Διδακτική Μεθοδολογία του excel

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΔΙΔΑΚΤΙΚΗ

ΤΗΣΤΗΣ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

__________________________

ΘΕΜΑ«Ένταξη του Η/Υ στη διδασκαλίατης πληροφορικής στο Γυμνάσιο.

Διδακτική προσέγγιση του λογιστικού φύλλου

στην Β’ Γυμνασίου»

ΖΑΜΑΝΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΕ19 ΠΕ 18.20

Ιανουάριος 2003

Διδακτική προσέγγιση του λογιστικού φύλλου στην Β’ Γυμνασίου

ΖΑΜΑΝΗΣ Ε. – ΘΕΟΧΑΡΗΣ Β.2


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διδακτική Μεθοδολογία.......................................................................................................5

ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΔΙΔΑΣΚΑΛΊΑΣ...............................................................................................7

ΣΧΟΛΙΚΈΣ ΔΑΠΆΝΕΣ.....................................................................................................................................7

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1 (45 ΛΕΠΤΆ)...........................................................................................................9ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 (45 ΛΕΠΤΆ).........................................................................................................13

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΌΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΌΣ..................................................................................................18

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 3 (45 ΛΕΠΤΆ).........................................................................................................20ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 4 (45 ΛΕΠΤΆ).........................................................................................................22ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 5 (45 ΛΕΠΤΆ).........................................................................................................27ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 6 (45 ΛΕΠΤΆ).........................................................................................................29

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ..............................................................................................................................................31

Α. ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ...........................................................................................................................31

H ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ SUM.......................................................................................................................................34

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ..........................................................................................................................35

Β. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...................................................................................................................39

ΖΑΜΑΝΗΣ Ε. – ΘΕΟΧΑΡΗΣ Β. 3


Διδακτική Μεθοδολογία

Εστιάζοντας το ενδιαφέρον μας στη Β’ τάξη, σύμφωνα με το

περίγραμμα σπουδών κατά τη φάση «Διερευνώ - Δημιουργώ -

Ανακαλύπτω» οι μαθητές πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούν ένα

Λογιστικό Φύλλο για την επεξεργασία δεδομένων.

Η διδακτική προσέγγιση που προτείνουμε για τη διδασκαλία του

συγκεκριμένου μαθήματος είναι αυτή του κονστρακτιβισμού.

Η Θεωρία κατασκευής της γνώσης χρησιμοποιεί ένα σύνολο

υποθέσεων, οι οποίες προέρχονται από έρευνες ψυχογενετικής και

κοινωνικής ψυχολογίας:

1. Ο μαθητής κατασκευάζει ενεργητικά τη γνώση,

χρησιμοποιώντας τις προϋπάρχουσες γνώσεις του. Η γνώση δε

μπορεί να μεταφερθεί ή να μεταδοθεί στους μαθητές, με την

παθητική αποδοχή των απόψεων που υποστηρίζει ο δάσκαλος. Είναι

ενδεικτικό, ότι όταν οι μαθητές αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα που

τους ενδιαφέρει, προτιμούν να επινοούν προσωπικές μεθόδους, παρά

να χρησιμοποιούν τις τεχνικές και διαδικασίες που τους υποδεικνύει

ο δάσκαλος.

2. Η μάθηση ενεργοποιείται μέσω της δράσης. Ο όρος «δράση»

δεν χρησιμοποιείται αποκλειστικά με την έννοια της δράσης επί των

πραγμάτων, αλλά κυρίως με την έννοια της δράσης σε

προβληματικές καταστάσεις.

3. Η γνώση περνάει από μία κατάσταση ισορροπίας σε μια άλλη,

μέσα από μεταβατικές φάσεις κατά τη διάρκεια των οποίων οι

προηγούμενες γνώσεις αποδεικνύονται λανθασμένες. Ο μαθητής,

αντιμετωπίζοντας ένα πρόβλημα το οποίο δεν μπορεί να εξηγήσει ή

να λύσει με τις προηγούμενες γνωστικές δομές του, οδηγείται σε

μια αστάθεια ή έλλειψη ισορροπίας. H αστάθεια αυτή έχει ως

αποτέλεσμα την τροποποίηση των προηγούμενων αντιλήψεων και

ιδεών του μαθητή, Προκειμένου να αντιμετωπίσει και να

ενσωματώσει η νέα εμπειρία. Οι καταστάσεις βέβαια, τις οποίες



θεωρούν ως προβληματικές οι μαθητές, διαφέρουν από μαθητή σε

μαθητή (Β. Thomson, 1985).

4. Η Κοινωνική αλληλεπίδραση που συντελείται στις ομάδες στις

οποίες ανήκει ο κάθε μαθητής, οδηγεί σε μία Κοινωνική κατασκευή

της γνώσης. Οι ιδέες της ομάδας τίθενται υπό διαπραγμάτευση και

η διαφορά μεταξύ των απόψεων του κάθε μαθητή με τις απόψεις των

υπολοίπων της ομάδας, δημιουργεί μία αστάθεια. Με τον τρόπο

αυτό, η Προηγούμενη γνώση αναδιοργανώνεται σε ένα κλίμα

επικοινωνίας και συνεργασίας (Α. Bishop, 1985).

Όποια και αν είναι η ηλικία, οι αναπαραστάσεις του πνεύματος

εμφανίζονται ως εμπόδια στην επιστημονική γνώση, όπως προκύπτει

από τις έρευνες του Βαchelαrd. Κάθε άνθρωπος έχει τις προσωπικές

του αναπαραστάσεις, τις οποίες κινητοποιεί όταν του προτείνεται

μία προβληματική κατάσταση. Τα λάθη και κυρίως οι διαδικασίες

που χρησιμοποιεί ο μαθητής για να παράγει λάθη είναι ενδείξεις των

αναπαραστάσεων αυτών.



