1

2558

2

CLMV

2

AEC เปนการพฒนามาจากการเปน สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (The Association of South East Asian Nations : ASEAN) กอตงขนตามปฏญญากรงเทพฯ (Bangkok Declaration) เมอ 8 สงหาคม 2510 โดยมประเทศผกอตงแรกเรม 5 ประเทศ คอ อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร และไทย ตอมาในป 2527 บรไน กไดเขาเปนสมาชก ตามดวย 2538 เวยดนาม กเขารวมเปนสมาชก ตอมา 2540 ลาวและพมา เขารวม และป 2542 กมพชา กไดเขารวมเปนสมาชกล าดบท 10 ท าใหปจจบนอาเซยนเปนกลมเศรษฐกจภมภาคขนาดใหญ มประชากร รวมกนเกอบ 500 ลานคน

จากนนในการประชมสดยอดอาเซยนครงท 9 ทอนโดนเซย เมอ 7 ต.ค. 2546 ผน าประเทศสมาชกอาเซยนไดตกลงกนทจะจดตงประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ซงประกอบดวย3 เสาหลก คอ

1. ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economic Community:AEC) 2. ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (Socio-Cultural Pillar) 3. ประชาคมความมนคงอาเซยน (Political and Security Pillar)

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economic Community : AEC)

3

ค าขวญของอาเซยน คอ “ One Vision, One Identity, One Community.” หนงวสยทศน

หนงอตลกษณ หนงประชาคม

4

เดมก าหนดเปาหมายทจะตงขนในป 2563 แตตอมาไดตกลงกนเลอนก าหนดใหเรวขนเปนป 2558 และกาวส าคญตอมาคอการจดท าปฏญญาอาเซยน (ASEAN Charter) ซงมผลใชบงคบแลวตงแตเดอนธนวาคม ป 2552 นบเปนการยกระดบความรวมมอของอาเซยนเขาสมตใหมในการสรางประชาคม โดยมพนฐานทแขงแกรงทางกฎหมายและมองคกรรองรบการด าเนนการเขาสเปาหมายดงกลาวภายในป 2558

2

CLMV

ปจจบนประเทศสมาชกอาเซยน รวม 10 ประเทศไดแก ไทย พมา มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปร เวยดนาม ลาว กมพชา บรไน

ส าหรบเสาหลกการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community หรอ AEC )ภายในป 2558 เพอใหอาเซยนมการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน แรงงานฝมอ อยางเสร และเงนทนทเสรขนตอมาในป 2550 อาเซยนไดจดท าพมพเขยวเพอจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Blueprint) เปนแผนบรณาการงานดานเศรษฐกจใหเหนภาพรวมในการมงไปส AEC ซงประกอบดวยแผนงานเศรษฐกจในดาน ตาง ๆ พรอมกรอบระยะเวลาทชดเจนในการด าเนนมาตรการตาง ๆ จนบรรลเปาหมายในป 2558 รวมทงการใหความยดหยนตามทประเทศสมาชกไดตกลงกนลวงหนา

ในอนาคต AEC จะเปนอาเซยน+3 โดยจะเพมประเทศ จน เกาหลใต และญปน เขามาอยดวย และตอไปกจะมการเจรจา อาเซยน+6 จะมประเทศ จน เกาหลใต ญปน ออสเตรเลย นวซแลนด และ อนเดยตอไป

5

การเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ AEC (ASEAN Economic Community) ในป 2558 จะท าใหเกดการเปลยนแปลงทส าคญ คอ

1. ประเทศสมาชกอาเซยนทง 10 ประเทศ จะรวมตวกนเปนตลาดและฐานการผลตเดยว ซงมการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน และแรงงานฝมออยางเสร และจะใหความส าคญตอประเดนดานนโยบายทชวยเพมขดความสามารถในการแขงขนของอาเซยน โดยการพฒนาการด าเนนการดานตางๆ เชน การปรบ ประสานนโยบายการแขงขนใหโปรงใส สอดคลองกน เพอสงเสรมใหมการแขงขนทางการคาทเปนธรรม มการสงเสรมการสรางนวตกรรมและคมครองทรพยสนทางปญญา โดยเฉพาะภมปญญาทองถนเพอสรางมลคาเพมใหกบสนคาและบรการ และการพฒนาและเชอมโยงโครงสรางพนฐานเพออ านวยความสะดวกการคาและการลงทนและลดตนทนในการท าธรกรรมทางการคาในอาเซยนดวย

2. บรรยากาศการคาและการลงทนเสรมากขน จากการลด/เลกขอจ ากด กฎระเบยบทเปนอปสรรคทางการคา นกลงทน หรอบคลากรวชาชพสามารถเขาไปจดตงธรกจหรอไปใหบรการ ในประเทศอาเซยนอนงายขน

3. มการเชอมโยงเสนทางการขนสงทงทางบก ทางน า และทางอากาศ ผประกอบการสามารถใชประโยชนจากระบบการขนสงทสะดวกและถกลง มโอกาสสรางพนธมตรกบผประกอบการในประเทศอาเซยนอน ท าใหเกดการเชอมโยงอตสาหกรรมตนน า กลางน า ปลายน าในภมภาคและเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนรวมถงเพมอ านาจการตอรองในตลาดระหวางประเทศ

4. ผบรโภคไดรบความส าคญมากขน จากความรวมมอดานการคมครองผบรโภคในอาเซยน มโอกาสเลอกซอสนคา/บรการทมคณภาพและความหลากหลายมากขน ในราคาทเปนธรรม

5. ธรกจขนาดกลางและเลก (SME) ไดรบความส าคญเพมขน จากการรเรมแผนยทธศาสตรการพฒนาธรกจ SME ของ อาเซยน โดยเนนเรองการเขาถงแหลงเงนทน การพฒนาบคลากร และการอ านวยความสะดวกดานการเขาถงแหลงขอมลและเทคโนโลยททนสมย

6. มการพฒนาทางเศรษฐกจระหวางประเทศสมาชกทเสมอภาคยงขน โดยจะชวยยกระดบการพฒนาเศรษฐกจ รวมทงชวตความเปนอยของประชาชนในประเทศ CLMV ซงจะเปนประโยชนกบไทยในระยะยาว

7. มการขยายการรวมกลมทางเศรษฐกจโดยจดท า FTA กบประเทศนอกภมภาคอาเซยน เปนการเพมโอกาสการคาและการลงทน

6

เจาะลก AEC: ไทยจะไดอะไรจากการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

การเปน AEC จะสงผลกระทบตอเศรษฐกจไทยในเชงบวกและเกยวของกบภาคสวนตางๆ ดงน

1. ผประกอบการ ในฐานะผผลต ผสงออก และบคลากรวชาชพ สามารถใชประโยชนจาก Supply Chain ในอาเซยน เชน น าเขาสนคาและวตถดบจากอาเซยนในราคาถกลง และ/หรอคณภาพดขน จากการยกเลกก าแพงภาษและทมใชระหวางกน ชวยสรางความไดเปรยบดานตนทนของสนคาและบรการ เมอเทยบกบประเทศนอกอาเซยน การยายฐานการผลตไปยงประเทศอาเซยนอนทมความไดเปรยบในดานปจจยการผลตตางๆ เชน ทรพยากรธรรมชาตและแรงงานในกมพชา ลาว พมา เวยดนาม เทคโนโลยและการบรหารจดการในสงคโปรและมาเลเซย เปนตน

2. สามารถขยายการสงออกสนคาไทยในอาเซยนไดเพมขน ไมใชจ าหนายเฉพาะตลาดภายในประเทศทมประชากร 69 ลานคน แตจะเพมสงถง 590 ลานคนในตลาดอาเซยน ยกตวอยาง เกษตรกร สามารถสงออกสนคาเกษตรไดมากขน จากการลด/เลกอปสรรคทางการคาดานภาษและทมใชภาษในอาเซยน นอกจากน ผประกอบการของไทย ยงสามารถแสวงโอกาสทาง การคาและการลงทน ภายใตความตกลง FTA ทอาเซยนจดท ากบประเทศคคาส าคญไดอกดวย ซงในปจจบนนอาเซยนท าความ ตกลง FTA กบประเทศคคาส าคญแลว 6 ประเทศ คอ จน ญปน เกาหลใต อนเดย ออสเตรเลย และนวซแลนด ซงเมอรวมขนาด ของตลาดอาเซยนเขากบตลาดของทง 6 ประเทศแลว จะไดขนาด ตลาดมหาศาล มจ านวนประชากรกวา 3,300 ลานคน หรอราว 49% ของจ านวนประชากรโลก

3. บคลากรวชาชพมโอกาสเขาไปท างานในประเทศอาเซยน อนมากขน จากขอตกลงการยอมรบรวมดานวชาชพของอาเซยน ซงไดจดท าเสรจแลว 7 สาขา ไดแก แพทย ทนตแพทย วศวกร สถาปนก ชางส ารวจ พยาบาลและนกบญช ลดปญหาการขาด แคลนแรงงานฝมอในประเทศ จากการเคลอนยายแรงงานฝมออยางเสรในอาเซยน

การเปน AEC ยอมมผลกระทบตอเศรษฐกจไทยดวย ซงจ าเปนตองเตรยมความพรอมและเรงปรบตว ดงน

1. ผประกอบการ อาจถกสนคา/บรการของประเทศอาเซยนอนทมความหลากหลาย และ/หรอ มคณภาพดกวา และ/หรอ ราคาถกกวา เขามาแขงขนหรอแยงตลาดไป จงจ าเปนตองเรงปรบปรงประสทธภาพและคณภาพการผลต เพอเพมขดความ สามารถในการแขงขนของธรกจ

2. บคลากรวชาชพ อาจถกแยงงานจากบคลากรของประเทศอาเซยนอน หากไมเตรยมพรอมและพฒนาการเรยนรดานตางๆอยางตอเนอง เพอรกษาศกยภาพของตนใหสามารถแขงขนได

3. เกษตรกร สนคาเกษตรจากประเทศอาเซยนอนทมความไดเปรยบดานราคาและคณภาพอาจเขามาแขงขนและแยงตลาด จงควรเรงปรบตวในการปรบปรงประสทธภาพและคณภาพผลผลต และสรางมลคาเพมใหแกสนคาเกษตรของไทย

7

4. ผบรโภค มความเปนไปไดทจะตองเผชญกบสนคาและบรการทไมไดมาตรฐานจากประเทศอาเซยนมากขนจงจ าเปนตองเพมความระมดระวงในการเลอกซอสนคาและบรการ และแจงใหหนวยงานภาครฐทเกยวของทราบทนทเมอประสบปญหาความไมเปนธรรม

ทงน กระทรวงพาณชยจดใหมกองทนเพอการปรบตวของภาคการผลตและบรการทไดรบผลกระทบจากการเปดเสรทางการคา เพอใหความชวยเหลอผผลตและผประกอบการทไดรบผลกระทบจากการเปดเสรทางการคา เพอใหปรบตวและปรบเปลยนสภาพใหแขงขนได โดยสนบสนนในเรองการวจยพฒนา จดหาทปรกษา ปรบปรงธรกจ เปนตน

จดเดนและขอไดเปรยบ ของประเทศไทย ทดกวาประเทศอนในอาเซยน

แมวาประเทศไทยจะมปญหาบางดานแตกเปนประเทศหนงท มความไดเปรยบและมจดแขงหลายดานเมอเทยบกบประเทศตางๆ ในภมภาคอาเซยน พจารณาไดจากขดความสามารถในการแขงขนโดยรวมทจดท าโดยสถาบนนานาชาตเพอพฒนาดานการจดการ(International Institute for Management Development : IMD) ในป 2554 พบวา ประเทศไทยอยในอนดบท 10 เมอเทยบกบประเทศตางๆ ในภมภาคเอเชยแปซฟก และเปนอนดบท 3 ในภมภาคอาเซยน โดยเปนรองเฉพาะ ประเทศสงคโปรและมาเลเซย ทงน สามารถแบงเปนหวขอไดดงตอไปน

