ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΣΥΜΠ.ΟΡΓ. ΗΓΕΣΙΑ Κ ΣΥΝΑΙΣΘ. ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ

ΕΡΓΑΙΑ ΣΗΝ ΤΜΠΕΡΙΥΟΡΑ

ΟΡΓΑΝΩΕΩΝ

ΣΣΥΥΝΝΑΑΙΙΣΣΘΘΗΗΜΜΑΑΤΤΙΙΚΚΗΗ

ΝΝΟΟΗΗΜΜΟΟΣΣΥΥΝΝΗΗ && ΗΗΓΓΕΕΣΣΙΙΑΑ

Ηορμπαλάσ Βαςίλειοσ 5100175

Μπλάγου Αγγελική 5100167

Πόςβεκ Ιωάννησ 5100107

Ρζγκλη Ευφροςφνη

5100108

Ρζγκλη Χριςτίνα 5100109

Επιβλέπουσα Καθηγήτρια:

Νικάνδρου Ειρήνη

υναιςθηματικό νοημοςϑνη και Ηγεςύα

Εργαςύα για το μϊθημα «υμπεριφορϊ Οργανώςεων» ελύδα 2

1. Περιεχϐμενα



2. Ειςαγωγό εν μετρϊει μϐνο πϐςο ϋξυπνοι, μορφωμϋνοι ό εκπαιδευμϋνοι εύμαςτε.

Αλλϊ, και κατϊ πϐςο εύμαςτε ςε θϋςη να χειριζϐμαςτε τον εαυτϐ μασ και

τουσ ϊλλουσ γϑρω μασ. Σο «Νϋο κριτόριο» θεωρεύ ϐτι ϐλοι εύμαςτε

ευφυεύσ και καταρτιςμϋνοι για αυτϐ το λϐγο δεινό ϋμφαςη ςτα επιμϋρουσ

χαρακτηριςτικϊ ϐπωσ η πρωτοβουλύα, η ενςθηναύςθηςη, η προςαρμοςτικϐτητα

και η πειθώ.

Όλα αυτϊ τα χαρακτηριςτικϊ ςυμβϊλουν καθοριςτικϊ ςτην επαγγελματικό

διϊκριςη και ιδιαύτερα ςε ηγετικϋσ θϋςεισ. την ςημερινό εποχό ϐλα κρύνονται

βϊςει αυτϐν των ικανοτότων απϐ την ςτιγμό που ςυμπληρώνουμε το

βιογραφικϐ ςημεύωμα. Μϋχρι, τη ςτιγμό που το ςτϋλεχοσ ελϋγχει το βιογραφικϐ

μασ για να βρει ςτοιχεύα που ςχετύζονται με το EQ1. Ακϐμα και κατϊ την διϊρκεια

τησ εργαςύασ μασ αυτϊ τα χαρακτηριςτικϊ μετρϊνε ςε μεγϊλο βαθμϐ.

Αρχικϊ, ςε μύα μεγϊλη επιχεύρηςη τα ςτελϋχη επιδιώκουν τα παραπϊνω

χαρακτηριςτικϊ να εντοπύζονται μϋςα ςε αυτόν. Έτςι ώςτε, το γενικϐ κλύμα τησ

επιχεύρηςησ να εύναι πιο αποτελεςματικϐ και παραγωγικϐ. Με αποτϋλεςμα να

εύναι ςε θϋςη να μεγιςτοποιοϑν τισ ικανϐτητεσ των εργαζομϋνων και να

πετυχαύνουν ςυνοχό μετϊξι τουσ. Ωςτϐςο, ακϐμα και ςε μικρϐτερεσ επιχειρόςεισ

η οργανιςμϐ η ικανϐτητα να αποδύδει και να μεγιςτοπούηςη τισ δεξιϐτητεσ του.

Εξαρτϊται απϐ το πϐςο εύναι ικανϐσ να διαχειριςτό αυτϊ τα χαρακτηριςτικϊ

ορθϊ και αποτελεςματικϊ. Έτςι, επιτυχαύνει να δημιουργόςει υψηλϐτερο

επύπεδο δημιουργικϐτητασ και αποτελεςματικϐτητασ.

Απϐ την πλευρϊ του ηγϋτη πρϋπει να διαθϋτει αυτϊ τα

χαρακτηριςτικϊ για να μπορεύ να διαχειρύζεται τουσ

ανθρώπινο παρϊγοντα καθώσ και ϐτι ςυνεπϊγεται με

αυτϐ. Απϐ αποτελεςματικό ηγεςύα μϋχρι και

κατανϐηςη τησ ςυναιςθηματικόσ κατϊςταςησ του

καθενϐσ ξεχωριςτϊ. Διϐτι ϋνα ικανϐ ςτϋλεχοσ δεν εύναι

αυτϐ που ϋχει τισ περιςςϐτερεσ γνώςεισ αλλϊ αυτϐ που

μπορεύ παρϊλληλα με τισ γνώςεισ που ϋχει να μπορεύ να

μεταδύδει ϐραμα ςτουσ υφιςτϊμενουσ του και να διαχειρύζεται τισ ικανϐτητεσ

τουσ. Να χτύζει ςχϋςεισ με αυτοϑσ και να τουσ παρακινεύ ώςτε να αποδύδουν ςε

οποιαδόποτε λογικό κατϊςταςη.

Σϋλοσ, ςτην παρακϊτω βιβλιογραφικό εργαςύα θα μελετόςουμε και

εξηγόςουμε ϋνα φαινϐμενο το οπούο εύναι κυρύαρχο ςτην ςημερινό εποχό.

Παλαιοτϋρα του εύχαν προςδώςει διϊφορα ονϐματα ϐπωσ «Φαρακτόρασ»,

«Προςωπικϐτητα», «Ικανϐτητα», και «Μαλακϋσ δεξιϐτητεσ». όμερα ϐλα αυτϊ

εύναι πιο κατανοητϊ και ϋχουν νϋο ϐνομα «υναιςθηματικό νοημοςϑνη»

1 Emotional Quadrant

Δ



3. Μορφϋσ Ηγεςύασ Ο ϐροσ μορφϋσ ηγεςύασ ςημαύνει μύα μεγϊλη διαρκεύασ, γενικϐτερα ςταθερό

και απϐ την περύςταςη ανεξϊρτητη μορφό ςυμπεριφορϊσ του ηγϋτη, που

ταυτϐχρονα εκφρϊζει και την βαςικό ςτϊςη των ςυνεργατών του. Εύναι

αποδεδειγμϋνο πωσ, η μορφό ηγεςύασ που επικρατεύ ςε μια εταιρεύα επηρεϊζει

πολϑ την επιτυχύα τησ. Αυτϐ ςυμβαύνει, διϐτι οι ςυνεργϊτεσ που ηγοϑνται

ςωςτϊ, εύναι ευχαριςτημϋνοι και ϋπειτα εργϊζονται υπεϑθυνα και δημιουργικϊ.

Αυτϐ φαύνεται ςτη ςυνϋχεια ςτουσ πελϊτεσ που εύναι ικανοποιημϋνοι και οδηγεύ

ςτην επιτυχύα τησ εταιρεύασ.

Κατϊ τον Μαξ Βϋμπερ (Max Weber, 1864-1920), οι τρεισ μορφϋσ ηγεςύασ εύναι :

Η παραδοςιακό/πατρογονικό (πατριαρχικό ό και αυταρχικό)ηγεςύα

βαςύζεται ςτην παρϊδοςη τησ απολυταρχύασ. Οι ςυνεργϊτεσ δεν ϋχουν λϐγο

ςτισ αποφϊςεισ και πρϋπει να υπακοϑν.

την χαριςματικό ηγεςύα ο ηγϋτησ ϋχει το χϊριςμα τησ ηγεςύασ εκ φϑςεωσ.

Αποφϊςεισ παύρνει και ςε αυτόν την περύπτωςη ο ηγϋτησ μϐνοσ του. τισ

δϑςκολεσ καταςτϊςεισ, αν τα καταφϋρει, γύνεται παρϊδειγμα προσ μύμηςη.

Γραφειοκρατικό ό ορθολογικό ηγεςύα, δεν εύναι ηγϋτησ κϊποιο πρϐςωπο,

αλλϊ οι νϐμοι και οι κανϐνεσ. Ο επιβλϋπων εύναι πϊντα προςωρινϐσ και

αλλϊζει ςυχνϊ. Γι’αυτϐν τον λϐγο ςτισ κρύςιμεσ ςτιγμϋσ εύναι ςχεδϐν

αδϑνατον να παρθοϑν ςωςτϋσ αποφϊςεισ.

Κατϊ τον Κουρτ Λϋβιν (Kurt Lewin, 1890-1947), υπϊρχουν επύςησ τρεισ μορφϋσ

ηγεςύασ :

Σο αυταρχικϐ ςτυλ εύναι ύδιο με την αυταρχικό ηγεςύα

του Μαξ Βϋμπερ. Σο θετικϐ τησ ηγεςύασ αυτόσ εύναι πωσ

μποροϑν να παρθοϑν γρόγορεσ αποφϊςεισ Σο αρνητικϐ

ϐμωσ τησ ηγεςύασ αυτόσ εύναι, πωσ τα κύνητρα των

υπαλλόλων εύναι λειψϊ και η ελευθερύα τουσ

περιοριςμϋνη.

