ΗΗ enaenaΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣusers.sch.gr/mchatzinik/bio-gen...
TRANSCRIPT
Η Η ENAENAΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣΞεκινά µε τη δηµιουργία του Ξεκινά µε τη δηµιουργία του ζυγωτούζυγωτού κατά τη γονιµοποίηση κατά τη γονιµοποίηση του ωαρίου από το σπερµατοζωάριο του ωαρίου από το σπερµατοζωάριο
Το Το ζυγωτόζυγωτό είναι το πρώτο είναι το πρώτο κύτταροκύτταρο του νέου οργανισµούνέου οργανισµού
Περνά από διάφορα στάδια Περνά από διάφορα στάδια διαφοροποίησης και ανάπτυξης διαφοροποίησης και ανάπτυξης µέχρι το σχηµατισµό τωνµέχρι το σχηµατισµό τωνιστών και οργάνωνιστών και οργάνων
Η επιβίωση του ανθρώπινου Η επιβίωση του ανθρώπινου οργανισµού εξαρτάταιοργανισµού εξαρτάται::
Από τη συντονισµένη συντονισµένη Από τη συντονισµένη συντονισµένη λειτουργίαλειτουργία των ιστών και ιστών και των οργάνων τουτων οργάνων του
Παράλληλα προϋποθέτει την Παράλληλα προϋποθέτει την προστασία τουπροστασία του από εξωτερικούς παράγοντες που εξωτερικούς παράγοντες που θα µπορούσαν να διαταράξουν θα µπορούσαν να διαταράξουν τη συντονισµένη λειτουργία τη συντονισµένη λειτουργία τουτου:
Παθογόνοι Παθογόνοι µικροοργανισµοί ή ουσίες µικροοργανισµοί ή ουσίες που παράγουνπου παράγουν
11
ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
Η άµυνα του οργανισµού εναντίον Η άµυνα του οργανισµού εναντίον των εξωτερικών παραγόντων των εξωτερικών παραγόντων επιτυγχάνεται µε ένα σύνολο επιτυγχάνεται µε ένα σύνολο µηχανισµών που διακρίνονταιµηχανισµών που διακρίνονται:
Mε βάση τη θέση τους στο θέση τους στο ανθρώπινο σώµαανθρώπινο σώµα:
ΕξωτερικούςΕξωτερικούς
Παρεµποδίζουν Παρεµποδίζουν τηνείσοδοείσοδοµικροοργανισµώνµικροοργανισµών στον οργανισµό µαςοργανισµό µας
1η Γραµµή άµυνας 1η Γραµµή άµυνας
ΕσωτερικούςΕσωτερικούς
ΠαρεµποδίζουνΠαρεµποδίζουν τηνεγκατάσταση και εγκατάσταση και πολ/σµοπολ/σµο των µικροοργανισµών στον οργανισµό µας
2η Γραµµή άµυνας2η Γραµµή άµυνας
3η Γραµµή άµυνας3η Γραµµή άµυνας
22
ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΗ άµυνα του οργανισµού εναντίον Η άµυνα του οργανισµού εναντίον των εξωτερικών παραγόντων των εξωτερικών παραγόντων επιτυγχάνεται µε ένα σύνολο επιτυγχάνεται µε ένα σύνολο µηχανισµών που διακρίνονταιµηχανισµών που διακρίνονται:
Mε βάση την ιδιότητα τουςτην ιδιότητα τους:
Μη ειδικοί Μη ειδικοί
Έχουν γενικευµένη γενικευµένη δράσηδράση δηλαδή έχουν τη δυνατότητα αντιµετώπισης οποιουδήποτε παθογόνου οποιουδήποτε παθογόνου µικροοργανισµού
ΕξωτερικοίΕξωτερικοί ή 1η 1η Γραµµή άµυνας Γραµµή άµυνας
ΕσωτερικοίΕσωτερικοί ή 2η 2η Γραµµή άµυναςΓραµµή άµυνας
Ειδικοί Ειδικοί
Έχουν εξειδικευµένη εξειδικευµένη δράσηδράση
ΕσωτερικοίΕσωτερικοί ή 3η 3η Γραµµή άµυναςΓραµµή άµυνας
33
ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣΒΑΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣΤο αίµα Το αίµα
Έµµορφα συστατικά του Έµµορφα συστατικά του αίµατοςαίµατος:
Λευκά αιµοσφαίριαΛευκά αιµοσφαίρια
ΚύτταραΚύτταρα του ανοσοποιητικού ανοσοποιητικού συστήµατοςσυστήµατος
Συστατικά του πλάσµατοςΣυστατικά του πλάσµατος:
Ουσίες µε Ουσίες µε αντιµικροβιακή δράσηαντιµικροβιακή δράση
Ο ερυθρός µυελός των οστών Ο ερυθρός µυελός των οστών αποτελεί το κέντρο της αιµοποίησης αποτελεί το κέντρο της αιµοποίησης
Όλα τα κύτταρα που Όλα τα κύτταρα που συµµετέχουν στους συµµετέχουν στους µηχανισµούς άµυνας µηχανισµούς άµυνας προκύπτουνπροκύπτουν:
Από τη διαφοροποίηση Από τη διαφοροποίηση πολυδύναµων πολυδύναµων αιµοποιητικών κυττάρωναιµοποιητικών κυττάρωντα οποία βρίσκονται στον ερυθρό µυελό
44
Μπορεί να γίνειΜπορεί να γίνει:
Μέσω του δέρµατοςΜέσω του δέρµατοςπου καλύπτει όλη την που καλύπτει όλη την εξωτερική επιφάνεια εξωτερική επιφάνεια του οργανισµούτου οργανισµού
Από τους βλεννογόνουςβλεννογόνους πουείναι είδος επιθηλιακού είναι είδος επιθηλιακού ιστούιστού δηλαδή έναστρώµα κυττάρων που στρώµα κυττάρων που καλύπτει εσωτερικά τις καλύπτει εσωτερικά τις κοιλότητες του κοιλότητες του
ΕΙΣΟ∆ΟΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑΕΙΣΟ∆ΟΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑ
κοιλότητες του κοιλότητες του οργανισµούοργανισµού όπως:
Του πεπτικού πεπτικού συστήµατοςσυστήµατος
Της αναπνευστικής αναπνευστικής οδούοδού κ.α.
