archive of sidjmciri.ir/article-1-1194-fa.pdfarchive of sid 1

19
Archive of SID دﻛﺘﺮ ﻛﺮﻳﻤﻲ ﻋﺒﺪاﻟﻪ1 * دﻛﺘﺮ آرﻣﻴﻦ ﺷﻬﻨﺎز2 زاده ﻓﻬﻴﻢ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺳﻴﺪ دﻛﺘﺮ3 1 . اﻃﻔﺎل ﻋﻔـــﻮﻧﻲ ﻣﺘﺨـــﺼﺺ، اﺳـــﺘﺎد داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﺑﻬـﺸﺘﻲ ﺷـﻬﻴﺪ ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺮﻛﺰ2 . اﻃﻔﺎل،اﺳـ ﺘﺎدﻳﺎر ﻋﻔـﻮﻧﻲ ﻣﺘﺨـﺼﺺ ﺑﻬـﺸﺘﻲ ﺷـﻬﻴﺪ ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﻋﻠﻮم داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺮﻛﺰ3 . اﻃﻔﺎل،اﺳـ ﺘﺎدﻳﺎر ﻋﻔـﻮﻧﻲ ﻣﺘﺨـﺼﺺ داﻧﺸﮕﺎ ﺑﻬـﺸﺘﻲ ﺷـﻬﻴﺪ ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﻋﻠﻮم ه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺮﻛﺰ* ﻣـﺴﺌﻮل ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻧﺸﺎﻧﻲ: ﺗﻬـﺮان ﺧﻴﺎﺑـﺎن ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن، ﻣﻔﻴﺪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺮﻛﺰ، ﻋﻔﻮﻧﻲ اﻃﻔﺎل ﺗﻠﻔﻦ: 22226941 دورﻧﮕﺎر: 22226941 Email:[email protected] دوره اﻳﺮان، اﺳﻼﻣﻲ ﺟﻤﻬﻮري ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻧﻈﺎم ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺠﻠﻪ26 ﺷﻤﺎره، 2 ، ﺎﺑﺴﺘﺎن1387 : 264 - 246 ﻣﻘﺎﻟ ﻣﺮوري ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﺪ: 030 ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻟﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﺑﻌﺪ ﻣﺤﺘﺮم ﺑﻮد ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻗﺎدر: ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ را ﺧﻴﺰ ﺗﺐ ﺗﺸﻨﺞ ﻓﻴﺰﻳﻮﭘﺎﺗﻮﻟﮋي. آﺷﻨﺎﮔﺮدﻧﺪ ﺧﻴﺰ ﺗﺐ ﺗﺸﻨﺞ اﺗﻴﻮﻟﮋي و ﻋﻠﻞ ﺑﺎ. ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ آﻧﺮا اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻋﻼﺋﻢ. درﻣ ﻧﺤﻮه ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎري ﺎن آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻧﺪ. را ﺑﻴﻤﺎران ﭘﻴﮕﻴﺮي و آﮔﻬﻲ ﭘﻴﺶ درﻳﺎﺑﻨﺪ. ﺧﻴﺰ ﺗﺐ ﺗﺸﻨﺞ“Febrile convulsion” ﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻮدﻛﻲ دوران در ﺗﺸﻨﺞ ﻧﻮع ﺷﺎﻳﻌﺘﺮﻳﻦ ﺧﻴﺰ ﺗﺐ ﺗﺸﻨﺞ. ،ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺧﻴﻢ ﺧﻮش ﺑﻴﻤﺎري اﻳﻦ ﮔﺮدد ﻧﻤﻲ ﻛﻮدك در ﻋﺼﺒﻲ و ذﻫﻨﻲ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻋﻮارض ﺑﺎﻋﺚ. ا ﺳﻮم ﻳﻚ در وﻟﻲ ﻣﻮارد ز آن دارد وﺟﻮد ﺗﺸﻨﺞ ﻋﻮد ،اﺣﺘﻤﺎل. در ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﺳﺎﺑﻘﻪ اﻟﺒﺘﻪ25 ﺗﺎ40 % ﺧﻴﺰ ﺗﺐ ﺗﺸﻨﺞ ﺑﺎ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﻣﻮﺟﻮد. اﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎراﻧﺪك آﻳﻨﺪه در ﺻﺮع ﺑﻪ ﺷﺪن ﺗﺒﺪﻳﻞ اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻨﺤﺎل ﺑﺎ. ﻛﻮدك در ﺗﺐ ﻋﻠﺖ ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺗﺸﻨﺞ، ﻗﻄﻊ از ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻲ ﻛﻮدك اوﻟﻴﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﮔﺮدد اﻧﺠﺎم. ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺿﺮوري ﻏﻴﺮ ﭘﺎراﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ اﻗﺪاﻣﺎت از ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﻮان ﻣﻲ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺪﻳﻦ ﻧﻤﻮد. ﺟﺪي ﻋﻮارض از ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي و ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺪي ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎل ﺑﻴﻤﺎري ﻳﻚ اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻨﺤﺎل ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻲ ﺧﻴﺰ ﺗﺐ ﺗﺸﻨﺞ ﺑﺎ ﻛﻮدك ﻳﻚ در ﺗﺐ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺪف ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨﻨﮋﻳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ آن وﺧﻴﻢ و ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺎ آﻣﻮزش ﻧﻬﺎﻳﺖ در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ وﺑﻤﻮﻗﻊ ﺿﺮوري ﻫﺎي آﮔﺎﻫﻲ دادن و واﻟﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﻻزم ي ﺑﻜﺎﻫﺪ ﺷﺪت ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﺑﻲ اﺿﻄﺮاب از ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻲ درﻣﺎﻧﻲ اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﺎ ﻫﻤﺮاه. ﻓﻮق ﻳﻚ ﺗﺎ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﭘﺰﺷﻚ ﻳﻚ از، ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺎي رﺷﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻴﻤﺎري اﻳﻦ ﺷﻨ ﮔﻴﺮد؛ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﻗﺮار درﻣﺎن و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﺤﺖ اﻃﻔﺎل، ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺎي ﺟﻨﺒﻪ از ﻛﺎﻓﻲ ﺎﺧﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﭘﺰﺷﻜﺎن از ﻛﺜﻴﺮي ﻧﻴﺎزﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺑﻴﻤﺎري اﻳﻦ درﻣﺎﻧﻲ و ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ. ﻛﻠﻴﺪي واژﮔﺎن: ﺗﺸﻨﺞ و ﺗﺐ ﻛﻮدﻛﺎن در ﺗﺸﻨﺞ ﻛﻮدﻛﺎن در ﺗﺐ ﻣﻘﺎﻟﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎرﻳﺦ: 25 / 12 / 86 ﻧﻬﺎﻳﻲ اﺻﻼح ﺗﺎرﻳﺦ: 25 / 12 / 86 ﭘﺬﻳ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺮش: 28 / 2 / 87 www.SID.ir Downloaded from jmciri.ir at 19:07 +0330 on Saturday March 7th 2020

Upload: others

Post on 07-Mar-2020

31 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Archi

ve o

f SID

*1عبداله كريميدكتر 2شهناز آرميندكتر

3دكتر سيد عليرضا فهيم زاده ــوني اطفال. 1 ــصص عفـ ــتاد،متخـ اسـ

پزشـكي شـهيد بهـشتي علوم دانشگاه مركز تحقيقات

متخــصص عفــوني اطفال،اســتاديار .2دانشگاه علوم پزشـكي شـهيد بهـشتي

مركز تحقيقاتمتخــصص عفــوني اطفال،اســتاديار . 3

ه علوم پزشـكي شـهيد بهـشتي دانشگا مركز تحقيقات

خيابـان –تهـران : نشاني نويسنده مـسئول *

عفوني ، مركز تحقيقات مفيد، بيمارستان شريعتي اطفال 22226941: دورنگار22226941: تلفن

Email:[email protected]

246-264: 1387 تابستان،2، شماره 26مجله علمي سازمان نظام پزشكي جمهوري اسالمي ايران، دوره

030: كد مقاله مروري ه مقال : قادر خواهند بود محترمبعد از مطالعه اين مقاله خوانندگان

.فيزيوپاتولژي تشنج تب خيز را بشناسند • .با علل و اتيولژي تشنج تب خيز آشناگردند • .عالئم باليني و تشخيص هاي افتراقي آنرا بشناسند • .شوندآشنا ان بيماريبا نحوه درم • . دريابندپيش آگهي و پيگيري بيماران را •

”Febrile convulsion“تشنج تب خيز

يدهكچ

اين بيماري خوش خيم ،معموال . تشنج تب خيز شايعترين نوع تشنج در دوران كودكي استآن ز مواردولي در يك سوم ا.باعث عوارض ناخوشايند ذهني و عصبي در كودك نمي گردد

كودكان با تشنج تب خيز % 40 تا 25البته سابقه مثبت فاميلي در .،احتمال عود تشنج وجود دارد .با اينحال احتمال تبديل شدن به صرع در آينده بسياراندك است.موجود مي باشد

ارزيابي اوليه كودك مي بايستي پس از قطع تشنج، عمدتا بررسي جهت علت تب در كودك بدين منظور مي توان از بسياري از اقدامات پاراكلينيكي غير ضروري جلوگيري .انجام گردد

با اينحال احتمال يك بيماري باكتريال جدي مانند باكتريمي و جلوگيري از عوارض جدي .نمودو وخيم آن مانند مننژيت مهمترين هدف بررسي تب در يك كودك با تشنج تب خيز مي تواند

ي الزم به والدين و دادن آگاهي هاي ضروري وبموقع به آنها در نهايت آموزش ها. باشد . همراه با اقدامات درماني مي تواند از اضطراب بي مورد آنها به شدت بكاهد

اين بيماري معموال توسط رشته هاي مختلف پزشكي ، از يك پزشك عمومي تا يك فوق اخت كافي از جنبه هاي تخصص اطفال، تحت ارزيابي و درمان قرار مي گيرد؛بنابراين شن

.مختلف تشخيصي و درماني اين بيماري مورد نيازگروه كثيري از پزشكان مي باشد

تب در كودكان– تشنج در كودكان – تب و تشنج :واژگان كليدي

28/2/87 :رش مقالهتاريخ پذي 25/12/86: تاريخ اصالح نهايي 25/12/86:تاريخ دريافت مقاله

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

تشنج تب خيز

247

همقدمــ

ارتباط بين تب و ايجاد تشنج در كودكان موضوعي است كه از زمـان اما اينكه . بقراط، پنج قرن قبل از ميالد مسيح به آن اشاره شده است

جاد تشنج ضروري مي باشد مسئله اي است چه ميزان از تب جهت اي داروهاي تب بر با وجـود آنكـه از ) 1.(كه در آن اتفاق نظر وجود ندارد

جمله داروهايي هستند كه در نسخ پزشكان باالترين آمارها را به خود اختصاص مي دهند و كودكاني كه خصوصا در خطر تشنج تـب خيـز

در مصرف اين گونه داروها قرار دارند والدين آنها اصرار وسواس گونه دارند؛ با اين حال تاثير استفاده از اين داروها در كاهش خطر اين نوع

از طـرف ديگـر ) 2. (تشنج بر اساس شواهد به اثبـات نرسـيده اسـت مواردي از تشنج تب خيز ديده مي شـود كـه قبـل از ايجـاد تـب در

