НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ...

8
damoukidebeli ebrauli gazeTi saqarTveloSi gamodis 1993 wlis martidan `MENORA~ INDEPENDENT JEWISH NEWSPAPER IN GEORGIA `МЕНОРА~ НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ aprili nisani #4 (415) (5776) 2016 ikiTxeT gazeT `menoras~ eleqtronuli versia veb misamarTze WWW.MENORA.GE Zvirfaso megobrebo, guliTadad mogilocavT fesaxis dResaswauls!

Upload: vanquynh

Post on 06-Jul-2018

253 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ …dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/154545/1/Menora_2016_N4.pdf · damoukidebeli ebrauli gazeTi saqarTveloSi

damoukidebeli ebrauli gazeTi saqarTveloSi

gamodis 1993 wlismartidan

`MENORA~ INDEPENDENT JEWISH NEWSPAPER IN GEORGIA

`МЕНОРА~ НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ

aprilinisani#4 (415)(5776)2016

ikiTxeT gazeT `menoras~ eleqtronuli versia veb misamarTze WWW.MENORA.GE

Zvirfaso megobrebo, guliTadad mogilocavTfesaxis dResaswauls!

Page 2: НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ …dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/154545/1/Menora_2016_N4.pdf · damoukidebeli ebrauli gazeTi saqarTveloSi

2 m e n o r a aprili (nisani) №4, 2016 w.

israelelebma gamofena `sicocxlis xe“ Camogvitanes

daviT xananaSvili: `TiTqos dedasTan davbrundi~

TbilisSi erTdRiani saqmiani vizitiT imy-ofeboda msoflios ebraelTa kongresis aRmasrulebeli vice-prezidenti robert zingeri. masTan erTad TbilisSi Camovida kongresis msoflios ebrauli struqturebis usafrTxoebis samsaxuris xelmZRvaneli omri sigelmani.

17 aprils robert zingeri miiRo saqarT-velos sagareo saqmeTa ministris moadgilem b-ma daviT jalaRaniam.

ministris moadgile msoflios ebraelTa kongresis aRmasrulebel vice-prezidents esaubra saqarTveloSi arsebul situaciaze_yuradReba gaamaxvila vizaliberalizaciis molodinze, saqarTvelos evro-atlantikur orientaciaze, moaxloebul saqarlamento arCevnebze. batoni d. jalaRania SeCerda mra-valsaukunovan qarTul-ebraul urTierTo-baze, saqarTvelos ebraelTa wvlilze Cveni qveynis ganviTarebis saqmeSi.

batonma robert zingerma isaubra msofli-os ebraelTa kongresis muSaobis principe-

bze: aRniSna,rom kongresis mTavari amoca-naa izrunos msoflios sxvadasxva qveyanaSi mcxovrebi ebraelobis uSiSroebaze, ebrZo-los antisemitizms, daicvas israelis saxelm-wifoebrivi interesebi _ swored am mizniT mek-is xelmZRvaneloba xSirad xvdeba amaTuim qveynis liderebs. am Sexvedrebis meoxebiT miiRweva yuradRebis gamaxvileba asze met saxelmwifoSi mcxovrebi ebraelobis yofaze.batonma r. zingerma isaubra imis Taobazec, rom 2013 wels, Tu ram ganapiroba saqarT-velos ebraelobis miReba msoflios ebrael-Ta kongresSi

saqarTvelos sagareo saqmeTa ministris moadgilesTan SexvedraSi monawileobdnen: msoflios ebraelTa kongresis vice pre-zidenti, evr-aziis ebraelTa kongresis generaluri sabWos wevri, mwerali guram baTiaSvili, evr-aziis ebraelTa kongre-sis generaluri sabWos wevri,saqarTvelos ebraelTa kulturul-saganmanaTleblo fon-dis xelmZRvaneli, elene berkoviCi da omri

sigelmani.b-ni r. zingeri Sexvda ebrauli Temis

warmomadgenlebs: xelovnebaTmcodnes, profesor lela wiwuaSvils, ivriTis Sem-swavleli ulpanis direqtors larisa namTalaSvils,evropiel ebraelTareligi-uri organizaciis warmomadgenels dimitri TafliaSvils, xesed eliahus“ direqtors re-vaz STaSvile, moinaxula Tbilisis ebrauli saTemo saxli, gaecno `xesed eliahus muSao-bis prinpipebs.

stumrebi ewvivnen qarTvel ebraelTa did salocavs, saTamos ki daeswrnen k. marjaniSvi-lis sax. Teatris speqtakls `BEGALUT~

18 aprils o. sigelmanma usafrTxoebis TvalsazrisiT Seiswavla ebrauli orga-nizaciebis Senoba nagebobebi: ebraelTa saTemo saxli, `TifereT cvi“, saqarTvelos ebraelTa istoriul- eTnografiuli muzeu-mi_ aq esaubra muzeumis direqtors, g. Ramba-SiZes.

evraziis ebraelTa kongresis prezidentis milocva

rogorc cnobilia, ukrainis radam am qveynis premier ministrad daamt-kica vladimer groismani _ ebrauli erovnebis ukraineli politikuri moRvawe.evraziis ebraelTa kongresis prezidentma iulius mainlma vladi-mer groismans guliTadad miuloca aseT maRal Tanamdebobaze arCeva da gamosTqva rwmena, rom misi premier-ministroba dadebiT rols iTamaSebs am qveynis ebraelobis cxovrebaSic.

robert zingeri TbilisSi

20 aprils S. amiranaSvilis sax.xelovnebis saxelmwifo muzeumSi saqarTveloSi israelis saelCom da erovnulma muzeumma gamarTes gamofena `sicocxlis xe“.

eqspoziciaSi warmodgenili gaxldaT israelis vizua-luri art studiis Alma Denura~ s daviT xananaSvilis, ele-na nemcovas, natalia kulikovas, aleqsandre enekos, ro-man butmanisa da vadim meskinis kanonikuri ilustraciebi.

Slomo hamelexis igavebis mixedviT sicocxlis xe To-ris simboloa. swored es gaxlavT gamofenis koncefcia.

daviT xananaSvili gamoCenili qarTveli fermweris zurab niJaraZis mowafea. man daviT xananaSvili daaxas-iaTa rogorc niWieri pirovneba. igi Cinebulad swavlob-da Tbilisis samxatvro akademiaSi.

gamofenaze warmodgenili gaxldaT animacia `xai“_si-cocxle, romlisTvisac daviT xananaSvilma da roman butmanma Seqmnes ebrauli kaligrafiis 18 kanonikuri ver-sia. babilonis droindeli galuTidan uaxloesi drois Sriftebis CaTvliT.

gamofena, romlis gaxsnazec sityvebi warmosTqves erovnuli muzeumis direqtoris moadgilem mixeil wereTelma, israelis sagangebo da sruluflebianma el-Cma saqarTveloSi iuval fuqsma,xelovnebaTmcodnem, profesorma lela wiwuaSvilma da israelidan Camosulma mxatvarma daviT xananaSvilma, fesaxis dResaswauls eZ-Rvneba.

axali speqtakli ebraul Temazekote marjaniSvilis sax-

elobis akademiur TeatrSi ganxorcielda axali speqtakli, romelSic asax-ulia ebraeli xalxis yofa, tragizmiT aRvsili mov-lenebi. es gaxlavT mweral guram baTiaSvilis axali piesa, romelic Teatrisave iniciativiT Seiqmna: ,,BEG-ALUT-ucxoobaSi“ (gamoyene-bulia zogierTi fragmenti Solom aleixemis nawarmoe-bebidan).

speqtaklis reJisori da scenografi gaxlavT Teat-ris samxatvro xelmZR-vaneli levan wulaZe. swored mas ewada Seeqmna gansxvavebuli stilistikis speqtakli ebraeli xalxis yofaze. da asec moxda _ reJisorma Seqmna speqtakli dialogis, si-tyvis gareSe, rac ase damaxasiaTebelia Teatraluri xelovnebisaTvis da amiT kidev ufro gaarTula msaxiobTa amocana _ am speqtaklSi msaxiobebma, reJisorma monaxes sityvis, dialogis nacvali gamosaxvis saSualebebi.

speqtaklis musikaluri avtoria gamoCenili kompozitori da diriJori, rusTave-lis premiis laureati vaxtang kaxiZe, kostumebis mxatvari nino surgulaZe, qoreo-grafi_ gia marRania.

am stilisturad erTob Tavisebur speqtaklSi, romelSic gamoxatvis mTavari saSu-aleba ara sityva, aramed msaxiobis qmedeba gaxlavT,rolebs asruleben: guranda gabu-nia, givi CuguaSvili, beso baraTaSvili, manana kozakova, barbare dvaliSvili, paata papuaSvili, konstantine roiniSvili, nato kaxiZe, ana grigolia, Teona qoqraSvili, nika kuWava, giorgi xurcilava, eka niJaraZe, nino wulaZe da ana vasaZe.

mayurebelma speqtakli gulTbilad miiRo.

Page 3: НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ …dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/154545/1/Menora_2016_N4.pdf · damoukidebeli ebrauli gazeTi saqarTveloSi

3m e n o r aaprili (nisani) №4, 2016 w.

19 aprils moskovSi, kremlSi gaimarTa ruseTis prezidentis vladimer putinis Sexvedra msofli-os ebraelTa kongresis prezident ronald lauderTan.

SexvedraSi monawileobdnen: msoflios ebraelTa kongresis aR-masrulebeli vice-prezidenti rob-ert zingeri, evr-aziis ebraelTa kongresis prezidenti, mek-is vice-prezidenti iulius mainli, ruseTis ebraelTa kongresis prezidenti, mek-is vice prezidenti iuri kaneri da evraziis ebraelTa kongresis pirveli vice prezidenti, msoflios ebraelTa kongresis vice-preziden-ti mixeil mirilaSvili.

Sexvedris dasawyisSive ruseTis prezidentma Tqva:

vladimer putini: pativcemulo batono lauder, Zvirfaso megobre-bo, neba momeciT, guliTadad moges-almoT moskovSi.

Cven erTmaneTs 2003 wels SevxvdiT. msoflios ebraelTa kongresi Zalian gavlenian, erTob mniSvnelovan saer-TaSoriso, arasamTavrobo sazoga-doebriv organizaciaTa rigs gane-kuTvneba.

ramdenadac vici, Tqven ukve 80 we-lia arsebobT da mTel msoflioSi ebraelTa mxardasaWerad Zalian did

ruseTis prezidentis vladimer putinisa

da msoflios ebraelTa kongresis prezidentis

roland lauderis Sexvedra

saero da religiur saqmianobas eweviT.Tqven iciT, rom Cven Zalian mWidro

da regularuli urTierToba gvaqvs Cveni qveynis ebraul organizaciebTan, aseve axlo urTierToba gvaqvs evro-pis ebraul organizaciebTan. ruseTis ebraul organizaciebs arsebiTi wvlili SeaqvT ruseTis Sidasaxelmwifoebrivi stabilizaciis saqmeSi. amis gamo Cven di-dad madlieri varT Cveni megobrebisa.

iudaizmi erT-erTia im oTx tradici-ul religiaTa Soris,romelic sxva tradiciul konfesiaTa Tanabrad Cve-ni qveynis xelisuflebis mudmivi mx-ardaWeriT sargeblobs.

vici, rom male Tqveni dResaswau-li iwyeba_ fesaxi (me vgoneb, ocdaor aprils)

neba momeciT, vidre saubars daviwyeb-deT, yvelas mogilocoT momavali dRe-saswauli.

keTili iyos Tqveni mobrZaneba!ronald lauderi: didi madloba. Za-

lian moxaruli var rom aq vimyofebi. zogjer Cve , adamianebs, gvaviwydeba

vTqvaT `madloba“ magram dRes me minda giTxraT madloba yvelaferi imisaT-vis, rasac Tqven ebraeli xalxisaTvis akeTebT. maSin roca Cven pirvelad Sevx-vdiT erTmaneTs, antisemitizmis talRa jer kidev Zlieri gaxldaT_iyo Tav-

dasxmebi sinagogebze, iyo anti-semitizmi oficialuri pirebisa.

maSin Cvenes sakiTxi ganvixileT da Tqven aRmiTqviT, rom am ten-dencias SecvlidT.

Tqven SeasruleT is, rac dam-pirdiT da ramdenadac me vici, dRevandel ruseTSi antisemitiz-mis done minimumamdea dasuli da ebrauli mosaxleoba Zalian kar-gad cxovrobs. sinagogebSic simS-videa.

Tqveni daxmarebiT, Tqveni ZalisxmeviT ruseTSi Seiqmna msoflioSi yvelaze saukeTeso ebrauli muzeumi. me am muzeumis

mmarTvelobis wevri var da unda giTxraT, rom yvelas movuwodeb, ewvios am muzeums, yvelas veubne-bi, rom es aris saukeTeso muzeu-mi.

da ramdenadac me ruseTis mTavari rabinis berl lazari-sagan mesmis, ruseTis ebraelobis cxovreba ufro da ufro umjobes-deba da es maSin, roca dRevandel evropaSi antisemitizmi Zlierde-ba.

amitomac minda, kidev erTxel vTqva: moxaruli var aq rom vi-myofebi da vxedav yvelafer imas, rac Tqven gaakeTeT.

Page 4: НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ …dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/154545/1/Menora_2016_N4.pdf · damoukidebeli ebrauli gazeTi saqarTveloSi

4 m e n o r a aprili (nisani) №4, 2016 w.

