บทท 2 ระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

การประกนคณภาพการศกษา เปนภารกจทสำาคญยงสำาหรบสถานศกษาทกำาหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม ( ฉบบท 2 ) พ.ศ. 2545 และถอเปนสวนหนงในกระบวนการบรหารการศกษาทจะตองปฏบตโดยมงเนนใหผรบบรการทางการศกษาทมคณภาพ ถอเปนเปาประสงคหลกของสถานศกษาทตองทำา ตาม พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 4 ไดใหความหมายการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาวา เปนการประเมนผลและการตดตามตรวจสอบคณภาพ มาตรฐานการศกษาของสถานศกษาจากภายใน โดยบคลากรของสถานศกษานนเอง หรอโดยหนวยงานตนสงกดทมหนาทกำากบดแลสถานศกษา การพฒนาคณภาพภายในองคกร เปนหวใจสำาคญทสดของกระบวนการคณภาพทางการศกษา เพราะการศกษาเปนกจกรรมทเปนบทบาทสำาคญ ทงครผสอนและผเรยน การทจะใหเกดคณภาพไดตองอาศยความตงใจ ความรบผดชอบ ความรวมมอ และความพยายามของคนโดยเฉพาะครอาจารยผสอน สวนสภาพแวดลอมและระบบ รวมทงหลกสตรและประสบการณการเรยนร ตองอยใน สภาพทเออใหคนไดทำาดใหเกดคณภาพได การพฒนาคณภาพทไดผลจงเปนกจกรรมภายในของแตละองคกร ทใชวธคณภาพแบบตาง ๆ เขาไปใช เชน การปฏรปมาตรฐานการบรหาร(Service Standards Reforms) การกำาหนดตวชวดผลการทำางานหลก (Key-Performance Indicator) การตดตามผลการปฏบตงาน (Performance Monitoring) เพอใหบรรลเปาหมายขององคกร (Effectiveness) รวมถงการวดผลการปฏบตงาน (Performance Measurement) ทมประสทธภาพ(Efficiency)การตรวจสอบผลการ

1

ปฏบตงาน (Performance Auditing) ทจะสงผลใหสามารถวดคณภาพในการใหบรการ (Service Quality) ได อาจใชวธทางลดสความเปนเลศหรอการเทยบงานกบองคกรทประสบผลสำาเรจทเรยกวา “Benchmarking” โดยการวางแผนกลยทธสถานศกษา (Strategic Planning) เพอนำาไปสการพฒนาคณภาพองคกรการเปรยบเทยบผลของงานใหดขนและสามารถเปรยบเทยบไดกบผลการปฏบตงานขององคกรทเปนตวเทยบ ทเรยกวา“BestPractice”ตลอดจนการประเมนตนเอง การมสวนรวมของผมสวนเกยวของ (Stakeholders) ในการใหการสนบสนน การปลกระดม การใหรางวลและการลงโทษทเออตอการเกดคณภาพเปนตน การพฒนาระบบประกนคณภาพการศกษานอกโรงเรยน โดยกำาหนดมาตรฐานและตวชวดของแตละมาตรฐานเปนกรอบแนวทางในการปฏบตงานสำานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยนไดใชแนวคด TOPSTAR ของ นายแพทยยงยทธ วงศภรมยศานต และคณะ ซงกำาหนดแนวทางการดำาเนนงานในรายละเอยด ประกอบดวย 1. Thinkging over : เปนการทำาความเขาใจและมองภาพรวมของการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา ทำาความเขาใจกบระบบตาง ๆ ในสถานศกษา ทงระบบหลกและระบบสนบสนน ความสมพนธระหวางระบบกบมาตรฐาน

2. Planning : เปนขนตอนการเตรยมการเพอการวางแผนการดำาเนนการในการประกนคณภาพภายในสถานศกษา วามขนตอนอะไรบาง จะดำาเนนการอยางไร โดยใชหลกการวางระบบคณภาพตามแนวคด Deming cycle ( PDCA ) และการทำาแผนพฒนาคณภาพของสถานศกษาและแผนปฏบตการเพอนำาไปสระบบคณภาพ 3. System : เปนการวางระบบการทำางานทชดเจนในสถานศกษาทงระบบหลกและระบบสนบสนนทำา Flow chart ในระบบตาง ๆ

