 1970– . Zoe (

) , . ,

. ,

. . . . (1846–1920).

, : .

, , . ,

( . ), . (1851–1932), .

; : (1851–1911) (1850–1929).

, .

, — , ( ). . 1920 .

: PRESSI ( HERSON )

, . , .

— . ( ), ( ),

( , ). ( ,

), . , ,

. 10 .

. , ,

. ? 1974 . ,

. , .

, , , .

, .

, II:

, . , VII, 11.

»

1917 ., , 1988 ., ,

. ,

: , . , «

. » 52. ,

, . , 1917 . ,

. ,

, . , , ,

. , .

,

. , .

52 , . 10 ( 1953), . 132.

1918 . 53 . , .

. 1918 . « » ( . 13), « » 1929 .

: « ». ! —

— , . .

, — 1943 . — , . 1943 .

.

. ,

. , , , .

. .

. ( . ,

1970– . , , .

. !) , ,

, . , ;

. , ,

,

. , , . ,

, .

, . .

: ;

, , . ,

, 54.

, 1942 .

53 , . 20 (2 ) 1918 . .:

. 1917–1941. . .: , 1996, . 29–30. — . .

54 . ( ). 26 1949 .

: PRESSI ( HERSON )

. .

— , .

, . :

— ; ,

. , , .

, 55.

1920– 1930– , , ,

. . , 130

, « » 56 . . ,

, , .

, . , XVII ., , , : «

, ». ?

. , — ,

, — , , . : « , ,

, . , …

. , , …

, ». , : , ,

. , .

« »: ?

, , ; ,

, . , ,

? 1917–1988 . ,

— , , ,

55 G.P. Fedotov, TheRussian Church since the Revolution (London 1928), p. 47. 56 Nikita Struve, Christians in Contemporary Russia, pp. 393–398.

. .

:

1. 1917–1925: . 2. 1925–1943: modus vivendi. 3. 1943–1959: . 4. 1959–1964: . 5. 1964–1988: . 1. 1917–1925.

. 19 (1 ) 1918 . ,

, « ». .

, 1918 ., II , , , « ,

». , «

», .

, .

, , . 1922 1923 .

. , .

, « », « », , .

,

. , . , ,

. 1926 . ,

. . , , , ,

, , 1917–1918 . « », 1923 ., « »,

( ). ,

, . 1923 .,

, , . ,

.

. , . , , , .

2. 1925–1943. , , 1917 ., .

, , « », : , . ,

: PRESSI ( HERSON )

, 1925 . .

( , 1867–1944), «

». 1922 . , 1924 . , .

. 10 1926 . ,

, . « … », —

. : ,

. « » : «

, , , ».

1927 . — ! — . 1926 . 1927 . ; , , .

29 1927 ., . « »

, , , :

, — , —

. , … , .

1926 . , «

». 1927 .

, . , , . ,

, , 1926 .: . , ,

. , ?

, .

, ? , ,

), 2 6:14–15: ? ?» «

, — , — ». 1927 .

. « »,

. , , , 1930 .

. .

, ,

, . ;

, , . 1927 . — , ,

, — . , , , 1927 .,

. , ,

.

, . », , ,

« » . ( ).

, — , . — ,

, « », , — 1980– .,

, , . « ».

, . , ,

« »: , « » . , , . , 1930 .

, .

. .

, 1927 ., , 1930– .

1939 . . , ,

, . .

, . — .

3. 1943–1959. 22 1941 . . ,

.

: , , .

. , . ;

, , 1899–1944). ,

. , ,

. , , ,

.

: PRESSI ( HERSON )

— , , , , — .

, 4 1943 . .

, . 1945 .

(1877–1970), 1927 . .

. , 1947 .

20 ., 67 , . 1930– . .

, , 1927 . .

, — , — — .

. , .

, , . ,

, . .

, « » . ,

, .

, , .

4. 1959–1964. 1953 . status quo. (1945–1953)

. 1959 . ,

. , , « »,

, . , 7 ., .

, — .

: , , , .

— , , .

, , , , « »

. , ,

. 5. 1964–1988. ,

. ,

. , ,

, . ?

1960– 1970– . , , .

.

, . ,

. , ,

.

. 1958 . , .

, . ,

1965 . — . . . ,

, , , .

: .

. . !»

, , , . . ,

, . , . . , .

1972 . « », (1910–1990), ,

: ,

— ? ? . — ? ; —

? . 16. ,

. .(

— « »: « — ». 1976 . ,

, , . ,

. ,

. —

, 1974 . , 1978 . .

, 1979 .,

: PRESSI ( HERSON )

— , . 1976 .

, 1980 . . ,

. . , ,

. , ,

. , « ».

, , . ,

, , .

11 1985 .

. , 1992 ., , . ,

, , 1917 . , , . «

» , . , ,

, , . .

. 1990–1991 .

, « » 1929 . .

. , , , . : , ,

, . ,

. , .

. , .

, . 1988 . ,

. 1989–1992 . . ,

: , ,

( 1959–1964 .), 1988 . . 1989–1992 . ,

, , .

1996

: PRESSI ( HERSON )

17000

.13000

337

?

3

. 50

: PRESSI ( HERSON )

?

?

, .

, — . .

: PRESSI ( HERSON )

, . ;

, , .

. 1988 . , .

7 . . ,

, , .

, , . ,

( ),

. .

. . ,

. « »,

, . . .

, . B — , ,

— , , , .

.

. , .

, . (1935–1990), , .

. », ,

. , .

, , . ?

. 1992 . ,

. , , ,

, , , . , ,

, . ,

II ( 1990), , , , ,

. 1992 . , .

. , ,

1905 . 1918 ., , 1918 ., ,

1922 .

. 1946 . , 1596 . 3,5

, .

, , , , .

; .

, , .

, , .

, , , .