1. ดานตลาดแรงงาน พบวา ประเทศไทยมอตราการวางงานทอยในระดบตา โดยในเดอน ธ .ค. 2554 ทผานมา อตราการวางงานของประเทศไทยอยในระดบตาเพยงรอยละ 0.4 ของประชากรทอยในวยแรงงาน ขณะทประสทธภาพของแรงงาน (Labor Productivity) คอนขางสงเมอเทยบกบประเทศตางๆ ในอาเซยน และมการพฒนาขนเรอยๆตามล าดบ ขณะเดยวกน รายไดประชากรตอหวของไทยทไดรบโดยเฉลยกอยในระดบสงเมอเทยบกบประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส และเวยดนาม แตตากวาเฉพาะสงคโปร บรไน และมาเลเซย

2. ดานการทองเทยว พบวา ประเทศไทยเปนประเทศทมแหลงทองเทยวทมชอเสยงและไดรบการยอมรบไปทวโลก โดยกระทรวงการตางประเทศแจงวา ประเทศไทยไดรบรางวลดานการทองเทยว Grand Travel Award Stockholm ประจ าป ค.ศ.2011 สาขาประเทศทองเทยวทไดรบความนยมสงสด (Best Tourist Country)และเปนปท 9 ท ไทยไดรบรางวลดงกลาวตดตอกน

3. ขนาดของตลาด ภมภาคอาเซยนเปนภมภาคท มตลาดขนาดใหญ ยงมศกยภาพท จะขยายตวไดอกมากในอนาคต โดยเฉพาะประเทศไทยมจ านวนประชากรสงถง 66.7 ลานคน มากเปนอนดบ 4 รองจากประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส และเวยดนาม ท มประชากร 245.6 ลานคน 101.8 ลานคน และ 90.5 ลานคน ตามล าดบ ขณะท เมอพจารณาโครงสรางอายประชากรของประเทศสมาชกอาเซยนแลว พบวา มความคลายคลงกนโดยประชากรสวนใหญในแตละประเทศอยในวยหนมสาวและวยท างาน (อายระหวาง 15-64 ป) ประมาณรอยละ 70 ของประชากรทงหมดใน ซงไทยไดผกพนเปดตลาดทงหมด 143 รายการ ตามขอตกลงการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC) ซงครอบคลมสาขาบรการหลก อาท บรการวชาชพ (ไดแก วชาชพวศวกรรม สถาปตยกรรม และบญช เปนตน) คอมพวเตอรและการสอสารการ กอสราง การจดจ าหนาย (อาท บรการคาสงเครองกฬาและบรการแฟรนไชส เปนตน) การศกษาในทกระดบ บรการดานสขภาพ บรการสงแวดลอม และบรการทองเทยว เปนตน ตลอดจนการวางยทธศาสตรของประเทศโดยใชจดแขงทกลาวมาแลวใหเปน ประโยชนมากยงขนกวาทเปนอยและเพอใหไดประโยชนจากการเขาส AEC มากทสด

8

4. ท าเลทตง ประเทศไทยมความไดเปรยบในดานยทธศาสตรการคมนาคมอยมาก โดยเฉพาะอยางยงประเทศไทยมทตงทางภมศาสตร ซงไดเปรยบการคมนาคมทงทางบกและทางอากาศ จากแหลงท าเลทตงในภมภาคอาเซยน รวมไปถงแหลงท าเลทตงในโครงการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมนาโขง (Greater Mekong Sub-region : GMS) ซงท าใหประเทศไทยเปนศนยกลางในการคมนาคมในภมภาคอาเซยนไดไมยากนก นอกจากน ประเทศไทยยงมศกยภาพทจะเปนศนยกลางทางการบนและคมนาคมทางบกทจะเชอมประเทศคาบสมทรอนโดจนและเชอมโยงเอเชยเหนอโดยเฉพาะจนกบเอเชยตะวนตกโดยเฉพาะอนเดยเขาดวยกนหลกเลยงปญหาดงกลาว ประเทศไทยตองใหความสนใจกบการเพมผลตภาพทงดานการศกษาและทกษะทสงขน เพราะในขณะนประสทธภาพการผลตของไทยเพมขนชา หากเกดการขาดแคลนแรงงานจะสงผลใหเศรษฐกจไทยเตบโตในอตราตา

แมวาประเทศไทยมจดเดนและขอไดเปรยบกบประเทศอนๆในภมภาคอาเซยน แตประเทศไทยกยงตองเตรยมพรอมอกหลายดาน เชน ในดานภาษซงปจจบนอตราภาษเงนไดนตบคคลของไทยอยท 30% ซงถอวาสงกวาประเทศอนๆในอาเซยน แตกจะมการปรบลดลงเหลอ 23% ในป 2555 และเหลอ 20% ในป 2556 ตามนโยบายของรฐบาล ซงจะท าใหระบบภาษของไทยเอออ านวยตอการแขงขน นอกจากน ยงตองพฒนาสนคาท มศกยภาพในการแขงขนสงอยางตอเนองอาท รถยนตและชนสวน อเลกทรอนกสและอปกรณ เพอใหเตบโตตอไปไดตามการขยายตวของสนคาในตลาดโลก

อตสาหกรรมทไดเปรยบ เสยเปรบเมอเปด AEC

ส านกวจยเศรษฐกจอตสาหกรรมส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม(สศอ.) ไดศกษาความไดเปรยบทางการคาของสนคาอตสาหกรรมของ ไทยภายหลงการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอAEC ป 2558 เทยบกบสนคาอตสาหกรรมอาเซยนกบ 4 ประเทศ ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส และสงคโปร พบวาไทยม 36 กลมอตสาหกรรมจดอยในประเภทปวยทตองไดรบการรกษาและเมอเทยบกบ 4 ประเทศพบอนโดนเซยม 61 กลม ฟลปปนสม 43 กลม สงคโปรม 42 กลม และมาเลเซยม 17 กลม

ทงน 36 กลมอตสาหกรรมของไทยทจดอยในประเภทปวยแยกเปน 3 กลมไดแก

กลมท 1 พบความผดปกตหรอจดในเกณฑทมความไดเปรยบทางการแขงขนลดลงกบประเทศในอาเซยนซงประกอบดวย 13 กลมอตสาหกรรมเชน เคมภณฑอนทรย ผลตภณฑจากยางพารา กระดาษและกระดาษแขง ผลตภณฑเซรามก เครองจกร/เครองกล/ลอยเลอร อากาศยาน/ยานอวกาศ อาวธและกระสน เปนตน

กลมท 2 กลมทอยในอาการก าเรบ หรอมความสญเสยความไดเปรยบทางการแขงขนมทงสน 9 กลมอตสาหกรรมเชน เหลกและเหลกกลา เฟอรนเจอร หนงเฟอร/เฟอรเทยม เยอไมหรอเยอทไดจากเสนใยเซลลโลสอนๆ ขนแกะ/ผาทอ เสนใยสงทอจากพช/ดายกระดาษ รม/รมปกกนแดด เปนตน

กลมท 3 กลมทปวยหนก หรอจดอยในเกณฑทมความเสยเปรยบมากขน มทงสน 14 กลมอตสาหกรรม เชน เชอเพลงจากแร/น ามนแร ผลตภณฑทางเภสชกรรม ปย เครองหนง เคมภณฑเบดเตลด ไขมกธรรมชาต/รตนชาต ทองแดงและของท าดวยทองแดง นกเกลและของททาดวยนกเกล รองเทา สนบแขงและของทคลายกน เครองดนตร เปนตน

9

ส าหรบอตสาหกรรมไทยทมความไดเปรยบมากขนมทงสน 16 กลมเชน ยานยนตและสวนประกอบ พลาสตกและของทท าดวยพลาสตก หนงดบและหนงฟอก เรอและสงกอสรางลอยน า แกวและเครองแกว ผลตภณฑทท าจากเหลกและเหลกกลา พรมและสงทอปพนตางๆ เสนใยสนประดษฐ ฝาย เปนตน ซงเมอเทยบกบ 4 ประเทศจะพบวาไทยมจ านวนกลมอตสาหกรรมทไดเปรยบมากขนเปนอนดบ 2 รองจากมาเลเซยทม 17 กลม สวน สงคโปรม 13 กลม อนโดนเซยม 6 กลม และฟลปปนสม 5

ขณะทอตสาหกรรมซงเมอเขาสAECแลวจะไดรบความได เปรยบ 3 กลมอตสาหกรรมไดแก เสอผาและของทใชแลวท าดวยสงทอ สงกะสและของท าดวยสงกะส หวรถจกรของรถไฟหรอรถราง สวนอตสาหกรรมทจะมความเสยเปรยบลดลงม 16 กลมอตสาหกรรม เชน หนงสอ/อตสาหกรรมการพมพ เครอง จกรไฟฟา/อปกรณไฟฟา ไมกอกและของท าดวยไมกอก ตะกวและของททาดวยตะกว โลหะสามญ สนแร ไหม ของเลนและอปกรณการกฬา ศลปกรรม ผลตภณฑเบดเตลด เปนตน

โอกาสของธรกจคาปลก-คาสง,สนคาส าหรบโรงแรมและรานอาหาร ในลาว

สงหนงทไดพบจากการศกษาวถชวตของประชาชนลาวในนครหลวงเวยงจนทร คอ คาครองชพในนครหลวงเวยงจนทรคอนขางสงเมอเปรยบเทยบกบประเทศไทย โดยตวชวดคาครองชพอยางหนงคอ เฝอ โดยเฝอ 1 ชาม มราคาเรมตนอยท 60 บาท ไปจนถง 100 บาทเลยทเดยวในขณะทรายไดของคนลาวนนคอนขางต า เชน พนกงานของรฐระดบปฏบตการ ไดรบเงนเดอนเพยง 1,500 บาทเทานน เหตทราคาเฝอสงเชนนสวนหนงเปนเพราะวตถดบในการประกอบอาหารบางอยางตองน าเขามาจากประเทศไทย เปนสาเหตใหประชากรวยท างานชาวลาว นยมน าอาหารกลางวนจากบานมารบประทานเอง มากกวาไปรบประทานตามรานหรอศนยอาหารตาง ๆ

ในนครหลวงเวยงจนทร ยงไมมหางคาปลกสนคาอปโภคบรโภคขนาดใหญ หรอไฮเปอรมารเกต มแตตลาดสดและรานคารายยอยเทานน นอกจากน จากการสมภาษณผประกอบการชาวไทย ทไปประกอบกจการรานอาหารในนครหลวงเวยงจนทร พบวา นอกเหนอจากอาหารสดแลว ผประกอบการวตถดบในการประกอบอาหารหลายอยางไมสามารถหาซอไดจากรานคาทองถน แตจะมผประกอบการคาปลก -คาสง ในจงหวดหนองคาย รบสงซอและน าไปสงในฝงเวยงจนทร ซงมราคาคอนขางสง เพราะรวมคาขนสง สงผลใหอาหารมราคาสงตามไปดวย