2

การระบความสมพนธของขนตอนการทำางานกบมาตรฐาน การทำาคมอระบบเพอเปนแนวปฏบตทมมาตรฐานการทำางานทคงทและเปนปรนย 4.Team : เปนการสรางทมงาน โดยทวไปแบงออกเปนทมนำา หมายถงทมทมหนาทในการกำาหนดยทธศาสตร นโยบาย และชวยในการตดสนใจตาง ๆ ทมทำา หมายถงทมทรบผดชอบในการปฏบตงานในแตละระบบ โดยทำางานตามคมอระบบ ทมพฒนา หมายถง ทมวชาการททำาหนาทในการถายทอด แลกเปลยนเรยนร ความรและประสบการณในการทำาประกนคณภาพระบบตาง ๆ นอกจากจะมอบหมายงานแลว ยงตองพฒนาทมงานใหมความรพรอมทจะทำางานดวยระบบคณภาพภายในสถานศกษานอกโรงเรยน

นายแพทยยงยทธ วงศภรมยศานต (2547) อางองจาก แนวทางการประกนคณภาพการศกษานอกโรงเรยน สำานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน,2547 ใหความหมายคำาวา ระบบ ประกอบดวยหลาย ๆ กระบวนการ กระบวนการประกอบดวยชดของกจกรรมทดำาเนนการอยางตอเนองกลาวโดยสรป ระบบ หมายถง ชดหรอกลมขององคประกอบตาง ๆ ทมความสมพนธเกยวเนองกนภายในขอบเขตใดขอบเขตหนง เพอทำาหนาทอยางใดอยางหนงตามวตถประสงคของการจดลำาดบความสมพนธขององคประกอบนน ๆ

สำานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ไดพฒนาและประยกตระบบเขากบบรบทการทำางานของสถานศกษาการศกษานอกโรงเรยนมาอยางตอเนอง โดยสามารถกำาหนดระบบการทำางานภายในสถานศกษานอกโรงเรยนได 2 ระบบหลก และ 8 ระบบยอย ดงน

3

ระบบหลก 1) ระบบจดการเรยนร เปนกระบวนการจดการเรยนรในแตละหลกสตรหรอกจกรรมทงทสถานศกษาดำาเนนการเองหรอใหเครอขายดำาเนนการ เพอนำาไปสจดหมายปลายทางของการเรยนการสอน ซงจะตองพจารณาตงแตขนแรกทผเรยนแตละคนเขาสหลกสตรหรอโปรแกรมการเรยนร ผานการวดและประเมนผลจนจบหลกสตรหรอโปรแกรมนน ๆ 2) ระบบบรการและดแลชวยเหลอผเรยน เปนกระบวนการทมงพฒนาและสงเสรมความสามารถผเรยนตามศกยภาพ โดยมผเรยน ผรบบรการเปนผขบเคลอนรวมกบสถานศกษา เนนการสรางเสรมบคลกภาพ การเปนสมาชกทดของสงคม ใหบรการแนะแนว การแลกเปลยนเรยนร การเขารวมกจกรรมชมชนและการสนบสนนดานทนเพอการศกษา

ระบบสนบสนน 1) ระบบโครงสรางพนฐานการเรยนร เปนกระบวนการบรหารจดการองคประกอบพนฐานใหสนองตอบตอความตองการผเรยน/ผรบบรการ เชน สอ อปกรณ หองสมด ศนยการเรยนชมชน แหลงเรยนร เครอขาย ภมปญญา เทคโนโลย และยานพาหนะ ฯลฯ 2) ระบบเครอขายและความสมพนธกบชมชน เปนกระบวนการทสงเสรมและประสานการทำางานกบองคกรในชมชน การระดมทรพยากรจากชมชนเพอสนบสนนกระบวนการเรยนร โดยเฉพาะสงเสรมใหชมชมเปนแกนหลกในการจดการศกษาของชมชน 3) ระบบบคลากร เปนกระบวนการพฒนา สรรหา และวางแผนการใชบคลากรเพอใหไดบคลากรทมความร ความสามารถในการทำางานทรบผดชอบไดอยางมประสทธภาพ ทงของสถานศกษาและเครอขาย ซงตองใหความสำาคญกบครการศกษานอกโรงเรยนเปนพเศษ

