Κ Υ Ρ Ι Ο Α Ρ Θ Ρ Ο

Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα www.kathimerini.com.cy | €2,00 (Βασική) €3,50 (Πλήρης)

ΤΗΣ ΚΥ ΡΙΑΚΗΣ

Κυπριακό και αγνοούμενοι

Το εθνικό θέμα είναι συνδεδεμένο μετους αγνοούμενους και εν έτει 2017,το να λέει οποιοσδήποτε όσο ψηλά ήχαμηλά βρίσκεται στην πολιτική ιε-ραρχία αφενός ότι δεν το καταλαβαίνει,αφετέρου ότι «δεν ξέρει», δεν αποτελείτίποτα άλλο παρά εμπαιγμό. Σε ένα κα-θόλα ανθρωπιστικό θέμα που θα μπο-ρούσε να δώσει το έναυσμα για συνερ-γασία και αποτέλεσμα, αν υπήρχε θέ-ληση. Επειδή όμως τελικά όλα κατα-λήγουν στο επίπεδο του «αν», καλόείναι να μην κυκλοφορεί η πεποίθησηπως ο κόσμος έχει ξεχάσει ή ότι πέρασαντόσα χρόνια και δεν υπάρχει κάτι άλλονα γίνει επί του θέματος. Και μπορούνκαι πρέπει να γίνουν πολλά, με συγκε-κριμένες κινήσεις, οπότε είναι μετάαπό τόσα χρόνια καιρός να το καταλά-βουν τόσο οι εντός όσο και οι εκτόςχώρας επαΐοντες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΖΩΗ»

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η παραλία της αγωνίαςΗ νέα ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν αφηγείται τη μάχη τηςΔουνκέρκης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν την άνοιξητου 1940, περίπου 400 χιλιάδες στρατιώτες εγκλωβίστη-καν στις ακτές της Μάγχης.

ΒΙΒΛΙΟ

Ο Στίβεν Κινγκ ξαναδιαβάζεταιΟι εκδόσεις Κλειδάριθμος απέκτησαν τα πνευματικά δι-καιώματα του Στίβεν Κινγκ και πρόκειται να εκδώσουν όλατου τα βιβλία σε νέες, πιο φροντισμένες εκδόσεις με και-νούργιες μεταφράσεις.

ΠΡΟΣΩΠΑ

Χρειάζεται «Αίσθηση του παραλόγου!»Ο γενικός διευθυντής της Μετροπόλιταν Οπερας, ΠίτερΓκελμπ, μιλάει στην «Κ» και λέει τι εφόδια χρειάζεται ναέχει κάποιος για να γίνει διευθυντής ενός μεγάλου λυρι-κού θεάτρου.

€2,00 €3,500€2,0γιαόλά ροτροσιπιο π

ά, τικσε πιο διακρινουοί επιμέβετΟι Ελ

οι τ�νοιΠ�φτουνφ

�0

για

ν νουιν

€3,5

ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 20 Αυγούστου 2017 • Eτος 9ο • Aρ. φύλλου 464

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Ρεκόρ επιβατικήςκίνησης η ΚύπροςΔιακίνηση 10 εκατ. επιβατών

Νέο ιστορικό ρεκόρ αναμένεται να κα-ταγράψει φέτος η επιβατική κίνηση.Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, από τα δύοαεροδρόμια της χώρας θα διακινηθούνπερισσότεροι από 10 εκατ. επιβάτες.Η αεροπορική αγορά της χώρας ενι-σχύθηκε από πολλές αεροπορικές εται-ρείες. Οικονομική σελ. 6

ΕΡΑΤΩ ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ

Aδικη η επίρριψηευθυνών και στη δική μας πλευρά

Η πρώην ΥπουργόςΕξωτερικών και μέλοςτης διαπραγματευτικήςομάδας Ερατώ Μαρ-κουλλή μιλάει στην «Κ»για το αδιέξοδο στο Kυ-

πριακό, για το οποίο αισθάνεται ότι θαείναι παρατεταμένο, απορρίπτει τιςπροσπάθειες επίρριψης ευθυνώνστην πλευρά μας, τονίζοντας πως ητ/κ πλευρά επέδειξε μια βουλιμικήστάση και ότι τον τελευταίο λόγο όσοναφορά την όλη προσπάθεια θα τοναναλάβει το ίδιο το ΣΑ μετά την δημο-σιοποίηση της έκθεσης του ΓΓ για τιςκαλές του υπηρεσίες. Σελ. 7

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΖΗΝΩΝ

Πλήρως θωρακισμένηη ΑΟΖ της ΚύπρουΣε μια εφ’ όλης της ύλης ανασκόπησητων ενεργειακών της Δημοκρατίαςπροβαίνει στην συνέντευξή του στην«Κ» ο Αλέξανδρος Ζήνων. Ο ΓενικόςΔιευθυντής του Υπουργείου Εξωτερι-κών θεωρεί ότι η ΑΟΖ έχει θωρακι-στεί νομικά και πολιτικά απέναντι στιςτουρκικές προκλήσεις και εξηγεί για-τί η Άγκυρα δυσκολεύεται να εξεύρειγια να ενοικιάσει πλατφόρμα. Σελ. 8

Αρωμα μνημονίου στον προεκλογικόΕπί ποδός τα επιτελεία των υποψηφίων για το αφήγημα της οικονομίας

Τα οικονομικά προβλήματα των πολιτώνπριν, κατά και μετά την εποχή του μνημο-νίου, αναμένεται να απασχολήσουν τουςυποψήφιους για την Προεδρία της Δημο-κρατίας. Τα κομματικά επιτελεία άρχισανήδη να προετοιμάζονται για τον τρόπο με

τον οποίο θα προβάλουν τα θέματα της οι-κονομίας. Η πορεία της οικονομίας, το μνη-μόνιο, τα ΜΕΔ, οι εκποιήσεις, η ανάπτυξηκαι η ανεργία, θα είναι ορισμένα μόνο απόεκείνα τα οποία θα εμπεριέχονται στηνπροεκλογική εκστρατεία. Οικονομική σελ. 4

«Αλλαξε απλώς ο αέ-ρας και γλιτώσαμε γιαδεύτερη φορά. Αυτό εί-ναι το ρίσκο όταν ζειςμέσα στο δάσος και μά-λιστα μέσα στο δάσοςμε πεύκα. Τα δάσος πά-σχει επειδή δεν το χρη-σιμοποιούμε αρκετά».Συγκλονιστικές μαρτυ-ρίες από άτομα πουέζησαν τον εφιάλτητων πυρκαγιών στηνΕλλάδα. Σελ. 18, 19

ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Χαρτογράφηση της εκλογικήςαναμέτρησης στα κατεχόμενα Την ώρα που διπλωματικές πηγές λένεστην «Κ» ότι αν υπάρξει κάποια κινητικό-τητα αυτή θα είναι στα άλλα πλην τηςασφάλειας και των εγγυήσεων κεφάλαια,στα κατεχόμενα ετοιμάζονται για την πε-ρίοδο των εκλογών του 2018 από τώρα, μετον Κουντρέτ Όζερσαϊ και το κόμμα τουνα ανακατεύουν την τράπουλα. Η Άγκυραπαρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και τάσ-σεται υπέρ της ανάδυσης νέων δυνάμεων.

Τι λέει η Συμφωνία Γ΄ Βιέννης Η επανάληψη του να μην πάει χαμένη η δουλειά που έγινε. Σελ 4, 6

Προφάσεις για εγκλήματα κατά αγνοουμένων Διάτρητη η απάντηση του M. Ακιντζί στην έκκληση της «Κ» για σχετική διάσκεψη και για τη 18μηνη καθυστέρηση στην Aσσια

Ο τρόμος δεν γνωρίζεισύνορα Μετά από αριθμό ευρωπαϊκώνπρωτευουσών που θρήνησανθύματα στο βωμό της τρομοκρα-τικής παράνοιας, στη μακάβριαλίστα μπήκε και η Βαρκελώνη.Μια πόλη που έσφυζε από ζωή,βρέθηκε από τη μια στιγμή στηνάλλη με δάκρυα στα μάτια, πα-ραδομένη και αυτή στο ευάλωτοτου τρόμου που έχει καταβάλειόλη την Ευρώπη. Ο κόσμος όμωςδεν το βάζει κάτω και δεν σκύβειτο κεφάλι. Από τις πρώτες στιγ-μές και η Βαρκελώνη φώναξεπως στέκει απέναντι στην τρομο-κρατία, μήνυμα που διαπερνάειτη ραχοκοκαλιά της γηραιάςΗπείρου. Σελ. 22

Εμφανής είναι η τακτική κωλυσιεργίαςκαι πολιτικής συγκάλυψης που ξεδιπλώ-νεται στην γραπτή απάντηση του Μου-σταφά Ακιντζί διά του εκπροσώπου τουΜπαρίς Μπουρτζού, σχετικά με την έκ-

κληση την περασμένη Κυριακή, της «Κ»,όπως οι δύο ηγέτες προχωρήσουν σε διε-θνή διάσκεψη για το αμιγώς ανθρωπιστικόζήτημα των αγνοουμένων. Μια πληγήπου ταλανίζει ακόμα 942 ε/κ και τ/κ οι-

κογένειες αλλά και μια προσπάθεια πουθα λειτουργήσει ως καταλύτης στο τέλμαπου έχει περιπέσει σήμερα το Κυπριακό,δοκιμάζοντας ουσιαστικά τα όποια απο-θέματα καλής θέλησης. Η έκκλησή μας

κατέληγε ως εξής: «Κύριοι, οι ηγέτες φαί-νονται στα δύσκολα. Απαιτήστε από τονΟΗΕ ένα Κρανς Μοντάνα για τους 942εναπομείναντες αγνοουμένους ή έστωγια τα 79 αγνοούμενα παιδάκια μας. Σκε-

φτείτε να ήταν εγγονάκια σας. Πείτε στονΓκουτέρες ότι έτσι θα οικοδομηθεί ου-σιαστική εμπιστοσύνη και για τη λύση».Οι αντιδράσεις υπήρξαν αναπάντεχα απο-γοητευτικές. Σελ. 4

ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ Σελ. 6Εισήγηση για υποβολή νέας πρότασης για την Αμμόχωστο

ΠΕΤΡΟΣ ΖΑΡΟΥΝΑΣ Σελ. 7Κλιμακώνουν εκβιασμούς για να πετύχουν το σχέδιο Α΄

ΝΙΚΟΣ ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗΣ Σελ. 8Πυρηνικός κίνδυνος – πυρηνικόςαφοπλισμός

ΙΜΠΡΑΪΜ ΑΖΙΖ Σελ. 14Αγωνιστές της ανεξαρτησίας της Κύπρου

Σε πολιτικήκαραντίνα ο ΤραμπΣενάρια για παραίτησή του

Σε πολιτική καραντίνα οδηγείται ο Τραμπύστερα από τη στάση του απέναντι στηφονική βία ρατσιστών στο Σάρλοτσβιλ.Κορυφαία στελέχη των Ρεπουμπλικανώνδιαχωρίζουν τη θέση τους. Τα σενάριαπερί παραπομπής ή εξαναγκασμού τουσε παραίτηση αναθερμαίνονται. Σελ. 21

Αλλαξε απλώς ο αέρας και γλιτώσαμε

01- KATHI_6-8.QXP_KATHI NEW 19/08/17 00:29 Page 1

2 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η Σ Ε Λ Ι Δ Α

Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ • Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ

Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ

Iδιοκτησία«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»

Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπροςe-mail: info@kathimerini.com.cy Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540

Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550

Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείαςΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ • Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευήή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε

τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΣΑΓΚΑΗΣ: Λονδίνον, 19.-Σχετικώς με την επίθεσιν των Κινέζων κατάτης Σαγκάης ο εν τη πόλει ταύτη απεσταλμέ-νος των «Τάιμς» αποστέλλει την κάτωθι αντα-πόκρισιν: «Ο,τι συνέβη εις την Σαγκάην χθεςεντός ολίγων λεπτών της ώρας δεν έχει ίσωςτο προηγούμενόν του εις κανένα πόλεμον εντη ιστορία. Ητο μία επίδειξις της δολοφονι-κής δυνάμεως των νεωτέρων εναερίων βομ-βών. Είκοσι βόμβαι ερρίφθησαν υπό κινεζι-κών αεροπλάνων φονεύσασαι 1.047 πρόσωπακαι τραυματίσασαι 1.000, τα περισσότερα τωνοποίων βαρέως. Η επιτυχεστέρα βόμβα έπεσενεις απόστασιν 600 υαρδών από του στόχουτης. Την πρωΐαν ενεφανίσθησαν τρία κινεζικάαερποπλάνα, τα οποία επέταξαν δις υπεράνωτης ιαπωνικής ναυαρχίδος “Ιζούμο”. [...]. Το“Ιζούμο” και εν άλλο ιαπωνικόν πολεμικόνεξετόξευσαν αεροπλάνα εις τον αέρα, ενώσυγχρόνως τα αντιαεροπορικά πυροβόλα τωνήρχισαν να δρώσι. […] Αι συνοικίαι των ξέ-νων της Σαγκάης είχαν υπερπληρωθή υπόεκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων της κινε-ζικής συνοικίας. Πολλοί τούτων ήσαν άστεγοικαι κατεσκήνωσαν εις τους δρόμους. […] Ειςτας 4 μ.μ. στολίσκος κινεζικών αεροπλάνωνπροερχόμενος εκ νότου διέσχισε την γαλλικήνπαραχώρησιν και την διεθνή εγκατάστασιν.[…] Ηκολούθησε τρομερός βομβαρδισμός εκμέρους των ιαπωνικών αντιαεροπορικών τη-λεβόλων. […] Τα δύο μικρά ιαπωνικά αερο-πλάνα παρέμειναν καθ’ όλον το διάστημα ειςτον αέρα, αλλά δεν ηδύναντο ν’ αναπτύξουντην απαιτουμένην ταχύτητα όπως φθάσουν ταμεγάλα κινεζικά βομβαρδιστικά.

Ο Φ Ι Λ Ι Σ Τ Ω ΡΕπιλογή: ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ

80 χρόνια πρίν στην «Κ»20.VΙΙΙ.1937

Όταν η γραμμή κατά-παυσης του πυρός έσπα-σε το πρωί της 14ης Αυ-γούστου 1974, η δύναμηπυρός του τουρκικούστρατού ήταν συντριπτι-

κή, προέλαυνε με τα τανκς. Κάπου με-ταξύ Παλαίκυθρου και Τύμπου έναφορτηγό έμφορτο εφέδρους και πυρο-μαχικά βρέθηκε ενώπιον ενός τανκπου άνοιξε πυρ με τα δύο πολυβόλατου. Ελάχιστοι σώθηκαν. Μεταξύ τουςκαι ο Κυριάκος. Όταν είδε το άρμα ναφεύγει σηκώθηκε τρέμοντας, ήπιε δύογουλιές από το παγούρι του, ότανάκουσε οιμωγές από την καρότσα τουφορτηγού. Ανάμεσα στους νεκρούςένας βαριά τραυματίας με την κοιλιάανοικτή και τα πόδια του διαλυμένα.«Ρε φίλε, μεν με αφήκεις, να χαρείς,έχω δύο μικρές κορούδες». Του έδωσενερό κι έφυγε να βρει αυτοκίνητο.Έτρεξε, προσπάθησε, σε κάποιο χωριόβρήκε αυτοκίνητο αλλά επιστρέφονταςείδε απέναντι τα τανκς… Ο Κυριάκοςέφυγε από την Κύπρο. Επέστρεψε το2004. Τον βρήκε η αδελφική φίλη μουη Κατερίνα, που αναζητούσε τον αγνο-ούμενο αδελφό της από εκείνο τοφορτηγό. Με βρήκε όμως εμένα και ημία από τις δύο ορφανές κορούδες, κο-πέλα πια με τα δικά της παιδιά, ζούσεμετά από τόσα χρόνια στον κόσμο εκεί-νο της αθεράπευτης πληγής. Αυτήςπου κλείνει θεραπευτικά μόνο με τηνεπιστροφή των λειψάνων και το πέν-θος της σκληρής αλήθειας. Δυο χιλιά-δες τέτοιες τραγικές ιστορίες αγνοου-μένων που σημάδεψαν δεκάδες χιλιά-δες ζωές των συγγενών από το 1963και μέχρι το 1974. Γι’ αυτές τις ζωέςπου χάθηκαν και τις γενιές που άδικαμαρτύρησαν, έκαμα την περασμένηΚυριακή από τούτη τη στήλη την έκ-κληση προς τους Ν. Αναστασιάδη καιΜ. Ακιντζί, τώρα που ναυάγησε τοΚρανς Μοντάνα στο Κυπριακό να επι-χειρήσουν ένα δεύτερο για τους αγνο-ούμενους. Διότι απλά το ζήτημα τωναγνοουμένων είναι το ίδιο το Κυπρια-κό. Αν για τους 942 (Ε/Κ και Τ/Κ) ενα-πομείναντες αγνοουμένους, μεταξύτων οποίων και 79 παιδιά, δεν μπορούννα βρουν ουσιαστική γλώσσα συνεν-νόησης οικοδομώντας σχέση εμπιστο-σύνης, πώς θα οικοδομηθεί έδαφοςγια άρση των πολύπλοκων ζητημάτωνστο Κυπριακό. Ζητημάτων που και να

συμφωνηθούν, θα πρέπει να δοκιμα-στούν από τη ζωή και τους ανθρώπουςκαι άνθρωποι που ψάχνουν ακόματους αγνοούμενούς τους πώς θα εμπι-στευτούν «τους απέναντι φονιάδες».Το έγραψα πολλές φορές τα τελευταία20 χρόνια ότι το ζήτημα των αγνοουμέ-νων το έπληξαν πρώτοι οι πολιτικοίπου για 50 χρόνια το διαστρέφουν απόάμβωνες και μπαλκόνια στοχεύονταςκυρίως στην έξαψη παθών, αντί στηναναζήτηση της αλήθειας. Επί της οποί-ας να οικοδομηθεί παιδεία που ανα-τρέχει στο παρελθόν αποφεύγοντας ταλάθη του. Για δημιουργία κοινωνίας μεενσυνείδηση, σε μια πολιτεία συντε-ταγμένη, σε μια πατρίδα απαλλαγμένη,αντανάκλαση της ομορφιάς του τόπουμας. Την Παρασκευή στην έκκλησήμου ήρθε η γραπτή απάντηση απόπλευράς του κ. Ακιντζί (βλ. σελ. 4), μεδιάχυτη την τετριμμένη πια πολιτικήεπιχειρηματολογία, χωρίς απάντησηουσίας. Ιδιαίτερα για το ζήτημα των 70Ασσιωτών που αναμένουμε από τονΦεβρουάριο του 2016 να γίνει εκταφήστον χώρο που υποδείχθηκε από Τ/Κμάρτυρα ότι μεταφέρθηκαν τα οστάαπό το αρχικό σημείο ταφής στο Ορνί-θι. Τα περί άρσης εμποδίων από πλευ-ράς του κ. Ακιντζί και στρατιωτικών ζω-νών είναι προφάσεις εν αμαρτίαις. Η18μηνη καθυστέρηση οφείλεται στογεγονός ότι πρόκειται περί εγκλήματοςπολέμου του τουρκικού στρατού καιπολύ αμφιβάλλω αν ποτέ βρεθούν ταάλλα λείψανα. Αγαπητέ κ. Ακιντζί, δενείμαστε μόνοι στον πλανήτη γη. Σύμ-φωνα λοιπόν με την αποκτηθείσα διε-θνώς εμπειρογνωμοσύνη του Ερυ-θρού Σταυρού, η «απαγωγή» ή η «λη-στεία» ομαδικών τάφων κατά κύριολόγο γίνεται από το κράτος αυτουργό.Στην προκειμένη περίπτωση από τηνΤουρκία. Γι’ αυτό και οι «καθυστερή-σεις» σε Άσσια, Κερύνεια, Σύσκληποκαι αλλού. Σε ό,τι αφορά την προτρο-πή σας προς εμένα να βοηθήσω γιαεντοπισμό μαρτύρων και στοιχείων,αυτό αν και ενίοτε το πράττουμε και οιδημοσιογράφοι (βλ. Σεβγκιούλ Ου-λουτάγ), είναι καθήκον των πολιτικώνκαι της ΔΕΑ. Τέλος θα πρέπει να πωμετά λύπης, ότι στην έκκληση μας ου-δεμία αντίδραση υπήρξε από τον Πρό-εδρο Αναστασιάδη.

Αγνοούμενες απαντήσεις

ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝΓράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ

paraschosa@kathimerini.com.cy

1 Στα λάθη. Μάτωσε η Βαρκελώνη, μα-τώνει κάθε φορά και η καρδιά μας.

Ζούμε στο πλέον ανισόρροπο κομμάτι τηςιστορίας, με πολεμικές σκηνές να εμπλέ-κονται στην ειρηνική καθημερινότητα τωνπολιτών της Ευρώπης που πια δεν πολε-μάει με τον εαυτό της ή με άλλους, αλλάπληρώνει λάθη της και λάθη άλλων.

2 Στο νέο Άρχων. Από το… μακρινό Τρό-οδος ψάχνει να βρει τον επόμενο επι-

κεφαλής μαθαίνω, της Αρχής Ραδιοτηλεό-ρασης ο Healthy Πρόεδρός μας. Ανάμεσασε αστέρια και αστέρια όλο και κάτι θαβρεθεί…

3 Στις διακοπές. Ένας μήνας και κάτιχωρίς συνομιλίες. Ποιος τα έχει βάψει

μαύρα; Ο Άιντε που πήγε εκεί που θα πή-γαινε; Οι πολιτικοί αρχηγοί με ταβλάκι, ου-ζάκι και φραπεδάκι; Ή μήπως ο Ακιντζίπου απέδειξε πόσο υπάκουος είναι;

4 Στα σκουπίδια. Αγαπητοί συμπατριώ-τες. Μην ξεχάσετε να πάτε μια φορά

στο Blue Lagoon και να μην το κάνετε χά-λια. Έτσι είναι. Η θάλασσα να μας δείχνειπόσο όμορφη είναι και εμείς στη στεριάνα δείχνουμε πόσα μπορούμε να της κά-νουμε. Ντροπή ρε πια! Ντροπή!

5 Στις ατάκες. Που έρχονται και αναμένε-ται να πέσουν σαν τα μπαλκόνια που πέ-

φτουν κάθε τρεις και λίγο στη Λεμεσό. Κι αν

εκεί ευτυχώς δεν υπάρχουν θύματα, τι ναπει κανείς για τα εγκεφαλικά μας κύτταραπου θα καούν οπωσδήποτε από Σεπτέμβρη;

6 Στο αστεροσχολείο. Που θα γίνει καιαυτό πραγματικότητα, είναι δέσμευ-

ση έτσι (;), αλλά αστεροσχολείο χωρίςΆιντε ρε παιδιά; Και τόσο καιρό που τονείχαμε στα πόδια μας γιατί δεν τον εκμε-ταλλευτήκαμε σιόρ; Τα καλύτερα μυαλά,μας φεύγουν…

7 Στα από εκεί. Η «πρόεδρος» της ψευ-δοβουλής, ΣιμπέλΣιμπέρ, κατηγορεί-

ται από τ/κ ΜΜΕ ότι αγόρασε έκταση γης

κοντά στο οδόφραγμα του Αγίου Δομετί-ου σε προνομιακή τιμή, προτού αυτό γίνειευρέως γνωστό. Είτε κατεχόμενη είτεόχι, αυτή η γη είναι προορισμένη για ναφυτρώνουν σκάνδαλα!

8 Στον Ταγίπ. Που είπε στον Γερμα-νούς να μην ψηφίσουν ούτε Μέρκελ

ούτε Σουλτς. Κι ύστερα τον θέλουμε ναμην ανακατεύεται στα εσωτερικά της Κύ-πρου. Ας αλλάξουμε πλευρό, Μουσταφάκι εσύ αγόρι μου, για να μην πιαστούμε.

9 Στο fake. Έγινε χαμός για την παύσητων τεχνικών επιτροπών την Πέμπτη

στο Facebook, βγαίνει εφημερίδα με πρω-τοσέλιδο πως κόπηκαν οι τεχνικές Επιτρο-πές με εντολή του Προεδρικού, βγαίνει ο«θύρα 7» Βίκτωρας και λέει τα δημοσιεύ-ματα είναι αβάσιμα, τέτοιο πράγμα δενυπάρχει. Όταν η έλλειψη ειδήσεων τονΑύγουστο χτυπάει… «θύρας 7» κόκκινο.

10 Στο ευχαριστώ. Φαντάζομαι τονΠετρίδη, στα γόνατα και με τα χέρια

σταυρωμένα, να ευχαριστεί με δάκρυαστα μάτια τον… Θεό των airconditions, τονWillis Carrier! Όσα ευχαριστώ και να τουπεις Υπουργέ, αφού έμεινες Αύγουστομέσα, δεν είναι αρκετά….

ΕΝΩΝΟΥΜΕ ΔΥ ΝΑΜΕΙΣ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ

Με άριστα το 10

Το καραφλό κεφάλι, μας έφυγε, τα άλλα δυο κεφάλια θα αργήσουν να ξαναβρεθούν, και αν. Τελικά τα πάντα βρωμάνε από το κεφάλι…

Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Ο Μ Η Ρ Ο Υ & Σ Ε Β Ε Ρ Η / Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓΟΡΑΣ

Ενώ όλοι σχεδόν τον Δεκαπενταύγουστο έκα-ναν διακοπές, κάποιοι έκαναν... προγραμματι-σμό! Δύσκολος καιρός για πρίγκιπες και για...υποψήφιους ο προεκλογικός! Δύο τουλάχι-στον από τους υποψήφιους για την Προεδρίαδεν έκατσαν στιγμή “τρέχοντας για τις ανάγ-κες του προεκλογικού ακόμα και στις 15 Αυ-γούστου, απλώνοντας το χέρι σε όποιον έβρι-σκαν μπροστά τους”, όπως μου ανέφερε πο-λιτικός συντάκτης που γνωρίζει. Σύμφωνα μετον ίδιο, εκτός από τις εμφανίσεις τους στηνΠάφο και σε χώρους που δεν ανέμενε κανείςνα τους δει, είχαν και σύσκεψη με τους πολύέμπιστους του επιτελείου τους. Μάλιστα έναςαπό τους επιτελάρχες φέρεται να διαμαρτυ-ρήθηκε και για την κρεβατομουρμούρα στηνοποία υποβλήθηκε εξαιτίας της ματαίωσηςτων οικογενειακών διακοπών...!

Στην Πάφο, απ’ όσα ακούω, υπήρξαν και ορι-σμένα... παρατράγουδα στην κυριολεξία απότην εμφάνιση δύο υποψηφίων στο κοινότους χωριό. Ο ένας μάλιστα προσπάθησε ναδείξει και τις φωνητικές του ικανότητες συμ-μετέχοντας σε συναυλία... Με όλο το πολιτι-κό πανηγύρι και τις περιοδείες των υποψη-φίων προέδρων ένας κοινοτάρχης δεν συγ-κρατήθηκε και είπε φωναχτά τη σκέψη του:“Ευτυχώς που υπάρχουν και οι εκλογές καιθυμήθηκαν ότι υπάρχει και το χωριό μας καιμας επισκέφθηκαν!”

Από αυτή την εβδομάδα πάντως αρχίζει ηεπιστροφή στις οργανωμένες εξορμήσειςτων υποψηφίων, μια και οι εκστρατείες τουςτων τελευταίων ημερών κάθε άλλο από ορ-γάνωση είχαν... Πηγές μου αναφέρουν ότισχεδόν όλοι οι υποψήφιοι έχουν προγραμμα-τίσει συσκέψεις με τους επιτελείς τους εντόςτης εβδομάδας.

H ανάληψη ειδικής θέσης στο επιτελείο επι-κοινωνίας του Τραμπ από την Χόουπ Χικς,μιας 28χρονης πρώην μοντέλας η οποία είναιαπό τους έμπιστους του Αμερικανού προ-έδρου, προκάλεσε σχόλια και πειράγματαανά το παγκόσμιο. Ένα πουλάκι από το Τρόο-δος μου ανέφερε πώς σύμβουλος του Ανα-στασιάδη του είπε μεταξύ σοβαρού καιαστείου πως πια “μόνο τέτοια άτομα μπο-ρούν να πάνε μπροστά τον προεκλογικό” γιανα λάβει ως απάντηση ένα αινιγματικό χαμό-γελο από τον Πρόεδρο.

Πάντως από άλλη πηγή μου ακούω πως όσοπλησιάζουμε στην εντατικοποίηση του προ-εκλογικού τόσο περισσότερο θα βλέπουμεκαι γυναικείες παρουσίες να στηρίζουν τους

κύριους υποψήφιους, διεκδικητές της προ-εδρίας. Όπως χαρακτηριστικά μου ανέφερε:“Δεν αναφέρομαι μόνο στην Ειρήνη Χαρα-λαμπίδου, η οποία ζήτησε από τον Μαλά ναανακοινώσουν επίσημα την συνεργασία τουςαυτή ή το πολύ την ερχόμενη εβδομάδα. Ανα-φέρομαι και στον Νικόλα Παπαδόπουλο, οοποίος σύντομα θα βγάλει στην καμπάνια τουεπίσης γυναίκα “βαρύ πυροβόλο”.

Όπως ακούω από πηγή μου που γνωρίζει τιςκινήσεις του Κωνσταντίνου Χριστοφίδη, σύν-τομα ο πρύτανης του Πανεπιστημίου θα ανα-κοινώσει επίσημα την απόφασή του για τιςπροεδρικές εκλογές. Όπως χαρακτηριστικάμου ανέφερε η πηγή μου: “Η περίοδος τωνδιακοπών τον έκαναν να το σκεφτεί πολύ κα-λά και να καταλήξει στο κατά πόσον θα ανα-κοινώσει υποψηφιότητα ή όχι εντός Σεπτεμ-βρίου”. Σύμφωνα με όσα πληροφορούμαι, οΧριστοφίδης φέρεται να έχει πει πως και αρ-νητική να είναι η απόφασή του προτίθεται νατην ανακοινώσει...

Μεγάλη... μάχη κατά της Διοικήτριας Χρυ-στάλλας προανήγγειλαν τρεις βουλευτές δια-φορετικών μάλιστα κομμάτων.Πολιτικός, που ασχολείται ιδιαίτερα με τα οι-

κονομικά και πολιτικά πράγματα και τις δρα-στηριότητες της Κοινοβουλευτικής ΕπιτροπήςΟικονομικών, σχολίαζε προχθές ότι “μία βου-λευτίνα είναι πυρ και μανία με την Χρυστάλλακαι την αναμένει στην Βουλή για... ξεκαθάρι-σμα”. Σύμφωνα με τον ίδιο, η βουλευτίναέχει εκτοξεύσει βαριά επίθετα για την Διοι-κήτρια με αφορμή το νομοσχέδιο που θα συ-ζητηθεί έκτακτα αύριο στη Βουλή και αφοράτον Συνεργατισμό (την μετοχοποίηση του, τηνκατάργηση καταστημάτων αλλά και την συμ-φωνία με την Altamira για την πώληση δανεί-ων). Όπως υποστηρίζει ο συγκεκριμένος πο-λιτικός, η θυμωμένη βουλευτίνα τα βάζει μετην Διοικήτρια η οποία προσπαθεί ξανά νααπαλλάξει τον εαυτό της από ευθύνες πουέπρεπε να αναλάβει ως επικεφαλής της Κεν-τρικής Τράπεζας, κάτι που συνηθίζει, όπωςεπισημαίνει”... Οι άλλοι δύο βουλευτέςέχουν ξεκαθαρίσει πως στο θέμα της πώλη-σης δανείων θα “δοθεί μεγάλη μάχη”. “Για νακαταλάβετε είναι με τα μανίκια σηκωμένααπό τον Μάιο”, επεσήμανε.

ΚΟΥΪΖ: Ποιος μεγαλόσχημος που κέρδισε τηνμάχη κατά τηλεοπτικού καναλιού για δυσφή-μιση και άδικη συμπεριφορά εναντίον τουετοιμάζεται να εκστρατεύσει και κατά άλλων;

«Επαναλαμβάνω πως δεν φοβάμαι κανένα και καμία. Τα καθήκοντά μου τα εκτελώ απροσω-πόληπτα, εάν διαβάζω σωστά τη λέξη».

Τα παρατράγουδα, η Χρυστάλλα και το ξεκαθάρισμα...

02-KATHI NEW_Master_cy 18/08/17 23:15 Page 2

03-AD_Master_cy 18/08/17 14:20 Page 3

4 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Τ Ο Θ Ε Μ Α Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Του ΑΝΔΡEΑ ΠΑΡAΣΧΟΥ

Δεκαοκτώ μήνες μετά από την απο-κάλυψη σχετικής πληροφορίας Τ/Κμάρτυρα, ότι τα λείψανα των 70 Ασ-σιωτών αιχμαλώτων που εκτελέ-στηκαν το 1974 από τον κατοχικόστρατό, μετακινήθηκαν στην Άσσια,από τον αρχικό χώρο ταφής στο Ορ-νίθι προκύπτει τώρα η πληροφορίαότι περί τα τέλη Σεπτεμβρίου ανα-μένεται να ξεκινήσει η ανασκαφή.Αυτό δήλωσε στο ΚΥΠΕ το ε/κ μέλοςτης Διερευνητικής Επιτροπής γιατους Αγνοούμενους (ΔΕΑ), ΝέστοραςΝέστορος, με αφορμή δήλωση τουκ. Μπαρίς Μπουρτζού, εκπροσώπουτου Τ/Κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί.Ο κ. Μπουρτζού απαντούσε εκ μέ-ρους του κ. Ακιντζί στο άρθρο τουγράφοντος, της περασμένης Κυ-ριακής με τίτλο: «Κύριοι ηγέτες, πε-ριμένω απάντηση!», στο οποίο έκαναπρος τους δύο ηγέτες την εξής έκ-κληση: «Απαιτήστε από τον ΟΗΕένα Κρανς Μοντάνα για τους 942εναπομείναντες αγνοουμένους ήέστω για τα 79 αγνοούμενα παιδάκιαμας. Σκεφτείτε να ήταν εγγονάκιασας. Πείτε στον Γκουτέρες ότι έτσιθα οικοδομηθεί ουσιαστική εμπι-στοσύνη και για τη λύση. Περιμένωαπάντηση!». Παρενθετικά υπενθύ-μιζα τον Τ/Κ ότι (Κύριε Ακιντζί τοΦεβρουάριο του 2015 μου υποσχε-θήκατε δημοσίως ότι θα ανοίξετετον τάφο των Ασσιωτών. Πέρασανδυόμισι χρόνια. Περιμένω απάντη-ση!). Αυτό έγινε σε σχετικό άρθρομου στις 28 Φεβρουαρίου 2016, καιόχι το 2015, όπως εκ παραδρομήςέγραψα.

Δυστυχώς η απάντηση του κ.Ακιντζί της περασμένης Παρασκευήςείναι διάτρητη καθώς αποτελεί τησυνέχεια της τακτικής της Τουρκίαςγια συγκάλυψη εγκλημάτων πολέμουπου διαπράχθηκαν το ’74, όπως ήτανοι εν ψυχρώ εκτελέσεις αιχμαλώτων,στην περίπτωση μας των Ασσιωτών.Στη γραπτή δήλωση Μπουρτζούσημειώνονται μεταξύ άλλων τα εξήςενδεικτικά: «Ο Πρόεδρος, από την

ανάληψη των καθηκόντων του τονΜάιο του 2015, ανέλαβε όλη την οι-κονομική και ηθική υποστήριξη γιατην επιτάχυνση των εργασιών πουδιεξήχθησαν από την ΔιερευνητικήΕπιτροπή Αγνοουμένων (ΔΕΑ)». Οι-κονομική υποστήριξη κ. Ακιντζίχρειάζονται προβληματικές εταιρείεςή τράπεζες, οι οικογένειες των αγνο-ουμένων χρειάζονται έργα. Εξάλλουτα δικά σας λεφτά, μπροστά σταεκατομμύρια που έχει επενδύσει ηΕΕ στο ζήτημα, είναι κόκκος άμμουστον ωκεανό. Σε ό,τι αφορά την ηθι-

κή υποστήριξη, όταν αναφέρεστεστη μετακίνηση λειψάνων από μα-ζικούς τάφους είναι προφάσεις εναμαρτίαις. Οι 70 Ασσιώτες, βάσειδεκάδων μαρτυριών, συνελήφθησαναπό το χωριό τους μεταφέρθηκανστη Λευκωσία και στη συνέχεια σεστρατόπεδο του τουρκικού στρατούκοντά στην Αφάνεια. Εκεί στη βάσηεπίσης μαρτυριών Τ/Κ αλλά και Τούρ-κων στρατιωτών εκτελέστηκαν καιτάφηκαν στο Ορνίθι. Μετά από εί-κοσι και πλέον χρόνια, στο πλαίσιοεπιχείρησης του τουρκικού στρατού,στην οποία μετείχαν δεκάδες άτομαπου χρησιμοποίησαν εκσκαφείς καιφορτηγά, τα οστά μεταφέρθηκαναλλού. Το 2009 έγιναν ανασκαφέςστο Ορνίθι και βρέθηκαν μόνο επτάσκελετοί και εκατοντάδες μικράοστά από άλλους σκελετούς, σε λα-γούμι όπου δεν μπορούσε να φτάσει

η χούφτα του εκσκαφέα. Για τηνεπιχείρηση μπορείτε να ρωτήσετεεκτός από τον τουρκικό στρατό καιτον αρχηγό τότε της λεγόμενηςαστυνομίας σας. Ζει στην Κυθρέακαι ο γιος του ήταν μέλος του τ/κγραφείου της ΔΕΑ. Η Τ/Κ μέλος τηςΔΕΑ κ. Γκιουλτέν Κιουτσιούκ σταδιαβήματα των συγγενών των Ασ-σιωτών για υπόδειξη του χώρουόπου μεταφέρθηκαν τα υπόλοιπαλείψανα, τους απάντησε ψυχρά ότιδεν υπάρχουν άλλες πληροφορίεςκαι η υπόθεση πρέπει να κλείσει.Ήρθε όμως στις αρχές του 2016 οΤ/Κ αυτόπτης μάρτυρας και έδωσεπληροφορίες που χάλασαν το αφή-γημα που θα έκλειναν αβρόχοις ποσίτο κεφάλαιο ενός εγκλήματος πο-λέμου.

Στην γραπτή δήλωση Μπουρτζούσημειώνεται ακόμα ότι, «ο Πρόεδρος

Ακιντζί, ως αποτέλεσμα αυτών τωνισχυρισμών, ανέλαβε πρωτοβουλίακαι ήρθησαν όλα τα εμπόδια στιςεκσκαφές που θα πραγματοποιηθούνστην περιοχή, όπου υπάρχει ανάγκηπροσδιορισμού του χώρου που στηβάση των πληροφοριών των μαρ-τύρων καταλαμβάνει έκταση 40εκταρίων». Σας πήρε 18 ολόκληρουςμήνες, αγαπητέ κ. Ακιντζί, για ναπείσετε τον τουρκικό στρατό να επι-τρέψει εκταφή στην Άσσια, ενώ στοάρθρο μου 28/2/2016, απαντήσατεαυθημερόν με δήλωση ότι επικοι-νωνήσατε με την Τ/Κ εκπρόσωποστη ΔΕΑ κ. Κιουτσιούκ, δεσμευό-μενος να κάνετε το παν για να πραγ-ματοποιηθεί η εκταφή, αλλά και ηανεύρεση όλων των αγνοουμένωντο συντομότερο. Πέντε βδομάδεςμετά ρώτησα τον εκπρόσωπο τουγ.γ. του ΟΗΕ στη ΔΕΑ κ. Αρνί και

μου απάντησε ότι συζητούν για υλο-ποίηση εκταφής εντός των προσε-χών εβδομάδων... Σε ό,τι δε αφοράτην έκταση 40 εκταρίων, είναι θε-ωρούμε πονηρό επιχείρημα από τηστιγμή που τα οστά μετακινήθηκαναπό τον τουρκικό στρατό στην Άσ-σια. Εκτός κι αν έτυχαν επιπρόσθετης«μεταχείρισης», στους 18 μήνες πουδιέρρευσαν…

Στρατιωτικές ζώνεςΈνα δεύτερο επιχείρημα του κ.

Ακιντζί είναι το εξής: «Ως αποτέλεσμαμιας πρωτοβουλίας που ανέλαβε ηπροεδρία της ΤΔΒΚ, 30 στρατιωτικέςπεριοχές της ΤΔΒΚ, όπου βρίσκονταιτα απομεινάρια αγνοουμένων, συμ-περιλήφθηκαν στο πρόγραμμα καιξεκίνησαν οι ανασκαφές». Εγκλή-ματα πολέμου έχει στο παθητικότης και η πλευρά μας. Οι 80 Τ/Κ αιχ-

μάλωτοι της περιοχής της Τόχνηςπου δολοφόνησαν εν ψυχρώ μέλητης ΕΟΚΑ Β΄. Ωστόσο, η ΚυπριακήΔημοκρατία δεν κήρυξε στρατιωτικέςζώνες ούτε τη Γεράσα ούτε την Πα-ρεκκλησιά. (Το λάθος ήταν ότι δενοδήγησε ενώπιον της δικαιοσύνηςτους φονιάδες). Πώς είναι δυνατόνστην αναζήτηση αγνοουμένων, νατίθεται σαν επιχείρημα ότι οι πε-ριοχές είναι στρατιωτικές ζώνες; Τιέχετε να κρύψετε; Να σας πω τι.Ομαδικούς τάφους! Εκτός από τηςΆσσιας θα αναφέρω άλλους δύο γιατους οποίους είμαι σίγουρος. Τονομαδικό τάφο περισυλλογής στο ξε-νοδοχείο Celebrity Κερύνειας γιατον οποίο έχω γράψει πολλές φορέςβάσει μαρτυριών Τ/Κ, που με οδή-γησαν στο χώρο. Επίσης τον ομαδικότάφο 14 ε/κ γυναικόπαιδων στονΣύσκληπο της Κερύνειας. Είναι γνω-στό ποιος τους δολοφόνησε και πούείναι θαμμένοι. Σε ό,τι αφορά δε τοεπιχείρημα ότι δώσατε επιπρόσθεταχρήματα στη ΔΕΑ για την έρευνατων αρχείων εντός και εκτός τηςΚύπρου, αυτό ήταν περιττό. Μόνοτα αρχεία του τουρκικού στρατούαν τους δίνατε η συμβολή σας θαήταν κορυφαία. Στην κατακλείδατης ανακοίνωσης Ακιντζί σημειώνε-ται: «Είναι η μεγαλύτερη επιθυμίαμας, κάθε ένας που ισχυρίζεται ότιυπάρχουν αγνοούμενοι στην περιο-χή (Άσσιας), περιλαμβανομένου τουΠαράσχου, να βοηθούσε τη ΔΕΑ ναβρει μάρτυρες που θα δώσουν μαρ-τυρίες». Ένα τάφο που μετακίνησεσε συντονισμένη επιχείρηση ο τουρ-κικός στρατός, ποία χρεία μαρτύρωνυπάρχει;

Τέλος περί της έκκλησης που κά-μαμε προς τους δύο ηγέτες για μιαδιεθνή διάσκεψη για τους αγνοού-μενους, ο κ. Ακιντζί ποσώς απάντησε.Ομοίως και ο Πρόεδρος Αναστασιά-δης..!

Σ.Σ: Σε ό,τι αφορά τη συγκεκρι-μένη αναφορά του κ. Μπουρτζούστο πρόσωπό μου για στο άρθροτης περασμένης Κυριακής, απαντώστη στήλη μου στη σελ. 2.

Διάτρητη η απάντηση Ακιντζί για αγνοούμενους Προφάσεις εν αμαρτίαις τα επιχειρήματα της τ/κ πλευράς στην έκκληση της «Κ» προς τους ηγέτες για σχετική διάσκεψη

Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ

Σε τροχιά κρίσιμων «εκλογικών ανα-μετρήσεων» εισέρχεται η τ/κ κοι-νότητα. Την άνοιξη του 2018 οιΤουρκοκύπριοι θα κληθούν να απο-φασίσουν για τις νέες τοπικές αυ-τοδιοικήσεις, ενώ θ’ ακολουθήσουνοι «βουλευτικές εκλογές», το απο-τέλεσμα των οποίων φέρει ιδιαίτερησημασία και βαρύτητα ε όψει των«προεδρικών εκλογών» του 2020.Μέχρι στιγμής, το ΔημοκρατικόΚόμμα του Σερντάρ Ντενκτάς κλεί-νει την πόρτα στο ενδεχόμενο πρό-ωρων «βουλευτικών εκλογών» καιπροτείνει την πραγματοποίησηπρώτα των «δημοτικών» και στησυνέχεια των «βουλευτικών» εκλο-γών. Την ίδια άποψη φαίνεται ναέχει και το Κόμμα Εθνικής Ενότητας,ο μεγάλος συνέταιρος της «συγκυ-βέρνησης», το οποίο δεν διαφωνείμε το εν λόγω χρονοδιάγραμμα. Μεαυτό τον τρόπο, την περίοδο άνοι-ξη-καλοκαίρι 2018 ενδέχεται να ση-ματοδοτηθεί η ανάδυση ενός νέουπολιτικού πεδίου στα κατεχόμενα,με το σχετικά νεαρό Κόμμα τουΛαού του τέως διαπραγματευτή τηςτουρκοκυπριακής κοινότητας, Κουν-τρέτ Όζερσαϊ να διαδραματίζει κα-θοριστικό ρόλο στο τ/κ πολιτικόπροσκήνιο. Από την επίδοση τουεν λόγω κόμματος θα εξαρτηθεί ηπορεία των πολιτικών εξελίξεων.

Οζερσαϊ: Ο επικρατέστεροςΟ τέως διαπραγματευτής της

τουρκοκυπριακής κοινότητας ση-μείωσε αξιοσημείωτη εκλογική επι-τυχία στις «προεδρικές εκλογές»του 2015. Επωφελούμενος στο έπα-κρον από αυτή προχώρησε μέσα σεσύντομο χρονικό διάστημα στηνίδρυση του Κόμματος του Λαού καιάρχισε να ασκεί πίεση στα υφιστά-μενα πολιτικά κόμματα και στο πο-λιτικό κατεστημένο της τουρκοκυ-πριακής κοινότητας. Σήμερα, το

κόμμα του Όζερσαϊ έχει οργανωθείκαι ο ίδιος πραγματοποιεί συσκέψειςκαι συναντήσεις με εκπροσώπουςκοινοτήτων σε όλες διαδοχικά τιςεπαρχίες. Την ίδια περίοδο, οι δη-μοσκοπήσεις εμφανίζουν το Κόμματου Λαού μόλις μια ανάσα πριν απότην επίτευξη του στόχου της αυτο-δύναμης «κυβέρνησης». Ακόμη καιστο πιο απαισιόδοξο σενάριο, τοΚόμμα του Λαού ενδέχεται να είναιμετά το Καλοκαίρι του 2018 το με-γαλύτερο κόμμα της νέας «συγκυ-βέρνησης». Παρά την επιτυχημένηείσοδό του στην πολιτική, ο Κουν-τρέτ Όζερσαϊ παρουσιάζει όμως καιμια σειρά αδυναμιών αντιμετωπί-ζονταςσημαντικές προκλήσεις. Πρώ-τα από όλα, οι δομές και οι οργανώ-σεις του Κόμματος του Λαού δεν εμ-πνέουν εμπιστοσύνη σε μεγάλεςμερίδες της τ/κ κοινότητας. Αυτέςστελεχώνουν προσωπικότητες, οιοποίες δεν διατηρούν αποτελεσμα-τικές οδούς επικοινωνίας με την τ/κκοινότητα, όπως οι αντίστοιχες τωνλοιπών υφιστάμενων μεγάλων τ/κκομμάτων. Επίσης, μεγάλα ερωτη-ματικά δημιουργεί και το πολιτικότου πρόγραμμα. Ο ίδιος και οι συ-νοδοιπόροι του υπόσχονται στουςΤουρκοκύπριους τη ριζική ανασυγ-κρότηση των βασικών υποδομώντης διακυβέρνησης και το τέλοςτου κράτους του ρουσφετιού καιτης ασυδοσίας. Θέτοντας αυτή τηνυπόσχεση ο κ. Όζερσαϊ αποφεύγεινα αναφερθεί και να κατονομάσειτο σημείο εκκίνησης των μεγάλωνδεινών και προβλημάτων της κοι-νότητας του, δηλαδή τη μη ανα-γνώρισης της «ΤΔΒΚ» και τη μεγάληεξάρτησή της από την Τουρκία, ηοποία σήμερα επεμβαίνει σε όλατα πεδία της καθημερινότητας. Ησυγκεκριμένη επιλογή του και τωνσυνεργατών του προβληματίζει με-γάλες μερίδες της τ/κ κοινότητας,οι οποίες αντιλαμβάνονται το Κόμματου Λαού ως ένα νέο «τέχνασμα»

της Άγκυρας στην προσπάθεια ναπροετοιμαστούν οι Τ/Κ για την επό-μενη ημέρα της κατάρρευσης τωνσυνομιλιών στο Κυπριακό.

Ρουσφέτια της τ/κ ΔεξιάςΤη μεγαλύτερη πίεση από το εγ-

χείρημα του Κουντρέτ Όζερσαϊ δέ-χονται τα κόμματα της τ/κ Δεξιάς,τα οποία βλέπουν να χάνουν το μο-νοπώλιο του εθνικιστικού, πολιτικού,λόγου την επόμενη ημέρα των«εκλογών». Για πρώτη φορά, έναςνέος φορέας με κεντρώο προφίλ θέ-τει υπό αμφισβήτηση τα θεμέλιακαι τους λόγους ύπαρξης του Κόμ-ματος Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ) καιτου Δημοκρατικού Κόμματος. Αν-τιμέτωπα με τη νέα πρόκληση, ταδυο κόμματα της «συγκυβέρνησης»στηρίζουν τις ελπίδες τους για ένακαλό αποτέλεσμα στις επικείμενες«εκλογές» στις δυνατότητες του

«κρατικού» μηχανισμού. Έτσι πα-ρέχονται διευκολύνσεις και προνό-μια σε επιχειρηματικούς κύκλουςκαι στελέχη της τ/κ Δεξιάς σε διά-φορα πεδία του οικονομικού βίουτης τ/κ κοινότητας. Η συγκεκριμένηκίνηση παρουσιάζει αυξητικές τά-σεις το τελευταίο διάστημα παράτο γεγονός ότι η Άγκυρα έχει πε-ριορίσει την οικονομική βοήθειαπου παρέχει στους Τουρκοκύπριους.Την ίδια ώρα η τ/κ Δεξιά στηρίζειελπίδες και στις προαναφερόμενεςαδυναμίες του κινήματος του Όζερ-σαϊ, στα πεδία κομματικών δομώνκαι πολιτικού προγραμματισμού,κάτι που αναπτερώνει το ηθικό τωνδυο κομμάτων της τ/κ Δεξιάς.

Δύσκολα για την ΑριστεράΗ τ/κ Αριστερά στο σύνολό της

κατεβαίνει στις επικείμενες εκλο-γικές αναμετρήσεις παρουσιάζον-

τας σημαντικές αδυναμίες και ελ-λείψεις σε πολλά πεδία. Το μεγα-λύτερο κόμμα της τ/κ Αριστεράςαδυνατεί να αντιμετωπίσει με απο-τελεσματικό τρόπο τη φθορά πουάφησε πίσω του το αποτυχημένοεγχείρημα της συνεργασίας σε«κυβερνητικό» επίπεδο με τα κόμ-ματα της τ/κ Δεξιάς. Την ίδια στιγ-μή, σημαντικές ελλείψεις παρου-σιάζουν και τα μικρότερα κόμματατης τ/κ Αριστεράς. Η νέα ηγεσίατου καθηγητή Τουφάν Έρχιουμανέχει κατορθώσει να επιδιορθώσειμερικώς τις ζημιές που προκάλεσανη ηγεσία του Μεχμέτ Αλί Ταλάτκαι η συνεργασία με την τ/κ Δεξιάκατά την προηγούμενη περίοδο.Με αλλοιωμένο το κεντροαριστερόπροφίλ του, το ΡεπουμπλικανικόΤουρκικό Κόμμα (ΡΤΚ) δίνει μάχημε τον χρόνο για να παρουσιάσειστην κοινωνία το νέο πρόσωπολίγο πριν τις «εκλογές». Οι τελευ-ταίες ενδείξεις από τις δημοσκο-πήσεις για τον βαθμό επιτυχίαςαυτού του εγχειρήματος εξακο-λουθούν να είναι αποκαρδιωτικές,εφόσον δείχνουν το ΡΤΚ να έχειοπισθοχωρήσει στην τρίτη θέση,ακολουθώντας από «απόστασηασφαλείας» το ΚΕΕ και το πρώτοκόμμα, το Κόμμα του Λαού. Εικόνααποσυντονισμού εκπέμπουν καιτα υπόλοιπα κόμματα της τ/κ Αρι-στεράς, με το Κόμμα ΚοινοτικήςΔημοκρατίας να αναζητεί έναννέο οδικό χάρτη μετά την πρό-σφατη διάσπαση της εκλογικήςτου βάσης και το ναυάγιο στο Κυ-πριακό και με τους υπόλοιπουςσχηματισμούς να επενδύουν τιςελπίδες τους για ένα καλό αποτέ-λεσμα στις επικείμενες εκλογές,σε εφήμερους, περιστασιακούςσυνασπισμούς.

Οργανώνονται οι έποικοιΑκόμη ένας παράγοντας ο οποίος

αναμένεται να διαδραματίσει ση-

μαντικό ρόλο είναι οι έποικοι. Γιαπρώτη φορά μετά από μεγάλο χρο-νικό διάστημα, οργανώνονται πο-λιτικά και διεκδικούν δυναμικά τηνενίσχυση της θέσης τους στο τ/κπολιτικό προσκήνιο.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια θασυμμετέχουν στις επικείμενες«εκλογικές» αναμετρήσεις με τονδικό τους σχηματισμό, το Κόμματης Αναγέννησης. Στις πρόσφατεςσφυγμομετρήσεις τα ποσοστά τουκόμματος καταγράφουν ανοδικήπορεία παρά το γεγονός ότι η εί-σοδος του κόμματος στην «Βουλή»εξακολουθεί να αποτελεί ένα απο-μακρυσμένο σενάριο.

Οι εκτιμήσεις της ΑγκυραςΗ Άγκυρα παρακολουθεί τις πο-

λιτικές εξελίξεις και τις ζυμώσειςστην τ/κ κοινότητα υπό το πρίσματων δικών της προτεραιοτήτων.Καλά ενημερωμένες πηγές επιση-μαίνουν ότι στα πλαίσια των επι-κείμενων «εκλογικών» αναμετρή-σεων, η Άγκυρα θέτει δυο βασικούςστόχους.

Πρώτον, την ανάδυση νέων πο-λιτικών δυνάμεων που θα συνδρά-μουν στην ανασυγκρότηση της«ΤΔΒΚ» με βάση τις επιταγές καιτις συνθήκες της επόμενης ημέραςτου ναυαγίου στο Κυπριακό.

Δεύτερον, απαιτείται μια νέα«συγκυβέρνηση», η οποία θα ανα-λάβει την αποτελεσματική υλοποί-ηση του περίφημου οικονομικούπακέτου που εφαρμόζεται από τιςαρχές αυτής της δεκαετίας. Απότην ίδια σκοπιά, με βάση την προ-βολή των προαναφερόμενων δυοστόχων, θα σχηματιστεί το σκηνικόγια τις «προεδρικές εκλογές» του2020. Με άλλα λόγια, ο νέος ηγέτηςτης τ/κ κοινότητας θα φέρει τηνευθύνη της ολοκλήρωσης της ανα-συγκρότησης της «ΤΔΒΚ» και τηντελική επιβολή του τουρκικού οι-κονομικού πακέτου.

Σε τροχιά «δημοτικών» και «βουλευτικών» τα κατεχόμενα Οι κινήσεις Οζερσαϊ, οι σχεδιασμοί των κομμάτων της δεξιάς και της αριστεράς και η Aγκυρα να παρατηρεί για δικούς της λόγους

Οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν το Κόμμα του Λαού μόλις μια ανάσα πριν απότην επίτευξη του στόχου της αυτοδύναμης «κυβέρνησης».

<<<<<<<

Η ανακοίνωση Μπουρ-τζού για τους 70 Ασσιώτεςαποτελεί συνέχεια της τακτικής της Τουρκίαςγια συγκάλυψη εγκλημά-των πολέμου που δια-πράχθηκαν το ’74, όπωςπροκύπτει και από τη18μηνη καθυστέρηση για ανασκαφή του χώρου.

Ο περιφραγμένος χώρος με την ένδειξη «νάρκες», δίπλα στο αλιευτικό καταφύγιο και στο ξενοδοχείο Celebrity, ήτανομαδικός τάφος Ε/Κ. Σύμφωνα μάλιστα με μαρτυρίες Τ/Κ στην «Κ» από το χώρο, φοιτητές της ιατρικής έπαιρναν οστάπου μελετούσαν στις σπουδές τους…

04-POLITIKH_Master_cy 18/08/17 21:21 Page 4

Αξιόπιστες ταχύτητες

ΜΕΓΑΣ ΧΟΡΗΓΟΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΚώστας Καδής

Υπουργός Παιδείας

Ανάγκη η στροφή στα πράσινα

επαγγέλματα

Έντονο το ενδιαφέρον

για την Τεχνική Εκπαίδευση

ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»

05-AD_Master_cy 18/08/17 14:22 Page 3

6 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Σ το πρώτο μέρος του άρθρουμου που δημοσιεύτηκε την πε-ρασμένη Κυριακή, είχα επα-

ναλάβει τη σταθερή άποψή μου ότιη επιστροφή των κατοίκων της Αμ-μοχώστου κάτω από την προσωρινήδιοίκηση των ΗΕ θα ανοίξει το δρόμογια τη λύση του Κυπριακού. Παράτη μέχρι τώρα αρνητική στάση τηςΤουρκίας και της υποτελούς της τ/κηγεσίας, εξακολουθώ να έχω τηνπεποίθηση ότι μια τέτοια εξέλιξη,σε συνδυασμό με τη νόμιμη επανα-λειτουργία του λιμανιού, θα ήταντο πιο αποτελεσματικό μέτρο οικο-δόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ τωνδυο κοινοτήτων. Η εφαρμογή τωνσχετικών προνοιών της ΣυμφωνίαςΥψηλού Επιπέδου της 19ης Μαΐου1979 και των Ψηφισμάτων 550 και789 του Συμβουλίου Ασφαλείας θαδημιουργούσε ένα μεγάλο και ανοι-χτό εργαστήρι όπου θα εσφυρηλα-τούντο καθημερινά η φιλία, η επα-ναπροσέγγιση και η συνεργασίασε πολλούς τομείς και σε πολλά επί-πεδα μεταξύ Ε/Κ και Τ/Κ. Θα ήτανη δοκιμασία, η καλλιέργεια και ηεφαρμογή στην πράξη του πνεύμα-τος και της νοοτροπίας της ειρηνικήςσυνύπαρξης, συνεργασίας και δη-μιουργίας από την οποία θα απο-κομίζαμε πολύτιμες εμπειρίες καιχρήσιμα συμπεράσματα γι’ αυτάπου χρειάζεται και πρέπει να γίνουνστο πλαίσιο της εφαρμογής μιας συ-νολικής λύσης. Η αρνητική κατάληξητου τελευταίου κύκλου διαπραγμα-τεύσεων που οδήγησε τα πράγματασε μια αδιέξοδη κατάσταση, επι-βάλλει την επανεξέταση και επα-ναφορά του θέματος με πρωτοβουλία

και ενέργειες της κυβέρνησης τηςπρος όλες τις κατευθύνσεις. Στόχοςθα είναι η υιοθέτηση, έστω και τώρα,αυτού του καταλυτικού μέτρου οι-κοδόμησης εμπιστοσύνης που θααποφέρει πολύ σημαντικά οφέληκαι στις δυο κοινότητες και θα συμ-βάλει αποφασιστικά στην επίτευξησυμφωνίας συνολικής λύσης. Ανόμως, παρ’ ελπίδα, δεν επιτευχθείούτε αυτή τη φορά ο στόχος της επι-στροφής και του ανοίγματος τηςΑμμοχώστου λόγω ενδεχόμενης νέ-ας άρνησης της άλλης πλευράς, θααποφευχθεί, αν μη τι άλλο, η επι-κίνδυνη στασιμότητα, η δημιουργίανέων τετελεσμένων και η διολίσθη-ση του θέματος της Αμμοχώστουεκτός του πλαισίου που έχουν προ-διαγράψει η Συμφωνία της 19.5.1979και τα προαναφερθέντα ψηφίσματατου ΣΑ. Η κρισιμότητα των καιρώνκαι η σημασία του θέματος απαιτούντη λήψη μιας μελετημένης και σο-βαρής πρωτοβουλίας που θα έχεισαν πρώτο βήμα την ετοιμασία καιυποβολή μιας νέας, ολοκληρωμένηςκαι εμπλουτισμένης πρότασης πουθα συγκεντρώνει κάποιες ελάχιστεςπροϋποθέσεις υποστήριξής της απότη διεθνή κοινότητα και αποδοχήςτης από την άλλη πλευρά. Νέα στοι-χεία που θα μπορούσαν να προστε-θούν στο υφιστάμενο πακέτο καινα το καταστήσουν πιο ελκυστικόκαι ενδεχόμενα αποδεκτό είναι ταακόλουθα:

1. Η προώθηση από την κυβέρ-νηση της Δημοκρατίας της εισήγησηςγια περίληψη της παλαιάς πόλης τηςΑμμοχώστου (εντός των τειχών) στονκατάλογο της παγκόσμιας πολιτι-

στικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.2. Η επιδίωξη/εξασφάλιση από

την κυβέρνηση ουσιαστικής οικο-νομικής/χρηματοδοτικής συμμετο-χής της ΕΕ στην ανοικοδόμηση τηςΑμμοχώστου παράλληλα και πέραντης συμμετοχής της στην αναβάθ-μιση και λειτουργία του λιμανιούτης πόλης.

3. Η συμμετοχή τ/κ εταιρειών καιΤ/Κ επιχειρηματιών, τεχνικών και

επαγγελματιών όλων των ειδικοτή-των στην ανοικοδόμηση των Βα-ρωσίων.

4. Η διενέργεια από την κυβέρ-νηση της Δημοκρατίας των ανα-γκαίων διαβημάτων προς την ΕΕγια την εγκατάσταση στην ευρύτερηπεριοχή της Αμμοχώστου ενός ση-μαντικού Oργανισμού (Agency) τηςΈνωσης ως προικοδότηση/κίνητροπρος τις δυο κοινότητες στο πλαίσιοτης μεταβίβασης των Βαρωσίων σταΗΕ και της επιστροφής των κατοίκωνστην πόλη τους.

5. Η περίληψη της παλαιάς Αμ-μοχώστου, του λιμανιού της πόληςκαι της εκτός των τειχών έκτασηςμέχρι τον Καράολο, τις Κλαψίδες,τη Σαλαμίνα και τον Απ. Βαρνάβασε περιοχή που θα συμφωνηθεί/χα-ρακτηρισθεί ως Ομοσπονδιακή Πε-ριοχή στο πλαίσιο της λύσης Δι-κοινοτικής-Διζωνικής Ομοσπονδίας.Με συμφωνία των δυο κοινοτήτων,

η Ομοσπονδιακή Περιοχή μπορείνα διευρυνθεί/επεκταθεί προς τηνΚαρπασία με τρόπο που να διευ-κολύνει τη διευθέτηση του εδαφι-κού και της ακτογραμμής που θαείναι κάτω από τη διοίκηση κάθεκοινότητας.

6. Η λειτουργία του λιμανιού τηςΑμμοχώστου ως ομοσπονδιακού λι-μανιού που θα το διαχειρίζονται καιοι δυο κοινότητες προς όφελος καιτων δυο ομοσπονδιακών κρατιδίωνκαι κοινοτήτων. Μέσα στο ίδιο πλαί-σιο, θα μπορούσε να εξετασθεί/συμ-φωνηθεί και η μετατροπή/λειτουργίατου πανεπιστημίου της ΑνατολικήςΜεσογείου ως Ομοσπονδιακού Πα-νεπιστημίου με έμφαση στη διδα-σκαλία/καλλιέργεια/εμπέδωση τουφεντεραλισμού και της ειρηνικήςσυνύπαρξης και συνεργασίας δια-φορετικών θρησκειών, γλωσσών,πολιτισμών.

7. Η εγκατάσταση και λειτουργίαστην Ομοσπονδιακή Περιοχή τηςΑμμοχώστου σημαντικών θεσμώντου Ομοσπονδιακού κράτους, όπωςγια παράδειγμα το ΟμοσπονδιακόΔικαστήριο, η Ομοσπονδιακή Τρά-πεζα, η Ομοσπονδιακή Αστυνομία,η Ομοσπονδιακή Ποδοσφαιρική/Αθλητική Αρχή, η ΟμοσπονδιακήΑρχαιολογική Υπηρεσία κ.α.

Επισημαίνεται ιδιαίτερα σε σχέσηκαι συμπληρωματικά προς τα πιοπάνω ότι η ανοικοδόμηση των Βα-ρωσίων θα είναι μεγαλεπήβολο έργοπρωτοφανών διαστάσεων για τηνΚύπρο με συνολική επένδυση/ δα-πάνη αρκετών δισεκατομμυρίωνευρώ. Ολόκληρη η πόλη θα μετα-τραπεί σε ένα απέραντο εργοτάξιο,

από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη,που θα λειτουργήσει για πολλά χρό-νια και στο οποίο θα απασχοληθούνχιλιάδες Ε/Κ και Τ/Κ όλων των ειδι-κοτήτων. Το όφελος για τους Ε/Κκαι Τ/Κ κατοίκους της πόλης καιεπαρχίας Αμμοχώστου αλλά και γιατην οικονομία του τόπου σαν σύνολοθα είναι τεράστιο και χωρίς προ-ηγούμενο στην ιστορία της Κύπρου.

Την ολοκληρωμένη πρόταση/πα-κέτο της κυβέρνησης για την Αμ-μόχωστο πρέπει να παρουσιάσει οίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίαςπρώτα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιοκαι ακολούθως στα Ηνωμένα Έθνηαπό του βήματος της Γενικής Συ-νέλευσης τον ερχόμενο Σεπτέμβρη.Στη συνέχεια να την αναπτύξει καιπροωθήσει σε κατ’ ιδίαν συναντή-σεις του με ομολόγους του σημαν-τικών κρατών μελών της ΕΕ και τωνμόνιμων μελών του ΣΑ των ΗΕ. Επι-δίωξή μας θα πρέπει να είναι η ενερ-γός και σε ψηλό πολιτικό επίπεδοενεργοποίηση και εμπλοκή της ΕΕστην προώθηση και υλοποίηση τηςπρότασής μας. Από το Μάη του 2004είμαστε μέλος της ΕΕ και πρέπειεπιτέλους να αξιοποιήσουμε πλήρωςτην ιδιότητα αυτή λαμβάνονταςυπόψη τις σχέσεις της Τουρκίας μετην ΕΕ, την έντονη(αν και καλά κα-μουφλαρισμένη) επιθυμία της ναγίνει μέλος της ΕΕ και τα πολλά ερ-γαλεία που διαθέτει και μπορεί ναχρησιμοποιήσει η τελευταία έναντιτης Τουρκίας, (που δεν διαθέτουντα ΗΕ).

Ο κ. Θεόφιλος Β. Θεοφίλου είναι δικηγόροςαπό την Αμμόχωστο, Πρέσβης ε.τ.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ / Του ΘΕΟΦΙΛΟΥ Β. ΘΕΟΦΙΛΟΥ

Εισήγηση για υποβολή νέας και εμπλουτισμένης πρότασης για την Αμμόχωστο

Του ΜΙΧAΛΗ ΤΣΙΚΑΛA

Το πώς η επιχειρηματολογία τουΠροέδρου της Δημοκρατίας ΝίκουΑναστασιάδη περί της ετοιμότητάςτου θα βρει ευήκοον ους στην τ/κπλευρά, είναι ερώτημα που για τηνώρα δεν φαίνεται να βρίσκει απάν-τηση. Ειδικά εφόσον έχει ξεκινήσεικαι βρίσκεται σε εξέλιξη τολεγόμενο«Σχέδιο Β΄», έστω κι αν διπλωματικέςπηγές που μίλησαν στην «Κ» τόνι-σαν πως οι κινήσεις με τα Μαρω-νίτικα χωριά είναι κινήσεις εντυ-πωσιασμού τώρα, εφόσον «αν πραγ-ματικά ήθελαν οι Τ/Κ και η Τουρκίατόσα χρόνια πρόοδο, θα είχαν εφαρ-μόσει τη συμφωνία της Βιέννης απόχρόνια». Παράλληλα, όμως, οι ίδιεςπηγές επισημαίνουν πως για τηνώρα δεν πρόκειται να υπάρξει καμίακίνηση αποκλειστικά από τη Λευ-κωσία, ειδικά όταν όλες οι προσκλή-σεις για επαναφορά στο τραπέζι

του διαλόγου πέφτουν στο κενό,και τουλάχιστον μέχρι τον Σεπτέμ-βρη. «Βλέπουμε όμως πως παρά τιςδιαφωνίες που είναι παγιωμένες γιατο κεφάλαιο της ασφάλειας και τωνεγγυήσεων, όσο κι αν επικεντρω-θήκαμε εκεί, μια διέξοδος θα μπο-ρούσε να είναι συνάντηση μεταξύτων μερών για τα άλλα θέματα, σεορισμένα εκ των οποίων βρίσκονταικοντά και σε άλλα μακριά. Να δια-φανεί αν μπορεί βάσει αυτών ναγίνει μια προσπάθεια επανέναρξηςτου διαλόγου», τόνισαν στην εφη-μερίδα οι ίδιες πηγές. Δημοσιογρα-φικές πληροφορίες και από την Αθή-να πάντως, και από κύκλους τουΥΠΕΞ, όπως είμαστε σε θέση ναγνωρίζουμε, μετατοπίζουν χρονικά

τις όποιες νέες εξελίξεις για το Κυ-πριακό μετά την εκλογική διαδικα-σία στην Κύπρο. Κάτι που φαίνεταιβάσει του ρεπορτάζ να ασπάζονταικαι πηγές των ΗΕ στις ΗΠΑ.

«Να μην πάει χαμένη η δουλειά»:Που είναι και το μόνιμο αφήγημαμπροστά σε κάθε μικρή ή μεγάληδυσκολία που αντιμετώπισαν οι συ-νομιλίες για το κυπριακό, εντός καιεκτός χώρας, και που επαναλαμβά-νεται και πάλι από διπλωματικέςπηγές οι οποίες προσθέτουν ότιαυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό,και από την πλευρά της Τουρκίας,είναι πως δεν κινδυνεύει από τηνΚύπρο. Σε ερώτηση της «Κ» για τοαν προτίθεται να αλλάξει στάση ηΤουρκία για να υπάρξει άλλο απο-

τέλεσμα, διπλωματικές πηγές δεντο απέκλεισαν. «Κανείς δεν μπορείνα αποκλείσει το ενδεχόμενο έκ-πληξης από πλευράς Τουρκίας, μεενδεχόμενες παραχωρήσεις, πουίσως φέρουν νέα δεδομένα στηνε/κ πλευρά. Και είναι ζήτημα μετάποια θα είναι η αντίδραση της τε-λευταίας. Αν έλεγε για παράδειγμαη Τουρκία να δείξει κάτι στην Ευ-ρώπη. Θα μπορούσε να το πράξειμέσω της Κύπρου», τόνισαν σχετικάδιπλωματικές πηγές. Παράλληλαόμως ε/κ πηγές με υψηλή γνώσητων διαπραγματεύσεων τόνισανπως αυτό είναι στο χέρι της Τουρκίαςνα συμβεί, δεν το έχει πράξει παράτις όσες τόσες ευκαιρίες και δενδείχνει διατεθειμένη να το κάνει

τώρα. «Αυτά που μεταφέρονται απόδιπλωματικές πηγές του εξωτερικού,για το Κυπριακό, ίσως εκτός απόχώρες που έχουν άμεσο ενδιαφέρον,να μην είναι και ακριβώς έτσι. Εν-δείξεις για το ότι θα μπορούσε νακάνει βήματα η Τουρκία υπήρχανκαι πριν το ΚρανςΜοντάνα. Τι έκανετελικά;», πρόσθεσε η ίδια πηγή.

Το βέτοΠρέπει σε αυτό το σημείο να

σημειωθούν τα εξής. Και ο Πρό-εδρος της Δημοκρατίας συνέδεσετα όποια πιθανά επόμενα βήματαμε τον ευρώ-τουρκικό διάλογο πουείναι σε εξέλιξη. Άλλωστε, συμ-πληρωματικά, εκ των βασικών θε-μάτων που ανέκυψε εκ μέρους της

Τουρκίας μέσα στις συνομιλίες γιατο Κυπριακό, αυτό των τεσσάρωνελευθεριών, είναι θέμα των 27 τηςΕΕ. Όπως και η επικαιροποίησητης τελωνειακής ένωσης της Ευ-ρώπης με την Τουρκία, που ακόμηκι αν διπλωματικές πηγές παραδέ-χονται πως αυτή η διαδικασία αφή-νει στην άκρη την ενταξιακή πορείατης Τουρκίας, εντούτοις είναι καιεκεί ο ρόλος της Κύπρου σημαντι-κός. Κάτι που δεν αρνούνται καιπολιτικές πηγές με τις οποίες μίλησεη «Κ», θέλοντας να τονίσουν τηνευχέρεια του βέτο που έχει η χώρα,αλλά και η Ελλάδα, ως μοχλό πίεσηςγια βήματα από την Τουρκία. Ηοποία, τόνιζαν και πηγές στις Βρυ-ξέλλες, δεν πρέπει να περιμένειανταλλάγματα από την ΕΕ για νακάνει κινήσεις για την Κύπρο, κάτιπου ήταν γνωστό και πριν το ΚρανςΜοντάνα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιοόμως, προκύπτει και το ερώτηματου γιατί δεν έκανε η Τουρκία βή-ματα ακριβώς στο Κρανς Μοντάναπου είχε την ευκαιρία να αποδείξειτη θέλησή της, με την απάντησηνα έγκειται σε αυτή την περίπτωσηκαι πάλι στο ότι η Άγκυρα αναμένειτα αποτελέσματα των εκλογών στηΓερμανία για να πάρει αποφάσεις,εφόσον είναι η σχέση που θα έχειμε την ΕΕ που την ενδιαφέρει, καιαπό οικονομικής (κυρίως) αλλά καιαπό άλλες απόψεις.

Eπεμβατικά δικαιώματα Ένα από τα βασικά σημεία δια-

φωνίας, και στο Κρανς Μοντάνα,ήταν το ότι η τουρκική πλευρά επέ-μενε στην παραμονή στρατού στηνΚύπρο, που αποτελούσε κόκκινηγραμμή για την ε/κ πλευρά, αλλάκαι με επεμβατικά δικαιώματα.«Κάτι που δεν υπήρχε καμία περί-πτωση να γίνει αποδεκτό. Πόσομάλλον με επεμβατικά δικαιώματα»τόνισε αρμόδια διπλωματική πηγήπροσθέτοντας επίσης στη μεγάληεικόνα πως ουδέποτε συζητήθηκετο θέμα της οικονομικής πτυχήςτης λύσης. «Όσο και να είναι τοποσό, που ακούγεται από 7 μέχρι24δισ., εκείνοι που εναντιώνονταιστη λύση θα το κάνουν χρήση, εφό-σον σαφής απάντηση για το ερώ-τημα αυτό δεν δόθηκε ποτέ».

Συμφωνία Γ΄ Βιέννης

Γλαύκος Κληρίδης και ΡαούφΝτενκτάς βρίσκονται για συνο-μιλίες στη Βιέννη, υπό την αιγί-δα του ΓΓ των ΗΕ Κουρτ Βαλτ-χάιμ, για να συζητήσουν το μέλ-λον των κατοίκων που έχουνπαραμείνει στη χερσόνησο τηςΚαρπασίας μετά τη δεύτερη ει-σβολή των Τούρκων, και οι οποί-οι έχουν υποστεί βάναυσεςδιώξεις και καταπατήσεις τωνανθρωπίνων δικαιωμάτων. ΟιΚληρίδης-Ντενκτάς έφτασαν σεσυμφωνία στις 2 Αυγούστου1975,(έγγραφο των ΗνωμένωνΕθνών S/11789) που περιλαμ-βάνει τα ακόλουθα:1. Εις τους Τουρκοκυπρίους τουςεπί του παρόντος διαμένονταςεις το νότιον τμήμα της νήσου θαεπιτραπεί, εάν επιθυμούν, ναμετακινηθούν εις τον βορράνμετά των υπαρχόντων των, επίτη βάσει οργανωμένου προ-γράμματος και με την βοήθειαντης Ειρηνευτικής Δυνάμεως.2. Ο κ. Ντενκτάς επανέλαβε, καισυνεφωνήθη, ότι οι Ελληνοκύ-πριοι οι επί του παρόντος δια-μένοντες εις το βόρειον τμήματης νήσου είναι ελεύθεροι ναπαραμείνουν και ότι θα παρα-σχεθή εις αυτούς πάσα βοήθειαδιά να δύνανται να διάγουν μίανομαλήν ζωήν, περιλαμβανομέ-νων διευκολύνσεων εις τον εκ-παιδευτικόν τομέα και διά τηνάσκησιν της θρησκείας των, ωςεπίσης και ιατρικής περιθάλψε-ως υπό ειδικών των ιατρών καιελευθέρας διακινήσεως εις τονβορράν.3. Οι Ελληνοκύπριοι οι επί τουπαρόντος διαμένοντες εις τονβορράν, οι οποίοι κατόπιν αιτή-σεώς των και χωρίς να υποστούνοποιασδήποτε φύσεως πίεσιν,θα εκδηλώσουν την επιθυμίαννα μεταβούν εις τον νότον θαδύνανται να πράξουν τούτο.4. Η Ειρηνευτική Δύναμις τωνΗνωμένων Εθνών θα έχειελευθέραν είσοδον εις τα Ελ-ληνοκυπριακά χωρία και τό-πους διαμονής των Ελληνοκυ-πρίων εις τον βορράν.5. Προς εφαρμογήν της ανωτέ-ρω συμφωνίας θα δοθή προτε-ραιότης εις την επανασύνδεσηνοικογενειών, πράγμα το οποίονδύναται ωσαύτως να συνεπάγε-ται την μεταφοράν αριθμού Ελ-ληνοκυπρίων επί του παρόντοςδιαβιούντων εις το νότιον τμή-μα, εις τον βορράν.

Κεφάλαια πλην ασφάλειας και εγγυήσεων ίσως ανοίξουν δρόμοΤο χάσμα που έχει καταγραφεί και η περίοδος μέχρι τον Σεπτέμβριο, δύσκολα θα επιφέρουν εξελίξεις

<<<<<<<

Μια διέξοδος θα μπορού-σε να είναι συνάντησημεταξύ των μερών για τα άλλα θέματα, σε ορισμένα εκ των οποίων βρίσκονται κοντά και σεάλλα μακριά, λέει στην«Κ» διπλωματική πηγή. Ε/κ πηγές με υψηλή γνώση των διαπραγματεύσεων τόνισαν πως πιθανές εξελίξεις είναι στο χέρι της Τουρκίας να συμ-

βούν, αλλά δεν το έχει πράξει παρά τις όσες τόσες ευκαιρίες και δεν δείχνει διατεθειμένη να το κάνει τώρα.

<<<<<<<

Η αρνητική κατάληξητου τελευταίου κύκλουδιαπραγματεύσεων επι-βάλλει την επανεξέτασητου θέματος με ενέργειεςτης κυβέρνησης προςόλες τις κατευθύνσεις.

Την ολοκληρωμένη πρόταση πρέπει να παρουσιάσει ο ίδιος ο Πρόεδρος τηςΔημοκρατίας πρώτα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και ακολούθως στα Η.E.

06-POLITIKH_Master_cy 18/08/17 17:30 Page 6

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 7Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ ΗKυριακή 20 Αυγούστου 2017

Τ ο τουρκικό σχέδιο Α’, δηλαδήμία διζωνική δικοινοτική ομο-σπονδία όπως αυτή που συ-

ζητάμε τα τελευταία χρόνια, ήτανκαι εξακολουθεί να παραμένει ηπρώτη προτεραιότητα (σχέδιο Α΄)της Τουρκίας στο Κυπριακό. ΗΤουρκία θεωρεί ότι μέσα από μίατέτοια λύση μπορούν να διασφα-λιστούν καλύτερα τα συμφέροντάτης στην Κύπρο. Με την αποτελε-σματική συμμετοχή των Τ/Κ σταομοσπονδιακά όργανα και τα βέτοτου Τ/Κ αντιπροέδρου, η Τουρκίαθα είναι σε θέση να παρεμποδίζειτην άσκηση πολιτικών από τηνΕνωμένη Κυπριακή Ομοσπονδίαπου θα αντίκεινται στα δικά τηςσυμφέροντα. Επιπρόσθετα, με ει-δικές ρυθμίσεις που αφορούν ταδικαιώματα των Τούρκων πολιτώνστην Ενωμένη Ομοσπονδιακή Κύ-

προ, θα μπορεί να αποτρέψει τηνσε βάθος χρόνου απώλεια του στρα-τηγικού ελέγχου της Κύπρου έστωκαι αν η ίδια απομακρύνεται απότην ΕΕ. Αντίθετα, τα σχέδια Β΄ (χω-ριστά κράτη) και Γ΄ (προσάρτηση)δίνουν στην Κυπριακή Δημοκρατίαπλήρη ανεξαρτησία κινήσεων ναακολουθεί πολιτικές και να συνά-πτει σχέσεις σε βάρος των τουρ-κικών συμφερόντων π.χ. τριμερείςσυνεργασίες. Στον Κρανς Μοντάναη Τουρκία πλησίασε πάρα πολύστο στόχο της, κάτι που μόνο το2004 είχε καταφέρει. Εκτιμώ ότι ηΤουρκία θα επιχειρήσει να εξαντ-λήσει το σχέδιο Α΄ πριν κινηθείπρος το σχέδιο Β΄. Δεν έχει κανέναλόγο να βιαστεί αφού πιθανότατασε 6 μήνες ο επόμενος Πρόεδροςτης ΚΔ θα είναι έτοιμος να συζη-τήσει τις δικές της προτάσεις. Αλλά

ακόμα και στην περίπτωση εκλογήςτου Νικόλα Παπαδόπουλου η Τουρ-κία αναμένει ότι με την απόσυρσησυγκλίσεων που δεσμεύτηκε νακάνει θα της δώσει τις απαιτούμενεςδικαιολογίες για να κινηθεί προςτο σχέδιο Β΄. Προς τον σκοπό αυτόη Τουρκία έχει ήδη ξεκινήσει μίασυστηματική προσπάθεια ψυχο-λογικού πολέμου κατά της ε/κ ηγε-σίας και των Ε/Κ, χρησιμοποιώνταςως μπαμπούλα στοιχεία του σχεδίουΒ΄. Ακούμε συνέχεια δηλώσεις γιατο τέλος των διαπραγματεύσεων(Τσελίκ), για τις σχέσεις καλής γει-τονίας και τη λύση των δύο χωρι-στών κρατών(Ακιντζί) κλπ. Παράλ-ληλα διοχετεύονται πληροφορίεςγια σχέδια επιστροφής των Μαρω-νιτών στα χωριά τους και των Αμ-μοχωστιανών στην πόλη τους. Ηπίεση αυξάνει με ετοιμασία νέων

νόμων για φορολογίες που θα ενι-σχύσουν και διευρύνουν το έργοτης επιτροπής αποζημιώσεων γιατις ε/κ περιουσίες στα κατεχόμεναώστε να επιλυθεί μονομερώς τοπεριουσιακό. Ενδεχόμενη γεώτρη-ση στο οικόπεδο 6 θα αποτελέσεικαι αυτή κομμάτι της στρατηγικήςτου πολιτικού εκβιασμού. Ειδικό-τερα σε ό,τι αφορά την περιφραγ-μένη περιοχή της Αμμοχώστου εί-ναι φανερό ότι είναι πρακτικά αδύ-νατη η άμεση επιστροφή των κα-τοίκων της υπό το όποιο καθεστώςλόγω της πολύ κακής κατάστασηςτων οικιών και της απουσίας βα-σικών υποδομών. Αντίθετα η επι-στροφή των Μαρωνιτών, υπό τ/κδιοίκηση, είναι πρακτικά εφικτήσε σχετικά σύντομο διάστημα.Υπάρχει δε και το προηγούμενοτων εγκλωβισμένων της Καρπασίας

που είχαν αρχικά παραμείνει στιςεστίες τους μάλιστα κάτω από πολύδυσμενέστερες συνθήκες με βάσητη συμφωνία της Γ΄ Βιέννης του1975. Μία τέτοια επιστροφή θακάνει την εξαγγελθείσα πρόθεσηγια την Αμμόχωστο πιο πειστική.Να σημειωθεί ότι εντός των Τ/Κυπάρχουν ισχυρές πολιτικές (ανα-ζήτηση ανταλλαγμάτων σε ό,τιαφορά την Τύμπου) και νομικέςενστάσεις (τροποποίηση «δικα-στικών αποφάσεων» για περιουσίεςΕΒΚΑΦ) σε ένα τέτοιο εγχείρημα.Βέβαια, στην περίπτωση της Αμ-μοχώστου, επιπρόσθετα θα απαι-τηθούν τεράστια ποσά για τηνανοικοδόμηση της πόλης. Ανα-γκαία είναι και η συναίνεση ή του-λάχιστον η ανοχή του διεθνούςπαράγοντα, αφού το καθεστώς τηςπεριοχής καθορίζεται από το ψή-

φισμα 550 του Συμβουλίου Ασφα-λείας. Ψύχραιμα θα πρέπει να αξιο-ποιήσουμε την αναγκαστική πε-ρίοδο περισυλλογής η οποία ανα-μένεται να λήξει τον Μάρτιο του2018 έτσι ώστε να διαχειριστούμετα υπό εφαρμογή τμήματα τουτουρκικού σχεδίου Β΄. Θα πρέπειεπίσης να ετοιμαζόμαστε για σκλη-ρή διαπραγμάτευση εντός του πλαι-σίου Γκουτέρες με στόχο μία λύσηπου θα περιορίζει δραστικά τηντουρκική επιρροή στην ΕνωμένηΟμοσπονδιακή Κύπρο. Τέλος υπάρ-χει ανάγκη να είμαστε έτοιμοι καιγια την περίπτωση ενός πλήρουςκαι οριστικού αδιεξόδου.

* Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολό-γος και Γραμματέας του ΓεωστρατηγικούΣυμβουλίου. Οι απόψεις που εκφράζειείναι αυστηρά προσωπικές.

Συνέντευξη στον ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ

Η πρώην Υπουργός Εξωτερικών καιμέλος της διαπραγματευτικής ομά-δας Ερατώ Μαρκουλλή μιλάει στην«Κ» για το αδιέξοδο στο Kυπριακό,για το οποίο αισθάνεται ότι θα είναιπαρατεταμένο, ενώ την ίδια ώρααπορρίπτει τις προσπάθειες επίρ-ριψης ευθυνών στην πλευρά μας,τονίζοντας πως η τουρκοκυπριακήπλευρά επέδειξε μια βουλιμική καιάπληστη στάση. Καταλήγει δε στοότι τον τελευταίο λόγο όσοn αφοράτην όλη προσπάθεια θα τον ανα-λάβει το ίδιο το ΣΑ μετά την δη-μοσιοποίηση της έκθεσης του ΓΓγια τις καλές του υπηρεσίες. -Τα δεδομένα δεν είναι θετικάγια επανέναρξη του διαλόγουστο άμεσο μέλλον για το Κυ-πριακό. Πιστεύετε ότι υπάρχειπεδίο συνεννόησης μετά και τοΚρανς Μοντάνα, ειδικά με τηναπόσταση που χωρίζει τις πλευ-ρές στην ασφάλεια και τις εγ-γυήσεις;

-Αποτελεί αναντίρρητο γεγονόςότι μετά τη διάσκεψη στο ΚρανςΜοντάνα η ουσία και το όλο κλίματων διαπραγματεύσεων πήραν μιααιφνίδια αρνητική τροπή, που ανέ-τρεψε την μέχρι τότε συγκρατη-μένα αισιόδοξη εικόνα για τη δυ-νατότητα επίτευξης προόδου σεόλα τα εκκρεμούντα θέματα. Εδώκαι αρκετούς μήνες, όμως, είχατην έντονη αίσθηση, αλλά και πε-ποίθηση, ότι για ένα τόσο σοβαρόθέμα όπως η ασφάλεια και οι εγ-γυήσεις, το οποίο δεν έτυχε μέχρισήμερα οποιασδήποτε ουσιαστικήςδιαπραγμάτευσης, δεν θα ήταν δυ-νατό μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρανα τύχει επιτυχούς ολοκλήρωσης.Εξάλλου, ήταν έκδηλο από δημόσιεςδηλώσεις και τοποθετήσεις τηςΤουρκίας, ότι οι πάγιες θέσεις τηςγια συνέχιση των εγγυήσεων, δια-

τήρηση λεγόμενων επεμβατικώνδικαιωμάτων και μόνιμης τουρκικήςστρατιωτικής παρουσίας στην επα-νενωμένη Κύπρο, ποσώς είχαν με-ταβληθεί. Από την άλλη, υπήρχανπολλές και ουσιαστικές εκκρεμό-τητες και σε άλλα κεφάλαια οι οποί-ες δεν ήταν δυνατό να γεφυρωθούνσε ένα τόσο σύντομο χρονικό διά-στημα, ενώ το κλίμα είχε ήδη πα-γώσει και η εμπιστοσύνη τρωθείμε την πολιτική περιπέτεια πουδιαδραματίστηκε στη Βουλή με τοθέμα του ενωτικού δημοψηφίσμα-τος και με μια Τουρκία, μάλιστα,ναπαραμένει τόσο αδιάλλακτη στιςθέσεις της. Είναι η πρώτη φοράστην πολύχρονη εμπειρία μου μετο Κυπριακό πρόβλημα που αισθά-νομαι την απειλή ενός παρατετα-μένου αδιεξόδου, το οποίο κινδυ-νεύει να σφραγίσει και τον τερμα-τισμό των προσπαθειών για λύση,όπως ήταν προδιαγεγραμμένη όλααυτά τα χρόνια μέσα από τα ψη-φίσματα των ΗΕ. -Υπάρχουν ευθύνες στη δικήμας πλευρά για το αδιέξοδο στο

Κρανς Μοντάνα και αν ναι ποιες; -Την κύρια και πρωταρχική ευ-

θύνη για την αρνητική τροπή στοΚραν Μοντάνα την έχει αναντίλε-κτα η Τουρκία λόγω της στάσηςτης στο θέμα της ασφάλειας και

των εγγυήσεων και είναι άδικο καιαυτοκαταστροφικό να συντηρείταιμια προσπάθεια ανίχνευσης καιεπίρριψης ευθυνών και στη δικήμας πλευρά. Έχοντας εμπλακείστην όλη διαδικασία τα τελευταία

χρόνια,αισθάνομαι ότι η πλευράμας έχει καταβάλει το μέγιστο τωνπροσπαθειών της για εξεύρεσηόλων εκείνων των συμβιβαστικώνλύσεων που αφορούν τόσο τηνεσωτερική όσο και την διεθνή πτυ-χή που, όμως, πρέπει να κινούνταιστα όρια ασφαλείας που θα επέ-τρεπαν σε ένα σχέδιο λύσης ναυιοθετηθεί από την πλειοψηφίατης ελληνοκυπριακής κοινότηταςκαι να πληρούνται, ταυτόχρονα,οι ασφαλιστικές δικλείδες που αφο-ρούν τη λειτουργικότητα του κρά-τους, το αίσθημα ασφάλειας τωνΚυπρίων και τις ευρωπαϊκές πα-ραμέτρους της λύσης. Δυστυχώς,όμως και η τουρκοκυπριακή πλευράεπέδειξε μια βουλιμική και άπληστηστάση μη ικανοποιούμενη από τιςόποιες κινήσεις καλής θέλησης τηςδικής μας πλευράς. -Τι θα μπορούσαμε να είχαμεκάνει αλλιώς;

-Αν κάτι θα έπρεπε να είχε γίνειδιαφορετικά από την δική μας πλευ-ρά, θα έλεγα ότι δεν θα έπρεπε ναείχαμε υποκύψει στις πιέσεις γιαεπανασύγκληση της διάσκεψης σετόσο σύντομο χρονικό διάστημα,χωρίς μάλιστα περισσότερη προ-ετοιμασία από πλευράς των Ηνω-μένων Εθνών και κυρίως χωρίς τιςόποιες ενδείξεις ότι η Τουρκία είχεμεταβάλει τις πάγιες θέσεις της.Θα έπρεπε επίσης να ασκηθούνπερισσότερες πιέσεις στην Τουρκίαγια μεγαλύτερη εμπλοκή της ΕΕ,αλλά και των πέντε μονίμων μελώντου ΣΑ στην όλη διαδικασία τηςδιάσκεψης. Τέλος, ο κόσμος κρα-τήθηκε μακριά από την όλη διαδι-κασία μέσα σε ένα πέπλο συσκό-τισης, που άφηνε τεράστια περι-θώρια επηρεασμού από τις δυνάμειςκαι στις δύο πλευρές που βολεύον-ται από τη διατήρηση του στάτουςκβο. Με το σενάριο όπως τελικάεξελίχθηκε, η Τουρκία είχε τη δυ-

νατότητα να μπλοκάρει την όποιαθετική εξέλιξη, φέρνοντας την κα-τάληξη που η ίδια επιθυμούσε. Οιπρόσφατες δηλώσεις Τούρκωναξιωματούχων περί τερματισμούκαι όχι παγώματος της διαδικασίαςείναι αρκούντως αποκαλυπτικέςτων προθέσεων της Άγκυρας.-Θα έπρεπε να πιέσει ο Πρόεδροςτης Δημοκρατίας να συνεχιστείο διάλογος παρά την ανακήρυξητου ναυαγίου από τον ΓΓ τωνΗΕ;

-Από την πρώτη στιγμή της δή-λωσης του Γενικού Γραμματέαστις 7 Ιουλίου για κλείσιμο τηςδιάσκεψης χωρίς την επίτευξησυμφωνίας, άσκησα έντονη κρι-τική για το ότι ο ρόλος του ΓενικούΓραμματέα δεν μπορεί να εκτεί-νεται σε μια τόσο σοβαρή απόφα-ση, που αποτελεί βασικά αρμο-διότητα του Συμβουλίου Ασφαλεί-ας, το οποίο θα έπρεπε πρώτα ναενημερωθεί από τον Γενικό Γραμ-ματέα και να εκφράσει στη συνέ-χεια το ίδιο την θέση του με σχε-τικό ψήφισμα. Την εντολή για τηνάσκηση των καλών του υπηρεσιώνο Γενικός Γραμματέας την παίρνειαπό το ΣΑ, που αποτελεί το κατ’εξοχήν όργανο για αποφάσεις πουαφορούν την ειρήνη και την ασφά-λεια. Θεωρώ επίσης ότι ο Πρόεδροςτης Δημοκρατίας θα έπρεπε ναμην είχε συναινέσει στην ανακοί-νωση του Γενικού Γραμματέα γιακλείσιμο της διάσκεψης, αλλά ναεπιμείνει, αν όχι για άμεση συνέ-χιση, τουλάχιστο για μια αναβολήλίγων εβδομάδων μέχρις ότουυπάρξει διαφοροποίηση ή πλήρεςξεκαθάρισμα της τουρκικής στά-σης. Έχω την αίσθηση ότι τον τε-λευταίο λόγο όσον αφορά την όληπροσπάθεια θα τον αναλάβει τοίδιο το ΣΑ μετά την δημοσιοποίησητης έκθεσης του ΓΓ για τις καλέςτου υπηρεσίες.

ΑΡΘΡΟ / Του ΠEΤΡΟΥ ΖΑΡΟYΝΑ*

Κλιμακώνουν εκβιασμούς για να πετύχουν το σχέδιο Α΄

Η ΕΡΑΤΩ ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ ΣΤΗΝ «Κ»

Aδικη η προσπάθεια επίρριψης ευθυνών και στην ελληνοκυπριακή πλευρά

Αισθάνομαι ότι η πλευρά μας έχει καταβάλει το μέγιστο των προσπαθειών της για εξεύρεση συμβιβαστικών λύσεων

“Δεν θα έπρεπε να είχαμευποκύψει στις πιέσεις γιαεπανασύγκληση της διά-σκεψης σε τόσο σύντομοχρονικό διάστημα, χωρίςμάλιστα περισσότερηπροετοιμασία από πλευ-ράς ΗΕ και κυρίως χωρίςτις όποιες ενδείξεις ότι ηΤουρκία είχε μεταβάλειτις πάγιες θέσεις της.

