gwir {xcocm g§v ({dzmo~m : zdo amh$cz)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/suli...date of...

17
& 25 && gmYZm & 6 Am°³Qmo~a 2018 Date of Publication- 27-9-2018 `m dfu 11 gßQ|~abm {dZmo~m§Mr 123 dr O`§Vr ¶oD Z Jocr. {dZmo~m§Zm OmD Zhr AmVm NÎmrg dfo© hmoV AmbrV. AmO Ë`m§Zm nwÝhm nmhÊ`mMm, nwZ‘y©ë`m§H Z H aÊ`mMm à`ËZ ‘r H aUma Amho. {dZmo~m§gmo~V Agbob§ ‘mP§ ZmV§ gwédmVrg gm§{JVb§ nm{hOo. EH m dmŠ`mV- ‘mÂ`m OÝ‘mnmgyZ Vo {dZmo~m§À`m ‘¥Ë`yn`ªV ‘mP§ {dZmo~m§er ZmV§ hmoV§. Ë`m§À`m ‘¥Ë`yZ§Va Vo AmUIrM ÑT Pmb§ Amho, ’ º ‘Ybr H mhr df} AndmX hmoVr. nU Vo nwTo `oB©bM. Jm§YrOtÀ`m AmXoemdê Z AW©emómMo àmÜ`mnH Agbobo ‘mPo dSrb dYm© {OëømVrb EH m IoSçmV eoVH è`m§gmaI§ OJyZ J«m‘rU AW©emómMo à`moJ H arV hmoVo. `m à`moJmgmRr {dZmo~m§Zr ndZmaOdirb ‘hmH mi JmdmV ~mam EH a O‘rZ ñdV… {‘idyZ {Xbr. Ë`mZ§Va {dZmo~m§Zr Ë`m§À`m AZoH ^mfUm§V hm C„oI Ho bm Amho H s, "^yXmZ `kmV {‘imbobr O‘rZ gdmªZm ‘mhrV Amho, nU ‘r RmHy aXmg ~§J `m§Zm {‘idyZ {Xbobr O‘rZ hm ‘mPm Ë`mnyduMm ^yXmZ `k.' ‘r H mhr ‘{hÝ`m§Mm AgVmZm {dZmo~m Ë`m ‘hmH mi Jmdr Ambo hmoVo. Voìhm Ë`m§Zr ‘bm ~{KVb§ H m? {dZmo~m EH m VmÝøm ~mimbm hmV bmdVrb Ag¨ ‘bm dmQV Zmhr. nU ‘mÂ`m ghm ‘{hÝ`m§À`m Smoù`m§Zr {dZmo~m§Zm Voìhm n{hë`m§Xm nm{hb§ AgUma. Ë`mZ§Va {dZmo~m Am{U Jm§YrOtZr ñWmnZ Ho boë`m emim d Aml‘m§V ‘mPr n§Yam df©o Jobr. {dZmo~m§gmo~V ~aoM {Xdg nX`mÌo‘Ü`o ‘r Ë`m§M§ ~moQ Yê Z Mmbbmo Amho. ‘bm Ë`mVM H¥ VmW©Vm dmQm`Mr. {dZmo~m H m` ~mobV AmhoV `mH So ‘mP§ ’ ma bj Zgm`M§, nU g¨ñH ma KSm`Mm. Ë`mZ§Va {dZmo~m§Mm ghdmg Vo {Od§V Agon`ªV ‘bm doimodoir AZoH df©o {‘iV am{hbm. àm`mondoeZ H ê Z Ë`m§Zr 1982 ‘Ü`o XohË`mJ Ho bm. Voìhm eodQÀ`m {Xdgm§V ‘r Ë`m§À`m OdiM hmoVmo. {dZmo~m§À`m ‘¥Ë`yZ§Va Á`m ghm Sm°ŠQam§Zr Ë`m§À`m ‘¥Ë`yÀ`m g{Q©{’ Ho eZda ghr Ho br, Ë`mV ‘rhr EH hmoVmo. åhUyZ ‘r åhUmbmo H s, ‘mÂ`m OÝ‘mnmgyZ Vo {dZmo~m§À`m ‘¥Ë`yn`ªV ‘mPm Am{U Ë`m§Mm g¨~§Y hmoVm. {dZmo~m§Zr ‘bm Am`wî`mV ^a^ê Z {Xb§ Amho. AmOhr XoVM AmhoV. ‘mPr nhmQ amoO ghgm {dZmo~m§À`m dmMZmZo hmoVo Am{U g¨Ü`mH mi {dZmo~m§ZrM aMbob§ ‘amRrVb§ B©emdmñ` qH dm JrVm àdMZmÀ`m dmMZmZo hmoVo. Ñ{ïjon Sm° . A^¶ ~§ J gw ir {Xco cm g§ V ({dZm o ~m : Zdo AmH cZ) AmO ‘r ho gJi§ nümÎmmnX½Y hmo DZ ~mo bVmo `. H maU Ë`m do ir {dZmo ~m§ da QrH m H aÊ`mV A»»`m ‘hmamï´mgmo ~V ‘rXo Irb gm‘rb hmo Vmo . 1976 ‘Ü`o AmUr~mUr gw ê AgVmZm {dZmo ~m§ À`m ndZma Aml‘m‘Ü`o gd© go dm g¨ KmM§ g¨ o bZ Pmb§ . O`àH mem§ gh à‘w I Zo Vo Vw é§ JmV hmo Vo . ‘mPo AmB© -dSrbhr Vw é§ JmV hmo Vo . AmUr~mUrda H m` Cnm` H mTVm `o B© b, `mda `m g¨ o bZmV MMm© gw ê hmo Vr. Vo ìhm ‘r Am{U ‘mPm ‘mo Rm ^mD Aemo H Amåhr Xmo Km§ Zr ^a g¨ o bZmV {dZmo ~m§ À`m Hw Qrg‘mo a {dZmo ~m§ Mm {Zfo Y Ho bm. hmVm‘Ü`o ’ bH Yabo , "gJio Vw é§ JmV AgVmZm {dZmo ~m Am{U gd© go dm g¨ K ‘m¡ Z H m Amho V? Vw åhr {Zfo Y H am.' {dZmo ~m§ Zr Am‘À`mH So hgy Z Xþ b© j Hob§ . Ë`m§ M§ öX` ‘mo hmo V§ .

Upload: others

Post on 31-Oct-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

& 25 && gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018Date of Publication- 27-9-2018

`m dfu 11 gßQ>|~abm {dZmo~m§Mr 123 dr O §Vr¶oD$Z Jocr. {dZmo~m§Zm OmD$Zhr AmVm N>Îmrg dfo© hmoVAmbrV. AmO Ë`m§Zm nwÝhm nmhÊ`mMm, nwZ‘y©ë`m§H$ZH$aÊ`mMm à`ËZ ‘r H$aUma Amho.

{dZmo~m§gmo~V Agbob§ ‘mP§ ZmV§ gwédmVrg gm§{JVb§nm{hOo. EH$m dmŠ`mV- ‘mÂ`m OÝ‘mnmgyZ Vo {dZmo~m§À`m‘¥Ë yn ªV ‘mP§ {dZmo~m§er ZmV§ hmoV§. Ë`m§À`m ‘¥Ë yZ§Va VoAmUIrM ÑT> Pmb§ Amho, ’$º$ ‘Ybr H$mhr df} AndmXhmoVr. nU Vo nwT>o oB©bM.

Jm§YrOtÀ`m AmXoemdê$Z AW©emómMo àmÜ`mnH$Agbobo ‘mPo dS>rb dYm© {OëømVrb EH$m IoS>çmVeoVH$è`m§gmaI§ OJyZ J«m‘rU AW©emómMo à`moJ H$arVhmoVo. m à`moJmgmR>r {dZmo~m§Zr ndZmaOdirb ‘hmH$miJmdmV ~mam EH$a O‘rZ ñdV… {‘idyZ {Xbr. Ë`mZ§Va{dZmo~m§Zr Ë`m§À`m AZoH$ ^mfUm§V hm C„oI Ho$bm AmhoH$s, " yXmZ kmV {‘imbobr O‘rZ gdmªZm ‘mhrV Amho,nU ‘r R>mHy$aXmg ~§J `m§Zm {‘idyZ {Xbobr O‘rZ hm‘mPm Ë`mnyduMm yXmZ `k.' ‘r H$mhr ‘{hÝ`m§MmAgVmZm {dZmo~m Ë`m ‘hmH$mi Jmdr Ambo hmoVo. VoìhmË`m§Zr ‘bm ~{KVb§ H$m? {dZmo~m EH$m VmÝøm ~mimbmhmV bmdVrb Ag¨ ‘bm dmQ>V Zmhr. nU ‘mÂ`m ghm‘{hÝ`m§À`m S>moù`m§Zr {dZmo~m§Zm Voìhm n{hë`m§Xm nm{hb§AgUma. Ë`mZ§Va {dZmo~m Am{U Jm§YrOtZr ñWmnZHo$boë`m emim d Aml‘m§V ‘mPr n§Yam df©o Jobr.{dZmo~m§gmo~V ~aoM {Xdg nX`mÌo‘Ü o ‘r Ë`m§M§ ~moQ>Yê$Z Mmbbmo Amho. ‘bm Ë`mVM H¥$VmW©Vm dmQ>m`Mr.{dZmo~m H$m` ~mobV AmhoV `mH$S>o ‘mP§ ’$ma bjZgm`M§, nU g¨ñH$ma KS>m`Mm.

Ë`mZ§Va {dZmo~m§Mm ghdmg Vo {Od§V Agon ªV ‘bmdoimodoir AZoH$ df©o {‘iV am{hbm. àm`mondoeZ H$ê$ZË`m§Zr 1982 ‘Ü o XohË`mJ Ho$bm. Voìhm eodQ>À`m{Xdgm§V ‘r Ë`m§À`m OdiM hmoVmo. {dZmo~m§À`m ‘¥Ë yZ§VaÁ`m ghm S>m°ŠQ>am§Zr Ë`m§À`m ‘¥Ë yÀ`m g{Q©>{’$Ho$eZdaghr Ho$br, Ë`mV ‘rhr EH$ hmoVmo. åhUyZ ‘r åhUmbmo H$s,‘mÂ`m OÝ‘mnmgyZ Vo {dZmo~m§À`m ‘¥Ë yn ªV ‘mPm Am{UË`m§Mm g¨~§Y hmoVm. {dZmo~m§Zr ‘bm Am wî`mV ^a^ê$Z{Xb§ Amho. AmOhr XoVM AmhoV. ‘mPr nhmQ> amoO ghgm{dZmo~m§À`m dmMZmZo hmoVo Am{U g¨Ü`mH$mi {dZmo~m§ZrMaMbob§ ‘amR>rVb§ B©emdmñ` qH$dm JrVm àdMZmÀ`mdmMZmZo hmoVo.

Ñ{ï>jon

S>m°. A^¶ ~§J

gwir {Xcocm g§V({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)

AmO ‘r ho gJi§ nümÎmmnX½Y hmoD$Z~mobVmo . H$maU Ë`m doir {dZmo~m§daQ>rH$m H$aÊ`mV A»»`m ‘hmamï>mgmo~V‘rXoIrb gm‘rb hmoVmo. 1976 ‘Ü oAmUr~mUr gwê$ AgVmZm {dZmo~m§À`mndZma Aml‘m‘Ü o gd© godm gKmM§g‘obZ Pmb§. O`àH$mem§gh à‘wI ZoVoVwé§JmV hmoVo. ‘mPo AmB©-dS>rbhrVwé§JmV hmoVo. AmUr~mUrda H$m` Cnm`H$mT>Vm oB©b, `mda `m g‘obZmV MMm©gwê$ hmoVr. Voìhm ‘r Am{U ‘mPm ‘moR>m^mD$ AemoH$ Amåhr XmoKm§Zr ^ag‘obZmV {dZmo~m§À`m Hw$Q>rg‘moa{dZmo~m§Mm {ZfoY Ho$bm. hmVm‘Ü o ’$bH$Yabo, "gJio Vwé§JmV AgVmZm {dZmo~mAm{U gd© godm gK ‘m¡Z H$m AmhoV?Vwåhr {ZfoY H$am.' {dZmo~m§Zr Am‘À`mH$S>ohgyZ Xþb©j Ho$b§. Ë`m§M§ öX` ‘moR>§ hmoV§.

Page 2: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018 && 26 &Date of Publication - 27-9-2018

H$go hmoVo {dZmo~m? AÑí` {dZmo~m{dZmo~m AÑí` amhÊ`mÀ`m H$boV ’$ma ‘mhra hmoVo.