سـد كودك، حمله تشنج در اوبوجود مي آيد بنـابراين بـه نظـر مـي ر عواملي جز تب ،در پيدايش تشنج تب خيز مي بايستي نقـش داشـته

.باشندتشنج تب خيز شايعترين فعاليت غير طبيعي مغز در طي سنين تكامل

لـذا يكـي از علـل شـايع مراجعـه كودكـان بـه بخـش . آن مي باشد بر اسـاس مطالعـات كـشورهاي غربـي . اورژانس را تشكيل مي دهد

بـا حـداقل يـك ) شيوع بيشتر در پـسرها با(كودكان % 5 تا 2حداقل كـه ايـن ) 3. (حمله تشنج تب خيز قبل از پنج سالگي مواجه بوده اند

10آمار در مطالعات كشورهاي شـرق آسـيا از جملـه هنـد تـا حـدود البته در مطالعه گسترده ديگـر ي در هنـد . درصد گزارش شده است

مشابه كـشورهاي كه اخيرا انجام شده است آمار شيوع اين بيماري را )4. (غربي گزارش كرده اند

عليرغم شيوع نسبتا باالي اين بيماري به علت توام شـدن دو پديـده مهم تب و تشنج در يك زمان در كودك، باعـث اضـطراب شـديد در

به طوري كه گاه پدر و مادر اظهار مي دارند . والدين كودك مي گردد امـا خوشـبختانه . استكه به تصور آنها فرزندشان در حال مرگ بوده

اين بيماري در كودكان عليرغم تصور والـدين بـسيار خـوش خـيم و . خوش عاقبت مي باشد و به ندرت باعث صدمات مغـزي مـي گـردد

)5و6(افزايش احتمال وقوع تشنج تب خيز در كودكي بـا سـابقه خـانوادگي

ايـن بيمـاري را ) پلـي ژنتيـك (مثبت ، اساس پيچيده ژنتيكي بـودن بـه طـوري كـه مجموعـه اي از عوامـل تاثيرگـذار . كنـد مطرح مي

)7. (محيطي و ژنتيكي در ايجاد آن موثر مي باشند. سال بطور شايع ديده مـي شـود 6 ماه تا 6تشنج تب خيز بين سنين

بـا بـاالترين ( سـالگي 3 ماهگي تا 6به طوري كه اكثر موارد آن بين

4رصـد آن بعـد از د 15 تـا 6مي باشند و تنها ) سالگي 5/1شيوع در عمده يافتـه هـاي . سالگي ديده مي شود6سالگي و به ندرت پس از

تجربي در مدلهاي حيواني مويد حـساسيت بـاالي مغـز در سـنين در حال رشد و تكامل به پديده تب و آستانه پايين تر آن بـه ايـن عامـل

و اين مسئله شيوع سني پـايين تـشنج تـب . تحريك كننده مي باشد )8. (دكان را، مي تواند توجيه نمايدخيز در كو

تعريف تشنج تب خيز و انواع آن

كميته توسط 1980اولين تعريف علمي از تشنج تب خيز در سال :بدين صورت بيان گرديد* ملي اجماع سالمت

( تشنج تب خيز واقعه اي است كه در سنين شيرخوارگي يا كودكي" همراه با تب ايجاد مي شود به ) سال5 ماه تا 3معموال در سنين بين

طوري كه هيچگونه دليلي بر عفونت سيستم عصبي مركزي يا علل در سال ) 9 (".شناخته شده ديگري براي آن وجود نداشته باشد

كميته بين المللي بر عليه تعريف تقريبا مشابهي توسط 1993تشنج تب خيز تشنجي است كه در سنين ": بيان گرديد**تشنج سال همراه تب بوجود مي آيد به طوري كه 5 ماه تا 1ي بين كودك

عامل ايجاد كننده تب عفونت سيستم عصبي مركزي نبوده و هيچ سابقه قبلي تشنج نوزادي و يا تشنج بدون تب و يا تشنجات

)10(".سمپتوماتيك حاد ديگري در كودك نباشد خيز تنها تفاوت در دو تعريف فوق اختالف در سن حداقل تشنج تب

ماهگي در برابر يك ماهگي مي باشد ولي هيچكدام از دو تعريف 3را ) به جز تشنج ( وجود زمينه قبلي اختالالت عصبي در كودك

بنابراين تشنج تب خيز مي تواند در هر كودك . منتفي ندانسته است يا تاخير تكاملي نيز CPبا سابقه قبلي مشكالت نورولوژيك مانند

.ديده شود و تشنج (Simple)خيز به دو دسته تشنج تب خيز ساده تشنج تب

تشنج تب خيز . تقسيم مي گردد(Complex)تب خيز كمپلكس و به ) دقيقه15كمتر از (ساده تشنجي است كه كوتاه مدت بوده

ساعت اول 24صورت تونيك كلونيك جزاليزه و تنها يكبار در ظرف در آن ديده نمي در يك كودك ايجاد مي شود ؛ هيچ يافته فوكال

در مقابل تشنج تب خيز . شود و معموال خود به خود متوقف مي گرددكمپلكس ،تشنج همراه تبي است كه يكي يا بيش از يكي از

)11: (مشخصات زير را داشته باشد . دقيقه طول بكشد15تشنج طوالني و بيش از -1

*The National Institute of Health Consensus Statement

** ILAE(International League Against Epilepsy)

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

دكترعبداله كريمي ، دكتر شهناز آرمين ، دكتر سيد عليرضا فهيم زاده

248

1387تابستان2؛ شماره26دوره/مجله علمي سازمان نظام پزشكي جمهوري اسالمي ايران

بصورت تشنج فوكال تظاهر كرده و يا يافته هاي عصبي فوكال-2 .در پيامد آن ديده شود

.*** ساعت اول صورت گيرد24تكرار تشنج بيش از يكبار در -3 تا 70(بر اساس آمار اكثريت موارد تشنج تب خيز از نوع ساده بوده

درصد آن را نوع كمپلكس تشكيل مي 35 تا 9و تنها ) درصد75موارد كودكان با تشنج تب خيز طول مدت % 87اصوال در . دهد

دقيقه تنها در 15 دقيقه بوده و تشنج با بيش از 10ها كمتر از تشنج آن )12. (كودكان ديده مي شود% 9

(Febrile status epilepticus)تشنج تب خيز استاتوس دقيقه باشد و تنها در 30تشنجي است كه مدت زمان آن بيش از

موارد ممكن است ديده شود كه اكثرا با عالئم فوكال % 5كمتر از يك تشنج تب خيز طوالني، فاكتور خطر مهمي در . مي باشندهمراه

. ايجاد حمالت بعدي تشنج در كودك مي باشد

فيزيوپاتولوژي تشنج تب خيز

تشنج تب خيز پاسخ مغز در حال تكامل، به تب در نظر گرفتهه باقي مي شود ولي اصوال فيزيوپاتولوژي دقيق آن همچنان ناشناخت

بطور كلي مجموعه عوامل محيطي و ژنتيكي در ايجاد . مانده استموتاسيون هاي اختصاصي در كانال هاي يوني . آن دخيل مي باشند

در اين ميان موتاسيون هاي . فرد را مستعد تشنج تب خيز مي كنند Aشامل رسپتورهاي گاما آمينوبوتيريك اسيد (كانالهاي سديم و كلر

و از آنجايي كه ) 13. ( مطرح مي باشندبسيار) GABAAيا GABA يك نوروترانسميتر مهاري در مغز مي باشد اين موتاسيون

ها،باعث كاهش سطح آن در مغز و در نتيجه كاهش سطح آستانه . مغز در مقابل تب و نهايتا ايجاد تشنج در كودك مي گردد

از طرف ديگر حرارت بر روي پروسه فعاليت الكترويكي نورون ها بنابراين افزايش درجه حرارت . موثر است

بافت هاي عصبي مي تواند در سرعت و شدت تحريك همزمان اين نظريه وقتي قوت مي گيرد كه .نورون ها و ايجاد تشنج موثر باشد

در كودكان ،هيپرترمي ايجاد شده در اثر حمام آب گرم يا داروهاي اما ) 14. (دآنتي كولينوژيك ممكن است باعث تشنج در آنها گرد

اينكه افزايش درجه حرارت به تنهايي براي توليد تغييرات الكتروفيزيولوژيك نورون ها و در نتيجه ايجاد تشنج موثرباشد؛ هنوز

.كامال مشخص نيستاصوال تب در انسان همراه با افزايش آزاد شدن سيتوكين ها و ديگر

.مي باشد عوامل التهابي در بدن و خصوصا در داخل مغز باعث افزايش تحريك1ßسيتوكين هاي خاص مانند اينترلوكين

پذيري نورون ها بوسيله افزايش فونكسيون رسپتورهاي گلوتامات و افزايش IL1ßجالب آنكه موتاسيون در ژن توليد كننده. مي گردند

اينكه ) 15.(توليد آن در كودكان با تشنج تب خيزنيزديده شده استعضي عفونت هاي ويروسي خاص مانند چرا تشنج تب خيز در ب

به مراتب بيشتر ديده مي A يا آنفلوانزا تيپ 6ويروس هرپس تيپ شود؛ شايد مربوط به نوع پاسخ سيتوكين ها در اين عوامل در بدن و

.ايجاد تحريك پذيري بيشتر نورون ها باشدهيپرترمي در كودك مي تواند باعث هيپرو نتيالسيون و در نتيجه

گردد و آنچه مسلم است رابطه آلكالوز و افزايش تحريك آلكالوز لذا اين )17و16.(پذيري نورون ها و در نتيجه ايجاد تشنج مي باشد

سوال پيش مي آيد كه آيا آلكالوز موقت ايجاد شده به دنبال تب و هيپرونتيالسيون مي تواند در پاتوژنز تشنج تب خيز موثر باشد؛ كه

خون شرياني PHاندازه گيري دقيق پاسخ به اين سوال نبازمند كودك در هنگام شروع تشنج تب خيز مي باشدو البته انجام اين

.بررسي مشكل به نظر مي رسد در مطالعات انجام گرفته در كودكان با تشنج تب خيز ديده شده است كه سطح فريتين پالسماي آنها به طور معناداري پايين بوده

ح كننده نقش احتمالي كمبود آهن در و اين مي تواند مطر) 18.(استپاتوژنز آن باشد و از طرفي ديگر شيوع تشنج تب خيز در كودكان با

) 19.(تاالسمي ماژور با سطح آهن باالي بدن بسيار كم ديده مي شود سرم و مايع مغزي نخاعي (Zn)البته در مطالعاتي ديگر سطح روي

تر از گروه كنترل در كودكان با تشنج تب خيز به طور معناداري كمالبته اهميت كلينيكي اين مشاهدات همچنان ) 20.(بوده است

.نامشخص باقي مانده است

نقش وراثت در تشنج تب خيز

اين مساله كامال مشخص شده است كه اين نوع تشنج در بعضي خانواده ها بيشتر ديده مي شود و اين تمايل ژنتيكي مي تواند از هر

وجود يك سابقه مثبت فاميلي . دين و يا هر دو منتقل گردديك از والكودكان با تشنج تب خيز وجود داشته است و شيوع در % 40 تا 25در

) 21.(موارد ديده شده است% 22 تا 9برادر و خواهر كودك مبتال در البته در صورت ابتال قبلي هر دوي والدين به اين بيماري ،احتمال آن

مطالعات يك ارتباط قوي وقوع . يشتر مي گردددر كودك به مراتب بتشنج تب خيز در دوقلوهاي منوزايگوت وهمچنين دي زايگوت را