Εφαρμογή Διδασκαλίας

Για τη διδασκαλία του Λογιστικού Φύλλου προτείνουμε να

διατεθούν έξι (6) διδακτικές ώρες. Για το σκοπό αυτό παραθέτουμε

τις παρακάτω εργασίες, οι οποίες μπορούν να λάβουν χώρα σε μια

τέτοια περίπτωση.

Σχολικές Δαπάνες

Στόχος της συγκεκριμένης δραστηριότητας είναι τα παιδιά να ε-

ξοικειωθούν με την εισαγωγή πληροφοριών σ’ έναν πίνακα

δεδομένων και να αλλάζουν τα δεδομένα κατά βούληση για να

διαπιστώνουν άμεσα τα αποτελέσματα αυτών των αλλαγών.

Η χρήση του λογιστικού φύλλου επιτρέπει το σχεδιασμό και τη

διερεύνηση πραγματικών καταστάσεων. Η δυναμική ενός τέτοιου

προγράμματος είναι ότι κάνοντας μια απλή αλλαγή σε μια κα-

ταχώρηση, όλες οι τιμές που εξαρτώνται απ’ αυτή την καταχώρηση

αυτόματα ενημερώνονται σ’ όλον τον πίνακα. Αυτή η δυνατότητα

κάνει τα συγκεκριμένα προγράμματα πολύ δυνατά εργαλεία στην ε-

ξέταση υποθετικών ερωτήσεων.

Σαν παράδειγμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί το παρακάτω

(σχολικές δαπάνες) για να υπάρχει μια συνέχεια όσον αφορά στην

κατανόηση του προγράμματος και στη γρηγορότερη υλοποίηση του

παραδείγματος.

Προκειμένου να ολοκληρώσουν οι μαθητές τη συγκεκριμένη

δραστηριότητα κρίνεται σκόπιμο να αφιερωθεί μια (1) διδακτική

ώρα για να γνωρίσουν οι μαθητές το πρόγραμμα και τις

δυνατότητες που αυτό παρέχει και μία (1) διδακτική ώρα για να

εξοικειωθούν με τις βασικές του λειτουργίες.



Προεργασία και μεθοδολογία:

Τα παιδιά πρέπει να εξοικειωθούν στη χρήση απλού πίνακα

δεδομένων, να γνωρίζουν ότι ένα πρόγραμμα επεξεργασίας

δεδομένων σε πίνακα τους επιτρέπει να αποθηκεύουν πληροφορίες

και να είναι ικανά να βρίσκουν τα αθροίσματα ή τους μέσους όρους

δεδομένων σε στήλες.

Δείχνουμε σε διαφάνεια το πρόγραμμα επεξεργασίας δεδομένων σε

πίνακα και κάνουμε μια επίδειξη σ’ όλη την τάξη ή σε μια μεγάλη

ομάδα της χρήσης των μαθηματικών σχέσεων και ταυτόχρονα

εξηγούμε πώς να βρίσκουν το άθροισμα των δαπανών των διαφόρων

σχολικών πραγμάτων.



ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1 (45 λεπτά ) Εισαγωγή στο Λογιστικό Φύλλο

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Να μπορούν οι μαθητές:

-να ανοίγουν την εφαρμογή του Microsoft Excel

-να κατανοήσουν την έννοια του Λογιστικού Φύλλου

-να κατανοήσουν την έννοια «κελί»

-να μπορούν να επιλέγουν κα μετακινούνται μεταξύ των κελιών

-να εισάγουν στοιχεία σε κελιά

-αυξομείωση ύψους γραμμής και πλάτος στηλών

-να αντιληφθούν την αλληλοσυσχέτιση μεταξύ των κελιών

ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΜΕΣΑ

Πίνακας – Μαρκαδόροι – Διαφάνειες – Υπολογιστές

ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ

Ένα από τα σημαντικότερα και πιο χρήσιμα εργαλεία που

χρησιμοποιούνται σήμερα είναι το Microsoft Excel. Η χρήση του μας

βοηθά μέσω των λογιστικών φύλλων στην επεξεργασία και

διαχείριση αριθμητικών κυρίως ποσοτήτων, τη δημιουργία πινάκων,

διαγραμμάτων κλπ.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Α) Άνοιγμα εφαρμογής Microsoft Excel

Δείχνουμε σε διαφάνεια τη διαδικασία Έναρξη Προγράμματα

Microsoft Excel, ενώ παράλληλα ζητάμε από τους μαθητές σε

ζεύγη να κάνουν το ίδιο στον υπολογιστή που έχουν μπροστά

τους. Είναι απαραίτητο το βήμα αυτό να υλοποιηθεί τουλάχιστον

1 φορά από όλους τους μαθητές, ενώ η δική μας βοήθεια είναι

διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή.

Β) Το περιβάλλον της εφαρμογής μοιάζει με αυτό του Microsoft Word

που ήδη γνωρίζουν οι μαθητές. Δείχνουμε σε διαφάνεια ένα κενό



Λογιστικό Φύλλο. Ένα Λογιστικό φύλλο αποτελείται από στήλες

και γραμμές. Οι στήλες χαρακτηρίζονται με τα κεφαλαία

γράμματα του λατινικού αλφαβήτου ενώ οι γραμμές με αριθμούς

(συνολικά ένα λογιστικό φύλλο περιέχει 65536 γραμμές και 256

στήλες).

Γ) Δείχνουμε σε διαφάνεια ένα Λογιστικό Φύλλο με τις σχολικές

δαπάνες και προσδιορίζουμε τα περιεχόμενα του με βάση τα

περιεχόμενα των κελιών με αναφορά στις διευθύνσεις τους (πχ το

κελί Α2 περιέχει την τιμή «τσάντα»).

Δ) Η μετακίνηση μεταξύ των κελιών μπορεί να γίνει με τα βελάκια ή

με το ποντίκι. Ενώ ταυτόχρονα σε κάθε μετάβαση τα αντίστοιχα



περιεχόμενα εμφανίζονται στη γραμμή των τύπων – περιγραφή

γραμμής τύπων.