ในป 2553 มลคาตลาดคาปลกคาสงในประเทศลาว มมลคาอยท 44,000 ลานบาท และมแนวโนมเตบโตขนเรอย ๆ ทงนสาเหตหนงอาจมาจากภาคการทองเทยวและบรการทขยายตวอยางตอเนอง โดยขอมลจากส านกงานสงเสรมการคาในตางประเทศ (Thai Trade Center) ณ นครหลวงเวยงจนทร ระบวา ธรกจบรการทมศกยภาพ และนาลงทน ไดแก โรงแรมและการพฒนาแหลงทองเทยว , สปา, รานอาหาร และ แฟรนไชส โดยเฉพาะธรกจโรงแรมและการทองเทยว จะไดรบการสนบสนนเปนพเศษจากรฐบาล

สปป.ลาว มรายไดจากภาคการทองเทยว ประมาณ 9 พนลานบาทในป 2553 โดยเพมขนเกอบเทาตว ภายในเวลา 5 ป ซงถอวามการเตบโตสง ทงนเนองจากรฐบาลลาว ใหการสนบสนนภาคการทองเทยวเปนอยางมาก และในหลายภมภาคของลาวกยงมแหลงทองเทยวเชงธรรมชาต และวฒนธรรมทเปนทนยมในหมนกทองเทยวหลายแหง แนนอนเมอธรกจการทองเทยวและรานอาหารมการขยายตว สงทตามมากคอ ความตองการสนคาโดยเฉพาะอาหาร เพอซพพลายแกธรกจเหลาน จงเปนโอกาสส าหรบทงธรกจคาปลก-คาสง และ ธรกจจ าหนายสนคาใหแก โรงแรม รสอรต และภตตาคาร (Hotel Restaurant Café Supply, HORECA)

10

GDP Laos

ทมา : Lao National Tourism Administration

จ านวนโรงแรมในเมองทองเทยวหลกเชน นครหลวงเวยงจนทรและหลวงพระบาง มการเตบโตอยางตอเนอง โดยในระยะ 5 ป ตงแตป 2548-2552 มการเตบโตเฉลยปละประมาณ 50% รวมทงยงมรสอรตและเกสทเฮาสส าหรบนก ทองเทยวอกกวา 400 แหง และ ภตตาคาร รานอาหารตาง ๆ อกกวา 200 แหง ท าใหตองน าเขาสนคาตาง ๆ จากประเทศไทย โดยเฉพาะอาหารส าเรจรป อาหารแปรรปตาง ๆ เพอใหบรการแกนกทองเทยว

อยางไรกด ปจจยส าคญทผประกอบการทสนใจจะประกอบธรกจคาปลก-คาสงในประเทศลาวจ าเปนตองพจารณา คอ ตนทนและราคาขาย เพราะหากมขอไดเปรยบทางดานราคา เมอเปรยบเทยบกบผประกอบการทองถน รวมทงผประกอบการจากจงหวดใกลเคยง เชน หนองคาย และอดรธาน เนองจากลกคาโดยเฉพาะลกคาทเปนผประกอบการตาง ๆ กจะเลอกใชชองทางซอสนคาจากผประกอบการรายใหญ เพอลดตนทนทงดานราคาและคาขนสง สวนลกคาภาคครวเรอน กจะไดซอสนคาในราคาทถกลง เพอลดคาครองชพอกดวย

11

ความสามารถในการใชภาษาองกฤษ ทกษะทแรงงานไทยยงตองพฒนา

การเคลอนยายแรงงานมฝมออยางเสร (Free Flow of Skilled Labour) ถอเปนหนงในพนธกจหลกของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC) ทจะมการจดตงอยางสมบรณในป 2558 หรอในอกไมถง 3 ปขางหนา ซงเปนประเดนส าคญทหลายฝายก าลงใหความสนใจ และเปนหวงถงผลกระทบทจะเกดขนตอตลาดแรงงานในประเทศ ทงในดานการยายออกของแรงงานฝมอของไทยโดยเฉพาะแรงงานทมประสทธภาพสง เพอไปท างานในประเทศทใหผลตอบแทนสงกวาอยางสงคโปร และมาเลเซย ขณะทในอกดานหนงกมความกงวลตอการยายเขามาท างานในประเทศไทยของแรงงานตางชาตจากประเทศทมคาจางแรงงานต ากวา ซงจะท าใหการแขงขนในตลาดแรงงานของไทยรนแรงขน

จากการศกษาของ OECD ถงประสบการณในการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศในยโรปพบวา หนงในอปสรรคส าคญทมผลตอการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศคอ ความแตกตางดานภาษา ดงจะเหนไดวาแรงงานทเคลอนยายระหวางประเทศในกลม EU (27 ประเทศ) มสดสวนนอยกวา 0.5% ของประชากรทงกลม ต ากวาในกรณของกลม EU (15 ประเทศ) ซงสวนใหญประชากรมความรดานภาษาไมแตกตางกนมาก ทมสดสวนการเคลอนยายราว 1% ของประชากรทงกลม หรอแมแตการเคลอนยายแรงงานระหวางรฐในประเทศเดยวกนอยางในแคนาดา ความแตกตางดานภาษากเปนอปสรรคตอการเคลอนยายแรงงานเชนเดยวกน โดยสดสวนแรงงานทเคลอนยายระหวางรฐอน ๆ ทใชภาษาองกฤษกบเมอง Quebec ทใชภาษาฝรงเศสเปนภาษาทางการมสดสวนนอยกวา 0.5% ต ากวาการเคลอนยายแรงงานระหวางรฐอน ๆ ทเหลอของแคนาดาทมสดสวนราว 1%

ขอมลขางตนสะทอนใหเหนวา อาเซยนทประกอบดวย 10 ชาต 10 ภาษา กคงตองเผชญกบปญหาความแตกตางดานภาษาทจะเปนอปสรรคตอการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศเชนเดยวกน แตหากพจารณาในแงมมของปจเจกบคคล ผทมความสามารถในการใชภาษาตางประเทศโดยเฉพาะภาษาองกฤษซงเปนภาษาสากล ยอมมความไดเปรยบทงการแขงขนในตลาดแรงงานภายในประเทศททวความรนแรงขน รวมถงในการออกไปหางานทาในประเทศอนทมคาจางแรงงานสงกวา เชนเดยวกบการพจารณาในระดบประเทศ ซงประเทศทประชากรมทกษะดานภาษาดกวายอมดงดดการคาการลงทนจากตางประเทศไดมากกวา

อยางไรกตามเมอพจารณาความสามารถในการใชภาษาองกฤษของคนไทยโดยเฉลยจากคะแนน TOEFL iBT กบประเทศอนในอาเซยน (ยกเวนบรไน) พบวาคะแนน TOEFL iBT เฉลยของไทยในป 2553 อยท 75 คะแนน จากคะแนนเตม 120 คะแนน สงกวาประเทศเพอนบานอยางกมพชา สปป.ลาว พมา และเวยดนามเทานน แตยงต ากวาประเทศคแขงส าคญในอาเซยนอยางสงคโปร มาเลเซย ฟลปปนส และอนโดนเซย สะทอนใหเหนวาบคลากรไทยยงมความจ าเปนทจะตองพฒนา ระดบความสามารถในการใชภาษาองกฤษใหสงขน เพราะการทแรงงานไทยมทกษะในการใชภาษาองกฤษสงขน ไมเพยงแตจะเปนการเพมขดความสามารถในการแขงขนกบแรงงานจากชาตอาเซยนอนทามกลางการเปดเสรการเคลอนยายแรงงานภายใต AEC เทานน แตยงหมายถงการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศในการดงดดการลงทนจากตางประเทศใหเขามาลงทนในไทยเพมขนอกดวย

12

GDP per capital เปนจดออนในการจดตง AEC จรงหรอ

เมอเปรยบเทยบระหวางประเทศทร ารวยทสดในอาเซยนคอสงคโปรทคนมรายไดเฉลยประมาณปละ 1.52 ลานบาท กบประเทศทยากจนทสดในกลมคอพมาซงประชาชนโดยเฉลยมรายไดเพยงประมาณ 24,000 บาทตอปเทา หรอเทยบไดวาโดยเฉลยแลวคนสงคโปรรวยกวาคนพมาโดยเฉลยประมาณ 63 เทา แนนอนวา GDP Per Capita คงไมไดบงบอกถงความสขในการดาเนนชวต เพราะคนรวยไมจ าเปนตองมความสข และคนจนไมจาเปนตองมแตความทกขเสมอไปแตอยางนอยทสด GDP Per Capita หรอรายไดเฉลยตอคนตอปกสะทอนใหเหนอะไรบางอยาง เชน ความสามารถในการจบจาย ความสามารถในการบรโภคเพอตอบสนองความตองการของประชากร และแสดงใหเหนความแตกตางกนในระดบการพฒนาการทางเศรษฐกจไดอยางแนนอน

ชองวางของระดบการพฒนาทแตกตางกน มผลอยางมากทท าใหการรวมกลมทางเศรษฐกจเปนไปไดดวยความยากล าบาก เพราะระดบการพฒนาการเศรษฐกจทแตกตางกน กมเปาหมายในการด าเนนนโยบายทางเศรษฐกจทแตกตางกน ความตองการของผคนในสงคมกแตกตางกน ในขณะทคนในบางประเทศเนนการด าเนนชวตแคในมกนไมอดตาย แตบางประเทศผคนอาจมก าลงซอมากชนดเหลอกนเหลอใช และชองวางนมแนวโนมทจะยงกวางมากยงขน เพราะปจจยหลกทจะท าใหคนลมตาอาปากไดคอการลงทนในการพฒนาคน แตแนนอนวาประเทศร ารวยกจะยงกาวหนล าหนาประเทศยากจนไดอยางกาวกระโดดดวยทรพยากรทแตกตางกนอยางมาก

13

ความสามารถในการแขงขนของไทยในเวท ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)

การจดอนดบขดความสามารถการแขงขนของประเทศตางๆ 59 ประเทศทวโลกในปนพบวา ความสามารถการแขงขนของประเทศไทยลดลงจากอนดบท 27 เมอปทแลวและอนดบท 26 เมอป2553 ลงมาอยทอนดบท 30 เนองจากไทยมปญหาการพฒนาประเทศในหลายดาน สงผลใหอนดบขดความสามารถการแขงขนของไทยลดลง 4 ดาน คอประสทธภาพดานเศรษฐกจ ดานการท างานของรฐบาล ดานธรกจ และโครงการสรางพนฐาน

จากรายงาน The Global Competitiveness Report 2011-2012 โดย World Economic Forum (WEF) ทส ารวจอนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศตางๆ 142 ประเทศ พบวา อนดบความสามารถทางการแขงขนของไทยปรบลดลง 1 ต าแหนง จากล าดบท 38 เมอปทแลวเปน 39 ในปน(เชนเดยวกบอนโดนเซยทปรบลดจากล าดบท 44 เปน46 เวยดนาม จาก 59 เปน 65) ขณะทประเทศทมล าดบดขนไดแก สงคโปร ดขนจากล าดบ 3 เปน 2 มาเลเซย จาก 26 เปน 21 ฟลปปนส จาก 85 เปน 75 กมพชา จาก 109 เปน97 สวนบรไน ล าดบเทาเดม คอ 28

โดยหากพจารณาดานปจจยพนฐาน ปจจยทไทยมล าดบไมคอยด คอ ปจจยทเกยวกบสขภาพและการศกษาพนฐานของประชาชน (ไดล าดบท 83) แตทดคอ ความแขงแรงทางเศรษฐกจ (ไดล าดบท 28)