την ςυνεργατικό ό αλλιώσ δημοκρατικό ηγεςύα ςυναποφαςύζουν

διευθυντόσ και μϋλη μαζύ. Οι υπϊλληλοι ϋχουν περις ςϐτερα κύνητρα για να

εργαςτοϑν και μεγαλϑτερη ϐρεξη. Σο αρνητικϐ ϐμωσ εύναι πωσ ςυχνϊ

χϊνεται αρκετϐσ χρϐνοσ ςτην λόψη αποφϊςεων, αφοϑ πρϋπει να

ενημερωθοϑν πλόρεσ ϐλα τα μϋλη και ϋπειτα να ςυναποφαςύςουν

Σϋλοσ, ςτην Laissez-faire (εξουςιοδοτικϐ ςτυλ) ηγεςύα ο καθϋνασ

αποφαςύζει μϐνοσ του για την δουλειϊ του, μια και υπϊρχει αρκετό



ελευθερύα. Ο προώςτϊμενοσ δεν αναμειγνϑεται πουθενϊ και δεν παύρνει ςτα

ςοβαρϊ τισ ευθϑνεσ του, κϊτι που ωσ αποτϋλεςμα μπορεύ να ϋχει το χϊοσ.

Αυτό η μορφό ηγεςύασ λοιπϐν μπορεύ να υπϊρξει μονϊχα ϐταν η ομϊδα εύναι

υπεϑθυνη και ϋχει γνώςη τησ κατϊςταςησ.

«Προςανατολιςμϐσ προσ τουσ ανθρώπουσ» (employee orientation) και

«Προςανατολιςμϐσ προσ τα καθόκοντα» (initating structure) εύναι τϑποι

ηγετικόσ ςυμπεριφορϊσ που προςδιορύςτηκαν απϐ το Πανεπιςτόμιο του

Michigan και το Ohio State. Βϋβαια και αυτού οι δυο τϑποι ϋχουν τα ςυν και τα

πλην τουσ.

τον πρώτο τϑπο ο ηγϋτησ δεύχνει μεγϊλο ενδιαφϋρον , εμπιςτοςϑνη αλλϊ και

φροντύδα για τον υπϊλληλο του, τον θεωρεύ τον ςημαντικϐτερο ςυντελεςτό τησ

παραγωγόσ και ϋχει ϊμεςη ςχϋςη μαζύ του.

Ο ηγϋτησ του δεϑτερου τϑπου ϋχει ϋμμεςη ςχϋςη με το προςωπικϐ του, αφοϑ

ςτισ αρχϋσ του εύναι ο ςχεδιαςμϐσ τησ παραγωγόσ και των διαδικαςιών, και

ορύζει εξ αρχόσ την θϋςη του κϊθε υπαλλόλου. Σο πιςτεϑω του εύναι πωσ αν

επιτευχθοϑν οι ςτϐχοι του, τϐτε μϋνει ευχαριςτημϋνο και το προςωπικϐ του.

Αποτελϋςματα ϋχει ο ηγϋτησ, ο οπούοσ ενδιαφϋρεται και για τα δϑο, δηλαδό

και για τουσ υπαλλόλουσ του αλλϊ και για την επύτευξη των ςτϐχων του.

Η θεωρύα των W. Schmidt και R.Tannenbaum βαςύζεται ςτην αλληλεξϊρτηςη

του ηγϋτη, των υφιςταμϋνων και τησ κατϊςταςησ. Θεωροϑν ϐτι μεταξϑ των

διϊφορων ςτυλ ηγεςύασ υπϊρχει μια ςυνϋχεια. Μια ςυνϋχεια αρχύζει απϐ το

αυταρχικϐ ςτυλ και καταλόγει ςτο δημοκρατικϐ ςτυλ. Σα διϊφορα ςτυλ που

μποροϑν να προκϑψουν απϐ αυτό τη ςυνϋχεια, μονολεκτικϊ και ςε φρϊςεισ που

περιγρϊφουν τον ηγϋτη εύναι να:

διατϊςςει,

πεύθει,

ςυζητϊ,

δοκιμϊζει,

ςυμβουλεϑεται,

ζητϊ ςυμμετοχό

εξουςιοδοτεύ.



Βϊςει του Rensis Likert ϋχουμε τϋςςερα ςτυλ:

το αυταρχικϐ εκμεταλλευτικϐ, ςτο οπούο αποφαςύζει, διατϊζει και εκφρϊζει

ϊποψη μϐνο ο ηγϋτησ,

το καλοπροαύρετο αυταρχικϐ, που μοιϊζει με το εκμεταλλευτικϐ αυταρχικϐ, με

διαφορϊ ϐμωσ ϐτι ο ηγϋτησ ανταμοιβό τουσ υφιςταμϋνουσ του,

το ςυμβουλευτικϐ, ςτο οπούο ο ηγϋτησ δϋχεται ςυμβουλϋσ αλλϊ και αφόνει

κϊποιεσ αποφϊςεισ ςτην κρύςη των υφιςταμϋνων του, και

το ςυμμετοχικϐ, ςτο οπούο υπϊρχει απϐλυτη εμπιςτοςϑνη του ηγϋτη προσ τουσ

υφιςταμϋνουσ του και λειτουργοϑν ϐλοι δημοκρατικϊ. Σο τελευταύο ςϑςτημα

κρύθηκε κατϊ τον R. Likert ϑςτερα απϐ ϋρευνεσ το πιο αποτελεςματικϐ.

Οι R. Blake J. Mouton (αρχϋσ δεκαετύα του 1960), ϋπειτα απϐ ϋρευνεσ

κατϋληξαν ςε τυπολογύα των ςτυλ ηγεςύασ πϊνω ςε μια ςχϊρα (Managerial

Grid). Οι τυπολογύα τουσ βαςύζεται πϊνω ςε δυο διαςτϊςεισ. την πρώτη

διϊςταςη (concerne for production) ο ηγϋτησ εςτιϊζει την προςοχό του ςτην

επύτευξη των ςτϐχων που αφοροϑν την παραγωγό, ενώ ςτην δεϑτερη διϊςταςη

(concerne for people) ο ηγϋτησ εςτιϊζει την προςοχό του ςτουσ υφιςταμϋνουσ

του.

Απϐ τισ διαςτϊςεισ αυτϋσ προκϑπτουν πϋντε ςτυλ ηγεςύασ.

Σο 1,9 ό διούκηςη λϋςχησ, ςτο οπούο ο ηγϋτησ ενδιαφϋρεται κυρύωσ για τον

ανθρώπινο δυναμικϐ.

Σο 9.1 ό διούκηςη καθηκϐντων, ςτο οπούο ο ηγϋτησ ενδιαφϋρεται κυρύωσ για την

παραγωγό.

Σο 1,1 ό χρεωκοπημϋνη διούκηςη (ϐτι ςημαύνει και η ϋκφραςη).

Σο 9,9 ό διούκηςη ομϊδασ, ςτο οπούο ο ηγϋτησ ενδιαφϋρεται και για τισ δυο

διαςτϊςεισ.

Και το 5.5 ό ενδιϊμεςη διούκηςη, ςτο οπούο ο ηγϋτησ δύνει ϋμφαςη ςτην

διϊςταςη που απαιτεύ η περύςταςη.

Κατϊ τον Fiedler, τα ςτυλ εύναι αποτελεςματικϊ ανϊλογα με την περύςταςη

και τον τρϐπο αντιμετώπιςησ τησ.

Για τον Douglas McGregor τα δϑο ςτυλ ηγεςύασ εύναι το αυταρχικϐ και το

δημοκρατικϐ. Σο πρώτο το ονομϊζει «ΘΕΩΡΙΑ Φ», κατϊ το οπούο ο ηγϋτησ

κυριαρχεύ ϋνα ςϑνολο ανθρώπων που δεν ϋχει ϐρεξη για δουλειϊ και το δεϑτερο

το ονομϊζει «ΘΕΩΡΙΑ Τ», ςτο οπούο κυριαρχεύ ϋνασ δημοκρατικϐσ τρϐποσ

ηγεςύασ.



Η θεωρύα του κϑκλου ζωόσ αναπτϑχθηκε απϐ τουσ Hersey και Blanchard.