4

4) ระบบนเทศ ตดตามและประเมนผล เปนกระบวนการตรวจสอบ ทบทวนผลการทำางานและสงเสรมสนบสนนการทำางานของระบบอน ๆ ทกระบบ 5)ระบบสารสนเทศ เปนกระบวนการในการจดเกบขอมล ประมวลและสรางสารสนเทศเพอนำาไปใชในการจดการเรยนการสอน และการบรหารจดการทกระบบ 6)ระบบบรหารเชงกลยทธ เปนกระบวนการในการบรหารเพอชวยขบเคลอนทกระบบใหบรรลภารกจขององคสอดคลองกบเปาหมายของแผนพฒนาคณภาพของสถานศกษา เปาหมายของระบบสนบสนน คอ การสงเสรมใหระบบหลกดำาเนนการไดอยางเตมประสทธภาพ ดงนนผลผลตทงหมดของระบบสนบสนนจงเปนปจจยปอนสวนหนงของการทำางานของระบบหลก ( อางใน แนวทางการประกนคณภาพการศกษานอกโรงเรยน สำานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน,2547 )

การประกนคณภาพถอเปนการประเมนผล ตรวจสอบคณภาพ และมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาทจดการศกษาใหเปนทยอมรบของผเรยนและผเกยวของ การประกนคณภาพของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอ ไดรบมาตรฐานการประเมนคณภาพเพอใหสอดคลองตอการดำาเนนงานการศกษานอกโรงเรยน ซงไดประกาศ ณ วนท 14 สงหาคม 2551 จากมาตรฐานการประเมน 9 มาตรฐาน 28 ตวบงช ใหเปน มาตรฐานการศกษา 6 มาตรฐาน 22 ตวบงช ซงเปนการปรบใหมความเหมาะสมกบภารกจและบรบทของสถานศกษา ดงนน ในการประกนคณภาพของ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว ไดสรางความเขาใจกบบคลากรภายในสถานศกษา เพอใหเกดความเขาใจแนวทางการ

5

ประกนคณภาพการศกษา แนวคด หลกการของการทำางานเพอใหเขาใจตรงกน ทำางานในทศทางเดยวกน ดงน

1. การสรางความเขาใจกบบคลากร สรางความเขาใจกบคร กศน. และผปฏบตงานทกคนเพอให

มความเขาใจแนวทางการประกนคณภาพการศกษา เกยวกบหลกการ เจตนารมณและแนวคด การประกนคณภาพการศกษาตรงกนและทำางานไปในทศทางเดยวกน

สรางทมงานประกนคณภาพของสถานศกษาศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว ทมงานประกนคณภาพของสถานศกษาศนยการศกษานอก ระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว มอย 3 ทมหลก คอ ทมนำา ทมทำา และทมพฒนา เปนทมภายในสถานศกษาศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว โดยทมทำามหลายทมทตองรบผดชอบในแตละหลกสตรหรอกจกรรม

2. การตงคณะทำางานทมนำา ไดแก ทมผบรหารซงเปนทมทมบทบาทในการ

กำาหนดทศทางการพฒนาและนำาเพอเกดการเปลยนแปลงในสถานศกษา ขณะเดยวกนกมบทบาทในการเสรมสรางพลงรวมในการทำางานใหทกคน

ทมทำา ไดแกบคลากรทกคนมบทบาทหนาทในการพฒนาคณภาพในระบบยอยตางๆ ทตนเองมสวนรวมและรบผกชอบ โดยมบทบาทในการวมวางแผน รวมมอปฏบต รวมประเมนผล และรวมกนปรบปรง พฒนาระบบประกนคณภาพการศกษา

ทมพฒนาคณภาพ ไดแก ทมบคลากรทถกคดเลอกขนมา โดยมบทบาทมากในการสนบสนนประสานงาน และคอยชวยเหลอใหกบทมอน ๆ รวมทงตองวเคราะหและดำาเนนการ