-Αν και η προσήλωση αλλά καιη κορύφωση αφορούσε τηνασφάλεια και τις εγγυήσεις, εν-τούτοις δεν υπάρχει βάση, δενυπάρχει ένα κλειστό από τα υπό-λοιπα κεφάλαια του Κυπριακού.Τι λέτε γι’ αυτό;

-Σε όλα τα κεφάλαια υπήρχανεκκρεμότητες, σε άλλα περισσότε-ρες και σε άλλα λιγότερες, όλεςόμως ήταν σοβαρές και άγγιζαν,άμεσα ή έμμεσα, τον ίδιο τον πυ-ρήνα του Κυπριακού. Είναι γι’ αυτόπου παρόλη την μεγάλη πρόοδοπου είχε επιτευχθεί, η δική μουπροσέγγιση ήταν ότι υπήρχε ακόμαπάρα πολλή δουλειά να γίνει, τόσοόσον αφορά την διευθέτηση τωνσοβαρών εκκρεμοτήτων στα διά-φορα κεφάλαια, αλλά και την προ-

ετοιμασία για την επόμενη μέρατης λύσης, όπως για παράδειγματην ετοιμασία του Ομοσπονδιακούσυντάγματος, των συνταγμάτωντων συνιστωσών πολιτειών και τωνομοσπονδιακών νόμων, την οικο-νομική στήριξη της λύσης και πολ-λών άλλων προϋποθέσεων που θαεπέτρεπαν την ομαλή μετεξέλιξητου πολιτειακού συστήματος καιτη λειτουργικότητα του κράτους.Δυστυχώς, υπήρχε μια συνεχής πίε-ση για ολοκλήρωση της όλης δια-δικασίας μέσα σε πολύ στενά χρο-νοδιαγράμματα, άγραφα μεν αλλάκαθόλα αισθητά, που δημιουργού-σαν τα αντίθετα αποτελέσματα.Αφηνόταν δε να κυριαρχήσει μιαυπεραισιόδοξη εικόνα στην δια-μόρφωση της οποίας πολλοί είχαν

ευθύνη, η οποία, όμως, πόρρω απεί-χε από την πραγματικότητα καιπου συνέβαλε να ανεβάσει αδικαιο-λόγητα τις προσδοκίες του κόσμου.-Η τ/κ πλευρά προχωρεί στο σχέ-διο Β’ με συγκεκριμένα βήματα.Τι επιπτώσεις έχει αυτό στο Κυ-πριακό;

-Η Τουρκία από την επομένητου ναυαγίου στο Κρανς Μοντάναπροχώρησε με την εφαρμογή τωνσχεδίων που είχε εδώ και καιρόπροετοιμάσει και προδιαγράψει,που δεν είναι τίποτα άλλο από τησυνέχιση της δημιουργίας τετελε-σμένων με στόχο την πλήρη τουρ-κοποίηση της κατεχόμενης Κύπρου.Είναι πραγματικά λυπηρό το ότι ηΤουρκοκυπριακή ηγεσία μπήκεαγόγγυστα σε αυτό το επικίνδυνο

και για την ίδια την επιβίωση τηςτουρκοκυπριακής κοινότητας παι-γνίδι της Τουρκίας, ανατινάζονταςγέφυρες που με τόση προσπάθειακτίστηκαν τα τελευταία χρόνια. Ηεπιδίωξηεπισφράγισης της διχο-τόμησης είναι πλέον ορατή, ενώο εποικισμός και ο σφετερισμόςτων ελληνοκυπριακών περιουσιώνσυνεχίζονται αδιάλειπτα με τρα-γικές και μη ανατρέψιμες συνέπειεςγια το Κυπριακό. -Είναι εφικτό να υπάρξει μια διέ-ξοδος τον Σεπτέμβριο στη ΓενικήΣυνέλευση του ΟΗΕ;

-Επειδή πάντα θέλω να μιλώ μετη γλώσσα της αλήθειας, θεωρώότι είναι εξαιρετικά δύσκολο ναεπιτευχθεί άρση του αδιεξόδου μέ-σα σε τόσο σύντομο χρονικό διά-

στημα, ενόσω μάλιστα δεν υπάρχεικαμία πίεση προς την πλευρά τηςΤουρκίας. Αυτό που θα πρέπει ναεπιδιωχθεί μέσα από τις επαφέςκαι διαβουλεύσεις στη Νέα Υόρκη,είναι η υιοθέτηση ενός ισχυρούψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφα-λείας, που να επιβεβαιώνει και επι-σφραγίζει τη συνέχιση της διαδι-κασίας. Το γεγονός ότι η διαδικασίαείναι κυπριακής ιδιοκτησίας δενμπορεί να δίνει στην όποια πλευράτη δυνατότητα να την μπλοκάρει.Όλοι οι μοχλοί πίεσης προς τηνΤουρκία θα πρέπει εν τω μεταξύνα χρησιμοποιηθούν, ούτως ώστενα καταβληθεί σε εύθετο χρόνομια συντονισμένη και στοχευμένηπροσπάθεια που να φέρει αποτε-λέσματα.

Η επιδίωξη επισφράγισης της διχοτόμησης είναι πλέον ορατή

“Υπήρχε μια συνεχής πίεση για ολοκλήρωσητης όλης διαδικασίας μέσα σε πολύ στενά χρο-νοδιαγράμματα, άγραφαμεν αλλά καθόλα αισθητά,που δημιουργούσαν τααντίθετα αποτελέσματα.

Θεωρώ ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα έπρεπε να μην είχε συναινέσειστην ανακοίνωση του Γενικού Γραμματέα για κλείσιμο της διάσκεψης, αλλά ναεπιμείνει, αν όχι για άμεση συνέχιση, τουλάχιστο για μια αναβολή λίγων εβδο-μάδων μέχρις ότου υπάρξει διαφοροποίηση ή πλήρες ξεκαθάρισμα της τουρ-κικής στάσης, λέει η Ερατώ Μαρκουλλή στην «Κ».

07-ΠΟΛΙΤΙΚΗ_Master_cy 18/08/17 17:30 Page 7

8 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Συνέντευξη στονΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΟΜΑΡΑ

Μια ξεκάθαρη εικόνα στο τι πραγ-ματικά επιδιώκει η Τουρκία με τιςπροκλητικές κινήσεις εντός τηςκυπριακής ΑΟΖ και τι έχει πετύχειμέχρι σήμερα δίνει στην συνέν-τευξή του στην «Κ» ο Γενικός Δι-ευθυντής του Υπουργείου Εξωτε-ρικών. Ο Αλέξανδρος Ζήνων πι-στεύει ακράδαντα ότι η ΟικονομικήΖώνη Εκμετάλλευσης της Δημο-κρατίας είναι θωρακισμένη τόσοσε νομικό όσο και πολιτικό επίπεδο.Ο διπλωμάτης θεωρεί ότι πολύ δύ-σκολα η Τουρκία θα εξεύρει πλατ-

φόρμα για να την εγκαταστήσεισε κάποιο τεμάχιο της ΑΟΖ με τοσκεπτικό ότι οι εταιρείες λαμβάνουνσοβαρά υπόψη τους τον παράνομοχαρακτήρα της χρήσης.-Πώς περιγράφεται η κατάστασηστα ενεργειακά, ένα και πλέονμήνα μετά την έναρξη των ερευ-νών στο τεμάχιο 11;

-Αυτό που είχαμε πει εξ αρχήςείναι ότι οι ενεργειακοί μας σχε-διασμοί θα προχωρήσουν κανονικάανεξαρτήτως του τι συμβαίνει σεάλλα πεδία και ανεξάρτητα βεβαίωςαπό τις απειλές και διάφορες ενέρ-γειες της Τουρκίας. Και αυτό γιατίέχουμε τη βεβαιότητα ότι ενεργού-με στα πλαίσια του Διεθνούς Δι-καίου και ειδικότερα της Σύμβασηςγια το Δίκαιο της Θάλασσας. Σε πο-λιτικό επίπεδο, είχαμε κάνει όλεςτις απαραίτητες προληπτικές κι-νήσεις, ούτως ώστε εάν προέκυπτεοτιδήποτε, πολιτικά να είμαστεέτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε και,όπως είναι αντιληπτό, οι σχεδιασμοίέχουν προχωρήσει κανονικά, οιέρευνες προχωρούν κανονικά παράτο γεγονός ότι κατά καιρούς η Τουρ-κία με διάφορες ενέργειές της, εκ-δηλώνει την αντίθεσή της σε αυτά

τα οποία καθ’ όλα νόμιμα κάνουμε.Θεωρώ ότι τα πράγματα θα προ-χωρήσουν κανονικά. Αυτό που έχειαξία είναι το τι θα προκύψει απότις έρευνες. -Σε διπλωματικό επίπεδο, η τουρ-κική συμπεριφορά κατά τηνέναρξη των ερευνών αλλά καικατά την πορεία τους, πώς απο-κωδικοποιείται;

-Η Τουρκία επιδιώκει να υπο-δηλώσει και να καταθέσει, όπωςθα λέγαμε παλιά στα νομικά, ναεγγράψει προσημείωση, ότι διεκ-δικεί και έχει δικαιώματα στην κυ-πριακή ΑΟΖ. Αυτό βέβαια, όπωςξέρουμε, είναι εντελώς εκτός τηςΣύμβασης του Δικαίου της Θάλασ-σας. Παρόλα αυτά η Τουρκία, πο-λιτικά, θέλει να “επιδείξει σημαία”.Αυτή είναι η μια πτυχή. Η άλλη,την οποία έχουμε δει και στο πα-ρελθόν, θέλει με αυτές τις κινήσειςνα αποθαρρύνει διεθνείς εταιρείεςνα συνεργαστούν με την ΚυπριακήΔημοκρατία. Σε αυτό έχει αποτύχει.Για το πρώτο δεν μπορούμε να τουςεμποδίσουμε. Προβαίνουμε σταπολιτικά και νομικά διαβήματα,αλλά και αυτοί συνεχίζουν να ενερ-γούν με τον τρόπο αυτό. Έβλεπαότι το Barbaros είχε φύγει, τώραδιαβάζω ότι επιστρέφει. -Το γεγονός ότι εταιρείες κολοσ-σοί στη βιομηχανία υδρογοναν-θράκων βρίσκονται εντός τηςΑΟΖ μπορεί να εκληφθεί ωςαπάντηση στις τουρκικές προ-κλήσεις και επιδιώξεις;

-Σε πολιτικό και νομικό επίπεδοέχουν ληφθεί όλα τα απαραίτηταμέτρα ούτως ώστε οι εταιρείες, οιοποίες κάνουν αυτές τις έρευνες,να έχουν τη βεβαιότητα ότι υπάρχειη νομική ασφάλεια. Διότι μια με-γάλη εταιρεία, όπως είναι η TOTAL,όπως η EXXON MOBIL και η ENI,δεν μπορεί να ενεργεί σε αβέβαιονομικό περιβάλλον. Άρα, το γεγονόςκαι μόνο ότι αυτές οι εταιρείες συ-νεργάζονται μαζί μας, δείχνει ότιυπάρχει νομική βεβαιότητα αλλάκαι πολιτική ασφάλεια.-Μπορείτε να μας εξηγήσετε για-τί οι έρευνες στο τεμάχιο 11είναι τόσο σημαντικές, όπως λέ-γεται, για το ενεργειακό πλάνοτης Δημοκρατίας;

-Η αντίληψη που έχουμε εμείςγια τα ενεργειακά είναι ότι η λεκάνητης Ανατολικής Μεσογείου, με όλααυτά τα αποθέματα τα οποία δυ-νητικά μπορεί να υπάρχουν, θαμπορέσουν συνολικά να αποτελέ-

σουν μια εναλλακτική και συμπλη-ρωματική πηγή ενεργειακής ασφά-λειας και για την Ευρώπη και γιατην περιοχή. Τα μόνα μέχρι στιγμήςεπιβεβαιωμένα αποθέματα πουέχουμε ανακαλύψει είναι αυτά τουτεμαχίου 12. Με το 11 όμως και μετο τι έχει ανακαλυφθεί στην αιγυ-

πτιακή ΑΟΖ, εξ ου και η επάνοδοςτων εταιρειών στην δική μας τηνΑΟΖ, ενδεχομένως να διανοίγονταιμεγαλύτερες προοπτικές. Τα θα-λάσσια σύνορα δεν περιορίζονται.Ένα κοίτασμα επεκτείνεται, ανε-ξαρτήτως πού οριοθετείται μιαΑΟΖ. Ανάλογα με τις ποσότητες

που θα εντοπισθούν όσο μεγαλύ-τερες είναι τόσο μεγαλύτερο θα εί-ναι και το αντίκρισμα που θα υπάρ-χει σε εμπορικούς, πολιτικούς καιγεωστρατηγικούς όρους. Αυτό τοέχουν αντιληφθεί οι ΗΠΑ, η ΕΕ καιάλλοι γείτονές μας και το γεγονόςότι η Κύπρος έχει μπει στον ενερ-γειακό χάρτη της περιοχής, μας δί-νει συγκριτικά πλεονεκτήματα πο-λιτικά και στρατηγικά. -Το αποτέλεσμα της γεώτρησηςμπορεί να επηρεάσει τους σχε-διασμούς στο ενδεχόμενο μηεπιβεβαίωσης των υπεραισιό-δοξων εκτιμήσεων;

-Τα ενεργειακά είναι μια πτυχήτης γεωστρατηγικής μας θέσης καιπολιτικής στην περιοχή. Υπάρχουνκαι άλλες πτυχές. Η πτυχή τηςασφάλειας για παράδειγμα, τηνοποία έχουμε αναδείξει τα τελευ-ταία χρόνια. Σίγουρα όσο μεγαλύ-τερες είναι οι ποσότητες που προσ-δοκούμε να ανευρεθούν τόσο με-γαλύτερο θα είναι το αντίκρισμασε πολιτικούς όρους. Για την ώραδεν μπορούν να γίνουν εκτιμήσειςαν δεν ξέρουμε τους πραγματικούςαριθμούς και πώς μπορεί αυτοί ναμεταφραστούν οικονομικά και κατ’

επέκταση γεωστρατηγικά.-Πέρα από τα όσα λέγονται, ηΤουρκία μπορεί να δημιουργήσειπ.χ. μια κατάσταση που να επη-ρεάσει τις εργασίες, τωρινές καιμελλοντικές, εντός της ΑΟΖ;

-Την δυνατότητα μπορεί να τηνέχει, αλλά το ερώτημα είναι, αναυτό πολιτικά και νομικά μπορείνα σταθεί και να της δημιουργήσεικόστος. Δυσκολεύομαι να φαντα-στώ ένα σενάριο στο οποίο η Τουρ-κία θα επηρεάσει αρνητικά, μεενέργειές της, τα συμφέροντα με-γάλων εταιρειών της εμβέλειας αυ-τών που δραστηριοποιούνται στηνΑΟΖ μας. Άρα δεν είναι ότι η Τουρ-κία θα επιχειρήσει να ενοχλήσεικαθαρά κυπριακά συμφέροντα.Υπάρχουν πέραν αυτών και εμπλέ-κονται στην όλη εξίσωση και συμ-φέροντα, άλλων χωρών και εται-ρειών παγκόσμιας εμβέλειας.-Τι επιπτώσεις θα υπάρξουν γιατην Τουρκία εάν σε ένα τεμάχιοτης ΑΟΖ που δεν υπάρχει δρα-στηριότητα εγκαταστήσει μιαπλατφόρμα;

-Αυτό το ακούμε εδώ και χρόνια.Υπάρχουν πληροφορίες ότι η Τουρ-κία αναζητά στην διεθνή αγοράπλατφόρμα. Σίγουρα η αντίδρασήμας, και έχουμε κάνει σχεδιασμούςπρος αυτή την κατεύθυνση, θαείναι πολιτικής και νομικής φύσεως. -Θα έχουν αντίκρισμα οι αντι-δράσεις μας;

-Σύμφωνα με τις γνωματεύσειςκαι τις μελέτες που έχουμε πάρει,υπάρχουν νομικά ερείσματα στοΔιεθνές Δίκαιο και στο Δίκαιο τηςΘάλασσας για να αντιμετωπιστούνοι σχεδιασμοί αυτοί της Τουρκίας.Μας έχει απασχολήσει εδώ καικαιρό το θέμα. Έχει γίνει προερ-γασία.

Η ΑΟΖ έχειθωρακιστείνομικά και πολιτικά O ΓΔ του ΥΠ.ΕΞ Αλέξανδρος Ζήνων αποτιμά τους ενεργειακούς σχεδιασμούς

Ο κόσμος πέρασε δύ-σκολες στιγμές απ’αφορμή τη σύγκρου-ση Βόρειας Κορέαςκαι ΗΠΑ. Αυτή τηστιγμή ο κίνδυνοςσύρραξης φαίνεται

να μειώθηκε αλλά δεν εξέλιπε. Ησυμπεριφορά του ηγέτη της Βό-ρειας Κορέας σίγουρα είναι κατα-δικαστέα και ως προς την εσωτε-ρική πολιτική που ασκεί, και ωςπρος την εξωτερική πολιτική. Στοσημείο αυτό θα ήταν καλό να υπεν-θυμίσω ότι αποτελεί δόγμα της πο-λιτικής ότι τα εσωτερικά φαινόμενασε μια χώρα, ένα κράτος είναι αυτάπου καθορίζουν και την εξωτερικήτης πολιτική. Με άλλα λόγια η εξω-τερική πολιτική ενός κράτους είναιπροέκταση των φαινομένων καιδιαδικασιών μιας χώρας. Των οι-κονομικών και κοινωνικών φαινο-μένων που συντελούνται και των

συμφερόντων που διαμορφώνονταικαι τα οποία είτε αντικειμενικάυπερβαίνουν τα όρια της χώραςκαι εξάγονται προς τα έξω, είτεεξάγονται τεχνητά χωρίς οι αντι-κειμενικές εξελίξεις να το δικαιο-λογούν – προς αντιμετώπιση εσω-τερικών φαινομένων.

Και αν στην περίπτωση της Βό-ρειας Κορέας συμπεριφέρεται προςτα έξω όπως συμπεριφέρεται καιγια τους πιο πάνω λόγους, αλλά καιπιθανότατα και για προσωπικούςλόγους του ηγέτη της που δεν είναιαντικείμενο πολιτικής ανάλυσης, τινα λεχθεί για τη διοίκηση στις ΗΠΑ.Πέρα από το εξόφθαλμο και αντι-κειμενικά τεκμηριωμένο δεκαετίεςτώρα γεγονός ότι δηλαδή, η εξωτε-ρική πολιτική των ΗΠΑ καθορίζεταιαπό τα συμφέροντα εταιρειών κο-λοσσών της χώρας, προκύπτει καιένα ζήτημα το οποίο αφορά την πα-ρούσα διοίκηση ειδικά και το πλέγμα

των συμφερόντων που την ανέδειξανκαι τις ομάδες ψηφοφόρων που τιςανέδειξαν και τις στηρίζουν. Αυτάτα συμφέροντα, αυτές οι ομάδεςέχουν πέρα από οτιδήποτε άλλο έναιδιαίτερο ιδεολογικό στίγμα. Με βα-σικά χαρακτηριστικά τους τον σω-βινισμό, ρατσισμό, ξενοφοβία κ.ο.κ.μέχρι τον ναζισμό.

Οι πρόσφατες ταραχές στο Σάρ-λοντσβι των ΗΠΑ υπήρξαν πολύενδεικτικά των όσων πιο πάνω ανέ-φερα. Και συνδέονται άμεσα απότην πολεμική και κατάργηση τουκοινωνικού νομοθετήματος γιατην υγεία – γνωστού ως Obama-care– ως την αύξηση του ποσοστούτων στρατιωτικών δαπανών τωνΗΠΑ. Πολλά άλλα μπορούν να ανα-φερθούν ως παραδείγματα τα οποίααποδεικνύουν την θέση ότι στιςΗΠΑ εντείνεται η στρατικοποίησητης οικονομίας, η προώθηση τωνσυμφερόντων των ελάχιστων έναν-

τι των πολλών, αψηφείται η ζημιάστο φυσικό περιβάλλον υπέρ τωνεταιρειών, προωθείται η ακροδεξιάιδεολογία, εξάγεται σκανδαλωδώςη οικονομική κρίση της χώρας στονυπόλοιπο κόσμο και άλλα επικίν-δυνα φαινόμενα. Για το πώς ακρι-

βώς κινούνται τα πράγματα στηνοικονομία των ΗΠΑ να αναφέρωχαρακτηριστικά μόνον έναν αριθμό.Το χρέος των Αμερικανών μόνονμέσον πιστωτικών καρτών ξεπερνάτο ένα τρισεκατομμύριο δολάρια!!Φανταστείτε τι θα γινόταν αν συ-νέβαινε κάτι ανάλογο σε άλλη χώρα.Πώς θα αντιδρούσαν η ΠαγκόσμιαΤράπεζα, το ΔΝΤ, οι Οίκοι αξιολό-γησης και άλλοι επιφανείς δεσπότεςτης παγκόσμιας οικονομίας. Θαμπορούσα να αναφέρω πολλά άλλαστοιχεία που να τεκμηριώνουν ταόσα πιο πάνω ανάφερα.

Το θέμα μου όμως είναι άλλο.Αυτό που θέλω να αναδείξω είναιτο εξής: Η Βόρειος Κορέα μπορείνα προκαλέσει μόνο μικρό κακό καιαυτοκαταστροφή, αν ο υπόλοιποςκόσμος δεν χρησιμοποιήσει, τηνόποια τρελή πράξη του ηγέτη τηςγια να προωθήσει σκληρά, εγωιστικάκαι απάνθρωπα ίδια συμφέροντα.

Και όταν λέω υπόλοιπος κόσμος εν-νοώ τις πυρηνικές δυνάμεις και ει-δικά της ΗΠΑ του Ντόναλτ Τραμπ.Γιατί είναι καλά να γνωρίζουμε ότιπυρηνικά όπλα διαθέτει μια ομάδαχωρών αλλά πυρηνικό πόλεμο μπο-ρούν να διεξάγουν μόνο δύο: οιΗΠΑ και η Ρωσία. Και εδώ ερχό-μαστε στο προκείμενο, στο κύριο.Γιατί ο κόσμος θα πρέπει σε τακτάχρονικά διαστήματα να κινδυνεύειάμεσα από πυρηνικό πόλεμο καιολική καταστροφή; Γιατί να διεξά-γεται μάχη αποτροπής της εξάπλω-σης των πυρηνικών όπλων και όχιαγώνας για πλήρη παγκόσμιο πυ-ρηνικό αφοπλισμό; Αν κάτι επιβάλ-λεται προς το συμφέρον ολόκληρηςτης ανθρωπότητας και του πλανήτη,είναι η έναρξη συνομιλιών για παγ-κόσμιο πυρηνικό αφοπλισμό.

Ο κ. Νίκος Κατσουρίδης είναι πρώηνβουλευτής του ΑΚΕΛ.

Πυρηνικός κίνδυνος - πυρηνικός αφοπλισμόςΘΕΣΕΙΣ / Του ΝΙΚΟΥ ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗ

<<<<<<<

Η Βόρειος Κορέα μπορείνα προκαλέσει μόνο μι-κρό κακό και αυτοκατα-στροφή, αν ο υπόλοιποςκόσμος δεν χρησιμοποι-ήσει την όποια τρελήπράξη του ηγέτη της γιανα προωθήσει σκληρά,εγωιστικά και απάνθρω-πα ίδια συμφέροντα.

Πλατφόρμες ελαφρά τη καρδία δεν βρίσκεις

-Με βάση την εμπειρία σας εταιρείεςπου έχουν στην κατοχή τους ανάλογοεξοπλισμό λαμβάνουν υπόψη τονπαράνομο χαρακτήρα της χρήσηςπροτού τον παραχωρήσουν;-Οι πλατφόρμες αυτές δεν μπο-ρούν να παραχωρηθούν ελαφράτη καρδία. Πιστεύω ναι, πως οιεταιρείες αυτές λαμβάνουν υπό-ψη και τη νομική και πολιτική πτυ-χή. Εγώ θα έβλεπα ότι μια εται-ρεία πριν να αποφασίσει να ενοι-κιάσει πλατφόρμα να λαμβάνεινομική συμβουλή για να της πουν,αν η χρήση για την οποία προορί-ζεται δημιουργεί νομικά προβλή-ματα ή όχι. Νομίζω ότι σε κάποιοβαθμό η δυστοκία που έχει παρα-τηρηθεί για την Τουρκία, οφείλε-ται και σε αυτή την παράμετρο.Τώρα, εάν επικρατήσουν πολιτι-κές σκοπιμότητες σε τρόπο ώστενα παρακαμφθούν τα νομικά εμ-πόδια, είναι άλλο θέμα. Θα πρό-κειται πιθανώς για μια χώρα πουθα είναι πολιτικά φιλική προς τηνΤουρκία ή θα εξαρτά από αυτήνμεγάλα συμφέροντα, πολιτικά ήάλλα.-Ποιο θεωρείτε το δυνατό ατού τηςΔημοκρατίας, απέναντι στα όσα ισχυ-ρίζεται ή τουρκική πλευρά ότι οι Τ/Κ

έχουν μερίδιο στους φυσικούς πό-ρους;-Οι φυσικοί πόροι ανήκουν στοκράτος. Το κράτος σήμερα διε-θνώς εκπροσωπείται από τη νόμι-μη κυβέρνηση, η οποία αναγνωρί-ζεται απ’ όλο τον κόσμο, εκτόςαπό την Τουρκία. Δεν υπάρχει ηαντίληψη ότι μέρος του πληθυ-σμού, μία κοινότητα, έχει δικό τηςμερίδιο στους φυσικούς πόρους.Το σύνολο των φυσικών πόρωνανήκει στο σύνολο των νομίμωνκατοίκων του κράτους. Εκείνο πουέχουμε πει είναι ότι όλοι οι κάτοι-κοι θα επωφεληθούν, από τη στιγ-μή που θα υπάρξει μια συμφωνη-μένη λύση στο Κυπριακό.-Η στασιμότητα στο πολιτικό θέμαμπορεί να αποτελέσει ανασταλτικόπαράγοντα για νέες έρευνες αλλάκαι σύναψη συμβολαίων πώλησηςΦΑ;-Είναι δεδομένο, και έχει επανει-λημμένα δηλωθεί και δημόσια,ότι οι ενεργειακοί σχεδιασμοί θαπροχωρήσουν κανονικά, παράλ-ληλα με τις προσπάθειες για λύ-ση. Έτσι και αλλιώς από τους υπο-λογισμούς που έχουν γίνει ταέσοδα δεν αναμένεται να προκύ-ψουν πριν το 2020.

“Η Τουρκία θέλει, με αυτές τις κινήσεις, να αποθαρρύνει διεθνείςεταιρείες να συνεργα-στούν με την ΚυπριακήΔημοκρατία. Σε αυτό έχει αποτύχει.

Θετική είναι η αποτίμηση που κάνει ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών Αλ. Ζήνων στους σχεδιασμούς προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι τουρκι-κές προκλήσεις στην ΑΟΖ. Ο διπλωμάτης σε συνέντευξή του στην «Κ» εξηγεί γιατί η Τουρκία απέτυχε να αποθαρρύνει τις εταιρείες που βρίσκονται στην περιοχή.

“Eχουν ληφθεί όλα τααπαραίτητα μέτρα ούτωςώστε οι εταιρείες, οιοποίες κάνουν αυτές τις έρευνες, να έχουν τηβεβαιότητα ότι υπάρχει η νομική ασφάλεια.

08-POLITIKH_Master_cy 18/08/17 17:31 Page 8

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 9Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι ΑKυριακή 20 Αυγούστου 2017

Η μπάλα έχει στηθεί στη σέντρα και ηCytavision είναι έτοιμη να παίξει καιφέτος την καλύτερη... μπάλα. Για ακόμημια σεζόν προσφέρει στο φίλαθλο κοινότο κορυφαίο αθλητικό πακέτο της Κύπρουκαι ένα από τα πιο πλούσια περιεχόμεναστην Ευρώπη! Με είκοσι αθλητικά κα-νάλια, 24 διαφορετικά ποδοσφαιρικάπρωταθλήματα και διοργανώσεις, κα-λαθόσφαιρα, βόλεϊ, τένις, μηχανοκίνητοςαθλητισμός (F1, MotoGP, WRC) και πέραντων 1000 ζωντανών μεταδόσεων απόΚύπρο και εξωτερικό, δεν υπάρχει αμ-φιβολία πως η Cytavision αποτελεί καιπάλι τον απόλυτο τηλεοπτικό προορισμότου Κύπριου φιλάθλου.

Ναυαρχίδα το πρωτάθλημα CytaΚαι για την τηλεοπτική σεζόν 2017-

18, το πρωτάθλημα Cyta αποτελεί τηνναυαρχίδα του αθλητικού περιεχομένου.Η Cytavision διαθέτει τα τηλεοπτικά δι-καιώματα των εντός έδρας αγώνων των12 από τις 14 ομάδες, σε πρωτάθλημακαι κύπελλο.

Για ακόμα ένα καλοκαίρι, δήλωσε πα-ρούσα στην προσπάθεια των ομάδωνμας στην Ευρώπη, δίνοντας την ευκαιρίαστο φίλαθλο κοινό να ζήσει τη δράσηκαι το σασπένς που συνοδεύουν τα παι-χνίδια της προκριματικής φάσης στοChampions League και Europa League.

Η αγωνία των προκριματικών κορυ-φώνεται την ερχόμενη εβδομάδα, μετρεις ομάδες μας (ΑΠΟΕΛ, ΑΕΚ και Απόλ-λων) να βρίσκονται στον προθάλαμοτων ομίλων και η Cytavision θα μετα-δώσει ζωντανά και αποκλειστικά τηνπροσπάθειά τους για πρόκριση.

Το Νο1 στον πλανήτη!Η Cytavision είναι πιστή και φέτος

στο ραντεβού της με τα μεγάλα ευρω-παϊκά πρωταθλήματα, με πρώτο και κα-λύτερο το συναρπαστικότερο και δημο-φιλέστερο πρωτάθλημα στον πλανήτη:την Premier League! Δυναμική επιστρο-φή και από τη Serie A΄ και η Cytavisionθα μας μεταφέρει και φέτος όλη τη δράσηαπό το αγαπημένο ιταλικό πρωτάθλημα,

καθώς και το… πολυσυζητημένο – ελέωΝεϊμάρ–πρωτάθλημα Γαλλίας.

Ξεχωριστή θέση στο αθλητικό πακέτο,όπως και στην καρδιά του Κύπριου φί-λαθλου, κατέχει το ελληνικό πρωτάθλημακαι η Cytavision θα μεταδίδει ζωντανάαγώνες της Super League μέσω των κα-ναλιών NOVA Sports.

Και Πιέρος και ΛαΐφηςΤο πακέτο των αθλητικών καναλιών

της Cytavision περιλαμβάνει ακόμα 21

διαφορετικά πρωτάθλημα και διοργα-νώσεις, όπως το ολλανδικό, το πορτο-γαλικό, το ρωσικό, καθώς επίσης καιτο Κύπελλο Αγγλίας (League Cup) καιΙσπανίας.

Η Cytavision μας δίνει και φέτος τηνευκαιρία να παρακολουθούμε την προ-σπάθεια των Κύπριων ποδοσφαιριστώνστο εξωτερικό. Μετά τον ΚωνσταντίνοΛαΐφη (πρωτάθλημα Βελγίου), θα με-ταδίδει και παιχνίδια από το πρωτά-θλημα Δανίας, στο οποίο αγωνίζεται

και ο Πιέρος Σωτηρίου, με τη φανέλατης Κοπεγχάγης.

Ήρθε για να μείνει Λίγο πριν από την λήξη της περσινής

σεζόν, συστήθηκε στο φίλαθλο κοινόη υπηρεσία Cytavision on the Go, κά-νοντας την ζωή των συνδρομητών πολύπιο εύκολη. Οι συνδρομητές Super Pack,θα μπορούν να απολαμβάνουν και φέτοςδωρεάν live αγώνες του ΠρωταθλήματοςCyta από το κινητό ή το tablet τους,

ταυτόχρονα σε δύο συσκευές!Η υπηρεσία είναι διαθέσιμη μέσα από

την εφαρμογή liveSports της Cytamo-bile-Vodafone μέσω AppStore και Play-Store(αναζήτηση με την ονομασία “li-vesportscyta”). Επιπλέον, έχεις δωρεάνπρόσβαση σε όλο το περιεχόμενο τηςεφαρμογής liveSports (videogoals& φά-σεις των διοργανώσεων ΠρωτάθλημαCyta/PremierLeague/UEFA Champions-League, ειδήσεις, πρόγραμμα ζωντανώνμεταδόσεων κ.α.).

Cytavision: O απόλυτος τηλεοπτικός προορισμόςΕίκοσι κανάλια, 24 διαφορετικά ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα και διοργανώσεις και πέραν των 1000 ζωντανών μεταδόσεων

Του ΜΙΧAΛΗ ΤΣΙΚΑΛA

Ακόμη ένα ορόσημο γενικά στηνΚύπρο, που το περιμέναμε, ήρθεκαι μεσολάβησε έκτοτε παραπάνωαπό ένας μήνας, ήταν η έναρξητης γεώτρησης της TOTAL στο τε-μάχιο 11 της ΑΟΖ. Κι ενώ λόγω καιτων εξελίξεων στο κυπριακό αλλάκαι της γεώτρησης οι τόνοι είχανανέβει, και με τη Λευκωσία να μηναφήνει εκείνο το διάστημα τίποτανα περάσει αναπάντητο, η επικοι-νωνιακή διαχείριση άλλαξε και τααποτελέσματα ήδη άρχισαν να κά-νουν την εμφάνισή τους. Σημει-ώνεται έτσι ότι με τη σειρά τηςκαι η Τουρκία έχει κατεβάσει τό-νους στην «πολεμική ρητορική»ως προς τις εξελίξεις στην ΑΟΖτης Κύπρου, πέραν των μπροστά-πίσω του «Μπαρμπαρός» που καιαναμενόμενα είναι και ελέγχονταιαπό τους αρμόδιους φορείς τηςΚυπριακής Δημοκρατίας. Διπλω-ματικές και αρμόδιες πηγές πουμίλησαν στην «Κ» τόνισαν αυτήτην αλλαγή στάσης της ε/κ πλευ-ράς. Παράλληλα εξήραν και τορόλο αλλά και την υποστήριξη πουέχουν καταδείξει προς την ε/κπλευρά, χώρες που εμπλέκονταιστη διαδικασία των ερευνών στηνκυπριακή ΑΟΖ, τονίζοντας παράλ-ληλα πως τα μηνύματα έχουν πε-ράσει και οι σχεδιασμοί προχωρούνκανονικά. «Έγιναν επισκέψεις πουείχαν ακραιφνώς διπλωματικό χα-ρακτήρα αλλά μέσα από τις οποίεςσκοπός ήταν να περάσουν συγκε-κριμένα μηνύματα, κυρίως ως προςτην εν εξελίξει δραστηριότηταστην κυπριακή ΑΟΖ. «Το μήνυμαήταν προκαθορισμένο και στοχευ-μένο, μέσα σε διπλωματικά πλαίσιακαι όποιος θέλει να καταλάβει τισημαίνει, κατάλαβε» τονίστηκεστην εφημερίδα από διπλωματικήπηγή. «Οι συμπεριφορές στέλνουν

μηνύματα. Σημαντικό είναι πωςσυνεχίζονται οι έρευνες και ότι εί-ναι μια στάση που δεν πρόκειταινα αλλάξει. Με αυτό τον τρόποπροστατεύονται και τα συμφέρον-τα της Κυπριακής Δημοκρατίαςαλλά και εκείνα των εταιριών», το-νίστηκε επίσης στην «Κ». Της ίδιαςφύσης είναι και επιπρόσθετες πλη-ροφορίες που φτάνουν μέχρι την

εφημερίδα και τονίζουν πως ίσωςτο σημαντικότερο των βημάτωννα έχει ήδη λάβει χώρα, κι αυτόδεν είναι άλλο από το ότι το τρυ-πάνι της TOTAL έφτασε στην Κύ-προ και ξεκίνησε τις εργασίες τουδίχως να καταγραφεί κάποιο αξιο-σημείωτο συμβάν.

«Καλύτερα να κάνεις παρά ναλες». Αυτή είναι επί της ουσίας ηεπιτομή του πώς αντιμετωπίζεταιστο διπλωματικό παρασκήνιο, εδώκαι αρκετό καιρό, η γεώτρηση στοτεμάχιο 11. Στάση που κράτησεκαι ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημο-κρατίας Νίκος Αναστασιάδης στησυνέντευξή του στην «Κ», όπουέκανε λόγο για συνέχιση των ενερ-γειακών σχεδιασμών χωρίς μεγάλαλόγια. Την ίδια ώρα, σε μια προ-σπάθεια ρεαλιστικής βολιδοσκό-πησης των προθέσεων της Τουρ-

κίας, πέραν των εξαγγελιών γιαέναρξη δικών της ερευνών, αρμό-διες πηγές με γνώση του παρασκη-νίου που μίλησαν στην εφημερίδα,τόνισαν πως αυτό μόνο εύκολο δενείναι. «Και δη να γίνει κάτι τέτοιο,να προχωρήσει δηλαδή με δικήτης γεώτρηση η Τουρκία απλά γιαεπικοινωνιακούς λόγους; Αυτό θαέχει ένα κόστος της τάξης των100εκατ., ευρώ τουλάχιστον. Απα-γορευτικό για λόγους επικοινωνίαςκαι μόνον», τονίστηκε σχετικά.Παράλληλα τονίζεται πως η δυσκο-λία την οποία αντιμετωπίζει η Τουρ-κία στην ενοικίαση τρυπανιού, δενείναι τυχαία, εφόσον ανακύπτουνκαι νομικής φύσεως ζητήματα ταοποία οι εταιρείες λαμβάνουν σο-βαρά υπόψη.

Το ταμείοΚι ενώ οι σχεδιασμοί της Κυ-

πριακής Δημοκρατίας προχωρούν,ένα από τα ζητήματα που είναισυνδεδεμένο με τους υδρογονάν-θρακες αλλά δευτερεύον για τηνώρα, είναι το Ταμείο Υδρογοναν-θράκων «ο περί του εθνικού ταμείουεπενδύσεων και του κυπριακού ορ-γανισμού διαχείρισης επενδύσεωνγια συναφή θέματα νόμος του2017», που για την ώρα έχει μετα-τεθεί για ψήφιση μετά τις καλο-καιρινές διακοπές. Συγκεκριμέναείναι τα «εμπόδια» που δεν επέ-τρεψαν να φτάσει προς ψήφισημέχρι στιγμής, εφόσον το χρονο-διάγραμμα άλλαζε διαρκώς και έχεινα κάνει με το διορισμό του ΔΣ, τοοποίο θα είναι πενταμελές, θα απαρ-τίζεται από τον Πρόεδρο και τέσ-σερα άλλα μέλη που διορίζονταιαπό το Υπουργικό Συμβούλιο. «Ηιδέα προχωρά, είπε στην «Κ» αρ-μόδια πηγή και ως προς τα έσοδατόνισε πως«αυτά θα υπάρξουν ότανθα ξέρουμε τι ακριβώς προσδοκού-με για τη ρευστοποίηση από την

εκμετάλλευση». Την ίδια ώρα εμ-πίπτει και εδώ το τι μέλει γενέσθαιμε το Κυπριακό εφόσον μέσω μιαςενδεχόμενης λύσης τα δεδομέναθα ήταν πιο ξεκάθαρα.«Από τη στιγ-μή που θα υπάρξει μια συμφωνη-μένη λύση θα επωφεληθούν και οιΤ/Κ και μάλιστα υπάρχει και η πρό-νοια ότι θα επωφεληθούν κάπωςπρονομιακά, μέχρι το σημείο ανά-πτυξής τους να εξισωθεί εφόσονσυμμετέχουν στις κρατικές δομές.Πριν να συμβεί αυτό και όσο δενθα υπάρχει λύση δεν μπορούν ναεπωφεληθούν οι Τ/Κ», τόνισε η ίδιαπηγή.

Τα έσοδα Όπως έχει γίνει ήδη γνωστό,

σύμφωνα με το νομοσχέδιο, τασυσσωρευμένα έσοδα του ταμείουπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων έσο-δα από πληρωτέα τέλη αιτήσεων,έσοδα που προκύπτουν από πώ-ληση δικαιωμάτων από δισδιάσταταή και τρισδιάστατα σεισμικά δε-δομένα, καθώς και άλλων γεωφυ-σικών δεδομένων της Δημοκρατίας,δικαιώματα που απορρέουν απόυπογραφή συμβολαίου μεταξύ φο-ρέα και Δημοκρατίας, κέρδη ή/καιμερίσματα που προκύπτουν απόεμπορική εκμετάλλευση των κοι-τασμάτων υδρογονανθράκων καιπρόσοδοι που προέρχονται απόαποδόσεις των επενδύσεων τουταμείου. Οι εισροές του ταμείουαξιοποιούνται για τη διασφάλισητης βιωσιμότητας του δημοσίουχρέους, λαμβάνοντας υπόψη ταεπίπεδα επιτοκίων, προφίλ απο-πληρωμών, προνοιών των δανει-ακών συμβάσεων και το συνολικόύψος τους δημόσιου χρέους ώστενα επιτυγχάνεται η κατάλληληισορροπία ανάμεσα στις αποπλη-ρωμές χρέους και τη συσσώρευσηπεριουσιακών στοιχείων για σκο-πούς σταθεροποίησης.

Eπιασαν τόπο οι χαμηλοί τόνοι στα ενεργειακά Τα μπροστά-πίσω του «Μπαρμπαρός» ελέγχονται από τους αρμόδιους φορείς της Λευκωσίας, ενώ συνεχίζονται οι σχεδιασμοί

<<<<<<<

Eσοδα από το ΤαμείοΥδρογονανθράκων θα υπάρξουν όταν θα ξέρουμε τι ακριβώςπροσδοκούμε για τη ρευστοποίηση από την εκμετάλλευση.

H Τουρκία έχει κατεβάσει τόνους στην «πολεμική ρητορική» ως προς τις εξελίξεις στην ΑΟΖ της Κύπρου, παρά τηναναμενόμενη παρουσία του «Μπαρμπαρός» στην περιοχή.

«Εγιναν επισκέψεις που είχανακραιφνώς διπλωματικό χαρακτήρααλλά μέσα από τις οποίες σκοπόςήταν να περάσουν συγκεκριμένα μη-νύματα», λένε διπλωματικές πηγές.

Η Cytavision είναι πιστή και φέτος στο ραντεβού της με τα μεγάλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα.

09-ΠΟΛΙΤΙΚΗ_Master_cy 18/08/17 17:29 Page 9

10 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ

Ό,τι δεν έγινε κατορθωτό, από το1974 μέχρι και την χρονιά που ήρ-θησαν οι περιορισμοί του κατοχικούκαθεστώτος στην ελεύθερη διακί-νηση προς και από τα κατεχόμενα,γίνεται πραγματικότητα τα τελευ-ταία 13 χρόνια. Ο λόγος για τη φυ-σιογνωμία κατεχόμενων περιοχών,αμιγώς ε/κ, από τις οποίες κατάτην εισβολή εκδιώχθηκαν διά τηςβίας οι νόμιμοι κάτοικοί τους. Δυοχαρακτηριστικές περιπτώσεις, πουαναδεικνύουν τις αλλαγές που συν-τελούνται τα τελευταία χρόνια στοβόρειο κατεχόμενο κομμάτι τηςΚύπρου και που ήδη έχουν επιπτώ-σεις στο εδαφικό, είναι η Μόρφουαλλά και η χερσόνησος της Καρ-πασίας. Η έντονη επενδυτική δρα-στηριότητα που καταγράφεται, καιστις δυο περιοχές, αλλάζει τα δε-δομένα στο κυπριακό ζήτημα δη-μιουργώντας νέα τετελεσμένα, κάτιπου προκαλεί έντονες ανησυχίεςσε μια μεγάλη μερίδα προσφύγων.Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά,πρόσφατα των Μορφιτών κατάτην ετήσια επίδοση του ψηφίσμα-τος επ’ ευκαιρία της κατάληψηςτης Μόρφου. Ο χρόνος αλλά και ηδιαιώνιση του προβλήματος προ-καλούν εύλογες ανησυχίες για απο-μάκρυνση της προοπτικής επι-στροφής των Μορφιτών στη γητους. Ανησυχία που πηγάζει απότις αλλαγές που συντελούνται στηνπεριοχή και που είχαν ως αρχήτην απόρριψη του Σχεδίου Ανάνκαι εντεύθεν. Η έντονη οικοδομικήδραστηριότητα που παρατηρείταιστην περιοχή, είχε ως αποτέλεσμακατά τις πρόσφατες συνομιλίες

στην Ελβετία να προκύψει θέμαμε τις περιοχές που θα επιστρα-φούν υπό ε/κ διοίκηση, κάτι πουπριν από το 2004 δεν υφίσταται,τουλάχιστον για την Μόρφου αλλάκαι την Καρπασία. Οι Μορφίτεςθεωρούν, ότι αν οι προσπάθειεςεπίλυσης αφεθούν στο έλεος τουχρόνου την επόμενη φορά θα κλεί-σει περισσότερο η προοπτική επι-στροφής.

Αλλάζει η ΚαρπασίαΗ εικόνα που παρουσίαζε η χερ-

σόνησος της Καρπασίας, κατά τηνπερίοδο άρσης των περιορισμώνστην ελεύθερη διακίνηση, μετά τοΠογάζι δεν διέφερε και πολύ απότην εικόνα των περιοχών μετά τηντουρκική εισβολή. Διά γυμνού οφθαλ-μού ήταν ορατό, ότι ο χρόνος στιςπεριοχές αυτές είχε σταματήσει το1974. Σε μεγάλα χωριά όπως η Για-λούσα, η Αγία Τριάδα αλλά και το

Ριζικάρπασο, τόσο τα σπίτια όσοκαι οι υποδομές έδιναν την εντύ-πωση περιοχών που είχαν εγκατα-λειφθεί. Δεκατρία χρόνια μετά τηναπόρριψη του Σχεδίου Ανάν, η πε-ριοχή της Καρπασίας έχει γίνει αγνώ-ριστη. Η συγκρατημένη τότε ανά-πτυξη, στο Πογάζι, έχει αλλάξει ρυθ-μούς μετατρέποντας μια μεγάλη πε-ριοχή σε τουριστική ατραξιόν των

κατεχομένων με άναρχη δόμηση.Μέχρι και τις παρυφές της Κώμαςτου Γιαλού, εκτός από τις μεζονέτεςπου ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια,έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονταιστο στάδιο της ολοκλήρωσης μεγάλακτιριακά συγκροτήματα. Κάποιοςεπισκέπτης διαπιστώνει εύκολα ότιαλλαγές συντελούνται και μέσα στηΓιαλούσα με την ανέγερση νέων οι-κιών. Στο στάδιο της ολοκλήρωσηςβρίσκεται και ένα έργο υποδομής,από τα μεγαλύτερα της περιοχής,που είναι ο νέος οδικός άξονας Κε-ρύνειας-Ριζικάρπασο. Τόσο στο πα-ραλιακό μέτωπο της Γιαλούσας, όσοκαι μετά το χωριό έχουν πραγμα-τοποιηθεί επενδύσεις στον τουρι-στικό τομέα με την ανέγερση κα-τοικιών, τουριστικών μονάδων αλλάκαι την κατασκευή μαρίνας για τονελλιμενισμό ιδιωτικών σκαφών ανα-ψυχής. Το οδικό δίκτυο από τη Για-λούσα μέχρι και το Ριζικάρπασο,

που κατά την περίοδο ανοίγματοςτων οδοφραγμάτων ήταν σε άθλιακατάσταση, τώρα έχει συντηρηθείμε διαπλάτυνση του υφιστάμενουδρόμου. Αλλά και στο Ριζικάρπασο,ορατές είναι οι αλλαγές που συντε-λούνται. Στην είσοδο του χωριούδεσπόζει η ανέγερση πανεπιστημίουενώ ένα δεύτερο προγραμματίζεταινα δημιουργηθεί στην περιοχή.

«Νέα» ΜόρφουΣχεδόν τα ίδια δεδομένα υπάρ-

χουν και για την περιοχή της Μόρ-φου. Η περιοχή μέχρι και το 2005δεν παρουσίαζε χτυπητές αλλαγέςμε όσους από τους κατοίκους της,την επισκέφτηκαν, μετά από τριάνταχρόνια να μην αντιμετώπισαν ιδι-αίτερες δυσκολίες να εντοπίσουντις περιουσίες τους. Η αντίστροφήμέτρηση, για την ευρύτερη περιοχή,ξεκίνησε μετά το 2007 – 2008. Η εί-σοδος της πόλης έχει γίνει αγνώρι-

στη. Δεξιά η βουνοπλαγιά που υπάρ-χει έχει τσιμεντωθεί με την ανέγερσηοικιστικών μονάδων. Συνάμα, όπωςυποστηρίζουν και οι Μορφίτες, στηνπεριοχή έχουν ανεγερθεί «τρία πα-νεπιστήμια» με μία άναρχη δόμησηπροκειμένου να καλυφθούν οι στε-γαστικές ανάγκες που έχουν δημι-ουργηθεί. Στα όσα συντελούνταιεπί του εδάφους, δεν μπορεί να μηνσυμπεριληφθεί και ο αγωγός νερούπου ενώνει την Τουρκία με το κα-τεχόμενο κομμάτι της Κύπρου. Επί-σης, το τελευταίο διάστημα έντονεςείναι οι πληροφορίες από τα κατε-χόμενα για ανέγερση νέου νοσοκο-μείου.

Επενδύσεις στον τουρισμόΕνδεικτικό της κατάστασης που

έχει δημιουργηθεί στο κατεχόμενοκομμάτι, μετά και το αποτέλεσματης Ελβετίας, είναι και οι εξαγγελίεςπου έγιναν από το καθεστώς γιαεπενδύσεις στον τουριστικό τομέα.Την εβδομάδα που μας πέρασε ανα-κοινώθηκε ότι μετά το τέλος τουκαλοκαιριού, θα επισπευσθούν ήθα γίνουν αλλαγές στις διαδικασίεςσε τουριστικές επενδύσεις που έχουνμείνει πίσω. Ειδικά για περιπτώσειςόπου έχουν παραχωρηθεί «κρατικές»εκτάσεις, και δεν έχουν προχωρήσειτα έργα το καθεστώς θα προκηρύξεινέους διαγωνισμούς. Στα όσα ανα-κοινώθηκαν δεν αναφέρονται πε-ριοχές ή περιπτώσεις, όπου θα εφαρ-μοσθούν τα νέα μέτρα, παρά μόνοδόθηκε η κατεύθυνση πως η περιοχήτης Βοκολίδας θα μετατραπεί σε χώ-ρο διασκέδασης με 14 τουριστικέςεπενδύσεις. Στο Ριζοκάρπασο στόχοςείναι να προχωρήσει η κατασκευήτουριστικών χωριών.

Του ΣΤΕΛΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ

Η εξασφάλιση ασφαλών, υγιεινώνκαι ποιοτικών τροφίμων είναι μιαπολύ σημαντική συνιστώσα τηςπροστασίας της δημόσιας υγείαςκαι είναι γεγονός ότι η ασφάλειατων τροφίμων αντιμετωπίζει συ-νεχώς νέες προκλήσεις. Για απο-τελεσματική αντιμετώπιση τωνπιο πάνω, η ΕΕ εφαρμόζει μια ολο-κληρωμένη προσέγγιση της ασφά-λειας των τροφίμων. Στην Κύπροτο έργο αυτό το έχει αναλάβει τοΓενικό Χημείο του Κράτους το οποίοσε συνεργασία με όλους τους αρ-μόδιους φορείς, ερευνά ώστε τατρόφιμα τα οποία φτάνουν στο πιά-το του καταναλωτή να είναι κα-τάλληλα. Μέσα από τη διαδικασίααυτή οι αρμόδιες υπηρεσίες θέλουννα ελαχιστοποιήσουν ή ακόμα καινα μηδενίσουν τον κίνδυνο ακα-ταλληλότητας των τροφίμων.

Στην έκθεση που έδωσε στη δη-μοσιότητα πρόσφατα το κρατικόχημείο για το 2016, αναλύει τα απο-τελέσματα των ελέγχων που διε-νεργήθηκαν σε τρόφιμα φυτικήςκαι ζωικής προέλευσης και αφορούνστον εντοπισμό φυτοφαρμάκων,αντιβιοτικών και κτηνιατρικών φαρ-μάκων. Για τον λόγο αυτό διεξάγον-ται έλεγχοι σε όλη την αλυσίδα πα-ραγωγής, με σκοπό την αποτελε-σματική και όσο το δυνατόν προ-ληπτική προστασία των κατανα-λωτών. Το γενικό χημείο του κρά-τους, όπως ανέφερε στην «Κ» ο ανα-πληρωτής διευθυντής Στέλιος Γιαν-νόπουλος, με στόχο την καλύτερηανάλυση των τροφίμων, πραγμα-τοποιεί ελέγχους που έχουν σχέση

με τη χημική ασφάλεια τροφίμων,τη ραδιολογική ασφάλεια και τη μι-κροβιολογική/βιολογική ασφάλειάτους. Όπως φαίνεται μέσα από τηνετήσια έκθεση του ΓΧΚ στον τομέατης φυτικής προέλευσης κατά το2016 πάρθηκαν 539 δείγματα στηβάση του εθνικού και κοινοτικούπρογράμματος παρακολούθησης,καθώς και 183 δείγματα ζωικής προ-έλευσης. Το ποσοστό των δειγμάτωνφυτικής προέλευσης, που βρέθηκενα είναι μη συμμορφούμενο με τανομοθετικά όρια κατά το έτος 2016,ήταν 5,6%. Οι αυξομειωτικές αυτέςτάσεις που διαχρονικά παρατηρούν-ται στο ποσοστό των μη συμμορ-φώσεων με τα νομοθετικά όρια δει-κνύουν την ανάγκη συνέχισης τουεφαρμοσμένου ελέγχου με τον ίδιοεντατικό ρυθμό, με στόχο στο άμεσομέλλον να περιοριστεί ή να σταμα-τήσει το φαινόμενο και τα τρόφιμανα εναρμονιστούν πλήρως με τανομοθετικά όρια της ΕΕ. Εκτός απότους καθιερωμένους ελέγχους πουδιεξάγονται στα τρόφιμα ζωικήςπροέλευσης βάσει της νομοθεσίαςτης ΕΕ, το κρατικό χημείο προβαίνει

επίσης και σε ελέγχους για υπο-λείμματα κτηνιατρικών φαρμάκων.Κατά το 2016, ο έλεγχος δειγμάτωντροφίμων ζωικής προέλευσης γιαυπολείμματα κτηνιατρικών φαρμά-κων πραγματοποιήθηκε σε 1.383δείγματα σε διάφορες κατηγορίεςτροφίμων. Κατά τον έλεγχο τωνδειγμάτων αυτών για την παρουσίαυπολειμμάτων αντιβιοτικών φάνηκεότι το 2016 υπήρξε μικρή αύξησητων μη συμμορφούμενων δειγμάτωνστα δείγματα του γάλακτος και μικρήμείωση στα δείγματα κρέατος.

Κανένας κίνδυνοςΌπως ανέφερε στην «Κ» ο κ.

Γιαννόπουλος, δεν φαίνεται ναυπάρχει κίνδυνος για τα τρόφιμαπου καταναλώνουν οι κάτοικοι της

Κύπρου καθώς η πολύ καλή δουλειάπου γίνεται από τους λειτουργούςτου Κρατικού χημείου, έχει ως απο-τέλεσμα να μην φτάνουν μη ασφα-λή τρόφιμα στο πιάτο του κατανα-λωτή. Όπως είπε, «μέσα από τουςσυνεχιζόμενους ελέγχους, και λόγωτου ότι η Κύπρος είναι μικρή, είναιπιο εύκολο να ελεγχθεί η ασφάλειατων τροφίμων». Σημείωσε επίσηςότι σε συνεργασία με όλες τις αρ-μόδιες αρχές το Χημείο προσπαθείκάθε χρόνο να ελέγξει όλο και πε-ρισσότερα τρόφιμα. Η διαδικασίααυτή, όπως επισήμανε, καθορίζεταιαπό την αρχή του κάθε έτους, όταναποφασίζεται σε ποια προϊόντα θαγίνει ο καθιερωμένος έλεγχος. Επί-σης, όπως είπε, γίνονται και έλεγχοισε όλα τα τρόφιμα που έρχονται

από το εξωτερικό και ποιο συγκε-κριμένα από χώρες που δεν ανή-κουν στην ΕΕ. Αυτό συμβαίνει πρινακόμα εκτελωνιστούν τα τρόφιμακαι για αυτό πολλές φορές στο πα-ρελθόν τρόφιμα που δεν εκτελού-σαν τους κανόνες τροφίμων τηςΕΕ είτε επέστρεφαν πίσω στην χώ-ρα εισαγωγή τους είτε καταστρέ-φονταν. «Η αποτελεσματικότητα,όπως τόνισε, την οποία δείχνει τοκρατικό Χημείο στους τομείς αυ-τούς οδήγησε και άλλες χώρες στοπρόσφατο παρελθόν να στραφούνπρος την Κύπρο για την πραγμα-τοποίηση διάφορων αναλύσεωνσε τρόφιμά τους».

Ανάλυση αυθεντικότηταςΈνα άλλο σημαντικό κομμάτι

στα τρόφιμα στα οποία γίνεταιέλεγχος, αφορά στην αυθεντικό-τητά τους. Στον τομέα αυτό η χώραέχει επιδείξει σημαντική πρόοδοτα τελευταία χρόνια, έτσι σήμεραέχουμε φτάσει στο επίπεδο, μέσααπό έλεγχο, του να μπορούμε νακαταλάβουμε ποια από τα προϊόνταπου πλασάρονται ως κυπριακά είναιόντως και ποια όχι.Μερικά παρα-δείγματα τροφίμων που εξετάζονταιδιαχρονικά από το ΓΧΚ για νοθείαείναι, μεταξύ άλλων, το ελαιόλαδο,το μέλι, τα γαλακτοκομικά προϊόντακαθώς και τα προϊόντα ζωικής προ-έλευσης. Η αυθεντικότητα των τρο-φίμων καλύπτει ένα ουσιαστικόμέρος του ελέγχου της ποιότητάςτους καθώς η ολοκληρωμένη με-λέτη της περιλαμβάνει απαραίτητα,εκτός από τον έλεγχο της νοθείαςενός τροφίμου, και την πιστοποί-ηση της γεωγραφικής και βοτανικής

προέλευσής του. Αυτό όμως προ-απαιτεί τη δημιουργία βάσεων δε-δομένων αυθεντικών δειγμάτωνγνωστής προέλευσης. Όπως ανέ-φερε στην εφημερίδα ο επικεφαλήςτου Κρατικού χημείου,«η δημιουρ-γία από το ΓΧΚ βάσεων δεδομένωνμέσω της ισοτοπικής χαρτογρά-φησης των κυπριακών τροφίμωνκαι ποτών αποτελεί μοναδικό ερ-γαλείο για τον έλεγχο της αυθεν-τικότητας προϊόντων, ενώ ταυτό-χρονα ενισχύει την κατοχύρωσηπαραδοσιακών προϊόντων». Πα-ράδειγμα αποτελεί η δημιουργίααπό το ΓΧΚ από το 2005 της εθνικήςβάσης δεδομένων για τα κυπριακάκρασιά, καθώς επίσης βάσεων δε-δομένων άλλων κυπριακών προ-ϊόντων όπως αλκοολούχων ποτών,ξιδιού, μελιού και χυμών. Όπωςεξήγησε ο κ. Γιαννόπουλος, μέσααπό την διαδικασία αυτή και τηβάση δεδομένων που υπάρχει στοκρατικό χημείο μπορεί εύκολα ναδιαπιστωθεί εάν ένα προϊόν είναιαυθεντικά κυπριακό ή αν έχει ει-σαχθεί από κάποια άλλην χώρα καιέχει «βαπτιστεί» ως κυπριακό. Επι-σημαίνεται επίσηςότι από αυτή τηβάση δεδομένων που υπάρχει καισε άλλα κράτη της ΕΕ, καθιστά πιοδύσκολο το να παρουσιάζονταιτρόφιμα από άλλες χώρες ως κυ-πριακά αφού μέσα από αναλύσειςμπορεί να εντοπιστεί η αυθεντι-κότητα του προϊόντος. «Μέσα τόσοαπό τις διαδικασίες για την ασφά-λεια αλλά και την αυθεντικότητατων τροφίμων, σήμερα οι Κύπριοιαπολαμβάνουν τα τρόφιμά τουςμε ασφάλεια», κατέληξε ο κ. Γιαν-νόπουλος.

Τσιμεντώνουν το σχέδιο Β΄ στα κατεχόμεναΣε έξαρση οι επενδύσεις με τουρκικά κεφάλαια από την Μόρφου έως τη χερσόνησο της Καρπασίας που δημιουργούν νέα τετελεσμένα

Ασφαλή τα τρόφιμα που φτάνουν στην κυπριακή αγοράΟι επαναλαμβανόμενοι έλεγχοι αυξάνουν την προστασία της δημόσιας υγείας και βάζουν φρένο στις «βαφτίσεις» προϊόντων

<<<<<<

Μερικά παραδείγματατροφίμων που εξετάζον-ται διαχρονικά από τοΓΧΚ για νοθεία είναι,το ελαιόλαδο, το μέλι, ταγαλακτοκομικά προϊόντακαθώς και τα προϊόνταζωικής προέλευσης.

Η βάση δεδομένων, που υπάρχει και σε άλλα κράτη της ΕΕ, καθιστά πιο δύ-σκολη την παρουσίαση τροφίμων από άλλες χώρες ως κυπριακά αφού μέσααπό αναλύσεις μπορεί να εντοπιστεί η αυθεντικότητα του προϊόντος.

<<<<<<<

Ο έντονος οικοδομικόςοργασμός μεταφράζεταιως εφαρμογή επί τουεδάφους των ενδόμυχωντουρκικών επιδιώξεωννα υλοποιήσουν αυτό το οποίο ονομάζουν σχέδιο Β΄.

Στην έξοδο της Γιαλούσας προς Απόστολο Ανδρέα, δημιουργείται ένα νέο χωριό με την ανέγερση μικρών κατοικιών μέσα σε ελληνοκυπριακές περιουσίες.

Η είσοδος του Ριζοκάρπασου, αριστερά της οποίας ανε-γείρεται ένα από τα δυο Πανεπιστήμια της περιοχής.

Η είσοδος της μαρίνας μετά την Γιαλούσα με την ονομα-σία Karpaz Gate Marina.

Κομμάτι του οδικού δικτύου Γιαλούσας – Ριζοκάρπασουπου έχει συντηρηθεί και διαπλατυνθεί.

Περιοχή μεταξύ Γιαλούσας και Ριζοκάρπασου όπου οιτουριστικές οικίες φυτρώνουν σαν μανιτάρια.

10-POLITIKH_Master_cy 18/08/17 17:32 Page 10

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 11Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑKυριακή 20 Αυγούστου 2017

ΤΕΥΧΟΣ 65|ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Προστασία προσωπικών δεδομένων για κλάματαΚορυφή του παγόβουνου η τελευταία διαρροή από τον τηλεπικοινωνιακό ημικρατικό οργανισμό - Βροχή παραπόνων στην Επίτροπο

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ

Το σοβαρό περιστατικό με την υπάλ-ληλο της cyta που προμήθευε, μετο αζημίωτο όπως όλα δείχνουν,συνταξιούχο αστυνομικό με προ-σωπικά δεδομένα πολιτών δεν είναιούτε το πρώτο, και όπως όλα δεί-χνουν ούτε και το τελευταίο. Το γε-γονός και μόνο ότι η υπάλληλος,για ένα περίπου χρόνο, δρούσε πα-ράνομα ανενόχλητη, καταμαρτυρείότι το πλαίσιο προστασίας ευαί-σθητων δεδομένων πολιτών είναιτρύπιο. Ο εντοπισμός της διαρροήςαπό το εσωτερικό σύστημα ασφα-λείας του ημικρατικού οργανισμούουδόλως επενεργεί καταπραϋντικάή καθησυχάζει τους πολίτες, προ-σωπικά δεδομένα των οποίων είναιδιάσπαρτα σε κρατικές υπηρεσίεςκαι όπως λέγεται από πρόσωπα μεγνώση του αντικειμένου σε δημόσιαθέα. Η αποκάλυψη του τελευταίουπεριστατικού θεωρείται βέβαιο ότιαποτελεί την κορυφή του παγόβου-νου. Εν αντιθέσει με την cyta, πουέχει θέσει σε εφαρμογή ένα σύστη-μα ηλεκτρονικής παρακολούθησηςτης χρήσης προσωπικών δεδομένωνπελατών της από υπαλλήλους τηςκαι ενεργοποιείται όπου εντοπίζειασυνήθιστη δραστηριότητα, δενσυμβαίνει το ίδιο και με άλλες υπη-ρεσίες του δημοσίου όπου για ου-σιαστικούς σκοπούς διατηρούνταιβάσεις προσωπικών δεδομένων.Σε αυτές τις περιπτώσεις, αν καιδεν έχουν έλθει στο φως της δη-μοσιότητας οργανωμένες διαρροέςπροσωπικών δεδομένων, είναι σί-γουρο ότι οι διαρροές έχουν μεμο-νωμένο χαρακτήρα. Τέτοιες βάσειςδεδομένων, όπως είναι τοις πάσιγνωστόν υπάρχουν στα Τελωνεία,στο Τμήμα εγγραφής Οχημάτων,στην Αστυνομία, αλλά και στο ΦόροΕισοδήματος.

Το τελευταίο περιστατικό με την

διαρροή από την cyta δεν είναι τί-ποτε περισσότερο από επανάληψηπαλαιότερων, που μάλιστα σε μιαπερίπτωση είχαν προκαλέσει καιδονήσεις σε ηγετικό επίπεδο. Στηνπροκειμένη περίπτωση, με βάσητις πληροφορίες που διαρρέουν απότις αστυνομικές έρευνες που διε-ξάγονται, η υπάλληλος του ημικρα-τικού οργανισμού εφοδίαζε συντα-ξιούχο αξιωματικό που ασκούσε τοεπάγγελμα του ιδιώτη ερευνητή μεστοιχεία συγκεκριμένων προσώπων

που είχαν εμπλοκή σε υποθέσειςπου του είχαν ανατεθεί. Τα προσω-πικά δεδομένα με τα οποία εφοδια-ζόταν ο ιδιώτης ερευνητής, σύμ-φωνα πάντα με τις έρευνες, αφο-ρούσαν διευθύνσεις κατοικίας, ερ-γασίας, τηλέφωνα. Η φερόμενη ωςδράστης, η οποία εργαζόταν σε κα-ταστήματα λιανικών πωλήσεων τουοργανισμού, είχε πρόσβαση σε προ-σωπικά δεδομένα. Η παραχώρησήτους,όπως έχει γίνει γνωστό, γινότανως ανταλλαγή σε διευκολύνσεις πουτις είχε παραχωρήσει ο δεύτεροςύποπτος σε τραπεζικές συναλλαγέςτης. Όπως μας είπαν πηγές μέσααπό την cyta, το σύστημα ασφάλειαςπου διαθέτει ο οργανισμός ενεργο-ποιήθηκε όταν κατέγραψε ασυνή-θιστη δραστηριότητα πρόσβασης

σε προσωπικά δεδομένα πελατώναπό τους κωδικούς που χρησιμο-ποιούσε η ύποπτη με αποτέλεσμαη όλη υπόθεση να φθάσει στηνΑστυνομία. Η υπάλληλος βρίσκεταισε διαθεσιμότητα αντιμετωπίζονταςτο ενδεχόμενο απόλυσης εάν ταόσα τις καταλογίζονται αποδειχθούνότι έχουν βάση.

Μια παρόμοια υπόθεση, που λίγοέλλειψε να προκαλέσει διοικητικήκρίση, αποκαλύφθηκε τον Φεβρουά-ριο του 2007. Και τότε κάποιοι εντόςτου ημικρατικού οργανισμού πα-ρείχαν έξτρα υπηρεσίες σε τρίτουςπάντα με το αζημίωτο. Το όλο θέμαείχε πάρει διαστάσεις με το τότεΥπουργικό Συμβούλιο να διορίζειδύο ανεξάρτητους ποινικούς ανα-κριτές και τον πρόεδρο της ΑΤΗΚ

Σταύρο Κρεμμό να υποβάλλει τηνπαραίτησή του η οποία δεν είχεγίνει αποδεκτή. Και σε εκείνη τηνυπόθεση τα δεδομένα που διέρρεανείχαν να κάνουν με διευθύνσειςκατοικίας και εργασίας που κατέ-ληγαν σε τρίτους προς αναζήτησηπροσώπων.

Η μεγάλη εικόναΤο τι πραγματικά συμβαίνει με

την διαχείριση και προστασία προ-σωπικών δεδομένων περιγράφεταιστις ετήσιες εκθέσεις της ΕπιτρόπουΠροστασίας Δεδομένων Προσωπι-κού Χαρακτήρα. Η πιο πρόσφατη,αυτή του 2016, παρουσιάζει να είχανυποβληθεί 312 παράπονα εκ τωνοποίων τα 180 αφορούσαν ανεπι-θύμητα διαφημιστικά μηνύματα /

spam. Από τα 312 παράπονα πουυποβλήθηκαν, το Γραφείο της Επι-τρόπου ολοκλήρωσε την εξέτασητων 282, από τα οποία το 70% τωνπαραπόνων που υποβλήθηκαν καιδιεκπεραιώθηκαν το έτος2016, ήτανυπέρ του παραπονούμενου με συμ-μόρφωση του καθ’ ου το παράπονο.Από το σύνολο των παραπόνων πο-σοστό 16% ανεστάλησαν λόγω έλ-λειψης στοιχείων, ικανοποίησης πα-ραπονούμενου, δικαστικής ή άλληςδιαδικασίας ή αναρμοδιότητας εξέ-τασής τους από την Επίτροπο. Μεβάση το προφίλ των παραπόνων, ησυντριπτική πλειοψηφία τους αφοράτον ιδιωτικό τομέα (267) ενώ τα πα-ράπονα από τον Δημόσιο τομέαανήλθαν στα 43. Η επίτροπος το2016 επέβαλε συνολικά 12 διοικη-

τικές κυρώσεις σε αντίστοιχες υπο-θέσεις, εκ των οποίων οι οκτώ αφο-ρούσαν παράπονα που υποβλήθηκαντο 2015 και οι τέσσερις παράποναπου υποβλήθηκαν το 2016.

Η φύση παραπόνωνΣτην έκθεση της Επιτρόπου κα-

ταγράφονται με λεπτομέρεια ταπαράπονα που υποβλήθηκαν ενώ-πιόν της, η φύση των οποίων έχεινα κάνει με κλειστά κυκλώματαελέγχου χρήσης βιομετρικών τουςδεδομένων, ανεπιθύμητα μηνύματαστο κινητό τηλέφωνο, συναλλαγέςμε τραπεζικά ιδρύματα. Ανάμεσασε αυτά, υπάρχουν και δυο αναφο-ρές με ξεχωριστή σημασία. Το πρώ-το αφορά την δυνατότητα ή όχιχρήσης πολυγράφου (Polygraphtesting) κατά τη διαδικασία πρόσ-ληψης αιτούντωνυποψηφίων καθώςκαι στο πλαίσιο των εργασιακώνσχέσεων. Μετά από σχετικό ερώ-τημα που υποβλήθηκε στην Επί-τροπο σχετικά με τη νομιμότητατης χρήσης. Πολυγράφου με σκοπότην ανίχνευση ψεύδους κατά τηδιαδικασία πρόσληψης αιτούντωνυποψηφίων, καθώς και υφιστάμε-νων υπαλλήλων στα πλαίσια τωνεργασιακών σχέσεων, η Επίτροποςαπάντησε ότι η χρήση του απαγο-ρεύεται. Το δεύτερο παράπονο πουυπέβαλε πολίτης αφορά τραπεζικόίδρυμα στο οποίο διατηρούσε λο-γαριασμό. Ο παραπονούμενος ισχυ-ρίσθηκε ότι η τράπεζα προχώρησεμονομερώς στην ανάθεση διενέρ-γειας εξωδικαστικών ενεργειών σεδικηγορικό γραφείο χωρίς τη γρα-πτή ή προφορική συγκατάθεσή τουκαι ότι λάμβανε καθημερινά ενο-χλητικά τηλεφωνήματα από υπάλ-ληλο του εν λόγω δικηγορικού γρα-φείου, καταγγέλλοντας τον στη γυ-ναίκα και στα παιδιά του ότι ο λο-γαριασμός του είχε υπέρβαση καιχρωστούσε στο τραπεζικό ίδρυμα.

Η δράση της φερόμενης υπόπτου διαρροής προσωπικών δεδομένων από την cyta υπολογίζεται στον ένα χρόνο.

<<<<<<

Tο 2007, aνάλογο περι-στατικό είχε προκαλέσειτην παρέμβαση του τότεΥπουργικού Συμβουλίουμε τον διορισμό δυο ανε-ξάρτητων ποινικών ανα-κριτών και την παραίτη-ση του Στ. Κρεμμού ηοποία δεν έγινε αποδεχτή.

11-ΠΟΛΙΤΙΚΗ_Master_cy 18/08/17 17:33 Page 11

12 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Η σοφή κυρά ΑρετήΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ

«Η ζωή μου όλη» εί-ναι ο τίτλος του βι-βλίου της κυράς Αρε-τής Αναστασιάδουκαι σίγουρα έχει κά-ποια στίγματα από

το ομώνυμο δημοφιλές, πλην κα-ταθλιπτικό, τραγούδι του Ακη Πά-νου, με τον Στέλιο Καζαντζίδη. Ηηπειρώτισσα και πειραιώτισσαστην καταγωγή, ακολούθησε τονέρωτα της ζωής της και έγινε Κυ-πριώτισσα. Μια ζωή μύθος, παλεύειμε «πάθια και τους καημούς» καιδίνοντας δυνατούς «κλώτσους»,αλλάζει και ομορφαίνει την ζωή.Στα ενενήντα και βάλε χρόνια τηςζωής της, σοφή πλέον, η λυγερό-κορμη κυρά Αρετή, έχει το σθένοςκαι καταγράφει την βιογραφία της.Κάνει μια δημόσια εξομολόγησηκαι φανερώνει στα παιδιά, στα εγ-γόνια, στα δισέγγονα, στους συγ-γενείς και σε όλους τους αναγνώ-στες, ότι η ζωή είναι μια μεγάληπεριπέτεια, είναι ένας συνεχήςαγώνας, με χαρές και λύπες, είναιμια πορεία με ανεβοκατεβάσματα,η οποία φαίνεται ότι, στο τέλοςτης ημέρας, φέρει το ίδιο πρόσημοκαι για τους πλούσιους και γιατους φτωχούς.

Η ίδια η συγγραφέας στο οπι-σθόφυλλο του βιβλίου γράφει:«Ζωή που έζησα σαν παραμύθι,πλάι στον άνθρωπο που με καθό-ρισε, τον ακριβό μου σύντροφοκαι συνοδοιπόρο, εξαίρετο γιατρόγυναικολόγο Μίκη Αναστασιάδη,με τον οποίο ευτύχησα να απο-κτήσω οικογένεια, αλλά και ναεργαστώ στην κλινική, που μαζίδημιουργήσαμε σε χρόνια δύσκο-λα για την ιατρική στην Κύπρο.Ως η πρώτη γυναίκα παιδίατροςστη Λευκωσία, αισθάνομαι ότι κό-μισα και αποκόμισα πολλά ασκών-

τας το επάγγελμα αυτό. Πλήρηςκαι ευγνώμων, κοιτάζω πίσω σεό,τι αγάπησα, σε ό,τι κράτησα,στη ζωή μου όλη!» . Οι αυτοβιο-γραφίες είναι ίσως τα πιο ενδια-φέροντα βιβλία, τα οποία μπορείνα διαβάσει κανείς, ιδίως κατάτην διάρκεια των διακοπών, όπουυπάρχει χρόνος για συνειρμούςκαι προβληματισμούς. Η κυράΑρετή δεν καταγράφει μόνο τηνοικογενειακή της ιστορία, αλλάφανερώνει και την ψυχή της, απο-καλύπτοντας με εξομολογητικήδιάθεση, προσωπικές στιγμές, οιοποίες δεν μειώνουν αλλά κατα-ξιώνουν την τολμηρή γυναίκα, ηοποία με γενναιότητα, πάλεψε καιβγήκε νικήτρια, στα κτυπήματατης μοίρας.

Είναι συγκλονιστικές οι περι-γραφές για την πείνα και την δυ-στυχία που βίωσε κατά τον Δεύ-τερο Παγκόσμιο Πόλεμο, για τονχαμό των γονιών της, ενώ ήτανπολύ νεαρή, για τον μεγάλο τηςέρωτα, για τις χαρές από την γέν-νηση των παιδιών της, για τα βά-σανα της εισβολής και της κατοχήςκαι για τις επιτυχίες και αποτυχίεςτων παιδιών και των εγγονιώντης. Υπάρχουν και άλλες πολλέςμικρές στιγμούλες, όπως το τάμαπου έκανε για να γλυτώσει ο γιοςτης κατά την εισβολή, όπου περ-πάτησε αρκετά χιλιόμετρα, γιανα πάει στο εκκλησάκι της αερο-πορίας στην Λακατάμια, αλλά καιγια την παρασπονδία που έκανεΜεγάλη Πέμπτη, για να γιορτάσειτην επιτυχία της κόρης της. Ακόμηγια τον βασανιστικό χαμό του συ-ζύγου της, μέχρι και τα συγκινη-τικά τρία τηλεφωνήματα, που λαμ-βάνει κάθε πρωί από τα τρία παιδιάτης. Και βεβαίως το περίφημο πο-λίτικο γλυκό της, το «πουρέκ χα-

νούμ», το οποίο από τα χέρια της,γράφει «ιστορία».

Εντυπωσιάζει πραγματικά, ηδιάκριση –η μεγαλύτερη αρετήκατά την Εκκλησία- με την οποίααντιμετωπίζει την ελευθερία τωνπαιδιών και των εγγονιών της. Φα-νερώνει ακροθιγώς την λύπη της,ίσως και την διαφωνία της, με επι-λογές των αγαπημένων της προ-σώπων, αλλά ποτέ δεν κατακρίνεικανένα. Βλέπει πάντα τα θετικάστις ενέργειές τους και θέτει πάνταμπροστά, τις επιθυμίες και τις επι-λογές των αγαπημένων της καιποτέ τις δικές της. Είναι πολύ χα-ρακτηριστική η αναφορά στις τε-λευταίες σελίδες του βιβλίου, γιατον επαναπατρισμό της εγγονήςτης. «Πήραμε μια είδηση, την πιοχαρμόσυνη που ακούσαμε στηζωή μας. Επαναπατρίζονται οι Βρα-ζιλιάνοι μας. Ήταν ό,τι καλύτεροδώρο μπορούσε να μας στείλει οθεός. Σ’ ευχαριστώ, θεέ μου!»

Συγκλονιστική είναι η τελευταίαπαράγραφος του βιβλίου: «Τώραπου αναπολώ τα περασμένα βρίσκωπως η ζωή μου όλη, ήταν ένα μεγάλοπαραμύθι με τα σκαμπανεβάσματάτου. Πέρασα στιγμές αφάνταστηςευτυχίας, αλλά και άλλες φοβερήςδυστυχίας. Έχασα νωρίς τα πολυ-τιμότερα πρόσωπα της ζωής μου.Δεν μπορώ να κρίνω προς τα πούθα γείρει η πλάστιγγα, αν προσπα-θήσω να ζυγίσω την ευτυχία με τηδυστυχία. Στο τέλος μια καλή αί-σθηση μου μένει: ότι αγάπησα καιαγαπήθηκα ειλικρινά από τον κόσμοπου γνώρισα και έζησα στην πα-τρίδα μου για είκοσι εννέα ολόκληραχρόνια, αλλά και στη νέα μου πα-τρίδα, όπου ήρθα και ζω για πολύπερισσότερα χρόνια, συγκεκριμέναγια εξήντα τέσσερα χρόνια επιπλέ-ον. Αυτή είναι η ζωή μου όλη!»

ον Αύγουστο του 1981 κάηκεη Αττική, ώς την Κηφισιά, τηΝέα Ερυθραία και την Εκάλη.

Στις περιοχές της πυρκαγιάς είχεαναπτυχθεί στρατός και ο ηγέτηςτης αντιπολίτευσης και βέβαιος νι-κητής των εκλογών που θα διεξά-γονταν τον Οκτώβριο είχε μιλήσειγια οργανωμένο σχέδιο εμπρησμών.Πράκτορες του αμερικανικού ιμπε-ριαλισμού; Τούρκοι; Εν γένει ανθέλ-ληνες; Δεν έχει σημασία. Τότε ερ-γαζόμουν στη «Μεσημβρινή» τουΛαμπρία και συμμετείχα σε ένα κομ-βόι από δημοσιογραφικά αυτοκίνηταπου όλη νύχτα περιφέρονταν στακαμένα.

Επικεφαλής ήταν ένα τζιπ με τονμακαρίτη Κακαουνάκη ο οποίος, μετην πολεμική του εξάρτυση, είχεεντοπίσει μια «άσπρη Μερσεντές»που έβαζε φωτιές όπου περνούσε.Προσέξτε τη σημειολογική λεπτο-μέρεια: τα χρόνια εκείνα η Μερσεν-τές σε τοποθετούσε όχι μόνον κοι-νωνικά, αλλά και πολιτικά. Είδοςπολυτελείας μύριζε πρακτοριλίκιαπό μακριά. Προ επιδοτήσεων απο-κλείεται να ανήκε σε γιδοβοσκό.

Το καθήκον μας το κάναμε, όληνύχτα κυνηγούσαμε τη Μερσεντέςπου ήταν και άσπρη για να τη βλέπειο Κακαουνάκης στο σκοτάδι, δεν τηβρήκαμε, η φωτιά έκαψε ό,τι ήταννα κάψει, και δύο μήνες μετά ο λαόςψήφισε «Αλλαγή». Ηταν φως φανάριότι για την πυρκαγιά έφταιγε η Δεξιά,υποταγμένη στους ξένους πράκτορες.Ο Γεώργιος Ράλλης λοιδορήθηκε γιατις «κουκουνάρες», ευτυχώς όμως η«Αλλαγή» θα έλυνε κι αυτό το πρό-βλημα.

Εκτοτε δεν θυμάμαι καλοκαίριχωρίς κάποια μεγάλη πυρκαγιά. Δε-καετία του ενενήντα ήταν, δεν θυ-μάμαι τη χρονιά, όταν είχε πιάσειφωτιά στον Αγιο Πέτρο, δίπλα στο

Γαύριο, το λιμάνι της Ανδρου. Είχεφτάσει στα σπίτια, πέτρινα ευτυχώς,αεροπλάνο δεν μπορούσε να παρέμ-βει. Μου είχε κάνει εντύπωση η αδια-φορία των κατοίκων του Γαυρίου.Κοιτούσαν το διπλανό χωριό να καί-γεται σαν να έβλεπαν τηλεόραση.Ο φίλος δημοσιογράφος ΑγγελοςΜαρόπουλος, η πομπώδης φωνή τηςΝτόιτσε Βέλε στα χρόνια της χούντας,έπεισε τον εφοπλιστή Αγούδημο ναστείλει το οχηματαγωγό «Πηνελόπη»στη Σύρο, να παραλάβει μια διμοιρίατου Μηχανικού και να τη φέρει στηνΑνδρο. Τα κατάφεραν να σβήσουντη φωτιά μες στο χωριό. Το ίδιο βράδυ

είδαμε το φορτηγό τους στην παραλίαδίπλα στις ταβέρνες. Είχαν να κοι-μηθούν σαράντα οκτώ ώρες, όπωςμας είπε ο αξιωματικός τους, και δι-ψούσαν. Ούτε ένα μπουκάλι νερόδεν δέησαν να τους δώσουν. Ο Μα-ρόπουλος παρήγγειλε δύο κάσες μπί-ρες και νερά.

Το 2007 κάηκε η μισή Πελοπόν-νησος. Αν θυμάμαι καλά, συνελήφθημια γιαγιά που τηγάνιζε κάτι κάπουστην Ηλεία. Αγωνιούσαμε για τηνΟλυμπία, και ο τότε γενικός γραμ-ματέας του υπουργείου ΠολιτισμούΖαχόπουλος εθεάθη καταβροχθί-ζοντας κοψίδια. Αγχολυτικά τα κο-ψίδια ως γνωστόν. Δύο μήνες μετά,έγιναν εκλογές και η Ν.Δ. επανεξε-λέγη. Η φυλή των Καγέν κορνάριζε

στη Ρηγίλλης και ο νικητής ΚώσταςΚαραμανλής δεν είπε λέξη για τουςνεκρούς και την ασύλληπτη κατα-στροφή.

Πυρκαγιές στη Νότιο Γαλλία,στην Πορτογαλία, η Μεσόγειος κάθεκαλοκαίρι φλέγεται. Δεν πρόκειταινα σταματήσει η ιστορία. Κι αν οφόβος της φωτιάς, όπως και του σει-σμού, είναι από τους πιο πρωτόγο-νους του ανθρώπινου σύμπαντος,ο βαθμός πολιτισμού σου κρίνεταιαπό τον τρόπο που τους αντιμετω-πίζεις. Και δεν αναφέρομαι μόνονστα τεχνικά μέσα. Πόσα αεροπλάναθα είχαμε αποκτήσει από τα χρήματαπου ξοδεύτηκαν στις δραστηριότητεςτων μπαχαλάκηδων τα τελευταίαχρόνια; Αναφέρομαι στην πολιτικήκαι ηθική διάσταση του ζητήματος.Ο πρωθυπουργός ευχαρίστησε τουςπυροσβέστες για τις προσπάθειεςπου έκαναν. Ως τι τους ευχαρίστησε;Ως Augustus Imperator Caesar μετον οποίον ταυτίζεται η επικράτεια,ακόμη και τα πεύκα; Την πρώτημέρα είπαν πως πρόκειται για σχέδιοαποσταθεροποίησης. Σιγά τη στα-θερότητα, που χρειάζεται και σχέδιογια να αποσταθεροποιηθεί. Την τέ-ταρτη μέρα είπαν πως κάηκε το έναδέκατο των στρεμμάτων από όσαείχαν καεί το 2009. Αποτέλεσμα τηςσκληρής διαπραγμάτευσης με τιςφλόγες υποθέτω.

Ο Ανδρ. Παπανδρέου και ο Κώ-στας Καραμανλής είχαν συνάψειένα συμβόλαιο αναξιοπιστίας μετην ελληνική κοινωνία. Δεν θα ενο-χλεί ο ένας τον άλλον και δεν θαπεριμένει πολλά ο ένας απ’ τον άλ-λον. Ο Τσίπρας όμως και ο Κοντονήςμπορούν να σου κατάσχουν μισθόκαι περιουσία επειδή τους χρωστάς500 ευρώ. Κάνουν πως δεν κατα-λαβαίνουν τη διαφορά; Ή μήπωςόντως δεν την καταλαβαίνουν;

Τ

ΑΠΟΨΗ / Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

Το συμβόλαιο της αναξιοπιστίας

Του ΝIΚΟΥ ΣΤEΛΓΙΑ

Για μια μεγάλη πολεμική αναμέτρηση,η οποία θα κρίνει τη μελλοντική πο-ρεία των εξελίξεων σε Τουρκία, Συ-ρία, Ιράκ, ετοιμάζεται, υπό την κα-θοδήγηση του Ρετζέπ Ταγγίπ Ερν-τογάν, η κυβέρνηση του ΚόμματοςΔικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ).Στην Άγκυρα δημιουργούνται νέαπολεμικά σχέδια τα οποία επιδιώκουννα θέσουν τέρμα στο σχέδιο περίδημιουργίας ανεξάρτητου κουρδικούκράτους και σε αυτά στο πλευρότου Προέδρου Ερντογάν και της κυ-βέρνησής του βρίσκεται η νέα ηγεσίατων Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.Καλά ενημερωμένες πηγές υπογραμ-μίζουν τη σημασία του πρόσφατουΑνώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου,εφόσον μέσα σε αυτά τα πλαίσια ηεπιστροφή κεμαλιστών και εθνικι-στών στρατηγών σε σημεία-κλειδιάτου τουρκικού στρατού επιφυλάσσειαντίκτυπο για τις μελλοντικές εξε-λίξεις στο Κουρδικό, μιας και οι σκλη-ροπυρηνικοί στρατηγοί στήνουν τανέα επιχειρησιακά σχέδια.

Η συμμαχία με το Ιράν Έχοντας έρθει σε ανοιχτή αντι-

παράθεση με τη Δύση σε διάφοραζητήματα η Τουρκία αναζητεί στοΚουρδικό νέους συμμάχους. Έτσι,εκτός από την υποστήριξη και συ-νεργασία του Κατάρ και της Ρωσίας,στηρίζεται και στην συνεργασία τουΙράν. Την προηγούμενη εβδομάδα,ο Επιτελάρχης των Ιρανικών Ένο-πλων Δυνάμεων πραγματοποίησεμια ιστορική επίσκεψη στην Άγκυρα,εφόσον για πρώτη φορά μετά τηνΕπανάσταση του 1979, Ιρανός Επι-τελάρχης βρέθηκε στην τουρκικήπρωτεύουσα και έθεσε επί τάπητοςδιάφορα σχέδια. Η «Κ» πληροφο-ρείται ότι στο επίκεντρο των επαφώντου Ιρανού Επιτελάρχη ήταν τοΚουρδικό. Τουρκία και Ιράν συμ-φωνούν έτσι στο ότι πρέπει να πε-ριοριστεί μια ώρα αρχύτερα η «επι-θετικότητα» της κουρδικής πλευράςστο μέτωπο της Συρίας. Έχονταςεξασφαλίσει την υποστήριξη τωνΗΠΑ, του Ισραήλ και της Δύσης, τοκουρδικό κίνημα σημειώνει απα-νωτές επιτυχίες στο πολεμικό πεδίοτης Συρίας οι οποίες έχουν θορυβήσει

την Τεχεράνη και την Άγκυρα. Τηνίδια ώρα, μεγάλο προβληματισμόστις δυο πρωτεύουσες προκαλεί τοότι στα τέλη Σεπτεμβρίου θα λάβειχώρα ένα ιστορικό δημοψήφισμα,από το αποτέλεσμα του οποίου θαεξαρτηθεί η δημιουργία του ανε-ξάρτητου κουρδικού κράτους. Ιράνκαι Τουρκία διαφωνούν με το σχέδιοκαι συντονίζονται όταν στην Άγκυρα,η κεμαλιστική μερίδα των Τούρκωνστρατηγών, η συντηρητική παρά-ταξη και οι εθνικιστικές πολιτικέςδυνάμεις προβάλλουν την άποψηότι η σύσφιξη των σχέσεων Τουρ-κίας-Ιράν στο μέτωπο του Κουρδικούανοίγει σταδιακά την πόρτα για τηνανάδυση στην ευρύτερη περιοχήενός μετώπου Ρωσίας-Τουρκίας-Ιράν. Το οποίο αναμένεται να έχειμεγάλο αντίκτυπο σε πολλά πεδία,όπως αυτά της διπλωματίας, της οι-κονομίας, της ενέργειας κ.ο.κ.

Η αναμέτρηση με τις ΗΠΑΗ στροφή στο Ιράν την παρούσα

ιστορική στιγμή μόνο ως τυχαία

εξέλιξη δεν θα μπορούσε να χαρα-κτηριστεί. Στο Κουρδικό, η Άγκυρααναζητεί την υποστήριξη της Ισ-λαμικής Δημοκρατίας, σε μια πε-ρίοδο κατά την οποία έρχεται σεανοιχτή αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ,τη Γερμανία και τους δυτικούς συμ-μάχους της. Κύκλοι της κυβέρνησηςπροβάλλουν την άποψη ότι η τουρ-κική πλευρά δεν έχει άλλη επιλογήπαρά να αναζητήσει νέους συμμά-χους για να κατοχυρώσει τα εθνικάσυμφέροντά της. Εφόσον στον πό-

λεμο της Συρίας και στο Κουρδικόοι ΗΠΑ επιλέγουν να συνεργαστούνμε τους Κούρδους, η Τουρκία είναιυποχρεωμένη να δημιουργήσει νέαδίκτυα συνεργασίας για να αντι-μετωπίσει την «τρομοκρατία» καιτην «απειλή» του Εργατικού Κόμ-ματος του Κουρδιστάν (ΡΚΚ). Τοσημαντικό ερώτημα που προκύπτειαφορά στο ποια θα είναι η τελικήαντίδραση-απάντηση της Ουάσιγ-κτον. Εκεί, Τούρκοι αναλυτές οιοποίοι δεν κρύβουν τον προβλη-

ματισμό τους για τις τελευταίεςμανούβρες στη σκακιέρα τονίζουνότι οι νέες εξελίξεις έρχονται ναεπιδεινώσουν το κλίμα στις σχέσειςΤουρκίας-Δύσης. Παρά το γεγονόςότι και οι δυο πλευρές δεν επιδιώ-κουν την τελική ρήξη, καθώς αμοι-βαία συμφέροντα επιβάλλουν τηνσυνέχιση του διαλόγου, οι εξελίξειςπου τρέχουν δεν αφήνουν πολλάπεριθώρια αισιοδοξίας για όσουςεξακολουθούν να επιμένουν στησημασία της δυτικής-ευρωπαϊκήςπορείας της Τουρκίας.

Τα προαναφερόμενα έχουν αν-τίκτυπο και στο εσωτερικό. Ακο-λουθώντας μια αδιάλλακτη ρητορικήστο Κουρδικό, ο Ερντογάν στοχεύειστη σύσφιξη σχέσεων με τους μι-κρότερους εθνικιστικούς-συντηρη-τικούς συμμάχους του ενόψει τωνπροεδρικών εκλογών του 2019. ΤοΚόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ)εκφράζει μεγάλη ικανοποίηση γιατη νέα στρατηγική στο Κουρδικόεφόσον θεωρεί ότι ο διάλογος τηςπεριόδου 2012-2015 για την τελική,

ειρηνική, επίλυση του ζητήματοςήταν ένα μεγάλο ιστορικό λάθος εκμέρους του τουρκικού κράτους. Πα-ρόμοια άποψη επικρατεί και στιςηγεσίες των άλλων εθνικιστικών,συντηρητικών κομμάτων και θρη-σκευτικών ταγμάτων που παρέχουνυποστήριξη στην κυβέρνηση.

Οι κινήσεις των ΚούρδωνΟι Κούρδοι πληροφορούνται ότι

η τουρκική πλευρά μελετά διάφορασχέδια για το βόρειο κομμάτι τηςΣυρίας. Σε πρώτη φάση, αυτά εστιά-ζουν στην διατάραξη του εγχειρή-ματος του δυτικότερου κουρδικούκαντονίου στην Συρία, δηλαδή τουΆφριν. Μετά την επίτευξη αυτούτου στόχου, οι τουρκικές δυνάμειςθα επιχειρήσουν να ενώσουν τη ζώ-νη Τζαράμπλους-Αλ Μπαπ με τηνπόλη Ίντλιπ, η οποία ελέγχεται αυτήτην στιγμή από ένα παρακλάδι τηςΑλ Κάϊντα, την Οργάνωση Αλ Νούσ-ρα και άλλες ισλαμιστικές οργανώ-σεις. Ως απάντηση η κουρδική πλευ-ρά από την μια επιταχύνει τις επι-χειρήσεις της για την απελευθέρωσητης Ράκκα και από την άλλη ενισχύειτην άμυνά της στο Άφριν και σταπερίχωρά του. Οι ειδικές δυνάμειςτων ΗΠΑ και τα πολεμοφόδια πουφτάνουν από τη Δύση αναπτερώ-νουν το ηθικό των Κούρδων ανταρ-τών. Την ίδια ώρα, σε περίπτωσηπου τελικά η τουρκική πλευρά προ-χωρήσει σε μια εισβολή στην Συρία,η κουρδική πλευρά ετοιμάζεται ναανοίξει ένα νέο μέτωπο στο εσωτε-ρικό της Τουρκίας. Στα πλαίσια αυτούτου σχεδιασμού, οι κουρδικές δυ-νάμεις και οι σύμμαχοί τους έχουνήδη αρχίσει να «παρενοχλούν» τιςτουρκικές δυνάμεις ασφαλείας στονΠόντο, το Ντέρσιμ, αλλά και σε άλλασημεία των νότιων κουρδικών επαρ-χιών της Τουρκίας. Σε αυτή την προ-σπάθεια ο βασικός στόχος των Κούρ-δων είναι η ορθολογική χρήση τουανθρώπινου δυναμικού καθώς πλέοντο κίνημα καλείται να αντιμετωπίσειτην επιθετικότητα του ιρανικού κρά-τους, του τουρκικού στρατού καιτου Ισλαμικού Κράτους στη Ράκκακαι σε άλλες περιοχές της Συρίας.