Αποτελεύται απϐ δϑο διαςτϊςεισ, απϐ τον προςανατολιςμϐ προσ τα καθόκοντα

και απϐ τον προςανατολιςμϐ προσ τισ ανθρώπινεσ ςχϋςεισ. Απϐ τον ςυνδυαςμϐ

των διαςτϊςεων αυτών προκϑπτουν τα παρακϊτω ςτυλ ηγεςύασ:

ϋντονοσ προςανατολιςμϐσ τησ ςυμπεριφορϊσ προσ τα καθόκοντα και

περιοριςμϐσ προσ τισ ανθρώπινεσ ςχϋςεισ

ϋντονοσ προςανατολιςμϐσ και προσ τα καθόκοντα και προσ τισ ςχϋςεισ

ϋντονοσ προςανατολιςμϐσ προσ τισ ςχϋςεισ και χαλαρϐσ προσ τα καθόκοντα

χαλαρϐσ προσ τα καθόκοντα και προσ τισ ςχϋςεισ

Οι Vroom και Yetton διατϑπωςαν ϋνα κανονιςτικϐ μοντϋλο με πϋντε ςτυλ

ηγεςύασ, τα οπούα εύναι:

το πρώτο αυταρχικϐ ςτυλ Ι, ςτο οπούο ο ηγϋτησ αποφαςύζει μϐνοσ του

το δεϑτερο αυταρχικϐ ςτυλ ΙΙ, ςτο οπούο ο ηγϋτησ επύςησ παύρνει μϐνοσ του

τισ αποφϊςεισ, αλλϊ μαζύ με τισ δικϋσ του πληροφορύεσ ςυγκεντρώνει και

αυτϋσ των υφιςταμϋνων του, αντύθετα με τον ηγϋτη του πρώτου ςτυλ

το πρώτο ςυμβουλευτικϐ ςτυλ ΙΙΙ, κατϊ το οπούο ο ηγϋτησ παύρνει επύςησ

μϐνοσ του τισ αποφϊςεισ, ϋχει την διαφορϊ ςτο ϐτι ο ηγϋτησ πρώτα

ςυζητϊει το πρϐβλημα ατομικϊ με κϊθε υφιςτϊμενϐ του, ανεξαρτότωσ με το

αν η ϊποψό τουσ τον επηρεϊςει ό ϐχι

το δεϑτερο ςυμβουλευτικϐ ςτυλ ΙV, ςτο οπούο ο ηγϋτησ ςυζητϊει το

πρϐβλημα ςε ομϊδεσ, λαμβϊνει ϐμωσ μϐνοσ του την απϐφαςη

το δημοκρατικϐ ό ςυμμετοχικϐ ςτυλ V, κατϊ το οπούο οι αποφϊςεισ

λαμβϊνονται ομαδικϊ

Οι R.House και G.Evens ανϋπτυξαν τϋςςερα ςτυλ ηγεςύασ, το διευθυντικϐ ό

αυταρχικϐ (directive leadership), που εύναι το ύδιο με τα προηγοϑμενα που

ϋχουμε δει, το υποςτηριχτικϐ ςτυλ (supportive leadership), ςτο οπούο ο ηγϋτησ

ενδιαφϋρεται για τουσ υφιςταμϋνουσ του, το ςυμμετοχικϐ (participative

leadership), ςτο οπούο ο ηγϋτησ ςυζητϊ τα προβλόματα και λαμβϊνει υπϐψη του

τα ςυζητημϋνα και τϋλοσ τον προςανατολιςμϐ ςτην επύτευξη ςτϐχων

(achievement oriented leadership), ςτον οπούο ο ηγϋτησ θϋτει υψηλοϑσ ςτϐχουσ

ςτουσ υπαλλόλουσ του επειδό τουσ εμπιςτεϑεται.



4. Απϐ το IQ ςτο EQ Η ανϊγκη για διαχεύριςη του ανθρώπινου παρϊγοντα ςτισ επιχειρόςεισ

ανϊγκαςε πολλοϑσ μελετητϋσ να αρχύςουν να διερευνοϑν τρϐπουσ και μεθϐδουσ

αξιολϐγηςησ των ανθρώπων.

Σην αρχό ϋκανε ο Federic Taylor ο οπούοσ υποςτόριξε ϐτι το μϋτρο τησ

ανθρώπινησ εργαςύασ όταν η μηχανό. Βϊςει αυτόσ τησ θεωρύασ απϐ τουσ

υποςτηρικτϋσ του δημιουργόθηκε ϋνα ϊλλο κριτόριο ςϑμφωνα με το ϐποιο

δημιουργόθηκε το τεςτ νοημοςϑνησ.

Με την εμφϊνιςη τησ Υροϒδικόσ ςκϋψησ η οπούα υποςτόριζε ϐτι εκτϐσ απϐ το

διανοητικϐ κεφϊλαιο ςε μια επιχεύρηςη η οργανιςμϐ μετρϊει και η

προςωπικϐτητα του ατϐμου. Έτςι βϊςει αυτόσ δημιουργόθηκαν τα διϊφορα

τεςτ προςωπικϐτητασ.

Σο 1973 ο MacKlilad υποςτόριξε ϐτι το γνωςτικϐ επύπεδο του ατϐμου δεν

όταν ςε θϋςη να προςδιορύςει πϐςο καλό θα εύναι η επύδοςη του ςτο χώρο

εργαςύασ. Ειςόγαγε ουςιαςτικϊ ϐτι «Η ικανϐτητα εύναι ϋνα ατομικϐ

χαρακτηριςτικϐ ό ϋνα ςϑνολο ςυνηθειών που οδηγεύ ςε πιο αποτελεςματικό η

ανώτερη επύδοςη ςτην εργαςύα».

Έτςι, μϋςα απϐ την εργαςύα του MacKlilad ξεκύνηςε μια πολϑχρονη ϋρευνα

ςτον τομϋα των επιχειρόςεων και των οργανιςμών. Όλα τα εξαγωγικϊ

αποτελϋςματα κατϋληγαν ςε ϋνα κοινϐ ςημεύο. ε ϋνα «κοινϐ πυρόνα»

προςωπικών και κοινωνικών ικανοτότων. αν, αποτϋλεςμα, αποδεύχθηκε ϐτι το

βαςικϐ ςυςτατικϐ για την επιτυχύα των ανθρώπων εύναι η ςυναιςθηματικό

νοημοςϑνη.

5. υναιςθηματικό νοημοςϑνη

«Δεν έχεις πλέον ανταγωνιστές μόνο προϊόντα αλλά,

και τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τους

ανθρώπους σου»

Διευθυντής της Telia

Η ςυναιςθηματικό νοημοςϑνη ορύζεται ωσ η «ικανϐτητα ενϐσ ατϐμου να

αναγνωρύζει τα ςυναιςθόματα του και τα ςυναιςθόματα των ϊλλων, να τα

χειρύζεται αποτελεςματικϊ και να δημιουργεύ κύνητρα για τον εαυτϐ του»

(Goleman 1997). την ςυνϋχεια ο ύδιοσ μαζύ με τον Boyatzis και τον McKee το

2002 δημιοϑργηςαν το μοντϋλο τησ ςυναιςθηματικόσ νοημοςϑνησ το οπούο



αναλϑεται ςε τϋςςερισ διαςτϊςεισ. Δϑο ενδοπροςωπικόσ νοημοςϑνησ

(αυτοεπύγνωςη, αυτοδιαχεύριςη) και δϑο διαπροςωπικόσ η κοινωνικόσ

νοημοςϑνησ (κοινωνικό επύγνωςη, διαχεύριςη ςχϋςεων).

5.1.Σο μοντϋλο του Goleman, Boyatzis, McKee 2002

υναισθηματική νοημοσφνη

ΑΤΣΟΔΙΑΧΕΙΡΙΗ

• Αυτοζλεγχοσ

• Διαφάνεια

• Προςαρμοςτικότητα

• Επίτευξη

• Πρωτοβουλία

• Αιςιοδοξία

ΑΤΣΕΠΙΓΝΩΗ

• υναιςθηματική αυτοεπίγνωςη

• Ακριβήσ αυτοαξιολόγηςη

• Αυτοπεοίθηςη

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΓΝΩΗ

• Ενςυναίςθηςη

• Οργανωςιακή επίγνωςη

• Εξυπηρζτηςη

ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ ΧΕΕΩΝ

• Ζμπνευςη

• Επιρροή

• Ανάπτυξη των άλλων

• Καταλφτησ αλλαγών

• Διαχείρηςη ςυγκροφςεων

• Δίκτυο ςχζςεων

• Ομαδική δουλεία



1. Αυτοεπύγνωςη

Η αυτοεπύγνωςη ορύζεται με λύγα λϐγια ωσ η ικανϐτητα ενϐσ ατϐμου να

αναγνωρύζει τα ςυναιςθόματα, τισ ςκϋψεισ και τισ ανϊγκεσ του, καθώσ και τα

δυνατϊ και τα αδϑνατα ςημεύα του. Εύναι γεγονϐσ ϐτι η γνώςη του εαυτοϑ μασ

αποτελεύ ςημαντικϐ ςτοιχεύο τησ προςωπικόσ μασ ανϊπτυξησ και ευημερύασ. Σα

ςτελϋχη με μεγϊλη ικανϐτητα ςτη ςυναιςθηματικό αυτογνωςύα μποροϑν να

εύναι ςε επαφό με τα ςυναιςθόματϊ τουσ, αναγνωρύζουν εϑκολα τα

ςυναιςθόματα που νιώθουν και αυτϐ τουσ βοηθϊ να ςτην αντιμετώπιςη

δϑςκολων ςυναιςθηματικών καταςτϊςεων ςτο εργαςιακϐ τουσ περιβϊλλον και

φυςικϊ εύναι ικανού να ςυνειδητοποιόςουν πώσ αυτϊ τα ςυναιςθόματα

επηρεϊζουν την εργαςιακό τουσ απϐδοςη. Επιπλϋον η υψηλό αυτογνωςύα ενϐσ

ατϐμου το βοηθϊ να επιλϋξει την εργαςύα του ςϑμφωνα με τισ ιδιαύτερεσ

ικανϐτητεσ, τισ αξύεσ και τουσ ςτϐχουσ του.