)22.(نشان داده استعليرغم وجود داليل واضح اساس ژنتيكي اين بيماري، روش انتقال آن مشخص نمي باشد با اينحال اكثر مطالعات به نحوه وراثتي پلي

***اختالالت نورولوژِيك يا اختالالت تكاملي قبلي راجزو موارد كمپلكس آن محسوب مي كنند برخي از صاحبنظران تشنج تب خيز دربيماربا سابقه

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

تشنج تب خيز

249

هاپلوتيپ خاصي ، در HLAبته هيچ شيوع ال. ژنيك آن تاكيد دارند .بيماران با تشنج تب خيز ديده نشده است

اخيرا در مطالعه اي در ژاپن در چندين خانواده بزرگ ارتباط ژني اين FEB2و ) 8q13-q21كروموزوم (FEB1بيماري با دو ژن

با نحوه وراثتي اتوزوم غالب و ضريب نفوذ ) 19P13.3كروموزوم ( )23.(شده استپايين گزارش

ــوان ن ــه عن ــاي ويروســي ب قــش عفونته اتيولوژي تشنج تب خيز

گزارشاتي مبني بر افزايش تعداد موارد عفونت هاي ويروسي به عنوان عوامل ايجاد كننده تشنج تب خيز در دهه اخير وجود داشته

عامل ايجاد (HHV6) 6عفونت با ويروس هرپس تيپ . استوم، شايعترين همراهي را در مطالعات كننده بيماري روزئوال اينفنت

كشور آمريكا داشته است به طوري كه در حدود يك سوم موارد در كودكان زير دو سال، عامل اولين حمله تشنج تب خيز اين ويروس

البته در مطالعات كشورهاي آسيايي ويروس آنفلوانزا ) 24.(بوده استA25.( شايعترين علت بوده است (

روسي به عنوان اتيولوژي تشنج تب خيز با يكي يا نقش بيماريهاي وي :بيش از يكي از مكانيسم هاي زير مي تواند قابل توجيه باشد

با توجه به شيوع بيماريهاي ويروسي در :وجود تب به تنهايي- 1سنين اوليه عمر خصوصا دو عامل ويروسي فوق در سنين شيوع

توجيه كننده تشنج تب خيز، احتمال همزمان شدن آنها مي تواند به همين منظور در اپيدمي هاي خاص . رابطه اتيولوژيك باشد

.ويروسي، شيوع عامل اتيولوژيك در مطالعات متفاوت مي باشدشدت درجه تب كه بيش از آستانه تحريك كودك در - 2

: ايجاد تشنج در عفونت با اين ويروس ها مي باشد و HHV6احتمال بيشتر شدت تب در اين عوامل ويروسي يعني

نسبت به عفونتهاي ويروسي ديگر شايد توجيه گر اين Aآنفلوانزا به طوري كه درجه حرارت متوسط شيرخواران مبتال به . ارتباط باشد

. مي باشد درجه سانتيگراد39 معموال باالتر از HHV6عفونت )26و27(

افزايش سيتوكين ها با پاسخ ايمني غير طبيعي و - 3 نقش سيتوكين هاي ايجاد شده :وسي خاص در اثر عوامل وير

و INFα و IL1ß ، IL6درپاسخ به اين عوامل ويروسي خصوصا . ايجاد انسفالوپاتي احتمالي در پاتوژنز تشنج تب خيز مطرح است

مكانيسم احتمالي افزايش اين سيتوكين ها در مايع مغزي نخاعي به

ايمني در علت نفوذ پذيري باالي سد دفاعي مغز و ايجاد پديده اتوCNS28.( ودرنتيجه انسفالوپاتي ايجاد شده را مطرح مي كند(

به علت نورتروپ :احتمال تهاجم مستقيم ويروس به مغز- 4بودن ويروسهاي فوق و احتمال تهاجم مستقيم اين ويروس ها به سيستم عصبي مركزي ووجود شواهدي از انسفاليت خفيف مي تواند

در بعضي مطالعات انجام . يك باشدمطرح كننده اين رابطه اتيولوژ اين ويروس ها در مايع مغزي نخاعي بيماران، PCRشده ، يافتن

. احتمال تهاجم مستقيم ويروس ووجود انسفاليت را مطرح نموده است HHV-6 ويروس PCRبه طوري كه در مجموع مطالعات شيوع

البته . وجود داشته است% 6/3 در HHV-7و ويروس % 5/14در موارد ديده شده % 5/2ت پلئوسيتوز در اين مطالعات تنها در تغييرا )30و29.(است

در MMRايجاد تشنج تب خيز به دنبال تزريق واكسن ويروس مورد به ازاي هر 25-34با شيوع حدود 14 تا 7بين روزهاي

در حالي كه تشنج تب . تلقيح واكسن گزارش شده است000/100 در دو روز اول با شيوع حدود (DTP)خيز به دنبال واكسن ثالث

)32و31. ( تلقيح واكسن بوده است000/100 مورد به ازاي هر 9-6

خيص هاي افتراقي تش با وجود آنكه تشخيص تشنج تب خيز عمدتا بر اساس گفته هاي والدين و قضاوت پزشك صورت مي گيرد بنابراين مواردي تحت

كه ممكن است همراه تب Psudoseizureبه تشنج يا عنوان شنيز باشند و در سنين تشنج تب خيز ايجاد شوند بايد از حمله واقعي

موارد زير از اين جمله . تشنج توسط پزشك معالج افتراق داده شود syncope) ، حمله سنكوپ (rigors)لرز : محسوب مي گردند

attack)تشنج آنوكسيك واكنشي ، (reflex anoxic seizure) حمالت ريسه ، (breath holding spells) ،

و (impaired consciousness)اختالالت سطح هوشياري (apnea)آپنه فوق را پزشك بايد با گرفتن تاريخچـه دقيـق از والـدين كنـار موارد

از جملـه ). 33(بگذارد و از تبعات تـشخيص اشـتباه جلـوگيري نمايـد زشك در نظر داشـته باشـد تـشنج در كـودك موارد ديگري كه بايد پ

كـه در ايـن مـوارد . شده باشد (trigger)است كه با تب ،تحريك معموال تشنج تب خيز به صورت كمـپلكس ديـده مـي شـود و اينهـا

شناخته مـي شـوند Fever Provoked Seizureتحت عنوان كه البته اين تشخيص بر اساس حمالت بعـدي تـشنج بـدون تـب و

لوژيك احتمالي بيمار، سابقه تاخير تكاملي، سـابقه فـاميلي زمينه نورو

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

دكترعبداله كريمي ، دكتر شهناز آرمين ، دكتر سيد عليرضا فهيم زاده

250

1387تابستان2؛ شماره26دوره/مجله علمي سازمان نظام پزشكي جمهوري اسالمي ايران

تشنج در خانواده و ايجاد تشنج در سنين غيرمعمول تـشنج تـب خيـز ــا بــيش از 6ســن كمتــر از ( قابــل شناســايي) ســالگي6 مــاهگي ي

.مي باشندسندرم هاي نورولوژيك گاهي ممكن است در ابتدا با تشنج تب خيز

عنوان مثال سندرم اپي لپسي ميوكلونيك به. تظاهر نمايند را مي توان نام برد؛كه اولين (Dravet Syndrome)شيرخواران

حمالت تشنجي آنها به صورت تشنج تب خيز تظاهر نموده و در ادامه عالئم عصبي ديگر و پسرفت رشد تكاملي به همراه تشنجات

.ميوكلونيك به عالئم كودك اضافه مي گردد -)1(جدول شماره

دامات اوليه در بيماران با تشنج تب خيزاق

:كنترل تشنجعمده موارد تشنج هاي تب خيز خود به خود و قبل از ويزيت پزشك

در مواردي كه بيمار با تشنج مراجعه مي نمايد . كنترل مي شوندميلي گرم به ازاي 2/0-5/0درمان اوليه به صورت ديازپام تزريقي

ميلي گرم به ازاي هر 5/0 ديازپام ركتال هر كيلوگرم وزن بدن و يابا اين اقدام معموال تشنج در عرض پنج . كيلوگرم وزن بدن مي باشداخيرا بنزوديازپين هاي جديدتر مانند . دقيقه كنترل مي گردد

ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم 15/0ميدازوالم به صورت عضالني ( كيلوگرم وزن بدن ميلي گرم به ازاي هر 1/0وزن بدن و يا وريدي

كه . با اثر مشابه ديازپام بكار رفته است) و يا حتي نازال و بوكالدر ) 34.(سرعت قطع تشنج آن زودتر و احتمال آپنه كمتر مي باشد

با ) يا ميدازوالم(صورت ادامه تشنج كودك دوز دوم ديازپام تزريقي . فاصله پانزده دقيقه توصيه مي گردد

ي مي بايستي كودك به طرف چپ خوابيده و عالوه بر اقدام دارويچانه جهت بازنگهداشتن مجاري هوايي و درناژ ترشحات و مواد

استفاده از اكسيژن از طريق . مستفرغه احتمالي باال نگه داشته شود .ماسك در هنگام تشنج و سيانوز كودك توصيه مي گردد

در موارد نادر در صورت ادامه تشنج، تشخيص تشنج تب خيز يك تشنج يا تشنجات مكرر به مدت بيش . (تانوس داده مي شوداس) دقيقه كه در بين تشنجات سطح هوشياري بيمار طبيعي نگردد30از

و . كه درآن صورت پروتكل درماني جداگانه اي مورد نياز مي باشدمعموال از داروهاي ضد تشنج ديگر مانند فنوباربيتال و فني توئين

در اين موارد بيمار به بخش مراقبت هاي استفاده مي شود و البته .ويژه منتقل و درمان تحت مانيتورينگ دقيق ادامه مي يابد

:تعيين علت تبهمانگونه كه گفته شد تشخيص تشنج تب خيز يك تشخيص باليني

اما جهت . بر اساس توصيفات والدين و شرايط كودك مي باشد عالئم همراه مشخص نمودن علت تب، گرفتن تاريخچه دقيق شامل

در كودك ،سابقه مصرف اخير آنتي بيوتيك و يا داروهايي كه توسط والدين داده شده، تاريخچه اخير تزريق واكسيناسيون

كمك كننده است و معاينه ازجهت DTP و MMRخصوصاعفونت هاي حاد تنفسي فوقاني شامل اوتيت حاد مياني،

مل زمينه ساز سرماخوردگي، تونسيليت و غيره كه شايعترين عوابايد در . تشنج تب خيز مي باشند؛ بايستي حتما در نظر گرفته شوند

نظر داشت در حدود يك سوم موارد علت تب در بيماران با تشنج )35. (تب خيز مشخص نمي گردد

عفونت ادراري ،گاستروانتريت ،تب هاي بدون عالئم موضعي و براين بر اساس بنا.باكتريمي از علل مهم ديگر محسوب مي گردند

مطالعات مختلف علل تب در كودكان با تشنج تب خيز را به صورت :زير مي توان بيان نمود

)كه تا حدود يك سوم علل را تشكيل مي دهد(اوتيت حاد مياني -1ديگر عفونت هاي حاد تنفسي مانند سرماخوردگي، تونسيليت، -2

برونشيوليت و پنومونيد روزئوال اينفنتوم، آنفلوانزا، هرپس بيماريهاي ويروسي ديگر مانن-3

زوستر MMR و يا DTPبه دنبال تزريق واكسن مانند -4 گاستروانتريت ها و بخصوص عفونت هاي شيگالئي-5 (UTI)عفونت هاي دستگاه ادراري -6 Fever Without Localized)تب بدون عالئم موضعي -7