— , .

, . 1989 .

. 1987 . , ,

, . ,

, . , .

1987 ; , 1988 ., ,

, — — . . ,

. . 1989 . ,

, . , .

.

, « . de facto .

1921 ., , , , . — « » ( )

. , 26 , 2500

2000 , 1930– . . ,

; . , 1989 .

, ).

1990– . .

: PRESSI ( HERSON )

2700 , ( ,

) — 1500 , , , — 5500 .

. ,

, , 1686 . :

,

70 %. —

, .

:

: , .

, : . , ,

, . ;

, . , « »

. « » .

. ,

1937 . 1967 . :

, . , .

1973 . 1991 ., ,

. , , .

, , . 1992 .

) — , . ,

. ,

. 1948 . , . ,

. ,

( 1948 . 1977 .). ,

, . ,

. ,

. . . — , . . 1946 .

« », XX . . (1903–1993). , ,

, . 1990 .

« ». , 1958 ., ,

, . . .

.

. 1989 ., ,

. ( 1986 .) , 1990 .,

. , , , , —

, ( ). 1948 . ( 1,5 ), 1948 . ,

, . 1990 .

, — — .

, , .

, , , , , , 1930– .

, , , .

1967 . . , .

XX . . ,

, .

21 , , ,

. .

; « » . , 1991 .

. ,

( 1990), .

1992 ., « , ,

». ,

, , . 1944 .

: PRESSI ( HERSON )

, . 1980– ., ,

. , , .

1990 . ; ,

( 1971), . , .

, , — . . IV

. VIII . 1053 . 1811 .

, 1917 . 1943 . 1990 . 2455

1917 . 1980– 100. . 1992 . II (

1977 .) 14 .

1924 . , 1939 .

. 1930– . . .

1948 . , , .

, 1980– .

250 325 . , .

1946 . 1951 . , , ,

. ,

, 1921 . 1942 .; 1987 . .

1950 ., , 200 ., .

» 1968 .

, .

. XX . .

, : , . , ,

: , , ,

, , , — . ,

. , , . — .

, III:

, — .

V, 5

« » . .

« », , .

; : , , , , .

. 1677 ., .

, 1682 . , , ,

, (1672) .

, , «

, »! , 1721 .

, , . XVIII .

, . 1838 . ,

.

XVIII . 15 1741 . , , , « . »

. , 1768 ., ,

. , XX .

, .

, . .

, . 1914 . — —

, .

, ,

. 1917 ., , :

, , 10 . 200 , .

, , , .

: PRESSI ( HERSON )

. XIX XX . , — , .

: . , .

: , , . ,

. .

, 1970 . : « — , ; ,

». , , , ,

, .

. . ,

. , 1990 ., ,

« ». , .

, , , , .

, . , , .

,

, . 1922 .

. , , ,

, « ». 1980– ., .

. :

1) , ( –40000

). 2) ( ), «

», « », », « » ( . 150000 ).

( 1986). 3)

; « » ( . 50000 ). — ( 1993 .).

4) , ». 1970 . « » ( ,

1 ). — ( 1977). ? 20 1920 .

,

. , ,

. 1920 . 1921 ., ,

( ). , ,

. ( , 1863–1936), ,

. , 1921 . — —

.

. 1922 . , .

, , , , 1928 . .

, 1949 . . 1990 .

, , .

». , .

1960– . , .

: . ,

. , ,

.

, 1926 . , .

(1864–1946), , .

1926–1927 .; , 1930 ., ,

. 1931 . II,

. 1945 ., , .

1965–1971 ., .

, : . ,

. , , 1917 . .

(1866–1934), , 1926 . 1924 .

, 1926 . de facto . 1935–1946 . ,

, «

, ». 1970 . , . «

: PRESSI ( HERSON )

» ( ) , , ,

. , , , ,

. , , .

,

, ( ) . .

(

), 1925 . .

(1871–1944), , ( , 1892–1965), , (1875–1960), (1886–1951),

(1901–1970). — , . .

— . , . (1921–1983) . (1926–1992) —

, . , 1925 1947 .,

92 70 : , ( ) . . — ,

. ; ,

. , 400 .

. (1903–1958),

( , 1900–1985) ( , 1899–1980, ). , , —

XVII . , , . (1902–1987)

, ( , 1906–1969) ,

, .

( ) .

, .

, , —

. , ,

, , .

, : « ,

dictum — , : « , »".

( ), ,

. . , ,

. : ( ) (

). ( , ) — — St. Laurent–en–Royans;

.

(1893–1980) — « », , .

, 1928 . . . 6.

XX .: , , , ,

! , — ; ,

, , , , .

( ) . 2250 ,

. , , . 1794 .

( 1867 . ) . , .

(+ 1836), , .

. ( ), 1824 1853 ., , — .

, . .

, . ,

1845 . , ,

. , , , « ,

, — ». XIX . — , ,

, — . 1891 .

. (1854–1909) — ,

. . , , (1898–1907),

, 1904 . ( ) ,

.

: PRESSI ( HERSON )

, , Service Book, . .

,

, , .

, de facto. 1917 .

. , . 1922 .

, , . « » — ,

, .

, 475 . 1920– ., —

1931–1948 ., . , 1959–1996 ., , , ,

. — ,

, . —

( ), . 1986 . —

», . :

, 1991 . . ,

— ( ) , ( ).

St Vladimir's Theological Quarterly, — The Greek Orthodox Theological Review. — (l'Huillier), . (Hopko), . (Breck) . (Erickson) ( ), . (Alien) ( ),

( ) . (Harakas) ).

: . , , « — »,

. — , , , (

). . ( ). 1990– .

, , . , ( ).

, .

. , 121 .

( ) ( ).

. —

, . ,

, . ?

, ? ,

,

: , . ,

. ,

, , « » .

, — , , . . — .