Εύναι επύςησ ςημαντικϐ ϐτι η αυτοεπύγνωςη εύναι ϊμεςα ςυνδεδεμϋνη και με

την δυνατϐτητα για αυτοαξιολϐγηςη, καθώσ η μύα προϒποθϋτει την ϊλλη. Έχει

εξακριβωθεύ ϐτι ςτελϋχη με ανεπτυγμϋνη την ακριβό αυτοαξιολϐγηςη ϋχουν την

ικανϐτητα να αξιολογοϑν με ακρύβεια τον εαυτϐ τουσ και να δϋχονται κριτικό

χωρύσ να αιςθϊνονται ϐτι απειλοϑνται. Άλλωςτε ϋχει επύςησ αποδειχθεύ ϐτι οι

επιτυχημϋνοι ηγϋτεσ ϋχουν ανεπτυγμϋνη την ακριβό αυτοαξιολϐγηςη ςε

μεγαλϑτερο βαθμϐ απ’ ϐ,τι οι λιγϐτερο επιτυχημϋνοι ηγϋτεσ ό τα μεςαύα ςτελϋχη.

Αυτϐ ςημαύνει ϐτι η αυτοεπύγνωςη και η αυτοαξιολϐγηςη με τη ςειρϊ τησ,

ςυντελοϑν ςτην επαγγελματικό επιτυχύα και αποτελοϑν ςυςτατικϊ ςτοιχεύα τησ

επιτυχημϋνησ ηγεςύασ

Σϋλοσ, η αυτοεπύγνωςη ςυμβϊλλει ςημαντικϊ και ςτην ανϊπτυξη τησ

αυτοπεπούθηςησ τησ οπούασ ο ρϐλοσ εύναι επύςησ πολϑ ςημαντικϐσ ςτο

εργαςιακϐ περιβϊλλον και ςτον επαγγελματικϐ τομϋα. Σα ϊτομα που ϋχουν

ανεπτυγμϋνη αυτοπεπούθηςη εύναι ςύγουρα για τισ ικανϐτητϋσ τουσ,

παρουςιϊζουν τισ απϐψεισ τουσ με ϊνεςη και μποροϑν να παύρνουν δϑςκολεσ

αποφϊςεισ χωρύσ το φϐβο τησ αποτυχύασ.

2. Αυτοδιαχεύριςη

Η αυτοδιαχεύριςη ορύζεται ωσ η ικανϐτητα να διαχειρύζεται κανεύσ την

εςωτερικό του κατϊςταςη, τισ παρορμόςεισ και τισ διαθϋςεισ του, ώςτε να

λειτουργοϑν υπϋρ του και ϐχι εναντύον του. Η αυτοδιαχεύριςη προςφϋρει ςτο

ϊτομο αυτοϋλεγχο. τελϋχη με ανεπτυγμϋνο αυτοϋλεγχο μποροϑν να εκφρϊςουν

τα θετικϊ τουσ ςυναιςθόματα δημιουργικϊ χωρύσ να προκαλοϑν το φθϐνο των

ϊλλων, αλλϊ και να ελϋγχουν τα αρνητικϊ τουσ ςυναιςθόματα που μποροϑν να

γύνουν καταςτροφικϊ. Επύςησ με την αυτοδιαχεύριςη και τον αυτοϋλεγχο

επιτυγχϊνεται η αποφυγό ςυναιςθηματικών εκρόξεων που ϋχουν αρνητικϋσ

ςυνϋπειεσ για τουσ ύδιουσ και για τουσ ϊλλουσ. Έτςι ουςιαςτικϊ η

αυτοδιαχεύριςη δύνει ςτο ϊτομο την ελευθερύα επιλογόσ, τη ςτιγμό που οι



εςωτερικϋσ του παρορμόςεισ μποροϑν να τον δεςμεϑςουν αφαιρώντασ του την

εςωτερικό του ελευθερύα.

Επιπλϋον, τα αυτοδιαχειριζϐμενα ϊτομα προικύζονται με επιπλϋον

χαρακτηριςτικϊ που εύναι αποτελϋςματα τησ καλόσ αυτοδιαχεύριςησ, και

ςυμβϊλλουν ςτον επαγγελματιςμϐ τουσ. Έτςι λοιπϐν, αυτϊ τα ϊτομα εμπνϋουν

αύςθημα εμπιςτοςϑνησ ςτουσ ςυνεργϊτεσ τουσ, τηρώντασ πϊντα τισ υποςχϋςεισ

και τισ δεςμεϑςεισ τουσ προσ αυτοϑσ. Παραδϋχονται τα λϊθη τουσ και

εκφρϊζουν ανοιχτϊ τα ςυναιςθόματϊ τουσ. Έχουν δηλαδό ανεπτυγμϋνη

διαφϊνεια, δρουν με τρϐπο ηθικϐ και ςϑμφωνα με τισ αρχϋσ τουσ. Επύςησ ϋχουν

ανεπτυγμϋνη προςαρμοςτικϐτητα και ςυνεπώσ μποροϑν πολϑ πιο

αποτελεςματικϊ να διαχειριςτοϑν τισ ςυχνϋσ και αιφνιδιαςτικϋσ αλλαγϋσ που

επιτελοϑνται ςτον ςημερινϐ επιχειρηματικϐ κϐςμο. Αυτϊ τα ϊτομα παύρνουν

αποφϊςεισ με ηρεμύα χωρύσ να καταβϊλλονται απϐ τον πανικϐ και το ϊγχοσ.

Παρϊλληλα εύναι ευϋλικτοι και ανοιχτού ςτισ νϋεσ εξελύξεισ, και προςαρμϐζουν

τισ αντιδρϊςεισ τουσ ςτη ρευςτϐτητα των ςυνθηκών.

Η αυτοδιαχεύριςη παύζει ςημαντικϐ ρϐλο και ςτην επύτευξη ςτϐχων που

θϋτουν τα ϊτομα ϋχοντασ κύνητρα περιςςϐτερο εςωτερικϊ παρϊ εξωτερικϊ. Σα

ϊτομα με υψηλό αυτοδιαχεύριςη, εργϊζονται ςκληρϊ προκριμϋνου να πετϑχουν

το ςτϐχο τουσ. Διακρύνονται απϐ πϊθοσ γι’ αυτϐ που κϊνουν, δεςμεϑονται ςε

υψηλοϑσ ςτϐχουσ και δεν απογοητεϑονται απϐ τισ δυςκολύεσ και τα εμπϐδια,

αντύθετα διατηροϑν την αιςιοδοξύα τουσ για το τελικϐ αποτϋλεςμα. Παρϊλληλα

με τισ ευθϑνεσ αναλαμβϊνουν και πρωτοβουλύεσ ϋχοντασ αυτοπεπούθηςη.

Μεγϊλοσ τουσ ςτϐχοσ εύναι η ςυνεχό αυτοβελτύωςη. Εύναι φανερϐ λοιπϐν ϐτι η

αυτοδιαχεύριςη των ατϐμων φϋρει θετικϊ αποτελϋςματα ςτον επαγγελματικϐ

τομϋα και ςτην πρϐοδο των ατϐμων.

3. Κοινωνικό επύγνωςη

Η κοινωνικό επύγνωςη περιγρϊφει την ικανϐτητα ενϐσ ατϐμου να

αντιλαμβϊνεται τα ςυναιςθόματα και τισ ανϊγκεσ των ϊλλων ανθρώπων και να

ςυμπεριφϋρεται ανϊλογα. Η κοινωνικό επύγνωςη προςφϋρει και αυτό επιμϋρουσ

ικανϐτητεσ που θεωροϑνται ιδιαύτερα ςημαντικϋσ ςτον επιχειρηματικϐ κϐςμο

ςόμερα. Μύα απϐ αυτϋσ εύναι η ενςυναύςθηςη. τελϋχη με υψηλό ενςυναύςθηςη,

μπαύνουν ςτη θϋςη του ϊλλου, αντιλαμβϊνονται τα πρϊγματα απϐ τη δικό του

οπτικό γωνύα και ϋτςι εύναι αποτελεςματικϐτεροι ςτην επικοινωνύα τουσ με

ςυναδϋλφουσ, πελϊτεσ ό ακϐμη και με ϊτομα με διαφορετικϋσ κουλτοϑρεσ. Έτςι

επιτυγχϊνουν μια παραγωγικϐτερη ςυνεργαςύα. Η ενςυναύςθηςη εύναι πολϑ

ςημαντικό για την επιτυχημϋνη ηγεςύα. Όταν ο ηγϋτησ μιασ ομϊδασ κατϋχει

αυτόν την ικανϐτητα εύναι ικανϐσ να αντιλαμβϊνεται το ςυναιςθηματικϐ μύγμα

που δημιουργεύται απϐ τα μϋλη τησ ομϊδασ και να το κατευθϑνει προσ ϐφελοσ

του ϋργου και τησ ομϊδασ. Επομϋνωσ μπορεύ να αποφεϑγει τισ εντϊςεισ που

δυςκολεϑουν την επύτευξη των ςτϐχων.



Επιπλϋον η κοινωνικό επύγνωςη προςφϋρει και την οργανωςιακό επύγνωςη

ςτο ϊτομο. Η ικανϐτητα αυτό ςχετύζεται με το να αντιλαμβϊνεται κανεύσ τη

δυναμικό και τα δύκτυα ςχϋςεων που αναπτϑςςονται ςε ϋναν οργανιςμϐ.