Sign) FWLS در كودكان FWLSارد درصد مو4 -5كه معموال (باكتريمي ها -8

)را تشكيل مي دهندمننژيت باكتريال و ديگر عفونت هاي سيستم عصبي مركزي كه -9

.در صورت هرگونه شكي بايد رد شوند -)1(شكل شماره

موارد تب در اين بيماران را تشكيل مي % 3عفونت ادراري در حدود دهد كه در صورت هرگونه شكي خصوصا در كودكان دخترزير دو

با تب بدون علت ،آزمايش آناليزوكشت ادرار توصيه مي سال )35.(گردد

درصد موارد تشنج تب خيز را تشكيل 2-3گستروانتريت عامل حدود مي دهد كه روتاويروس از جمله علل شايع ويروسي آن در سنين

از جمله علل مهم تشنج تب خيز در كشورهاي . شيرخوارگي مي باشد

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

تشنج تب خيز

251

فوني ناشي از شيگال مي باشد كه تا در حال توسعه اسهال هاي عبيماران بستري با تشخيص گستروانتريت شيگالئي عالئم % 40حدود

عصبي همراه از جمله لتارژي، سردرد، ديس اورينتاسيون، .هالوسيناسيون و تشنج را دارند

احتمال يك بيماري باكتريال جدي مانند باكتريمي و جلوگيري از ننژيت مهمترين هدف بررسي تب عوارض جدي و وخيم آن مانند م

نتايج مطالعات نشانگر اين . يك كودك با تشنج تب خيز است سال با تشنج تب خيز ، در خطر 3موضوع است كه كودكان زير

مشابهي از نظر باكتريمي با كودكان تب دار بدون عالئم لوكاليزه (FWLS)مي باشند.

36( سال3 ماه تا 2 بنابراين در كودكان با تشنج تب خيزبين سنيندر صورت وجود تب بدون عالئم موضعي ،بررسي باكتريمي در ) ماه

ومتغيرهايي كه در . آنها شبيه كودكان ديگر در نظر گرفته مي شود موثر بوده اند؛ FWLSهمراهي با باكتريمي مخفي بيماران با

و تعداد ) درجه ركتال38/ 9بيش از( شامل دو فاكتور مهم، ميزان تبدر آنها نيز مهم ومورد )15000باالتر از (ل هاي سفيد بيمار گلبو

.توجه استسيستم امتياز بندي زير جهت ارزيابي كودكان با احتمال باكتريمي

در مواردي كه مجموع امتياز پنج . مي تواند مورد استفاده قرار گيرد يا كمترباشد احتمال باكتريمي افزايش مي يابد و بررسي بيشتر

:ينيكي را گوشزد مي نمايدپاراكل -)2(جدول شماره

سالگي به علت عدم 3البته دركودكان با تشنج تب خيزبعد از سن احتمال باكتريمي بدون عالمت در صورت وجود تب بدون عالئم موضعي ،نيازي به بررسي هاي بيشتر نمي باشد و بيمار از نظر معاينه

.باليني تا قطع تب پيگيري مي شود -)2(ره شكل شما

در بيمـاران بـا LPموارد ضـروري انجـام

تشنج تب خيز

% 3/1احتمال مننژيت در يك كودك با تشنج تب خيز ساده، كمتر از وهمانند يك كودك با تب بدون عالئم لوكاليزه و بدون تشنج

خيز البته اين احتمال در مورد كودك با تشنج تب ) 35. (مي باشد )1.(گزارش شده است% 9كمپلكس به مراتب باالتر و تا حدود

معاينه عصبي جهت يافتن عالئم به نفع عفونتهاي سيستم عصبي مركزي مانند مننژيت يا انسفاليت يكي از ضروري ترين معاينات در

عالئم كالسيك مننژيت شامل . كودكان باتشنج تب خيز مي باشد

اغلب در شيرخواران زير يكسال ديده سفتي گردن يا فونتانل برجسته به طور روتين در موارد زير جهت رد LPبنابراين انجام . نمي شود

اين عفونت خطرناك در كودك با تظاهر تشنج تب خيز توصيه مي )38و37و36: (گردد

و ترجيحا (هر كودك با اولين تشنج تب خيز نوع ساده زير يكسال -1 ) ماه18زير

وجود عالئم عصبي يا (ب خيز نوع كمپلكسهر كودك با تشنج ت-2 دقيقه، حمالت تشنج بيش 15تشنج نوع فوكال، زمان تشنج بيش از

) ساعت24از يك بار در هر كودك با عاليم و يافته هاي باليني غير اختصاصي مشكوك -3

:به يك عفونت مننژيت مخفي شامل موارد زير روز يا بيشتر 3عدم بهبودي عالئم كلينيكي كودك در عرض ) الف

قبل از بروز تشنج كودك با عدم تغذيه مناسب و يا استفراغ هاي مكرر و مقاوم) بخواب آلودگي زياد كودك قبل از تشنج و يا خواب آلودگي بيش از )ج

) Postictalبيش از زمان معمول ( دقيقه پس از تشنج 30يجاد تغييرات رفتاري شامل بي قراري بدون علت بعد از تشنج ويا ا)د

فتوفوبي در كودك وجود ضايعات پتشي يا پورپورا در كودك) ه وجود سفتي گردن يا فونتانل برجسته مشكوك) و

از آنجايي كه بيماري مننژيت باكتريال يك بيماري بسيار جدي و مخاطره آميز است و اشتباه تشخيصي حتي يك مورد نيز بسيار فاجعه

توصيه به بستري كودك در آميز و با اهميت است لذا در موارد زيربخش اورژانس و تحت نظر قرار دادن او و معاينه مكرر از نظر رد

انجام شده LPعفونت مننژيت مي گردد كه در صورت هرگونه شك و در صورت عدم مشكل خاص، بيمار با عالئم هشدار مرخص مي

)40و39: (گرددرف آنتي تمامي كودكان با تشنج تب خيز ساده كه سابقه اخير مص)1

) ساعت اخير48. (بيوتيك را داشته اندتمامي كودكان با تشنج تب خيز ساده كه سابقه اخير ويزيت ) 2

) ساعت اخير48. (توسط پزشك را داشته اند كودك با حالت تشنج هنگام مراجعه به اورژانس يا مطب) 3

در مواردي آناليز مايع نخاع به طور كاذب نرمال LPبدنبال انجام ارش مي گردد ولي با رشد ميكروب در كشت مايع نخاع، مننژيت گز

اثبات مي گردد كه اين موارد در مننژيت مننگوكوكي معموال ديده .) موارد اين نوع مننژيت گزارش شده است% 8تا حدود . (مي شود

البته بدي حال عمومي اين بيماران معموال كمك كننده، جهت )41( . شروع آنتي بيوتيك مي باشد

در موارد نادر ديگر گاهي LP در مرحله باكتريمي بدون عالئم

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

دكترعبداله كريمي ، دكتر شهناز آرمين ، دكتر سيد عليرضا فهيم زاده

252

1387تابستان2؛ شماره26دوره/مجله علمي سازمان نظام پزشكي جمهوري اسالمي ايران

موضعي انجام شده، كه در ساعات آينده لوكاليزه شده و مننژيت CSFدر اين موارد عليرغم آناليز و كشت منفي . ايجاد خواهد شد

)42.(،كشت خون مثبت مي باشدي گردد موارد مثبت كاذب تغييرات مايع نخاع بدنبال تشنج گزارش م

و پروتئين مايع ) سلول80افزايش تا حدود (كه شامل افزايش سلول نخاع مي باشد كه البته اين تغييرات در موارد تشنج طوالني و شديد

ولي با اينحال هرگونه ) 43. (و عمدتا در بالغين ديده شده استتغييرات مايع نخاع در كودكان همراه با تشنج تب خيز به عنوان

. مغزي در نظر گرفته مي شود تا خالف آن ثابت گرددعفونت داخل

واكنش والدين در مواجهه با تشنج تب خيز در كودك

ايجاد پديده مضطرب كننده تشنج تب خيز در كـودك مـي توانـد در والدين بصورت تاثيرات فيزيكي، رواني و رفتاري قابل توجهي تظـاهر

ديـس پپـسي، مهمترين تظاهرات فيزيكي به صـورت عالئـم . نمايدبي اشتهايي و اختالالت خواب و مشكالت رواني و رفتاري بـصورت ترس از عود تشنج، ترس از ايجاد صـرع در آينـده كـودك، تـرس از صدمات دائمي مغزي و هوشي در كودك و اضطراب و نگراني شـديد

بنابراين بـروز ايـن . از هر نوع تب در كودك در والدين ديده مي شود انواده مـي توانـد صـدمات عـاطفي و روانـي بـسيار پديده در يك خـ

شديدي بر روابط كودك و والدين * وارد نمايد و باعث ايجاد سندرمي به نام سندرم كودك آسيب پـذير

اين سندرم شامل تمامي عالئم و اثرات ايجاد شـده در كـودك . گرددناشي از اضطراب شديد والدين بوده كه اثرات نـامطلوب فراوانـي بـر

)44. (ط روزانه والدين با يكديگر و كودك خواهد گذاشتارتباــدين بامــشاوره و راهنمــايي مناســب و دادن اطمينــان دادن بــه وال

اطالعات ضروري جهت رفع نگراني آنان يكي از وظايف مهم پزشك بنـابراين پـس از . مسئول درمان كودك با تشنج تب خيز مـي باشـد

نكه كودك آنهـا در معـرض بهبودي كودك ، اطمينان به والدين و اي هيچگونه خطر مرگ يا صدمات مغزي جدي قـرار نـدارد مـي توانـد

.بسيار تاثيرگذار و كمك كننده باشد

بررسي هاي مورد نيـاز جهـت كـودك بـا تشنج تب خيز

:آزمايشات روتين

در مجموع مطالعات هيچ ارتباط معناداري بين تعداد شمارش و مشخصات تشنج تب خيز ديده نشده (CBC) سلولهاي خوني

نيز شامل اوره، انجام آزمايشات بيوشيمي روتين) 45.(استكراتينين،كلسيم، سديم، پتاسيم و قند بطور كلي در ارزيابي بيماران با

لذا به نظر مي رسد )46.(تشنج تب خيز ساده كمك كننده نمي باشد تشنج تب خيز و بيوشيمي روتين جهت ارزيابي يكCBCانجام

ساده توجيهي ندارد ولي با توجه به اينكه احتمال باكتريمي در بيماران با تشنج تب خيز ساده تقريبا معادل بيماران با تب بدون

مي باشد بنابراين با توجه به اينكه در FWLSعالئم موضعي يا كودكان زير سه سال جهت بررسي باكتريمي در كودكان با

FWLS انجام CBCر صورت نياز كشت و آناليز ادرار توصيه و دلذا توصيه به آزمايشات روتين در موارد خاص زير در . مي گردد

:كودكان با تشنج تب خيز ساده منطقي بنظر مي رسد سال با 3 و كشت خون در كودك زير CBC.diffانجام -1

و احتمال ) درجه ركتال9/38باالي ( و تب باال FWLSتشخيص و كمتر در سيستم امتيازدهي بيماران با 5امتياز باكتريمي و يا

FWLS در بيماران با هيپرتانسيون، ادم، سابقه Cr , BUNتعيين -2

.بيماري كليوي يا قلبي و يا وجود سوء تغذيه متوسط تا شديد در بيماران با دهيدراناسيون يا ادم و وجود عالئم Na, kتعيين -3