55
MH EIMH EI∆∆IKOI EIKOI EΞΩΞΩTETEΡΡIKOI IKOI ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΤο Το ∆ΕΡΜΑ∆ΕΡΜΑ εµποδίζει την είσοδο εµποδίζει την είσοδο µικροβίων στο εσωτερικό του µικροβίων στο εσωτερικό του
οργανισµούοργανισµού
Κεράτινη στοιβάδαΚεράτινη στοιβάδα
Είναι ένα στρώµα νεκρών Είναι ένα στρώµα νεκρών κεράτινων κυττάρων κεράτινων κυττάρων τηςτηςεπιδερµίδαςεπιδερµίδας λειτουργεί ως φραγµός στην είσοδο µικροβίων
Ιδρωτοποιοί αδένεςΙδρωτοποιοί αδένες
Εκκρίνουν τον ιδρώτα ιδρώτα που Εκκρίνουν τον ιδρώτα ιδρώτα που περιέχει:
Γαλακτικό οξύΓαλακτικό οξύδηµιουργεί στην δηµιουργεί στην επιφάνειαεπιφάνεια όξινο όξινο δυσµενές περιβάλλονδυσµενές περιβάλλονγια την ανάπτυξη µικροβίων
ΛυσοζύµηΛυσοζύµη είναι ένζυµο που διασπά τοτοκυτταρικό τοίχωµα των κυτταρικό τοίχωµα των βακτηρίωνβακτηρίων
66
MH EIMH EI∆∆IKOI EIKOI EΞΩΞΩTETEΡΡIKOI IKOI ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ
Το Το ∆ΕΡΜΑ∆ΕΡΜΑ εµποδίζει την είσοδο εµποδίζει την είσοδο µικροβίων στο εσωτερικό του µικροβίων στο εσωτερικό του
οργανισµούοργανισµού
Σµηγµατογόνοι αδένεςΣµηγµατογόνοι αδένες
Εκκρίνουν το σµήγµασµήγµα το οποίο περιέχει:
Λιπαρά οξέαΛιπαρά οξέαδηµιουργεί στην δηµιουργεί στην επιφάνειαεπιφάνεια όξινο όξινο δυσµενές περιβάλλονδυσµενές περιβάλλονδυσµενές περιβάλλονδυσµενές περιβάλλονγια την ανάπτυξη µικροβίων
Στην επιφάνεια του Στην επιφάνεια του δέρµατος φιλοξενούνται δέρµατος φιλοξενούνται µη παθογόνα µικρόβιαµη παθογόνα µικρόβιαπου ανταγωνίζονται τους παθογόνους
ΕµποδίζουνΕµποδίζουν την την εγκατάσταση τουςεγκατάσταση τους
77
MH EIMH EI∆∆IKOI EIKOI EΞΩΞΩTETEΡΡIKOI IKOI ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΟι Οι ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΙΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΙ εµποδίζουν την εµποδίζουν την είσοδο µικροβίων στο εσωτερικό είσοδο µικροβίων στο εσωτερικό του οργανισµούτου οργανισµού
Είναι είδος επιθηλιακού ιστού που καλύπτει κοιλότητες του οργανισµού
Βλεννογόνος της αναπνευστικής Βλεννογόνος της αναπνευστικής οδούοδού
Εκκρίνουν τη βλένναβλέννα:
Παχύρρευστη και Παχύρρευστη και κολλώδης ουσίακολλώδης ουσία που παγιδεύει τους παγιδεύει τους µικροοργανισµούς µικροοργανισµούς και δεν µικροοργανισµούς µικροοργανισµούς και δεν επιτρέπει την είσοδο
Το επιθήλιο της Το επιθήλιο της αναπνευστικής οδούαναπνευστικής οδού είναι είναι βλεφαριδοφόρο βλεφαριδοφόρο το οποίο αποτελεί φραγµό στη είσοδο των µικροβίων
Οι µικροοργανισµοίΟι µικροοργανισµοίπαγιδεύονται στη βλένναπαγιδεύονται στη βλέννα καιµε τη βοήθεια των µε τη βοήθεια των βλεφαρίδων του επιθηλίου βλεφαρίδων του επιθηλίου αποµακρύνονται αποµακρύνονται
88
MH EIMH EI∆∆IKOI EIKOI EΞΩΞΩTETEΡΡIKOI IKOI ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ
Οι Οι ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΙΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΙ εµποδίζουν την εµποδίζουν την είσοδο µικροβίων στο εσωτερικό είσοδο µικροβίων στο εσωτερικό του οργανισµούτου οργανισµού
Βλεννογόνος του στοµάχουΒλεννογόνος του στοµάχου
Εκκρίνουν το υδροχλωρικό υδροχλωρικό οξύ Ηοξύ ΗCICI:
Καταστρέφει τα Καταστρέφει τα περισσότερα µικρόβια περισσότερα µικρόβια που που εισέρχονται µε την τροφή εισέρχονται µε την τροφή στο στοµάχιστο στοµάχι
Η λυσοζύµη βρίσκεται σε Η λυσοζύµη βρίσκεται σε Η λυσοζύµη βρίσκεται σε Η λυσοζύµη βρίσκεται σε µεγάλες ποσότητες στα δάκρυα µεγάλες ποσότητες στα δάκρυα και στο σάλιο και στο σάλιο
Προστατεύει το βλεννογόνοΠροστατεύει το βλεννογόνοτου επιπεφυκότα και της του επιπεφυκότα και της στοµατικής κοιλότητας στοµατικής κοιλότητας αντίστοιχα αντίστοιχα
Η λυσοζύµηΗ λυσοζύµη έχει βακτηριοκτόνο δράση είναι ένζυµο που διασπάένζυµο που διασπάτοτο κυτταρικό τοίχωµα κυτταρικό τοίχωµα των βακτηρίωντων βακτηρίων
99
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟ∆Ο ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΕΙΣΟ∆Ο ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ
Το µικρόβιο κατάφερε να Το µικρόβιο κατάφερε να περάσει στο εσωτερικό του περάσει στο εσωτερικό του οργανισµού διαπερνώντας τους οργανισµού διαπερνώντας τους εξωτερικούς µη ειδικούς εξωτερικούς µη ειδικούς µηχανισµούς άµυνας µηχανισµούς άµυνας
Το δέρµα
Τους βλεννογόνους
Τώρα θα έρθει αντιµέτωπο µε Τώρα θα έρθει αντιµέτωπο µε Τώρα θα έρθει αντιµέτωπο µε Τώρα θα έρθει αντιµέτωπο µε τους εσωτερικούς µη ειδικούς τους εσωτερικούς µη ειδικούς µηχανισµούς άµυνας στους µηχανισµούς άµυνας στους οποίους ανήκειοποίους ανήκει::
Η φαγοκυττάρωσηΗ φαγοκυττάρωση
Η φλεγµονώδης αντίδραση Η φλεγµονώδης αντίδραση
Ο πυρετός Ο πυρετός
Η δράση αντιµικροβιακών Η δράση αντιµικροβιακών ουσιώνουσιών
1010
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ
ΦαγοκύτταραΦαγοκύτταρα
Είναι µια κατηγορία Είναι µια κατηγορία λευκών αιµοσφαιρίων λευκών αιµοσφαιρίων διακρίνονται σεδιακρίνονται σε:
ΟυδετερόφιλαΟυδετερόφιλα
ΜονοκύτταραΜονοκύτταρα
∆ιαφοροποιούνται σε ΜακροφάγαΜακροφάγα
ΚυκλοφορούνΚυκλοφορούνΚυκλοφορούνΚυκλοφορούνστοστο αίµα αίµα ή
ΕγκαθίστανταιΕγκαθίστανταιστους ιστούςστους ιστούς
Ενεργοποιούνται όταν ένας παθογόνος µικροοργανισµός εµφανιστεί στο εσωτερικό του οργανισµού