τελϋχη με αυτόν την ικανϐτητα διακρύνονται απϐ κοινωνικό οξυδϋρκεια,

δημιουργοϑν ςυμμαχύεσ και εύναι οι κατϊλληλοι ςτο να αςκοϑν μεγϊλη επιρροό.

Ένα ϊλλο ςημαντικϐ ςτοιχεύο ςτα ϊτομα αυτϊ εύναι η αντικειμενικϐτητα καθώσ

μποροϑν να απομονώνουν προςωπικϋσ θϋςεισ και ςυναιςθόματα και να κρύνουν

αντικειμενικϊ την πραγματικϐτητα.

Σϋλοσ, μϋςα απϐ την ενςυναύςθηςη προκϑπτει η εξυπηρϋτηςη, ϋνα ϊλλο

ςημαντικϐ προςϐν. Σα ςτελϋχη που ϋχουν ανεπτυγμϋνη αυτόν την ικανϐτητα,

αφοϑ κατανοοϑν τισ ανϊγκεσ και τα ςυναιςθόματα του ϊλλου, εύτε αυτϐσ εύναι

πελϊτησ, εύτε ςυνεργϊτησ, προςπαθοϑν να δουν τα πρϊγματα απϐ τη θϋςη του,

και να ανταποκριθοϑν ςτισ ανϊγκεσ και τισ προςδοκύεσ. Έτςι λοιπϐν

δημιουργοϑν ςχϋςεισ εμπιςτοςϑνησ και ειλικρύνειασ και μποροϑν να

λειτουργόςουν ωσ ϋμπιςτοι ςϑμβουλοι.

4. Διαχεύριςη ςχϋςεων

Η διαχεύριςη ςχϋςεων εύναι η ικανϐτητα ενϐσ ατϐμου να επικοινωνεύ με τουσ

ϊλλουσ ανθρώπουσ, να δημιουργεύ ςχϋςεισ και να προκαλεύ ςτουσ ϊλλουσ τισ

αντιδρϊςεισ που θϋλει. Περιλαμβϊνει και αυτό ικανϐτητεσ που θεωροϑνται

ςημαντικϋσ ςτην ϊςκηςη ηγεςύασ και ϐχι μϐνο, ϐπωσ η επιρροό, η ϋμπνευςη, η

ανϊπτυξη ανθρώπων. τελϋχη ικανϊ ςτην επιρροό ςκοπεϑουν ςτο να

επηρεϊςουν τουσ ϊλλουσ και τελικϊ να τουσ πεύςουν. Φρηςιμοποιοϑν μϋθοδο και

ϋχουν μύα ςτοχευϐμενη φιλικό διϊθεςη. Έτςι με τα

επιχειρόματα και τισ πρϊξεισ τουσ, κερδύζουν τη

ςυναύνεςη και την υποςτόριξη των ϊλλων, γεγονϐσ

που εύναι και ο απώτεροσ ςκοπϐσ τουσ.

Η ϋμπνευςη των ςτελεχών ςχετύζεται με την

παρϐτρυνςη για επύτευξη ςυγκεκριμϋνων ςτϐχων

και τη μεταβύβαςη θετικόσ ενϋργειασ και δϑναμησ ςε

εργαζομϋνουσ που μποροϑν να παύρνουν πρωτοβουλύεσ

και να δρουν ηγετικϊ και τελικϊ να γύνονται εθελοντϋσ ςτην υλοπούηςη ενϐσ

ορϊματοσ. Επύςησ η ανϊπτυξη ανθρώπων αναφϋρεται ςτην ικανϐτητα ενϐσ

ςτελϋχουσ να βελτιώνει πρακτικϊ τουσ ςυνεργϊτεσ του μϋςα απϐ τη ςυνεχό

μϊθηςη, τη παροχό εκπαιδευτικών ςεμιναρύων, την ανϊθεςη καθηκϐντων, την

αποτελεςματικό καθοδόγηςη και την εμπιςτοςϑνη. Επιπλϋον τα ςτελϋχη που

εύναι ικανϊ ςτη διαχεύριςη ςχϋςεων μποροϑν να λειτουργοϑν και ωσ καταλϑτεσ

αλλαγών γιατύ δρουν με αυτοπεπούθηςη, πϊθοσ και εμμονό, προςπαθώντασ να

αλλϊξουν τα παλιϊ δεδομϋνα ςε νϋα και δεν απογοητεϑονται απϐ ενδεχϐμενεσ

αντιρρόςεισ. Σο ύδιο ικανϊ εύναι και ςτην επύλυςη ςυγκροϑςεων καθώσ

εκτονώνουν τισ εντϊςεισ με την ψυχραιμύα, την ευγϋνεια και τισ δημοκρατικϋσ

λϑςεισ τουσ.



Η διαχεύριςη των ςχϋςεων περιλαμβϊνει και την ικανϐτητα για ςυνεργαςύα

μϋςα ςε ομϊδα. Σα ςτελϋχη που κατϋχουν αυτό την ικανϐτητα, παραμερύζουν το

προςωπικϐ τουσ ςυμφϋρον για χϊρη του ομαδικοϑ ςτϐχου, δημιουργοϑν ϋνα

φιλικϐ κλύμα και πιςτεϑουν ςτουσ ϊλλουσ. Έτςι τα ϊτομα αυτϊ ϋχουν ϋνα καλϐ

δύκτυο ςχϋςεων, γιατύ διατηροϑν ςυνεχό επικοινωνύα με τον κϑκλο τουσ και

φροντύζουν και για την ικανοπούηςη των αναγκών των ϊλλων.

Επιπλϋον, ςϑμφωνα με τον BarOn (1997,2006) η ςυναιςθηματικό νοημοςϑνη

ορύζεται «ϋνα ςϑνολο διαπροςωπικών και διαπροςωπικών δεξιοτότων που

καθορύζουν την αποτελεςματικϐτητα τησ ανθρώπινησ ςυμπεριφορϊσ». Όριςε

τον ϐρο ςυναιςθηματικό-κοινωνικό νοημοςϑνη. Σο μοντϋλο που παρουςύαςε

ϋχει επιρροϋσ απϐ την Δαρβινικό αντύληψη τησ αναγκαιϐτητασ τησ

ςυναιςθηματικόσ ϋκφραςησ. Φωρύζεται ςε τϋςςερισ διαςτϊςεισ

ςυναιςθηματικόσ νοημοςϑνησ, οι οπούεσ υποδιαιροϑνται ςε δϋκα ικανϐτητεσ.

5.2 Σο του BarOn 2006

ΔΙΑΠΡΟΩΠΙΚΗ ΔΙΑΣΑΗ

Ενςυναίςθηςη

Διαπροςωπικζσ ςχζςεισ

ΧΕΙΡΙΜΟ ΣΡΕ

Αντοχή ςτο ςτρεσ

Αυτοζλεγχοσ

ΠΡΟΑΡΜΟΣΙΚΟΣΗΣΑ

Επίλυςη προβλημάτων

Ζλεγχοσ πραγματικότητασ

Ευελιξία

ΕΝΔΟΠΡΟΩΠΙΚΗ ΔΙΑΣΑΗ

Αυτοεπίγνωςη

Διεκδικητικότητα

Αυτοεκτίμηςη



6. υναςθηματικό νοημοςϑνη και

απϐδοςη Έρευνεσ που ϋχουν γύνει υποςτηρύζουν την ςημαντικϐτητα τησ

ςυναιςθηματικόσ νοημοςϑνησ ςτην εργαςιακό επύδοςη, και ειδικϊ ςτισ ηγετικϋσ

θϋςεισ καθώσ το 85% τησ επιτυχύασ μπορεύ να εξηγηθεύ με βϊςη τισ

ςυναιςθηματικϋσ ικανϐτητεσ που αναλϑςαμε παραπϊνω. Μερικϊ ςυμπερϊςματα

απϐ τισ ϋρευνεσ αυτϋσ, εύναι τα εξόσ: ϐςον αφορϊ ςτην επύτευξη των ςτϐχων,

ςτελϋχη με αυξημϋνεσ κϊποιεσ ςυναιςθηματικϋσ ικανϐτητεσ, κατϊφεραν να

υπερκαλϑψουν κατϊ 20% τουσ ςτϐχουσ τουσ ετηςύωσ, ενώ ςτελϋχη που δεν

εύχαν τϋτοιεσ ικανϐτητεσ η επύτευξη των ςτϐχων όταν μειωμϋνη ςε ανϊλογο

ποςοςτϐ. Ακϐμα ςτο χώρο των πωλόςεων ςυγκεκριμϋνα διαπιςτώθηκε ϐτι η

επύτευξη, αυτοπεπούθηςη, ευςυνειδηςύα και η ενςυναύςθηςη παύζουν ςπουδαύο

ρϐλο ςτην καλϑτερη επύδοςη, ενώ ικανϐτητεσ ϐπωσ η ανϊπτυξη των ϊλλων και η

επιρροό οδηγοϑν τουσ διευθυντϋσ πωλόςεων ςτην

κορυφό. Επύςησ ϐςον αφορϊ ςτην ιεραρχικό

ϊνοδο, ϋχει πϊλι διαπιςτωθεύ ϐτι οι

ςυναιςθηματικϋσ ικανϐτητεσ ςυνειςφϋρουν ςε

μεγαλϑτερο βαθμϐ απϐ το δεύκτη νοημοςϑνησ,

ενώ ο ςυνδυαςμϐσ των δϑο μαζύ με ϋναν δεύκτη

διοικητικϐτητασ οδηγοϑν ςε υπεροχό. Σϋλοσ,

ςε ϋρευνα απϐψεων το 1995 διαπιςτώθηκε

ϐτι με ηγϋτεσ παγκϐςμιασ κλϊςησ ϐπωσ

Νϋλςον Μαντϋλα, μητϋρα Σερϋζα και Σςϐρτςιλ

με βϊςη τα χαρακτηριςτικϊ που τουσ ϋκαναν να

ξεχωρύζουν, υπερεύχαν ςημαντικϊ ςτην

ςυναιςθηματικό νοημοςϑνη απϐ ϐ,τι ςτην γνωςτικό

νοημοςϑνη που όταν μϋτρια ωσ χαμηλό.