14

หากพจารณาเฉพาะอนดบความสามารถดานการพฒนาประสทธภาพ ปรากฏวาล าดบของไทยจะอยท 43 โดยปจจยทไทยอยในล าดบทคอนขางต า คอ ความพรอมดานเทคโนโลย (ไดล าดบท 84) และการศกษาในระดบสง (ไดล าดบท 62) และสวนปจจยอนๆกอยกลางๆ ล าดบแถวๆ 40-50 จงเหนไดวา ปญหาใหญของไทย คอ การพฒนาประชาชนซงเปนปจจยทส าคญทสดในการพฒนาความสามารถในการแขงขน ทงในระดบประเทศระดบอตสาหกรรม และระดบองคกรนน ทงนจากรายงานของ International Institute for Management Development (2003) มนกวชาการหลายทานสรปวาความสามารถในการแขงขนนอกจากมาจากปจจยการผลต 4 ประการ คอ ทดน ทน ทรพยากรธรรมชาต และแรงงานแลว การศกษา นวตกรรมทางเทคโนโลย และการเพมองคความรพเศษ กเปนปจจยส าคญ ไมตองพดกนถงความรดานเทคโนโลยหรอนวตกรรมใหมๆ (ไทยมงบลงทนดานวจยและพฒนาเพยง 0.24% ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) เทานนต ากวามาเลเซยและสงคโปรมาก) เพราะล าพงความรพนฐานดานภาษาองกฤษทกฎบตรอาเซยนขอ 34 บญญตเอาไววา

ความสามารถดานภาษาองกฤษของเดกไทยกยงอยในระดบต า จากรายงานดชนความสามารถดานภาษาองกฤษ (EF English Proficiency Index) ป 2011 ของสถาบนสอนภาษา Education First (EF) สถาบนสอนภาษาชนน าของโลก ซงดชนดงกลาวท ามาจากการรวบรวมขอมลจากประชากรในวยท างานกวา 2 ลานคนใน 44 ประเทศทภาษาองกฤษไมไดเปนภาษาแมทวโลก การวดผลกจะวดจากการทดสอบความสามารถดานภาษาองกฤษ

ผลของการวดความสามารถดานภาษาองกฤษดงกลาวปรากฏวาความสามารถดานภาษาองกฤษของไทยอยในอนดบท 42 จาก 44 ประเทศ โดยจดอยในกลมความสามารถดานภาษาองกฤษต ามาก (Very Low Proficiency)และหากเทยบเฉพาะประเทศ ในทวปเอเชยทท าการวจยม 13 ประเทศ ปรากฏวาประเทศทมความสามารถดานภาษาองกฤษสงสด ไดแก มาเลเซย รองลงมา คอ ฮองกง เกาหลใต ญปนไตหวน ซาอดอาระเบย จน อนเดย รสเซย อนโดนเซยเวยดนาม ไทย คาซคสถาน ตามล าดบ ซงนาตกใจมาก เพราะประเทศไทยเปนประเทศทใหความส าคญของภาษาองกฤษในระดบทสงมาก เดกๆ จะเรยนภาษาองกฤษตงแตชนประถมนบถงมหาวทยาลยกมากกวา 10 ป แตทาไมภาษาองกฤษของเดกไทยถงยงแพเวยดนาม

ผลกระทบของประชาคมอาเซยนตอธรกจไทย และกลยทธในการตงรบ (1/2)

เมอประเทศไทยเขาสประชาคมอาเซยน ประเทศไทยจะไดรบผลประโยชนในทางบวกหรอผลดทจะเกดขน โดยเฉพาะในเรองประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ซงเปนสงทคนไทยเนนยากนเปนพเศษ จะมดงน คอ

ประการแรก กคอ จะมตลาดสนคาและบรการทใหญขน นกธรกจไทยจะมตลาดการคาทใหญขน เพราะมประชากรเพมขนเปน 580 ลานคน เพราะทง 10 ประเทศนตางกมจ านวนมหาศาลพอสมควร โดยเฉพาะอนโดนเซย ซงมประชากรประมาณ 220 ลานคน บวกกบ ฟลปปนส ประมาณ 87 ลานคน เวยดนาม 84 ลานคน ไทยอกประมาณ 63 ลานคน เหลานเปนตน นบวาจะการเพมโอกาสทางการคาเนองจากมขนาดตลาดทใหญโตขน และจะเออใหการผลตในลกษณะทผลตมากขนตนทนต าลงยอมมโอกาสมากขนดวย (Economies of Scale) แตทงนนทงน แตละประเทศกตองออกแรงขยนหาตลาดและมกลยทธทเหมาะสมในการหาลกคาเชนกน

15

กลยทธในดานการตลาดการหาลกคาจะตองทบทวนกนใหม เพราะลกคาใหมทจะเขามาในประเทศยอมน ากลยทธทเขาเคยประสบความส าเรจหรอเหนอกวาเราออกมาใชและจะมการน าวฒนธรรมในการบรโภคสนคาเขามาใหนกการตลาดของเราไดเรยนรเพมมากขนจากเดม เราตองเรยนรพฤตกรรมการบรโภคสนคาและบรการตลอดจนลกเลนทางการคาของเขา รวมทงความเชอตางๆ การปรบตวของธรกจภายในประเทศจะตองทนตอเหตการณและสภาพของตลาดอยางหลกเลยงไมได ใครปรบตวหรอมการเตรยมการทดยอมไดผลในทางบวกแตในทางตรงกนขามหากพอคาของเราปรบตวชา จะสญเสยโอกาสและอาจจะสญเสยฐานของลกคาเดมไปดวยเชนกน

ประการทสอง ประเทศไทยจะไดอานสงส ในการทจะกลายมาเปนเปาหมายในการดงดดการลงทน เงนลงทน จากตางประเทศไดมากขนเพราะตอไปนการขยายการลงทนจากตางประเทศมาไทยจะกระท าไดงายขน หากเปนไปตามขอตกลงทไดตกลงกนไว และประเทศไทยไดเปรยบประเทศอนๆ หลายประการโดยเฉพาะทศนคตของคนไทยทมตอนกลงทนชาวตางชาตนนดมาก แมวาบางครงการลงทนของตางชาตมาลงทนในประเทศไทยไมไดกอใหเกดราย ไดแก ชมชน การจางงาน หรอการน าเทคโนโลยมาชวยประเทศไทยเลย แตคนไทยกไมเคยรงเกยจนกลงทนเหลาน เหมอนดงประเทศอน อกทงระเบยบกฎเกณฑดานการลงทน ประเทศไทยอาจกลาวไดวาเปดโอกาสมากกวาหลายๆ ประเทศในภมภาคน แมกระทงหากเปรยบเทยบกบประเทศเพอนบานอยางลาวหรอพมา เปนตน

กลยทธในดานการลงทนและการเงน ของประเทศไทยจ าเปนทจะตองพฒนาใหทนกาลการเขามาของตางชาต การเปดเสรมากเกนไปนอกจากจะท าใหฐานะของประเทศไทยเกดความเสยงมากขนแลว ไทยจะไมสามารถหาประโยชนไดมากเหมอนแตกอนทยงไมเปดเสรในดานน กฎหมายหรอกฎเกณฑตางๆ ของภาครฐดานการลงทนและการเงนจะตองรอปรบระบบกนใหม (Reengineering) ในขณะน ทงน เพอใหประเทศไดรบผลดอยางเตมทและตองหามาตรการในการลดความเสยงในดานการลงทนและการเงน ทกรปแบบ แตมใชเปนการสกดกนอยางมอคตตอนกลงทนชาวตางชาตเชนกน ทงน รวมทงกฎหมายทวาดวยการถอครองอสงหารมทรพยเชน ทดนเปนตน มฉะนนแลววนขางหนาคนไทยจะไมมทดนเปนของตนเอง ธรกจกเปนธรกจของตางชาตทเขามามบทบาทท าใหธรกจทองถนทมมาแตชานานสญหายไปหมด โดยเฉพาะวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของไทย

ประการทสาม การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนสามารถท าใหประเทศไทยมอ านาจในการเจรจาตอรองตอเวทโลกไดมากขน เพราะตอไปนจะมฐานประชาคมอาเซยนสนบสนนอยและไมใชไปแบบโดดเดยวเหมอนเมอกอน ซงสามารถท าใหประเทศคคาตองรบฟงมากขน เพราะดไมดอาจจะไปกระทบกบประชาคมอาเซยนไปดวย เนองจากประเทศไทยเปนสมาชกของประชาคมประเทศหนง

กลยทธทจะชวยไดอาจเปนไปในรปการสรางและการขยายเครอขายโดยมพนธมตรคคาทเปนนกลงทนตางชาตในกลมอาเซยนเพอจะเปนฐานหรอตวชวยในการเจรจาตอรองมากขน ทงน โดยอยบนพนฐานของความไววางใจซงกนและกน ผลประโยชนรวมกนและภายใตความเปนธรรมและเสมอภาค รวมทงการเรยนรเทคนคในการเจรจาตอรองในรปแบบตางๆ ทสอดคลองตอประเพณและวฒนธรรมของแตละประเทศ

ประการทส การเขาสประชาคมอาเซยนจะท าใหนกธรกจไทย และผทเกยวของดานเศรษฐกจและการคามโอกาสในการพฒนาศกยภาพของธรกจและอตสาหกรรมทเกยวของใหดขนจากเดม เพอการรองรบการแขงขน และสามารถน ามาซงเทคโนโลยใหมๆ ทพรอมจะออกไปเพอการแขงขน รวมทงประเทศไทยสามารถเรยนรเทคนคดานตางๆ ของประเทศในกลมนมาใชเพอเพมประสทธภาพของประเทศ ไมวาจะเปน

16

ดาน การผลต การตลาด การขนสงและโลจสตกส การจดการ การเจรจาตอรอง การเงน การทองเทยว การเดนอากาศ และอนๆ

กลยทธทเหมาะสมในประเดนน กคอ เราตองหาเทคโนโลยในการพฒนาคณภาพของสนคาและบรการใหด ารงความเหนอกวาใหได การลงทนพฒนาและการวจยในดานเทคโนโลยของธรกจและอตสาหกรรมตางๆ เปนสงจ าเปนและเปนหนทางในการอยรอดและสรางความไดเปรยบในดานการแขงขน ภาครฐตองเหนความส าคญของการวจยและพฒนาในดานการผลตและการบรการและตองมาชวยภาคเอกชนในทกวถทาง เพราะหากปลอยใหภาคเอกชนกระท าการแตเพยงฝายเดยวจะไมประสบความส าเรจในระยะยาว เนองจากขาดงบประมาณและความรวมมอของหนวยงานราชการ การสรางนวตกรรมของประเทศไทยจะเปนตวจกรส าคญในการสรางความแตกตางและความยงยนของอตสาหกรรมไทยในวนขางหนาเมอเขาสประชาคมอาเซยน

ประการทหา จะมผลตอการจางแรงงานเพราะสามารถเขาโรงงานอตสาหกรรมทใหคาจางแรงงานทสงกวาเดม รวมทงการออกไปหารายไดเพมขนจากคาแรงงานในกลมประเทศอาเซยน สวนสถานประกอบการสามารถทจะสรางรายไดของสถานประกอบการใหมากขนจากการขยายตลาดและการเพมปรมาณลกคามากขน และในทสด กจะมผลตอรายไดทจะท าใหคณภาพชวตของคนในสงคมไทยดขนรวมทงการไดรบสนคาและการบรการทดขนหรอมตวเลอกและทางเลอกมากขนจากเดม