Rrmad pativcemulo megobrebo,Cems Tavazian mimarTvas, gTxovT,

gansakuTrebul yuradRebas nu mi-aqcevT, vinaidan, ubralod, aseTi Tviseba maxasiaTebs da vaRiareb, rom uamrav urTierTobebSi, msgavsi Tava-ziani formiT mimarTva, mravalTaT-vis gaugebaric ki rCeba, magram sx-vagvarad ar mZaluZs, albaT imitom, rom miuxedavad im garemoebisa, rom Cemi balRoba talaxian axlcixeSi, erT erdoan saxlSi gavatare, mTeli Cemi resocializaciis procesis gav-la dasavleT evropis qveynebSi mix-deboda, sadac uneblied gaviTavise da aRviTqvi ucxouri sazogadoebebis kulturuli Rirebulebani...

erdo... xo, "erdo", rogorc movixsenieb-

diT Cven im erdoan saxls, romelic, TviT imdroisaTvisac ki, bolo da erTaderTi SemorCeniliyo mTeli axalcixis masStabiT qarTuli xu-roTmoZRvrebis kulturul memkvi-dreobaSi da romelSic mTeli Cemi, silaRiTa da mSvenierebiT aRsavse, azriani da dauviwyari bavSvoba gava-tare...

papaCemi, dedaCemis, eTeris mama, quTaisis sapnisa da sanTlis gadama-muSavebeli qarxnis mepatrone, 1921 wels, antibolSevikuri moZRvrebis braldebiT, iseve rogorc sxva mrava-li, aristokratiuli wris warmomad-genlebi, romlebic arsebuli xelisu-flebis mier aRqmulni iyvnen, rogorc dapirispirebuli mxare, axalcixes gadaasaxla sabWoTa xelisuflebam da binad, daviT guramiSvilis quCis me-2-e 19 nomerSi miuCina erdoani saxli, xolo samamulo omis dasrulebis wina periodSi ki, igi quTaisis sapatim-roSi iqna gamwesebuli, sadac qaSeri sakvebis uqonlobis gamo, 1952 wels daqveiTebuli imunitetiTa da kvebis ukmarisobiT, cixeSive gardaicvala...

... erdo, romlis zRurblebsac viwro bakebSi Cahyavdi, sadac mar-jvniv ori laxanka, erTi `umivsl-nikiT~ dabanis, meore ki, bunebrivi moTxovnilebis dakmayofilebis dan-iSnulebis matarebeli iyo da romlis gaswvrivadac, mudmiv, oriode sa-palne nedli SeSa, erTi duJina taleqi da finjani, ori qafCa, rodinis qva, uxlavi, feradi yadifebi da fiTilebi ewyo jagrisis koWebTan da burnao-Tis kolofebTan erTad, romelTa sayrdenzec, Cemi da Cemi biZaSvilis, binkos daTos mier TviTnakeTi brin-jaos ̀ samagaCka~, ciga da sarecxis ori grZeli keti iyo miyudebuli, gverdiT ki, baboCemis mier moxdili, pitnis aryiT savse bocebi iyo ganlagebuli; xolo bakebis marcxena mxares, ta-buretze dadgmuli, TiTberis Wraqi anaTebda, Tunuqis qvabi ki, navTis quraze _ `keresinkaze~, iyo Semodg-muli, raSic baboCemi, geoT raxela, uamrav surnelovan kerZebs Soris, faSvbumbars, Canaxs, yaurmas, yazan-gufTas, xolo SabaTobiTa da sadRe-saswaulod ki, yaliasa da SeWamands amzadebda... yvelaze metad, CiCilis xaJuJi, yarfuzis muraba, TaTarbora-gi da niaxuriT Sekmazuli pamidvriani da gansakuTrebiT ki, laxnisa da vazis tolmis dagemovneba miyvarda...

is erTaderTi oTaxi, romelSic bakebi viwro karebiT gadadioda, CemTvis, Cemi ufrosi disTvis, nanu-lisaTvis, dedaCemisTvisa da baboCe-misaTvis, salonic iyo, saZinebelic,

sanaxsovarni rabaTis ebraelTa yaidebidan fragmentebi

daviT boTera - boTeraSvilipolitikis mecnierebaTa doqtori

samuSao oTaxica da stumrebis mis-aRebic...

oTaxs, zenitSi, ufardebo da uda-rabo sarkmeli hqonda, saidanac erdoSi dRis sinaTle Semodioda. sarkmlis gaswvriv ki, sazamTrod, baboCemis mier sagangebod damzadeb-uli, marlis WilofSi gaxveuli, ugem-rielesi ixvisa da batis afoxtebi iyo langarze Camokidebuli, romelic sa-nam saTanadod ar gaxmeboda, mxolod misi surneliT gaZRomasRa vyabulde-bodiT...

... nedladve, rkinis JeStiT damza-debul RumelSi SekeTebuli SeSa, guguniT gizgizebda, romelsac bab-oCemi anTebda gariJraJisas, sisxam diliT alionze, xolo `feCis~ mar-cxena yuaSi, kartofili da biJebi ificxeboda, romlebic, sanam sidam-wvris kvamls ar gamouSvebdnen erdos SuagulSi aRmarTul feCis `trubis~ napralebidan, manam, mxolod nike-lis pruJunebian loginSi, bafTebiT moqarguli, matylis TeTr, qaTqaTa zewarSi gaxveul sabans qveS CafuTnu-lebs, romelic kviraSi minimum erTx-el mainc, uTuod kraxmalSi irecxe-boda, CaRuRunebulni, avdgeT! - ar varga!-s ZaxilSi gagvyavda dro da bolos, - avdgeT!, - vargas!, rom da-viZaxebdiT, wamovcvivdebodiT zeze da dedaCems marilis moyrasac, ki ar vaclidiT me da nana, ise Semovucuc-qdebodiT kalTaSi Caxutebulni, imis imediT, rom deda, an, ufro did ulu-fas, andac, ufro kargad Seprawkuls, pirvels gagvinawilebda da `feCis~ zedapirze, maSiT Cargv gadadgmul moguzguze, Ria cecxlze, Tujis CaidanSi aduRebuli da finjanSi day-enebuli Cais, natexi SaqariT, andac SaqaryinuliT "kripustad" rom vs-vavdiT, pirvels Camogvisxavda `kruS-kaSi~...

Rumelis win, Zveli, didi sarkiT aRWurvili moyavisfro tyavis mdi-vani da karada idga, `feCs~ ukan ki, ori dolabi iyo kedelSi amokveTili, sadac Cemi didi papis, sruliad saqa-rTvelos ebraelTa mTavari rabinis, xaxam yimanuel boTeraSvilis mier naanderZev, uZveles TorebTana da an-tikur berZnul da Tanamedrove lit-eraturis krebulebTan erTad, Cemi, siniT cxvris tyavze leimabmuli na-Cari "kuSarebic" inaxeboda, romliT akinwvlac, buCulisa da jarobanas TamaSis, iseve rogorc, erT veeber-Tela CemodanSi Capresili aTasobiT aTiaTas maneTiani oqros obliga-ciebis banknotebis daTvlisa da nanas saskolo saxelmZRvaneloebSi cno-bismoyvare kirkitis garda, yvelaze metad mitacebda. baboCemis, geoT raxelas gadmocemiT, Cemi didi papis, xaxam yimanuel boTeraSvilis uamrav Segirdebs Soris, niWiT gamorCeulni, mainc, yalavaSalom, moSea katani, xax-am yimanuel davaraSvili, xaxam iehuda boTeraSvili, da gansakuTrebiT ki, rebi doberi brZandbodnen…

raoden saocradac ginda JRerdes, Cvens ubanSi, Cven pirveli ojaxi vi-yaviT, visac radio, patefoni da yov-lad daujerebelia, magram "rubin"-is firmis kombinirebuli televizori gvedga "saxlSi", romlis gamarTvac, erdos marsandaze, xuTi metris si-maRlis anZis montirebas saWiroebda dacdili xelosnebis mier, rac Ta-visTavad erTgvar atraqcias dasax-avda da garSemortymuli mezoblebis uzado cnobismoyvareobas iwvevda

daJinebiT...niSandoblivia aRiniSnos, rom Cemi

erdo, rogorc ukve movixsenie, TviT imdroisaTvisac ki, erTad erTi er-doani saxli iyo mTels axalcixeSi, romelic saerTod SemorCeniliyo da im erdos zRurblebs miRma, gareT, marjvena mxares, xis sarkmlis qveS, sakocones gaswvriv, riyis qvebiT Semoraguli Robe Casdevda garesa-myarosaken mimaval biliks, xolo mar-cxniv ki, aTiode saJeni miwis nakveTi Cveni ojaxis sakuTrebaSi, sadac, lo-bios, simindsa da xorbals vTesdiT me da nana da sadac, pirvelad veziare mi-wis meurneobis saidumloebas, rode-sac Teslis gaRvivebisa da ylortis aRmocenebis bunebriv cikls, sxvlis daradanve vadevnebdi Tvalyurs, risi meSveobiTac sicocxlis arsSi Cawvdomas vlamobdi da visac sona totas xeliT, im samiode kvadrat-uli metris farTis miwis nakveTze momkuli xorblisagan damzadebuli badamburi, Saqarlama, an xanuqis dResaswaulSi, zeiTunis fufq zeT-Si amocxobili luxma da yaiRana ar daugemovnebia, mas ver sZalus gansaz-Rvros, Tu ra Zala aqvs, fxvieri nam-cxvarisa da nobaTisagan gancdil surnelebasa da aromas, andac misive unikaluri gemoebiT gamowveuli sia-movnebis simZafres, romelsac sona tota sakoconeze, gamxmari vazis totebiT danTebuli cecxlis alSi, Tixis Rrma kecze acxobda...

sona `tota~... da ar arsebobda iseTi daavadeba,

an avadmyofi, romlis gankurnvac, bu-JoT sonas mier saravelebiT damza-debul malamos ver SesZleboda... sona tota, rogorc me mas vuwodebdi, oTxmocdaaT wels gadacilebuli da mainc warmoudgeneli xibliTa da silamaziT Semkobili mandilosani brZandeboda, xolo misi zRvisferi, elvare, mburRavi da Tanac azriani Tvalebis mzeras, fexis TiTebSic ki igrZnobdi kaci...

sona tota, Turme, ymawvilobidan baboCemis Zmas, binias hyvarobda, ro-melic iatakqveSeTSi mefis ruseTs ebrZoda... sona tota didgvarovani vaWris ojaxSi izrdeboda da mis saxlSi Semdgar, vaWarTa krebebze dagegmil ganzraxvebs, mewuRe ti-granas meSveobiT, binias auwyebda, bi-nias atamanobiT ki, anarqistTa jgufi tyeSi daxvdeboda vaWrebs da rogorc sona tota ityoda, "alagzeve, xels daabaninebda" maT...

swored binias uswavlebia sona to-tasaTvis frangul, rusul da ger-manul enebze wera-kiTxva da biniasve uziarebia sona totasaTvis marqsis, oivenis, furieris, kampanelas, moru-sis, sen simonis, baironisa da sxva mravali genialuri moazrovneebis ideebi, romelTa krebulebis origi-naluri aslebic, saTuTad Semoenaxa sona totas da yoveldRiurad mikiTx-avda... - "binis gverdSi, TviT uRran tyeSic bila ar meSinoda SuaRameTac kio", metyoda xolme sona tota...

erT dResac, tigranas, sona to-tasTvis ambavi miutania: Jandarmeria tyeSi gaxiznul anarqistebs dascemia Tavs da yvelani dauxvretiaT da Sem-deg xeze CamoukidavT... maTs Soris, misi biniac... ori dRis Semdeg, saqa-rTveloSic afrialebula saxelm-wifo damoukideblobis droSa... sona `tota~, vinme mdidar mesakuTres,

Tbilisis bordelebis mepatrones, abnelas gaayoles colad, romelic sonaze ormociode wliT xnieri yo-fila da romelic, revoluciis Sem-dgom periodSi cimbirs gaamweses bolSevikebma, sadac igi, iqve gar-dacvlila... maTi erTad erTi vaJi, da-viTi, meore samamulo omSi daikarga... sona `totasTvis~ me, biniasadmi didi siyvarulis nugeSic viyavi da davi-Tis xsovnis erTaderTi imedic... Cems sanaxavad sona `totas~, rabaTSic ki amoukiTxavs xolme, anu rogorc Ta-vad ityoda: "usul usul CamoClax-undeboda"...

... maxsovs, sona `totas~ bageze, mxolod erTxel idena cremlma, ai maSin, pirveli klasis friadosnobis mowmoba, megis Cemdami siamayis grZno-biT mopyrobili Tvalebis mzeriT dajildovebulma, rom avurbenine sulmouTqmelad da didis ambiT, rom warmovudgine... "axla, raRa Wiri mi-yoms xelsa"o...

... erT sanaxaobada hRirda, zam-TarSi, sona totas fanjris darabaze, rigrigobiT Semomjdari beRurebis xilva, Tu rogori wesrigis dacviT uTmobdnen, dapurebuli beRurebi, maTs Semdgom, rigSi moJivJive beRu-rebs adgils darabaze, romelzec sona tota sisxam dilidan, fanjaraSi gadmoyuduli uyrida mSier beRurebs sakenks rigrigobiT...

Cems monaTxrobSi, TviToeuli si-tyva, srul sinamdviles esabamiseba da raoden saocradac ginda JRerdes, TviT abnela Ziac ki, avTenturi sax-eli da namdvili istoriuli person-aJia...