Φαρακτηριςτικό εύναι η περύπτωςη τησ Johnson & Johnson Consumer

Company η οπούα πραγματοπούηςε ϋρευνα ςε 358 μϊνατζερσ απϐ ϐλο τον κϐςμο

μϋςω τησ αξιολϐγηςησ και του ερωτηματολογύου ECI. Με βϊςη τα αποτελϋςματα

οι μϊνατζερ με την καλϑτερη επύδοςη εύχαν και υψηλϐτερη ςυναιςθηματικό

νοημοςϑνη απϐ τουσ ϊλλουσ. Σο ςημαντικϐ εύναι ϐτι τα αποτελϋςματα αυτϊ

οδόγηςαν ςε μεγϊλεσ αλλαγϋσ ςε διαδικαςύεσ διούκηςησ ανθρώπινου δυναμικοϑ

ϐπωσ η επιλογό, αξιολϐγηςη, ανϊπτυξη και εκπαύδευςη προςωπικοϑ. Επύςησ,

ςτο Οργανωςιακϐ Μοντϋλο Ηγεςύασ που αποτελεύ τη βϊςη των προςλόψεων,

των αναπτυξιακών πλϊνων και των πλϊνων διαδοχόσ του οργανιςμοϑ,

προςτϋθηκαν ςημαντικϋσ ςυναιςθηματικϋσ ικανϐτητεσ ενώ οργανώθηκαν

εκπαιδευτικϊ προγρϊμματα ανϊπτυξησ ςυναιςθηματικόσ νοημοςϑνησ για τουσ

εργαζομϋνουσ.



Η ςυναιςθηματικό νοημοςϑνη ςτουσ ελληνικοϑσ οργανιςμοϑσ, ςτισ εταιρύεσ

και γενικϐτερα ςτισ επιχειρόςεισ, εύναι ϋνα πολϑ ςημαντικϐ, αλλϊ και ‘’ζωτικϐ’’

κεφϊλαιο για αυτϋσ. τον ϐρο τησ, περικλεύει ϐλα εκεύνα τα χαρακτηριςτικϊ που

θα ϋχει ϋνασ οργανιςμϐσ επιτυχημϋνοσ απϐ ϊποψη κϋρδουσ αλλϊ και ϊρτιων και

ςωςτών ςυνθηκών εργαςύασ. Ο Goleman υποςτηρύζει πωσ η ϋλλειψη

ςυναιςθηματικόσ νοημοςϑνησ απορρϋει ςε ϋναν οργανιςμϐ ευϊλωτο,

εϑθραυςτο, με αμφύβολο επιχειρηματικϐ χαρακτόρα. Εντοϑτοισ, ϐπωσ

προαναφϋρθηκα, η παρουςύα τησ, ενιςχϑει την ανϊπτυξη και

αποτελεςματικϐτητα του οργανιςμοϑ. Επύςησ, ϋνα κομμϊτι τησ

ςυναιςθηματικόσ νοημοςϑνησ αποτελεύ η αυτοεπύγνωςη, η ικανϐτητα δηλαδό

ενϐσ οργανιςμοϑ να ϋχει ςαφό και πλόρη ςυνεύδηςη των ςυναιςθημϊτων ωσ

προσ τουσ εργαζϐμενουσ, τα ςτοιχεύα που αποςκοποϑν ςε ανϊπτυξη του

οργανιςμοϑ και τϋλοσ τα ανταγωνιςτικϊ του προτερόματα.

Επιπλϋον, η ςυναιςθηματικό διαχεύριςη ςε επύπεδο οργανιςμοϑ, η κοινωνικό

του επύγνωςη και η διαχεύριςη ςχϋςεων, εύναι τα κομμϊτια ενϐσ ςυναιςθηματικϊ

ϋξυπνου οργανιςμοϑ, ϐπου πληρού τισ προϒποθϋςεισ για τη ςωςτό διαχεύριςη

του ανθρώπινου δυναμικοϑ, με πρωταρχικϐ μϋλημα του να νιώθει ο κϊθε

εργαζϐμενοσ ςιγουριϊ και ςτόριξη για να εκπληρώςει τον εργαςιακϐ του ρϐλο.

7. Σο ςυναύςθημα ςτην ηγεςύα. Η αποτελεςματικϐτητα και η επιτυχύα μιασ επιχεύρηςησ δεν εξαρτϊται μϐνο

απϐ τουσ κατϊ τα ϊλλα πολϑ βαςικοϑσ παρϊγοντεσ του ςτρατηγικοϑ

ςχεδιαςμοϑ, τησ ευφυϏασ, των τεχνικών γνώςεων και τησ γνώςησ τησ τοπικόσ

και διεθνοϑσ αγορϊσ, αλλϊ και απϐ τη ςωςτό διαχεύριςη και αξιοπούηςη των

ςυναιςθημϊτων των εργαζομϋνων μϋςα ςτον εργαςιακϐ χώρο τησ επιχεύρηςησ.

Σο ςυναύςθημα ϐταν ληφθεύ υπϐψη μπορεύ να ςυμβϊλει ςτη καλϑτερη εκτϋλεςη

του ϋργου και ςτην υλοπούηςη των ςτϐχων τησ οργϊνωςησ.

Επιπλϋον ϐμωσ η επιτυχημϋνη ηγεςύα εύναι και αυτό ϋνασ ςημαντικϐσ

παρϊγοντασ που οδηγεύ ςε αποτελϋςματα, καλό απϐδοςη, ευμϊρεια και

παραγωγικϐτητα. Σο βαςικϐ ϐμωσ ερώτημα εύναι το εξόσ: απϐ τι ςυνύςταται μια

αποτελεςματικό ηγεςύα και ειδικϐτερα ςτο χώρο των επιχειρόςεων και τι

τελικϊ εύναι αυτϐ που κϊνει ϋναν ηγϋτη ικανϐ και επιτυχημϋνο και ϐχι μϋτριο;

Αναμφιςβότητα ϋνασ παρϊγοντασ που κϊνει ϋναν ηγϋτη ικανϐ και

αποτελεςματικϐ εύναι το να διαθϋτει ςυναιςθηματικό νοημοςϑνη. Δεν εύναι

αρκετϐ κϊποιοσ να ϋχει ακαδημαώκϊ προςϐντα και πτυχύα, να εύναι ϋξυπνοσ, να

ϋχει ςτο μυαλϐ του αποκλειςτικϊ την υλοπούηςη του ϋργου και των ςτϐχων και

την ϊριςτη απϐδοςη ό να εύναι κοινωνικϐσ και φιλικϐσ προσ τουσ υφιςταμϋνουσ

του. Ένασ ηγϋτησ, εκτϐσ απϐ τα παραπϊνω χρειϊζεται πϊνω απϐ ϐλα να δύνει

βϊςη και ςτον ανθρώπινο παρϊγοντα, ςτισ ανθρώπινεσ ςχϋςεισ, πρϋπει να



μπορεύ να παρακινεύ, να εμψυχώνει και να ενδυναμώνει τουσ εργαζϐμενουσ,

πρϋπει να ςυζητϊει μαζύ τουσ, να δεύχνει ϐτι τουσ ςτηρύζει και τουσ εμπιςτεϑεται,

να ζητϊ τη ςυμμετοχό τουσ και φυςικϊ αναπληροφϐρηςη (feed back) απϐ

αυτοϑσ, πρϋπει να φροντύζει για την ανϊπτυξη τουσ μϋςα ςτον εργαςιακϐ χώρο

και οπωςδόποτε για την ικανοπούηςη των αναγκών, των προςδοκιών και των

ςτϐχων τουσ.