กลยทธทเหมาะสมในประเดนน กคอ การเพมทกษะในดานภาษาทองถนของแตละประเทศนอกเหนอจากภาษาองกฤษ ภาษาจน ภาษาญปน ทเคยมมาแตกอน แตจ าเปนทจะตองมการเรยนการสอนดานภาษามาเลย ภาษาเวยดนาม ภาษาเขมร ลาว และภาษาพมาใหมากขนกวาแตกอน ในประเดนนผเขยนไดทราบวาประเทศมาเลเซยไดมการเรยนการสอนภาษาไทยกนอยางแพรหลายในปจจบนเพอการรองรบการเขาสประชาคมอาเซยนโดยเฉพาะ ดงนน ภาครฐไมวาจะเปนระดบประถม มธยม สายวชาชพ หรอแมกระทงระดบอดมศกษากนาทจะมการปรบตวเตรยมการกนไดแลว เพราะเรองของภาษาเปนเรองของการใชเวลาและการฝกหดทตองกนเวลาพอสมควรเพอใหไดผลด ในสวนการศกษาของภาคเอกชนโดยเฉพาะสถานศกษาภาคเอกชนกควรปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนเพอเตรยมการผลตนกเรยน นสต นกศกษาทมความพรอมในดานนออกไปเชนกน

ประการทหก เมอประเทศไทยเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน กเทากบวาตอไปนจะมการปรบปรงแรงงานฝมอในสาขาวชาชพตางๆ (7 วชาชพ) ใหเทาเทยมนานาประเทศ สาขาวชาชพเหลาน ไดแก วศวกร แพทย พยาบาล นกบญช นกส ารวจ ทนตแพทย และผประกอบวชาชพ สถาปนก เพราะสาขาวชาชพเหลานเปนสาขาวชาชพหนาดานของไทยทมความพรอมสง มสมาคมและการรวมตวทมประสทธภาพเปนทประจกษ และเปนสมาคมทประชาคมอาเซยนไดยกมาเปนกลมแรกของไทยทจะมการวางกฎเกณฑขอบงคบตางๆ หากจะมคนในประเทศสมาชกเขามาท างานในกลมวชาชพทงเจดนในไทย แตในทางกลบกนหากคนไทยทท างานในกลมวชาชพเหลานยงไมพรอมในการปรบตว ปญหากจะตกมาสพวกเขาเชนกน ในประเดนนขอสรป กคอ การเปดใหผประกอบอาชพทมคณสมบตตามทคณะกรรมการประสานงานวชาชพสาขาตางๆ ทง 7 สาขา (ASEAN Joint Coordinating Committee) และหนวยงานทก ากบดแลวชาชพหรอองคการระดบประเทศสมาชกตางๆ หรอสภาวชาชพ (Professional Regulatory Authority) หรอกระทรวง/องคการทเกยวของของประเทศสมาชก ขนทะเบยนหรอออกใบอนญาตใหผประกอบวชาชพชาวตางชาตเขามาประกอบวชาชพในประเทศอาเซยนได โดยตองปฏบตตามกฎและระเบยบภายในประเทศนนๆ ในท านองกลบกนหากคนไทยทประกอบวชาชพเหลาน กสามารถทจะไปท างานยงประเทศอนทมคาจางแรงงานทสงกวาไดเชนกน ไมวาจะ

17

เปนผประกอบการไทย หรอแรงงานไทยกจะมโอกาสออกไปลงทนหรอท างานในตางประเทศมากขน และไดรบคาตอบแทนทสงจากเดม

กลยทธทควรน ามาพจารณาในประเดนน นาจะเปนเรองทจะท าอยางไรใหความรในดานภาษาของคนในกลมวชาชพเหลานสามารถพฒนาไดอยางรวดเรว สามารถสอสารไดหลายภาษามากขนจากแตเดม รวมทงเทคนคและวธการใหมๆ ในการประกอบอาชพในดานนนๆ ทจะตองน ามาเสรมเพมเตมความรใหมากขนจากเดม รวมทงกลยทธในดานการบรหารทรพยากรมนษยทหาหนทางจงใจใหคนดและคนเกงอยในองคการของเราใหนานทสด ศาสตรในดานการรกษาทรพยากรมนษยททรงคณคาไวในองคการหรอ Talent Management ควรจะถกหยบยกมาพจารณาและใหความส าคญมากขน มฉะนน จะเกดเหตการณสมองไหลไปสองคการของตางชาตทงในและนอกประเทศไทยกนหมด

ประการทเจด ประเทศไทยสามารถอาศยความรวมมอชวยเหลอกนในภาคเศรษฐกจหรอ AEC น เขาไปเสรมสรางความสมพนธในดานการเมอง การปกครองการปองกนประเทศใหดขน เพอการอยรวมกนอยางสนตและลดขอขดแยงตางๆ กบประเทศเพอนบานของไทย ไมวาจะเปน พมา กมพชา หรอประเทศอนๆ โดยผานความรวมมอดานการคาการลงทนเปนหวหอกเหมอนทเคยเปนมาในอดตและจะชวยใหดานอนๆ มสมพนธภาพอนดตามมาในทสด

กลยทธทเหมาะสมคอการเรยนรและการปรบตวโดยอาศยการศกษาและการเรยนรเกยวกบการจดการวฒนธรรมขามชาตหรอทเรยกวา Cross Cultural Management มาเปนหลกเพอใหเกดการผนกความรวมมอรวมใจ ปรองดองกนระหวางคนไทยและประเทศเพอนบานใหอยรวมกนโดยปราศจากขอขดแยงทางดาน สงคม เศรษฐกจและการเมอง ผลกระทบทจะเกดกบธรกจไทยจะออกมาในรปแบบอนๆ อก เชน

- ประเทศไทยสามารถหาวตถดบ และทรพยากรทางธรรมชาตจากแหลงทมความอดมสมบรณแทนการท าลายทรพยากรภายในประเทศ เรยกไดวาไปหามาจากทอนแทนการรอยหรอของทรพยากรภายในประเทศไทย ท าใหไทยมแหลงน าเขาวตถดบจากนานาประเทศมากขน และอาจชวยในการด าเนนธรกจทลดตนทนในการผลตและการด าเนนการลงได ในประเดนน การด าเนนกลยทธอะไรกตามเหลาน จะตองด าเนนดวยความรอบคอบและอยภายใตความรวมมอและผลประโยชนรวมกน มฉะนน ประเทศไทยจะไดชอวามแตนกธรกจทไปท าลายทรพยากรของประเทศเขาหรอไปกอบโกยผลประโยชนจากบานเขามา

- ประเทศไทยสามารถเกดการเรยนรและการแลกเปลยนองคความรในดานตางๆ ไมวาจะเปน เรองธรกจ การคา การทองเทยว กฎหมาย การลงทน การเงน รวมทงการเรยนรทางการเมอง สภาพสงคมและวฒนธรรม เทคโนโลยจากประเทศสมาชกประชาคมอาเซยนไดเปนอยางด และทส าคญอยางยงของประเทศไทยในขณะน คอ การเรยนรเรองการศกษา การจดการธรกจ การปองกนปญหาการทจรตคอรรปชน รวมทง กลยทธ กลวธ ทางการคา และ Business Model ซงในทนหมายถง วธการหาเงนของประเทศตางๆ วาเขาไดมาดวยวธใด และนกธรกจ ครอาจารยดานธรกจศกษาและนกเศรษฐศาสตรหรอผทเกยวของจะไดน ามาพฒนาใหดขน และชวยใหคณภาพชวตของสงคมไทยดขนในวนขางหนา

กลยทธทเหมาะสมคอการฝกทจะเปนผเรยน หรอนกเรยนทดทคอยสงเกต จดจ า บ นทก ปรบปรง ทดสอบ รวมทงเปนนกฟงทมประสทธภาพ(Good Listener) เพอการเกบเกยวประสบการณความรเพอน ามาปรบปรงการท างานของเราใหดขนไปจากเดม

18

- การเขาสประชาคมอาเซยน และประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะท าใหเปนแรงผลกดนใหผทเกยวของ องคการ หรออตสาหกรรมตางๆ ตองรบปรบตว ปรบปรง พฒนาตวเองใหทนตอวถทางการท างานของคน องคการ หรออตสาหกรรมของประเทศตางๆ ในประชาคมอาเซยน อาทเชน ครอาจารย วศวกร แพทย พยาบาล นกบญช นกสารวจ ทนตแพทย สถาปนก ตองมความรมากขนจากเดม ตองหาความรทจะมาปดจดออนของเราทยงดอยชาตอนๆ อาทเชน ความรดานภาษาองกฤษมาเพมเตม ความรเดมๆ คงไมสามารถเอามาใชเพอการแขงขนไดเหมอนเดม แตจะตองขวนขวายหารปแบบ และวธการใหมๆ มาใชดวยเชนกน นบวาเปนโอกาสในการพฒนา ปรบปรง หรอแกไของคความรดาน เศรษฐศาสตร บรหารธรกจ การคาการลงทน การแพทย สถาปตยกรรม ฯลฯ ใหทนสมยและมความพรอมมากขนจากเดม เปนประโยชนตอวงการศกษาของไทยในวนขางหนา

- นบเปนโอกาสของบางสาขาวชาชพทจะไปท างานในกลมประเทศในประชาคมอาเซยนไดงายขน และนอาจเปนหนทางหนงในการขจดความยากจนของแรงงานไทยภายในประเทศบางคน เนองจากเขาสามารถมรายไดเพมขน จากการเคลอนยายไปท างานตางแดน ดงนน กลยทธทเหมาะสม กคอ การเตรยมตวแตเนนๆ อยารอใหวนเวลาผานไปพยายามสะสมความรประสบการณและทกษะมาเพมเตมใหเกดคณค าในตวตนใหมากขน การเขารบการฝกอบรมในดานทเกยวของกบการเพมขดความสามารถหรอสมรรถนะของตนจะเปนสวนส าคญในการชวยใหประสบความส าเรจในการท างานและการสรางรายไดใหไดมากขน

- จากประโยชนทประเทศไทยจะปรบฐานภาษใหเทาเทยมกบประเทศในกลมอาเซยน เ พอการแขงขนนน จะเทากบเปนการเพมชองทางการสงออกของไทยของไทยใหมากขนจากเดม อนจะท าใหเปนการหาเงนตราตางประเทศเขาไทยไดมากขน ชวยในการพฒนาประเทศโดยรวม

- กลยทธในดานการหารายไดมาชดเชยสวนทปรบลดลงไปจากนาจะเปนสงทภาครฐจะตองคนหาวธการ เพราะจากการปรบฐานภาษใหลดลงมาจากประมาณ 30% ลงมาใหเหลอ 23% ในป 2555 และจะใหเหลอ 20% ในป 2556 และ 2557 นน รฐตองสญเสยภาษทจะน าไปพฒนาประเทศมากพอสมควร หากไมคดหาหนทางทจะหารายไดมาชดเชยสวนน รฐจะล าบากในวนขางหนาในการพฒนาประเทศในดานตางๆ ไมวาจะเปนดานการลงทนเพอสาธารณประโยชนและระบบสาธารณปโภคทตองใช

ผลกระทบในทางลบตอประเทศไทย

ประการแรก ทกลาวขวญและกลวกนมากในขณะน กคอ จะมแรงงานตางชาตไหลเขาสวชาชพ วงการอตสาหกรรมตางๆ มากขน และจะมาแยงแรงงานทเปนคนไทยไป ท าใหแรงงานไทยเสยโอกาสในการถกวาจางลดลง ซงมหนทางทจะเกดขนไดและเปนไปไดเชนกน แตเราตองไมลมวาแรงงานเหลานนมทกษะเทาเทยมกบแรงงานไทยหรอไม เพราะแรงงานไทยไดชอวาเปนแรงงานทมทกษะพอสมควร แตหากแรงงานตางชาตมทกษะทเทาเทยมกบแรงงานไทยหรอเหนอกวา เพราะอยางนอยดานภาษาองกฤษทเขาเหนอกวานน เรากคงตองก าหนดยทธศาสตรหรอกลยทธในการขวนขวายเพมเตมความรดานน เพอมาปดจดออนของแรงงานไทยใหมากทสด เพยงแตวาขณะน เรามหนวยงานใดทไดด าเนนการแลวหรอยง ซงคงตองรบด าเนนการอยางเรงดวน โดยเฉพาะภาครฐซงมสถานศกษาอยในความดแลควรจะเปนหวหอกหรอแกนนา เพราะเราทานกทราบถงจดออนขอนด