... binias, sona `tota~, erTxel pi-radad, TviT leninTan Sexvedrazec ki wauZRvaniebia. "r"-s magivrad, "l"-sa xmalobdao, metyoda xolme sona `tota~, misTvis Cveuli RimiliT, romelsac, leninis, marqsis, engel-sis, stalinisa da binias portretebi erT did ferad tiloze amoeqarga saguldagulod xaliCasaviT mkafio ferebSi da idumalebiT mocul gare-mocvaSi, kedlebs Soris Catanebul sundukSi inaxavda, romelic aTeu-lobiT kilogrami oqroTi da bril-iantis samkaulebiT iyo gapiqinebuli da romlis adgilsamyofelsac, sona `totas~ garda, mxolod me vuwyidi...

ebraelebis ubanSi, sona `totas~, yvela "kudians", anu jadoqars dasZ-axda da yvelas SiSis zarsa scemda masTan gzad gadayra da isic, Tavis uzarmazar cixe-simagreSi, cariel-tariel kedlebs Soris martodmarto gamoketili ijda da wignebis kiTxviT, qsoviT, andac, malamoebis dasamza-deblad, mcenareebis daxarisxebiT iqcevda Tavs, mas Semdeg, rac beRu-

axalcixis beiT qneseTis saiubileod

Page 5: НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ …dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/154545/1/Menora_2016_N4.pdf · damoukidebeli ebrauli gazeTi saqarTveloSi

5m e n o r aaprili (nisani) №4, 2016 w.rebs ukve daapurebda...

mTels Cvens ubanSi erTad-er-Ti eqTani, nugzaras anu, simsuqnis gamo, zedmetsaxelad, RorRoras deda, riva eqTani cxovrobda... ad-gilobrivi xelisufleba ar iCenda gansakuTrebul yuradRebas ubanSi mobinadre mosaxleobis mimarT, arc komunaluri pirobebis gaumjobe-sebis kuTxiT, arc pirovnebis dacvisa da arca samedicino momsaxureobis mxriv, ris gamoc, ubanSi adamianebis daavadebis SemTxvevaSi, paliatiuri mkurnalobis mizniT, sona `totas~ mier saTadarigod damzadebuli mra-valdaniSnulebis mqone malamoebi da abebi, erTad-erT saSualebas dasax-avda ubnis mosaxleobis jandasaca-vad, romelsac riva deida, eqTnis ampluaSi damavalebda sagangebod SemekveTa sona `totasTan~ Sesabamisi wamali da rodesac sona `totas~ mier mcenareebisgan, adgilze, saxeldax-elod damzadebul wamals avadmyofis axloblebs xelSi gadavcemdi, maTi kurTxevaTa ritualis seiri unda genaxaT, jer Calis foCebian cocxs zRurblebze dabertyavdnen, Semdeg avadmyofs samjer Tavs irgvliv Seu-locavdnen da Semoavlebdnen saaTis sawinaaRmdego mimarTulebiT, zed samjer daafurTxebdnen gaugebari teqstis butbutiT da mxolod am rit-ualis dasasruls asxurebdnen, an us-vamdnen avadmyofs, im malamos, andac sacxebel samkurnalo wamals, ro-melic sona `totas~ mier iyo damza-debuli da yovelgvari angarebis gareSe, xalxis sakeTildReod gaRe-buli da romelsac, sanam sona to-tas saxlis karibWes davtovebdi da avadmyofisken mimaval gzas davadge-bodi, sona `tota~ locva-kurTxevas daadevnebda: "eamos, Seargos da ey-abulos mag gaWirvebulsao"...

rabaTis ebraeloba... rabaTis ubani yvelaze Jriamuli

da momxibvleli xanuqisa da furumis dResaswaulebSi iyo, gansakuTrebiT, Tu maTi TariRebi Sobisa da aRd-gomis dResaswaulebsac emTxveoda, radgan mTeli ubnis qalebi, jer kidev erTi kviriT adre sadResaswaulo samzadiss ayenebdnen da naSuadRevs banCalaT Cukiasa da qejenienT mi-rabas saxlebs Sua gadaWimul mde-loze ikribebodnen, sadac xinklis vaxSamze daniZlavebulebi gamudme-buli SeZaxilebiTa da filafozur sicil-xarxarSi CaSkobanas TamaSiT iklebdnen mTels garemos. "aSura, maSura, Cemi oqros beWedi, Cemsken gadmoaSura!", ismoda qalebis SeZax-ilebi; vis ar naxavdiT am saxeldax-elod gawyobil grZel sufrebze, iq iyo: qosaT mordexas coli naTelai, laloT sonikoi, SaoT xaisarai, kon-colaT sikai, fitimaT simai, qosaT be-sas coli yviTelaT simxai, qorbinoT aSeras coli Tamarai, koWloT isa-kos coli zilfai, iaRloT sonikoi, laloT simxai, fiToT faSai, fitimaT Simyonas coli qosaT Sebayai, Sini-miniaT rozai, kezos coli geoT so-nai, baqodan sadResaswaulod axal-cixeSi gangeb Camosuli geoT xaviSai, bicolaCemi maroi, yurWoT Salomas coli simxai, buJoT maniai, leqsoT ontlei, putikaT sarai, leviaT wipai, yviTelaT abraSkas coli klarai, bajaT sixai, hajiaT mazaltobai, bulbulaT JuJunai, puteT sonai da mravali sxva, romelTa gauTavebel aliaqoTsac, iqve TaTariaxlad Tav-moyrili bavSvebis Rrianceli uerT-deboda, romlebic buCulis TamaSiT iqcevdnen Tavs, maT Soris iyvnen: koS-toi, kowikoi, paWoi, tyupis calebi, gulsundai da sulsundai, mamulai da rafoi, Tamaziai, qosaT kakoi, izol-dai, nonai, Citoi, kacobaT daToi, irai, alikai, dodikoi, Wutliai, lu-izai, lali, anzorai, kanzaveli ri-mai, fafalaT sosoi, guramai, Salei, oqroi, omarai, anukai, gerSonkai, nunui, Cemi dis, nanulis uaxloesi megobari, merikoi da mravalni sxva; me, duroT STamomavali viyavi da du-roT daTo-d momixseniebdnen ubanSi; ferxulSi, cxadia, ubnis mamakacebic iyvnen CarTulni, romelnic TavianT

naqnarebs iqednidnen; SeuZlebeli iyo, maTi TandaswrebiT gamowveuli Rriancelis ugulvelyofa, im orom-trialSi, sadac aravin aravis ar aclida Cadenili naqnarebis RaRads, xolo furTis TamaSi ki, alibad iyo saWiro imisaTvis, raTa fsonSi gas-vlisas, viTac xasi aTiani da jvris oriani ergebodaT, sababi miscemodaT TavianTi damsaxureba, dabejiTebiT daeqadnaT sayovelTaod.

Sebindebisas, yvelani xeirianad roca amovidodnen erTimeoris vaxt-Si, ukve siqa gamZvralebi, xelSi cx-eli luxmebiT bavSvebi buteT baRs mivaSurebdiT bunebrivi moTxovnile-bebis dakmayofilebis mizniT da Sem-deg ki, danTebuli yandilebiT loc-vis ezoSi vikribebodiT, sadac xnieri xalxi xaxam ioskas daraSebs ugdebda yurs, xolo qalebi da jeeli Taoba ki, gasusuli trunviT vadevnebdiT Tvalsyurs maT Soris mimdinare qiSpian kamaTs...

aq iyvnen: qoroT besai, koWloi, faSai, mewuRe sumbulaT bexarai, murks rom eZaxda Tavis Tavs da laxa-nas missave meuRles lubas, koWloT isakoi Tavis zilfasTan padruCkiT, bardanaT laxSoi, qimonai, gagalai da jekai, iavrias mama, avtobusis mZ-Roli luCkai, sifrikai da sandroi, ubanSi yvelas oficialur werilebs rom uwerda da ukiTxavda, yubeli fambaT xaimai, mikikai da gaboi, yomar-bazi dudRunaT gikiai, bubuSaT binai, antoT isakoi, mefurne iaRloi, fes-axSi masis mWreli, koTtoi, romelmac as welze meti icocxla, batonai, omSi orTave fexi rom moeWraT, xederSi Toris maswavlebeli, samamulo omis invalidi, qorfaT hilelai, moSkas mama, muSa icxakai, batebis mpurtyna-vi, deborai, jarTis Semgrovebeli, yezrai (cnobli yezraT baRis mesa-kuTre, romelic somexma bagratam Seisyida da Sig didi saxli aaSena), dedloT besas Svili iaSai, damkvreli romas Zma, romlebsac erTi Zma zR-vaSi daxrCobodaT, dominosa da dam-kis ostati, aleqas simamri, oqroTi movaWre, kacobaT sebiai, CeloSaT kezoi da kezos meuRle, geoT sonai, lipoT muSkiai da moSkai, aflaTaT vardoi, qorbinoT aSerai, qosaT iaya-kobas Svilebi eloi da ioskai, pikeT filxazai da iayobai, iekuTelaT Wi-Wiai, geCiai, nedloT feresas deda raxelai da mamamisi isakoi, fitimaT dolas da, siforai, romelzec cnobi-li legenda dadioda: ganawyenebulma sadedoflom daswyevla da dolai ise daberda Tavisi saxlis zRublebs gadaalabijebda Tu ara, pirqve ece-modao da misi dRe da moswreba saxlis zRurblebs ar gascilebiao..., puti-kaT mordexai, romelsac yoveldRiu-rad SegeZloT SexvedrodiT buteT baRSi, koncolasTan erTad yomaro-bisas, xSirad misi mdidari Zma, puti-kaT hilelai, Tbilisidan axalcixes Camosuli, codoebs locvaze masTan erTad inaniebda, biZaCemi elinkas colisianTi, hajiaT iloi, ioskai, iaSai, raiai da miSikoi, burnaoTis ynosviT nestoeb daberili, fitimaT meirai, Toris maswavlebeli, mela-medi xaxam ionaTanai, romelsac, sab-WoTa xelisuflebam dekasTan miwebi gamouyo da misi saxli axladac amS-venebs axalcixis centralur ubans; xaxam ionaTanze ambobdnen, mis saxls xanZari rodesac gauCnda, cecxlis Caqrobis ufleba man aravis ar misca, vinaidan SabaT dRes moekida cecxli mis saxlsao, xolo xalxis rwmunebiT, ribi doberis, romelic warmoSvebiT gomelidan brZandeboda da sanam yur-WoT Salomam erTi oTaxi Tavis saxlSi ar gamouyo, ZiriTadad locvaSi eZi-na, mas Tavisi gardacvalebis dRec ki, winaswar scodnia...

niSndoblivia, aRiniSnos isic, rom fesaxis sadResaswaulod rabaTis ebraeloba, fesaxis samzadiss sami TviT adre iwyebda, romelsac fxekik-vireebi ewodeboda, as fuT masas ori TviT adre TviToeuli ojaxi acxob-da, rasac sayovelTaod ganTqmuli, axalcixeSi pirveli mefaitone, yru yirbuiRi daviTai, TviToeul komls, masiT datvirTuli cal calked

Camouvlida da masis saxlSi Setana-Sic exmareboda... yirbuiRs dominos TammaSSi fardi ara hyavda mTels ax-alcixeSi; antoT ioskaic da TaflaT moseic bila kai dReebSi locvaze da-diodnen, miuxedavad im garemoebisa, rom antoT ioskai, raiaRmaskomis ganyofilebis ufrosis Tanamdebo-bas ikavebda, xolo TaflaT moses, ki partiuli saswavlebeli hqonda dam-Tavrebuli.

jer ra saxelebi erqvaT, ityara Sen be xara satani: bajanaRi, bartyas pu-Wurai, uWoi, feresai, vardiai, SavoT aleqai, SurmanaT abramai, kaWoT moS-kai, qejenienT daTikoi, SiniminiaT xaimai, TaflaT anzorai, qoroT levi-ai, dudRunaT miwkai, kondoi, elinkai, binkoi, abraSkai, titiai, filoi, dami-ai... an, ra Caraze iyvnen daxurulni?! am motretil vaJkacebs, usaTuod, mirinosis Jempri, bailonis, an laf-sanis Sarvali, yarayumis qurTuki da joxiani kacis finuri fexsacme-li unda scmodaT, Tanac makasinebi botebSi unda hqonodaT gayrili, ty-lapoebSi dasvris albaTobis Semci-rebis mizniT; gaReRil perangebs qveS ki, TeTri fufaikebi yvelas aSkarad umWirvalebda banjgvlian gulm-kerds; rabaTis ebraeli dedakacebi gansakuTrebuli spetaki aRnagobiT, cbierebiTa da sikapasiT gamoirCeod-nen saqarTvelos yvela sxva kuTxeSi mcxovrebi qarTveli ebraeli qa-lebisagan, xolo mamakacebis niri ki, axmaxi aRnagobiTa da halali, xSir SemTxvevaSi ki, TviT beye butusuro-biT, morCilebiTa da sibeciT iyo niSandoblivi... rabaTis ebraelTa ojaxebis yvelaze gansakuTrebuli maxasiaTebeli ki, is iyo, rom iq ma-makacis mier meuRlisadmi fizikuri, an Tugind sityvieri Seuracyofa yovlad gamoricxuli iyo. metsac getyviT, rabaTis ebraeli mamakacebi qalbatonebs sruli TavisuflebiT mosavdnen da iSviaT movlenad mi-iCneoda mamakacis qalis saqmeSi Ca-reva... saqarTveloSi, Tqmulebac ki, dadioda imisa, rom: vaJi axalcixeli, xolo qali quTaiseli unda Seiyvano ojaxSio, oRond, uqonari da uqomago quTaTeli qalic ki ar vargao, maSin rodesac, axalcixeli kacis ojaxSi Seyvana, sawyalisa da gaWirvebulisac ki, yovlad mowodebuli iyo... mTavari iyo qali oneli ar yofiliyo; oneli qali, barbinam, lo yalexem, saxlSi ar Seiyvanebao...

maxsovs, xSirad, saaRdgomo dRe-saswaulis moaxloebisas, mamigonas duqanTan, birJaze, dalalebi, mim-debare soflebidan Camosul auare-beli raodenobis glexobas Caig-debdnen xelSi da Salis paltoebs asaRebdnen; sagulisxmoa aRiniSnos, rom mosasxami qurTukebi yvela erTi da igive zomis iyo, xolo muStrebis fizikuri aRnagoba ki, myisierad gan-sxvavdeboda erTmaneTisagan, amitom vinc maRali iyo, imisTvis ormo hqon-daT amoTxrili vaWrebs da im ormoSi Caayenebdnen, xolo Cia zomis muS-trebisTvis ki, didi lodi moeTriaT sagangebod vaWrebs da im lodze Seay-enebdnen morCili tanis mqone myid-vels, Tanac zed daayolebdnen: "if, if, ra gixdeba!? mokleT, gxatavs! af-sus, Sen alagas ro viyo, or Tanas er-Tad aviRebdi... mama micxondeba, daJe as TumnaTac ar dagiTmobdi!" – "me vin momaqvava kaco magotola fara?!", iyo glexis pasuxi; "Tora Tu mwams, Se-keraT ara Rirs! xo geunebi, ar giyabu-leb maanaT, qosaT mordexasi ara iyos ra, iseT fasSi gaZlev Tavni bila ara mCeba; zaTi, maanaT minda, ro vTqva, ro saqoneli davafaniere-meTqi, Tore, anjax, xalxis pirSi Cavarda Cemi mteri da ojaxis damawyevari"... erTi vnaxoT, atydeboda miTqma-moTqma: imax Semo ve bezixro!, "daTelexdiT jamaaTo, qelebebi modian!" da mili-cia simonac Tavs daecemoda Tavis razmiT gaCaRebuli vaWrobiT dakave-bul dalalebs; imax Tifax ve iayavir gilgulim jarTem!, miakurTxebdnen cbieri TvalebiT gacecebul milicia simonas dafrTxobili dalalebi da isic, ise mainc ar datovebda ubans, yimas mama SimyonasTvis, is ugemri-

elesi da Seudarebeli sakmazisiT Sezavebuli kitris mJave, lilisfer patara marilovan qvabSi rom ewyox-olme da TiTo Tanas or Saurad, rom hyidda, sami cali mainc rom ar See-wera...

