คําวา คําวา ““นิพพานนิพพาน”” ทานใหความหมายไว ทานใหความหมายไว ๒ ๒ ประการ คอืประการ คอื๑๑. . นิพพาน แปลวา ดับ หมายถึง การดับเพลิงกิเลส คอื นิพพาน แปลวา ดับ หมายถึง การดับเพลิงกิเลส คอื ราคะ โทสะ โมหะราคะ โทสะ โมหะ และการดบัเพลิงทกุข คือ ชาติ ชรา และการดบัเพลิงทกุข คือ ชาติ ชรา มรณะ ตามความหมายน้ี มรณะ ตามความหมายน้ี ไดแก อนุไดแก อนุปาทิเสสนิพพานปาทิเสสนิพพาน

๖๖..นิพพานนิพพาน

๒. นิพพาน แปลวา หาเครื่องเสียบแทงมิได หมายถึง ไมมีตัณหา ๓ คือ กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา เปนเครื่องเสียบแทงจิตใจ ตามความหมายนี้ ไดแก สอุปาทิเสสนิพพาน

นิพพานนี้นิพพานนี.้.. ... จัดเปนโลกุตตรจัดเปนโลกุตตรธรรมธรรม ธรรมอันมิใชวิสัยธรรมอันมิใชวิสัยของโลกเปนสภาวะที่พนจากโลกอยางยอดเยี่ยม ซึ่งถือเปนของโลกเปนสภาวะที่พนจากโลกอยางยอดเยี่ยม ซึ่งถือเปนจุดมุงหมายสูงสุดของพุทธศาสนา ซึ่งเราจะไดยินเวลาที่จุดมุงหมายสูงสุดของพุทธศาสนา ซึ่งเราจะไดยินเวลาที่ทําบุญแลวมักจะกลาวคําอธิษฐานวา ทําบุญแลวมักจะกลาวคําอธิษฐานวา ““นิพพานปจฺจนิพพานปจฺจโย โย โหโหตุตุ””นิพพานจึงเปนธรรมอันยอดเยี่ยมนิพพานจึงเปนธรรมอันยอดเยี่ยม......

ดังพุทธภาษิตแหงพระบาลีดังพุทธภาษิตแหงพระบาลีรับรองไววารับรองไววา......1.นิพพานํ ปรมํ วทนฺติ พุทฺธา

พระพุทธเจาทั้งหลาย ยอมกลาวพระนิพพานวาเปนธรรมยอดยิ่ง

พระนิพพานเปนธรรมอันยอดยิ่งนั้นพระนิพพานเปนธรรมอันยอดยิ่งนั้น ไดแก เปนวิสังขารไดแก เปนวิสังขารคือ ธรรมที่ปราศจากการปรุงแตง คือ ธรรมที่ปราศจากการปรุงแตง เปน เปน อสังขตอสังขตธรรมธรรม คือคือธรรมที่ไมมีปจจัยปรงุแตงใหเกิดขึ้นอีกธรรมที่ไมมีปจจัยปรงุแตงใหเกิดขึ้นอีก......

ลัทธิพราหมณลัทธิพราหมณ......มีความเชือ่วามีความเชือ่วา มีสิ่งท่ีเปนตนเคาเดิมอยางเดิมมีสิ่งท่ีเปนตนเคาเดิมอยางเดิมอยางหนึ่งเรียกวา อยางหนึ่งเรียกวา ““ปรมาตฺมนฺปรมาตฺมนฺ”” ซ่ึงแบงภาคเขาสิงรูปกายในภาคซ่ึงแบงภาคเขาสิงรูปกายในภาคตางๆได ภาคเหลานี้เรยีกกันวา ตางๆได ภาคเหลานี้เรยีกกันวา ““อาตฺมนฺอาตฺมน”ฺ” คือเม่ือไดเขาสิงในรูปคือเม่ือไดเขาสิงในรูปกายใดแลว ก็ตองตกอยูในคติแหงกรรม กายใดแลว ก็ตองตกอยูในคติแหงกรรม คือหากทํากรรมหนักคือหากทํากรรมหนักมากก็จะตกนรกชนิดไมไดผุดไดเกิด ถาไมหนักมากก็ตกนรกแคมากก็จะตกนรกชนิดไมไดผุดไดเกิด ถาไมหนักมากก็ตกนรกแคชั่วคราวแลวเกิดเปนสตัวเดรัจฉานชั่วคราวแลวเกิดเปนสตัวเดรัจฉาน ลัทธิคริสตังลัทธิคริสตัง......ตามความเชื่อของศาสนาคริสตมีวาตามความเชื่อของศาสนาคริสตมีวา พระเจาพระเจาเปนผูสรางโลกและทุกสรรพสิ่งในโลก และเชื่อกนัวา หากทําเปนผูสรางโลกและทุกสรรพสิ่งในโลก และเชื่อกนัวา หากทําความดีตามคําสอนเม่ือตายความดีตามคําสอนเม่ือตายจะไดไปอยูกับพระเจาเปนนิรันดรจะไดไปอยูกับพระเจาเปนนิรันดร....

นิพพานนิพพาน......ตามลัทธิภายนอกตามลัทธิภายนอก

คือคือ......การดับขันธแหงจิตอันบริสุทธิ์ปราศจากกิเลส การดับขันธแหงจิตอันบริสุทธิ์ปราศจากกิเลส ของพระอริยบุคคลในพระพุทธศาสนา ไมมีการกลับของพระอริยบุคคลในพระพุทธศาสนา ไมมีการกลับมาเกิดในภพ มาเกิดในภพ ๓ ๓ อีกตอไปอีกตอไป....นิพพานในพระพุทธศาสนานิพพานในพระพุทธศาสนามี มี ๒ ๒ ประเภท คือประเภท คือ......