گاسترو آنتريتموارد با اختالل رشدي و سوء تغذيه و بيماران تعيين قند خون در -4

)هپاتو مگالي(با معاينه غيرطبيعي كبد در موارد با اختالل رشدي و سوء تغذيهALP , P , Caتعيين -5 early در كودكان در سنين (CXR)انجام راديوگرافي سينه -6

infancy وجود تاكي پنه ويا لكوسيتوز شديد قابل توصيه ، .دمي باش

و بعضي CBCالزم به ذكر است كه انجام آزمايشات شامل ازآزمايشات بيوشيمي در كودك با تشنج تب خيز نوع كمپلكس در هر

)47. (حال جهت يافتن علت تب يا تشنج توصيه مي گردد :(EEG) الكتروانسفالوگرافي

بنابر شواهد، انجام الكتروانسفالوگرافي در بيماران با تشنج تب خيز معموال (و تنها دردو مورد زير انجام آن ) 48( انديكاسيون نداردساده

:اكيدا توصيه گرديده است) هفته از حمله تشنج4 تا 2پس از بيماران با تشنج تب خيز كمپلكس كه عود حمالت تشنجات -1

.بدون تب را داشته باشندبيماران با تشنج تب خيز كمپلكس كه عود حمالت تشنج همراه -2

اشته باشند و معاينه عصبي و يا رشد تكاملي آنها غير طبيعي تب را د . باشد

Vulnerable child syndrome *

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

تشنج تب خيز

253

البته در كودكان با تشنج تب خيز كمپلكس، نوار مغزي غير طبيعي و حتي در صورت %) 95با احتمال % 2/8كمتر از (شايع نمي باشد

غير طبيعي بودن نوار مغزي شامل ديس شارژهاي اپي لپتي فرم در )49(يز، ارزش پيش آگهي چنداني نداردكودكان با تشنج تب خ

:(neuroimaging)تصويربرداري از مغز مغز به طور روتين در كودكان با تشنج MRI اسكن با CTانجام

البته حتي در كودكان با اولين ) 50. (تب خيز ساده توصيه نمي گرددحمله تشنج تب خيز كمپلكس كه كامال حال عمومي خوبي داشته

مگر اينكه در معاينه . روتين آنها توصيه نشده استباشند انجام احتمال ضايعات فضاگير، خونريزي يا هيدروسفالي و يا آبسه مغزي

يا MRIبه طور كلي در موارد زير توصيه به انجام . مطرح باشدCT51:( اسكن مغز به طور روتين شده است(

كه بيشتر از(Postictal)طوالني شدن زمان اختالالت عصبي )1 .چند ساعت در بيمار با تشنج تب خيز كمپلكس باقي بماند

در تشنج تب خيز نوع استاتوس) 2 در تشنج تب خيز كمپلكس عود كننده) 3وجود اختالالت نورولوژيك مانند ميكرو سفالي، ماكروسفالي و )4

ياسندرم هاي نوروكوتانئوس همراه تشنج تب خيزاغ هاي شديد غير قابل در صورت وجود استفرLPقبل از انجام ) 5

كنترل، عالئم فوكال عصبي، كاهش سطح هوشياري پيش رونده يا شديد و يا وجود ادم پاپي

به ندرت تشنج تب خيز ممكن است اولين و تنها تظاهر يك بيماري متابوليك مانند اختالالت ميتوكندريال و يا اختالالت التهابي مانند

البته در صورت احتمال اين ) 51. (انسفاليت ناحيه ساقه مغز باشدبيماريهاي متابوليك يا ساختماني در تاريخچه يا معاينه

.بيمار،معموالعالئم ديگري نيز در بيمار وجود خواهد داشت

پيش آگهي بيماران

:احتمال خطر عود تشنج تب خيز

رد احتمال عود وجود بعد از يك تشنج تب خيز ساده در يك سوم موادر يكسال و % 75 ماه اول بعد از تشنج، 6نيمي از موارد در . دارد. در طي دو سال بعد از تشنج تب خيز ديده مي شوند% 90

)53و52: (فاكتورهاي خطر عود تشنج تب خيز عبارتند از ماه18سن كمتر از )1 سابقه تشنج تب خيز در فاميل درجه اول يا دوم كودك)2در هنگام وقوع ) درجه سانتيگراد38در حدود ( حرارات كم درجه)3

تشنج تب خيز

تشنجات مكرر در هنگام حمله تشنج تب خيز اول)4 اختالالت تكاملي در كودك)5 )كمتر از يك ساعت(زمان كوتاه بين شروع تب و ايجاد تشنج )6

نكته جالب توجه آنكه تشنج تب خيزاستاتوس در يك كودك با در كودكان با . نرمال خطرعود را افزايش نمي دهدمعاينه عصبي

افزايش % 76تمامي فاكتورهاي فوق احتمال عود تشنج تب خيز تا كاهش % 4يافته و در كودك بدون وجود عوامل باال خطر عود به

)54. (مي يابد :احتمال خطر ايجاد صرع در آينده

خيز الزم به ذكر است احتمال اين خطر با احتمال عود تشنج تببعد از يك تشنج تب خيز در يك كودك چه نوع ساده . متفاوت است

موارد در مجموع نهايتا تا سن % 12 تا 3و چه نوع كمپلكس در حدود نوجواني به طرف صرع ممكن است پيش بروند؛ كه در برابر احتمال

البته اين . برابر است4بطور متوسط %) 4/1(صرع در كل جامعه 5/1شنج تب خيز بدون عوامل خطرزير در حدود احتمال بدنبال يك ت

% 19 تا 13نكته ديگر قابل توجه اينكه در ) 55. (است% 4/2تا بيماران بزرگسال با صرع، سابقه قبلي حداقل يك بار تشنج تب خيز

) 56. (را در كودكي داشته اند )58و57: (فاكتورهاي خطر ايجاد صرع در كودكان با تشنج تب خيز

الالت عصبي، تكاملي در كودكسابقه اخت)1 تشنج تب خيز نوع كمپلكس ) 2 سابقه فاميلي صرع در فاميل درجه اول يا دوم )3

كودكان با سابقه يكبار تشنج تب خيز ساده كه در آينده دچار صرع مي گردند معموال نوع صرع آنها جنراليزه مي باشد ولي كودكان با

علت ضايعات احتمالي معموال به ) استاتوس(تشنجات طوالني )59. (هيپوكامپ لوب تمپورال ، صرع نوع فوكال پيدا مي كنند

:تشنج لوب تمپورالدر مورد اينكه آيا تشنج تب خيز طوالني مي تواند باعث اسكروز

و در نتيجه تشنج لوب تمپورال گردد اختالف نظر *ناحيه هيپوكامپ بالغين با % 40 در مطالعات گذشته نگر تا حدود. بسيار وجود دارد

تشنج لوب تمپورال مقاوم ،يك سابقه تشنج تب خيز كمپلكس و البته در مطالعات ديگر ) 60. (خصوصا نوع طوالني آن را داشته اند

اسكروز ناحيه هيپوكامپ در لوب تمپورال و در نتيجه آتروفي آن در كودكان با تشنج تب خيز طوالني و خصوصا موارد استاتوس آن

در مطالعه اي ديگر در تمامي كودكان با ) 61. (استوجود داشته انجام شده است MRI ساعت 48تشنج تب خيز طوالني در ظرف

كه شواهدي از ادم لوب تمپورال و خصوصا ناحيه هيپوكامپ وجود كه البته در پيگيري يك ساله آنها اين ادم بهبود يافته و .داشته است

) 62.(ه استهيچگونه شواهدي از اسكلروز مشاهده نشد

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

دكترعبداله كريمي ، دكتر شهناز آرمين ، دكتر سيد عليرضا فهيم زاده

254

1387تابستان2؛ شماره26دوره/مجله علمي سازمان نظام پزشكي جمهوري اسالمي ايران

بنابراين به نظر مي رسد درايجاد اين نوع تشنج يكسري عوامل مولتي فاكتوريال از جمله ارتباط بعضي سيتوكين ها مانند اينترلوكين

Iهم دخيل مي باشند . :احتمال خطر اختالالت شناختي

بر اساس مطالعات انجام شده به نظر مي رسد در كودكاني كه قبال الم بوده اند و سابقه تشنج تب خيز چه نوع سالم و كامال نرمال و س

چه نوع كمپلكس و حتي نوع استاتوس را داشته اند پيشرفت در سالگي 10 و 5مدرسه و فعاليت هاي ذهني و رفتاري آنها در سنين

همچنين مطالعات اخير كه ) 63. (مشابه كودكان ديگر بوده است را به عنوان CSF و اسيد الكتيك مايع(enolase)سطح انوالز

صدمات نوروني اندازه گيري نموده اند در كودكان با تشنج تب خيز ساده يا كمپلكس شامل نوع استاتوس افزايش سطح اين مواد را نداشته اند كه اين نتايج مي تواند نشانگر اين واقعيت باشند كه تشنج

)64. (تب خيز همراه تخريب نوروني نمي باشد :شنج تب خيزخطر مرگ به دنبال ت

در بيشترين مطالعات جمعيتي به عمل آمده هيچگونه خطر مورتاليته به دنبال تشنج تب خيز در كودكاني كه حتي تشنج نوع استاتوس داشته اند در صورتي كه عفونت سيستم عصبي مركزي رد شده باشد

و همچنين هيچگونه ارتباطي بين تشنج تب ) 65. (را ذكر نمي كنند )66.(ديده نشده است * *مرگ ناگهاني شيرخوارانخيز و سندرم

بيمارانري طوالني مدتيگ پي

در كودكان با ) وفن يا بروفن مانند استامين ( گرچه داروهاي تب بر

تشنج تب خيز در هنگام تب باعث كاهش تب و عالئم بيمار و سابقه ثر اثبات شده اي در اضطراب والدين مي گردد ولي چنانكه گفته شد ا

)2.(جلوگيري از عود تشنج تب خيز ندارد در مورد پيگيري بيماران با سابقه تشنج تب خيز ، معموال يكي از روش هاي زير در رابطه با كاهش خطر عود تشنج دركودك، بكار

:برده مي شوداستفاده از روش درمان ضد تشنج بطور ) روش اول

:***روزانه از داروهاي ضد تشنج مانند فني توئين و مصرف روزانه بعضي

. كاربامازيين هيچگونه اثري در جلوگيري از عود تشنج تب خيز نداردولي مصرف روزانه بعضي ديگر شامل داروهاي فنوباربيتال و ) 67(

والپورات سديم مي تواندباعث كاهش عود گردد چون اين دو دارو با

ل حافظه كوتاه مدت ، عوارض جانبي قابل اهميتي از جمله اختالكاهش تمركز و هيپراكتيويته در مورد فنوباربيتال واختالالت خوني، اثرات كشنده توكسيك بركبد، اثرات سوء بر كليه و پانكراتيت در مورد والپورات سديم همراه هستند بنابراين در مقابل ريسك كم عود

)68. (تشنج تب خيز مصرف آنها قابل تامل مي باشدكودكان با تشنج تب خيز ساده يا ايي كه اكثريت قاطع از آنج

كمپلكس پيش آگهي خوبي دارند مصرف داروهاي روزانه ضد تشنج از طرفي ديگر مصرف ) 69و68و1. (به طور روتين توصيه نمي گردد

داروها ي ضد تشنج در كودك با تشنج تب خيز به هيچ وجه از توجيه ) 69و68و67(احتمال ايجاد صرع در كودك در آينده نمي كاهد