{dZmo~m§~m~V dmMbobm EH$ àg¨J gm§JVmo. dÜ`m©bmO‘Zmbmb ~OmO `m§Zr Amnë`m ‘wbm§Zm {dZmo~m§À`mAml‘mV R>odbo hmoVo. H$‘bZ`Z ~OmO- Oo nwT>o ‘moR>oCÚmoJnVr Pmbo, Vo- Ë`m {dÚmÏ`mªn¡H$sM EH$. ImoS>H$ahmoVo. EH$ {Xdg Ë`m§Zr nm{hbo H$s, Ambob§ EH$ nÌ{dZmo~m§Zr ’$mSy>Z H$Mam Hw§$S>rV Q>mH$b§. nÌ ‘hmË‘mJm§YtM§ hmoV§. Jm§YtM§ nÌ {dZmo~m§Zr ’$mS>b§ `mMm AW©Jm§YtZr {dZmo~m§Zm nÌmV Iyn Pmnb§ AgUma!H$‘bZ`ZZr Vo VwH$S>o Jmoim Ho$bo, EH$m H$mJXmda ZrQ>{MH$Q>dbo Am{U nÌ dmMb§. Ë`m nÌmV ‘hmË‘m Jm§YtZr{b{hb§ hmoV§, "Vw‘go ~T>H$a D$±Mr AmË‘m ‘¡Zo AmO VH$Zht XoIr.' Jm§YrOr eãX Iyn VmobyZ-‘mnyZ dmnaUmaohmoVo. Ë`m‘wio Ë`m§M§ ho nÌ OÝ‘^a Hw$Umbmhr {‘adVmAmb§ AgV§. nU {dZmo~m§Zr Vo {Z{b©ánUo ’$mSy>Z ’o$Hy$Z{Xb§. Jm§YrOr mo½`M åhUmbo hmoVo. Zohê$§ZrXoIrb EH$mOmJr åhQ>b§ Amho H$s, "‘r OJ^a {’$aVmo, ‘moR>‘moR>çmbmoH$m§Zm oQ>Vmo Am{U Ë`mdê$Z ‘r Vwåhmbm gm§Jy eH$VmoH$s AmO (Zohê$ ñdmV§Í`moÎma H$mim{df`r åhUV AmhoV)A»»`m OJmV {dZmo~m§À`m C§MrMm EH$hr Xþgam ‘mUygZmhr.'

nU Vmo ‘mUyg OJmbm ’$magm ‘mhrV Zmhr. H$maU{dZmo~m m ‘mUgmMm ~hþVm§e H$mi hm AàH$memV Am{UAkmVmVM Jobm. hm ‘mJ© Ë`m§Zr ñdV… {ZdS>bm hmoVm.EH$Xm Ë`m§Zr åhQ>bo Amho H$s, "Yw‘gV AgVmZm, Yya{ZKV AgVmZm {XgyZ nS>Ê`mMr hm¡g H$aÊ`mMr JaOZmhr; Am{U A¾r noQ>ob Voìhm àH$me {XgobM.' 1885bm OÝ‘ Pmbm {VWnmgyZ 1940 n ªVMm Ë`m§Mm H$mihm ~hþVoH$m§gmR>r AkmVM Amho. Jm§YtÀ`m‘mJ©Xe©ZmImbr qH$dm ñdV§ÌnUo godm Am{U gmYZm gwê$Amho. 1940 ‘ܶo Jm§YtZr Ë`m§Zm XoemVbo n{hbo"d¡ {º$H$ gË`mJ«hr' åhUyZ Kmo{fV Ho$b§. EdT>§M Zmhr,Va ñdV… boI {bhÿZ maVmbm {dZmo~m§Mr AmoiI H$ê$Z{Xbr. 1940 Vo 1970 Aer T>mo~i‘mZmZo Vrg df}{dZmo~m gmd©O{ZH$ àH$memV hmoVo. Ë`m H$mimVb§ Ë`m§M§gJù`mV ‘moR>§ H$m‘ åhUOo yXmZ Am{U J«m‘XmZ.{dZmo~m 1970 Z§Va nwÝhm gyú‘mV Jobo Am{U 1982‘Ü o ‘hm{Zdm©U- Agm {dZmo~m§Mm WmoS>Š`mV OrdZH«$‘am{hbm. Amnb§ OrdZ eŠ`Vmo AàH$memVM R>odÊ`mMm

à`ËZ Ë`m§Zr Ho$bm. nU {dZmo~m§M§ Xe©Z Ë`m§À`m H$m`m©VAm{U gm{hË`mV hmoV§. Ë`m§À`m àH$m{eV gm{hË`mMmYmdVm AmT>mdm KoÊ`mMm ‘r à`ËZ H$aUma Amho.

{dZmo~m§M§ AmÜ`mpË‘H$ gm{hË`{dZmo~m§M§ gm{hË` H$mhr ‘w»` àH$mam§‘Ü o dJuH¥$V

H$aVm oV§. n{hbm àH$ma Amho AmÜ`mpË‘H$ gm{hË`.`mV {eamo‘Ur åhUOo "JrVm n§MH$'. JrVoMm g‘ícmoH$s‘amR>r AZwdmX- Omo Amnë`m AmB©bmhr g‘Oy eHo$b`mgmR>r- Ë`m§Zr "JrVmB©' ZmdmZo Ho$bm. JrVmB©da Ë`m§ZrOr àdMZo {Xbr, Vr "JrVm àdMZo' ‘hmamï´>mV ~è`mn¡H$s‘mhrV AmhoV. nU {dZmo~m§M§ ‘mhrV Zgbob§ AmUIrEH$ nwñVH$ åhUOo "JrVmB© qMV{ZH$m'. Á`m§Zm Hw$UmbmJrVmB© Am{U JrVm g‘OyZ ¿`m`Mr Agob, Ë`m§Zm honwñVH$ A{Ve` gw§Xa ‘mJ©Xe©Z H$aV§. `mV {dZmo~mJrVmB©À`m EH$m-EH$m ícmoH$mda, EH$m-EH$m eãXmda^mî` H$arV AmhoV. m{edm` "JrVmB© eãXH$moe' Am{U"pñWVàk Xe©Z' Aer {dZmo~m§Mr JrVodaMr nmMnwñVH§$. `m nwñVH$m§À`m ê$nmZo EH$ A{ÛVr` I{OZmM{dZmo~m Amnë`mgmR>r gmoSy>Z Jobo AmhoV.

"B©emdmñ` Cn{ZfX' m nwñVH$m{df`r Jm§YrOr EH$m{R>H$mUr åhUVmV, OJmVrb gJir nwñVHo$ Zï> hmoUmaAgVrb Am{U EH$M nwñVH$ dmMm`bm {‘iUma AgobVa ‘r B©emdmñ` Cn{ZfX {ZdS>oZ. Ë`mbm nwñVH$ VarH$m` åhUmd§? BZ‘rZ AR>am ícmoH$. nU A»»`m^maVr` VÎdkmZmM§ gma m nwñVH$mV oV§. AmnU ghOJmD$ eHy$ Agm B©emdmñ`mon{ZfXMm ‘amR>r AZwdmX{dZmo~m§Zr Ho$bm Amho. ‘mP§ gm¡ m½` Am{U Xþ m©½` XmoÝhrgm§Jm`M§ Pmë`mg {dZmo~m§Zr dÜ`m©À`m "gË`mJ«hAml‘'À`m Á`m EH$m§V ImobrV ~gyZ JrVmB© aMbr,‘mÂ`m bhmZnUr Ë`mM ImobrV ~gyZ nhmQ>o Mma dmOVmA§Ymè`m àH$memV ‘r n{hë`m§Xm ho B©emdmñ` Cn{ZfXEoH$b§, åhQ>b§. nU ‘bm Voìhm Ë`m OmJoM§ ñWmZ‘mhmËå`‘mhrV ZìhV§ H$s, JrVoÀ`m OÝ‘ñWmZr ~gyZ AmnUB©emdmñ` Cn{ZfX EoH$Vmo AmhmoV!

EH$Xm Jm§YrOr {dZmo~m§Zm åhUmbo H$s, "‘bm ghOg‘Oob Ag¨ EH$ {Q>nU Vy ‘bm g¨ñH¥$V B©emdmñ`Cn{ZfXmda ~ZdyZ Xo.' Vo Cn{ZfX Jm§YtZm AmUIrg‘OyZ gm§JÊ`mgmR>r {dZmo~m§Zr Ë`mda Oo mî` {b{hb§,Ë`mbm åhUVmV "B©emdmñ` d¥Îmr'. ho EH$ A{ÛVr` mî`

Page 3: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

& 27 && gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018Date of Publication- 27-9-2018

Amho. `m{edm` nV§ObrMr Oer `moJgyÌo AmhoV Ver"108 gmå`gyÌo' {dZmo~m§Zr g¨ñH¥$V‘Ü o aMbr AmhoV.Ë`mV {dZmo~m§Zr JrVobm gyÌ~Õ Ho$bo Amho.

"Aï>mXer' ZmdmZo {dZmo~m§M§ AmUIr EH$ nwñVH$Amho. 18 {ZdS>H$ Cn{ZfXo Am{U Ë`m§Mm ‘amR>r AZwdmXåhUOo "Aï>mXer' ho nwñVH$. H$R>mon{ZfX, Ho$Zmon{ZfXAmXtMm `mV g‘mdoe Amho. Cn{ZfXmVbr EH$ gw§XaH$Wm m nwñVH$mV {dZmo~m§Zr gm§{JVbr Amho, Vr ‘Zmbm’$ma ^mdbr. Jmoï> Aer H$s- nwamVZ H$mir EH$mIoS>çmV EH$ åhmVmam ‘obm. Ë`mbm VrZ ‘wb§ hmoVr.åhmVmè`mZo ‘aVmZm Amnb§ ‘¥Ë wnÌ H$ê$Z R>odb§ hmoV§.Ë`mV {b{hb§ hmoV§ H$s, "‘mÂ`mH$S>o OodT>o ~¡b AmhoV Vo{VÝhr ‘wbm§‘Ü o dmQ>mdoV. nU Ë`m§Mr Hw$dV Am{U

{dZmo~m§Zr "F$½doX gma' aMbo Amho.VgmM "Jwé~moY-gma'hr aMbo Amho.

{dZmo~m Ooìhm n{hë`m§Xm "Jwé~moY-gma'gm§JV hmoVo, Ë`m doir `moJm`moJmZo ‘r {VWo

hOa hmoVmo. Ë`m§À`m dmUrVyZ Vo ‘bmEoH$m`bm {‘imb§. Vo AX² þV {ejH$ hmoVo,

OmXÿJmamgmaIo. eãXm§‘YyZ JyT> AW©H$mTy>Z XmIdm`Mo. Ë`mM àH$mao "~wÕmM§

Yå‘nX' Amho, "Hw$amUgma' Amho,"p¼ñVY‘©gma' Amho. Ago Y‘mªMr gma{dZmo~m§Zr gmoß`m ^mfoV ‘m§S>br AmhoV.

Page 4: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018 && 28 &Date of Publication - 27-9-2018

JaOoZwgma hm dmQ>m doJdoJim H$amdm. {Zå‘o ~¡b ‘moR>çm‘wbmbm ÚmdoV. EH$-V¥Vr`m§e ~¡b Xþgè`m ‘wbmbmAm{U EH$-Zd‘m§e ~¡b ho {Vgè`m ‘wbmbm ÚmdoV.'AS>MU Aer H$s, ~¡b hmoVo EHy$U 17. Ë`m‘wio Ë`mMoEH$-{ÛVr`m§e, EH$-V¥Vr`m§e Am{U EH$-Zd‘m§e AgoVrZ dmQ>o H$go H$am`Mo? ~¡b H$mnmdo? dmX{‘Q>{dÊ`mgmR>r Ë`m§Zr JmdÀ`m à‘wImbm ~mobmdb§. VmoAmnë`m ~¡bmda ~gyZ Ambm. Ë`mZo g‘ñ`m EoHy$ZKoVbr Am{U åhUmbm, "Vw‘Mo dS>rb ‘mPo {‘Ì hmoVo. ‘rVw‘À`m {nË`mgmaImM Amho. Vw‘À`m d{S>bm§À`m 17~¡bm§‘Ü o ‘mPmhr EH$ ~¡b OmoSy>Z XoD$.' AmVm ~¡b Pmbo18. Ë`mVbo EH$-{ÛVr`m§e åhUOo ZD$ ~¡b {Xbo EH$m‘wbmbm, EH$-V¥Vr`m§e åhUOo ghm ~¡b {Xbo Xþgè`m‘wbmbm Am{U EH$-Zd‘m§e åhUOo XmoZ ~¡b {Xbo{Vgè`m ‘wbmbm. EHy$U Pmbo gVam. AmUbobm AR>amdm~¡b naV KoD$Z Vmo åhmVmam {ZKyZ Jobm.

Ë`m§Mm àý gwQ>bm, nU Ë`m~amo~a ‘mPmhr EH$ ‘moR>màý gwQ>bm. ‘mÂ`mgmR>r Vmo waoH$m jU hmoVm. hm 18 dm~¡b ~rOJ{UVmÀ`m "j'gmaIm Amho. Vmo Vwåhr Yabm Vaàý gwQ>VmV Am{U nwÝhm Vmo eodQ>r OgmÀ`m Vgm AbJXH$m`‘ amhVmoM H$s! nU AmnU Oa hÅ>M Yê$Z ~gbmoH$s- j ZmhrM ‘mZm`Mm, Va ‘mÌ ~¡b H$mnmdm bmJob.B©œa hm AgmM AR>amdm ~¡b Amho. Vmo Vwåhr ‘mZbm VaOrdZmMr {H$Ë oH$ H$moS>r gwQ>VmV. Am{U `mV Vw‘M§H$mhrM OmV Zmhr, H$maU Vmo eodQ>r Zm‘m{ZamimA{báM amhVmo. Aï>mXer‘Yë`m `m AR>amì`m ~¡bmZoEH$ Hy$Q>àý gmoS>{dbm.

{dZmo~m§Zr "F$½doX gma' aMbo Amho. VgmM "Jwé~moY-gma'hr aMbo Amho. {dZmo~m Ooìhm n{hë`m§Xm "Jwé~moY-gma' gm§JV hmoVo, Ë`m doir `moJm`moJmZo ‘r {VWo hOahmoVmo. Ë`m§À`m dmUrVyZ Vo ‘bm EoH$m`bm {‘imb§. VoAX² þV {ejH$ hmoVo, OmXÿJmamgmaIo. eãXm§‘YyZ JyT>AW© H$mTy>Z XmIdm`Mo. Ë`mM àH$mao "~wÕmM§ Yå‘nX'Amho, "Hw$amUgma' Amho, "p¼ñVY‘©gma' Amho. AgoY‘mªMr gma {dZmo~m§Zr gmoß`m ^mfoV ‘m§S>br AmhoV.{dZmo~m§Mr A{Ve` ‘m{‘©H$ ^mfm "g¨Vm§Mm àgmX' `mnwñVH$mV ~Km`bm {‘iVo. VwH$mam‘mM§ hmЩ {dZmo~mCbJSy>Z XmIdV AmhoV. VwH$mam‘mÀ`m V§~moè`mMr XþgarVma {dZmo~m§À`m öX`mV P§H$maV Amho. VwH$mam‘mÀ`mAmÜ`mpË‘H$ C§Mrda S>moH$mdyZ {dZmo~m Amnë`mbm

VwH$mam‘ g‘OmdyZ gm§JV AmhoV. `mhÿZ gw§Xa Am{U{dbjU AZw d Zmhr. Xþga§ H$moU Amnë`mbm {VWoZoB©b?

"am‘Zm‘ : EH$ qMVZ' ZmdmM§ {dZmo~m§M§ EH$ N>moQ>§g¨nwñVH$ Amho. am‘Zm‘ ho àH$aU AZoH$m§Zm ‘moR>§ H$moS§> R>ab§Amho. Jm§YtM§ ho H$m` "am‘Zm‘' Amho, Vo {dkmZmÀ`m{dÚmÏ`m©bm H$iV Zmhr. VH©$nyU© {dMma H$aUmè`m§ZmhrVo ZrQ>g¨ H$iV Zmhr. Am{U "‘r gw{e{jV Amho,{dMmad§V Amho', Agm Ah§H$ma AgUmè`m§Zm Va Vo‘wirM H$iV Zmhr. am‘Zm‘mMr Iw~r H$m` ho {dZmo~m mnwñVH$mV g‘OdyZ gm§JVmV.