6

เชงกลยทธใหเกดการพฒนาระบบคณภาพขนมา และปรบปรงพฒนาอยางตอเนอง

จดใหมการประชมบคลากรภายในหนวยงานกอน จากนนไดมคำาสงแตงตงคณะกรรมการประกนคณภาพ จดใหการประชมเชงปฏบตการ การประกนคณภาพภายในสถานศกษา ใหแกผเกยวของ เพอรบทราบขอมล สรางความร ความเขาใจในการดำาเนนการจดทำาการประกนคณภาพภายในสถานศกษาไดอยางถกตอง ตามคำาสงศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาวท 1/ 2552 เรอง แตงตงคณะกรรมการผรบผดชอบงานประกนคณภาพภายในสถานศกษามอบหมายหนาทดำาเนนงานตามมาตรฐาน และตวบงช ดงน

1. คณะกรรมการอำานวยการและทปรกษา (ทมนำา) มหนาท ควบคม กำากบการดำาเนนการจดตงระบบประกนคณภายในสถานศกษา ศกษา คนควา สนบสนน การดำาเนนงาน กำาหนดกรอบแนวคด ออกแบบกจกรรมการรายงานการประเมนตนเอง ตามมาตรฐาน และตวบงช ปรบปรงและพฒนาระบบคณภาพการศกษา ไดแก

1.1 นางสาวกนกภรณ ทองเชอ ครอาสาฯ1.2 นายณฐพงศ เทยมเพง ครศนยการเรยน

ชมชน1.3 นางสาวขนษฐา คำาภา เจาหนาทบนทก

ขอมล1.4 นางนตยา หาร บรรณารกษ1.5 วาท ร.ท.ชศลป ทพผา ครอาสาฯ

2. คณะกรรมการผรบผดชอบงานตามาตรฐาน (ทมทำา) มหนาท รบผดชอบในการจดทำารายงานการประเมนตนเอง (SAR) การวเคราะหองคกร การจดเกบขอมลรายมาตรฐาน และตวบงช ตามเกณฑการพจารณา 6 มาตรฐาน 22 ตวบงช การเกบรวบรวมเอกสารหลกฐานรายมาตรฐาน

7

2.1 มาตรฐานท 1 ปรชญา วสยทศน วตถประสงค กลยทธและแผนพฒนาคณภาพการศกษา ประกอบดวย

2.1.1 วาท ร.ท.ชศลป ทพผา ครอาสาฯ หวหนา

2.1.2 นายพายวรรษ จนทรพลา นกวชาการ คณะทำางาน

2.2 มาตรฐานท 2 การจดการศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย

2.2.1 นางสาวกนกภรณ ทองเชอ ครอาสาฯ หวหนา

2.2.2 นางสาวขนษฐา คำาภา เจาหนาทบนทกขอมล คณะทำางาน

2.3 มาตรฐานท 3 การพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนรเพอการพฒนาอาชพ ทกษะชวต และกจกรรมเรยนรสชมชน ประกอบดวย

2.3.1 นายณฐพงศ เทยมเพง ครศนยการเรยนชมชน หวหนา

2.3.2 นายพายวรรษ จนทรพลา นกวชาการ คณะทำางาน 2.4 มาตรฐานท 4 การจดการศกษาตามอธยาศย ประกอบดวย

2.4.1 นางนตยา หาร บรรณารกษ หวหนา

2.4.2 อนสรณ เหลกสก นกการภารโรง คณะทำางาน

8

2.5 มาตรฐานท 5 การบรหารจดการ ประกอบดวย2.5.1 นายณฐพงศ เทยมเพง ครศนยการ

เรยนชมชน หวหนา2.5.2 นางสาวขนษฐา คำาภา เจาหนาทบนทก

ขอมล คณะทำางาน 2.6 มาตรฐานท 6 การทำางานรวมกบภาคเครอขาย ประกอบดวย

2.6.1 วาท ร.ท.ชศลป ทพผา ครอาสาฯ หวหนา

2.6.2 นายณฐพงศ เทยมเพง ครศนยการเรยนชมชน คณะทำางาน

3. คณะกรรมการงานวชากร (ทมพฒนา) มหนาท งานวชาการ การจดทำาแผน การศกษา คนควาสรางเครองมอ และการจดทำาเอกสารรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา

ประกอบดวย3.1 นางสาวกนกภรณ ทองเชอ ครอาสาฯ

หวหนา3.2 วาท ร.ท.ชศลป ทพผา ครอาสาฯ

คณะทำางาน3.3 นายณฐพงศ เทยมเพง ครศนยการ

เรยนชมชน คณะทำางาน3.4 นางนตยา หาร บรรณารกษ

คณะทำางาน3.5 นายพายวรรษ จนทรพลา นกวชาการ

คณะทำางาน

9

3.6 นางสาวขนษฐา คำาภา เจาหนาทบนทกขอมล คณะทำางาน

3.7 อนสรณ เหลกสก นกการภารโรง คณะทำางาน

3. การจดทำาแผนพฒนา จดทำาแผนพฒนาคณภาพการศกษานอกโรงเรยนของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว เปนการจดทำาแผนโดยมการวเคราะหสภาพทเปนอยของสถานศกษาศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว ดวาเดมเรามระบบการทำางานอะไรอยบางเปนอยางไร คณภาพผเรยนเปนอยางไร มการดแลชวยเหลอใหสามารถเรยนรไดดหรอไม ม การวเคราะหเชงกลยทธในการพฒนาคณภาพการศกษาอยางไร กำาหนดวสยทศนท ตองการใหเปนกำาหนดระบบการทำางานในสถานศกษา ซงแทจรงกคอกลยทธการทำางานของสถานศกษาศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว นนเอง รวมทงจดทำาแผนปฏบตการในการพฒนาคณภาพการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว ซงในทางปฏบตจะบรณาการแผนพฒนาคณภาพกบแผนงานปกตทสถานศกษาศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาวโดย มการดำาเนนการดงน

- เตรยมการจดทำาแผนพฒนาโดยจดตงคณะทำางาน ทำาความเขาใจในบทบาทหนาทและวางแผนการทำางานคณะจดทำาแผน

- เตรยมขอมลเพอจดทำาแผนพฒนาโดยการรวบรวมขอมลจากระบบสารสนเทศของสถานศกษาขอมลความตองการของกลมเปาหมายในชมชนแผนยทธศาสตรพฒนาอำาเภอ/จงหวด

10

- วเคราะหสถานการณเพอกำาหนดแผนกลยทธในการพฒนาคณภาพการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว ดำาเนนการโดยวธ SWOT Analysis

การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในของสถานศกษาเพอดจดแขง (Strengths) และจดออน (Weakness) โดยพจารณาทงแงมมทเปนจดแขงและจดออนของสถานศกษาตามสภาพความเปนจรง การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกของสถานศกษาเพอดโอกาส (Opportunity) และภาวะคกคาม / อปสรรค (Threats) กำาหนดจดยนหรอสรางวสยทศนการทำางานของสถานศกษาโดยวเคราะหวาสถานศกษามโอกาสและศกยภาพในการดำาเนนงานดานใดบาง

กำาหนดเปาหมายและผลผลตของสถานศกษาโดยพจารณาจากบทบาท อำานาจ หนาท ภารกจทไดรบมอบหมายวางระบบการทำางานเพอใหบรรลเปาหมายและผลผลตทกำาหนดโดยนำาระบบคณภาพของสถานศกษาเขามาเปนกลไกในการทำางาน จดทำาแผนพฒนาคณภาพโดยกำาหนดงาน / โครงการตาง ๆ ของสถานศกษาทกอใหเกดผล ผลตทงระบบหลกและระบบสนบสนน จดทำาแผนปฏบตการประจำาปโดยกำาหนดรายละเอยดการทำางานเปนป ๆ จากแผนพฒนาคณภาพ และจดระบบตดตามตรวจสอบการดำาเนนงานตามแผนปฏบตการ

4. การจดทำาคมอ จดทำาคมอระบบการทำางานภายในสถานศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว เปนการกำาหนดรายละเอยดของขนตอนการทำางานของแตละระบบ สาระสำาคญในคมอระบบการทำางานภายในสถานศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว ประกอบดวยคำาอธบายระบบหลกและระบบสนบสนนทง 8 ระบบ ทงนชองของระบบทง 8 ระบบใหเรยกชอเหมอนกบความสมพนธของระบบการทำางานแตละระบบกบ