Έρχεται λοιπϐν τισ τελευταύεσ δεκαετύεσ ςτο προςκόνιο του εργαςιακοϑ

χώρου το ςυναύςθημα και απϐ εκεύ που η εκδόλωςη του θεωροϑταν αρνητικϐ

αρχύζει να θεωρεύται πολϑτιμη πηγό πληροφοριών, με την προϒπϐθεςη ϐμωσ

ϐτι θα αξιοποιηθεύ με τον κατϊλληλο τρϐπο. ϑμφωνα με τον Goleman η νϋα

αυτό προςϋγγιςη οφειλϐταν ςτην παγκοςμιοπούηςη και ςτην εδραύωςη τησ

ομαδικόσ εργαςύασ ςτισ επιχειρόςεισ που εύχε ωσ αποτϋλεςμα την εμφϊνιςη

ςυγκροϑςεων, ςυμμαχιών, ιδιαύτερων δεςμών και ςυμπαθειών, ςυνθόκεσ ςτισ

οπούεσ όταν αδϑνατο να αγνοηθεύ το ςυναύςθημα. Όςον αφορϊ την αιτύα τησ

παγκοςμιοπούηςησ εύναι λογικϐ ϐτι οι επιχειρηματύεσ που επιθυμοϑν την

επιτυχημϋνη ανϊπτυξη των επιχειρόςεων και ςε ϊλλεσ χώρεσ επιβϊλλεται να

εύναι δεκτικού ςτη διαφορετικϐτητα και να εύναι ικανού να κατανοοϑν τη θϋςη

και τα ςυναιςθόματα των ϊλλων ώςτε να μποροϑν να διαλϋγονται με επιτυχύα

ςε διαπολιτιςμικϐ επύπεδο, να διαπραγματεϑονται και τελικϊ να κλεύνουν

ςυμφωνύεσ.

Έτςι λοιπϐν εμφανύζεται ο ϐροσ ςυναιςθηματικό νοημοςϑνη που ςϑμφωνα με

τον Goleman ορύζεται ωσ: «η ικανϐτητα να αναγνωρύζει κανεύσ τα δικϊ του

ςυναιςθόματα και αυτϊ των ϊλλων, και να μπορεύ να χειρύζεται αποτελεςματικϊ

τα ςυναιςθόματα του και τισ διαπροςωπικϋσ του ςχϋςεισ». Πρϐκειται ςτην

ουςύα μιασ ικανϐτητασ ςυμπληρωματικόσ τησ γνωςτικόσ νοημοςϑνησ . Πρώτοσ ο

Thorndike το 1920 μύληςε για τη κοινωνικό νοημοςϑνη και ϋκανε τη διϊκριςη

μεταξϑ γνωςτικόσ και ςυναιςθηματικόσ νοημοςϑνησ, ενώ το 1983 ο ψυχολϐγοσ

Howard Gardner παρουςύαςε ϋνα μοντϋλο πολλαπλόσ νοημοςϑνησ με τουσ εξόσ

ςπουδαιϐτερουσ τϑπουσ: τη γνώςη του εςωτερικοϑ κϐςμου του εαυτοϑ

(knowing one’s inner world) και τη κοινωνικό προςαρμοςτικϐτητα (social

adeptness). Έπειτα, ο Reuven Bar-on το 1988 πρϐτεινε ϋνα Δεύκτη

υναιςθηματικϐτητασ, τον EQ (Emotional Quotient) ςε αντιςτοιχύα με τον IQ

(Intelligence Quotient), αποπειρϊμενοσ να μετρόςει τη ςυναιςθηματικό

νοημοςϑνη. Σο 2000 διϋκρινε πϋντε διαςτϊςεισ ςυναιςθηματικόσ νοημοςϑνησ:

ενδοπροςωπικϋσ δεξιϐτητεσ(intrapersonal skills), διαπροςωπικϋσ δεξιϐτητεσ

(interpersonal skills), προςαρμοςτικϐτητα (adaptability), ϋλεγχο ςτρεσ (stress

management) και γενικό διϊθεςη (general mood). Σο 1990 οι Peter Salovey και

John Mayer παρουςύαςαν τη πρώτη ολοκληρωμϋνη θεωρύα ςυναιςθηματικόσ

νοημοςϑνησ ορύζοντασ την ωσ: «την ικανϐτητα να μπορεύ κανεύσ να

παρακολουθεύ και να ρυθμύζει τα δικϊ του ςυναιςθόματα αλλϊ και αυτϊ των

ϊλλων και να τα χρηςιμοποιεύ ωσ οδηγϐ για ςκϋψη και δρϊςη».



Ο Goleman ϐμωσ όταν αυτϐσ που με τα πολυδιαβαςμϋνα του βιβλύα

“Emotional Intelligence” και “Working with Emotional Intelligence” ϋφερε τη

ςυναιςθηματικό νοημοςϑνη γνωςτοπούηςε τον ϐρο ςυναιςθηματικό νοημοςϑνη

μιλώντασ για δϑο βαςικϋσ διαςτϊςεισ τησ: τισ εςωτερικϋσ, ατομικϋσ διεργαςύεσ

(επύπεδο «εαυτϐσ»), οι οπούεσ καθορύζουν πώσ το ϊτομο χειρύζεται θϋματα

εαυτοϑ και τισ κοινωνικϋσ διεργαςύεσ (επύπεδο «ϊλλοι») οι οπούεσ καθορύζουν

πϐςο καλϊ το ϊτομο χειρύζεται τισ ςχϋςεισ του με τουσ ϊλλουσ. το επύπεδο

«εαυτϐσ» αναφϋρει ωσ βαςικϋσ ςυναιςθηματικϋσ ικανϐτητεσ πρώτον την

αυτεπύγνωςη, την ικανϐτητα δηλαδό να κατανοοϑμε και να αναγνωρύζουμε τα

ςυναιςθόματϊ μασ, να μποροϑμε να κϊνουμε ακριβό αυτϐ-αξιολϐγηςη, να

γνωρύζουμε δηλαδό τα ιςχυρϊ και αςθενό ςημεύα μασ και να ϋχουμε

αυτοπεπούθηςη και δεϑτερον την αυτϐ-ρϑθμιςη, την ικανϐτητα δηλαδό να

διαχειριζϐμαςτε τισ εςωτερικϋσ καταςτϊςεισ, παρορμόςεισ και διαθϋςεισ, τη

δυνατϐτητα αυτοελϋγχου, προςαρμοςτικϐτητασ, να διαθϋτουμε αξιοπιςτύα,

ακεραιϐτητα και ευςυνειδηςύα. το επύπεδο «ϊλλοι» διακρύνει δϑο ικανϐτητεσ:

α)την κοινωνικό επύγνωςη, που περιλαμβϊνει την ενςυναύςθηςη, δηλαδό την

ικανϐτητα να αντιλαμβανϐμαςτε τα ςυναιςθόματα και τισ ανϊγκεσ των ϊλλων

ανθρώπων και να ςυμπεριφερϐμαςτε ανϊλογα, την ικανϐτητα εξυπηρϋτηςησ

πελατών, την ϊνεςη ςτη διαφορετικϐτητα, τη δυνατϐτητα να

αντιλαμβανϐμαςτε τα ςυναιςθόματα μιασ ομϊδασ και τισ ςχϋςεισ που

επικρατοϑν ςε αυτό και την ικανϐτητα να βοηθοϑμε την ανϊπτυξη των ϊλλων,

β) τη διαχεύριςη ςχϋςεων, δηλαδό την ικανϐτητα να επικοινωνοϑμε με τουσ

ϊλλουσ, να δημιουργοϑμε ςχϋςεισ και να προκαλοϑμε ςτουσ ϊλλουσ τισ

αντιδρϊςεισ που θϋλουμε. Η διαχεύριςη ςχϋςεων περιλαμβϊνει

δεξιϐτητεσ ϐπωσ επιρροό, ηγεςύα, επικοινωνύα, ανϊπτυξη ςχϋςεων,

την ομαδικό ςυνεργαςύα, τον χειριςμϐ των αλλαγών και

των διαφωνιών.

ε αντύθεςη λοιπϐν με τον Bar-on που

εξετϊζει τη ςυναιςθηματικό νοημοςϑνη

μϋςα ςτα πλαύςια μιασ θεωρύασ

προςωπικϐτητασ και τουσ Salovey

και Mayer ςτα πλαύςια μιασ θεωρύασ

νοημοςϑνησ, ο Goleman, την ειςϊγει

ςε μια θεωρύα απϐδοςησ, δύνεται

δηλαδό ϋμφαςη ςτη δυνατϐτητα

εκμϊθηςησ και βελτύωςησ

ικανοτότων ςυναιςθηματικόσ

νοημοςϑνησ.

Άρα, ςυνοψύζοντασ ϐλα τα παραπϊνω θα μποροϑςαμε να ποϑμε ϐτι ϋνασ

ςυναιςθηματικϊ νοόμων ϊνθρωποσ εύναι αυτϐσ που γνωρύζει πολϑ καλϊ τον

εαυτϐ του, τισ ικανϐτητεσ και τισ αδυναμύεσ του, ϋχει αυτοπεπούθηςη,

αυτοεκτύμηςη και αυτοςεβαςμϐ. Εύναι φιλϐδοξοσ, ςτοχεϑει ςτα καλϑτερα



δυνατϊ αποτελϋςματα, διακατϋχεται απϐ αιςιοδοξύα και ενθουςιαςμϐ και

αντιμετωπύζει τα λϊθη ωσ ευκαιρύεσ για να μϊθει. Εύναι καινοτομικϐσ και

επιδιώκει τισ αλλαγϋσ, αναλαμβϊνει ρύςκα και παύρνει πρωτοβουλύεσ. Εύναι

ρεαλιςτόσ και λογικϐσ, ηθικϐσ και ακϋραιοσ. Έχει ϐραμα και πορεϑεται με βϊςη

αυτϐ. Έχει αυτοϋλεγχο και αυτοπειθαρχύα. Τποςτηρύζει και ενιςχϑει τη

ςυμμετοχό και το διϊλογο, δεν εύναι δογματικϐσ αλλϊ δϋχεται τισ απϐψεισ των

ϊλλων και μπαύνει ςτη θϋςη τουσ. Ζητϊ αναπληροφϐρηςη απϐ τουσ ϊλλουσ,

δϋχεται τη κριτικό και την αξιοποιεύ εποικοδομητικϊ. Εύναι διαιςθητικϐσ και

διορατικϐσ. Έχει ομαδικϐ πνεϑμα και εύναι ικανϐσ να αναπτϑςςει την ομϊδα, να

τη παρακινεύ και να την κϊνει να λειτουργεύ με τον πιο αποτελεςματικϐ τρϐπο

για την υλοπούηςη των κοινών ςτϐχων.