Ε) Η εισαγωγή στοιχείων γίνεται απλά με την επιλογή του κελιού και

πληκτρολόγηση μέσα σε αυτό ή με πληκτρολόγηση στη γραμμή

των τύπων ενώ η καταχώρηση επιτυγχάνεται με enter ή πατώντας

τα βελάκια μετάβασης. Σημειώνουμε στους μαθητές πως η

επιλογή και πληκτρολόγηση σε ένα κελί διαγράφει τα περιεχόμενα

που πιθανόν είχε. Για να συμπληρώσουμε ή να διορθώσουμε κάτι

σε ένα κελί χρησιμοποιούμε καλύτερα τη γραμμή τύπων.

ΣΤ) Ανάλογα με το μέγεθος της γραμματοσειράς που

χρησιμοποιείται, αλλά και με το πλήθος των χαρακτήρων που τα

αποτελούν, τα δεδομένα μας ενδέχεται να μην χωρούν να

απεικονιστούν μέσα στα όρια ενός κελιού. Υπάρχει, όμως, η

δυνατότητα να αλλάξουμε το ύψος και το πλάτος των γραμμών

και των στηλών του Excel, ώστε τα κελιά που δημιουργούνται από

τις τομές τους να αποκτήσουν το επιθυμητό μέγεθος. Αυτό

επιτυγχάνεται «σύροντας» με το ποντίκι τις διαχωριστικές

γραμμές που βρίσκονται ανάμεσα στους αριθμούς των γραμμών

και στις επικεφαλίδες των στηλών αντίστοιχα. Επίσης κάνοντας

διπλό κλικ επάνω στα ίδια σημεία, οι γραμμές ή οι στήλες

αποκτούν αυτόματα τη κατάλληλη διάσταση, ώστε να χωρούν

ακριβώς τα στοιχεία του πιο «φορτωμένου κελιού».

Ζ) Ο μαθηματικός τύπος χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των

επιμέρους αθροισμάτων της στήλης D. Η μαθηματική σχέση

πρέπει να εισαχθεί μόνο μια φορά, καθώς το πρόγραμμα

επεξεργασίας δεδομένων σε πίνακα μπορεί αργότερα να τον αντι-

γράψει σε κάθε κελί της στήλης D. Σ’ αυτή την περίπτωση, ο

γενικός τύπος είναι Β2 x C2, o οποίος μετά αντιγράφεται ως Β3 x

C3 στην κάτω σειρά και ούτω καθ’ εξής. Τελειώνουμε δείχνοντας

στα παιδιά πώς να υπολογίζουν το συνολικό άθροισμα. Αυτό θα

γίνει με μια συνάρτηση «αθροίσματος» (SUM), η οποία προσθέτει

όλα τα επιμέρους αθροίσματα, όπως φαίνεται από τον παραπάνω

πίνακα. Το συνολικό άθροισμα μπορεί να καταχωρηθεί στο κελί D6

και η συνάρτηση υπολογισμού του θα είναι “SUM (D2:D7)”



τοποθετημένη στο κελί D6, την οποία θα δούμε εκτενέστερα στην

επόμενη ώρα.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ – ΕΛΕΓΧΟΣ

Διανέμονται στους μαθητές σε φωτοτυπία το παράδειγμα με τις

σχολικές δαπάνες. Παράλληλα τους ζητείται να ανοίξουν την

εφαρμογή και το αντίστοιχο λογιστικό φύλλο που υπάρχει

αποθηκευμένο στους υπολογιστές. Ζητείται η μετάβαση σε

συγκεκριμένα κελιά και γίνονται ερωτήσεις για τα περιεχόμενα και

την αλληλοσυσχέτιση που υπάρχει μεταξύ τους. Ελέγχουμε τυχόν

αδυναμίες όσον αφορά τα προλεγόμενα.

ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Στο λογιστικό φύλλο που έχουν μπροστά τους ζητείται να αλλάξουν

τα δεδομένα συγκεκριμένων κελιών στις στήλες B και C και να

προσδιορίζουν τα περιεχόμενα της στήλης D που σχετίζονται με τα

υπόλοιπα κελιά.

Μέσω της δραστηριότητας που θα διδαχθεί παρακάτω

διαμορφώνονται τα βασικά σχολικά έξοδα που απαιτούνται κατά την

έναρξη της σχολικής χρονιάς. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να κάνουν

αλλαγές εντός του πίνακα, όπως τον αριθμό των σχολικών

πραγμάτων (μολύβια, γόμες κλπ.) που πρέπει να αγοραστούν ή να

αλλάξουν τις τιμές των πραγμάτων για να δουν πως επηρεάζεται το

συνολικό κόστος.



ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 (45 λεπτά ) Υλοποίηση Λογιστικού Φύλλου



- να δημιουργούν και να αποθηκεύουν ένα απλό λογιστικό φύλλο (του

Microsoft Excel) με βάση κάποιο δοσμένο πίνακα από υπόδειγμα

- να δημιουργούν αλληλοσυσχέτιση μεταξύ κελιών με την εισαγωγή

τύπου

- να αναπαράγουν ένα τύπο

- να κατανοήσουν την έννοια και τη χρησιμότητα των συναρτήσεων

- να κάνουν εισαγωγή της συνάρτησης SUM


Πίνακας – Μαρκαδόροι – Διαφάνειες – Έντυπο υλικό – Υπολογιστές


Υπενθυμίζουμε στους μαθητές την εφαρμογή με τις σχολικές

δαπάνες. Μεταξύ των κελιών της εφαρμογής υπάρχει μια

αλληλοσυσχέτιση. Υπενθύμιση γραμμής τύπων.


Α) Δείχνουμε σε διαφάνεια το Λογιστικό Φύλλο με τις σχολικές

δαπάνες. Το λογιστικό φύλλο αποτελεί την υλοποίηση ενός

πίνακα. Η αποθήκευση γίνεται με παρόμοιο τρόπο όπως

γνωρίζουν οι μαθητές με το Microsoft Excel ενώ επισημάνουμε το

τύπο αρχείων που δημιουργούνται είναι με επέκταση “.xls”

Β) Αλληλοσυσχέτιση κελιών. Δείχνουμε στον πίνακα τη στήλη με

τους τύπους και εξηγούμε πώς εισάγουμε στο κελί έναν τύπο.