19

ประการทสอง สงทตองจบตามองเปนพเศษ คอ ประเทศไทยอาจไดรบสนคาและการบรการทไมมคณภาพมาตรฐาน และไมมความปลอดภยทเพยงพอทะลกเขามาตตลาด อาทเชน เครองใชไฟฟา อปกรณอเลกทรอนกส บางอยางซงอาจอาศยชองวางจากการเปลยนแปลงแหลงทมาของสนคาเสยใหม ทาทเปนวามาจากประชาคมอาเซยน แตอนทจรงมาจากแหลงผลตจากทอน ซงสามารถเขามาตตลาดของไทยไดงายขน และจะท าใหคนไทยตองบรโภคสนคาทดอยคณภาพไปโดยปรยาย เพราะสนคาเหลาน มกสรางความแตกตางดวยการขายถกกวาประเทศอนๆ ดงนน กลยทธทเหมาะสมกคอเพมประสทธภาพหนวยงานในการควบคม ดแล ดานคณภาพของสนคาและบรการใหกระท าการอยางเขมงวด เพอผลประโยชน ของสงคมไทยรวมทงการรณรงคของหนวยงานภาครฐใหรถงรายละเอยดของสนคาและการบรการทไดมาตรฐาน รวมทงผลเสยของการใชสนคาทไมไดมาตรฐานหรอมาจากตางแดน

ประการทสาม ท าใหการแขงขนทางธรกจรนแรงขน โดยเฉพาะผประกอบการชาวไทย ซงตองปรบตวในดาน การวจย และพฒนาคณภาพ เทคโนโลยในการผลต การจดการ การฝกอบรม ฯลฯ ซงจะตองเสยคาใชจายในการลงทนทเพมขนจากเดมและผลสดทาย เมอมตนทนในการด าเนนงานและการผลตทเพมขน ราคาสนคากจะสงขนจากเดมอยางหลกเลยงไมได ท าใหคนไทยตองซอของแพงขนและจะมผลกระทบไปถงภาวะเงนเฟอไดเชนกน

ประการทส สวนแบงของตลาดสนคาทเคยมมา อาจตองสญเสยแกนกลงทนจากตางชาต ท าใหเสยลกคาเกา เพราะเดมมผคาไมมากรายแตตอนนกลบมผคามากรายขน ซงกคงจะท าใหผคาชาวไทยตองเหนอยมากเปนพเศษไปจากเดม เพอการรกษาฐานของผบรโภคไว และตองปรบตวพอสมควร

ประการทหา ผบรโภคชาวไทยจะไดรบสนคาและการบรการทแปลกใหมแตท าใหสนคาไทยตวเดม โดยเฉพาะสนคา การเกษตร เชน ผก ผลไมไทย จะไดรบความเสยหายทนท ท าใหคณภาพชวตของเกษตรกรไทย ซงเปนคนสวนใหญของประเทศแยลง เหมอนทเคยกบผลไมของประเทศจนทเขาสประเทศไทย แมวาประเทศไทยจะบอกวาเราไดสงออกไปยงประเทศจนเชนกน แตผลไดผลเสย เรายงคงเปนรองอย และเมอเกดประชาคมเศรษฐกจอาเซยนเชนน เรากคงไดเหนการบรโภคสนคาแปลกๆ เกดขนอก ท าใหเกดกระแสการบรโภคสนคาใหมจากตางชาตเกนความจ าเปนและพอเพยงแกสงคมไทย แตละเลยสนคาทผลตภายในประเทศ และจะมผลท าใหเกษตรกร ชาวไร ชาวนา เดอดรอนกนตามๆ หากไมมการควบคมดแลกนใหดจากหนวยงานทเกยวของ เชน กระทรวงพาณชย และกระทรวงเกษตรของไทย นอกจากน จะท าใหรฐตองเสยคาใชจายงบประมาณเพมขน ในการดแลผคา ผสงออก ผน าเขา ผบรโภคชาวไทย โดยจะมผลกระทบตอการออกกฎหมาย และระเบยบตางๆ อนจะท าใหนกธรกจไทย พลอยเสยหายหรอไดรบผลกระทบกระเทอนตามไปดวย และท าใหเกดความยงยากในการประกอบการมากขน

ประการทหก การเกดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน จะท าใหนกลงทนชาวไทยหนไปลงทนในประเทศอน มผลตอการจางแรงงานไทยภายในประเทศ รวมทงการพฒนาอตสาหกรรมตางๆ อาจตองหยดชะงกลง ทงน เพราะแรงงานไทยขาดแคลน เนองจากไปท างานในตางประเทศทไดคาจางแรงงานทสงกวา ท าใหเกดปญหาแรงงานในประเทศมากขน ในทางกลบกน เราอาจตองหาแรงงานตางดาวมาท างานในประเทศไทย รวมทงการไปจางท าการผลตในตางประเทศ ทมคาจางแรงงานทถกกวา (Outsourcing) สามารถกระท าไดงายมากขนเนองจากขณะนมความรวมมอทางเศรษฐกจกนแลวระหวางชาตทเปนสมาชก และหากเหตการณเชนนบานปลายไปเรอยๆ

20

วนหนงขางหนาประเทศไทยจะประสบปญหาเหมอนอยางทสหรฐอเมรกาพบอยในขณะน ซงท าใหคนอเมรกนตกงานหางานทาไมได เพราะธรกจอตสาหกรรมนยมไปจางแรงงานถกทอยในประเทศอ นด าเนนการแทน และจะเปนปญหาระยะยาวของไทยในวนขางหนาหากละเลยประเดนเชนนไป ดงนน ทางออกในประเดนนรฐอาจตองพจารณาเตรยมการเกยวกบกฎหมายและหลกเกณฑในการไปจางทาของในประเทศอนแทนทจะกระท าการในประเทศไทย หรอ การก าหนด Outsourcing Regulations ขนมา เพอการปองกนปญหาไมใหนายทนไปจางท าของในประเทศอนจนเกนความจ าเปนและท าใหโรงงานในประเทศไมสามารถเปดท างานและแรงงานไมมงานท าดงเชนปกต ซงสามารถน าไปสวกฤตการณการวางงานในอตราสวนทสงและเกดผลเสยตอระบบเศรษฐกจของประเทศโดยรวม

ประการทเจด นกลงทนตางชาตทมความพรอมมากกวาจะเขามาแขงขนในทางธรกจไดงายขน ท าใหผประกอบการชาวไทยทสวนใหญทมขนาดเลกและขนาดกลาง (SMEs) แขงขนไดยากและจะสญหายไปเหมอนดงทเกดจากกรณ การเกดรานคาปลกขนาดใหญเขามาด าเนนกจการในประเทศไทย ท าใหร านคาปลกขนาดเลกประเภทโชหวยในทองถนตองปดกจการลงไปเปนจ านวนมาก กลยทธทจะเปนการปองกนไมใหเกดภาวการณเชนน กคอ ผประกอบการจะตองรวมมอรวมใจรวมตวผนกก าลงกน

อยากระท าการแตเพยงล าพงแตคนเดยวเพราะอาจขาดทรพยากรหรอทนด าเนนการ รวมทงนาความรดานการตลาดในการสรางสมพนธกบลกคา (Customer Relations) มาใชใหไดผล เพราะจะเปนการรกษาตลาดและลกคาของตนเอาไวได

โดยสรป สงเหลาน ไมวาจะเปนผลกระทบทางบวกหรอผลกระทบทางลบกตาม รฐและองคการภาคเอกชนและผทเกยวของ จ าเปนตองหนมาใหความสนใจกนอยางจรงจง และควรรบหามาตรการคมครองธรกจและอตสาหกรรมของไทย กลยทธหรอยทธศาสตรตางๆ นอกเหนอจากทยกมาเปนตวอยางเพยงเลกนอย จะตองถกหยบยกมาเตรยมการและน ามาพจารณา เพอความเหมาะสมทสามารถรองรบเหตการณเชนนได เพราะสงเหลานเปนความมนคง เปนความเปนความตายของเศรษฐกจไทย ตลอดจนเปนการสรางสมรรถนะความสามารถในดานการแขงขน ซงนบวนประเทศไทยจะไดรบการจดอนดบทตกต าไปเรอยๆ การปลอยนงเฉยโดยไมดดายหรอแคลมปากทพดกนไปวนๆ ของใครกตาม ยอมไมมผลดเกดขนกบประเทศ เราตองเรมด าเนนการ รวมมอกนหาทางออกทเปนประโยชนแกสงคมไทยกนอยางจรงจงไดแลวในเวลาน รฐและองคการภาคเอกชนและผทเกยวของ จ าเปนตองหนมาใหความสนใจกนอยางจรงจง และควรรบหามาตรการคมครองธรกจและอตสาหกรรมของไทย

เตรยมตว เตรยมใจกอนรจก AEC และสถานการณทนาจะเปนไป

การเตรยมตวเพอรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ในป 2015 คอ

อยางแรก เตรยมใจทจะรบความจรงวาไมมใครรแนหรอกวา จะเกดอะไรขนกบแตละเมอง แตละกจการ แตละอาชพเพราะขอมลทตองใชวเคราะหในแตละรายประเภทกจการ รายอาชพ กระจดกระจายทหาไดกมกไมทนสมย ยงถาเอาขอมลขามประเทศไปเปรยบเทยบกน มกเจอปญหาวา ชวงเวลาการเกบขอมล และการจ าแนกขอมลนนใชตางวธกน แตถาศกษาจากหลกการแหงขอตกลงในอาเซยนประกอบกบแนวโนมทก าลงเปนไปของโลก รวมทงเมอเอาขอมลในสนามทหลดๆตดๆ มาเรยงกนเขาแลว ถงจะไมไดภาพทสมบรณ แตกเหนโครงราง ซงผมเหนวา จะไมเกดความเปลยนแปลงมากในชวงแรกของ2015 เพราะกฎระเบยบภายในของประเทศตางๆ ซงตองปรบปรงแกไขใหสอดคลองกบความตกลงระหวางประเทศของอาเซยน

21

อยางทสอง เตรยมใจทจะยอมรบวารฐบาลสวนใหญในอาเซยนตดขด ไมคลองตวในการสอสารสงคมกบพลเมองของตวเองใหเขาใจหายสงสยเกยวกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ทตวไปลงนามผกพนมาเพราะทรฐไปลงนามมานน เปนทงภาษาราชการภาษากฎหมาย และซ ารายยงเปนภาษาตางประเทศ ถาไมใชผเลนในสนามโดยตรงอยางผบรหารในสภาอตสาหกรรม หรอสภาหอการคาแหงชาต ซงไดอยใกลหรอในหองเจรจาของรฐ อยในสนามก ากบผลประโยชนของตนอยางตอเนองมเพอนฝงในวงการทงในประเทศ และมคคาทางธรกจในประเทศอนๆมโอกาสเดนทางไปมาหาสดลทาง รวมถงมลกนองลกจางทชวยตดตาม เกบขอมลทงของตวเอง ของคแขง ของคคา หรอแมแตมทปรกษา ซงมประสบการณเปนอดตผบรหารระดบสง ชวยแนะน าใหกจการบาง ชวยแนะน าใหสมาคมผประกอบการทตวเปนสมาชกบาง แนะน าใหลกคาของธนาคารซงสนบสนนสนเชอบางจงจะเขาใจมากพอน าไปสการจดเตรยมตวเองอยางแมนย า