, « », . , ,

, . ,

, .

— . ,

, .

, : ?

? (

). , 1960 . (SCOBA),

, .

, .

, — . .

, , ,

, . , :

( ) ( , ).

, , , , .

», , . , ,

, , , , .

, ( 10 . ), , ,

: PRESSI ( HERSON )

. 1937 ., (1880–1937),

, 57 .

. , . (1905–1970) — 1964 . ,

, — . , ,

, . 1995 . ,

. ,

, . ,

. , ,

, . ,

XX . . — , kairos: . , , ,

: , ,

, . .

— — .

. , .

: ,

. , — , — , , ? ,

? .

, 1953 .

, , — .

« » ; « »,

. 1930 . ,

, . 1950 . ,

« » 1961 . 1963 1964 .; ,

. « », , , ,

57 , ;

.

, ( )

.

, , .

, , , .

, , XIX .

». ,

. 1917 .

— ( ), , .

. XVII ., XIX . 400

(1901). 1957 ., ,

2 20 . , « » 1966 . .

, . .

(1836–1912) — . 1861 . .

, .

1868 ., 1875 . . 1912 . 266 , 33017 , 35 22 .

, 25 . , .

, ( 1972), . , .

, , . , 1898 ., 1950– .,

( ), 1993 . , . 1980– .

, , ( ).

, , .

: ,

. — ( . 1899, . 1972, . 1982)

. , ,

: PRESSI ( HERSON )

. ,

« », , .

1932 . . «

» , . 1946 ., ,

.

, . ,

, , , , . :

1959 ., May May.

.

. .

70 . 250 . 30 . ; — 40

. . ( ) — ( ),

. 1992 . , .

, 1982 ., .

, , .

1959 . ( ) 1965 . .

. , , .

, , , . «

, , , ». ,

. , .

, .

, , , .

— , « » — , .

, — — , .

, . ,

. , , .

,

.

.

: .

. ( ). . . ., 2001. .

203–215. .

1 6:20 .

: , , , ,

, . , ,

. , , — , .

, ; ;

:« ! !« , ,

; .

, .

, , ,

, . XVIII . ,

: ,

, , .

.« , , — , —

, ». . ?

, , . — ,

.

: , , . , , , . ,

, , , , .

, , .

, .

: PRESSI ( HERSON )

, . ,

, , . ,

. — , .

, , .

, : ,

. .

, , , — . .

, . 257 .,« : .

: » 58. : .

( ) , — .

.

, . . ,

, XX .

. . , »:

, , , .

, , , , .

, .

.

», , , , , . , , — ,

, . ,

, , , .

, : ,

. , . — , .

, : , .

!), ,

58 The Opinions of the Bishops on the Baptizing of Heretics, 30.

, . , . ! ,

, .

: ,

… , , … —

, … , 59.

:« , , »( 16:13).

.

, . 1. ) . :

( ), . ,

». — , — : ,

( ). ,

, ; . ,

, , , , .«

, ?» — ; :« , ?»( 8:30 ). ,

. , :« ,

, ». 2) : . ,

. , . ( ),

.

— 7:14, :« », :« , …«

( 1:23). 39 . 10

, , ». (1642) (1672)

»; , ,

, , .

59 «The Catholicity of the Church», in Bible, Church, Tradition, pp. 46–47. . »Saint

Gregory Palamas and the Tradition of the Farthers» , pp. 105–120; V. Lossky,«Tradition and Traditions», in Ouspen. sky and Lossky, The Meaning of Icons, pp. 13–24. .

: PRESSI ( HERSON )

. ,

, .

) . , , .

: , ;

, ( , ,

). ; ,

, ( ) .«

; , (Magnificat) (Benedictus), ;«

. , : , 98

114 — . .

, . ; ,

; . , .

2. : .

, , , , .

, ,

. , — , —

, .

, , .

, ( Filioque) .

3. , ,

. 787 . , : 1) ( ,

, ) 2)

, . ,

. , (

, ).

: ; . , XVII .

, .

787 . : 1. . (867). 2. (1054). 3. 1341 1351 .

. 4. . (1440–1441). 5. , (1455–1456). 6. II (1573–1581). 7. (1625). 8. (

, 1642). 9. ( ). 10. (1718, 1723). 11. IX (1848). 12. XIII (1895). 13.

»(1920, 1952). , 5–9,

; .

4.

. , , :

. . ,

». , .

, — .

IV ., , »: , ( ) . ,« V :

»: , , , , , . - ,

, . ? ,

, — , . 5.

, .

, , ,

. , ,

, , .« , —

. , — , ;

: PRESSI ( HERSON )

, » 60. ,« »,

. Lex orandi lex credendi: — .

, , : , .

: — , , . . —

, . 6.

. ;

. , .

, ( . ), 1800 ., . .

, , ,

. . , . ,

, . ,

.

, : , — , ,

. : ,

, . , .

7. ,

, — . — ,

: , . .

, :

, . , . ,

, , , .

, : , , , , , .

, , ,

. , XVI .

, ,

60 , XXVII (66).

. , . :

, ,«

. , , , , , :

. : , — , , ; , ,

». , : , . ,

. , . , .

:« , , ».

. , . ,

.

.

. ( ). . . ., 2001. .

216–246.

, .

. (+ 202) , , —

. , — », , ,

. , , .

, , . ,

.« ». ,«

, . ».

, .

1) .«

». , », . ,

», — « » — .

— , , , . . — , ;

. , , [ ], ».« ,

, , , —

: PRESSI ( HERSON )

». 2) . —

; . , ». ,

, , :

, . , , ,

. , — ; , , .

3) . — , . ,

, . : — ,

, — , , — . — ,

. , ,

. , ,

, . , , , — ,

61. ,

: Filioque. , . Filioque,

, ? , ,

; . :

, , , , — .