Eτοιμη να ξεκινήσει τις πολεμικές μηχανές Με το βλέμμα σε Ρωσία-Ιράν-Κίνα και ερωτηματικό για τις ΗΠΑ ετοιμάζεται η Aγκυρα για αναμέτρηση με τους Κούρδους

<<<<<<<

Η στροφή στο Ιράν μόνοως τυχαία δεν θα μπο-ρούσε να χαρακτηριστεί,σε μια περίοδο κατά την οποία έρχεται σε αν-τιπαράθεση με τις ΗΠΑ,τη Γερμανία και τους δυ-τικούς συμμάχους της.

Η επιστροφή κεμαλιστών και εθνικιστών στρατηγών σε σημεία-κλειδιά του τουρκικού στρατού επιφυλάσσει αντίκτυπο για τις μελλοντικές εξελίξεις στο Κουρ-δικό, μιας και οι σκληροπυρηνικοί στρατηγοί στήνουν τα νέα επιχειρησιακά σχέδια.

Ο Ιανός απουσιάζει.

<<<<<<

Πόσα αεροπλάνα θα είχαμε αποκτήσει απότα χρήματα που ξοδεύ-τηκαν στις δραστηριότη-τες των μπαχαλάκηδωντα τελευταία χρόνια;

12-PARAPOLITIKA_Master_cy 19/08/17 00:03 Page 12

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 13Α Π Ο Ψ Ε Ι Σ

Ταξίδεψα πολλές φορές αυτότο καλοκαίρι από την Λευκω-σία στον Κάτω Πύργο μέσωτων κατεχομένων. Δυσκολεύ-τηκα πολλές φορές να ανα-γνωρίσω τα χωριά, μιας και

δεν κρατούσα κάποιο χάρτη ο οποίος ναεπεξηγεί τις τουρκικές ονομασίες τους.Και ταυτόχρονα προσπαθούσα να διακρίνωτα απομεινάρια μιας ζωής που τερματίστηκεπριν από 43 τόσα χρόνια. Πέρασα από τηνΜεσαορία, την Μόρφου, τον Ξερό, έφτασαμέχρι τον Λιμνήτη και ξανά πίσω, σε μιαδιαδρομή γεμάτη από αντιφάσεις και κρυμ-μένα ερωτηματικά. Με την φυσική ομορφιάτου τοπίου να παραμένει καθηλωτική καιμε τους απέραντους πορτοκαλεώνες, τουςτεράστιους ευκαλύπτους και το γαλάζιοτης θάλασσας να μου υπαγορεύει την θλι-βερή διαπίστωση πως δεν φανήκαμε αν-τάξιοι αυτού του τόπου. Υπήρξαμε ανίκανοι

να κατανοήσουμε το μεγαλείο της αρμονίαςπου ενυπάρχει σε κάθε του μυρωδιά καισε κάθε του χρώμα και εξαιτίας αυτής τηςανικανότητάς μας παραμείναμε προσκολ-λημένοι στην συντήρηση μιας δυσαρμονίαςη οποία κάθε φορά είχε διαφορετικό πρό-σωπο αλλά πάντα το ίδιο σύνθημα : πως«Δεν ξεχνούμε». Διερωτήθηκα πολλέςφορές καθώς οδηγούσα στην «άλλη πλευρά»γιατί ενώ πορευόμαστε χρόνια τώρα μ’αυτότο σύνθημα, εντούτοις έχουμε ξεχάσει ταπιο ουσιώδη και ηθελημένα διατηρούμεμια επιλεκτική μνήμη, η οποία δεν οδηγείστην υπέρβαση αλλά στην συρρίκνωσητης ύπαρξής μας. Και ποια είναι τα πιο ου-σιώδη: Η ομορφιά αυτού του νησιού ηοποία υπαγορεύει από μόνη της την ουσίατης ίδιας της ζωής και των αξιών της καιη οποία αξιώνει να επαναπροσδιορίσουμετον τρόπο σκέψης μας, ώστε να συμβαδίζειμε τους κανόνες αυτής της αρμονίας και

όχι με τις διατάξεις της δυσαρμονίας μέσαστην οποία έχουμε πλέον εθιστεί να ζούμε,προτάσσοντας το άλλοθι της δικαίωσηςσαν δικαιολογία στον εθισμό μας. Ποιαςδικαίωσης; Έχουμε αλήθεια διερωτηθείποια είναι αυτή η δικαίωση που επιδιώ-κουμε; Κι αν τελικά αυτή η δικαίωση πουέχουμε στο μυαλό μας, μας απομακρύνειαπό την πιθανότητα να φανούμε αντάξιοιαυτού του τόπου; Μιλούμε όλοι για τις δια-πραγματεύσεις, συζητούμε εδώ και χρόνιαγια το πού πρέπει να υπαναχωρήσουμεκαι πού όχι, πιπιλάμε κούφιες κουβέντεςπερί νέας στρατηγικής και μπλα, μπλα,μπλα και την ίδια ώρα δεν έχουμε πράξειτίποτα για να διατηρήσουμε την επαφήμας με τον ίδιο τον τόπο μας και με τιςαξίες που αυτός εμπεριέχει. Έχουμε φρον-τίσει να παραχαράξουμε την ιστορία, νααποσιωπήσουμε αλήθειες, να διαστρεβλώ-σουμε γεγονότα, να ερμηνεύσουμε κατά

το δοκούν τις πληγές και τα τραύματά μας,έχουμε επιτρέψει να αφαιρεθεί το νόημααπό τις λέξεις, έχουμε αποσείσει τις όποιεςευθύνες μας και εξακολουθούμε να πο-ρευόμαστε λιγότεροι και μικρότεροι απότην αξία του ίδιου του τόπου αφήνονταςτην μοίρα μας στα χέρια ανθρώπων πουδεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να δραπε-τεύουν συστηματικά από το ένα και μο-ναδικό καθήκον: να υπάρξουμε αντάξιοιτου τόπου.

Θλιβερές διαπιστώσεις. Δεν έχουμεκάνει απολύτως τίποτα όλα αυτά τα χρόνιαγια να υπερβούμε τα λάθη και τους «μι-κρούς» εαυτούς μας. Άνοιξαν τα οδοφράγ-ματα και από τότε αντί το κράτος να φρον-τίσει ώστε οι νέες γενιές να επισκέπτονταιτην «άλλη πλευρά» με οργανωμένες εκ-παιδευτικές εκδρομές για να μάθουν όχιμόνο που είναι η Μόρφου στο χάρτη, αλλάνα μυριστούν τους πορτοκαλεώνες, να

περπατήσουν πάνω στην ζεστή άμμο τηςΚαρπασίας, να βουτήξουν στην θάλασσατης Αμμοχώστου, να περπατήσουν σταστενά του Μπέλλαπαϊς, να βιώσουν δηλαδήτον τόπο μας και όχι να τον μαθαίνουνμέσα από τις παραχαραγμένες διδακτέεςύλες. Αντ’ αυτού περιοριζόμαστε στο ναμιλάμε για διαπραγματεύσεις και για λύσειςκαι για ανάγκη να επανενωθεί η πατρίδαμας χωρίς να έχουμε κάνει απολύτως τίποταγια να γνωρίσουμε αυτή την πατρίδα. Μεαποτέλεσμα να εξακολουθούμε να είμαστεόλοι δραπέτες από το μεγαλύτερο καθήκονμας, το οποίο δεν είναι άλλο παρά να αγα-πήσουμε αρκετά αυτόν τον τόπο, ώστε ναυπερβούμε την δυσαρμονία του τρόπουσκέψης και ζωής μας και να συγχρονι-στούμε με την αρμονία που αυτός υπαγο-ρεύει.

Θλιβερές διαπιστώσειςAKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ

elenixenou11@gmail.com

αριστεία είναι ουτοπία. Επί της ου-σίας δεν μπορεί ποτέ να επιτευχθεί.Ακόμη και όσοι ανακηρύσσονται

«άριστοι» επιδέχονται βελτίωση. Καιαυτό είναι λογικό: αν μπορούσε να επι-τευχθεί η αριστεία θα είχαμε το τέλοςτης Ιστορίας.

Τίποτε δεν θα εξελισσόταν. Από ένασημείο και μετά όλα –ως «άριστα»– θαέμεναν παγωμένα.

Η αριστεία όμως χρειάζεται σαν στό-χος. Ασχέτως αν δεν μπορεί να επιτευχ-θεί, βοηθά ανθρώπους, συστήματα, κοι-νωνίες να βελτιωθούν, να λύσουν προ-βλήματα, να αντιμετωπίσουν επιτυχέ-στερα τις καταστροφές, να αυξήσουντην ευημερία.

Οι κυβερνώντες δεν μισούν την αρι-στεία, λόγω του ουτοπικού της στοι-χείου. Εδώ πίστευαν ότι θα έφερναντον σοσιαλισμό με τα ρούβλια του Πού-τιν και πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα,στο αδύνατον της αριστείας θα κολ-λούσαν; Είναι τσακωμένοι με την έν-νοια, διότι ως μέτριοι βαριούνται πολύνα βελτιωθούν. Eτσι φτιάχνουν διάφο-ρες περίτεχνες ανοησίες για «την αρι-στεία που είναι ρετσινιά, την καριέραπου είναι χολέρα και φρουλπ...»· όπου«φρουλπ» είναι ο ήχος που κάνει το

καλάμι του φραπέκατά την αναρρό-φηση.

Μπορεί να μηνμπορούν να βελτιω-θούν. Iσως πάλι ναβολεύτηκαν με το«δικαίωμα στηντεμπελιά».

Μην ξεχνάμε ότιήταν ο γαμπρός τουΚαρλ Μαρξ πουέγραψε ότι «πι-στεύοντας τις ψευ-

τιές των οικονομολόγων, οι προλετάριοιπαραδίδονται ψυχή τε και σώματι στηδιαστροφή της δουλειάς και βυθίζουντην κοινωνία ολόκληρη στις κρίσειςυπερπαραγωγής της βιομηχανίας πουσπαράσσουν τον κοινωνικό οργανισμό»(Πολ Λαφάργκ, «Το δικαίωμα στην τεμ-πελιά»).

Η δική μας Αριστερά, από την πλούσιαμαρξιστική παράδοση, επέλεξε τους πιοβολικούς για τους καφενέδες των Εξαρ-χείων τίτλους βιβλίων.

Αντιθέτως, στην ελληνική κοινωνίατο αίτημα της «αριστείας» είναι ζων-τανό, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τηνπολιτική. Στους καφενέδες, ενίοτε καισε άρθρα εφημερίδων, αναζητούνταιοι «άριστοι» που θα βγάλουν τη χώρααπό το τέλμα.

Δεν γνωρίζουμε βεβαίως αν η απου-σία των «άριστων» οδηγεί τους Eλληνεςνα ψηφίζουν όλο και χειρότερους. Τολογικό θα ήταν να βελτιώναμε σταδιακάτην πολιτική ζωή προκρίνοντας λίγοκαλύτερους.

Αυτό το στοίχημα χάθηκε στις προ-ηγούμενες εκλογές και είναι ανοιχτό γιατις επόμενες. Μπορούμε να βρούμε χι-λιάδες ψεγάδια σε όποιον ασχολείται ήθα ασχοληθεί με τα κοινά.

Oμως αυτός ή αυτή πρέπει να συγ-κρίνεται με τους υπόλοιπους και όχι μετο φαντασιακό· οποιαδήποτε διαίρεσημε το άπειρον του αρίστου κάνει πάντεςνα μοιάζουν ίδιοι και μάλιστα μηδενικά.Συνεπώς μπορεί να μην επιτύχουμε ποτέτην αριστεία, μπορούμε όμως μέρα μετη μέρα, χρόνο με τον χρόνο, εκλογή μεεκλογή να καταφέρουμε τη βελτίωση.Θα είναι ένα τεράστιο βήμα μπροστά...

Η

Η αριστεία και οι εχθροί της

ΑΡΘΡΟ / Tου ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ

NoTincPor(δεν θα φοβηθούμε)

ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ / Του ΤΑΣΟΥ ΤΡΥΦΩΝΟΣ

trifonost@sppmedia.com

Επόμενη μέρα του τρομοκρατικούκτυπήματος στον πεζόδρομο τηςΛας Ράμπλα στη Βαρκελώνη. Τηνπροηγούμενη μέρα ήμασταν στηνπεριοχή του τρομοκρατικού κτυ-πήματος, λίγη ώρα πριν γίνει και

αφού μπήκαμε σε ταξί για να επιστρέψουμεστο ξενοδοχείο βλέπαμε τα περιπολικά και ταασθενοφόρα να ουρλιάζουν σαν τρελά. Φυσικάδεν είχαμε καταλάβει το τι είχε γίνει μέχρι πουφτάσαμε στο ξενοδοχείο. Τα τηλεφωνήματακαι τα μηνύματα από φίλους και συγγενείςατελείωτα. Αφού έχω διαβεβαιώσει φίλους καισυγγενείς ότι δεν θα κατέβω στο κέντρο καιθα μείνω στην ασφάλεια του ξενοδοχείου,παίρνω το πρώτο ταξί για την πλατεία Κατα-λονίας.

Κατεβαίνω και ξαφνικά βρίσκομαι σε έναανθρώπινο ποτάμι με χιλιάδες κόσμου πουπερπατάνε με ορμή προς την πλατεία. Σε λίγοφτάνουν ο βασιλιάς της Ισπανίας Φίλιππος καιο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι γιανα αποτίσουν φόρο τιμής στα θύματα της νέαςτρέλας που κτύ-πησε την Ευρώ-πη σ΄ αυτό τονακήρυχτο πόλε-μο που δεν έχειλογική. Αστυνο-μία παντού. Τη-λεοπτικά συνερ-γεία από όλοτον κόσμο. Τακινητά σε πρώ-το πλάνο σε κά-θε χέρι. Ξαφνιά-στηκα. Περίμε-να ότι θα ήτανερημικοί οι δρό-μοι και οι κάτοι-κοι της Βαρκε-λώνης κλεισμέ-νοι στα σπίτιατους από το φό-βο. Όμως ο κό-σμος σαν να ήθελε να φωνάξει, να προτάξεικάτι. Η ενέργεια έβραζε. Και τότε ακριβώς άρ-χισε να δονείται η πλατεία από το σύνθημαπου φώναζαν όλοι ρυθμικά. Notincpor - No-tincpor - Nontincpor. Ρωτάω τι σημαίνει ανκαι η μετάφραση ήταν αχρείαστη. Το κατα-λάβαινες από το πάθος που έβγαινε από κάθεστόμα. ΔΕΝ ΘΑ ΦΟΒΗΘΟΥΜΕ - ΔΕΝ ΘΑ ΦΟ-ΒΗΘΟΥΜΕ... Αυτό ακριβώς είναι το νόημα τηςΒαρκελώνης τώρα, του Παρισιού παλαιότερα,της Μαδρίτης το 2004, του Μάντσεστερ πριναπό λίγους μήνες και φυσικά της “αρχής” τουκακού, της 11ης Σεπτεμβρίου. Να μην φοβη-θούμε. Γιατί αν φοβηθούμε χάθηκε το παιχνίδι.“Αν συνηθίσεις το τέρας πάει να πει ότι τουμοιάζεις “, είπε ο τιτανοτεράστιος Μάνος Χα-τζιδάκις. Και αυτό το “τέρας” δεν πρέπει νατραφεί από το δικό μας φόβο.

Δεν πρέπει να δει τον τρόμο στα μάτια μαςόσο και αν μας τον έχει φέρει σε πρώτο πλάνο.Η αλήθεια είναι φυσικά ότι πλέον αρχίσαμενα συνηθίζουμε. Γίνεται κάτι καινούργιο, ξε-χνιέται το παλιό, σοκαριζόμαστε αλλά η ζωήσυνεχίζεται. Δεν μας σοκάρει εύκολα τίποταπλέον.

Πιο πολύ μας λένε “να προσέχετε εκεί πουπάτε”, “μην πηγαίνετε σε πολυσύχναστα μέρη”,παρά “να περάσετε καλά”. Είναι μια νέα πραγ-ματικότητα που βιώνουμε. “Θα αλλάξετε ταεισιτήρια ; “ “θα γυρίσετε πιο νωρίς;” “Άντεελάτε πίσω “. “Προσέχετε μην βγαίνετε απότο ξενοδοχείο”. Είναι Κυριακή . Αύριο επιστρέ-φω από τη Βαρκελώνη. Δεν άλλαξα ούτε εισι-τήριο, ούτε έμεινα στο ξενοδοχείο. Γιατί, όπωςφώναζαν και οι Καταλανοί, δυνατά και στεν-τόρεια... σιγά μην φοβηθώ. Δεν θα τους κάνουμετη χάρη.

Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Ο όρος, αδόκιμος ή μη, δεν είναι της παρού-σης, της «Αμμοχωστοποίησης» του Κυπρια-κού, παρέμεινε για χρόνια στην πρώτη γραμ-μή της επιχειρηματολογίας του Κυπριακού,επί Κυπριανού, μετά από σχετικό πυροτέ-χνημα που είχε πετάξει για την πόλη ο Ντεν-

κτάς. Μιλάμε για τη Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου μεταξύτου τότε Προέδρου και του ηγέτη των Τ/Κ, στην οποίακατέληξαν στις 19 Μαΐου 1979 υπό την αιγίδα του ΓενικούΓραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Κουρτ Βάλντχαϊμ. Εκείπρονοούνταν, μεταξύ άλλων, ότι «προτεραιότητα θα δοθείστην επίτευξη συμφωνίας για την επανεγκατάσταση σταΒαρώσια υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών ταυτόχροναμε την έναρξη της μελέτης από τους συνομιλητές τωνσυνταγματικών και εδαφικών πτυχών μιας συνολικής δι-ευθέτησης. Μόλις επιτευχθεί συμφωνία για τα Βαρώσιαθα εφαρμοστεί, χωρίς να αναμένεται η έκβαση των συ-ζητήσεων για άλλες πτυχές του κυπριακού προβλήματος».

Οι συζητήσεις της εποχής, που δεν γίνονταν και στοπιο ήρεμο κλίμα, απέδειξαν το αυταπόδεικτο. Η προσφυγιάπου ενώνει την Κύπρο, μπορεί από τη μια στιγμή στηνάλλη, να μας διαχωρίσει κιόλας. Το ότι τότε ο Ντενκτάςαποφάσισε ν’ ανακατέψει την τράπουλα εμπλέκοντας τιςεξελίξεις στην Αμμόχωστο, που δεν ήρθαν ποτέ, δεν ση-μαίνει πως δεν είναι σε θέση να το κάνουν και οι «επίγονοι».Κανείς δεν μπορεί, και φάνηκε ήδη αυτό, να εμποδίσειτον Ακιντζί ας πούμε (μιας και αυτός θα είναι ο φορέαςτης «ιδέας») να πει για την Αμμόχωστο και ενδεχόμενοάνοιγμά της, που αν το κάνει, δεν αποκλείεται καθόλουνα υπάρξει εκ νέου διαχωρισμός ανάμεσα στους πρόσφυγεςγια το αν θα πρέπει να επιστρέψουν ή όχι, υπό ποιο κα-θεστώς κτλ.

Και ποια θα είναι τότε η αντίδραση της κυβέρνησης;Της παρούσας ή άλλης; Θα απαγορέψει στους Αμμοχω-στιανούς να επιστρέψουν; Αν υπάρχει ήδη ρεύμα, στηνυπόνοια και μόνο πως μπορεί να ανοίξει και πάλι η περί-

κλειστη πόλη, είναι ήδη καλά γνωστό και εκείνοι πουπρέπει να το ξέρουν, το ξέρουν. Εκείνο που πρέπει ναπροσέξουμε είναι το ενδεχόμενο να βρεθούμε πάλι ενώπιονακόμη ενός πυροτεχνήματος από την τ/κ πλευρά ή τηνΤουρκία, που αν θέλει να μας διχάσει θα έχει ένα ακόμηεργαλείο στα χέρια της για να το κάνει.

Και είναι αυτός ο δρόμος, των πυροτεχνημάτων όσοκαι αν τα ονομάζουν «συνέχεια της ΤΔΒΚ» ή σχέδιο Β’»που ακολουθούν οι Τ/Κ και η Τουρκία, με αντιδράσεις καιστο εσωτερικό τους. Καμία όμως αντίδραση δεν πρόκειταινα πείσει την Τουρκία πως τα όσα κάνει ή δεν κάνει μετο Κυπριακό, είναι λάθος.

Στο σημείο που έχουν έρθει τα πράγματα κοιτάει τιείναι συμφέρον για την ίδια που να συνάδει μάλιστα καιμε την ιστορία της εφόσον διαχρονικά ωςπηγή προβλη-μάτων επέλεγε είτε την οδό της πυγμής, είτε του διπλω-ματικού αιφνιδιασμού. Και τώρα στήνεται περίπου η ίδιαπαγίδα με το 1979 στην οποία δεν πρέπει να πέσει η Λευ-κωσία. Το Κυπριακό δεν είναι μόνο η Αμμόχωστος, η Μόρ-φου, η Καρπασία ή δεν είναι μόνο το εδαφικό και ηασφάλεια και οι εγγυήσεις. Είναι το σύνθετο του προβλή-ματος που συμφέρει την Τουρκία να αποδομήσει, να δια-σπάσει, εφόσον στη μεγάλη εικόνα και άδικο φέρει καιθα χάσει εδάφη που δεν συνάδει με καμία πτυχή της ιστο-ρίας της η επιστροφή τους, και ως εκ τούτου επαναλαμβάνειτις ίδιες πρακτικές.

Το να προχωρεί δηλαδή, κομμάτι-κομμάτι, σε κινήσειςπου είτε θα έπρεπε να τις είχε κάνει ήδη (συμφωνία τρίτηςΒιέννης) είτε σε αιφνιδιασμούς όπως ήταν το άνοιγματων οδοφραγμάτων. Αυτή την τακτική πρέπει σε διπλω-ματικό επίπεδο να την αποκρούσουμε και την ίδια ώρανα παραμείνουμε ενωμένοι ως προς τις επιδιώξεις μαςστην ολότητα του Κυπριακού και όχι αποσπασματικά σεένα μέρος του, όποιο και να είναι αυτό.

ΕΝ ΚΑΜΙΝΩ / Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ

Η «Αμμοχωστοποίηση» που θα μας κάνει άνω κάτω

tsikalasm@kathimerini.com.cy

<<<<<<

Αυτό ακριβώς είναιτο νόημα τηςΒαρκελώνης τώρα,του Παρισιού πα-λαιότερα, τηςΜαδρίτης το 2004,του Μάντσεστερπριν από λίγους μήνες και φυσικάτης “αρχής” του κακού, της 11ηςΣεπτεμβρίου. Ναμην φοβηθούμε.

Ημέρα μνήμης για το Βιετνάμ, στην Καμπέρα της Αυστραλίας.

<<<<<<

Ο ανέφικτοςστόχος της αριστείας είναι προ-ϋπόθεση γιατην αναγκαίαβελτίωση.

13-GNOMES_Master_cy 19/08/17 00:37 Page 13

14 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Α Π Ο Ψ Ε Ι Σ

Δύο δηλώσεις, μια συνάντηση,ίδιο θέμα: Πρώτη: «Τα ΗνωμέναΈθνη δεν έχουν καμία ενημέ-

ρωση, μέχρι στιγμής, για οποιαδήποτεσχέδια από τουρκοκυπριακής πλευράςγια άνοιγμα της περίκλειστης πόληςτης Αμμοχώστου υπό τον έλεγχο τωνΗΕ, δήλωσε στο ΚΥΠΕ αρμόδια πηγήτων Ηνωμένων Εθνών, κληθείσα νασχολιάσει σχετικό δημοσίευμα στις29 Ιουλίου».

Δεύτερη: Ο Υπουργός ΕξωτερικώνΙωάννης Κασουλίδης: «Είμαστε έτοιμοινα συζητήσουμε, ως Μέτρο Οικοδό-μησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), το άνοιγ-μα της περίκλειστης πόλης της Αμμο-χώστου υπό την αιγίδα των ΟΗΕ γιανα επιστρέψουν εκεί οι νόμιμοι κά-τοικοι. Ο κ. Κασουλίδης «κατέστησεσαφές ότι τα Ηνωμένα Έθνη υποστη-ρίζουν άνοιγμα της περιφραγμένηςπόλης της Αμμοχώστου υπό τη μορφήΜΟΕ, μόνο με τη σύμφωνη γνώμη καιτων δύο πλευρών και όχι μονομερώς,όπως γράφει το δημοσίευμα της «Mil-liyet» ότι σκοπεύουν να το κάνουν»,(εφ/δα, ο Φιλελεύθερος, 30 Ιουλίου).

Η συνάντηση: «Ο δήμαρχος Αμμο-χώστου Αλέξης Γαλανός είχε χθες συ-νάντηση με τον Υπουργό ΕξωτερικώνΙωάννη Κασουλίδη και τον Κυβερνη-τικό Εκπρόσωπο στο πλαίσιο των επα-φών που πραγματοποιεί για ενημέρωσηγύρω από το θέμα της Αμμοχώστουκαι τις προθέσεις της κυβέρνησης(«Φιλελεύθερος», ρεπορτάζ Φ. Δαλί-της,  στις 4/8). Στο ίδιο ρεπορτάζ ση-

μειώνεται ότι «δυναμική και κυρίωςοργανωμένη υπό τον δήμο θα πρέπεινα είναι η αντίδραση των Αμμοχω-στιανών στην περίπτωση που τελικάεπαληθευτούν τα δημοσιεύματα γιαάνοιγμα της περίκλειστης πόλης...Ταδημοσιεύματα από τα κατεχόμενασυντηρούν το θέμα, ωστόσο από ελ-ληνοκυπριακής πλευράς θεωρείταιαπομακρυσμένο το ενδεχόμενο ανοίγ-ματος της περίκλειστης πόλης. Τηνίδια ώρα ωστόσο δεν μπορεί να υπάρξειεφησυχασμός καθώς υπάρχουν φόβοιγια τουρκικούς σχεδιασμούς εποικι-σμού της πόλης. Αυτό το οποίο φαίνεταινα υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι ησυντήρηση του θέματος από επιχει-ρηματικούς κύκλους στην Τουρκίααλλά και στα κατεχόμενα, οι οποίοιβλέπουν το Βαρώσι ως μια επιχειρη-ματική ευκαιρία για επενδύσεις». 

Οι ειδήσεις αυτές εδώ και καιρόέπαψαν να έχουν κάποιο ενδιαφέρον.

Κουράσαμε, πρώτα τους εαυτούς μαςκαι μετά όλους τους άλλους. Ένας Δή-μος, στην περίπτωση αυτή ο Δήμοςτης Αμμοχώστου, περιπίπτει σε χει-μέρια νάρκη όταν γίνεται τόση συζή-τηση γύρω από τις προσπάθειες γιασυνολική επίλυση, ή γύρω από τοναυάγιο των συνομιλιών στο ΚρανςΜοντάνα. Εντούτοις, μόλις η συζήτησηέρχεται στην Αμμόχωστο, υπόσχεται,σύμφωνα με το ρεπορτάζ, «δυναμικήκαι κυρίως οργανωμένη υπό τον δή-μο...αντίδραση των Αμμοχωστιανώνστην περίπτωση που τελικά επαλη-θευτούν τα δημοσιεύματα για άνοιγματης περίκλειστης πόλης...».

Πραγματικά κουράσαμε. Πρώτατους εαυτούς μας. Σιωπή στο όλον(καμμιά συμβολή, καμμιά εκδήλωσημε ορισμένους τρόπους της βούλησηςγια συμμετοχή γύρω από τη συνολικήπροσπάθεια), ενδιαφέρον μόνο για τοεπιμέρους, όσο σημαντικό και να είναι.Μη αντίδραση όταν καταρρέει το όλον,ισούται με ελλειμματική αντίληψηγια την εξέλιξη της διαπραγμάτευσης,σημαίνει αδυναμία να αντιληφθεί έναςκρίσιμης σημασίας Δήμος την επιρροήπου μπορεί να ασκεί πάνω στα μείζονοςσημασίας ζητήματα.

Ο Δήμος Αμμοχώστου, λόγω τηςιδιαιτερότητάς του στη διαδρομή τουΚυπριακού, θα μπορούσε να ήτανατμομηχανή συσπείρωσης κινήσεωνκαι φορέων, ατμομηχανή άσκησηςτης διπλωματίας των μαζικών φορέων,πρωταγωνιστής για να αναδειχθεί το

όλον, η συνολική προσπάθεια για τησυνολική λύση και μέσα σε αυτό νααναδειχθεί η ψηφισμένη από τον ΟΗΕιδιαιτερότητα της πόλης.

Η εμπειρία δείχνει ότι οι εκδηλώσειςμέσα στην κατεχόμενη πόλη με επί-κεντρο τον Άγιο Γεώργιο Εξορινό, πουοργάνωσε η κίνηση «Αμμόχωστος ηΠόλη μας», έπαιξαν έναν ρόλο στηνγενικότερη προσπάθεια, η ανάπτυξητης κίνησης Famagusta Initiativeέφερε νέες δυνατότητες με την συ-νεργασία Ε/Κ και Τ/Κ, το εμπορικόεπιμελητήριο της πόλης ανέλαβε πρω-τοβουλίες, νέοι παίκτες στη σκηνήοργάνωσαν μελέτες και έργα για τηνΑμμόχωστο της επόμενης μέρας.

Έλειψε από τα πιο πάνω το πρό-σωπο- ηγέτης που θα συμβόλιζε κάτικαινούριο. Εμφανώς ο νυν δήμαρχοςείναι πολιτικός μιας άλλης, ξεπερα-σμένης εποχής.

Έλειψε ο φορέας της αλλαγής, ηανοικτή συνέργεια με άλλους δήμουςκαι φορείς που θα προσέδιδε δυναμικήστην προσπάθεια για την επίλυση.Εμφανώς δεν μπορεί να τα κάνει αυτάένας Δήμαρχος που διαρκώς ασχολείταιμε τον μονότονο εαυτό του.

Έλειψε η ανάπτυξη της μαζικήςδράσης στην κρίσιμη στιγμή όπωςλ.χ. αυτή που προηγήθηκε του ΚρανςΜοντάνα. Αν θέλουμε την ανατροπή,κάνουμε κάτι πέρα από την σιωπή.Ζητούμε κάτι παραπάνω. Λέμε τη γνώ-μη μας, δημόσια, μαζικά και επί τό-που!

Ο «Περίκλειστος» ΔήμοςΤου ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ

Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Οτρόμος επέστρεψε στην Ευρώπη μετά το νέο σοκα-ριστικό τρομοκρατικό χτύπημα των Τζιχαντιστώνστην «καρδιά» της Βαρκελώνης, το βράδυ της περα-

σμένης Πέμπτης. Η σκιά της τρομοκρατίας απλώνεται καιπάλι πάνω από την Ευρώπη. Ένα λευκό βαν, στο οποίοεπέβαιναν τζιχαντιστές, έπεσε με μεγάλη ταχύτητα πάνωσε πεζούς στην Βαρκελώνη σκοτώνοντας δεκατρείς ανυ-ποψίαστους πολίτες που έκαναν εκείνη τη στιγμή τη βόλτατους στον πιο τουριστικό δρόμο της καταλανικής πόλης.Η τζιχαντιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε τηνευθύνη για την πολύνεκρη επίθεση σύμφωνα με το πρα-κτορείο προπαγάνδας της, το Amaq. «Οι άνθρωποι πουέκαναν την επίθεση στη Βαρκελώνη είναι στρατιώτες τουΙσλαμικού Κράτους κι εξετέλεσαν την επιχείρηση ανταπο-κρινόμενοι στις εκκλήσεις να στοχοθετηθούν τα κράτητου συνασπισμού», μετέδωσε το Άμακ. Σε αυτό τον πολύδιαφορετικό κόσμο που ζούμε πλέον, διαπιστώνω ότι σι-γά- σιγά έχουμε αρχίσει να αποκτούμε μια ανοσία στηφρίκη. Τα τρομοκρατικά κτυπήματα δεν μας συγκλονίζουντόσο, όσο αυτό γινόταν πριν από κάποια χρόνια. Αυτή είναιη αλήθεια και ταυτόχρονα το πιο επικίνδυνο σύμπτωματης εποχής και η μεγαλύτερη νίκη της τρομοκρατίας. Καιεπειδή δεν θέλω και δεν μου αρέσει να μιλώ για τους άλλουςβγάζοντας τον ευατό μου απ΄έξω, θα γράψω για αυτά πουσκέφτηκα και αισθάνθηκα την Πέμπτη το βράδυ, όταν ηειδοποίηση για το νέο τρομοκρατικό κτύπημα στη Βαρκελώνη,ήρθε στο κινητό μου τηλέφωνο. Είναι αλήθεια ότι στενα-χωρήθηκα, θύμωσα, ένιωσα αγωνία για τα θύματα και τουςσυγγενείς, σκέφτηκα μήπως υπάρχουν και Κύπριοι ανάμεσάτους που παραθερίζουν στην Ισπανία. Η αλήθεια όμωςείναι ότι σοκ δεν ένιωσα. Δυστυχώς, συνηθίσαμε. Αυτήείναι η κατάσταση την οποία βιώνουμε πλέον. Αυτός είναιο κόσμος που ζούμε. Ένας κόσμος στον οποίο ανά πάσαστιγμή μπορεί να εκραγεί μια βόμβα, κάποιος τρελός μπορείνα οδηγήσει το φορτηγάκι του σε πλήθος κόσμου ή έναςάλλος να αρχίσει να πυροβολεί αθώους σε κάποια συναυλία.Και όλα αυτά, στο όνομα του ιερού μίσους για το οποίο ταθύματα δεν φέρουν καμία ευθύνη.Και η μόνιμη επωδός ναεπαναλαμβάνεται. «Δεν θα αφήσουμε την τρομοκρατία νανικήσει». Το οποίο σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει ότιθα συνεχίσουμε τη ζωή μας κανονικά. Ωραία και όμορφαακούγονται τα λόγια των ηγετών όλης της Ευρώπης. Ταυ-τόχρονα, όμως, ουτοπικά και ψεύτικα. Ο φοβος υπάρχει, ητρομοκρατία κρύβεται παντού, όπου και αν ταξιδέψεις στηγηραιά Ήπειρο. Και κυρίως στις καρδιές του κόσμου. Έχουμεκαταντήσει να ζούμε, περιμένοντας το επόμενο κτύπημαστο κινητό τηλέφωνο για να μάθουμε το επόμενο τρομο-κρατικό κτύπημα. Στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στη Μόσχα,στη Βαρκελώνη. Όσο όμως και αν στεναχωριόμαστε ή καιεξοργιζόμαστε, η αλήθεια είναι ότι τίποτα πια δεν μαςσοκάρει και δεν μας προκαλεί εντύπωση. Και η αλήθειαείναι ότι κανείς δεν μπορεί να δώσει πειστική απάντησηγια το πώς αντιμετωπίζεται αυτός ο κίνδυνος. Το «συνεχίζουμετη ζωή μας κανονικά» εις απάντηση των τρομοκρατών,ομολογώ ότι εμένα προσωπικά δεν με πείθει. Είναι πλέονγεγονός ότι στην Ευρώπη του 2017 και των επόμενωνχρόνων, η τρομοκρατία και το μίσος υπάρχουν και θα υπάρ-χουν σε αφθονία. Οι εν δυνάμει δολοφόνοι κάνουν ουρές,με έπαθλο μια θέση στο δικό τους παράδεισο, έστω και ανγια να το καταφέρουν αυτό είναι πανέτοιμοι να κάνουνκόλαση τη ζωή των άλλων. Οι ηγέτες θα εκφράσουν πάλιαποτροπιασμό και συμπάθεια. Το γεγονός όμως ότι συνη-θίσαμε, και εμείς και αυτοί, είναι το πιο επικίνδυνο. Δενείναι υγιές, τέλος πάντων. Ο θρίαμβος των αρρωστημένων-φανατικών, είναι πλέον ότι τους έχουμε αποδεκτεί. Καιπολλοί τέτοιοι, αρρωστημένοι- φανατικοί, ζουν και ανάμεσάμας. Δίπλα μας. Έστω και αν δεν είναι τζιχαντιστές. Μιαβόλτα στις αναρτήσεις τους στο facebook, αποδεικνύει ότιτέτοια μυαλά δεν εκλείπουν. Ίσως και να θαυμάζουν αυτούςτους τρομοκράτες. Όπως για παράδειγμα εκείνος ο Κύπριος,που νοσταλγούσε εποχές που «έπαιζαν τους αριστερούςσαν τους σιύλλους στους καφενέες». Τι διαφορά έχει το αρ-ρωστημένο του μυαλό με αυτό των τζιχαντιστών; Αυτούκαι πολλών άλλων.

Ο κ. Νίκος Κέττηρος είναι βουλευτής ΑΚΕΛ Αμμοχώστου.

Δυστυχώς, η τρομοκρατία έχει νικήσει

Του ΝΙΚΟΥ ΚΕΤΤΗΡΟΥ

Α γώνα για ανεξαρτησία της Κύ-πρου, στην κυπριακή κοινω-νία, διεξήγαγε μόνο η τουρ-

κοκυπριακή ΑΚΕΛική αριστερά:ομάδα Καβάζογλου. Μιλώ και υπο-γραμμίζω: αγώνα για ανεξαρτησίατης Κύπρου!

Εσείς, φίλοι μου, που προτάσσετεακόμα στην ταυτότητά σας πρώτατον ελληνισμό και μετά τον κυπριω-τισμό, μετά από πενήντα επτά χρόνιακυπριακής ανεξαρτησίας, μεγαλώ-σατε και γαλουχηθήκατε με τον πόθοτης ένωσης της Κύπρου με τη «Μη-τέρα Ελλάδα». Ο ελληνισμός της Κύ-πρου, ηγεσία και λαός, ήταν πάνταπροσηλωμένοι στον «αιώνιο πόθο»και πάρα πολλοί συνεχίζουν ακόμαμετά από τόσα χρόνια ανεξαρτησίας,να ζουν και να ονειρεύονται την ένω-ση με την Ελλάδα. Ιστορικά, άλλοιτοποθετηθήκαν στη μεριά του εθνάρ-χη Μακάριου: έζησαν ως Μακαρια-κοί… Άλλοι στη μεριά του Γρίβα: γί-νανε Γριβικοί… Και άλλοι του Πάπη:Εζεκία Παπαϊωάννου: γίνανε Ακελι-κοί… Έτσι διαμορφώθηκε κι έτσι

λειτουργούν ακόμα οι τρεις βασικέςομάδες ανθρώπων στην κυπριακήκοινωνία.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια μεγά-λωσε, έζησε και λειτούργησε η κυ-πριακή κοινωνία των Ελλήνων σεαυτή τη νήσο. Ακόμα και ο ΆντροςΚυπριανού, Γ.Γ. του ΑΚΕΛ σε πρό-σφατη τηλεοπτική του συνέντευξη,μετά από επίμονες προκλητικές ερω-τήσεις πρόταξε πρώτα τον ελληνισμότου και μετά την Κύπρο και τον κυ-πριωτισμό. Ο καθένας από τις τρειςβασικές πολιτικές ομάδες κοιτάζει,αντικρίζει και σχολιάζει τα γεγονότααποκλειστικά από τη δική του στενήσκοπιά όπου τοποθετεί τον εαυτότου πολιτικά στην κυπριακή κοινω-νία. Αντιπαρατάχθηκε ο ελληνισμόςαπό τη μια, για δεκαετίες τώρα μετον τουρκισμό στην Κύπρο: η Κύπροςείναι ελληνική και ο τουρκισμός απότην άλλη, με τον ελληνισμό: η Κύπροςείναι τουρκική! Είναι η σύγκρουσητου ελληνισμού με τον τουρκισμόπου οδήγησαν την Κύπρο στα ση-μερινά αδιέξοδα, με τον εξωτερικό

παράγοντα να διαμορφώνει, με όλατα μέσα που κατέχει, κυρίως τα μέσαμαζικής επικοινωνίας, να κατευθύνεικαι να εκμεταλλεύεται τον εθνικισμότης μιας και της άλλης πλευράς καινα τις εξωθήσει από το παρασκήνιο,στα ασυμβίβαστα τετελεσμένα.

Μόνο η ομάδα Καβάζογλου είχετη διορατικότητα να απορρίψει τοντουρκισμό και τον ελληνισμό, δεί-χνοντας την κοινή πορεία προς τηνανεξαρτησία και ενότητα Ελληνο-κυπρίων και Τουρκοκυπρίων, πουήταν η σωτηρία της Κύπρου, ενώ τοκόμμα τους υποστήριζε δογματικάτην αυτοδιάθεση-ένωση που ήτανμια διχαστική πορεία.

Η κυπριακή κοινωνία εξακολου-θεί να είναι διαιρεμένη στους τρειςβασικούς πυλώνες, σε μακαριακούς,γριβικούς και ακελικούς. Και γι’ αυτό,το εξωτερικό παρασκήνιο στο Κυ-πριακό κατορθώνει να μας σέρνει,με την απατηλή και επίμονη υπό-δειξη ότι το Κυπριακό είναι εσωτε-ρική …διαμάχη (!) και θα λυθεί τάχαμε τη μέθοδο της… «κυπριακής ιδιο-

κτησίας»! Ο… «ελληνισμός της Κύ-πρου!» δεν κατόρθωσε στα τόσαχρόνια να στήσει μια ομάδα από ει-δικούς συμβούλους που να διαμορ-φώνει θέσεις χειρισμού στο Κυπριακόμε πραγματικά αισθήματα πατριω-τισμού μακριά από κομματικά συμ-φέροντα. Χειρίζεται το Κυπριακό οεκάστοτε Πρόεδρος, είτε ως μακα-ριακός, είτε ως γριβικός είτε ως ακε-λικός. Με την αντίληψη πάνω απόόλα να είναι το κόμμα, η παράταξη,και όχι η Κύπρος. Και αυτοί στο πα-ρασκήνιο να μας σέρνουν στο κάθεΜοντ Πελεράν, στο κάθε Κρανς Μον-τάνα, με τα γνωστά αδιέξοδα καιουσιαστικά στην προμελετημένη,προγραμματισμένη διχοτόμηση,εκεί που στόχευσαν πριν από δε-καετίες. Μόνο η τουρκοκυπριακήακελική αριστερά θυσιάστηκε συ-νειδητά μη υποχωρώντας από τηθέση για την ανεξαρτησία της Κύ-πρου, με την ξεκάθαρη τοποθέτηση«Η Κύπρος ανήκει στους Κύπριους».Μετά την κατρακύλα του πραξικο-πήματος και της εισβολής-κατοχής,

ο τότε δήμαρχος Λευκωσίας ΛέλλοςΔμητριάδης είχε δηλώσει το περί-φημο, «Η Κύπρος για τους Κύπριους».Θυμούμαι, όρμησαν πάνω του σανγύπες και οι μακαριακοί, και οι γρι-βικοί, μα και οι ακελικοί του Παπαϊ-ωάννου. Σε ομιλία του στην πύληΑμμοχώστου, ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ ΕζεκίαςΠαπαϊωάννου τόλμησε να υποκριθείότι το Κόμμα του είχε εγκαταλείψειτην ένωση το 1960, ενώ το 1964 οαγώνας του κόμματός του ήταν για«πλήρη ανεξαρτησία-αυτοδιάθεση»1 και στο 10ο συνέδριο του κόμμα-τος, 19662, είχε βάλει πλώρη προςτην «ανένδοτη πάλη του κυπριακούλαού για αδέσμευτη ανεξαρτησία -αυτοδιάθεση» ενώ το 1967 είχε ταυ-τιστεί με το ενωτικό ψήφισμα στηΒουλή. Όταν είχα ζητήσει τον λόγογια εξήγηση, ο συντονιστής μου είχεαφαιρέσει τον λόγο με το πρόσχημαότι μόνο ερώτηση μπορούσα να υπο-βάλω και όχι τοποθέτηση.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Προ-σφύγων την περίοδο εκείνη, ΦειδίαςΠαρασκευαΐδης είχε δηλώσει ότι

για μια μόνο ένωση αγωνίζονταν:«την ένωση της διχασμένης διαιρε-μένης Κύπρου». Κακή του ώρα, τονείχαν σχεδόν αφορίσει για τη δήλωσηκαι εγκατάλειψη τάχα, του αιωνίουπόθου! Τα χειροκροτήματα και ταπαλαμάκια για τον «ελληνισμό τηςΚύπρου» και τον πόθο για την ένωσησυνεχίστηκαν μέχρις ότου η Κύπροςπήρε την πορεία για την ένταξηστην τότε Ευρωπαϊκή ΟικονομικήΚοινότητα (ΕΟΚ) και τώρα Ε.Ε. Μεθύματα για κοινό αγώνα για την Ανε-ξαρτησία της Κύπρου τους AhmetSadi, Faz l Önder, Ahmet Yahya,Ayhan Hikmet, Ahmet MuzafferGürkan, Dervi Ali Kavazo lu καιτόσους άλλους Τουρκοκύπριους τηςΑΚΕΛικής αριστεράς ξεχασμένουςκάπου στα βαθιά υπόγεια της ιερήςκυπριακής γης.

1-2: Δοκίμιο της ιστορίας τουΚ.Κ.Κ. και του ΑΚΕΛ, αδημοσίευτο,μέρος τρίτο, σ. 58. και 67-71.

Ο κ. Ιμπραΐμ Αζίζ είναι βετεράνος δημο-σιογράφος.

Αγωνιστές της ανεξαρτησίας της ΚύπρουTου ΙΜΠΡΑΪΜ ΑΖΊΖ

Πολιτική, η τέχνη του εφικτούΤου ΔΡΑ ΓΙΩΡΓΟY Δ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛIΔΗ

Ηφράση «πολιτική είναι η τέχνητου εφικτού, του επόμενου καλύ-τερου αποτελέσματος, (the next

best)» πρωτο-διατυπώθηκε από τονOttoVon Bismarck, τον «Σιδηρούν Καγγελ-λάριο» της ενωμένης Γερμανίας, (19οςαιώνας). Ο Μπίσμαρκ δεν ήταν ο άν-θρωπος του συμβιβασμού με τα λιγότερακέρδη. Όμως, συνειδητοποιούσε τι θαήταν, υπό τις περιστάσεις, «εφικτό» σεσύγκριση με εκείνο που θα θεωρούσε«ευκταίον».

Για κάθε αξιόλογη προσπάθεια πουένας βάζει στόχους, είτε αυτοί είναι γιαμιασημαντική επιχειρηματική δραστη-ριότητα είτε είναι για μια πολιτική επι-δίωξη, η κατάλληλη «επιστημονική»προσέγγιση είναιη διαμόρφωση Στρα-τηγικής. Η βασική θεωρία κα η μεθο-δολογία για τη διαμόρφωση Στρατηγικήςέχει μελετηθεί και κωδικοποιηθεί απόδιάφορους «γκουρούς» του μάνατζεμεντ,όπως στο κλασσικό εγχειρίδιοStrategicManagement by Pearce & Robinson.Οι βασικές διαδικασίες της Στρατηγικήςείναι, γενικά, ως ακολούθως:

Πρώτα καθορίζουμε τον επιθυμητόμας στόχο (το ευκταίον).

Ακολούθως, αξιολογούμε το εξωτερικόπολιτικό περιβάλλον για να εντοπίσουμετις ευκαιρίες που αυτό μπορεί να μαςπροσφέρει, καθώς όμως και τους κιν-δύνους/απειλές που αυτό μπορεί να μαςδημιουργήσει στην επιδίωξή μας γιαεπίτευξη του στόχου.

Ακολούθως, αξιολογούμε τις δικές

μας δυνάμεις/Ικανότητες, για να αξιο-ποιήσουμε τις ευκαιρίες καθώς και γιανα αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους/απειλές πουχαρακτηρίζουν το εξωτερικόπεριβάλλον

Τέλος, συγκρίνουμε τις ευκαιρίες κα-θώς και τις απειλές του εξωτερικού πε-ριβάλλοντος και τις αντιπαραβάλλουμεμε τις δικές μας ικανότητες αλλά και τιςτυχόν αδυναμίες να τις αξιοποιήσουμεή να τις αντιμετωπίσουμε,(swot analysis).Αν η σύγκρισή αυτή είναι ευνοϊκή γιαμας, θετική, τότε διαμορφώνουμε μιαολοκληρωμένη στρατηγική και συγκε-κριμενοποιούμε τις επιμέρουςδραστη-ριότητεςγια την υλοποίηση του ευκταίουαυτού στόχουμας. Αν όμως η σύγκρισηείναι αρνητική λόγωέλλειψης επαρκώνδικών μας δυνατοτήτων για να αξιοποι-ήσουμε τις ευκαιρίες και να αντιμετω-πίσουμε τους κινδύνους/απειλές τότεεξετάζουμε με ποιο τρόπο θα ήταν δυ-νατό να ενισχύσουμε κατάλληλα καιπερεταίρω τις ικανότητές μας καθώςκαι να θεραπεύσουμε τις αδυναμίες μαςώστε ο ευκταίος μας στόχοςνα καταστεί,όντως, επιτεύξιμος.

Αν όμως η τέτοια αξιολόγηση δενμαςδίνει τη δυνατότητα για επαρκήθε-τικά αποτελέσματα, τότε αναθεωρούμετις λεπτομέρειες του ευκταίου στόχουμας ώστε υπό τις περιστάσεις να μπορείνα καταστεί εφικτός, να γίνει το «επόμενοευκταίο»! ( Μια βασική υποσημείωση:η αξιολόγηση και η διαμόρφωση στρα-τηγικής πρέπει να είναι μια συνεχής

διαδικασία και όχι μια περιοδική άσκη-ση!)

Και τώρα ερχόμαστε στην προσαρ-μογή των πιο πάνω στην περίπτωσητης διαμόρφωσηςστρατηγικής από τηνΚυπριακή Δημοκρατία και την Ελληνο-κυπριακή Πολιτική Κοινότητα για τηνεπίλυση του Κυπριακού προβλήματος,όπως αυτό διαμορφώθηκε από το 1963/64που αποχώρησαν οι Τουρκοκύπριοι απότην Κυβέρνηση και ακολούθως από τοπραξικόπημα της Ελληνικής Χούνταςκαι την εισβολή της Τουρκίας τον Ιούλητου 1974 καθώς και τις συμφωνίεςμεταξύΜακαρίου και Ραούφ Ντεκτάς του 1977.

Καθορίζουμε, επομένως, ως στόχομαςτην μετατροπή της Κυπριακής Δη-μοκρατίας σε μια Ομόσπονδη Δικοινο-τική Διζωνική Δημοκρατία με πολιτικήισότητα μεταξύ των δυο ΟμόσπονδωνΠολιτειών όπως αυτή καθορίζεται απότα σχετικά ψηφίσματα των ΗνωμένωνΕθνών και τις αρχές της ΕΕ, καθώς καιγια τη δημιουργία ενός φυσιολογικούκράτους χωρίς εγγυήτριες ξένες χώρεςκαι χωρίς ξένα στρατεύματα. Στηνανά-λυση του εξωτερικού περιβάλλοντος θαπεριλάβουμε: την Τουρκοκυπριακήπλευρά, την Τουρκία, τα «ΕμπλεκόμεναΣυμφέροντα» στηνΑνατολική Μεσόγειοκαθώς και την Ευρωπαϊκή Ένωση καιτα Ηνωμένα Έθνη. Με βάση τα ευρή-ματα από μια τέτοια ανάλυση/αξιολόγησηγια τον εντοπισμό ευκαιριών και απει-λών/κινδύνων θα πρέπει, ακολούθως,να διερευνήσουμε κατά πόσον έχομε

εμείς, ως Κυπριακή Δημοκρατία και ωςΕλληνοκυπριακή Κοινότητα, αρκετέςκαι επαρκείς δυνάμεις και πλεονεκτή-ματα θετικής στήριξης για να μπορέ-σουμε να αντιμετωπίσουμε επιτυχώςτους κινδύνους/απειλές και έτσινα μπο-ρέσουμε να υλοποιήσουμε τουςστόχουςμας. Αν ναι, τότε προχωράμε στη δια-μόρφωση των λεπτομερειών της στρα-τηγικής μας. Αν όχι, τότε δοκιμάζουμενα αναπροσαρμόζουμε τους στόχουςμας, (στο «εφικτό»/στο «επόμενο ευ-κταίο»), και επαναξιολογούμετα δεδο-μένα μέχρι που να διαπιστώσουμε ότιαυτοί είναι επιτεύξιμοι. Στη διαδικασίααυτή επαναξιολογούμε και τις τυχόναναμενόμενες μεταβολές των δεδομένωντου εξωτερικού περιβάλλοντος.

Αν τώρακάποιοι επιθυμούν «αλλαγήτης στρατηγικής» θα πρέπει να διευ-κρινίσουν τις λεπτομέρειες του στόχουπου αποδέχονται και να πείσουν ότι όν-τως υπάρχουν σημαντικά περιθώριαεπαναξιολόγησης και αξιοποίησης τωνπαραγόντων του εξωτερικού περιβάλ-λοντος γιανα αυξήσουν την υποστήριξηπρος τους στόχους τους και τημείωση/περιορισμό των κινδύνων/απει-λών σε τέτοιο βαθμό ώστε το τελικόαποτέλεσμα να είναι το «επόμενο ευ-κταίο»!

Διαφορετικά δεν γίνεται!

Ο Δρ Γιώργος Δ. Χριστοδουλίδης είναι τέωςΑνώτερος Σύμβουλος και Λέκτορας Στρατη-γικής, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.

<<<<<<<

Ο Δήμος Αμμοχώστου θαμπορούσε να ήταν ατμομη-χανή συσπείρωσης κινήσε-ων και φορέων, ατμομηχα-νή άσκησης της διπλωμα-τίας των μαζικών φορέων,πρωταγωνιστής για να ανα-δειχθεί το όλον.

14-EPISTOLES CY_Master_cy 18/08/17 19:20 Page 14

ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

TA ΑΠΑΝΤΑ ΤΟΥ ΡΟΜΑΝΟ ΣΚΑΡΠΑ

Nέα συλλεκτική σειρά Disney!

15-AD_Master_cy 18/08/17 16:38 Page 3

16 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ε Λ Λ Α Δ Α

Ντόναλντ Τραμπ δρα και εκ-φράζεται με ολοένα πιο επιθε-τικό τρόπο. Φαίνεται ότι έχει

παγιδευθεί στη φάκα στην οποίαοδηγούνται αυταρχικοί ηγέτες όταναγνοήσουν τον κανόνα σύμφωνα μετον οποίο η επιβίωσή τους συναρτάταιμε την ταύτιση των συμφερόντωντου μεγαλύτερου δυνατού μέρουςτου πληθυσμού με την επιτυχία τουαρχηγού. Ηγέτες και κινήματα πουβασίζονται στην «καθαρότητα» τωνθέσεών τους για να αναπτυχθούναναγκάζονται συνεχώς να βρίσκουνεχθρούς και να τους υποτάσσουν –ώστε να συσπειρώνουν τους οπαδούς,να τρομάζουν αντιπάλους και να πεί-θουν τους έως τότε αμέτοχους ναπροσχωρήσουν στη νικητήρια ομάδα.Η στρατηγική αυτή μπορεί να πετύχειμόνον όταν η συμπεριφορά του ηγέτηή της ηγετικής ομάδας δεν είναι τόσοακραία ώστε να συσπειρώσει πολλούςαντιπάλους, οι οποίοι γνωρίζουν ότιαν δεν νικήσουν δεν θα επιζήσουν.Το πολύ «διαίρει και βασίλευε» μπορείνα αφήσει τόσους «απ’ έξω», που κά-ποια στιγμή να ενωθούν.

Η πιο ακραία περίπτωση της επο-χής μας είναι το αυτοαποκαλούμενοΙσλαμικό Κράτος. Αναπτύχθηκε ως

μέρος της αντίστασης σουνιτώνεναντίον της επικράτησης της σιι-τικής πλειοψηφίας στο Ιράκ μετάτην εισβολή των ΗΠΑ. Οι ακρότητεςστη σκέψη αλλά κυρίως στις πράξειςτου ανάγκασαν έως και κράτη πουυποστήριξαν το Ι.Κ. ως ανάχωμαεναντίον της επιρροής του Ιράν νατο εγκαταλείψουν. Μεθυσμένοι μετις πρώτες τους νίκες, οι φανατικοίτζιχαντιστές αυτονομήθηκαν πλήρωςκαι εξαπλώθηκαν σε μεγάλες περιο-χές της Συρίας, του Ιράκ και της Λι-βύης. Ηταν σαφές ότι καμία χώραδεν θα μπορούσε να συνεργαστείμαζί τους χωρίς να προκαλεί τηνοργή άλλων στην περιοχή αλλά καιολόκληρης της ανθρωπότητας. Ετσι,συγκροτήθηκε εναντίον του Ι.Κ. έναευρύ μέτωπο δυνάμεων που συμπε-ριλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ΗΠΑ καιΡωσία, τους στρατούς αλλά και αν-τάρτικες ομάδες της Συρίας και του

Ιράκ, σουνίτες Κούρδους και σιίτεςπολιτοφύλακες. Στη λεπτή γραμμήπου χωρίζει τη «ζωογόνα» έντασηαπό την καταστροφή πατάει σήμεραο Κιμ Γιονγκ Ουν. Η στρατηγική τηςαντιπαράθεσης με τις ΗΠΑ τον οδή-γησε να απειλεί ευθέως ότι θα πλήξειαμερικανικό στόχο. Η αφροσύνη τοναπομονώνει και από τους τελευταίουςπου τον ανέχονταν σε άλλες χώρες,αλλά τον θέτει και σε ακόμη πιο άμε-σο κίνδυνο: αφού η ανάγκη να φανείισχυρός οδήγησε τον δικτάτορα στηνπρόκληση εναντίον των ΗΠΑ, ή θααναγκαστεί να υποχωρήσει, με κίν-δυνο να χάσει τον μανδύα του παν-τοδύναμου ηγέτη, ή θα θέσει τονλαό του σε άμεσο κίνδυνο από αμε-ρικανικά αντίποινα. Οι περισσότεροιαυταρχικοί ηγέτες κινούνται κοντάστη γραμμή κινδύνου αλλά φροντί-ζουν να μην προκαλούν περισσότε-ρους εχθρούς απ’ όσους μπορούννα διαχειρισθούν. Οταν, όμως, πλη-σιάζουν πολύ τη γραμμή, το μόνοπου τους μένει είναι να αυξάνουνσυνεχώς την ένταση, να διχάσουνπερισσότερο τον λαό, όπως κάνεισήμερα ο Ερντογάν. Πολλοί θα ήθε-λαν να μιμηθούν τον Βλαντιμίρ Πού-τιν, ο οποίος πέτυχε τον συνδυασμό

της καθυπόταξης των κρατικών θε-σμών και της απάθειας του λαού,ώστε να μπορεί να ελέγχει την πο-λιτική της χώρας του με σχετικά λίγηβία. Οι εντάσεις με ξένες δυνάμειςβρίσκονται στο όριο, χωρίς όμως ναέχουν προκαλέσει ευρεία και δυνα-μική συσπείρωση εναντίον της Ρω-σίας. Η επιτυχία Πούτιν έχει σχέσηκαι με τη συγκυρία αλλά και με τονχαρακτήρα του ηγέτη, που γνωρίζειτα επικίνδυνα όρια και που «μοιρά-ζεται» τα λάφυρα της εξουσίας μεμια ελίτ την οποία ελέγχει απολύτως.Δηλαδή, αρκετοί εξαρτώνται απ’ αυ-τόν για να ελέγχουν τους υπόλοιπους,χωρίς να είναι σε θέση κανείς να τοναπειλήσει.

Το γεγονός ότι ο Ντόναλντ Τραμπέφτασε στο σημείο να δείχνει κατα-νόηση για τις θέσεις ναζί και άλλωνακραίων μειοψηφιών στις ΗΠΑ, νααπειλεί με πόλεμο και τη Β. Κορέακαι τη Βενεζουέλα, αλλά και να επι-τίθεται σε κορυφαία μέλη του Ρε-πουμπλικανικού Κόμματος μαρτυράότι ο ίδιος δεν έχει όρια, ότι πιστεύειότι η επιθετικότητα αρκεί για να νικά,ότι αγνοεί πως, όταν και οι φίλοι συ-σπειρώνονται εναντίον του ηγέτη,το τέλος πλησιάζει.

Ο

Ο Τραμπ στην παγίδα του αυταρχικούΤου ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Επικίνδυνη ρόταΤου ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ

ς αποτέλεσμα αφρόνου δια-χειρίσεως και αναξιοπιστίαςτου συστήματος των τελευ-

ταίων δεκαετιών, προέκυψαν ανε-πιθύμητοι ηγέτες και συμπεριφορέςιδιαζόντως ανατρεπτικές των πο-λιτών.

Οσο το φαινόμενο περιοριζότανστην περιφέρεια –Ελλάδα, Ιταλία,εν μέρει Ισπανία–, το θέμα αντιμε-τωπιζόταν ως νόσος μεσογειακήφυλών ιδιορρύθμων, και το υπάρχονσύστημα διαχειρίσθηκε μάλλον επι-τυχώς το ζήτημα.

Το πρόβλημα είναι πως η «νό-σος» έπληξε τον σκληρό πυρήνα

της Δύσεως, όταν οι Αμερικανοίανέδειξαν τον κ. Ντόναλντ Τραμππρόεδρο των ΗΠΑ και οι πολίτεςτου Ηνωμένου Βασιλείου εψήφισανυπέρ της εξόδου της Βρετανίαςαπό την Ευρωπαϊκή Ενωση. Υστερααπό αυτές τις δύο «ανεπιθύμητες»εξελίξεις, έγινε συστηματική προ-σπάθεια απονομιμοποιήσεως τηςεκφρασθείσης θελήσεως των πο-λιτών.

Ουδείς σώφρων πολίτης υποστη-ρίζει ότι η «λαϊκή ετυμηγορία» είναιαλάνθαστη, αλλά είναι σεβαστή εξορισμού, έστω και μόνον για λόγουςπροσχηματικούς, διότι άλλως δενείναι δυνατόν να λειτουργήσει σύ-στημα διακυβερνήσεως μιας χώ-ρας.

Επανερχόμενοι εις την «επικαι-ρότητα», ο κ. Ντόναλντ Τραμπ είναιο μόνος Αμερικανός ηγέτης που ευ-

θύς μετά την εκλογή του αμφισβη-τήθηκε, από όλες τις εκφάνσεις τουαμερικανικού κατεστημένου, με τοοποίο συνεκρούσθη σε όλη τη διάρ-κεια της προεκλογικής του εκστρα-τείας, και αυτό με τη σειρά του ενήρ-γησε με κάθε τρόπο ώστε να απο-τρέψει την ανάδειξη του κ. Τραμπστο προεδρικό αξίωμα.

Αλλά μια άκρως απαξιωτική ει-κόνα της αμερικανικής υπερδυνά-μεως δεν είναι θέμα «εσωτερικό»·αποτελεί υπόθεση με επιπτώσειςαρνητικές και άμεσες στο ευρωπαϊκόεπίπεδο – διότι μόνο αφελείς μπορείνα υποστηρίζουν ότι η «ενωμένη»Ευρώπη μπορεί να υποκαταστήσειτον ρόλο της Ουάσιγκτον. Οι ευθύ-νες της τροπής που πήραν οι εξε-λίξεις στις ΗΠΑ δεν βαρύνουν μόνοντον «ιδιόρρυθμο» κ. Τραμπ, αλλάισοβαρώς, αν όχι κυρίως, το αμερι-κανικό κατεστημένο – περιλαμβα-νομένων των Δημοκρατικών καιτμήματος των βουλευτών και γε-ρουσιαστών του ΡεπουμπλικανικούΚόμματος.

Η εκλογή ενός Αμερικανού προ-έδρου δεν είναι δυνατόν να αποδί-δεται σε μηχανορραφίες της Μόσχαςκαι να κατηγορείται ο ΝτόναλντΤραμπ για ύποπτες σχέσεις με τηΡωσία δίχως να υπάρχουν περί αυ-τού ακλόνητες αποδείξεις. Ούτε οι«θεσμοί», που έχουν τη χρησιμότητάτους, μπορεί να υποκαταστήσουνή να εγείρουν διαρκώς κωλύματαστον πρόεδρο των ΗΠΑ, ο ρόλοςτου οποίου για τους πολίτες τηςσυγκεκριμένης χώρας είναι απολύ-τως καθοριστικός, παρ’ όλους τουςσυνταγματικούς περιορισμούς. Διότιτο σύστημα οδηγείται σε αποσύν-θεση.

Το ανησυχητικότερο είναι ότιη διαμάχη πέρασε στο επίπεδοτων πολιτών, σε μια χώρα φυλετικάανομοιογενή, όπου αρχίζουν νααναβιώνουν τα φαντάσματα τουπολέμου Βορείων και Νοτίων. Ζού-με ενδεχομένως την παρακμή τηςΔύσεως και θα υποστούμε τις συ-νέπειες.

ΩΤου ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ

τη σημερινή ελλαδική πραγ-ματικότητα η ελπίδα βασίζε-ται μόνο στη «λογική» της

τυχαιότητας. Iδού παράδειγμα τυ-χαιότητας που θα συνιστούσε ελ-πίδα:

Στις τακτές προθεσμίες επιλέ-γεται, από τον συμπτωματικό τηςχρονικής στιγμής πρωθυπουργόκαι με τις γνωστές θεσμικές αλ-χημείες, ένας καινούργιος «Πρό-εδρος της Δημοκρατίας». Aπολύ-τως και μόνο διακοσμητικός, όπωςεπιτάσσει το «προοδευτικό» μαςΣύνταγμα. Oμως ο επιλεγμένοςτυχαίνει, όλως παραδόξως, να μηνανέχεται τον ρόλο της απατηλήςφιοριτούρας, της «γλάστρας» όπωςλέμε στην καθ’ ημάς argot. Tουείναι αδιανόητο και οδυνηρό νααπολαμβάνει τιμές και σεβασμόΠροέδρου Δημοκρατίας σε μιαγελοιώδη παρωδία δημοκρατίας.

Διαπιστώνει, όπως κάθε αμερό-ληπτος εχέφρων, ότι το πολίτευμαστην Eλλάδα είναι στις ετικέτεςμεν «δημοκρατία», αλλά στην πραγ-ματικότητα στυγνή πρωθυπουρ-γοκεντρική απολυταρχία. Δεν υπάρ-χει «διάκριση εξουσιών»: ο πρω-θυπουργός «διορίζει» τον Πρόεδροτης Δημοκρατίας όπως και τον πρό-εδρο της Bουλής, τους προέδρουςτων ανώτατων δικαστηρίων, τουςαρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων– το «προοδευτικό» μας Σύνταγμαδεν προβλέπει κανένα θεσμό ελέγ-χου του πρωθυπουργού.

Πώς ασκεί την απολυταρχικήαυθαιρεσία του ο πρωθυπουργός;Yπαγορεύει τις αποφάσεις πουτον βολεύουν στους λειτουργούςτης Δικαιοσύνης ή της άμυνας ή

της πληροφόρησης; Oχι βέβαια.Tα προσχήματα τηρούνται, ώστενα εξασφαλίζεται η εξαπάτησητων αφελών. Oπως η κορυφαίαθεσμική εξουσία είναι διακοσμη-τική φιοριτούρα, έτσι και κάθεκρατική λειτουργία. Tο κράτοςδεν λειτουργεί για να υπηρετείτους πολίτες, υπάρχει για να μι-σθοδοτούνται οι πελάτες των κομ-μάτων και να καταληστεύουν τοκοινωνικό χρήμα οι πραιτωριανοίτων «κομμάτων εξουσίας», εργο-λήπτες και προμηθευτές.

Eτσι, ο Πρόεδρος της Δημο-κρατίας που τυχαία θα αρνηθείνα είναι διακοσμητικός, θα πρέπειταυτόχρονα να αρνηθεί να είναιδιακοσμητικό και το κράτος: ναυποκαθίσταται το πραγματικό(δηλαδή το κοινωνικό) κράτοςαπό τη γελοιώδη παρωδία που εί-ναι το πελατειακό (των κομμάτων)κράτος. Διότι η ασύδοτη πρωθυ-πουργική απολυταρχία δεν αρ-κείται να εξευτελίζει τον ρυθμι-στικό του πολιτεύματος ρόλο τουΠροέδρου της Δημοκρατίας, ατι-μάζει και τον κοινωνικό χαρακτή-ρα του κράτους: Mεταλλάζει σεπαράσιτο και γελοιοποιεί τον δη-μόσιο υπάλληλο. Kαταργεί τηναξιοκρατία και συκοφαντεί τηναριστεία, για να κολακέψει τονυπόκοσμο της κάθε κομματικήςκαμαρίλας. Παραδίνει τα ταμείατου κράτους σε συμμορίες αετο-νύχηδων εργοληπτών και κανα-λαρχών. Aποθηριώνει την εγω-κεντρική απληστία του πρωτό-γονου καταναλωτισμού.

Πώς να αντισταθεί στη γελοι-ώδη παρωδία δημοκρατίας ένας

Πρόεδρος που θα φιλοδοξούσε ναμην εξευτελιστεί σαν δικοσμητική«γλάστρα» της κομματοκρατίας;Δεν έχει κανένα συνταγματικό δι-καίωμα για πολιτικές πρωτοβου-λίες. Eχει όμως, για πέντε χρόνια,απεριόριστα τα δικαιώματά τουως πολίτης και το ακαταμάχητοκύρος του «Πρώτου Πολίτη» τηςχώρας.

Στο χέρι του θα είναι να αδια-φορήσει παγερά για τα κανάλιακαι τους «παράγοντες» που θααλυχτούν μανιασμένα, και να με-τατρέψει αθόρυβα το προεδρικόμέγαρο σε επιτελικό κέντρο, όπουθα σχεδιαστεί και θα προγραμ-ματιστεί η αποκατάσταση της δη-μοκρατίας στην Eλλάδα. Φυσικάμε εθελοντές, εγγυημένα αλλερ-γικούς για το εξουσιαστικό παι-χνίδι των επαγγελματιών κομμα-τανθρώπων. Kαι με απόλυτο κρι-τήριο για την επιλογή τους τηνανθρώπινη ποιότητά τους: ανι-διοτέλεια, ικανότητα, κατάρτιση.

Oι επιτελικές ομάδες αποκα-τάστασης της δημοκρατίας θαδουλέψουν για τον σχεδιασμό τηςστρατηγικής με άνεση χρόνου.Nα ετοιμάσουν δύο προϋποθέσεις:Tο νομοθετικό πλαίσιο που θααποκλείει την ύπαρξη και συντή-ρηση πελατειακού κράτους τωνκομμάτων. Kαι τις θεσμικές προ-ϋποθέσεις για τη λειτουργία συ-νεπούς αξιοκρατίας στον κρατικόμηχανισμό, συνεχούς και αδιά-βλητης αξιολόγησης των δημό-σιων λειτουργών κάθε βαθμίδας.

Tο εγχείρημα απελευθέρωσηςαπό την τυραννία της κομματο-κρατίας και την εγκληματική αυ-

θαιρεσία της διαπλοκής κομμάτωνκαι υποκόσμου απαιτεί ένα βιω-ματικό αντίβαρο στον αμοραλισμότου ιστορικο-υλιστικού μηδενι-σμού, στον αφιονισμό από τηνκαταναλωτική μονοτροπία. Oιεπιτελικές ομάδες της Προεδρίαςθα κληθούν να επεξεργαστούνπρόταση για μια επαναστατικάριζοσπαστική εκπαιδευτική με-ταρρύθμιση και μια ανένδοτα κοι-νωνιοκεντρική επανασυγκρότησητης τοπικής αυτοδιοίκησης.

Tα συμπεράσματα και τις προ-τάσεις της επιτελικής προεργασίαςο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μετο σημερινό Σύνταγμα της κομμα-τοκρατίας, δεν έχει το δικαίωμανα τα θέσει υπό την κρίση του λαούμε δημοψήφισμα. Mπορεί όμως ναζητήσει τις όσες χιλιάδες υπογρα-φές απαιτούνται για να στηθεί δη-μοψήφισμα. Aν θελήσει να αγω-νιστεί για την αποκατάσταση δη-μοκρατίας, ο τυπικά νόμιμος τρόποςυπάρχει. Θα φρυάξουν τα κόμματακαι ο υπόκοσμος της διαπλοκήςμπροστά στο ενδεχόμενο να χά-σουν την ατιμωρησία και αυθαι-ρεσία τους. Aλλά το διλημματικόενδεχόμενο για την ελλαδική κοι-νωνία είναι διαυγέστατο: πρόκειται,κυριολεκτικά, για ελευθερία ή θά-νατο.

Δεν είναι ηθικολογική προτρο-πή ούτε ιδεαλιστικό ευχολόγιο ταπαραπάνω. Eίναι πρόταση πολι-τική, απολύτως συγκεκριμένη καιρεαλιστικά εφικτή. Kαμουφλάρε-ται σαν ρομαντικός αυγουστιά-τικος ρεμβασμός, επειδή είναιανυπόφορη οδύνη η θανατολα-γνεία της ελλαδικής κοινωνίας.

Σ

ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ / Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ

Ρεμβασμός του Αυγούστου

προεδρία του Ντόναλντ Τραμππροφανώς δεν πάει καλά. Ξό-δεψε τον παραδοσιακό του

«μήνα του μέλιτος» χωρίς να περάσειούτε ένα μεγάλο νομοσχέδιο. Εχειδιχάσει βαθύτατα την Αμερική, ξυ-πνώντας ρήγματα και ένστικτα πουμπορεί να γίνουν πολύ επικίνδυνα.Στην εξωτερική πολιτική δοκιμάζειτις διαπραγματευτικές τακτικές πουτου είχαν βγει στον κόσμο του realestate της Νέας Υόρκης. Δεν είναιόμως το ίδιο να απειλείς κάποιονσε μια επιχειρηματική διαπραγμά-τευση με το να εκστομίζεις βαριέςαλλά αστήρικτες απειλές εναντίοντης Βορείου Κορέας. Στη μία περί-πτωση, αν αποτύχεις θα χάσεις κά-ποια λεφτά, στην άλλη ρισκάρειςέναν πόλεμο με εκατομμύρια νε-

κρούς την πρώτη του ώρα. Ακόμηκαι με τη Ρωσία τα πράγματα έχουνεξελιχθεί άσχημα. Οι ΗΠΑ κινδυ-νεύουν να εμπλακούν σε μια αντι-παράθεση με τη Μόσχα, η οποίαθα κλιμακώνεται ανεξέλεγκτα. Κα-νέναν δεν συμφέρει αυτό.

Το αμερικανικό «βαθύ κράτος»προσπαθεί να σώσει την κατάσταση.Με τον διορισμό του στρατηγούΚέλι στη θέση του προσωπάρχη,είναι προφανές πως οι «ενήλικοι»προσπαθούν να βάλουν τάξη στοχάος. Δεν θα είναι όμως εύκολο, κυ-ρίως λόγω της ιδιοσυγκρασίας τουίδιου του Τραμπ, ο οποίος απεχθά-νεται την αυστηρή «σκηνοθεσία»και πειθαρχία.

Η Αμερική, εν τω μεταξύ, πο-λώνεται δραματικά. Η άλλη πλευρά

συνεχίζει να κάνει το λάθος τηςυπερβολικής πολιτικής ορθότητας.Στόχος της θα έπρεπε να είναι πώςθα πάρει μαζί της τη «χαμένη» με-σαία και κατώτερη τάξη Αμερικα-νών, όχι να τους μιλάει από καθέ-δρας.

Πολλοί ειδικοί εκτιμούν πως οιΗΠΑ θα μπουν σε οικονομική κρί-ση σύντομα γιατί η Γουόλ Στριτθα «διορθώσει» προς τα κάτω ότανδιαπιστώσει οριστικά ότι οι φιλο-επιχειρηματικές πρωτοβουλίες(αλλαγή φορολογικού συστήματος,μείωση των υπερβολικών ρυθμί-σεων κ.λπ.) του Τραμπ δεν πρό-κειται ποτέ να γίνουν πράξη. Οιέρευνες για τις σχέσεις με τη Ρωσίαθα προχωρούν και η αίσθηση τηςκρίσης θα βαθαίνει.

Μια κλασική διέξοδος σε αυτέςτις περιπτώσεις είναι ένας... πό-λεμος, όπως συχνά βλέπουμε καισε ταινίες. Με ποιον όμως; Πολλοίεπιτελείς του Τραμπ θεωρούν τοΙράν τον μεγάλο εχθρό. Δύσκολοςκαι επικίνδυνος αντίπαλος, πουμπορεί να εμπλέξει τις ΗΠΑ σε μίαακόμη χειρότερη περιπέτεια απόαυτήν του Ιράκ.

Η Β. Κορέα δεν προσφέρεταιγια στρατιωτικές λύσεις. Η Κίνααποτελεί την πραγματική στρατη-γική απειλή έναντι των ΗΠΑ, όπωςγλαφυρά εξηγεί ο Γκραμ Αλισονστο βιβλίο του με τίτλο «Η παγίδατου Θουκυδίδη». Σε αυτή την πε-ρίπτωση, όμως, θα πρόκειται γιαέναν πραγματικά παγκόσμιο πό-λεμο.

Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρί-σιμοι. Οι Μεγάλες Δυνάμεις περ-νούν από περιόδους παρακμήςπου δεν είναι απαραίτητο να οδη-γήσουν στην πτώση τους με τηνκλασική ιστορική έννοια που εξη-γούμε για ξεχασμένες αυτοκρα-τορίες.

Θα φανεί σύντομα εάν οι ΗΠΑδιαθέτουν τη σοφία και τα αντι-σώματα για να διορθώσουν πορείαή εάν θα μπουν πιο βαθιά σε μιαμαύρη τρύπα, που θα τις οδηγήσει,και τον υπόλοιπο κόσμο μαζί, σεμεγάλες περιπέτειες.

Η

Οι «ανεπιθύμητοι»

Kυριακή 20 Aυγούστου 2017

ΣΚIΤΣΟ ΤΟΥ HΛIΑ MΑΚΡΗ. IMAKRIS@KATHIMERINI. GR

<<<<<<

Θα φανεί σύντομα εάν οι ΗΠΑ διαθέτουντη σοφία και τα αντισώματα για να διορθώσουν πορεία ή εάν θα μπουν πιο βαθιά σε μια μαύρη τρύπα.

<<<<<<

Μια άκρως απαξιωτικήεικόνα της αμερικανικήςυπερδυνάμεως δεν είναι θέμα «εσωτερικό» αποτελεί υπόθεση με επιπτώσεις αρνητικέςκαι άμεσες στο ευρωπαϊκό επίπεδο.

<<<<<<

Οταν και οι φίλοισυσπειρώνονταιεναντίον του ηγέτη, το τέλος πλησιάζει.

16-GNOMES ELLADA_Master_cy 19/08/17 00:10 Page 16

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 17Ε Λ Λ Α Δ ΑKυριακή 20 Αυγούστου 2017

Η ώρα των αποφάσεωνTου ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ

ροκειμένου να καταλάβουμε τα τε-κταινόμενα την τρέχουσα περίοδοστον χώρο της λεγόμενης Κεντρο-

αριστεράς, νομίζω ότι είναι χρήσιμο ναθυμηθούμε δύο παράγοντες που επηρε-άζουν σημαντικά τη συμπεριφορά τωνπολιτευομένων γενικώς.

Κατ’ αρχάς, ότι τις περισσότερες φορές ηπολιτική φιλοδοξία είναι μια μορφή δια-ταραχής της προσωπικότητας – ήπιαςκατά το πλείστον, συχνά όμως και βαρύ-τερης. Σκεφθείτε, λ.χ., ότι δεν υπάρχει άν-θρωπος ο οποίος αποφασίζει να αφιερωθείστην πολιτική και δεν φαντάζεται τονεαυτό του αρχηγό ή πρωθυπουργό. Απότη μικρή πείρα μου, βασιζόμενος στουςπολιτικούς που είχα την τύχη (ίσως καιτην ατυχία) να γνωρίσω, διαπίστωσα τησυχνότητα γνωρισμάτων και μάλιστα σεβαθμό ασυνήθιστα υψηλό, τα οποία οι ψυ-χίατροι συνδέουν με τις διαταραχές προ-σωπικότητας: καχυποψία, μνησικακία, ευ-θιξία, έλλειψη εμπιστοσύνης, καθώς καιτην τάση να βλέπουν συνωμοσίες που εξυ-φαίνονται με μόνο σκοπό να βλάψουν τουςίδιους. Επειτα, το άλλο που καθορίζει τησυμπεριφορά τους είναι ο εγκλωβισμόςστις βιοτικές ανάγκες και τις συνθήκεςτης ζωής: κατάσταση αναπόφευκτη στηνεποχή που η πολιτική είναι επάγγελμαόπως τα άλλα.

Υπό αυτό το πρίσμα, εξηγείται ο συνωστι-σμός διαφόρων απιθάνων τύπων στη διεκ-δίκηση της ηγεσίας της ΔΗΣΥ. Επίσης,όμως, έτσι εξηγείται και η λογική των αδυ-νάμων υποψηφιοτήτων, οι οποίες τίθενταιστο τραπέζι με τον σκοπό να εξαργυρωθούντην κατάλληλη ώρα με κάποιας μορφήςεπαγγελματική εξασφάλιση. Ο Γ. Ραγκού-σης, λ.χ., φέρεται απολύτως αποφασισμένοςνα μετάσχει στην κούρσα· όχι επειδή βα-σίζεται στη δυναμική της «Επόμενης Ελ-λάδας» (ονομασία που έδωσε πρόσκαιραστον κύκλο των στενών φίλων του...), αλλάεπειδή αποσκοπεί σε μία έδρα στην Ευ-ρωβουλή. (Θεμιτή φιλοδοξία, λαμβανομένουυπ’ όψιν ότι πρόκειται για θέση που δεναπαιτεί γνώση ξένης γλώσσας – εδώ πουτα λέμε, ούτε καν της μητρικής...)

Κάτι ανάλογο, υποθέτω, ισχύει και για τιςπεριπτώσεις των Θ. Θεοχαρόπουλου, Ιω.Μανιάτη, Ο. Κωνσταντινόπουλου κ.ά. Κατάβάση, όλοι αυτοί επιχειρούν μια επένδυσηγια το πολιτικό μέλλον τους και –γιατί όχι;–το οικονομικό, αφού η πολιτική είναι επάγ-γελμα. Κίνητρό τους είναι η διασφάλισηκάποιας σταθερότητας στις συνθήκες τηςζωής τους και, γι’ αυτό, το πιθανότερο είναιστο τέλος να ταχθούν με τη Φώφη. Βέβαιοείναι ότι στο πλευρό της θα βρεθεί και τοκακορίζικο, ο ΓΑΠ, με τους δικούς του «de-adheads»*. Εχει ήδη δεσμευθεί επ’ αυτού,ακούω, επειδή η στήριξή της ήταν απα-ραίτητη για τη δεύτερη θητεία του στηνπροεδρία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς –και, ως γνωστόν, καμία δουλειά δεν είναι

ντροπή, ιδίως όταν δεν είναι πραγματικήδουλειά.

Φαίνεται, λοιπόν, ότι προσώρας η υποψη-φιότητα της Φώφης προβάλλει –αλίμονο–ως η ισχυρότερη. Επομένως, το ενδιαφέρονστρέφεται σε όλους εκείνους από τους οποί-ους εξαρτάται η προβολή μιας υποψηφιό-τητας με ποιοτικότερα πολιτισμικά χαρα-κτηριστικά· μιας υποψηφιότητας, δηλαδή,που δεν θα καθιστά την Κεντροαριστεράδέσμια της πασοκαρίας. Για λόγους τουςοποίους ανέπτυξα την περασμένη Κυριακή,βολικότερη όλων φαντάζει μέχρι στιγμήςη υποψηφιότητα Καμίνη. Εδώ, τα πρόσω-πα-κλειδιά είναι ο Ευ. Βενιζέλος, η ΑνναΔιαμαντοπούλου και ο Στ. Θεοδωράκης.

Ο πρώτος εξετάζει ακόμη και την κάθοδότου στις εκλογές ως επικεφαλής νέουκόμματος. Στην πραγματικότητα, όμως,ο Βενιζέλος δίνει τη μάχη για την πολιτικήεπιβίωσή του. Η βουλευτική έδρα τουστη Θεσσαλονίκη, με πληροφορούν, απει-λείται από την Εύα Καϊλή, η οποία, μο-λονότι κάποτε βάραγε το ταμπούρλο υπέρτου Βενιζέλου στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ,τώρα ετοιμάζεται να τον υποκαταστήσει,έχοντας εξασφαλίσει την υποστήριξηδύο νεόκοπων (και αδίστακτων) μιντιαρ-χών. Ως προς την υπουργοπούλα (παινε-μένη), μαθαίνω ότι σε σύσκεψη, προ δι-μήνου, για τη λήψη αποφάσεων στην«Ωρα Αποφάσεων», ο ρεαλισμός επικρά-τησε της ευγενείας και, ενώ η ίδια ανέμενε

την πρόταση να ηγηθεί του σχήματοςγια την αυτόνομη κάθοδο στις επόμενεςεκλογές, οι δικοί της το απέφυγαν επι-μελώς. Αναπόφευκτα, λοιπόν, το βάροςπέφτει στους ώμους του Σταύρου. Γιατην περίπτωσή του, οι ενδείξεις είναι ότιη επίγνωση των λαθών του παρελθόντος,οπωσδήποτε δε και η περιπέτεια της υγεί-ας του, έχουν ενισχύσει τον πραγματισμότου.

* Ονομασία των αφοσιωμένων οπαδών του ροκσυγκροτήματος Grateful Dead τις δεκαετίες 1960και 1970.

Π

ΜΟΝΟ

ΜΟΝΟΑΘΛΗΤΙΚΑ

ΜΟΝΟΜΟΝΟΜΟΝΟΑΘΛΗΤΙΚΑΑΘΛΗΤΙΚΑΑΘΛΗΤΙΚΑΑΘΛΗΤΙΚΑΑΘΛΗΤΙΚΑ

ΜΟΟΝΝΟ

ΦΑΛΗΡΕΥΣkassimatis@kathimerini.gr

ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ

17-ELLADA_Master_cy 19/08/17 00:16 Page 17

18 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ε Λ Λ Α Δ Α Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Του ΤΑΣΟΥ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ

Η οδός Γιάννη Ρίτσου είναι ο δρόμοςπου συνδέει το επίκεντρο της φω-τιάς στην περιοχή Μετόχι με τουςΑγίους Αποστόλους στην παραλίατου Ευβοϊκού. Εκεί τα συνεργείαδουλεύουν χωρίς σταματημό σεαυτόν τον κακότεχνο δρόμο, όπουπάνω από 20 κολόνες ρεύματος,ολόκληρο το δίκτυο, κατέρρευσανσε ένα τοπίο-κάρβουνο. Στην κο-ρυφή του δρόμου συναντάμε τονΓιάννη Γιαννέλο, που γλίτωσε γιαδεύτερη φορά μετά το 1992 απότη μανία της φωτιάς. Προσπαθούμενα βρούμε μια εύλογη εξήγηση,ήταν το φωτοβολταϊκό απέναντιαπό το σπίτι του που σταμάτησετις φλόγες; Ηταν οι πυροσβέστες;Ομως ο κ. Γιαννέλος απορρίπτειόλες τις εξηγήσεις μας. «Αλλαξεαπλώς ο αέρας και γλιτώσαμε γιαδεύτερη φορά. Αυτό είναι το ρίσκοόταν ζεις μέσα στο δάσος και μά-λιστα μέσα στο δάσος με πεύκα.Το κράτος θα έπρεπε να μας εν-θαρρύνει να κτίζουμε μέσα στο δά-σος με την υποχρέωση να το κρα-τάμε καθαρό και σχετικά ασφαλές.Τα δάσος πάσχει επειδή δεν το χρη-σιμοποιούμε αρκετά».

Δεν είναι λίγοι από τους εμπλε-κομένους στην αντιμετώπιση τωνκαταστροφικών πυρκαγιών τηςΑττικής που ασπάζονται αυτή την(αιρετική;) προσέγγιση. Μερικοίαπό αυτούς βρίσκονται και στηΔασική Υπηρεσία και την Πυρο-σβεστική. Δεν είναι μυστικό ότιέως και πριν από 20 χρόνια τηδουλειά των πυροσβεστών σταδάση την αναλάμβανε το σώμαδασοπυρόσβεσης, αλλά εν τω με-ταξύ κέρδισαν σε πείρα και εξοι-κειώθηκαν με το νέο περιβάλλον.«Το καλό με αυτούς είναι ότι έχουνστρατιωτική πειθαρχία», λέει στην«Κ» στέλεχος της Δασικής Υπη-ρεσίας. «Αλλά, αν μπορούσαν, θατεμάχιζαν το δάσος σε τετράγωνααπό τους δασικούς δρόμους καιεμείς δεν μπορούμε να το κάνουμεαυτό...».

Δεν είναι όμως αυτός ο βασικόςλόγος για τον οποίο δεν συντη-ρούνται ή δεν ανοίγονται νέοι δα-σικοί δρόμοι. Συνήθως τα χρήματαπου ζητούν τα δασαρχεία εγκρί-νονται τον Μάιο (9 Μαΐου φέτος).Μετά χρειάζονται 20 ημέρες γιατη διακήρυξη, 20 ημέρες για τιςπροσφορές, 20 ημέρες για την ανά-θεση. Το πράγμα φτάνει να γίνει

τον Αύγουστο. «Το πρόβλημα αυτόείναι χρόνιο, δεν έχει να κάνει μετην κρίση».

Οι δημοτικές αρχέςΕπειδή οι πιο... δημιουργικοί

δημοτικοί άρχοντες γνωρίζουν τιςανεπάρκειες του κρατικού μηχα-νισμού, αποφασίζουν να λύσουνμόνοι τους το πρόβλημα, αν έχουντα αναγκαία γι’ αυτό μέσα. Ετσι οαντιδήμαρχος στο Διαμέρισμα Κα-πανδριτίου, όπου στεγάζεται τοτοπικό δασαρχείο, Δημήτρης Βελ-τανιώτης επιβεβαίωσε ότι οι αν-τιπυρικές ζώνες της Δημοτικής

Ενότητας Καπανδριτίου ανανεώ-θηκαν φέτος στις 26 Ιουνίου, αφούο Δήμος Ωρωπού αξιοποίησε170.000-180.000 ευρώ από χρήματατης Περιφέρειας. «Από αυτά110.000 πήγαν στη συντήρησητων δασικών δρόμων και των ζω-νών και 60.000-70.000 στη χρη-ματοδότηση των εθελοντών». Οδήμος πληρώνει όλες τις δαπάνεςγια τη συντήρηση των οχημάτωντους αλλά και τα καύσιμα που χρει-άζονται. Ετσι «ιδιωτικοποιείται»κατά έναν τρόπο η δασοπροστα-σία, αν σκεφθεί κανείς ότι το δα-σαρχείο Καπανδριτίου δυσκολεύε-ται να πάρει πίστωση για τα καύ-σιμα των δικών του οχημάτων απόπρατήριο άλλο πλην εκείνου πουυπάρχει στην Κηφισιά. «Μέχρι ναπάμε και να γυρίσουμε από τηνΚηφισιά καταναλώνουμε ένα με-γάλο μέρος των καυσίμων, αλλάδεν μας δίνουν άλλοι πρατηριούχοιπίστωση», λέει χαμογελώντας πι-κρά δασικός υπάλληλος. Το πρό-βλημα δεν είναι ασήμαντο, ο υπο-γράφων χρειάσθηκε να διασχίσει160 χιλιόμετρα περιμετρικά τουδασαρχείου για να πάει στα όριατης πυρκαγιάς και του χώρου ευ-θύνης του δασαρχείου στις 17 Αυ-

γούστου – κάποιος πρέπει να πλη-ρώσει τα καύσιμα...

Από τις περιοχές που επλήγησανο Βαρνάβας έχει ξανακαεί το 2010και θα χρειασθεί αναδάσωση.Στους Αγίους Απόστολους, όπουκαταλήγει η οδός Γιάννη Ρίτσου,στη μέση της πλαγιάς που διατρέ-χει το επίκεντρο της φωτιάς, θατοποθετηθούν κορμοδέματα γιανα αποφευχθούν πλημμύρες καικατολισθήσεις μετά τις πρώτεςβροχές, αλλά το «πρόβλημα τηςμη χρήσης του δάσους δεν πρό-κειται να λυθεί», λέει στην «Κ»στέλεχος της Δασικής Υπηρεσίας.

Μεταφέρθηκαν οι πύραυλοιΑναρωτιόμαστε αν σε σχέση με

προηγούμενες πυρκαγιές στην πε-ριοχή βελτιώθηκε κάτι στην αν-τιμετώπιση αυτής της πυρκαγιάς.Ολοι, Πυροσβεστική, Δασική Υπη-ρεσία και Τοπική Αυτοδιοίκηση,συμφωνούν ότι τουλάχιστον μετάτην πρώτη ημέρα της πυρκαγιάςοι φορείς συντονίσθηκαν καλύτεραμεταξύ τους. Σύμφωνα με πληρο-φορίες της «Κ», ο τοπικός δασάρχηςΚαπανδριτίου ήταν εκείνος πουοδήγησε πυροσβεστικές δυνάμειςστο πρανές απέναντι από το σημείο

της Πάρνηθας όπου η φωτιά θαμπορούσε να περάσει από την «άλ-λη πλευρά του δρόμου» κάνονταςτην καταστροφή της Βορειοανα-τολικής Αττικής πολύ μεγαλύτερη.«Δεν μας έλλειπαν τα μέσα, του-λάχιστον τα επίγεια», είπε στην«Κ» στέλεχος της ΠυροσβεστικήςΥπηρεσίας που πήρε μέρος στηνεπιχείρηση κατάσβεσης. «Απεναν-τίας, υπήρχαν τόσες υδροφόρεςπου είχαν κλείσει κρίσιμοι δρόμοιπρόσβασης, αλλά οι άνθρωποι τηςΠεριφέρειας αντελήφθησαν τοπρόβλημα και το έλυσαν».

Σε κάποιες περιπτώσεις, η φωτιάπροχώρησε γρήγορα ωθούμενηαπό την καύσιμη ύλη των ακαθά-ριστων χωραφιών ή γηπέδων ακό-μη και μέσα σε στρατόπεδα. Ετσισε ένα στρατόπεδο των πυραύλωνΧοκ –από τα τρία που υπάρχουνστον Βαρνάβα– η αντιπυρική ζώνηείχε ανοιχθεί έξω από το συρμα-τόπλεγμα αλλά μέσα από αυτόστον χώρο του στρατοπέδου υπήρ-χαν ξερόχορτα που έφταναν το1,5 μέτρο ύψος! Η φωτιά σταμά-τησε ακριβώς στον φράχτη τουστρατοπέδου, από τον οποίο χρει-άσθηκε να μεταφερθούν προλη-πτικά πύραυλοι Χοκ...

<<<<<<

«Το κράτος θα έπρεπε να μας ενθαρρύνει νακτίζουμε μέσα στο δάσοςμε την υποχρέωση να το κρατάμε καθαρόκαι ασφαλές».