1111
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΦαγοκυττάρωσηΦαγοκυττάρωση
ΜακροφάγαΜακροφάγα
Ρόλος Ρόλος
Εγκλωβίζουν καιΕγκλωβίζουν καικαταστρέφουνκαταστρέφουν τους παθογόνους παθογόνους µικροοργανισµούςµικροοργανισµούς
ΕκθέτουνΕκθέτουν ένα µέρος ένα µέρος τουτου στην εξωτερική εξωτερική τους επιφάνειατους επιφάνεια
Μέσο του αντιγόνου αντιγόνου ιστοσυµβατότηταςιστοσυµβατότηταςπου είναι πρωτεΐνη πρωτεΐνη επιφανείςεπιφανείς του του µακροφάγουµακροφάγου
ΠαρουσιάζουνΠαρουσιάζουν τον τον παθογόνο παθογόνο µικροοργανισµόµικροοργανισµό στα στα κύτταρα της τρίτης κύτταρα της τρίτης γραµµής άµυναςγραµµής άµυνας
1212
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ
Φλεγµονή ή φλεγµονώδης Φλεγµονή ή φλεγµονώδης αντίδρασηαντίδραση
Προκαλείται σε περίπτωση που το δέρµα τραυµατίζεταιτο δέρµα τραυµατίζεταικαι κάποιοι παθογόνοι παθογόνοι µικροοργανισµοίµικροοργανισµοίκαταφέρνουν και εισέρχονται στο εσωτερικόεισέρχονται στο εσωτερικόαπό το τραύµα
ΣυµπτώµαταΣυµπτώµαταΣυµπτώµαταΣυµπτώµατα
ΠόνοςΠόνος
Κοκκίνισµα Κοκκίνισµα στη περιοχή του τραύµατος
Οίδηµα Οίδηµα (Πρήξιµο)
Τοπική αύξηση της αύξηση της θερµοκρασίαςθερµοκρασίας
1313
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ
Φλεγµονή ή Φλεγµονή ή φλεγµονώδης αντίδρασηφλεγµονώδης αντίδραση
ΠόνοςΠόνος
Οφείλεται στον τραυµατισµότραυµατισµό των των απολήξεωναπολήξεων των νευρικών νευρικών κυττάρων κυττάρων
Στη δράση των δράση των τοξινών τοξινών στα στα τοξινών τοξινών στα στα νευρικά κύτταρανευρικά κύτταρα
1414
ΒΑΚΤΗΡΙΟ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΙ ΒΑΚΤΗΡΙΟ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΙ ΕΞΩΤΟΞΙΝΕΣΕΞΩΤΟΞΙΝΕΣ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΦλεγµονή ή φλεγµονώδης Φλεγµονή ή φλεγµονώδης αντίδρασηαντίδραση
Κοκκίνισµα στη περιοχή Κοκκίνισµα στη περιοχή του τραύµατοςτου τραύµατος
Τα αιµοφόρα αγγεία Τα αιµοφόρα αγγεία της περιοχής της περιοχής διαστέλλονται διαστέλλονται µε αποτέλεσµα συγκεντρώνεται περισσότερο αίµα στη περιοχήπεριοχή
To To αίµα στη περιοχή αίµα στη περιοχή του τραύµατοςτου τραύµατος πήζειπήζεισχηµατίζοντας ένα σχηµατίζοντας ένα πρωτεϊνικό πλέγµαπρωτεϊνικό πλέγµα το το ινώδες ινώδες που σταµατά:
Την αιµορραγία αιµορραγία
Την είσοδο άλλων είσοδο άλλων µικροοργανισµώνµικροοργανισµών
1515
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΦλεγµονή ή φλεγµονώδης αντίδρασηΦλεγµονή ή φλεγµονώδης αντίδραση
Τοπικό οίδηµα (Πρήξιµο)Τοπικό οίδηµα (Πρήξιµο)
Τα αιµοφόρα αγγεία της περιοχής Τα αιµοφόρα αγγεία της περιοχής διαστέλλονται µε αποτέλεσµα το διαστέλλονται µε αποτέλεσµα το πλάσµα να διαχέεται στους γύρω πλάσµα να διαχέεται στους γύρω ιστούςιστούς προκαλώντας τοπικό οίδηµα
To To πλάσµα περιέχει πλάσµα περιέχει αντιµικροβιακές ουσίεςαντιµικροβιακές ουσίες οι οποίες:
Καταστρέφουν τους Καταστρέφουν τους µικροοργανισµούς ή ενεργοποιούν τη διαδικασία της φαγοκυττάρωσης
Τα τραυµατισµένα κύτταρα ή οι Τα τραυµατισµένα κύτταρα ή οι µικροοργανισµοίµικροοργανισµοίαπελευθερώνουν χηµικές ουσίες απελευθερώνουν χηµικές ουσίες που προσελκύουν τα φαγοκύτταρα
Τα φαγοκύτταρα φτάνουν στο Τα φαγοκύτταρα φτάνουν στο σηµείοσηµείο µέσω της κυκλοφορίας µέσω της κυκλοφορίας του αίµατος του αίµατος και δρουν
1616
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ
Φλεγµονή ή φλεγµονώδης Φλεγµονή ή φλεγµονώδης αντίδρασηαντίδραση
Σχηµατισµός πύου Σχηµατισµός πύου
Στο Στο ««πεδίο της πεδίο της µάχηςµάχης» » που διεξάγεται µεταξύ µεταξύ των µικροβίων και των µικροβίων και των κυττάρων της των κυττάρων της άµυνας του άµυνας του οργανισµούοργανισµούοργανισµούοργανισµούυπάρχουν απώλειες και από τα δύο στρατόπεδα
Νεκρά φαγοκύτταρα Νεκρά φαγοκύτταρα και νεκροί και νεκροί µικροοργανισµοί µικροοργανισµοί σχηµατίζουν ένα σχηµατίζουν ένα παχύρρευστο παχύρρευστο κιτρινωπό υγρόκιτρινωπό υγρό το πύον πύον
1717
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ
Πυρετός Πυρετός
Η µη φυσιολογική υψηλή µη φυσιολογική υψηλή θερµοκρασία του σώµατοςθερµοκρασία του σώµατος
Παρατηρείται σε Παρατηρείται σε περιπτώσειςπεριπτώσεις γενικευµένης γενικευµένης µικροβιακής µόλυνσηςµικροβιακής µόλυνσης
ΕµποδίζειΕµποδίζει την ανάπτυξη ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασµόκαι τον πολλαπλασιασµότων βακτηρίωντων βακτηρίωνπαρεµποδίζοντας την
θερµόµετροθερµόµετρο
παρεµποδίζοντας την λειτουργία των ενζύµων τους
ΑναστέλλειΑναστέλλει τον πολλαπλασιασµό των ιώνπολλαπλασιασµό των ιώνµέσω της αναστολής της µέσω της αναστολής της δράσης των ενζύµωνδράσης των ενζύµων των κυττάρων ξενιστών
ΕνισχύειΕνισχύει τη δράσηδράση των των φαγοκυττάρωνφαγοκυττάρων
1818
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΟυσίες µε Ουσίες µε αντιµικροβιακήαντιµικροβιακή δράσηδράση
ΙντερφερόνηΙντερφερόνη
Ειδικές πρωτεΐνες Ειδικές πρωτεΐνες που παράγονται από κύτταρα παράγονται από κύτταρα µολυσµένα από ιούςµολυσµένα από ιούς
Σε ένα πρώτο στάδιο Σε ένα πρώτο στάδιο ανιχνεύονται στο ανιχνεύονται στο κυτταρόπλασµα του κυτταρόπλασµα του µολυσµένου κυττάρουµολυσµένου κυττάρου
Στο επόµενο στάδιο Στο επόµενο στάδιο απελευθερώνονται στο απελευθερώνονται στο µεσοκυττάριο υγρόµεσοκυττάριο υγρόµεσοκυττάριο υγρόµεσοκυττάριο υγρό