Επειδή όλες οι γραμμές στηρίζονται στον ίδιο τύπο, τους

εξηγούμε ότι μπορούμε να γράψουμε μια φορά τον τύπο και το Ex-

cel τον αναπαράγει ανάλογα με το ποια γραμμή επεξεργαζόμαστε

κάθε φορά.



Γ) Έννοια και χρήση των συναρτήσεων

Το Excel μας παρέχει την δυνατότητα χρήσης πολλών συναρτήσεων.

Η υλοποίηση ενός αθροίσματος μπορεί να γίνει και με τη

συνάρτηση SUM

Δ) Δείχνουμε σε διαφάνεια τη διαδικασία επιλογή κελιού εισαγωγή

συνάρτηση SUM

ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Ζητείται από τους μαθητές να χρησιμοποιήσουν τη φωτοτυπία με το

παράδειγμα για τις σχολικές δαπάνες. Παράλληλα τους ζητείται να

ανοίξουν την εφαρμογή και να υλοποιήσουν στο λογιστικό φύλλο που

έχουν μπροστά τους τον πίνακα της φωτοτυπίας με τη δική μας

υποστήριξη σε κάθε βήμα. Το φύλλο θα αποθηκευτεί με όνομα:

dapanes.xls

ΕΛΕΓΧΟΣ

Διανέμουμε στους μαθητές φωτοτυπία με σχέδιο ερωτήσεων και

τους ζητάμε να τις συμπληρώσουν. Ανάλογα με τις ικανότητες και

τις εμπειρίες των παιδιών, μπορούμε να φτιάξουμε ένα ίδιο πίνακα

στον υπολογιστή χωρίς αριθμούς και να μεταφέρουν τους δικούς

τους αριθμούς από την αντίστοιχη φωτοτυπία. Κάνουμε ένα

αντίγραφο της αντίστοιχης φωτοτυπίας για κάθε μαθητή το οποίο

να περιλαμβάνει ερωτήσεις που θα παρακινούν τους μαθητές να

χρησιμοποιήσουν τις ευκαιρίες μορφοποίησης που προσφέρει το

Λογιστικό Φύλλο και εξηγούμε ότι θέλουμε να συμπληρώσουν κατ’

εκτίμηση τη δαπάνη και την ποσότητα του κάθε είδους. Για να μην

διαφέρουν οι ποσότητες και οι τιμές των πραγμάτων από παιδί σε

παιδί, αναφερόμαστε σ’ αυτά μέσω των αριθμών και των γραμ-

μάτων της αντίστοιχης στήλης. Ζητούμε από τα παιδιά να

εργαστούν με τον υποδειγματικό πίνακα αντίστοιχης φωτοτυπίας

και να εστιάσουν την προσοχή τους στις σχετικές ερωτήσεις. Οι

ερωτήσεις μπορεί να είναι του τύπου: «Πόσο θα αυξάνονταν το

συνολικό άθροισμα, αν αγοράζατε τρία επιπλέον κομμάτια από το

τέταρτο είδος;», «πόσα χρήματα επιπλέον κοστίζει το πρώτο είδος



από το δεύτερο;», «τι θα γίνονταν, αν το κόστος του πρώτου είδους

ανέβαινε κατά 350 δρχ.;» και ούτω καθεξής.

Στη συνέχεια τα παιδιά μπορούν να απαντήσουν στις ερωτήσεις της

φωτοτυπίας και να συνεχίσουν να παίζουν με το σχεδιασμό, όπως

αυτός διαμορφώνεται από τις ερωτήσεις του φύλλου. Θα δουν ότι αν

αλλάξουν την καταχώρηση σε κάποιο συγκεκριμένο κελί, τότε κάθε

κελί που περιέχει μια τιμή που εξαρτάται από το προηγούμενο κελί

θα ενημερωθεί αμέσως, καθώς και το γενικό σύνολο. Στο τέλος

αφήνουμε τους μαθητές να εργαστούν ανά ζεύγη για να εισάγουν

τους δικούς τους αριθμούς, από τη φωτοτυπία, στον υπολογιστή.

Μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον πίνακα δεδομένων που έχουμε

προετοιμάσει ή να φτιάξουν οι ίδιοι έναν με τη δική μας πάντα

υποστήριξη.


Σε όσες ομάδες έχουν ολοκληρώσει τις παραπάνω εργασίες τους

ζητείται να προσαρμόσουν τα δεδομένα του πίνακα στις δικές τους

ανάγκες. Επεκτείνοντας τη συγκεκριμένη εφαρμογή μπορούμε να

ζητήσουμε από τα παιδιά να προσθέσουν μερικά ακόμα είδη όπως

διαβήτες, χάρακες κλπ, καθώς επίσης και να κάνουν μια γραφική

παράσταση. Τέλος μπορούν οι μαθητές να εμπνευστούν από την

εφαρμογή και να χτίσουν ένα δικό τους παρόμοιο πίνακα με τα

καθημερινά τους έξοδα ή τα οικιακά τους έξοδα.

Κρίσεις και αξιολόγηση της δραστηριότητας.

Αυτή η δραστηριότητα θα μας επιτρέψει να αξιολογήσουμε με πόση

ευχέρεια και άνεση οι μαθητές χρησιμοποιούν ένα πρόγραμμα

εφαρμογής για να οργανώνουν, να αναλύουν και να ερμηνεύουν

πληροφορίες που βρίσκονται σ’ ένα πίνακα δεδομένων. Επίσης θα

αξιολογήσουμε την αντιληπτική ικανότητα των παιδιών να

κατανοούν ερωτήσεις συγκεκριμένου είδους και την ικανότητά τους



να αντλούν απαντήσεις από τη συλλογή των πληροφοριών τους. Θα

δοθούν ευκαιρίες δημιουργικής συζήτησης για θέματα σχετικά με

την οικονομία και το κόστος ζωής, ενώ τα παιδιά μπορούν να ε-

κτιμήσουν και να αναλογιστούν τη θέση τους στην οικογένεια και τη

συνεισφορά τους στον οικογενειακό προϋπολογισμό.