... bavSvebisaTvis, zamTrisas Tovli rabaTSi, erTi didi zeimi iyo. Tovlis papas muriT Tvalebs, xolo cxvirs badrijaniT da mklavs ki, Camokiduli aluminis vedroTi SevamkobdiT da midi!, TviTnaCarxi cigebiT daRmar-Tze "hoiene, haigon eRav!"-is SeZa-xilebiT Tavdayira daveSvebodiT oRro CoRro bilikebze, Rrma Tov-lSi talaxgareul da uxeSad gakaful trasaze da xSir SemTxvevaSi, Cveni ubnis sabavSvo baga baRis gaswvriv, griSas butkamde Riad Camonadeni Relis fekaluri narCenebis wumpeSi vasrulebdiT tylaSaniT xangrZliv cigiT srials, romelic saTaves maR-la, vaintorgSi iRebda da mdinare focxovis kalapotebSi edineboda...

... griSas budka, romlis mimde-bareTac, erTad erTi wylis onkani moiZebneboda ubanSi da sadac mTeli ubnelebi yoveldRiurad vedroebs vavsebdiT da ketiT mxarze gada-kidebul, wyliT savse or or vedros, saxlebisaken vezidebodiT...

... Cveni ubnis baga baRi, gansa-kuTrebuli arqiteqturiTa da keTilmowyobiT gamoirCeoda, romlis Sesasvlesac uZvelesi, Toruli asoe-biT amotixruli didi qva amSvenebda da sadac, saZinebeli zala, saTamaSo da saswavlo oTaxi da sasauzme urT-ierTdamoukideblad iyo ganTavsebu-li, ori sapirfareSo ki, farTe ezoSi, romelic dasavleTiT xaxam ioskas sayasbes, xolo aRmosavleTiT koS-tos saxls esazRvreboda, samxreTiT ki, zemoxsenebul Reles; saaxalwlod Tovlis babua me viyavi xolme baRSi da xurjin mokidebuli, sanam bavSvebs saCuqrebs davurigebdi, oTaxSi Sem-degi leqsiT Semovdiodi:

"movdivar, momixaria, momaqvs mSvidobis alami, mTels msoflioze mSvidoba, mSvidobis Svilebs: da yvela erTad SevZaxebdiT: salami, salami, salami!...amas winaT, Cemi siZis dis Svilma,

leila janaSvilma fotosuraTi ga-momigzavna warweriT: "gaxsovT ba-tono daviT, erT dros Cvenc viyaviT bavSvebi...", razec leilas sapasuxod mivwere Semdegi sityvebi: Cemo siyr-mis megobaro, Cemo erTgulo da saa-mayo daiko, Cemo leila!, dResaviT maxsovs, aSota fotografma, axal-cixeSi, Cveni ubnis baga baRis ezoSi, es jgufuri suraTi rom gadagviRo da isic maxsovs, naTela maswavlebelma, Tu rogor agiprixa eg Ria firuzis-feri bafTa da TeTri bailonis banti, Tvalebze rom mefxateboda...

...mas Semdeg, zustad 50 weli gavi-da, naxevari saukune da zogjer, isev im balRuri xalisiTa da gatacebiT gealersebi Cems fiqrebSi...

gaxsovs leila, es suraTi, zogi-erTebisaTvis, baga baRis gamosasvle-li da skolisTvis mosamzadebeli ta-epi iyo, rac pirveli klasis dasawyiss moaswavebda?!

...Sen, vadamde samiode dRiT gvian iyavi dabadebuli da amis gamo, baRSi damatebiT erTi weliwadi dagavalde-bules siaruli... gaxsovs, am suraTis gadaRebis Semdeg, rom amomxede da miTxari: "erTi weli ra ari ro, sam-agierod, me, sxva TanaklaselebTan SedarebiT, ufro movmwifdebi da yvelaze saukeTeso mowafe viqnebio". Sen, rogorc dResac, ase gCveoda ma-Sinac, ixtibars ar itexdi, magram, me Sens TvalebSi didi sinanulis gancda amovikiTxe, maSin...

ra ercaxe yofila saWiro adami-anisaTvis, raTa bednieri yofiliyo cxovrebaSi... bevrisaken miswraful-ni, Turme ise alabijeben am pawawa, mSvenierebiT aRsavse ganZs, rom verc ki SeumCneviaT da bolos ukvirT, rom ver miugvniaT...".

(gagrZeleba iqneba)

Page 6: НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ …dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/154545/1/Menora_2016_N4.pdf · damoukidebeli ebrauli gazeTi saqarTveloSi

6 m e n o r a aprili (nisani) №4, 2016 w.

ratom airCia

RmerTma ebraelebi?

vladimir soloviovi (1853 - 1900) - gamoCeni-li rusi religiis filosofosi, publicisti, poeti. cnobili rusi istorikosis c.s. sol-oviovis vaJi. rusuli religiuri filosofi-is erT-erTi fuZemdebeli:

iudaizmisa da qristianobis mravalsauku-novani erToblivi Tanaarseboba da urTierToba SesaniSnavi movlena gaxlavT. iudevelebi yvel-gan da yovelTvis akvirdebodnen qristianobas da mas sakuTari religiis wesdebaTa, sakuTari rwmenisa da rjulis mixedviT epyrobodnen. iudevelebi yovelTvis iudevelurad gvepy-robodnen: Cven ki, qristianebma, piriqiT, aqa-mde ver viswavleT iudaizmisadmi qristianuli mopyroba. maT arasodes daurRveviaT sakuTari religiuri kanoni Cven mimarT, Cven ki gamudme-biT varRvevdiT da varRvevT maT mimarT qris-tianuli religiis mcnebebs. nacvlad imisa, rom swored es sakiTxi movinanioT, vcdilobT Cveni danaSauli sxvas gadavabraloT. Cven rodi varT damnaSave, damnaSave fanatizmiT gamorCeuli Sua saukuneebis periodia, damnaSave kaTolikuri eklesiaa. ai, Cvens droSic daiwyo iudevelTa devna, iseT qveynebSic ki, romlebic ar gaxlavT kaTolikuri. aq ukve damnaSaveni Cven ki ara, ar-amed Tavad dazaralebulni arian. Cven Soris mcxovrebi iudevelebi iudevelTa wesisamebr gvepyrobian; naTelia, rom Cven maT warmarTTa wesisamebr unda moveqceT; maT ar surT Cvendami siyvarulis gamoCena, gasagebia, rom Cven isini unda gvZuldes; isini gancalkevebulad dganan, ar surT CvenTan aRreva, ar gvicxadeben soli-darobas; naTelia, rom Cven isini unda aRmovfx-vraT.

amgvarad, iudaizmisadmi damokidebulebaSi qristianobis udidesma nawilma gamoamJRavna an ugunuri moSurneoba an uZluri gulgriloba. orive damokidebuleba ucxoa WeSmariti qris-tianuli sulisaTvis; arc erTi maTgani ar dgas qristianuli ideis simaRleze. ukve XIII sauku-nidan moyolebuli, vxedavT erTeul mcdelo-bebs qristianuli samyaros moRvaweTa da moaz-rovneTa mxridan; mcdelobebs iudaizmisadmi sxvanairi, WeSmaritad qristianuli damokideb-ulebisa. am mcdelobaT, marTalia, raime aSkara Sedegebi ar mohyolia, magram, miuxedavad amisa, es nabijebi ebraelebTan dakavSirebuli sakiTx-is WeSmariti gadawyvetisken mimavali gzis da-sawyisia, rac ukve nawinaswarmetyvelebia mo-ciqul pavles mier romaelTa mimarT werilSi (me-12 Tavi). Rirsma nikanorma, xersonisa da ode-sis episkoposma (avtori SesaniSnavi da jer kidev saTanadod Seufasebeli religiis filosofiaSi dawerili Sromisa) odesaSi warmoTqva STagoneb-uli da WeSmaritad qristianuli sityva ZvelaR-Tqmiseul da axalaRTqmiseul religiaTa Soris arsebuli umWidrovesi kavSiris Sesaxeb. am Ses-aniSnavi sityvis mTavari azria iudaizmisa da qristianobis erToba, romelic aRmocenebulia ara gulgrilobis an raime ganyenebul princip-Ta niadagze, aramed sulieri da bunebrivi na-Tesauri kavSiris da, aseve, dadebiT religiur interesTa realur niadagze. Cven erTianni unda viyoT iudevelebTan, Tanac, qristianobaze uaris Tqmis gareSe, ara qristianobis sawinaaRm-degod, aramed qristianobis saxeliTa da ZaliT; iudevelnic unda erTianni iyvnen CvenTan ara iudaizmis sapirispirod, aramed WeSmariti iu-daizmis saxeliTa da ZaliT.

Cven imitom varT gancalkevebulni iudevel-Tagan, rom jer srulad qristianebi ar varT da isinic imitom dganan calke, rom isinic sru-lad iudevelni ar arian, rameTu qristiano-bis sisrule moicavs iudaizmsac da iudaizmis sisrule ki gaxlavT qristianoba. israelis eris nawilma ar miiRo mesiis pirveli mosvla da amisaTvis didad zRaven isini, magram es mx-olod dromde, vinaidan RvTis sityvis darRve-va SeuZlebelia da es ZvelaRTqmiseuli sityva dadasturebulia axal aRTqmaSi warmarTTa mo-ciqulis mier, romelic naTlad da mtkiced Ra-Radebs: mTeli israeli gadarCeba. iudevelebi, romlebic qristes sikvdiliT dasjas iTxovd-nen, yvirodnen: “Cvenze iyos da Cvens Svilebze magisi sisxli”. es sisxli gamosyidvis sisxlia da, albaT, adamianuri borotebis amoZaxili arc ise Zlieria, rom CaaxSos RvTiuri mitevebis si-

tyva: “mamao, miuteve maT, rameTu ar ician, ras sCadian”.

golgoTasTan Sekrebili sisxls mowyure-buli brbo iudevelebisgan Sedgeboda, magram iudeveli iyo is sami aTasi, Semdeg ki xuTi aTasi adamiani, romlebic mociqul petres qadagebis Semdeg moinaTlnen da, romlebic Seadgendnen pirvel qristianul eklesias. iudevelni iyvnen anna da kaiafa, iudevelni iyvnen nikodimosi da ioseb arimaTieli. erTsa da imaves ers miekuT-vnebodnen qristes gamyidveli iuda da aseve, pe-tre da andria, romlebic jvarT acves qristes gulisaTvis. iudeveli iyo Toma, romelsac ar swamda aRdgomis da isev iudevelad darCa mas mere, rac aRmdgar qristes erwmuna da uTxra mas: “ufalo Cemo da RmerTo Cemo!” iudeveli iyo qristianTa sastiki mdevneli savle da momaval-Sic iudeveli iudevelTagani iyo qristianobi-saTvis devnili pavle, romelic ambobs: “yvela maTganze meti viRvawe”. rac ufro mniSvnelova-nia, Tavad ufali, iudevelTa mier gacemuli da jvarcmuli RmerTkaci qriste, is Tavad suliTa da xorciT adamiani, wminda sisxlis iudeveli gaxldaT. am saocari faqtis gaTvaliswinebiT, gana ucnaurad ar gveCveneba iudaizmis gankiTx-va qristes saxeliT? iudaizmisa, romelTanac ganuyofladaa dakavSirebuli Tavad qriste da Tu qriste RmerTi ar aris, maS, iudevelni ar arian berZnebze metad damnaSaveni, romlebmac mokles sokrate. Cven Tu qristes RmerTad vaRi-arebT, maS, iudevelnic unda vcnoT RvTis war-momSob erad. iesos sikvdilSi, iudevelebTan erTad, romaelebsac miuZRviT brali, magram uflis Soba mxolod RmerTsa da israels ekuT-vnis. amboben, rom ebraelebi qristianobis mud-mivi mtrebi arian, Tumca, ukanasknel saukunee-bSi gavrcelebuli antiqristianuli moZraobis saTaveSi dganan ara ebraelebi, ara semitebi, aramed ariuli rasis warmomadgenlebi, dabadeb-iT qristiani adamianebi. iudeuri warmoSobis mqone zogierTi moazrovnis mier qristianobis uaryofa da mis winaaRmdeg brZola ufro metad patiosani da ufro metad religiuri xasiaTis mqonea, vidre qristianuli garemodan gamosul mweralTa brZola qristianuli sarwmunoebis winaaRmdeg. ukeTesia spinoza, vidre volteri, ukeTesia ioseb salvadori, vidre ernest renani. iudaizmis ugulebelyofa ugunurebaa; iude-velTa lanZRva da maTTan Cxubi usargebloa; umjobesia, gavigoT iudaizmi, miuxedavad imisa, rom es ufro rTulia.

ratom iyo swored iudaizmi winaswarganzrax-uli imisaTvis, rom misgan movlinebuliyo Rmer-Tkaci mesia, igive qriste?

vinaidan RmerTisgan momdinareobs ganweseba, es gulisxmobs ucilobel, upirobo Tavisufle-bas, Tumca, RvTiuri Tavisufleba ar unda ganvix-iloT adamianuri TviTnebobisa Tu miswrafebis doneze. WeSmariti Tavisufleba ar gamoricxavs gonebas, gonebis mixedviT ki amgvari ganweseba an arCeva, rac cnobili sagnisadmi RvTis damokide-bulebis gamomxatvelia, Seesabameba ara mxolod amrCevis Tvisebas, aramed arCeulis xarisxsac. ebraelTa erovnul xasiaTSi unda veZioT maTi arCevis pirobebi. maradarsebulma RmerTma Ta-vis erad aqcia israeli, vinaidan israelma Tavis RmerTad aqcia maradarsebuli RmerTi.

mamamTavari abraami, romelic warmarTebs So-ris cxovrobda da jer ar hqonda miRebuli WeS-mariti gamocxadeba, ar kmayofildeboda da di-dad amZimebda warmosaxviTi RmerTebis kulti, RmerTebisa, romlebic ase mimzidveli iyo yvela xalxisaTvis. bunebis stiqiur da demonur Zal-Ta mimarT msaxureba ewinaaRmdegeboda ebraul suls, miuRebeli iyo misTvis. israelis mamamTa-vars ar SeeZlo erwmuna is, rac adamianze dabla idga, is pirovnul da zneobriv RmerTs eZiebda, visdami rwmenac ar iyo damamcirebeli adami-anisTvis da swored es RmerTi gamoecxada mas, mouwoda da misca aRTqma mis STamomavlobas. “rwmeniT daemorCila abraami xmobas, wasuliyo im qveyanaSi, romelic samkvidrod unda mieRo…” (ebr. 11:8). iman, ramac gamoiyvana abraami qa-ldevelTa qveynidan, swored aman ubiZga moses egviptis datovebisken. miuxedavad egvipturi Teosofiisa da Teurgiis yvela cdunebisa, “rw-meniT iyo, rom mosem, roca wamoizarda, uari Tqva faraonis asulis Zed wodebuliyo… rwmeniT datova egvipte”. (ebr.11:24, 27).