Αλλαξε απλώς ο αέρας και γλιτώσαμεΣτα αποκαΐδια της φωτιάς στον Κάλαμο, μιλούν στην «Κ» αυτοί που έσωσαν τα σπίτια τους και στελέχη των αρμόδιων φορέων

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ

Απίθανα έως εξωπραγματικά θεωρείτα σενάρια περί οργανωμένων σχε-δίων εμπρησμών που αποσκοπούνστην κοινωνική και πολιτική απο-σταθεροποίηση, σε συνέντευξή τουστην «Κ», ο καθηγητής του ΤμήματοςΔασολογίας και Φυσικού Περιβάλ-λοντος του Αριστοτελείου Πανεπι-στημίου Θεσσαλονίκης, με γνωστικόαντικείμενο τις Δασικές Πυρκαγιές,Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος.– Πώς σας φάνηκαν τα περί «ορ-γανωμένου σχεδίου ανωμαλίας»με στόχο την πολιτική και κοι-νωνική αποσταθεροποίηση, πουακούστηκαν αυτές τις μέρες γιατις φωτιές;

– Δεν πιστεύω σε σενάρια ύπαρ-ξης εγκεφάλων, κάποιων κέντρωνπου οργανώνουν και υλοποιούνσχέδια εμπρησμού ανά την Ελλάδαμε σκοπό την πολιτική αποσταθε-ροποίηση. Στην έναρξη μιας μεγά-λης πυρκαγιάς υπερισχύουν τα το-πικά συμφέροντα, παρά τα περίκεντρικά οργανωμένου σχεδίου.– Και πώς συμβαίνει με το πουθα ξεκινήσει κάπου μια φωτιάνα ξεσπούν αμέσως μετά άλλεςδέκα στην ίδια περιοχή – δενείναι ύποπτο αυτό;

– Δημιουργούνται ευνοϊκές συν-θήκες –υψηλές θερμοκρασίες καιδυνατός άνεμος–, τις οποίες μπορείνα εκμεταλλευθούν τοπικά συμ-φέροντα, τα οποία για διάφορουςλόγους σπεύδουν να βάλουν σεσυγκεκριμένες τοποθεσίες φωτιές.Εκμεταλλεύονται, επίσης, την αδυ-ναμία των πυροσβεστικών δυνά-μεων να αντιμετωπίσουν πολλαπλέςεστίες και προκαλούν πυρκαγιές.Δεν είναι κάτι το οποίο διευθύνεταικεντρικά. Δεν έχει οργάνωση καισχεδιασμό. Είναι οι ευεπίφορεςσυνθήκες για πυρκαγιές τις οποίεςεκμεταλλεύονται ταυτόχρονα κα-κόβουλοι και βάζουν φωτιές.– Δεν βλέπετε, δηλαδή, σχέδιαπρόκλησης ανωμαλίας και απο-σταθεροποίησης;

– Οχι, εγώ δεν πιστεύω σ’ αυτά.Θεωρώ ότι πρόκειται για τοπικάσυμφέροντα τα οποία αλλού θέ-λουν να κάνουν οικόπεδα, αλλούβοσκοτόπια, αλλού να καταπατή-σουν δημόσια δασική έκταση, κά-που αλλού κάποιος απρόσεκτοςανάβει ξερά φύλλα και «αρπάζει»φωτιά το δάσος.– Θα ήθελα να επιμείνω στο θέματων πολλαπλών εστιών, αφούεκεί εδράζονται τα περί οργανω-μένων σχεδίων κάποιων που επι-

διώκουν να προκαλέσουν πολι-τική ανωμαλία.

– Επαναλαμβάνω ότι αυτό εξαρ-τάται από τις συνθήκες, που πρέπεινα είναι τέτοιες ώστε να ευνοούντην έκρηξη και την εξάπλωση τωνπυρκαγιών: υψηλή καύσιμη ύλη,υψηλή θερμοκρασία, αέρας δυνα-τός. Από εκεί και πέρα, όταν οι συν-θήκες αυτές βρεθούν στις κρίσιμεςτιμές τους, οι πιθανότητες εκδή-λωσης πυρκαγιάς είναι υψηλές. Αυ-τή είναι η επιστημονική εξήγησηπου δίδεται παγκοσμίως. Το άλλοπου θα μπορούσε να σκεφθεί κανείςείναι ότι υπήρξαν πέντε, έξι, επτάάνθρωποι, οι οποίοι συνεννοήθη-καν από πριν να βάλουν φωτιά σεσυγκεκριμένα σημεία, τη συγκε-κριμένη ώρα, στις συγκεκριμένεςπεριοχές. Αυτό το δεύτερο μου φαί-νεται από πάρα πολύ δύσκολο έωςαπίθανο, εξωπραγματικό. Αυτήείναι η γνώμη μου.

Θεσμικό το πρόβλημα– Τι πρέπει να γίνει με τη δασικήμας άμυνα;

– Κατά κύριο λόγο το θέμα τηςαντιμετώπισης των δασικών πυρ-καγιών είναι θεσμικό. Δηλαδή,αν δεν υπάρχει δασολόγιο, αν δενυπάρχει χάρτης δημόσιας δασικής

γης, αν δεν μπορούν να εντοπι-στούν και να αντιμετωπιστούν οιαυθαίρετες πράξεις εντός των δα-σών, εάν δεν υπάρχει άμεσο πρω-τόκολλο διοικητικής αποβολήςτων καταπατητών δασικών εκτά-σεων, αν δεν εφαρμόζονται στηνπράξη οι απαγορεύσεις βοσκήςμετά την πυρκαγιά, εάν δεν υπάρ-χει ένας ενιαίος φορέας δασοπυ-ρόσβεσης όπου το πυροσβεστικόσώμα, η Πυροσβεστική Υπηρεσία,οι ΟΤΑ και όλοι οι ενδιαφερόμενοιφορείς μαζί να αντιμετωπίσουντις δασικές πυρκαγιές, τότε αυτές,που ούτως ή άλλως θα υπάρχουνστο μεσογειακό τοπίο λόγω καιρούκαι λόγω ανθρωπίνων δραστη-ριοτήτων, δεν πρόκειται να αν-τιμετωπισθούν. Με άλλα λόγιακαι το θέμα των δασικών πυρκα-γιών είναι θέμα θεσμικό και όχιτόσο τεχνικό.– Διαθέτουμε στη χώρα μαςεθνικό σχέδιο για τις πυρκαγιές;Και αν όχι, πώς πρέπει να είναιαυτό;

– Αν υπάρχει, δεν το έχω ακούσειεγώ. Πρέπει να υπάρξουν σενάριαδιαχείρισης πυρκαγιών σε κάθεπεριοχή, τουλάχιστον στις πυρό-πληκτες. Και για να γίνω πιο συγ-κεκριμένος: σ’ ένα συγκεκριμένο

δάσος, ας πάρουμε τώρα το Κα-πανδρίτι, να ξέρουμε αν ξεκινήσειη φωτιά με την τάδε φορά του άνε-μου προς τα πού θα εξελιχθεί, πούθα στήσουμε τις πυροσβεστικέςδυνάμεις, ποιες πυροσβεστικέςδυνάμεις, χωροχρονική κατανομήτου αρίστου μεγέθους και είδουςτων δασοπυροσβεστικών δυνάμε-ων μέσα στο δάσος για μείωση τηςκαμένης έκτασης όσο το δυνατόνπερισσότερο γίνεται.– Μάθαμε, τελικά, από τις τόσεςπολλές και μεγάλες πυρκαγιές;

– Οι πυρκαγιές δεν μας έβαλανμυαλό. Αν εννοείτε εάν μαθαίνουμεαπό τις φωτιές, αν γινόμαστε κα-λύτεροι χρόνο με τον χρόνο, δεντο βλέπω. Από εκεί και πέρα, τογενικό συμπέρασμα που μπορούμενα βγάλουμε είναι ότι οι μεγάλεςπυρκαγιές είναι φαινόμενα ταοποία στο σύνολό τους είναι εξαι-ρετικά δύσκολο να αντιμετωπι-σθούν και χρειάζονται, σε κάθεπερίπτωση, οργάνωση και σχε-διασμός, που επί του παρόντοςακόμα μας διαφεύγουν.– Ούτε, πάντως, καταφέραμε σετόσες καταστροφικές φωτιές ναεντοπίσουμε ένα κέντρο που ναοργάνωσε εμπρησμούς.

– Εξ όσων γνωρίζω, ουδέποτε.

Ο καθηγητής στο Τμήμα Δασολογίαςκαι Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ,με γνωστικό αντικείμενο τις ΔασικέςΠυρκαγιές, Αλ. Δημητρακόπουλος.

EURO

KIN

ISSI

<<<<<<

«Στην έναρξη μιαςμεγάλης πυρκαγιάςυπερισχύουν τα τοπικάσυμφέροντα», λέει ο καθηγητής ΑλέξανδροςΔημητρακόπουλος.

«Δεν πιστεύω σε σενάρια περί οργανωμένου σχεδίου ανωμαλίας»Στάχτη έγινε η πλαγιά από τον Κάλαμο μέχρι τους Αγίους Αποστόλους. Τα περισσότερα σπίτια γλίτωσαν χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες των πυροσβεστών, ενώ χρειάσθηκε να αντικατασταθούν πάνω από 20 κολόνες της ΔΕΗ.

18-ELLADA_Master_cy 19/08/17 00:18 Page 18

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 19Ε Λ Λ Α Δ ΑKυριακή 20 Αυγούστου 2017

Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούνένα συνηθισμένο θέμα συζήτησηςκαι πολιτικής αντιπαράθεσηςκάθε καλοκαίρι, ενώ ξεχνιούνταιολότελα τους επόμενους μήνες.Οταν δηλαδή πρέπει να παρθούντα αναγκαία μέτρα πρόληψης γιατην αποτροπή τους. Κι όμως, οισυνέπειές τους παραμένουν ενερ-γές για πολλά χρόνια μετά τηνκατάσβεσή τους, καθώς ένα δάσοςχρειάζεται δεκαετίες για να ανα-πτυχθεί ξανά.

«Οι αρνητικές επιπτώσεις πουακολουθούν πάντοτε τις μεγάλεςδασικές πυρκαγιές είναι: αλλαγήμικροκλίματος, περιορισμός εμ-φάνισης ή ακόμα και εκτοπισμόςειδών χλωρίδας και πανίδας, πε-ριορισμός της τράπεζας σπόρων,διάβρωση εδάφους, ισχυρή απορ-ροή με ακολουθία πλημμυρικώνγεγονότων, καθώς και υποβάθ-μιση της αισθητικής του τοπίουμε παράλληλες τάσεις στην αλ-λαγή χρήσεων γης», σημειώνεταισε μεγάλη έρευνα του WWF καιτου ΕΘΙΑΓΕ (Εθνικό Ιδρυμα Αγρο-τικής Ερευνας), για τις δασικέςπυρκαγιές την περίοδο 1983-2008,που εκπονήθηκε την επόμενηχρονιά από το 2007, τη χρονιάπου η Ελλάδα σοκαρίστηκε απότην καταστροφική δύναμη τωνπυρκαγιών. Δυστυχώς, για να ξε-χάσει πάλι πολύ γρήγορα...

Περίπου 500.000 στρέμματαδασικών και γεωργικών εκτάσεωνκαίγονται κάθε χρόνο. Σε αυτότο συμπέρασμα καταλήγει η έρευ-να των WWF-ΕΘΙΑΓΕ, η οποίαυπολογίζει για την περίοδο 1983-2008 1.465 πυρκαγιές σε ετήσιαβάση κατά μέσον όρο, με καμένεςεκτάσεις 523.582 στρέμματα (επί-σης κατά μέσον όρο). Οι μεγαλύ-τερες ετήσιες καταστροφές κα-ταγράφηκαν το 2000 και έφτασαντο 1.600.071 στρέμματα, και ακο-λουθούν τα έτη 1988 και 2007 με1.522.779 στρ. και 1.372.857 στρ.,αντίστοιχα. Οι περισσότερες κα-μένες εκτάσεις εντοπίζονται τηνπενταετία 1996-2000, όπου η μέσηετήσια τιμή ανεβαίνει στις 699.619στρέμματα.

Ανοδική τάσηΣτα ίδια επίπεδα είναι και οι

εκτιμήσεις της έρευνας του νομι-κού και απόστρατου αντιστρατή-γου και υπαρχηγού του Πυροσβε-στικού Σώματος Αδριανού Γκουρμ-πάτση, με τίτλο «Το κόστος τηςδασοπυρόσβεσης στην Ελλάδα».Στην έρευνά του υπολογίζεται πωςστο διάστημα 1981-2014 ο μέσοςετήσιος αριθμός δασικών πυρκα-γιών ήταν 1.513 πυρκαγιές, με απο-τέλεσμα καμένες εκτάσεις 490.541στρέμματα κατά μέσον όρο.

Ανησυχητική είναι η ανοδικήτάση στην εκδήλωση δασικών

πυρκαγιών τις τελευταίες δεκαε-τίες, όπως καταγράφεται στην προ-αναφερθείσα έρευνα του κ. Γκουρμ-πάτση. Συγκεκριμένα, τη δεκαετία1980-1989 ο μέσος αριθμός δασι-κών πυρκαγιών ήταν 1.263, τη δε-καετία 1990-1999 ο μέσος αριθμόςανέβηκε στις 1.728, ενώ τη δεκαε-τία 2000-2009 έφτασε τις 1.732.

Το καλοκαίρι του 2016 κάηκανπερισσότερα από 260.000 στρέμ-ματα δασικών, αγροτικών καιχορτολιβαδικών εκτάσεων, σύμ-φωνα με την υπηρεσία NOFFi-OBAM, του Εργαστηρίου ΔασικήςΔιαχειριστικής και Τηλεπισκό-πησης του Τμήματος Δασολογίαςκαι Φυσικού Περιβάλλοντος του

Αριστοτελείου ΠανεπιστημίουΘεσσαλονίκης, η οποία βασίζεταισε δορυφορικά δεδομένα. Η με-γαλύτερη πυρκαγιά πέρυσι εκ-δηλώθηκε στη Θάσο, όπου κάη-καν συνολικά 75.223 στρέμματαδασικών, αγροτικών και χορτο-λιβαδικών εκτάσεων, σχεδόν το20% της επιφάνειας του νησιού!

Οσον αφορά το συνολικό κόστοςδασοπροστασίας, αυτό υπολογί-στηκε από τον κ. Γκουρμπάτσησε 357.000.000 ευρώ το έτος, εκτων οποίων τα δύο τρίτα αφορούντις δαπάνες πυρόσβεσης και τοένα τρίτο την πρόληψη. Το κόστοςόμως από τις καταστροφές τωνδασικών πυρκαγιών είναι πολλα-πλάσιο και σε βάθος χρόνου. Αρα,η ενίσχυση του τομέα της πρόλη-ψης είναι εξαιρετικά αναγκαία.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΛΑΦΡΟΣ

Του ΓΙΑΝΝΗ ΕΛΑΦΡΟΥ

Τα ξύλινα τείχη της εποχής μας,που μπορούν να σώσουν την Αθήνααπό τη ρύπανση και την πολύπλευ-ρη περιβαλλοντική υποβάθμιση,είναι γύρω μας, έστω και μισοκα-μένα. Σε όποιες δασωμένες πλαγιέςέχουν απομείνει και στα βουνά πουστεφανώνουν τον νομό, ο οποίοςγιγαντώθηκε σε μια υδροκέφαληπρωτεύουσα, συγκεντρώνονταςπάνω από τέσσερα εκατομμύριακατοίκους. Αρκεί να μη συνεχίσου-με το έργο της αποψίλωσης τουδασικού πλούτου. «Η όψη της Ατ-τικής έχει αλλάξει πολύ σε σχέσημε τις δεκαετίες του ’60 και του’70. Ο αστικός ιστός επεκτάθηκε,εις βάρος των ελεύθερων χώρωνκαι των αγροτικών και δασικώνεκτάσεων. Τα τελευταία 20 χρόνιαεμφανίζεται όμως μια σχετική στα-θεροποίηση», λέει στην «Κ» ο ΝίκοςΜπόκαρης, πρόεδρος των δασολό-γων δημοσίων υπαλλήλων. Οι ορει-νοί όγκοι της Αττικής έχουν πληγείσημαντικά από πυρκαγιές. «Το με-γαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεταιστην Πεντέλη, η οποία έχει σχεδόνπλήρως αστικοποιηθεί. Εχει αλλάξειχαρακτήρα, δεν έχει καμία σχέσημε την προηγούμενη δασική τηςκατάσταση, μετά τις αλλεπάλληλες

πυρκαγιές και τις καταπατήσεις»,σημειώνει ο κ. Μπόκαρης. «Ο Υμητ-τός αντέχει, παρά τις πληγές του,χάρη στο προεδρικό διάταγμα προ-στασίας.

Η φωτιά στον εθνικό δρυμό τηςΠάρνηθας ήταν μεγάλη απώλεια,αλλά το καθεστώς προστασίας πουυπάρχει, η μεγάλη προσπάθειααναδάσωσης που γίνεται με πολ-λούς πόρους και κυρίως το δυναμικόπεριβάλλον του συγκεκριμένουβουνού (αυξημένη υγρασία) δημι-

ουργούν προοπτικές ανάκαμψης.Βεβαίως, το ελατόδασος θέλει πολύχρόνο, θα περάσουμε από άλλεςφάσεις πριν», σημειώνει ο κ. Μπό-καρης.

«Οταν καίγεται ένα δάσος, είναισαν να σκάει μια τοξική βόμβα. Οιμακροχρόνιες συνέπειες, ειδικάσε πυκνοκατοικημένες περιοχέςόπως η Αττική, είναι πιο σημαν-

τικές. Κατ’ αρχήν τροποποιείταιτο μικροκλίμα της περιοχής καιανεβαίνει η θερμοκρασία», λέειστην «Κ» ο Μιχάλης Πετράκης,πρώην διευθυντής του ΙνστιτούτουΠεριβάλλοντος του Αστεροσκο-πείου Αθηνών. Ας σημειωθεί πωςτο Κέντρο Ερευνας Φυσικής τηςΑτμόσφαιρας και Κλιματολογίαςτης Ακαδημίας Αθηνών έχει εκτι-μήσει πως σε περιοχές κοντά σεκαμένες δασικές εκτάσεις αναμέ-νεται το καλοκαίρι αύξηση της μέ-σης θερμοκρασίας από 0,5° C έως1,5° C και της μέγιστης θερμοκρα-σίας κατά 2° C. «Το δάσος είναιένα υπέροχο φυσικό φίλτρο πουκαθαρίζει τον αέρα από μικροσω-ματίδια και άλλους ρύπους, απε-λευθερώνει οξυγόνο και κατακρατείδιοξείδιο του άνθρακα. Πρόκειταιγια μια πολύτιμη διεργασία για τοφρενάρισμα της κλιματικής αλλα-γής, αλλά και ταυτόχρονα για τηφυσική απορρύπανση του αέραπου αναπνέουμε», τονίζει ο κ. Πε-τράκης.

Ολα αυτά δεν είναι χωρίς συνέ-πειες στην ανθρώπινη υγεία. Ερευ-να της καθηγήτριας Ιατρικής ΚλέαςΚατσουγιάννη, την περίοδο 1998-2004, έχει καταγράψει πως πυρ-καγιές με απώλειες περίπου 30.000στρεμμάτων (δηλαδή όπως η τε-

λευταία στον Κάλαμο) συνδέονταιμε αύξηση της θνησιμότητας στιςγύρω περιοχές κατά 2,5%, ενώ δρα-ματικές μπορεί να είναι οι επιπτώ-σεις πολύ μεγάλων πυρκαγιών!

Απειλούνται 11.000 στρ.Υπάρχει δυνατότητα αντιστρο-

φής της κατάστασης; «Πρέπει νασταματήσει, ειδικά για την Αττική,κάθε παρουσία κατοικίας ή άλληςχρήσης στις εναπομείνασες δασικέςεκτάσεις», υπογραμμίζει ο κ. Πε-τράκης. Η οικιστική πίεση παρα-μένει ισχυρή. Σε έρευνα του WWFγια την περιοχή της Λαυρεωτικής,καταγράφεται πως στο διάστημα1987-2007 οι οικισμοί και οι άγονεςεκτάσεις σχεδόν διπλασιάστηκαν(αύξηση κατά 91%), εις βάρος τωνδασικών εκτάσεων. Με τις λεγόμε-νες «οικιστικές πυκνώσεις» στουςδασικούς χάρτες επιδιώκεται η απώ-λεια του δασικού χαρακτήρα σε πά-νω από 8.000 στρέμματα στην Ανα-τολική Αττική κι άλλα 2.700 στηΔυτική.

«Υπάρχει δυνατότητα το δάσοςπου κάηκε στον Κάλαμο να ανα-γεννηθεί φυσικά, καθώς ήταν ώρι-μα δέντρα, που δεν είχαν καεί γιαδεκαετίες», λέει ο κ. Μπόκαρης.Αρκεί να τα αφήσουμε και να ταβοηθήσουμε.

Της ΛΙΝΑΣ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ

Κατακραυγή για τους οικοπεδοφά-γους, φωτογραφίες από ύποπτα ευ-ρήματα μέσα στα δάση, θαυμασμόςγια τους πυροσβέστες, υπενθυμίσειςότι πρόκειται για δημοσίους υπαλ-λήλους, σπέκουλα με τα καμέναστρέμματα, η καταπληκτική φω-τογραφία του Γιώργου Μουτάφημε τον πυροσβέστη που πίνει εξαντ-λημένος ένα μπουκάλι νερό, το κεί-μενο του καθηγητή Μάργαρη γιατις φωτιές, η έκκληση της ΡέναςΔούρου να μην «τιτιβίζουμε» ασκό-πως. Αυτά ήταν τα κύρια μοτίβαστα social media την περασμένηεβδομάδα, όταν οι φωτιές κατέκαι-γαν τη χώρα, καταπίνοντας δάσηκαι περιουσίες.

Δεν θα μπορούσαν φυσικά ναλείπουν και τα σχόλια για τις θεω-ρίες συνωμοσίας που διατυπώθηκαναπό κυβερνητικά στελέχη σχετικάμε τα αίτια των πυρκαγιών. Για «ορ-γανωμένο σχέδιο αποσταθεροποί-ησης της χώρας» μίλησε ο υπουργόςΔικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής,ενώ και ο Παύλος Πολάκης σημεί-ωσε με το γνωστό του ύφος: «Οιφωτιές θα σβήσουν, το οργανωμένοσχέδιο ανωμαλίας θα πάει ΑΠΑΤΟ

άλλη μια φορά.....όση τηλεοπτική“προβολή” κι αν έχει!!!», αφήνονταςαιχμές για την αδιάκοπη κάλυψητης πύρινης κρίσης από τον τηλε-οπτικό σταθμό ΣΚΑΪ. Ηταν πολλοίαυτοί που θυμήθηκαν τον «στρα-τηγό άνεμο» του Βύρωνα Πολύδωρααπό το 2007, αλλά και τις δηλώσειςγια επιχείρηση «αποσταθεροποί-ησης της χώρας» που είχαν διατυ-πωθεί επίσης τότε. «Και οι άλλοιτα ίδια έκαναν», άφησαν πολλοίνα εννοηθεί με το σχολιασμό τουςστη φετινή κρίση. Για «περίεργησυνάφεια» των κυβερνήσεων Τσί-

πρα και Καραμανλή, έκαναν λόγο,χαριτολογώντας, άλλοι.

Από τα κείμενα που διαμοιρά-στηκαν περισσότερο την περασμέ-νη εβδομάδα ήταν αυτό του Ιουλίουτου 2007 του καθηγητή Νίκου Μάρ-γαρη. «Οι φωτιές στα δάση είναι

φυσιολογικά φαινόμενα», υποστή-ριζε. «Εμπρηστές στην Ελλάδα είναιη ΔΕΗ, οι ανεξέλεγκτες χωματερέςκαι όσοι έχουν κοπάδια. Δεν υπάρ-χουν σατανικοί εμπρηστές με κου-κούλες και μηχανές που καίνε ταδάση. Υπάρχει και ένα μεγάλο πο-

σοστό πυρκαγιών που προκαλούν-ται από άλλες αιτίες. Στη Χαλκιδικήη φωτιά ξεκίνησε πέρυσι από κε-ραυνό. Τώρα έλεγε κάποιος ραδιο-φωνικός σταθμός ότι υπήρχε εμ-πρηστικός μηχανισμός στην Πάρ-νηθα. Είναι λάθος. Βρίσκουν μια

παλιά οβίδα και λένε μετά ότι πρό-κειται για εμπρηστικό μηχανισμό».Για τη φωτιά στον Κάλαμο, πράγ-ματι, με ένταση διαμοιράστηκε ηφωτογραφία που ανήρτησε ειδη-σεογραφικό σάιτ με φιάλη υγραε-ρίου και δύο φανάρια αυτοκινήτουως πειστήριο του εγκλήματος. Οιανακριτικοί υπάλληλοι πάντωςερευνούν την περίπτωση η πυρ-καγιά να ξεκίνησε από καλώδιατης ΔΕΗ, τα οποία λόγω παλαιότη-τας και ελλιπούς συντήρησης ευ-θύνονται σε σημαντικό ποσοστόγια τις πυρκαγιές στην Ελλάδα.

ΣυμπαράστασηΠάνδημη ήταν, σε κάθε περί-

πτωση, η συμπαράσταση στουςπυροσβέστες, το ηρωικό σώμα πουγια άλλη μία φορά επέδειξε αυτο-θυσία στη μάχη με τις φλόγες. Εκα-τοντάδες ήταν τα share της φωτο-γραφίας του Γιώργου Μουτάφη γιατο Reuters με τον πυροσβέστη πουαποκαμωμένος ακουμπά στη ρόδατου πυροσβεστικού οχήματος ρί-χνοντας νερό στο κεφάλι του. «Είναικι αυτοί δημόσιοι υπάλληλοι», σχο-λίασαν πολλοί με νόημα, γιατί εάνδεν κάνεις παιδαριώδες πολιτικόσχόλιο την ώρα του χαμού πότε θα

κάνεις... Από την άλλη, νωπά είναιτα σκωπτικά σχόλια από τον πε-ρασμένο Φεβρουάριο φιλελεύθερωνaccount σχετικά με το θέμα τηςμονιμοποίησης πυροσβεστών.

Την παραμονή του Δεκαπενταύ-γουστου, πάντως, τις αναρτήσειςμονοπώλησε η έκκληση της περι-φερειάρχη Ρένας Δούρου να... στα-ματήσουμε τις αναρτήσεις. «Απευ-θύνω έκκληση προς όλους. Καιόταν λέω όλους, εννοώ όλους καιόλες ανεξαιρέτως! Σταματήστε ταδελτία Τύπου, σταματήστε τα τι-τιβίσματα, σταματήστε τα ποστα-ρίσματα. Σεβαστείτε τους συμπο-λίτες μας που έχασαν βιος δεκαε-τιών, σεβαστείτε τους πυροσβέστεςπου παλεύουν άυπνοι τόσες μέρες,σεβαστείτε τους εργαζόμενουςστην Πολιτική Προστασία». Τη σιω-πή έσπασε ο πρωθυπουργός, πουμετά την πτήση πάνω από τα κα-μένα της Αττικής, δήλωσε: «Η κα-ταστροφή είναι σε έκταση περιο-ρισμένη γύρω στα 15.000 στρέμ-ματα. Να σας δώσω ένα μέτρο σύγ-κρισης, η αντίστοιχη πυρκαγιά του2009 που ξεκίνησε από το Σέσι καιέφτασε στο Γραμματικό έκαψε150.000 στρέμματα, δηλαδή είναι10 φορές μικρότερη».

<<<<<<

«Πρέπει να σταματήσεικάθε παρουσίακατοικίας ή άλληςχρήσης στις εναπο μεί -νασες δασικές εκτάσεις».

<<<<<<

Σχόλια, φωτογραφίες, το κείμενο του καθηγητήΝίκου Μάργαρη, η έκκληση Δούρου καιτα καλώδια της ΔΕΗ.

«Αναψαν τα αίματα» και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

<<<<<<

Οι μεγαλύτερες ετήσιεςκαταστροφές καταγρά-φηκαν το 2000 καιέφτασαν το 1.600.071στρέμματα.

500.000 στρέμματακαίγονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα

Εκατοντάδες shares για τη φωτογραφία του Γιώργου Μουτάφη με τον απο-καμωμένο πυροσβέστη που ακουμπά στη ρόδα του πυροσβεστικού οχήματος.

REU

TERS

/ G

IORG

OS

MO

UTA

FIS

Τοξική βόμβα μακράς διαρκείαςοι φωτιές στα βουνά της ΑττικήςΕχουν σοβαρές επιπτώσεις τόσο στο μικροκλίμα όσο και στην υγεία των κατοίκων Σε 357.000.000 ευρώ το έτος

φθάνει το κόστος δασοπροστα-σίας: τα δύο τρίτα αφορούν τις δα-πάνες πυρόσβεσης και το ένα τρί-το την πρόληψη.

ASSO

CIAT

ED P

RESS

19-ELLADA_Master_cy 19/08/17 00:25 Page 19

20 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ε Λ Λ Α Δ Α Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ

Η προοπτική επικαιροποίησης τηςτελωνειακής ένωσης Ε.Ε. - Τουρ-κίας, που αναμένεται να έρθειστο προσκήνιο μετά τις γερμα-νικές εκλογές και τον σχηματισμότης νέας κυβέρνησης στο Βερο-λίνο, θα αποτελέσει το επόμενοκρίσιμο πεδίο στην πορεία τωνελληνοτουρκικών σχέσεων καιτου Κυπριακού.

Παρά την επιδείνωση των γερ-μανοτουρκικών σχέσεων και τηναρνητική στάση που υιοθέτησεη Αγκελα Μέρκελ δηλώνοντας αν-τίθετη στο άνοιγμα άλλων κεφα-λαίων στο εγγύς μέλλον –το Βε-ρολίνο θεωρεί πως θα έστελνε«λάθος μήνυμα» τη στιγμή που ηΤουρκία παραβιάζει κατάφωρα τοκράτος δικαίου– ο Ταγίπ Ερντογάνεμφανίζεται πεπεισμένος ότι μετάτις γερμανικές εκλογές το κλίμαθα αλλάξει, οι διμερείς σχέσεις μετην ηγέτιδα δύναμη της Ευρώπηςθα βελτιωθούν και η συνεργασίατης Αγκυρας με τις Βρυξέλλες θαεπανεξετασθεί σε νέα βάση.

Σε μια τέτοια εξέλιξη, η Ελλάδαθα μπορούσε να αποτελέσει σύμ-μαχο της Τουρκίας στο βεβαρη-μένο ευρωπαϊκό περιβάλλον γιατην Αγκυρα. Η Αθήνα εδώ καιχρόνια έχει κάνει τη στρατηγικήεπιλογή να στηρίζει την ευρω-παϊκή προοπτική της Τουρκίας,ωστόσο, όπως υπογράμμισε πριναπό λίγες ημέρες και ο Πρόεδροςτης Δημοκρατίας, «ο προσανα-τολισμός αυτός της Τουρκίας έχειμια αυτονόητη, θεσμική και πο-λιτική προϋπόθεση, ήτοι τον πλή-ρη σεβασμό του ευρωπαϊκού κε-κτημένου και του διεθνούς δι-καίου στο σύνολό τους, επομένωςκαι τον πλήρη σεβασμό της Συν-θήκης της Λωζάννης του 1923και της Συνθήκης των Παρισίωντου 1947». Υπενθύμισε, δε, ότιτα σύνορα της Ελλάδας αποτε-λούν και σύνορα της Ε.Ε.

Υπό αυτό το πρίσμα, οι επανα-λαμβανόμενες αμφισβητήσειςτης Συνθήκης της Λωζάννης –τοέχει κάνει επανειλημμένα ο πρό-εδρος Ερντογάν, το επανέλαβεουσιαστικά πριν από λίγες ημέρεςο υπ. Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσα-βούσογλου, μιλώντας για απουσίαθαλασσίων συνόρων μεταξύ Ελ-λάδας και Τουρκίας– μπορεί ναγίνονται για εσωτερική κατανά-λωση και με στόχο την απήχησηστα εθνικιστικά ένστικτα τωνψηφοφόρων των Γκρίζων Λύκων,ενώ ταυτόχρονα να εξυπηρετούν

και άλλες στοχεύσεις προς Ανα-τολάς, αλλά επιβαρύνουν τις ελ-ληνοτουρκικές σχέσεις.

Η συζήτηση για την επικαιρο-ποίηση της τελωνειακής ένωσηςθα επηρεάσει και τις εξελίξειςστο Κυπριακό, καθώς δεν απο-κλείεται να ασκηθούν πιέσεις καινα υπάρξει ένα ιδιότυπο «πάρε-δώσε» στο πλαίσιο των ευρω-τουρκικών σχέσεων.

Το προσεχές διάστημα, το δι-πλωματικό χρονοδιάγραμμα πε-ριλαμβάνει την ετήσια ΓενικήΣυνέλευση των Ην. Εθνών στοπεριθώριο της οποίας είθισταινα πραγματοποιείται διμερής συ-νάντηση Ελλάδας - Τουρκίας. Εάνστη Νέα Υόρκη μεταβεί ο ΑλέξηςΤσίπρας αναμένεται να υπάρξειεπαφή του πρωθυπουργού με τονΤούρκο πρόεδρο, όπου θα εξετα-σθούν και οι ευρωτουρκικές σχέ-σεις και το Κυπριακό.

Η παρουσία των πρωταγωνι-στών του Κυπριακού εκείνες τις

ημέρες στη Νέα Υόρκη προσφέρειευκαιρία για μια πρώτη ανταλλαγήιδεών για την «επόμενη ημέρα»,τη στιγμή που η μεν Λευκωσίαδηλώνει πρόθυμη να επανέλθεισε συνομιλίες, η δε Αγκυρα δια-μηνύει ότι οι διαπραγματεύσειςγια το Κυπριακό δεν διακόπηκαν,αλλά ολοκληρώθηκαν.

Στην πρώτη του Γεν. Συνέλευσηως επικεφαλής του ΟΗΕ, ο ΑντόνιοΓκουτιέρες θα επιχειρήσει να αξιο-ποιήσει τις καθιερωμένες συναν-τήσεις που θα έχει με τους ηγέτεςτης Ελλάδας, της Τουρκίας, αλλάκαι της Κύπρου, για να αποτυπώσειτο πού βρισκόμαστε και να δώσειτο στίγμα των προθέσεών του.

Πριν από λίγες ημέρες, ο αν.εκπρόσωπος του ΟΗΕ διεμήνυσεότι το μέλλον της Κύπρου εξαρ-τάται από τις διαπραγματεύσειςκαι τις αποφάσεις των δύο μερών,επισημαίνοντας ότι σε αυτό τοστάδιο «διανύουμε μια περίοδοπερισυλλογής και ηρεμίας, μετάτην οποία ελπίζουμε και αναμέ-νουμε ότι τα μέρη θα επιστρέψουνέτοιμα για να συνομιλήσουν».

Της ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΑΣ ΠΕΛΩΝΗ

Είθισται η ΔΕΘ να ανοίγει και επι-σήμως την πολιτική σεζόν και ναδοκιμάζει τις δυνάμεις της κυβέρ-νησης και της αξιωματικής αντι-πολίτευσης. Ομως, η φετινή ΔΕΘείναι διαφορετική. Ο Αλέξης Τσί-πρας και ο Κυριάκος Μητσοτάκηςθα αναμετρηθούν στον πρώτοουσιαστικά προεκλογικό χειμώνα.Ο πρώτος είναι «καψαλισμένος»από τις φωτιές και τις δημοσκο-πήσεις. Ο δεύτερος έχει ευρύ προ-βάδισμα, αλλά πρέπει να πείσειότι είναι έτοιμος από καιρό. Οπρόεδρος της Ν.Δ. γνωρίζει ότιτο τεστ δεν έχει επιλογή λάθους,ούτε υποσχέσεων. Και επιδιώκειμε την ανάβασή του στη συμπρω-τεύουσα να εμφανιστεί ως ο εγ-γυητής της επανόδου της χώραςστην κανονικότητα.

Στον τρίτο όροφο της Πειραιώςδιαβάζουν την πρόθεση του πρω-θυπουργού να πείσει –στον απόηχοκαι της επίσκεψης Μακρόν στηνΑθήνα, παραμονές της ανόδου τουκ. Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη– γιατο αφήγημα «καθαρής» εξόδουαπό τα μνημόνια. Μόνο που η πο-λιτική σεζόν δεν έκλεισε με την«πανηγυρική» ολοκλήρωση τηςδεύτερης αξιολόγησης, αλλά μετα αποκαΐδια της ανατολικής Ατ-τικής. Σημαντική λεπτομέρεια πουδεν διέλαθε την προσοχή του «γα-λάζιου» επιτελείου, καθώς, όπωςσχολιάζουν, ο κ. Τσίπρας προφα-νώς δεν σχεδίαζε να ανέβει στηΔΕΘ και να μιλήσει για την έξοδοαπό τα μνημόνια έχοντας κατάνουν ότι θα είχε μεσολαβήσει τοεπικοινωνιακό του τσαλάκωμααπό την εικόνα καθυστερήσεωνκαι έλλειψης σχεδιασμού που προ-κάλεσαν οι πυρκαγιές.

Σε δύσκολη θέσηΣτην Πειραιώς εκτιμούν πως ο

πρωθυπουργός δεν μπαίνει στηνέα πολιτική σεζόν με την περπα-τησιά αντεπίθεσης που υπολόγιζε,καθώς, όπως έλεγε αρμόδια πηγή,«δίπλα στην αναξιοπιστία και σταψέματά του, έχουν προστεθεί δύοκρίσιμα στοιχεία».

Το ένα είναι η συνολική εικόναολιγωρίας και κυβερνητικής ανι-κανότητας που εξέπεμψε η κρίσημε τις πυρκαγιές, αφού, όπως λένεστην Πειραιώς, «δεν μπόρεσαν ναμαζέψουν την κατάσταση».Το δεύ-τερο, θυμίζουν στο Μοσχάτο, είναιη «ηθική κατάπτωση» της κυβέρ-νησης που περνάει και μέσα απότην υπόθεση του Πάνου Καμμένου

και της εμπλοκής του στην υπό-θεση «Noor 1». Η συζήτηση γιατο αίτημα της Ν.Δ. για τη σύστασηΕξεταστικής σχετικά με την εμ-πλοκή του αρχηγού των ΑΝΕΛ αρ-γά ή γρήγορα θα γίνει. Και η Ν.Δ.θα τη μετατρέψει σε «μητέρα τωνμαχών», κατά την οποία υπολογίζειότι ο πρωθυπουργός θα έρθει σειδιαίτερα δύσκολη θέση, αφού θαβρεθεί ξανά στη θέση να υπερα-σπιστεί τον κ. Καμμένο, έχοντας,όμως, χρεωθεί ταυτόχρονα τηναποτυχία στα μέτωπα της φωτιάς.

Επιχείρηση «αισιοδοξία»Δεν είναι το μόνο. Στη Ν.Δ.

γνωρίζουν ότι η κοινωνική ατμό-σφαιρα θα επιβαρυνθεί απότομαμε την έλευση του φθινοπώρουκαι την έναρξη της πολιτικής σε-ζόν λόγω του ΕΝΦΙΑ και του φό-ρου εισοδήματος, παρότι ο κ. Τσί-πρας θα διακηρύττει την έξοδοαπό τα μνημόνια. Στόχος του κ.Μητσοτάκη από τη φετινή ανά-βαση στη συμπρωτεύουσα δεν

είναι η διαχείριση της μιζέριας,αλλά να εμπνεύσει αισιοδοξία καιθετικό αφήγημα για τη χώρα. Ναπείσει για το δικό του σχέδιο – ηορολογία «εθνικό σχέδιο ανασυγ-κρότησης και εξόδου από τηνκρίση» που έχει αντικαταστήσειτον όρο «πρόγραμμα» παραπέμπειαπό μόνη της στο οραματικό σκέ-λος. Αυτό προκειμένου να διευ-ρύνει το δημοσκοπικό του προ-βάδισμα και να πείσει και τουςπιο δύσπιστους και απογοητευ-μένους ψηφοφόρους «γιατί δενείναι όλοι ίδιοι». Και, σε κάθε πε-ρίπτωση, γιατί πεποίθησή του εί-ναι ότι ο κ. Τσίπρας δεν μπορείούτε θέλει να υλοποιήσει πραγ-ματικές αλλαγές και άρα να επι-τρέψει στη χώρα να βγει από τηνκρίση, πόσο μάλλον να φέρει επεν-δύσεις. Το σχόλιο της Ν.Δ. για τηνεπένδυση στις Σκουριές ότι η «πα-ράσταση “ο ΣΥΡΙΖΑ φιλικός προςτις επενδύσεις” μετατρέπεται σεθέατρο του παραλόγου που δυ-σφημεί τη χώρα διεθνώς και θέτει

σε κίνδυνο χιλιάδες θέσεις εργα-σίας» είναι ενδεικτικό.

«Επάνοδος στην κανονικότητα»και «επαναφορά της αισιοδοξίας»φαίνεται να είναι το βασικό δίπτυχογύρω από το οποίο θα κινηθεί ο κ.Μητσοτάκης. Η παρέμβασή τουθα περιλαμβάνει το σχέδιο εξόδουαπό την κρίση, το οποίο θα κινηθείγύρω από τις βασικές προτάσειςτου για την οικονομία –ποσοτικο-ποιημένα στοιχεία είχε παρουσιάσεικαι πέρυσι– αλλά και για κρίσιμουςτομείς, όπως η Παιδεία και η Υγεία,όπου δοκιμάζεται η μέση ελληνικήοικογένεια. Και, βέβαια, τις προ-τάσεις του για μεταρρυθμίσεις σεόλα τα μέτωπα, με αιχμή τη λει-τουργία του κράτους – την κορω-νίδα κάθε άλλης πολιτικής. Οι τε-λευταίες παρεμβάσεις για την αξιο-λόγηση των δημοσίων υπαλλήλων–παρέμβαση έκανε και ο ίδιος ο κ.Μητσοτάκης, διαμηνύοντας ότι επίτων ημερών του «θα εφαρμοστεί»–προϊδεάζουν για αντίστοιχες προ-τάσεις και από το βήμα της ΔΕΘ.

<<<<<<

Ο Ερντογάν εμφανίζε-ται πεπεισμένος ότι μετά τις γερμανικέςεκλογές, το κλίμα στις διμερείς σχέσεις με το Βερολίνο θα αλλάξει.

Οι σχέσεις Ε.Ε.με Αγκυρα «κλειδί»για τις εξελίξειςΘα επηρεάσουν ελληνοτουρκικά, Κύπρο

Ο αρχηγός της Ν.Δ. επιδιώκει με την παρουσία του στη συμπρωτεύουσα να παρουσιάσει το «εθνικό σχέδιο ανα-συγκρότησης», με το οποίο η χώρα θα βγεί από την κατάσταση της κρίσης.

ΑΠΕ

Ο Μητσοτάκης ως εγγυητήςτης κανονικότητας στη ΔΕΘΤο πρόγραμμα του προέδρου της Ν.Δ. για έξοδο της χώρας από την πολυετή κρίση

Του ΤΑΣΟΥ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ

Οταν πριν από δύο χρόνια έφθανανκαι εγκαταλείπονταν κατά εκα-τοντάδες, όλοι –και ειδικά οι πα-ράγοντες των ακριτικών νησιών–έκρουαν κώδωνα κινδύνου για τηρύπανση που προκαλούσαν στιςπαραλίες. Σύμφωνα με πηγές τουΛιμενικού, πάνω από 450 πλεού-μενα όλων των «ειδών» κατασχέ-θηκαν την τελευταία διετία στανησιά του Ανατολικού Αιγαίου καιμαζί πάνω από 4.000 μηχανές (9στα 10 σκάφη καταστρέφονταναπό τους ίδιους τους επιβαίνοντες,σύμφωνα με τις εντολές που είχανπάρει από τους διακινητές οι με-τανάστες και οι πρόσφυγες). Ανόμως προστεθεί και το πλαστικότων λέμβων που καταστράφηκαν,«μιλάμε για πλαστικό από 3.000βάρκες», όπως είπε στην «Κ» αρ-μόδια πηγή του Λιμενικού.

Στη Μυτιλήνη οι πλαστικές βάρ-κες και τα υπολείμματά τους οδη-γούνταν κατά κανόνα στον ΧΥΤΑτου νησιού. Ο δήμαρχος κ. Σπ.Γα-ληνός είπε στην «Κ» ότι οι «υπη-ρεσίες του δήμου έχουν στείλεικάποιες σε ΧΥΤΑ της Κρήτης προ-

κειμένου να αξιολογηθούν τα απο-τελέσματα από έρευνα που θα γίνειεκεί για την επαναχρησιμοποίησήτους». Ωστόσο, πηγές της αγοράςανέφεραν ότι σε τρεις πλειστηρια-σμούς που έγιναν για πλεούμεναπου έχουν κατασκευαστεί από πο-λυεστέρα, δεν εμφανίστηκε μει-οδότης.

Ο πολυεστέρας είναι ιδιαίτερατοξικός όταν «θάβεται». Μια εται-ρεία του Πειραιά έχει προτείνει να«σπάει» παρόμοιες βάρκες και στησυνέχεια να χρησιμοποιεί το υλικότους, που έχει υψηλή θερμογόνοδύναμη, για την ανάκτηση ενέρ-γειας. Το σχέδιο αυτό θα μπορούσενα «αποτελέσει πιλότο και για τουλικό των πτερυγίων των ανεμο-γεννητριών που μετά κάποιο χρόνοθα πρέπει να ανακυκλώνεται, αλλάχωρίς μέχρι σήμερα να υπάρχεισχετικός σχεδιασμός», παραδέχ-θηκε ανώτερη πηγή του υπουρ-γείου Περιβάλλοντος. Ο πρώηναναπληρωτής υπουργός ΓιάννηςΤσιρώνης είχε εξαγγείλει σχέδιογια την αξιοποίηση παρόμοιου υλι-κού το 2016, χωρίς ωστόσο ναυπάρξει σχετική πρόνοια και αν-τίστοιχο νομοθετικό πλαίσιο.

Εκτός όμως από την πρόταση τηςεταιρείας του Πειραιά, υπάρχεικαι η... τρίτη λύση. Νορβηγοί ει-δικοί έχουν ανακαλύψει ήδη απότο 2011 χημικό τύπο διαχωρισμούτου πολυεστέρα στις εν λόγω βάρ-κες. Στη Νορβηγία έως το 2011αχρηστεύονταν, κάθε χρόνο, 5.000σκάφη παρόμοιας κατασκευής.Aπό αυτά πολλά κατέληγαν στονβυθό. Τα βασικά υλικά από ταοποία αποτελούνται οι γάστρεςκαι οι υπερκατασκευές τους, δη-λαδή πολυεστέρας και φάιμπεργ-κλας, δεν μπορούσαν να αποδο-μηθούν.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, οιβάρκες και οι μηχανές, μετά τηνκατάσχεσή τους και την ενημέρω-ση των εισαγγελικών αρχών, κα-ταχωρίζονται στη Διεύθυνση Δια-χείρισης Δημόσιου Υλικού (ΔΔΔΥ)του υπουργείου Οικονομικών(πρώην ΟΔΔΥ) και παραδίδονταιπρος φύλαξη σε μεσεγγυούχους,οι οποίοι τις έχουν σε αποθήκες ήακόμα και σε υπαίθριους χώρους.Ο ΔΔΔΥ μπορεί να προχωρήσει σεπλειστηριασμό όλου του υλικούκαι στην πώλησή του έξι μήνεςαπό την κατάσχεσή του. Τα τελευ-

ταία όμως χρόνια ο αριθμός τωνυλικών που πλειστηριάστηκανείναι πολύ μικρός.

Τα σκάφη αλλά και οι εξωλέμβιεςμηχανές δεν φέρουν τον χαρα-κτηρισμό CE, που σημαίνει ότιδεν μπορούν να χρησιμοποιηθούνστην Ελλάδα. Σε μια τέτοια περί-πτωση η απόκτησή τους μέσωπλειστηριασμού από τη ΔΔΔΥ έχεινόημα μόνον αν πρόκειται να εξαχ-θούν σε χώρες εκτός Ε.Ε. ή ο αγο-ραστής προχωρήσει στην πιστο-ποίησή τους μετά την απόκτησήτους, προκειμένου να είναι δυνατήη χρήση τους εντός Ελλάδας, πράγ-μα πολύ δύσκολο.

Ομως η δυνατότητα διάθεσήςτους είτε για την ανάκτηση θερ-μογόνου δύναμης είτε για την κα-τασκευή νέων λέμβων θα έκανεέναν πλειστηριασμό πολύ πιο ελ-κυστικό απ’ ό,τι μέχρι σήμερα. Ηχώρα μας θα μπορούσε γρήγορανα αντιγράψει το ιταλικό θεσμικόπλαίσιο για την αξιοποίηση πα-ρόμοιων υλικών, καθώς και σταιταλικά παράλια υπάρχει παρόμοιοπρόβλημα από τους διακινητέςαπό τη Λιβύη, που όμως αντιμε-τωπίζεται.

Οι 3.000 βάρκες στο Ανατολικό Αιγαίο και η ρύπανση με πλαστικό Η ελληνική εταιρεία, η ανακάλυψη των Νορβηγών, η εμπειρία των Ιταλών, οι πλειστηριασμοί και το θεσμικό πλαίσιο

Λέμβοι και σωσίβια αποτελούν περιβαλλοντική βόμβα για τα νησιάτου Ανατ. Αιγαίου.

ΑΠΕ

20-ELLADA_Master_cy 19/08/17 00:11 Page 20

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 21Δ Ι Ε Θ Ν ΗKυριακή 20 Αυγούστου 2017

Ο Τραμπ πέρασε την κόκκινη γραμμήΣε «απομόνωση» ύστερα από τις ανεκδιήγητες τοποθετήσεις του για την Ακροδεξιά και τα γεγονότα του Σάρλοτσβιλ

Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Το Σάρλοτσβιλ είναι μια γραφικήπανεπιστημιούπολη 50.000 κατοί-κων στην αμερικανική πολιτείαΒιρτζίνια. Η νεανική πόλη του Τό-μας Τζέφερσον, με σημαντικό πλη-θυσμό μαύρων, ψηφίζει Δημοκρα-τικούς σε ποσοστά γύρω από το80%. Ενα συλλαλητήριο-επίδειξηδύναμης της αμερικανικής Ακρο-δεξιάς σε αυτήν ακριβώς την πόληθα ήταν νοητό μόνο ως πρόκλησηαπό παράφρονες που επιζητούν τησύγκρουση, το αίμα και τους «μάρ-τυρες». Και όμως, αυτό ακριβώςέπραξε ένα συνονθύλευμα οργα-νώσεων υπό την επωνυμία «Ενώστετη Δεξιά», το προπερασμένο Σάβ-βατο, με αφορμή την απόφαση τωντοπικών αρχών να απομακρύνουνάγαλμα του στρατηγού Λι, επικε-φαλής των δουλοκτητών Νοτίωνστον αμερικανικό εμφύλιο.

Οι Δημοκρατικοί πολίτες που κα-τέβηκαν στον δρόμο για να τουςαποδοκιμάσουν αντίκρισαν ένανσυρφετό με αναμμένους δαυλούςτης Κου Κλουξ Κλαν, σβάστικεςκαι αντισημιτικά συνθήματα. Αρ-κετοί από το στρατόπεδο της κατ’ευφημισμόν «εναλλακτικής Δεξιάς»(alt-Right) έφεραν όπλα. Eνας ομοϊ-δεάτης τους μετέτρεψε σε φονικόόπλο το αυτοκίνητό του, οδηγώνταςτο εναντίον ακτιβιστών, με απο-τέλεσμα να σκοτώσει μια 32χρονηγυναίκα και να τραυματίσει μιαντουζίνα ανθρώπους.

Για οποιονδήποτε Αμερικανόπρόεδρο, η άμεση, απερίφραστηκαταδίκη του ρατσισμού και τουνεοναζισμού θα ήταν αυτονόητη.Oχι όμως και για τον ΝτόναλντΤραμπ. Στην πρώτη, ιδιαζόντωςκαθυστερημένη τοποθέτησή του,αρκέστηκε να καταδικάσει τη βίαπου προέρχεται «από πολλές πλευ-ρές», προσθέτοντας, μην τυχόν καιδεν το καταλάβαμε με την πρώτη,«από πολλές πλευρές». Eπρεπε ναπεράσουν δύο μέρες από το φονικόγια να διαβάσει, επιτέλους, γραπτήδήλωση που του είχαν ετοιμάσεισυνεργάτες του, με την οποία κα-ταδίκαζε ρητά τον ρατσισμό καιτους νεοναζί.

Ωστόσο, η συμμόρφωση με τουςστοιχειώδεις για ενηλίκους κανόνεςδημόσιας συμπεριφοράς δεν κρά-

τησε παρά ένα εικοσιτετράωρο.Την Τρίτη, ο Ντόναλντ Τραμπ κά-λεσε δημοσιογράφους στον πύργοτου, στο Μανχάταν, για να εξαγ-γείλει έργα στον τομέα των υπο-δομών. Ο νέος προσωπάρχης τουΛευκού Οίκου, Τζον Κέλι, τον είχεπείσει να μην απαντήσει σε ερω-τήσεις, για ευνόητους λόγους.Ωστόσο οι δημοσιογράφοι, πουτον τσίγκλησαν για την αρχικήολιγωρία του, δεν δυσκολεύτηκαννα ξυπνήσουν το θηρίο. Σε ένανποταμό ασυνάρτητων δηλώσεων,ο Τραμπ επέστρεψε στη λογική

των ίσων αποστάσεων, δηλώνονταςότι και οι δύο πλευρές είχαν «μέροςτης ευθύνης», ότι και στα δύο στρα-τόπεδα υπήρχαν «πολύ κακοί άν-θρωποι», αλλά και «καλοί άνθρω-ποι», ότι εκτός από την «alt-Right»υπάρχει και η «alt-Left», η άκραΑριστερά, και πάει λέγοντας. ΟΤζον Κέλι αρκέστηκε να ξεροκα-ταπίνει, κοιτώντας τα παπούτσιατου. Η εικόνα ενός ευερέθιστουεφήβου σε σώμα εβδομηντάρη, μεακράτεια λόγων και πράξεων, πουηγείται μιας πυρηνικής υπερδύ-ναμης, είχε κάνει τον γύρο του κό-σμου.

Καθολική κατακραυγήΕίναι αλήθεια ότι ο Ντόναλντ

Τραμπ είχε ήδη συνηθίσει Αμερι-κανούς και ξένους άλλα να λέει τοπρωί στον Λευκό Οίκο και άλλα τοβράδυ στο Twitter. Ωστόσο αυτήτη φορά ξεπέρασε όλες τις κόκκινες

γραμμές, πείθοντας ακόμη και τουςπιο δύσπιστους ότι η περίπτωσήτου είναι μη διαχειρίσιμη. Τα ει-κοσιτετράωρα που ακολούθησαντη «μαύρη Τρίτη», η κατακραυγήεναντίον του ήταν καθολική και ηαπομόνωσή του απελπιστική. Δι-ευθυντές μεγάλων αμερικανικώνεπιχειρήσεων (IBM, Intel, Merck,Blackstone κ.ά.) παραιτήθηκαν απότα δύο συμβουλευτικά σώματα πουο ίδιος είχε δημιουργήσει, με απο-τέλεσμα να αναγκαστεί να τα δια-λύσει. Οι αρχηγοί του Στρατού, τουΝαυτικού, της Αεροπορίας, των Πε-ζοναυτών και της Εθνοφυλακήςκαυτηρίασαν σε μέσα κοινωνικήςδικαίωσης ευθέως τους νεοναζί καιεμμέσως τον πρόεδρό τους. Το ίδιοέπραξαν οι Ρεπουμπλικανοί πρό-εδροι της Βουλής και της Γερουσίαςκαι σειρά άλλων προβεβλημένωνστελεχών του κόμματός του. Μόνοο πρώην αρχηγός της Κου Κλουξ

Κλαν, Ντέιβιντ Ντιουκ, απέμεινενα τον συγχαρεί για την «τόλμη»του να καταγγείλει τους «αριστε-ρούς τρομοκράτες».

Δεν αποκλείεται η περασμένηΤρίτη να αποδειχθεί σημείο μη επι-στροφής για την προεδρία Τραμπ,καθώς ολοένα και περισσότεροιδιερωτώνται αν είναι δυνατόν ναολοκληρώσει αυτός ο άνθρωποςέστω μία τετραετία χωρίς ανυπο-λόγιστο κόστος για το κόμμα, τηχώρα του και τον πλανήτη. Επί τουπαρόντος, επιβεβαιώνει ότι οι εμ-μονικοί άνθρωποι, όταν έρχονταιστην εξουσία, επιτυγχάνουν απο-τελέσματα διαμετρικά αντίθετααπό τις προσδοκίες τους. Μετά ταγεγονότα του Σάρλοτσβιλ και τονκυκεώνα των δηλώσεων Τραμπ, ταμνημεία της Συνομοσπονδίας τωνΝοτίων απομακρύνονται από σειράπόλεων χωρίς να ακουστεί κιχ. Οπιο στενός σύμβουλός του και ιδε-

ολογικός γκουρού της «alt-Right»Στιβ Μπάνον, που τελικά αποπέμ-φθηκε, λίγο πριν την έξοδό τουαπό τον Λευκό Οίκο δίνει συνέν-τευξη σε ιστοσελίδα της ριζοσπα-στικής... Αριστεράς, χαρακτηρί-ζοντας «κλόουν» και «χαμένους»τους ακροδεξιούς συνοδοιπόρουςτου.

Εκανε «μόδα» τον ρατσισμόΣε κάθε περίπτωση, η αυτογε-

λοιοποίηση –όπως και η ίδια η εκλο-γή– του Ντόναλντ Τραμπ αποτελείσύμπτωμα μιας ευρύτερης κρίσηςτης αμερικανικής κοινωνίας. Ο διά-σημος μπασκετμπολίστας ΛεμπρόνΤζέιμς είχε δίκιο όταν επεσήμαινεότι ο ρατσισμός ήταν πάντα παρώνστις ΗΠΑ και εκείνο που έκανε οΤραμπ ήταν να τον «ξαναφέρει στημόδα». Παρότι η εκλογή Ομπάμαυπήρξε ασφαλώς ιστορικό ορόσημο,επί προεδρίας του πρώτου μαύρουπροέδρου το φυλετικό πρόβλημαπήρε την οξύτερη μορφή του μετάτη δεκαετία του ’60, όπως έδειξανοι αλυσιδωτές δολοφονίες μαύρωναπό λευκούς αστυνομικούς και τοκίνημα «Black Lives Matter» πουπυροδότησαν. Οι οπαδοί της «λευ-κής υπεροχής», που έπνεαν τα μέ-νεα εναντίον του Ομπάμα, αισθάν-θηκαν ότι έχουν τον αέρα στα πανιάτους μετά την εκλογή του Τραμπκαι αποθρασύνθηκαν. Υπό αυτήντην έννοια, το Σάρλοτσβιλ δεν έπε-σε από τον ουρανό.

Ενα από τα κρίσιμα ερωτήματαπου τίθενται είναι τι αντίκτυπο θαέχουν στην εξωτερική πολιτικήτου Τραμπ τα σωρευόμενα εσωτε-ρικά του αδιέξοδα. Εύλογος είναιο φόβος μήπως αναζητήσει διέξοδοσε εξωτερικούς τυχοδιωκτισμούς,υπολογίζοντας ότι μια στρατιωτικήπεριπέτεια θα συσπείρωνε αναγ-καστικά τους Αμερικανούς γύρωαπό τον πρόεδρό τους. Οι απειλέςτου για στρατιωτική επέμβαση στηΒενεζουέλα και για προληπτικόπλήγμα εναντίον της Βόρειας Κο-ρέας ενισχύουν τις ανησυχίες. Αςμην ξεχνάμε ότι το μόνο σύντομοδιάστημα όπου ο Τραμπ όχι μόνοείχε ασυλία, αλλά απέσπασε καιεγκώμια από το πολιτικό και εκδο-τικό κατεστημένο της χώρας του,ήταν όταν βομβάρδισε, χωρίς πει-στική δικαιολογία, τη Συρία.

«Εισβολείς που έφεραν μίσος στην πόλη μας»Συνέντευξη στον ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΕΛΛΙΣ

Για εισβολή από έναν πραγματικόστρατό που «είχε φέρει μίσος στηνπόλη μας» μιλάει περιγράφονταςτα γεγονότα στο Σάρλοτσβιλ ο ΜπιλΑνθόλης, επικεφαλής του ΚέντρουΜίλερ του Πανεπιστημίου της Βιρ-τζίνια, ενός από τα καλύτερα τηςΑμερικής, που εδρεύει στην πόλη.Από τους πιο έγκυρους αναλυτέςτης αμερικανικής πολιτικής, ο ελ-ληνικής καταγωγής Ανθόλης, οοποίος έχει διατελέσει αξιωματούχοςτου Λευκού Οίκου και υψηλόβαθμοστέλεχος σημαντικών think tanks–του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέ-σεων, του German Marshall Fundκαι, μέχρι πρόσφατα, του Brookings,του οποίου ήταν εκτελεστικός δι-ευθυντής– μιλάει για τη μεγάλη ευ-καιρία που έχασε ο Ντόναλντ Τραμπνα δείξει ότι είναι πρόεδρος όλωντων Αμερικανών και για τους φό-βους των παραδοσιακών Ρεπουμ-πλικανών, αλλά και για την προ-σωπική του εμπειρία από διαδηλώ-σεις στην Ελλάδα της κρίσης.– Πώς νιώσατε βλέποντας τέτοιαβία στην πόλη σας;

– Εδειχνε σαν εμπόλεμη ζώνη,πολύ περισσότερο από ό,τι έχωβιώσει σε άλλες περιπτώσεις. Οτανξυπνήσαμε το πρωί εκείνης τηςημέρας, είδαμε την πόλη γεμάτηαπό ημιφορτηγά και μικρά λεωφο-ρεία γεμάτα διαδηλωτές με ναζι-στικές σημαίες και άλλα σύμβολαλευκής ανωτερότητας. Ηταν επίσηςπροετοιμασμένοι –φορούσαν κρά-νη, μάσκες, στολές– για να αντι-μετωπίσουν δακρυγόνα. Τουλάχι-στον 25 άτομα, απ’ όσο μπορούσανα δω, κρατούσαν ημιαυτόματαόπλα και τα επιδείκνυαν δημοσίως.

– Ηταν άτομα από την πόλη;– Οχι. Δεν ήταν από το Σάρλο-

τσβιλ. Οι περισσότερες πινακίδεςτων αυτοκινήτων ήταν από άλλεςπολιτείες. Πολλοί είχαν έρθει στηνπόλη με νοικιασμένα λεωφορεία.Είχαμε υποστεί μια εισβολή από

έναν πραγματικό στρατό που είχεφέρει μίσος στην πόλη μας.– Τι ξεχωρίσατε από τη συγκε-κριμένη διαδήλωση;

– Ηταν διαφορετική σε σχέσημε άλλες. Πρώτον, υπήρχαν όπλα,ειρηνικοί διαδηλωτές κρατούσανόπλα. Και, δεύτερον, το μίσος ήτανστο επίκεντρο της διαμαρτυρίας.Και σας το λέω ως κάποιος που έχειβρεθεί σε πολλές διαδηλώσεις δια-μαρτυρίας: δύο συνόδους κορυφήςτου G7, τη διάσκεψη του Παγκο-σμίου Οργανισμού Εμπορίου το ’99στο Σιάτλ, σε διαδηλώσεις κατάτης παγκοσμιοποίησης και σε δύομεγάλες συγκεντρώσεις στην Ελ-

λάδα. Εχω δει από κοντά τη δύναμητης διαμαρτυρίας, αλλά και το χάοςπου αυτή μπορεί να προκαλέσει.Εχω δει διαμαρτυρίες να επηρεά-ζουν την κοινή γνώμη. Εχω νιώσειτα μάτια μου να καίγονται από δα-κρυγόνα και έχω δει να γίνεται κα-ταχρήσεις από την αστυνομία αλλάκαι από διαδηλωτές. Αυτή ήτανδιαφορετική.– Πώς αποτιμάτε πολιτικά τη στά-ση του Ντόναλντ Τραμπ;

– Στην καλύτερη περίπτωση οπρόεδρος έχει μεγάλη άγνοια γιατο τι συνέβη. Δεν ξέρω και δεν είμαισε θέση να κρίνω τον τρόπο πουσκέπτεται ή τις διαδικασίες που

ακολούθησαν στον Λευκό Οίκο.Αλλά σφάλλει σε τεράστιο βαθμόαν ειλικρινά πιστεύει ότι «ευθύ-νονται και οι δύο πλευρές». Εχασεμια μεγάλη ευκαιρία να δείξει ότιείναι πρόεδρος όλων των Αμερι-κανών. Με τη θολή στάση που επέ-λεξε, δίνει την αίσθηση ότι εγκρίνειτους υποστηρικτές της λευκής ανω-τερότητας.– Σημειώθηκαν έντονες αντιδρά-σεις από Ρεπουμπλικανούς.

– Υπάρχουν πολλές και μεγάλεςδιαφωνίες από Ρεπουμπλικανούς.Είναι κάτι που άρχισε από τηνπροεκλογική του εκστρατεία, πριναπό δύο χρόνια. Αλλά αυτό το συμ-βάν δείχνει τόσο διαφορετικό. Κοι-τάξτε. Στις έρευνες για τη Ρωσίακαι τις κυρώσεις ή για την ανε-ξαρτησία του FBI, πολλοί Ρεπουμ-πλικανοί εναντιώθηκαν δημοσίωςστον πρόεδρο. Αλλά εδώ έχω τηναίσθηση ότι παρακολουθούμε κάτιμεγαλύτερο. Διακυβεύεται το ίδιοτο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Είναιμια μάχη για την ψυχή του κόμ-ματος.– Πόσο βαθιά είναι η διαίρεση;

– Υπάρχουν αυτοί που διαφωνούνμε φιλελεύθερες πολιτικές στήριξηςή προώθησης μειονοτήτων, οι οποί-οι κατανοούν τον πρόεδρο και πι-στεύουν –έχουν κάθε λόγο να τοκάνουν– ότι δεν είναι ρατσιστές.Αλλά κανείς από αυτούς δεν υπο-στηρίζει τέτοιες διαδηλώσεις μίσουςαπό οπλισμένους ανθρώπους. Μετη στάση του ο πρόεδρος επιχειρείνα «θολώσει» τη μεγάλη διαφοράανάμεσα σε αυτές τις δύο προσεγ-γίσεις. Και αυτό είναι κάτι που δενεπιθυμούν και που φοβούνται πολ-λοί παραδοσιακοί μετριοπαθείς Ρε-πουμπλικανοί.

Οι περισσότεροι διαδηλωτές υπέρ της «λευκής ανωτερότητας» είχαν ναζιστικές σημαίες και ήρθαν με ενοικιασμένα λε-ωφορεία από άλλες πολιτείες. Ηταν ένας πραγματικός στρατός, εξηγεί στην «Κ» ο Μπιλ Ανθόλης (δεξιά).

ASSO

CIAT

ED P

RESS

/STE

VE H

ELBE

R

<<<<<<

«Φορούσαν κράνη, μά-σκες, στολές, αρκετοίκρατούσαν ημιαυτόματαόπλα», περιγράφειο Μπιλ Ανθόλης.

<<<<<<

Εύλογος είναι πλέονο φόβος μήπωςο πρόεδρος αναζητήσειδιέξοδο σε εξωτερικούςτυχοδιωκτισμούς.

REU

TERS

H εμμονή Τραμπ στη λογική των «ίσων αποστάσεων» ξεσήκωσε θύελλα. Οι αρχηγοί του στρατεύματος καυτηρίασαν τους νεοναζί και εμμέσως τον πρόεδρο.

– Αναφερθήκατε σε δια-δηλώσεις στην Ελλάδα.– Ημουν στην Αθήνα το κα-λοκαίρι του 2011. Ηταν νομί-ζω 15 Ιουνίου. Θυμάμαιήταν μια απεργία. ΗρθανΜΑΤ, έφεραν κλούβες τηςαστυνομίας για να κλείσουντη λεωφόρο Βασιλίσσης Σο-φίας, έπεφταν δακρυγόνα.Θυμάμαι, περπατούσα με ταπαιδιά μου που ήταν τότεηλικίας 7 και 9, και την πε-θερά μου που είχε βγει έξωαπό τα σύνορα της Αμερι-κής μόνο μία φορά στη ζωήτης και, φυσικά, δεν είχε ξα-ναδεί ποτέ τέτοιο πράγμα.Βρισκόμουν ξανά στην Αθή-να τον Ιούνιο και τον Ιούλιοτου ’15 όταν έκλεισαν οιτράπεζες, πριν από το δημο-ψήφισμα.– Μια και μιλάτε για τηνΕλλάδα, κάποιοι συνέ-κριναν τους ακροδεξιούςτου Σάρλοτσβιλ με τηΧρυσή Αυγή.– Για να είμαι ειλικρινής δενγνωρίζω αρκετά για τη Χρυ-σή Αυγή για να κάνω τη σύγ-κριση. Αυτό που μπορώόμως να σας πω είναι πως οιενέργειες των διαδηλωτώνστο Σάρλοτσβιλ αγγίζουν ταόρια της τρομοκρατικήςδράσης. Κρατούσαν ημιαυ-τόματα όπλα. Οταν σχεδία-σαν τη διαδήλωση στουςχώρους του Πανεπιστημίουτης Βιρτζίνια είπαν στην πα-νεπιστημιακή αστυνομία ότιθα περπατήσουν από ένασυγκεκριμένο δρόμο και τε-λικά πήγαν από άλλον.

Σαν να ήταντρομοκράτες

21-DIETHNH_Master_cy 19/08/17 00:10 Page 21

22 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Δ Ι Ε Θ Ν Η Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Tης ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΜΠΕΡΣΗ

Παρίσι, Νίκαια, Λονδίνο, Βρυξέλλες,Βερολίνο, Στοκχόλμη, Βαρκελώνη.Ο κατάλογος των ευρωπαϊκών πό-λεων που έχουν υποστεί πολύνεκρατυφλά τρομοκρατικά χτυπήματα τζι-χαντιστών μακραίνει και το ερώτημαστα χείλη των Ευρωπαίων είναι ανκαι πότε αυτό θα σταματήσει. Οιεπιθέσεις της Πέμπτης στον πιο κο-σμοπολίτικο, ανοικτό, ευχάριστοπεζόδρομο της Βαρκελώνης, τη Ράμ-πλα, και λίγες ώρες αργότερα στηνΚαμπρίλ, στις οποίες έχασαν τη ζωήτους συνολικά 14 άνθρωποι, προ-

ξένησαν σοκ στην Ευρώπη και πυ-ροδότησαν κύμα παγκόσμιας συμ-παράστασης.

Οι δράστες φαίνεται ότι ετοίμαζανκάτι ακόμη πιο πολυαίμακτο, αλλάέπεσαν στην παγίδα της άγνοιάςτους και τινάχθηκαν στον αέρα,την Τετάρτη, ενώ παρασκεύαζανβόμβες στη μικρή παραλιακή πόληΑλκανάρ. Αυτό τους οδήγησε ναεπιταχύνουν τα σχέδια για επίθεσημε φορτηγάκι στη Βαρκελώνη και

εν συνεχεία με Ι.Χ. στην παραλιακήπόλη Καμπρίλς, όπου πέντε εξ αυτώνέπεσαν νεκροί από αστυνομικέςσφαίρες αφού πρώτα σκότωσαν μίαγυναίκα. Η ανάληψη της ευθύνηςτων επιθέσεων από το ISIS δεν εξέ-πληξε κανέναν, αν και δεν ήταν δυ-νατόν να επιβεβαιωθεί κατά πόσονοι δράστες είχαν πράγματι σχέσημε την οργάνωση ή απλά «υπάκου-σαν στον χαλίφη», όπως αναφέρεταιστην ανακοίνωση.

Ο Γάλλος ερευνητής του ισλαμικούκόσμου Ζιλ Κεπέλ σημειώνει ότι αυτόπου ζούμε έχει τις ρίζες του σε έναιδεολογικό κείμενο του 2005, με τοοποίο πρώην μέλος της Αλ Κάινταζητάει να εγκαταλειφθεί η λογικήτων οργανωμένων επιθέσεων «απόπάνω» και να περάσουν οι τζιχαν-τιστές σε πλήγματα στο μαλακό υπο-γάστριο της Δύσης, την Ευρώπη,«από τα κάτω», δηλαδή χωρίς ιεραρ-χική οργάνωση.

Ο Κεπέλ θεωρεί ότι η ιδεολογικήπαράμετρος είναι πάρα πολύ ισχυρή,απορρίπτοντας ερμηνείες σύμφωναμε τις οποίες οι τζιχαντιστές είναιαπλώς και μόνον προβληματικά άτο-μα που εχθρεύονται την κοινωνίαστην οποία ζουν και οι οποίοι επι-λέγουν την ισλαμική τρομοκρατίαεπειδή αυτή είναι «του συρμού» αυτήτην εποχή.

Οι πολιτικές πτυχέςΑπό την άλλη πλευρά, ο Βρετανός

αναλυτής Σάιμον Τζένκινς αναδει-κνύει τις πολιτικές πτυχές της αν-

τιπαράθεσης Δύσης - τζιχαντιστών.«Εξακολουθούμε να έχουμε στρα-τιωτική εμπλοκή σε μουσουλμα-νικές χώρες –που πολλοί αντιμε-τωπίζουν ως πόλεμο κατά του Iσ-λάμ– και μοιάζουμε ανίκανοι νασταματήσουμε. Κατά τραγικό τρό-πο, όλοι οι πόλεμοι έχουν απώλειες»,υποστηρίζει ο Τζένκινς. Αν αυτόισχύει, τότε τα πιο πρόσφατα γεγο-νότα κινδυνεύουν να τροφοδοτή-σουν νέο κύκλο τζιχαντιστικής βίας.Η πτώση της Μοσούλης, με βαρύτατοανθρώπινο κόστος, ήταν ένα σημείοκαμπής για τη συντριβή του ISIS ωςοργανωμένης διοικητικής οντότητας,αλλά αυτό κάθε άλλο παρά καθησυ-χαστικό είναι από τη σκοπιά της

αποτροπής νέων επιθέσεων τύπουΒαρκελώνης. Μελετητές του ISISσημειώνουν ότι η έλλειψη σημείουαναφοράς στο Ιράκ και στη Συρία,με την κατάρρευση του λεγόμενου«χαλιφάτου», δεν είναι καθόλου βέ-βαιο ότι θα σταματήσει τις επιθέσειςστην Ευρώπη, στον βαθμό που αυτέςδιαπράττονται χωρίς υλική στήριξηκαι καθοδήγηση από το Ιράκ ή τηΣυρία.

Η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη κάνειυπομονή και ελπίζει ότι κάθε επί-θεση θα είναι η τελευταία. Αλλά κα-νένας από όσους μελετούν το φαι-νόμενο και διερευνούν τις αιτίεςπου το τροφοδοτούν δεν είναι τόσοαισιόδοξος...

Η Ευρώπηστη δίνη του τρόμου«Πότε θα τελειώσει ο εφιάλτης;» αναρωτιούνται αναλυτές και πολίτες

<<<<<<

Η επίθεση στη Βαρκε-λώνη προξένησε νέο σοκ, προκαλώνταςκύμα παγκόσμιας συμπαράστασης.

Συνολικά 14 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τις επιθέσεις των τζιχαντιστώνστην κοσμοπολίτικη Ράμπλα της Βαρκελώνης και στο θέρετρο Καμπρίλ.

Της AMANDA TAUBTHE NEW YORK TIMES

Αυτήν τη φορά ήταν η Βαρκελώνη.Ενα συνηθισμένο φορτηγό με-τατρέπεται σε φονικό όπλο, πουσπέρνει αδιακρίτως τον θάνατο.Παρόλο που οι επιθέσεις με οχή-ματα τα τελευταία δύο χρόνιαείναι πολύ σπανιότερες απ’ ό,τιτα δυστυχήματα, συνιστούν μίαπροειδοποίηση ότι ο οδηγός μπο-ρεί να τα χρησιμοποιήσει γιανα σκοτώσει. Αν κάτι μπορεί ναγίνει όπλο, προστίθεται μία ακό-μη απειλή στην καθημερινή ζωήτης πόλης. Χρόνιες έρευνεςέχουν αποδείξει ότι ο φόβος δι-αιρεί και δηλητηριάζει τις κοι-νωνίες, σκληραίνοντας τους πο-λίτες απέναντι σε όσους θεω-ρούνται ξένοι. Συχνά ο φόβοςτούς εξωθεί να θυσιάσουν θε-μελιώδεις αξίες. Οι τρομοκρα-τικές επιθέσεις επιδιώκουν νααποσπάσουν την προσοχή τηςκοινής γνώμης και να σπείρουντον τρόμο. Μας αναγκάζουν νακάνουμε τον εξής υπολογισμόστο μυαλό μας: «Θα μπορούσεαυτό να συμβεί σε μένα ή κά-ποιον που αγαπώ; Υπάρχει τρό-πος να είμαι ασφαλής;».

Για να παρηγορηθούμε, ανα-ζητούμε στρατηγικές ως πιθανέςκαθησυχαστικές απαντήσεις σταπροαναφερθέντα ερωτήματα.Για παράδειγμα, μετά την 11ηΣεπτεμβρίου πολλοί απέφευγαννα πετάξουν με αεροπλάνα. Τααυτοκίνητα και τα φορτηγά,όμως, είναι παντού, γύρω μας.Ο κίνδυνος να σκοτωθούμε σεαυτού του είδους τις επιθέσειςείναι μικρός. Στις ΗΠΑ, αυτοκι-νητικά ατυχήματα στοιχίζουντη ζωή σε 30.000 έως 40.000 άτο-μα τον χρόνο. Παγκοσμίως, οιτρομοκρατικές επιθέσεις με οχή-

ματα έχουν σκοτώσει ένα μικρόμόνο ποσοστό αυτών των αν-θρώπων. Αυτή η εκτίμηση όμωςδεν μπορεί να διώξει τον φόβο.Η πιθανότητα ενός δυστυχήμα-τος φαίνεται πολύ διαφορετικήαπό εκείνη ενός εσκεμμένου φό-νου, που βάζει τυχαία στο στό-χαστρό του τα θύματα.

Ο αντίκτυπος αυτού του φόβουδεν είναι απλώς δυσάρεστος.Μπορεί να επηρεάσει πραγμα-τικά την κοινωνία και την πολι-τική. Οι πρόσφατες επιθέσειςστην Ευρώπη μπορεί να εξηγή-σουν, για παράδειγμα, γιατί μια

πρόσφατη έρευνα του ChathamHouse κατέληξε στο συμπέρα-σμα ότι οι μισοί και πλέον Ευ-ρωπαίοι υποστηρίζουν απαγό-ρευση στη μετανάστευση απόχώρες που έχουν στην πλειονό-τητά τους μουσουλμανικό πλη-θυσμό. Η αίσθηση «ημών» εναν-τίον «εκείνων» διχάζει την κοι-νωνία, επιτείνει τις προκαταλή-ψεις και δημιουργεί κοινωνικέςδιαχωριστικές γραμμές – ακριβώςτο είδος της πολιτικής που προ-ωθούν οι ακροδεξιοί εθνικιστές,οι οποίοι έχουν γίνει τόσο δη-μοφιλείς στην Ευρώπη και στιςΗΠΑ. Οποια κι αν είναι η επί-πτωση αυτών των επιθέσεωνστη δυτική πολιτική σκηνή,αναμφισβήτητα αλλάζει ήδη τηνοητική γεωγραφία της αστικήςζωής.

<<<<<<

Οι μισοί και πλέον Ευρωπαίοι επιθυμούναπαγόρευση στη μετα-νάστευση από μου-σουλμανικές χώρες.

Η τρομοκρατίαστην «υπηρεσία»της ξενοφοβίας

Της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΚΑΚΑΟΥΝΑΚΗ

Hταν 24 Μαρτίου 2016 όταν ο ομο-γενής Τζορτζ Παπαδόπουλος έγρα-ψε για πρώτη φορά στο επιτελείοτου Τραμπ σχετικά με τη Ρωσία:«Μπορώ να κανονίσω μια συνάν-τηση μεταξύ ημών και της ρωσικήςηγεσίας για να συζητήσουμε τιςσχέσεις μας υπό τον πρόεδροΤραμπ». Oπως αποκάλυψε η εφη-μερίδα Washington Post, το μέιλαυτό μαζί με πολλά ακόμη πουακολούθησαν έχουν πλέον εισέλθειστο μικροσκόπιο της αμερικανικήςδικαιοσύνης και του Κογκρέσου,στο πλαίσιο της έρευνας για τιςεπαφές συμβούλων του Τραμπ μετη Ρωσία.

Η «Κ» ξετυλίγει την ιστορία του«αινιγματικού» –όπως τον χαρα-κτήρισε η αμερικανική εφημερί-δα– ομογενούς: από τη σχέση τουμε τη Θεσσαλονίκη, την ειδίκευσήτου στα ενεργειακά, μέχρι τη γνω-ριμία με τον Τραμπ και τις υπο-σχέσεις που έδινε σε ξένους αλλάκαι σε Ελληνες πολιτικούς.

Από «ελληνικό» σπίτιΜόλις 31 ετών, ο Τζορτζ Παπα-

δόπουλος γεννήθηκε στο Σικάγοαπό Eλληνες γονείς με καταγωγήαπό τη Θεσσαλονίκη. Ο πατέραςτου, Αντώνης (πρώην πρόεδροςτης Παμμακεδονικής EνωσηςΗΠΑ), έχει δηλώσει πως η οικογέ-νειά του ζει σε ένα σπίτι «ελληνι-κό»: «Ξεκινάμε την ημέρα μας δια-βάζοντας τα νέα, δεν είμαστε απο-κομμένοι από τη χώρα μας». Ολοιτους μιλάνε άπταιστα ελληνικάκαι επιστρέφουν στην Ελλάδα μεκάθε ευκαιρία, αφού έχουν συγ-γενείς και διατηρούν και οι ίδιοισπίτι.

Ο Τζορτζ αποφοίτησε το 2010από το UCL του Λονδίνου, όπουσπούδασε Πολιτική Οικονομία καιξεκίνησε να δουλεύει στο Ινστι-τούτο Hudson που ειδικεύεται σε

θέματα ενέργειας. Η ομάδα τουήταν επικεντρωμένη στις σχέσειςΚύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ καιστόχος τους ήταν να φέρουν σεεπαφή πρέσβεις και ανθρώπους-κλειδιά από τις τρεις χώρες. Μεαυτήν την ιδιότητα, το 2014 συ-ναντήθηκε με τον Κύπριο πρόεδροΝίκο Αναστασιάδη. Αντίστοιχα,επαφές είχε και στο Ισραήλ: το2015 παρουσίασε στο υπουργείοΕνέργειας μελέτη του Ινστιτούτου.Οι επαφές αυτές θεωρείται πωςέπαιξαν ρόλο στο να «ανοίξει» γιατην εταιρεία Noble Energy ο δρό-μος για τη γεώτρηση φυσικού αε-ρίου στην περιοχή.

Η είσοδος στην πολιτικήΤον Δεκέμβριο του 2015 ξεκί-

νησε να εργάζεται στο επιτελείοτου Μπεν Κάρσον, υποψηφίου γιατο Ρεπουμπλικανικό χρίσμα. Οτανεκείνος αποχώρησε και υποστήριξετον Τραμπ, του πρότεινε να εντάξει

στην ομάδα του τον νεαρό ομο-γενή. Παπαδόπουλος και Τραμπέδωσαν ένα τηλεφωνικό ραντεβού.Αυτό δεν κράτησε πάνω από πέντελεπτά, αλλά λίγο πριν κλείσουν, ουποψήφιος τότε πρόεδρος τον προ-σκάλεσε σε μια ομιλία του.

Ετσι, στις 21 Μαρτίου ο Παπα-δόπουλος έφτασε στο υπό κατα-σκευήν ξενοδοχείο του Τραμπστην Ουάσιγκτον. Σε ένα από ταλίγα «έτοιμα» δωμάτια, κάθισεμαζί με άλλους δώδεκα άνδρες γύ-ρω από ένα τραπέζι, όπου περι-

τριγυρισμένοι από μακέτες καιφωτογραφίες του ξενοδοχείουσυμμετείχαν σε μια σύσκεψη. Τοίδιο απόγευμα, o Τραμπ έδωσε μιασυνέντευξη και όταν τον ρώτησανποια ακριβώς είναι η ομάδα τωνσυμβούλων του σε θέματα εξωτε-ρικής πολιτικής, ανέφερε και τον–άγνωστο στην Ουάσιγκτον– Πα-παδόπουλο: «Ειδικεύεται σε θέ-ματα ενέργειας και πετρελαίου.Είναι εξαιρετικός», είπε.

Ο Παπαδόπουλος δεν χάνει χρό-νο. Τρεις μόλις ημέρες ύστερα από

εκείνη την πρώτη γνωριμία στέλνειμέιλ σε επτά συνεργάτες του Τραμπμε θέμα: «Συνάντηση με τη ρωσικήηγεσία – συμπεριλαμβανομένουτου Πούτιν». Αγνωστο εάν η επαφήπου προσπαθούσε να πετύχει ήτανδική του πρωτοβουλία ή εάν πράγ-ματι είχε τέτοια πρόσβαση, ωστόσοη πρόταση δεν γίνεται δεκτή απότο επιτελείο Τραμπ. Ο Παπαδό-πουλος όμως επιμένει. Στις 4 Μαΐουτου 2016 προωθεί μια συγκεκρι-μένη πρόσκληση για τον ίδιο τονΤραμπ από ρωσικό think tank άμε-

σα συνδεδεμένο με την κυβέρνη-ση. Παρ’ όλο που και αυτό απορ-ρίπτεται δεν το βάζει κάτω, στέλνειτουλάχιστον άλλα έξι αιτήματαγια πιθανές συναντήσεις με Ρώ-σους αξιωματούχους και κάποιαστιγμή ζητάει διευκρινίσεις για τοκατά πόσον θα μπορούσε ο ίδιοςνα αποδεχτεί πρόσκληση από τηΡωσία.

Κανείς δεν ξέρει εάν ο Παπα-δόπουλος τελικά πραγματοποίησεπροεκλογικά κάποιο ταξίδι στηΡωσία, αλλά, όπως είχε αποκαλύψει

παλαιότερα η «Κ», έκανε τουλά-χιστον δύο ταξίδια (την άνοιξηαλλά και τον χειμώνα του ’16) ωςσύμβουλος του Τραμπ στην Ελ-λάδα.

Επαφές στην ΑθήναΑρχικά συναντάει τον Πρόεδρο

της Δημοκρατίας Προκόπη Παυ-λόπουλο. «Aνέβασε» μάλιστα στηνπροσωπική του ιστοσελίδα φωτο-γραφία από τη συνάντηση. Τουζητάει απευθείας επαφή με το Μέ-γαρο Μαξίμου, αλλά τελικά κατα-φέρνει να δει τον κ. Καμμένο, τονκ. Κοτζιά και αργότερα τον κ. Μη-τσοτάκη. Ο ίδιος ισχυριζόταν πωςπρογραμμάτιζε ένα ταξίδι τουΤραμπ στην Ελλάδα, ενώ μετά τιςεκλογές επέμενε πως είχε κατα-φέρει να παραμείνει στον κύκλοτων συμβούλων «παρά τον πόλεμοπου δέχτηκε από κάποιους πουπροωθούσαν τουρκικές θέσεις».Σε όλους δήλωνε πως ο Τραμπ τουείχε δώσει «λευκή επιταγή» να δια-λέξει οποιοδήποτε ρόλο επιθυμείστην κυβέρνηση που θα σχημα-τιστεί. Κάποιοι από τους συνομι-λητές του ήταν επιφυλακτικοί μετα λεγόμενά του, άλλοι πιο ενθου-σιώδεις (ο κ. Καμμένος μετά τηνίκη Τραμπ είχε δώσει, μέσω Twit-ter, συγχαρητήρια στον νέο πρό-εδρο και σημείωνε πόσο σημαντικήθέση έχει πλέον ο Παπαδόπου-λος).

Δεν είναι ξεκάθαρο ακριβώς ποια–ή πόσο στενή– ήταν πράγματι ησχέση του με τον Τραμπ και τοεπιτελείο του. Μετά την ορκωμοσίαπάντως δεν αναλαμβάνει κάποιορόλο στην κυβέρνηση. Τα μέιλπου ήρθαν στο φως της δημοσιό-τητας δείχνουν, αν μη τι άλλο, τηνεπιμονή του να ανοίξει δίαυλο επι-κοινωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας,αλλά και τις σχέσεις που είχε καιενδεχομένως καλλιέργησε περαι-τέρω με Ρώσους παράγοντες χρη-σιμοποιώντας το όνομα του Τραμπ.

Δεν είναι ξεκάθαρο ποια ήταν η σχέση τού μόλις 31 ετών ομογενούς με τον Τραμπ και το επιτελείο του. Τελικά δενανέλαβε ρόλο στην κυβέρνηση, μολονότι διαβεβαίωνε ότι ο νέος πρόεδρος του είχε δώσει «λευκή επιταγή».

Ο αινιγματικός ομογενής και οι επαφές με τη ΜόσχαΠοιος είναι ο Τζορτζ Παπαδόπουλος που επέμενε ότι είναι «έμπιστος» του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ

<<<<<<

Τα μέιλ που έστειλεπροεκλογικά στοεπιτελείο του μετέπειταπροέδρου βρίσκονταιπλέον στο μικρο σκόπιοτων Αρχών.

22-DIETHNH_Master_cy 19/08/17 00:45 Page 22

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 2 0 ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ 2 0 1 7

Με φαβορί, αλλά και πολλούς μνηστήρεςΠολύ ανταγωνιστικό αναμένεται το νέο πρωτάθλημα, καθώς εκτός από τον ΑΠΟΕΛ και οι άλλοι «μεγάλοι» δείχνουν αποφασισμένοι

Το νέο Παγκύπριο ποδοσφαιρικόπρωτάθλημα ξεκίνησε χθες με πολύμεγάλες προσδοκίες όσον αφοράστον ανταγωνισμό τόσο για τηνδιεκδίκηση του τίτλου και των τριώνεισιτηρίων για συμμετοχή στο επό-

μενο Europa League, αλλά και όσοναφορά στην αποφυγή της διαβάθ-μισης στην Β’ κατηγορία. Ιδιαίτεραο ανταγωνισμός για τον τίτλο ανα-μένεται να είναι πάρα πολύ έντονος.Ο πρωταθλητής στα τελευταία πέντε

χρόνια ΑΠΟΕΛ, δικαιούται τον τίτλοτου φαβορί καθώς έχει και την ποι-ότητα αλλά και τεράστια εμπειρία.Η πολύ φιλόδοξη ΑΕΚ διατήρησετον βασικό κορμό της και ενισχύ-θηκε ουσιαστικά εκεί που είχε αδυ-

ναμίες. Eτοιμος και αποφασισμένοςνα συνεχίσει από εκεί που έμεινεπέρσι και να κάνει το μεγάλο άλμαείναι ο Απόλλωνας. Εξαιρετική είναιη προοπτική της ΑΕΛ παρά τον πολύχαμηλότερο από τους ανταγωνιστές

της προϋπολογισμό. Πολύ αλλαγ-μένη σε σχέση με τις προηγούμενεςχρονιές, με μεγάλο ενθουσιασμόκαι δίψα για τίτλους και διακρίσειςξεκινά τη νέα χρονιά η Ομόνοια.Πρωταγωνιστικό ρόλο θα διεκδι-

κήσει η επίσης πολύ αλλαγμένη καιενισχυμένη Ανόρθωση. Ας δούμεαναλυτικά με ποια αγωνιστικά δε-δομένα μπαίνουν στην αφετηρίατου νέου πρωταθλήματος οι έξι «με-γάλοι» του ποδοσφαίρου μας

Ο ΑΠΟΕΛ για ακόμη μια χρονιά ξε-κινά ως φαβορί στο νέο πρωτά-θλημα. Οι «γαλαζοκίτρινοι» έρ-χονται με φόρα από τις πέντε συ-νεχόμενες κατακτήσεις και έχουνως σκοπό την έκτη που θα τουςδώσει και το ρεκόρ των περισσό-τερων συνεχόμενων κατακτήσεωνπρωταθλημάτων. Οι πρωταθλητέςλόγω των ευρωπαϊκών τους υπο-χρεώσεων θα ξεκινήσουν τις υπο-χρεώσεις τους από την 3η αγω-νιστική απέναντι στη Νέα Σαλα-μίνα, αφού οι αγώνες της 1ης αγω-νιστικής απέναντι στον Ερμή καιτης 2ης απέναντι στην Ανόρθωσηέχουν αναβληθεί. Το γεγονός ότιοι «γαλαζοκίτρινοι» βρίσκονταιένα βήμα πριν την πρόκρισή τουςστους ομίλους του Champions Le-ague ενώ δεδομένα θα παίξουνσε αυτούς του Europa, τους δίνειμια εντελώς διαφορετική δυνα-μική. Απαλλαγμένοι πλέον απότο άγχος τόσο το οικονομικό όσοκαι το αγωνιστικό αλλά και γεμάτοιαυτοπεποίθηση από τις νέες επι-τυχίες μπαίνουν στο πρωτάθλημαμε την καλύτερη ψυχολογία.

Ο Μάριο Μπέιν δεν μακροη-

μέρευσε στον ηλεκτρικό πάγκοτου ΑΠΟΕΛ και πλέον ο ΓιώργοςΔώνης είναι ο απόλυτος άρχωντου Αρχαγγέλου. Ένας τεχνικόςπου γνωρίζει άριστα τις καταστά-σεις στην Κύπρο και έχει πλήρηαντίληψη του μεγέθους της ομά-δας στην οποία ήρθε. Με τον Ελ-λαδίτη στον πάγκο οι ποδοσφαι-ριστές του ΑΠΟΕΛ μοιάζουν ανα-γεννημένοι. Μάλιστα, υπό τηνκαθοδήγηση του Δώνη, οι «γαλα-ζοκίτρινοι» παίζουν ξανά επιθετικόποδόσφαιρο κατοχής, κάτι πουτους έλειψε. Εξάλλου δεν πρέπεινα ξεχνάμε ότι με τον 47χρονοτεχνικό στον πάγκο ο ΑΠΟΕΛ κα-τέκτησε το double.

Για ακόμη μια χρονιά ο ΑΠΟΕΛπροχώρησε σε αρκετές κινήσειςστο μεταγραφικό παζάρι. Στηνομάδα ήρθαν οι Αντωνίου, Ορ,Ποτέ, Ρουέδα, Φαρίας, Σόουζα,Μακρής ενώ επέστρεψε και οΚαρλάο με μορφή δανεισμού απότην Τορίνο. Παρόλα αυτά, ο με-ταγραφικός σχεδιασμός δεν έχειακόμη ολοκληρωθεί.Οι τελευταίεςπινελιές αναμένεται να προκαλέ-σουν αίσθηση.

Έχοντας διαγνώσει την έλλειψηβάθους που παρατηρήθηκε κατάτην περσινή περίοδο, ο Χάβι Ρόκαέσπευσε να εξοπλίσει τον ΙμανόλΙδιακέθ με ποιοτικές επιλογές κα-ταλόγου άλφα, αλλά και ταλαν-τούχους ποδοσφαιριστές κατα-λόγου βήτα, βάζοντας για άλλημια χρονιά ψηλά τον πήχη. Άλ-λωστε οι προσεγμένες κινήσειςτης διοίκησης Άνδρου Καραπα-τάκη τα τελευταία χρόνια, δενμπορούν να στοχεύσουν σε κάτιλιγότερο από την απόπειρα εισό-δου στους ομίλους του ΓιουρόπαΛιγκ, αλλά και την κατάκτηση κά-ποιου εγχώριου τίτλου.

Ο βασικός κορμός της ομάδαςέμεινε για άλλη μια φορά ίδιος μετους Αντωνιάδη, Κάσες και Νέλ-σον να αποτελούν τις νέες επιλο-γές από το πάνω ράφι, την ίδιαώρα που μονάδες όπως οι Χαρα-

λαμπίδης και Εγγλέζου, αναζητούνακόμα σεβαστό αριθμό αγωνιστι-κών λεπτών. Η νεόκτιστη «Αρένα»θα αποτελέσει άσο στο μανίκι τωνκιτρινοπράσινων της Λάρνακας,οι οποίοι ευελπιστούν σε μαζικήροή του κόσμου τους στο γήπεδοώστε ο κάθε αντίπαλος να νιώσειτι θα πει έδρα.

Η σταθερότητα στον πάγκο,παρά την κριτική που δέχθηκεσε κάποιες περιόδους ο ΙμανόλΙδιακέθ, σηματοδοτεί την πρόθεσητου τεχνικού διευθυντή της ΑΕΚνα διατηρήσει πάνω σε γερές βά-σεις το πρότζεκτ της τελευταίαςτριετίας, το οποίο έφερε την ομάδαστην ελίτ του κυπριακού ποδο-σφαίρου, ωστόσο αυτό που υπο-λείπεται είναι ο μεγάλος στόχος(και) αυτής της χρονιάς. Ο τίτλοςτου πρωταθλητή ή και του κυπελ-λούχου.