Παράδειγμα:

Το παράδειγμα της δραστηριότητας που ακολουθεί μας δίνει ένα

πίνακα με δεδομένα στον οποίο τα παιδιά θα συμπληρώσουν τις

τιμές.



ONOM/MO_________________________________ΗΜ/ΝΙΑ:___________

Στον παρακάτω πίνακα αναγράφονται κάποια σχολικά είδη, τα οποία θα σου

χρειαστούν στο σχολείο. Γράψε την τιμή (αν την ξέρεις) ή μια εκτίμηση στη

δεύτερη στήλη (Β) και πόσα κομμάτια του συγκεκριμένου είδους θα χρειαστείς

στην τρίτη στήλη (C).

Α

ΣΧΟΛΙΚΑ

Β

ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ

C

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΣ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ

D

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ

ΑΘΡΟΙΣΜΑ

Τσάντα

Κασετίνα

μολύβια

τετράδια

χρώματα

γόμες

Γενικό Άθροισμα

Χρησιμοποιώντας το συμπληρωμένο πίνακα, γράψε τις παρακάτω ερωτήσεις

στο πίσω μέρος του φύλλου:

Τι υπάρχει στο κελί Α3;

Τι σημαίνει ο αριθμός στο κελί Β2;

Τι σημαίνει ο αριθμός στο κελί C2;

Πόσο κοστίζει μία κασετίνα;

Πόσο θα κοστίσουν όλα τα σχολικά είδη;

Πόσο θα κοστίσουν όλα τα μολύβια;

Πόσα λεφτά επιπλέον κοστίζει η σχολική τσάντα

από ένα τετράδιο;

Πόσα λεφτά επιπλέον κοστίζει η σχολική τσάντα

από όλα τα τετράδια;



Οικογενειακός Προϋπολογισμός

Στόχος της συγκεκριμένης δραστηριότητας είναι η εξοικείωση των

παιδιών, με την εισαγωγή πληροφοριών, σε ένα πρόγραμμα

επεξεργασίας δεδομένων σε πίνακα για το σχεδιασμό του

οικογενειακού προϋπολογισμού. Να μπορούν να παίρνουν αποφάσεις

από την εξαγωγή συμπερασμάτων και να οπτικοποιούν τα

αποτελέσματα μέσα από γραφικές παραστάσεις.

Προτεινόμενος χρόνος διδασκαλίας: 2 διδακτικές ώρες.

Γνωριμία με τις δυνατότητες του προγράμματος:

Το πρόγραμμα επεξεργασίας δεδομένων ενός πίνακα είναι ένα

χρήσιμο εργαλείο για να ελέγχουμε και να διατηρούμε μια

λεπτομερή εικόνα της κατανομής και ροής των δαπανών.

Εισάγοντας τα έσοδα και τις δαπάνες, Οι πίνακες δεδομένων μας

δίνουν τη δυνατότητα να διαμορφώνουμε τα αποτελέσματα αυτό

σημαίνει ότι κάνοντας μια απλή αλλαγή σε μια καταχώριση, όλες οι

τιμές που εξαρτώνται από αυτή την καταχώριση αλλάζουν σ’ όλο

τον πίνακα. Επιπλέον υπολογισμοί των δεδομένων μπορούν να γίνουν

με τη χρήση ποικίλων συναρτήσεων.


Η δραστηριότητα βασίζεται στα μηνιαία έσοδα και έξοδα μιας

οικογένειας, που δίδονται σε αντίστοιχη φωτοτυπία. Τα παιδιά

μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα προσθέτοντας ή αφαιρώντας

κάποια στοιχεία και να βάλουν τους δικούς τους αριθμούς σύμφωνα

με τις εκτιμήσεις τους, που θα τους χρησιμοποιήσουν στη

δραστηριότητα. Θα έχουν επίσης την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν

κάποιες επιλογές μαθηματικών τύπων εντός του προγράμματος

επεξεργασίας δεδομένων του πίνακα, που θα τους βοηθήσουν στους

υπολογισμούς τους. Το παράδειγμα στο τέλος αυτής της



δραστηριότητας μας δίνει κάποιους αριθμούς για τα μηνιαία έσοδα

και έξοδα μιας οικογένειας, μαζί με κάποιες ερωτήσεις που θα πα-

ρακινήσουν τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν τις δυνατότητες του

προγράμματος.



ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 3 (45 λεπτά ) Εξοικείωση με το Λογιστικό Φύλλο



-να απεικονίζουν ένα πίνακα σε ένα λογιστικό φύλλο από φωτοτυπία

-να εξοικειωθούν στην εισαγωγή στοιχείων

-να εξοικειωθούν την εισαγωγή μαθηματικών τύπων και

συναρτήσεων




Το πρόγραμμα επεξεργασίας δεδομένων ενός πίνακα είναι ένα

χρήσιμο εργαλείο για να ελέγχουμε και να διατηρούμε μια

λεπτομερή εικόνα της κατανομής και ροής των δαπανών.


Δείχνουμε το σχετικό παράδειγμα με διαφάνεια στο πίνακα ενώ

παράλληλα κάνουμε ένα αντίγραφο από το παράδειγμα για κάθε

παιδί. Εξηγούμε ότι αυτό το παράδειγμα δείχνει τα μηνιαία έσοδα

και τα έξοδα μιας οικογένειας και περιέχει μερικές ερωτήσεις στις

οποίες θα θέλαμε να απαντήσουν. Η συζήτηση των παιδιών με τους

γονείς τους για τα έσοδα και τα έξοδα της οικογένειας, θα είναι

βοηθητική για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα.