"‘hmJwho‘Ü o àdoe' `m ZmdmM§ {dZmo~m§M§ EH$g¨H${bV nwñVH$ Amho. `moJ, AÜ`mË‘, Ü`mZ, g‘mYr,gmjmËH$ma Aem AZoH$ JyT> {df`m§da {dZmo~m§Zr ‘m§S>bobo{dMma `m nwñVH$mV AmhoV. `m nwñVH$mZo ‘mPr AZoH$Oi‘Q>§ Xÿa Pmbr. ‘mÂ`m öX`amoJmZ§Va ‘r moJemómMmAä`mg J§ ranUo Ho$bm. ^maV^a {’$abmo. gd© ‘w»``moJnrR>m§‘Ü o OmD$Z Ambmo. gJù`m Jwê$§Zm oQ>bmo.Ë`m‘wio `m {df`mV ‘r kmZr Oar Zgbmo, Var {OkmgyAmho. {dZmo~m `m `moJ‘mJm©~Ôb {dbjU A§VÑ©ï>r(insight) XoVmV. `mVrc EH$ CXmhaUmXmIb gm§JVmo.nV§ObrÀ`m `moJmemóm‘Ü o Á`m AmR> nm`è`m AmhoV,Ë`m‘Ü o g‘mYr hr A§{V‘ d gdm}ƒ pñWVr ‘mZbr JobrAmho. Ë`m‘wio moJr Ü`mZ bmdVmV, Amo‘ åhUVmV; nUË`m§À`m ‘Zm‘Ü o EH$M Vi‘i AgVo H$s, g‘mYrHo$ìhm bmJUma? nU {dZmo~m åhUVmV, "g‘mYr hogdm}ƒ Ü o Zmhr.' EH$X‘ ~m°å~Jmoim Q>mH$mdm Vg¨ ho{dYmZ. gJio `moJr Á`m g‘mYrgmR>r YS>nS>VmV, Á`mAàmß`mÀ`m ‘mJo YmdVmV- Ë`m~m~V {dZmo~m åhUVmV,g‘mYr ho gmYZoM§ gdm}ƒ Ü o Zmhr; "pñWVàk-d¥Îmr'ho gdm}ƒ Ü o !

hm "Ðmj§ Am§~Q>' àH$ma Zmhr. Agm {ZU© XoÊ`mMm{dZmo~m§Zm A{YH$ma hmoVm. à{gÕ {dXþfr lr‘Vr{d‘bVmB© R>H$mam§Zr H$mhr dfmªnydu ‘bm EH$ ñ‘aUgm§{JVb§. 1950 Vo 1958 m H$mimV Ë`m ~amM H$mi{dZmo~m§gmo~V hmoË`m. AmÜ`mpË‘H$ gm{YH$m hmoË`m.EH$Xm {dZmo~m§Zr Ë`m§Zm {dMmab§ H$s, {Z{d©H$ën g‘mYrAdñWm {H$Vr H$mi amhVo `m{df`r am‘H¥$îU na‘h§gH$m` åhUmbo AmhoV? na‘h§g åhUmbo hmoVo- OmñVrVOmñV 21 {Xdg. Ë`mZ§Va eara JiyZ nS>ob. {dZmo~m

Page 5: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

& 29 && gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018Date of Publication- 27-9-2018

åhUmbo, "{d‘b, ‘r Jobo ghm ‘{hZo gVV {Z{d©H$ëng‘mYr AdñWoV Amho. dmQ> ~KVmo Amho eara Ho$ìhmJiyZ nS>ob `mMr. nU eara AOyZ VJyZ Amho.' Am{UVar {dZmo~m åhUVmV, g‘mYr ho A§{V‘ Ü o Zmhr.

WmoS>Š`mV, EImÚm JmB©Zo O§JbmV Mmam Imdm Am{UXÿY Amnë`mgmR>r Kar AmUmd§ Vg¨ {dZmo~m§Zr Joë`m MmahOma dfmªVrb AmÜ`mpË‘H$ gm{hË`, Ym{‘©H$ gm{hË`,g¨Vgm{hË` nMdyZ Amnë`mgmR>r XþYmgmaIr hr nwñVH§${Z‘m©U Ho$br AmhoV. Amnë`mbm g‘Oob, C‘Oob Aem^mfoV. Am{U Vo H$aVmZm OwÝ`m J«§Wm§da, eãXm§da Zì`mAWm©M§ H$b‘ Ho$b§ Amho.

"qhXÿ' hm eãX Iyn àM{bV Amho. Amnë`mbm hohr‘mhrV Amho H$s, qhXy hm g¨ñH¥$V‘Ybm ‘yi eãX Zmhr.Aa~ bmoH$ ^maVmV Ambo Voìhm Ë`m§Zr qgYy ZXrÀ`mH$mR>mda amhUmè`m g‘mOmbm qhXy åhQ>b§. Aa~r ^mfoVg Am{U h hr EH$M Ajao AmhoV. Ë`m‘wio qgYyMmCƒma Aa~r bmoH$m§Zr qhXy Agm Ho$bm. m¡Jmo{bH$ ÑîQ>çmqgYy n[agamV amhUmao bmoH$ Vo qhXy. Ogo {dX^m©Vbod¡X^u`, AJXr VgoM. nU nwT>o Ë`mbm Ym{‘©H$,gm§ñH¥${VH$ Agm AW© àmá Pmbm.

{dZmo~m "qhXÿ' `m eãXmMr {Zéº$s H$m` gm§JVmV?"qhg`m Xy Vo {MÎm‘²'. qhgoZo Á`mÀ`m öX`mbm, {MÎmmbmXþ…I hmoVo Vmo qhXÿ. ho àM§S> ‘moR>§ {dYmZ Amho.AmÜ`mpË‘H$hr Am{U amOH$s`XoIrb. qhXþËdmÀ`mAmOÀ`m AdVmam‘Ü o "qhg`m Xÿ Vo {MÎm‘' hr ì`m»`mqhXÿbm H$m` H$am`bm ‘mJ©Xe©Z XoVo? Aem àH$mao{dZmo~m§Zr EH$m-EH$m eãXmdaVr Or mî o Ho$br AmhoV,Vr åhUOo Zì¶m gm§ñH¥${VH$ AWm©Mm emoY Amho.

H«$m§Vr gm{hË`g‘mO H$gm Agmdm `m~m~V {dZmo~m§Zr ~a§M qMVZ

Ho$b§. yXmZ, J«m‘XmZ, gdm}X` `m ê$nmV H$m‘hr Ho$b§.Ë`mdaVr Ë`m§Zr Or nwñVH§$ {b{hbr, Ë`mbm AmnU H«$m§Vrgm{hË` åhUy. "ñdamÁ`emó' ho nwñVH$ åhUOoñdamÁ`mda amOH$s` ^mî`. {dZmo~m dñVwV… amÁ`dmXrZìhVo, AamOH$dmXrhr ZìhVo. åhUm`M§M Pmë`mg VoAamÁ`dmXr hmoVo. Am{U Ë`mhÿZ `mo½` åhUOo, Vo"ñdamÁ`dmXr' hmoVo. ñdamÁ`mMr "ê$b Am°’$ X goë’$'hr ì`m»`m gdmªZmM n[aM`mMr Amho. AmdS>Vrhr Amho.Amnb§ amÁ` Hw$Umbm AmdS>Uma Zmhr? nU Jm§Yr

åhUVmV- Swarajya is not rule of the self, but ruleon the self ! ñdV…da, ñdV…À`m BÀN>m§da, ñdV…À`mdmgZm§da, ñdV…À`m dV©Zmda ‘bm {Z §ÌU H$aVm Amb§nm{hOo. amÁ` Am{U ñdamÁ` `mda {dZmo~m§Zr `mnwñVH$mV Amnbo {dMma ‘m§S>bo AmhoV. "bmoH$ZrVr' ho{dZmo~m§M§ AmUIr EH$ Aà{V‘ Am{U Cn wº$ nwñVH$.amOZrVrbm n`m© {dZmo~m bmoH$ZrVr gm§JV AmhoV.

"{ejU {dMma' ho nwñVH$ H$mimÀ`m ’$ma nwT>o hmoV§. ‘r{ejUemók Zmhr. nU gwX¡dmZo d`mÀ`m Mm¡Xm dfmªn ªV‘r Jm§Yr Am{U {dZmo~m§Zr ñWmnZ Ho$boë`m emim§‘Ü o,ZB© Vmbr‘ `m {ejUnÕVrV {eH$bmo. nwT>oAm wî`^aXoIrb ‘r Ë`mM nÕVrZo {eH$V am{hbmo.^maVmV gd©Ì bm°S>© ‘oH$m°boZo gwê$ Ho$bobr B§J«Or{ejUnÕVr gwê$ hmoVr. emioÀ`m Mma q^VtV ~gyZnwñVH$ Am{U ’$im `m AmYmao {Xbobo ‘m{hVrMoAmoìhaS>mog åhUOo {ejU. Jm§YrOtZr `mEodOr "ZB©Vmbr‘' hr nÕVr ‘m§S>br. emó åhUyZ {dZmo~m§Zr Vr{dH${gV Ho$br. "{ejU {dMma' nwñVH$ H«$m§{VH$marAmho. `m nwñVH$mV EH$m OmJr {dZmo~m ’$ma ‘m{‘©H${b{hVmV. {Zìdi nwñVH$s {ejUmEodOr ZB© Vmbr‘åhUOo OrdZmgmR>r {ejU, OrdZmM§ {ejU, OrdZmÛmao{ejU Ago AZoH$ AW© gm§JÊ`mV oVmV. nU {dZmo~måhUVmV, "ho gJio ‘bm Zm‘§Oya AmhoV. H$maU `mgJù`m§‘Ü o AOyZhr OrdZ d {ejU `m‘Ü o Û¡VH$pënV Amho. dñVwV… OrdZ hoM {ejU!' ho dmŠ`dmMb§ Voìhm ‘mÂ`m A§Jmda amo‘m§M C o am{hbo. `mnojmA{YH$ gmjmËH$mar dmŠ` ‘bm {ejUmÀ`m joÌmV‘mhrV Zmhr.

{dZmo~m§M§ "‘YwH$a' ho nwñVH$ Ad¿`m ‘hmamï´>mbmn[a{MV Amho. `mV EH$ XþX£dr ~m~ Amho. ‘hmamï´>mVbogm{hpË`H$, ‘amR>rMo àmÜ`mnH$ ‘YwH$aÀ`m e¡brÀ`mào‘mV nS>bo. {dZmo~m§Mr ‘amR>rVrb {Z~§Ye¡brA{ÛVr`M ‘mZbr OmVo. gJù`m nmR>çnwñVH$mV"‘YwH$a' ho nwñVH$ {dZmo~m§Mr boIZe¡br åhUyZ{eH${db§ OmV§. nU AmnU {dZmo~m§À`m {dMmam§M§ ‘‘©Xþb©{jV H$ê$Z {Z~§Ye¡brbmM H$dQ>miyZ ~gbmo.nmoemI Yabm Am{U AmVbm ‘mUyg gmoSy>Z {Xbm.

{dZmo~m§Mm gË`mJ«h {dMma{dZmo~m§M§ AmUIr EH$ N>moQ>oImZr nwñVH$ "gË`mJ«h

Page 6: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018 && 30 &Date of Publication - 27-9-2018

{dMma'. ho Ia§ Va g¨H$bZ Amho. {dZmo~m§MogË`mJ«hm~m~V H$m` {dMma hmoVo? Ë`m{df`r g‘O,J¡ag‘O, Anojm, Anojm §J, Amamon H$m` ZmhrV?{dZmo~m§Zr CÎma Am wî`mV gË`mJ«hm~m~V Or y{‘H$mKoVbr Ë`mda AZoH$m§Mm Amjon Amho. {dZmo~m§Mr y{‘H$mJm§YtZm {dÝ‘wI Amho, nbm`ZdmXr Amho, g¨Kf©Q>miUmar Amho BË`mXr. Ë`m‘wio nwñVH$mVrb EH$m^mJmMm C„oI H$amdmgm dmQ>Vmo. {dZmo~m åhUVmV,"qhgoM§, wÕmM§ emó ‘mZdOmV hOmamo dfmªnmgyZ {Z‘m©UH$arV Amho. Ë`m‘wio {dÜd§gmMm nwaogm AZw dAmnë`mH$S>o Amho. AqhgoM§ emó Va AmVm ZwH$V§M hmoD$KmVb§ Amho. Ë`mMm A§{V‘ eãX AÚmn Hw$Urgm§{JVbobm Zmhr. It is a science in evolution.' åhUyZJm§YtZr Omo gË`mJ«h Ho$bm VmoM A§{V‘ Amho, Ag¨{dZmo~m ‘mZrV ZmhrV. {dZmo~m åhUVmV H$s, Jm§YtZrgwédmV Ho$br AgyZ nwT>M§ emoYÊ`mg gm§{JVb§ Amho. "‘ramoO ~XbVmo', Ag¨ åhUUmao Jm§Yr "‘r gm§{JVbm VmoMA§{V‘ gË`mJ«h' Ag¨ H$g¨ åhUy eH$Vrb? Ë`m‘wioAmnë`mbm gË`mJ«hmMo Zd Zdo AW©, Zì`m nÕVr Am{UË`mMo gyú‘ AW© emoYmdo bmJVrb. Zdo à`moJ H$amdobmJVrb.

EH$m OmJr Va {dZmo~m åhUVmV H$s, "gË`mJ«h'eãXm‘Ü oM WmoS>r g‘ñ`m Amho. AmVm Ambr AS>MU!Jm§YtZr à{gÕ Ho$bobm hm eãX. Jm§YtZrM Á`m‘mUgmbm àW‘ gË`mJ«hr åhUyZ {ZdS>b§, OUy Ë`m§MmgË`mJ«hmMm dmag. nU VoM {dZmo~m åhUVmhoV H$s,gË`mJ«h eãXm‘Ü oM EH$ g‘ñ`m Amho. Vr åhUOoË`mVbm AmJ«h. gË`mMm AmJ«h Yabm Va gË` Hw$R>oCaV§? ‘mP§ gË`m§M§ AmH$bZ doJi§ Agy eH$V§ Am{UXþgè`mM§ doJi§. XmoKm§Zrhr Amnmnë`m gË`mMm AmJ«hYabm, Va XmoKm§Mm XþamJ«h VodT>m {e„H$ amhrb. gË`{e„H$ amhUma Zmhr. Ë`m‘wio gË`mMm AmJ«h hmoD$ eH$VZmhr. d¡km{ZH$ ho gË`mMm AmJ«h YaV ZmhrV. VoåhUVmV, ‘mÂ`m {ZarjUmdê$Z-AmH$S>çm§dê$Z ‘bm ho{MÌ {XgV Amho. CÚm Vo H$Xm{MV ~Xbob. CÚm VwbmH$mhr doJi§M {Xgy eH$V§. Ë`m‘wio gË` H$m` ho AmnUXmoKohr emoYy m. d¡km{ZH$m§Zr Var gË`m~m~V AmJ«hr amhÿZ o. gË`mMm AmJ«h Yabm Va gË`mMm ~ir OmB©b.