Οι Οι ιντερφερόνεςιντερφερόνες συνδέονταισυνδέονταιστους υποδοχείς των υγιών στους υποδοχείς των υγιών κυττάρωνκυττάρων
Σε αυτά παράγονται άλλες Σε αυτά παράγονται άλλες πρωτεΐνεςπρωτεΐνες που παρεµποδίζουν που παρεµποδίζουν τον πολλαπλασιασµό των ιών τον πολλαπλασιασµό των ιών
Τα υγιή κύτταρα προστατεύονται από τους ιούς γιατί ακόµη και αν καταφέρουν να εισέλθουν σε αυτά είναι ανίκανοι να πολ/στουν
1919
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΜΗ ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ
Ουσίες µε αντιµικροβιακή δράσηΟυσίες µε αντιµικροβιακή δράση
ΣυµπλήρωµαΣυµπλήρωµα
Αποτελείται από µια οµάδαµια οµάδα20 διαφορετικών 20 διαφορετικών πρωτεϊνώνπρωτεϊνών
Φυσιολογικά βρίσκονται στον ορό βρίσκονται στον ορό του αίµατοςτου αίµατος και έχουνέχουναντιµικροβιακή δράσηαντιµικροβιακή δράση
Προπερδίνη Προπερδίνη
Είναι µια οµάδαοµάδα 3 3 πρωτεϊνώνπρωτεϊνών
ΒρίσκονταιΒρίσκονται στον ορό ορό του αίµατοςτου αίµατος
∆ρουν σε συνδυασµό ∆ρουν σε συνδυασµό µε τις πρωτεΐνες του µε τις πρωτεΐνες του συµπληρώµατος συµπληρώµατος για την καταστροφή των καταστροφή των µικρόβιωνµικρόβιων
2020
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ -- ΑΝΟΣΙΑΑΝΟΣΙΑ
ΑνοσίαΑνοσία
Η ικανότητα ικανότητα του ανθρώπου να αναγνωρίζει αναγνωρίζει οποιαδήποτε ξένη οποιαδήποτε ξένη προς αυτόν ουσίαπρος αυτόν ουσίακαι να αντιδρά παράγοντας:
Εξειδικευµένα Εξειδικευµένα κύτταρακύτταρα (π.χ λεµφοκύτταρα)λεµφοκύτταρα)
Κυτταρικά Κυτταρικά παράγωγαπαράγωγα (π.χ αντισώµατα) ώστε να την εξουδετερώσει
2121
Αντιγόνο Αντιγόνο
Η ξένη προς αυτόν ουσίαξένη προς αυτόν ουσία που προκαλεί την ανοσοβιολογική προκαλεί την ανοσοβιολογική απόκρισηαπόκριση ονοµάζεται αντιγόνοαντιγόνοκαι σαν αντιγόνο µπορεί να δράσει:
Ένας ολόκληρος ολόκληρος µικροοργανισµόςµικροοργανισµός π.χ.
ιόςιός,
βακτήριοβακτήριο,
πρωτόζωοπρωτόζωο,
µύκηταςµύκητας
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ -- ΑΝΟΣΙΑΑΝΟΣΙΑ
µύκηταςµύκητας
Τοξικές ουσίεςΤοξικές ουσίες που παράγονται από µικροοργανισµούς π.χ. τοξίνεςτοξίνες
EEνδοτοξίνεςνδοτοξίνες
ΕξωτοξίνεςΕξωτοξίνες
Ένα τµήµα του τµήµα του µικροοργανισµούµικροοργανισµού π.χ.
το κυτταρικό τοίχωµακυτταρικό τοίχωµατου βακτηρίου
2222
ΒΑΚΤΗΡΙΟ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΙ ΒΑΚΤΗΡΙΟ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΙ ΕΞΩΤΟΞΙΝΕΣΕΞΩΤΟΞΙΝΕΣ
ΑντιγόνοΑντιγόνο:
Η γύρηγύρη
∆ιάφορεςφαρµακευτικές φαρµακευτικές ουσίεςουσίες
Συστατικά τροφών Συστατικά τροφών
Κύτταρα ή ορός από Κύτταρα ή ορός από άλλα άτοµα ή ζώαάλλα άτοµα ή ζώα
Καρκινικά κύτταραΚαρκινικά κύτταρα
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ -- ΑΝΟΣΙΑΑΝΟΣΙΑ
Κύτταρα µολυσµένα Κύτταρα µολυσµένα από ιό από ιό
2323
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣΕΙ∆ΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
Χαρακτηριστικά των Χαρακτηριστικά των µηχανισµών της εσωτερικής µηχανισµών της εσωτερικής ειδικής άµυνας που τους ειδικής άµυνας που τους κάνουν να ξεχωρίζουν από κάνουν να ξεχωρίζουν από εκείνους της µη ειδικής εκείνους της µη ειδικής άµυνας άµυνας
ΕξειδίκευσηΕξειδίκευση
Τα προϊόνταΤα προϊόντα της της ανοσοβιολογικής ανοσοβιολογικής απόκρισηςαπόκρισης:απόκρισηςαπόκρισης:
Κύτταρα (π.χ. ΛεµφοκύτταραΛεµφοκύτταρα)
Παράγωγα κυττάρων (π.χ. αντισώµατααντισώµατα)
θα δράσουν µόνο θα δράσουν µόνο εναντίον του εναντίον του αντιγόνουαντιγόνου που που προκάλεσε την προκάλεσε την παραγωγή τους παραγωγή τους
2424
Χαρακτηριστικά των µηχανισµών Χαρακτηριστικά των µηχανισµών της εσωτερικής ειδικής άµυνας της εσωτερικής ειδικής άµυνας που τους κάνουν να ξεχωρίζουν που τους κάνουν να ξεχωρίζουν από εκείνους της µη ειδικής από εκείνους της µη ειδικής άµυνας άµυνας
ΜνήµηΜνήµη
Η ικανότητα που έχει ο ικανότητα που έχει ο οργανισµόςοργανισµός να «θυµάται» να «θυµάται» τα αντιγόνα µε τα οποία τα αντιγόνα µε τα οποία έχει έλθει σε επαφήέχει έλθει σε επαφή
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣΕΙ∆ΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
έχει έλθει σε επαφήέχει έλθει σε επαφή
Σε µια πιθανή δεύτερη Σε µια πιθανή δεύτερη έκθεση του οργανισµού έκθεση του οργανισµού στα ίδια αντιγόνα στα ίδια αντιγόνα αντιδρά αντιδρά γρηγορότερα και γρηγορότερα και ισχυρότεραισχυρότερα
Εξουδετερώνει το Εξουδετερώνει το αντιγόνοαντιγόνο στο χρόνο στο χρόνο επώασης τουεπώασης του
Το άτοµο Το άτοµο δεν νοσεί δεν νοσεί
0 t1 t2 0 t1 t2 t3 t3 ΧΡΟΝΟΣΧΡΟΝΟΣ
ΑΝΤΙΓΟΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΟ
ΜΟΛΥΝΣΗΜΟΛΥΝΣΗ
2525
Αποτελείται από:
Τα πρωτογενή λεµφικά Τα πρωτογενή λεµφικά όργαναόργανα:
Μυελός των οστώνΜυελός των οστών
Θύµος αδένας Θύµος αδένας
Τα δευτερογενή λεµφικά Τα δευτερογενή λεµφικά όργαναόργανα:
Οι λεµφαδένες Οι λεµφαδένες
ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Ο σπλήναςΟ σπλήνας
Οι αµυγδαλές Οι αµυγδαλές
Ο λεµφικός ιστός Ο λεµφικός ιστός κατά µήκος του κατά µήκος του γαστρεντερικού γαστρεντερικού σωλήνα σωλήνα
2626
ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΚΥΤΤΑΡΑ ΤOY OY ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣΕίναι κυρίως τα λεµφοκύτταρα Είναι κυρίως τα λεµφοκύτταρα που ανήκουν στα λευκά που ανήκουν στα λευκά αιµοσφαίριααιµοσφαίρια