ดงนน ความรความเขาใจทบคคลทวไปตออาเซยน จงไมสกระจางละครบ แมมรายการทวใหความร แตกไมตอเนองสวนทออกอากาศตอเนองเวลาเดมไดทกวน กไดวนละไมกนาท จงยากทจะปะตดปะตอจนเปนความเขาใจเตรยมใจทกลาวมา คอ เตรยมใจยอมรบวา ผจะใหขอมลกเลาไมเกง เลนไมคลอง ผจะใชขอมลกไมอยในระบบชวต และกจการทจะรองรบขอมลอนซบซอน ตลอดจนรบรองความรระหวางกนเองในภาคประชาชน กคอ ตองอดทนใชเวลากบมนเพมขนรวมกลมสนทนาสะทอนความรกบเพอนรวมอาชพและคคา คขาย ทงในรปประชาคม หรอสมาคมกนมากขน

สวนเตรยมใจสดทาย คอ เปดใจรบวาการจะกาวไปจบมอกบอาเซยน ไมวาจบมอรวม หรอจบมอแขงเราตองลดอคตทางชาตพนธทคดวาเราดกวาเขา เราเปนพระเอกในประวตศาสตรอยฝายเดยว แลวเราจะรวาเตรยมใจนนอาจจะยากกวาเตรยมตว เขาสอาเซยน

ประชากร AEC อยากท าอาชพอะไร และตลาดการศกษาของแตละประเทศ

การผนวกรวมดานเศรษฐกจ การเมองความมนคง และวฒนธรรมภายใตกฎบตรอาเซยน ซงเปนเหมอนกรอบกตกาการอยรวมกนของผคนในประชาคมอาเซยน ทไมเพยงแตจะดารงอตลกษณทางเชอชาตใน 10 ประเทศสมาชก เทานน แตพลเมองในประเทศเหลานยงจะถกเรยกขาน ในฐานะ “พลเมองอาเซยน” ซงยอมเปนคนรนใหม ทจะเตบโตและเปนผกมชะตาความเปนไปในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตน การเปลยนแปลงทเหนผลเปนระยะๆ เพอการเขาสประชาคมอาเซยน อยทเสาหลกดานเศรษฐกจ ซงปจจบนจะไดยนคาวา “เออซ” หรอ “ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน”

ดงนนการไดทราบวา “พลเมองอาเซยน รนใหม” กาลงมงหนาตงเขมทศอนาคตของตวเองกนไวอยางไร แลวคนรนใหมในอาเซยนสนใจฝกฝนทกษะความรความสามารถเพอพฒนาสการทามาหาเลยงชพในเรองใด จงเปนประเดนทนาสนใจ เพราะเมออาเซยนคอตลาดและฐานผลต เดยวกน เคลอนยายทน สนคา แรงงานมฝมออยางเสรไปมาระหวางกน โอกาสของคนไทย รนใหมในการออกไปทางานในประเทศเพอนบาน ยอมมพอๆ กบคนในประเทศเพอนบานจะเขามาทางานในประเทศไทย แตความตางคอทกษะทางอาชพและความคลองตว ยดหยนทแตละคนจะเปดรบและฝกฝนไดมากแคไหน หากจะดอนาคตอาเซยน อาจตองเรมพนจททศนคตของเยาวชนอาเซยนกนกอนวา พวกเขาหรอเธอมเปาหมายใดในชวต

22

จากผลสารวจหวขอ “อาชพในฝน” ของเดกในวย 7-14 ป ในไทย สงคโปร และมาเลเซย โดยอเดดโก การสารวจในประเทศไทยเมอเดอนมกราคม 2555 พบวา 5 อาชพในฝนของเดกไทย คอ แพทย คร ทนายความ พอครว นกธรกจ และสตวแพทย ขณะท 5 อาชพในฝนของเดกวยเดยวกนในสงคโปร คอ คร แพทย นกบน พนกงานตอนรบบนเครองบน และศลปน สวนในมาเลเซย ซงมขอมล ผลการสารวจของป 2554 เปนชดลาสดระบวา 5 อาชพ ในฝนของเดกชาวมาเลเซย คอ แพทย นกบน ตารวจ ทนายความ และคร เปนทนาสนใจวา เดกทง 3 ชาตใหความสนใจกบอาชพแพทยเปนอยางมาก และอาชพแพทยคอ 1 ใน 8 สาขาอาชพนารองทจะเปดใหเคลอนยายแรงงานเสรเมอเกดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ซงในขณะนประเทศสมาชก ไดรวมกนกาหนดมาตรฐานของผประกอบอาชพ (MRAs) แลว นอกจากนในรายงานการวเคราะหตลาดการศกษา โดยบรตช เคานซล ยงระบวา ตลาดการศกษาในอาเซยนกาลงมการเตบโตอยางกาวกระโดด โดยเฉพาะในเวยดนาม คนรนใหมใหความสาคญกบการศกษาในระดบปรญญาโทเพมขนกวา 139% ในระยะ 10 ปทผานมา

ขณะทรฐบาลเวยดนามกใหความสาคญกบการลงทนดานการศกษาระดบสงแกเยาวชน ในประเทศเปนภารกจหลก เนองจากเหนวาเปนวถทาง บรหารความมงคงยคใหม โดยสาขาวชาทมผตองการศกษามากทสด ไดแก การบรหารจดการธรกจ การเงน การทองเทยว เทคโนโลยสารสนเทศ วทยาศาสตรประยกต โดยเฉพาะวศวกรรมศาสตรนบวาเปนสาขาทม ชาวเวยดนามรนใหมสนใจเรยนจ านวนมาก

ขณะทรายงานของบรตช เคานซลในฟลปปนสซงจดทาเมอป 2553 ระบวา นกศกษาฟลปปนสสนใจเรยนในหลกสตรทเกยวของกบสขภาพเปนอนดบตนๆ ไมวาจะเปน การแพทย ทนตแพทย พยาบาล ตามมาดวยสาขาทเกยวกบธรกจ โดยเฉพาะดานการจดการธรกจ การตลาด สวนสาขาทเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศกาลงอยในความสนใจทมเพมขนเรอยๆ

นอกจากนชาวฟลปปนสรนใหมยงมงมนกบการไปศกษาตอในตางประเทศในสาขาทหลากหลาย อาท วศวกรรมศาสตร ศลปศาสตร สถาปตยกรรมศาสตร กฎหมาย สงแวดลอม การทองเทยวและการโรงแรม โดยมขอมลระบวา เดกฟลปปนส 50% สนใจเรยนในสาขาการจดการธรกจ และอก 31% สนใจศกษาตอในระดบปรญญาโท และปรญญาเอกในตางประเทศ

ขณะทในอนโดนเซย ประเทศทมประชากรมากทสดในอาเซยน คอราว 232 ลานคนและประชากรกวา 30% อยในวยตากวา 15 ป กลบมผเขาสการศกษาขนสง (ปรญญาตรขนไป) ประมาณ 4.8 ลานคน โดยคนเหลานมความสนใจทจะไปศกษาตอในตางประเทศเพอสรางโอกาสในการหางาน เนองจากมผลสารวจระบวา นายจางในอนโดนเซย ยนดรบผจบการศกษาจากตางประเทศมากกวา ซงใน ดานหนงเปนการสะทอนปญหาความไมสมดลระหวางดมานด และซพพลายในการจดการศกษาทมคณภาพในประเทศ ซงทาใหเยาวชนอนโดนเซยตองออกไปแสวงหาการศกษา ขนสงในตางประเทศ

ดานมาเลเซย ซงมเปาหมายยกฐานะเปนประเทศพฒนาแลวโดยสมบรณภายในป 2563 ดงนนมาเลเซยจงมมาตรการและเครองมอหลายดานเพอผลกดนใหไปส เปาหมายดงกลาว ซงการลงทนสรางทนมนษยอยางมโหฬารเปนวถทางหนงทจะพามาเลเซยไปถงเปาหมายทวางไว

23

แตอยางไรกตามในป 2554 มรายงานระบวา มาเลเซยมกาลงแรงงานทจบการศกษาระดบปรญญาตร ขนไปเพยง23% ดวยเหตน หากมาเลเซยตองการยกระดบสการเปนประเทศรายไดสงหรอประเทศทพฒนาแลว กจาเปนตองเพมสดสวนกาลงแรงงานทมการศกษาระดบปรญญาตรขนไปใหได 37% ภายในป 2558 เปาหมายเหลานกระตนใหรฐบาลมาเลเซยออกแรงผลกดนใหมหาวทยาลยของรฐรบอาจารยทจบการศกษาระดบปรญญาเอกมากขน จากปจจบนมอาจารยระดบปรญญาเอกในมหาวทยาลยรฐทวประเทศ 36% ขณะทภาครฐ ตงเปาหมายผลตผจบปรญญาเอกใหไดจานวน 18,000 คน ภายในป 2558 ซงเปนปทมาเลเซยจะเปนสวนหนงของประชาคมอาเซยนเชนสมาชกอก 9 ชาตในภมภาคน ความเคลอนไหวตอการพฒนาทนมนษยในแตละประเทศสมาชกอาเซยนและความฝนใฝตออาชพในอนาคตของพลเมองอาเซยนรนใหม กาลงชนาใหเหนถงอนาคตของภมภาคน และเปนโอกาสของตลาดการศกษาขนสงทจะ จบกระแสและจบอาการของตลาดนได

จดแขง-จดออน-เบองตน ของประเทศตางๆใน AEC ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

1.ประเทศสงคโปร จดแขง

• รายไดเฉลยตอคนตอปสงสดของอาเซยน และตดอนดบ 15 ของโลก • การเมองมเสถยรภาพ • เปนศนยกลางทางการเงนระหวางประเทศ • แรงงานมทกษะสง • ช านาญดานการจดการทรพยากรบคคล และธรกจ • มทตงเออตอการเปนศนยกลางเดนเรอ

จดออน • พงพาการน าเขาวตถดบและขาดแคลนแรงงานระดบลาง • คาใชจายในการด าเนนธรกจสง

ประเดนทนาสนใจ • พยายามขยายโครงสรางเศรษฐกจมายงภาคบรการมากขน เพอลดการพงพาการ

สงออกสนคา

2.ประเทศอนโดนเซย จดแขง

• ขนาดเศรษฐกจใหญสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต • ตลาดขนาดใหญ (ประชากรมากเปนอนดบ 4 ของโลก และมากทสดในเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต) • มชาวมสลมมากทสดในโลก • มทรพยากรธรรมชาตหลากหลายและจ านวนมาก โดยเฉพาะถานหน น ามน กาซ

ธรรมชาต โลหะตางๆ • ระบบธนาคารคอนขางแขงแกรง

24

จดออน

• ทตงเปนเกาะและกระจายตว • สาธารณปโภคพนฐานยงไมพฒนาเทาทควร โดยเฉพาะการคมนาคม และการ

เชอมโยงระหวางประเทศ ประเดนทนาสนใจ

• การลงทนสวนใหญเนนใชทรพยากรในประเทศเปนหลก

3.ประเทศมาเลเซย จดแขง

• รายไดเฉลยตอคนตอปอยในอนดบ 3 ของอาเซยน • มปรมาณส ารองน ามนมากเปนอนดบ 3 และกาซธรรมชาตมากเปนอนดบ 2 ของ