warmarTobidan TavdaRweuli da sakuTari rwmeniT qaldevelTa jadoqrobasa da egviptur sibrZneze amaRlebuli ebraelTa mamamTavari da winamZRoli gaxdnen Rirsni RvTis rCeulo-bisa. RmerTma airCia isini, gaucxada maT Tavisi Tavis Sesaxeb, kavSiri dado maTTan. mokavSireo-biTi SeTanxmeba anu israelisadmi RvTis aRTqma ebrauli religiis RerZia. es movlena erTader-Tia msoflio istoriaSi, radgan arc erTi sxva

eris religias ar miuRia RmerTsa da adamians, rogorc or arsebas, Soris kavSiris an aRTqmis aseTi forma, miuxedavad imisa, rom isini uTanas-woroni iyvnen, magram zneobrivad erTgva-rovanni gaxldnen. adamianis Sesaxeb es maRali warmodgena ar arRvevs RmerTis didebulebas, aramed, piriqiT, aZlevs mTeli ZaliT warmo-Cinebis saSualebas. adamianis damoukidebel zneobriv arsebaSi RmerTi TavisTvis poulobs moqmedebis Rirseul obieqts, sxva SemTxvevaSi RmerTi veravisze ver moaxdenda zemoqmedebas. adamiani rom Tavisufali pirovneba ar iyos, rogor gamoavlenda RmerTi Tavis pirovnul arsebas samyaroSi? ramdenadac TviTarsi da TviTganmsazRvreli RmerTi, romelic mefobs samyaroze, aRemateba msoflio movlenaTa up-irovno arss, imdenad iudevelTa wminda re-ligia Zveli msoflios yvela naturalistur Tu panTeistur religiaze maRla dgas. am reli-giebSi arc RmerTs da arc adamians ar Seunar-CunebiaT damoukidebloba: aq adamiani mona iyo uxilavi da ucxo kanonebisa, xolo RvTaeba ki, sabolood (berZenTa mxatvrul miTologiaSi), adamianis warmosaxvis saTamaSo gaxldaT. iude-velTa religiaSi ki, piriqiT, Tavidanve erTnai-rad SenarCunebuli iyo orive mxare - RvTiuric da adamianuric. Cveni religia iwyeba RmerTsa da adamians Soris piradi urTierTobiT abraamsa da mosesTan dadebul uZveles aRTqmaSi da gan-mtkicdeba RmerTisa da adamianis umWidrovesi piradi kavSiriT ieso qristes axal aRTqmaSi, romelSic orive buneba ganuyoflad, Tumca, amavdroulad, Seurwymelad arsebobs. es ori aRTqma ori sxvadasxva religia rodia, aramed erTi da imave RvTiur-adamianuri religiis ori safexuria, erTi da imave RvTiur-adamianuri procesis ori momenti. es erTiani, WeSmariti Rv-Tiur-adamianuri, ebraul-qristianuli relig-ia midis pirdapiri da samefo gziT warmarTobis or ukidures cdomilebas Soris, romelSic xan RvTaeba STanTqavs adamians (indoeTSi), xan ki Tavad RvTaeba iqceva adamianis Crdilad (saber-ZneTsa da romSi). WeSmariti RmerTi, israelis amrCevi da israelis mier arCeuli, aris Zlieri RmerTi, RmerTi TviTarsi, RmerTi wminda. Zl-ieri RmerTi TavisTvis Zlier adamians irCevs, visac eqneba unari masTan SebrZolebisa. Tvi-Tarsi RmerTi ecxadeba mxolod TviTSegnebul pirovnebas; wminda RmerTi ukavSirdeba mxolod im adamians, vinc eZiebs siwmindes da ZaluZs qmediTi zneobrivi gmirobis Cadena. adamianuri uZlureba eZiebs RmerTis Zalas, magram es aris Zlieri adamianis uZlureba: bunebiT sust ada-mians Zlieri religiurobisken swrafvac ar Za-luZs. zustad aseve, upirovno, unebisyofo da naklebad ganviTarebuli TviTSemecnebis mqone adamians ar SeuZlia imis gageba, rogor unda arsebobdes RmerTis TviTarsi myofobis WeS-mariteba. da bolos, adamiani, romlis zneobrivi TviTgamorkvevis Tavisufleba paralizebulia, romelsac ar SeuZlia Tavad daiwyos moqmedeba, ar ZaluZs gmirobis Cadena, miaRwios siwmindes - aseTi adamianisTvis RvTis siwminde yovelT-vis darCeba, rogorc raRac garegani da ucxo; is verasodes ver iqneba “RmerTis megobari”. aqedan naTlad Cans, rom is WeSmariti religia, rac israelian ers gaaCnia, ar gamoricxavs, ar-amed, piriqiT, moiTxovs adamianis Tavisufali pirovnebis ganviTarebas, misi TviTSegrZnebis, TviTSemecnebis da TviTSemoqmedebis ganviTa-rebas. israels diadi rwmena hqonda, magram di-adi rwmenisaTvis aucilebelia sakuTar TavSi diad sulieri ZalTa qona. RvTisadmi mimarTuli uRrmesi rwmenisa da adamianuri energiis udide-si daZabulobis erToblioba mogviano iudaizm-Sic iqna SenarCunebuli.

Tavisi religiis erTgul ebraelebs, romle-bic srulad aRiarebdnen RvTaebis sulierebas da adamianuri sulis RvTaebriobas, ar SeeZloT da arc surdaT am umaRlesi sawyisebis gan-calkeveba maT materialur gamoxatulebaTa-gan, maTi sxeulebrivi formisa da garsisgan, maTi ukiduresi da sabolo ganxorcielebisgan. yovelgvari ideisa da idealisTvis ebraeli moiTxovs xilul da xelSesaxeb ganxorciele-bas da sasikeTo Sedegebs; ebraels ar unda iseTi idealis aRiareba, romelsac ar ZaluZs sinamd-vilis damorCileba da masSi Seisxas xorci. ebraels SeuZlia da mzad aris aRiaros umaR-lesi sulieri WeSmariteba, Tumca mxolod im pi-robiT, rom xedavdes da grZnobdes mis realur qmedebas. mas swams uxilavis (rameTu yovel-gvari rwmena aris rwmena uxilavisadmi), magram unda, rom es uxilavi xilulad iqces da Tavisi Zala gamoavlinos; mas swams sulis, magram, mx-olod iseTi sulis, romelic aRwevs yovelgvar materialurSi, romliTac gaJRenTilia yovel-gvari materialuri, romelic materias Tavis

Page 7: НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ …dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/154545/1/Menora_2016_N4.pdf · damoukidebeli ebrauli gazeTi saqarTveloSi

7m e n o r aaprili (nisani) №4, 2016 w.

Simon wiwuaSvili

ras vkiTxulobT

am kviraSi?

rabinis kuTxe

gamCenma Tora yvela israelisSvils gadasca

garsad da iaraRad iyenebs. ebrauli azrovne-ba ar acalkevebda suls Tavisi materialuri gamoxatulebisgan da amiT ar acalkevebda ma-terias Tavisi sulieri da RvTaebrivi sawyisis-gan; is ar scnobda Tavad materias, ar aniWebda sagnobriv myofobas mniSvnelobas. ebraelebi ar iyvnen materiis msaxurni da Tayvanismcemelni. meore mxriv, vinaidan Sors iyvnen ganyenebuli spiritualizmisgan, ebraelebs ar SeeZloT ma-terias gulgrilad, gaucxoebiT an ise mtrulad mopyrobodnen, rogori mtruli damokidebule-bac gaaCnda aRmosavlur dualizms misdami. ma-terialur bunebaSi isini xedavdnen ara eSmaks an RvTaebas, aramed, mxolod RmerTkacuri sulis daumTavrebel samyofels.

im dros, roca praqtikuli da Teoriuli ma-terializmi emorCileba nivTier faqts, rogorc kanons, im dros, roca dualisti uaryofs mate-rias, viTarca borotebas, ebraelTa religiuri materializmi aiZulebda maT yuradReba didad gaemaxvilebinaT materialur bunebaze, magram ara imisaTvis, rom misTvis emsaxuraT, aramed im-isaTvis, rom misi meSveobiT emsaxuraT zecieri RmerTsaTvis. am materialur bunebaSi maT unda ganesxvavebinaT wminda uwmindurisagan, sufTa mankierisagan, raTa igi (materialuri buneba - mTargmn.SeniSvn.) eqciaT Rirseul taZrad zec-ieri arsebisaTvis. wminda sxeulebriobisa da am ideis xorcSesxmaze zrunvis idea israelis cxovrebaSi Seudareblad didi adgili ukavia, vidre sxva romelime eris cxovrebaSi. amas mie-kuTvneba moses rjulis mniSvnelovani nawili wmindisa da uwminduris garCevis Sesaxeb, aseve, ganwmendis wesebis Sesaxeb. SeiZleba iTqvas, rom ebraelTa mTeli religiuri istoria mimarTuli iyo iqiTken, rom israelis RmerTisaTvis moemza-debina ara mxolod wminda sulebi, aramed wminda sxeulebic. axla, Tu SevajerebT RvTaebrivi sawyisis materializaciisaken iudevelTa mis-wrafebas da zrunvas Cveni sxeulebrivi bunebis gasufTavebasa da ganwmendaze, maS, advilad mi-vxvdebiT, ratom iyo swored iudaizmi yvelaze Sesaferisi materialuri garemo RvTaebrivi sityvis xorcSesxmisaTvis, rameTu gonebac da RvTismosaobac moiTxovs imis aRiarebas, rom RvTaebis gansxeulebisTvis, garda wminda da qa-

lwulebrivi sulisa, saWiro iyo aseve wminda da sufTa sxeulebrioba.

axla naTelia, rom ebraelTa es wminda mate-rializmi aranairad ar ewinaaRmdegeba, aramed, piriqiT, pirdapiri damatebaa am eris pirveli ori Tvisebisa - misi Zlieri religiurobisa da adamianuri TviTSemecnebisa da TviTSemo-qmedebis energiis. morwmune israelians surs, rom misi rwmenis sagans gaaCndes sinamdvilis mTeli sisrule, xorcieldebodes bolomde; Ta-vis mxriv, adamianuri sulis energias anu aqti-urobas ar SeuZlia dakmayofildes idealTa Tu ideaTa ganyenebuli SinaarsiT - is moiTxovs maT realur ganxorcielebas, moiTxovs, rom suli-eri sawyisi bolomde euflebodes materialur sinamdviles, es ki gulisxmobs imas, rom Tavad materias unda gaaCndes aseTi gasulierebis un-ari, gulisxmobs wminda da sulier sxeulebrio-bas. ebraelTa religiuri materializmi mom-dinareobs ara urwmunoebisgan, aramed uxvi rwmenisgan, romelsac aRsruleba swyuria; mom-dinareobs ara adamianuri sulis uZlurebisgan, aramed misi Zalisa da energiisgan, romelsac ar eSinia materiiT gauwmindureba, aramed ganw-mends da iyenebs mas sakuTari miznebisaTvis.

amgvarad, ebraeli eris sami mTavari Tvisebis Serwymuli moqmedeba pirdapir Seesabameboda am eris umaRles daniSnulebas da xels uwyob-da masSi RmerTis saqmis aRsrulebas. TviTarsi RmerTisadmi mtkice rwmeniT israelma saku-Tari Tavisken miizida Teofania da gamocxadeba; aseve sakuTari Tavisadmi rwmenis meSveobiTac israelma SeZlo iahvesTan piradi urTierToba daemyarebina, pirispir damdgariyo masTan, Se-Tanxmeba daedo masTan, yofiliyo misTvis ara pasiuri iaraRi, aramed saqmiani mokavSire, da bolos, amave qmediTi rwmeniT, materialuri bunebis ganwmendis meSveobiT Tavisi sulieri sawyisis saboloo realizaciisken swrafviT is-raelma moamzada Tavis TavSi sufTa da wminda samyofeli RmerTi-sityvis gansxeulebisaTvis. ai, ratom aris israeli RvTis rCeuli eri, ai, ra-tom iSva qriste iudeaSi.