Ο Ryback ςτο βιβλύο του “Putting Emotional Intelligence to Work: Successful

Leadership is More than IQ” αναφϋρει 10 βαςικϋσ ςυμπεριφορϋσ που

διαφοροποιοϑν ϋναν ςυναιςθηματικϊ νοόμων ηγϋτη απϐ τουσ ϐχι και τϐςο

ςυναιςθηματικϊ νοόμονεσ ςυναδϋλφουσ του. Αυτϋσ λοιπϐν ςϑμφωνα με τον

Ryback εύναι:

1. Δεν κρατϊ επικριτικό ςτϊςη απϋναντι ςτουσ υφιςταμϋνουσ του. Η

κριτικό γύνεται πϊντα με εποικοδομητικϊ ςχϐλια. Τπϊρχει τερϊςτια

διαφορϊ ανϊμεςα ςτο να πεισ «Δεν κϊνεισ καλϊ τη δουλειϊ ςου» απϐ

το να πεισ «Θα ϋκανεσ καλϑτερα τη δουλειϊ ςου αν ϋκανεσ αυτϐ κι

αυτϐ». Σο πρώτο εύδοσ κριτικόσ καταρρακώνει την αυτοπεπούθηςη

του ϊλλου, το δεϑτερο του δύνει διϐδουσ βελτύωςησ και τον κϊνει να

αιςθϊνεται ϐτι ϋχει την εκτύμηςη και το ενδιαφϋρον του προώςταμϋνου

του.

2. Διαθϋτει κατανϐηςη για τουσ ϊλλουσ και για τα ςυναιςθόματϊ τουσ

και χρηςιμοποιεύ παραδεύγματα απϐ τισ δικϋσ του εμπειρύεσ για να

βοηθόςει τουσ ϊλλουσ να καταλϊβουν καλϑτερα τον εαυτϐ τουσ.

3. Εύναι ειλικρινόσ για τα ςυναιςθόματϊ του και τισ προθϋςεισ του. Εύναι

αυθεντικϐσ και ευθϑσ και αρθρώνει ςτϐχουσ ξεκϊθαρα, χωρύσ

περιςτροφϋσ, χωρύσ υποκριςύα και δϐλο.

4. Εύναι πϊντα παρών, ϋτοιμοσ να αναλϊβει τισ ευθϑνεσ του, ανοιχτϐσ

ςτην κριτικό. Ακϐμα κι ϐταν τα πρϊγματα δεν πϊνε κατ' ευχόν δεν

κρατϊ αμυντικό ςτϊςη, οϑτε καταφεϑγει ςε ςτρουθοκαμηλιςμοϑσ,

οϑτε φορτώνει τα προβλόματα ςε υφιςταμϋνουσ. Με ϐπλο του τη

διαφϊνεια και την απϐλυτη ειλικρύνεια αναλαμβϊνει τισ ευθϑνεσ των

πρϊξεών του και καταλόγει ςε αποφϊςεισ αφϐτου ϋχει δώςει την

ευκαιρύα ςε ϐλουσ τουσ ϊμεςα ενδιαφερϐμενουσ να εκφρϊςουν τη

γνώμη τουσ.

5. Δύνει ςημαςύα ςτη λεπτομϋρεια χωρύσ ϐμωσ να χϊνεται ςε αυτό. Πϊντα

επικεντρώνεται ςτη μεγαλϑτερη εικϐνα (big picture).



6. Εύναι εκφραςτικϐσ και δύνει μεγϊλη ςημαςύα ςτην προςωπικό

επικοινωνύα. Δεν διςτϊζει να μοιραςτεύ τα ςυναιςθόματϊ του, αλλϊ

εύναι επιλεκτικϐσ πϐτε και ποϑ το κϊνει. Με το να μοιρϊζεται

ςυναιςθόματα και ςκϋψεισ με ςυναδϋλφουσ και υφιςταμϋνουσ ςτον

κατϊλληλο χρϐνο, ο ηγϋτησ μπορεύ να δημιουργόςει μια ιςχυρϐτερη

αύςθηςη ομαδικόσ ταυτϐτητασ, αποδεικνϑοντασ ϐτι εύναι ϋνα ϊτομο

ςύγουρο για τον εαυτϐ του, κερδύζοντασ ϋτςι το ςεβαςμϐ και την

εμπιςτοςϑνη τησ ομϊδασ.

7. Εύναι υποςτηρικτικϐσ και κϊνει τουσ ϊλλουσ να αιςθϊνονται

αναντικατϊςτατοι και πολϑτιμοι κι ϐτι ςυμβϊλλουν ενεργϊ ςτην

επιτυχύα τησ επιχεύρηςησ.

8. Εύναι αποφαςιςτικϐσ και επιλϑει ςυγκροϑςεισ γρόγορα προτοϑ

πϊρουν μεγϊλεσ διαςτϊςεισ και γύνουν ανεξϋλεγκτεσ.

9. Διαθϋτει ζόλο και απολαμβϊνει την αύςθηςη τησ δϑναμησ χωρύσ ϐμωσ

το κυνόγι τησ επιτυχύασ να του γύνει βραχνϊσ. Δεν θεωρεύ ϐτι ϋχει ν'

αποδεύξει κϊτι ςε κϊποιον, ϋχει μϐνο ευθϑνη απϋναντι ςτον εαυτϐ του,

ςτουσ υφιςταμϋνουσ του και την επιχεύρηςό του.

10. Έχει αυτοπεπούθηςη και αφόνει ςτουσ γϑρω του χώρο ν' αναπνεϑςουν

και να εξελιχθοϑν, ενθαρρϑνοντϊσ τουσ να πϊρουν μεγαλϑτερα ρύςκα

και να θϋςουν υψηλϐτερουσ ςτϐχουσ, αξιοποιώντασ ϋτςι ςε μϋγιςτο

βαθμϐ το ταλϋντο και τισ δυνατϐτητϋσ τουσ.



8. υμπερϊςματα Απϐ ϐλα τα παραπϊνω καταλόγουμε ςτο ςυμπϋραςμα ϐτι, ϋνασ οργανιςμϐσ

για να αναπτυχθεύ, να δημιουργόςει ιςχυρϋσ ςχϋςεισ μεταξϑ των εργαζϐμενων

τησ, να αυξόςει τα κϋρδη τησ, να παρϊγει και ουςιαςτικϊ να επιζόςει. Πρϋπει να

αντιλαμβϊνεται τουσ ανθρώπουσ τησ. Όχι ςαν γρανϊζια μηχανόσ αλλϊ ςαν,

ξεχωριςτϋσ προςωπικϐτητεσ με ςυναιςθόματα, ανϊγκεσ και θϋλω.

Ο οργανιςμϐσ που προςαρμϐζεται ςε αυτϋσ τησ καταςτϊςεισ και πιο

ςυγκεκριμϋνα ο ηγϋτησ ο οπούοσ διαχειρύζεται την ςυναιςθηματικό νοημοςϑνη

των εργαζομϋνου του ςε πλόρη κατϊςταςη. Εύναι αυτϐσ ο οργανιςμϐσ ο οπούο

λειτουργεύ καλυτϋρα, πιο ευϊριθμα, πιο αποτελεςματικϊ και οι εργαζϐμενοι του

εύναι περιςςϐτερο παραγωγικού και ικανού να παρϊγουν ϋργο. Επιπλϋον οι

εργαζϐμενοι ϋρχονται ςε πιο ϋντονη ςχϋςη με τον οργανιςμϐ και οι θετικϋσ

επιπτώςεισ αυτοϑ εύναι ευεργετικϋσ αμφύδρομα.

Απϐ την πλευρϊ του ηγϋτη. Ο ηγϋτησ ο οπούοσ τα καταφϋρνει τελικϊ κερδύζει

την εμπιςτοςϑνη και την ςυμπϊθεια του ανθρώπινου παρϊγοντα ςτην

επιχεύρηςη. Έτςι, και αυτϐσ βελτιώνεται αλλϊ και η δϑναμη τησ παρακινητικόσ

του δϑναμησ γύνεται πιο ιςχυρό. Επιπλϋον η ανϊγκη παρακύνηςησ των

εργαζομϋνων μειώνεται διϐτι ο ανθρώπινοσ παρϊγοντασ ςυνεργϊζεται

περιςςϐτερο με τον ηγϋτη και ϋτςι οι ςχϋςεισ μετϊξι τουσ γύνονται καλϑτερεσ.



9. Βιβλιογραφύα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΣΥΜΠ.ΟΡΓ. ΗΓΕΣΙΑ Κ ΣΥΝΑΙΣΘ. ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ

Documents