{dZmo~m åhUVmV H$s, "gË`mJ«hr'EodOr AmnU"gË`-J«mhr' Agmd§. hm eãXÀN>b Zmhr. {dZmo~m§Zr

gË`mJ«hm~m~V nwT>o KoVbobr y{‘H$m `mVyZ àJQ> hmoVo.{dZmo~m åhUVmV, gË`mMmXoIrb AmJ«h YaVm oV Zmhr.H$maU ‘bm Oo {XgV§ VoM gË`, hmM ‘wir XþamJ«h Amho.hm AgË`mJ«h hmoD$ eH$Vmo. åhUy gË`J«mhr Agmd§.gË`J«mhr gwédmVrbmM ‘mÝ` H$aob H$s, gË` ‘mÂ`mà{VnjmH$S>ohr Agy eH$V§. Vohr ‘bm g‘OyZ KoVb§nm{hOo. Vo gË` Agob Va ‘bm Vo ñdrH$mab§ nm{hOo.à{VnjmM§ Am{U ‘mP§ gË` {‘iyZ g¨nyU© gË` ~ZV§.dñVwV… Aqhgo‘Ü o à{VnjM ZgVmo. gË` hmM EH$‘odnj AgVmo. ‘mPmhr nj Agm`bm ZH$mo, H$maU ‘mPmAh§H$ma, Amgº$s Ë`mV Owibr Amho. ‘wimV à{VnjMZH$mo. H$maU H$moUrM à{V Zmhr, gJio ‘mPoM AmhoV.Camdo Vo Ho$di gË`.

hr ‘moR>r H$R>rU Am{U gyú‘ y{‘H$m Amho. nU hry{‘H$m Z¸$sM Jm§YtÀ`m nwT>o OmVo. qH$dm Ag¨ åhUmd§

H$s, hr y{‘H$m Jm§YtZm nwT>o KoD$Z OmVo. {dZmo~m§ZrgË`mJ«hmMm {dH$mg Wm§~{dbobm Zmhr. A{Ve` gyú‘{dMma Ë`m§Zr Ho$bobm Amho. AZoH$ à`moJ Ho$bo AmhoV.Am{U Ë`mdê$Z {dZmo~m§Mr gË`mJ«hm~m~VMr y{‘H$m~Zbobr Amho. Ë`m‘wio {dZmo~m§À`m gË`mJ«hm~m~VÀ¶my{‘Ho$da {Q>ßnUr H$aVmZm àË oH$mZo Amnbr Hw$dV ~KyZ

¿`mdr. nU A{à` gË` gm§{JVbo åhUyZ gm°H«o${Q>gbm{dfmMr {ejm XoÊ`mMr BWo na§nam Amho!

{dZmo~m§Zr H$Yr AmË‘H$Wm {b{hbr Zmhr, nU Ë`m§Mr"ào‘n§W AqhgoMm' Am{U "ñZoh g{Þ{Y' hr XmoZ nwñVH§$Ë`m§À`m {eî`m H$mqbXr `m§Zr g¨nm{XV Ho$br AmhoV.{dZmo~m§À`m {bImUmV dm mfUmV OmJmoOmJr ñdV…À`mOrdZm{df`r C„oI oVmV. Vo g¨H${bV H$ê$Z hr nwñVH§${Z{‘©br AmhoV. "ñZoh g{Þ{Y' ho nwñVH$ n{hë`m XOm©MrEo{Vhm{gH$ gm‘J«r Amho. `mV {dZmo~m§Zr {b{hbobr ņAmhoV. nÌmdmQ>o Vo OUy Ë`m§M§ A§Va, Ë`m§À`m A§VamVbog¨Kf©, Ë`m§Mm {dH$mg, Vo H$arV Agbobo à`moJ (‘w»`V…1920 Vo 1950 `m H$mimVbo) dmMH$m§g‘moa ‘m§S>VAmhoV.

"{dMmanmoWr' ZmdmM§ {dZmo~m§M§ EH$ N>moQ>oImZr nwñVH$Amho. {dZmo~m§Zr Ë`mbm ñdV…er AY©dQ> nwQ>nwQ>bobo"‘mPo ñdJV {dMma' Ag¨ åhQ>b§ Amho. A{ÛVr` {hao-‘mUH§$ Ë`mV AmhoV. Ë`mV EH$m OmJr {dZmo~m åhUVmV,(godm)/(Ah§H$ma) = 0. ‘mUgmV AZ§V Ah§H$ma^abobm Amho. Vwåhr {H$Vrhr godm Ho$br Var Ë`mM§

Page 7: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

& 31 && gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018Date of Publication- 27-9-2018

’${bV eyÝ`mVM OmV§; H$maU H$moUË`mhr g¨» obmAZ§VZo m{Jbo AgVm ’${bV eyÝ` ho AgVo. J{UVmÀ`m^mfoV {dZmo~m gm‘m{OH$ AÜ`mË‘ ‘m§S>V AmhoV. Am{UË`mÀ`mnwT>o Ë`m§Mm Cnm`- Amnbm Ah§H$ma eyÝ` H$am.ñdV…bm eyÝ` H$am. H$m` KS>ob? (godm)/(0) =AZ§V. H$moUVrhr g¨»`m ^m{Jco eyÝ` Ho$ë`mg J{UVmVCÎma oV§ AZ§V. Amnë`m Ah§H$mambm eyÝ` Ho$b§ Am{Ugodm Ho$br, Va N>moQ>çmí`m godoMmhr AZ§V n[aUm‘ KSy>eH$Vmo. Ag¨ ho godoM§ AmÜ`mpË‘H$ J{UV AH$mQ>ç Amho.

{dZmo~m§Mo {dMma àW‘ Aem doJdoJù`m nwñVH$m§‘Ü o‘m§S>bo Jobo. H$mhr Ë`m§Zr ñdV… {b{hbobr, Va H$mhrg¨H${bV. nwT>o Aml‘mÀ`m bmoH$m§Zr Ë`m§M§ g¨H$bZ H$ê$ZEHy$U 10 hOma n¥ð>m§Mo 20 ^mJ "{dZmo~m {dMma' `mZmdmZo H$mT>bo. namJ MmoiH$a Am{U E‘Ho$grEbMo{ddoH$ gmd§V `m§Zr {dZmo~m§Mo d {dZmo~m§~m~VMo EH$bmI nmZm§Mo gd© CnbãY gm{hË` www.vinoba.in mdo~gmB©Q>da ‘m§S>b§ Amho, Oo Amnë`mg‘moa AmOCnbãY Amho.

{dZmo~m§Mo AmO Am¡{MË`?{dZmo~m Ho$di àmMrZ ^maVmMo à{V{ZYr qH$dm

^mî`H$ma hmoVo H$m? AmOÀ`m Am{U CÚmÀ`m OJmgmR>r{dZmo~m§M§ H$mhr Am¡{MË` Amho H$m?

goå wAb h§qQ>½Q>Z hm hmd©S>©‘Ybm àmo’o$ga. Ë`mZo1996 ‘Ü o EH$ nwñVH$ àH$m{eV Ho$b§, "Xr Šb°e Am°’${g{ìhbm`PoeÝg'. bjmV ¿`m, Vmon ªV erV wÕg¨nbob§ Amho. ‘J nwT>Mr wÕ§ Hw$R>ë`m ‘wÚm§da hmoUma?Vmo B{Vhmg VnmgVmo Am{U ^mH$sV H$aVmo H$s, `mnwT>oOJmVbo g¨Kf© ho gm§ñH¥${VH$ ‘wÚm§da hmoVrb. `mV ^mfmAmbr, Y‘© Ambm, d§e Ambm, amï´>r` Apñ‘Vm Ambr.ñWm{ZH$ g¨Kf©XoIrb d§e, Y‘©, ^mfm Am{U Apñ‘Vm`m‘wio hmoVrb. OmJ{VH$ g¨Kf© ho Xoem§‘ܶo Zmhr VadoJdoJù`m g¨ñH¥$Vt‘Ü o hmoVrb. ‘w»` g¨Kf© nm{ü‘mË`g¨ñH¥$Vr {déÕ {MZr g¨ñH¥$Vr Am{U nm{ü‘mË` g¨ñH¥$Vr{déÕ Bñbm{‘H$ g¨ñH¥$Vr. h§qQ>½Q>ZMo AZoH$ {dMma OarnQ>Ê`mgmaIo Zgbo, Var `m~m~V ‘mÌ Ë`mZo AMyH$^mH$sV dV©{dbo Amho. mnwT>o g¨Kf© hmoUma Vo gm§ñH¥${VH$‘wÚm§da.

Page 8: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018 && 32 &Date of Publication - 27-9-2018

AmO AmnU ho gd©Ì KS>VmZm nmhV AmhmoV.Apñ‘Vm g¨Kf© dmT>bm Amho. ñnoZ‘YyZ H°$Q>mbmo{Z`mdoJi§ hmoD$ nmhVmo. ~«op½PQ> H$ê$Z B§½b§S> wZm`Q>oS>wamon‘YyZ ~mhoa nS>b§. ‘Ü`-nyd}‘Ü o Am`{gg Amho,

Vm{b~mZ Amho. Bñbm{‘H$ OJV Va nyU© Ym{‘©H$ g¨Kfm©ZonoQ>b§ Amho. ^maVmH$S>o nmhVm H$mí‘ra àý Amho,qhXþËdhr Amho, X{bVm§Mo Am{U Am{XdmgtMo g¨Kf©hrAmhoV. gmo~VM OmQ>, ‘amR>o Am{U amOnwVm§Mohr g¨Kf©AmhoV. ^maV Ym{‘©H$, dm§{eH$, gm§ñH¥${VH$ g¨KfmªZrnoQ>bm Amho. ^maVM Zmhr, Va g~§Y OJM g¨Kfm©À`mC§~aR>çmda C § Amho.

{dkmZm‘wio g¨nyU© OJ Am{U ‘mUg¨ ’$ma Odi AmbrAmhoV. àË oH$OU Amnmnbr g¨ñH¥$Vr KoD$Z EH$Ì oVAmho. ‘J m§À`mV g¨Kf©M hmoUma H$m? hm g¨Kf© PmbmMVa {dkmZm‘wio Vmo ‘hm^ §H$a hmoUma, ho Z¸$s. CÎmaH$mo[a`m Va ~m°å~À`m ~Q>Umda hmV R>odyZM ~gbm Amho.Aem pñWVrV g¨Kfm©nmgyZ OJmbm H$g¨ dmM{dVm oB©b?g¨Kfm©Mr ~rO§ Va dmT>VM AmhoV.

àM§S> Am{W©H$ {df‘Vm {Z‘m©U Pmbr Amho. `mda‘mŠg©Zo dJ©-gKf© gm§{JVbm. Ë`mVyZ Am{W©H$ g‘VmoB©b, Ag ^mH$sV Ho$b§. Am{W©H$ g‘Vm ’$ma gw§Xa Jmoï>

am{hbr AgVr, nU XþX£dmZo Vg Pmb§ Zmhr. ’w$bo,Am§~oS>H$am§Zr Amnë`mbm dU©-gKf© Am{U gm‘m{OH$g‘Vm gm§{JVbr. nU AOyZhr Amnë`m ‘ZmVrb OmVJobobr Zmhr. OmVr` gKf© noQ>bobmM Amho. X{bVm§ZmOmibo OmVM Amho. Wm°‘g {nHo$Q>r Amnë`m "H°${nQ>b BZQ‰>|Q>r ’$ñQ>© goÝMwar' `m nwñVH$mV gm§JVmo , `m eVH$mVOJmVrb {df‘Vm dmT>br Amho. OJmVrb 50 Q> o$ CËnÞho 1 Q> $m bmoH$m§Mo Amho 90 Q> o$ ‘mb‘Îmm hr 2 Q> o$bmoH$m§H$S>o Amho. Ho$dT>r Am{W©H$ {df‘Vm dmT>br Amho!gm‘m{OH$ {df‘Vm Va AmnU nmhVM AmhmoV. Am{UqhXþËd Va g‘VoMr gmoS>m, AmVm loð>ËdmMr ^mfm ~mobV§Amho.

`m gd© nmœ© y‘rda àý CnpñWV hmoVmo H$s, g‘VoMmAmYma H$m` Agy eH$Vmo? gm‘m{OH$-Am{W©H$ g‘Vmhdr Agob Va `m g‘VoMm AmYma H$m`? H$m åhUyZ‘mUg¨ gmaIr ‘mZm`Mr?

g‘VoMm AmYma gmå``m~m~V wamonZo øw‘{ZP‘ qH$dm {b~a°{bP‘ hm

{dMma ‘m§S>bm. ‘mUyg gdm}ƒ hm {dMma Ë`mV A§V{Z©{hVAmho. {dZmo~m ‘mÌ ^maVr` ^mfoV g‘VoMm doJimM{dMma Amnë`mbm gm§JVmV. Vo åhUVmV, "g‘VoMmAmYma Amho gmå`! g‘Vm Am{U gmå` m XmoÝhr eãXm§V’$aH$ Amho. g‘Vm åhUOo B¹$m{bQ>r Am{U gmå` åhUOow{ZQ>r, EH$ê$nVm.' {dZmo~m Ë`m§À`m gmå`gyÌmV n{hb§M

gyÌ gm§JVmV, "A{^Yo ‘² na‘² gmå`‘².' gdm}ƒ Ü oH$m` Amho Va na‘ gmå`. nyU©nUo EH$ê$nVm. ‘r Am{UVy g‘mZ Zmhr, Va EH$M AmhmoV. g‘Vm Va hdrM, nUVo Anwa§ Ü o . åhUyZ {dZmo~m åhUVmV, "amOH$s`,gm‘m{OH$, Am{W©H$ g‘Vm hdrM Amho. nU `m {VÝhrg‘Vm OJmV VoìhmM àñWm{nV hmoD$ eH$VmV, pñWa hmoD$eH$VmV; Ooìhm öX`m‘Ü o ‘mZ{gH$ g‘Vm Agob.Am{U Ë`mMm AmYma AmÜ`mpË‘H$ gmå` hmM AgyeH$Vmo. B©emdmñ § BX‘² gd©‘². BWo Oo Oo H$mhr Amho,Ë`mV B©e VÎdmM§ dmñVì` Amho. B©œa VwÂ`mVhr Amho,VmoM ‘mÂ`mVhr Amho. hoM Amnë`mV gmå` Amho. VmoMB©œa XmoKm§‘Ü o dgVmo Amho.

hm AmÜ`mpË‘H$ {dMma g‘VoÀ`m H$ënZobm AmYmaXoVmo. "Šb°e Am°’$ {g{ìhbm`PoeZ'À`m OJmV Vmo g~§Y‘mZdOmVrbmM Zìho Va {dœmVë`m gd© àm{U‘mÌm§Zm,d¥jm§Zm, n`m©daUmbm, g¥ï>rbm, naJ«hm§Zm EH$ê$nVoMmAmYma XoVmo. {dkmZ EH$sH$S>o Amnë`mbm åhUUma H$s-gJi§M H$U‘` Amho åhUyZ AmnU gJio gmaIo AmhmoVAm{U XþgarH$S>o {dZmo~m AmÜ`mpË‘H$ Ñ{ï>H$moZmVyZgm§JUma H$s- "A{^Yo ‘² na‘² gmå`‘².' {dkmZ Am{UAmÜ`mË‘mbm EH$Ì AmUyZ {dZmo~m Amnë`mbm {dbjUAgm EH$ê$nVoMm Ñ{ï>H$moZ XoVmV.