11

มาตรฐานและตวชวดการศกษานอกโรงเรยนเพอเปนกรอบในการพจารณาวาระบบทงหมดครอบคลมมาตรฐานการศกษานอกโรงเรยน ทกำาหนดไดผงระบบงาน (Flow Chart) เปนการเขยนกระบวนการทำางานแตละระบบทบคลากรภายในสถานศกษารวมกนออกแบบเพอใหเหนกระบวนการทำางานตงแตตนจนจบโดยใชขอความสน ๆ ทมความหมาย ผงระบบงานจะทำาใหชดเจนในขนตอนการดำาเนนงานซงจะเปนภาพทงหมดของระบบงาน การออกแบบคมอระบบการทำางาน ภายในสถานศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว โดยหลกการแลวระบบประกอบดวยกระบวนการทำางานตาง ๆ แตกระบวนการทำางานจะมวธการขนตอนการทำางาน ดงนน เมอสถานศกษามผงระบบงานแลว ได กำาหนดวธการ ขนตอนการทำางานทเปนมาตรฐานในแตละกระบวนการ โดยรวมกนคดวาถาทำางานตามวธการทเปนมาตรฐานนแลวจะไดงานทมคณภาพและการทจะบอกวามคณภาพจำาเปนตองมตวชวดความสำาเรจและพจารณาวาคณภาพมาจากอะไร ( เพอนำาไปสการกำาหนดเกณฑการประเมนตอไป ) เชน รอยละของกลมเปาหมายมความพงพอใจ รอยละของแบบสอบถามหรอเอกสารมความครบถวนสมบรณ เปนตน รวมทงจะตองบอกวามหลกฐานอะไรเพอยนยนวาไดทำาตามกระบวนการนนๆ แลว หลกฐานไมจำาเปนจะตองเปนเอกสารเสมอไป ถาเปนหลกฐานเชงประจกษยงเปนการด

ดำาเนนงานตามคมอ ระบบการทำางานภายในสถานศกษา (โดยใชหลก PDCA) ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว

การดำาเนนงานตามคมอ ระบบการทำางานภายในสถานศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว เปนภารกจในขนตอนท 5 ของเสนทางสการประกนคณภาพการศกษานอกโรงเรยน (Road Map) ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษา

12

ตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว หลงจากทสถานศกษา ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอนำาหนาว ไดจดทำาคมอระบบการทำางานภายในสถานศกษาเรยบรอยแลวกดำาเนนการตามคมอระบ ขนตอนการดำาเนนงานตามคมอระบบน ผปฏบตงานทกระดบตองปฏบตงานโดยใชวงจรเดมมง (PDCA) มการตรวจสอบทบทวนการดำาเนนงานดวยตนเอง และสลบกนตรวจโดยใชวงจรคณภาพเชนเดยวกน ซงการดำาเนนงานตามวงจรเดมมงมดงนการทำางานแบบ PDCA

P : Plan การวางระบบ ปกตสถานศกษาจะตองมแผนพฒนาคณภาพการศกษาซงในแผนพฒนาคณภาพการศกษาจะตองมการกำาหนดเปาหมาย ยทธศาสตร เพอเปนทศทางในการทำางานใหบรรลตามมาตรฐานการศกษา สำาหรบการประกนคณภาพของสถานศกษาจะกำาหนดให มผรบผดชอบ ระยะเวลา งบประมาณ ทรพยากร ทตองใช ซงมทงแผนระยะสนและแผนระยะยาว แผนระยะยาวไดแก แผนพฒนาคณภาพศกษา แผนกลยทธ เปนแผนทครอบคลมการดำาเนนงานทงหมดของสถานศกษาเพอใชเปนแผนแมบทสำาคญในการกำาหนดทศทางในการพฒนาคณภาพการศกษาไปสเปาหมายภาย ในระยะเวลาทกำาหนด เชน 3-5 ป จากแผนระยะยาวดงกลาว นำามากำาหนดเปนแผนปฏบตการประจำาป จากแผนปฏบตการประจำาป อาจมการจดทำาแผนยอย ๆ ซงจะนำาไปสการทำางานทเปนระบบ มขนตอน หรอวธปฏบตงาน หรอกจกรรมทชดเจน ซงผทรบผดชอบแตละระบบยอย หรอแตละกจกรรมในระบบจะตองนำาไปวาง แผนในแตละระบบยอย หรอแตละกจกรรมดงกลาว เพอใหเกดประโยชนสงสดกบผเรยนหรอผรบบรการ