, .

, Filioque. . , :

. , »(homoousios),

.« »( . ), , , , »( ),

, »( ). — : ,

, . : ,

, , — «

61

. , , , XVI .

», . — : , ; , . , .

. — , .

(360–430) (1438–1439) — (Filioque).

. , ( )

; , .

»? , . , : ,

, — , .

: , — .

, , — ,

, — , . ,

, , ».

15:26, :« , , , .

». , : , . —

, . : .

: . . XIII XIV . — ,

1283–1289 ., — . , .

, , . ,

. . : , .

, . , .

, . .

.« », Filioque, ,

, . , XX .,

, . Filioque, ,

. », .

Filioque , , .

, —

: PRESSI ( HERSON )

, — . theologoumenon — , .

, Filioque , 62 . arche, , , , — , (

), , ? , : , , .

, , , , tanquam ab uno principle —

». , ,

. : , — , ,

. : arche,

. , . ,

, , , », . ? .

, , . ? (

) , , .

, , , .

, , , . ( ),

, , . ,

. , , .

, :«Personae sunt ipsae

relationes»(« ») 63. , . , , — ,

, , , ( , ) »( ).

, .

, , . — , , .

, , : , , ,

62 — II ., , - ,

», », .( . . , , , ).

63 Summa Theologia, I, quaest. 40, art.2.

. , Filioque

. Filioque .

; — .

. , Filioque — , , ,

. , , .

, Filioque- —

. , ,

. ,

, .

». », Filioque. ,

.

. Filioque , ?

, , , :

, , . , , ,

, . . principaliter ( ),

per donum Patris ( ). , , . ,

. , , ,

», . , , »,

», . ,

, . , ,

, . , , ,

, . , .

, , ,

: . ,

.

: PRESSI ( HERSON )

, — , . , .

, , persona. , ,

( . 1173), ,

. ,

Filioque , , .

, , ,

. ,

64. :

, , ,

»( . ). : . ,

, : , . :

, 65. : — ,

— « » — . .« :

»( 1:26). :« ». ,

, , . ,

. . ,

.« , — , — ,

» 66. , , , , , ,

, — . . , ( ) »( 17:28).

: , , . , ,

, . ,

64 . », 1(1996), .

144–158; . », 5(2000), . 170–185- . . 65 , ,

. , .

66 , II, 12.

, — ,« ». —

»,« ».« : — , — »( 81:6; . 10:34 .).

, . ,

, , . , , ,

. , — ,

. , ( ,

). .« , , —

. — ». , , ,

. , .

, , , . ,

, , ; , , ,

.

. , ,

, : , .« , , — ( , + . 1222), —

, ». , , . , ,

— « , . , .

, .

. »; , , ,«

»:« »( 17:21).« , — . . — , ».« , — .

( VII .), — ; ». . :« ,

». , , ,

.« , », —

. :« ».

, , ,

.« — ». . , , ,

, . ,

: PRESSI ( HERSON )

. , .

, », »(sunergeia); ,« (sunergoi)«(1 3:9).

, , . , ,

, , , , .«

, : ». .

, ,

— , — ». ,

? — :« , :

, , »( 3:20). , , : . ,

. ,« . , , ».«

— , — . (+ 386), — — ». , ,

, ». — , , , .

, , , , »( 2:17).

: . — , ,

. . , , , .

: , ,

. : . , , ,

, , .

. — , . , , .

, .

: , . , , —

, , . , », »(concupiscentia).

. ,

, . ,

, , . ,

, . , ,

. , ,

, . , , . , ,

, , , ». ,

. , ,« , ».

, , .

— ». , ,

. »,

( ) . ( )

, : , .

: , , .« ,

, — , —… ,.. ».

. ( ), , ,

67. , .

, , , , .

. , .

—

. , , , ,

: , . ,

, , (1265–1308).

, , . ,

. ,

67 , , ,

. , , , , .

. , . ,

, , , .« , , ; ,« .

: PRESSI ( HERSON )

», . , ,

. 2:

, : , .

; ,« ».

, , : .

: , , ,

, .

. , .

, . ,

:

. , .

.

, — , .

, . , , :

, , , , .

. , ,

, . , ,

, — . , , .

, : , , ,

.

, .

.

, .

, :

, . ,

.

, .

. ,

: ( ) , :

! ,

, : , !

, . , .

, . , , :

, . , ,

, . , , . — , :«

, »( ). .

; , . ,

, , .

: ,

, . Pange lingua,

(530–609). :

, , , ;

, , :

, , , , Versilia regis:

, :

, , .

— Stabat Matera:

, , , ,

, . , ,

, .

, Stabat Mater .

: PRESSI ( HERSON )

, .

, — (1033? — 1109) —

: , ,

. . ,

, , ; , ,

. 1930– . , , Christus Vector ( ),

, .

.

. :« , ». ,

. . ,

, Filioque, , , . .

. :

, , , , ,

. . , , ,

, . , ,

. , — , —

, ». . , :« ,

?» ,

. ,

. , , ,

: , , , ,

, . . »(2 . 1:4)

, , .

, ; , , , , .« , —

, — ». , , , :

, ,« ».

. ,

.« , — , — , , , , »(

17:21). , , , , .

, , , ,

. , — , . (

, ) , ,

». :«… [ ]

»(2 1:4. ( ) — . .). .

( ), — 2 , .

. ,

: , , .

, . — ,

. , ,

, . , ( ) .

; , , . . ,

», , , , ,

. , », :« , ,

, , ». , », ,

. .

, , , , »( .

). , , , .« »(1

6:19).« , , , , , , »( 12:1).

. — , , , , ,

.« , , — , ,

. , , » 68. ,

68 , V, 9.

: PRESSI ( HERSON )

:« » 69.

. . — ,

. , »; - :« ,

, , ». ,«

, , , ».