เอเชยแปซฟก • ระบบโครงสรางพนฐานครบวงจร • แรงงานมทกษะ

จดออน • จ านวนประชากรคอนขางนอย ท าใหขาดแคลนแรงงาน โดยเฉพาะระดบลาง

ประเดนทนาสนใจ • ตงเปาหมายเปน “ประเทศพฒนาแลว” ในป 2563 • ฐานการผลตและสงออกสนคาส าคญทคลายคลงกบไทย • มนโยบายพฒนาการผลตดวยเทคโนโลยขนสงอยางจรงจง

4. ประเทศบรไน จดแขง

• รายไดเฉลยตอคนตอปอยในอนดบ 2 ของอาเซยน และอนดบ 26 ของโลก • การเมองคอนขางมนคง • เปนผสงออกน ามน และมปรมาณส ารองน ามนอนดบ 4 ของอาเซยน

จดออน • ตลาดขนาดเลก ประชากรประมาณ 4 แสนคน • ขาดแคลนแรงงาน

ประเดนทนาสนใจ • มความสมพนธทางเศรษฐกจใกลชดกบสงคโปร มาเลเซย และอนโดนเซย • การขนสงสนคาระหวางประเทศพงพาสงคโปรเปนหลก • ใหความส าคญกบความมนคงทางอาหารคอนขางมาก

5.ประเทศฟลปปนส จดแขง

• ประชากรจ านวนมากอนดบ 12 ของโลก (>100 ลานคน) • แรงงานทวไปมความร-สอสารภาษาองกฤษได

จดออน • ทตงหางไกลจากประเทศสมาชกอาเซยน • ระบบโครงสรางพนฐาน และสวสดภาพทางสงคมยงไมพฒนาเทาทควร

25

ประเดนทนาสนใจ

• สหภาพแรงงานมบทบาทคอนขางมาก และมการเรยกรองเพมคาแรงอยเสมอ • การลงทนสวนใหญเปนการรองรบความตองการภายในประเทศเปนหลก

6.ประเทศเวยดนาม จดแขง

• ประชากรจ านวนมากอนดบ 14 ของโลก (~90 ลานคน) • มปรมาณส ารองน ามนมากเปนอนดบ 2 ของเอเชยแปซฟก • มแนวชายฝงทะเลยาวกวา 3,200 กโลเมตร • การเมองมเสถยรภาพ • คาจางแรงงานเกอบต าสดในอาเซยน รองจากกมพชา

จดออน • ระบบสาธารณปโภคพนฐานยงไมไดรบการพฒนาเทาทควร • ตนทนทดนและคาเชาส านกงานคอนขางสง

ประเดนทนาสนใจ • มรายไดและความตองการสงขนจากเศรษฐกจทโตเรว

7.ประเทศกมพชา จดแขง

• มทรพยากรธรรมชาตหลากหลายและอดมสมบรณ โดยเฉพาะน า ปาไม และแรชนดตางๆ

• คาจางแรงงานต าสดในอาเซยน (1.6 USD/day) จดออน

• ระบบสาธารณปโภคพนฐานยงไมพฒนาเทาทควร • ตนทนสาธารณปโภค (น า ไฟฟา และการสอสาร) คอนขางสง • ขาดแคลนแรงงานมทกษะ

ประเดนทนาสนใจ • ประเดนขดแยงระหวางไทย-กมพชาอาจบนทอนโอกาสการขยายการคา-การ

ลงทนระหวางกนในอนาคตได

8.ประเทศลาว จดแขง

• มทรพยากรธรรมชาตหลากหลายและอดมสมบรณ โดยเฉพาะน าและแรชนดตางๆ• การเมองมเสถยรภาพ

• คาจางแรงงานคอนขางต า (2.06 USD/day) จดออน

• ระบบสาธารณปโภคพนฐานยงไมพฒนาเทาทควร • พนทสวนใหญเปนทราบสงและภเขา การคมนาคมไมสะดวก ไมมทางออกส

ทะเล ประเดนทนาสนใจ

• การลงทนสวนใหญอยในกลมโครงสรางพนฐาน พลงงานน า และเหมองแร

26

9.ประเทศพมา จดแขง

• มทรพยากรธรรมชาต น ามนและกาซธรรมชาตจ านวนมาก • มพรมแดนเชอมโยงจนและอนเดย • คาจางแรงงานคอนขางต า (2.5 USD/day)

จดออน • ระบบสาธารณปโภคพนฐานยงไมพฒนาเทาทควร • ความไมแนนอนทางการเมอง และนโยบาย

ประเดนทนาสนใจ • การพฒนาโครงขายคมนาคมในประเทศเชงรก ทงทางถนน รถไฟความเรวสง

และทาเรอ

10.ประเทศไทย จดแขง

• เปนฐานการผลตสนคาอตสาหกรรมและสนคาเกษตรหลายรายการรายใหญของโลก • ทตงเออตอการเปนศนยกลางโครงขายเชอมโยงคมนาคมดานตางๆ • สาธารณปโภคพนฐานทวถง • ระบบธนาคารคอนขางเขมแขง • แรงงานจ านวนมาก

จดออน • แรงงานสวนใหญยงขาดทกษะ • เทคโนโลยการผลตสวนใหญยงเปนขนกลาง

ประเดนทนาสนใจ • ตงเปาเปนศนยกลางอาเซยนในหลายดาน อาท ศนยกลางโลจสตกส และ

ศนยกลางการทองเทยว • ด าเนนงานตามแผนปรบตวส AEC ป 53-54 ได 64% สงกวาเกณฑเฉลยของ

อาเซยนท 53% สะทอนการเตรยมพรอมอยางจรงจง

จดเดนและขอไดเปรยบ ของประเทศไทย ทดกวาประเทศอนในอาเซยน

แมวาประเทศไทยจะมปญหาบางดานแตกเปนประเทศหนงท มความไดเปรยบและมจดแขงหลายดานเมอเทยบกบประเทศตางๆ ในภมภาคอาเซยน พจารณาไดจากขดความสามารถในการแขงขนโดยรวมทจดท าโดยสถาบนนานาชาตเพอพฒนาดานการจดการ(International Institute for Management Development : IMD) ในป 2554 พบวา ประเทศไทยอยในอนดบท 10 เมอเทยบกบประเทศตางๆ ในภมภาคเอเชยแปซฟก และเปนอนดบท 3 ในภมภาคอาเซยน โดยเปนรองเฉพาะ ประเทศสงคโปรและมาเลเซย ทงน สามารถแบงเปนหวขอไดดงตอไปน

27

1. ดานตลาดแรงงาน พบวา ประเทศไทยมอตราการวางงานทอยในระดบตา โดยในเดอน ธ.ค. 2554 ทผานมา อตราการวางงานของประเทศไทยอยในระดบตาเพยงรอยละ 0.4 ของประชากรทอยในวยแรงงาน ขณะทประสทธภาพของแรงงาน (Labor Productivity) คอนขางสงเมอเทยบกบประเทศตางๆ ในอาเซยน และมการพฒนาขนเรอยๆตามล าดบ ขณะเดยวกน รายไดประชากรตอหวของไทยทไดรบโดยเฉลยกอยในระดบสงเมอเทยบกบประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส และเวยดนาม แตตากวาเฉพาะสงคโปร บรไน และมาเลเซย

2.ดานการทองเทยว พบวา ประเทศไทยเปนประเทศทมแหลงทองเทยวทมชอเสยงและไดรบการยอมรบไปทวโลก โดยกระทรวงการตางประเทศแจงวา ประเทศไทยไดรบรางวลดานการทองเทยว Grand Travel Award Stockholm ประจ าป ค.ศ.2011 สาขาประเทศทองเทยวทไดรบความนยมสงสด (Best Tourist Country) และเปนปท 9 ท ไทยไดรบรางวลดงกลาวตดตอกน

3.ขนาดของตลาด ภมภาคอาเซยนเปนภมภาคท มตลาดขนาดใหญ ยงมศกยภาพท จะขยายตวไดอกมากในอนาคต โดยเฉพาะประเทศไทยมจ านวนประชากรสงถง 66.7 ลานคน มากเปนอนดบ 4 รองจากประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส และเวยดนาม ท มประชากร 245.6 ลานคน 101.8 ลานคน และ 90.5 ลานคน ตามล าดบ ขณะท เมอพจารณาโครงสรางอายประชากรของประเทศสมาชกอาเซยนแลว พบวา มความคลายคลงกนโดยประชากรสวนใหญในแตละประเทศอยในวยหนมสาวและวยท างาน (อายระหวาง 15-64 ป) ประมาณรอยละ 70 ของประชากรทงหมดใน ซงไทยไดผกพนเปดตลาดทงหมด 143 รายการ ตามขอตกลงการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC) ซงครอบคลมสาขาบรการหลก อาท บรการวชาชพ (ไดแก วชาชพวศวกรรม สถาปตยกรรม และบญช เปนตน) คอมพวเตอรและการสอสารการ กอสราง การจดจ าหนาย (อาท บรการคาสงเครองกฬาและบรการแฟรนไชส เปนตน) การศกษาในทกระดบ บรการดานสขภาพ บรการสงแวดลอม และบรการทองเทยว เปนตน ตลอดจนการวางยทธศาสตรของประเทศโดยใชจดแขงทกลาวมาแลวใหเปน ประโยชนมากยงขนกวาทเปนอยและเพอใหไดประโยชนจากการเขาส AEC มากทสด

4.ท าเลทตง ประเทศไทยมความไดเปรยบในดานยทธศาสตรการคมนาคมอยมาก โดยเฉพาะอยางยงประเทศไทยมทตงทางภมศาสตร ซงไดเปรยบการคมนาคมทงทางบกและทางอากาศ จากแหลงท าเลทตงในภมภาคอาเซยน รวมไปถงแหลงท าเลทตงในโครงการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมนาโขง (Greater Mekong Sub-region : GMS) ซงท าใหประเทศไทยเปนศนยกลางในการคมนาคมในภมภาคอาเซยนไดไมยากนก นอกจากน ประเทศไทยยงมศกยภาพทจะเปนศนยกลางทางการบนและคมนาคมทางบกทจะเชอมประเทศคาบสมทรอนโดจนและเชอมโยงเอเชยเหนอโดย เฉพาะจนกบเอเชยตะวนตกโดยเฉพาะอนเดยเขาดวยกนหลกเลยงปญหาดงกลาว ประเทศไทยตองใหความสนใจกบการเพมผลตภาพทงดานการศกษาและทกษะทสงขน เพราะในขณะนประสทธภาพการผลตของไทยเพมขนชา หากเกดการขาดแคลนแรงงานจะสงผลใหเศรษฐกจไทยเตบโตในอตราลาชา

แมวาประเทศไทยมจดเดนและขอไดเปรยบกบประเทศอนๆในภมภาคอาเซยน แตประเทศไทยกยงตองเตรยมพรอมอกหลายดาน เชน ในดานภาษซงปจจบนอตราภาษเงนไดนตบคคลของไทยอยท 30% ซงถอวาสงกวาประเทศอนๆในอาเซยน แตกจะมการปรบลดลงเหลอ 23% ในป 2555 และเหลอ 20% ในป 2556 ตามนโยบายของรฐบาล ซงจะท าใหระบบภาษของไทยเอออ านวยตอการแขงขน นอกจากน ยงตองพฒนาสนคาท มศกยภาพในการแขงขนสงอยางตอเนองอาท รถยนตและชนสวน อเลกทรอนกสและอปกรณ เพอใหเตบโตตอไปไดตามการขยายตวของสนคาในตลาดโลก