D : DO การปฏบตตามแผน การวางแผนทด มความเหมาะสม สอดคลองกบผปฏบตรวมทงปจจยทเกยวของอน ๆ แลว เทากบงานนนไดสำาเรจลลวงไปแลวครงหนง ดงนนในขนตอนนทกคนตองปฏบตงานตามแผนของสถานศกษา และแผนยอยของตน ผบรหารสถานศกษา

13

จงตองมหนาทใหการสงเสรมสนบสนนใหบคลากรทำางานอยางมความสข มการจดสงอำานวยความสะดวก จดหาทรพยากรใหเพยงพอ มการกำากบตดตามใหขวญกำาลงใจแกผปฏบตงานเปนรายบคคล และรายกลม นอกจากนน ถาผบรหารสามารถใหการนเทศกบผใตบงคบบญชา เพอใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ในกรณทผบรหารไมสามารถใหการนเทศไดดวยตนเอง อาจสงบคลากรของสถานศกษาไปรบการอบรมในเรองทยงไมมความร หรอไมเชยวชาญเพยงพอ

C : Check การตรวจสอบหรอประเมนผล จะตองกระทำาอยางเหมาะสมจะทำาใหขอมลทมคณคาสำาหรบการจดทำาสารสนเทศในการพฒนาคณภาพของสถานศกษา การประเมนควรเรมตนตงแตการกำาหนดกรอบการประเมนวาจะประเมนอยางไร ใครเปนผประเมน ระยะเวลาประเมนลงมอทใชการวเคราะห การเขยนรายงาน ทงนเครองมอและวธทใชในการตดตาม ตรวจสอบ เชน การสอบถาม การสมภาษณ การสงเกตพฤตกรรม การสงเกตกระบวนการทำางาน การตรวจสอบพจารณางานผเรยน หลกฐานทสะทอนการปฏบตงาน ตวอยางผลงานและแฟมสะสมงานของผเรยน การสรางเครองมอทใช รวบรวมขอมลไดอยางเหมาะสมและมระบบการวางแผนการเกบขอมลทดจะทำาใหไดขอมลทสอดคลองกบวตถประสงคของการประเมนสามารถนำามาวเคราะหรายกจกรรม รายโครงการ รายระบบการทำางานและสรปผลภาพรวมของการประกนคณภาพการศกษาได

A : Action การนำาผลการประเมนมาปรบปรงงาน หลงจากประเมนผลการดำาเนนงานตามกรอบมาตรฐานการประเมนของสถานศกษาแลว สถานศกษาควรนำาผลการประเมนมาวเคราะหหาจดเดน จดดอยของแตละระบบ และพจารณาวาเกยวของกบบคคลทรบผดชอบกลมใด หรอคนใดบาง แลวจดประชมบคลากรของสถานศกษาแจงผลการวเคราะห ชแจงรายละเอยดใหทราบและควรเนนยำาวาใหบคลากรทกคนไดทราบวาการดำาเนนการประกนคณภาพตองทำาอยางตอเนอง ระบบการ

14

ทำางานใดทสถานศกษาดำาเนนการแลวอยในระดบด มไดหมายความวาในปถดไปสถานศกษาจะยงคงทำากจกรรมเหมอนปทผานมาอก แตคงตองรวมกนพจารณาวาจะรกษาผลการดำาเนนงานในระดบดไวไดอยางไร

สวนโครงการ กจกรรม หรอระบบการทำางานใด ผลการดำาเนนงานทำาไดไมด คอตองปรบปรงแกไขหรออาจกลาววาเปนจดออนของสถานศกษาซงตองนำามาพจารณาหรอปรบปรง เมอบคลากรผรบผดชอบไดดำาเนนการปรบปรงแกไขในสวนทตนเองรบผดชอบ กควรจะตองมการนำาแผนของแตละกลมมาพจารณารวมกนเพอกำาหนดเปนแผนปฏบตการในภาพรวมของสถานศกษาใหเหมาะสมกบชวงเวลา บคลากร งบประมาณ กจกรรมขนตอนใดสามารถยบรวมกนไดกนำามาปรบแผนจดรวมกน จะทำาใหแนวทางการปฏบตตามแผนเปนไปอยางมประสทธภาพและทกฝายไดรบรรวมกน