Είναι κύτταρα µικρά Είναι κύτταρα µικρά σφαιρικά µε πυρήνασφαιρικά µε πυρήνα και και διακρίνονται σε δύο κύριες διακρίνονται σε δύο κύριες κατηγορίεςκατηγορίες:
ΤΤ-- ΛεµφοκύτταραΛεµφοκύτταρα
ΠαράγονταιΠαράγονται στο στο µυελό των οστώνµυελό των οστών
Ωριµάζουν και Ωριµάζουν και Ωριµάζουν και Ωριµάζουν και διαφοροποιούνταιδιαφοροποιούνταιστο θύµο αδέναστο θύµο αδένα
ΒΒ-- ΛεµφοκύτταραΛεµφοκύτταρα
Παράγονται, Παράγονται, ωριµάζουν και ωριµάζουν και διαφοροποιούνταιδιαφοροποιούνταιστο µυελό των οστώνστο µυελό των οστών
Στα δευτερογενή λεµφικά Στα δευτερογενή λεµφικά όργανα πραγµατοποιείται η όργανα πραγµατοποιείται η ανοσολογική απόκρισηανοσολογική απόκριση
2727
ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣΚΥΤΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
ΤΤ-- λεµφοκύτταραλεµφοκύτταρα
Παράγονται στο µυελό των οστών και ωριµάζουν -διαφοροποιούνται στο θύµο αδένα
Βοηθητικά ΤΒοηθητικά Τ-- ΛεµφοκύτταραΛεµφοκύτταρα
Ενεργοποιούνται από το Ενεργοποιούνται από το εκτεθειµένοεκτεθειµένο στην στην επιφάνεια των επιφάνεια των µακροφάγων τµήµα του µακροφάγων τµήµα του µακροφάγων τµήµα του µακροφάγων τµήµα του αντιγόνουαντιγόνου
Αναγνωρίζουν το Αναγνωρίζουν το εκτεθειµένοεκτεθειµένο στην στην επιφάνεια των επιφάνεια των µακροφάγων τµήµα του µακροφάγων τµήµα του αντιγόνουαντιγόνου
Ενεργοποιούν µέσω Ενεργοποιούν µέσω ουσιών που εκκρίνουνουσιών που εκκρίνουν, τα τα ΒΒ--λεµφοκύτταρα ή άλλα λεµφοκύτταρα ή άλλα είδη λεµφοκυττάρωνείδη λεµφοκυττάρων
2828
ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣΚΥΤΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
ΤΤ-- ΛεµφοκύτταραΛεµφοκύτταρα
ΚυτταροτοξικάΚυτταροτοξικά ΤΤ--ΛεµφοκύτταραΛεµφοκύτταρα
Ενεργοποιούνται Ενεργοποιούνται από τααπό τα βοηθητικά βοηθητικά ΤΤ--λεµφοκύτταρα λεµφοκύτταρα και καταστρέφουν και καταστρέφουν κύτταρακύτταρα:
Μολυσµένα Μολυσµένα από ιόαπό ιόαπό ιόαπό ιό
Καρκινικά Καρκινικά κύτταρακύτταρα
διοχετεύοντας στο διοχετεύοντας στο εσωτερικό τουςεσωτερικό τουςπολύ δραστικά πολύ δραστικά ένζυµαένζυµα
2929
ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣΚΥΤΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣΤΤ-- ΛεµφοκύτταραΛεµφοκύτταρα
Μνήµης ΤΜνήµης Τ-- ΛεµφοκύτταραΛεµφοκύτταρα
ΠαράγονταιΠαράγονται µετά την µετά την πρώτηπρώτη έκθεση του έκθεση του οργανισµού σε ένα οργανισµού σε ένα αντιγόνοαντιγόνο
Ενεργοποιούνται άµεσαΕνεργοποιούνται άµεσακατά τη δεύτερη ή κατά τη δεύτερη ή πολλοστή έκθεση του πολλοστή έκθεση του οργανισµού σε αυτόοργανισµού σε αυτόοργανισµού σε αυτόοργανισµού σε αυτό
Ο οργανισµός αντιδράΟ οργανισµός αντιδράταχύτερα και ισχυρότεραταχύτερα και ισχυρότερα
Κατασταλτικά ΤΚατασταλτικά Τ--ΛεµφοκύτταραΛεµφοκύτταρα
Σταµατούν την Σταµατούν την ανοσοβιολογική απόκρισηανοσοβιολογική απόκρισηµετά την επιτυχή µετά την επιτυχή αντιµετώπιση του αντιµετώπιση του αντιγόνουαντιγόνου
3030
ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣΚΥΤΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
ΒΒ--λεµφοκύτταραλεµφοκύτταρα
Παράγονται και ωριµάζουν -διαφοροποιούνται στο µυελό των οστών
Συνθέτουν και παρουσιάζουν Συνθέτουν και παρουσιάζουν στην επιφάνεια τουςστην επιφάνεια τους ειδικές ειδικές πρωτεΐνες τα αντισώµατα ή πρωτεΐνες τα αντισώµατα ή ανοσοσφαιρίνεςανοσοσφαιρίνες
Κάθε ΒΚάθε Β--λεµφοκύτταρο διαθέτει λεµφοκύτταρο διαθέτει αντισώµατααντισώµατα που αναγνωρίζουν αναγνωρίζουν αντισώµατααντισώµατα που αναγνωρίζουν αναγνωρίζουν ένα συγκεκριµένο αντιγόνοένα συγκεκριµένο αντιγόνο που έχει εισέλθει στον οργανισµό και συνδέονται µε αυτό
Η σύνδεση αυτή έχει ως Η σύνδεση αυτή έχει ως αποτέλεσµααποτέλεσµα το Βτο Β--λεµφοκύτταρο λεµφοκύτταρο να διαιρείται διαδοχικά και να να διαιρείται διαδοχικά και να παράγονται 2 κατηγορίες παράγονται 2 κατηγορίες κυττάρωνκυττάρων:
ΠλασµατοκύτταραΠλασµατοκύτταρα
ΒΒ--Λεµφοκύτταρα µνήµηςΛεµφοκύτταρα µνήµης
3131
ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣΚΥΤΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣΒΒ--λεµφοκύτταραλεµφοκύτταρα
ΠλασµατοκύτταραΠλασµατοκύτταρα
Παράγουν και εκκρίνουν Παράγουν και εκκρίνουν µεγάλες ποσότητες µεγάλες ποσότητες αντισωµάτωναντισωµάτων
Ίδιων µε αυτά που υπήρχαν Ίδιων µε αυτά που υπήρχαν στην εξωτερική επιφάνεια στην εξωτερική επιφάνεια του Βτου Β--λεµφοκυττάρου από λεµφοκυττάρου από το οποίο προήλθαντο οποίο προήλθαν
ΒΒ--λεµφοκύτταρα µνήµηςλεµφοκύτταρα µνήµηςΒΒ--λεµφοκύτταρα µνήµηςλεµφοκύτταρα µνήµης
ΠαράγονταιΠαράγονται µετά την πρώτηµετά την πρώτηέκθεση του οργανισµού σε έκθεση του οργανισµού σε ένα αντιγόνοένα αντιγόνο
Ενεργοποιούνται άµεσαΕνεργοποιούνται άµεσακατά τη δεύτερη ή κατά τη δεύτερη ή πολλοστή έκθεση του πολλοστή έκθεση του οργανισµού σε αυτόοργανισµού σε αυτό
Ο οργανισµός αντιδράΟ οργανισµός αντιδράταχύτερα και ισχυρότεραταχύτερα και ισχυρότερα
3232
∆ΟΜΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ∆ΟΜΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝΚάθε αντίσωµα συνδέεται Κάθε αντίσωµα συνδέεται εκλεκτικά µε το συγκεκριµένο εκλεκτικά µε το συγκεκριµένο αντιγόνο που προκάλεσε την αντιγόνο που προκάλεσε την παραγωγή του όπως το κλειδί µε παραγωγή του όπως το κλειδί µε την κλειδαριά την κλειδαριά