ماه از تشنج تب خيز 6والدين و توجه آنها به اين موضوع كه بعد از از احتمال عود به شدت كاسته مي شود مي تواند از اضطراب آنها

.كاسته و باعث نگرش منطقي آنها به موضوع گردداستفاده از داروي ضد تشنج در هنگام )روش دوم

**:تبزياد باشد توصيه به درمواردي كه احتمال عود و يا اضطراب والدين

مانند ديازپام يا (مصرف بنزوديازپين هاي خوراكي با اثر سريع دوز توصيه شده . در زمان شروع تب در كودك مي گردد) كلوبازام

ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن روزانه 1ديازپام خوراكي ساعت پس از شروع تب عليرغم قطع آن 48 ساعت تا 8منقسم هر

ميلي گرم به ازاي هر 0/ 3-1دوز كلوبازام خوراكي نيز . دمي باشهر دوي . ساعت مي باشد12كيلوگرم وزن بدن روزانه منقسم هر

اين داروها با اثر مساوي و بدون خطر بوده اما مي توانند باعث خواب البته آتاكسي در . آلودگي و ضعف عضالني و آتاكسي كاذب گردند

در كنار عوارض كمتر كلوبازام و مصرف .كلوبازام كمتر ديده مي شوددو بار در روز آن امروزه اين دارو به ديازپام خوراكي ترجيح داده مي

) 70. (شودمصرف بنزوديازپين ها به علت آتاكسي و خواب آلودگي توانايي

تشخيص صحيح پزشك را در برخورد با بيمار لذا از . ايدتب دار و رد بيماريهاي جدي عفوني دچار اشكال مي نم

.اين روش جهت پروفيالكسي در موارد محدودتري استفاده مي شوداستفاده از داروي ضد تشنج در هنگام )روش سوم

:****تشنج توسط والدين با توجه به تاثير كم داروهاي ضد تشنج در جلوگيري از عود تشنج

ريكا تب خيز و با توجه به عوارض بالقوه آنها امروزه آكادمي اطفال آمو كالج سلطنتي اطفال انگلستان توصيه به مصرف پروفيالكسي داروهاي ضد تشنج در كودكان با تشنج تب خيز ساده يا كمپلكس

* MTLE (Mesial Temporal Lobe Sclerosis) **SIDS (Sudden Infant Death Syndrome)

Continuous Daily Therapy *** Intermittent Therapy****

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

تشنج تب خيز

255

و توصيه به استفاده از داروي بنزوديازپين توسط والدين . نمي نمايند )72و71. (با آموزش قبلي در هنگام تشنج كودك مي شود

ياداوري شوند كه بايد به والدينينكات

آگاهي الزم به والدين و آموزشهاي ضروري به آنها آنچنان كه گفته شد از اضطراب آنان در مواجهه با تب در كودك با سابقه تشنج تب

نكاتي كه والدين اين كودكان بايد آموزش ببينند . خيز مي كاهد : عبارتند از

ماسنج بايد نحوه اندازه گيري تب در كودك و استفاده صحيح از د)1دوز اثر مناسب داروهاي تب بر . به درستي به آنها توضيح داده شود

6 تا 4ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن هر 10استامينوفن ( ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن 5 -10 ساعت و ايبوبروفن

بكار برده شود و نحوه صحيح پاشويه ) ساعت 8 تا 6بدن هر م ساعت پس از دادن داروهاي تب بر و عدم تاثير كودكان كه ني

.كافي توصيه مي گردد به آنها آموزش داده شودوالدين بايد در هر بيماري تب دار با پزشك كودك در اسرع وقت )2

.مشورت نموده و در صورت نياز،كودك ويزيت گردد

1جدول شماره

خود را در هنگام تشنج در وضعيت والدين بايد بياموزند كه كودك )3و از مانورهاي . مناسب به چپ خوابانده و چانه را باال قرار دهند

اشتباه مانند قرار دادن انگشتان يا اجسام ديگردر دهان كودك و يا ) 73. (دادن وضعيت هاي نامناسب به كودك بپرهيزند

ين ديازپام ركتال بايد در منزل و هميشه در دسترس باشد ووالد)4 ميلي گرم به ازاي 5/0نحوه استفاده مناسب از آن با دوز اثر مناسب

بيش (هر كيلوگرم وزن بدن را در هنگامي كه تشنج طول مي كشد البته ميدازوالم دهاني) 74. (آموزش ببينند) ازپنج دقيقه

ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن و يا بصورت 4/0-5/0 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن نيز 2/0ي داخل بين

)76و75.(جايگزين مناسبي براي ديازپام ركتال مي باشددر موارد زير توصيه به خبر نمودن فوري اورژانش و انتقال سريع ) 5

:كودك به بيمارستان مي گردد دقيقه بعد از مصرف داروي 5در صورتي كه حمالت تشنج ظرف )الف

.ف نشودضد تشنج ، متوقدر صورتي كه حمالت پرشي شديد كودك متوقف شده ولي ) ب

.حمالت خفيف همچنان ادامه دارددر صورتي كه هنوز هوشياري كودك بازنگشته، حمله بعدي تشنج )ج

.تكرار گردد

(SFC) تب خيز سادهوتشنج) FPS( خصوصيات تشنج تحريك شده با تب- )1(جدول شماره

DISEASE

CRITERIA

Simple Febrile

Convulsion(SFC)

Fever Provoked

Seizure(FPS)

Family history of seizure - ±

Neurodevelopmental delay - ±

Insult to CNS - ±

Unusual age - ±

Immediate treatment*

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

دكترعبداله كريمي ، دكتر شهناز آرمين ، دكتر سيد عليرضا فهيم زاده

256

1387تابستان2؛ شماره26دوره/مجله علمي سازمان نظام پزشكي جمهوري اسالمي ايران

1شكل شماره

)1997-1995( شيوع علل تشنج تب خيز در يك مطالعه مولتي سنتر در آمريكا-)1( شكل شماره

2جدول شماره

معيار هاي امتيازدهي در كودكان با تب بدون عالئم موضعي از نظر احتمال باكتريمي-)2(جدول شماره

معيارها خوب ضعيف بد نحوه گريه كردن كودك 2 1 0 تباط با ديگراننحوه نگاه كردن كودك و ار 2 1 00 1 2 Suckingو نحوه غذا خوردن كودك فعاليت و نحوه بازي كردن كودك 2 1 0

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

تشنج تب خيز

257

2 شكل شماره

تب و تشنج

تاريخچه و معاينه باليني)ليست کردن مشکالت بيمار(

اوتيت حاد مياني وديگر عفونت هاي حاد تنفسيعفونت هاي حاد ويروسي

عفونت ادراري و عفونت هاي گوارشيبه دنبال تزريق واکسن

احتمال عفونت هاي جدي باکتريال)باکتريمي و مننژيت(

ارزيابي مناسب بر حسب نوع بيماري

LP انديکاسيون ندارد

FWLSرد مننژيت ارزيابي شبيه

ماه36 تا 2سن کودک بين

LP انديکاسيون ندارد LP انديکاسيون دارد LP انديکاسيون دارد

ماه36سن کودک بيشتر از

پيگيري بيمار رد مننژيت

تعيين نوع تشنج )FPSساده يا کمپلکس يا (

شنج تب خيز الگوريتم راهنماي ارزيابي بررسي اوليه بيمار مبتال به ت-)2(شكل شماره

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

دكترعبداله كريمي ، دكتر شهناز آرمين ، دكتر سيد عليرضا فهيم زاده

258

1387تابستان2؛ شماره26دوره/مجله علمي سازمان نظام پزشكي جمهوري اسالمي ايران

راجعم

1. Guidelines for the management of convulsions with fever. Joint Working Group of the Research Unit of the Royal College of Physicians and the British Paediatric Association. BMJ 1991;303:634- 2. Bethune P, Gordon K, Dooley J, et al. Which child will have a febrile seizure.Am J Dis Child 1993;147:35–9. 3. Vestergaard M, Obel C, Henriksen TB, Christensen J, Madsen KM, Ostergaard JR, et al. The Danish National Hospital Register is a valuable study base for epidemiologic research in febrile seizures. J Clin Epidemiol 2006;59:61-6 4. Gourie-Devi M, Gururaj G, Satishchandra P, Subbakrishna DK. Prevalence of neurological disorders in Bangalore, India: A community- based study with a comparison between urban and rural areas. Neuroepidemiology 2004;23:261-8. 5. Verity CM. Do seizures damage the brain? The epidemiological evidence. Arch Dis Child 1998; 78-84. 6. Karimi A , Alborzi A , Kadivar MR . Lets help to our sick baby . (1998) ; Vice chancellor of research publication Ltd. Shiraz university of medical science. 7. Kjeldsen MJ, Kyvik KO, Friis ML, Christensen K. Genetic and environmental factors in febrile seizures: a Danish population-based twin study. Epilepsy Res 2002;51:167-77. 8. Jensen FE, Sanchez RM. Why does the developing brain demonstrate heightened susceptibility to febrile and other provoked seizures. In: Baram TZ Shinnar S, eds. Febrile seizures. San Diego: Academic Press, 2002:153– 68. 9. Freeman JM. Febrile seizures: A consensus of their significance, evaluation and treatment. Pediatrics 1980;66:1009. 10. Commission on Epidemiology and Prognosis, International League Against Epilepsy. Guidelines for epidemiologic studies on epilepsy. Epilepsia 1993;34:592-6. 11. Shinnar S and O'Dell C. Profiles in Seizure Management. In:Leppik IE ed. Managing Febrile Seizures in Young Children and Epilepsy in the Elderly. Princeton Media Associates. 2003: 3-15. 12. Berg AT, Shinnar S. Unprovoked seizures in children with febrile seizures: short-term outcome. Neurology 1996;47:562-8. 13. Audenaert, D. et al. (2006) A novel GABRG2 mutation associated with febrile seizures. Neurology 67, 687–690

14. Fukuda, M. et al. (1997) Clinical study of epilepsy with severe febrile seizures and seizures induced by hot water bath. Brain Dev. 19,212 15. Virta, M. et al. (2002) Increased frequency of interleukin-1b (-511)allele 2 in febrile seizures. Pediatr. Neurol. 26, 192–195 16. Balestrino, M. and Somjen, C.G. (1988) Concentration of carbon dioxide, interstitial pH and synaptic transmission in hippocampal formation of the rat. J. Physiol. 396, 247–266 17. Karimi A , Alborzi A , Ghayomi MA . Interpretation of acid – base disorders less than one minute with 10 questions plus descriptive answers and artificial respiration (2002); Ima. pubication Ltd. 18. Daoud AS, Batieha A, Abu-Ekteish F, Gharaibeh N, Ajlouni S, Hijazi S. Iron status: A possible risk factor for the first febrile seizure. Epilepsia 2002;43:740-3. 19. Auvichayapat P, Auvichayapat N, Jedsrisuparp A, Thinkhamrop B, Sriroj S, Piyakulmala T, et al . Incidence of febrile seizures in thalassemic patients. J Med Assoc Thai 2004;87:970-3. 20. Mollah MA, Dey PR, Tarafdar SA, Akhter S, Ahmed S, Hassan T, et al . Zinc in CSF of patients with febrile convulsion. Indian J Pediatr 2002;69:859-61. 21. Hauser WA, Annegers JF, Anderson VE, Kurland LT. The risk of seizure disorders among relatives of children with febrile convulsions. Neurology 1985;35:1268-73. 22. Kjeldsen MJ, Kyvik KO, Friis ML, Christensen K. Genetic and environmental factors in febrile seizures: A Danish population-based twin study. Epilepsy Res 2002;51:167-77. 23. Iwasaki N, Nakayama J, Hamano K, Matsui A, Arinami T. Molecular genetics of febrile seizures. Epilepsia 2002;43:32-5. 24. Hall CB, Long CE, Schnabel KC, et al. Human herpesvirus-6 infection in children: A prospective study of complications and reactivation.N Engl J Med 1994;331:432-8. 25. Chiu SS, Tse CYC, Lau YL, Peiris M. Influence A infection is an important cause of febrile seizures. Pediatrics 2001;108:1004-5. 26. Asano Y, Yoshikawa T, Suga S, et al. Clinical features of infants with primary human herpesvirus 6 infection (exanthem subitum, roseola infantum). Pediatrics 1994;93:104-8. 27. Karimi, A., Tabatabaei, S.R.Guidelines for Prevention of Infectious and Tropical Diseases.(2006). Pediatric Infectious Research Center.