{dZmo~m§M§ ~moQ> Yê$Z ‘r ~§Jmb‘Ü o 1963 ‘Ü oMmbV hmoVmo. Ë`m H$mimV Vo "O` OJV' Aer KmofUmAm‘À`mH$Sy>Z H$ê$Z ¿`m`Mo. H$ënZm H$am... MrZM§AmH«$‘U Pmb§ . XmoZ amï´>m§‘Ybm g¨Kf© noQ>bm Amho.OJm‘Ü o Ë`m doir erV wÕ gwê$ Amho. a{e`m Am{UA‘o[aHo$Zo AmpÊdH$ eóm§Mo T>rJ V`ma H$ê$Z R>odboAmhoV. Aem OJm‘Ü o Aer d¡{œH$ H$ënZm ‘m§S>Umam,"O` ‘hmamï´>' Zmhr, "O` qhX'hr Zmhr Va "O` OJV'åhUUmam hm n{hbm ‘hmnwéf hmoD$Z Jobm.

hm ‘mUyg kmZ`moJrhr hmoVm, 22 ^mfm OmUUmam.do„moa Vwé§JmV Jobo Voìhm Joë`m-Joë`m Ë`m§Zr V{‘i,VobwJy, H$ÞS>, ‘ë`mi‘ Aer Mmahr ^mfm§Mr nwñVH§$

Page 9: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

& 33 && gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018Date of Publication- 27-9-2018

‘m{JVbr Am{U EH$mM doir m Mmahr mfm {eH$m`bmgwédmV Ho$br. Hw$Ur Var Ë`m§Zm åhUmb§ H$s, Vwåhr MmaMma ^mfm EH$mM doir H$go {eH$Vm? `mda {dZmo~måhUmbo, "H$maU nmMdr ^mfmM Zmhr åhUyZ Mma{eH$Vmo. nmMdr Hw$R>br X{jU maVr` mfm AgVr VaVrXoIrb {eH$bmo AgVmo.' nX`mÌo‘Ü o Amåhr amÌr JmT>PmonyZ Agm`Mmo. {dZmo~m VrZ dmOVm CR>m`Mo Am{UAÜ``Z H$am`Mo. d`mÀ`m 75 ì`m dfu Ë`m§Zr {MZr^mfm {eH$m`bm gwédmV Ho$br. Agm hm kmZ`moJr.

Vmo H$‘© moJrhr hmoVm. "ñZoh g{Þ{Y'‘Ü o VoAmnë`mbm nmhm`bm {‘iV§. AmR>-AmR>, ~mam-~mamVmg hm ‘mUyg Ho$di gyV H$VmB© H$am`Mm. AmR>-AmR>Vmg ’$º$ Hw$XirZo {dZmo~m§Zr IÈo> IUbo AmhoV. EdT>m‘moR>m kmZr, EdT>m ‘moR>m moJr; Vmo H$m` H$aVmo Amho, VaHw$XirZo ‘mVr IUVmo Amho. PoZ n§Wm‘Ü o gmjmËH$maPmë`mZ§Va H$m` KS>Vo `mM§ gw§Xa dU©Z Amho.Before Enlightenment chop wood, carry water.After Enlightenment chop wood, carry water.

gmjmËH$mar ì`º$s VrM gmYr H$‘} H$aV amhVo. AmVn[adV©Z KS>b§ Var ~mø H$‘} gmoS>V Zmhr.

{dZmo~m ImXremómMo rî‘mMm © hmoVo. ImXremómMm~amMgm mJ {dZmo~m§Zr Amnë`m {eî`m§gmo~V dÜ`m©À`mAml‘mV à`moJ H$ê$Z aMbm. ^mD$ nmZgo ZmdmMo{dZmo~m§Mo EH$ {eî` hmoVo. EH$m Vmgm‘Ü o 460 VmaH$mVÊ`mMm Ë`m§Mm ^maVmVbm {dH«$‘ hmoVm. {dX^m©VbmH$mnyg KoD$Z Vmo aoMm`Mm H$gm, Ë`mVyZ gaH$s H$erH$mT>m`Mr, éB© H$er doJir H$am`Mr, qnOm`Mo H$go,Ë`mMo noiy H$go H$am`Mo, Ë`mÀ`m Vmam H$em H$am`À`m,Ë`m ‘moOm`À`m H$em Am{U {dUm`À`m H$em- `mA»»`m ImXremómMo {dZmo~m§Zr AZoH$ df} à`moJ Ho$bo.

EH$Xm Jm§YrOtH$S>o ImXr H$mVUmao ‘Oya Jobo. VoìhmH$Xm{MV EH$m Jw§S>rbm XmoZ n¡go Agm H$mVÊ`mMm Xa hmoVm.‘Oya åhUmbo, ""~mny nmoQ>M ^aV Zmhr. AY©nmoQ>r amhmd§bmJV§.'' Ë`mMdoir ImXrMo ì`dñWmnH$ åhUV hmoVo H$s,gyV H$mVÊ`mMo Xa dmT>dbo Va ImXr Iyn ‘hmJ hmoB©b.bmoH$ ImXr {dH$V KoUmaM ZmhrV. Jm§YrOtZr {dZmo~m§Zm~mobmdb§ Am{U {dMmab§, ""`m ImXr H$mVUmè`m‘Owam§À`m ‘OwarMm Xa H$m` Agmdm?'' {dZmo~m åhUmbo,""‘bm ghm ‘{hZo Úm.'' ghm ‘{hÝ`m§Zr Vo Jm§YtOdinaVbo. dOZ 30 nmC§S> H$‘r Pmb§ hmoV§. Jm§YrOr åhUmbo,

""{dZmo~m, ho H$m` Pmb§?'' {dZmo~m Jm§YrOtZm åhUmbo,""Jobo ghm ‘{hZo ‘r XaamoO AmR> Vmg ’$º$ gyV H$mVVmo .`m H$mVÊ`mMr Or ‘Owar {‘iV Amho, VodT>çmM n¡em§V ‘rOodVmo . Va ‘mPr Aer AdñWm Pmbr.'' Wmoa kmZr, nUImXr H$mVUmè`m§Mr ‘Owar H$m` Agmdr `mgmR>r ñdV…daà`moJ H$ê$Z {ZU© gm§JVmo .

Agm hm kmZ`moJr, H$‘© moJr, ^º$ Am{U g¨Ý`mgrgd© EH$m nwéfmÀ`m Xohm‘Ü o Amnë`mbm gmjmV~Km`bm {‘imbm. A{O~mV A{Ve`moº$s Z H$aVm ‘rAg¨ åhUUma Amho H$s- X{YMr, e§H$amMm ©, p¼ñV,kmZoœa Am{U Jm§Yr m nmMhr ‘hmnwéfm§Mm g¨J‘ {dZmo~m`m EH$m ‘mUgmV hmoVm.

A§{V‘ nd©~hþVoH$ ‘hmnwéfm§M§ A§{V‘ nd© hm AQ>inUo emoH$m§V

AgVmo. lr am‘M§ÐmÀ`m OrdZm‘Ü o ~Km- dZdmgmVyZnaV Ambo, grVoMm Ë`mJ H$amdm bmJbm. grVmYaUr‘Ü o Jobr. bú‘Umbm "Ord Xo' Agm AmXoe ÚmdmbmJbm Am{U eodQ>r am‘M§ÐmZo ñdV… ea y ZXrV ~wSy>Zg‘mYr KoVbr. H¥$îUmÀ`m OrdZmV ~Km- ‘hm^maVmM§wÕ qOH$b§, nU ‘hmg¨hma Pmbobm Amho. H¥$îU ÛmaHo$bmoVmo Voìhm Ë`mbm {XgV§ H$s Amá-ñdH$s` Xmê$ {nD$Z

AmngmV bTy>Z ‘obo AmhoV. d§eg¨hma Pmbobm Amho.Am{U ho gJi§ ~Km`bm H¥$îU {Od§V Amho. eodQ>rdZm‘Ü o EH$Q>m CXmg ~gbobm Amho. Ë`m doir ~mUbmJyZ H¥$îU XohË`mJ H$aVmo. p¼ñVmbm gwimda MT>db§.Jm§YtZm Va Ë`m§À`m A§{V‘ ndm©‘Ü o XoemMr ’$miUr~Kmdr bmJbr. qhXÿ-‘wpñc‘ X§Jo ~Kmdo bmJbo.H$m±J«ogZo Jm§YtMm AñdrH$ma Ho$bm. Vohr Ë`m§Zm ~Kmd§bmJb§. eodQ>r VrZ Jmoù`m N>mVrV Pobmì`m bmJë`m.{dZmo~mXoIrb `mbm AndmX ZìhVo.

df© 1970. d`mMr n§MmhÎma df} nyU© Pmbr AmhoV.Jobr drg df} ^maVmMr nX`mÌm, dmhZ`mÌm H$aV hmoVo.amÁ`m-amÁ`mV, Jmdm-JmdmV OmD$Z yXmZ ‘mJV hmoVo.bmoH$m§Zm Am{W©H$ d gm‘m{OH$ g‘VoMm, J«m‘ñdamÁ`mMm{dMma g‘OmdV hmoVo. AmVm eara WH$b§ Amho, OO©aPmb§ Amho. gm‘m{OH$ H$V©ì` AmVm nyU© Pmb§, Ag¨åhUyZ 1970 ‘Ü o Ë`m§Zr yXmZ, J«m‘XmZ d nX`mÌoVyZ{Zd¥Îmr KoVbr Am{U Amnë`m OrdZmVrb EH$ A§{V‘à`moJ gwê$ Ho$bm.

Page 10: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018 && 34 &Date of Publication - 27-9-2018

H$R>rU à`moJ{dZmo~m§À`m OrdZmVbm hm A§{V‘ à`moJ A{Ve`

YmoH$mXm`H$ {gÕ Pmbm. Amnë`mbm g‘OÊ`mgmR>rË`m§Zr `mbm "gyú‘mV àdoe' Agm eãXà`moJ Ho$bm.åhUOo "gJù`m H$‘mªnmgyZ ‘r AmVm {Zd¥Îm hmoVmo Amho.'g¨Ý`mgmMr Amnë`m XoemV na§namM Amho. nU {dZmo~m§ZrË`mnwT>Mm A{Ve` H$R>rU à`moJ ‘m§S>bm. JrVoÀ`mnmMì`m AÜ`m`m‘Ü o Ag¨ Û§Û Amho H$s, H$‘© moJ loð>H$s gÝ`mg loð>? {dZmo~m§Zr ñdV… åhQ>b§ H$s,"JrVoVbm hm ‘bm gdmªV H$R>rU àý dmQ>bm. Omon ªV‘mÂ`m ‘ZmV `m àým{df`r ñnï> CÎma V`ma Pmb§ ZmhrVmon ªV ‘r JrVoMm AZwdmX, JrVmB© {b{hU§ gwê$ Ho$b§Zmhr. Vmon ªV ‘r Wm§~yZ am{hbmo.' H$‘© moJr H$m` H$aVmo?Va Vmo H$‘© H$ê$Zhr {Zb}n amhVmo. {ZîH$m‘ H$‘© moJ- Oo{dZmo~m§Zr Odinmg 50 df}- 1920 Vo 1970 `mH$mimV Ho$b§. AmVm {dZmo~m§Zr ~mø H$‘© gmoS>b§ Am{UåhUmbo, "AmVm ‘mP§ Ho$di Am§V[aH$ H$‘©, gyú‘ H$‘©gwê$ amhUma. ‘r H$mhrhr ~mø H$‘© H$aUma Zmhr; nU(JrVoÀ`m nmMì`m AÜ`m`mV åhQ>bob§ Oa Ia§ AgobVa) ‘mÂ`m Am§V[aH$ H$‘m©VyZ, AH$‘m©VyZ ì`mnH$ H$‘©KS>ob.' Amnë`mbm g‘Om`bm Oam H$R>rUM Amho.

ho H$g¨ KS>ob `m~m~V JrVm àdMZm‘Ü o EH$m OmJr{dZmo~m g‘OmdVmV. AmB© Amnë`m bhmZ ‘wbmbm MyH$Pmbr åhUyZ ‘maVo. ‘mV¥öX`M Amho, nU Ë`mbm {ejmH$aVo. ho Pmb§ H$‘©. Ë`m‘wio ‘yb H$Xm{MV ~møV…gwYmaV§, nU n[a‘mU H$‘r. nU AmB©Zo Ë`m ‘wbmer~mobU§M gmoS>b§. ho Pmb§ AH$‘©. ‘maV Zmhr Am{U~mobVhr Zmhr. Var ‘wbmda Ë`mMm àM§S> n[aUm‘ KS>Vmo.AH$‘m©VyZ H$‘© KSy> eH$V§, n[aUm‘ hmoD$ eH$Vmo. Ë`m‘wio{dZmo~m§Zr AmVm ~mø H$‘© moJmMm ^mJ gmoS>bm Am{Ug§Ý`ñV hmoD$Z AH$‘m©VyZ H$‘© gwê$ Ho$b§. H$‘©g§Ý`mgKoVbm, joÌg§Ý`mg KoVbm Am{U gyú‘mV àdoe Ho$bm.åhUmbo H$s, AmVm mnwT>o ‘mPo H$‘© Ago gyú‘M amhUma.{XgUma Zmhr. nU ‘mPr lÕm Amho H$s, Ë`mMm n[aUm‘ì`mnH$ hmoB©b. AmnU Ag¨ åhUy `m H$s, {dZmo~mH$‘© moJmÀ`m Z°Zmo-Q>oŠZmobm°OrMm à`moJ H$aV AmhoV.gyú‘m{Vgyú‘ H$‘©. ‘mZ{gH$ Am{U AmÜ`mpË‘H$nmVirdaVr H$‘©. nU Ë`mMm n[aUm‘ ‘mZdOmVrdaOmñV ìhmdm.