นิพพานนิพพาน......ในพระพุทธศาสนาในพระพุทธศาสนา

นิพพานธาตุ นิพพานธาตุ ๒ ๒ ประเภทประเภท1. สอุปาทิเสสนิพพาน 2. อนุปาทิเสสนิพพาน

1. สอุปาทิเสสนิพพาน... คือการดับกิเลสยังมเีบญจขันธเหลือ คือละกิเลสทั้งมวลไดดวยอรหัตตผล แตยังดาํรงขันธ 5 ไว ยังมีชีวิตอยู ยังตองประสบกับสิ่งอันเปนโลกธรรมอยู แตสิ่งเหลานี้เปนเพียงสิ่งที่ปรากฏแกทานเทานั้นไมสามารถทํา ราคะ โทสะ โมหะ ที่ทานดบัไดแลวใหกลบัมากําเริบข้ึนไดอีก... 2. อนุปาทิเสสนิพพาน คือดับกิเลสไมมีเบญจขันธเหลือ คือพระอรหันตนั้นดํารงอยูจนถึงวันนิพพาน และขันธ ๕ดบัลงแลวเปนนิพพานธาตุ หมดการเกิด แก เจ็บ ตาย ไมตองเวียนวายตายเกิดในวัฏฏสงสารอีกตอไป...

เนื่องดวยพระนิพพานเนื่องดวยพระนิพพาน เปนจุดมุงหมายสูงสุดในทางพระเปนจุดมุงหมายสูงสุดในทางพระพุทธศาสนา โดยเปนที่ดับกิเลสและกองทุกข พระพุทธองคพุทธศาสนา โดยเปนที่ดับกิเลสและกองทุกข พระพุทธองคจึงสอนชาวโลกใหปฏิบัติธรรมเพ่ือบรรลุพระนิพพาน โดยจึงสอนชาวโลกใหปฏิบัติธรรมเพ่ือบรรลุพระนิพพาน โดยทรงเตือนใหแผวถางทางไปสูนิพพาน ทรงเตือนใหแผวถางทางไปสูนิพพาน ดังพระบาลีวาดังพระบาลีวา... ...

ปฏิปทาปฏิปทา....ทางดําเนินสูนิพพานทางดําเนินสูนิพพาน

นิพฺพานคมนํ มคฺคํ ขิปฺปเมว วิโสธเยนิพฺพานคมนํ มคฺคํ ขิปฺปเมว วิโสธเย พึงรีบเรงชําระพึงรีบเรงชําระ......ทางไปสูนิพพานทางไปสูนิพพาน

ทางปฏิบัติที่ทําใหถึงนิพพานนั้น ในธัมมจักกัปปวัตตสูตร ทางปฏิบัติที่ทําใหถึงนิพพานนั้น ในธัมมจักกัปปวัตตสูตร ไดแสดงมัชฌิมาปฏิปทา ไดแสดงมัชฌิมาปฏิปทา ทางปฏิบัติสายกลางทางปฏิบัติสายกลาง ไมของแวะไมของแวะทางสุดโตงทั้ง ทางสุดโตงทั้ง ๒ ๒ คือคือ......กามสุขัลลิกานุโยค การทําตนใหหมกมุนพัวพันอยูในกาม จัดเปนทางที่ยอหยอนอัตตกิลมถานุโยค การทรมาณตนใหลําบากดวยวิธีตาง ๆ จัดเปนทางปฏิบัติที่ตรึงเครียดเกินไปมัชฌิมาปฏิปทา เปนทางปฏิบัติอันเปนไปเพ่ือความสงบเพ่ือความรูยิ่ง เพ่ือพระนิพพาน

1. สัมมาทิฏฐิ เห็นชอบถูกตอง

2. สัมมาสังกัปปะ ดําริที่ถูกตอง

5. สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพถูกตอง

6. สัมมาวายมะ ความเพียรที่ถูก

7. สัมมาสติ ความระลึกที่ถูก3. สัมมาวาจา วาจาที่ถกูตอง

4. สัมมากัมมันตะ งานถกูตอง 8. สัมมาสมาธิ ความตั้งใจที่ถูก

มรรค มรรค ๘๘ อยางอยางการจะบรรลุถึงพระนิพพานได การจะบรรลุถึงพระนิพพานได ตองมีตองมี

บาลีที่แสดงปฏิปทาแหงนิพพานในธรรมวิจารณนั้น มีบาลีที่แสดงปฏิปทาแหงนิพพานในธรรมวิจารณนั้น มีหลายขอดังไดแสดงมาแลว หลายขอดังไดแสดงมาแลว แตประเด็นหลักๆ คือแตประเด็นหลักๆ คือ......1. ยินดีในความไมประมาท หรือเห็นภัยในความประมาท ยอม

ปฏิบัติเพ่ือเขาใกลพระนิพพานทีเดยีว...2. เคารพในพระศาสดา ในพระธรรม พระสงฆ มีความเพียร

หนักใน สมาธิ ในสิกขา ในความไมประมาท ในปฏิสันถาร3. มีฌานและปญญา มีความเพียร มีความบากบัน่เปนนิตย4. ถอนตัณหากับทั้งมูลรากเสียแลว ปราศจากตัณหา5. เขาไปตั้งกายคตาสติสังวรในบอเกดิแหงผัสสะ ๖ มีจิตตั้งมั่น

จบสวนที่ จบสวนที่ ๑ ๑ คือคือสวนปรมัตถปฏิปทาสวนปรมัตถปฏิปทา