Με ξεκάθαρο στόχο μπαίνει στο νέοπρωτάθλημα ο Απόλλωνας και δενείναι άλλος από την κατάκτηση τουτίτλου. Τα τελευταία χρόνια η ομάδαέχει σταθεροποιηθεί στα ψηλά καιέδειξε ότι μπορεί να εκπληρώσειαυτό τον στόχο. Φέτος παρουσιά-ζεται πιο δυνατός, όπως φάνηκεαπό τους αγώνες της Ευρώπης, αλλάκαι το παιχνίδι του Σούπερ Καπ.Φαίνεται ότι θα συνεχίσει από κειπου έμεινε πέρσι, όταν και ανέλαβεο Σωφρόνης Αυγουστή την ομάδα.Έμαθαν από τα λάθη που έγινανπέρσι και δεν θα τα επαναλάβουν.Φάνηκε και το καλοκαίρι ότι προ-σπάθησαν να ενισχύσουν την ομά-δα και να καλύψουν τα κενά πουυπήρχαν στο ρόστερ, τα οποία είχανστοιχίσει πάρα πολύ.

Σημαντική είναι η απώλεια τουΆμπραχαμ Γκιέ, ο οποίος είναι παί-κτης που όταν ήταν καλά έκανε

την διαφορά. Ήταν ένας μοναδικόςπαίκτης και αυτό φάνηκε και στοντελικό. Σημαντική είναι και η φυγήτου Βινίσιους που πήγε στην Ρου-μανία, ενώ έφυγαν επίσης και οιΓκόμες, Σέρτζιο, Σεμέδο, Πιέχ.

Στην θέση τους αποκτήθηκανοι Γιούστε, Σκέμπρι, Ζάντερ, Άλεφ,Γιάκολιτς, Ζελάγια, Σίλβα, Χατζη-βασίλης, Σπόλιαριτς και Πολίτσι.Ποσοτικά είναι περισσότεροι, άρααποκτά μεγαλύτερο βάθος στο ρό-στερ. Βέβαια, οι μεταγραφικές κι-νήσεις δεν έχουν τελειώσει, καθώςο Απόλλωνας ενδέχεται να κάνειακόμα μία με δύο κινήσεις.

Προσθήκες που θα ανεβάσουνκι άλλο την ποιότητα, καθώς στοστρατόπεδο των «κυανολεύκων»της Λεμεσού υπάρχει μεγάλη απο-φασιστικότητα για το πρωτάθλημακαι δεν θέλουν να αφήσουν τίποταστην τύχη.

Την περσινή περίοδο και παρά τηνπολύ καλή αρχή η ΑΕΛ δεν κατά-φερε να έχει ανάλογη συνέχεια, μεαποτέλεσμα να πάρει το Ευρωπαϊκόεισιτήριο κυριολεκτικά στο φινάλε.Αυτός ήταν ο στόχος, όμως η εξαι-ρετική αρχή άφησε μια γλυκόπικρηγεύση.

Μάλιστα, η ΑΕΛ πέρασε από μιατεράστια κρίση την οποία όμωςδεν θα σχολιάσουμε τώρα (το κά-ναμε ήδη πολλάκις). Ουσιαστικάξέσπασε ένας τεράστιος εμφύλιοςμε τους ιθύνοντες να κάνουν τηνκίνηση ματ στο πιο καθοριστικόκομμάτι της σεζόν. Εκεί όταν οΠάμπος Χριστοδούλου έφυγε, η δι-οίκηση επέλεξε τον ΜπρούνοΜπαλταζάρ. Ένας άπειρος προπο-νητής, χωρίς κάποια μεγάλη διά-κριση στην καριέρα του. Ήτανστοίχημα το οποίο όμως κέρδισεη διοίκηση μιας και ο Μπαλταζάρ,χωρίς μεγάλα λόγια και με μπόλικηδουλειά, κέρδισε τους πάντες καιοδήγησε την ΑΕΛ στην Ευρώπη.

Και άμεσα μπήκε και ο στόχοςγια τη νέα σεζόν. Η Ευρώπη είναιαδιαπραγμάτευτος στόχος, ενώστην ΑΕΛ θέλουν η ομάδα να πρω-

ταγωνιστήσει σε πρωτάθλημα καικύπελλο.

Βέβαια, το να υπάρξει τεράστιαβελτίωση στο ρόστερ είναι ακόμηένα στοίχημα. Το μπάτζετ είναιίσως το πιο χαμηλό από τις μεγάλεςομάδες του νησιού. Έτσι ο Μπαλ-ταζάρ έπρεπε να βρει τον τρόπογια να φέρει παίκτες με ποιότηταπου θα κάνουν τη διαφορά. Η λύσηήταν να αποφύγουν τους μάνατζερόσο το δυνατό πιο πολύ. Αυτό φυ-σικά, σήμαινε πολύ περισσότερηδουλειά στον Μπαλταζάρ καθώςθα έπρεπε να κάνει τα πάντα ου-σιαστικά μόνος.

Και αυτό έπραξε σε μεγάλο βαθ-μό ο Ίβηρας τεχνικός, με το πρώτοδείγμα να είναι πέρα για πέρα θε-τικό. Η ΑΕΛ δείχνει πιο δυνατήαπό την περσινή σεζόν και παράτο γεγονός πως το οδοιπορικό στηνΕυρώπη τελείωσε άδοξα (με τα γνω-στά συμβάντα στον επαναληπτικόμε την Αούστρια), η ομάδα έφυγεκερδισμένη μιας και πλέον όλοιμαζί σαν μια γροθιά ετοιμάζονταιγια τη μάχη του πρωταθλήματοςμε προοπτικές για μεγάλα πράγ-ματα.

Οι αριθμοί που συνόδευσαν τηνπερσινή πορεία της Ομόνοιαςήταν απογοητευτικοί και μοιάζειαπίθανο να επαναληφθούν. Οι«πράσινοι» θα είναι σίγουρα κα-λύτεροι από πέρσι. Το μεγάλοερωτηματικό είναι πόσο μεγάληθα είναι η βελτίωση και αν θαμπορέσουν να κάνουν το άλμακορυφής.

Συνταγή επιτυχίας δεν υπάρχει.Υπάρχουν, όμως, κάποια απαραί-τητα συστατικά που χωρίς αυτάδύσκολα μπορεί πετύχει μια ομάδατους στόχους της και η Ομόνοιατα διαθέτει. Έχει ποιοτικό ρόστερκι έναν προπονητή ο οποίος έχειαποδείξει ότι μπορεί να δημιουρ-γήσει ισχυρά σύνολα.

Η Ομόνοια πραγματοποίησε13 μετεγγραφές. Βασικό στοίχημαγια τον Πάμπο Χριστοδούλου ήτανη ποιοτική ενίσχυση της αμυντι-

κής γραμμής, η οποία αποτέλεσετην αχίλλειο πτέρνα της Ομόνοιαςτου Νίκου Νταμπίζα. Ήρθε βασι-κός τερματοφύλακας (Φελτχούι-ζεν), βασικοί ακραίοι μπακ (Καντέ,Τζαίλσον), και τρεις στόπερ (Γουί-λιαμ, Εκίθα, Φαμπρίσιο) για νακάνουν τη διαφορά. Παίκτης βα-ρόμετρο για τη σωστή ανασταλ-τική λειτουργία θα είναι και ο -18 φορές διεθνής με την Ολλανδία- κόφτης, Μαντούρο. Στη μεσαίαγραμμή αποκτήθηκαν επίσης οπρώην άσος της Άντερλεχτ, Κα-νού, και ο Άλεξ Σοάρες.

Επιθετικά, τα «φτερά» ενισχύ-θηκαν με τον πολύπειρο και ποι-οτικό Γκονζάλες και τον ταχύτατοΤζαρσίνιο, ενώ ο Ράφα Λόπες πρό-λαβε να αποδείξει ότι η υπόθεσησκοράρισμα δεν θα είναι μόνοδουλειά των Νταρμπισάιαρ καιΧριστοφή.

H περσινή προβληματική χρονιάμε την έκτη θέση στο πρωτάθλημακαι τον αποκλεισμό στα ημιτελικάτου κυπέλλου με τον τρόπο πουήρθε από τον Απόλλωνα έδειξαντην αναγκαιότητα για ολική ανα-δόμηση του ρόστερ στους ΑνδρέαΠαντελή και Ρόνι Λέβι.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτά ταδεδομένα, από το περσινό προ-βληματικό ρόστερ έμειναν μόνοελάχιστοι παίκτες. Οι Βίκτορ, Οι-κονομίδης, Σιβού και Ράγιος στοκέντρο και οι Καρλίτος και Άλβεςστην επίθεση είναι όσοι παρέμει-ναν. Αντίθετα, αποχώρησαν με-ταξύ άλλων οι Κόπριβετς, Αγκιλάρ,Ερέρο, Καλντερόν, Μίτροβιτς,Ολιβέιρα, Καμπρέρα, Κολούνγκα,Γκάμπριελ Μόουρα και ΓκιγιέρμεΣάντος.

Στην θέση αυτών, οι ιθύνοντεςτης «Κυρίας» του ποδοσφαίρουμας επέλεξαν ποδοσφαιριστέςμε εμπειρία και ποιότητα. Οι διε-θνείς Κροάτες Σίλντενφελντ καιΠράνιτς, ο Βούλγαρος Μπαντα-λόφσκι και ο γνωστός μας Ντουγ-κλάο μαζί με τον Ισραηλινό τερ-ματοφύλακα Αρούς θα είναι στην

άμυνα. Στον άξονα της μεσαίαςγραμμής αποκτήθηκε ο Βούλγα-ρος Βλαντιμίρ Γκάντσεφ, με πο-λυετή θητεία στην Λέφσκι Σό-φιας.

Μεσοεπιθετικά, η ομάδα «γέ-μισε» ποσοτικά. Αμπντουλάγιεφ,Σισέ, Παλάνκα και Καμαρά απο-κτήθηκαν για τα άκρα και την κο-ρυφή της επίθεσης, με τον συνα-γωνισμό για αυτές τις θέσεις ναείναι έντονος.

Επιπρόσθετα, η ομάδα της Αμ-μοχώστου απέκτησε και κάποιουςνεαρούς Κύπριους και ξένους πο-δοσφαιριστές για το μέλλον ωςεπένδυση. Οι Αρτυματάς, Πηλέας,Μακαρόφ και Ματθαίου είναι παι-διά που θα πάρουν τις ευκαιρίεςτους φέτος και είναι στο χέρι τουςνα τις εκμεταλλευτούν.

Ρεαλιστικός στόχος της Ανόρ-θωσης είναι η έξοδος στην Ευρώ-πη. Οτιδήποτε λιγότερο από αυτό,θα θεωρηθεί ως τρανταχτή απο-τυχία. Το μεγάλο ζητούμενο, όμως,είναι η Ανόρθωση να επανέλθειεκεί που την θέλουν οι οπαδοίτης. Πρωταγωνίστρια στο πρω-τάθλημά μας...

ΑΠΟΕΛ: Με φόρα για το έκτο ΑΕΛ: Πολύ καλές προοπτικές Ανόρθωση: Oλική αναδόμηση

ΑΕΚ: Αποφασισμένη για τίτλο Απόλλων: Ακόμα πιο δυνατός Ομόνοια: Nέα και διψασμένη

Με τον Δώνη στον πάγκο οι παίκτες του ΑΠΟΕΛ μοιάζουν αναγεννημένοι. Η ΑΕΛ με τις εμφανίσεις στην Ευρώπη έδειξε ότι φέτος θα είναι πιο δυνατή. Από το περσινό ρόστερ της Ανόρθωσης έμειναν ελάχιστοι παίκτες.

Ο βασικός κορμός της ΑΕΚ έμεινε για άλλη μια φορά ίδιος. Οι προσθήκες που έγιναν θα ανεβάσουν κι άλλο την ποιότητα του Απόλλωνα. Η Ομόνοια δείχνει να έχει ποιοτικό ρόστερ και ικανό προπονητή.

23-ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ_Master_cy 18/08/17 15:58 Page 23

24 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Α Θ Λ Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Οι δυσκολίες του ΤιμούρΔοκίμασε για τρίτη φορά να δουλέψειεκτός…σπιτιού ο Τιμούρ Κετσπάγια και τοπέρασμα αποδείχθηκε σύντομο. ΣεΟλυμπιακό, ΑΕΚ και Όρενμπουργκ απο-χώρησε πολύ νωρίς στην πρώτη του σε-ζόν, σε αντίθεση με την παρουσία του σεΑνόρθωση, ΑΠΟΕΛ και Εθνική Γεωργίαςπου κρίθηκε από πετυχημένη μέχρι…ονειρική. Μάλλον πρέπει να επιστρέψειμόνιμα στο ποδόσφαιρό μας ο Τιμούρ!

* * * * *

Τα τελευταία φρούταΌ,τι ψώνισαν, ψώνισαν. Οδεύουμεπρος το τέλος της μεταγραφικής περιό-δου και σιγά-σιγά θα περάσουν άπαντεςαπό το ταμείο για να γίνει η σούμα. Οι«παικταράδες» και τα «σούπερ ταλέντα»θα βρεθούν ενώπιον του καθρέφτη. Δύ-σκολα πάντως κρύβεσαι από το γήπεδο.Δεν πα να σε αποθεώνουν.

* * * * *

Προπονητές των social mediaΔεν πρόλαβε να σφυρίξει το τέλος ο δι-αιτητής στον πρώτο αγώνα του ΑΠΟΕΛστη Ρουμανία κόντρα στη Βιτορούλ καιτο… ρεπορτάζ είχε σίγουρους τους φευ-γάτους, εκτός από τον προπονητή. Αυτόςαπό μόνος του έθεσε εαυτόν εκτός…Φεύγει ο Εμπεσίλιο, μάλλον και ο ΝτεΚαμάργκο, άγραφος θα φύγει ο Φαρίαςκαι στη λίστα των υποψηφίων προς απο-χώρηση βρίσκονταν άλλοι τρεις τουλάχι-στον ποδοσφαιριστές. Το κοινό αποφάσι-ζε, κάτι σαν Xfactor ή Voice! Κάποιοι θααποχωρήσουν, αυτό είναι σίγουρο, αφούθα προκύψουν αλλαγές στο ρόστερ. Σί-

γουρο είναι, επίσης, πως για άλλη μιαφορά αποδείχθηκε πως η υπερβολή καιη βιασύνη είναι τα στοιχεία που μας χα-ρακτηρίζουν. Πως οι προπονητές τηςκερκίδας και πλέον των… social media,είναι μια κατάσταση ανεξέλεγκτη…

* * * * *

Το… υπόλοιπο για πρόκρισηΟι πιο αισιόδοξοι στον ΑΠΟΕΛ μετρούνήδη τα εκατομμύρια του Champions Lea-gue και εκφράζουν προτιμήσεις για τηνκλήρωση των ομίλων. Η αλήθεια είναιπως ο ΑΠΟΕΛ έχει πλέον τον πρώτο λόγοκαι βρίσκεται πολύ κοντά στην επιστροφήτου σε «χρυσοφόρο» ευρωπαϊκό όμιλο.Υπάρχει, ωστόσο, ακόμη δρόμος και οεπαναληπτικός στην Πράγα δεν προβλέ-πεται εύκολος. Καλό, πολύ καλό το 2-0,θα πρέπει όμως να παραδεχθούμε πως οιΤσέχοι μπορούσαν να σκοράρουν στο

ΓΣΠ και αν το κάνουν πρώτοι την Τετάρτητα δεδομένα αλλάζουν… Ειδικά αν οι παί-κτες του Γιώργου Δώνη πιστέψουν πως ηνίκη του πρώτου αγώνα τους αρκεί…

* * * * *

Σκίστε τα διπλώματαΟ πρώτος που πρέπει να σκίσει το δί-πλωμα του είναι ο κύριος Μάριο Μπέιν. ΟΟλλανδός τεχνικός που υποτίμησε τόσοτον Αλωνεύτη, όσο και τον Εμπεσίλιο μεαποτέλεσμα να «κάψει» δυο σημαντικάγρανάζια του ΑΠΟΕΛ. Δυο παίκτες πουέκαναν τη διαφορά στο παιχνίδι με τηΣλάβια. Πέρα από τον Μπέιν ας σκίσουντα διπλώματά τους όσοι προπονητές τηςκερκίδας που επέμεναν πως ο Ολλανδόςπρέπει να πάει στο καλό μιας και ο Ολ-λανδός με δυο ασίστ έδωσε τεράστιοπροβάδισμα στον ΑΠΟΕΛ για πρόκρισηστο Τσάμπιονς Λιγκ. Όμως πιο σημαντικό

είναι να σκίσουμε εμείς τα διπλώματάμας. Εμείς που σαν αθλητικογράφοι δενπροστατέψαμε τον Εμπεσίλιο ενώ αντί-θετα «δώσαμε σύνθημα» ώστε να τονστήσουμε στον τοίχο. Τελικά ο Εμπεσίλιομας έβαλε όλους γυαλιά.

* * * * *

Ταυτοποίηση στα…μουλωχτάΤο μέτρο της ταυτοποίησης είναι από αυ-τά που κατά καιρούς η αστυνομία Κύ-πρου λανσάρει προκειμένου να καταπο-λεμήσει τη βία στα γήπεδα. Φέτος τοαποφάσισε κάπως άκομψα να το επιβά-λει, αφού χωρίς να το δημοσιοποιήσειίσχυσε, μέσω του ηλεκτρονικού εισιτηρί-ου, στο σούπερ καπ και το έμαθαν και οιτης Νέας Σαλαμίνας και της Ανόρθωσηςστην αστυνομική σύσκεψη που έγινε.Τουλάχιστον θα μπορούσε η αστυνομίανα εξηγήσει το τι ακριβώς αποφάσισε καιγιατί, ώστε να το ξέρει η κοινωνία τουποδοσφαίρου και αν μη τι άλλο να πει τηγνώμη της.

* * * * *

Τα γνωστά θέματαΣτον Άρη για άλλη μια φορά άνοιξαν θέ-μα Τσιρείου σταδίου, αφού θεωρούνπως τα λεφτά που ζητά ο ΓΣΟ κάνουν τοκόστος χρήσης του γηπέδου από τηνομάδα τους ασύμφορο. Πέρσι είχαν ου-σιαστικά συμφωνήσει με το «Α. Παπαδό-πουλος» αλλά οι αντιδράσεις των πιστώνοπαδών της ομάδας έκαναν τη διοίκησηνα αλλάξει γνώμη. Φέτος όμως πάλι άρ-χισαν τα ίδια προβλήματα και η μετακόμι-ση στη Λάρνακα είναι ξανά μια σοβαρήπιθανότητα.

Με συγχωρείτε αλλά δεν πρό-κειται για πεσιμιστική προσέγ-γιση, ούτε πέσαμε σε κατάθλι-ψη και τα βλέπουμε όλα μαύ-ρα και σκοτεινά. Είναι όμως κάποια δεδομέναπου δεν μας επιτρέπουν ναδούμε τη χρονιά με θετικότη-τα. Και όλα αυτά προκύπτουνμέσα από την πραγματικότητα. Έχει δει κανείς ή διάβασε μια

προσπάθεια από τους αρμόδιους για να βελτιώ-σουν αυτό που λέμε «κυπριακό πρωτάθλημα»;Καμία. Εδώ οι «προγραμματιστές» της ΚΟΠ κατάφεραννα ξεκινήσουν την πρώτη αγωνιστική αφαιρών-τας τα πιο σημαντικά παιγνίδια. Εκεί δηλαδή πουτο ενδιαφέρον από το κοινό είναι ομοιογενές καιτεράστιο, η ίδια η διοργανώτρια αρχή υποβιβάζειτο προϊόν της. Είδες εσύ τις μεγάλες ομάδες να κάθονται απόκοινού σ’ ένα τραπέζι για να συζητήσουν τις πα-θογένειες του εγχώριου ποδοσφαίρου; Αντιθέ-τως, ακόμη δεν άρχισε το πρωτάθλημα και ξεκί-νησαν οι χαμηλού επιπέδου ανακοινώσεις μεταξύτους. ΑΠΟΕΛ και Ομόνοια ξεκίνησαν το τροπάριοενώ Απόλλωνας, ΑΕΚ, ΑΕΛ και Ανόρθωση περιμέ-νουν να ξεθάψουν τα τσεκούρια. Ανάμενε και θαδεις. Έγινε μήπως καμιά προσπάθεια για να βελτιω-θούν τα της διαιτησίας; Επανέφεραν τον Ρέικβαρτστη θέση του αρχι-διαιτητή και γελάει ο κόσμος.Τον άνθρωπο που έχει ταυτιστεί με την αποτυχία,εμπιστεύτηκαν για να διορθωθούν τα κακώςέχοντα. Αμ, η νοοτροπία με το στοίχημα. Τσέκαρε και δεςπόσα περίεργα αποτελέσματα είχαμε κατά τηδιάρκεια των φιλικών. Δεν μπορεί, θα σου θυμί-σει εκείνα τα μεγάλα ματς που γίνονται στη Β΄φάση για το Β΄ γκρουπ. Γενικώς δεν υπάρχει κάτι το θετικό. Ίσα, ίσα πουη κατάσταση θυμίζει εκείνο το υπέροχο τραγούδιτου Παπάζογλου «όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλατα ίδια μένουν».Με συγχωρείτε δεν είναι πεσιμισμός. Εύχομαι μέ-σα από την καρδιά μου τούτο το κείμενο να απο-δειχθεί πέρα για πέρα λανθασμένο. Φοβάμαιόμως πως θα επιβεβαιωθεί. Γιατί τίποτα δεν αλλάζει. Τα άτομα είναι τα ίδια καιη κουλτούρα που προωθούν επίσης. Ας ευχηθού-με καλό πρωτάθλημα και καλή χρονιά… έτσι γιατα τυπικά. Από του χρόνου και πάλι…

Καλή χρονιά...του χρόνου

Ακόμη δεν αρχίσαμε και ήδηπροκύπτουν οι πρώτες εκτιμή-σεις – προβλέψεις για το αντα-γωνιστικό πρωτάθλημα, με συ-ναρπαστική εξέλιξη. Τα ίδιαλέγαμε, διαβάζαμε και ακού-γαμε και πέρσι τέτοια εποχή…Αλλάζει λοιπόν κάτι στο φετινόπρωτάθλημα; Σε καθαρά αγω-νιστικό επίπεδο, μια προοπτικήδικαιολογημένα υπάρχει. Προ-οπτική την οποία δημιουργεί η

δυναμική της νέας Ομόνοιας, ο θετικός απολογι-σμός της ΑΕΛ στο Europa League και η αναμενό-μενη καλύτερη σε σχέση με πέρσι παρουσία τηςπολύ πιο καλά οργανωμένης Ανόρθωσης. Άλλοπροοπτική όμως και άλλο επιβεβαίωση εντός γη-πέδου. Γι’ αυτό υπομονή και συγκρατημένη (μόνο)αισιοδοξία. Για τα υπόλοιπα, ούτε προοπτική, ούτε αισιοδοξίαδικαιολογείται, για μια καλύτερη εικόνα σε σχέσημε πέρσι. Κάθε άλλο μάλιστα. Δεν άλλαξε κάτι στοχώρο της διαιτησίας και πώς να αλλάξει με τηνεπιστροφή ενός ανθρώπου στο πόστο του προ-έδρου της επιτροπής διαιτησίας, από το οποίοαποχώρησε πριν από δύο περίπου χρόνια «κυνη-γημένος» απ’ όλους. Δεν άλλαξε κάτι σε θέματαπειθαρχικών κανονισμών και προβλεπόμενων ποι-νών σε ομάδες ή ποδοσφαιριστές. Και ούτε προ-σπάθησαν να αλλάξουν κάτι αυτοί που πολλές φο-ρές διαμαρτυρήθηκαν πέρσι για τιμωρίες, ομολο-γουμένως ανεξήγητες και χωρίς λογική. Μέχρι τηνεπόμενη φορά.Ετοιμαστείτε και για γερές κόντρες των γραφείωνΤύπου. Η περσινή χρονιά ξεπέρασε κάθε προ-ηγούμενο και σε κάποιες περιπτώσεις άγγιξε ταόρια του καταντήματος σε σχέση με το επίπεδο…Αν μάλιστα επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για πιοανταγωνιστικό πρωτάθλημα, ως προς τη διεκδίκη-σή του, τα πράγματα χειροτερεύουν. Μην ξεχνάμεκαι την κάρτα φιλάθλου, που όλο έρχεται και όλοέτοιμη δεν είναι. Μακάρι όχι, αλλά θα τη θυμηθού-με στα πρώτα επεισόδια και θα μας διαβεβαι-ώσουν και πάλι οι αρμόδιοι πως σύντομα τίθεταισε εφαρμογή, όπως συμβαίνει τα τελευταία δύοχρόνια!Υπομονή λοιπόν, αντί των καθιερωμένων ευχώνγια καλό και ανταγωνιστικό πρωτάθλημα. Υπομονήκαι δύναμη να αντέξουμε και φέτος, να υποστού-με κάποια γεγονότα, να ανεχθούμε (ξανά) κάποι-ους, από τους οποίους δεν φροντίζουμε να απαλ-λαγούμε και ας δηλώνουμε πως νοιαζόμαστε γιατο ποδόσφαιρό μας...

Πρωτάθλημα. Αλλάζει κάτι;

ΑΠΟΨΕΙΣ

ΤουΓΙΩΡΓΟΥ ΛΟΓΙΔΗ

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ

ΤουΧΡΙΣΤΟΥΖΑΒΟΥ

«O,τι δηλώσειςείσαι…» Είναι αυτό που λέμε,ότι και να πεις μέσα εί-σαι. Εκεί που τον είχανστην μπούκα προσβάλ-λοντας την ποδοσφαι-ρική του αξία, τώρααποθεώνεται. Ο λόγοςγια τον Εμπεσίλιο οοποίος ήταν ο κορυφαί-ος του ΑΠΟΕΛ στοναγώνα με τους Τσέ-χους. Όλοι αυτοί πουτον προσέβαλαν άντενα πουν κανά συγγνώ-μη και καθάρισαν. ΣτηνΚύπρο είμαστε… «ό,τιδηλώσεις είσαι».

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ

Να πει κανείς πως η ελληνική σούπερλιγκ είναι το πιο ποιοτικό, το πιο εν-διαφέρον ή το πιο οργανωμένο, ειδικάαυτό, ας το αφήσουμε καλύτερα, πρω-τάθλημα στον κόσμο σίγουρα θα λέειψέματα. Κάθε άλλο είναι που ισχύειαφού ειδικά τα τελευταία χρόνια η λέξηαπαξίωση είναι αυτή που ακούγεται πε-ρισσότερο από κάθε άλλη στις αναφορέςγια το πρωτάθλημα. Όμως δεν παύειαπό το να είναι το πιο κοντινό σε μαςπρωτάθλημα και θα είναι πάντα, άραένα αφιέρωμα στην έναρξη της σούπερλιγκ επιβάλλεται.

Πρόκειται για το 59ο πρωτάθλημααπό καθιέρωσης της Α’ Εθνικής και το12ο από τότε που το διοργανώνει ο συ-νεταιρισμός της σούπερ λιγκ. Πολλοίθεωρούν πως θα είναι διαφορετικό απότα προηγούμενα. Αυτό που ξέρουμεείναι ότι ξεκίνησε με 16 ομάδες αυτότο Σαββατοκύριακο και τις δυο πρώτεςαγωνιστικές θα τις καλύψει ζωντανά ηNova (NovaCyprus για Κύπρο). Το ανθα γίνουν play offs, αν σε αυτά θα λάβειμέρος ο πρωταθλητής και όλες οι υπό-λοιπες…ασήμαντες λεπτομέρειες είναιακόμα στον «αέρα». Με βάση τα δεδο-μένα όμως, να δούμε κάποια πράγματαγια τους πρωταγωνιστές.

Ολυμπιακός: Ο Βαγγέλης Μαρινάκηςέχει να καυχιέται πως από το 2010 πουανέλαβε τους Πειραιώτες δεν έχει αφήσειάλλη ομάδα να πάρει πρωτάθλημα. Εφτάσερί μετρά και αν πάρει και το φετινόκάνει ρεκόρ στην ιστορία του ελληνικούποδοσφαίρου. Το περσινό ρόστερ κρί-θηκε ως ανεπαρκές και έτσι έγιναν αρ-κετές αλλαγές ενώ αναμένουμε και με-ρικές κινήσεις ακόμα. Καρσελά, Οφόε,Εμενίκε και Ζιλέ είναι τα πιο «βαριά»ονόματα που αποκτήθηκαν. Οι «ερυ-θρόλευκοι» ξεκινούν και φέτος ως φαβορίγια ένα ακόμα πρωτάθλημα. Προπονητήςο Μπέσνικ Χάσι που το γεγονός πωςφαίνεται πως θα «βγάλει» το καλοκαίριείναι πρόοδος σε σχέση με πέρσι.

ΑΕΚ: Στο νήμα πέρσι ο «Δικέφαλος»κατέλαβε τη δεύτερη θέση της βαθμο-λογίας μέσω των play offs και φέτοςβάζει στόχο για την κορυφή. Είναι ητρίτη χρονιά μετά την επιστροφή της

ομάδας και οι απαιτήσεις αυξάνονται.Οι πολύ μεγάλες μεταγραφές που πε-ρίμενε ο κόσμος δεν μπορεί να λεχθείπως έγιναν και τα πρώτα ευρωπαϊκάδεν αποτέλεσαν πειστικό δείγμα. ΜάρκοΛιβάγια και Βίκτορας Κλωναρίδης είναιοι δυο που ξεχωρίζουν στη θεωρία απότους καινούργιους. Έχει όμως τον ίδιοκορμό και αυτό είναι στα υπέρ της. ΟΜανόλο Χιμένεθ συνεχίζει από πέρσιαλλά άρχισε κι αυτός να νιώθει τηνπίεση για αποτελέσματα.

Παναθηναϊκός: Από τα πιο δύσκολακαλοκαίρια για τους «πράσινους» αφούη απώλεια του Μπεργκ προκάλεσε έν-τονες αναταράξεις στο σύλλογο. Ο Μα-ρίνος Ουζουνίδης πάντως έμεινε στηνομάδα και δείχνει διάθεση να παρου-σιάσει στο γήπεδο μια ομάδα που ναπαλεύει κάθε παιχνίδι και να διεκδικήσειό,τι καλύτερο μπορεί. Η μεγάλη μετα-

γραφή είναι ο Αντρέ Τσάβες από τηνΜπόκα, που προορίζεται για να καλύψειτο κενό του Μπεργκ. Μεσοαμυντικά οκορμός κρατήθηκε, η επίθεση αποτελείερωτηματικό.

ΠΑΟΚ: Η γκρίνια στη Θεσσαλονίκηείναι μεγάλη αφού ο Αλεξάνταρ Στα-νόγιεβιτς που αντικατέστησε τον Βλάν-ταν Ίβιτς δεν προσαρμόστηκε ποτέ καιήδη αποτελεί παρελθόν. Πλέον ο ΡάζβανΛουτσέσκου καλείται να μαζέψει ταασυμμάζευτα και να παρουσιάσει ένανΠΑΟΚ έτοιμο να πάρει το πρωτάθλημα.Όλοι στην Τούμπα περιμένουν τον Βι-εϊρίνια να ακολουθήσει τον δρόμο τουΜακ και να επιστρέψει, ενώ επένδυσηέγινε και με τον τερματοφύλακα Ρον-τρίγκο Ρέϊ. Ασφαλείς προβλέψεις γιατην ομάδα που θα δούμε δεν μπορούννα γίνουν αλλά οι απαιτήσεις είναι γιαπρωτάθλημα.

Οι…υπόλοιποι: Φιλοδοξίες τίτλου άλληομάδα δεν έχει, με τον Πανιώνιο να δεί-χνει να έχει προβάδισμα για το πέμπτοευρωπαϊκό εισιτήριο. Ομάδα σοβαρήκαι πειθαρχημένη, που έδειξε καλάστοιχεία στην Ευρώπη που έπαιξε. Ατρό-μητος και Αστέρας Τρίπολης θέλουνσίγουρα να το παλέψουν, ενώ σταθερήδύναμη αποτελεί και η Ξάνθη. Άλληομάδα στον ορίζοντα ικανή να ανησυ-χήσει τους «κυανέρυθρους» για τηνέξοδο στην Ευρώπη δεν διαφαίνεταιστον ορίζοντα.

Τα ντέρμπι του πρώτου γύρου5η αγωνιστική: ΑΕΚ-Ολυμπιακός8η αγωνιστική: Ολυμπιακός-ΠΑΟΚ9η αγωνιστική: ΠAO-Ολυμπιακός10η αγωνιστική: ΑΕΚ-ΠΑΟΚ11η αγωνιστική: Παναθηναϊκός-ΑΕΚ14η αγωνιστική: ΠΑΟΚ-Παναθηναϊκός

Σούπερ λιγκ:Την αγαπάμε με τα στραβά τηςΞεκίνησε το 59ο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα από καταβολής της Α’ Εθνικής στην Ελλάδα

Η σούπερ λιγκα ξεκίνησε με προβλήμα-τα αλλά και με ελπίδα να αλλάξει κάτι επι-τέλους στο ελληνιό ποδόσφαιρο.

Ο Ολυμπιακός ξεκινά ως φαβορί για το όγδοο σερί πρωτάθλημα.

ΑΕΚ και ΠΑΟΚ έχουν φιλοδοξίες να χτυπήσουν τον τίτλο.

Ο Αντρέ Τσάβες αποτελεί τη μεγάληεπένδυση του Παναθηναϊκού και την ελ-πίδα για πολλά γκολ φέτος.

24-ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ_Master_cy 18/08/17 15:59 Page 24

KΥΡΙΑΚH 20 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2017

Expertise Solutions Value

www.pwc.com.cy

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Αύξηση οικοδομικώνεργασιών στην ΕλλάδαΣημαντικά αυξημένη,τόσο σε επίπεδο οι-κοδομικών αδειών όσο και σε επιφάνειακαι όγκο, εμφανίζεται η οικοδομική δρα-στηριότητα τον Μάιο, σε σύγκριση με τοαντίστοιχο περυσινό διάστημα. Ωστόσο,σε απόλυτα μεγέθη, η οικοδομή παραμέ-νει σε χαμηλά επίπεδα συνεπεία της οικο-νομικής κρίσης. Σελ.12

ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ

Η πλαστική σακούλαθα έχει την τιμή τηςΠέντε σεντ θα στοιχίζει από την 1/1/2018 ηπλαστική σακούλα που χρησιμοποιούμε στιςυπεραγορές και άλλα καταστήματα, βάσειτου νομοσχεδίου που θα φτάσει στη Βουλήγια ψήφιση τον Σεπτέμβριο. Στόχος η πλή-ρης κατάργησή της αφού αποτελεί τεράστιαπεριβαλλοντική πληγή. Σελ.6

ΕΛΛΑΔΑ

Πέφτει «τσεκούρι» πάλι στις συντάξειςΓια πρώτη φορά κατά τη διάρκεια των μνη-μονιακών ετών ελήφθησαν ή θα ληφθούντόσα πολλά μέτρα εις βάρος των χαμηλοσυν-ταξιούχων. Με τα νέα μέτρα δεκάδες χιλιά-δες συνταξιούχοι θα βρεθούν αντιμέτωποιμε τον κίνδυνο φτώχειας και θα ανατραπεί ηπτωτική πορεία του σχετικού δείκτη. Σελ. 8

ΓΑΛΛΙΑ

Φόρους μόνο 100.000ευρώ πλήρωσε η AirbnbΜόλις 100.000 ευρώ πλήρωσε πέρυσι γιαφόρους η Airbnb στο γαλλικό κράτος. ΟΓάλλος Υπουργός Οικονομικών Μπ. Λε Μερχαρακτήρισε το ποσό «σκανδαλωδώς» χα-μηλό και φέρεται αποφασισμένος να θέσειτο θέμα της φοροαποφυγής στo Eurogroupτου Ταλίν, στις 16 Σεπτεμβρίου.Σελ.10

-0,77%

Dow JonesΜεταβολές εβδομάδας

X.A.0,15% -0,41%

Nasdaq

-0,13%

Nikkei

0,90%

Dax

-0,87%

FTSE 100

-3,46%

Πετρέλαιο

0,07%

€ /$

X.A.K.0,49%

Κύπρος 2,45% -0,4%

Γερμανία 0,44% 0,3%

Γαλλία 0,74% 0,3%

Ιταλία 2,03% 0,1%

Ισπανία 1,44% 0,1%

Ιρλανδία 0,76% 0,5%

Ελλάδα 5,47% 0,5%

Ην. Βασίλειο 1,10% 0,2%

Απόδοση δεκαετών ομολόγων

Βαθμολογία από οίκους αξιολόγησης

Οίκος Μακρο- Βραχυ-Αξιολόγησης πρόθεσμο πρόθεσμο

Χρέος Χρέος

DBRS B R-4Fitch BΒ- BMoody’s Ba3 NPS&P BB+ B

Απόδοση Εβδομαδιαία αλλαγή

A N Α Λ Υ Σ Η / Tου ΕDUARDO PORTER*

ίναι ευνόητο πως δεν υπάρχουν αρ-κετοί ανειδίκευτοι εργάτες στις ΗΠΑγια να ανταποκριθούν στην τεράστια

ζήτηση, καθώς η γενιά του πολέμου γερνάεικαι βγαίνει από την αγορά εργασίας. Εκτι-μάται πως από το 2014 έως το 2024 αυξά-νεται πολύ η ζήτηση για ανειδίκευτουςεργάτες σε οκτώ από τα 15 επαγγέλματαπου δεν χρειάζονται εκπαίδευση: οικιακοίβοηθοί, προσωπική φροντίδα, μαγειρικήκαι ετοιμασία γευμάτων κ.λπ. Οπως επι-σημαίνει ο Ντέιβιντ Καρντ, καθηγητήςΟικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μπέρ-κλεϊ, «σε 10 χρόνια, θα υπάρχουν πάραπολλοί ηλικιωμένοι άνθρωποι, αλλά σχετικάλίγοι επαγγελματίες ικανοί να τους βοη-θήσουν στην προσωπική τους υγιεινή».

Το ζήτημα δεν είναι, όμως, μόνον οιανάγκες για την κάλυψη ελλείψεων στηναγορά εργασίας. Τα εκατομμύρια των ανει-δίκευτων μεταναστών έχουν βελτιώσει σεμεγάλο βαθμό τη ζωή των Αμερικανών.Ακούγεται πολύ ότι οι μετανάστες παίρνουντις θέσεις εργασίας των Αμερικανών τους

οποίους ανταγωνίζονται ως εργατικό δυ-ναμικό. Το επιχείρημα αυτό, όμως, παρα-κάμπτει πολλές αλήθειες: οι ανειδίκευτοιεργάτες είναι επίσης καταναλωτές αμερι-κανικών προϊόντων και υπηρεσιών, η φτηνήεργασία τους αυξάνει την παραγωγή καιεπίσης μειώνει τις τιμές. Σύμφωνα, άλλωστε,με έκθεση της Εθνικής Ακαδημίας, τα παιδιάτων μεταναστών τείνουν να ειδικεύονταιπερισσότερο και να συνεισφέρουν στα τα-μεία του κράτους περισσότερο από ορι-σμένους Αμερικανούς.

Είναι κρίσιμο να αντιληφθούμε ότι, αν-τίθετα με ό,τι λέγεται, οι ανειδίκευτοι ερ-γάτες δεν στερούν τους ανειδίκευτους Αμε-ρικανούς από τις θέσεις εργασίας τους· συ-χνά μάλιστα οδηγούν στη δημιουργία νέωνθέσεων εργασίας και με καλύτερους μισθούς.Η παρουσία τους μπορεί να οδηγεί σε αύ-ξηση των επενδύσεων ενώ η μετατόπισητων θέσεων εργασίας που προκαλούν αυ-ξάνει την παραγωγικότητα. Η κακή φήμηπου συνοδεύει τους μετανάστες οφείλεταιστο ότι έχουμε την τάση να ξεχνάμε πως

διαφέρουν από τους αυτόχθονες και μάλισταμε τρόπους που συχνά προστατεύουν απότον ανταγωνισμό των ξένων ακόμη καιτους πιο ανειδίκευτους Αμερικανούς ερ-γάτες.

Εφόσον δεν μιλούν αγγλικά, οι καινούρ-γιοι μετανάστες καταλαμβάνουν χειρωνα-κτικές θέσεις εργασίας, όπως είναι το πλύ-σιμο των πιάτων για παράδειγμα. Δεν μπο-ρούν, όμως, να εργασθούν σε τομείς πουπροϋποθέτουν δυνατότητα επικοινωνίαςμε καταναλωτές ή με προμηθευτές. Αυτέςοι θέσεις εργασίας παραμένουν ελεύθερεςγια τους Αμερικανούς. Στο μεταξύ οι εργο-δότες εξοικονομούν χρήματα επειδή οι με-τανάστες προσφέρουν φτηνή εργασία καισυχνά ανοίγουν νέες επιχειρήσεις στιςοποίες χρειάζονται άτομα ικανά να επικοι-νωνούν με τους πελάτες.

Το πρόγραμμα Μπασέρο επέτρεπε στααγροκτήματα να προσλαμβάνουν εργάτεςαπό το Μεξικό. Εληξε το 1964 και οι σχετικέςμελέτες καταδεικνύουν πως δεν αυξήθηκανοι μισθοί των Αμερικανών στη συνέχεια.

Από το βαμβάκι μέχρι τις ντομάτες, οι ερ-γοδότες προτίμησαν να αγοράσουν μηχανέςπαρά να καταβάλουν υψηλότερους μισθούς.Μια άλλη μελέτη κατέδειξε πως τα εργο-στάσια που απασχόλησαν ανειδίκευτουςεργάτες τις δεκαετίες του 1980 και του 1990άργησαν να στραφούν στον αυτοματισμό.Αλλες έρευνες κατέδειξαν ότι δεν είναι μό-νον οι εργοδότες που προσαρμόζονται στηνάφιξη φτηνών εργατικών χεριών. Οι Αμε-ρικανοί εργαζόμενοι προσαρμόζονται επίσηςμετακινούμενοι σε επαγγέλματα που δεναπειλούνται τόσο από τους μετανάστες.Μελετώντας τα αρχεία από το 1940 καιέκτοτε, η Τζένιφερ Χαντ, καθηγήτρια Οι-κονομικών στο Rutgers, κατέληξε στο συμ-πέρασμα πως για κάθε ποσοστιαία μονάδαπου αυξάνεται ο αριθμός των μεταναστών,αυξάνεται κατά 0,8% το ποσοστό των Αμε-ρικανών που ολοκληρώνουν τη μέση εκ-παίδευση.

* Ο κ. Eduardo Porter είναι οικονομικός αρθρο-γράφος των The New York Times.

ΕΟι μετανάστες, στήριγμα για την οικονομία και την αγορά εργασίας των ΗΠΑ

HΠΑ

Διαφωνούνστην αύξησητου ορίουγια το χρέος

Σελ. 10

Βόμβα για την παγκόσμια οικονομία το χρέος της Κίνας

Τα οικονομικά προβλήματα τωνπολιτών πριν, κατά και μετά τηνεποχή του μνημονίου, αναμένε-ται να απασχολήσουν τους υπο-ψήφιους για την Προεδρία τηςΔημοκρατίας. Τα κομματικά επι-τελεία άρχισαν ήδη να προετοι-μάζονται για τον τρόπο με τον

οποίο θα προβάλουν τα θέματατης οικονομίας. Δύσκολη απο-στολή το πέρασμα στην κοινωνίατης εξόδου από την κρίση, γιατον Νίκο Αναστασιάδη, εφόσονο απλός κόσμος δεν θέλει ναακούει όπως λέγεται για εκείνητην περίοδο. Τη δική του συμ-

βολή έχει και το γεγονός ότι μέχρισήμερα δεν έχει γίνει αποτίμησηευθυνών για την κατάρρευσητου 2013. Από το επιτελείο Σταύ-ρου Μαλά αναμένεται να γίνειλόγος για ευημερία των αριθμώνκαι όχι των πολιτών, με ζητήματαπου παραμένουν «ανοιχτά», όπως

το κούρεμα και τα αξιόγραφα ναυπεισέρχονται στην πρώτη γραμ-μή της επιχειρηματολογίας. ΟΝικόλας Παπαδόπουλος και τοΔΗΚΟ ρίχνουν το βάρος τουςστα κοινωνικά σύνολα. Η επι-χειρηματολογία μιας πραγματι-κής ανάπτυξης θα είναι αυτή

που θα δεσπόζει στην οικονομικήατζέντα του ΔΗΚΟ. Το κούρεμα,η κατάργηση του κοινωνικούκράτους και οι απέναντι στα μέ-τρα νεοφιλελεύθερης πολιτικήςπροτάσεις θα είναι στην πρώτηγραμμή και για τον Γιώργο Λιλ-λήκα. Σελ.4

Αρωμα μνημονίου στον προεκλογικόΠώς προετοιμάζονται τα επιτελεία των υποψηφίων για τον τρόπο που θα προβάλουν τα θέματα της οικονομίας

Εφθασε η ώρατης αλήθειας γιατους 30μηνουςΚαθοριστική θεωρείται η ερχόμενηεβδομάδα για το θέμα των 30μηνωνεκπαιδευτικών. Αύριο λήγει η προθε-σμία που δόθηκε από την ΠΟΕΔ σταεπηρεαζόμενα μέλη της για να απο-φασίσουν αν θα προσφύγουν μαζικάστη δικαιοσύνη. Μέχρι στιγμής έχουνεκφράσει ενδιαφέρον να προσφύγουνστην δικαιοσύνη πέραν των 100 δα-σκάλων. Με δυναμική παρέμβασηπροειδοποιούν οι γονείς. Σελ.5

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η Σαρλίν Τσου, μια από τις σημαντικότερες αναλύτριες στην Κίνα, προειδοποιώντας ότι το χρέος τηςχώρας αρχίζει να έχει αρνητικό αντίκτυπο και σε παγκόσμια κλίμακα. Μιλώντας στους Financial Times, τόνισε ότι όλοι γνωρίζουν τοπρόβλημα με το ογκώδες χρέος στην Κίνα, αλλά πολλές φορές ξεχνούν το μέγεθός του. Πέραν του χρέους, ένα άλλο θέμα πουπροβληματίζει είναι ο κρατικός έλεγχος στις δραστηριότητες της αγοράς. Σελ.9

Δέκα εκατ.επιβάτες θαπεράσουν απότην ΚύπροΝέο ιστορικό ρεκόρ αναμένεται νακαταγράψει φέτος η επιβατική κίνηση.Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, από ταδύο αεροδρόμια της χώρας θα διακι-νηθούν περισσότεροι από 10 εκατ.επιβάτες. Οι ανησυχίες από το κενόπου θα άφηναν οι Κυπριακές Αερο-γραμμές όχι μόνο ξεπεράστηκαν,αλλά αντίθετα η αεροπορική αγοράτης χώρας ενισχύθηκε και υπερκα-λύφθηκε από άλλες αεροπορικές εται-ρείες. Σελ.6

01-OIKONOMIA NEW_Master_cy 18/08/17 19:18 Page 1

2 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Cyber Security Breach?Ctrl-Alt-Deloitte

To report a cyber incident, contact our CIRT Hotline: + 357 22 360850 deloitte.com/cy/cirt-hotline

© Deloitte Limited

A Π Ο Ψ Η Του ΜΙΧΑΛΗ ΟΛΥΜΠΙΟΥ

Ο λαϊκισμός θέτει σε κίνδυνοτο τραπεζικό σύστημα και τον Συνεργατισμό

Όταν το καλοκαίρι του 2007 δι-ευθετήθηκε η πρώτη συνάντησητης επιτροπής οικονομικών τουΔΗΣΥ με τον νεοδιορισθέντα τό-τε διοικητή της Κεντρικής Τρά-πεζας Αθανάσιο Ορφανίδη, μεμεγάλη ευχαρίστηση ανταπο-κρίθηκα στην πρόσκληση απότην ιδιαιτέρα του τότε αντιπρο-έδρου του ΔΗΣΥ και προέδρουτης επιτροπής Αβέρωφ Νεοφύτουγια να τον συνοδεύσω με αντι-προσωπεία του κόμματος στηΚεντρική Τράπεζα. Στη συνάν-τηση πήρε τον λόγο ο κ. Νεοφύ-του και χωρίς να μασήσει ταλόγια του ζήτησε από τον Ορ-φανίδη να χαλαρώσει τα μέτραπου πήρε σε σχέση με χρημα-τοδοτήσεις για αγορά δεύτερηςκατοικίας. Το μέτρο εκείνο απο-σκοπούσε στην προστασία τωντραπεζών αλλά και στην απο-κλιμάκωση των έντονων πλη-θωριστικών πιέσεων που επι-κρατούσαν στον τομέα των ακι-νήτων γενικότερα εξαιτίας κυ-ρίως των αλόγιστων πιστωτικώνεπεκτάσεων για τέτοιες επενδύ-σεις. Στην εισήγηση του κ. Νε-οφύτου να γίνονται αποδεκτέςακόμα και μετοχές ως εξασφά-λιση για τις χρηματοδοτήσειςαγοράς κατοικίας υποχρεώθηκανα τον διακόψω για να σημειώσωτους μεγάλους κινδύνους απόμια τέτοια πολιτική, καθώς αν-τιλήφθηκα ότι η συζήτηση είχεπάρει επικίνδυνη τροπή και ο κ.Νεοφύτου εξέφραζε απροκάλυ-πτα τα συμφέροντα των ιδιοκτη-τών ανάπτυξης γης αγνοώνταςπλήρως τους κινδύνους για τηνχρηματοπιστωτική σταθερότητα.Ο Ορφανίδης συμφώνησε μαζίμου και απάντησε ότι μόνο με-τρητά θα μπορούσαν να ικανο-ποιήσουν την απαίτηση για εξα-σφάλιση. Στα χρόνια που ακο-λούθησαν οι πολιτικές πιέσειςσυνεχίστηκαν και το μέγεθοςτου ισολογισμού των τραπεζώναυξήθηκε κατά 50% χρηματο-δοτώντας τη φούσκα των ακι-νήτων, η οποία ευθύνεται στονμεγαλύτερο βαθμό για την κα-τάρρευση του τραπεζικού συ-στήματος αλλά και για τις μετέ-πειτα ζημιές που ακολούθησαντο κούρεμα. Ως γνωστό, οι τρειςσυστημικές τράπεζες άντλησανπέραν των 2 δισεκατομμυρίωνσε πρόσθετα κεφάλαια μετά το2013, ενώ η κερδοφορία τουςπαραμένει αναιμική καθώς οιπροβλέψεις για επισφαλείς απαι-τήσεις συνεχίζουν να απορρο-φούν την οργανική κερδοφορία.Τώρα η Επιτροπή Ελέγχου της

Βουλής θα συνέλθει εκτάκτωςτη Δευτέρα για να εξετάσει τιςεξελίξεις στον Συνεργατισμό.Στο επίκεντρο της συνεδρίας,όπως έγραψε η «Κ», αναμένεταινα τεθούν οι εξελίξεις που αφο-ρούν στη μετοχοποίηση αλλάκαι την κατάργηση των κατα-στημάτων του Συνεργατισμούστην ύπαιθρο. Θα συζητηθούνεπίσης θέματα που άπτονται τηςσυμφωνίας Συνεργατισμού – Al-tamira καθώς, όπως γράφει η«Χαραυγή», μέλη της επιτροπήςελέγχου της Βουλής εκφράζουνφόβους ότι η συνεργασία τηςΣυνεργατικής Κυπριακής Τρά-πεζας με τον ισπανικό οίκο θαοδηγήσει σε εκποιήσεις. Η δια-φάνεια βεβαίως κανένα δεν έβλα-ψε και η Βουλή έχει κάθε δικαίω-μα να λαμβάνει πληροφόρησηγια μια συστημική τράπεζα ηοποία διασώθηκε με δημόσιοχρήμα. Ωστόσο, η συνεδρία έχειήδη ετοιμάσει το σκηνικό γιαδήθεν αποτροπή των εκποιήσε-ων χωρίς βεβαίως κάποιοι εφή-μεροι σωτήρες να αντιλαμβάνον-ται ότι ο Συνεργατισμός τελείυπό την εποπτεία του ΕνιαίουΕποπτικού Μηχανισμού, πέραδηλαδή από αυτή της ΚεντρικήςΤράπεζας και λειτουργεί στη βάσητου νομοθετικού πλαισίου πουδιέπει ολόκληρο το τραπεζικόσύστημα. Εδώ θα ήθελα να ανα-φέρω και ένα κωμικό περιστατικόπου υπέπεσε στην αντίληψη τηςΑνεξάρτητης Επιτροπής για τοΜέλλον του Τραπεζικού Συστή-ματος που διόρισε ο πρώην δι-οικητής Πανίκος Δημητριάδης.Κάποιο συνεργατικό είχε χρη-ματοδοτήσει μια εκκλησιαστικήεπιτροπή με εξασφάλιση ένα νε-κροταφείο! Χωρίς αμφιβολία τονεκροταφείο δεν θα εκποιηθείγια κοινωνικούς, θρησκευτικούςαλλά και πρακτικούς λόγους. Εί-ναι όμως ενδεικτικό για το πώςτα συνεργατικά λειτουργούσανστο παρελθόν. Σε πολλές κοινό-τητες η εκλογή αξιωματούχωνστη συνεργατική του χωριού γι-νόταν με αντάλλαγμα την χορή-γηση δανείων, τα περισσότερααπό τα οποία σήμερα είναι μηεξυπηρετούμενα. Οι βουλευτέςθα πρέπει να ρωτήσουν πώς καιπότε ο Συνεργατισμός θα εισπρά-ξει τα χρήματα αυτά ώστε να επι-στραφούν στο δημόσιο, δηλαδήστους φορολογούμενους. Εκτόςκαι αν θέλουν κάποιοι να καταν-τήσουν τον Συνεργατισμό όπωςτον Φορέα Ισότιμης ΚατανομήςΒαρών όπου επικρατεί ο άγραφοςνόμος «δανεικά και αγύριστα».

Οι μύθοι που διέλυσε η κρίσηΔέκα χρόνια μετά το ξέσπασμά της, ο κόσμος ζει ακόμα στη σκιά της

Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ

Η «φούσκα» της αγοράς ακινήτων–και των σύνθετων χρεογράφωνπου συνδέονταν με αυτήν– δενήταν η μόνη που έσκασε το 2007-08. Θεμελιώδεις μύθοι και ψευδαι-σθήσεις για την οικονομία και τηνοικονομική πολιτική κατέρρευσανμαζί με τους τραπεζικούς κολοσσούςπου πτώχευσαν, κρατικοποιήθηκανή διασώθηκαν με δημόσιους πό-ρους, στους μήνες μετά το πάγωματριών funds από την BNP Paribasστις 9 Αυγούστου του 2007. Aλλοιμύθοι όμως, εξίσου επικίνδυνοι,επιβίωσαν και καθόρισαν τα μέτρααντιμετώπισης της κρίσης – επι-δεινώνοντας και παρατείνοντάςτην.

Το πρώτο θεωρητικό θύμα τηςμεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσηςήταν η πίστη στην ικανότητα τωναγορών να αυτορρυθμίζονται. Μι-λώντας σε επιτροπή του Κογκρέσουστα τέλη Οκτωβρίου του 2008, μόλιςπέντε εβδομάδες μετά τη χρεοκοπίατης Lehman Brothers, ο Aλαν Γκρίν-σπαν ομολογούσε: «Αυτοί ανάμεσάμας, μεταξύ των οποίων και εγώ,που θεωρούσαμε ότι το ιδιοτελέςσυμφέρον των πιστωτικών ιδρυμά-των θα προστάτευε τα κεφάλαιατων μετόχων, είμαστε σε κατάστασησοκ, αδυνατώντας να το πιστέψου-με».

Ως πρόεδρος της Fed από το1987 έως το 2005, ο Γκρίνσπανείχε υπάρξει μια από τις προεξάρ-χουσες φωνές υπέρ της απορρύθ-μισης του χρηματοπιστωτικού κλά-δου και της κατάργησης των πε-ριορισμών που είχαν επιβληθείστον απόηχο του Μεγάλου Κραχτου 1929. Κατά τη διάρκεια τηςθητείας του, η αμερικανική και ηπαγκόσμια οικονομία είχαν γνω-ρίσει ραγδαία ανάπτυξη. Στα τέλητου 2008 όμως έβλεπε τον κόσμοστην οικοδόμηση του οποίου είχεσυμβάλει καταλυτικά –έναν κόσμοτρομακτικής μόχλευσης, ανεξέ-λεγκτων διασυνοριακών κεφαλαι-ακών ροών και τραπεζικών ιδρυ-μάτων που εξέθεταν τις οικονομίεςτων μικροκαταθετών τους στιςδιακυμάνσεις ακατανόητων χρη-ματοοικονομικών εργαλείων– νασυντρίβεται, παρασέρνοντας μαζίτου την παγκόσμια οικονομία.

Η καρδιακή ανακοπή που υπέστητο χρηματοπιστωτικό σύστημα καιη ύφεση του 2008-9, την οποία προ-κάλεσε, οδήγησαν σε μεγάλες αυ-

ξήσεις των δημοσίων δαπανών,ιδιαίτερα στις ανεπτυγμένες οικο-νομίες, οι οποίες βρέθηκαν στομάτι του κυκλώνα (αντιθέτως οιαναδυόμενες οικονομίες επηρεά-στηκαν πολύ λιγότερο).

Το δημοσιονομικό κόστος τωνπρογραμμάτων τόνωσης της οικο-νομίας και των διασώσεων τωντραπεζών είχε ως αποτέλεσμα τηδιόγκωση των ελλειμμάτων και τηναύξηση του δημοσίου χρέους σεπολλές χώρες.

Σε αυτές τις συνθήκες, με το σοκτου 2008 να έχει αλλάξει δραστικάτην εκτίμηση του ρίσκου στις χρη-ματαγορές, ξεκίνησε η δεύτερη φά-ση της κρίσης, με επίκεντρο τακράτη. Hδη το φθινόπωρο του 2008,η μικροσκοπική Ισλανδία, οι τρά-

πεζες της οποίας είχαν φτάσει ναέχουν ενεργητικό εννιά φορές με-γαλύτερο από το ΑΕΠ της χώρας,και η Ουγγαρία, προσέφυγαν στοΔιεθνές Νομισματικό Ταμείο. Eναχρόνο αργότερα ξεκίνησε η ελλη-νική κρίση, που οδήγησε σε τρίαπρογράμματα διάσωσης και τη με-γαλύτερη κρατική χρεοκοπία σταχρονικά. Eτσι κατέρρευσε με πά-ταγο και ο μύθος που ήθελε τις κρα-τικές κρίσεις χρέους και τις επεμ-βάσεις του ΔΝΤ να περιορίζονταιστον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Η άλλη μεγάλη ψευδαίσθησηπου διαλύθηκε στον απόηχο τηςοικονομικής κρίσης ήταν αυτή τηςδανειακής ευημερίας. Oπως ανέ-λυσε ο Ραγκουράμ Ρατζάν στο βι-βλίο του «Fault Lines», ένα από τακαλύτερα που έχουν γραφτεί γιατη διεθνή κρίση, στην περίοδο μετάτο 1980 η διεύρυνση της ανισότη-τας και η συρρίκνωση των προ-γραμμάτων κοινωνικής πρόνοιαςδημιούργησαν ισχυρότατες πολι-τικές πιέσεις για εύκολο δανεισμό.Η εύκολη πρόσβαση σε ρευστότηταμπορεί μακροπρόθεσμα να δημι-ουργούσε ανισορροπίες και να εγ-

κυμονούσε τεράστιους κινδύνους,βραχυπρόθεσμα όμως έδινε ώθησηστην οικονομική δραστηριότητακαι επέτρεπε σε φτωχά νοικοκυριάνα αγοράζουν σπίτια και να νιώθουνότι δεν έχουν αποκλειστεί από τοαμερικανικό όνειρο.

Πολιτική συνέπειαΗ δραστική περιστολή του δα-

νεισμού που επέφερε η κρίση (καιπου σε ορισμένες χώρες, όπως ηΕλλάδα, συνεχίζεται έως σήμερα)είχε ως αποτέλεσμα να φανεί στιςπραγματικές της διαστάσεις η διο-λίσθηση της μεσαίας και της ερ-γατικής τάξης στον ανεπτυγμένοκόσμο. Ετσι, το άρρητο και μη βιώ-σιμο κοινωνικό συμβόλαιο πουεπέτρεψε στον χρηματοοικονομικόκλάδο να κυριαρχήσει στην αμε-ρικανική οικονομία (από 10% τωνσυνολικών κερδών των αμερικα-νικών επιχειρήσεων το 1980 ξε-πέρασε το 2005 το 40%), με αν-τάλλαγμα την παροχή δανείωνστις μάζες, κατέρρευσε. Η εκλογήτου Ντόναλντ Τραμπ ήταν (μεταξύάλλων) η πιο τρανταχτή πολιτικήσυνέπεια της κατάρρευσης αυτής.

Η Lehman Brothers χρεοκόπησε τον Σεπτέμβριο του 2008 προκαλώντας παγκόσμιο σοκ.

<<<<<<

Η μεγάλη ψευδαίσθησηπου διαλύθηκε ήταν αυτή της δανειακήςευημερίας, νοικοκυ-ριών και κρατών.

Στη Βουλή αύριο η συμφωνία Συνεργατισμού-AltamiraΘα συζητηθεί, εκτάκτως, στην Επιτροπή Ελέγχου μια εβδομάδα νωρίτερα

Σε εφ’ όλης της ύλης συζήτηση στηΒουλή των Αντιπροσώπων και δηστην Επιτροπή Ελέγχου θα συζη-τηθεί εκτάκτως αύριο Δευτέρα 21του μήνα, ο Συνεργατισμός και οιεξελίξεις που τον αφορούν. Αν καιο πυρήνας της συζήτησης θα αφοράτη συμφωνία με την Altamira, εν-τούτοις θα τύχουν επεξεργασίαςκαι το κλείσιμο των 90 υποκατα-στημάτων, αλλά και η εισαγωγήστο ΧΑΚ.

Η Altamira, όπως είχε ήδη γρά-ψει η «Κ», είναι η δεύτερη μεγαλύ-τερη εταιρεία διαχείρισης Μη Εξυ-πηρετούμενων Χορηγήσεων καιΑκινήτων στην Ευρώπη με 65δισ.ευρώ χαρτοφυλάκιο υπό διαχείριση.Ξεκίνησε ως η πλατφόρμα εξυπη-ρέτησης προβληματικών δανείωνκαι ακινήτων της Banco Santanderκαι το 2014 εισήλθε στο κεφάλαιότης το Αμερικανικό Θεσμικό ΤαμείοApollo Global Management με συ-νολική επένδυση πέραν των600εκατ, ευρώ. Την ίδια χρονιά ηισπανική SAREB, η οποία αποτελείτην κακή τράπεζα της ΚεντρικήςΤράπεζας της Ισπανίας, ανέθεσεστην Altamira τη διαχείριση 50.000προβληματικών λογαριασμών καιακινήτων. Αντίστοιχη συμφωνίαδιατηρεί και με την ΠορτογαλικήOitante.

Η Altamira είναι επίσης ο δια-χειριστής των προβληματικών δα-νείων της BBBVA, Bain Capital, καιτης Banco Santander από την οποίαπρόσφατα ανέλαβε και το χαρτο-φυλάκιο της Banco Popular.

Για σκοπούς ενημέρωσης; Εκείνο που έρχεται ή φαίνεται

να έρχεται σε αντίθεση με το επεί-γον της συζήτησης για τα του Συ-νεργατισμού στη Βουλή, είναι τοαν πρόκειται για συζήτηση που θααφορά ενημέρωση προς το κοινο-βουλευτικό Σώμα ή κάτι παραπάνωαπό αυτό, κι αν ναι προς ποια κα-τεύθυνση.

Με την έννοια ότι είναι συγκε-κριμένα τα όσα μπορεί να πράξειή να αποφασίσει για τον Συνεργα-τισμό η Βουλή, ενώ σημειωτέονέχουν κληθεί να συμμετάσχουνστη συζήτηση ο Υπουργός Οικο-νομικών Χάρης Γεωργιάδης και

αξιωματούχοι όπως ο Γενικός Ει-σαγγελέας, ο Γενικός Ελεγκτής, ηΔιοικήτρια της ΚτΚ και άλλοι.

Ακόμη ένα σημείο που αξίζει νασημειωθεί ως προς τη συγκεκριμένηυπόθεση, άπτεται του ότι ο Πρό-εδρος της Επιτροπής ΟικονομικώνΑβέρωφ Νεοφύτου αρνήθηκε ναλάβει χώρα στην επιτροπή συζή-τηση επί των θεμάτων του Συνερ-γατισμού και έτσι ο… κλήρος έπεσεστην Ελέγχου. Καθόλου τυχαία ηπροαναφερόμενη εξέλιξη αναφέρ-θηκε πρώτη στην επιστολή πουέστειλε ο ΓΓ των Οικολόγων ΓιώργοςΠερδίκης προς την επιτροπή Ελέγ-χου.

<<<<<<<

Εχουν κληθεί να συμμε-τάσχουν στη συζήτηση ο Υπουργός Οικονομι-κών Χάρης Γεωργιάδηςκαι αξιωματούχοι όπως ο Γενικός Εισαγγελέας,ο Γενικός Ελεγκτής, η Διοικήτρια της ΚτΚ και άλλοι.

Αν και ο πυρήνας της συζήτησης θα αφορά τη συμφωνία με την Altamira, εντούτοις θα τύχουν επεξεργασίας και τοκλείσιμο των 90 υποκαταστημάτων, αλλά και η εισαγωγή στο ΧΑΚ.

OIK_02-OIK DHKTHS-NEW 2stilo_Master_cy 18/08/17 18:08 Page 2

OIK_03-ad_Master_cy 18/08/17 14:23 Page 5

4 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Τ Ο Θ Ε Μ Α Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Find out how EY helps family businesses to manage succession so they grow from one generation to the next. ey.com/acceleratinggrowth #LegacyBuilders

What will thenext generationgenerate?

© 2016 EYGM Limited. All Rights Reserved. ED None

Του ΜΙΧAΛΗ ΤΣΙΚΑΛA

Το πώς κινείται η οικονομία της χώ-ρας, το τι πέρασε μέσω των οδώντου μνημονίου και ποια η κατά-σταση πολιτών και αριθμών, θα εί-ναι ένα από τα θέματα εκείνα πουθα απασχολήσουν τα επιτελείαενόψει και των επόμενων προεδρι-κών εκλογών. Η αλήθεια είναι πάν-τως, πως η οικονομία ως «καυτή

πατάτα» ανήκει πλέον στο παρελ-θόν και τα πρωτοσέλιδα των εφη-μερίδων δεν δίνουν πια τη βαρύ-τητα που έδιναν, πλην ορισμένωνεξαιρέσεων. Αυτό ως γεγονός έχειπολλαπλές αναγνώσεις, όμως ήδηκαι εν μέσω θέρους επί της ουσίας,γίνεται προετοιμασία βάσει τωνπληροφοριών της «Κ» ώστε να προ-ετοιμαστούν από τα κόμματα καινα «καθαρογραφούν» τα οικονομικά

προγράμματα των υποψηφίων γιατην Προεδρία της χώρας ώστε ναπαρουσιαστούν στην εκλογική δε-ξαμενή το συντομότερο δυνατόν.Η κυπριακή οικονομία, το μνημόνιο,τα ΜΕΔ, οι εκποιήσεις, η ανάπτυξηκαι η ανεργία, θα είναι ορισμέναμόνο από εκείνα τα οποία θα εμ-περιέχονται στην προεκλογική εκ-στρατεία.Οι δε γραμμές ανάμεσαστους υποψηφίους είναι διακριτές,ως προς το πού στοχεύει ο κάθεένας και γιατί.

Η ανεκμετάλλευτη «έξοδος» Κάνοντας αρχή με τον Πρόεδρο

της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιά-δη που θα είναι όπως όλα δείχνουνμέχρι στιγμής και πάλι υποψήφιοςγια την Προεδρία της χώρας, τοότι η Κύπρος βγήκε σύντομα στιςαγορές και άφησε πίσω της το σκό-πελο του μνημονίου, δεν έχει τύχειεκμετάλλευσης ούτε σε επικοινω-νιακό επίπεδο. Αυτό είναι ένα θέμααπό μόνο του και από τη μια έχεισυντείνει και ο ίδιος ο Νίκος Ανα-στασιάδης προς αυτή την κατάληξηεφόσον είχε ρίξει όλο το βάρος προ-σωπικά στο Κυπριακό, κάτι πουδεν το αρνείται κανείς στους κύ-κλους του Προεδρικού. Δεν είναιτυχαίο το ότι μετά από χρόνια τοεθνικό θέμα ανέβηκε και πάλι ανά-μεσα στα τρία πρώτα όσων απα-σχολούν την κοινωνία, με την οι-κονομία να είναι ανάμεσα σε αυτάσε γενικές γραμμές, και έχουν απο-

τυπωθεί σε δημοσκοπήσεις το τε-λευταίο διάστημα. Από την άλλη,καίρια σημεία της εσωτερικής δια-κυβέρνησης έχουν σκοντάψει, όπωςείναι η μεταρρύθμιση στο δημόσιοή η μείωση της ανεργίας, σημείαστα οποία αναμένεται να ρίξουντο βάρους τους στην άσκηση κρι-τικής και προς τον Πρόεδρο τηςΔημοκρατίας και προς την κυβέρ-νηση, οι έτεροι υποψήφιοι για τηνΠροεδρία της χώρας. Αυτό πάντωςπου προκαλεί εντύπωση μέσα στοίδιο πλαίσιο και που παραδέχονταιακόμη και κυβερνητικά στελέχη,είναι το ότι η κοινωνία δεν θέλειπια ν’ ακούει καν, όπως ειπώθηκεχαρακτηριστικά στην «Κ», περίμνημονίου έστω κι αν η χώρα τοέχει αφήσει πίσω της.

Προκαλεί δε μεγάλη εντύπωσηβάσει των ίδιων πληροφοριών τογεγονός ότι δεν έχει μεσολαβήσειαπό τα μέσα του 2016 ως σήμεραμεγάλη χρονική απόσταση ώστετο επιχείρημα της εξόδου να μηνμπορεί να περάσει στην κοινωνία,έστω κι αν οι εξελίξεις έδειχναν τοτελευταίο εξάμηνο πως το Κυπριακόθα ήταν εκείνο που θα είχε τη με-γαλύτερη επίδραση ως προς τοαποτέλεσμα των εκλογών. Τη δικήτης συμβολή στο πεδίο της οικο-νομίας παράλληλα έχει, με αντί-κτυπο και στην κοινωνία, το ότιμέχρι σήμερα δεν έχει γίνει απο-τίμηση ευθυνών για την κατάρ-ρευση του 2013, την ώρα που ο

απλός κόσμος σήκωνε το βάροςτης κρίσης, κάτι που τυγχάνει κα-θολικής αναγνώρισης. Ωστόσο, τογεγονός της ατιμωρησίας δεν αλ-λάζει. Σήμερα, η οικονομία αγγίζειρυθμούς και επιδόσεις προ κρίσης,με το οικονομικό επιτελείο της κυ-βέρνησης να μην κρύβει την ικα-νοποίησή του, για την αύξηση μετάτη διόρθωση του ΑΕΠ λόγω επο-χικών διακυμάνσεων κατά 0,9%σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο

του 2017 καταγράφοντας ποσοστό3,5%. Στελέχη του ΥΠΟΙΚ θέλουνωστόσο η οικονομία της χώρας ναπαραμείνει στην τροχιά της στα-θερότητας που έχει επιδείξει απότην Πέμπτη 31 Μαρτίου 2016 οπότεκαι ολοκληρώθηκε το τριετές πρό-γραμμα οικονομικής βοήθειας.

Τα πεδία των υποψηφίωνΤα οικονομικά προβλήματα των

πολιτών, πριν, κατά και μετά την

εποχή του μνημονίου, αναμένεταινα απασχολήσουν τους υποψήφι-ους για την Προεδρία της Κυπρια-κής Δημοκρατίας, αναπόσπαστομέρος της επερχόμενης εισόδουστην καρδιά της προεκλογικής πε-ριόδου.

Σε συνάρτηση βέβαια με τα όσαστο χρηματοπιστωτικό σύστημααποτελούν στρεβλώσεις και εμπό-δια αλλά και προκλήσεις για τοάμεσο μέλλον.

<<<<<<<

Τα οικονομικά προβλή-ματα των πολιτών πριν,κατά και μετά την εποχήτου μνημονίου, αναμέ-νεται να απασχολήσουντους υποψήφιους γιατην Προεδρία της Κυ-πριακής Δημοκρατίας.

Σταύρος Μαλάς

Είναι δεδομένο σε αυτά τα πλαίσια πως από το επιτελείο Σταύρου Μαλάαναμένεται να γίνει λόγος για ευημερία των αριθμών και όχι των πολιτών,με ζητήματα που παραμένουν «ανοιχτά», όπως το κούρεμα και τα αξιόγραφανα υπεισέρχονται στην πρώτη γραμμή της επιχειρηματολογίας. Ιδιαίτερημνεία, βέβαια, αναμένεται να γίνει και στο τραπεζικό σύστημα της χώρας,και ειδικότερα στο διαχρονικό βαρίδι των μη εξυπηρετούμενων δανείων,ενώ δεν θα εκλείψει και η ρητορική περί των «αφημένων» τομέων τηςκυπριακής οικονομίας όπως αφήνουν από το επιτελείο Μαλά να εννοηθεί,όπως είναι ο πρωτογενής τομέας της χώρας. Η προσπάθεια σύμφωνα καιμε πληροφορίες της εφημερίδας, εκ μέρους του Σταύρου Μαλά, δεν θα είναιτόσο η αποδόμηση της οικονομικής πολιτικής της παρούσας διακυβέρνησηςαλλά το κλείσιμο της ψαλίδας με άξονα το κομμάτι εκείνο της κοινωνίαςπου επιβαρύνθηκε περισσότερο από την κρίση. Από την άλλη αναμένεταιμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον η παρουσίαση προτάσεων και η γέφυρα ανάμεσαστις δικές του πολιτικές πεποιθήσεις και το φλερτ με ακόμη φιλελεύθερεςθέσεις, που αφορούν θέματα όπως για παράδειγμα η CYTA. Ο ίδιος ο ΣταύροςΜαλάς, στη συνέντευξή του στην «Κ», είχε τονίσει πως δεν μπορεί να μηναντιμετωπιστεί η διαρκής μείωση κερδών του οργανισμού και να «κλείνουμετα μάτια μέχρι να οδηγηθούμε σε μη αναστρέψιμα αποτελέσματα».

Νικόλας Παπαδόπουλος

Από την άλλη πλευρά, ο Νικόλας Παπαδόπουλος και το ΔΗΚΟ αναμενότανκαι ήδη ρίχνουν το βάρος τους στα κοινωνικά σύνολα, σε μια προσπάθειανα περάσουν απευθείας το προεκλογικό τους αφήγημα προς τηνκοινωνία, αποφεύγοντας την υψηλή πολιτική και στην οικονομία. Δενείναι τυχαίο πως κάθε εμφάνιση το τελευταίο διάστημα του Προέδρουτου ΔΗΚΟ είναι μέσα σε οργανωμένα σύνολα, εκεί που «χτυπάει» ηκαρδιά της καθημερινότητας των πολιτών. Την ίδια ώρα, η επιχειρη-ματολογία μιας πραγματικής ανάπτυξης θα είναι αυτή που θα δεσπόζειστην οικονομική ατζέντα του ΔΗΚΟ, με διαρκείς αναφορές στο «τυχαίοτων αριθμών ελέω και τουρισμού», ενώ δεν θα εκλείψει και το ότι τοκόμμα υπήρξε εκ των στυλοβατών για να βγει η χώρα από το μνημόνιο.Εκείνο που διαφαίνεται ότι θ’ αποτελέσει τον πυρήνα της οικονομικήςπροεκλογικής εκστρατείας για τον Νικόλα Παπαδόπουλο, είναι τουψηλό ιδιωτικό χρέος, ενώ «παρών» θα είναι και ο συγκερασμός προ-τάσεων και λύσεων που υπήρξαν επιτυχημένες. Δεν είναι τυχαίο ότιο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ στις 28 Απριλίου οπότε και εξήγγειλε την υπο-ψηφιότητά του, θέλησε να υπενθυμίσει τόσο την πολιτική της μικτήςοικονομίας αλλά και κατόπιν, επί Τάσσου, την αύξηση των κοινωνικώνπαροχών.

Γιώργος Λιλλήκας

Το κούρεμα, η κατάργηση του κοινωνικού κράτους και οιαπέναντι στα μέτρα νεοφιλελεύθερης πολιτικής προτάσεις θαείναι στην πρώτη γραμμή και για τον Γιώργο Λιλλήκα. Ο επι-κεφαλής της Συμμαχίας Πολιτών αναμένεται να κινηθεί στιςμέχρι σήμερα γραμμές του, που είχαν ως επίκεντρο της κριτικήςγια την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, τόσο τον ίδιοτον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη όσο και ταόσα έφερε το μνημόνιο στη χώρα. Άρα σε αυτά τα πλαίσια δεναναμένεται να εκλείψει η κριτική τόσο για την πώληση τωνυποκαταστημάτων της Τράπεζας Κύπρου στην Ελλάδα, ο ELA,αλλά και τα ΜΕΔ καθώς και οι εκποιήσεις στις οποίες προχωρούνοι τράπεζες, ως απότοκα άστοχων πολιτικών χειρισμών πουάπτονται της οικονομίας της χώρας. Η «υπενθύμιση» αυτή δενείναι τυχαία, εφόσον τόσο η Συμμαχία Πολιτών όσο και ο ίδιοςο Γιώργος Λιλλήκας προσωπικά εναντιώθηκαν στο μνημόνιοκαι στις πολιτικές του, όταν από την άλλη η ρητορική περί τηςενίσχυσης του βιομηχανικού κλάδου της χώρας και της αύξησηςτων πόρων υπέρ της έρευνας αναμένεται να είναι στην πρώτηγραμμή.

Δύσκολη αποστολή το πέρασμα από την κοινωνία της εξόδου από την κρίση, για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, εφό-σον ο απλός κόσμος δεν θέλει να ακούει όπως λέγεται για εκείνη την περίοδο, συν την ατιμωρησία που επικρατεί γιατην κατάρρευση του 2013.

Το οικονομικό αφήγημα μπροστάστις επόμενες κάλπες Θα έχει τη δική της βαρύτητα, με τα επιτελεία να προετοιμάζονταιενόψει Σεπτεμβρίου ανακαλώντας μνήμες μνημονίου

OIK_04 OIKONOMIA_Master_cy 18/08/17 17:43 Page 4

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 5Π Α Ι Δ Ε Ι ΑKυριακή 20 Αυγούστου 2017

JOB TITLE: Operations Manager

Occhio Hospitality Group seeks to employ high caliber candidates for the position of Operations Manager:

Job Specifications:

• Work Experience: At least 3 years in a similar position • Academic Qualifications: Diploma in Hotel Management or similar degree • Computer Knowledge: Microsoft Office Programs, Any POS Software Program • Languages: Excellent knowledge of English and mother language

Duties and responsibilities:

• Check on a daily and continuous basis the overall operation of the Group and give directions for troubleshooting

• Maintain daily communication with Departmental Heads to ensure Group’s status awareness and control

• Substitutes the General Manager in his absence

Core competencies:

• Motivating, developing, and directing people as they work • Resource allocation and assignment of responsibilities • Ability to communicate information and ideas • Initiative, self-discipline, ability to organize and direct work

Remuneration Package

• According to Qualifications

Apply by sending an updated CV to recruitment@occhio.com.cy

Του ΣΤΕΛΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ

Καθοριστική θεωρείται η ερχόμενηεβδομάδα αφού μέσα από ενέργειεςπου θα γίνουν, θα διαφανεί σε με-γάλο βαθμό τι θα γίνει με τους30μηνους εκπαιδευτικούς που δεναναγνωρίστηκε η υπηρεσία τουςως αορίστου χρόνου. Συγκεκριμένα,αύριο λήγει η προθεσμία που δό-θηκε από την ΠΟΕΔ στα επηρεα-ζόμενα μέλη της για να αποφασί-σουν αν θα προσφύγουν μαζικά

στη δικαιοσύνη, με την οικονομικήσυνδρομή της οργάνωσης. Καθο-ριστικής σημασίας κρίνεται επίσηςκαι η συνάντηση της ερχόμενηςΤρίτης που θα έχει η ηγεσία τωνκαθηγητών με τον Υπουργό Παι-δείας. Η συνάντηση αυτή έχει ωςσκοπό να διερευνήσουν σε ποιεςενέργειες έχει προβεί το Υπουργείογια αυτό το ζήτημα μέχρι σήμερα.Επίσης, η ΟΕΛΜΕΚ το επόμενο δε-καήμερο, περιμένει επιστολές απότα μέλη της μέσα από τις οποίεςθα αναφέρουν με ποιο τρόπο έχουνπληγεί τα συμφέροντα τους απότις ενέργειες του ΥΠΠ. Μέσα απόαυτές τις δύο ενέργειες η ΟΕΛΜΕΚ

αναμένεται να καθορίσει τα επό-μενα βήματα της και να αποφασίσειεάν τελικώς θα κινηθεί δικαστικώς.Σε αντίθεση με τους καθηγητές,οι δάσκαλοι φαίνονται ήδη απο-φασισμένοι να συνεχίσουν μέχριτέλους τη διαδικασία στις δικαστι-κές αίθουσες. Όπως υποστήριξανεπανειλημμένα, δεν πρόκειται ναπεριμένουν νέα απόφαση της Βου-λής αφού εάν στο τέλος είναι αρ-νητική οι ίδιοι δεν θα μπορούν πλέ-ον να οδηγήσουν την υπόθεση σταδικαστήρια, καθώς θα έχει περάσειτο διάστημα των 75 ημερών πουδικαιούνται να προσφύγουν δικα-στικά. Μιλώντας στην «Κ» ο πρό-

εδρος της ΠΟΕΔ Φίλιος Φυλακτούανέφερε ότι «από αύριο πλέον ηοργάνωση θα έχει καλύτερη εικόναγια το πόσα μέλη θα προσφύγουντελικώς στην δικαιοσύνη», αναφέ-ροντας παράλληλα ότι μέχρι στιγ-μής έχουν εκφράσει ενδιαφέροννα προσφύγουν στην δικαιοσύνημαζικά πέρα των 100 δασκάλων.Όπως τόνισε , έχει καθοριστεί μέσαστην ερχόμενη βδομάδα συνεδρίαμε στόχο να δουν το τελικό αριθμόαλλά και να συνεννοηθούν με τοδικηγορικό γραφείο που τους εκ-προσωπεί για το πότε θα γίνει ηπροσφυγή στο δικαστήριο, ανα-φέροντας ότι χρονολογεί την κί-

νηση αυτή στα μέσα του ερχόμενουμήνα. Κληθείς να σχολιάσει το γιατίσυνεχίζουν με αγωγές, αφού υπάρ-χει πρόθεση από κοινοβουλευτικάκόμματα για αναγνώριση όλων των30μηνων εκπαιδευτικών ως αόρι-στου χρόνου, ο ίδιος τόνισε ότι ηοργάνωση χαιρετίζει την απόφασηαυτή, αλλά όπως είπε δεν θα περι-μένει το όλο θέμα να περάσει απότην Βουλή. Όπως εξήγησε ακόμακαι αν η Βουλή ψηφίσει νέα πρό-ταση, η οποία θα καθιστά όλουςτους 30μηνους ως αορίστου χρόνου,μπορεί και πάλι η Νομική Υπηρεσίανα έρθει και να κρίνει τον νόμο ωςαντισυνταγματικό. Έτσι, όπως ανέ-

φερε, «εμείς θέλοντας να αποφύ-γουμε αυτά τα γεγονότα θα συνε-χίσουμε κανονικά με τις αγωγέςπεριμένοντας την τελεσίδικη από-φαση του δικαστηρίου».

Βάσει γνωμάτευσηςΠαρά την επανειλημμένη πρό-

θεση των δασκάλων να προσφύ-γουν στη δικαιοσύνη, το ΥπουργείοΠαιδείας συνέχισε το τελευταίοδιάστημα εντατικά τις διαδικασίεςγια την έναρξη της νέας σχολικήςχρονιάς, με την στελέχωση τωνσχολείων να ανέρχεται για πρώτηφορά τον μήνα Αύγουστο στο 99%.Όπως τόνισε επανειλημμένα τοΥπουργείο, συνεχίζει τις διαδικασίεςστη βάση γνωμάτευσης της Νομι-κής Υπηρεσίας και έτσι δεν έχεινα φοβηθεί κάτι στις νέες ενέργειεςπου γίνονται. Παράλληλα, όπωςυποστηρίζουν πηγές από το Υπουρ-γείο, ήταν πρόθεση και της ίδιαςτης κυβέρνησης να αναγνωρίσειόλους τους 30μηνους εκπαιδευτι-κούς ως αορίστου χρόνου, κάτι τοοποίο δεν θα καταστεί δυνατό, εφό-σον η γνωμάτευση αναφέρει ρητώςποιοι 30μηνοι εκπαιδευτικοί δι-καιούνται το καθεστώς. Υπενθυ-μίζεται ότι η αντιπαράθεση δασκά-λων- Υπουργείου για το συγκεκρι-μένο θέμα οδήγησε σε μονοήμερηαπεργία πριν από το κλείσιμο τωνσχολείων.

Αντιδρούν οι γονείςΤην ανησυχία τους για την όλη

κατάσταση που δημιουργείται τοτελευταίο διάστημα με το θέμα των30μηνων εκπαιδευτικών εκφράζουνοι οργανωμένοι γονείς. Μιλώνταςστην «Κ» ο πρόεδρος της Παγκύ-πριας συνομοσπονδίας γονέων δη-μοτικής εκπαίδευσης ΜορφάκηςΣολομωνίδης, τόνισε ότι εάν συ-νεχιστούν ενέργειες που έχουν ωςστόχο να πλήξουν το νέο σύστημα

διορισμών, που οι κανονισμοί τουψηφίστηκαν μόλις πριν από δύομήνες από τη Βουλή, οι γονείς θαπαρέμβουν δυναμικά. Όπως είπε,«μέσα από διαβουλεύσεις καταφέ-ραμε με συναίνεση να πετύχουμεμια μεταρρύθμιση στην εκπαίδευσηπου χρονολογείται εδώ και τρειςδεκαετίες.

Εμείς, ως συνομοσπονδία, μέσααπό τον διάλογο που προηγήθηκεστην Βουλή καταθέσαμε τις θέσειςμας με στόχο να μην υπάρξουν προ-βλήματα στην συνέχεια. Αν καιθέση μας ήταν να αρχίσει το νέοσύστημα διορισμών από το 2022όπως και θέλοντας να μην υπάρξουνπροβλήματα δεχτήκαμε να ξεκινή-σει από το 2027. Σήμερα βλέπουμε,είπε, πολιτικά κόμματα αλλά καιτην ίδια την ΠΟΕΔ να σκέφτονταινα διεκδικήσουν ακόμα και ανα-στολή του νέου συστήματος διο-ρισμού», ενώ τόνισε παράλληλαότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται ναγίνει δεκτό και όποιος το επιχειρήσειθα βρει απέναντί του, τους οργα-νωμένους γονείς. Ο κ. Σολομωνίδηςεξέφρασε και την απογοήτευσητου για το γεγονός ότι δεν ρωτήθηκεη άποψη των οργανωμένων γονιώνγια τις τελευταίες εξελίξεις. Όπωςτόνισε, είναι δικαίωμα των δασκά-λων να προσφύγουν στην δικαιο-σύνη για να δοθεί ένα τέλος στοθέμα με τους αορίστου χρόνου εκ-παιδευτικούς, αλλά το να ζητούντόσο οι δάσκαλοι όσο και κοινο-βουλευτικά κόμματα είτε αναστολήγια ένα χρόνο του νέου συστήματοςείτε ακόμα και ακύρωσή του, αυτόείναι απαράδεκτο. «Εμείς, ως ορ-γανωμένοι γονείς, συνέχισε, αυτόπου θέλουμε είναι το όλο θέμα ναλήξει το συντομότερο δυνατό. Αυτόπου μας ενδιαφέρει είναι να διδά-σκουν στα παιδιά μας οι καλύτεροιεκπαιδευτικοί από όποιο σύστημακαι αν διορίζονται», κατέληξε.

Καθοριστική εβδομάδα για 30μηνουςΑντιδράσεις στους γονείς φέρνει η πρόθεση για αναστολή του νέου συστήματος, ενόψει νέας σχολικής χρονιάς

<<<<<<<

Οι οργανωμένοι γονείςείναι έτοιμοι να παρέμ-βουν δυναμικά σε περί-πτωση που παρατηρή-σουν ότι υπάρχει πρόθεση για αναστολήτου νέου συστήματοςδιορισμών από κοινο-βουλευτικά κόμματα και δασκάλους. Δεν περιμένουν την απόφαση της Βουλής οι δάσκαλοι και αναμένεται να πάρουν το δρόμο της δικαιοσύνης, με τον

πρόεδρο της ΠΟΕΔ να τονίζει στην «Κ» ότι οι αγωγές θα κατατεθούν το επόμενο διάστημα.

OIK_05-OIKONOMIA_Master_cy 18/08/17 17:42 Page 5

6 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Της ΑΡΙΑΝΑΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ

Εξαιρετικά ελπιδοφόρο είναι το μέλ-λον για έναν από τους πιο σημαν-τικούς κλάδους της οικονομίας,τον τουρισμό. Παρά το αρνητικόξεκίνημα του 2015, με το κλείσιμοτου εθνικού αερομεταφορέα, τωνΚυπριακών Αερογραμμών, και τημείωση του τουριστικού κύματοςαπό την αγορά της Ρωσίας, δύοχρόνια μετά, η χώρα πέτυχε τα κα-λύτερα αποτελέσματα που κατα-γράφηκαν ποτέ. Η γρήγορη αντι-

κατάσταση των δρομολογίων τωνΚυπριακών Αερογραμμών από άλ-λες αεροπορικές εταιρείες και ηπροσέλκυση περισσότερων επιβα-τών από υφιστάμενες αγορές αλλάκαι νέες, είχε ως αποτέλεσμα τηνσημαντική αύξηση της επιβατικήςκίνησης τα τελευταία δύο χρόνια,με τους αρμοδίους να εκτιμούν ότιπάνω από 10 εκατ. επιβάτες θα δια-κινηθούν φέτος από τους δύο αε-ρολιμένες της χώρας.

Με την επιβατική κίνηση νααναμένεται να σημειώσει νέο ιστο-ρικό ρεκόρ και τα ποσοστά να αυ-ξάνονται χρόνο με το χρόνο (αύ-ξηση 3,6% το 2015 – αύξηση 18%το 2016), φαίνεται ότι οι φόβοι καιοι ανησυχίες που εκφράζονταν

τότε από το κενό που θα άφηνανπίσω τους οι Κυπριακές Αερογραμ-μές όχι μόνο ξεπεράστηκαν, αλλάαντίθετα η αεροπορική αγορά τηςχώρας ενισχύθηκε και υπερκαλύ-φθηκε από τις άλλες αεροπορικέςεταιρείες που άνοιξαν το δρόμογια τη σύνδεση της Κύπρου με νέ-ους προορισμούς, ενώ παράλληλα,λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού,σημειώθηκε μείωση και στις τιμέςτων εισιτηρίων, με αποτέλεσμα ναυπάρξει περαιτέρω αύξηση της επι-βατικής κίνησης.

Από το 2015 μέχρι σήμεραΗ αναστάτωση που προκλήθηκε

κατά το τέλος του 2014, λίγο πριναπό το λουκέτο του εθνικού μετα-φορέα της χώρας, σε συνδυασμόμε το φόβο τυχόν μείωσης της του-ριστικής κίνησης, ήταν τεράστια.Αν και οι Κυπριακές Αερογραμμέςκατείχαν το 10% της αεροπορικήςκίνησης, τη χρονιά που έκλεισαν,αυτή είχε ανοδική πορεία καταρ-ρίπτοντας όλες τις εκτιμήσεις καιτις ανησυχίες που εκφράζονταναπό τους αρμόδιους φορείς τότε.Κληθείς να σχολιάσει στην «Κ» τηνμετά των Κυπριακών Αερογραμμώνεποχή, ο Υπουργός ΜεταφορώνΜάριος Δημητριάδης, σημείωσεπως το κενό που είχε αφήσει ο εθνι-κός αερομεταφορέας καλύφθηκεείτε μέσω καινούργιων αεροπορι-κών εταιρειών που πήραν άδειααπό τις τοπικές αρχές, όπως η TU-SAirways, η Cyprus Airways, η Co-balt, είτε και μέσω των αεροπορι-κών εταιρειών που δημιούργησαντη βάση και το στόλο τους στηνΚύπρο, όπως η Aegean Airlines καιη Blue Air.

Παράλληλα, έκανε λόγο για την«πολιτική των ανοικτών αιθέρων»που ακολουθεί η Κυβέρνηση τα τε-λευταία χρόνια, μέσω της οποίαςεπιτεύχθηκε η αλλαγή των επιμέ-

ρους συμφωνιών που έχει η Κύπροςμε τρίτα κράτη, με αποτέλεσμα ναγίνουν πιο ελεύθερες οι συνδέσειςμεταξύ των χωρών.

«Η πολιτική αυτή βοήθησε αρ-κετά στη συνδεσιμότητα της χώραςμας με άλλες χώρες γιατί άλλαξανοι αεροπορικές συμφωνίες με τηνΑίγυπτο και με πολλές χώρες τουΚόλπου», ανέφερε σχετικά ο ΜάριοςΔημητριάδης.

Μετά το κλείσιμο των Κυπρια-κών Αερογραμμών, πρόσθεσε, τοΥπουργείο Μεταφορών μαζί με τηHermes Airports αναθεώρησαν τασχέδια κινήτρων και αυτό βοήθησεαρκετά στην αύξηση της αεροπο-ρικής κίνησης. Εξάλλου, όπως το-νίζεται, η Κύπρος έχει παράλληλαβελτιώσει και τη συνδεσιμότηταπρος τις χώρες της Δύσης με και-νούργια δρομολόγια. Μια απλήέρευνα στο πτητικό πρόγραμματης Hermes Airports για την κα-λοκαιρινή περίοδο καταδεικνύειότι εκτελούνται πάνω από 200 πτή-σεις την εβδομάδα για τη Γερμανία,ενώ για τη Ρωσία 130. Όσον αφοράτη Μεγάλη Βρετανία 12 εταιρείεςεκτελούν πτήσεις σε 18 αεροδρόμιατης χώρας. Εκτελούνται επίσηςπτήσεις προς την Ισπανία, την Ιτα-λία και τις Βρυξέλλες. Επίσης αυ-ξήθηκε πολύ η συνδεσιμότητα τηςΚύπρου με το Ισραήλ, μετά το κλεί-σιμο των Κυπριακών Αερογραμμών.Ερωτηθείς ο Υπουργός Μεταφορώνεάν πέτυχε το σχέδιο δράσης τηςΚυβέρνησης, απάντησε καταφα-τικά, σημειώνοντας παράλληλα ότιμέχρι στιγμής έχει βελτιωθεί ση-μαντικά η συνδεσιμότητα, ωστόσο

παραμένουν ακόμα περιθώρια γιαπεραιτέρω βελτίωση. «Δεν φτάσαμεστα επιθυμητά επίπεδα. Είναι φα-νερό ότι πέτυχε το σχέδιο δράσηςκαι αυτό φαίνεται μέσα από τα απο-τελέσματα και το ρεκόρ που κατα-γράφεται χρόνο με το χρόνο στακυπριακά αεροδρόμια», είπε.

Επιπρόσθετα, τόνισε πως με τοκλείσιμο του κρατικού αερομετα-φορέα, άνοιξε η αγορά, έγιναν πε-ρισσότερες επενδύσεις από άλλουςμεταφορείς και αυτό λειτούργησεθετικά στη συνδεσιμότητα της χώ-ρας μας με το εξωτερικό.

Μάλιστα, σημείωσε πως η αύ-ξηση του τουρισμού είναι αλλη-λένδετη με την αύξηση της συν-δεσιμότητας.