{dZmo~m Z°Zmo-Q>oŠZmbm°OrMo à`moJ H$arV hmoVo, nU

Amåhmbm ’$º$ bmohmamMr hmVmoS>r g‘OVo. Ë`m§M§AH$‘m©VyZ H$‘© Amåhmbm g‘Ob§M Zmhr. ñdrH$m ©hrPmb§ Zmhr. åhUyZ Z§VaÀ`m åhUOo 1972 Vo 1982 mXhm dfmªÀ`m H$mimV {dZmo~m§À`m `m gyú‘mMr,joÌg§Ý`mgmMr ‘amR>r boIH$-nÌH$mam§Zr `WoÀN> pI„rCS>{dbr. Ë`m§M§ nmÌ OodT>§ hmoV§ Vgo Vo dmJbo.

XmoZ AmamonA§{V‘ Xhm dfmªV {dZmo~m§da Oo AZoH$ Amjon Am{U

Amamon Pmbo, Ë`mV ‘w»` XmoZ Amamon AmhoV. EH$åhUOo- O`àH$me Zmam`Um§À`m Am§XmobZmbm g‘W©ZH$m {Xb§ Zmhr, B§{Xam Jm§Yt{déÕ gË`mJ«h H$m Ho$bmZmhr, hm n{hbm Amjon. Am{U Xþgam, AmUr~mUrbm"AZwemgZ nd©' Ag¨ àepñVnÌ H$m {Xb§?{dZmo~m§{df`r A»»`m ‘hmamï´>mÀ`m ‘ZmVb§ ^md{dœ`m XmoZ àým§Zr H$bw{fV Pmb§ Amho. Ë`m‘wio `m XmoÝhràým§{df`r AmO {dñVmamZo MMm© H$amdr, Ag¨ ‘bmdmQ>V§.

`m XmoZ àým§Mr CÎma§ emoYm`Mr AgVrb Va gwédmVdoJirH$Sy>Z H$amdr bmJVo. H$maU `m àým§Mr CÎma§Ñ{ï>H$moZmÀ`m oXm‘Ü o bnbobr AmhoV. JrVm àdMZmV{dZmo~m EH$ H$Wm gm§JVmV. am‘M[aÌ gm§JÊ`mV oVAmho. VwbgrXmg H$s am‘Xmg gm§JVmV AmhoV Am{UhZw‘mZ dofm§Va H$ê$Z H$Wm EoH$Ê`mgmR>r oD$Z ~gbmAmho. EH$m OmJr VwbgrXmg åhUmbo H$s, hZw‘mZb§Ho$‘Ü o grVoÀ`m emoYmgmR>r Jobm, {VWo gJirH$S>o ew «’w$bo ’w$bbr hmoVr. ho EoH$VmM hZw‘mZ C^m am{hbm Am{UåhUmbm, Vwåhr ImoQ>§ gm§JV AmhmV. Vr ’w$b§ nm§T>ar Zìho,bmb hmoVr. VwbgrXmg åhUmbo, "Zmhr Vr ’w$b§ ew «MhmoVr,' "hZw‘mZ åhUmbm ‘r ñdV… {VWo nm{hb§; ’w$b§bmb hmoVr.' XmoZ ^º$m§‘Ü o dmX Pmbm; Ý`m` H$moUH$aUma? Vo XmoKo à y am‘M§Ðm§H$S>o Jobo. am‘M§Ð åhUmbo,"’w$b§ Va nm§T>arM hmoVr; nU hZw‘mZ EdT>m H«$mo{YV PmbmhmoVm H$s, Ë`mMo S>moio bmb Pmbo hmoVo Am{U Ë`m‘wioË`mbm gJi§ bmb {XgV hmoV§.' VmËn © ho H$s,Ñ{ï>H$moZm‘wio Ë`mM dmñVdmM§ doJi§M Xe©Z Amnë`mbmhmoV§.

Û¡V H$s AÛ¡V?XmoZ Ñ{ï>H$moZ AmhoV. EH$ Amho Û¡VdmXr Ñ{ï>H$moZ- Omo

Page 11: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

& 35 && gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018Date of Publication- 27-9-2018

‘mZVmo H$s OJm‘Ü o Û¡V Amho, Û§Û Amho. XmoZ doJdoJù`m~mOy AmhoV Am{U Ë`m§À`m‘Ü o Û§Û Amho, Ë`m§À`m‘Ü og¨Kf© Amho. Û§Û hoM dmñVd Am{U g¨Kf© hmM Cnm`,Ago hm Ñ{ï>H$moZ gm§JVmo. `m {dMmamVyZ ñdm^m{dH$nUowÕ§ hmoVmV.Xþgam AÛ¡V Ñ{ï>H$moZ Amho. Vmo åhUVmo, gd© H$mhr

EH$ê$n, EH$mË‘M Amho. Ë`m‘wio mVyZ g‘Ýd`mMm ‘mJ©{ZKVmo. gJi§ Oa EH$M Agob, Va Û§Û hmoD$M eH$VZmhr. g¨Kfm©bm OmJmM Zmhr. OrdZmV N>moQ>r-N>moQ>r Û¡V§Am{U Û§Û§ AgVmV nU Vr ì`mnH$ Aem {dembAÛ¡VmÀ`m, EH$mË‘VoÀ`m nmoQ>mV AgVmV. AmVmdmñVdmbm ~Km`M§ H$g¨, ho Ñ{ï>H$moZmda Adb§~yZAgV§. Amnë`m Ñï>rbm OJ ho N>moQ>r-N>moQr Û§Û§ Am{UÛ¡VmZo ~Zbob§ Amho Ag¨ ^mgV§. {dZmo~m§Zr Zoh‘rMì`mnH$ AÛ¡V nm{hb§ Am{U AZw db§. {dZmo~m§Mm hm‘yb yV Am{U VmpÎdH$ Ñ{ï>H$moZ g‘OyZ KoVë`m{edm`{dZmo~m§Zm g‘OyZM KoVm oV Zmhr. {dZmo~m§À`m OrdZmVAÛ¡V BVH§$ AmoVàmoV ^ab§ hmoV§ H$s, Ë`m§Zr Û¡Vmgmo~VdmX H$aU§XoIrb ZmH$mab§.

{dZmo~m 18 dfmªMo hmoVo VoìhmMr Jmoï>. ~«÷mÀ`memoYmV, ‘mojmÀ`m emoYmV Vo {h‘mb`mH$S>o {ZKmbo hmoVo.dmQ>oV H$merbm H$mhr H$mi Wm§~bo. {VWo Vo g¨ñH¥$V Am{UdoXmMm Aä`mg H$aV hmoVo. Ë`m H$mimV H$mer‘Ü on§{S>Vm§À`m ‘moR>‘moR>çm dmXg^m am`À`m. EH$ dmXg^m^abr, Û¡VdmXr {déÕ AÛ¡VdmXr. maVr` VÎdkmZmV hodmX H$m`‘M am{hbo AmhoV. H$mer‘Yë`m Ë`m dmXm‘Ü oÛ¡VdmXr habo, AÛ¡VdmXr qOH$bo. AmVm Vo CR>Uma Am{U{dO`mMm CËgd gmOam H$aUma VodT>çmV lmoË`m§‘YyZ{dZmo~m C o am{hbo. AR>am-EH$moUrg dfmªMm ‘wbJm.åhUmbo, ""Vw‘M§ MwH$V§ . Û¡VdmXr Va dmXmV nam{OVPmbo, Vo ñnï>M Amho. nU AÛ¡VdmÚm§Zr Û¡VdmÚm§er dmXñdrH$mabm, åhUOo ‘wimVM Ë`m§Zr Û¡V ñdrH$mab§. IamAÛ¡VdmXr Û¡V Am{U AÛ¡V m‘Ü oXoIrb AÛ¡VM ~Kob.Ë`m‘wio Vmo dmXM H$ê$ eH$V Zmhr. Û¡Vr bmoH$m§er VwåhrdmXmbm CVaë`mZo Vwåhr AÛ¡VdmXr Va ‘wimVM nam{OVPmbmV.''

AÛ¡VmMr Iar H$gmoQ>r hr Û¡VmerXoIrb Z bT>Ê`mVAmho, Ag¨ {dZmo~m ‘mZVmV. H$R>rU ~m~ AmhoAmnë`mgmR>r. ‘bm Am{U Vwåhmbm dmX Pmë`mda hmVrVbdma KoD$Z qH$dm ~wÕrMr eó§ naOyZ m§S>m`Mr gd`

Amho. Am{U {dZmo~m åhUV AmhoV H$s, gJi§M H$mhrEH$ê$n Amho, AÛ¡V Amho; ‘J ‘r Û¡V H$ënyZ dmXmVH$embm nSy>? Á`mÀ`m Ñï>r Am{U d¥Îmr‘Ü o AÛ¡VAmoVàmoV ^ab§ Amho, Ë`m ‘mUgmgmR>r H$moUrM naH$mZmhr. gd©M ‘mPo AmhoV. Ë`mhr nwT>o OmD$Z {dZmo~måhUVmV, gd©M ‘r Amho. VwH$mam‘m§Zr dU©Z Ho$b§ Amho-"Omo Omo oQ>o Vmo Vmo dmQ>o ‘r Ago&' hr g¨Vm§Mr d¥Îmr AgVo.Ë`m§M§ öX` `m nmVirda AgV§. Hw$Umer dmX H$gbmAm{U Hw$Umer eÌwËd H$gb§? Am{U "`m gd©M ‘r'MmAmYma Amho "B©emdmñ § BX‘² gd©‘².' gd©Ì Oa B©œadgbobm Amho; ‘J Û¡V H$g¨ Agy eH$V§? g¨Kf© H$gmAgy eH$Vmo?

JrVo‘Ü o AOw©Z Amnë`mgmaIm Amho. Vmo OmJmoOmJrÛ§Û C o H$aVmo. kmZ loð> H$s H$‘© loð>? {ZJw©U º$s loð>H$s gJwU ^º$s loð>? `m àýmM§ CÎma Ooìhm JrVmàdMZmV {dZmo~m XoVmV, Voìhm Vo H$moUVrhr EH$ ~mOy KoU§ZmH$maVmV. hr gJir Û¡V§, gJir Û§Û§ H$mën{ZH$ AmhoV;Ë`m§À`m‘Ü o ‘yb yV AÛ¡V Amho, Ag¨ Vo åhUVmV Am{UAX² þV AÛ¡VmM§ Xe©Z Amnë`mbm H$adVmV.

nmMì`m AÜ`m`m‘ܶo H$‘© Am{U g§Ý`mgmM§ AÛ¡V{dZmo~m XmIdVmV. gJwU ^º$s Am{U {ZJw©U ^º$s‘Ü oH$moUVr loð> mda eVH$mZweVH§$ dmX Mmbbo AmhoV. nU~mamì`m AÜ`m`mV {dZmo~m XmI{dVmV H$s, XmoÝhr EH$MAmhoV. Ë`m§À`m‘Ü o Û¡VM Zmhr. JrVm àdMZmVgVamì`m AÜ`m`mV Va {dZmo~m AmUIrZM H$‘mbH$aVmV. na‘oœamM§ Zm‘ KoÊ`mMm A{YH$ma H$moUmbmAmho, Agm àý {dMmabm Amho. Vmo nwÊ`dmZmbm Amho,Ag¨ Hw$Urhr åhUob. nU {dZmo~m gVamì`m AÜ`m`mÀ`meodQ>À`m dmŠ`mV `mM§ AØþV CÎma XoVmV. "na‘oœamM§Zm‘ KoÊ`mMm A{YH$ma nwÊ`dmZmbm Amho, H$maU VmonwÊ`dmZ Amho. na‘oœamM§ Zm‘ KoÊ`mMm A{YH$manmß`mbm Amho, H$maU Vmo nmnr Amho. Ë`mbm JaO Amho.'nmnr Am{U nwÊ`dmZ `mVhr {dZmo~m AÛ¡V ~KVmV.Hw$éjoÌmÀ`m wÕ y‘rda gm§{JVboë`m JrVo‘ܶoXoIrb{dZmo~m AÛ¡V ~KV AmhoV. Ë`m‘wio JrVobm Ë`m§Zr Zmd{Xb§ Amho "gmå``moJ'. JrVo‘Ü o doJdoJù`m^mî`H$mam§Zm doJdoJi§ A§J {Xgb§, ^mdb§. {Q>iH$m§MmH$‘© moJ, kmZoœam§Mm {º$`moJ, e§H$amMm`mªMm kmZ`moJ,‘hmË‘m Jm§YtMm AZmg{º$`moJ; Vgm {dZmo~m§Mmgmå``moJ.

Page 12: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018 && 36 &Date of Publication - 27-9-2018

gmå``moJmVyZ Ho$di Aqhgm OÝ‘mbm oD$ eH$Vo.gJi§M Oa ‘r Amho Am{U naH$m H$moUr ZmhrM Amho,‘bm H$moUr eÌyM ZmhrM; Va qhgm H$er H$aVm oB©b?nU Amnë`m ‘mZ{gH$ AS>MUr ~Km. Amnë`mV qhgm‘wabr Amho. CXmhaU Úm`M§ Pmë`mg "namH«$‘' hm eãX~Km. AmnU namH«$‘ H$aVmo. Ë`mM§ H$m¡VwH$ H$aVmo. namH«$‘åhUOo H$m` Va na+AmH«$‘. Xþgè`mda AmH«$‘U åhUOonamH«$‘. BVa ‘mUgm§Zm "na' g‘OU§, hr n{hbr qhgm.åhUOo n{hboM Û¡V. Ë`mda AmH«$‘U H$aU§ åhUOo Xþgarqhgm. qhgoMm JwUmH$ma åhUOo namH«$‘. Am{U Ë`mnamH«$‘mM§ AmnU {H$Vr H$m¡VwH$ H$arV AgVmo!