Ξεκινάμε κάνοντας μια επίδειξη στους μαθητές για να τους υπεν-

θυμίσουμε το πώς λειτουργεί το πρόγραμμα και πώς εισάγονται και

αποθηκεύονται τα δεδομένα. Δείχνουμε πώς να εισαγάγουν μια

μαθηματική σχέση μέσα σ’ αυτό.

Για παράδειγμα, για να βρουν το σύνολο των μηνιαίων εσόδων της

οικογένειας. Έπειτα, επισημαίνουμε το πόσο εύκολα αλλάζει το

σύνολο σε περιπτώσεις, όπου τα έσοδα αυξάνονται ή μειώνονται.



Αμέσως μόλις εισαχθούν οι σχετικοί αριθμοί, ο πίνακας θα δείξει

ακριβώς πώς αυτές οι αλλαγές θα επηρεάσουν τα γενικά σύνολα.

Δείχνουμε τέλος μερικά παραδείγματα έτσι, ώστε τα παιδιά να

μπορούν να δουν πώς το πρόγραμμα ενημερώνει αυτόματα τις

σχετικές τιμές. Κατόπιν ζητάμε από τα παιδιά να δουλέψουν στον

υπολογιστή σε ζευγάρια ή μικρές ομάδες για να καταχωρήσουν τα

δεδομένα του παραδείγματος ή τα δικά τους.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ – ΕΛΕΓΧΟΣ

Βασισμένοι στο συγκεκριμένο παράδειγμα ζητάμε από τα παιδιά να

απεικονίσουν τον πίνακα της φωτοτυπίας και να εισάγουν τα

δεδομένα ως μέρος της κύριας δραστηριότητας. Το άθροισμα των

εσόδων θα γίνει με εισαγωγή μαθηματικού τύπου προσθέτοντας τα

αντίστοιχα κελιά της στήλης των εσόδων. Για το άθροισμα των

εξόδων θα χρησιμοποιηθεί η συνάρτηση SUM όπως και στην

προηγούμενη ενότητα.

Στο λογιστικό φύλλο που έχουν μπροστά τους ζητείται να αλλάξουν

τα δεδομένα συγκεκριμένων κελιών στις στήλες των εσόδων και

εξόδων και να προσδιορίζουν τα περιεχόμενα της στήλης D που

σχετίζονται με τα υπόλοιπα κελιά.


Ζητάμε από όσους τελείωσαν να υπολογίσουν το μέσον όρο για τα

έσοδα και τα έξοδα, χρησιμοποιώντας για το μεν μέσο όρο των

εσόδων μαθηματικό τύπο ενώ για το μέσο όρο των εξόδων να

εντοπίσουν και να εισάγουν τη συνάρτηση AVERAGE η οποία

λειτουργεί όπως η SUM.



ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 4 (45 λεπτά ) Εξοικείωση με το Λογιστικό Φύλλο



- να εξάγουν συμπεράσματα από τα αποτελέσματα του πίνακα

- να παίρνουν αποφάσεις από την εξαγωγή των συμπερασμάτων

- να κατανοήσουν την χρησιμότητα και το σκοπό των γραφημάτων

- να οπτικοποιούν τα αποτελέσματα μέσα από γραφικές

παραστάσεις




Το αποτέλεσμα της σημερινής δραστηριότητας μας δίνει κάποιους

αριθμούς για τα μηνιαία έσοδα και έξοδα μιας οικογένειας.


Α) Δείχνουμε σε διαφάνεια υλοποιημένο τον πίνακα σε λογιστικό

φύλλο. Πρόκειται για το προϊόν εργασίας των μαθητών κατά τη

προηγούμενη ενότητα. Εξηγούμε ότι ο πίνακας αυτός μας δίνει

κάποια αποτελέσματα σχετικά με τον οικογενειακό

προϋπολογισμό.

Β) Τα αποτελέσματα αυτά είναι χρήσιμα για να εξάγουμε κάποια

συμπεράσματα όπως για παράδειγμα ποια είναι τα έσοδα της

οικογένειας και κατά πόσο αυτά επαρκούσαν για την κάλυψη των

εξόδων της.

Γ) Όταν ολοκληρώσουν όλες οι ομάδες τους πίνακες, τους εξηγούμε

τη χρησιμότητά τους, τα είδη τους και πώς πρέπει να

εμφανίζονται μέσα σε ένα λογιστικό φύλλο ή ακόμα και σε ένα

έγγραφο. Για μια καλλίτερη όμως οπτικά απεικόνιση των πινάκων

χρησιμοποιούμε τα γραφήματα.

Δ) Περιγράφουμε τα βήματα για τη δημιουργία απλών γραφημάτων.



ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Βασισμένοι στο συγκεκριμένο παράδειγμα ζητάμε από τους μαθητές

να οπτικοποιήσουν τα στοιχεία του πίνακα σε ένα γράφημα της

επιλογής τους.

ΕΛΕΓΧΟΣ

Βασισμένοι στο συγκεκριμένο παράδειγμα διανέμουμε σε φωτοτυπίες

τον πίνακα με τα μηνιαία έσοδα και έξοδα μιας οικογένειας που

περιέχει και μερικές ερωτήσεις τις οποίες θα θέλαμε να

απαντήσουν. Η συζήτηση των παιδιών με τους γονείς τους για τα

έσοδα και τα έξοδα της οικογένειας, θα είναι βοηθητική για τη

συγκεκριμένη δραστηριότητα.


Εναλλακτικά, μια πιο ικανή ομάδα παιδιών θα μπορούσε να

ταξινομήσει δικούς της τίτλους στον πίνακα δεδομένων και να

εισαγάγει μερικά ρεαλιστικά δεδομένα βασισμένα στις δικές τους

αντιλήψεις για την πιθανή ροή των χρημάτων μιας οικογένειας. Για

μεγαλύτερη κατανόησή των γραφημάτων μπορούμε, αφού οι ομάδες

ολοκληρώσουν την δραστηριότητα, να τις αφήσουμε λίγο χρόνο να

πειραματιστούν με διάφορα άλλα γραφήματα ή με την αλλαγή της

εμφάνισής τους.