Άνοιξαν οι αιθέρες Το ενδιαφέρον που δημιουργή-

θηκε από νέες αεροπορικές εται-ρείες αλλά και από υφιστάμενεςγια την καλυφθεί το κενό των Κυ-πριακών Αερογραμμών είχε ωςαποτέλεσμα να υποχωρήσουν καιοι τιμές των εισιτηρίων, λόγω τουαυξημένου ανταγωνισμού. Οι κυ-πριακές εταιρείες που δημιουργή-θηκαν από το 2015 και έπειτα είναιη TUS Airways, η Cobalt και η Cy-prus Airways, με την πρώτη ναείναι και η πρώτη κυπριακή αερο-πορική εταιρεία που ιδρύθηκε μετάτη διάλυση των Κυπριακών Αερο-γραμμών.

Η εταιρεία ιδρύθηκε τον Ιούνιοτου 2015 και ξεκίνησε πτήσεις απότη Λάρνακα το Φεβρουάριο του2016, ενώ πλέον στο πτητικό τηςπρόγραμμα περιλαμβάνονται πτή-

σεις στην Ελλάδα, το Ισραήλ καιτην Ιορδανία. Η δεύτερη κυπριακήαεροπορική εταιρεία, μετά την TUSAirways, που δημιουργήθηκε μετάτο λουκέτο των Κυπριακών Αερο-γραμμών, είναι η Cobalt Aero το2016.

Η πρώτη εμπορική της πτήσηπραγματοποιήθηκε στις 7 Ιουλίου2016, ενώ τα δρομολόγιά της πε-ριλαμβάνουν την Ελλάδα, τη Βρε-τανία, την Ιρλανδία, το Βέλγιο, τηΓαλλία, το Ισραήλ, την Ισπανία,την Ελβετία, το Ιράν, το Λίβανοκαι τη Ρωσία.

Η Cyprus Airways, ο άλλοτε κρα-τικός αερομεταφορέας πωλήθηκεστη ρωσική αεροπορική εταιρείαSiberia S7, έχει βάση το Διεθνή Αε-ρολιμένα της Λάρνακας και έχειπρογραμματισμένες πτήσεις προςτο Ηράκλειο, τη Ρόδο, το Τελ Αβίβκαι την Αγία Πετρούπολη.Εκτόςαπό τις νέες εταιρείες που δημι-ουργήθηκαν μετά το κλείσιμο τωνΚυπριακών Αερογραμμών, η Ae-gean Airlines και η Blue Air, οιοποίες έχουν βάση στην Κύπρο,εισήγαγαν στο πτητικό τους πρό-γραμμα περισσότερους προορι-σμούς από και προς τα δύο αερο-δρόμια της χώρας, εξυπηρετώνταςόλο και περισσότερους επιβάτεςχρόνο με το χρόνο.

Σημαντικό ρόλο επίσης στηνανάπτυξη της συνδεσιμότηταςέπαιξε και το κομμάτι των ναυλω-μένων πτήσεων τους καλοκαιρινούςμήνες, το οποίο υπερκαλύφθηκεστο μέγιστο μετά το κλείσιμο τωνΚυπριακών Αερογραμμών από αρ-κετές εταιρείες.

Της ΑΡΙΑΝΑΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ

Πέντε σεντ του ευρώ θα στοιχίζειαπό την πρώτη ημέρα του 2018 ηπλαστική σακούλα που χρησιμο-ποιούμε για τα ψώνια μας είτε απότις υπεραγορές είτε από άλλα κα-ταστήματα που διαθέτουν τέτοιουείδους σακούλες, βάσει του νομο-σχεδίου που θα φτάσει στη Βουλήτων Αντιπροσώπων για ψήφιση τοεπόμενο διάστημα. Απώτερος στό-χος, τριπλός: Κατ΄ αρχήν η εναρ-μόνιση της Κύπρου με σχετική ευ-ρωπαϊκή οδηγία που έχει στόχο τημείωση της κατανάλωσης της λεπτήςπλαστικής σακούλας και στη συνέ-χεια την πλήρη απόσυρσή της γιατην προστασία του περιβάλλοντος.Η υψηλή χρέωση που θα επιβληθείθα οδηγήσει τους καταναλωτές στηνεπαναχρησιμοποίηση άλλης κατη-γορίας σακούλων, ενώ παράλληλαθα βοηθήσει και στην αλλαγή τηςκαταναλωτικής τους συμπεριφοράς.Το σχετικό μέτρο εφαρμόζεται εδώκαι χρόνια σε αρκετές Ευρωπαϊκέςχώρες, με τους αρμόδιους φορείςνα δηλώνουν ότι η χώρα μας καθυ-στέρησε στην υλοποίηση του σχε-τικού νομοσχεδίου, με αποτέλεσμανα φτάσουμε ένα βήμα πριν απότην επιβολή προστίμου από την Ευ-ρωπαϊκή Ένωση. Σε δηλώσεις στην«Κ», ο πρόεδρος της Κοινοβουλευ-τικής Επιτροπής ΠεριβάλλοντοςΑδάμος Αδάμου σημείωσε πως ηχρησιμοποίηση της πλαστικής σα-κούλας αποτελεί τεράστια περιβαλ-

λοντική πληγή, ενώ παράλληλα προ-καλεί ανεπανόρθωτη ζημιά στα οι-κοσυστήματα, αφού χρειάζονταιαιώνες μέχρι να αποσυντεθεί. Ησχετική νομοθεσία που προωθείταιγια την εναρμόνιση της χώρας μαςμε τις Ευρωπαϊκές οδηγίες για συ-νολική μείωση της ρύπανσης καιτην προστασία του περιβάλλοντος,θα συζητηθεί με πάσα λεπτομέρειαστην αρμόδια Επιτροπή Περιβάλ-λοντος στις 30 Αυγούστου και θαψηφιστεί στην Ολομέλεια της Βου-λής τις αμέσως επόμενες ημέρες.Κατά το στάδιο ετοιμασίας του νο-μοσχεδίου υπήρξε δημόσια διαβού-λευση με όλους τους εμπλεκόμενουςφορείς, ενώ παράλληλα αναμένεταινα αποφασιστεί από την Εκτελε-

στική και Νομοθετική εξουσία γιατο πού θα διατίθενται τα χρήματααπό τις πλαστικές σακούλες. Σύμ-φωνα με τον κ. Αδάμου, η Νομοθε-τική εξουσία πρόκειται να εισηγηθείτη δημιουργία ταμείου συγκέντρω-σης του ποσού χρέωσης της πλα-στικής σακούλας, και το ποσό αυτόνα χρησιμοποιείται για περιβαλ-λοντικούς σκοπούς.

Από το 2015…Ερωτηθείς για τη σχετική ευ-

ρωπαϊκή οδηγία και την καθυστέ-ρηση που παρουσιάστηκε, ο πρό-εδρος της Επιτροπής Περιβάλλον-τος ανέφερε πως πριν από περίπουδύο χρόνια η Νομοθετική εξουσίαείχε ετοιμάσει νομοσχέδιο για τηχρέωση της πλαστικής σακούλας,μετά από πρόταση του βουλευτήτων Οικολόγων Γιώργου Περδίκη.Ωστόσο, όπως εξήγησε, το ΤμήμαΠεριβάλλοντος του Υπουργείου Γε-ωργίας ενημέρωσε τη Νομοθετικήεξουσία πως λόγω της Ευρωπαϊκήςοδηγίας που αναμενόταν, ετοιμα-ζόταν ήδη από το αρμόδιο Υπουρ-γείο, νομοσχέδιο, για την εναρμό-νιση της Κύπρου με τη σχετικήοδηγία. Στη συνέχεια, το ΤμήμαΠεριβάλλοντος καθυστέρησε ναστείλει στη Νομική Υπηρεσία τοεν λόγω νομοσχέδιο για νομοτε-χνικό έλεγχο και έγκρισή του απότο Υπουργικό Συμβούλιο, με απο-τέλεσμα να δεχθεί από την ΕΕ επι-στολή αιτιολογημένης γνώμης.Συγκεκριμένα, η Κύπρος είχε υπο-

χρέωση να εναρμονιστεί με τηνευρωπαϊκή οδηγία ένα μήνα πρινλήξει το 2016. Όμως λόγω της κα-θυστέρησης που υπήρξε, το ενλόγω νομοσχέδιο στάλθηκε στηΝομική Υπηρεσία τον Μάρτιο καιεγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμ-βούλιο στις 8 Ιουνίου 2017.

Οι προτεινόμενοι κανονισμοίτου σχετικού νομοσχεδίου παρου-σιάστηκαν, για πρώτη φορά, ενώ-πιον της Κοινοβουλευτικής Επι-τροπής Περιβάλλοντος στις 12 Ιου-λίου και αφορούν την απαγόρευσητης δωρεάν πλαστικής σακούλαςσε όλα τα σημεία πώλησης και τηνεπιβολή χρέωσής της στο ποσότων 0,05 σεντ για να περιοριστείσε πρώτη φάση η χρησιμοποίησήτης και σε σταδιακή απόσυρσήτης. «Από την πρώτη ημέρα του2018 η χρησιμοποίηση της πλα-στικής σακούλας δεν είναι απαγο-ρευτική, οι επιχειρήσεις όμως οφεί-λουν να τη χρεώνουν στους κατα-ναλωτές», ανέφερε ο κ. Αδάμου.Ερωτηθείς για την πρόταση τηςΒουλής αναφορικά με τη δημιουρ-γία ταμείου που θα διαχειρίζεταιτα έσοδα από τη χρέωση της πλα-στικής σακούλας, ο κ. Αδάμου ανέ-φερε πως στις 30 Αυγούστου πουθα συζητηθούν λεπτομερώς οι κα-νονισμοί του νομοσχεδίου, θα προ-ταθεί όπως τα έσοδα να χρησιμο-ποιούνται για περιβαλλοντικά έργακαι εκδηλώσεις, με σκοπό την ανά-πτυξη της περιβαλλοντικής συνεί-δησης και ευαισθησίας.

Η αεροπορικήσυνδεσιμότητααύξησε και τον τουρισμό Ικανοποίηση εκφράζει ο Υπ. Μεταφορών,ποια η κατάσταση μετά το κλείσιμο των KA

Τέλος η δωρεάν πλαστική σακούλα από 1η ΙανουαρίουΤον Σεπτέμβριο αναμένεται να ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής το σχετικό νομοσχέδιο - Ευρωπαϊκή οδηγία

<<<<<<<

Η χρησιμοποίηση τηςπλαστικής σακούλαςαποτελεί τεράστια περι-βαλλοντική πληγή, ενώπαράλληλα προκαλείανεπανόρθωτη ζημιάστα θαλάσσια οικοσυ-στήματα και τα πουλιά,αφού χρειάζονται αιώνες μέχρι να απο-συντεθεί.

Η Νομοθετική εξουσία πρόκειται να εισηγηθεί τη δημιουργία ταμείουσυγκέντρωσης του ποσού χρέωσης της πλαστικής σακούλας, και το ποσόαυτό να χρησιμοποιείται για περιβαλλοντικούς σκοπούς.

Από την πλευρά του ο πρόεδροςτου Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου,Μάριος Αντωνίου, σε δηλώσεις τουστην «Κ», ανέφερε πως οι επιχει-ρήσεις που διαθέτουν τις πλαστι-κές σακούλες στους καταναλωτέςκαι περισσότερο οι υπεραγορές,εδώ και αρκετό καιρό ενημερώ-νουν είτε εν μέσω διαφημίσεων εί-τε μέσω εκστρατειών για την αγο-ρά της επαναχρησιμοποιημένηςσακούλας. Παράλληλα, σημείωσεπως οι επιχειρήσεις λαμβάνουν ταμέτρα τους σχετικά με το θέμα, το-νίζοντας ότι είναι θέμα χρόνου να

εμπεδωθεί πλήρως στη συνείδησητων καταναλωτών και στην αλλαγήτης συμπεριφοράς τους. Η σχετικήευρωπαϊκή οδηγία και οι κανονι-σμοί που θα περιλαμβάνονται στονομοσχέδιο θα περιλαμβάνουνόλες τις επιχειρήσεις, είτε πωλούντρόφιμα είτε είδη ένδυσης καιυπόδησης είτε οτιδήποτε άλλο. «Οιυπεραγορές είναι τα κύρια σημείαπώλησης όπου διαθέτουν πλαστι-κές σακούλες και ήδη άρχισαν ναστέλλουν μηνύματα στους κατανα-λωτές για την αποφυγή χρησιμο-ποίησης της», πρόσθεσε.

<<<<<<<

Το πτητικό πρόγραμματης Hermes Airports γιατην καλοκαιρινή περίο-δο καταδεικνύει ότιεκτελούνται πάνω από200 πτήσεις την εβδο-μάδα για τη Γερμανία,ενώ για τη Ρωσία 130.

Ενισχύθηκε η αεροπορική αγορά της χώρας μετά το κλείσιμο του κρατικού αερομεταφορέα τον Ιανουάριο του 2015.

Αύξηση επιβατών Σύμφωνα με τα στοιχεία της Her-mes Airports, το 2015 διακινήθηκανσυνολικά 7.608. 655 επιβάτες μέσωτων αεροδρομίων της Λάρνακας καιτης Πάφου σε σύγκριση με τους7.345.214 επιβάτες το 2014, ενώ το2016 διακινήθηκαν συνολικά8.974.163 επιβάτες καταγράφονταςαύξηση της τάξης του 18%. Από τιςαρχές του τρέχοντος έτους μέχρικαι τον Ιούλιο, ο αριθμός των επιβα-τών στα δύο αεροδρόμια της χώραςανήλθε στα 5,5 εκατ., σημειώνονταςαύξηση της τάξης του 16,3%, σεσχέση με την αντίστοιχη περσινήπερίοδο. Επίσης, κατά το 2015 πά-νω από 70 αεροπορικές εταιρείεςδραστηριοποιήθηκαν στα δύο διε-θνή αεροδρόμια, συνδέοντας τηςΚύπρο με περισσότερους από 110προορισμούς σε 40 χώρες, με το δί-κτυο των κυπριακών αεροδρομίωννα εμπλουτίζεται περισσότερο τηναμέσως επόμενη χρονιά με τη δρα-στηριοποίηση έντεκα νέων αεροπο-ρικών εταιρειών και την εισαγωγήσυνολικά 21 νέων δρομολογίων.Σύμφωνα πάντα με τη διαχειρίστριαεταιρεία των αεροδρομίων, οι νέεςεταιρείες CobaltAir, Pobeda, TUSAirways, Ellinair, Air Berlin, Azur Air,Yan Air, Wind Rose, Alitalia και Israir,μετέφεραν γύρω στις 428.000 συ-νολικούς επιβάτες το 2016, ενώ ηαύξηση των πτήσεων σε υφιστάμε-να δρομολόγια είχε σαν αποτέλε-σμα την αύξηση της επιβατικής κί-νησης κατά 919.000 επιβάτες συ-νολικά.

Ετοιμάζονται και ενημερώνουν οι υπεραγορές

OIK_06 OIKONOMIA_Master_cy 18/08/17 17:40 Page 6

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 7Ε Λ Λ Α Δ ΑKυριακή 20 Αυγούστου 2017

Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ

Μία από τις πλέον βασικές πύλεςεισόδου των προϊόντων απομί-μησης, των προϊόντων «μαϊμού»κατά το κοινώς λεγόμενον, πα-ραμένει η Ελλάδα. Στις περισσό-τερες κατηγορίες καταναλωτικώναγαθών, από κοσμήματα και καλ-λυντικά έως παιχνίδια, το ποσοστότων προϊόντων που αποκαλύπτε-ται στη χώρα ότι πρόκειται γιααπομιμήσεις είναι πολύ υψηλό-τερο από όσο αναμενόταν, ειδικάεάν αυτό συγκριθεί με την ποσό-τητα των νόμιμων εισαγωγών πουπραγματοποιεί στις ίδιες κατη-γορίες προϊόντων.

Στόχος των επιτήδειων δεν γί-νονται μόνο γνωστές μάρκες οί-κων μόδας και αθλητικών ειδών,αλλά και τρόφιμα, με την Ελλάδανα αποτελεί μία από τις χώρεςτης Ευρωπαϊκής Ενωσης που υφί-στανται το μεγαλύτερο πλήγμααπό την κυκλοφορία ψευδεπίγρα-φων προϊόντων ΠροστατευόμενηςΟνομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ),όπως είναι για παράδειγμα το τυρίφέτα.

Σύμφωνα με την κοινή έκθεσητων EUIPO (Γραφείο ΔιανοητικήςΙδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ενω-σης) και της Europol τα προϊόντα«μαϊμού» που εισέρχονται στηνΕ.Ε. υπολογίζεται ότι αντιστοιχούνστο 5% των εισαγωγών που πραγ-ματοποιεί η Ευρωπαϊκή Ενωση,ποσοστό που μεταφράζεται σεπερίπου 85 δισ. ευρώ. Ο τζίροςδε παγκοσμίως των προϊόντωναπομίμησης υπολογίζεται σε 390δισ. ευρώ και αποτελούν το 2,5%του παγκόσμιου εμπορίου.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τηνεν λόγω έκθεση, οι κατηγορίεςπροϊόντων όπου η αναλογία κα-τασχέσεων προϊόντων απομίμη-σης προς τις νόμιμες εισαγωγέςείναι ιδιαιτέρως υψηλή είναι τααρώματα και τα καλλυντικά, είδηένδυσης και υπόδησης, αθλητικάείδη, παιχνίδια, κοσμήματα.

Η Ελλάδα αποτελεί κεντρική

πύλη εισόδου και για τσιγάρα «μαϊ-μού», καθώς μόνο το 2015 οι ελ-ληνικές αρχές κατέσχεσαν7.306.656 πακέτα. Δύο ερμηνείεςδίνουν οι συγγραφείς της έκθεσης:είτε ότι η Ελλάδα αποτελεί σημαν-

τικό σημείο εισόδου για τα τσιγάραείτε ότι οι ελληνικές τελωνειακέςαρχές έχουν δώσει προτεραιότηταστους ελέγχους που αφορούν ταπροϊόντα καπνού.

Στην ίδια έκθεση γίνεται ιδιαί-τερη αναφορά στον εντοπισμόενός φορτίου με 496.000 πακέταψευδεπίγραφων τσιγάρων προ-έλευσης Βιετνάμ που κατασχέθηκεστον Πειραιά και στον εντοπισμόεν συνεχεία ενός ακόμη φορτίουμε 500.000 πακέτα που εντοπί-στηκε σε φορτηγό με προορισμότην Πολωνία.

Το στοιχείο που προκαλεί ιδι-αίτερη ανησυχία, ειδικά καθώςτίθεται σε σοβαρό κίνδυνο η δη-μόσια υγεία και επιπλέον δεν

έχουν ακόμη αναπτυχθεί εκτετα-μένοι έλεγχοι, είναι η αύξηση στηνΕ.Ε. των προϊόντων απομίμησηςστην κατηγορία των τροφίμων.Η επιχείρηση τρόφιμα «μαϊμού»αφορά κατά κύριο λόγο τα βιολο-γικά προϊόντα και τα προϊόνταΠροστατευόμενης ΟνομασίαςΠροέλευσης (ΠΟΠ) και Προστα-τευόμενης Γεωγραφικής Ενδειξης.Οι κατηγορίες τροφίμων που πλήτ-τονται είναι κρασιά και άλλα αλ-κοολούχα ποτά, τυριά, κρέατα,φρούτα, λαχανικά και δημητριακά.Οι χώρες των οποίων οι παραγωγοίδέχονται το ισχυρότερο πλήγμααπό τις παράνομες αυτές πρακτι-κές είναι η Ελλάδα, η Γερμανία,η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία.

Κύρια πύλη εισόδου στην Ε.Ε.για προϊόντα «μαϊμού» η Ελλάδα«Παράδεισος» των απομιμήσεων για ρούχα, καλλυντικά, κοσμήματα, τσιγάρα

<<<<<<

Οι απομιμήσεις καλύ-πτουν το 5% των εισα-γωγών της Ευρωπαϊ-κής Ενωσης, γεγονόςπου διαμορφώνει τηναξία τους στα 85 δισ.ευρώ.

Στόχος των επιτήδειων δεν γίνονται μόνο γνωστές μάρκες οίκων μόδας και αθλητικών ειδών, αλλά και τρόφιμα,με την Ελλάδα να αποτελεί μία από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης που υφίστανται το μεγαλύτερο πλήγμααπό την κυκλοφορία ψευδεπίγραφων προϊόντων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).

EURO

KIN

ISSI

Το ποσό των 250 εκατ. ευρώ έχουνπληρώσει περισσότεροι από 62.000φορολογούμενοι που προσήλθαν«οικειοθελώς» στην εφορία και απο-κάλυψαν αποκρυβείσα φορολογητέαύλη. Στην πραγματικότητα, σύμφωναμε πληροφορίες, το 80% των φορο-λογουμένων που εντάχθηκαν στηνανωτέρω ρύθμιση δεν παρουσιά-στηκε οικειοθελώς αλλά αντιθέτωςκλήθηκε από την εφορία να δώσειεξηγήσεις, καθώς από τον έλεγχοτων λιστών και των εμβασμάτωνδιαπιστώθηκε αναντιστοιχία δηλω-θέντων και περιουσιακών στοιχείων.Επίσης, χρήση της διάταξης έκανανκαι οι φορολογούμενοι στους οποίουςείχε προσδιοριστεί φόρος με βάσητα ευρήματα του ελέγχου. Οσοι λοι-πόν έσπευσαν στην εφορία το έπρα-ξαν για να πληρώσουν λιγότερουςφόρους σε σχέση με το υφιστάμενοσύστημα (αυξημένα πρόστιμα μέχρικαι 120%). Αντίθετα και σύμφωναμε τις ίδιες πληροφορίες δεν έχειεμφανιστεί κάποιος φορολογούμενοςνα αποκαλύψει αδήλωτα εισοδήματατα οποία δεν είχαν ή έχουν εντοπι-σθεί από την εφορία.

Πάντως, το ποσό που έχει εισπραχ-θεί κρίνεται ιδιαίτερα υψηλό και ξε-περνά τις προσδοκίες της φορολο-γικής διοίκησης που υπολόγιζε λι-γότερα έσοδα και συγκεκριμένα περίτα 200 εκατ. ευρώ. Οπως προκύπτειαπό τα στοιχεία της ΑνεξάρτητηςΑρχής Δημοσίων Εσόδων:

1. Στη ρύθμιση έχουν ενταχθεί62.000 φορολογούμενοι.

2. Το ποσό που έχουν αποκαλύψει- αποδεχθεί ανέρχεται περίπου στα4 δισ. ευρώ.

3. Εχουν εισπραχθεί μέχρι στιγμής250 εκατ. ευρώ.

4. Τα ποσά που αποκαλύπτονταικυμαίνονται από 100.000 έως300.000 ευρώ.

Οσοι ενταχθούν στη ρύθμισηπρέπει να πληρώσουν τον φόροπου προκύπτει σε 30 ημέρες ή δια-φορετικά να υπαχθούν στη ρύθμιση

των 12 ή 24 δόσεων, ενώ θα πρέπεινα γνωρίζουν ότι η εφορία διατηρείτο δικαίωμα ελέγχου, εκτός τωνστοιχείων που θα αποκαλύψουν οιφορολογούμενοι, συνολικά των ει-σοδημάτων τους και των περιου-σιακών τους στοιχείων ακόμα καιγια τη χρήση που αφορά η δήλωσηπου θα υποβάλουν. Επί της ουσίας,η υποβολή της εθελουσίας δήλωσηςδεν σημαίνει ότι παράγεται οριστικόαποτέλεσμα για τον φορολογούμενοκαι τις επιχειρήσεις. Ειδικότερα,οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει ναγνωρίζουν ότι:• Ο φόρος που θα κληθούν να κα-ταβάλουν ξεκινάει από το 30% της

αποκρυβείσας φορολογητέας ύληςκαι φθάνει μέχρι και το 60% ανά-λογα με την περίπτωση και τονχρόνο απόκρυψης.• Οι δηλώσεις υποβάλλονται χει-ρόγραφα.• Για αρχικές ή τροποποιητικές δη-λώσεις που υποβάλλονται μετά τις31.5.2017 και μέχρι το πέρας τηςπροθεσμίας (30.9.2017), ο τυχόνοφειλόμενος πρόσθετος φόρος ορί-ζεται στο 12% του κυρίου φόρου.• Στη ρύθμιση μπορούν να ενταχ-θούν φορολογούμενοι για τους οποί-ους έχει εκδοθεί ή θα εκδοθεί εντολήελέγχου μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου2017. Στην περίπτωση που έχει κοι-νοποιηθεί προσωρινός προσδιορι-σμός φόρου, ο πρόσθετος φόροςανέρχεται στο 36%, ενώ σε διαφο-ρετική περίπτωση στο 18%.

ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ

Αντιμέτωπες με την προοπτικήσυρρίκνωσης είναι οι ελληνικέςτράπεζες, καθώς θα εντείνεται ταπροσεχή χρόνια η προσπάθειαμείωσης των «κόκκινων» δανείων,που θα οδηγήσει σε απομόχλευσητων δανειακών χαρτοφυλακίων.

Αυτό επισημαίνει σε έκθεσήτης η Bank of America, παραπέμ-ποντας στο παράδειγμα χωρώνόπως η Ισπανία και η Ιρλανδία,οι τράπεζες των οποίων οδηγή-θηκαν σε συρρίκνωση μετά καιτην επιτάχυνση του προγράμμα-τος μείωσης των μη εξυπηρετού-μενων δανείων. Οι αναλυτές τουδιεθνούς οίκου εκτιμούν πως μιαδημόσια «κακή τράπεζα» που θααγόραζε στοιχεία ενεργητικούστη λογιστική τους αξία, θα βοη-θούσε και θα είχε θετική επίπτωσηστην εμπιστοσύνη.

Σύμφωνα με την Bank of Ame-rica, ο ιδιωτικός τομέας στην Ελ-λάδα έχει περιθώρια να περιορίσειτον δανεισμό του προς τις τρά-πεζες. Αν και ο δείκτης δανεισμούπρος το Ακαθάριστο Εθνικό Προ-ϊόν είναι χαμηλός σε σχέση μετις άλλες υπό σύγκριση χώρες(Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία καιΚύπρο), στην Ελλάδα η πραγμα-τική επιβάρυνση του ιδιωτικούτομέα επιδεινώνεται λόγω τηςυψηλής φορολογίας, που μειώνειτα περιθώρια δανεισμού των ελ-ληνικών επιχειρήσεων και των

νοικοκυριών. Η δημοσιονομικήπροσαρμογή, που βασίζεται σεμεγάλο βαθμό στα μεγάλα φορο-λογικά βάρη, αναμένεται να κρα-τήσει χαμηλά το ενδιαφέρον γιαπροσφυγή σε δανεισμό, τη στιγμήμάλιστα που τα επιτόκια παρα-μένουν σε υψηλά επίπεδα.

Ετσι ο όγκος των δανείων πουθα χορηγηθούν τα προσεχή χρό-νια δεν θα αντισταθμίσει τη μεί-ωση του χαρτοφυλακίου από τα«κόκκινα» δάνεια. Μικρότεραδανειακά χαρτοφυλάκια σημαίνειχαμηλότερα κέρδη για τις τρά-

πεζες και ως εκ τούτου μικρότερηλογιστική αξία. Κατά συνέπεια,οι αναλυτές του διεθνούς οίκουείναι πιο αρνητικοί και αξιολο-γούν και τις τέσσερις ελληνικέςτράπεζες με «Underperform»,ενώ η τρίτη αξιολόγηση που ανα-μένεται το φθινόπωρο, θα είναιδύσκολη, όπως σημειώνουν, καιθα αυξήσει την αβεβαιότητα.Οσον αφορά τα έσοδα από τό-κους και τα προ φόρων κέρδη,οι προβλέψεις τους είναι 10%-15% και 10%-35% κάτω από τονμέσο όρο των αναλυτών.

Η Bank of America Merill Lyn-ch υποβαθμίζει την τιμή-στόχοτης μετοχής της Αlpha σε 1,83ευρώ από 2,33 και της Εθνικήςσε 0,32 ευρώ από 0,36. Την ίδιαστιγμή αναβαθμίζει την τιμή-στόχο για τη μετοχή της Πειραιώςσε 4,62 ευρώ από 4 ευρώ και τηςEurobank σε 0,94 από 0,8 ευρώ.Παράλληλα υποβαθμίζει τη σύ-σταση της μετοχής των Alphaκαι Εθνική σε «Underpeform»από «Neutral».

Σύμφωνα με την ανάλυση τηςBank of America Merill Lynch, τανέα δάνεια δεν θα αντισταθμίσουντον αντίκτυπο της απομόχλευσης,κυρίως γιατί τα επιτόκια στα νέαδάνεια είναι πολύ υψηλά και θαπεριορίσουν το μέγεθος των νέωνόγκων.

Επιπλέον, το spread των επι-τοκίων αυτών σε σχέση με τηνΙσπανία, την Ιταλία ή άλλες χώρεςτης Ευρωζώνης βρίσκεται στουψηλότερο επίπεδο μετά την κρί-ση. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμ-φωνα με τα στοιχεία του διεθνούςοίκου το επιτοκιακό περιθώριοτων τεσσάρων συστημικών ελ-ληνικών τραπεζών είναι από ταυψηλότερα μεταξύ των 27 τρα-πεζών που εξετάζει, ενώ τα στοι-χεία από την Πειραιώς δείχνουνπως τα επιτόκια στα νέα δάνειαείναι αρκετά υψηλότερα σε σχέσημε τα παλιότερα σε όλες τις κα-τηγορίες δανείων.

Αν και τα υψηλότερα επιτόκιαείναι θετικά για τα περιθώρια κέρ-δους, αναμένεται να αποθαρρύ-νουν τη λήψη νέων δανείων. Ιδίωςαπό τη στιγμή που κατά τη διάρ-κεια του κύκλου ανάκαμψης τωνελληνικών αναμένεται αύξησητων επιτοκίων και τα στοιχείατης ΕΚΤ δείχνουν ότι σχεδόν όλατα νέα δάνεια του ιδιωτικού τομέαείναι με κυμαινόμενο επιτόκιο.

EΥΓΕΝΙΑ ΤΖΩΡΤΖΗ

Εισπράχθηκαν 250 εκατ. από κρυφά εισοδήματα 62.000 φορολογουμένων

Προοπτική συρρίκνωσης για τις ελληνικές τράπεζες

<<<<<<

Το ποσό που έχει εισπραχθεί κρίνεται ιδιαίτερα υψηλό και ξεπερνά τις προσδοκίεςτης φορολογικής διοίκησης.

Η χρηματοδότηση των ελληνικώντραπεζών από τον έκτακτο μηχα-νισμό ρευστότητας (ELA) μειώθηκεκατά 3,3 δισ. ευρώ ή 8,7% τον Ιούλιοσε σχέση με τον Ιούνιο, σύμφωναμε στοιχεία που δημοσίευσε η Τρά-πεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Οπως προ-κύπτει από τη λογιστική κατάστασητης κεντρικής τράπεζας τον Ιούλιο,η χρηματοδότηση από τον ELA διο-λίσθησε στα 34,6 δισ. ευρώ από37,9 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου.

Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές Αυ-γούστου, η TτΕ ανακοίνωσε τηναποκλιμάκωση του ορίου χρήσηςτου μηχανισμού έκτακτης ρευστό-τητας κατά 1,6 δισ. ευρώ, στα 38,9δισ. ευρώ. Οπως ανέφερε στη σχε-τική ανακοίνωση, «στις 2 Αυγού-στου 2017 το διοικητικό συμβούλιοτης ΕΚΤ δεν διατύπωσε αντίρρησηστον καθορισμό του ανώτατου ορί-ου παροχής έκτακτης ενίσχυσηςσε ρευστότητα (ELA) προς τις ελ-ληνικές τράπεζες στο ποσό των38,9 δισ. ευρώ έως και την Πέμπτη7 Σεπτεμβρίου 2017, ύστερα απόαίτημα της ΤτΕ. Η μείωση του ανώ-τατου ορίου κατά 1,6 δισ. ευρώ αν-τανακλά τη βελτίωση της ρευστό-τητας των ελληνικών τραπεζών,λαμβανομένων υπόψη των ροών

καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα».Η βελτίωση της ρευστότητας έχειαποτυπωθεί και στα στοιχεία τωνκαταθέσεων, που ενισχύθηκαν τονΙούνιο κατά 1 δισ. ευρώ λόγω καιτων εισροών από τον τουρισμό. Νασημειωθεί ότι το εγκεκριμένο όριορευστότητας είναι αυξημένο, καθώςπεριλαμβάνει και ένα «μαξιλάρι»που τηρείται ακόμη και αν δεν γί-νεται χρήση από τις τράπεζες.

Οσοι ενταχθούν στη ρύθμιση πρέπει να πληρώσουν τον φόρο που προκύπτεισε 30 ημέρες ή διαφορετικά να υπαχθούν στη ρύθμιση των 12 ή 24 δόσεων.

<<<<<<

Η προσπάθεια μείωσηςτων «κόκκινων»δανείων θα οδηγήσεισε απομόχλευση των δανειακών χαρτο-φυλακίων.

Μειώθηκε κατά 3,3 δισ.η χρηματοδότηση των τραπεζών από τον ELA

Σύμφωνα με την Bank of America, ο ιδιωτικός τομέας στην Ελλάδα έχειπεριθώρια να περιορίσει τον δανεισμό του από τις τράπεζες.

Στις αρχές Αυγούστου, η TτΕ ανα-κοίνωσε την αποκλιμάκωση τουορίου χρήσης του ELA κατά 1,6 δισ.,στα 38,9 δισ.

OIK_07-OIKONOMIA_Master_cy 18/08/17 17:40 Page 7

8 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ε Λ Λ Α Δ Α Kυριακή 20 Aυγούστου 2017

«Πηγή φτώχειας» αποτελεί ο νέοςτρόπος υπολογισμού των συντά-ξεων χηρείας, χτυπώντας μία απότις πιο ευαίσθητες κοινωνικά καιοικονομικά ομάδες, μέσα στηνύφεση και στην κρίση.

Μπορεί ακόμη να μην έχουναποδοθεί συντάξεις με βάση τοννέο νόμο Κατρούγκαλου –οι επι-ζώντες σύζυγοι εισπράττουν προ-σωρινά ποσά της τάξεως των 200με 300 ευρώ–, ωστόσο όταν θααρχίσει η απονομή των κανονικώνποσών, θα καταγραφεί σημαντικήμείωση της μέσης σύνταξης χη-ρείας, η οποία ακόμη και σήμεραδιαμορφώνεται στα 506 ευρώ μεβάση τα δεδομένα του Φεβρουα-ρίου 2017, όπως περιγράφονταιστην έκθεση του συστήματος

«Ηλιος». Και τότε αναμένεται ναπροκληθεί μεγάλη αναστάτωση.

Τρεις είναι οι βασικοί λόγοι γιατους οποίους αναμένεται κατα-κόρυφη μείωση της μέσης σύν-ταξης χηρείας:

1. Βάση υπολογισμού της σύν-ταξης θα αποτελέσει η κύρια σύν-ταξη, όπως αυτή θα υπολογίζεταιμε βάση τον νόμο Κατρούγκαλου.

Ακόμη και αν κάποιος έχει συν-ταξιοδοτηθεί πριν από την ενερ-γοποίηση του νέου ασφαλιστικούνόμου, εφόσον χρειαστεί τώρανα υπολογιστεί η σύνταξη θανά-του, το ποσό της κύριας σύνταξηςπου εισέπραττε μέχρι τον θάνατότου ο αποθανών, θα επαναπροσ-διοριστεί.

Ούτως ή άλλως, από το 2019, οεπανυπολογισμός θα γίνει αυτό-ματα λόγω της κατάργησης τηςπροσωπικής διαφοράς.

Είναι προφανές ότι όσο μειώνε-ται το ποσό της κύριας σύνταξηςπου αποτελεί και τη βάση υπολο-γισμού, τόσο μειώνεται και η σύν-ταξη χηρείας.

2. Ο νόμος Κατρούγκαλου προ-βλέπει χαμηλότερο συντελεστήυπολογισμού της σύνταξης χη-ρείας. Ενώ για τους θανάτους πουεπήλθαν μέχρι και τον Μάιο του2016 η σύνταξη χηρείας υπολο-γιζόταν με συντελεστή 70% γιατα τρία πρώτα χρόνια από τον θά-νατο, για τους θανάτους μετά τονΜάιο του 2016 το ποσοστό αυτόμειώθηκε στο 50%.

Μάλιστα, μετά τη συμπλήρωσητριών ετών από τον θάνατο, μπο-ρεί να επέλθει περαιτέρω μείωσητου συντελεστή στο 25%. Ετσιεξηγείται και το φαινόμενο δύοχήρες, οι σύζυγοι των οποίων ει-σέπρατταν ακριβώς την ίδια σύν-ταξη με τη μοναδική διαφορά ναέχει να κάνει με την ημερομηνίαθανάτου του συζύγου (ο ένας θά-νατος πριν από τον Μάιο του 2016και ο άλλος θάνατος μετά), να ει-σπράττουν εντελώς διαφορετικάποσά.

Τρεις κατηγορίες3. Με τον νόμο Κατρούγκαλου

μπήκε στις συντάξεις χηρείαςακόμη και ηλικιακό κριτήριο. Ου-σιαστικά, οι χήρες κατατάσσονταισε τρεις διαφορετικές κατηγο-ρίες.

Πρώτον, σε αυτές που δεν έχουνσυμπληρώσει τα 52 κατά την ημέ-ρα θανάτου του συζύγου. Αυτές(ή αυτοί) εισπράττουν τη σύνταξηχηρείας μόνο για τρία χρόνια καιμετά ποτέ ξανά.

Δεύτερον, σε αυτές που δεν είναι55 ετών κατά την ημερομηνία θα-νάτου του συζύγου, αλλά συμπλη-ρώνουν το συγκεκριμένο ηλικιακόόριο πριν συμπληρωθούν τρίαχρόνια από τον θάνατο. Αυτές ει-σπράττουν τη σύνταξη χηρείαςγια τρία χρόνια, μετά γίνεται δια-κοπή, και μετά το ποσό χορηγείταιεκ νέου όταν οι επιζώντες συμ-πληρώνουν το 67ο έτος της ηλικίαςτους.

Η 3η κατηγορία περιλαμβάνειαυτές που έχουν συμπληρώσειτα 55 κατά την ημερομηνία τουθανάτου και είναι οι μοναδικέςπου εξακολουθούν να λαμβάνουντη σύνταξη χηρείας από την ημε-ρομηνία του θανάτου και για όλητη διάρκεια της ζωής τους.

Τα κρίσιμα χτυπήματα που στοχοποιούν τους σημερινούς χαμηλοσυνταξιούχους

<<<<<<

Οι επιζώντες σύζυγοι εισπράττουνπροσωρινά ποσά της τάξεως των 200 με 300 ευρώ.

«Πηγή φτώχειας» ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων χηρείας

Του ΘΑΝΟΥ ΤΣΙΡΟΥ

Παρά την πολύχρονη οικονομικήκρίση, ο κίνδυνος φτώχειας γιατους συνταξιούχους γινόταν τα τε-λευταία χρόνια ολοένα και μικρό-τερος. Εφτασε όμως η στιγμή ναανατραπεί και αυτό το... κεκτημένο.Για πρώτη φορά κατά τη διάρκειατων μνημονιακών ετών ελήφθησανή θα ληφθούν τόσο πολλά και τόσοαυστηρά μέτρα εις βάρος των χα-μηλοσυνταξιούχων.

Η σταδιακή κατάργηση τουΕΚΑΣ, η εξάλειψη της προσωπικήςδιαφοράς χωρίς κανένα εισοδημα-

τικό κριτήριο, η μείωση του αφο-ρολογήτου σε δύο διαδοχικές δό-σεις, οι αλλεπάλληλες αυξήσεις έμ-μεσων φόρων που επηρεάζουν κυ-ρίως τα χαμηλότερα στρώματα, το«τσεκούρωμα» των συντάξεων χη-ρείας και ο νέος τρόπος υπολογι-σμού των συντάξεων βάσει του νό-μου Κατρούγκαλου, θα οδηγήσειτο επόμενο χρονικό διάστημα σεκατακόρυφη μείωση της μέσης σύν-ταξης στην Ελλάδα. Δεκάδες χιλιά-δες συνταξιούχοι θα βρεθούν αν-τιμέτωποι με τον κίνδυνο φτώχειαςκαι ύστερα από πολλά χρόνια θαανατραπεί η πτωτική πορεία του

σχετικού δείκτη που παρακολουθείη Ελληνική Στατιστική Αρχή.

Οι συνταξιούχοι ήταν κατά τηδιάρκεια της οικονομικής κρίσηςοι ασφαλέστεροι όλων τουλάχιστονσε ό,τι αφορά τον κίνδυνο φτώ-

χειας. Παρά τις τουλάχιστον 13 πε-ρικοπές συντάξιμων αποδοχώνπου έγιναν ειδικά μετά το 2011, οσχετικός δείκτης συνέχισε να κι-νείται πτωτικά. Ο κίνδυνος φτώ-χειας των ηλικιωμένων μετά τιςκοινωνικές μεταβιβάσεις ανερχό-ταν στο 27,5% το 2011 για να μει-ωθεί στο 12,6% το 2016. Σε καμίαάλλη ηλικιακή ομάδα δεν εντοπί-ζονται τόσο χαμηλά ποσοστά, στα-τιστικό εύρημα που έχει την εξή-γησή του. Ο κίνδυνος φτώχειαςορίζεται με βάση ένα επίπεδο ει-σοδήματος το οποίο «παρακολου-θεί» το μέσο εισόδημα της χώρας.

Από το 2011 μέχρι τώρα, το μέσοεισόδημα κινείται πτωτικά, άραπρος τα κάτω κινείται και το κα-τώφλι της φτώχειας. Για τους χα-μηλοσυνταξιούχους ωστόσο –αυ-τούς δηλαδή που παραδοσιακά βρί-σκονται πιο κοντά στο κατώφλιτης φτώχειας– η μείωση του εισο-δήματος ήταν χαμηλότερη σε σχέ-ση με τη μέση μείωση του εισοδή-ματος. Εκτός από την κατάργησητης 13ης και της 14ης σύνταξης,μέχρι και τα μέσα του 2015 δενυπήρξε άλλο μέτρο που να επηρε-άσει το εισόδημά τoυς. Ετσι δικαιο-λογείται η μέχρι τώρα μείωση του

κινδύνου φτώχειας για τους χαμη-λοσυνταξιούχους. Από εδώ και πέ-ρα, θα κινηθούμε στην αντίθετηκατεύθυνση. Και αυτό γιατί:• Από τις αρχές του 2018, ουσιαστι-κά, θα καταργηθεί το ΕΚΑΣ.• Οι συντάξεις χηρείας με τον νέονόμο θα είναι της τάξεως των 200-300 ευρώ.• Το 2019 θα καταργηθεί η προσω-πική διαφορά και για τους χαμηλο-συνταξιούχους.• Η μείωση του αφορολογήτου (απότο 2019 ή από το 2020) στερεί απόμόνη της τουλάχιστον μία σύνταξηστους χαμηλοσυνταξιούχους.

Ερχονται μειώσεις εισοδήματος για τους συνταξιούχουςΣταδιακή κατάργηση ΕΚΑΣ, εξάλειψη προσωπικής διαφοράς και νέος τρόπος υπολογισμού θα «βουλιάξουν» τις συντάξεις

Τρία χτυπήματα εις βάρος των ση-μερινών χαμηλοσυνταξιούχων θαστείλουν πολλές χιλιάδες εξ αυτώνκοντά στο όριο της φτώχειας. Καιθα είναι η πρώτη φορά στα μνη-μονιακά χρόνια που θα ληφθούντόσο πολλά μέτρα εις βάρος αυτώνπου εισπράττουν τις χαμηλότερεςσυντάξεις. Τα τρία χτυπήματαείναι τα εξής:

1. Η πλήρης κατάργηση τουΕΚΑΣ. Μέχρι τώρα, οι χαμηλοσυν-ταξιούχοι έχουν υποστεί μόνο τιςσυνέπειες από την πρώτη φάσητων περικοπών. Ο περιορισμός τηςετήσιας δαπάνης από τα 900 καιπλέον εκατ. ευρώ στα 320 εκατ.ευρώ για το 2017, επέφερε και μη-δενισμό του επιδόματος για κά-ποιους αλλά και περιορισμό τουύψους του για όλους. Πλέον, δενυπάρχει κανείς που να εισπράττει

το επίδομα των 230 ευρώ (ενώ τοεισέπρατταν 260.000 δικαιούχοιτον Ιούλιο του 2015).

Ο συνολικός αριθμός των δι-καιούχων έχει περιοριστεί στα 235χιλιάδες άτομα από τα 372 χιλιάδεςπου ήταν τον Ιούλιο του 2015, ενώοι περισσότεροι πλέον εισπράττουναπό 90 έως 120 ευρώ. Θα χαθούν

και αυτά. Τα περισσότερα από τονΔεκέμβριο του 2017.

Η ετήσια δαπάνη για το ΕΚΑΣθα πρέπει να περιοριστεί από τα320 εκατ. ευρώ που ήταν το 2017στα μόλις 80 εκατ. ευρώ το 2018.Αυτό σημαίνει ότι θα παραμείνουνμόνο μερικές δεκάδες χιλιάδες δι-καιούχοι, και αυτοί θα εισπράτ-τουν διψήφια ποσά της τάξεωςτων 60-70 ευρώ. Εννοείται ότι θαχαθούν και αυτά από το τέλος του2018, καθώς για τότε είναι προ-γραμματισμένη η πλήρης κατάρ-γηση του ΕΚΑΣ. Ετσι, στο τέλοςτου 2018, συνταξιούχοι οι οποίοιμέχρι και το 2015 εισέπραττανσυντάξεις των 400-450 ευρώ καιένα βοήθημα των 230 ευρώ, θαβρεθούν τώρα μόνο με τη σύνταξητων 400 ευρώ και χωρίς να δι-καιούνται κανένα επίδομα.

2. Το δεύτερο χτύπημα προγραμ-ματίζεται για το 2020 μέσα από τηνέα μείωση του αφορολογήτου. Ηέκπτωση φόρου ήταν στα 2.100 ευ-ρώ το 2015 και από το 2020 (ή το2019 αν δεν επιτύχουμε τους δη-μοσιονομικούς στόχους) θα πέσειακόμη περισσότερο, στα 1.250 ευ-ρώ. Αυτή η ζημία των 850 ευρώπλήττει ακόμη και χαμηλοσυντα-ξιούχους των 800 ευρώ τον μήνα.

3. Το τρίτο χτύπημα αφορά τηνκατάργηση της προσωπικής δια-φοράς, η οποία δεν επηρεάζει μόνοτις μεσαίες και τις υψηλές συντάξεις.Ειδικά, συνταξιούχοι του πρώηνΤΕΒΕ θα συνειδητοποιήσουν ότιμε την κατάργηση της προσωπικήςδιαφοράς η σύνταξη που εισπράτ-τουν σήμερα, και είναι της τάξεωςτων 700 ευρώ, θα μπορεί να μειωθείακόμη και 100 ολόκληρα ευρώ.

Περίπου στα 1.300 ευρώ διαμορφώ-νονται οι μεικτές αποδοχές εργα-ζομένου ηλικίας άνω των 50-55ετών, όπως προκύπτει από την επε-ξεργασία των Αναλυτικών Περιο-δικών Δηλώσεων που υποβάλλονταικάθε χρόνο στο ΙΚΑ. Οι εργαζόμενοιάνω των 50 είναι αυτήν τη στιγμήπερίπου 340.000 και αποτελούν τηβασική «δεξαμενή» από την οποίαθα προκύψουν τα επόμενα χρόνιαοι «νέοι συνταξιούχοι».

Δηλαδή, αυτοί που θα λάβουνσύνταξη υπολογισμένη με βάσητον νόμο Κατρούγκαλου. Τα νέαγια τους μελλοντικούς συνταξιού-χους δεν είναι καθόλου ευχάριστα.Με 1.300 ευρώ μέσες αποδοχέςκατά τη διάρκεια του εργασιακούβίου, η σύνταξη θα κυμαίνεταιαπό 478 ευρώ έως 884 ευρώ, ανά-λογα με τα χρόνια προϋπηρεσίαςκαι μόνο αν υπάρχει και δικαίωμαεπικούρησης, το ποσό θα κυμαί-νεται από 568 έως τα 1.067 ευρώ.

Ο σημερινός 50άρης αμείβεται

με περίπου 1.260 ευρώ μεικτά. Στα55 ο μέσος μισθός ανέρχεται στα1.300-1.320 ευρώ και παραμένεισε αυτά τα επίπεδα μέχρι και τα65-67 οπότε και φτάνει πλέον ηηλικία συνταξιοδότησης. Οι ση-μερινοί 55άρηδες και 60άρηδεςθα αντιμετωπίσουν τις συνέπειεςδύο αρνητικών εξελίξεων:

Πρώτον, της μείωσης των απο-δοχών οι οποίες έχουν υποχωρήσειπερίπου κατά 20% σε σχέση με ταπρο κρίσης επίπεδα (σ.σ. το 2019ο μέσος μισθός για τον 50άρη ήτανπερίπου 1.600-1.620 ευρώ).

Δεύτερον, της αλλαγής στον τρό-πο υπολογισμού των συντάξεων.Η νέα μέθοδος προστατεύει μεναυτούς που έχουν πολύ χαμηλέςσυντάξιμες αποδοχές της τάξεωςτων 500-600 ευρώ τον μήνα, αλλάαυτούς που έχουν μια καλύτερααμειβόμενη θέση εργασίας τούςκαταδικάζει σε πολύ χαμηλά πο-σοστά αναπλήρωσης της τάξεωςτου 50%-60% ανάλογα με τα χρόνιαπροϋπηρεσίας.

Τι σύνταξη βγάζει αυτός ο συν-δυασμός; Ακόμη και πολύ κοντάστα όρια της φτώχειας, κάτι πουεξαρτάται και από τον μέσο μισθόαλλά και από τα χρόνια προϋπη-ρεσίας. Ενα πολύ αισιόδοξο σενά-ριο προβλέπει ότι οι μέσες συντά-ξιμες αποδοχές θα διατηρηθούνκοντά στα 1.300 ευρώ, κάτι πουγια να προκύψει θα πρέπει ο ερ-γαζόμενος να μην έχει σοβαρέςαρνητικές μεταβολές στις αποδοχέςτου από το 2002 και μετά (σ.σ. δη-λαδή, να μην έχουν υπάρξει χρο-

νιές με πολύ μικρότερες αποδοχές,π.χ. λόγω μερικής απασχόλησης).

Και σε αυτό το αισιόδοξο σενά-ριο, η σύνταξη υπολογίζεται στα478,6 ευρώ με 15 χρόνια προϋπη-ρεσίας για να ανέβει στα 568 ευρώαν υπάρχει και επικουρικό. Στα20 χρόνια, το ποσό ανεβαίνει στα572 ευρώ χωρίς επικουρικό καιστα 692 ευρώ με επικουρικό.

Μέσος όρος αποδοχώνΠρέπει να σημειωθεί ότι τα

1.300 ευρώ είναι ο μέσος όροςαποδοχών των σημερινών 55άρη-δων και 60άρηδων. Ενας μέσοςόρος κρύβει χιλιάδες περιπτώσειςεργαζομένων που βγάζουν πολύλιγότερα. Αυτοί είναι από τώρακαταδικασμένοι σε συντάξεις σταόρια της φτώχειας. Για συντάξιμεςαποδοχές της τάξεως των 1.000ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεταιστα 512 ευρώ (για τα 15 χρόνιαπροϋπηρεσίας) ακόμη και με τοεπικουρικό.

<<<<<<

Με 1.300 ευρώ μέσεςαποδοχές κατά τη διάρ-κεια του εργασιακού βίου, η σύνταξη θα κυμαίνεται από 478 έως 884 ευρώ.

<<<<<<

Από το 2011 μέχρι τώρα,το μέσο εισόδημα κινεί-ται πτωτικά, άρα προς τα κάτω κινείται και τοκατώφλι της φτώχειας.

<<<<<<

Eίναι η πρώτη φοράστα μνημονιακά χρόνιαπου θα ληφθούν τόσοπολλά μέτρα εις βάροςαυτών που εισπράτ -τουν τις χαμηλότερεςσυντάξεις.

Οι συνέπειες για τους σημερινούς 55άρηδες - 60άρηδες

OIK_08 ΕΛΛΑΔΑ_Master_cy 18/08/17 17:37 Page 8

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 9Δ Ι Ε Θ Ν ΗKυριακή 20 Αυγούστου 2017

Το Ομοσπονδιακό Κοινωνικό Δικα-στήριο (BSG), με έδρα στο Κάσελ,εξέδωσε την Τετάρτη μια σημαν-τική απόφαση που αφορά ικανόαριθμό εργαζομένων σε εταιρείεςπου έχουν την έδρα τους σε άλλεςχώρες της Ε.Ε. και απασχολούνταιγια μεγάλο χρονικό διάστημα στηΓερμανία. Ολα ξεκίνησαν ότανμια πολωνική εταιρεία κατέθεσεαγωγή κατά της γερμανικής Υπη-ρεσίας για την Απασχόληση καιτην Κοινωνική Ασφάλιση στο Εξω-τερικό (DVKA).

Η πολωνική εταιρεία απασχο-λούσε μεταξύ 2005 και 2006 γιαμεγάλα χρονικά διαστήματα μέροςτου προσωπικού της στη Γερμανία.Ωστόσο, ήθελε να αποφύγει τηνκαταβολή των υψηλών γερμανικώνεισφορών κοινωνικής ασφάλισηςκαι μάλιστα αναδρομικά, και γιατον λόγο αυτό ζήτησε άδεια προ-κειμένου να υπαχθεί σε ειδικό κα-θεστώς εξαίρεσης από τη γερμανικήνομοθεσία. Την άδεια αυτή δεν τηνέλαβε, τελικά, από την αρμόδιαγερμανική αρχή. Δικαιολογημένα,

όπως επιβεβαίωσε χθες με την από-φασή του επί του θέματος το Δι-καστήριο του Κάσελ.

Πότε είναι δυνατή η εξαίρεσηαπό τον κανόνα;

Oι εργαζόμενοι από χώρα τηςΕ.Ε. που στέλνονται σε άλλη γιαπάνω από δύο χρόνια υπάγονταιστο καθεστώς κοινωνικής ασφά-λισης της χώρας εγκατάστασης.

Η επίμαχη υπόθεση κρίθηκε στηβάση προηγούμενης σχετικής νο-μολογίας. Σύμφωνα με όσα αναφέ-ροντα στην απόφαση του Ομο-σπονδιακού Γερμανικού Δικαστη-ρίου, από την 1η Μαΐου 2001 ισχύειστην Ε.Ε. η αρχή ότι οι εργαζόμενοικατά κανόνα υπάγονται στο δίκαιοκοινωνικής ασφάλισης που ισχύειστη χώρα στην οποία απασχολούν-ται. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό νο-μικό πλαίσιο, αν μια εταιρεία μεέδρα κάποιο κράτος-μέλος της Ε.Ε.στείλει έναν εργαζόμενό της γιαεπαγγελματικούς σκοπούς σε μιανάλλη χώρα της Ε.Ε., τότε εξακο-λουθούν να ισχύουν οι κανόνεςκοινωνικής ασφάλισης της πρώτης

χώρας μόνον εφόσον η διάρκειατης απασχόλησης στο νέο κράτος-μέλος δεν ξεπερνάει τους 24 μήνες.Επίσης, ένας άλλος εργαζόμενοςδεν μπορεί να αντικαταστήσει τονεργαζόμενο του οποίου η σύμβασηπου έχει υπογραφεί υπό ένα τέτοιοκαθεστώς έχει λήξει.

Εντούτοις, είναι δυνατόν να στα-λούν εργαζόμενοι από μία χώρατης Ε.Ε. προς άλλη και για χρονικόδιάστημα άνω των 24 μηνών. Ομωςσε μια τέτοια περίπτωση ισχύουνοι κανόνες κοινωνικής ασφάλειαςτης χώρας εγκατάστασης. Βέβαια,δύο χώρες είναι δυνατόν να συμ-φωνήσουν μεταξύ τους στην κα-θιέρωση εξαιρέσεων. Αρμόδιααρχή στη Γερμανία για την επιβολήαντίστοιχων εξαιρέσεων είναι ηΥπηρεσία για την Απασχόλησηκαι την Κοινωνική Ασφάλιση στοΕξωτερικό. Στην επίδικη υπόθεσηη συγκεκριμένη αρχή απέρριψετην αίτηση της πολωνικής εται-ρείας για σχετική άδεια και γιατον λόγο αυτό η εν λόγω εταιρείαπροσέφυγε δικαστικά.

Παρότι το Ομοσπονδιακό Κοι-νωνικό Δικαστήριο δεν έκανε δε-κτή την άποψη της DVKA ότι ηπροσφυγή κατά της απορριπτικήςαπόφασης για την άδεια είναι απα-ράδεκτη από νομικής απόψεως,προχώρησε στη δικαστική διερεύ-νησή της. Εκρινε όμως τελικά ότι,πράγματι, δικαιολογημένα η συγ-κεκριμένη άδεια δεν μπορούσε ναπαραχωρηθεί στην πολωνική εται-ρεία, υποστηρίζοντας ότι μόνο ανσυνέτρεχαν ειδικές περιστάσειςγια μεμονωμένους εργαζομένουςθα ήταν δυνατή μια εξαίρεση απότην υπαγωγή στο γερμανικό κα-θεστώς κοινωνικής προστασίας.

Τέτοιες, όμως, ειδικές περιστά-σεις δεν συνέτρεχαν. Το επιχεί-ρημα ότι η πολωνική εταιρεία θαμπορούσε να σταθεί καλύτεραστον ανταγωνισμό απέναντι στιςγερμανικές εταιρείες μόνο αν εφάρ-μοζε το ευνοϊκότερο για την ίδιαπολωνικό νομικό πλαίσιο –εις βά-ρος των εργαζομένων– δεν ευστα-θεί, σύμφωνα με τους Γερμανούςδικαστές.

Ο σύμβουλος στρατηγικής του Λευ-κού Οίκου Στιβ Μπάνον διεμήνυσεχθες ότι «ο οικονομικός πόλεμοςμεταξύ ΗΠΑ και Κίνας έχει αρχίσεικαι από αυτόν θα αναδειχθεί μόνονένας νικητής». Με αυτήν την το-ποθέτησή του κατάφερε να επιδει-νώσει το ήδη τεταμένο κλίμα μεταξύτων δύο χωρών. Την Τρίτη, ο Αμε-ρικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπανέθεσε στον εντεταλμένο για θέ-ματα εμπορίου Ρόμπερτ Λαϊτχάιζερνα εξετάσει τις εμπορικές πρακτικέςτης Κίνας, για να διαπιστώσει πι-θανή κλοπή πνευματικής ιδιοκτη-σίας. Αν υπάρξουν όντως τέτοιακρούσματα, ο κ. Τραμπ απειλεί πωςθα επιβάλει κυρώσεις, ενώ σε αν-τίστοιχες δηλώσεις έχει προχωρήσεικαι στο πρόσφατο παρελθόν μεαφορμή τις εισαγωγές κινεζικούχάλυβα και αλουμινίου στις ΗΠΑ.

Τα περί οικονομικού πολέμουανέφερε ο Στιβ Μπάνον σε εκτενήσυνέντευξή του στο αμερικανικόπεριοδικό The American Project.Στόχος του κ. Μπάνον, πρώην κο-ρυφαίου στελέχους της αμερικα-νικής ακροδεξιάς, είναι να τοπο-θετήσει σε θέσεις-κλειδιά στουπουργείο Εξωτερικών και Αμύνηςανθρώπους που ενστερνίζονται τιςθέσεις του.«Βρισκόμαστε σε οικο-νομικό πόλεμο με την Κίνα και σεαυτόν πρέπει με εμμονή και μανίανα επικεντρωθούμε. Ενας από εμάςθα πρέπει να επικρατήσει τα επό-μενα 25-30 χρόνια στην παγκόσμια

σκηνή και αν δεν κινηθούμε όπωςπρέπει, θα επικρατήσουν οι Κινέ-ζοι», δήλωσε ο αμφιλεγόμενος σύμ-βουλος του Ντόναλντ Τραμπ. Καιπρόσθεσε ότι δεν πρέπει οι ΗΠΑνα υποχωρήσουν σε εμπορικά ζη-τήματα, με αντάλλαγμα τις πιέσειςτου Πεκίνου προς τη Βόρεια Κορέα.Πάντως, το υπουργείο Εξωτερικώντης Κίνας απάντησε ότι «οι σχέσειςτων δύο χωρών είναι αμοιβαία επω-φελείς και ότι σε έναν εμπορικόπόλεμο κανένας δεν είναι νικητής».Επιπλέον, στην ανακοίνωσή του

το Πεκίνο εξέφρασε την ελπίδα ότι«οι άνθρωποι δεν θα χρησιμοποι-ήσουν πρακτικές και πολιτικές του19ου και του 20ού αιώνα, αποσκο-πώντας στο να επιλύσουν προβλή-ματα του 21ου αιώνα». Η ειδησε-ογραφική ιστοσελίδα Business In-sider υπενθύμισε μια παλαιότερησυνέντευξη στο αμερικανικό τη-λεοπτικό δίκτυο NBC, του ΛουΚανγκ, εκπροσώπου του υπουρ-γείου Εξωτερικών της Κίνας. Σε αυ-τήν είχε ενημερώσει την Ουάσιγ-

κτον ότι καλό θα ήταν να χρησι-μοποιεί διεθνή θεσμικά όργανα γιανα επιλύει διμερείς εμπορικές δια-φορές, όπως είναι ο ΠαγκόσμιοςΟργανισμός Εμπορίου. Εμμέσωςπλην σαφώς είχε προειδοποιήσειπως και η Κίνα θα αντεπιτεθεί ανη Ουάσιγκτον ενεργοποιήσει τησχετική νομοθεσία, που επιτρέπειεπιβολή κυρώσεων χωρίς έγκρισηαπό το Κογκρέσο.

Ο Στιβ Μπάνον μίλησε στο TheAmerican Project την ίδια ημέραπου ο Αμερικανός πρόεδρος επα-νήλθε στην αρχική θέση του γιατις συγκρούσεις στο Σάρλοτσβιλκαι επέρριψε ευθύνες και στις δύοπλευρές. Σημειωτέον ότι ο κ. Μπέ-νον υπήρξε ηγετικό στέλεχος τουακροδεξιού κινήματος στις ΗΠΑπριν εμπλακεί με την προεκλογικήεκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ.Κι ενώ ο πρόεδρος είπε μετά τοΣάρλοτσβιλ πως ο σύμβουλός τουδεν είναι ρατσιστής, δεν διευκρίνισεποιο θα είναι το μέλλον του, όπωςαναφέρουν οι FT. Ο Στιβ Μπάνονώς ένα βαθμό είχε απομονωθείστους κόλπους της κυβέρνησηςΤραμπ, έχοντας έρθει σε ρήξη μεκεντρώα στελέχη της. Η Κίνα είχεασκήσει πιέσεις να επιλεγούν με-τριοπαθέστεροι άνθρωποι για νααμβλυνθούν οι εντάσεις μεταξύ τωνδυο κρατών, όπως ο γαμπρός τουΝτόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ,ή η κόρη του, Ιβάνκα Τραμπ.

REUTERS, BLOOMBERG, A.P.

<<<<<<

Η Κίνα προτείνει στιςΗΠΑ να χρησιμοποιείδιεθνή θεσμικά όργαναγια να επιλύει διμερείςεμπορικές διαφορές.

«Ο οικονομικός πόλεμοςμεταξύ ΗΠΑ και Κίναςέχει ήδη αρχίσει»Προκλητική δήλωση του Στιβ Μπάνον, συμβούλου του Τραμπ –Το Πεκίνο κρατάει χαμηλούς τόνους

Απόφαση γερμανικού δικαστηρίου για την ασφάλιση εργαζομένων από Ε.Ε.

Αυστηρό χρονοδιάγραμμα έως τονΙανουάριο του 2018 έχουν θέσειοι Ηνωμένες Πολιτείες ως προςτην ολοκλήρωση των διαπραγ-ματεύσεων για την αναθεώρησητης συμφωνίας ελεύθερου εμπο-ρίου των χωρών της Βόρειας Αμε-ρικής, η οποία είναι γνωστή ωςNAFTA (Νorth American Free Tra-de Agreement).

Ωστόσο, οι διεργασίες δεν προ-βλέπεται να εξελιχθούν με ταχείςρυθμούς. Την Τετάρτη άρχισανοι επαφές μεταξύ των υψηλόβαθ-μων αξιωματούχων από τις τρειςχώρες που συμμετέχουν στη NA-FTA, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τοΜεξικό, και το κλίμα είναι τετα-μένο. Ο Αμερικανός πρόεδρος

Ντόναλντ Τραμπ χαρακτηρίζει«καταστροφική» την τριμερή συμ-φωνία – σημειωτέον ότι είχε υπο-γραφεί πριν από 23 χρόνια καιστο πλαίσιο των κανόνων τηςεκτελούνται συναλλαγές αξίας1,2 τρισ. δολαρίων ετησίως.

Ο Τραμπ απειλεί ότι θα αποχω-ρήσει από τη NAFTA εάν δεν τονβρει σύμφωνο το αποτέλεσμα τωνδιαπραγματεύσεων. Ο εντεταλ-μένος του για θέματα εμπορίου,Ρόμπερτ Λαϊτχάιζερ, είπε ότι ηNAFTA δεν ωφέλησε πολλούςΑμερικανούς, και αυτό φαίνεταιστο εμπορικό έλλειμμα με το Με-ξικό, όπως αναφέρουν σε δημο-σίευμά τους οι Financial Τimes.Η Καναδή υπουργός Εξωτερικών

Κρίστια Φρίλαντ διεμήνυσε ότιδεν πρόκειται να δεχθεί «μια οποι-αδήποτε πλήρως αναθεωρημένησυμφωνία». Μεταξύ των επίμαχωνπροτάσεων των Αμερικανών είναιοι εξής: Να γίνει πρόβλεψη γιατυχόν χειραγώγηση νομίσματος,αλλά και να τεθεί περιορισμόςστις αυτοκινητοβιομηχανίες ώστενα διατηρούν μεγάλο μέρος τηςπαραγωγικής βάσης στις ΗΠΑ.Καμία από τις εταιρείες (Ford,GM, Fiat Chrysler) δεν το θέλει,δεδομένου ότι βασίζoνται στηνπρομήθεια εξοπλισμού και αν-ταλλακτικών και από τον Καναδάκαι το Μεξικό, ενώ διατηρούν καιμονάδες στο Μεξικό.

REUTERS, BLOOMBERG

Βόμβα για την παγκόσμια οικονομία τα 7,6 τρισ. δολάρια «κόκκινα» δάνεια της ΚίναςΤον κώδωνα του κινδύνου κρούειη Σαρλίν Τσου, μια από τις σημαν-τικότερες αναλύτριες στην Κίνα,προειδοποιώντας ότι το χρέος τηςχώρας αρχίσει να έχει αρνητικόαντίκτυπο και σε παγκόσμια κλί-μακα.

Μιλώντας στους Financial Times,τόνισε ότι «όλοι γνωρίζουν το πρό-βλημα με το ογκώδες χρέος στηνΚίνα, αλλά πολλές φορές διαπιστώ-νω πως ξεχνούν το μέγεθός του».Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΣαρλίνΤσου έγινε γνωστή το 2011, όνταςστέλεχος του διεθνούς οίκου αξιο-λόγησης Fitch, όπου παρέμεινε έωςτο 2014. Τότε ήταν από τους πρώ-τους ανθρώπους στους διεθνείς οι-κονομικούς κύκλους που είχαν ανοι-κτά επισημάνει τους κινδύνουςπου απορρέουν από τη διόγκωσητου κινεζικού χρέους.

Σήμερα πλέον την άποψή τηςσυμμερίζονται πολλοί αξιωματού-χοι, αλλά και διεθνείς οργανισμοί

και ινστιτούτα. Σύμφωνα με τιςεκτιμήσεις της, έως τα τέλη τηςτρέχουσας χρονιάς θα έχουν σω-ρευθεί 7,6 τρισ. δολάρια σε «κόκ-κινα» δάνεια στην Κίνα.

Συνήθως, αυτά τα επισφαλή δά-νεια φέρουν επιτόκιο το οποίο δενείναι δυνατόν να εξυπηρετηθεί,οπότε οι δανειολήπτες αντιμετω-πίζουν σοβαρές δυσκολίες και δια-τρέχουν τον κίνδυνο να χρεοκο-πήσουν. Τα 7,6 τρισ. δολάρια είναιπενταπλάσια από την αξία των δα-νείων που καταχωρίζουν ως μη εξυ-πηρετούμενα οι τράπεζες. Κατάτον Γκαμπριέλ Γουιλντάου, έναναπό τους πιο έγκριτους αναλυτέςτου χρηματοπιστωτικού συστήμα-τος της Κίνας, αυτή τη στιγμή ταεπισφαλή δάνεια στη χώρα ξεπερ-νούν κατά 6,8 τρισ. δολάρια τα επί-σημα στοιχεία.

Πέραν του χρέους, ένα άλλο θέμαπου προβληματίζει την Κινέζα ανα-λύτρια είναι ο κρατικός έλεγχος

στις δραστηριότητες της αγοράς,καθώς και ο τρόπος με τον οποίοοι Αρχές χειρίζονται την κατάστα-ση, σύμφωνα με τα όσα αναφέρειστους Financial Times. «Εχω αντι-ληφθεί ότι τα πράγματα συντονί-ζονται και ενορχηστρώνονται απότην κυβέρνηση.

Οσο αυξάνονται οι πιστώσεις,υπάρχουν συνθήκες σταθερότη-τας», παρατηρεί. «Το πρόβλημα έγ-κειται στο όταν το χρέος πλέον δενμπορεί να εξυπηρετηθεί, προξε-

νώντας προβλήματα τέτοιας έκτα-σης, που οι άνθρωποι θεωρούν αδύ-νατον να συμβούν. Προς αυτήντην περιοχή κινούμαστε». Στις αρ-χές της εβδομάδας, εν τω μεταξύ,το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο,στην ετήσια έκθεσή του για τηνοικονομία της Κίνας, προειδοποίησεεντόνως το Πεκίνο ότι είναι τόσηη μόχλευση στην Κίνα, ώστε υπάρ-χει πιθανότητα να προκαλέσει τηνεπόμενη παγκόσμια χρηματοπι-στωτική κρίση.

Επικαλούμενη την εμπειρία άλ-λων χωρών, οι οποίες χρηματοδό-τησαν με πολύ επιθετικό δανεισμότην ανάπτυξη της οικονομίας τους,το Διεθνές Νομισματικό Ταμείοπροειδοποίησε ότι η πορεία τηςΚίνας είναι «επικίνδυνη». Η ΣαρλίνΤσου, τέλος, παρατηρεί πόσο αλ-ληλένδετη είναι η μόχλευση μετην οικονομία, εφόσον τα «κόκκι-να» δάνεια διογκώνονται όταν ηοικονομία επιβραδύνεται.

<<<<<<

Πέραν του χρέους, ένα άλλο θέμα πουπροβληματίζει είναι ο κρατικός έλεγχος στις δραστηριότητεςτης αγοράς.

Τα επισφαλή δάνεια στην Κίνα φέρουν επιτόκιο το οποίο δεν είναι δυνατόν ναεξυπηρετηθεί, οπότε οι δανειολήπτες αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες καιδιατρέχουν κίνδυνο να χρεοκοπήσουν.

Ο Στιβ Μπάνον, σύμβουλος στρατηγικής και πρώην κορυφαίο στέλεχος της αμερικανικής ακροδεξιάς, πι-στεύει ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να υποχωρήσουν σε εμπορικά ζητήματα, με αντάλλαγμα την άσκηση πίεσηςτου Πεκίνου στη Βόρεια Κορέα.

Oι εργαζόμενοι από χώρα της Ε.Ε. που στέλνονται σε άλλη για πάνω απόδύο χρόνια υπάγονται στο καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης της χώρας εγκα-τάστασης, αποφάνθηκε το Ομοσπονδιακό Κοινωνικό Δικαστήριο στο Κάσελ.

Tεταμένο είναι το κλίμα στη NAFTA

OIK_09-ΕΛΛΑΔΑ_Master_cy 18/08/17 17:35 Page 9

10 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Δ Ι Ε Θ Ν Η Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Τα σημάδια της χρηματοπιστωτικήςκρίσης του 2007-2009 δεν έχουνσβήσει ακόμη, καθώς παραμένουνσε εκκρεμότητα υποθέσεις εις βά-ρος των τραπεζών δέκα χρόνια με-τά. Επονται πρόστιμα σε Ευρώπηκαι Ασία, ανεβάζοντας τον λογα-ριασμό για τις τράπεζες που πυρο-δότησαν τη βαθύτερη κρίση στοπαγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύ-στημα, μετά το κραχ του 1929. Μέ-χρι σήμερα, τα πρόστιμα που έχουνκαταβάλει τράπεζες, επενδυτικέςεταιρείες και οίκοι πιστοληπτικήςαξιολόγησης στις ΗΠΑ για παρα-πτώματα πριν και κατά τη διάρκειατης κρίσης ξεπερνούν τα 150 δισ.δολάρια, σύμφωνα με έρευνα τωνFinancial Times. Τα περισσότερατα έχει πληρώσει η Bank of Ame-rica. Κατέβαλε 56 δισ. δολάρια στοπλαίσιο διακανονισμών με τις αρ-μόδιες πολιτειακές και ομοσπον-διακές αρχές των ΗΠΑ και με τουπουργείο Δικαιοσύνης για δικέςτης πρακτικές αλλά και για ενέρ-γειες των Countrywide και MerrillLynch που εξαγόρασε εν μέσω τηςκρίσης. Δεύτερη στη λίστα είναι ηJPMorgan Chase, η οποία κατέβαλεπρόστιμα και αποζημιώσεις ύψους27 δισ. δολαρίων για τις πρακτικέςτης ιδίας και των Bear Stearns καιWashington Mutual, των δύο τρα-πεζών που απέκτησε κατά τη διάρ-κεια της κρίσης. Φέτος, ορισμένεςευρωπαϊκές τράπεζες όπως η RoyalBank of Scotland κατέληξαν σεσυμβιβαστικές λύσεις 19 δισ. δο-λαρίων με το υπουργείο Δικαιοσύ-νης των ΗΠΑ.

Μελέτη της Boston ConsultingGroup ανεβάζει τον γενικό απολο-γισμό των τραπεζικών προστίμωνστα 321 δισ. δολάρια από τα τέλητου 2007 έως τα τέλη του 2016,λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλες τις εξω-δικαστικές λύσεις και τις χρηματικέςποινές που πληρώθηκαν σε πάσηςφύσεως υποθέσεις από την κρίσητου 2007-2009 μέχρι την παράβασηκυρώσεων των ΗΠΑ εις βάρος τρί-των χωρών ή το ξέπλυμα «μαύρου»χρήματος και τη φοροδιαφυγή.

Κάποιοι οικονομολόγοι θεωρούνως απαρχή της χρηματοπιστωτικήςκρίσης την απόφαση της BNP Pa-

ribas να απαγορεύσει στις 9 Αυ-γούστου 2007 την «είσοδο» των πε-λατών της σε επενδυτικά προϊόνταμε τιτλοποιημένα δάνεια, λόγω«πλήρους εξάντλησης της ρευστό-τητας». Από τότε άρχισε να ξετυ-λίγεται ένα κουβάρι επισφαλών δα-νείων στην αμερικανική αγορά κα-τοικίας, που ξεζούμισε κάθε ίχνοςχρήματος στα χρηματοπιστωτικάσυστήματα του ανεπτυγμένου κό-σμου. Η χρηματοπιστωτική κρίσητου 2007-2009 οδήγησε σε πολυετή

ύφεση αρκετές οικονομίες του ανε-πτυγμένου κόσμου και μετέβαλετις ισορροπίες δυνάμεων μεταξύτων ισχυρότερων τραπεζών του κό-σμου. Προκλήθηκε από την ανε-ξάντλητη χορήγηση στεγαστικώνδανείων σε αδύναμους δανειολήπτεςστις ΗΠΑ, τα οποία μετά τιτλοποι-ήθηκαν και «πακεταρίστηκαν» σεριψοκίνδυνα επενδυτικά προϊόντα.Η κορύφωση των επισφαλειών στηναμερικανική αγορά κατοικίας το2007 οδήγησε σε αλυσιδωτές αντι-δράσεις, που κλόνισαν τα θεμέλιατων χρηματοπιστωτικών συστημά-των από τις ΗΠΑ μέχρι την Ιρλανδίακαι τη Βρετανία, αναγκάζοντας τιςκυβερνήσεις να παρέμβουν με κρα-τικά κεφάλαια για τη διάσωση με-γάλων τραπεζών. Μέχρι τότε η κρα-τικοποίηση τραπεζών εθεωρείτοαπόμακρο παρελθόν.

Οι κυβερνήσεις των χωρών της

Δύσης βρέθηκαν απροετοίμαστεςκαι έπρεπε να λάβουν ταχύτατααποφάσεις. Ο πρώην υπουργός Οι-κονομικών της Βρετανίας ΑλιστερΝτάρλινγκ δήλωσε σε συνέντευξήτου στο BBC ότι το 2008 τού τηλε-φώνησε ο πρόεδρος της Royal Bankof Scotland, ο οποίος τον ενημέρωσεπανικόβλητος πως η τράπεζα αι-μορραγούσε οικονομικά. «Υπενθυ-μίζω πως η RBS δεν ήταν μόνον ημεγαλύτερη τράπεζα του κόσμουαλλά και ότι είχε ανάλογο μέγεθοςμε αυτό της βρετανικής οικονομίας»,δήλωσε ο κ. Ντάρλινγκ. Το βάροςτης ανάκαμψης σήκωσαν οι κεν-τρικές τράπεζες των ισχυρότερωνοικονομιών του κόσμου, με πρώτητην Ομοσπονδιακή Τράπεζα τωνΗΠΑ, οι οποίες γέμισαν με φθηνόρευστό τις κάνουλες των χρηματο-πιστωτικών συστημάτων τους.

ΖΩΡΖΕΤ ΖΟΛΩΤΑ

Δέκα χρόνια μετά την κρίσηοι τράπεζες πληρώνουν πρόστιμαΜέχρι σήμερα, αμερικανικές και άλλων χωρών έχουν δώσει 150 δισ. δολάρια

Πολυμέτωπο εμπορικό πόλεμο διεξάγουν οι ΗΠΑΤης KΑΤΕΡΙΝΑΣ ΚΑΠΕΡΝΑΡΑΚΟΥ

Ο Αμερικανός πρόεδρος ΝτόναλντΤραμπ κινείται επιθετικά έναντιτων μεγαλύτερων εμπορικών εταί-ρων της χώρας του. Θέτει στο στό-χαστρο εισαγόμενα προϊόντα πουθεωρεί ότι πλήττουν τα αντίστοιχαΑμερικανών παραγωγών. Γι’ αυτόοι αρμόδιες ομοσπονδιακές αρχέςέχουν κάνει μέχρι σήμερα 51 έρευ-νες σε διάφορα προϊόντα, όπως οκινεζικός χάλυβας και το αλουμίνιο,η καναδική ξυλεία και οι μαύρεςελιές Ισπανίας.

Ποιο είναι το διακύβευμα; Τοότι χώρες όπως η Κίνα, o Καναδάςκαι η Ισπανία, επωφελούμενες απότις κρατικές επιδοτήσεις, εξάγουνστις ΗΠΑ τα προϊόντα τους σε χα-μηλότερες τιμές από τις ισχύουσεςστην εκεί αγορά. Δημιουργείται,ως εκ τούτου, το φαινόμενο τουντάμπινγκ. Στις 25 Απριλίου, ηΟυάσιγκτον επέβαλε σε πέντε κα-ναδικές εταιρείες ξυλείας δασμούςπου κατά μέσον όρο φθάνουν το20%. Ο πρώτος που έκανε κάτι τέ-τοιο ήταν ο πρώτος πρόεδρος τωνΗΠΑ, Τζορτζ Ουάσιγκτον.

Το θέμα της ξυλείας μεταξύ ΗΠΑκαι Καναδά είναι παλιό και ακαν-θώδες, όπως και εκείνο των γαλα-κτοκομικών προϊόντων. Ο Καναδάςσχεδόν απαγορεύει τις εισαγωγές,εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. ΣτονΚαναδά, οι υλοτομικές εταιρείεςκάνουν την ξύλευση σε δάση πουανήκουν στο Δημόσιο και κατα-βάλλουν ένα τίμημα. Αντιθέτως,στις ΗΠΑ οι εκτάσεις είναι ιδιωτικέςκαι η εκμετάλλευσή τους γίνεταιαπό ιδιώτες. Το καθεστώς στονΚαναδά οι Αμερικανοί το ερμη-νεύουν ως ένα είδος κρατικής επι-δότησης. «Το σενάριο είναι άκρωςπροβλέψιμο. Μας θυμίζει το ημε-

ρολόγιο των Μάγια, όπου τα πρώτα100 χρόνια είναι καλή η σοδειάκαι ακολουθεί μία δεκαετία χάους»,επισημαίνει η Λόρα Ντόσον, διευ-θύντρια του Ινστιτούτου Καναδά,στο ερευνητικό ίδρυμα «ΚέντροΓουίλσον» των ΗΠΑ.

Πέραν της καναδικής ξυλείας,καρφί στο μάτι των Αμερικανώνείναι και ο κινεζικός χάλυβας. ΗΟυάσιγκτον απειλεί με τη λήψηδραστικών μέτρων για τις εισαγω-γές του προϊόντος, ωστόσο ακόμαδεν έχει κάνει κάτι. Η πλημμυρίδαφθηνού μετάλλου στις αγορές τηςΔύσης είχε θορυβήσει και τις Βρυ-ξέλλες, οι οποίες έθεσαν το θέμαστο Πεκίνο. Ο κλάδος του χάλυβασυρρικνώνεται στην Ευρώπη καιδέχεται πολλαπλά πλήγματα.

Βέβαια, τον τελευταίο καιρό οιεξαγωγές από την Κίνα μειώνονταιδραστικά, εξαιτίας των περιορι-στικών μέτρων που έχουν λάβει

ορισμένες από τις εμπορικές εταί-ρους της αλλά και εξαιτίας εσωτε-ρικών αλλαγών. Η κινεζική κυβέρ-νηση έχει διακόψει τη λειτουργίαπαράνομων εργοστασίων χάλυβακαι βελτίωσε την εγχώρια ζήτηση,οπότε οι πωλήσεις στο εσωτερικότης χώρας ενισχύθηκαν. Το πρώτοεξάμηνο του 2017 οι εξαγωγές χά-λυβα στις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά28% στα 41 εκατ. μετρικούς τόνους,σύμφωνα με τα στοιχεία των τε-λωνειακών αρχών.

Αυξητικά κινούνται, όμως, οιεξαγωγές επιτραπέζιων μαύρωνελιών στην Αμερική, οι οποίες απο-δεικνύονται δημοφιλέστατες. Χρη-σιμοποιούνται κατά κόρον σε σα-λάτες, πίτσες και άλλα εδέσματα.Προέρχονται κυρίως από την Ισπα-νία και από την Ελλάδα και, ωςεπιδοτούμενες από την Ε.Ε., απει-λούν τους ελαιοπαραγωγούς τηςΚαλιφόρνιας – σε αυτήν την πο-λιτεία των ΗΠΑ καλλιεργείται ηελιά. Στο απόγειό του ο κλάδοςείχε 20 μονάδες τυποποίησης και1.100 καλλιεργητές, ενώ τώρα απέ-μειναν 2 μονάδες και 890 ελαιοπα-ραγωγοί. Την περίοδο 2015 - 2106εισήχθησαν στις ΗΠΑ 167.000 με-τρικοί τόνοι μαύρης ελιάς, εκ τωνοποίων οι μισοί από την Ισπανία.Οι ενώσεις των Ευρωπαίων αγρο-τών θεωρούν ότι αδίκως βρέθηκανστο στόχαστρο, προειδοποιώνταςότι, αν επιβληθούν δασμοί στιςελιές, ίσως την ίδια τύχη έχουνκαι άλλα αγροτικά προϊόντα.

Πάντως, ανάλυση του ΚέντρουΕρευνών για την Οικονομική Πο-λιτική στο Λονδίνο αναφέρει ότιοι μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροιτων ΗΠΑ έχουν πάρει πολύ λιγό-τερα μέτρα προστατευτισμού απέ-ναντι στις αμερικανικές επιχειρή-σεις μέχρι στιγμής φέτος.

<<<<<<

Τα περισσότερα έχειπληρώσει η Bank of America, αφούκατέβαλε 56 δισ. δολ.στις αρμόδιες αρχές.

<<<<<<

Η Ουάσιγκτονεπέβαλε σε πέντεκαναδικές εταιρείεςξυλείας δασμούς που φθάνουν το 20%.

Του EDWARD D. KLEINBARDΤHE NEW YORK TIMES

Κάποια στιγμή στα μέσα Οκτωβρίουοι ΗΠΑ μπορεί να μη διαθέτουν τουςαπαραίτητους πόρους για να καλύ-ψουν όλες τις υποχρεώσεις τους,διότι δεν θα έχει επιτευχθεί συμ-φωνία για την αύξηση του ορίουστο δημόσιο χρέος. Μια τέτοια εξέ-λιξη θα προκαλέσει αύξηση των έν-τοκων πληρωμών κατά δεκάδες δισ.δολάρια και ίσως να οδηγήσει τηνοικονομία σε ύφεση. Το όριο τουδημόσιου χρέους, αν δηλαδή θα αυ-ξηθεί ή όχι, είναι πολιτική απόφαση.Οπότε, αν υπάρξει μερική στάσηπληρωμών ή όχι, είναι επίσης πο-λιτική απόφαση. Μόνο μία φορά οιΗΠΑ ήρθαν σε «μετωπική σύγκρου-ση» με το όριο του δημόσιου χρέους.Ηταν το 1979 και το χάσμα ήταναμελητέο. Αλλά ακόμα και αυτή ηπαράλειψη εκτιμάται ότι προκάλεσεαύξηση των έντοκων πληρωμών τουκράτους κατά 0,6% για απεριόριστοχρονικό διάστημα. Πρόσφατα, ειδι-κότερα το 2011, η ασυμφωνία μεταξύτων μελών του Κογκρέσου για τοόριο του χρέους οδήγησε στην υπο-βάθμιση της αμερικανικής οικονο-μίας από τον οίκο πιστοληπτικήςαξιολόγησης Standard & Poor’s.

Σήμερα, μια αύξηση των επιτοκίωνδανεισμού κατά 0,2%, ετησίως μπο-ρεί να επιβαρύνει το αμερικανικόκράτος με επιπλέον δαπάνες 400δισ. δολ. την επόμενη δεκαετία.Μπορεί να προκαλέσει, επίσης, άνο-δο του κόστους δανεισμού των αμε-ρικανικών επιχειρήσεων, καθώς ταεπιτόκια επηρεάζονται από αυτάτου δημόσιου χρέους.

Ο Λευκός Οίκος δεν διαθέτει σή-μερα την εμπειρία και τα προσόνταγια τη λήψη άμεσων αποφάσεων,ενώ δείχνει να διευρύνεται ολοένακαι περισσότερο το πεδίο συγκρού-σεων. Παρ’ όλα αυτά, ο Στίβεν Μνού-τσιν, υπουργός Οικονομικών τωνΗΠΑ, κατανοεί τη σοβαρότητα τουθέματος. Ο Τζον Μάικλ Μαλβάνεϊ,διευθυντής της Υπηρεσίας Διαχεί-ρισης και Προϋπολογισμού στονΛευκό Οίκο και ιδρυτικό μέλος τηςσυντηρητικής ομάδας των Ρεπουμ-

πλικανών «Freedom Caucus», θεωρείότι η υπέρβαση του υφιστάμενουορίου στο δημόσιο χρέος των ΗΠΑδεν θα έχει επιπτώσεις στην οικο-νομία.

Διακοπή των λειτουργιών του κρά-τους συμβαίνει όταν το υπουργείοΟικονομικών ναι μεν διαθέτει τααπαραίτητα κεφάλαια για να καλύψειυποχρεώσεις του δημοσίου, αλλάτο Κογκρέσο αρνείται να δώσει τοπράσινο φως για να υλοποιηθούν.«Μετωπική» σύγκρουση με το όριοτου δημόσιου χρέους, αντιθέτως,προκύπτει αν το υπουργείο Οικο-νομικών δεν έχει τα απαραίτητα κε-φάλαια στους τραπεζικούς λογαρια-σμούς του, διότι το Κογκρέσο αρ-νείται να δώσει έγκριση για τη χρη-ματοδότηση ελλειμμάτων.

Αν το υπουργείο Οικονομικών έρ-θει αντιμέτωπο με το όριο χρέουςχωρίς να μπορεί να το υπερβεί, τότεέχει δύο ρεαλιστικές επιλογές: νακαλύψει όποιες πληρωμές προκύ-ψουν ή να δώσει προτεραιότητα σεορισμένες υποχρεώσεις, όπως υπο-στηρίζει ο Τζον Μάικλ Μαλβάνεϊ.Εκτός των έντοκων πληρωμών στουςεπενδυτές, δεν είναι βέβαιον αν τουπουργείο Οικονομικών έχει τη δυ-νατότητα να δώσει προτεραιότητασε ορισμένες υποχρεώσεις του Δη-μοσίου εις βάρος άλλων. Ο λόγος εί-ναι ότι δεν είναι σχεδιασμένα γι’αυτές τις ανάγκες τα μηχανογραφικάσυστήματα του Δημοσίου.

Βάσει του αμερικανικού συντάγ-ματος, δεν προβλέπεται καμία διά-κριση όσον αφορά τις υποχρεώσειςτου δημοσίου. Αν το δημόσιο επιλέξεινα μην καλύψει κάποιες υποχρεώσειςυπέρ άλλων, αυτό θα σημάνει μερικήστάση πληρωμών.

Στην Ουάσιγκτον διαφωνούνστην αύξηση του ορίουγια το δημόσιο χρέος

<<<<<<

Αυτό πιθανόν θα έχειως αποτέλεσμα την αδυναμία της χώ-ρας, τον Οκτώβριο, να είναι συνεπής ως προς τις υποχρεώσεις της.

Η αβεβαιότητα σχετικάμε το Brexit επηρεάζειαρνητικά τη ΒρετανίαΟι Βρετανοί μειώνουν την κατανά-λωση, η αύξηση στις τιμές των κα-τοικιών επιβραδύνεται, ενώ εταιρείεςκαι τράπεζες ανησυχούν για τις απώ-λειες που θα έχουν εάν δεν υπάρξειμεταβατική περίοδος προσαρμογήςστις συνθήκες του Brexit και η πρό-σβασή τους στην ενιαία ευρωπαϊκήαγορά παύσει να υφίσταται. Στηναγορά εργασίας του Ηνωμένου Βα-σιλείου οι μόνιμες θέσεις απασχό-λησης αυξήθηκαν τον Ιούλιο με τονπιο γρήγορο ρυθμό της τελευταίαςδιετίας. Ωστόσο, οι επιχειρήσεις διε-ρωτώνται εάν θα έχουν και στο άμε-σο μέλλον τη δυνατότητα να βρί-σκουν το κατάλληλο προσωπικό γιανα καλύπτουν τις ανάγκες τους, εάνδεν προβλεφθεί η ανεμπόδιστη με-τακίνηση εργαζομένων από τις άλλεςχώρες της Ε.Ε.

Ολα αυτά έρχονται να επαληθεύ-σουν τον διοικητή της Τράπεζαςτης Αγγλίας Μαρκ Κάρνεϊ, ο οποίοςείχε προειδοποιήσει για τις δυσμενείςεπιπτώσεις στην οικονομία, στα νοι-κοκυριά και στις επιχειρήσεις τηςχώρας εξαιτίας της αβεβαιότηταςσχετικά με την έξοδο της Βρετανίαςαπό την Ε.Ε.

Τον Ιούλιο, οι Βρετανοί για τρίτοσυνεχόμενο μήνα μείωσαν τις κα-ταναλωτικές δαπάνες τους κατά0,8% σε ετήσια βάση. Παράλληλα,οι μισθοί τους, όπως προβλέπει ηΤράπεζα της Αγγλίας, θα παρουσιά-σουν πολύ μικρή αύξηση. Ο πληθω-ρισμός τείνει να ενισχύεται πέραντου επίσημου στόχου της Τράπεζαςγια το 2%, επηρεάζοντας ακόμα πε-ρισσότερο την αγοραστική δύναμη.Οι καταναλωτές προβληματίζονταιμε την κατάσταση της βρετανικήςοικονομίας. Το β΄ τρίμηνο αναπτύχ-θηκε 0,3% έναντι 0,2% το πρώτο,αλλά υστερούσε έναντι των λοιπών

οικονομιών της Ε.Ε. Προβληματι-σμένες εμφανίζονται και οι τράπεζες,καθώς και οι διεθνείς όμιλοι ΜΜΕκαι κινηματογραφικών και τηλεο-πτικών παραγωγών (Discovery Com-munications, Modern Times, TurnerInternational κ.ά.). Το ζητούμενοείναι σε ποια ευρωπαϊκή πόλη θαμεταφέρουν μετά το Brexit τις δρα-στηριότητές τους, ώστε να διατη-ρήσουν την πρόσβαση στην ενιαίααγορά. Η Γαλλία διά στόματος τουυπουργού Οικονομικών της, ΜπρινόΛε Μερ, θέλει να κυριαρχήσει στημάχη για τη διεκδίκηση των τραπε-ζών. Ο κ. Λε Μερ τονίζει ότι το Παρίσιθα νικήσει τη Φρανκφούρτη. Η βρε-

τανική τράπεζα HSBC ανακοίνωσεμεταφορά της επενδυτικής τραπε-ζικής της και 1.000 θέσεων εργασίαςστο Παρίσι, αλλά ήδη τη Φρανκ-φούρτη έχουν επιλέξει οι StandardChartered, Nomura Holdings και ηγερμανική Deutsche Bank. Για τουςομίλους ΜΜΕ, οι επιλογές είναι τοΑμστερνταμ και, δευτερευόντως,το Δουβλίνο. Mάλλον, η ολλανδικήπρωτεύουσα έχει το προβάδισμα. Οαμερικανικός όμιλος διαδικτυακήςενοικίασης ταινιών Netflix την επέ-λεξε ως έδρα για τα ευρωπαϊκά τουγραφεία το 2015.

REUTERS, A.P.

Οι αρμόδιες ομοσπονδιακές αρχές έχουν κάνει μέχρι σήμερα 51 έρευνεςσε διάφορα προϊόντα, όπως ο κινεζικός χάλυβας και το αλουμίνιο, η κανα-δική ξυλεία και οι μαύρες ελιές Ισπανίας.

<<<<<<

Εταιρείες και τράπεζεςανησυχούν για τιςαπώλειες που θα έχουνεάν δεν υπάρξειμεταβατική περίοδοςπροσαρμογής.

OIK_10-ΔΙΕΘΝΗ_Master_cy 18/08/17 17:33 Page 10

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 11Δ Ι Ε Θ Ν ΗKυριακή 20 Aυγούστου 2017

Την «απαράδεκτη» κατάσταση πουεπικρατεί σε ό,τι αφορά τις δυνα-τότητες των επιχειρηματικών κο-λοσσών να ελαχιστοποιούν τη φο-ρολογική τους επιβάρυνση θέτειστο στόχαστρό του ο Γάλλοςυπουργός Οικονομικών ΜπρινόΛε Μερ. Το θέμα που θα συζητηθείστo Eurogroup του Ταλίν, στις 16Σεπτεμβρίου, ανακίνησε η απο-κάλυψη για το σκανδαλωδώς μικρόποσό των 100.000 ευρώ που πλή-ρωσε πέρυσι η Airbnb στο γαλλικόκράτος. Η Γαλλία είναι, όμως, ηδεύτερη σε μέγεθος αγορά τηςAirbnb μετά τις ΗΠΑ και, όπωςυπογράμμισε ο κ. Λε Μερ, πρόκει-ται για μία από τις «ψηφιακές πλατ-φόρμες που αντλούν δεκάδες εκα-τομμύρια από τις πωλήσεις τουςστη χώρα, και το γαλλικό υπουργείοΟικονομικών δεν παίρνει παρά με-ρικές χιλιάδες».