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

تشنج تب خيز

259

28. Clarke M, Newton RW, Klapper PE, Sutcliffe H, Laing I,Wallace G. Childhood encephalopathy:. Viruses, immune response, and outcome. Dev Med Child Neurol 2006;48:294-300. 29. J. Gordon Millichap, MD*, and John J. Millichap, MD Role of Viral Infections in the Etiology of Febrile Seizures PEDIATRIC NEUROLOGY 2006 V 35 No. 3 :165-172 30. Karimi A, Rafiee Tabatabaei S , Hadipour Jahromy M , A Review article on herpes simplex encephalitis.Iran J Child Neurology .2007; Vol 1,No .3: 5-11. 31. Vestergaard M, Hviid A, Madsen KM, et al. MMR vaccination and febrile seizures: Evaluation of susceptible subgroups and long-term prognosis. JAMA 2004;292:351-7. 32. Karimi A , Alborzi A , Kadivar MR . 70 important questions of immunization and accompanied infections. Fars Heath center Pub. 33. Karimi A , Alborzi A , Kadivar MR . Differential diagnosis of clinical pediatric disorders. (1997) ; Kabir publication Ltd 34. Rainbow J, Browne GJ, Lam LT. Controlling seizures in the prehospital setting: diazepam or midazolam? J Paediatr Child Health 2002;38:582. 35. Trainor JL, Hampers LC, Krug SE, Listernick R. Children with first-time simple febrile seizures are at low risk of serious bacterial illness. Acad Emerg Med 2001;8:781-7. 36. Baumer JH; Paediatric Accident and Emergency Research Group. Evidence based guideline for post-seizure management in children presenting acutely to secondary care. Arch Dis Child 2004;89:278-80. 37. Offringa M, Moyer VA. Evidence based paediatrics: Evidence based management of seizures associated with fever. BMJ 2001;323:1111-4. 38 .Karimi A , Oboodi B , Alborzi A . Comparison of cerebrospinal fluid C-reactive protein with serology and culture in diagnosis of bacterial meningitis. Journal of shahid Sadoughi university of medical sciences and health services (1999) ; Vol .7, No.3:57-62 39. Carroll W, Brookfield D. Lumbar puncture following febrile convulsion. Arch Dis Child 2002;87:238-40. 40. Fahimzad AR, Mamaishi S, Noorbakhsh S,et al. Study of antibiotics resistance in pediatric acute bacterial meningitis with E-Test method,Iran J Pediatr 2006,Vol 116,No 1 ;149-156 41. Wylie PA, Stevens D, Drake W III, et al.Epidemiology and clinical management of

meningococcal disease in west Gloucestershire: retrospective, population based study. BMJ 1997;315:774–9. 42. Shapiro ED, Aaron NH, Wald ER, et al. Risk factors for development of bacterial meningitis among children with occult bacteremia. J Pediatr 1986;109:15–19. 43.Cepelowies J,Tunkel AR .Viral encephalitis.Curr Treat Op Infect Dis. 2003;5:11-19 44. Balslev T. Parental reactions to a child's first febrile convulsion. A follow-up investigation. Acta Paediatr Scand. 1991; 80: 466-9. 45. Mohebbi MR, Holden KR, Mohammadi M.

Peripheral leukocytosis in children with febrile seizures. J Child Neurol 2004;19:47-50.

46. Rosman NP. Evaluation of the child who convulses with fever. Pediatr Drugs 2003;5:457–61.

47.Karimi A , Kadivar MR , Alborzi A . The Eikiri syndrome , a highly fatal disease caused by Shigellosis . Medical journal of Tabriz university of medical sciences and health services (1999) ; Vol . 39&40 : 77-80 48. American Academy of Pediatrics. Practice

parameter: the neurodiagnostic evaluation of the child with a first simple febrile seizure. Pediatrics 1996;97:769–75.

49. Meremikwu M, Oyo-Ita A. Physical methods for treating fever in children. Cochrane Database Syst Rev 2003;2:CD004264. 50. Practice parameter: The neurodiagnostic evaluation of the child with a first simple febrile seizure. American Academy of Pediatrics. Provisional Committee on Quality Improvement, Subcommittee on Febrile Seizures. Pediatrics 1996;97:769-72. 51. Warden CR, Zibulewsky J, Mace S, Gold C, Gausche-Hill M. Evaluation and management of febrile seizures in the out-of-hospital and emergency department settings. Ann Emerg Med 2003;41:215-22. 52. Berg AT, Shinnar S, Darefsky AS, Holford TR, Shapiro ED, Salomon ME, et al . Predictors of recurrent febrile seizures. A prospective cohort study. Arch Pediatr Adolesc Med 1997;151:371-8. 53. El-Radhi AS. Lower degree of fever at the initial febrile convulsion is associated with increased risk of subsequent convulsions. Eur J Paediatr Neurol 1998;2:91-6. 54. Berg AT, Shinnar S, Darefsky AS, Holford TR,

Shapiro ED, Salomon ME, et al. Predictors of recurrent febrile seizures: a prospective cohort study. Arch Pediatr Adolesc Med 1997;151:371-8.

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

دكترعبداله كريمي ، دكتر شهناز آرمين ، دكتر سيد عليرضا فهيم زاده

260

1387تابستان2؛ شماره26دوره/مجله علمي سازمان نظام پزشكي جمهوري اسالمي ايران

55. Tsai ML, Hung KL. Risk factors for subsequent epilepsy after febrile convulsions. J Formos Med Assoc 1995;94:327-31. 56. Camfield P, Camfield C, Gordon K, et al. What types of epilepsy are preceded by febrile seizures? A population-based study of children. Dev Med Child Neurol 1994;36:887–92. 57. Annegers JF, Hauser WA, Shirts SB, Kurland LT. Factors prognostic of unprovoked seizures after febrile convulsions. N Engl J Med 1987;316:493-8. 58. Trinka E, Unterrainer J, Haberlandt E, Luef G, Unterberger I, Niedermuller U, et al . Childhood febrile convulsions-which factors determine the subsequent epilepsy syndrome? A retrospective study. Epilepsy Res 2002;50:283-92. 59. Lewis DV. Febrile convulsions and mesial temporal sclerosis. Curr Opin Neurol 1999;12:197-201 60. Cendes F, Andermann F, Dubeau F, et al. Early childhood prolonged febrile convulsions, atrophy and sclerosis of mesial structures, and temporal lobe epilepsy: an MRI volumetric study. Neurology 1993;43:1083–7. 61. Grunewald RA, Farrow T, Vaughan P, et al. A magnetic resonance study of complicated early childhood convulsion. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2001;71:638–42. 62. Scott RC, King MD, Gadian DG, et al. Hippocampal abnormalities after prolonged febrile convulsion: a longitudinal MRI study. Brain 2003;126:2551–7. 63. Verity CM, Greenwood R, Golding J. Long- term intellectual and behavioral outcomes of children with febrile convulsions. N Engl J Med 1998;338:1723-8. 64. Nussinovitch M, Avitzur Y, Finkelstein Y, Amir J, Harel D, Volovitz B. Lactic dehydrogenase isoenzyme in cerebrospinal fluid of children with febrile convulsions. Acta Paediatr 2003;92:186- 9. 65. Callenbach PM, Westendorp RG, Geerts AT, et al. Mortality risks in children with epilepsy: the Dutch study of epilepsy in childhood. Pediatrics 2001;107:1259–63.

66. Vestergaard M, Basso O, Henrikesen TB, et al. Febrile convulsions and sudden infant death syndrome. Arch Dis Child 2002;86:125–6. 67. Baumann RJ. Technical report: treatment of the child with simple febrile seizures. Pediatrics 1999;103:e86. 68. Rantala H, Tarkka R, Uhari M. A meta- analytic review of the preventive treatment of recurrences of febrile seizures. J Pediatr 1997;131:922-5. 69. Knudsen FU. Febrile seizures: Treatment and prognosis. Epilepsia 2000;41:2-9. 70. Rose W, Kirubakaran C, Scott J. Intermittent clobazam therapy in febrile seizures. Indian J Pediatr 2005;72:31-3. 71. Joint Working Group of the Research Unit of the Royal College of Physicians and the British Paediatric Association. Guidelines for the management of convulsions with fever. BMJ 1991;303:634–6. 72. Baumann RJ, Duffner PK. Treatment of children with simple febrile seizures:the AAP practice parameter. American Academy of Pediatrics. Pediatr Neurol 2000;23:11–17. 73. Huang MC, Liu CC, Chi YC, Thomas K, Huang CC. Effects of educational intervention on changing parental practices for recurrent febrile convulsions in Taiwan. Epilepsia 2002;43:81-6. 74. O'Dell C, Shinnar S, Ballaban-Gil KR, Hornick M, Sigalova M, Kang H, et al . Rectal diazepam gel in the home management of seizures in children. Pediatr Neurol 2005;33:166-72. 75. McIntyre J, Robertson S, Norris E, Appleton R,

Whitehouse WP, Phillips B, et al. Safety and efficacy of buccal midazolam versus rectal diazepam for emergency treatment of seizures in children: a randomised controlled trial. Lancet 2005;366:205-10.

76. Bhattacharyya M, Kalra V, Gulati S. Intranasal midazolam vs rectal diazepam in acute childhood seizures. Pediatr Neurol 2006;34:355-9.