, , . , ,

, , — —

. , ,

. , .

, :« ,

»( 21:1). , , (

, ).« … ,

. , »( 8:19–22). , ,

, : , ,

— , . ( ,

, )

. . 1988

. :« , , , . ,

, , , , ,

». 1989 . ,

», 1 — —

. , , . ,« , ,

. ,

. , , — », , .

69 ( II .?), Octavius, 34.

, . , , , .

». , ,

, . ,

. , .

. , , ,

. , . ,

, . ,

. , , ,

, . , , ,

, . , . ,

:« , , ». . :«

»; :« , ». — ,

. , , , ,

. , , : , ,

», , . — — . ,

, , .

, — , . , »,

. , ,

, (1 4:20). , , ,

.« , — . — , ;

, ». , , , , :

, , , . - :«

, , . ». .

, : , , .

, , . ,

. , . , , . ,

, . , ,

: PRESSI ( HERSON )

. , .

, , , . ,

. , .

.

.

( ). . . ., 2001. . 247–272.

.

5:25 — : , . — ,

.

, .

. )

.« , , — , — ; .

, , » 70.

. ,

, , ;

. ; ,

, ; ,

. , , , ,

, , ,

, , . ,

, , , .

,

: . ,

70 . ,« », § 9. ( ).

. : 1) , 2) , 3) . , .

1) . , — ,

. , ; ,

. .

; , . », (

) . .«

»: , ; ,

; ,

». ,

. . , , ,

, , .

2) .« , , »( 12:5). :

,« , »( ). — , , .

, … , ,

… … — , ». ,

:« , »( 28:20),« , ».

: ,

( J. M. Neale). , »,

? .

, . ,

:« , , »(1 10:17). .

, , , — — , .

, ; , communio sanctorum

»( ), »( ). .

, , .

3) .

: PRESSI ( HERSON )

, . , , , ,

, . , , »,

:« , , , » 71. - , , .

— . , : ,

. , , .« ,

»(1 12:4). , ,

. , . , .

. — , , — ,

. , , , , ,

. , , , .

, ( ) ,

.« , , , — » 72.

- . , »,

, , . :

; . , , ( ),

), , ; , , . — , ,

, , . — , »,

73. , ,

. . , .

, . ,

. , . , ,

. .

71 III, XXIV, 1. 72 . , , § 9. 73 , § 1.

, , . — —

, , , . :

, , , ; , ,

, . .

, , , , , — — -

. . , », .

, — , ?« ,

, , ».

. . , , , . — ,

, , .

». .

, , , : , .

; , ,

, . , , , , ,

.« , , , .

, , , ,

. , . ,

, .

, . ,

, . , .

, , . ?

: . — . ,

, , ;

— : , , .

, , :

. ,

: PRESSI ( HERSON )

. , ,

, . , ,

, , , . , , —

, . , , ,

:« , , »(2 4:7).

, , ; ,

. , », . ( ,

»; : , .)

. », , ,

. ,

, , .

( ) , , .

. , . ,

: .« — , — »( ). .

. , . ,

— .«Extra Ecclesiam nulla salus. : ,

. , , , ? ,«

!« , , ,

. , ; - .

. ;

, . »(1 3:15);« , , »( 16:13). ; ,

, . ,« , ,..

, , , ».

. , , ,

. , ,

— . .«

, — , — , , … —

,.. , ».« , — , — ».

: 1) , 2) 3) .

1) : .

2) , , .

, . — — , ,

, . , : , ,

, . . ,

, . 3) , , ».

; , , .

: .« . »(1 5:19–20).

. , , — .

, , , ,

: », ,« . . (1 12:28–30).

, . , , », XIX .:

, , .

. »,

. , .

, : ,

. , ;

: . , .

: , ,

, , . , , , ,

, , , , ,

. — , , .

: PRESSI ( HERSON )

, , .

. , . :« ,

, , . , — ».

. — , ,

: , . — , :

, , . , .

1848 . IX, , ,

, . . (laos). , :

, , . .

, , .

, . — , .

( );

, , .

. , ,

? , ,

: , 449 ., 754 . 1438–1439 .

. , ?

, ; , ,

. , , ; ,

. , ,

. , , .

, , , , , : ,

. , , , ,

. ( : ? — , ,

»?) , — , — , ;

, , .

— , . ,

. , ,

. ,

: , , . .

, ( ) , ( .

). , ,

. — , , , ,

. :

, , ,

( . ).

:« , »( . ).

, : , .

: , »,

». »,.. , , :« ».

, .

: , : — , — .

, . ,

( . ). .

, . ,

. , ,

, . , .

.« , , , , , , ».

. : . ,

. , , , , , . — ,

, . , , , ,

, . ?

: PRESSI ( HERSON )

?

. XVII . — » — . ( —

, , — ,« .) ,

— , . , .

, , , . ,

. , , ,

. : , ,

. . , ,

:« , , , ». . , :

, , , , … , ,

, , , , , , , .

, . .

, , », .

, .

, .

, . , ,

. , ,

, . ,

. : , 1988 .

. .

, .

. , .

. , , .

, ; .

, ( ) ,

. . .

, , .

». . ,

,« , ». ,

. , , , ,

. : , latreia, ,

; duleia, huperduleia proskunesis. ,

:« , , ». ,

: Teotokos ( ), Aeipartenos ) Panagia ( ).

( , 431), — ( , 553) 74 . Panagia ,

. Teotokos ,

. , . , .

, : , , .

: — . Teotokos ,

, , , , , . ,

: , — ,

. , , .

, Teotokos, , Panagia, .

, . , ,

. :« , , »( 1:38). ; ,

. : , ..,

… , , .

, — , .«

. , , , ,

74 , 3:31 . ,

. , , .

: PRESSI ( HERSON )

»( ).« , »( . ). , »,

»( achrantos). , .