«Ο καθένας πρέπει να καταβάλλειμια θεμιτή συνεισφορά σε φόρους»,τόνισε ο Γάλλος υπουργός, μιλώνταςστο γαλλικό Κοινοβούλιο. Παράλ-ληλα, διαμαρτυρήθηκε ότι «καθυ-στερεί πάρα πολύ και είναι υπερ-βολικά περίπλοκη» η διαβούλευσηπου βρίσκεται σε εξέλιξη επί τουθέματος με τον ΟΟΣΑ και την Ευ-ρωπαϊκή Επιτροπή. Η Airbnb απο-τελεί παρεμφερή περίπτωση μετην Apple, καθώς έχει την έδρατης στην Ιρλανδία και επωφελείταιαπό τον χαμηλό φορολογικό συν-τελεστή. Σχολιάζοντας την κριτική

του κ. Λε Μερ σχετικά με την κα-θυστέρηση στις διαβουλεύσεις, ηεκπρόσωπος της Κομισιόν ΒανέσαΜοκ τόνισε ότι το θέμα της φορο-λογίας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο,καθώς οποιαδήποτε μεταρρύθμισηπροϋποθέτει συναίνεση όλων τωνχωρών-μελών. «Πρέπει να έχουμετην καλύτερη δυνατή προσέγγισηστη φορολόγηση της ψηφιακής οι-κονομίας», τόνισε η κ. Μοκ καιπρόσθεσε πως πρέπει να εξετα-σθούν πολύ προσεκτικά οι εξελίξειςστον τομέα της λεγόμενης «οικο-

νομίας διαμοιρασμού», της οικο-νομικής δραστηριότητας του είδουςτης Airbnb, δηλαδή.

Η Airbnb επιμένει πως «δεν λαμ-βάνει σημαντικές μακροπρόθεσμεςαποφάσεις επιχειρηματικής φύσηςβάσει της φορολογίας», ότι συμ-μορφώνεται με τους κανόνες καικαταβάλλει όλους τους φόρουςπου οφείλει στις χώρες στις οποίεςδραστηριοποιείται. Υποστηρίζει,άλλωστε, πως ο μεγάλος όγκος των

δυσθεώρητων κερδών που προ-κύπτουν από τις δραστηριότητέςτης παραμένει στα χέρια των ιδιο-κτητών ακινήτων και των κοινο-τήτων τους.

Ο εκπρόσωπος της πλατφόρμαςτόνισε, άλλωστε, πως το μοντέλοτης Airbnb «είναι μοναδικό καιπέρυσι έδωσε ώθηση στην οικο-νομία της Γαλλίας προσθέτοντας6,5 δισ. ευρώ». Είναι, ωστόσο, γε-γονός ότι η πλατφόρμα έχει αρχίσεινα προκαλεί έντονες αντιδράσειςαφενός από τα παραδοσιακά ξε-νοδοχεία που αντιμετωπίζουν τονανταγωνισμό της και αφετέρουαπό τις δημοτικές αρχές της γαλ-λικής πρωτεύουσας.

Ο Δήμος του Παρισιού αποφάσισεαπό την 1η Δεκεμβρίου να θέτειως όρο την εγγραφή στους κατα-λόγους του δήμου κάθε διαφημι-στικής καταχώρισης που αφοράενοικίαση ακινήτου για μικρό χρο-νικό διάστημα.

Θα καταστεί έτσι πιο δύσκοληη χρήση της Airbnb για ενοικίασηακινήτου περισσότερο από 120ημέρες τον χρόνο, ενώ παράλληλαθα διευκολυνθούν οι Αρχές να φο-ρολογήσουν τα έσοδα από την ενοι-κίαση. Στη Βαρκελώνη, η επιρροήπου έχει ασκήσει στην αγορά ακι-νήτων η Airbnb έχει προκαλέσειδιαδηλώσεις κατά του τουρισμού,ενώ στη Μαγιόρκα και στο ΣανΣεμπαστιάν αναμένεται αντίστοιχηκινητοποίηση στις 17 Αυγούστου.

<<<<<<

Η Apple πληρώνει κι αυ-τή χαμηλούς φόρους, κα-θώς έχει την έδρα τηςστην Ιρλανδία και επω-φελείται από τον χαμηλόφορολογικό συντελεστή.

Μόνο 100.000 ευρώ φόρους πλήρωσε το 2016στη Γαλλία η AirbnbΣτις 16 Σεπτεμβρίου στο Ταλίν θα συζητηθεί το θέμα της φοροαποφυγής από επιχειρηματικούς κολοσσούς

Υψηλά έσοδα, μικρή επιβάρυνσηΜόλις 16,5 εκατ. ευρώ κατέβαλεως φόρους η Amazon για τα 21,6δισ. ευρώ που συγκέντρωσε το2016 από τις δραστηριότητές τηςστην Ευρώπη.

Τα στοιχεία αυτά, που δημο-σιοποιήθηκαν στους ετήσιουςισολογισμούς της Amazon, θαεντείνουν περαιτέρω τη διαμάχηγια τις αμερικανικές εταιρείεςυψηλής τεχνολογίας που εκμε-ταλλεύονται τα κενά των νομο-θεσιών και ελαχιστοποιούν τηφορολογική τους επιβάρυνση.

Η Amazon είναι μια εκπληκτικάεπιτυχημένη επιχείρηση, αλλά

με μικρά περιθώρια κέρδους σταπροϊόντα που πουλά. Προσφάτωςπροειδοποίησε, μάλιστα, ότι εν-δέχεται να ανακοινώσει ζημίεςγια το τρίτο τρίμηνο. Τα χαμηλάκέρδη συνεπάγονται, όμως, καιχαμηλούς φόρους. Οπως ακριβώςκαι η Airbnb, η Amazon υποστη-ρίζει ότι «καταβάλλει όλους τουςφόρους που οφείλει σε όσες χώρεςδραστηριοποιείται».

Ο εκπρόσωπός της τόνισε ότιη εταιρεία διαχειρίζεται τις δρα-στηριότητές της σε όλη την Ευ-ρώπη από την έδρα της στο Λου-ξεμβούργο. Γι’ αυτό και απασχολεί

εκεί 1.500 υπαλλήλους και εξα-κολουθεί να αυξάνει το προσω-πικό της.

Προσέθεσε, άλλωστε, ότι ηAmazon έχει επενδύσει πάνωαπό 20 δισ. ευρώ στην Ευρώπηαπό το 2010 έως σήμερα, ενώπροτίθεται να προσλάβει νέο προ-σωπικό γύρω στους 15.000 υπαλ-λήλους μέσα στο τρέχον έτος.Στην περίπτωση αυτή, οι μόνιμοιυπάλληλοί της στην Ευρώπη θαυπερβούν τα 65.000 άτομα. Σεό,τι αφορά τον μέσο ετήσιο μισθότους, η Amazon αναφέρει ότιείναι σχεδόν 32.000 ευρώ.

Αυξάνονται οι παραγγελίες για ναυπήγηση νέων πλοίωνΣημάδια ανάκαμψης εμφανίζει οκλάδος των ναυπηγείων, που γνώ-ρισε μεγάλη κάμψη της παραγω-γής του, εξαιτίας της παγκόσμιαςχρηματοπιστωτικής κρίσης. Αυτέςοι ενδείξεις προκύπτουν από τιςπαραγγελίες της Cargotec Oyj,φινλανδικής εταιρείας διαχείρισηςφορτίου σε θαλάσσιες μεταφορές,που εκτιμά ότι έχουν περάσει ταχειρότερα σε ό,τι αφορά τις πα-ραγγελίες κατασκευής πλοίων.

Οπως τονίζει ο Μίκα Βεβιλάινεν,διευθύνων σύμβουλος της Car-gotec, η εικόνα είναι σαφής απότη MacGregor, μονάδα της Car-gotec που παράγει εξοπλισμό πλοί-ων. Η εταιρεία ανέφερε ότι τοπρώτο και το δεύτερο τρίμηνοτου 2016 οι παραγγελίες της αυ-ξήθηκαν πρώτη φορά μετά τοτέλη του 2014.

Η παραγωγή στον κλάδο τωνναυπηγείων είχε κορυφωθεί το2010 και έκτοτε οι παραγγελίεςγια κατασκευή πλοίων σημείωσανμεγάλη πτώση.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τηνCargotec, οι παραγγελίες της είχανφτάσει στα 3,5 δισ. ευρώ στη διάρ-κεια του 2008, αλλά στη συνέχειαβρέθηκαν σε ελεύθερη πτώση.Στα τέλη Ιουνίου είχαν περιοριστείπερίπου κατά 50%, στο 1,72 δισ.ευρώ. Σήμερα η εταιρεία διαπι-στώνει «αυξημένο ενδιαφέρονιδιαιτέρως για πλοία μεταφοράςφορτίου και ορισμένες άλλες κα-τηγορίες σκαφών», μολονότι ανα-γνωρίζει πως «η ανάκαμψη θα εί-

ναι αρκετά αργή τουλάχιστον μέ-χρι και το 2018».

Πολύ καλύτερη εικόνα παρου-σιάζουν και οι δύο άλλες μονάδεςτης Cargotec, οι Kalmar και Hiab.Ειδικότερα, η μονάδα Hiab, πουειδικεύεται στις φορτώσεις γιατη βιομηχανία των κατασκευα-στικών, διαπιστώνει πως «η αμε-ρικανική αγορά είναι σε πολύκαλή κατάσταση ενώ καταγρά-φεται βελτίωση φέτος τόσο στιςευρωπαϊκές όσο και στις ασιατι-

κές αγορές». Σε ό,τι αφορά τηνKalmar, ειδικεύεται στις υπηρε-σίες χειρισμού φορτίων, με απο-τέλεσμα να έρχεται σε επαφή μετο 25% των εμπορευματοκιβω-τίων που μεταφέρονται ανά τονκόσμο. Σύμφωνα με τον κ. ΜίκαΒεβιλάινεν, από τις παραγγελίεςτης Kalmar προκύπτει ότι ο το-μέας των μεταφορών εμπορευ-ματοκιβωτίων «έχει επιταχυνθείεκ νέου φέτος, καθώς το παγκό-σμιο εμπόριο φαίνεται να ανα-κάμπτει κάπως».

Εξάλλου, η μείωση που είχανπαρουσιάσει μέχρι προσφάτωςοι παραγγελίες δεν έπληξε τηνκερδοφορία της Cargotec. Η φιν-λανδική βιομηχανία παροχήςυπηρεσιών φορτίου περιόρισετις δαπάνες και επένδυσε στηνέρευνα και την ανάπτυξη. Εθεσε,άλλωστε, στόχο την παραγωγήπροϊόντων με την καλύτερη δυ-νατή αναλογία κόστους και οφέ-λους.

Η αγορά φάνηκε να ανταμείβειτη συνετή διαχείριση των οικο-νομικών της Cargotec, καθώς ημετοχή της έχει σημειώσει άνοδο18% από την αρχή του έτους.

Στο ίδιο χρονικό διάστημα ηάνοδος του δείκτη βιομηχανιώνStoxx 600 ήταν μόνο 7,6%. Ηκερδοφορία της το δεύτερο τρί-μηνο ήταν η υψηλότερη των τε-λευταίων περίπου έξι ετών και,σύμφωνα με τον Μίκα Βεβιλάι-νεν, πρόκειται να αυξηθεί πε-ραιτέρω.

Η παραγωγή στον κλάδο των ναυ-πηγείων είχε κορυφωθεί το 2010 καιέκτοτε οι παραγγελίες για κατασκευήπλοίων σημείωσαν μεγάλη πτώση.

Σημάδια επιβράδυνσης παρουσιάζει η υποσχόμενη οικονομία της ΙνδίαςΥπεραισιόδοξες αποδεικνύονται οιπροβλέψεις ότι η Ινδία θα σημείωνεφέτος τόσο υψηλούς ρυθμούς ανά-πτυξης, ώστε να αφήσει πίσω τηςτην Κίνα. Τα τελευταία στοιχεία κα-τατείνουν σε επιβράδυνση της οι-κονομίας της, και το υπουργείο Οι-κονομικών ζητεί χαλάρωση της νο-μισματικής πολιτικής, επικαλούμενοτους κινδύνους που απειλούν τηνανάπτυξη. Εχουν προηγηθεί οι τολ-μηροί πειραματισμοί του πρωθυ-πουργού Ναρέντρα Μόντι, ο οποίοςπρο μηνών έδωσε εντολή να απο-συρθούν από την κυκλοφορία ταχαρτονομίσματα μεγάλης αξίας. Ηαπόφαση προκάλεσε αναστολή τηςοικονομικής δραστηριότητας, πλήτ-τοντας την ανάπτυξη.

Ακολούθησε, άλλωστε, ο εθνικόςφόρος σε προϊόντα και υπηρεσίες,που προκάλεσε νέο χάος, όταν οιεπιχειρήσεις βρέθηκαν σε σύγχυση,μη γνωρίζοντας πώς να τιμολογή-σουν. Τα τελευταία στοιχεία φέρουντο ινδικό ΑΕΠ να έχει αυξηθεί τοδεύτερο τρίμηνο 6,1%, καταγρά-φοντας επιβράδυνση στον χαμηλό-τερο ρυθμό ανάπτυξης των τελευ-ταίων δύο και πλέον ετών. Παράλ-ληλα, οι έρευνες μεταξύ επιχειρή-σεων καταδεικνύουν πως τον Ιούλιοσυρρικνώθηκαν οι τομείς της μετα-ποίησης και των υπηρεσιών. Στησχετική έκθεσή του, το υπουργείοΟικονομικών διατηρεί αμετάβλητητην πρόβλεψή του για ανάπτυξηαπό 6,75% έως 7,5% το οικονομικόέτος που λήγει τον Μάρτιο του 2018.Υπογραμμίζει, ωστόσο, τους αρνη-

τικούς παράγοντες που επηρεάζουντην οικονομία, όπως η ενίσχυση τηςινδικής ρουπίας, οι δυσκολίες πουαντιμετωπίζει ο αγροτικός τομέαςαλλά και η μείωση της οικονομικήςδραστηριότητας μετά την επιβολήτου νέου φόρου κατανάλωσης. Υπο-στηρίζει, έτσι, ότι χρειάζεται περαι-τέρω χαλάρωση της νομισματικήςπολιτικής που θα διευκολύνει τιςεπιχειρήσεις να περιορίσουν τονδανεισμό τους και θα αποκαταστήσειτην κερδοφορία των τραπεζών. Τηνπερασμένη εβδομάδα, η Τράπεζατης Ινδίας μείωσε το βασικό επιτόκιοδανεισμού κατά 25 μονάδες βάσης,στο 6%, επικαλούμενη την υποχώ-ρηση του πληθωρισμού. Πρόκειταιγια το χαμηλότερο επίπεδο στο οποίοέχουν υποχωρήσει τα επιτόκια της

ινδικής ρουπίας από τον Νοέμβριοτου 2010, ενώ ήταν η πρώτη για φέ-τος μείωση επιτοκίων από κεντρικήτράπεζα ασιατικής χώρας.

Οπως, όμως, προκύπτει από τησχετική έκθεση του υπουργείου Οι-κονομικών, οι οικονομικοί σύμβουλοιτου υπουργού θεωρούν πως το βα-σικό επιτόκιο παραμένει 25 με 75μ.β. πάνω από το επίπεδο που αν-τιστοιχεί αυτήν τη στιγμή στην κα-τάσταση της ινδικής οικονομίας.Θεωρούν, άλλωστε, υπεραισιόδοξητην πρόβλεψη της κεντρικής τρά-πεζας πως ο πληθωρισμός θα επι-ταχυνθεί στο 4,5% το τρίμηνο Οκτω-βρίου-Δεκεμβρίου. Εκτιμά, αντιθέτως,πως ο δείκτης θα παραμένει κάτωαπό τον στόχο του 4% έως και τατέλη Μαρτίου του επόμενου έτους.

Οι αρνητικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ινδική οικονομία είναι η ενί-σχυση της ινδικής ρουπίας, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο αγροτικός τομέ-ας και η μείωση της οικονομικής δραστηριότητας μετά την επιβολή του νέουφόρου κατανάλωσης.

Ο δήμος του Παρισιού αποφάσισε από την 1η Δεκεμβρίου 2017 να θέτει ως όρο την εγγραφή στους καταλόγουςτου κάθε διαφημιστικής καταχώρισης που αφορά ενοικίαση ακινήτου για μικρό χρονικό διάστημα.

OIK_11-ΔΙΕΘΝΗ_Master_cy 18/08/17 17:28 Page 11

Real EstateReal EstateΚΥΡΙΑΚΗ 20 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2017

Αξίζει η ιδιοκτησία εξοχικού;A N A Λ Υ Σ Η Του ΑΝΔΡΕΑ Α. ΑΝΔΡΕΟΥ

Κάποτε αποτελούσε ένα στοιχείοκοινωνικής και οικονομικής κατα-ξίωσης. Αφού αποκτούσαμε την κύ-ρια κατοικία μας, στοχεύαμε και σεένα εξοχικό. Ο συλλογισμός πουσυνήθως ακολουθούσαμε ήταν οακόλουθος: Αφού πάμε που πάμεπολυήμερες διακοπές τα καλοκαίρια,γιατί να μην αποκτήσουμε το δικόμας εξοχικό για να μην χαλάμε τόσαλεφτά στα ξενοδοχεία και να μηνέχουμε ανάγκη κανένα;

Το εξοχικό ήταν συνήθως συνυ-φασμένο με την θάλασσα καθώς τοβουνό αποτελούσε μια δεύτερη επι-λογή - κυρίως κάποιες μέρες κοντάστο Δεκαπενταύγουστο, το Πάσχακαι τα Χριστούγεννα που είναι πιοπαραδοσιακά θρησκευτικές γιορτέςκαι «ο αέρας του βουνού μυρίζει κα-λύτερα».

Με αυτό τον απλό συλλογισμόαναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των‘80s και των ‘90s η αγορά εξοχικώνκατοικιών στον Πρωταρά, στην ΑγίαΝάπα και αλλού. Η κύρια πηγή ντό-πιων που προέβαιναν σε μια τέτοιαεπένδυση ήταν οι Λευκωσιάτες (όν-τας χωρίς «δική» τους θάλασσα) οιοποίοι έδειξαν πολύ νωρίς πως προ-τιμούσαν την ελεύθερη περιοχή τηςΑμμοχώστου. Από τις αρχές της δε-

καετίας του 2000 οι Λευκωσιάτεςτοποθέτησαν και τη Λάρνακα στονχάρτη των επιλογών τους, ενώ κά-ποια χρόνια αργότερα άρχισε νατους ελκύει και η Λεμεσός και σεκάποιο μικρότερο βαθμό η Πάφος.Την τελευταία την επέλεγαν συνή-θως αυτοί που είχαν κάποιου είδουςδεσμούς με την πόλη και επαρχία.

Ήταν όμως αυτή η επενδυτικήκίνηση μια καλή επιλογή ή μήπωςόχι;

Υπάρχουν πολλές οπτικές γωνίεςγια να εξεταστεί αυτή η απορία.

Από μια άποψη σε κάποια άτομαο πιο πάνω απλός συλλογισμός τουςβγήκε. Για παράδειγμα, αν ένας κα-θηγητής ή ένας αστυνόμος ή έναςτραπεζικός που είχαν σταθερό καισίγουρο μισθό στα τέλη της δεκαετίαςτου 1980 προέβαιναν σε αγορά ενόςδιαμερίσματος των δύο υπνοδωμα-τίων στον Πρωταρά προς 8.000 -15.000 λίρες (τότε), ίσως αυτοί σήμερανα νιώθουν δικαιωμένοι για την επι-λογή τους. Λέω “ίσως” επειδή μπορείστην πορεία το συγκρότημα στοοποίο αγόρασαν να αποδείχθηκετόσο κακής ποιοτικής στάθμης πουσήμερα να είναι ένα ερείπιο. Στηνπορεία όμως με τον ένα ή τον άλλοτρόπο μάλλον έβγαλαν τα λεφτά τους.

Άτομα όμως που αγόρασαν πολύαργότερα σε δεκαπλάσιες από τιςπιο πάνω τιμές, μάλλον δεν νιώθουνκαι πολύ άνετα σήμερα για την επι-λογή τους. Η πτώση τιμών που ση-μειώθηκε από το 2009 και μετά σεσχέση με το ύψος των δανείων πουέχουν σήμερα, καθιστούν την επέν-δυση δυσβάσταχτη.

Αλλά πέραν του καθαρά οικονο-μικού, ας δούμε το καθαρά πρακτικότου θέματος. Είναι αυτοί που λένεπως ένα εξοχικό είναι ξένη χαρά.Και αυτή η αντίληψη έχει τη λογικήτης. Έχετε ένα εξοχικό το οποίοτον περισσότερο χρόνο είναι κλειστό.Πάτε ένα Σαββατοκύριακο. Θα σπα-ταλήσετε κάποιες ώρες να το καθα-ρίσετε για να το φέρετε σε κάποιολογαριασμό και μετά θα έρθουν οιφίλοι σας για επίσκεψη και να τουςφιλοξενήσετε. Αυτοί θα περάσουνκάποιες ώρες ενδεχομένως πολύωραία, αλλά όταν φύγουν εσείς θαπρέπει να ξανακαθαρίσετε και εξου-θενωμένοι να προσπαθήσετε να«απολαύσετε» τις ώρες που απομέ-νουν πριν επιστρέψετε στη βάσησας.

Αλλά και ξένη χαρά να μην είναι,πάλι το καθάρισμα, στήσιμο, ξεστή-σιμο, καθάρισμα, κλείσιμο για ολι-

γοήμερες διακοπές μπορεί να απο-τελεί αποκρουστικό παράγοντα πουτελικά σας κάνει να μετανιώνετετην ώρα που το αγοράσατε.

Στη σημερινή εποχή και στα νέαδεδομένα της Κύπρου, έχετε επι-πλέον ένα σωρό από έξοδα να ανη-συχείτε. Δημοτικά τέλη, φόρος σκυ-βάλων, αποχετευτικά τέλη, Δημο-τικός φόρος ακίνητης ιδιοκτησίας,ηλεκτρισμός, υδατοπρομήθεια κλπ.Επιπλέον αν είστε σωστοί έναντιτων υποχρεώσεών σας θα πρέπεινα πληρώνετε κοινόχρηστα, πάγιοταμείο συντήρησης, και ασφαλιστικήκάλυψη. Αν έχετε κήπο και πισίνα,τα έξοδα είναι πολλαπλάσια. Όλααυτά ανέρχονται σε κάποιες εκα-τοντάδες αν όχι χιλιάδες ευρώ ετη-σίως, μόνο και μόνο για να λέτε πωςέχετε εξοχικό.

Αν λοιπόν αγοράζοντας ένα εξο-χικό, σκοπός σας είναι να το έχετεκλειστό και να το ανοίγετε εκείνεςτις λίγες φορές που θα το χρησιμο-ποιήσετε εσείς, ίσως τελικά η ιδέανα μην είναι η καλύτερη επενδυτικήκίνηση που μπορείτε να κάνετε. Μετόση δέσμευση κεφαλαίων που απαι-τείται μπορείτε εναλλακτικά νααποφασίζετε κάθε φορά και ένανεναλλακτικό τόπο να επισκεφτείτε

για διακοπές, τόσο στην Κύπρο όσοκαι στο εξωτερικό, να γνωρίσετεέτσι νέους τόπους, νέες κουλτούρεςκαι να “ανοίξει το μάτι σας”. Αλήθειαπόσα χρόνια διακοπές μπορείτε νααγοράσετε και που, με - ας πούμε -100.000 ευρώ εφάπαξ αγορά εξοχι-κού, αρκετές χιλιάδες τόκων και1.000 ευρώ ετήσιο κόστος γενικήςσυντήρησης του για 20 χρόνια; Οκαθένας ας δώσει την απάντησήτου.

Αν όμως είστε διατεθειμένοι ναπροσφέρετε το εξοχικό σας προςενοικίαση σε τρίτους, τότε το πράγμαμπορεί να είναι εντελώς διαφορετικό.Αν το προσφέρετε μακροπρόθεσμα- ας πούμε σε ετήσια βάση - τότεκαλύπτετε τα έξοδα ετήσιας συν-τήρησής του και σας μένουν αρκετάχρήματα για να σας ενισχύουν οι-κονομικά ή/ και να καλύπτουν τιςδόσεις του δανείου που χρηματο-δότησε την αγορά του. Χρειάζεστεφυσικά τον αξιόπιστο ενοικιαστή,τον καλοπληρωτή που θα προσέχειτην ιδιοκτησία σας αποφεύγονταςτη δημιουργία ζημιών. Δύσκολο εγ-χείρημα, αλλά όχι ακατόρθωτο. Φυ-σικά αυτή η επιλογή σας αφήνει καιχωρίς εξοχικό.

Υπάρχει και η επιλογή της βρα-

χυπρόθεσμης διάθεσης του εξοχικούσας. Αυτό απαιτεί μεγαλύτερη ορ-γάνωση, σαφέστατα πιο πολύ τρέ-ξιμο, αλλά το οικονομικό σας όφελοςμε σωστή διαχείριση είναι πολύ πιοψηλό. Είναι πολύ πιθανόν σε μιακαλοκαιρινή σαιζόν να εισπράττετεπερισσότερα από όσα αν το ενοι-κιάζατε σε ετήσια βάση. Πελάτεςσας θα είναι άτομα τα οποία επιθυ-μούν να κάνουν διακοπές στην πε-ριοχή σας, αλλά δεν επιθυμούν ναχαλάσουν πολλαπλάσια λεφτά γιανα την αράξουν σε ξενοδοχείο ή/και δεν τους βολεύει το ξενοδοχείο.Για παράδειγμα, μια τετραμελής οι-κογένεια θα πρέπει να βολευτεί σεσουίτα ή δύο κανονικά δωμάτια σεξενοδοχείο πληρώνοντας μερικέςεκατοντάδες ευρώ ημερησίως, ενώμπορεί να βολευτεί σε ένα δυάριδιαμέρισμα πληρώνοντας τα μισάλεφτά. Επιπλέον μπορείτε κι εσείςνα το χρησιμοποιείτε όταν αποφα-σίσετε και είναι διαθέσιμο.

Γι’ αυτό μια τέτοια επενδυτική κί-νηση χρειάζεται αρκετή μελέτη πρινπραγματοποιηθεί.

Ο κ. Ανδρέας Α. Ανδρέου, MRICS, είναιCEO, APS Andreou Property Strategy -Chartered Surveyors.

Σημαντικά αυξημένη τόσο σε επίπεδοοικοδομικών αδειών όσο και σε επι-φάνεια και όγκο εμφανίζεται η οι-κοδομική δραστηριότητα τον Μάιο,σε σύγκριση με το αντίστοιχο πε-ρυσινό διάστημα. Ωστόσο, σε από-λυτα μεγέθη η οικοδομική παραμένεισε χαμηλά επίπεδα συνεπεία τηςοικονομικής κρίσης. Η αύξηση πουκαταγράφεται στα στοιχεία Στατι-στικής Αρχής είναι αποτέλεσμα τηςμικρής βελτίωσης των συνθηκώνστην αγορά ακινήτων και αποδίδεταιστις ανακαινίσεις και αναβαθμίσειςυφιστάμενων ξενοδοχειακών μο-νάδων, γεγονός που εξηγεί και τημεγαλύτερη αύξηση που προκύπτειστον όγκο των νέων οικοδομών σεσχέση με τον προηγούμενο χρόνο.

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία,το μέγεθος της συνολικής οικοδο-μικής δραστηριότητας (ιδιωτικής -δημόσιας), κατά τον Μάιο, στο σύνολοτης χώρας μετρούμενο με βάση τιςεκδοθείσες οικοδομικές άδειες, ανήλ-θε σε 1.237 οικοδομικές άδειες, πουαντιστοιχούν σε 241,3 χιλιάδες τε-τραγωνικά μέτρα και 956,9 χιλιάδεςm3 όγκου, παρουσίασε δηλαδή, αύ-ξηση κατά 45,7% στον αριθμό τωνοικοδομικών αδειών, κατά 72,2%στην επιφάνεια και κατά 50,9% στονόγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχομήνα του 2016. Ειδικότερα:• Οι εκδοθείσες άδειες ιδιωτικής οι-κοδομικής δραστηριότητας, στο σύ-νολο της χώρας, κατά τον Μάιο 2017ανήλθαν σε 1.229, που αντιστοιχούνσε 240,5 χιλιάδες m2 επιφάνειας και953,0 χιλιάδες m3 όγκου, παρουσιά-ζοντας αύξηση κατά 45,8% στοναριθμό των οικοδομικών αδειών,

κατά 75,5% στην επιφάνεια και κατά52,7% στον όγκο, σε σχέση με τοναντίστοιχο μήνα του 2016.• Οι εκδοθείσες άδειες δημόσιας οι-κοδομικής δραστηριότητας κατάτον Μάιο 2017, στο σύνολο της χώ-ρας, ανήλθαν σε 8 , που αντιστοιχούνσε 0,8 χιλιάδες m2 επιφάνειας και4,0 χιλιάδες m3 όγκου. Το ποσοστόσυμμετοχής της δημόσιας οικοδο-μικής δραστηριότητας στον συνολικόοικοδομικό όγκο, για τον μήνα Μάιο2017, ήταν 0,4%.• Κατά την περίοδο των τελευταίωνδώδεκα μηνών, δηλαδή από τον Ιού-νιο 2016 έως το Μάιο 2017, το μέγεθοςτης συνολικής οικοδομικής δραστη-ριότητας (ιδιωτικής - δημόσιας) με-τρούμενο με βάση τις εκδοθείσες οι-

κοδομικές άδειες, στο σύνολο τηςχώρας, ανήλθε σε 13.208, που αντι-στοιχούν σε 2.643,5 χιλιάδες m2 επι-φάνειας και 11.386,4 χιλιάδες m3όγκου. Σε σχέση με την αντίστοιχηπερίοδο Ιουνίου 2015 - Μαΐου 2016παρατηρήθηκε αύξηση κατά 6,7%στον αριθμό των οικοδομικών αδειών,κατά 4,5% στην επιφάνεια και μείωσηκατά 17,8% στον όγκο.

Κατά την ίδια χρονική περίοδο,η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότηταεμφανίζει, στο σύνολο της χώρας,αύξηση κατά 6,8% στον αριθμό τωνοικοδομικών αδειών, κατά 15,8%στην επιφάνεια και κατά 11,1% στονόγκο, σε σύγκριση με την αντίστοιχηπερίοδο Ιουνίου 2015 - Μαΐου 2016.Το ποσοστό συμμετοχής της δημό-

σιας οικοδομικής δραστηριότηταςστον συνολικό οικοδομικό όγκο, γιατην ανωτέρω περίοδο, είναι 2,6%.

Το πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου2017, η συνολική οικοδομική δρα-στηριότητα εμφανίζει, στο σύνολοτης χώρας, αύξηση κατά 14,8% στοναριθμό των οικοδομικών αδειών,κατά 26,6% στην επιφάνεια και κατά21,6% στον όγκο, σε σχέση με τοαντίστοιχο πεντάμηνο του έτους2016. Αντίστοιχα, η ιδιωτική οικο-δομική δραστηριότητα εμφανίζει,στο σύνολο της χώρας, αύξηση κατά15,1% στον αριθμό των οικοδομικώναδειών, κατά 29,1% στην επιφάνειακαι κατά 23,8% στον όγκο, σε σχέσημε την αντίστοιχη περίοδο Ιανουα-ρίου - Μαΐου 2016.

Η βελτίωση της αγοράς ακινήτωναύξησε τις οικοδομικές εργασίεςΚυρίως για ανακαινίσεις και αναβαθμίσεις ξενοδοχειακών μονάδων

Του ΝΙΚΟΥ Χ. ΡΟΥΣΑΝΟΓΛΟΥ

«Πλώρη» για να ξεπεράσει ακόμα καιτην Ουγκάντα έχει βάλει η ελληνικήκυβέρνηση το τελευταίο διάστημα,αναφορικά με τη γραφειοκρατία πουαπαιτείται για να ολοκληρωθεί μιααπλή μεταβίβαση ακινήτου, ή άλλεςσυναφείς πράξεις στην αγορά ακινήτων,όπως οι ενοικιάσεις, οι γονικές παροχέςκαι οι κληρονομιές.

Πλέον, μετά και τις πρόσφατες νο-μοθετικές παρεμβάσεις, για μια αγο-ραπωλησία ενός διαμερίσματος χρει-άζονται σήμερα 11 διοικητικά έγγραφα,μέγεθος που ξεπερνά και τη συμπαθή–κατά τα άλλα– αφρικανική χώρα,όπως προκύπτει από σχετικά στοιχείατου ΣΕΒ και της Παγκόσμιας Τράπεζας.Την ίδια στιγμή, ο μέσος όρος των εγ-γράφων στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑδεν ξεπερνά τα 4,7, δηλαδή λιγότεροαπό τα μισά, δείγμα του ότι, στην προ-κειμένη περίπτωση, η περίφημη ερ-γαλειοθήκη του ΟΟΣΑ αγνοείται.

Μάλιστα, αντί να γίνονται κινήσειςγια τον περιορισμό του σχετικού φαι-νομένου, προκειμένου να περιοριστούντα εμπόδια που δημιουργούνται στιςσυναλλαγές ακινήτων, η κατεύθυνσητης κυβέρνησης είναι αντίθετη. Οπωςανέφερε χθες η ΠΟΜΙΔΑ (ΠανελλήνιαΟμοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων),μετά τη δημοσίευση στην Εφημερίδατης Κυβερνήσεως του νόμου για τουςΟΤΑ (Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοί-κησης) καθίσταται και πάλι υποχρε-ωτική σε κάθε συμβόλαιο μεταβίβασηςακινήτου η επισύναψη βεβαίωσης τουοικείου ΟΤΑ περί μη οφειλής ΤΑΠ (Τέ-λος Ακίνητης Περιουσίας).

Το σχετικό έγγραφο είχε αφαιρεθείπριν από τρία χρόνια, ακριβώς για ναμειωθεί η γραφειοκρατία στην αγοράακινήτων.

Αν μάλιστα δεν επισυνάπτεται ησχετική βεβαίωση, το συμβόλαιο θε-

ωρείται άκυρο. Παράλληλα, όπωςκαταγγέλλει η ΠΟΜΙΔΑ, το ακόμαχειρότερο είναι ότι η διάταξη αυτήέχει άμεση ισχύ, χωρίς την πρόβλεψημεταβατικής περιόδου. Στην πράξηαυτό σημαίνει ότι όσα συμβόλαιασυνταχθούν από σήμερα και μέχριςότου ενημερωθούν οι ΟΤΑ μέσω τωνσχετικών εγκυκλίων για την ανάγκηεφαρμογής του νόμου, θα θεωρούνταιως μη γενόμενα. Εν ολίγοις, οι συ-ναλλαγές στην αγορά ακινήτωνοδεύουν προς «πάγωμα» λόγω τηςνομοθετικής αυτής παράλειψης.

Το βέβαιο είναι ότι πλέον, με τηνπροσθήκη και της βεβαίωσης πληρω-μής του ΤΑΠ, ο αριθμός των δικαιο-λογητικών που απαιτούνται για τησύνταξη συμβολαίων μεταβίβασηςακινήτων, ή άλλων συναφών πράξεων,αυξάνεται σε 23, ανάλογα βέβαια μετο είδος του ακινήτου. Τα τελευταίαχρόνια έχουν προστεθεί, μεταξύ άλλων,το πιστοποιητικό ενεργειακής από-δοσης, η βεβαίωση μηχανικού περίμη ύπαρξης αυθαιρεσιών, πιστοποι-ητικό περί μη οφειλής φόρου κληρο-νομιάς-δωρεάς και ΕΝΦΙΑ, έγγραφοπεραίωσης διαδικασίας ρύθμισης ακι-νήτου (αφορά σε τυχόν ημιυπαίθριουςχώρους) και πιστοποιητικό κτηματο-γραφούμενου ακινήτου.

Μάλιστα, το «άγος» των κατόχωνακινήτων δεν σταματά στο σημείοαυτό, καθώς προβλέπεται και νέα διόγ-κωση της γραφειοκρατίας μέσω τηςεφαρμογής των διατάξεων για τηνηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου, πουπεριλαμβάνεται στο νομοσχέδιο τουυπ. Περιβάλλοντος για την προστασίατου δομημένου περιβάλλοντος. Σεαυτό, θα προβλέπεται και η ανάγκηέκδοσης πιστοποιητικού για τη μηύπαρξη πολεοδομικών αυθαιρεσιώνκαι στις ενοικιάσεις ακινήτων (σήμερααυτό ισχύει μόνο για τις αγοραπωλη-σίες).

Μεγαλύτερη γραφειοκρατία και από την Ουγκάντα στις μεταβιβάσεις ακινήτων

Ραγδαία άνοδος των αγορών ακινήτων από ξένουςΑύξηση 51,7% σημείωσε κατά τοπρώτο τετράμηνο η εισροή κεφα-λαίων από το εξωτερικό για τηναπόκτηση ακινήτων στην Ελλάδασε σύγκριση με την ίδια περίοδοπέρυσι. Αυτό προκύπτει από τασχετικά στοιχεία που συλλέγει ηΤράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), με βάσητα οποία εκτιμάται ότι ήδη κατάτο φετινό διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου, τουλάχιστον 135 εκατ.ευρώ (σε ετησιοποιημένη βάση)έχουν τοποθετηθεί στην εγχώριααγορά ακινήτων από το εξωτερικό.Αξίζει να σημειωθεί ότι στο σύνολο

του 2016 το σχετικό μέγεθος δενείχε ξεπεράσει τα 270 εκατ. ευρώ,έχοντας όμως επίσης καταγράψειαύξηση της τάξεως του 45% σεσχέση με το 2015. Εν ολίγοις, όπωςπροκύπτει στην πράξη, η άνοδοςτου τουρισμού έχει αρχίσει να με-ταφράζεται και σε σταθερή και ση-μαντική αύξηση των επενδύσεωνστην αγορά ακινήτων. Σύμφωναμε φορείς της αγοράς ακινήτων,το «ρεύμα» αυτό αφορά τόσο εξο-χικές κατοικίες όσο και διαμερί-σματα ή μεζονέτες στην Αττική,καθώς το ενδιαφέρον των ξένων

αγοραστών δεν είναι μονόπλευρο.Αλλοι αναζητούν ένα εξοχικό γιανα μένουν κάποιες εβδομάδες τονχρόνο, άλλοι θέλουν, εκτός απόαυτό, να έχουν και τη δυνατότητανα το μισθώνουν σε τρίτους, εκ-μεταλλευόμενοι τη ροή επισκεπτώνστην Ελλάδα, που αναζητούν κα-ταλύματα μέσω ηλεκτρονικών πλατ-φορμών όπως η Airbnb και η Ho-meAway. Επίσης, ένα σημαντικόποσοστό των ενδιαφερόμενων αγο-ραστών είναι άνθρωποι από χώρεςεκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, κυ-ρίως από την Κίνα, τη Ρωσία και

πλέον και από την Τουρκία, οι οποί-οι ενδιαφέρονται για ακίνητα αξίαςτουλάχιστον 250.000 ευρώ, προ-κειμένου να μπορέσουν να συμ-μετάσχουν στο πρόγραμμα της«Χρυσής Βίζα», ώστε να λάβουνκαι άδεια παραμονής για τους ίδιουςκαι τους συγγενείς τους. Ως εκ τού-του, κινούνται και στην αγορά τηςΑττικής και δη εκείνης των νοτίωνπροαστίων, όπου προσφέρονταιαρκετά ακίνητα αυτής της εμβέ-λειας, τα οποία έχουν και το πρό-σθετο πλεονέκτημα ότι μπορούννα μισθωθούν και μέσω Airbnb.

OIK_12-REAL ESTATE_Master_cy 18/08/17 17:59 Page 12

ΖΩΗΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ • ΕΠΙΣΤΗΜΗ • ΤHΛΕΟΡΑΣΗ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 2 0 ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ 2 0 1 7

ΦΕΣΤΙΒΑΛΗ Φιλαρμονική της Βαρσοβίας στη ΣύροΗ επιστροφή του Πίτερ Τιμπόρις στη διεύθυνσηορχήστρας ήταν μία από τις μεγάλες ειδήσειςτου 13ου Φεστιβάλ του Αιγαίου στην Ερμούπολητης Σύρου. Ορχήστρα και αρχιμουσικός συνέ-πραξαν υποδειγματικά με τους σολίστ. Σελ. 5

ΒΙΒΛΙΟΣε νέα έκδοση τα διηγήματα του Στ. ΚινγκOι εκδόσεις Κλειδάριθμος απέκτησαν ταπνευματικά δικαιώματα του Στ. Κινγκ καιπρόκειται να εκδώσουν όλα του τα βιβλίασε νέες εκδόσεις με καινούργιες μετα-φράσεις. Σελ. 3

ΠΡΟΣΩΠΑ

Ο γεν. διευθυντήςτης ΜετροπόλιτανΟπερας στην «Κ»

Σελ. 4

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Η έκθεση«Summer of Love»

στη ΣάμοΣελ. 8

Του ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΧΑΡΜΠΗ

«Εχεις 400.000 άνδρες, παγιδευ-μένους σε ένα μέρος, σε μια παραλίαμε την πλάτη στη θάλασσα και τονεχθρό να τους περικυκλώνει απόπαντού. Και είναι θέμα χρόνου πρινέρθουν αντιμέτωποι με την παρά-δοση ή τον αφανισμό. Το ότι αυτήη ιστορία δεν τελειώνει ούτε μεπαράδοση ούτε με αφανισμό, είναιαυτό που την κάνει μία από τιςσπουδαιότερες στην ανθρώπινηιστορία. Μια ιστορία που ήθελααπό καιρό να διηγηθώ», λέει ο Κρί-στοφερ Νόλαν σε ένα, πίσω απότις κάμερες, βίντεο σχετικά με τηνέα του ταινία. Η δική του ωστόσο«Δουνκέρκη» είναι κάτι πολύ πα-ραπάνω από την αφήγηση ενός με-γαλειώδους γεγονότος του Β΄ Παγ-κοσμίου Πολέμου για την ακρίβεια,γράφει τη δική της, κινηματογρα-φική, αυτήν τη φορά, ιστορία...

Από το πρώτο λεπτό της ταινίας,η απειλή, αν και ελάχιστα ορατή,είναι διαρκής. Οπως συμβαίνει στακαλύτερα θρίλερ, ο Νόλαν δημι-ουργεί μια ατμόσφαιρα βαριά, γε-μάτη ένταση, όπου η οσμή του κιν-δύνου και του ίδιου του θανάτουείναι σχεδόν απτή.

Ελάχιστοι, βεβαίως, από όσουςθα δουν την ταινία του έζησαν εκεί-νες τις τραγικές μέρες στα τέλητης άνοιξης του 1940, όταν περίπου400 χιλιάδες Βρετανοί, Γάλλοι καιΒέλγοι στρατιώτες βρέθηκαν εγ-κλωβισμένοι στις ακτές της Μάγχης,με τις δυνάμεις του Αξονα να τουςσφυροκοπούν. Ολοι οι υπόλοιποι,ωστόσο, θα πάρουν μια (καλή) γεύ-ση για το πώς θα πρέπει να ήταντα πράγματα σε εκείνη την απέ-ραντη, τρομακτική παραλία.

Τρομακτική και σήμεραΚαι αυτό διότι και σήμερα η πα-

ραλία βρίσκεται εκεί και σε έναβαθμό παραμένει... τρομακτική. Ο«μανιακός» της πιστής απόδοσηςκαι του ρεαλισμού, πάντως, Νόλανδεν υπήρχε περίπτωση να συμβι-βαστεί με γυρίσματα σε κάποιο άλ-λο, λιγότερο αφιλόξενο μέρος: «Τιςπρώτες δύο εβδομάδες των γυρι-σμάτων υπήρχαν τεράστιες καται-γίδες, έβρεχε, έκανε κρύο, είχαμενα αντιμετωπίσουμε όλα αυτά ταστοιχεία. Και βέβαια την παλίρροια,η οποία ερχόταν πάντα πιο γρήγορααπό ό,τι περίμενες. Εκεί όμως γυ-ρίσαμε το καλύτερο υλικό μας...»αναφέρει σε συνέντευξή του ο δι-ευθυντής φωτογραφίας Χόιτε βανΧοϊτέμα. Δεν είναι παράξενο λοιπόνπου ακριβώς αυτό το κολοσσιαίο–έτσι το χαρακτηρίζει ο Νόλαν–

γύρισμα της παλίρροιας στη Δουν-κέρκη έγινε και το βασικό αφηγη-ματικό όχημα της ταινίας.

Υπακούοντας σε ένα κλασικόσχήμα «νολανικής» οργάνωσης, η«Δουνκέρκη» είναι τακτικά χωρι-σμένη σε τρεις υπο-αφηγήσεις. Η

πρώτη εξελίσσεται στην παραλίατων Συμμάχων και στον λεγόμενο«μώλο», όπου οι παγωμένοι και φο-βισμένοι στρατιώτες περιμένουν,σε μια εβδομάδα αγωνίας, τα βρε-τανικά πλοία που θα τους οδηγή-σουν στη σωτηρία. Ανάμεσά τουςο Κένεθ Μπράνα, στον ρόλο ενόςπλοιάρχου, στέκει ακίνητος σανφάρος στην αποβάθρα, προσπα-θώντας να οργανώσει το χάος τηςαποχώρησης.

Παράλληλα παρακολουθούμετην ιστορία ενός πατέρα (Μαρκ Ρί-λανς), ο οποίος μαζί με τον γιο τουξεκινά με το πολιτικό του σκάφοςγια να φέρει πίσω «τα αγόρια μας»από τη Δουνκέρκη. Γι’ αυτούς οχρόνος της αφήγησης αντιστοιχεί

σε μια μέρα, ενώ για τους πιλότουςτης RAF, που πετούν πάνω από τοθαλάσσιο πέρασμα προσπαθώνταςνα γλιτώσουν τα πλεούμενα απότα γερμανικά βομβαρδιστικά, πε-ριορίζεται μόλις στη μία ώρα.

Σχεδόν το 70% της «Δουνκέρ-κης» είναι γυρισμένο με κάμεραΙmax και φιλμ των 65 mm. Αυτόπρακτικά σημαίνει τρομερή ευρύ-τητα πλάνων αλλά και ανάλυσητων λεπτομερειών –ή «ένα δίχωςφίλτρα παράθυρο στον κόσμο»,όπως παρατηρεί ο διευθυντής φω-τογραφίας–, ταυτόχρονα όμως πρό-κειται για ένα εργαλείο αρκετά ογ-κώδες και δύσχρηστο.

Αυτό φυσικά δεν υπήρχε περί-πτωση να πτοήσει τον Νόλαν, ο

οποίος μαζί με τον Χόιτε μπήκε σεένα αεροπλάνο τύπου EuroStar, μεμια Imax προσαρμοσμένη σε κάθεφτερό, κινηματογραφώντας απόεκεί τις επικές αερομαχίες που βλέ-πουμε στην ταινία. Και οι... πιλότοιτου ωστόσο δεν είχαν ευκολότεροέργο. Ο Τομ Χάρντι και ο Τζακ Λό-ουντεν, που τους υποδύονται, στρι-μώχτηκαν κανονικά στο ειδικά δια-μορφωμένο κόκπιτ των αυθεντικώνSpitfire και γύρισαν πετώντας τιςπερισσότερες σκηνές τους.

Αναφέραμε παραπάνω σχετικάμε τους χρόνους της αφήγησης. Ημόνιμη «εμμονή» του Νόλαν με τηνέννοια του χρόνου είναι κι εδώπανταχού παρούσα. Οπως συνέ-βαινε στο «Inception» ή στο πιο

πρόσφατο «Interstellar», ο χρόνοςείναι και εδώ ο πραγματικός αντί-παλος, κόντρα στον οποίο διεξά-γεται ο απόλυτος αγώνας επιβίωσης.Ανάμεσα στις (πολλές) σιωπές τηςταινίας, τον χώρο γεμίζει ο επιτα-κτικός ήχος του ρολογιού σαν κυ-ρίαρχος μετρονόμος που από ψηλάορίζει τις τύχες των ανθρώπων, με-τράει τα λεπτά μέχρι την παλίρροια,το διάστημα για να κλείσει η μπου-καπόρτα του πλοίου, την ώρα πτή-σης που έχει ακόμη ένα μαχητικόμε ελάχιστα καύσιμα.

Οι διάλογοι στη «Δουνκέρκη»κρατιούνται στο μίνιμουμ: οι ήχοιπου πρωταγωνιστούν είναι το μουγ-κρητό της θάλασσας και του αέρα,οι φωναχτές εντολές των αξιωμα-τικών, ο βρυχηθμός της μηχανήςτου Spitfire και, βέβαια, το υπο-βλητικό μουσικό σκορ του ΧανςΖίμερ που επιτείνει ακόμη περισ-σότερο το αίσθημα της αγωνίας.Εν μέσω τέτοιων εξωτερικών ερε-θισμάτων, τα οποία ο Νόλαν φρόν-τιζε να κυριαρχούν στα γυρίσματα,το έργο των ηθοποιών γίνεται σα-φώς πιο ιδιαίτερο. «Οταν βρίσκεσαιστην παραλία, κοντά σου γίνονταιπραγματικές εκρήξεις και ακριβώςαπό πάνω σου πετούν μαχητικάτου Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στηνουσία δεν χρειάζεται καν να παίξειςαπλώς αντιδράς σε όσα βλέπεις καιακούς τριγύρω», λέει σχετικά ο νε-αρός ηθοποιός Τομ Γκλιν-Κάρνεϊ.

ΡεαλισμόςΜία επιπλέον «στρώση» ρεαλι-

σμού στην ταινία, άλλωστε, έχεινα κάνει με την ηλικία των πρω-ταγωνιστών της. H κοινή χολιγουν-τιανή πρακτική είναι να χρησιμο-ποιούνται μεγαλύτεροι ηλικιακάκαι πιο έμπειροι ηθοποιοί, οι οποίοιπαριστάνουν τους νεαρούς. Εδώωστόσο οι φαντάροι της παραλίαςείναι στην πλειονότητά τους παιδιά18-23 χρόνων, όπως δηλαδή καιεκείνοι που έλαβαν μέρος στα πραγ-ματικά γεγονότα.

Είναι δύσκολο να πούμε αν η«Δουνκέρκη» είναι ένα πολεμικόέπος του επιπέδου της «Διάσωσηςτου στρατιώτη Ράιαν» του Σπίλμ-περγκ, για παράδειγμα. Στα (μόλις)106 λεπτά της διάρκειάς της, ωστό-σο, προλαβαίνει κανείς να απολαύ-σει ένα εκπληκτικό θρίλερ –το πρώ-το αυθεντικό αριστούργημα τηςκινηματογραφικής σεζόν–, να απορ-ροφηθεί στη δίνη του και τελικάνα βγει από την αίθουσα λυτρωμέ-νος, περίπου σαν τους επιζώντεςΒρετανούς στρατιώτες όταν αντί-κρισαν τα λευκά τείχη των ακτώντου Ντόβερ.

Χιλιάδες παγωμένοι και φοβισμένοι στρατιώτες περιμένουν στον μώλο τα βρετανικά πλοία που θα τους οδηγήσουν στη σωτηρία. Αριστερά, ο σκηνοθέτηςΚρίστοφερ Νόλαν δίνει οδηγίες στον Κένεθ Μπράνα, ενώ δεξιά το σκάφος του Μαρκ Ρίλανς προσπαθεί να φτάσει στη Δουνκέρκη με τα Spitfire στον αέρα.

<<<<<<

Πρωταγωνιστούν τομουγκρητό της θάλασσαςκαι του αέρα, οι εντολέςτων αξιωματικών, ο βρυχηθμός του Spitfire, η υποβλητική μουσικήτου Χανς Ζίμερ.

Στην παραλία της αγωνίαςΗ νέα ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν αφηγείται την ιστορική μάχη της Δουνκέρκης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου

01-TEXNES NEW_Master_cy 18/08/17 12:02 Page 1

2 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Ε Β Δ Ο Μ Α Δ Α

Ε Π Ι Λ Ο Γ Ε Σ

Aτζέντα

Eπιμέλεια: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ art@kathimerini.com.cy

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

20.8.17-26.8.17

α χταποδάκια λιάζονταν στο σχοινί,η βιτρίνα του καταστήματος ήτανγεμάτη ψάρια. Πεσκανδρίτσες, σκά-

ροι, μια συναγρίδα γύρω στα τέσσερακιλά, ένας ροφός, μπαρμπουνάκια, μπα-λάδες, σκορπίνες, όλα φρεσκότατα καιλαχταριστά. Και οι τιμές απίστευτα καλέςγια τον Αθηναίο που έχει συνηθίσει ναβάζει το χέρι βαθιά στην τσέπη εάν θέλεινα φάει φρέσκο ψάρι σε εστιατόριο τηςπρωτεύουσας. Αλλά αυτός ο τόπος πουεπιλέξαμε για τις αυγουστιάτικες διακοπέςμας, ένα μικρό νησί του βορειοανατο-λικού Αιγαίου, αντέχει ακόμη, αν και λα-βωμένος από την υπεραλίευση. Παρα-μένει καλός ψαρότοπος και με σπουδαί-ους ψαράδες.

Καθήσαμε στο τραπέζι μας μπροστάστη θάλασσα και όπως συνηθίζεται, μετάτον αρχικό ενθουσιασμό, αρχίζουν ναβγαίνουν στην επιφάνεια μία μία οι εν-στάσεις, που συχνά φλερτάρουν με τιςνευρώσεις του ανθρώπου των αστικώνκέντρων. «Το ψάρι εξαιρετικό, αλλά μετα υπόλοιπα δεν τα πάνε καλά». «Η κα-θαριότητα του μαγαζιού ελέγχεται». «Πρέ-πει να κουνάς το χέρι σου σαν τον ανε-μόμυλο μισή ώρα για να δουν, δεν είναισέρβις αυτό». Μόνο που τα περισσότερα

απ’ όσα ειπώθηκαν ήταν λίγο-πολύ αλη-θινά. Τις επόμενες μέρες που ζήσαμε τονησί, είδαμε ότι δεν είναι γραφικό, τα πε-ρισσότερα σπίτια είναι άναρχες κατα-σκευές χωρίς αισθητική –με εξαίρεση τακαΐκια τους, που συναγωνίζονται το ένα

το άλλο σε ομορφιά–, ο επαγγελματισμόςσε ό,τι έχει να κάνει με τον τουρισμό είναιάγνωστη λέξη με ελάχιστες εξαιρέσεις.

Απέναντι σε όλα αυτά υπάρχει η μο-ναδική φυσική ομορφιά του νησιού μετη δαντελωτή ακτογραμμή γεμάτη ορ-

μίσκους, τις υπέροχες παραλίες και τακρυστάλλινα, πεντακάθαρα νερά. Καιεδώ ξεκινάει το ντιμπέιτ. Να αναπτυχθείτουριστικά το νησί –καθόλου εύκολοφυσικά για ένα μέρος όπου το πλοίο τηςγραμμής περνάει δύο φορές την εβδομάδαμέσα στο καλοκαίρι– ή να παραμείνειέτσι όπως είναι; Η απάντηση δεν είναιεύκολη. Ούτε βέβαια πιστεύω στην ανά-πτυξη με... μέτρο, γιατί όπως έχει απο-δειχθεί πάρα πολλές φορές και σε διά-φορες περιπτώσεις δεν υπάρχει μέτροστην ανάπτυξη ούτε έλεγχος και περιο-ρισμοί. Οπότε ας αλλάξουμε την ερώτηση,κάνοντάς την πιο προσωπική. Θα ξανα-πήγαινα στους Φούρνους; Κατηγορημα-τικά ναι! Θα ξαναπήγαινα για τη γλυκύ-τατη ιδιοκτήτρια-μαγείρισσα-σερβιτόροτου μικρού μεζεδοπωλείου στο λιμάνι,που δεν μπορούσαμε να την πείσουμενα μας φέρει ψωμί γιατί ήταν χθεσινό,για τη Φιλιώ που με ξεπροβόδισε από τοενοικιαζόμενο δωμάτιο με ένα βαζάκιθρούμπι – «να το βάλεις στο ψάρι και θαμε θυμηθείς», μου είπε. Η ανθρώπινηκουβέντα, η χειρονομία, πάντα θα στρογ-γυλεύουν τις γωνίες. Θα ομορφαίνουντους τόπους. Για όσους, φυσικά, ακόμη,αυτό είναι αρκετό.

Τ

ΑΡΘΡΟ | Της ΓΙΟΥΛΗΣ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ

Ενα βαζάκι θρούμπι

ΘΕΑΤΡΟ13ο Φεστιβάλ Θεάτρου ΛυμπιώνΓια 13η συνεχόμενη χρονιά η θεατρική ομάδα «Παράβαση» Λυμπιών διοργα-νώνει το φεστιβάλ ερασιτεχνικού θεάτρου που είναι μοναδικό στο είδος του σεολόκληρη την Κύπρο. Η έναρξη του φεστιβάλ θα δοθεί στις 25 Αυγούστου μετο έργο του Μπρέχτ «Ο κύκλος με την Κιμωλία», από τη θεατρική ομάδα «Πα-ράβαση». Στις 27 Αυγούστου ο θεατρικός όμιλος Κοντεατών και φίλων «Τέρ-ψις» θα ανεβάσει το έργο του Δημήτρη Ψαθά «Μικροί Φαρισαίοι», ενώ στις 29Αυγούστου ο θεατρικός όμιλος Δερύνειας θα παρουσιάσει την κωμωδία «Εξου-σιάζουσες» του Ανδρέα Κουκκίδη. Στις 31 Αυγούστου η θεατρική ομάδα Αντι-δρώντες θα συμμετάσχει στο φεστιβάλ με το θεατρικό έργο «Φον Δημητρά-κης» του Δημήτρη Ψαθά και την 1η Σεπτεμβρίου η ομάδα γυμνασίου-λυκείουτων θεατρικών εργαστηρίων της «Παράβασης» θα παρουσιάσει το σαιξπηρικόέργο « Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας». Το φεστιβάλ θα ολοκληρωθεί στις 2 Σε-πτεμβρίου με την ομάδα από το κορινθιακό θέατρο «Βασίλης Ρότας», η οποίαθα παρουσιάσει την αρχαία κωμωδία του Αριστοφάνη «Εκκλησιάζουσες». Από:Παρασκευή, 25 Αυγούστου μέχρι Σάββατο, 2 Σεπτεμβρίου, ώρα: 8:30 - 10:00μ.μ. Πολιτιστικό Κέντρο Λυμπιών, Αφροδίτης 4, Λύμπια, Λευκωσία.

Μουσικοί από την Κύπρο, την Ελλάδα καιτη Γερμανία συγκροτούν αυτό το δυναμικόσχήμα το οποίο θα εμφανιστεί στο πλαίσιοτης Σκηνής που Ταξιδεύει. Τα μέλη τουσχήματος φέρουν στις αποσκευές τουςπροσωπικά και μουσικά βιώματα, και προ-ωθούν μιαν περιπλάνηση στη διάρκεια τηςοποίας οι παραδόσεις της Ανατολικής Με-σογείου σμίγουν με δυτικά στοιχεία συν-θέτοντας ένα πολύχρωμο μουσικό τοπίο.Διαφορετικές μουσικές δημιουργίες καιπαραδόσεις οδηγούν το κοινό σε ένα ταξί-δι συναισθημάτων, διεκδικώντας, μαζί μετο κοινό τους, μιαν άλλη ψυχική και πνευ-ματική ευφορία. Συμμετέχουν: οι ΜιχάληςΧολέβας (Ελλάδα): Tarhu, yaylitambur,νέυ, Μιχάλης Κουλουμής (Κύπρος): Βιολί,Γιάννης Κουτής (Κύπρος): Ούτι, άταστη κι-θάρα, φωνή και Ruven Ruppik (Γερμανία):Κρουστά. Σάββατο, 26 Αυγούστου, ώρα8:30 - 10:00 μ.μ. Χάνι του Ιμπραήμ, Πά-φος. Είσοδος ελεύθερη.

ΓΛΩΣΣΟ-ΣΥΝΑΝΤHΣΕΙΣΤου ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Γιατί υπάρχουντόσες πολλές

γαλλικές λέξειςστα Ελληνικά;

Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα τηςΕυρώπης – Πάφος 2017 και ο Λα-ογραφικός Όμιλος «Κτήμα», δη-μιουργούν γέφυρες πολιτισμούμεταξύ των μεσογειακών παρα-δόσεων της Κύπρου, της Ελλάδαςκαι της Χώρας των Βάσκων. Η κυ-πριακή παράδοση συναντά μου-σικά σχήματα, χορούς, εικόνεςκαι γεύσεις από την Πάφο, τηΘεσσαλονίκη, την Κρήτη και τοΣαν Σεμπαστιάν, στην ΠλατείαΔημαρχείου. Οι εκδηλώσεις περι-

λαμβάνουν μεταξύ άλλων παραγωγή ζιβανίας, έκθεση φωτογραφίας, παραδοσια-κών αντικειμένων και επαγγελμάτων, αλλά και παρασκευή παραδοσιακών εδεσμά-των. Από Παρασκευή, 25 Αυγούστου μέχρι: Σάββατο, 26 Αυγούστου, ώρα 7:30 μ.μ. -11:30 μ.μ. Πλατεία 28ης Οκτωβρίου, Πάφος. Είσοδος ελεύθερη.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Οδύσσεια(L’Odyssée)Συνεχίζεται ο Μαραθώνιος Θερι-νών Προβολών 2017 στο κινημα-τοθέατρο Κωνστάντια με την ται-νία «Οδύσσεια» (L’Odyssée). Η οι-κογένεια Κουστό ζουν σε έναόμορφο σπίτι που κοιτάει τη Με-σόγειο. Την ημέρα κολυμπάνε,τη νύχτα παρατηρούν τα αστέρια.Ένα παράδεισος επί Γης. Αλλά οΖακ δεν νιώθει ποτέ ικανοποι-ημένος. Πρωταγωνιστούν οιLambert Wilson, Pierre Niney,Audrey Tautou και Laurent Lucas.Σκηνοθεσία του Jérôme Salle.Παρασκευή 25 Αυγούστου, ώρα9:00 μ.μ. Θερινός Κινηματογρά-φος Κωνστάντια, Σόλωνος Μι-χαηλίδη 15, Λευκωσία,

ΜΟΥΣΙΚΗ

Lingua Franca Ensemble στην Πάφο

ΟΓιώργοςΓεωργίουείναιΥποψήφιος, ΔιδάκτοραςΤμήματος Επιστημών Αγωγής (ειδ. Εκπαίδευση/Γλωσ-σολογία), Πανεπιστήμιο Κύπρου.georgiou.georgos@ucy.ac.cyFacebook: Γλωσσο-Συναντήσεις

Αδιαμφισβήτητα, η αγγλική γλώσσα τοντελευταίο αιώνα έχει διαδοθεί ευρέως σεόλον τον πλανήτη και δεν θα ήταν υπερ-βολή να χαρακτηρίζαμε όσους δεν την κα-τέχουν ως «αγράμματους». Ωστόσο, στηνελληνική γλώσσα υπάρχουν πάμπολλααπομεινάρια της γαλλικής γλώσσας, μιαςακμάζουσας πάλαι-πότε παγκόσμιας γλωσ-σικής ποικιλίας, της οποίας η κυριαρχίαάρχισε να υποχωρεί μετά την περίοδο τουΒ΄ Παγκοσμίου πολέμου, κατά την οποίαη Αμερική αναδείχθηκε ως υπερδύναμη.

Τα Ελληνικά συχνά-πυκνά «γαλλίζουν».Για παράδειγμα, χρησιμοποιούνται πολλέςλέξεις που σχετίζονται με το αυτοκίνητοκαι είναι γαλλικής προέλευσης: αμορτισέρ,παρ-μπριζ, σασί, καμπριολέ, ρεζερβουάρ,καπό, μοτέρ κ.ά. Επίσης, στον αθλητικότομέα υπάρχει το γκραν-πρι, το τουρνουά,ο αγώνας «σικέ», τα μπαράζ, η μασκότ, ηρεβάνς, το ρεκόρ. Στον κινηματογράφο καιγενικότερα τη ψυχαγωγία συναντούμε τουςόρους ντοκιμαντέρ, πλατό, φεστιβάλ, ζεν-πρεμιέ, πρεμιέρα, ρεπερτόριο, σουξέ, εφέκ.ά. Ακόμη, η Ελληνική δανείστηκε μίαγκάμα λέξεων που σχετίζονται με επαγ-γέλματα αλλά και με όρους της φιλοσοφίας

από τη Γαλλική: γκαρσόν, στριπτιζέρ, φαρ-σέρ, καρτέλ, μασέρ, πεντικιούρ, μανικιούρ,αμοραλισμός, αλτρουισμός, αυτισμός. Απότο ζαχαροπλαστείο θα αγοράσουμε κρουα-σάν ενώ σε ένα εστιατόριο θα παραγγεί-λουμε τη σπεσιαλιτέ από το μενού του ρε-στοράν και μετά θα πιούμε το φραπέ μας.Η τούρτα που παρήγγειλα περιείχε παντε-σπάνι, κουβερτούρα και γάλα εβαπορέ ενώτο κρασί ήταν σαμπανιζέ. Στη ζωγραφικήσυναντούμε τα παστέλ, το ατελιέ, οβάλ, ταχρώματα μπλε, ροζ, λιλά, καφέ ενώ ακόμακαι η μόδα «μιλά» γαλλικά: κασκόλ, κολάν,σάρπα, μαγιό, ταγιέρ, φερμουάρ, μπουτίκ,κραγιόν, κολιέ, μενταγιόν, παλτό, ντεκολτέ,μπουφάν κ.ά. Το σπίτι μας, επίσης, θυμίζειΓαλλία, αφού διαθέτει πρίζες, καναπέδες,μπιμπελό, αμπαζούρ ενώ κάποιες πολυκα-τοικίες έχουν και ασανσέρ.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι δενέχουμε δανειστεί μόνο λέξεις αλλά καιολόκληρες εκφράσεις, οι οποίες μεταφρά-στηκαν απευθείας από τα Γαλλικά. Εκ-φράσεις όπως: έλαβε χώρα (a eu lieu), κατάπάσα πιθανότητα (selon toute probabilite),πήρε διαστάσεις (a pris des dimensions),αξίζει τον κόπο (ca vaut la peine), είμαιτης γνώμης (je suis d’avis), δίνω σημείαζωής (donner signe de vie), παίζω με τιςλέξεις (jouer avec les mots), τηρώ σιγή(garder le silence), εκ πρώτης όψεως (depremiere vue) προέρχονται από τη Γαλλική.Επιπρόσθετα, μπορούμε να βρούμε καιαρκετά μορφολογικά δάνεια όπως οι κα-ταλήξεις –ερι (-erie) ουζερί, -ιερα (-ier) ψη-στιέρα, κρουαζιέρα, -ε (-e) σουφλέ, πανέ,-εξ (-ex) στρωματέξ κ.ά.

Γίνεται αντιληπτό ότι οι περισσότερεςλέξεις σχετίζονται με αρκετές εκφάνσειςτης κουλτούρας, με τη Γαλλική να είναιάξιος πρεσβευτής της. Μέχρι τα μέσα του20ού αιώνα, η επιρροή της γαλλικής γλώσ-σας ήταν τεράστια, αποτελώντας την επί-σημη γλώσσα της διπλωματίας. Αργότερα,ως «γλώσσα όχημα» σε ολόκληρη την υφή-λιο, επικράτησε η Αγγλική λόγω κοινωνι-κο-πολιτικών παραγόντων. Το γεγονόςύπαρξης χιλιάδων λέξεων γαλλικής προ-έλευσης στην Ελληνική δεν μαρτυρεί σεκαμία περίπτωση ότι είμαστε Γάλλοι, ούτεότι η Ελληνική είναι απόγονος της Γαλλικής.Αυτό που συμβαίνει είναι το φαινόμενοτου γλωσσικού δανεισμού, μία φυσιολογικήκατάσταση για τις γλώσσες και ένας απότους παράγοντες στον οποίο οφείλουντην ύπαρξή τους.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑRooms toContemplateΣυνεχίζεται η έκθεση Rooms to Con-template στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Τρά-πεζας Κύπρου σε επιμέλεια του εικα-στικού και επίκουρου καθηγητή τουΠανεπιστήμιου Frederick δρα ΣάββαΧριστοδουλίδη. Η έκθεση φιλοδοξείνα προβάλει και συνάμα να αναδείξειέργα της σημαντικότερης και πλουσιό-τερης ιδιωτικής συλλογής στην Κύπρο,αυτής του Πολιτιστικού Ιδρύματος. Συ-στηματοποιώντας τις προσπάθειές τουγια ελεύθερη πρόσβαση των πολιτώνστη Συλλογή αλλά και την εκπαίδευσήτους γύρω από θέματα σύγχρονης τέ-χνης, το Πολιτιστικό ίδρυμα αποδει-κνύει για ακόμα μια φορά το εύρος τηςσυνεισφοράς του στον τομέα των Τε-χνών όσο και στον Πολιτισμό γενικότε-ρα. Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύ-πρου, Φανερωμένης 86-90, Λευκω-σία. Ώρες λειτουργίας: Δευ-Κυρ 10:00π.μ.-7:00 μ.μ. Πληροφορίες τηλέφωνο22128157, info@cultural.bankofcy-prus.com.

ΜΟΥΣΙΚΗFringe me UpTo Φεστιβάλ Παραστατικών ΤεχνώνBuffer Fringe, το Σπίτι της Συνεργα-σίας και το The Home Cafe σας προ-σκαλούν στο «Fringe me Up» με τουςταλαντούχους μουσικούς Γιώργο Καρ-πασίτη και Amy Israels. Τρίτη, 22 Αυ-γούστου, ώρα 8:00 μ.μ. - 11:00 μ.μ.Home for Cooperation, Μάρκου Δρά-κου 28 (απέναντι από το Ledra Palace,Λευκωσία. Πληροφορίες τηλέφωνο22445740, h4c@ahdr.info.

ΦΕΣΤΙΒΑΛ 3ο Λαογραφικό Διήμερο Κτήματος

<<<<<<<

Μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, η επιρροή της γαλλικήςγλώσσας ήταν τεράστια, αποτε-λώντας την επίσημη γλώσσατης διπλωματίας. Αργότερα, ως «γλώσσα όχημα» σε ολό-κληρη την υφήλιο, επικράτησεη Αγγλική λόγω κοινωνικο-πολιτικών παραγόντων.

Τα καΐκια των ψαράδων συναγωνίζονται το ένα το άλλο σε ομορφιά.

TEXNES-02 ATZENTA_Master_cy 18/08/17 12:03 Page 2

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 3Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Β Ι Β Λ Ι Ο

FOLLOW WATCHLIKE FOLLOW

STEPHEN KINGΤο παζάρι των χαμένων ονείρωνμτφρ.: Μιχάλης Μακρόπουλοςεκδ. Κλειδάριθμος, σελ. 704

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΜΑΛΟΥΚΑ

Οι εκδόσεις Κλειδάριθμος απέκτησαντα πνευματικά δικαιώματα του Στί-βεν Κινγκ και πρόκειται να εκδώ-σουν όλα του τα βιβλία σε νέες, πιοφροντισμένες εκδόσεις με καινούρ-γιες μεταφράσεις, ανάμεσα σε αυτάκαι ορισμένα αμετάφραστα στα ελ-ληνικά όπως το «Firestarter». Αναμ-φίβολα ένα χαρμόσυνο νέο για όλουςτους –πολλούς– φαν του μεγάλουσυγγραφέα που δεν μπορούν ναδιαβάσουν στη γλώσσα μας όλα ταέργα του καθώς πολλά είναι εξαντ-λημένα και βρίσκονται δύσκολα.

Το πρώτο βιβλίο που κυκλοφό-ρησε ο ανερχόμενος οίκος είναι ησυλλογή διηγημάτων «Το παζάριτων χαμένων ονείρων» σε μια φρον-τισμένη έκδοση.

Στην παρούσα ανθολογία τασημειώματα του Κινγκ για το πα-ρασκήνιο των ιστοριών προηγούν-ται από τις ιστορίες. Η προσωπικήμου γνώμη είναι να διαβαστούνμετά. Δεν υπάρχει τίποτα πιο ερε-θιστικό από το να διαβάζεις γιαπρώτη φορά ένα διήγημα τουΚινγκ και να μη γνωρίζεις τον χα-ρακτήρα του ούτε το πού και τοπότε διαδραματίζεται.

Από την πρώτη ιστορία καταλα-βαίνεις πως έχεις να κάνεις μ’ ένανΚινγκ από τα παλιά, μ’ αυτό το ακα-ταμάχητο χάρισμα της αφήγησηςπου σε κάνει να ξεπετάς είκοσι ιστο-ρίες και ούτε να το καταλάβεις.

Ιστορίες αστείες, όπως ο διαγω-

νισμός πυροτεχνημάτων (που αφή-νουν μια γλυκόπικρη γεύση στο τέ-λος) και κλασικές ιστορίες τρόμουόπως το ανθρωποφάγο στέισον βάγ-κον, στο απόλυτο κινγκικό στυλτρόμου των πρώτων δεκαετιών. Κιέπειτα ιστορίες για τα πολλά πρό-

σωπα που μπορεί να πάρει το κακόκαι να στοιχειώνει κάποιους αν-θρώπους μέχρι το τέλος.

Και φυσικά η θεματική, όπως καιη φαντασία, του Κινγκ δεν έχει όρια.Η μαγεία της ιστορίας «Ουρ», πουκάνει την καρδιά του αναγνώστη

να σκιρτά. Πάλι εδώ ο χρόνος, (όπωςστο 221163), πάλι οι νόμοι του πα-ράδοξου. «Μην αλλάζεις τίποτα στοπαρελθόν γιατί δεν ξέρεις τι κακόθα προκαλέσεις». Με το θέμα τουχρόνου πιστεύω ακράδαντα πως ομαέστρος θα μπορούσε να γράψει

άλλο ένα έπος αντίστοιχο σε αξίακαι μέγεθος με τον Μαύρο Πύργο.

Κι έπειτα ο συγγραφέας περνάειστις καθημερινές, βαθιά ανθρώπινεςιστορίες. Των απελπισμένων, τωνφτωχών, που βρίσκουν παρηγοριάστο μπουκάλι του αλκοόλ και στις

φτηνές διασκεδάσεις. Κάθε ανάλογηιστορία γραμμένη από τον Κινγκεκτός από αληθινή είναι και κάπωςτρομακτική, διότι όσοι γνωρίζουντη ζωή του, ξέρουν ότι κι ο ίδιος οΚινγκ θα μπορούσε να βρίσκεταιστη θέση κάποιου «τελειωμένου»ήρωά του. Κι εκείνος που φαίνεταινα το γνωρίζει καλύτερα είναι, φυ-σικά, ο ίδιος ο συγγραφέας.

Ο πόνοςΑλλα θέματα είναι ο πόνος, που

σημάδεψε τον Κινγκ μετά το ατύ-χημά του κι έχει περιγράψει και σεάλλα βιβλία, όπως την «Ονειροπα-γίδα». Το υπερφυσικό, που ο Κινγκέχει την ικανότητα να σου το πα-ρουσιάζει σαν φυσιολογικό, σαν ναείναι ένα βήμα πιο πέρα, κι έτσι νασε τυλίξει στο δίχτυ του και να σεταξιδέψει. Ηρωες με χαρίσματα,ήρωες φορτωμένοι με κατάρες.Ηρωες που η μοίρα τούς προίκισεμε μια αποστολή-θείο δώρο κι αιώνιακαταδίκη ταυτόχρονα.

Τελευταίο άφησα τον φόβο γιατα γηρατειά, την ιδέα του επερχό-μενου θανάτου, αν υπάρχει «κάτιάλλο» μετά τον θάνατο, το άγνωστο«μετά». Αυτά δείχνουν να απασχο-λούν όλο και περισσότερο τον συγ-γραφέα τα τελευταία χρόνια. Πράγμααπολύτως φυσιολογικό, αφού οΚινγκ ποτέ δεν κρύφτηκε, παρέμεινεένας καθημερινός άνθρωπος με ανη-συχίες και φοβίες όπως όλοι μας.

Με λίγα λόγια, μια ανθολογία διη-γημάτων αντάξια του ονόματος τουΣτίβεν Κινγκ που μας κρατάει «χορ-τασμένους» αναμένοντας την και-νούργια έκδοση του «It» (Το Αυτό)σε δύο τόμους που θα κυκλοφορήσειτον Σεπτέμβριο.

Η επιστροφή του «βασιλιά» Στίβεν Διηγήματα του υπερφυσικού από τον μετρ του τρόμου – Σε νέα έκδοση όλα του τα βιβλία, με καινούργια μετάφραση

Με «Το παζάρι των χαμένων ονείρων» εισέρχεται ο Κλειδάριθμος στο σύμπαν του Στίβεν Κινγκ (δεξιά), ενώ το θρυλι-κό «Αυτό» (επάνω) θα κυκλοφορήσει σε δύο τόμους τον Σεπτέμβριο και στο σινεμά από τον Αργεντίνο Αντι Μουσιέτι.

TEXNES-03 ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ_Master_cy 18/08/17 12:04 Page 3

4 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Π Ρ Ο Σ Ω Π Α

Tης ΕΛΕΝΑΣ ΜΑΤΘΑΙΟΠΟΥΛΟΥ

Κατά το δεύτερο μισό του 20ούαιώνα και τις πρώτες δεκαετίεςτου 21ου, τρεις ριζικές επανα-στάσεις επηρέασαν καθοριστικάτην εξέλιξη της όπερας και εξα-σφάλισαν τη δημοτικότητά τηςστην εποχή μας, που διέπεταιαπό κινηματογραφικά, τηλεοπτικάκριτήρια δραματικής πειστικό-τητας.

Πρώτη ήταν η «επανάστασηΜαρίας Κάλλας», που μετέτρεψεσε πιστευτό θέατρο μια τέχνηπου έως τότε ήταν φωνητικά θε-σπέσια αλλά συνήθως δραματικάγελοία. Δεύτερη, η εισαγωγήυπερ- (ή υπο)τίτλων που επιτρέ-πουν στο κοινό να συμμετέχειάμεσα στη δραματική πλευράτων έργων, και τρίτη ήταν η σειρά«Live from the Met», η ζωντανήαναμετάδοση επιλεγμένων πα-ραγωγών της Μετροπόλιταν Οπε-ρας (Μet) της Νέας Υόρκης σεπερισσότερες από 3.000 κινημα-τογραφικές αίθουσες παγκοσμίως.Ενδεικτικά την περυσινή σεζόνπαρακολούθησαν 2.547.243 θε-ατές σε 54 χώρες.

Στην Ελλάδα οι παραγωγές με-ταδίδονται στο Μέγαρο Μουσι-κής Αθηνών και Θεσσαλονίκης

και σε κινηματογράφους της πε-ριφέρειας. Εμπνευστής και υπεύ-θυνος γι’ αυτή τη συναρπαστικήκαινοτομία είναι ο 64χρονος Πί-τερ Γκελμπ, ο γενικός διευθυντήςτης Μετροπόλιταν Οπερα.

Γνωριζόμαστε περίπου 30 χρό-νια, από τότε που ως υπεύθυνοςδημοσίων σχέσεων της Συμφω-νικής Ορχήστρας της Βοστώνηςοργάνωσε συνέντευξη με τον μου-σικό διευθυντή της ορχήστρας,Σέιτζι Οζάουα, για το πρώτο μουβιβλίο, τον «Μαέστρο». Λίγα χρό-νια αργότερα ξαναβρεθήκαμε στοΣάλτσμπουργκ, όταν ήταν πλέονδυναμικός παράγων στην πανί-σχυρη Columbia Artists Mana-gement, την εταιρεία εκπροσώ-πησης των διασημότερων κλα-σικών καλλιτεχνών, συμπεριλαμ-βανομένου του Χέρμπερτ φονΚάραγιαν. Ο ελληνικής καταγωγήςδιευθυντής της εταιρείας, ΡόναλντΟυίλφορντ, είχε αναθέσει στονΓκελμπ την επέκταση της εται-ρείας στα οπτικοακουστικά μέσα(CAMI video), που εγκαινιάστηκεμε την επιστροφή του θρυλικούΒλαντίμιρ Χόροβιτς στα στούντιο,και ηχογραφήθηκε στο πανέμορ-φο Ωδείο Τσαϊκόφσκι της Μόσχας.Η αλματώδης άνοδος του Γκελμπκορυφώθηκε με τον διορισμό του,το 2006, στη θέση του γενικούδιευθυντή της Μετροπόλιταν Οπε-ρας της Νέας Υόρκης.

Στην κορυφήΔιατηρήσαμε φιλική επαφή και

από καιρό είχε δεχθεί να δώσεισυνέντευξη στην «Κ», όταν θαερχόταν για 48 ώρες στο Λονδίνογια τον πρώτο «Οθέλλο» του Γιό-νας Κάουφμαν στο Κόβεντ Γκάρν-τεν. Ετσι βρεθήκαμε στο ξενοδο-χείο του το απόγευμα της πρε-μιέρας και καθίσαμε να τα πούμεστο αρκετά θορυβώδες μπαρ.

Ο Γκελμπ, γιος δημοσιογράφουτων «Τάιμς της Νέας Υόρκης» καιμε μητέρα συγγραφέα-βιογράφο,

ανιψιά του διάσημου βιολιστήΓιάσα Χάιφετς (τον οποίο ο γιοςτης θυμάται σαν «αντιπαθέστατοάτομο»), έχει επαναφέρει τη Με-τροπόλιταν Οπερα στην κορυφήτων λυρικών θεάτρων. Στόχοςτου από την αρχή ήταν να «ανα-ζωογονήσει» τη Μet.

«Σε αντίθεση με το μουσικόεπίπεδο που από δεκαετίες ήτανεξαιρετικό, η θεατρική πλευράείχε παρακμάσει. Οι επιλογές τουρεπερτορίου ήταν ξεπερασμένεςκαι η Μet αποκομμένη από το ευ-ρύτερο κοινό και τις εξελίξεις τηςόπερας στον υπόλοιπο κόσμο τατελευταία 25 χρόνια. Στην πρώτημου συνάντηση με τα μέλη τουδιοικητικού συμβουλίου εξήγησαότι έμοιαζε σαν ένα αποκομμένονησί που χρειαζόταν γέφυρες γιανα επανασυνδεθεί με τη στεριάκαι υποσχέθηκα ότι, αν με επι-λέξουν, θα επιχειρούσα αυτή τηνανανέωση», τονίζει.

Πώς συνέλαβε την ιδέα για τιςζωντανές αναμεταδόσεις και τοντεχνικά πρωτοποριακό τρόποπου κινηματογραφούνται, πουκάνει τους θεατές στις αίθουσεςκινηματογράφων να αισθάνονταιότι βρίσκονται μέσα στην ίδιατη Μet; «Ενα από τα πλεονεκτή-ματα ήταν η πείρα μου ως παρα-γωγού οπτικοακουστικών προ-ϊόντων. Μέρος όσων κάνω σή-μερα αποτελεί σύγχρονη προ-σέγγιση σε πρωτοποριακές προ-σπάθειες του παρελθόντος. Εναςαπό τους διαπρεπείς προκατό-χους μου, ο Τζούλιο Γκάτι Καζά-τσα, διευθυντής της Μet για 30χρόνια, ξεκίνησε τις ζωντανέςραδιοφωνικές αναμεταδόσεις κά-θε Σάββατο. Οταν ανέλαβα, μεστόχο να κάνω τη Μet πιο σύγ-χρονη και να διευρύνω το κοινότης, ήξερα ότι η επέκταση τωνζωντανών ραδιοφωνικών ανα-μεταδόσεων σε οπτικοακουστι-κές, που θα προβάλλονται σε αί-θουσες κινηματογράφου, θα μπο-ρούσαν να απογειώσουν τη Μetαπό το τέλμα που ανέφερα».

Πιστό κοινό«Ο λόγος για τον οποίο αισθα-

νόμουν τόσο βέβαιος ήταν ότιήδη είχαμε ένα απέραντο και πι-στό ραδιοφωνικό κοινό σε όλητην Αμερική, που σίγουρα θααγκάλιαζε αυτή την πρωτοβου-λία. Χωρίς αυτό το ραδιοφωνικόκοινό, αμφιβάλλω αν θα τολμού-σα να ξεκινήσω κάτι τόσο πρω-τοποριακό. Το επιχειρηματικόσχεδιάγραμμα ήταν απλό: ναετοιμάσω ένα οπτικοακουστικόπροϊόν και να πείσω το διοικη-τικό συμβούλιο να του δώσει τοπράσινο φως».

Προτού παρουσιάσει στο Δ.Σ.το σχέδιό του, πλησίασε κορυ-φαίους λυρικούς καλλιτέχνες,όπως ο Πλάσιντο Ντομίνγκο καιη Ρενέ Φλέμινγκ, για να τους πεί-σει να το στηρίξουν. Στη συνέχεια,έπεισε τα συνδικάτα της Μet ότιτους συμφέρει γιατί θα αυξήσειτις αποδοχές και των μελών τουςκαι του θεάτρου (σήμερα αποφέ-ρει έσοδα 90.000.000 εκατομμύριαδολάρια).

Αρχικά το πείραμα βασιζότανστην προϋπόθεση ότι αν δεν πε-τύχαινε θα σταματούσε μετά τηνπρώτη σεζόν. Αλλά από την αρχήήταν ολοφάνερο ότι θα πετύχει.Οχι μόνον ανύψωσε το γόητροτης Μet διεθνώς, αλλά βοήθησεκαι τον τομέα διανομών. «Διότιόταν είσαι σε θέση να προσφέρειςσ’ έναν καλλιτέχνη μια τέτοιαςεμβέλειας διεθνή προβολή, τουπροσφέρεις ένα εργαλείο για ναγίνει σταρ», σημειώνει.

Τι εφόδια χρειάζεται κάποιος γιανα γίνει διευθυντής ενός μεγάλουλυρικού θεάτρου; «Αίσθηση τουπαραλόγου! Θέληση για ασταμά-τητη δουλειά. Ζω, αναπνέω εργά-ζομαι και ονειρεύομαι τη Μet». Οεργασιομανής και υπερπαραγωγι-κός Γκελμπ κοιμάται ελάχιστα καιξυπνάει γύρω στις 4 το πρωί, ώστενα επικοινωνεί με την Ευρώπη,ήδη πέντε ώρες μπροστά, πριν αρ-χίσει την ημέρα του στο γραφείο.

«Πρέπει να σκέπτεσαι το κοινόσου και το καλλιτεχνικό περιεχό-μενο που θα του προσφέρεις, τοοποίο δεν θα είναι μόνο αυτό πουθέλει, αλλά και να το οδηγείς έτσιώστε να εξελίσσεται. Πρέπει ναξέρεις ότι είναι αδύνατον να βρί-σκεσαι πάντα παντού. Επειδή στηδουλειά μου υπάρχει μια κρίσηκάθε ώρα, προσπαθώ να μένω ήρε-μος. Ο Ρόναλντ Ουίλφορντ με δί-

δαξε ότι το να χάνεις τον έλεγχοείναι πάντα αντιπαραγωγικό καιένδειξη αδυναμίας. Ετσι προσπαθώνα μην το κάνω. Θυμάμαι κάτι πουμου είπε ο Ρόμπερτ Λεπάζ, ότανσκηνοθετούσε την Τετραλογία μας:“Θεωρώ τα προβλήματα φίλουςμου”». Ο Λεπάζ είναι ένας από τουςπρωτοποριακούς σκηνοθέτες (με-ταξύ των Ντέιβιντ ΜακΒίκαρ, Ουί-λιαμ Κέντριτζ, Τζούλι Τέιμορ) πουπροσέλαβε ο Γκελμπ, προκαλώνταςενίοτε έντονες αντιδράσεις στη συν-τηρητική ομάδα των συνδρομητώνπου συνεισφέρουν καθοριστικάστον προϋπολογισμό της Μet. Ορόλος του σκηνοθέτη είναι σήμερακαυτό θέμα στον χώρο της όπερας.Σωτήρας ή κατάρα;

ΣυνύπαρξηΤον Γκελμπ ενδιαφέρουν σκη-

νοθέτες «ικανοί να συγκινήσουν

το κοινό και συγχρόνως να πηγαί-νουν την όπερα ένα βήμα μπροστάσαν τέχνη. Οσοι μπορούν να το κα-ταφέρουν –ακόμη κι αν όχι πάντα–είναι σωτήρες. Επειδή αυτό πουκαθιστά την όπερα συναρπαστικήείναι η συνύπαρξη μουσικής, θεα-τρικότητας και του οπτικού παρά-γοντα, οι σκηνοθέτες που θεωρούνότι το δικό τους κομμάτι είναι ση-μαντικότερο από τ’ άλλα είναι κακοίσκηνοθέτες, είναι κατάρα. Και οιμαέστροι που θεωρούν το δραμα-τικό στοιχείο λιγότερο σημαντικόαπό το μουσικό και το φωνητικόείναι κακοί μαέστροι όπερας. Πρέ-πει να υπάρχει ισορροπία και θε-ωρώ τον εαυτό μου “προξενήτρα”.Προσπαθώ να προσλάβω καλλι-τέχνες που θα συνεργαστούν αρ-μονικά: σκηνοθέτες που σέβονταιτη μουσική και μαέστρους πουσέβονται τη σκηνή».

Σωτήρας ή κατάρα ο σκηνοθέτης;

<<<<<<

Η ζωντανή αναμετάδοσηπαραγωγών της Μet γίνεται σε περισσότερεςαπό 3.000 αίθουσες παγκοσμίως.

Η τρίτη...επανάστασηστην όπεραΟ γενικός διευθυντής της Μετροπόλιταν Οπερας, Πίτερ Γκελμπ, μιλάει στην «Κ»

KEN

HO

WAR

D /

MET

ROPO

LITA

N O

PERA

Σκηνή από την εντυπωσιακή όπερα «L ’Amour de Loin» (Αγάπη από μακριά), με λωρίδες από LED φώτα σε όλη τη σκηνή, σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Λεπάζ.

«Ζω, αναπνέω, εργάζομαι και ονειρεύομαι τηΜet», λέει ο Πίτερ Γκελμπ.

Πρωτοποριακές θεωρούνται γιατη Μet οι σκηνοθεσίες του Λεπάζ,όπως της «L’ Amour de Loin» (φωτ.).

Σκηνή από την όπερα «Ο χρυσός του Ρήνου», ένα από τα μέρη της επικής τετραλογίας «Το δαχτυλίδι του Νίμ-πελουνγκ» του Βάγκνερ, η παραγωγή της οποίας λέγεται ότι κόστισε περίπου 16 εκατ. δολάρια.

KEN

HO

WAR

D /

MET

ROPO

LITA

N O

PERA

KEN

HO

WAR

D /

MET

ROPO

LITA

N O

PERA

TEXNES-04 ΜΟΔΑ_Master_cy 18/08/17 12:04 Page 4

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 5Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Φ Ε Σ Τ Ι Β Α Λ

www.lovefm.com.cy

Του ΔΗΜΗΤΡΗ Γ. ΚΙΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ

Η επιστροφή του Πίτερ Τιμπόρις στηδιεύθυνση ορχήστρας ήταν μία απότις μεγάλες ειδήσεις του 13ου Φε-στιβάλ του Αιγαίου στην Ερμούπολητης Σύρου. Πέρυσι ο αρχιμουσικόςκαι καλλιτεχνικός διευθυντής τουφεστιβάλ βρισκόταν σε ανάρρωσηαπό εγχείρηση και είχε διευθύνειελάχιστα και καθιστός. Φέτος επα-νήλθε δυναμικά για να διευθύνειστο θέατρο «Απόλλων» όλες τις συμ-φωνικές συναυλίες, επικεφαλής τηςΠανευρωπαϊκής Φιλαρμονίας τηςΒαρσοβίας, μόνιμης ορχήστρας τουφεστιβάλ τα τελευταία χρόνια.

Από τις συναυλίες παρακολουθή-σαμε τρεις, αρχής γενομένης τηνΤρίτη 18 Ιουλίου 2017, όταν ο ΝικΚανελλάκης, Νεοϋορκέζος ελληνικήςκαταγωγής με μεγάλη εμπειρία στημουσική δωματίου και γνώριμός μαςαπό το περυσινό φεστιβάλ, ερμή-νευσε το Κοντσέρτο για τσέλο καιορχήστρα του Αντονίν Ντβόρζακ.Ο λεπτοκαμωμένος σολίστ εμφανί-στηκε στη σκηνή αγχωμένος σανπρωταγωνιστής ταινίας του ΓούντιΑλεν, αλλά ο ιδρώτας του δεν πήγεχαμένος, αφού η ερμηνεία του ήτανεξαιρετικά φροντισμένη, δεξιοτε-χνικά άρτια και με μεγάλη μουσικήευαισθησία.

Τονικά ασφαλέστατηΚαταχειροκροτήθηκε και θα ήταν

κέρδος για τους ακροατές αν ο ερ-μηνευτής είχε ανταποκριθεί στονενθουσιασμό τους και είχε παίξειεκτός προγράμματος κάποιο από-σπασμα από την πρώτη σουίτα γιαβιολοντσέλο σόλο του Γιόχαν Σεμ-πάστιαν Μπαχ, με την οποία ο ίδιος

άνοιξε, ακόμη πιο αγχωμένος, τη συ-ναυλία του Σαββάτου, 22 Ιουλίου.Ηταν μια ωραία και ισορροπημένηερμηνεία, με συναίσθημα, στοχα-στικότητα, τονικά ασφαλέστατη καιμε ωραίο ήχο, που απέδωσε ανάγλυ-φα τις μουσικές ιδέες του μεγάλουσυνθέτη. Ακολούθησε η Σονάτα γιαβιολοντσέλο και πιάνο, έργο αρ. 40,του Ντμίτρι Σοστακόβιτς, με τον πια-νίστα Σπύρο Σουλαδάκη. Οι δύο νέοικαι ταλαντούχοι μουσικοί μάς χάρι-σαν σε άρτια σύμπραξη μια πραγ-

ματικά λαμπερή ερμηνεία γεμάτημουσικότητα και αυτοπεποίθηση,επανέλαβαν δε εκτός προγράμματοςτο 2ο μέρος της σονάτας με ακόμημεγαλύτερη ερμηνευτική φλόγα.

Ενδιαμέσως, την Πέμπτη, ακού-σαμε το Κοντσέρτο για πιάνο καιορχήστρα αρ. 19 του ΒόλφγκανγκΑμαντέους Μότσαρτ με σολίστ τονΧρίστο Παπαγεωργίου. Ο δημοφιλήςπιανίστας και ραδιοφωνικός παρα-γωγός διατηρεί τη γνωστή ευγλωττίατου και στα πλήκτρα, μας έπαιξε μια

ερμηνεία πολύ εκφραστική και επι-κοινωνιακή, χωρίς ψευδοακαδημαϊ-σμό, αλλά με προσοχή να μην πα-ραφορτώσει το έργο με κακώς εν-νοούμενα ρομαντικά στοιχεία. Στοτρίτο μέρος επέτρεψε στον εαυτότου μεγαλύτερη ελευθερία και ένατζαζ παιχνίδισμα στη φραστική, καιπαρασύρθηκε λίγο στην ταχύτητα.

Ανάδειξη της μελωδίαςΟρχήστρα και αρχιμουσικός συ-

νέπραξαν υποδειγματικά με τους

σολίστ στα δύο κοντσέρτα, ενώ στοδεύτερο μέρος και των τριών συ-ναυλιών ερμήνευσαν την ΤέταρτηΣυμφωνία του Πιοτρ Ιλιτς Τσαϊκόφ-σκι. Η πολύ σωστή αντίληψη τουύφους του συνθέτη, η ανάδειξη τηςπλούσιας μελωδικής σκέψης καιτης οργάνωσης του έργου ήταν με-γάλα συν της ερμηνείας, ενώ συ-νολικά η ορχήστρα εμφανίστηκεβελτιωμένη σε σχέση με πέρυσι,και συγκεκριμένα προβλήματα,όπως η ορθοτονία των κόρνων, φέ-τος είχαν επιλυθεί. Η ικανότητατου αρχιμουσικού να κινητοποιείτους περίπου πενήντα πέντε νεα-ρούς μουσικούς στο να δίνουν τονκαλύτερο εαυτό τους, όπως και ηδική τους προθυμία να ανταποκρι-θούν σε αυτό, ήταν επίσης σημαν-τικός παράγοντας της επιτυχίας.