{dZmo~m§À`m OrdZmV ‘mÌ gmVË` Amho. H$merbmÛ¡Vmgmo~V Ë`m§Zr dmX ZmH$mabm. {~«{Q>em§gmo~V nyU©nUoAqhgH$ amhÿZ hm ‘mUyg gË`mJ«h H$ê$ eHo$b ho Jm§YtZm‘mhrV hmoV§, åhUyZ Ë`m§Zr {dZmo~m§Zm n{hbm d¡ {º$H$gË`mJ«hr åhUyZ {ZdS>b§. Vob§JUmV O{‘ZrgmR>r dJ©-g¨Kfm©VyZ gmå`dmXr qhgm H$arV hmoVo. {dZmo~m§Zr qhgmZmH$mabr Am{U yXmZ gwê$ Ho$b§. y{‘dmZ Am{Uy{‘hrZ XmoKohr B©œamMrM ‘wb§. Jmdm§Vrb nj, Xþhr

Am{U V§Q>o {‘Q>dm`bm Ë`m§Zr J«m‘XmZ, gd©g¨‘Vr ho à`moJgwê$ Ho$bo. {dZmo~m gd©Ì AÛ¡V H$ënVm AmhoV.M§~iÀ`m S>mHy§$ZmXoIrb Ë`m§Zr Amnb§ åhQ>b§. Amü ©åhUOo, Ë`m S>mHy§$ZmXoIrb Ag¨ dmQ>b§ H$s, hm g¨VAmnë`mbm Ia§M Amnb§ ‘mZVmo Amho. Ë`m‘wio{dZmo~m§da {dœmg R>odyZ Ë`m§Zr eó§ g‘{n©V Ho$br.{dZmo~m§Mm hm AqhgH$ ào‘^md S>mHy§$Zm g‘Obm, Ë`m§Zr{dœmg R>odbm; Amnë`mbm Vmo g‘Obm Zmhr.

B§{Xam {déÕ O`àH$me`mMr H$gmoQ>r Ho$ìhm Pmbr? «ï>mMma Am{U

hþHy$‘emhr {déÕ O`àH$me Zmam`U `m§Zr g¨Kf© gwê$Ho$ë`mda "B§{Xam {déÕ O`àH$me' Ag¨ Û§Û C § am{hb§.Am‘À`m {nT>rbm ho Û§Û Iyn AmH$f©H$ dmQ>b§. OontÀ`mAm§XmobZmV gh^mJr Pmboë`m Am‘À`mgma»`mAZoH$m§Zr {dZmo~m§Zm àý Ho$bm H$s, Vwåhr Am‘À`m~mOyMo H$s {VH$S>Mo? Voìhm Am‘Mr ‘Zmod¥Îmr hr Om°O©~we gmaIr hmoVr. "XmoO hþ Ama Zm°Q> {dW Ag, Xo ‘ñQ>~r {dW Ada E{Z‘rO'. åhUyZ Amåhr {dZmo~m§Zm{dMmaV hmoVmo H$s, Vwåhr O`àH$medmXr H$s B§{XamdmXr?nU `mnojmhr EH$ C§M y{‘H$m Agy eH$Vo. Vr åhUVo,

XmoK§hr ‘mPoM. XmoKm§Mo ‘V oX AmhoV, O`àH$me Am{UB§{Xam `m§À`m y{‘H$m doJù`m AmhoV, åhUyZ H$m` ‘rEH$mbm naH$m ‘mZy, Q>mHy$Z XoD$? ho Ag§ Pmc§- EImÚmAmB©À`m XmoZ ‘wbm§V ‘V oX Pmbo Am{U AmB©bm {dMmaVAmhoV H$s, Vy H$moUmÀ`m ~mOybm? AmB© H$m` CÎmaXoUma? Amåhmbm Vmo àý nS>bm Zmhr, H$maU Amåhmbm‘mV¥öX` ZìhV§. Amåhmbm gmå`Ñï>r ZìhVr. OmoAmåhmbm nQ>bm, Ë`m njmV Amåhr nQ>H$Z² C o am{hbmo.nU Á`mbm gmå`Ñï>r Amho, Omo A{YH$ C§M nmVirdaC^m Amho. ‘mV¥öX`mZo Vmo XmoKm§Zmhr åhUVmo H$s Vwåhr‘mPoM. Vmo åhUob, ‘r Ho$di EH$m njmÀ`m ~mOyZo C^mZmhr. Ë`m§À`mV Amngr g¨Kf© hm ‘mPm ‘mJ© Zmhr. hmàý ‘r Aqhgm Am{U ào‘mZo gmoS>{dUma. à{Vnj ZH$pënVm ‘r gË` emoYUma.

AÝ`m`mer bT>ë`mZo {ZaJmR> n¸$s hmoVo. {dZmo~m§M§ hodoJi§M bm°{OH$ Amho. Ë`m§À`m "‘YwH$a' nwñVH$mV"Oemg Vgo' ZmdmMm EH$ {Z~§Y Amho. Vmo AmåhmbmemioV Aä`mgmbm hmoVm. {dZmo~m Ë`mV gm§JVmV,VbdmarZo Vbdmarer wÕ H$aVm oV Zmhr. AmnUVbdma H$Yr Ioibmo Zmhr, Ë`m‘wio AmnU "VbdmarbmVbdmarZo CÎma' Agm eãXà`moJ dmnaVmo. Oo Ia§MVbdma Ioibo Ë`m§Zm ‘mhrV Amho H$s, Vbdmarbm CÎmaT>mbrZo XoVmV. AmJrM§ CÎma AmJrZo AmnU H$Yr XoVmoH$m? AmJrM§ CÎma AmnU nmÊ`mZo XoVmo. Ë`mM àH$maoH«$moYmM§ Am{U ÛofmM§ CÎma Amnë`mbm ào‘mZoM XoVm oV§.H«$moYmZo H«$moY dmT>Vmo. CÎma Hw$R>o {‘iV§? åhUyZ "OemgOgo' Zmhr, "Oemg Vgo'!

Ë`mM Ý`m`mZo AÝ`m`rbm eÌy H$ënyZ Ë`mÀ`merbT>ë`mg {ZaJmR> n¸$s hmoUma. àý gwQ>Uma Zmhr. bTy>ZqOH$Ê`mMm {dImar AmZ§X Ë`mVyZ H$Xm{MV {‘iob."B§{Xam MwH$br Agob, «{‘V Pmbr Agob; nU {Vbm‘r eÌy ‘mZUma Zmhr. {Vbm ‘r naH$s H$ënUma Zmhr.'{dZmo~m§Mr hr y{‘H$m g¨{YgmYynUm ZìhVr. hm gmYynUmhmoVm. ho {dZmo~m§M§ gmYwËd hmoV§. A{Ve` CÀMnmVirdarb AmÜ`mpË‘H$ Am{U {demb ‘ZmMr Vry{‘H$m hmoVr. Amåhmbm g‘Obr Zmhr. Ë`m§À`m hoVydaM

Amamon Pmbo. {dZmo~m emgZ‘wº$ hmoVo. nU Amåhr Agog‘Obmo H$s, Vo gaH$maYm{O©Uo AmhoV. Amåhr Ag¨g‘Obmo H$s Vo B§{Xam Jm§YtÀ`m ~mOyZo AmhoV. Ë`m§Mr VrAqhgm hmoVr, g‘Ñï>r hmoVr, na‘ gmå` hmoV§. Am‘Mo

Page 13: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

& 37 && gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018Date of Publication- 27-9-2018

S>moio H«$moYmZo bmb Pmbo hmoVo.AmVm Mmirg dfmªZ§Va ‘r `m KQ>ZoH$S>o ‘mJo diyZ

~KVmo Voìhm ho bjmV oV§ H$s- Voìhm O`àH$me hobmoH$eº$s OmJ¥V H$ê$Z «ï>mMma d bmoH$emhr àñWm{nVH$aÊ`mMm àý gmoS>dy nmhV hmoVo, Va {dZmo~mAmË‘eº$sÀ`m à^mdmZo hm àý gmoS>{dÊ`mMm à`ËZH$arV hmoVo. m XmoZ y{‘H$m {damoYr AmhoV, Ag¨ AmåhrH$pënb§. dñVwV… Ë`m {damoYr ZìhË`m, nyaH$ hmoË`m.bmoH$eº$s {déÕ AmË‘eº$s Aer pñWVr ZìhVr, VabmoH$eº$s Am{U AmË‘eº$s Aer pñWVr hmoVr. nUË`m§Mr y{‘H$m Am‘À`m N>moQ>çm ~wÕrbm g‘Obr Zmhr.Û§Û Am‘À`m ‘ZmV hmoV§, Amåhmbm Vg¨M {Xgb§. AmåhråhQ>b§, EH$ Va Ë`m ~mOybm C o amhm qH$dm Ë`m ~mOybm.{dZmo~m AqhgH$ Am{U bmoH$emhrdmXr hmoVo. g¨Kfm©Mm‘mJ© hm AmXe© gË`mJ«h Zmhr Aer Ë`m§Mr VmpÎdH$y{‘H$m hmoVr. nU Var {ddoH$mZo {ZU© KoÊ`mM§ "ñdmV§Í`'

åhUyZ {dZmo~m§Zr Amnë`m AZw m`m§Zm "Hw$R>brhr qhgm

B§{Xam Jm§Yt‘Ü o hþHy$‘emhr d¥Îmr hmoVrM.nU Ë`m MdVmiboë`m dm{KUrbm bmb

P|S>r XmIdyZ AmUIr AmH«$‘H$ H$aU§{ZaW©H$ hmoV§. åhUyZ ^maVmVrb XmoZ gV

‘hmnwéfm§Zr AqhgoMm ‘mJ© ñdrH$mabm. EH${dZmo~m Am{U Xþgao Oo.H¥$îU‘yVu. nwnwb

O`H$a `m§Zr B§{Xam Jm§YtM§ A{Ve` gw§XaM[aÌ {b{hb§ Amho. Ë`m‘Ü o Ë`m dU©ZH$aVmV : AmUr~mUrÀ`m H$mimV B§{Xam

Jm§Yr ‘mZ{gH$ ÑîQ>çm EH$Q>çm d Agwa{jVPmë`m AmhoV. Oo.H¥$îU‘yVu B§{Xam Jm§Yterdma§dma gnH©$, gdmX H$aV AmhoV. {Zamon

nmR>dV AmhoV. VgM B§{Xam Jm§YrXoIrb{dZmo~m§Zm oQ>m`bm `m`À`m qH$dm

{dZmo~mXoIrb Ë`m§Zm {Zamon nmR>dm`Mo.

Page 14: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018 && 38 &Date of Publication - 27-9-2018

H$aUma Zmhr' `m AQ>rda O`àH$mem§À`m gË`mJ«hmVgm‘rb hmoÊ`mMr AZw‘Vr {Xbr. nU Ë`mM doir Ë`m§ZrB§{Xam Jm§Yter g¨dmX gwê$ R>odbm.

AmUr~mUr nd©{dZmo~m g¨V hmoVo Am{U Amåhr Ë`m§À`mH$Sy>Z amOH$s`

y{‘H$m ‘mJV hmoVmo- Vwåhr B§{XaoMm {Y¸$ma H$am. nU mg¨Kfm©VyZ Ooìhm AmUr~mUrMr hþHy$‘emhr Ambr, Voìhm‘mÌ Amåhr Am‘À`m KamV qH$dm {dÚmnrR>mV bnbmo.AmnU KoVboë`m g¨Kfm©À`m ‘mJm©Mo Oo H$mhr Adm§{N>VAm{U AQ>i Xþîn[aUm‘ hmoVo, Vo ñdrH$maÊ`mM§ em¡ ©Amåhr XmI{db§ Zmhr. Am{U bhmZ ‘wbmgmaIr Amåhr{dZmo~m§H$Sy>Z ‘mJUr H$am`bm bmJbmo H$s- {dZmo~m,AmVm AmUr~mUrda Vwåhr H$mhr Var Cnm` H$am. `mVyZ‘mJ© H$mT>m. AmVm VwåhrM àý gmoS>dm. EdT>§M Zmhr, Vahm àý Amåhmbm Or nÕV hdr Amho Ë`m nÕVrZogmoS>dm. Am§XmobZ H$am, gË`mJ«h H$am, B§{XamMm {damoYH$am Am{U Vwé§JmV Om; VaM "Vwåhr Iao gË`mJ«hr'.Am‘À`m N>moQ>çm ì`m»`m, Am‘Mo N>moQ>o AmJ«h!

àý Amåhr {Z‘m©U Ho$bo. {dZmo~m Amåhmbm dma§dmagm§JV hmoVo H$s, gË`mJ«hmZo àý gmoS>{dÊ`mMr hr OmJmZmhr. gË`mJ«h ‘bmhr g‘OVmo. XoemV eÌwËd {Z‘m©U ZH$aVm AqhgH$ ‘mJm©Zo hm àý gmoS>{dbm nm{hOo, Ag¨Ë`m§Zm dmQ>V hmoV§. Ia§ åhUOo You can not solve aproblem by the same level of intellect, whichcreated the problem in the first place Ag¨ EH$gd©‘mÝ` gyÌ Amho. Û¡V Am{U eÌwËd H$pënÊ`mÀ`mXmoÝhr ~mOy§À`m Á`m d¥ÎmrZo eodQ>r AmUr~mUrMrhþHy$‘emhr Ambr, Vr Ë`mM nÕVrZo gmoS>dm- hr Am‘Mr~m{be ‘mJUr hmoVr. {dZmo~m§Zr Ë`mbm Amnë`m gm¡å`gË`mJ«hmÀ`m nÕVrZo hmVmib§. nU Amåhr Ë`m§Zm"gaH$mar g¨V' åhUyZ Omhra H$ê$Z Q>mH$b§.