? , , IX 1854 .? ,

, . , ».

. , ,

, , 1854 . . ,

; , , , ;

, , ,

. , , ,

, .

, ( ). ,

, : , », , .

. , ,

. ,

15/28 , . , , .

, , —

: ,

… .

, , …

, , , .

( . ).

: . ,

, ». . , ,

, : — , , ,« »,

. , : .

. — , —

. — . , , ,

. , . , ,

, . , .« , , — V ., —

, ». , , .

, ?

, . , —

: , .

, : :« , :

, , , »( 25:41). .

, . , .

— , , , , , .

, , .«

, »( . ). .

, . , , ; ,

. , .

.« ? — . — , :

, , , — ». , .

:« , ! . , , !»( 22:20).

:« ». , : , , , . ,

, . . , , .

»(1 5:2), , . , , , .

.« ,

, , : ».

— : .

, . , . ! — .

: PRESSI ( HERSON )

, I: .

.

( ). . . ., 2001. . 273–283.

, .

. , (+ 733)

, ,

, . — ; ,

, , .« , — , — ;

». , , ,

. , . , .« ,

: , , . , ,

». ,

. , : . , —

— .

, , :« , ». , ».

, , : , , . ,

, , ». , ,

, : , , .« ».« , ».

», ,

. 612 . 80 , 150 , 40 , 70 , 160 , 25 100 .

, . , , . , , ,

1935 .: .

, . .

… — , — ,

. ,

. ,

. — , , :

. , , . , — ,

, , ,

». ,« — . — , .

, ». , ,

. ,« »( 1:39).

. , ,

. .

, . ,

, — :

.

, — ,

(Austin Oakley, The Orthodox Liturgy (London 1958), p. 12). — , , —

. .

:

: ( , ), —

( , — , , , , ), — ,

: , , , , , . ,

.

, .

. , ,

. :

, , , ( ) . —

IX . ( ) ( ) XIX . — .

: ,

: PRESSI ( HERSON )

, ; , . 1906 .

,

. , ,

. ». ,

, , , .

. ,

, .

. ; ,

. ; ,

, , : , ,

, — , .

, , —

— , .

, , , .

. , 1655 ., :« ,

, . , , , ».«

, . !»

, . (

, — .) ,

, .

, . , , ,

. , (

, , ), ,

. 20

, , , . ,

. , ,

— , . , , , ,

; . ,

, . : ,

, . ,

, . : , .

», »: . .

( ) — , ,

. . ,

, ; . . — XV XVI . —

, . .

; .

. , , ,

. , . , ( ) .

, ; , .

. ;

: , . — ( ,

), ( ,

, — , — ). , — ,

. , , , ; .

: , , . , — ,

, , .« », — ,

I. , ,

, . , ,

, . , ,

», .

. , ,

: PRESSI ( HERSON )

, . ,

. , .

». .

, , , —

. , . , ,

; , ,

. , , .

. .

. ( , )

, : , ( Kyrie eleison): , ,

, . ( : , .) ,

. , ; :

, , , , , .

. ,

, , . , , , .

, 1943 ., ,

, . , ,

, . , , : ,

, , , .

, , , .«

, — , — . , ; ,

, , . , , ,

, .« :« ,

! , , , »(The Travels ofMacarius, ed. Ridding, p. 14, 46).

, II: .

.

( ). . . ., 2001. . 284–308.

, , .

. (+ 733) , ,

, .« , — . , — , , , ; ,

… , , — » 75. ,

, . , ,

. ,

, , .

— , , , — . , ,

, . , ,

. .

— , , , ,

. , , ,

, , , :

, . — ,

. : 1) , 2) ( ), 3) , 4) , , 5) , 6) , 7) .

XVII ., , .

: , , — , , (XV .), — , ,

, . ,

. , »,

. , , , ». ,

, .

75 1 , VII, 1 (P. G. LXI, 55).

: PRESSI ( HERSON )

: ( , 1935 .)

». , »,

, , , . ,

, , .

. , :

, , , , . :

, 76.

: , , ,

, , , , — .

: , .

. , , :« [ ]

»; :« , [ ] »; :« ,

, [ ]». , , , .

:« … … ». , , . .

,« » 77.

, , , : , , .

, , .

, .« , »( 19:14).

78 :

. :« [ ] , ; , ; , ».

: , , . ,

76 « , . ,

, »(G. Every, The Byzantine Patriarchate, p. 198).

77 , LXXXVI, 4 (P. O. LIX, 472). 78 ,

; , , , , ( . . 192–193).

, , .

, , , ,

, ( , ).

, : (

), , , .

( 6:4–5; 2:12),

. , .

) ,

. — ,

, , — . ,

. .

. ,

, . , , .

,

. , , , : , ,

, , , . :« . ». , , ,

, laikos ( ), (laos) . : ,

, , .

; , ,

.« »(1 2:20). ;

, , , . ,

, .) , , : — ,

— . .

, , . , ,

; , , , ,

. . .

: PRESSI ( HERSON )

.

— . ( ) ( ),

.

:

1) . ( ). 2) . ( ,

. , ).

3) . , ( , . , 23 , ).

4) ( . ,

, ). . . :

I. — , : .

II. — , . . — .

( ) 102 (103)

145 (146), »

( 5:3–12) , ,

. , .

— « , , , »( )

. . — ,

( ) — , , ,

( )

D.

III. , . . , ,

. . . . ( ) .

— :« … …»

— « . , , ,

—

: , , ,

D. . . .

F. : , .

, , . : ( ,

, ) . , IV . .

, , , . ;

( ) . Introit (

, ), , , . ,

: , — , .

, , .

( ), :« , , … …

…« , . .

… , , , , , …

: .

— , , , :

… . . —

. . . , , 79.

.