Targmana nino xuroSvilmaicej.ge

weria fesaxis hagadaSi: kurTxeulia gamCeni Rme-rTi yovlisSemZle, romelmac gadasca Tora Tavis xalxs, kurTxeulia misi saxeli, oTxnairi bavSvze mogviTxrobs Tora, brZenze, raSayze, briyvze da imaze visac ar SeuZlia SekiTxvis dasma, ratom aris es winadadebebi erTad dawerili, pirveli imitom, rom gamCe-nma gadasca Tora israelis Svilebs, xolo meore imitom, rom oTx bavSvze mogviTxrobs Tora, raTa gviTxras rom gamCe-nma Tora ar gadasca marto brZenebs aramed Tora ekuTvnis yvela israe-lis Svils, ubralo ebraelsac da borotsac, oTxi bavSvi romelzec mogviTxrobs Tora migvaniSnebs ramodenime nawilze romlisganac Sedgeba ebraeli eri. Tora gvaxsenebs, rom Tundac ebraeli miekuT-vnebodes yvelaze cudi kategoriis jgufs, Toris swavlis meSveobiT SeuZlia adamians miaRwios sru-lyofilebas da mTlianad Secvalos Tavisi Tavi da dauaxlovdes gamCens.

erTi SexedviT TiTqos CamoTvlili oTxi kate-goriis bavSvi ewinaRamdegebian erTi meores, brZe-ni bavSvis sawinaRamdegod aris raSayi bavSvi, ma-gram aseTi midgoma arasworia, winaRamdegoba rom iyos saWiroa iTqvas borotis winaaRamdeg keTili da ara brZeni, amitom gvaswavlian Cveni rabebi rom

oTxi bavSvi aris oTxi kategoria ebrael erSi da yvelas Tavisi nakli aqvs xolo Cveni mizania yve-la kategoriis ebraeli mivides srulyofilamde( brZenis CaTvliT ). ToraSi aris yvelaferi rac sWirdeba adamians imisaTvis rom miaRwios sru-lyofilebas da maqsimalurad dauaxlovdes adami-ani gamCens da miaRwios im safexurs rasac ewodeba “ cadiki “.

brZeni bavSvira SekiTxvas svams brZeni bavSvi ?es ra davalebebi mogvca Cvenma Rmer-Tma,? aux-

seni mas yvela hagadis wesebi da uTxari rom afiko-manis Wamis Semdeg arafers aRar Wamen.

brZeni bavSvis SekiTxvidan arc Tu ise gasagebia ra nakli aqvs brZen bavSvs, magram pasuxidan cota-Ti Cans.

ra safexurzea brZeni bavSvi? xsnis rab borodi-anski da ambobs rom bavSvi karg safexurzea, is yve-la micvebs asrulebs da Torasac swavlobs, magram eseT adamiansac SeiZleba qondes problemebi, mag-aliTad SeiZleba Toras swavlobdes zedapirulad da ar uRrmavdebodes mis asxnebs es ki gamoiwvevs misi ToraSi winsvlis Seferxebas, amitom fesaxis hagada aZlevs mas saSualebas CaurRmavdes Toris wesebis Rrmad Seswavlas, magaliTad afikomanis we-sebs da mis mniSvnelobas.

briyvi bavSvi ra SekiTxvas svams? ra aris fesaxi?uTxari mas rom gamCenma Rmer-Tma Zlieri xeliT

gamogviyvana egviptidan, monobis saxlidan.briyvi bavSvi uyurebs fesaxis hagadas da ver

gebulobs bolomde Tu raSi mdgomareobs gamCenis samsaxuri fesaxis hagadaSi. Tora aswavlis mas fes-axis hagadis Sinaars, Tora mas eubneba rom egvipti-dan gamosvla ganxorcielda bunebis wesebiT, rom bunebac emorCileba gamCenis survils da mis gadaw-yvetilebas, amitom Cven yovelTvis SegviZlia ven-doT gamCens mas yovelTvis samarTliani ganaCeni gamoaqvs yvelasTvis, is yovelTvis Zlieri xeliT gvatarebs mTeli cxovrebis manZilze da arasodes ar unda gveSinodes aravisi.

bavSvi romelsac ar SeuZlia SekiTxvis dasma.im bavSvs vinc ar svams SekiTxvas Sen TviTon unda

auxsna da aswavlo Tora, rogorc weria ToraSi “ da uTxari Sen Svils am dRes CemTvis gaakeTa sas-

waulebi egviptidan gamosvlisas “, ras niSnavs si-tyva “ CemTvis “ ? CemTvis risTvis? komentatori raSi xsnis: “CemTvis” rom micvebi Sevasrulo egvip-tidan gamosvlisas da Semdeg, rogorc fesaxis Se-sawiravi, macis da maroris Wama da a,S. ra Sinaarsi aqvs macis Wamas fesaxSi? es simboloa imisa, rom gamCenma gaimarjva egvipteze. macis damzadebisas roca coms movzelT ar vacdiT gafuebas da maSinve vacxobT. aseve gamCeni Caeria Cveulebriv egviptis cxovrebis Sua procesSi da gamogviyvana Cven, ami-tom macis Wama ar aris marto gamarjvebis simbolo is ebraelebis mtrebis dacemis simbolocaa.

raSayi bavSvi.raSayi bavSvi raze svams SekiTxvas? ra msaxureba

gaqvT Tqven?, Tqven da ara mas! imis gamo, rom ebrae-li erisgan gamoacalkeva Tavisi Tavi, man uaryo ZiriTadi rwmena. amitom unda uTxra mas es Cem gamo gaakeTa GgamCenma egviptidan gamosvlisas da ara mis gamo. is rom yofiliyo egvipteSi ver gamovidoda iqidan verasdros. xsnis rabi borodianski, es bavS-vi aris darwmunebuli Tavis TavSi da SesaZleblo-baSi, sanam kidev axalgazrdebi arian fiqroben rom yovelTvis uproblemo iqneba es cxovreba, magram es ase ar aris, es cxovreba arc Tu eseTi uproble-moa, da am samyaroze sacxovreblad yoveldRiuri gamCenis daxmarebaa saWiro Tu ara da ver viarse-bebT.

wers mefe Slomo Tavis wignSi miSleiSi ( 24:16 ) cadiki adamiani Svidjer davardeba gamCenis samsax-urSi da Svidjerve adgeba, xolo raSayi gaWirvebis gamo davardeba. aqedan gvesmis rom raSayi pirve-live davardnisasve veRar wamodgeba, ra gansxvave-baa cadiks da raSays Soris, ratom ver wamodgeba Svidjer rogorc cadiki? Ggvaswavlis fesaxis haga-da imisTvis rom wamodges raSayi ar aris sakmarisi fizikuri Zala, aramed sulieri xsnis ( geula ) Za-lac unda qondes, radgan gamoeyo da uari Tqva ami-tom veRar wamodgeba.

gamCenma dagvamadlianos yvela israelis Svils agveRzardos Svilebi da STamomavloba gamCenis rwmeniT da misi ToriT, yovelTvis da Yvelgan mis gzaze davdiodeT da mogvibrZanos Zalian male, Cvens dReebSi maSiaxi da gvezeimos fesaxis dResas-wauli mesame beT hamikdaSSi, beSana haba biruSalaim habnuia amen.

feTqebadi situacia

holandiis ebraulma telearxma_,,oroT“ fesaxis win interviu CamoarTva am qveynis mTavar rabins biniamin iakobs da ebrauli saa-gentos TanamSromels mixail hess. biniamin iakobsma interviuSi ganacxada, rom holan-diis ebraelebi SiSoben adrindeliviT veRar SevasrulebT Cvens religiur tradiciebsao. mTavarma rabinma konkretulad aRniSna: bev-ri ebraeli TavTavianTi saxlebidan mezuzas xsnis, radgan Tavdasxmisa eSiniaT. nider-landebis skolebSi holokostis istoriis Seswavla savaldebuloa, magram es wesi TiTq-mis nulamdea dayvanili _ bevrma mSobelma da moswavlemac ki, uari ganacxada am sagnis Seswavlaze.

mixeil hesma ki interviuSi ganacxada, rom ana frankis, an sxva ebraelTa tragikul yo-faze gakveTilis Catarebisas moswavleebi gazis momakvdinebel saknebSi gaSvebuli ga-zis SiSinis xmas gamoscemen da maswavleb-els xels uSlian srulyofilad Caataron gakveTili _ amsterdamis, roterdamis, utrextis da holandiis sxva qalaqebSi mo-swavleTa umetesoba muslimi emigrantebis Svilebi arian.

Page 8: НЕЗАВИСИМАЯ ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ …dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/154545/1/Menora_2016_N4.pdf · damoukidebeli ebrauli gazeTi saqarTveloSi

8 m e n o r a aprili (nisani) №4, 2016 w.ivnisi (sivani), #12 2008 w.8

redaqtori

guram baTiaSvili

registrirebulia

q. Tbilisis mTawmindis

raionis sasamarTlos

mier.

registraciis # 4/1-921

damfuZnebelni da

gamomcemelni:

guram baTiaSvili, kote abaSiZe

Tbilisi, leoniZis 11a, vaxtang VI q. #30

telefonebi: 99.90.96, 77.20.57

gazeT `menoras~ redaqcia

TanagrZnobas ucxadebs aSdodis municipalitetis

wevrs moSe boTeraSvils

dedis

gardacvalebis gamo

manana jinjixaSvili qu Tais-Si daibada. aq daamTavra saSualo skola, musikaluri saswavlebeli, Semdeg quTai-sis saxelmwifo pedagogi-uri in stituti (amJamad akaki we reTlis saxelmwifo uni-versiteti) qarTuli enisa da literaturis specialobiT; muSaobda musikis maswavleblad, Jurnalistad, lado mesxiSvilis saxelobis quTaisis akademiur TeatrSi saliteraturo nawilis gamged. amJamad cxovrobs niu-iorkSi ojaxTan erTad.

rodesac manana jinjixaS-vilze daviwye wera, moulod-nelad aRmovaCine, rom Cveni megobrobis ufro xangrZlivi nawili ukve amerikul peri-odze, mis emigrantul cxovre-basa da Cvens satelefono Tu epistolarul urTierTo-baze modis, ufro naklebi ki saqarTvelos studentobisa da megobrobis im wlebze, roca yoveldRe, an TiTqmis yovel-dRe vxvdebodiT erTmaneTs. mas Semdeg bevrma welma gan-vlo, rTulma da winaaRmde-gobebiT aRsavse mTelma epo-qam. saukune Seicvala, rogorc pirdapiri ise gadataniTi mniSvnelobiT. mananam ufro mSvidi, Tumca ukve afori-aqebuli saqarTvelo datova, romelic jer kidev sabWoTa kavSiris sivrceSi imyofeboda. igi Cvenze utyuarad grZnobda, ukeTesad xedavda im safrTxes, Cven rom jiutad ar vusworeb-diT Tvals. ar gveSinoda, rad-gan horizontze saqarTvelos damoukidebloba Canda. ase iyo cxra aprilis wina dReebSi. manana rekavda, swuxda, hqonda didi saSiSroebis molodini. maxsovs misi fraza: `oRondac axla gadarCeT,~ rac maSin gaz-viadebuli meCvena.

amerikis SeerTebul StatebSi wasvlisas mananas guli wydeboda, rom aq toveb-da sayvarel saqmes, Tumca arc iq uZebnia axali profesia. samagierod Tavisi cnobiere-biT erTi wuTiTac ar daSore-

bia saqarTvelos. CemTvis dRes Znelia mananas vaSingtonSi `amerikis xmis~ qarTul redaq-ciaSi saqmianobis Sefaseba, magram, albaT, es periodi mis cxovrebaSi umniSvnelovanesi iyo. axal realobasTan Segueba, gansxvavebul ekonomikur da politikur sistemaSi, Tanac maRalkonkurentul garemoSi adaptireba, inglisuri enis kargad daufleba _ erTbaS-ad ramdenime fsiqologiuri barieris gadalaxva, bunebriv-ia, ioli ar iqneboda.

manana wlebis ganmavlobaSi iyo gaeroSi `amerikis xmis~ akreditebuli Jurnalisti. iyo avtori mravali sain-tereso da saWirboroto reportaJisa. mis mier lit-eraturisa Tu xelovnebis sxva sferoebSi momzadebuli gad-acemebi ki yovelTvis gamoir-Ceoda siRrmiT, mravali plan-iT, rac sxvadasxva rakursSi aCvenebda im procesebs ameri-kis kulturul cxovrebaSi rom mimdinareobda. igi swored am sivrceSi qmnida Semoqmedi qarTvelebis portretebs da ufro TvalsaCinos xdida CvenTvis maTs warmatebebs. vfiqrob, manana jinjixaSvilis programebi gamorCeul xibls, individualur xelweras ani-Webda amerikis xmis qarTul gadacemebs.

saqarTvelos saxelmwi-foebrivma damoukideblobam Zalze saamayo realoba moita-na. amerikis universitetebis (kolumbiis, indianas...) stu-dentebs (da ara marto maT) SesaZlebloba aqvT ucxo enad qarTuli airCion. manana maT aswavlis. bevri maTgani imyo-feboda kidec saqarTveloSi. TiToeulma, bunebrivia, aq Tavisi qarTuli enis maswav-leblis sulis nawili gamoi-yola, misi TvaliT Sexeda Cvens qveyanas, me vici, ra rudunebiT ekideba igi am mniSvnelovan saqmes, ra did pasuxismge-blobasTan, rTul SromasTan aris dakavSirebuli es yove-

live. mza meTodika sakmaod mwiria, sakuTari gamocdileba ki wlebs moaqvs da igi mananas ukve sakmaod daugrovda. man SeZlo garedan Seexeda qarTu-li enisaTvis. sxvaTaTvis eswavlebina ara mxolod gra-matikuli kategoriebi, aramed ena, rogorc eris sulieri samyaros gamanivTebeli. axla manana fiqrobs (zrunavs kidec) Seqmnas da saqarTvelo-Si gadaiRos qarTuli enis videokursi, romelSic Tavs moiyris qarTvelebis saubrebi ojaxSi, sazogadoebaSi, quCa-Si, sufrasTan, Caiweros bune-brivi dialogebi kargi qarTu-liT molaparake adamianebTan erTad, rasac, eWvi ar mepareba, aucileblad ganaxorcielebs, Tu sponsori moiZebna, albaT, ufro malec.

manana jinjixaSvili, rogorc mwerali jemal qiria ambobs masze, kargi ebraeli da kargi qarTvelia. igi qarTul saqmes akeTebs. profesionali filologia. misi pedagogi-uri saqmianoba, samwuxarod, ufro metad sxvaTa arCevan-zea damokidebuli, vidre mis aqtivobaze. sakmaod moSore-biT Cevngan man SeZlo Tavisi qarTuli samyaro Seeqmna. axla rusulenovan radioSi gaaCi-na qarTuli niSa. aq mihyavs qarTuli gadacemebi, rasac usasyidlod akeTebs.

aqac gulRia maspinZeli da sxvaTa gulSematkivari amer-ikaSic aseve agrZelebs cxovre-bas. misi saxlis kari mudam Riaa stumrebisaTvis, mudam mzad aris daxmarebisTvis.