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

تشنج تب خيز

261

آزمون

در مورد شيوع بيماري تشنج تب خيز كداميك از موارد زير : 1 صحيح است؟

و با شيوع بيشتر در پسران % 5تا 2) الف و با شيوع بيشتر در دختران% 5 تا 2) ب و با شيوع بيشتر در پسران% 12 تا 8) ج و با شيوع بيشتر در دختران% 12 تا 8) د شايعترين سن تشنج تب خيز كداميك از موارد زير است؟: 2

ماهگي 18) ب ماهگي 6) الف ماهگي36)د ماهگي 24) ج تمامي موارد زير بر طبق تعريف، تشنج تب خيز تلقي مي : 3

گردند بجز؟ ماهه با تب و تشنج به دنبال تزريق واكسن ثالث6شيرخوار ) الف ماهه با تشنج تب خيز به دنبال اسهال خوني شيگالئي 8كودك ) ب و تشخيص انسفاليت هرپسي ساله با تب و تشنج 5/1كودك ) ج ساله با تب و تشنج و تشخيص اوتيت حاد مياني 2بيمار ) د كداميك از مكانيسم هاي احتمالي زير در ايجاد تشنج در : 4

كودكان با تشنج تب خيز بيشتر مطرح است؟ افزايش سطح نوروترانسميتر گابا در مغز ) الف كاهش سطح نوروترانسميتر گابا در مغز) ب زايش سطح نوروترانسميتر سروتونين در مغز اف) ج كاهش سطح نوروترانسميتر سروتونين در مغز) د ماهه اي با تشنج تب خيزساده مراجعه نموده است 20 دختر:5

در آزمايش خون . درجه نكته مثبتي ندارد5/39در معاينه بجز تب توصيه شما براي يافتن علت .دارد ) WBC=17800(لكوسيتوز

اين كودك همه موارد زير است بجز؟تب در انجام كشت و آناليز ادرار )الف كشت خون جهت رد باكتريمي ) ب در كودك LPانجام ) ج

آزمايش ساده مدفوع درصورت وجود اسهال در كودك ) د مهمترين عامل در ايجاد سندرم كودك آسيب پذير :6

(Vulnerable child syndrome) در كودك با تشنج تب خيز چيست؟

عدم درمان به موقع تشنج تب خيز در كودك ) الفعوارض ناشي از صدمات مغزي در كودك مبتال به تشنج تب )ب خيز اضطراب بيش از حد كودك ) ج اضطراب بيش از حد پدر و مادر )د ي شناخته كداميك از ويروس هاي زير مهمترين عوامل ويروس:7

شده در تشنج تب خيز كودكان مي باشند؟ Aو آنفلوانزا HHV6) ب HSV1&2) الف و آدنوويروسRSV) د HHV8 و HHV6) ج در مورد زمان تشنج تب خيز ناشي از واكسن هاي ياد شده :8

كداميك از موارد زير صحيح است؟ اول در هفته MMR ساعت اول و48 در DTP) الف در يك ماه اول MMR ساعت اول و 48 در DTP) ب

ساعت اول48 در MMR در يك هفته اول وDTP )ج در هفته دوم MMR ساعت اول و48 در DTP) د ماهه با اولين تشنج تب خيز ساده بدون علت 8شيرخوار : :9

همه موارد زير را در .مشخص تب در بخش بستري شده است بجز؟مورد او توصيه مي كنيد

CBCارزيابي ) ب انجام پونكسيون مايع نخاع ) الف تعيين قند و كلسيم خون) د انجام كشت و آناليز ادرار ) ج feverكداميك از موارد زير نمي تواند در تشخيص : 10

provoked seizureاز تشنج تب خيز كمك كننده باشد؟ سالگي7شنج در سن ت) ب سابقه قبلي صرع در خانواده ) الف

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

دكترعبداله كريمي ، دكتر شهناز آرمين ، دكتر سيد عليرضا فهيم زاده

262

1387تابستان2؛ شماره26دوره/مجله علمي سازمان نظام پزشكي جمهوري اسالمي ايران

سابقه تاخير تكاملي عصبي) د تشنج بدنبال تزريق واكسن ) ج

مهمترين مزيت ميدازوالم بر ديازپام در كنترل حمله تشنجي : 11 در كودك چيست؟

قيمت ارزانتر) ب احتمال كمتر آپنه) الف احتمال كمتر آتاكسي ) د احتمال كمتر خواب آلودگي) ج

به طور روتين در LPميك از موارد زير انديكاسيون كدا: 12 كودك با تشنج تب خيز نمي باشد؟

كودك با تشنج تب خيز كمپلكس براي بار دوم) الف كودك با تشنج تب خيز همراه ضايعات پتشي )بكودك با تشنج تب خيز ساده و مصرف آنتي بيوتيك در روز ) ج

قبل تب خيز ساده ماهه با اولين حمله تشنج 12كودك ) د

در كداميك از موارد زير ،انجام نوار مغزي در كودك با : 13 تشنج تب خيز بيشتر تاكيد ميشود؟

ماهه اي با تشنج تب خيز ساده براي بار دوم11شيرخوار ) الف ماهه اي با معاينه عصبي غير طبيعي و تشنج 18شيرخوار ) ب

كمپلكس براي بار اولكمپلكس كه عود تشنج بدون تب ساله اي با تشنج 3كودك ) ج

.داشته باشد ساله اي كه تشنج به علت مننژيت باكتريال داشته 2كودك ) د

.باشد

اسكن مغزي به طور روتين CTدر كداميك از موارد زير : 14 توصيه نمي شود؟LPقبل از انجام

كودك بي حال و خواب آلوده ) الف كودك با ادم پاپي چشم) ب تر مي شودبه طور پيشرونده سطح هوشياري او كمكودكي كه ) ج كودك با عالئم فوكال در معاينه) د

شايعترين زمان احتمال عود تشنج تب خيز چه هنگامي : 15 است؟ يكسال اول بدنبال تشنج) ب ماه اول به دنبال تشنج 6) الف

سالگي5تا قبل از ) د سال اول به دنبال تشنج 2)ج

داميك از موارد زيرعامل خطر ايجاد صرع در آينده نمي ك:16

باشد؟ تشنج تب خيز كمپلكس ) الف تشنج هاي تب خيز ساده تكرار شونده) ب سابقه فاميلي صرع در خانواده ) ج زمينه اختالل تكاملي در كودك) د

مهمترين عامل خطر احتمالي ايجاد صرع موضعي لوب : 17 تشنج تب خيز كدام است؟تمپورال در يك كودك با

تشنج تب خيزموضعي ) الف تشنج تب خيز استاتوس) ب تشنج تب خيز در زمينه اختالالت تكاملي و عصبي) ج ساعت اول24تشنج تب خيز تكرار شونده در ) د

كداميك از داروهاي ضد تشنج زير به عنوان پروفيالكسي در : 18 تشنج تب خيز موثر نيستند؟

فنوباربيتال روزانه ) ب ديازپام متناوب) الف كاربامازيين روزانه) د سديم والپورات روزانه ) ج

كداميك از بنزو ديازپين هاي زير مي تواند جايگزين مناسبي : 19 براي ديازپام خوراكي در پروفيالكسي تشنج تب خيز باشد؟

كلونازپام ) ب ميدازوالم ) الف اكسازپام) د كلوبازام ) ج

مناسب ترين زمان توصيه به مصرف ديازپام ركتال در منزل : 20 توسط والدين در هنگام تشنج كودك چه زماني است؟

بالفاصله بعد از تشنج ) الف دقيقه5در صورت عدم قطع تشنج پس از ) ب عدم قطع تشنج پس از ده دقيقهدر صورت) ج دقيقه15در صورت عدم قطع تشنج پس از ) د

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

تشنج تب خيز

263

قابل توجه شركت كنندگان در برنامه خودآموزي

شركت كنندگان در برنامه خودآموزي الزم است فرم ثبت نام را به طور كامل تكميل و به مهر نظام پزشكي خود ممهور نمايند و پس از مطالعه

آموزي بعد از پاسخگويي به سؤاالت پرسشنامه و اعالم نظر خود در خصوص مقاله مطالعه شـده در فـرم نظرخـواهي، نـسبت بـه مقاله خود ، روبـروي )شـانزدهم ( مقدم يخيابان كارگر شمالي، خ فرشتهران، : آدرس به 16/4/1388ارسال اصل هر سه فرم تكميل شده حداكثر تا تاريخ

از % 70حيح به حداقل اقدام نمايند تا در صورت پاسخگويي ص 88331080تلفن ، 11365– 3759صندوق پستي 8 و 6، پالك يدانشكده كارآفرين .سؤاالت مقاله، گواهينامه شركت در برنامه خودآموزي صادر و به آدرس مندرج در فرم ثبت نام ارسال گردد

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اداره كل آموزش مداوم جامعه پزشكي–ي معاونت آموزش

فرم ثبت نام در برنامه خودآموزي مجله علمي سازمان نظام پزشكي: نام نشريه اريتم مولتي فرم :عنوان مقاله

....................................................................:نام پدر..........................................................................: نام...........................................................: نام خانوادگي

...............................................................:تاريخ تولد..............................................................: ادره ازص....................................................: شماره شناسنامه

........................: روستا...............................: بخش..............................................................: شهرستان..................................................:استان: محل فعاليت

ساير طرح قراردادي پيماني رسمي آزاد هيأت علمي : نوع فعاليت

......................................................................................................................................................................: مقطع آخرين مدرك تحصيلي و سال اخذ مدرك

........................................................: دكترا..........................................: فوق ليسانس ...................................................: ليسانس : رشته تحصيلي در مقاطع

........................................: فوق تخصص ..................................................: تخصص

...................................................: كدپستي....................................................................................................................................................: آدرس دقيق پستي

.................................................................................................: شماره نظام پزشكي............................................................................................ :شماره تلفن

:تاريخ تكميل و ارسال فرم :امضاء، و مهر متقاضي

امضاء و مهر مسؤول ثبت نام

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020

Archi

ve o

f SID

دكترعبداله كريمي ، دكتر شهناز آرمين ، دكتر سيد عليرضا فهيم زاده

264

1387تابستان2؛ شماره26دوره/مجله علمي سازمان نظام پزشكي جمهوري اسالمي ايران

در زيـر گزينـه صـحيح بـه سـؤاالت) ×(لطفاً با گذاردن عالمت :پرسشنامه مقاله خودآموزي پاسخ دهيد

الف ب ج د الف ب ج د

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

در زيـر گزينـه ) ×(خواهشمند است نظر خود را با گذاردن عالمت .مربوطه اعالم نماييد

كامالً موافقم

تا حدي موافقم

تا حدي مخالفم

كامالً مخالفم

نظري ندارم

محتواي مقاله براساس منابع -1 .جديد علمي ارائه شده است

محتــواي مقالــه بــا نيازهــاي -2 .اي من تناسب داشته است حرفه

ــه در جهــت -3 محتــواي مقالتحقق اهداف آموزشي نوشته

.شده است

در محتواي مقاله شيوايي -4و ســـهولت بيـــان در انتقـــال

. مفاهيم رعايت شده است

. ذكر نماييدسه عنوان پيشنهادي خود را براي ارائه مقاالت خودآموزي 1 .

2.

3.

همكار گرامي لطفاً با ارائه نظرات و پيـشنهادات خـود در جهـت توسـعه كيفـي مقـاالت .هاي آموزش مداوم را ياري فرماييد ريزان و مجريان برنامه خودآموزي، برنامه

باسمه تعالي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

اداره كل آموزش مداوم جامعه پزشكي –معاونت آموزشي هاي خودآموزي كنندگان در برنامه مجوز تخصيص امتياز آموزش مداوم به شركت

سالم عليكم 5/1رسـاند كـه اعطـاي استحـضار مـي بـه » تشنج تب خيز« در مورد تخصيص امتياز به مقاله 28/3/1387 مورخ 16744/7ه ه نامه شمار احتراماً، بازگشت ب

بـه عنـوان شـركت در برنامـه خودآمـوزي بيماريهاي عفوني و گرمسيري و مغز و اعـصاب -كودكانمتخصصين پزشكان عمومي و امتياز آموزش مداوم به .باشد مورد تأييد مي) ها ضوابط نحوه اجراي برنامه3 ماده 5د موضوع نوع پنجم بن(

.اين مجوز از زمان صدور به مدت يك سال اعتبار دارد 51000384: كد برنامه

11620: كد سازمان برگزار كننده

آ/157204/6: شماره 16/4/1387: تاريخ

www.SID.ir

Dow

nloa

ded

from

jmci

ri.ir

at 1

9:07

+03

30 o

n S

atur

day

Mar

ch 7

th 2

020