Το µόριο του αντισώµατος Το µόριο του αντισώµατος αποτελείται απόαποτελείται από::
4 πολυπετιδικές αλυσίδες4 πολυπετιδικές αλυσίδεςδύο µεγάλες που δύο µεγάλες που ονοµάζονται βαριές και 2 ονοµάζονται βαριές και 2 µικρές που ονοµάζονται µικρές που ονοµάζονται µικρές που ονοµάζονται µικρές που ονοµάζονται ελαφριές ελαφριές
Οι πολυπεπτιδικές αλυσίδες Οι πολυπεπτιδικές αλυσίδες ενώνονται µεταξύ τουςενώνονται µεταξύ τους µε µε οµοιοπολικούς δεσµούς οµοιοπολικούς δεσµούς σχηµατίζοντας µια δοµή που µοιάζει µε σφεντόνα ή µε το γράµµα Υ
Κάθε αλυσίδα αποτελείταιΚάθε αλυσίδα αποτελείταιαπό µία σταθερή και µία µία σταθερή και µία µεταβλητή περιοχήµεταβλητή περιοχή
3333
∆ΟΜΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ∆ΟΜΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ
Μεταβλητή περιοχή του Μεταβλητή περιοχή του αντισώµατος αντισώµατος
Η περιοχή του µορίου του Η περιοχή του µορίου του αντισώµατος που συνδέεται αντισώµατος που συνδέεται µε το αντιγόνο µε το αντιγόνο
Η µεταβλητή περιοχή του Η µεταβλητή περιοχή του αντισώµατος αντισώµατος είναι είναι αποτέλεσµα της αποτέλεσµα της διαφορετικής αλληλουχίας διαφορετικής αλληλουχίας των αµινοξέων στις των αµινοξέων στις µεταβλητές περιοχές των µεταβλητές περιοχές των πολυπεπτιδικώνπολυπεπτιδικών αλυσίδωναλυσίδωνπολυπεπτιδικώνπολυπεπτιδικών αλυσίδωναλυσίδων
Στη µεταβλητή περιοχή Στη µεταβλητή περιοχή προσδίδεται προσδίδεται ένα ένα συγκεκριµένο σχήµασυγκεκριµένο σχήµα που καθιστά το αντίσωµα ικανό να συνδέεται µε ένα συγκεκριµένο αντιγόνο
Σταθερή περιοχή του Σταθερή περιοχή του αντισώµατος αντισώµατος
Το υπόλοιπο τµήµα του Το υπόλοιπο τµήµα του αντισώµατος είναι ίδιο σε όλααντισώµατος είναι ίδιο σε όλα
3434
ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ
Η σύνδεση αντισώµατος Η σύνδεση αντισώµατος ––αντιγόνου έχει ως αντιγόνου έχει ως αποτέλεσµααποτέλεσµα:
Την ενεργοποίησηΤην ενεργοποίηση του του συµπληρώµατος συµπληρώµατος
Την αδρανοποίησηΤην αδρανοποίηση των των παραγόµενων τοξινώνπαραγόµενων τοξινών
Την αναγνώριση του Την αναγνώριση του µικροοργανισµού από µικροοργανισµού από τα µακροφάγατα µακροφάγα µε µε τα µακροφάγατα µακροφάγα µε µε σκοπό την σκοπό την ολοκληρωτική του ολοκληρωτική του καταστροφήκαταστροφή
3535
∆ΙΑΚΡΙΣΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ∆ΙΑΚΡΙΣΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ Ανοσοβιολογική απόκριση Ανοσοβιολογική απόκριση
Η αντίδραση του ανοσοβιολογικού συστήµατος στην είσοδο κάθε αντιγόνου
Πρωτογενής Πρωτογενής ανοσοβιολογική ανοσοβιολογική απόκρισηαπόκριση
Το αντιγόνο Το αντιγόνο εισέρχεταιεισέρχεται για για εισέρχεταιεισέρχεται για για πρώτη φορά στον πρώτη φορά στον οργανισµόοργανισµό
∆ευτερογενή ∆ευτερογενή ανοσοβιολογική ανοσοβιολογική απόκρισηαπόκριση
Το αντιγόνο Το αντιγόνο εισέρχεταιεισέρχεται για για δεύτερη ή δεύτερη ή πολλοστή φορά πολλοστή φορά στον οργανισµό στον οργανισµό
3636
ΣΤΑ∆ΙΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣΣΤΑ∆ΙΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ1ο στάδιο1ο στάδιο
Ενεργοποίηση των βοηθητικών ΤΕνεργοποίηση των βοηθητικών Τ--λεµφοκυττάρωνλεµφοκυττάρων
Τα µακροφάγα εγκλωβίζουν καιΤα µακροφάγα εγκλωβίζουν καικαταστρέφουνκαταστρέφουν το αντιγόνο που αντιγόνο που εισέρχεται για πρώτη φορά εισέρχεται για πρώτη φορά στον οργανισµό στον οργανισµό
ΕκθέτουνΕκθέτουν ένα µέρος τουένα µέρος του στην εξωτερική τους επιφάνεια εξωτερική τους επιφάνεια λειτουργώντας ως αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα
Συνδέεται µε µια πρωτεΐνη Συνδέεται µε µια πρωτεΐνη Συνδέεται µε µια πρωτεΐνη Συνδέεται µε µια πρωτεΐνη επιφανείας των επιφανείας των µακροφάγωνµακροφάγωνχαρακτηριστική για κάθε χαρακτηριστική για κάθε άτοµοάτοµο η οποία ονοµάζεται αντιγόνο ιστοσυµβατότηταςαντιγόνο ιστοσυµβατότητας
Παρουσιάζουν το αντιγόνοΠαρουσιάζουν το αντιγόνο στα στα βοηθητικά Τβοηθητικά Τ--λεµφοκύτταρα τα λεµφοκύτταρα τα οποία ενεργοποιούνται οποία ενεργοποιούνται
Παράλληλα παράγονται Παράλληλα παράγονται και τα τα βοηθητικά Τβοηθητικά Τ--λεµφοκύτταρα λεµφοκύτταρα µνήµηςµνήµης
3737
ΣΤΑ∆ΙΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣΣΤΑ∆ΙΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ2ο στάδιο της ΧΥΜΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ2ο στάδιο της ΧΥΜΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ
Ενεργοποίηση των ΒΕνεργοποίηση των Β--λεµφοκυττάρωνλεµφοκυττάρων
Τα ενεργοποιηµένα βοηθητικά Τ-λεµφοκύτταρα εκκρίνουν ουσίες εκκρίνουν ουσίες ανάλογα το αντιγόνο που ανάλογα το αντιγόνο που αναγνωρίζουναναγνωρίζουν:
Βακτήριο, Μύκητας, Βακτήριο, Μύκητας, Πρωτόζωο, Ιός, Γύρη, Πρωτόζωο, Ιός, Γύρη, ∆ιάφορες φαρµακευτικές ∆ιάφορες φαρµακευτικές ουσίες, ξένες πρωτεΐνες ουσίες, ξένες πρωτεΐνες
Αυτές οι ουσίες ενεργοποιούν Αυτές οι ουσίες ενεργοποιούν τα Βτα Β--λεµφοκύτταρα λεµφοκύτταρα τα οποία τα οποία πολλαπλασιάζονται και πολλαπλασιάζονται και τα Βτα Β--λεµφοκύτταρα λεµφοκύτταρα τα οποία τα οποία πολλαπλασιάζονται και πολλαπλασιάζονται και διαφοροποιούνται διαφοροποιούνται σε:
Πλασµατοκύτταρα που Πλασµατοκύτταρα που εκκρίνουν µεγάλες ποσότητες εκκρίνουν µεγάλες ποσότητες αντισωµάτων αντισωµάτων ειδικών για το ειδικών για το αντιγόνο που προκάλεσε την αντιγόνο που προκάλεσε την παραγωγή τουςπαραγωγή τους
ΒΒ--λεµφοκύτταρα µνήµης που θα λεµφοκύτταρα µνήµης που θα ενεργοποιηθούν ενεργοποιηθούν σε περίπτωση σε περίπτωση που ο οργανισµός θα εκτεθεί και που ο οργανισµός θα εκτεθεί και πάλι στο ίδιο αντιγόνο πάλι στο ίδιο αντιγόνο
3838
ΣΤΑ∆ΙΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣΣΤΑ∆ΙΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ
2ο στάδιο της ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ2ο στάδιο της ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ
Ενεργοποίηση των κυτταροτοξικών Ενεργοποίηση των κυτταροτοξικών ΤΤ--λεµφοκυττάρωνλεµφοκυττάρων
Τα ενεργοποιηµένα βοηθητικά Τ-λεµφοκύτταρα εκκρίνουν ουσίες εκκρίνουν ουσίες ανάλογα το αντιγόνο που ανάλογα το αντιγόνο που αναγνωρίζουναναγνωρίζουν:
Κύτταρο µολυσµένο από ιό, Κύτταρο µολυσµένο από ιό, καρκινικό κύτταρο, κύτταρο καρκινικό κύτταρο, κύτταρο µεταµοσχευµένου ιστού µεταµοσχευµένου ιστού
Αυτές οι ουσίες ενεργοποιούν Αυτές οι ουσίες ενεργοποιούν τα κυτταροτοξικά Ττα κυτταροτοξικά Τ--τα κυτταροτοξικά Ττα κυτταροτοξικά Τ--λεµφοκύτταρα λεµφοκύτταρα τα οποία τα οποία πολλαπλασιάζονται πολλαπλασιάζονται
Καταστρέφουν τα κύτταραΚαταστρέφουν τα κύτταρα--στόχους στόχους διοχετεύοντας στο διοχετεύοντας στο εσωτερικό τους δραστικά εσωτερικό τους δραστικά ένζυµαένζυµα
Παράγονται και τα κυτταροτοξικά Παράγονται και τα κυτταροτοξικά ΤΤ--λεµφοκύτταρα µνήµης λεµφοκύτταρα µνήµης που θα θα ενεργοποιηθούνενεργοποιηθούν σε περίπτωση σε περίπτωση που ο οργανισµός θα εκτεθεί και που ο οργανισµός θα εκτεθεί και πάλι στο ίδιο αντιγόνο πάλι στο ίδιο αντιγόνο
3939
ΣΤΑ∆ΙΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣΣΤΑ∆ΙΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ
3ο στάδιο 3ο στάδιο
Ενεργοποίηση των Ενεργοποίηση των κατασταλτικών Τκατασταλτικών Τ--λεµφοκυττάρωνλεµφοκυττάρων
Σταµατούν την Σταµατούν την ανοσοβιολογική ανοσοβιολογική απόκρισηαπόκριση µετά την µετά την επιτυχή εξουδετέρωση επιτυχή εξουδετέρωση
του αντιγόνουτου αντιγόνου
Σε αυτό βοηθούν και τα Σε αυτό βοηθούν και τα Σε αυτό βοηθούν και τα Σε αυτό βοηθούν και τα προϊόντα προϊόντα της ίδιας της της ίδιας της ανοσοβιολογικής ανοσοβιολογικής απόκρισηςαπόκρισης
4040
∆ΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ∆ΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ
Το αντιγόνο εισέρχεται για δεύτερη Το αντιγόνο εισέρχεται για δεύτερη πολλοστή φορά στον οργανισµόπολλοστή φορά στον οργανισµό
Ενεργοποίηση των κυττάρων Ενεργοποίηση των κυττάρων µνήµης µνήµης
Ξεκινά άµεσα η παραγωγή Ξεκινά άµεσα η παραγωγή τεραστίων ποσοτήτων τεραστίων ποσοτήτων αντισωµάτωναντισωµάτων που διαρκούν που διαρκούν για µεγάλο χρονικό για µεγάλο χρονικό
διάστηµα στην κυκλοφορίαδιάστηµα στην κυκλοφορία
Τα αντιγόνα Τα αντιγόνα Τα αντιγόνα Τα αντιγόνα εξουδετερώνονται στο εξουδετερώνονται στο χρόνο επώασης τους χρόνο επώασης τους πριν προλάβουν να περάσουν στη λοίµωξη που έχουµε και τα πρώτα συµπτώµατα της ασθένειας και έτσι το άτοµο και έτσι το άτοµο δεν νοσείδεν νοσεί
Το άτοµο πιθανότατα Το άτοµο πιθανότατα δεν δεν αντιλαµβάνεται ότι αντιλαµβάνεται ότι µολύνθηκε µολύνθηκε
4141
4242
∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΟΣ/ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗ ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΟΣ/ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ
Το αντιγόνο εισέρχεται για Το αντιγόνο εισέρχεται για πρώτη φορά στο πρώτη φορά στο εσωτερικό του εσωτερικό του οργανισµούοργανισµού
Τα πρώτα αντισώµατα Τα πρώτα αντισώµατα παράγονται µετά από παράγονται µετά από σχεδόν 72σχεδόν 72hh:
Παράγεται Παράγεται ικανοποιητική ικανοποιητική ποσότητα ποσότητα ποσότητα ποσότητα αντισωµάτωναντισωµάτων
Το αντιγόνο Το αντιγόνο εξουδετερώνεταιεξουδετερώνεται όταν όταν έχει περάσειέχει περάσει στη φάση στη φάση της εγκατάστασης και της εγκατάστασης και πολλαπλασιασµούπολλαπλασιασµού
Ο οργανισµόςΟ οργανισµός νοσεί νοσεί
Παράγονται τα Παράγονται τα κύτταρα κύτταρα µνήµης µνήµης
4343
∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΟΣ/ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗ ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΟΣ/ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗ ∆ΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ∆ΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ
Το αντιγόνο εισέρχεται για Το αντιγόνο εισέρχεται για δεύτερη ή πολλοστή φορά δεύτερη ή πολλοστή φορά στο εσωτερικό του στο εσωτερικό του οργανισµούοργανισµού
Ενεργοποιούνται άµεσα Ενεργοποιούνται άµεσα τα κύτταρα µνήµης και τα κύτταρα µνήµης και ξεκινάξεκινά:
ΆµεσηΆµεση παραγωγή παραγωγή αντισωµάτωναντισωµάτωναντισωµάτωναντισωµάτων
Σε τεράστιεςΣε τεράστιεςποσότητες ποσότητες
Το αντιγόνο Το αντιγόνο εξουδετερώνεταιεξουδετερώνεται στο στο χρόνο επώασης τουχρόνο επώασης του