TiTqmis 18 welia, rac manana jinjixaSvili wavida quTaisidan, magram erTi dRi-Tac ar daSorebia qarTul sityvas, qarTvel megobrebs, qarTul mwerlobas da xelov-nebas, qveyanas, sadac dai-bada, gaizarda, Camoyalibda rogorc pirovneba, romelT-anac uamravi kargi mogoneba da tkivilic akavSirebs da rom-lis didi qomagicaa.

qarTuli saqmis sakeTeblad amerikaSi

rCeuli leqsebiisraelSi gamoica

io seb krixelis rCeu-

li leqsebis krebuli

`saqarTvelos israelidan

siyvaruliT~. krebulSi

Sesulia 75 wlis ioseb

krixelis mier Seqmnili

leqsebi. es krebuli iwye-

ba leqsiT `sadRegrZelo.~

wigni gamoica ̀ amuTa efSar

axereT~-2000 daxmarebiT.

wignis winasityvaobis

avtoria mira wiwuaSvili.

wigns win uZRvis avto-

ris Sesavali werili.

me saqarTvelos

sadRegrZelo

davlio minda,

mitom ki ara,

movafrqvio

yalbi dideba,

me saqarTvelos

sadREegrZelos

vsvam im SegrZnebiT,

rom saqarTvelos

gamarjveba

naRdad Wirdeba.

saqarTvelos ebraelobis fotoistoria

onis 114 wlis beiT qneseTi

meuRle nana xubelaSvili, Svilebi: Wiko, Tamuna fiCxaZeebi, sidedri eTer mixelaSvili, ia, maia xubelaSvilebi, emzar eligulaSvili,

merab kobaxiZe iuwyebiandaTo fiCxaZisgardacvalebas.

robert, Tengiz, lera mixelaSvilebi, fima kacobaSvili, ciala, guram baTiaSvilebi iuwyebian

daTo fiCxaZisgardacvalebas da TanaugrZniben

gansvenebulis ojaxs,

ivnisi (sivani), #12 2008 w.8

redaqtori

guram baTiaSvili

registrirebulia

q. Tbilisis mTawmindis

raionis sasamarTlos

mier.

registraciis # 4/1-921

damfuZnebelni da

gamomcemelni:

guram baTiaSvili, kote abaSiZe

Tbilisi, leoniZis 11a, vaxtang VI q. #30

telefonebi: 99.90.96, 77.20.57

gazeT `menoras~ redaqcia

TanagrZnobas ucxadebs aSdodis municipalitetis

wevrs moSe boTeraSvils

dedis

gardacvalebis gamo

manana jinjixaSvili qu Tais-Si daibada. aq daamTavra saSualo skola, musikaluri saswavlebeli, Semdeg quTai-sis saxelmwifo pedagogi-uri in stituti (amJamad akaki we reTlis saxelmwifo uni-versiteti) qarTuli enisa da literaturis specialobiT; muSaobda musikis maswavleblad, Jurnalistad, lado mesxiSvilis saxelobis quTaisis akademiur TeatrSi saliteraturo nawilis gamged. amJamad cxovrobs niu-iorkSi ojaxTan erTad.

rodesac manana jinjixaS-vilze daviwye wera, moulod-nelad aRmovaCine, rom Cveni megobrobis ufro xangrZlivi nawili ukve amerikul peri-odze, mis emigrantul cxovre-basa da Cvens satelefono Tu epistolarul urTierTo-baze modis, ufro naklebi ki saqarTvelos studentobisa da megobrobis im wlebze, roca yoveldRe, an TiTqmis yovel-dRe vxvdebodiT erTmaneTs. mas Semdeg bevrma welma gan-vlo, rTulma da winaaRmde-gobebiT aRsavse mTelma epo-qam. saukune Seicvala, rogorc pirdapiri ise gadataniTi mniSvnelobiT. mananam ufro mSvidi, Tumca ukve afori-aqebuli saqarTvelo datova, romelic jer kidev sabWoTa kavSiris sivrceSi imyofeboda. igi Cvenze utyuarad grZnobda, ukeTesad xedavda im safrTxes, Cven rom jiutad ar vusworeb-diT Tvals. ar gveSinoda, rad-gan horizontze saqarTvelos damoukidebloba Canda. ase iyo cxra aprilis wina dReebSi. manana rekavda, swuxda, hqonda didi saSiSroebis molodini. maxsovs misi fraza: `oRondac axla gadarCeT,~ rac maSin gaz-viadebuli meCvena.

amerikis SeerTebul StatebSi wasvlisas mananas guli wydeboda, rom aq toveb-da sayvarel saqmes, Tumca arc iq uZebnia axali profesia. samagierod Tavisi cnobiere-biT erTi wuTiTac ar daSore-

bia saqarTvelos. CemTvis dRes Znelia mananas vaSingtonSi `amerikis xmis~ qarTul redaq-ciaSi saqmianobis Sefaseba, magram, albaT, es periodi mis cxovrebaSi umniSvnelovanesi iyo. axal realobasTan Segueba, gansxvavebul ekonomikur da politikur sistemaSi, Tanac maRalkonkurentul garemoSi adaptireba, inglisuri enis kargad daufleba _ erTbaS-ad ramdenime fsiqologiuri barieris gadalaxva, bunebriv-ia, ioli ar iqneboda.

manana wlebis ganmavlobaSi iyo gaeroSi `amerikis xmis~ akreditebuli Jurnalisti. iyo avtori mravali sain-tereso da saWirboroto reportaJisa. mis mier lit-eraturisa Tu xelovnebis sxva sferoebSi momzadebuli gad-acemebi ki yovelTvis gamoir-Ceoda siRrmiT, mravali plan-iT, rac sxvadasxva rakursSi aCvenebda im procesebs ameri-kis kulturul cxovrebaSi rom mimdinareobda. igi swored am sivrceSi qmnida Semoqmedi qarTvelebis portretebs da ufro TvalsaCinos xdida CvenTvis maTs warmatebebs. vfiqrob, manana jinjixaSvilis programebi gamorCeul xibls, individualur xelweras ani-Webda amerikis xmis qarTul gadacemebs.

saqarTvelos saxelmwi-foebrivma damoukideblobam Zalze saamayo realoba moita-na. amerikis universitetebis (kolumbiis, indianas...) stu-dentebs (da ara marto maT) SesaZlebloba aqvT ucxo enad qarTuli airCion. manana maT aswavlis. bevri maTgani imyo-feboda kidec saqarTveloSi. TiToeulma, bunebrivia, aq Tavisi qarTuli enis maswav-leblis sulis nawili gamoi-yola, misi TvaliT Sexeda Cvens qveyanas, me vici, ra rudunebiT ekideba igi am mniSvnelovan saqmes, ra did pasuxismge-blobasTan, rTul SromasTan aris dakavSirebuli es yove-

live. mza meTodika sakmaod mwiria, sakuTari gamocdileba ki wlebs moaqvs da igi mananas ukve sakmaod daugrovda. man SeZlo garedan Seexeda qarTu-li enisaTvis. sxvaTaTvis eswavlebina ara mxolod gra-matikuli kategoriebi, aramed ena, rogorc eris sulieri samyaros gamanivTebeli. axla manana fiqrobs (zrunavs kidec) Seqmnas da saqarTvelo-Si gadaiRos qarTuli enis videokursi, romelSic Tavs moiyris qarTvelebis saubrebi ojaxSi, sazogadoebaSi, quCa-Si, sufrasTan, Caiweros bune-brivi dialogebi kargi qarTu-liT molaparake adamianebTan erTad, rasac, eWvi ar mepareba, aucileblad ganaxorcielebs, Tu sponsori moiZebna, albaT, ufro malec.

manana jinjixaSvili, rogorc mwerali jemal qiria ambobs masze, kargi ebraeli da kargi qarTvelia. igi qarTul saqmes akeTebs. profesionali filologia. misi pedagogi-uri saqmianoba, samwuxarod, ufro metad sxvaTa arCevan-zea damokidebuli, vidre mis aqtivobaze. sakmaod moSore-biT Cevngan man SeZlo Tavisi qarTuli samyaro Seeqmna. axla rusulenovan radioSi gaaCi-na qarTuli niSa. aq mihyavs qarTuli gadacemebi, rasac usasyidlod akeTebs.

aqac gulRia maspinZeli da sxvaTa gulSematkivari amer-ikaSic aseve agrZelebs cxovre-bas. misi saxlis kari mudam Riaa stumrebisaTvis, mudam mzad aris daxmarebisTvis.

TiTqmis 18 welia, rac manana jinjixaSvili wavida quTaisidan, magram erTi dRi-Tac ar daSorebia qarTul sityvas, qarTvel megobrebs, qarTul mwerlobas da xelov-nebas, qveyanas, sadac dai-bada, gaizarda, Camoyalibda rogorc pirovneba, romelT-anac uamravi kargi mogoneba da tkivilic akavSirebs da rom-lis didi qomagicaa.

qarTuli saqmis sakeTeblad amerikaSi

rCeuli leqsebiisraelSi gamoica

io seb krixelis rCeu-

li leqsebis krebuli

`saqarTvelos israelidan

siyvaruliT~. krebulSi

Sesulia 75 wlis ioseb

krixelis mier Seqmnili

leqsebi. es krebuli iwye-

ba leqsiT `sadRegrZelo.~

wigni gamoica ̀ amuTa efSar

axereT~-2000 daxmarebiT.

wignis winasityvaobis

avtoria mira wiwuaSvili.

wigns win uZRvis avto-

ris Sesavali werili.

me saqarTvelos

sadRegrZelo

davlio minda,

mitom ki ara,

movafrqvio

yalbi dideba,

me saqarTvelos

sadREegrZelos

vsvam im SegrZnebiT,

rom saqarTvelos

gamarjveba

naRdad Wirdeba.

saqarTvelos ebraelobis fotoistoria

onis 114 wlis beiT qneseTi

meuRle nana xubelaSvili, Svilebi: Wiko, Tamuna fiCxaZeebi, sidedri eTer mixelaSvili, ia, maia xubelaSvilebi, emzar eligulaSvili,

merab kobaxiZe iuwyebiandaTo fiCxaZisgardacvalebas.

robert, Tengiz, lera mixelaSvilebi, fima kacobaSvili, ciala, guram baTiaSvilebi iuwyebian

daTo fiCxaZisgardacvalebas da TanaugrZniben

gansvenebulis ojaxs,

ISSN 1987-8982 UAC 070 411.16m-557

ivnisi (sivani), #12 2008 w.8

redaqtori

guram baTiaSvili

registrirebulia

q. Tbilisis mTawmindis

raionis sasamarTlos

mier.

registraciis # 4/1-921

damfuZnebelni da

gamomcemelni:

guram baTiaSvili, kote abaSiZe

Tbilisi, leoniZis 11a, vaxtang VI q. #30

telefonebi: 99.90.96, 77.20.57

gazeT `menoras~ redaqcia

TanagrZnobas ucxadebs aSdodis municipalitetis

wevrs moSe boTeraSvils

dedis

gardacvalebis gamo

manana jinjixaSvili qu Tais-Si daibada. aq daamTavra saSualo skola, musikaluri saswavlebeli, Semdeg quTai-sis saxelmwifo pedagogi-uri in stituti (amJamad akaki we reTlis saxelmwifo uni-versiteti) qarTuli enisa da literaturis specialobiT; muSaobda musikis maswavleblad, Jurnalistad, lado mesxiSvilis saxelobis quTaisis akademiur TeatrSi saliteraturo nawilis gamged. amJamad cxovrobs niu-iorkSi ojaxTan erTad.

rodesac manana jinjixaS-vilze daviwye wera, moulod-nelad aRmovaCine, rom Cveni megobrobis ufro xangrZlivi nawili ukve amerikul peri-odze, mis emigrantul cxovre-basa da Cvens satelefono Tu epistolarul urTierTo-baze modis, ufro naklebi ki saqarTvelos studentobisa da megobrobis im wlebze, roca yoveldRe, an TiTqmis yovel-dRe vxvdebodiT erTmaneTs. mas Semdeg bevrma welma gan-vlo, rTulma da winaaRmde-gobebiT aRsavse mTelma epo-qam. saukune Seicvala, rogorc pirdapiri ise gadataniTi mniSvnelobiT. mananam ufro mSvidi, Tumca ukve afori-aqebuli saqarTvelo datova, romelic jer kidev sabWoTa kavSiris sivrceSi imyofeboda. igi Cvenze utyuarad grZnobda, ukeTesad xedavda im safrTxes, Cven rom jiutad ar vusworeb-diT Tvals. ar gveSinoda, rad-gan horizontze saqarTvelos damoukidebloba Canda. ase iyo cxra aprilis wina dReebSi. manana rekavda, swuxda, hqonda didi saSiSroebis molodini. maxsovs misi fraza: `oRondac axla gadarCeT,~ rac maSin gaz-viadebuli meCvena.

amerikis SeerTebul StatebSi wasvlisas mananas guli wydeboda, rom aq toveb-da sayvarel saqmes, Tumca arc iq uZebnia axali profesia. samagierod Tavisi cnobiere-biT erTi wuTiTac ar daSore-

bia saqarTvelos. CemTvis dRes Znelia mananas vaSingtonSi `amerikis xmis~ qarTul redaq-ciaSi saqmianobis Sefaseba, magram, albaT, es periodi mis cxovrebaSi umniSvnelovanesi iyo. axal realobasTan Segueba, gansxvavebul ekonomikur da politikur sistemaSi, Tanac maRalkonkurentul garemoSi adaptireba, inglisuri enis kargad daufleba _ erTbaS-ad ramdenime fsiqologiuri barieris gadalaxva, bunebriv-ia, ioli ar iqneboda.

manana wlebis ganmavlobaSi iyo gaeroSi `amerikis xmis~ akreditebuli Jurnalisti. iyo avtori mravali sain-tereso da saWirboroto reportaJisa. mis mier lit-eraturisa Tu xelovnebis sxva sferoebSi momzadebuli gad-acemebi ki yovelTvis gamoir-Ceoda siRrmiT, mravali plan-iT, rac sxvadasxva rakursSi aCvenebda im procesebs ameri-kis kulturul cxovrebaSi rom mimdinareobda. igi swored am sivrceSi qmnida Semoqmedi qarTvelebis portretebs da ufro TvalsaCinos xdida CvenTvis maTs warmatebebs. vfiqrob, manana jinjixaSvilis programebi gamorCeul xibls, individualur xelweras ani-Webda amerikis xmis qarTul gadacemebs.

saqarTvelos saxelmwi-foebrivma damoukideblobam Zalze saamayo realoba moita-na. amerikis universitetebis (kolumbiis, indianas...) stu-dentebs (da ara marto maT) SesaZlebloba aqvT ucxo enad qarTuli airCion. manana maT aswavlis. bevri maTgani imyo-feboda kidec saqarTveloSi. TiToeulma, bunebrivia, aq Tavisi qarTuli enis maswav-leblis sulis nawili gamoi-yola, misi TvaliT Sexeda Cvens qveyanas, me vici, ra rudunebiT ekideba igi am mniSvnelovan saqmes, ra did pasuxismge-blobasTan, rTul SromasTan aris dakavSirebuli es yove-

live. mza meTodika sakmaod mwiria, sakuTari gamocdileba ki wlebs moaqvs da igi mananas ukve sakmaod daugrovda. man SeZlo garedan Seexeda qarTu-li enisaTvis. sxvaTaTvis eswavlebina ara mxolod gra-matikuli kategoriebi, aramed ena, rogorc eris sulieri samyaros gamanivTebeli. axla manana fiqrobs (zrunavs kidec) Seqmnas da saqarTvelo-Si gadaiRos qarTuli enis videokursi, romelSic Tavs moiyris qarTvelebis saubrebi ojaxSi, sazogadoebaSi, quCa-Si, sufrasTan, Caiweros bune-brivi dialogebi kargi qarTu-liT molaparake adamianebTan erTad, rasac, eWvi ar mepareba, aucileblad ganaxorcielebs, Tu sponsori moiZebna, albaT, ufro malec.

manana jinjixaSvili, rogorc mwerali jemal qiria ambobs masze, kargi ebraeli da kargi qarTvelia. igi qarTul saqmes akeTebs. profesionali filologia. misi pedagogi-uri saqmianoba, samwuxarod, ufro metad sxvaTa arCevan-zea damokidebuli, vidre mis aqtivobaze. sakmaod moSore-biT Cevngan man SeZlo Tavisi qarTuli samyaro Seeqmna. axla rusulenovan radioSi gaaCi-na qarTuli niSa. aq mihyavs qarTuli gadacemebi, rasac usasyidlod akeTebs.

aqac gulRia maspinZeli da sxvaTa gulSematkivari amer-ikaSic aseve agrZelebs cxovre-bas. misi saxlis kari mudam Riaa stumrebisaTvis, mudam mzad aris daxmarebisTvis.