Κρίσεις και αξιολόγηση της δραστηριότητας:

Αυτή η δραστηριότητα θα μας επιτρέψει να κάνουμε αξιολογήσεις

για το πόσο καλά οι μαθητές ερμηνεύουν, αναλύουν και ελέγχουν

την αληθοφάνεια των πληροφοριών που περιέχονται σ’ ένα πρό-

γραμμα υπολογιστή και επιλέγουν τα στοιχεία που χρειάζονται για

συγκεκριμένους σκοπούς. Επίσης θα γίνουν συζητήσεις για θέματα

οικογενειακού προϋπολογισμού και τα παιδιά θα συνειδητοποιήσουν

τη θέση τους μέσα στην οικογένεια και τη συνεισφορά τους στις

οικονομικές δαπάνες.



Το παράδειγμα στο τέλος της δραστηριότητας δείχνει τα μηνιαία

έσοδα και τα έξοδα μιας οικογένειας. Περιλαμβάνει ερωτήσεις που

σχετίζονται με τη διερεύνηση των οικιακών δαπανών και εσόδων.



ONOM/MO_________________________________ΗΜ/ΝΙΑ:___________

Παρατήρησε προσεκτικά τον παρακάτω πίνακα με τα μηνιαία έσοδα και έξοδα

μιας οικογένειας και καταχώρισε τα συγκεκριμένα ποσά ή τις δικές σου εκτιμή-

σεις σε ένα πίνακα επεξεργασίας δεδομένων.

Ταξινόμησε τα δεδομένα, χρησιμοποίησε γνωστούς τύπους για να βρεις τα σύ-

νολα των ποσών και προσπάθησε να κάνεις τα αντίστοιχα γραφήματα.

Αφού ερμηνεύσεις τα γραφήματα, απάντησε στις ερωτήσεις.

Γράφημα:

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

1. Ποια είναι τα έσοδα της οικογένειας;

ΖΑΜΑΝΗΣ Ε. – ΘΕΟΧΑΡΗΣ Β.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

ΕΣΟΔΩΝ - ΕΞΟΔΩΝΕΣΟΔΑ ΕΞΟΔΑ

ΜΙΣΘΟΣ ΠΑΤΕΡΑ 650

ΜΙΣΘΟΣ ΜΗΤΕΡΑΣ 780

ΕΝΟΙΚΙΟ 300

ΟΤΕ 89

ΔΕΗ 60

ΕΥΔΑΠ 20

ΣΥΝΟΛΟ

25


2. Ποια είναι τα έξοδα της οικογένειας;

3. Αν μετά από κάποια απεργία μειωθεί ο μισθός της μητέρας κατά 50 ευρώ., τι

συνέπειες θα έχει αυτό στον οικογενειακό προϋπολογισμό;

4. Αν χρειαστεί να πληρώσετε 150 ευρώ για επισκευή του αυτοκινήτου, κατά

πόσο θα είναι το ποσό που αποταμιεύει η οικογένεια;



Μορφοποίηση Φύλλου Εργασίας

Στόχος της συγκεκριμένης δραστηριότητας είναι η εξοικείωση των

παιδιών, με τα εργαλεία και τις δυνατότητες μορφοποίησης της

εφαρμογής. Να μπορούν να παίρνουν αποφάσεις σχετικές με την

παρουσίαση και τη βελτίωση της εικόνας του φύλλου εργασίας τους .

Προτεινόμενος χρόνος διδασκαλίας: 2 διδακτικές ώρες.

Γνωριμία με τις δυνατότητες του προγράμματος:

Το περιβάλλον του Microsoft Excel όπως και του Microsoft Word παρέχει

ένα σύνολο λειτουργιών που αφορούν τη μορφοποίηση του λογιστικού

φύλλου.

Με τα στοιχεία της μορφοποίησης μπορούμε να επιτύχουμε ένα

ευπαρουσίαστο και άξιο ανάγνωσης λογιστικό φύλλο.


Η δραστηριότητα βασίζεται στην προηγούμενη εργασία με τον

οικογενειακό προϋπολογισμό. Τα παιδιά μπορούν να αλλάξουν το στυλ

και το μέγεθος της γραμματοσειράς, να εισάγουν περιγράμματα και

σκίαση διαμορφώνοντας τους πίνακες τους, να χρωματίσουν το

διάγραμμα και κάνουν στοίχιση και συγχώνευση κελιών. Η εφαρμογή

αυτή δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να επιλέξουν τον τρόπο

παρουσίασης της δουλειάς τους, δίνοντας ταυτόχρονα ο καθένας και μια

ξεχωριστή ατομική υφή σε κάθε φύλλο εργασίας. Η αίσθηση της

δημιουργίας και της ολοκλήρωσης συναντώνται στο στάδιο αυτό,

δίνοντας ζωντάνια και ψυχή στο έργο τους.



ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 5 (45 λεπτά ) Μορφοποίηση Φύλλου Εργασίας



- να καθορίζουν το ύψος των γραμμών και το ύψος των στηλών

- να στοιχίζουν τα περιεχόμενα των κελιών και να κάνουν αναδίπλωση

κειμένου

- να κάνουν συγχώνευση κελιών

- να χρησιμοποιούν τα εργαλεία μορφοποίησης γραμματοσειράς




Ένα Λογιστικό Φύλλο για να είναι πλήρες απαιτεί και την ανάλογη

παρουσίαση – εμφάνιση. Για το λόγο αυτό το πρόγραμμα μας προσφέρει

μια σειρά εργαλείων μορφοποίησης και βελτίωσης της εικόνας του

φύλλου εργασίας προκειμένου αυτό να εκτυπωθεί.


Με βάση την άσκηση του οικογενειακού προϋπολογισμού δείχνουμε σε

διαφάνεια και κατόπιν κάνουμε επίδειξη στους υπολογιστές:

Α) Τη διαδικασία καθορισμού ύψους γραμμών και πλάτους στηλών.