. ,

:« … …« ,

, »( ). ,

, . ,

, — , —

. , », .

79 , , . .

. .

: PRESSI ( HERSON )

. . ,

: , . , , :

metaballo — »,« »,« ». , XVII .

, , 1672 ., ( metousiosis)

80 . ,

: 81. , , ,

. ,

», , » 82.

», : , ,

,

; , .

. , (1782–1867), 1839 .:

: »? : ,

, , ; , ,

, ». :

, , , … , ,

, , 83.

80 ( ,

, , ) , , ( , : , , , , , . .).

(ens perse), (ens in alio).

, . , , , ,

: , , , , . .,

. 81 , . 82 , . , . 211–212).

83 , IV, 13 ( . G. XCIV, 1145 ).

, , . , , ;

Exposition Benedictio ( — . .). , .

, . — ,

, . . , ;

:« ». (1) .

. . (2)

: , — — , .

, . :« ». (3)

, , 1156–1157 ., . , ,

: , . , ,

, : , , ( , ,

). (4) , , ( thysia hilastirios),

. , . ?

. ,

. :

, , ; , , ; ,

… ,

» 84. — ,

. , , ,

». — , , , — ,

.« , , , ,

,.. ».« ,

. ».

. , , . :

, — .

84 , 32.

: PRESSI ( HERSON )

: 85. — , —

, , . , ,

— . .

, , , . , ,

( ) , . , , —

— , .

. , ,

( ), — , ( metanoia exomologisis).

, , ; ».

, , . , ,

, ; ,

. , .

, , :

; , ,

. , , ( — — ).

, ; . ,

, , . , — —

: , , .

, , , , . ,

; - , , . , . ,

85 , ,

, , — ,

, , :« , , , , , — , »( . 15:11)».

, , , :« ,

, … , , , …»( 9), , , . , ,

, , , . ( . ).

, , . ,

. , , , , . («

…»), (« …»). : , , ,

, , … .

: , [ ],

. , , , , .

, ,

XVIII . ,

. , ,

. », ,

. , ; , .

— , — , — ; ,

, .

» — , —

» — ( , , , ).

, , ,

, . 86,

, : ,

. , ,

:«Axios» — « !»87

:« », , », .

86 , ,

. 87 , Anaxios ( )? .

— , . , , ,

.

: PRESSI ( HERSON )

, , , , . ,

, , . , , , , ,

, .

. , .

, ,

. VI VII . , , , XIV . .

, . , ,

, . , ,

, , .

, .

, — , —

. 1917–1918 . , .

, . ,

, 1917–1918 ., , , .

, ; ,

. , , , , ( , , ),

.

.

? , , — .

; », ,

, , . ,

, , , ,

. , VI VII . , XI . .

, .

, ? ,

.

. , , , .

, .

», », , :

, , . ,

, .

, , , , ,

, . ( ) , —

. , —

, — . , :

? , ?

, , , ?

? , .

, , , , , .

— , . ,

. , , , ,

. : XXI .,

, .

, . , ,

, . , ,

. — , . , ,

, , .

; , : , ,

. : ,

, .

: , , —

. : , , , ,

: PRESSI ( HERSON )

. , , .

, , : ,

. ,

, 19:9, :« , ». ,

, , . ,

, , , — , . , ,

. , ,

. , , , .

, , , ;

, .

. , ,

. , .

, , , .

, . — ,

. ,

: . .

, , :« , ;

, : « »". ,

. ; ,

, . ,

. , , .

, . .

, », . :«

, , , . , ;

, »( 5:14–15). , : ,

. , ,

. , , : — . ,

, .« , — . , —

» 88.

», . , .

,

, . , .

; , , .

, III: , ,

.

. ( ). . . ., 2001. .

309–317. ,

. .

.

, .

.

, ( , )

— ( ). — .

, .« , —

. . , — in quarto, » 89.

, , .

— .

1 . — : , . —

. : 1. (8/21 ); 2. (14/27 );

88 . . . , 1989, . 251. 89 Hymns of the Eastern Church, 3th ed. (London 1866), p. 52.

: PRESSI ( HERSON )

3. (21 /4 ); 4. (25 /7 ); 5. ( ) (6/19 ); 6. ( ) (2/15 ); 7. (25 /7 ); 8. ( ); 9. (40 ); 10. ( , — ) (50

); 11. (6/19 ); 12. (15/28 ).

, , — .

— 90. .

: 1. (1/14 ); 2. (30 /12 ); 3. . (24 /7 ); 4. . (29 /12 ); 5. . (29 /11 ); 6. (1/14 ); 7. (6/19 ); 8. ( ).

, , .

, , , .« : , , » 91.

: 1. - ; 2. — , ,

28 /11 , . ; ;

3. - , 1–14/14–27 ; 4. — , 15/28 24 /6 .

— — (

, ( ) ). ,

.

. , ( ,

, , ), . — — ,

,

90 (2/15 ) ,

— . 91 , , . 4 ( 1961), . 232.

, . , ,

. , ,

XX . — , — , , , ,

. :

( , ); : 14/27

; , .

, , ,

. , ,

, . , .

, , .

, .

, , , , . 1923 .

, ( ) ,

, , .

1924 ., . , , , , ,

; , , , , , .

, , , . ( ) , 25 (

), , 7 ( ); 6 , — 19 , . .

, .

, , — — .

.

, , (Palaioimerologitai) ,

, . 1930– 1940– , ,

, , 800 .

. .

,

: PRESSI ( HERSON )

. , ,

, . , ,

. , , .

—

, , .

. , ,

, , , .«

. , . ,« »,

— . » 92. , ,

. . —

, , , :

, . . .

, . , , , .

. , . ,

. , . , . .

, :

. . .