TiTqmis 18 welia, rac manana jinjixaSvili wavida quTaisidan, magram erTi dRi-Tac ar daSorebia qarTul sityvas, qarTvel megobrebs, qarTul mwerlobas da xelov-nebas, qveyanas, sadac dai-bada, gaizarda, Camoyalibda rogorc pirovneba, romelT-anac uamravi kargi mogoneba da tkivilic akavSirebs da rom-lis didi qomagicaa.

qarTuli saqmis sakeTeblad amerikaSi

rCeuli leqsebiisraelSi gamoica

io seb krixelis rCeu-

li leqsebis krebuli

`saqarTvelos israelidan

siyvaruliT~. krebulSi

Sesulia 75 wlis ioseb

krixelis mier Seqmnili

leqsebi. es krebuli iwye-

ba leqsiT `sadRegrZelo.~

wigni gamoica ̀ amuTa efSar

axereT~-2000 daxmarebiT.

wignis winasityvaobis

avtoria mira wiwuaSvili.

wigns win uZRvis avto-

ris Sesavali werili.

me saqarTvelos

sadRegrZelo

davlio minda,

mitom ki ara,

movafrqvio

yalbi dideba,

me saqarTvelos

sadREegrZelos

vsvam im SegrZnebiT,

rom saqarTvelos

gamarjveba

naRdad Wirdeba.

saqarTvelos ebraelobis fotoistoria

onis 114 wlis beiT qneseTi

meuRle nana xubelaSvili, Svilebi: Wiko, Tamuna fiCxaZeebi, sidedri eTer mixelaSvili, ia, maia xubelaSvilebi, emzar eligulaSvili,

merab kobaxiZe iuwyebiandaTo fiCxaZisgardacvalebas.

robert, Tengiz, lera mixelaSvilebi, fima kacobaSvili, ciala, guram baTiaSvilebi iuwyebian

daTo fiCxaZisgardacvalebas da TanaugrZniben

gansvenebulis ojaxs,

299.90.96, 277.20.57

saqarTvelo-israelis biznes palatis xelmZRvaneli icik moSe Caucasus Business Week–Tan sakuTari cxovrebis principebze, yvelaze saintereso gamocdilebaze da samo-mavlo gegmebze saubrobs

profesiiT var maRali teqnologiebis in-Jineri, aseve ganaTlebis mecnierebaTa baka-lavri.

davamTavre Telavivis universitetis inJineriisa da ganaTlebis mecnierebaTa fakultetebi. axalgazrdobidan aqtiurad viyavi CarTuli israelis sazogadoebriv cxovrebaSi. var israelis pirveli warmomad-geneli sabWoTa kavSirSi da aseve saerTaSor-iso organizaciebis pirveli warmomadgeneli saqarTveloSi. 90-iani wlebis bolos diplo-matiuri/warmomadgenlobiTi saqmianobis Semdeg profili Sevicvale da davaarse saqa-rTveloSi pirveli orenovani (saqarTvelo-israelis) biznes palata.

samsaxuri advilad daviwye. pirvelive gasaubrebaze amiyvanes.

muSaoba kolejis periodSi daviwye, ar-dadegebze mtvirTavad manqanis filtrebis mwarmoebel qarxanaSi. pirveli oficialuri da seriozuli samsaxuri ki iyo eleqtroko-munikaciebis saerTaSoriso kompania „Tadi-ranSi“.

pirveli xelfasiT, ra Tqma unda, kmayo-fili viyavi, pirveli anazRaureba 320$ gamo-mivida, Tumca me amis meaTedic ki gamaxarebda. Zalian sasiamovno iyo imis gacnobiereba, rom xar finansurad damoukidebeli da Segaqvs

Seni wvlili ojaxis biujetSi.yvelaze kargad vmuSaob gamTeniisas,

05:00-dan 08:00 saaTamde.samsaxurSi yoveldRe, dilis 9 saaTze

mivdivar. pirvelad kompaniis administra-torTan da menejerTan erTad ganvixilav dRis wesrigs da dilis 08:00 saaTamde Cem mier TanamSromlebisTvis gagzavnil meilebs, davalebebs.

verasodes ver vimuSavebdi savaWro sfer-oSi, radgan ufro metad miyvars Seqmna, vidre sxvisi SeqmniliT manipulireba da yidva-gay-idva.

yvelaze mTavari cxovrebaSi sakuTar qveynisTvis sargeblis motanaa. CemTvis es asea.

yvelaze metad meSinia im momentis rode-sac qreba e.w. „Sinagani Zaxili“ da qvelmoq-medebis survili, rodesac fuli xdeba mizani da ara saSualeba sxva miznebis misaRwevad.

xSirad mifiqria risi gakeTeba mindoda da ver gavakeTe. vxvdebi, rom am mxriv albaT, cota mosawyeni pirovneba var, radgan jerje-robiT rac miznad damisaxavs, yvelafers mi-vaRwie.

karierisTvis yvelaferi daSvebulia, rac zneobriv CarCoebSi jdeba.

qarTvel biznesmenebs vurCevdi, rom Seiswavlon israeleli kolegebis biznes kultura da terminilogia, aseve gaaanali-zon, rom investorebi da turistebi war-moadgenen qveynis megobrebs da maTi roli gansakuTrebiT mniSvnelovania saqarTvelos ganviTarebis am etapze.

saqarTveloSi gveZleva SesaZlebloba biznesSi Tu sxvadasxva proeqtSi sruliad movaxdinoT sakuTari „me“-s realizeba. sam-wuxarod biznesmenebs ar aqvT amis SesaZle-bloba bevr ufro metad ganviTarebul, evro-pul qveynebSi.

mogzauroba miyvars, rodesac saqme sam-saxurebriv mivlinebebs exeba. albaT am mxri-vac mosawyeni adamiani var, saqmis gareSe mxolod mogzaurobiT da dasvenebiT sia-movnebas ver viReb.

JurnalistebTan urTierToba miyvars, rodesac Jurnalisti kargadaa momzadebuli.

sayvareli kerZia tiramisu.sportis sayvareli saxeoba ar maqvs imi-

tom, rom sportis moyvaruli ar var, CemTvis sporti (am SemTxvevaSi gonebrivi) Cemi samsax-uria.

commercant.ge

miliarderTa reitingiJurnali ,,forbsi“regularulad aqveynebs msoflios umdedres adamianTa reitings. 2016 wlis reitingSi

israelis pasportis mflobeli rusulad molaparake mxolod oTxi adamiania moxseniebuli: viaCeslav kanto-ri, aleqsandre maSkeviCi, igor kolomeiski da lev levaevi. amaTgan mxolod erTi _ kantori Sevida ,,oqros aTaseulSi“_ igi 2.7 miliard dolars flobs da 688-e adgilzea, maSkeviCs 1.5 miliardi aqvs da 1198-e adgil-zea, SarSan ki 847-e adgilze iyo, radgan 2.2 miliardi hqonda. ,,forbsi“ kolomeiskis ukrainel mdidar adami-anad moixseniebs da Tavisi 1.5miliardiT 1367-e adgilzea, levaevi ki erTi miliardi qonebiT 1694- adgils ikavebs.

13.4 milioni sterlingi ebraelTa obieqtebis dasacavaddidi britaneTis mTavroba 13.4 milion sterlings (19 milioni aSS dolari) gamohyofs mTel britaneTSi

ebraelTa obieqtebis dasacavad.didi britaneTis Sinagan saqmeTa ministrma tereza meim ganacxada, rom es Tanxebi gaixarjebadacvis dam-

atebiTi muSakebis da usafrTxoebis sxva RonisZiebebisaTvis, romelmac mTel britaneTSi unda uzrunvelyos ebrauli skolebis, sabavSvo baRebis, religiuri dawesebulebebis dacva teroristTa Tavdasxmebisagan.

_ rasakvirvelia, Cven vamjobinebdiT, rom es Tanxa sxva saWiroebebisaTvis yofiliyo mgamoyenebuli, ma-gram roca Seqmnili mdgomareoba gvaiZulebs ase moviqceT _ ganacxada ebrauli Temis xelmZRvanelma daviT delim.

sarCeli ungreTis mTavrobis winaaRmdeg14 ungrelma ebraelma,romlebmac Tavad ganicades holokostis saSinelebani, aSS sasamarTloSi Seit-

anes warmomadgenlobiTi sarCeli ungreTis mTavrobisa da ungreTis rkinigzis kompaniis winaaRmdeg meore msoflio omis wlebSi ebraelTa sikvdilis banakebSi deportaciisas germanel faSistebTan TanamSromlobi gamo.

evropis saxelmwifoTagan ungreTi jerjerobiT erTaderTia,romelic ar Tanxmdeba kompensacia gadauxa-dos xortis faSisturi xelisuflebis mier dazaralebul ebraelobas.

Ziebis advokatebi aRniSnaven, rom sarCelSi ar aris miTiTebuli, Tu ra Tanxa unda gadaixados ungreTis xe-lisuflebam, Tumca, imas ki aRniSnaven, rom laparakia sakmaod mozrdil Tanxaze da igi gadairicxeba ungreTis faSisturi xelisuflebis mier dazaralebuli ebraelebis daxmarebis fondSi.

procesSi CarTuli gaxlavan saerTaSoriso ebrauli organizaciebi.dRes israelSi ofakimis kibucSi mcxovrebma erT-erTma mosarCelem 85 wlis zeev ramim, romelmac osvenci-

misa da bergen belzenis saSinelebani Tavad gadaitana, JurnalistebTan saubarSi Tqva:_ ungreTis WeSmariti patriotebis ebraul ojaxSi gavizarde, magram imis Semyure, ungreli faSistebi

holokostis wlebSi Tu rogor eqceodnen TavTavianT ebrael Tanamemamuleebs, Cemi yofili samSoblosadmi damokidebuleba sruliad Semecvala. qveyana, romelic ase moiqca, Tavisi qmedebis gamo unda daisajos.

rabin saqss templtonis premia didi britaneTis yofil mTavar rabins lord saqss 2016 wlis templtonis premia mieniWa. es aris did bri-

taneTSi erT-erTi prestiJuli premia da erT milion funt sterlingSi gamoixateba. es premia dawesda inves-torisa da filantropis ser jon templtonis pativsacemad da mieniWebaT cxovrebis sulieri ganzomilebis damkvidrebaSi Setanili gansakuTrebuli wvlilisaTvis.

67 wlis rabini pensiaze gavida 2013 wels, magram kvlav gansakuTrebul rols TamaSobs qveynis ebrauli Te-mis ganviTarebis saqmeSi. Temis wevrebs Soris misi qadagebani, gamosvlebi didi popularobiT sargeblobs, xolo misi wignebis didi tiraJi iyideba.

lordma saqsma ganacxada:_ am premiis miReba Cemi cxovrebis udidesi momentia. gakvirvebuli da madlobeli var, ara mxolod premiis

gamo, imis gamoc, vis saxelsac es premia atarebs.

icik moSe: yvelaze metad meSinia im momentis, rodesac fuli xdeba mizani da ara saSualeba

"maSavis" morigi

RonisZieba imereTSi saqarTveloSi "maSavis" morigi

RonisZieba gaimarTa. sainforma-cio da sakonsultacio centrebis eqspertebis, SEAS–sa (USAID) da saqarT-velos soflis meurneobis saministros proeqti sxvadasxva regionis (imereTi, qvemo qarTli, mcxeTa) oTx munici-palitetSi xorcieldeba. treningis mTavari Tema saTburebSi bostneulis moyvanaa.

proeqtis pirveli etapi zestafonSi Catarda, sam dRes gagrZelda da oTx-SabaTs dasrulda. RonisZiebas soflis meurneobis ministris moadgile daviT galigaSvili, israelis elCi saqarT-veloSi, iuval fuqsi, SEAS xelmZRvane-li ben miuleri, zestafonis gamgebeli tariel TuTaraSvili da USAID-s warmo-madgenlebi daeswrnen.

imereTis yvela municipaliteti-dan Camosulma ocdaxuTma eqspertma treningis dros didi interesi gamoiC-ina. elCma iuval fuqsma ganacxada, rom "maSavi" yovelTvis mzad iqneba msgavsi proeqtebis gansaxorcieleblad, saqa-rTvelos soflis meurneobis ganviTa-rebas mudam Seuwyobs xels da qarTvel eqspertebs israelis teqnologiebsa da nou haus gauziarebs.

soflis meurneobis ministris moadg-ilem, batonma galigaSvilma israelis saelCosa da "maSavs" madloba gadauxa-da saqarTvelos TanadgomisTvis, rom-lis wyalobiTac asoviT fermeri da eqsperti yovelwliurad israelis codnasa da gamocdilebas eziareba.

momdevno treningebi xorblis, sx-vadasxva marcvleuli kulturisa da mosavlis aRebis Semdgomi damuSavebis Sesaxeb aprilsa da ivnisSi gaimarTeba.