Ο οργανισµόςΟ οργανισµός δεν νοσεί δεν νοσεί και πιθανότατα δεν και πιθανότατα δεν αντιλαµβάνεται ότι αντιλαµβάνεται ότι µολύνθηκεµολύνθηκε
4444
1γενης & 2γενης ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ1γενης & 2γενης ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ
4545
∆ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗ 1γενή ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗ 1γενή ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ
4646
∆ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗ 2γενή ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗ 2γενή ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ
4747
ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑΣ ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑΣ –– ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ & ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ & ΠΑΘΗΤΙΚΗ
ΑνοσίαΑνοσία
Η ικανότητα ικανότητα του ανθρώπου να αναγνωρίζει αναγνωρίζει οποιαδήποτε αντιγόνο οποιαδήποτε αντιγόνο και να αντιδρά παράγοντας:
Εξειδικευµένα Εξειδικευµένα κύτταρακύτταρα (π.χ λεµφοκύτταρα)λεµφοκύτταρα)
Κυτταρικά Κυτταρικά παράγωγαπαράγωγα (π.χ αντισώµατα) ώστε να το εξουδετερώσει
4848
ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑΣ ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑΣ –– ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ & ΠΑΘΗΤΙΚΗΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ & ΠΑΘΗΤΙΚΗ
Ενεργητική Ενεργητική
Τα αντισώµατα Τα αντισώµατα παράγονταιπαράγονται από τον από τον ίδιο τον οργανισµόίδιο τον οργανισµό
Στην ενεργητική ο οργανισµός µπορεί να ενεργοποιηθεί µε δύο τρόπους:
Φυσικό τρόποΦυσικό τρόποΦυσικό τρόποΦυσικό τρόπο
Να έλθει σε Να έλθει σε επαφή µε ένα επαφή µε ένα αντιγόνοαντιγόνο που που βρίσκετε στο βρίσκετε στο περιβάλλονπεριβάλλον
Τεχνητό τρόποΤεχνητό τρόπο
Με τη Με τη χορήγησηχορήγησηεµβολίουεµβολίου
4949
ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑΣ ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑΣ –– ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ & ΠΑΘΗΤΙΚΗΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ & ΠΑΘΗΤΙΚΗΕµβόλιοΕµβόλιο
Είναι τρόπος πρόληψηςΕίναι τρόπος πρόληψης µιας ασθένειας
ΠεριέχειΠεριέχει::
Νεκρούς ή Νεκρούς ή αδρανοποιηµένους αδρανοποιηµένους µικροοργανισµούς
Αδρανοποιηµένες τοξίνεςτοξίνες
Τµήµατα Τµήµατα µικροοργανισµών
Χορηγείται για να ενεργοποιηθεί Χορηγείται για να ενεργοποιηθεί Χορηγείται για να ενεργοποιηθεί Χορηγείται για να ενεργοποιηθεί το ανοσοβιολογικό σύστηµατο ανοσοβιολογικό σύστηµαώστε να παραχθούν τα κύτταρα ώστε να παραχθούν τα κύτταρα µνήµηςµνήµης
Το άτοµο που εµβολιάζεταιΤο άτοµο που εµβολιάζεται δεν δεν εµφανίζει τα συµπτώµατα της εµφανίζει τα συµπτώµατα της ασθένειαςασθένειας και φυσικά δεν νοσεί
Σε µελλοντική µόλυνση του Σε µελλοντική µόλυνση του ατόµου από το ίδιο αντιγόνοατόµου από το ίδιο αντιγόνο θα θα δώσει δευτερογενή δώσει δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση ανοσοβιολογική απόκριση
5050
ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑΣ ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑΣ –– ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ & ΠΑΘΗΤΙΚΗΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ & ΠΑΘΗΤΙΚΗΠαθητική Παθητική
Χορηγούνται έτοιµα Χορηγούνται έτοιµα αντισώµατα στον οργανισµόαντισώµατα στον οργανισµόπου έχουν παραχθεί από άλλο που έχουν παραχθεί από άλλο οργανισµόοργανισµό
Η παθητική ανοσία µπορεί να επιτευχθεί µε δύο τρόπους:
Φυσιολογικά Φυσιολογικά
Μεταφέρονται Μεταφέρονται αντισώµατα από τη αντισώµατα από τη µητέρα στο έµβρυο µητέρα στο έµβρυο µητέρα στο έµβρυο µητέρα στο έµβρυο διαµέσου του πλακούνταδιαµέσου του πλακούντα
Μεταφέρονται Μεταφέρονται αντισώµατα από τη αντισώµατα από τη µητέρα στο νεογνό µητέρα στο νεογνό διαµέσου του µητρικού διαµέσου του µητρικού γάλακτοςγάλακτος
Τεχνητό τρόποΤεχνητό τρόπο
Σε ένα ενήλικο άτοµο Σε ένα ενήλικο άτοµο µε µε τη χορήγηση ορούτη χορήγηση ορού
5151
ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑΣ ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑΣ –– ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ & ΠΑΘΗΤΙΚΗΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ & ΠΑΘΗΤΙΚΗΟρός Ορός
Είναι τρόπος αντιµετώπισης Είναι τρόπος αντιµετώπισης µιας ασθένειας
Περιέχει έτοιµα αντισώµαταΠεριέχει έτοιµα αντισώµατα που που
παράγονται από άλλα άτοµα ή ζώαπαράγονται από άλλα άτοµα ή ζώα
Χορηγείται προκειµένου τα Χορηγείται προκειµένου τα αντισώµατα να καταστρέψουν το αντισώµατα να καταστρέψουν το αντιγόνοαντιγόνο άµεσαάµεσα στο χρόνο στο χρόνο επώασης του ώστε το άτοµο να επώασης του ώστε το άτοµο να µην νοσήσειµην νοσήσειµην νοσήσειµην νοσήσει
Στο άτοµο που χορηγείται ορόςΣτο άτοµο που χορηγείται ορόςδεν παράγονται κύτταρα µνήµηςδεν παράγονται κύτταρα µνήµης
Η δράση της παθητικής ανοσίας Η δράση της παθητικής ανοσίας είναι άµεσηείναι άµεση αλλά η διάρκεια της αλλά η διάρκεια της παροδικήπαροδική
Σε µελλοντική µόλυνση του Σε µελλοντική µόλυνση του ατόµου από το ίδιο αντιγόνοατόµου από το ίδιο αντιγόνο θα θα δώσει πρωτογενή ανοσοβιολογική δώσει πρωτογενή ανοσοβιολογική απόκρισηαπόκριση
5252