5. ประโยชนของการตรวจสอบทบทวนคณภาพการศกษา- สถานศกษาและผเกยวของทราบถงสภาพคณภาพของ

การดำาเนนงานจดการศกษา จดเดน จดดอย และภาพรวมของคณภาพการศกษา

- ใชเปนขอมลวางแผนพฒนาคณภาพการศกษา- หนวยงานทเกยวของไดขอมลเพอกำาหนดแนวทาง วธการ

สงเสรมและพฒนา สถานศกษาใหมคณภาพตามเกณฑ 6. การสรางระบบการประเมนภายในเปนวฒนธรรมองคกร

คณภาพ เมอทำางานเปนระบบอยางสมำาเสมอตอเนองแลวผบรหารและทมงานทงหมดในสถานศกษาตองสรางความเคยชนกบการทำางานทเปนระบบและใหความสำาคญ 7. การขอรบการประเมนภายนอกจากหนวยงานทมหนาทในการประเมน การดำาเนนงานตามระบบการทำางานของสถานศกษาทไดสรางไวอยางสมำาเสมอนน สามารถตรวจสอบไดดวยกลไกภายในสถานศกษาวาในทสดเราไดมาตรฐานตามทมาตรฐานกลางกำาหนด

15

ไวหรอมการปรบปรงพฒนามาตรฐานจนเปนทยอมรบได จะทำาใหสถานศกษามความมนคงกบการทำางานทเปนระบบและพรอมทจะรบการประเมนจากหนวยงานภายนอก

ตารางมาตรฐาน ตวบงช ของสำานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยมาตรฐาน ตวบงช

มาตรฐานท 1 ปรชญา วสยทศน วตถประสงค กลยทธและแผนพฒนาคณภาพการศกษา

1.1 ปรชญา วสยทศน เปาหมาย วตถประสงค กลยทธ การดำาเนนงานสอดคลองกน

1.2 แผนพฒนาคณภาพการศกษาและแผนปฏบตการประจำาป ครอบคลมทกพนธกจ การกำากบ ตดตามการดำาเนนงานเปนไปตามแผนและนำาผลไปใช ในการพฒนา

มาตรฐานท 2 การจดการศกษาขนพนฐาน

2.1 การพฒนาหลกสตร 2.2 สอและแหลงการเรยนรทสอดคลองกบหลกสตรและ

กจกรรมการเรยนรของผเรยน2.3 การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ2.4 ครและบคลากรทางการศกษามความสามารถในการ

จดการเรยนร ตามหลกการจดการศกษานอกระบบ

16

2.5 คณภาพครและบคลากรทางการศกษา2.6 ความร ความสามารถของผสำาเรจการศกษานอกระบบ

มาตรฐานท 3 การพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนรเพอการพฒนาอาชพ ทกษะชวต และกจกรรมเรยนรสชมชน

3.1 การพฒนาหลกสตรทสอดคลองกบสภาพปญหาและ ความตองการของทองถน3.2 สอหรอแหลงการเรยนรสอดคลองกบหลกสตรและกจกรรมการเรยนร3.3 ครและบคลากรมความสามารถในการจดกระบวนการเรยนรตามหลกสตร3.4 ครและผสอนมคณลกษณะทเหมาะสม3.5 คณภาพของผเรยน / ผรบบรการ

มาตรฐานท 4 การจดการศกษาตามอธยาศย

4.1 คณภาพของการจดการศกษาตามอธยาศย

มาตรฐานท 5 การบรหารจดการ

5.1 คณภาพของการพฒนาบคลากร5.2 การจดระบบขอมลเพอการบรหารจดการ5.3 ผบรหารมสมรรถนะในการบรหารองคกร5.4 คณภาพของการบรหารจดการ5.5 มระบบประกนคณภาพภายใน

มาตรฐานท 6 การทำางานรวมกบภาคเครอขาย

6.1 การมสวนรวมของภาคเครอขายในการจดการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย6.2 การสนบสนนใหภาคเครอขายจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

17