Επισημαίνουμε ότι πηγαίνοντας το δείκτη του ποντικιού μεταξύ δυο

γραμμών ή δύο στηλών με διπλό κλικ επιτυγχάνουμε αυτόματα το

μήκος ή το πλάτος αντίστοιχα, με βάση το περιεχόμενο των κελιών

της εκάστοτε γραμμής ή στήλης.

Β) Τη διαδικασία στοίχισης περιεχόμενων των κελιών και

αναδίπλωσης κειμένου, χρησιμοποιώντας το μενού Μορφή Κελιά

Στοίχιση

Γ) Τη διαδικασία συγχώνευσης κελιών όπως Β).



Δ) Τα εργαλεία μορφής γραμματοσειράς Μορφή Κελιά

Γραμματοσειρά. Πρόκειται για μια παρόμοια λειτουργία όπως στο

Microsoft Word που ήδη οι μαθητές γνωρίζουν.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Βασισμένοι στο συγκεκριμένο παράδειγμα ζητάμε από τους μαθητές να

μορφοποιήσουν το φύλλο εργασίας τους με αυτά τα οποία προείπαμε.

ΕΛΕΓΧΟΣ


πειραματιστούν στα παραπάνω εργαλεία.


Εναλλακτικά, μια πιο ικανή ομάδα παιδιών στο χρόνο που πιθανόν να

μείνει θα μπορούσε να εισάγει νέες γραμμές με έσοδα ή έξοδα και να

κάνει αντίστοιχες μορφοποιήσεις.



ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 6 (45 λεπτά ) Μορφοποίηση-Εκτύπωση Φύλλου Εργασίας



- να εισάγουν περιγράμματα και σκίαση

- να μορφοποιούν διαγράμματα

- να εκτυπώνουν ένα φύλλο εργασίας


Πίνακας – Μαρκαδόροι – Διαφάνειες – Υπολογιστές – Εκτυπωτής Δικτύου


Η μορφοποίηση του φύλλου εργασίας ολοκληρώνεται με την εισαγωγή

περιγραμμάτων, τη σκίαση των κελιών καθώς και το χρωματισμό και

μορφοποίηση των διαγραμμάτων.

Το τελικό προϊόν εργασίας θα είναι έτοιμο έτσι για εκτύπωση και

παρουσίαση.


Με βάση την άσκηση του οικογενειακού προϋπολογισμού δείχνουμε σε

διαφάνεια και κατόπιν κάνουμε επίδειξη στους υπολογιστές:

Α) Τη διαδικασία εισαγωγής περιγραμμάτων και σκίαση κελιών από το

μενού και κάνοντας χρήση των Toolbars .

Β) Τη Διαδικασία μορφοποίησης του επιλεγμένου διαγράμματος.

Δείχνουμε τις δυνατότητες αλλαγής μεγέθους, εμφάνισης ποσοστού,

χρωματισμού και υπομνήματος.

Γ) Τη διαδικασία διαμόρφωσης και εκτύπωσης σελίδας. Μια λειτουργία

ήδη γνωστή από το Microsoft Word. Επισημάνουμε τη χρήση

προεπισκόπησης εκτύπωσης και προσαρμογής του φύλλου εργασίας

σε ποσοστιαία κλίμακα προκειμένου να χωρέσουν και να

οριοθετηθούν σωστά τα περιεχόμενα του φύλλου εργασίας.



ΕΦΑΡΜΟΓΗ


μορφοποιήσουν το φύλλο εργασίας τους με αυτά τα οποία προείπαμε.

ΕΛΕΓΧΟΣ


πειραματιστούν στα παραπάνω εργαλεία. Συζήτηση – Απορίες.


Εναλλακτικά, μια πιο ικανή ομάδα παιδιών στο χρόνο που πιθανόν να

απομένει θα μπορούσε να δημιουργήσει επιπλέον διάγραμμα της

αρέσκειας τους και να το μορφοποιήσουν δίνοντας ένα ακόμη

διαφορετικό τόνο στο έργο τους.

Κρίσεις και αξιολόγηση της δραστηριότητας:

Αυτή η δραστηριότητα θα μας επιτρέψει να κάνουμε αξιολογήσεις για το

πόσο καλά οι μαθητές αντιλαμβάνονται ολοκληρωμένο ένα φύλλο

εργασίας, πόσο δημιουργικά χρησιμοποιούν τα εργαλεία μορφοποίησης

που περιέχονται σ’ ένα πρόγραμμα υπολογιστή και επιλέγουν τα στοιχεία

εκείνα που χρειάζονται για να διαφοροποιήσουν τη δουλειά τους και τον

τρόπο παρουσίασης.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

Α . ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ


H ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ SUM



ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ



Β . ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1) Α. Ράπτης, Α. Ράπτη: «Μάθηση και Διδασκαλία στην εποχή της

πληροφορίας» τόμ. Α, Β

2) Εγκύκλιοι του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

3) Α. Ελευθεριάδης: «Διδακτική της πληροφορικής»

4) Α. Ελευθεριάδης: «Διδακτική μεθοδολογία και παιδαγωγικά

θέματα»

5) Α. Ζευκιλής: «Γενική διδακτική»

6) Πρακτικά διαλέξεων ημερίδας της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών

(1994): «Multimedia & Εκπαίδευση

7) Πρακτικά διαλέξεων 3ης διημερίδας πληροφορικής της ΕΠΥ (Φεβρ.

2000): «Η πληροφορική στη δευτεροβάθμια Εκπαίδευση»

8) Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία: Περιοδικό Αστρολάβος (τ. 2,3)

9) Β. Μακράκης: «Υπερμέσα στην εκπαίδευση»

10) Οι νέες τεχνολογίες στην Εκπαίδευση, 1997 (Σ. Μπακογιάννης, Α.

Κυριαζής)

11) Web sites: www.pischools.gr

www.ypepth.gr

www.edra.gr


Διδακτική Μεθοδολογία του excel

Documents