. . , , . … , , ,

. , , , …

, , :

» — , , . —

; , , ,

». , . ,

, . :« , ,

, ». ,

92 G. Florovsky, Prayer Private and Corporate («Ologos»publications, Saint Louis), p. 3.

. , — , —

: . ,

.

, , .

, , . . ,

. : , , ,

, , . , , —

, — ,

. ,

. , »,

, . , ,

. . , , ,

. , ; , , ,

93. , ,

, .« ,

… , , .» 94 , , ,

, . :

, .

, ; , . , .

, , . , , .

, , ; , … ! ,

, :« »(1 5:17) 95.

.

93 , . Wensinck, p. 174. 94 . . , , , 1989, . 314. 95 . ., 1992, . 21–22.

: PRESSI ( HERSON )

.

( ). . . ., 2001. . 318–339.

,

, — , ,

, ?

.

, . .

» -

. .

»: ?

, , , », :

, . , .

,

. ,

. , .

, , ?

, ,

, . , , ,

. , , ,

. , ; , . ,

, , , , . , , , . , ,

: ,

, ,

, . . , , . , , ,

, 96. ,

. , ;

, . ( ),

, . : ,

, ; , .

. , , , ,

. , ( ),

, : : ,

? : :

, … .

( ), , , ,

, . . , ,

; , ,

. , ,

: . ,

. . ,« ; » 97 .

, ; , ,

. , , , .

, .

, . . ,

— . , ;

— .

, , .

: . , ,

96 . 97 Sergius Bulgakov, The Orthodox Church, p. 214.

: PRESSI ( HERSON )

, . , .

— — : , .

( ) , , .

.

, ; . ,

, . , —

, , — , , , ,

. ,

. . . ,

, . ,

, .

, , , , , ,

», . 98 ,

, ,

. ? — —

? : , . , ,

. : , .

— , — .

, : .

:

. , , , .

, , . ,

, .

( ) 1964 .

98

.

) 1967 . . (1970) (1971).

. , , — , , —

. , , . :«

… , ».

,« , , ,

, . , , ,

99. . ,

, ».

, . 1985 ., . 1989 . 1990 .

, , , ,

. , : ,

», ».

1989 .:« ,

, , ».

!100 .

, ( )?

, — , ( , ,

431 . (Theotokos). ? , ,

1915–1918 . , , , , ,

. 1898 ., Map

101. , ,

99 (451): . , . 31. 100 .

. . . . . .: , 2001. — . . 101 . J. F. Coakley, The Church of the East and tin of England: A History of the

Archbishop of Canterbury's Assyrian Mission (Oxford 1992), pp. 218–233. 1960 . » , 1898

., Map . , . , , :« , 102 ,

: PRESSI ( HERSON )

Theotokos. , , , , ,

? .

, . ,

, : Filioque ,

; , ,

. , : ,

, ( ; , ,

. ,

. , , , , ,

; , , . 1990– .

, . , ;

; .

, , (1865–1944),

, (1873–1960), 1925 . ( 1939 .

). », , . ,

, Irenikon.

, , , .

, (1962–1965),

. 1964 . VI —

1438–1439 . 7 1965 . 1054 . (

) ( ). , .

. 1980 .

. 1982–1988 . , . Filioque

, . , 1980– .

, , , ».

, .

, . , , .

, , , . , ,

, 1870 ., .

, ,

. , ; ,

, . , .

, . ,

, . , , .

, , , , : , ? , ,

, , .

,

, . , , .

, , , , , ,

. 1024 . XIX

, :«

, ».

? .

XVIII ., 1870– -1880– ., ,

. , ,

, . (

) 1874 1875 . , 1931 ., .

, , 1975–1987 .

, , . ,

. , , 1931 . .

, :

: PRESSI ( HERSON )

, . . 1981 .

, 1988 . — . 1992 . .

. XVII . , I

, , , .

(1613–1686) :« , , , ». (1637–1711), ,

:« , , ».

, — . ,

(1811–1879)9, . . (1818–1866) . . (1859–1916), XIX . .

1863 . , .

Eastern Churches News Letter, , .

. . , 1928 . .

Sobornost. — , , ,

(1904–1988) — , .

, .

1930 1931 ., 1935 .

.

:« ». ,

, 1956 . (

1930– .) .

. , XIII 1896 . Apostolicae ,

, . 1922 .

IV ( ) , , , ,

, , , ».

(1923), (1923), (1930) (1936).

. ,

, , , .

. 1948 .

, ,

, ». :

, , , .

, ,

. (

, , ). : ?

? ?

. —

. , , 1950– .,

, . ,

, 1973 . , 1977–1978 ., .

: (1976) (1984). , , , ,

. , . , .

, — ,

, , . , ,

, , .

.

:« ».

. . .« , — , —

… , , … — ,

, — ».

? , ,

. (1832–1910) , :

, , , ,..

: PRESSI ( HERSON )

, ».

. … ».

:« , , , , .

…» ( )

. .

, , ,

. ( , , , ), , ,

. XX .

. 1902 . III , ,

, . 1920 . ,

, », »,

». .

.« 1927 . 1937 .

, 1948 ., .

, 1948 .« ,

, — , — , ».

, . ;

:« . 1961 . ;

. .

, .

; , 1954 . 1961 .

, . ,

, , .

. ,

, .

— ,

. ,

: — ,

— , ».

, .

, , , 1950 .

:« , …

, ».

, , , .

, , , »,

, . ,

. , — — ,

.

: — , , —

. , , :

, . , ,

, , .

, , . , .

, , , . ,

:« : , ». :« :

, ». . ,

,« ».

, ; , — ,

, , , . — , —

XVI »,« ». , ,

, , .

. ,

: PRESSI ( HERSON )

: , , ,

, . , ,

, . , , ,

, .

, , , , , ,

, . , .

, .

, . ,

, ,

. , ,

. ( ,

.)

, , , , ,

.

, .

; , , , ,

. , .