Η εντυπωσιακή έναρξη με ταχάλκινα πνευστά ήταν πολύ σωστήτονικά και εν συνεχεία ο αρχιμου-σικός κατάφερνε να φωτίζει τις με-ταβαλλόμενες διαθέσεις κατά τηνεξέλιξη των διαφορετικών ενοτήτωντου πρώτου μέρους: στο τμήμα mo-derato assai, quasi andante ήταντόσο ωραίο να βλέπεις όλα τα έγ-χορδα να κινούνται απολύτως συγ-χρονισμένα δεξιά και αριστερά στοκάθισμά τους, με κίνηση φυσικήκαι αρμονική σαν ένα κυματάκι,για να βγάλουν καλύτερα και πιοκαλοσχηματισμένη τη μουσικήφράση, επάνω στην οποία ακουμ-πούσαν με ανάγλυφη πλαστικότηταοι φράσεις των πνευστών οργάνων.Μας συνεπήραν η βαθιά μεγαλό-πνοη μελαγχολία του δεύτερου μέ-ρους, τα ανάλαφρα γελαστά πιτσι-κάτι του τρίτου, η δυναμική ορμήτου φινάλε.

<<<<<<

Ορχήστρα και αρχιμου-σικός συνέπραξαν υπο-δειγματικά με τους σο-λίστ στα δύο κοντσέρτα.

Συμφωνική εξέλιξη στην ΕρμούποληΟ αγχωμένος Νεοϋορκέζος, ελληνικής καταγωγής, τσελίστας και ο δημοφιλής και επικοινωνιακός πιανίστας στο Φεστιβάλ Αιγαίου

Ο αρχιμουσικός Πίτερ Τιμπόρις, πλαισιωμένος από τη Φιλαρμονική της Βαρσοβίας, επανήλθε στο πόντιουμ του φεστιβάλ μετά την περυσινή περιπέτεια της υγείας του.

TEXNES-05 ΒΙΒΛΙΟ_Master_cy 18/08/17 12:04 Page 5

6 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Β Ι Β Λ Ι Ο

Η Κάτια Δημοπούλου είναι δημοσιο-γράφος. Εχει διατελέσει διευθύντριατων περιοδικών Diva, Status, Har-per’s Bazaar, Marie Claire, 4essera.H «Βουτιά» είναι το πρώτο της βι-βλίο.

Ποια βιβλία έχετε αυτόν τον καιρόπλάι στο κρεβάτι σας;Τα «Αμερικανικά μαθήματα» τουΙταλο Καλβίνο, την «Πετρούπολη»του Αντρέι Μπέλι και τα «Τετράδιαονείρων» της Ζυράννας Ζατέλη.Ποιος ήρωας/ηρωίδα λογοτεχνίαςθα θέλατε να είστε και γιατί;Καμία και κανένας. Ολοι οι ενδιαφέ-ροντες είναι γεμάτοι οδύνη καιελαττώματα. Ηρωίδα κόμικ μευπερδυνάμεις, ναι.Με ποιον συγγραφέα θα θέλατε ναδειπνήσετε;Με τον Μισέλ Ουελμπέκ γιατί μοι-άζει πολύ μοναχικός και κλειστόςσαν στρείδι κι έχω μεγάλη περιέρ-γεια να δω πώς θα ήταν σε κάτι φυ-σιολογικό όπως είναι ένα δείπνο.Ποιο ήταν το τελευταίο βιβλίο πουσας έκανε να θυμώσετε;Δεν μπορώ να θυμώσω με τα βι-βλία. Μπορώ να τα βρίσκω ενδιαφέ-ροντα ή όχι, συναρπαστικά ή καθό-λου, αλλά αδυνατώ να θυμώσω. Ταβιβλία είναι ένα πεδίο δεδομένηςαθωότητας και ελευθερίας τόσο γιατους συγγραφείς όσο και για τουςαναγνώστες, οπότε την παρέχω καισε αυτούς και σε εμένα.Και το τελευταίο που σας συγκίνη-σε;Η «Λάιλα» της Μέριλιν Ρόμπιν-σον. Για τον μαγικό τρόπο τηςνα μιλάει για τη μοναξιά, για τιςπληγές που συσσωρεύονταιπάνω στον άνθρωπο εξαιτίαςτης φτώχειας, της άγνοιας, τηςαδιαφορίας και της εγκατάλει-ψης. Για τον τρόπο της να φτιά-χνει κάτι τεράστιο με ταπεινάυλικά. Για την ικανότητά της ναδιαφωτίζει και να αμφισβητείμε πάθος την απλοϊκή κατανόη-ση του εαυτού μας και του κό-σμου.Ποιο κλασικό βιβλίο δεν έχετεδιαβάσει και ντρέπεστε γι’ αυ-τό;Είναι πολλά που δεν έχω δια-βάσει και δεν ντρέπομαι, αλλά

πρέπει επιτέλους να διαβάσω το«Πόλεμος και Ειρήνη».Η «Βουτιά» είναι βουτιά στο κενό,στην επιθυμία, πού;Βουτιά στα ενδότερα. Στην υπαρ-ξιακή αγωνία, στα ερωτήματα περίταυτότητας, βουτιά στη δύναμη τωνσυγκυριών. Και συγχρόνως βουτιάστη θεραπευτική δύναμη της θά-λασσας. Βουτιά, δηλαδή «αφήνο-μαι».Καλοκαιρινό ανάγνωσμα αλλά μεάφθονη περιπέτεια στα νησιά τουΑιγαίου το βιβλίο σας; Διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια31 ημερών του καλοκαιριού. Υποθέ-τω πως, αν δεν λιώσει, θα διαβάζε-ται και τον χειμώνα. Είναι μια περι-πέτεια αναζήτησης. Αναζήτησηενός νέου νοήματος της ύπαρξης,αναζήτηση της μνήμης αλλά καιαναζήτηση κάποιου που έχει εξα-φανιστεί. Αυτή η εσωτερική περιπέ-τεια γίνεται και εξωτερική όταν συ-ναντιέται με τα διλήμματα που θέτειη οικολογική κρίση.Εχετε FB, Twitter κ.λπ.; Εάν ναι,εμποδίζουν ή εμπλουτίζουν το γρά-ψιμο και το διάβασμα;Συμμετέχω σε κάποια και, παρότιδεν είμαι πολύ δραστήρια σε αυτά,με ενδιαφέρουν και μου αρέσουν.Οπως συμβαίνει με τα πάντα, έχεινα κάνει με το πώς τα χρησιμοποι-είς. Πολύ συχνά με οδηγούν σε και-νούργια πράγματα και πληροφορίεςπου θα έχανα αν δεν ήταν οι αναρ-τήσεις φίλων για νέα η παλιά βιβλία,μουσικές και ειδήσεις.

500ΛΕΞΕΙΣΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΙΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑΠΙΝΟ ΚΑΚΟΥΤΣΙΦρίντα Κάλο, Viva la Vidaμτφρ.:Τιτίκα Δημητρούλιαεκδ. Αγρα, σελ. 92Ο Ιταλός συγγραφέας συγκροτεί, μέσω του«ποιητικού» μονολόγου της σπουδαίας Μεξι-κανής ζωγράφου, τον κόσμο της, την προσω-πικότητά της, την εποχή της. Η Φρίντα Κάλοαφηγείται γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωήτης, μιλάει για το ατύχημα, τη σχέση της με τονμεγάλο καλλιτέχνη Ντιέγκο Ριβέρα, δεν παρα-λείπει, ωστόσο, να αναφερθεί στα ιδανικά της,στη φιλία της με τον Τρότσκι, στις άλλες ερωτι-κές σχέσεις της, στο πάθος της για το Μεξικό.Αντιμάχονται τα δύο άκρα: από τη μία, ο όλε-θρος, ο θάνατος και, από την άλλη, η ίδια ηζωή, το πάθος για ζωή, για τα χρώματα, για τό-σα χρώματα όσα έχει και η ζωγραφική της.

ΧΡΥΣΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑΧΟΥΑΝ ΧΑΘΙΝΤΟ ΜΟΥΝΙΟΘ ΡΕΝΧΕΛΗ μυστική εταιρεία του ονείρουμτφρ.: Μαρία Μπεζαντάκουεκδ. Opera, σελ. 144Αν και οι Ισπανοί συγγραφείς δεν μας έχουνσυνηθίσει σε ιστορίες του φαν-ταστικού, ο Χουάν Ρένχελ παρουσιάζει μιασειρά ιστοριών που ξεπηδούν από απαγορευ-μένους κόσμους και πόρτες που δεν έπρεπενα ανοίξουν ποτέ, μιλάνε για πνεύματα καιμεταφορά ψυχών σε άλλα σώματα, για μαρ-γαριτάρια που περικλείουν το σύμπαν καισυντελούνται στο ατμοσφαιρικό Λονδίνο. Ο43χρονος Ρένχελ είναι από τους πιο αναγνω-ρισμένους διηγηματογράφους της Ισπανίας,με πολυάριθμα βραβεία στο ενεργητικό του,και επιδεικνύει μια «ήσυχη» γραφή με εκπλή-ξεις της φαντασίας που έρχονται σχεδόν φυ-σικά, χωρίς υπερβολές. «Η μυστική εταιρείατου ονείρου» είναι το πρώτο του βιβλίο σταελληνικά.

ΣΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ΙΑΚΩΒΟΣ ΑΝΥΦΑΝΤΑΚΗΣΟμορφοι έρωτεςεκδ. Πατάκη, σελ. 176

ο οπισθόφυλλο μας υπόσχεται«δεκαπέντε διηγήματα για

την κρυφή ομορφιά κάθε έρωτα».Ωστόσο, στη συλλογή του ΙάκωβουΑνυφαντάκη δεν υπάρχει ούτεομορφιά ούτε έρωτας. Υπάρχουνη μικροπολιτική των σχέσεων, δο-σοληψίες και γλίσχρες αποζημιώ-σεις, η ανία της μοναξιάς, προδο-σίες και απωθημένα και σεξ. Οιήρωες, εγκλωβισμένοι σε μίζερες,απελπιστικά κοινότοπες ζωές, πα-σχίζουν να τις αρτύνουν με συ-νευρέσεις που τους αφήνουν ακό-μα πιο απαρηγόρητους, ασυντρό-φευτους στη δυστυχία τους. Στον«Δρόμο για τον παράδεισο» η οι-κόσιτη μετανάστρια φροντίζει,ποικιλοτρόπως, τον ηλικιωμένοπατέρα, χωρίς, όμως, να αμελείκαι τις ανάγκες του γιου. Τα χαρ-τονομίσματα του τελευταίου κά-λυπταν με το παραπάνω τις δικέςτης. Στον «Πράσινο» ο επίδοξοςλοκατζής, ύστερα από μια απο-γοητευτική επίσκεψη σε πορνείο,επιβιβάζεται σε ένα τυχαίο, καίτοιτυχερό, αυτοκίνητο, ο οδηγός τουοποίου τον ανταμείβει για τηνκούρσα με τριακόσια ευρώ.

Αλλοι είναι υπερβολικά κουρα-σμένοι για σεξ. Στο «In transit» ηακύρωση μιας πτήσης φέρνει δύο

αγνώστους, έναν άντρα και μιαγυναίκα, στο ίδιο κρεβάτι. Ιδιωτικέςεκκρεμότητες τους κρατούν ακί-νητους, μακριά τον έναν από τονάλλο, και καθώς είναι ξαπλωμένοιαπομακρύνονται, παραδομένοι οκαθένας τους σε ενδοστρεφείςονειροπολήσεις. Το περίεργο είναιότι, μολονότι κανέ-νας από τους δύοδεν είχε διάθεση γιαεξομολογήσεις, μέ-χρι να ξαπλώσουνστο ίδιο κρεβάτι οαναγνώστης ξέρεικάθε βαρετή λεπτο-μέρεια των ζωώντους. Διόλου διακρι-τικός δεν είναι οΑνυφαντάκης ούτεστη «Διακριτικότη-τα», όπου αποκαλύ-πτει όλα τα ερωτικάτης ηρωίδας του.Οταν εκείνη συναντά έναν παλιόεραστή της, αρχίζει να συζητά μαζίτου «για τα παλιά, που δεν είχαντόσο ενδιαφέρον τότε, ούτε είχαναποκτήσει ενδιαφέρον στο μετα-ξύ». Ωστόσο, ακόμα και τα τρέ-χοντα που βασανίζουν την ηρωίδα,δεν διαθέτουν ιδιαίτερο σασπένςώστε να δικαιολογούν την πλεο-ναστική έκταση του διηγήματος.

Αντιθέτως, πολύ ενδιαφέρον διή-γημα είναι ο «Κυνηγός». Μια κόρηβοηθά τον πατέρα της να αντικα-

ταστήσει το παλιό στρώμα, όπουπλάγιαζε με τη νεκρή πια μητέρατης. Η δυσφορία της κόρης για τηναποφορά του στρώματος επιτεί-νεται από την αξιοθρήνητη προ-σπάθεια του πατέρα της να στρι-μώξει το καινούργιο στις ακατάλ-ληλες διαστάσεις του κρεβατιού.

Τον έβλεπε καθισμέ-νο στο άβολο στρώ-μα, ξεθεωμένο απότον άκαρπο κόπο.«Η κλίση τον πετού-σε μπροστά καιέπρεπε να στηρίζε-ται με τα πόδια τουγια να μην πέσει».Καμία σχέση μεόμορφους έρωτες,αλλά οπωσδήποτεκαλό διήγημα, όπωςκαι το «44016», όπουο πόθος υποχωρείξανά μπροστά στο

αμοιβαίο πένθος. Τα ψηφία τουτίτλου κωδικοποιούν τα χρόνιαπου πέρασαν από την αυτοκτονίατου συζύγου της ηρωίδας, την ηλι-κία του αυτόχειρα και τη διάρκειατου γάμου τους. Κλεισμένη στομπάνιο του δεύτερου συζύγου της,η ηρωίδα φαντάζεται το άλλο μπά-νιο όπου ξεψύχησε ο πρώτος τηςάντρας, και σαν να ήταν το πάτωμακαι πάλι πλημμυρισμένο με αίμασχηματίζει τα πέντε ψηφία, διε-ρωτώμενη τι άραγε να σημαίνει η

πρόσθεσή τους. Μπορεί μες στησύγχυσή της τα πέντε να γίνονταιτέσσερα («εκείνη βλέπει τα τέσσεραψηφία») αλλά φυσικά το άθροισμαπαραμένει δεκαπέντε.

Αν εξαιρέσουμε τα πεζά «Πρά-σινος» και «Summertime in Pra-gue», όπου διακρίνεται μια φιλό-τιμη γλωσσική προσπάθεια, ταυπόλοιπα κείμενα αρκούνται σεεκφραστικές ευκολίες, προεξάρ-χοντος του μικροπερίοδου λόγου,που επιβαρύνουν την κοινοτοπίατης μυθοπλασίας. Η γραφή απο-τολμά ενίοτε εξεζητημένες παρο-μοιώσεις, μάλλον άκομψες. Ακα-λαίσθητη ηχεί, λόγου χάριν, ηδιατύπωση της σκέψης ότι στηνώριμη ηλικία «η ερωτική πράξημοιάζει περισσότερο με το προ-σεκτικό κουβάλημα ενός μεγάλουβαρελιού ψηλά σε έναν λόφο,παρά με το χαρούμενο ποδοβο-λητό που σε συνεπαίρνει όσο είσαινέος». Αν ο Ανυφαντάκης αντίγια σεξ μιλούσε όντως για έρωτες,ενδεχομένως να τα πήγαινε κα-λύτερα. Διότι ένα από τα δυσκο-λότερα εγχειρήματα της λογοτε-χνικής γλώσσας είναι η απόδοσημε λέξεις της αμιγούς, άναρθρηςσωματικότητας της σεξουαλικήςπράξης. Ενα εγχείρημα που λίγοιλογοτέχνες, εγχώριοι και ξένοι,καταφέρνουν να μετατρέψουν σεεπίτευγμα, χωρίς να γελοιοποι-ηθούν κατά την προσπάθεια.

Τ

Στην ακροθαλασσιά πό τον φλοίσβο ώς τη γραμμή

του ορίζοντα η ακροθαλασσιάείναι, και παραμένει, αφετηρία καιτέρμα της διαφυγής του ανθρώπουτων πόλεων, που μετατρέπεταιτους καλοκαιρινούς μήνες σε τα-ξιδιώτη, παραθεριστή, λουόμενο,τουρίστα, ψαρά, κατασκηνωτή, κο-λυμβητή, εκδρομέα, επιβάτη κρουα-ζιεροπλοίων ή της άγονης γραμμήςκαι λαθρεπιβάτη των θαλασσινώνπεριπετειών, ήδη από την εποχήτου Οδυσσέα, του Σεβάχ ή του πει-ρατή Λαφίτ, σαν ένας σύγχρονος,μεταλλαγμένος Ροβινσώνας Κρού-σος, όπως τον περιέγραψε εξαντ-λητικά ο Γάλλος κοινωνιολόγοςΖαν-Ντιντιέ Ουρμπέν, στη μελέτητου «Sur la plage» («Στην ακρο-θαλασσιά», εκδ. Ποταμός, 1999).Ομως, ο Ουρμπέν είχε ήδη ξεκι-νήσει τη δική του περιήγηση μετο έργο «L’ idiot du voyage. Hi-stoires de touristes» (1991), συν-δέοντας τον τουρίστα με τις λέξεις(από το φερώνυμο κεφάλαιο) καιτις λέξεις με τα ταξίδια.

Είκοσι έξι χρόνια μετά, ο ΣτέλιοςΙ. Βαρβαρέσος θα συνθέσει, σταίχνη του Ουρμπέν, αλλά και άλλωνμελετητών, τη δική του εκδοχή γιατον ταξιδιώτη και τον τουρίστα, μετο βιβλίο «Η χαμένη τέχνη του τα-ξιδιού. Ενας εναλλακτικός οδηγόςαναζήτησης» (Παπαζήσης, 2017).Πρόκειται για την πρώτη ενδελεχήεπισκόπηση του «πολιτισμού τωνταξιδιών» της σύγχρονης εποχήςαπό έναν Ελληνα πανεπιστημιακό,σε συνδυασμό όμως, κι εδώ έγκειταιη ειδοποιός διαφορά με άλλα σχε-τικά έργα, με την προσωπική καιπολύχρονη ταξιδιωτική εμπειρίατου συγγραφέα. Ο Βαρβαρέσος, μεαφετηρία το Παρίσι των 70s, «μεκάποιους τρελούς και συντροφιάένα πακέτο Gauloises bleu κι ένανpetit café noir», συνθέτει το πορ-τρέτο ενός σύγχρονου (ελληνικήςπροέλευσης και κοπής) Φιλέα Φογκ,που θαρρεί κανείς πως κάποιες φο-ρές δραπετεύει από τις σελίδες τουΒερν, συναντώντας ενδιάμεσα τονΤσάτουιν, τον (πάντα απαράμιλλο)Τατί, τον Μοράν, τον Κέρουακ, αλλάκαι τους «δικούς μας», τον Καζαν-τζάκη, τον Λι Φέρμορ, τον Βιστωνίτη(παραδόξως όμως απουσιάζει ο Ου-ράνης και ο Θεοτοκάς) κ.ά., απότον χώρο της λογοτεχνίας, της φι-λοσοφίας, των τεχνών και των αν-θρωπιστικών σπουδών. Πρόκειταιγια ένα καλογραμμένο, ογκώδες,αλλά αρκετά εύχρηστο «εγχειρίδιο»,

γύρω από τόπους και τα τοπία, κα-θώς και την τυπολογία του ταξιδιούκαι του τουρισμού, διανθισμένο μετις προσωπικές εμπειρίες του συγ-γραφέα-ταξιδιώτη, που μεταδίδειβίωμα, γνώση και θεωρία στον «συ-νειδητό ταξιδιώτη», και που κάλ-λιστα θα μπορούσε ο παραθεριστήςνα συμπεριλάβει στις θερινές ανα-γνωστικές επιλογές του.

Αν ο Βαρβαρέσος ξεκινά την (αν-τι)τουριστική και ταξιδιωτική πε-ριπλάνησή του από την παρισινήμητρόπολη, ο Μιχάλης Νικολακά-κης («“Μοντέρνα Κίρκη”. Τουρισμόςκαι ελληνική κοινωνία 1950-1974»,Αλεξάνδρεια, με πρόλογο του ΜάκηΖαχαράτου) προσεγγίζει κριτικάτο «ελληνικό καλοκαίρι», ξεδιπλώ-

νοντας μεθοδικά τους «τουριστι-κούς χάρτες» μιας άνισης ανάπτυ-ξης, σε μια χώρα που κάποτε θεω-ρούσε αυτονόητη τη φιλοξενία,αγνοώντας τους όρους «τουρισμός»,«παροχή υπηρεσιών», «εστίαση»και, συνακόλουθα, τα ανεξάντληταφυσικά αποθέματα, μέχρι να τα εκ-μεταλλευτούν δεόντως το κράτοςκαι ο ιδιωτικός τομέας, άλλοτε προ-γραμματισμένα κι άλλοτε άναρχα.Καθώς το «ανάλαφρο» εξώφυλλοερωτοτροπεί με τις vintage εικόνεςτου ελληνικού καλοκαιριού των’60s, όπως αποτυπωνόταν στο πε-ριοδικό ΕΙΚΟΝΕΣ και στεγαζότανστα «Ξενία» της εποχής, αλλά καιμε τα «επικίνδυνα καλοκαίρια» τουΓιάννη Μαρή, στο Ναύπλιο, τη Μύ-κονο ή την Αθήνα, ο οποίος εξιδα-νίκευσε όσο κανείς άλλος τη διαρ-κώς αναπτυσσόμενη τουριστικάΕλλάδα, ο συγγραφέας αναπτύσσειμεθοδικά και νηφάλια τη θέση του,πως ο τουρισμός, εκείνη την πε-ρίοδο, είναι τελικά «αποτέλεσμακοινωνικής κατασκευής και σειράςκανονιστικών ρυθμίσεων». Πολύπριν χαρακτηριστεί ως ακόμα μία«βαριά βιομηχανία», θα λειτουρ-γήσει ουσιαστικά «ως αντίβαρο τηςβιομηχανικής ανάπτυξης και τηςδιπλής μετανάστευσης», ενώ θα

αλλοιώσει σταδιακά εγχώριες πο-λιτιστικές παραδόσεις και κοινω-νικές συμπεριφορές. Παράλληλα,κατανοεί κανείς τις προϋποθέσειςτης (συχνά αλόγιστης) τουριστικήςανάπτυξης στο πλαίσιο «χρηματο-δότηση-επενδύσεις-περιφερειακήανάπτυξη», ανεξαρτήτως πολιτικώνεξελίξεων και κυβερνητικών εξαγ-γελιών, ενώ επαναφέρει στον νουκείμενα και εικόνες από το «ελλη-νικό καλοκαίρι», σε συνδυασμό μετις διεισδυτικές παρατηρήσεις τουσυγγραφέα ως προς τις αναπαρα-στάσεις που «σκηνοθέτησαν» τοελληνικό τοπίο και νοηματοδότη-σαν τον ελληνικό τουρισμό.

Κι αν ο αναγνώστης «στην ακρο-θαλασσιά» αναζητήσει ενδιάμεσαμια λογοτεχνική νότα δροσιάς, μπο-ρεί κάλλιστα να καταφύγει «Στηνπαραλία» (Υψιλον, σε μετάφρασητου Γ. Κεντρωτή), του Τσέζαρε Πα-βέζε: ιταλική επαρχία και ιταλικόκαλοκαίρι (αν και γραμμένο στοκαταχείμωνο του ’40-41) πέρα απότον Φασισμό και τον Πόλεμο, ανέ-μελα νιάτα, κοσμοπολιτισμός, υπόρ-ρητος ερωτισμός και βιταλισμόςαπό έναν σημαντικό συγγραφέακαι ποιητή που αυτοκτόνησε, 67χρόνια πριν στο Τορίνο, έναν Αύ-γουστο σαν κι αυτόν.

A

<<<<<<

Πολύ πριν χαρακτηριστείως ακόμα μία «βαριά βιομηχανία», ο τουρισμός θα λειτουργήσει ουσια-στικά «ως αντίβαρο της βιομηχανικής ανά-πτυξης και της διπλήςμετανάστευσης».

ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣΤου ΚΩΣΤΑ Θ. ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΥ

ΚΡΙΤΙΚΗΤης ΛΙΝΑΣ ΠΑΝΤΑΛΕΩΝ

Διαφημιστικές αφίσες της δεκαετίας του 1960.

Παρ’ ολίγον έρωτες

TEXNES-06-BIBLIO_Master_cy 18/08/17 12:05 Page 6

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 7Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Σ Τ Η Λ Ε Σ

κύριος της σημερινής φωτο-γραφίας ονομάζεται ΜαρκΟλιβερ Εβερετ, γνωστότερος

ως Ε, αρχηγός της δημοφιλούς αμε-ρικανικής «ίντι» μπάντας Eels. ΟΜαρκ έχει γράψει και μια αυτοβιο-γραφία, ο τίτλος της οποίας προ-έρχεται από ένα του τραγούδι: «Th-ings the Grandchildren ShouldKnow» («Πράγματα που θα έπρεπενα γνωρίζουν τα εγγόνια»), ενώπρωταγωνιστεί στο ντοκιμαντέρτου ΒΒC «Parallel Worlds, ParallelLives» («Παράλληλοι κόσμοι, πα-ράλληλες ζωές»), για τον πατέρατου, Χιου Εβερετ (1930 - 1982). Τονέχασε από ανακοπή στα 19 του.Τον βρήκε ο ίδιος. Οπως λέει στηνταινία, ήταν από τις σπάνιες φορέςπου άγγιξε τον πατέρα του και αυτήόταν ήταν νεκρός.

Ο Χιου Εβερετ υπήρξε φημισμέ-νος φυσικός. Το 1957 εξέδωσε τηνεπιστημονική μελέτη «Ερμηνείατων Πολλών Κόσμων». Χονδροειδώς:για κάθε επιλογή που κάνουμε, γεν-

νιέται ένα νέο, παράλληλο σύμπανστο οποίο επιλέξαμε άλλο σύντροφο,άλλη δουλειά, άλλη ζωή. Περιφρο-νήθηκε από την επιστημονική κοι-νότητα της εποχής και ασχολήθηκεμε την εθνική άμυνα των ΗΠΑ, τατελευταία χρόνια όμως οι θεωρίεςτου βρίσκουν ολοένα και περισσό-τερους αποδέκτες διεθνώς.

Κβαντοφυσική, παράλληλα σύμ-παντα – ο Μαρκ ποτέ του δεν κα-τάλαβε τι σκεφτόταν ο απόμακροςπατέρας του. Πάντως, όταν το 1996η καταθλιπτική αδελφή του Μαρκαυτοκτόνησε, στο σημείωμα που

άφησε, έγραφε: «Ισως συναντήσωτον μπαμπά σε ένα παράλληλοσύμπαν».

Ο κύριος Γκρι νιώθει δέος γιατις θεωρίες του Χιου και αγαπάειτα τραγούδια του Μαρκ Εβερετ. Τοαγαπημένο του τραγούδι είναι ακρι-βώς αυτό, «Things the Grandchil-dren Should Know»: «Πάω για ύπνοπολύ νωρίς. Ολοι το βρίσκουν πα-ράξενο. Ξυπνάω πολύ νωρίς το πρωίόσο απογοητευτική κι αν ήταν ηπροηγούμενη ημέρα. Ετσι νιώθωφρέσκος. Δεν πολυβγαίνω απ’ τοσπίτι. Δεν μου αρέσει να είμαι μέσασε κόσμο. Με κάνει νευρικό και πε-ρίεργο. Δεν μου αρέσει ούτε σε θε-άματα να πηγαίνω. Είναι καλύτερογια μένα να μένω σπίτι. Κάποιοιίσως πούνε ότι μισώ τους ανθρώ-πους, αλλά δεν είναι έτσι ακριβώς.Κάνω κάμποσες βλακείες, αλλά ηκαρδιά μου βρίσκεται εκεί που πρέ-πει. Και αυτό, το ξέρω. Πήρα ένασκύλο, τον πάω μια βόλτα. Και όλοιοι άνθρωποι θέλουν να χαιρετή-

σουν. Συνήθισα να κοιτάζω κάτωτις ρωγμές του πεζοδρομίου. Μα-θαίνω να χαιρετάω χωρίς μεγάληδυσκολία. Μεγαλώνοντας γίνομαισαν τον πατέρα μου, παρότι είχαορκιστεί ότι αυτό δεν θα συμβείποτέ. Τώρα πια μπορώ να πω ότιτον αγαπώ. Ποτέ μου δεν κατάλαβατι περνούσε απ’ το μυαλό του. Νιώ-θω ότι τώρα βρίσκεται εδώ μαζίμου αν και πεθαμένος.

»Δεν είναι όλα καλά ούτε όλα κα-κά. Μην πιστεύετε όλα όσα διαβά-ζετε. Είμαι ο μόνος που ξέρει πώςέχουν τα πράγματα και σκέφτηκανα σας τα πω προτού την κάνω.Οπότε, στην τελική, θα ήθελα ναπω ότι είμαι ευγνώμων. Προσπά-θησα να κάνω το καλύτερο και ναχαρώ όσα είχα. Γνώρισα την αληθινήαγάπη και το αληθινό πάθος και τηδιαφορά ανάμεσα στα δύο. Μετά-νιωσα για ορισμένα πράγματα, αλλάαν μπορούσα να το πάρω όλο απότην αρχή, ε, αυτό είναι κάτι που θαήθελα πολύ να κάνω».

Ο <<<<<<

«Μεγαλώνοντας γίνομαισαν τον πατέρα μου,παρότι είχα ορκιστεί ότιαυτό δεν θα συμβείποτέ. Τώρα πια μπορώνα πω ότι τον αγαπώ».

Τι πρέπει να γνωρίζουν τα παιδιά (και τα εγγόνια)

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΓΚΡΙΓράφει ο ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ

MΑΤΙΕΣΣΤΟΝΚΟΣΜΟ

ΝΟΡΒΗΓΙΑΗ μεγάλη αρχιτεκτονική δραστηριότη-τα που παρατηρείται τα τελευταίαχρόνια στο Οσλο έχει ήδη μεταμορ-φώσει το παράκτιο μέτωπο της πόληςμε τη νέα Οπερα και τα νέα μουσεία.Τα σχέδια για αναμόρφωση του κυ-βερνητικού κέντρου της νορβηγικήςπρωτεύουσας είναι μια επιβεβαίωσηγια τη σοβαρότητα με την οποία η χώ-ρα ξανασχεδιάζει την πρωτεύουσάτης. Το Οσλο αποκτά σταδιακά μητρο-πολιτικά χαρακτηριστικά. Το νέο συγ-

κρότημα που θα είναι η έδρα της κυ-βερνήσεως είναι ένα σύμπλεγμα κτι-ρίων, το οποίο υπολογίζεται να παρα-δοθεί το 2027 με έναρξη εργασιών οι-κοδόμησης το έτος 2020.Εως τώρα η κρατική κατασκευαστικήεταιρεία Statsbygg έχει καταλήξει σεδύο προτάσεις. Η μία προέρχεται απότην Team Ubris (που βασίζεται στηνεπανεισαγωγή μεγάλων δημοσίωνχώρων στο κέντρο της πόλης) και ηάλλη πρόταση προέρχεται από τηνG8+ (που βασίζεται στη δημιουργία

νέας κεντρικής πλατείας). Στο κυβερ-νητικό κέντρο θα συνυπάρχουν διά-φορα υπουργεία.Το σύνολο της έκτασης στην οποία θαδημιουργηθεί το νέο κέντρο ανέρχε-ται σε 150.000 τ.μ. και θα προσφέρειπερίπου 5.700 θέσεις εργασίας. Θεω-ρείται η μεγαλύτερη αρχιτεκτονικήπαρέμβαση στον δημόσιο χώρο στηνιστορία της Νορβηγίας. Η ανάπλασηπεριλαμβάνει την αποκατάστασητριών υπαρχόντων κτιρίων και τηνπροσθήκη έξι νέων κτιρίων στην ιστο-

ρική περιοχή Regjeringskvartalet.Το Οσλο έχει μεταβάλει τη διεθνή ει-κόνα του τις τελευταίες δεκαετίες μετη συστηματική αναδιοργάνωση τουδημόσιου χώρου και την προσθήκηνέων κτιρίων δημόσιας αρχιτεκτονι-κής γοήτρου. Παράλληλα, η ευημερίατης χώρας έχει προσελκύσει επενδυ-τές στον ιδιωτικό τομέα που έχουνπλέον αποτυπώσει στη νορβηγικήπρωτεύουσα ένα ευκρινές πλέοναποτύπωμα στην post-Μillenniumεποχή. To 2018 αναμένεται να ανοίξει

το νέο Μουσείο Εdvard Munch, αφιε-ρωμένο στον εθνικό ζωγράφο τηςΝορβηγίας. Είναι ένα νέο κτίριο σχε-διασμένο από τους Ισπανούς HerrerosArquitectos, που κέρδισαν τον σχετι-κό διαγωνισμό ήδη από το 2009, αλλάτο έργο είχε καθυστερήσει για λόγουςτεχνικούς και οικονομικούς. Τα εγκαί-νια του Μουσείου Munch στην παρά-κτια ζώνη, κοντά στην Οπερα, θα ση-ματοδοτήσουν συμβολικά την αρχιτε-κτονική ανάπλαση του Οσλο, που αλ-λάζει πλέον ταχύτατα.

Επιμέλεια: ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ

AP /

TRA

CEE

HER

BAU

GH

MU

SEE

DES

IMPR

ESSI

ON

ISM

ES

ARCH

DAI

LY

ΜΑΣΑΧΟΥΣΕΤΗΗ ζωή πριν από 200 χρόνιαΑυτός ο κόκκινος αχυρώνας, γραφικόκατάλοιπο μιας περασμένης εποχής,αποτελεί τμήμα του ανοικτού μουσεί-ου στο Στέρμπριτζ της Μασαχουσέ-της. Το Old Sturbridge Village αναπα-ριστά με ακρίβεια τη ζωή στην αγροτι-κή Νέα Αγγλία στις αρχές του 19ου αι-ώνα. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαι-ρία να περιηγηθούν σε όλον τον χώ-ρο, να μπουν στα κτίσματα, να περιερ-γαστούν αντικείμενα, εργαλεία καιέπιπλα, αλλά και να διασταυρωθούνμε ανθρώπους ντυμένους με τα καθη-μερινά ρούχα του 1810.

ΓΟΥΕΚΦΙΛΝΤΗ Ινδία του Χάουαρντ ΧότζκινΗ σταθερή επιρροή που εξασκούσε ηΙνδία στον σπουδαίο Βρετανό ζωγρά-φο Χάουαρντ Χότζκιν (1932-2017)εξετάζεται διεξοδικά στην HepworthWakefield, στο Γιόρκσαϊρ. Είναι ηπρώτη έκθεση με αυτό το θέμα. Ο Χό-τζκιν είχε επισκεφθεί την Ινδία γιαπρώτη φορά το 1964 και έκτοτε επέ-στρεφε σχεδόν κάθε χρόνο. Η έκθε-ση, που θα διαρκέσει έως τις 8 Οκτω-βρίου, παρουσιάζει πάνω από 35 έργαζωγραφικής, σπάνιες φωτογραφίεςαπό το αρχείο του Χότζκιν καθώς καισελίδες ημερολογίου.

ΖΙΒΕΡΝΙHenri ManguinΧαρακτηρισμένος από τον ΓκιγιόμΑπολινέρ ως αισθησιακός ζωγράφος,ο Henri Manguin (1874-1949) άφησεισχυρό αποτύπωμα στις αρχές του20ού αιώνα όταν οργανώθηκε το κίνη-μα των Fauves. Επηρεασμένος απότους ιμπρεσιονιστές και τους επιγό-νους τους, ο Manguin ζωγράφισε πολ-λά θέματα με μοντέλο τη γυναίκα του,Ζαν, κάνοντας ιδιαίτερη χρήση τουχρώματος. Η έκθεση έργων του έωςτις 5 Νοεμβρίου στο Μουσείο του Ιμ-πρεσιονισμού στο Ζιβερνί είναι ένακαλλιτεχνικό γεγονός.

EPA

/ AN

DRZ

EJ G

RYGI

EL

ΚΑΤΟΒΙΤΣΕΗ ζωή σε μινιατούραΕνα από τα αστικά σύνολα της πολω-νικής πόλης Κατοβίτσε δέχεται τις τε-λικές διορθώσεις για λογαριασμό τουεξαιρετικού στο είδος του ΜουσείουΜινιατούρας Kolejkowo. Είναι κομμάτιτου ευρωπαϊκού πολιτισμού, αλλά ηέμφαση δίνεται στην πλούσια αλλάάγνωστη πέραν της Κεντρικής Ευρώ-πης ιστορία της Σιλεσίας, όπου πολλέςτέχνες άνθησαν από τον 17ο έως τον19ο αιώνα. Το Κατοβίτσε έχει το ιστο-ρικό απόθεμα αυτής της κληρονομιάςκαι το Μουσείο Μινιατούρας είναι δη-μοφιλής προορισμός.

AP /

BRI

TTA

PED

ERSE

N

ΒΕΡΟΛΙΝΟ1917: Η Ρωσία και η ΕυρώπηΟ ανδριάντας του Λένιν, γνωστός ως«Eislebener Lenin», που μεταφέρθη-κε από τα γερμανικά στρατεύματααπό τη Ρωσία στη Γερμανία, είναι ένααπό τα εκθέματα της έκθεσης «1917.Επανάσταση. Ρωσία και Ευρώπη», πουπαρουσιάζεται έως τις 15 Απριλίου2018 στο Γερμανικό Ιστορικό Μουσείοστο Βερολίνο. Η έκθεση προκαλεί με-γάλο ενδιαφέρον, καθώς είναι μιαεπεξεργασμένη γερμανική παραγωγήπάνω στη Ρωσική Επανάσταση.

To νέο κυβερνητικό κέντρο του Οσλο

TEXNES-07 MATIES_Master_cy 18/08/17 12:05 Page 7

8 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Ε Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Α

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΘΗΝΑΚΗ

Το να μιλάς για την αγάπη και μάλισταγια την πολιτική της διάσταση σή-μερα ακούγεται αφελές – ίσως καιμελοδραματικό. Το 1967, όμως, ακρι-βώς 50 χρόνια πριν, ο δυτικός κόσμοςπέρασε το «Καλοκαίρι της αγάπης»,την πρώτη προσπάθεια να ιδωθείη πρωταρχική και ιδιωτική αυτή αν-θρώπινη συνθήκη ως πολιτική, θέ-λοντας να ξεπεράσει τα όρια τουζευγαριού ή της οικογένειας και ναμετατραπεί σε δημιουργική δύναμηγια τη συγκρότηση κοινότητας.

Φέτος, το Art Space Pythagorionτης Σάμου, η εικαστική πρωτοβουλίατου Ιδρύματος Schwarz και της δρα-στήριας και επίμονης Χιόνας Ξαν-θοπούλου-Schwarz, επανεπισκέπτε-ται το «Καλοκαίρι της αγάπης». Ηεπιμελήτρια της έκθεσης, ΚατερίναΓρέγου, φωτίζει την έννοια του «κα-τεπείγοντος», όπως ίσχυε το 1967,όπου η πολιτική και η αγάπη έμοι-αζαν επιτακτική απάντηση στο γε-ωπολιτικό συγκείμενο της περιόδου:Πόλεμος των Εξι Ημερών, πόλεμοςτου Βιετνάμ, ελληνική δικτατορία,αλλά και, κατά ειρωνεία της τύχης,αίτηση του Ηνωμένου Βασιλείουγια ένταξη στην τότε ΕΟΚ.

Το «Καλοκαίρι της αγάπης» ήταντο απαύγασμα της πολιτικής ανυ-πακοής, του αντιαυταρχισμού, τωνμεγάλων αντιπολεμικών διαδηλώ-σεων, των «παιδιών των λουλου-διών» και του «flower power». Η

Κατερίνα Γρέγου, την οποία συνάν-τησε η «Κ» στη Σάμο, θεωρεί ότι ταζητήματα εκείνης της περιόδου,ακόμη κι αν έχουν περάσει 50 χρόνιααπό τότε, παραμένουν ανοικτά.«Οπως και πέρυσι με την έκθεσηγύρω από το προσφυγικό, έτσι καιφέτος, μου ήταν αδιανόητο να επι-μεληθώ μια έκθεση ειδικά στη Σάμο,η οποία να μην περιστρέφεται γύρωαπό τα ζητήματα της αγάπης καιτου πόνου των ανθρώπων σήμερα.Κοιτάξτε» –λέει δείχνοντας το πα-ράθυρο– «απέναντι είναι τα βουνάτης Τουρκίας. Στο Βαθύ, έχουμε τακέντρα φιλοξενίας. Πώς να τα αγνοή-σεις όλα αυτά; Πώς να αγνοήσειςτα σωσίβια και τις βάρκες;» αφη-γείται στην «Κ» η διεθνώς αναγνω-ρισμένη επιμελήτρια, η οποία έχειαναλάβει την καλλιτεχνική επιμέλεια

της πρώτης Μπιενάλε της Ρίγας.Στο ίδιο πνεύμα, το «Καλοκαίρι

της αγάπης» στη Σάμο χτίζεται γύρωαπό τη θεωρία για την πολιτική αγά-πη που έχει αναπτύξει ο θεωρητικόςτης λογοτεχνίας και πολιτικός φι-λόσοφος Michael Hardt (γενν. 1960),μιλώντας για τη «συλλογική μετα-μόρφωση» που μπορεί να προκαλέσειη αγάπη. Η Κατερίνα Γρέγου θεωρείότι αυτή η θεωρία είναι πιο επίκαιρηαπό ποτέ, αφού σε πλανητικό επί-πεδο έχουν εγερθεί ζητήματα εθνι-κισμού, ξενοφοβίας, σεξισμού, ομο-φοβίας, κάτι που παρατηρείται ακόμηπερισσότερο στην Ευρώπη.

Η περιήγηση στον χώρο του ArtSpace Pythagorion, ένα παλιό ξενο-δοχείο της περιοχής, που, μάλιστα,κατασκευάστηκε επί Επταετίας καιανακατασκευάστηκε από το Ιδρυμα

Schwarz και τους αρχιτέκτονες ΠένηΠετράκου και Στέλιο Λουλούργα,για τις ανάγκες των εκθέσεων, τωνεκπαιδευτικών προγραμμάτων τουχειμώνα και των residencies τωνκαλλιτεχνών, είναι ένα μικρό εικα-στικό σεμινάριο για την αγάπη σή-μερα, πάντοτε, όμως, στη συγκεκρι-μένη κοινωνική της διάσταση. Τοβίντεο της Bonajo («Night Soil – Eco-nomy of Love», 2016) συγκινεί μετην καταγραφή των γυναικών επαγ-γελματιών του σεξ στο Μπρούκλιν,οι οποίες βρίσκουν στην εργασίατους τον τρόπο να χειραφετηθούν.Ο Grimonprez, στο δικό του βίντεο(«Every day words disappear», 2016),αντιπαραβάλλει τη φιλοσοφία τουHardt με το φιλμ του Ζαν-Λικ Γκον-τάρ «Alphaville», για να μιλήσει γιατην αγάπη ως αντίδοτο στον φόβο.

Από το Ινστιτούτο Κοινωνικής Ιστο-ρίας του Αμστερνταμ βλέπουμε τιςαφίσες του 1967 για τη σεξουαλικήαπελευθέρωση και τον πόλεμο στοΒιετνάμ, ενώ η Itakura δημιουργείοδόσημα, τα οποία στη μία τουςπλευρά αναφέρουν διεκδικήσεις του1967 και στην άλλη εκείνες του 2017.

Ο Μιχαήλ Καρίκης δημιουργείμια εγκατάσταση με βινύλια τηςεποχής και εμβληματικά βιβλία, κα-τασκευάζοντας ένα πολύχρωμο σα-λόνι σπιτιού, ενώ οι Κοζάκης καιVeneigem έχουν δύο βίντεο σε διά-λογο, πραγματευόμενοι τον κόσμομακριά από τα αδιέξοδα του κατα-ναλωτισμού, του περιβάλλοντος καιτης κοινωνικής ανισότητας, χρη-σιμοποιώντας εικόνες από την Ελ-λάδα. Ο Mäetamm εκθέτει μια σειράδέκα ζωγραφικών έργων, ακραίας

pop αισθητικής, με συνθήματα πουαντέχουν μέχρι το παρόν.

Η Monko, με το «Lucy in the sky»(2017), χρησιμοποιεί υλικά του ’60,όπως το βινύλιο και η ταπετσαρία,μιλώντας για το τσιγάρο ως φαλλικόσύμβολο αλλά και για το χάπι αντι-σύλληψης που έκανε θραύση τηνίδια δεκαετία. Ο Orlow, από πλευράςτου, στην εγκατάσταση «The shortand the Long of it» (2010-2017), μεσχέδιο, κείμενο, φωτογραφία καιβίντεο, αφορμάται από την αποτυχία14 πλοίων να διέλθουν τη Διώρυγατου Σουέζ λόγω του Πολέμου τωνΕξι Ημερών, μένοντας καθηλωμέναγια οκτώ χρόνια, δημιουργώνταςμια νέα κοινότητα.

«Με τα έργα αυτά», όπως μας λέειη Κατερίνα Γρέγου, «μπορούμε νααρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε

την αγάπη ως κάτι πιο κοινό. Η τέ-χνη, από τον ρασιοναλισμό του ’70και μετά, έχασε την μπάλα της αγά-πης, ιδιαίτερα με την κυριαρχία τηςεννοιολογικής τέχνης. Μαζί, χάθηκεκαι το χιούμορ. Η έκθεσή μας δενείναι, όμως, νοσταλγική. Αλλωστε,δεν πιστεύω καθόλου σήμερα στο“flower power”. Αυτό που κάνουμεφέτος εδώ είναι περισσότερο πολι-τική δήλωση ότι η αγάπη έχει πα-ραγκωνιστεί. Να μην ξεχνάμε ότισήμερα, η αγάπη είναι έκφραση τηςαποδοχής του διαφορετικού. Τακέντρα φιλοξενίας προσφύγων καιμεταναστών, εδώ στη νησί και αλ-λού, είναι ακριβώς μια έκφρασηαγάπης».

Art Space Pythagorion, Πυθαγόρειο Σά-μου. Εως 15 Οκτωβρίου.

Του ΝΙΚΟΥ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ

Νέος, ταλαντούχος, αυτόχειρας. ΣτηΒιέννη του εξπρεσιονισμού. H πε-ρίπτωση του Ρίχαρντ Γκερστλ, τουΑυστριακού ζωγράφου των αρχώντου 20ού αιώνα, έρχεται στο προ-σκήνιο μέσα από τη μεγάλη έκθεσηστη Neue Galerie της Νέας Υόρκης.Είναι η πρώτη έξοδος έργων τουΓκερστλ αυτού του βεληνεκούς καιαυτής της σημασίας που διοργα-νώνεται στις ΗΠΑ και μάλιστα σεένα μουσείο όπως η Neue Galerie,που ειδικεύεται στη γερμανική καιαυστριακή τέχνη του συμβολισμού,του εξπρεσιονισμού και όλων τωνμεταβατικών ρευμάτων πριν απότον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εναςνέος εκείνης της εποχής ήταν ο Ρί-χαρντ Γκερστλ, ρηξικέλευθος όσοκαι εύθραυστος, με έναν ψυχισμόστο μεταίχμιο δημιουργίας και αυ-τοκαταστροφής.

Αυτοκτόνησε στα 25 του χρόνιατο 1908 και ο πρόωρος θάνατόςτου ακολούθησε –χωρίς να συνδέ-εται ευθέως– την αποκάλυψη τηςερωτικής σχέσης που διατηρούσεμε τη Ματθίλδη, τη γυναίκα τουΑυστριακού συνθέτη Αρνολντ Σένμ-περγκ. Ο Γκερστλ είχε συνδεθεί με

τους Σένμπεργκ με βαθιά φιλία,που διακόπηκε απότομα μετά τηναποκάλυψη του ερωτικού σκανδά-λου. Στην έκθεση, μια αίθουσα είναιαφιερωμένη αποκλειστικά στη σχέ-ση ανάμεσα στον Ρίχαρντ Γκερστλκαι τον Αρνολντ Σένμπεργκ. OΣένμπεργκ ήταν εννέα χρόνια με-γαλύτερος και έζησε 66 χρόνια πε-

ρισσότερο από τον Γκερστλ.Η έκθεση στη Neue Galerie είναι

μια συνδιοργάνωση με την Πινα-κοθήκη Schirn της Φρανκφούρτηςκαι θα παραμείνει ανοικτή έως τις25 Σεπτεμβρίου. Είναι μια παρα-γωγή που βασίζεται στις γνώσειςκαι στο ταλέντο της επιμελήτριαςκαι ιστορικού τέχνης Jill Lloyd,

που θεωρείται κορυφαία σε θέματαγερμανικής και αυστριακής τέχνηςπριν και μετά το 1900. Το βιβλίοτης «Γερμανικός εξπρεσιονισμός,πριμιτιβισμός και μοντερνισμός»(Yale University Press) είχε τιμηθείμε το βραβείο National Art Bookστις ΗΠΑ. Από τις πιο πρόσφατεςεκθέσεις της στη Neue Galerie ήταν«Ο Μουνκ και ο εξπρεσιονισμός».

Ο Ρίχαρντ Γκερστλ μελετάταιολοένα και περισσότερο ως μία απότις κεντρικές και επιδραστικές πε-ριπτώσεις της αβάν-γκαρντ σκηνήςτης Βιέννης την τελευταία περίοδοτης Αυστροουγγρικής Αυτοκρατο-ρίας. Ο Γκερστλ ήταν ιδιαίτεροςκαι πρωτότυπος και το ημίγυμνοαυτοπορτρέτο του σε πολύ νεαρήηλικία δείχνει τη σχέση που είχεμε την εικονοκλαστική σκηνή τηςΒιέννης και τον αντιακαδημαϊσμότου 1900. Οσο και επιδραστικοί ναήταν οι εκπρόσωποι του Sezession,στην εποχή τους ήταν τρόπον τινάπεριθωριακοί, καθώς στη Βιέννηκυρίαρχο ήταν το πιο συντηρητικόγούστο. Ο βραχύς βίος του ΡίχαρντΓκερστλ και η τραγική αυτοχειρίατου συνετέλεσαν στη δημιουργίαενός πέπλου μυστηρίου γύρω απότο όνομά του.

Ρίχαρντ Γκερστλ, ο ιδιοφυής αυτόχειρας

Ρίχαρντ Γκερστλ, «Ημίγυμνο αυτοπορτρέτο», 1902-04 (Leopold Museum).

Ρίχαρντ Γκερστλ, «Grinzing, άνοιξη» (1906). Ιδιωτική συλλογή, Ν. Υόρκη.

Στο ωραίο κτίριο του Art Space Py-thagorion, του Ιδρύματος Schwarz, ηΚατερίνα Γρέγου δημιούργησε μιασύγχρονη ιστορία για ένα «παλιό»θέμα: την αγάπη ως πολιτική πράξη.

NEU

E GA

LERI

E

Το καλοκαιρινό «κατεπείγον» της αγάπηςΗ «Κ» επισκέφθηκε την έκθεση «Summer of Love» στο Πυθαγόρειο Σάμου και μίλησε με την επιμελήτρια Κατερίνα Γρέγου

NEU

E GA

LERI

E

<<<<<<

Αφορμή, το «Καλοκαίριτης αγάπης» του 1967,το απαύγασμα του αντι-αυταρχισμού, των αντι-πολεμικών διαδηλώσε-ων, του «flower power».

TEXNES-08 VIVLIO_Master_cy 18/08/17 12:05 Page 8

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 9Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Σ

Του ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΧΑΡΜΠΗ

Ο ισπανικός εμφύλιος, με το πολιτικό,ιστορικό και τραγικό φορτίο του,έχει κατά καιρούς υπάρξει πηγήέμπνευσης για δεκάδες μυθιστο-ρηματικές δημιουργίες. Μια τέτοιατου Καταλανού συγγραφέα JoanSales μεταφέρει στη μεγάλη οθόνηο Αγκουστί Βιγιαρόνγκα («Μαύροψωμί»), ολοκληρώνοντας μια τρι-λογία ταινιών που αναφέρονται σεαυτή την κορυφαία πτυχή της σύγ-χρονης ιστορίας της πατρίδας του.Ο «Αβέβαιος θρίαμβος» ωστόσοδεν είναι μια πολεμική ταινία αν-τιθέτως, διαβάζεται ως ερωτικό

δράμα, τοποθετημένο μέσα στη δί-νη του πολέμου.

Στο μέτωπο της Αραγωνίας το1937, ο Λουίς, νεαρός αξιωματικόςτου ρεπουμπλικανικού στρατού,βρίσκεται αδρανής με τη μονάδατου σε κάποιο χωριό της επαρχίας.Παρότι παντρεμένος με παιδί, γνω-ρίζει και ερωτεύεται την Καρλάνα,μια ντόπια χήρα αρχόντισσα, πουκουβαλά πολλά μυστικά. Ταυτόχρο-να ο καλύτερός του φίλος, Σολέρας,είναι κρυφά ερωτευμένος με τη γυ-ναίκα του Λουίς. Δύο ερωτικά τρί-γωνα σχηματίζονται, καθώς οι κα-ταστάσεις ωθούνται στα άκρα καιοι άνθρωποι καλούνται να επιβιώ-σουν –και ψυχικά– σε ένα περιβάλ-λον πόνου και καθημερινής εξα-χρείωσης.

Ο Βιγιαρόνγκα επιλέγει να δείξειτην τραγικότητα του εμφύλιου πο-λέμου με όχημα την ψυχογραφικήανάλυση των ηρώων του. Οι άνθρω-ποι αυτοί, έξω από την κυρίως δράσητου μετώπου, μοιάζουν ρημαγμένοι,εσωτερικά ηττημένοι – και μάλλοναδιάφοροι για την τελική έκβασητου πολέμου. Σε ένα φιλμ έντονααντιηρωικό, οι πάντες επαναπροσ-διορίζουν τις σχέσεις τους – με τονέρωτα, τη φιλία, τη θρησκεία, τηνπολιτική ιδεολογία κ.ο.κ. Ολα αυτά

στο πλαίσιο του ατμοσφαιρικούδράματος το οποίο, αν και έχει αδυ-ναμίες, είναι συναισθηματικά ειλι-κρινές και πολιτικά έντιμο με τοθέμα του.

Οσο για τις διάφορες άλλες κινη-ματογραφικές ταινίες που κινούνταιγύρω από τον ισπανικό εμφύλιο,μπορούμε με μια πρώτη ματιά ναξεχωρίσουμε τρεις επιλογές. Αρχικάτη μεταφορά του κλασικού «Για ποι-ον χτυπά η καμπάνα» (1943) τουΧέμινγουεϊ, από τον Σαμ Γουντ, μετους Γκάρι Κούπερ και ΙνγκριντΜπέργκμαν να υποδύονται ιδανικάένα ζευγάρι που γνωρίζεται και ερω-τεύεται μέσα στον πόλεμο. Την πα-ράσταση, βεβαίως, κλέβει με τη «θε-ατρική» –και βραβευμένη με Οσκαρ–ερμηνεία της στον ρόλο της Πιλάρη Κατίνα Παξινού. Από την άλλη,

το πιο σπουδαίο ίσως φιλμ σχετικάμε το θέμα είναι το «Γη και ελευ-θερία» του Κεν Λόουτς. Ο Βρετανόςσκηνοθέτης, με καθαρό πολιτικόστίγμα και κριτική ματιά, μιλάει γιατη μάχη κατά του φασισμού αλλάκαι τις ενδογενείς κόντρες του δη-μοκρατικού στρατοπέδου. Πρωτα-γωνιστής του είναι ένας άνεργοςΒρετανός κομμουνιστής (Ιαν Χαρτ),ο οποίος θα φτάσει στην Ισπανίατο 1937, για να πολεμήσει στο πλευ-ρό διαφορετικών δημοκρατικώνομάδων. Τέλος, για όσους προτιμούνκαι μια δόση... παραμυθιού, ο «Λα-βύρινθος του Πάνα» του Γκιγιέρμοντελ Τόρο περιγράφει με τρόποαπολαυστικά υπερρεαλιστικό –καιοπτικά υπέροχο– την ανάγκη φυγήςαπό το καθεστώς της καταπίεσηςκαι της ανελευθερίας.

Ερωταςστη δίνητου πολέμουΔιαλυμένες ανθρώπινες σχέσεις μέσαστα ερείπια του ισπανικού εμφυλίου

Η ιστορία του «Αβέβαιου θριάμβου» εξελίσσεται σε μια προσωρινά ειρηνική ζώνη, εν μέσω του ισπανικού εμφυλίου.

Στο «Baby Driver» ο Εντγ-καρ Ράιτ («Ο Σκοτ Πίλγκριμεναντίον των 7 πρώην»)

εφαρμόζει επιτυχημένα την καται-γιστική συνταγή της περιπέτειαςμετά... μουσικής. Ο ήρωάς του,ένας απίστευτα ταλαντούχος οδη-γός διαφυγής από ληστείες, παγι-δεύεται σε μια «δουλειά» καταδι-κασμένη σε αποτυχία. Απέναντίτου ένα απαιτητικό αφεντικό (Κέ-βιν Σπέισι) και δύο ημιπαράφρο-νες «συνάδελφοι» (Τζον Χαμ, Τζέι-μι Φοξ). Διασκεδαστική και με κα-λό ρυθμό ταινία δράσης, με τημουσική σε υψηλά ντεσιμπέλ καιλαμπερούς πρωταγωνιστές.

Στο «Atomic Blond» η Σαρ-λίζ Θέρον μεταμορφώνεταισε αμείλικτη κατασκοπο της

βρετανικής ΜΙ6, που αναλαμβάνειμια επικίνδυνη αποστολή στο Βε-ρολίνο, παραμονές της πτώσης τουΤείχους. Το ατελείωτο κυνηγητό,το παιχνίδι των διπλών πρακτόρωνκαι οι κλασικές ανατροπές του θρί-λερ διανθίζονται ιδανικά από την«κομίστικη» ατμόσφαιρα και ταευρηματικά τρικ του πρωτοεμφα-νιζόμενου σκηνοθέτη (και πρώηνstuntman) Ντέιβιντ Λέιτς. Δίπλαστη Θέρον, απολαυστικός είναι καιο Τζέιμς Μακαβόι στον ρόλο ενόςμποέμ κατασκόπουρ.

TO BAΡΟΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Αβέβαιος θρίαμβος ***ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΡΑΜΑΣκηνοθεσία: Αγκουστί ΒιγιαρόνγκαΕρμηνείες: Οριόλ Πλα, ΝούριαΠριμ, Μαρσέλ Μποράς, Τερέλ Παβέθ

TEXNES-09 CINEMA_Master_cy 18/08/17 12:06 Page 9

10 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Μ Ο Υ Σ Ι Κ Η

ΡΙΚ1 ΤHΛ.: 22862000 ΡΙΚ2 ΤHΛ.: 22862000

07.00 Dot. - (E)Mαγκαζίν.

08.30 MEGAONE KidsΠαιδική ζώνη.

11.30 Η ώρα η καλή - (E)Ελληνική κωμική σειρά.

12.30 Δεν έχω λόγια - (E)Μουσικό τηλεπαιχνίδι.

13.30 FΑΚΑΤΕτους-(Best of) (Ε)Σατιρική εκπομπή.

14.30 MasterChef - (E)Εκπομπή μαγειρικής.

16.30 Επτά θανάσιμεςπεθερές - (Ε)Σειρά κωμωδιώνμε αυτοτελείς ιστορίες.

18.15 EIΔHΣEIΣ 18.30 Τροχός της τύχης - (E)

Τηλεπαιχνίδι .20.20 EIΔHΣEIΣ21.20 Κυριαρχία

(Transcendence)Ταινία επιστημονικής φαντασίας, με τους ΤζόνιΝτεπ, Μόργκαν Φρίμαν.

23.10 3,096 days Βιογραφικό δράμαμε τους Θουρ Λίντχαρντ, Αμέλια Πίτζεον, κ.ά.

00.00 EIΔHΣEIΣ00.20 MasterChef - (E) 01.00 Την τύχη μου μέσα - (E)

Κωμική σειρά.02.00 DanSing for you 2 - (E)05.00 UNA Fatsa - (E)

Ψυχαγωγικότηλεπαιχνίδι.

MEGAONE ΤHΛ.: 22477777 ANT1 ΤHΛ.: 22200200

07.05 Βουράτε γειτόνοι - (E)08.10 Παιδική ζώνη08.50 Kάνε παζάρι - (E)09.40 Masterclass

Eκπομπή μαγειρικήςμε τον Βαγγέλη Δράσκα.

10.25 Happy traveller Tαξιδιωτική εκπομπή μαγειρικής.

11.20 Προορισμός Ευτυχία - (Ε)Ταξιδιωτική εκπομπήμε την Ευτυχία Ανδρέου.

12.05 Στην κουζίνα με τον ΆρηΕκπομπή μαγειρικής.

12.45 Κάνε παζάρι - (Ε) 13.35 O δυναστείας - (Ε)

Κωμωδία, με τους Σωτήρη Μουστάκα, Ρένα Παγκράτη, κ.ά.

15.15 Celebrity TravelΤαξιδιωτική εκπομπή.

16.05 Junior Music Stars - (Ε)17.50 Τα γεγονότα

σε συντομία18.00 Παραδοσιακή

βραδιά - (Ε)20.15 Τομές στα γεγονότα21.15 Ο Καβαλάρης

των FM StereoΚωμωδία, με τους Στάθη Ψάλτη, Καίτη Φίνου, κ.ά.

22.45 Scandal - (Ε)Δραματική σειρά,με τους Κέρι Ουάσινγ-κτον, Τόνι Γκόλντγουιν.

23.35 Γεγονότα σε τίτλους23.40 Καταιγίδα - (Ε)

Δραματική σειρά.00.15 Προδοσίες - (Ε)01.05 ΝCIS, VIII - (Ε)01.45 CIS: Miami, IX - (Ε)

Ξένη σειρά.

ΣΙΓΜΑ ΤHΛ.: 22580100 MAD ΤHΛ.: 22472472 MOVIES BEST

07.45 Τρία κορίτσια απ’ την Αμέρικα

09.10 Ο τυχεράκιας10.30 Εθελοντής στον έρωτα12.10 Ορκίζομαι είμαι αθώα14.00 Ο τσαχπίνης15.40 Η αρχόντισσα

της κουζίνας17.15 Ο κατεργάρης18.45 Κατηγορώ

τους ανθρώπους20.30 Η κυρία του κυρίου22.00 Τζένη Τζένη23.50 Ένα βότσαλο στη λίμνη

09.20 Μy best friendΟικογενειακή ταινία.

11.15 Ο τετραπέρατοςEλληνική ταινία.

13.00 Ηοpe FloatsΡομαντικό δράμα.

15.10 Οver her dead bodyΡομαντική κωμωδία.

17.00 Skyshop18.50 Shallow hall

Ρομαντική κωμωδία. 21.00 Ξένη ταινία23.00 Μen of honor

Mε τους Ρόμπερτ Ντε Νί-ρο, Κούμπα Γκούντιγκ Τζ.

16.30 Η ζωή της Κέιτλιν 23.10 3,096 days 12.45 Save with Jamie 21.15 Ο Καβαλάρης των FM Stereo

ΑLPHA ΤHΛ.: 22212400

23.00 Sherlock Holmes 2 21.00 Lost In The Sun

22.00 Τζένη ΤζένηCAPITAL ΤHΛ.: 25577577

06.40 Παιδική ζώνη09.10 Άστρα είναι θα περάσουν09.55 Τηλεαγορά11.00 Summer Weekend14.00 Τηλεαγορά17.00 Summer Style19.15 Trips For All19.45 Cookeat20.35 EIΔHΣEIΣ21.00 Tο ταξίδι της ζωής22.00 Απόλυτος κίνδυνος

(The Sum Of All Fears)Δραματική περιπέτεια,με τους Μπεν Άφλεκ, Μόργκαν Φρίμαν, κ.ά.

PLUS ΤHΛ.: 22600600

GREEK CINEMA

08.20 Mandie And The Cherokee Treasure

10.15 99 Homes12.15 The Silent Mountain14.00 Ribbit15.25 Match Point17.35 Reasonable Doubt19.10 Sophie & Sheba21.00 Lost In The Sun22.45 Parker00.45 Boychoir02.25 The End Of The Tour04.10 Fading Gigolo05.40 Momentum

07.30 Συναυλία αφιέρωμαστο Μάνο Λοΐζο - (E)

10.15 Στην άκρη του παράδεισου - (E)Σειρά εποχής.

11.30 Πέτρινο ποτάμι, ΙV - (E)Δραματική σειρά εποχής.

13.00 Με οδηγό την Ελπίδα-(E)13.30 Αμύνεσθαι περί Πάτρης

Εκπομπή με τον Πέτρο Κωνσταντίνου.

14.00 Zoom Art14.10 Σάββατο κι

απόβραδο-(E)15.30 Κέδροι της Κύπρου - (E)

Ντοκιμαντέρ.16.00 Τετ - Α - Τετ - (E)

«Πάνος Μουζουράκης»17.00 Μάθε τέχνη

κι άστηνε-(E)17.30 Σπίτι στη φύση - (E)

Περιβαλλοντική εκπομπή.

18.00 EIΔHΣEIΣ(στη νοηματική)

18.15 Η τιμή τιμήν δεν έσιειΚυπριώτικο σκετς.

19.20 Χωρίς αποσκευές - (E)20.00 EIΔHΣEIΣ21.30 Η εκδίκηση

του Ροζ πάνθηρα(Revenge of the Pink Panther)Κλασική κωμωδία,με τους Πίτερ Σέλερς, Χέρμπερτ Λομ, κ.ά.

23.00 EIΔHΣEIΣ 23.15 Επ. προγραμμάτων

07.00 Morning Hits09.00 Super Mad Hits Intl10.00 Zone Classix 00s10.30 Greek Super Heroes11.00 Greatest Hits 4 Sundays13.00 Xρονομηχανή 90s13.30 Brand New Clips14.00 Alternative Intl14.30 30 Best Videos16.30 MAD Top - (E)17.30 Rock On Mixer18.30 Super Mad Hits Intl20.30 Λάικ στα λαϊκά21.30 Greek Super Heroes22.00 Zone Classix 00s23.00 Στη Διαπασών

06.45 Στη γειτονιά μας - (Ε) 07.30 Έρωτας με επιδότηση

Ο.Γ.Α - (Ε) Ελληνική σειρά.

08.15 Τα μαύρα μάθκια - (Ε)09.30 60΄ Ελλάδα - (Ε)

Οδοιπορικό με τον Νίκο Μάνεση.

10.45 Οικογενειακέςιστορίες - (Ε)

11.30 Deal - (Ε) Τηλεπαιχνίδι.

12.15 Αστέρας Ραχούλας - (Ε)13.00 Θα σε δω στο πλοίο - (Ε)13.45 Στην υγειά μας

ρε παιδιά - (Ε)Ψυχαγωγική εκπομπή.

16.15 Οικογενειακές ιστορίες17.00 To σόι σου - (Ε)

Κωμική σειρά. 17.50 ΕΙΔΗΣΕΙΣ18.00 Μην αρχίζεις

τη μουρμούρα - (Ε)19.30 Παραμύθι... αλλιώς - (Ε)

Κωμική σειρά μεσαιωνικής εποχής.

20.15 ΑLPHA NEWS21.15 Μοnster in law

Kωμωδία, με τους Τζένιφερ Λόπεζ, Τζέιν Φόντα, κ.ά.

23.00 Σέρλοκ Xολμς 2:Tο παιχνίδι των σκιών(Sherlock Holmes: A game of shadows). Tαινία δράσης, με τους Pόμπερτ Nτάουνι Tζούνιορ, Tζουντ Λο, κ.ά.

01.00 World Party - (E)01.45 Επαναλήψεις

προγραμμάτων

06.20 Πρωινή ενημέρωσηΕνημερωτική εκπομπή.

07.00 Καραμπόλα - (E)Ελληνική σειρά.

07.30 Λύκε, λύκε είσαι εδώ;- (E)Κυπριακή σειρά.

08.30 Wipe Out - (E)09.20 Santa Γιολάντα - (E)

Κυπριακή σειρά.10.10 Για την αγάπη σου - (E)11.00 Δείξε μου

τον φίλο σου - (E)Κυπριακή σειρά.

12.45 Save with Jamie Εκπομπή μαγειρικής με τον Jamie Oliver.

13.40 Ο πόλεμος των άστρων - (E)

15.15 Daddy Cool - (E) Ελληνική σειρά.

17.00 Μy Way Eκπομπή μαγειρικής.

18.00 Tα νέα του ANT1 σε 10΄18.10 Οι συμμαθητές, ΙΙΙ - (E)

Κωμική σειρά.20.20 Tα νέα του ANT121.20 Δείπνο ηλιθίων

Θεατρικό.23.30 Η Σαλώμη φιλούσε

υπέροχα Θεατρικό.

01.30 Τίτλοι ειδήσεων01.40 Prime Suspect

Αστυνομική σειράμε τους Μαρία Μπέλο,Μπράιαν Φ. Ο’ Μπάιρν, κ.ά.

02.40 Γιάννης ο όμορφος - (E)Ελληνική κωμική σειρά, με τον Γιάννη Σερβετά.

03.30 Δούρειος Ίππος - (E) Ελληνική σειρά.

07.15 Παιδική ζώνη16.00 Οικογενειακή υπόθεση

(Family Biz)Οικογενειακή σειρά.

16.30 Η ζωή της Κέιτλιν(Caitlin’s way, IΙ)Οικογενειακή σειρά.

17.00 Εuromaxx17.30 Στη γλώσσα του ρυθμού

(Rhythms that speak)Σειρά ντοκιμαντέρ.

18.00 Τα ωραιότερα μέρητου κόσμουΣειρά ντοκιμαντέρ.

19.00 Αυτά που γνώριζανοι ΑρχαίοιΣειρά ντοκιμαντέρτου Discovery Channel.

20.00 EIΔHΣEIΣ(στη νοηματική)

21.30 EIΔHΣEIΣ(στην αγγλική)

21.40 EIΔHΣEIΣ (στην τουρκική)

21.50 Σάββατο κι απόβραδο-(E)23.20 Προϊστορικά όντα

Paleoworld).Σειρά ντοκιμαντέρ.

23.50 EIΔHΣEIΣ - (E)

21.30 Pink Panther

Του ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΧΑΡΜΠΗ

Στον πολύχρωμο και αεικίνητο κόσμοτης ποπ μουσικής, το καλοκαίριπροσφέρεται κυρίως για μεμονω-μένα σινκγλ, επιτυχίες των 2-3 μη-νών που θα δώσουν τον ρυθμό στακλαμπ και ταυτόχρονα θα θέσουννέα ρεκόρ «χτυπημάτων» στο You-Tube. Υπάρχει ωστόσο και η άλληπλευρά οι (λεγόμενοι) ποπ καλλι-τέχνες δηλαδή, οι οποίοι προτιμούννα κυκλοφορούν ολοκληρωμέναάλμπουμ, με αρχή, μέση και τέλος,τα οποία μάλιστα βλέπουν ως ευ-καιρίες εξέλιξης ή και μεγάλων αλ-λαγών στη μουσική τους. Για τουλόγου το αληθές ακολουθούν τρίαπαραδείγματα καλλιτεχνών διε-θνούς φήμης, οι οποίοι φέτος τοκαλοκαίρι κυκλοφόρησαν νέουςδίσκους, εξερευνώντας διαφορετικάμουσικά μονοπάτια.

Η Λάνα Ντελ Ρέι. Η πιο ιδιαίτερηπιθανότατα ποπ σταρ του καιρούμας, είχε μέχρι τώρα σαν σήμα-κατατεθέν της εκείνη τη vintageμελαγχολία, ποτισμένη με μια δό-ση κανονικής κατάθλιψης και ρο-πής προς την καταστροφή. Δενήταν λίγοι μάλιστα εκείνοι πουπροέβλεπαν πως η Λάνα θα ήταντο επόμενο μεγάλο αστέρι πουθα μας άφηνε νωρίς, τυφλωμένοαπό τη λάμψη του – και άλλα τέ-τοια γραφικά. Εκείνη όχι μόνο εί-ναι ακόμα εδώ, αλλά τιτλοφορείκαι την πιο πρόσφατη δουλειάτης «Lust for Life», λαχτάρα για

ζωή δηλαδή, την οποία μάλλονχαίρεται με την καρδιά της στα32 της χρόνια. Φυσικά και η Αμε-ρικανίδα τραγουδοποιός δεν είναιαφελής, ώστε να μεταβάλει πλήρωςτην (επιτυχημένη) ταυτότητά της.Τα φωνητικά του «Lust for Life»διατηρούν στο ακέραιο την ατμο-σφαιρική μελαγχολία τους, το ίδιοκαι οι μελωδίες, που μοιάζουν εδώακόμα πιο απογυμνωμένες σε σύγ-κριση με το προηγούμενο «Ho-neymoon». Η διαφορά ωστόσο έγ-κειται στους στίχους. Η απέραντηθλίψη και οι αυτοκαταστροφικέςσχέσεις που κυριαρχούσαν πριν,εδώ εμφανίζονται μόνο σαν ανα-μνήσεις, επουλωμένα σημάδιαπροηγούμενων μαχών. Αντί γιααυτά υπάρχει η χαρά του έρωτα(«Love», «Lust for Life», «WhiteMustang»), η αποθέωση της γυ-ναικείας φύσης («God Bless Ame-rica - Αnd Αll Τhe Βeautiful WomenIn It») ακόμα και η ανησυχία γιατο μέλλον της χώρας της («WhenThe World Was At War We KeptDancing»). Και οι συνεργασίεςόμως εδώ είναι διαφορετικές, μετους χιπ-χοπ/R’n’B καλλιτέχνεςThe Weeknd και ASAP Rocky ναδίνουν έναν άλλο, πιο σύγχρονο,τόνο στον δίσκο. Ο τελευταίοςπάντως, όπως δείχνουν και οι ρίμεςτου (Uh, her sophistication makesyou wanna quit the bitch you da-tin’/ Let’s skip the games, let’squit the playin’), ξέρει να αποδίδεικαι τον πρέποντα... σεβασμό.

Δίπλα στη φτασμένη Λάνα στέ-κεται άνετα και μια ακόμα πιονέα, αλλά εξαιρετικά ταλαντούχασυνάδελφός της. Η εικοσάχρονηΝεοζηλανδή Lorde έχει αρχίσειήδη τη δική της κατάκτηση τηςπαγκόσμιας σκηνής και το πιοπρόσφατο άλμπουμ της «Melo-drama» μοιάζει με ιδανικό... ερ-γαλείο. Με στίχους και μουσικήδική της, η Lorde υπογράφει ένανδίσκο που μοιάζει με δροσιστικόκαλοκαιρινό κοκτέιλ. Οι πλούσιεςηλεκτρονικές φόρμες που χαρα-κτήριζαν το ντεμπούτο της «PureHeroine», υπάρχουν και εδώ εμ-πλουτίζονται ωστόσο από τη δια-κριτική μελαγχολία του πιάνου,τον όγκο της ηλεκτρικής κιθάρας

και πολλά άλλα συστατικά, ταοποία κάνουν το μείγμα... εκρη-κτικό. Εκρηκτικό σαν το «Home-made Dynamite», ένα από τα κα-λύτερα κομμάτια του άλμπουμ,χαρακτηριστικό της «συναισθη-ματικής αναγέννησης», όπως έχειη ίδια χαρακτηρίσει τη συγκεκρι-μένη δουλειά της. Το πιο συναρ-παστικό όμως είναι να παρατηρείκανείς, μέσα από τη μουσική, τομοναδικό στιγμιότυπο της μετά-βασης μιας καλλιτέχνιδος απότην εφηβεία (το «Pure Heroine»κυκλοφόρησε όταν ήταν 16 ετών)στην ενήλικη δημιουργική ζωή.

Οι τρίτοι της παρουσίασής μαςείναι οι Arcade Fire. Η μπάντααπό το Μόντρεαλ βέβαια ανήκει

προφανώς στον χώρο της ροκ,ωστόσο η δημοφιλία τους και πολύπερισσότερο το ύφος του τελευ-ταίου άλμπουμ τους αρκούν γιανα τους τοποθετήσουν στο φάσματων mainstream μουσικών δυνά-μεων. Το «Everything Now», τοοποίο έρχεται τέσσερα χρόνια με-τά το «Reflektor» του 2013, ση-ματοδοτεί τη στροφή (;) του συγ-κροτήματος προς έναν πιο ποπ,χορευτικό ήχο, κατάλληλο περισ-σότερο για τις πολύχρωμες πίστεςτων κλαμπ, παρά για ροκ ξεφαν-τώματα. Από όλα πάντως τα εν-διαφέροντα κομμάτια του, εμείςπροτιμάμε τα παιχνιδιάρικα, ατμο-σφαιρικά φαλτσέτα του «ElectricBlue».

Η Λάνα Ντελ Ρέι είναι από τις πιοιδιαίτερες «ηρωίδες» της σύγχρονηςποπ μουσικής. Πάνω, τα εξώφυλλατων Arcade Fire, της Λάνα Ντελ Ρέικαι της Lorde.

Καλή ποπσαν δροσιστικόκαλοκαιρινόκοκτέιλΤρία νέα άλμπουμ ξεχωρίζουν από την πρόσφατη ποπ παραγωγή

<<<<<<

Λάνα Ντελ Ρέι, Lorde και Arcade Fireκυκλοφόρησαν φέτοςνέους δίσκους, εξερευ -νώντας διαφορετικάμουσικά μονοπάτια.

10 TEXNES TV_Master_cy 18/08/17 12:06 Page 10

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 11Kυριακή 20 Αυγούστου 2017

Ε Κ Δ Ο Σ Ε Ι Σ

ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΑΚΙΝΗΤΑ

ΠΩΛΕΙΤΑΙ χωράφι 2 σκάλες στους Αγίους Τριμιθιάς,οικιστικό, σε περιοχή με πολυτελείς επαύλεις.Τιμή €145,000. Τηλ.: 99689357.

ΠΩΛΕΙΤΑΙ χωράφι στην Αγία Βάρβαρα, στην Πάφο,με θέα στη θάλασσα, 3 χιλ. από το κέντρο τηςπόλης της Πάφου, 4.683τ.μ., 1.000μ. από τονκύριο δρόμο Λεμεσού - Πάφου. Εφάπτεται σεδημόσιο δρόμο με ρεύμα, νερό. Συντελεστής δό-μησης 10%. Τιμή €200.000. Για περισσότερεςπληροφορίες τηλ. 99400224 ή 26732420.

ΠΩΛΕΙΤΑΙ ή ενοικιάζεται σπίτι από ιδιώτη στοκέντρο του χωριού Κακοπετριάς. Για περισσότερες

πληροφορίες στο τηλέφωνο 99964213.

ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ διαμέρισμα 1 υπν. στην Ακρόπολη,οδός Ευέλθοντος 6, περιοχή Αγίας Παρασκευής.Βρίσκεται στον 1ον όροφο, πλήρως επιπλωμένο.Ενοίκιο €320 τον μήνα (συμπεριλαμβάνονται καιτα κοινόχρηστα). Για πληροφορίες στο 99510660.

ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ

Η οικογένεια της κ. Μαρίας Στυλιανού από τηνΛευκωσία ζητά οικιακή/ό βοηθό που θα αναλάβειτην καθαριότητα της οικίας. Μισθός 400 ευρώ τονμήνα. Για περισσότερες πληροφορίες αποταθείτεστο τηλ. 99666789.

Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντοςγια συμμετοχή στο Σχέδιο στήριξηςτου έντυπου Τύπου (εφημερίδες)

Το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών απευθύνει Ανοικτή ΠρόσκλησηΕκδήλωσης Ενδιαφέροντος για Συμμετοχή στο Σχέδιο ΚαταβολήςΉσσονος Σημασίας (De Minimis) για Στήριξη του Έντυπου Τύπου(Εφημερίδων), το οποίο έχει εγκριθεί με Απόφαση του ΥπουργικούΣυμβουλίου, ημερ. 25/5/2017. Λεπτομέρειες για το Σχέδιο, τα κριτήριακαι οι προϋποθέσεις συμμετοχής, καθώς και το έντυπο αίτησης είναιδιαθέσιμα στην ιστοσελίδα του ΓΤΠ www.pio.gov.cy (σε ειδικό banner).Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλουν τις αιτήσεις τους διαχειρός ή ταχυδρομικά μέχρι τις 11/9/2017, στο Γραφείο Τύπου καιΠληροφοριών, οδός Απελλή 5-7, 1080 Λευκωσία.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΒΑ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΥΣ

(Υποβολή Αιτήσεων μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου 2017)

Το Mediterranean Institute of Management (ΜΙM) ενημερώνει τους ενδιαφερόμε-νους νέους πτυχιούχους ότι οι αιτήσεις για το διεθνές αναγνωρισμένο ΠρόγραμμαΜΒΑ 2017-2018 θα πρέπει να υποβληθούν μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου 2017. Η δε γρα-πτή εξέταση για εισδοχή στο Πρόγραμμα θα διεξαχθεί στις 6 Σεπτεμβρίου 2017. Στόχος του αγγλόφωνου, πλήρους φοίτησης Προγράμματος ΜΒΑ του ΜΙM είναι ναπροσφέρει στους νέους πτυχιούχους τόσο ακαδημαϊκή μόρφωση σε επίκαιρα θέ-ματα Διεύθυνσης όσο και την ευκαιρία να αναπτύξουν επαγγελματικές διευθυντι-κές δεξιότητες στις πραγματικές συνθήκες της αγοράς εργασίας της Κύπρου, μέσωπρακτικής κατάρτισης (internship) σε διάφορες επιχειρήσεις / οργανισμούς / κυ-βερνητικά τμήματα, καθιστώντας τους έτσι περισσότερο ελκυστικούς προς δυνητι-κούς εργοδότες.Το Πρόγραμμα είναι δομημένο σε τρία τρίμηνα. Αρχίζει τη Δευτέρα 11 Σεπτεμβρί-ου 2017 και ολοκληρώνεται το Σεπτέμβριο του 2018. Τα δίδακτρα του Προγράμμα-τος είναι €3.426 με δυνατότητα φοιτητικής χορηγίας και καταβάλλονται σε ισόπο-σες δόσεις ανά τρίμηνο.Στο Πρόγραμμα μπορούν να συμμετάσχουν πτυχιούχοι οποιουδήποτε κλάδου.Όσοι επιθυμούν να διεκδικήσουν μια θέση στο Πρόγραμμα πρέπει να υποβάλουντην ηλεκτρονική αίτηση συμμετοχής που είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του ΜΙΜ:www.mim.ac.cy Για πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στον Προϊστάμενοτου ΜΙΜ, κ. Άκη Νικολαΐδη, τηλ. 22806117 και ηλεκτρονική διεύθυνση knicolai-des@kepa.mlsi.gov.cy ή στη Λειτουργό του ΜΙΜ, κ. Έλενα Χριστοδουλίδου τηλ.22806106 και ηλεκτρονική διεύθυνση echristodoulidou@kepa.mlsi.gov.cy .

Της ΓΙΩΤΑΣ ΜΥΡΤΣΙΩΤΗ

Βρίσκονται διάσπαρτα στην Ελλάδακαι στον χώρο των Βαλκανίων. Κολ-λημένα σε βράχους ή σε σπηλιές,απρόσιτα, εγκαταλελειμμένα επί αι-ώνες διασώζουν συνήθως υπολείμ-ματα των κτισμάτων τους και έργατέχνης εξαιρετικής αξίας από ανα-χωρητές που επέλεξαν την επώδυνηασκητική ζωή. Ενα από τα σπάνιαδείγματα τέτοιων μνημείων είναιτο ασκηταριό του Αγίου Νικάνορα,γνωστό ως Ζάβορδα, σλαβική λέξη(za b’rdo) που σημαίνει «πίσω απότο φρύδι» (ή την κορυφογραμμή)του βουνού (ή του λόφου). Αυτό ακρι-βώς είναι και το τοπίο που επέλεξεο εκ Θεσσαλονίκης Αγιος Νικάνορας,στις αρχές του 16ου αιώνα, για ναασκηθεί στην πνευματική ζωήιδρύοντας το ασκηταριό στην κο-ρυφή του λόφου, αλλά και ένα μεγάλομοναστικό συγκρότημα προς τιμήντης Μεταμορφώσεως του Σωτήρος,το σπουδαιότερο στη Δυτική Μα-κεδονία.

Κτισμένο στην εσοχή ενός από-κρημνου και λείου βράχου, στη μέσητου πουθενά, στα όρια των νομώνΓρεβενών και Κοζάνης, σαράντα μέ-τρα ψηλά από την όχθη του ποταμούΑλιάκμονα που ρέει σε βαθύ φαράγγι,έστεκε έρημο αλλά αλώβητο σχεδόναπό τον χρόνο. Δεν είχε πατήσει αν-θρώπου πόδι επί δεκαετίες μετά τηνεγκατάλειψή του. Η ανεμόσκαλά τουείχε καταστραφεί. Η πρόσβαση σεαυτό ήταν αδύνατη, με αποτέλεσμανα παραμείνει αδιερεύνητο από τουςσύγχρονους ερευνητές και παντελώςάγνωστο στη βιβλιογραφία.

Νέοι και τολμηροί μόνο κατάφεραννα το προσεγγίσουν αναρριχώμενοιαπό την κατακόρυφη πλευρά χωρίςοποιονδήποτε εξοπλισμό, στηριζό-μενοι με τα δάχτυλα των χεριών καιμε τα πέλματα στις αβαθείς εσοχέςτου βράχου. «Ηταν το 1972, όταν οινεαροί σε ηλικία μοναχοί του μεγά-λου Μετεώρου Βησσαρίων, Γερβά-σιος, Ιουστίνος και Μητροφάνης

τόλμησαν την επικίνδυνη ανάβαση.Με το θάρρος που τους έδινε η νε-ότητα και με την πείρα που απέκτη-σαν αναζητώντας εγκαταλελειμμέναασκηταριά ησυχαστών στους ψηλούςκαι ολισθηρούς βράχους των Μετε-ώρων έκαναν το πρώτο βήμα γιατην εξερεύνησή του. Αναρριχήθηκανμε τη βοήθεια σχοινιού στο οποίοέδεσαν μια πρόχειρη και επισφαλήανεμόσκαλα». Μπήκαν στο ασκη-ταριό και ανακάλυψαν τον θησαυρότου: τοιχογραφίες του 15ου αιώνα(1462-63) και μεταγενέστερες (16ουαιώνα) στην πρόσοψη και στον ναό.

Από την πρώτη εκείνη περιπετει-ώδη ανάβαση πέρασαν σαράνταπέντε χρόνια. Η περιγραφή της και,κυρίως, τα πολύτιμα ίχνη που συγ-κέντρωσαν από τη ζωή των ησυχα-στών στο καλλιτεχνικά εμπλουτι-σμένο ιερό οικοδόμημα, αποτελούντο περιεχόμενο μιας πολύτιμης έκ-δοσης.

Ο τόμος «ΖΑΒΟΡΔΑ - Το ασκητα-ριό του Αγίου Νικάνορα» των ΓκόικοΣούμποτιτς και ιερομονάχου Ιου-στίνου κυκλοφόρησε πρόσφατα απότο Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνώντης Σερβικής Ακαδημίας Επιστημώνκαι Τεχνών (παραγωγή Grafostil,Κραγκούγεβατς). Αποτελεί τη 46ημονογραφία της Σερβικής Ακαδημίαςγια την οποία εργάστηκαν Ελληνεςκαι Σέρβοι επιστήμονες με τον ελ-ληνομαθή καθηγητή Γκόικο Σούμ-ποτιτς, ιστορικό τέχνης, μέλος τηςΑκαδημίας Βελιγραδίου και Αθηνών.«Η Ελλάδα είναι η δεύτερη πατρίδαμου», λέει στην «Κ» μιλώντας γιατη νέα έκδοση του Ινστιτούτου πουέγινε με πολυπρισματική προσέγ-γιση αναδεικνύοντας το ασκηταριότου Αγίου Νικάνορα ως το σημαν-τικότερο των Βαλκανίων.

Το βιβλίο ήρθε ως θείο δώρο (χάρηκαι στη γενναιοδωρία του πρέσβητης Ελλάδος στη Σερβία, 2009-2013,Δημοσθένη Στωίδη) για το ιστορικόμοναστήρι. Αποτελεί ένα πολύτιμοτεκμήριο καθώς διασώζει μαρτυρίεςκαι εικόνες που χάνονται. Το νέο

υδροηλεκτρικό φράγμα του Ιλαρίωνααλλοίωσε το τοπίο. Η κλειστή χαρά-δρα κάτω από την οποία ο Αλιάκμο-νας ακολουθούσε τη φιδίσια διαδρο-μή μετατρέπεται σταδιακά σε λίμνη.Το ασκηταριό, αναστηλωμένο σή-μερα, απέκτησε νέα εύκολη πρόσβα-ση αποκτώντας ταυτόχρονα άμεσησύνδεση με το μοναστήρι στην κο-ρυφή του λόφου. Βεβαίως οι επεμ-βάσεις έσβησαν σταδιακά την αρχικήτου ατμόσφαιρα.

Το ασκηταριό είχε την τύχη, όμως,να μελετηθεί νωρίς από δύο μελε-τητές που είχαν ήδη ασχοληθεί μετα ασκηταριά των Μετεώρων καιτης ευρύτερης περιοχής. «Αν αγνοείςτα Μετέωρα δεν μπορείς να κατα-

νοήσεις την οργάνωση του χώρουκαι τους μηχανισμούς πρόσβασηςστα ασκηταριά είτε με ανεμόσκαλαείτε με τροχαλίες, υπολείμματα τηςοποίας παρέμεναν ανέπαφα την επο-χή που το προσεγγίσαμε», επιση-μαίνει ο ιερομόναχος Ιουστίνος. Τοβιβλίο, εξηγεί, δεν προέκυψε αμέσωςκαθώς «την περίοδο εκείνη η προ-σοχή μας ήταν κυρίως στραμμένησε άλλους ιερούς τόπους, πρωτίστωςστα Μετέωρα. Αλλωστε, με την πά-ροδο του χρόνου οι γνώσεις μας επε-κτείνονταν, επανεξετάσαμε σχολα-στικά το υλικό, το εμπλουτίσαμε μεψηφιακές φωτογραφίες, σχέδια (Νί-κολα Ντούντιτς, Ντράγκομιρ Τον-τορόβιτς, Γιάννη Γκίκα) και χάρτες(Μιρέλα Μπούτιριτς).

Η διεπιστημονική συνεργασίαδεν εστιάζεται μόνο στον κτήτορακαι στο ομώνυμο ασκηταριό. Σκια-γραφεί τον παρά τον Αλιάκμονα μο-ναχισμό, ο οποίος «σχετίζεται μεαυτόν του Αθω, της Θεσσαλονίκης,της Βέροιας, των Σερβίων και τωνΜετεώρων». Οι συγγραφείς συνε-ξετάζουν το θρησκευτικό πλαίσιομέσα στο οποίο άνθησε ο μοναχι-σμός στην περιοχή (τουλάχιστον

από τον 12ο αιώνα), τους μηχανι-σμούς ανάβασης των ερημιτών, τηνκαλλιτεχνική επεξεργασία ξύλουπου διασώζουν η σκαλιστή θύρα μεσταυρούς του Γολγοθά και τμήματααναλογίου με μοτίβο τον «ηράκλειοκόμβο». Καταγράφουν τις ενθυμή-σεις των επισκεπτών από τον 16οέως τον 20ό αιώνα χαραγμένες στιςτοιχογραφίες και περιγράφουν ανα-λυτικά τις εικονογραφικές παρα-στάσεις.

Στη λιτή απεικόνιση της πρόσοψηςκυριαρχούν η μορφή του προστάτηΑγίου Γεωργίου με την παράστασημαρτυρίου στον τροχό, η σκηνή τηςβαπτίσεως και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ.Το εσωτερικό του ναού φέρει δύοεικονογραφικά στρώματα. Το αρχικό(1462-63) κατά την κτητορική επι-γραφή και το δεύτερο από το πρώτομισό του 16ου αιώνα.

Μέτρα προστασίας«Η εποχή που άφησε μαρτυρίες

στην αγιολογική γραμματεία, σε πο-λυάριθμα ασκηταριά και στην εν-τοίχια ζωγραφική τους στα ευρύτεραΒαλκάνια είναι ο 13ος και ο 14ος αι-ώνας» μας πληροφορούν οι συγγρα-

φείς. Κτίσματά τους στο Κοσσυφο-πέδιο (Korisa, Kratovo), στις όχθεςτων λιμνών Αχρίδας και Πρέσπας,στην κοιλάδα του ποταμού Iskar(Βουλγαρία), στην Αλεξανδρούπολη(Αβάντα), στα Μετέωρα και στονΚίσσαβο της Θεσσαλίας, στο Γηρο-μέρι Παραμυθιάς, στη ΒαρνάκοβαΑιτωλοακαρνανίας, στον Λούσιο πο-ταμό της Αρκαδίας, στον ΒροναμάΛακωνίας, δείχνουν την οργάνωσητης ασκητικής ζωής στον ορθόδοξοκόσμο. Μέσα σε μια περίοδο ανα-γέννησης στον εκκλησιαστικό χώρο(16ος αιώνας) που εστιάζεται στοΟικουμενικό Πατριαρχείο και σταμεγάλα μοναστικά κέντρα (ΑγιονΟρος, Μετέωρα) με οικονομική βοή-θεια προερχόμενη κυρίως από τιςπαραδουνάβιες περιοχές, εντάσσεταικαι ο μοναχισμός στη κλεισούρατου Αλιάκμονα. Ο κοιμητηριακόςναός του Αρχαγγέλου Μιχαήλ μαρ-τυρεί εγκατάσταση πολυάριθμωνμοναχών. Δυστυχώς βρίσκεται σταόρια της κατάρρευσης. Τα μέτραπροστασίας επείγουν για την ανά-δειξή του στο σπουδαίο μνημειακόσύνολο του άγνωστου μοναχισμούστον Αλιάκμονα.

<<<<<<

Επί δεκαετίες δεν είχεπατήσει ανθρώπουπόδι, η ανεμόσκαλάτου είχε καταστραφεί,η πρόσβαση ήταν αδύνα-τη, με αποτέλεσμα να μένει αδιερεύνητο.

Το μνημείο στον βράχο πάνω από τον Αλιάκμονα, με την παλιά ανεμόσκαλα.

Το άγνωστο ασκηταριόκρεμασμένοστον βράχοΕκδοση για τον Αγιο Νικάνορα και τον μοναχισμό στον Αλιάκμονα

O Αγιος Νικάνορας στο καθολικό της μονής.

11-TEXNES-07 ΒΙΒΛΙΟ_Master_cy 18/08/17 12:07 Page 11

Διαβάστε τώραΤην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ και το Beautiful Peopleσε χρηστική ψηφιακή έκδοση στο κινητό ή στο Tablet σας.

Όπου και αν βρίσκεστε

Η ενημέρωση δεν πάει διακοπές

Η ενημέρωση δεν πάει διακοπές

kathimerini.com.cy

ΜΕ ΤΗΝ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΜΕ €2,00

Τ.5

25

| 0

9/0

7/2

01

7

Σάκης Ρουβάς – Κάτια Ζυγούλη

ΜΙΑ ΖΩΗ ΜΑΖΙΟ παραμυθένιος γάμος του ζευγαριού που εξελίχθηκε σε ένα οικογενειακό πάρτι

275

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ ΤΩΡΑ

ην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ και το Beautiful Peopleσε χρηστική ψηφιακή έκδοση στο κινητό ή στο TΤ

Διαβάστε τώραην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ και το Beautiful People

σε χρηστική ψηφιακή έκδοση στο κινητό ή στο T Όπου και αν βρίσκεστε

Διαβάστε τώραην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ και το Beautiful People

σε χρηστική ψηφιακή έκδοση στο κινητό ή στο T Όπου και αν βρίσκεστε

Διαβάστε τώραην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ και το Beautiful People

ablet σας. Όπου και αν βρίσκεστε

σε χρηστική ψηφιακή έκδοση στο κινητό ή στο T

ην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ και το Beautiful Peopleablet σας.

Όπου και αν βρίσκεστε

Όπου και αν βρίσκεστε

Όπου και αν βρίσκεστε

Σάκης Ρουβάς – Κάτια Ζυγού

ύλη

275

σπου εξελίχθηκε γάμος του ζευγαριού Ο παραμυθένιος

πάρτισε ένα οικογενειακό

TEXNES-12-AD KATHIMERINI_Master_cy 18/08/17 12:07 Page 4