Ia§ åhUOo n[apñWVrZwgma nj ~XbUmao Amåhr.Amåhr åhUOo ‘hmamï´>mVbo ~w{Õd§V. nU Oo VÎd{Zð>Am{U g‘Ñï>rZo AMb am{hbo, Ë`m {dZmo~m§Zm ‘mÌAmåhr g¨{YgmYy Am{U ninwQ>o åhQ>b§. gm{hË`g¨‘obZmgmR>r 25 bmIm§Mr ^rH$ ‘mJV AmåhremgZmÀ`m ‘mJo {’$aVmo d ñdV…bm gm{hpË`H$ åhUdVmoAm{U Á`m {dZmo~m§Zr Am wî`mV emgZmMm EH$ n¡gmKoVbm Zmhr, ~mam-~mam Vmg ‘OwamgmaIo l‘ H$ê$Z

Amnbr amoQ>r H$‘{dbr, Vo {dZmo~m gaH$maYm{O©Uo!AmUr~mUr {déÕ `XþZmW WÎm|Mr gmYZm Am{U XþJm©

^mJdV hr XmoZ CÁÁdb CXmhaUo gmoS>br, Va H$moUrhrAmdmO CR>{dbm Zmhr. gd© ~w{ÕdmXr gmoB©ñH$aarË`m^rVrZo Myn hmoVo. {dZmo~m§Zr AmUr~mUrMm {ZfoY åhUyZ‘m¡ZmMm gË`mJ«h gwê$ Ho$bm. nU Amåhmbm Anojm hmoVrH$s, {dZmo~m§Zr "‘wXm©~mX' Aer KmofUm Úmdr. {dZmo~m§ZrIa§ Va ‘m¡Z YmaU H$ê$Z gyú‘ gË`mJ«hmMm g¨Xoe {Xbm.Vo EH$m AmB©M§ ‘m¡Z hmoV§. AmB©Zo A~mobm Yabm Va {H$Vrn[aUm‘ hmoVmo, ho Amnë`mbm ‘mhrV Amho. nU{dZmo~m§Mm hm gyú‘ gË`mJ«h Amåhmbm g‘ObmM Zmhr.Ë`m‘wio Amåhr {dZmo~m§Zm "‘m¡Zr~m~m' åhUyZ {hUdb§.Ia§ åhUOo {dZmo~m§Zr Ooìhm ‘m¡Z gmoS>b§ Am{U Ë`m§À`m‘¡Ìr `m ‘wInÌmV AmUr~mUrda Q>rH$mË‘H$ àH$m{eVPmb§, Voìhm Vo ‘wInÌM emgZmZo Oá Ho$b§. {dZmo~mAmUr~mUr{damoYmV Amnë`m ‘m¡Z ^mfoV ~mobbo. nUgaH$mar g¨V hm Amåhr Ë`m§À`mda R>nH$m R>odbm.Eg.E‘.OmoetgmaIo g¨V amOH$maUr amÌr 12 dmOVm‘hmamï´>mVë`m EH$m Wmoa ~w{Õd§V àmÜ`mnH$mÀ`m Kar{ZdmgmgmR>r nmoMbo. nU Eg.E‘. Ambo,AmUr~mUr‘Ü o Ambo, ho P|JQ> KamV H$embm åhUyZamÌr ~mam dmOVm KamM§ Xma ~§X H$ê$Z Eg.E‘.ZmA§YmamV bmoQ>Umao Vo àmÜ`mnH$ ‘mÌ ‘hmamï´>mVbo~w{Õd§V! `mV EH$ Jmoï> ‘r AYmoaopIV H$aVmo H$s, `mgJù`m dmXmV ‘rXoIrb {dZmo~m {damoYr hmoVmo.

XmoZ g¨Vm§Mm à`ËZB§{Xam Jm§Yt‘Ü o hþHy$‘emhr d¥Îmr hmoVrM. nU Ë`m

MdVmiboë`m dm{KUrbm bmb P|S>r XmIdyZ AmUIrAmH«$‘H$ H$aU§ {ZaW©H$ hmoV§. åhUyZ maVmVrb XmoZ g¨V‘hmnwéfm§Zr AqhgoMm ‘mJ© ñdrH$mabm. EH$ {dZmo~mAm{U Xþgao Oo.H¥$îU‘yVu. lr‘Vr nwnwb O`H$a `mOo.H¥$îU‘yVu `m§À`m Iyn OdiÀ`m hmoË`m Am{U Ë`mB§{Xam Jm§YtÀ`m ~mb‘¡ÌrU hmoË`m. nwnwb O`H$a `m§ZrB§{Xam Jm§YtM§ A{Ve` gw§Xa M[aÌ {b{hb§ Amho. Ë`m‘Ü oË`m dU©Z H$aVmV : AmUr~mUrÀ`m H$mimV B§{Xam Jm§Yr‘mZ{gH$ ÑîQ>çm EH$Q>çm d Agwa{jV Pmë`m AmhoV.Oo.H¥$îU‘yVu B§{Xam Jm§Yter dma§dma g¨nH©$, g¨dmX H$aVAmhoV. {Zamon nmR>dV AmhoV. Vg¨M B§{Xam Jm§YrXoIrb{dZmo~m§Zm oQ>m`bm `m`À`m qH$dm {dZmo~mXoIrb Ë`m§Zm

Page 15: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

& 39 && gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018Date of Publication- 27-9-2018

{Zamon nmR>dm`Mo. Ë`m XmoKm§Zr Omhra Q>rH$m H$ê$Z {VbmAmUIr Agwa{jV H$aÊ`mMm YmoH$m KoVbm Zmhr. {Vbmg‘Omdb§, AmœñV Ho$b§. AË`mMmarbmXoIrb Amnb§åhUm`bm OmñV ‘moR>§ em¡ © bmJV§. Omo AË`mMmar Amho,Ë`mMm {ZfoY H$aU§ VwbZmË‘H$ ÑîQ>çm gmon§ Amho. VwåhrAm{U ‘r VoM H$aVmo. (qH$dm VodT>§XoIrb Y¡ © XmIdVZmhr.) nU "hr AË`mMmar ì`º$s MwH$br Amho, nU Vr‘mPrM Amho,' Ag¨ åhUyZ {Vbm Amnb§ åhUyZCMbm`bm ‘moR>§ Y¡ © bmJV§. qZXm-ZmbñVr ñdrH$maH$am`Mr V`mar bmJVo. ho Y¡ © m XmoZ g¨Vm§‘Ü o hmoV§. mXmoKm§Zr {VÀ`m A§VamËå`mbm AmdmhZ Ho$b§. "{ZdS>UwH$mbdH$amV bdH$a Ko, gd© amO~§Úm§Zm gmoS>, bmoH$emhrh¸$ nwÝhm àñWm{nV H$a'; ho {Vbm dma§dma g‘Omdb§.BVa AZoH$ H$maUm§gmo~VM `m XmoKm§Mmhr n[aUm‘ B§{XamJm§Ytda Pmbm. Ë`m§Zr {ZdS>UwH$m KoVë`m Am{U Ë`mnam yV Pmë`m. ho gdmªZm ‘mhrV Amho.

nam yV Pmboë`m B§{Xam Jm§YtMr à{V{H«$`m nwnwbO`H$a `m§Zr Zm|X{dbr Amho. ‘mM© 1977. nwnwb Ë`m§ZmoQ>m`bm Joë`m. B§{Xam Jm§Yr haboë`m hmoË`m. Kar

EH$Q>çm ~gë`m hmoË`m. Ë`m åhUmë`m, "nwnwb, Am` E‘[abrìh>.' ‘r ‘moH$ir Pmbo. amJmdboë`m ZìhË`m.{MS>boë`mhr ZìhË`m. OUy Ë`m åhUmë`m, ‘mP§ MwH$b§MhmoV§. ‘mÂ`m MwH$m§À`m qnOè`mV ‘rM H¡$X Pmbo hmoVo.dmKmda ñdma Pmbo hmoVo ‘r, nU CVam`M§ H$g¨ ‘mhrVZìhV§. AmO ‘r Ë`m MwH$sÀ`m y{‘Ho$VyZ Imbr CVabo.Ë`m OmhranUo H$Xm{MV ho H$~yb H$aUma ZmhrV, nUAm` A°‘ [abrìhS> åhUmë`m. Amåhr ‘mÌ ñdV…H$‘mdbobm ZìhVm Ë`m {dO`mMm O„mof Ho$bm. Am{U{dZmo~m§Zm H$m°åàmo‘mB©P g|Q>, AY…n{VV g¨V Ag¨ OmhraHo$b§. nU {ZiH§$R>mZo Og¨ Jù`mV {df YmaU Ho$b§, VerAm‘Mr Q>rH$mhr `m ~¡am½`mZo em§VnUo YmaU Ho$br.

AmO ‘r ho gJi§ nümÎmmnX½Y hmoD$Z ~mobVmo .H$maU Ë`m doir {dZmo~m§da Q>rH$m H$aÊ`mV A»»`m‘hmamï´>mgmo~V ‘rXoIrb gm‘rb hmoVmo. 1976 ‘Ü oAmUr~mUr gwê$ AgVmZm {dZmo~m§À`m ndZmaAml‘m‘Ü o gd© godm g¨KmM§ g¨‘obZ Pmb§.O`àH$mem§gh à‘wI ZoVo Vwé§JmV hmoVo. ‘mPo AmB©-dS>rbhr Vwé§JmV hmoVo. AmUr~mUrda H$m` Cnm` H$mT>VmoB©b, `mda `m g¨‘obZmV MMm© gwê$ hmoVr. Voìhm ‘r

Am{U ‘mPm ‘moR>m ^mD$ AemoH$ Amåhr XmoKm§Zr ^a

g¨‘obZmV {dZmo~m§À`m Hw$Q>rg‘moa {dZmo~m§Mm {ZfoY Ho$bm.hmVm‘Ü o ’$bH$ Yabo, "gJio Vwé§JmV AgVmZm {dZmo~mAm{U gd© godm g¨K ‘m¡Z H$m AmhoV? Vwåhr {ZfoY H$am.'{dZmo~m§Zr Am‘À`mH$S>o hgyZ Xþb©j Ho$b§. Ë`m§M§ öX`‘moR>§ hmoV§.

AmUr~mUr gwê$M hmoVr. Xaå`mZ, ‘r amUrgmo~V b¾H$am`M§ R>adb§. Vwé§JmV ZoD$Z amUrMr AmB©-d{S>bm§eroQ> KmbyZ {Xbr Am{U Z§Va gd©àW‘ ‘r amUrbm

{dZmo~m§H$S>o KoD$Z Jobmo. {H$Vrhr amJ Agbm Var AmB©-d{S>bm§À`m ImbmoImb ‘bm Xþgar g¨‘Vr {dZmo~m§Mr hdrhmoVr. åhUmbmo, "{dZmo~m, hr amUr Amho Am{U AmåhrXmoK§ b¾ H$aVmo . Vw‘Mm Amerdm©X hdm.' Ë`m doir{dZmo~m åhUmbo, "Aao, am‘Xmg Ooìhm ~mohë`mda MT>VhmoVo Voìhm H$m` åhQ>b§, Vwbm ‘mhrV Amho H$m?gmdYmZ!' ‘bm gmdYmZ åhUyZ Ë`m§Zr hgyZ Q>mirdmO{dbr. amUrbm Vo AmdS>b§ Zmhr. b¾mgmR>rAmerdm©X XoÊ`mEodOr åhUVmV- gmdYmZ! AmVm Ag¨dmQ>V§ H$s, dñVwV… Vo ‘bm Zìho Va amUrbm gmdYmZH$arV AgmdoV; H$maU Vo ‘bm ~è`mn¡H$s AmoiIV hmoVo.

nwZ }Q>‘r ‘hmamï´>mMmM à{V{ZYr. Vw‘À`mgmaImM dmJbmo.

{dZmo~m§Zm Xmof {Xbm. Ë`m§À`mnmgyZ Xþamdm Ho$bm.eodQ>Mr H$mhr df} Va ‘r Ë`m§À`mH$S>o OmU§ ’$maM H$‘rHo$b§ hmoV§. Vem pñWVrV AMmZH$ Ë`m§Zr XohË`mJ Ho$bm.‘mÂ`m OrdZmVbm {dZmo~m AÜ`m` g¨nbm. qH$dm Vg¨‘bm dmQ>b§. nwT>o 15 dfmªZr ‘bm öX`amoJmMm PQ>H$mAmbm. EpÝOAmoßbmñQ>r Q>o~bda ‘mPr H$moamZar AmQ>©ar’$mQ>br. ‘¥Ë yÀ`m H$S>çmda C^m hmoVmo. nwT>À`m jUrAmVm ‘r OmUma! Ë`m jUr Ë`m A§YmamVyZ AMmZH$B©emdmñ`À`m eãXm§VyZ {dZmo~m ‘bm naV oQ>bo.

"Vo nyU© Amho, ho nyU© Amho,nyUm©nmgyZ nyU© {ZînÞ hmoVo.'{dZmo~m ‘bm Vo d¡{œH$ AÛ¡V gm§JV hmoVo. H$mhr jU

‘r Vem AmÜ`mpË‘H$ y{‘Ho$V hmoVmo. Ë`m Xe©ZmZo Ë`mjUr ‘bm CMbyZ KoVb§, gm§ miyZ KoVb§. Ë`mZ§Va H$mhrH$mimZo naV ‘r Vw‘À`m-Am‘À`mgmaIm Pmbmo.

öX`amoJ d ‘¥Ë ynmgyZ ‘wº$sÀ`m emoYmV ‘bm {dZmo~mnaV gmnS>bo. Ë`m‘wio ‘bm ‘hmamï´>mbm gm§Jmd§g¨ dmQ>V§H$s- {‘Ìm§Zmo, Amnë`mbm {dZmo~m§Zm naV emoYmd§

Page 16: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018 && 40 &Date of Publication - 27-9-2018

bmJob. A§V‘w©I hmoD$Z emoYmd§ bmJob. ñdV…À`mq^JmVyZ Amåhr {dZmo~m§Zm VnmgVmo. nU Amnë`mMîå`mMo a§J H$moUVo AmhoV, ho Amåhmbm AmYr Vnmgmd§bmJob. Amnë`m nyd©Xÿ{fV {dMmam§VyZ AmnU {dZmo~m§Zm~KVmo AmhmoV H$m?

AmVm Mmirg dfª hmoD$Z JobrV. Ë`m doiÀ`mgJù`m Û§Û Am{U {dH$mam§VyZ ~mhoa nSy>Z AmVm AmnUgË`mMm emoY KoD$ eH$bmo nm{hOo. Voìhm Zo‘H§$ H$m`KS>b§? {dZmo~m§Mr Zo‘H$s H$m` y{‘H$m hmoVr? Am‘MrH$m` y{‘H$m hmoVr? ‘bm H$Yr H$Yr e§H$m oVo H$s- Ag¨Va Zmhr Zm KS>b§ H$s, {dZmo~m§Mm aW H$m`‘M O{‘ZrÀ`mda hmoVm Am{U Amåhmbm Vo ’$ma bm{OadmU§ dmQ>V hmoV§.Amåhr AmoaS>bmo- "Agm H$gm hm EH$Q>m AåbmZ, moJr,amOh§g? AmoT>m Ë`mbm Imbr. AmUm Amnë`mnmVirda.' AerM JXu XmoZ hOma dfmªnydu Ooégbo‘ehamV Jmoim Pmbr hmoVr. hm OrPg eÌyda ào‘ H$am`bmgm§JVmo. nmnr doí oMmhr CÕma H$aVmo. nH$S>m Am{U ‘mam`mbm. ’$mS>m `mMr dó§, R>adm `mbm JwÝhoJma. MT>dm`mbm gwimda! JXuZo {ZH$mb {Xbm. XmoZ hOmadfmªZ§Vahr Am‘Mr VrM ‘mZ{gH$Vm Amho.

~wÕ Agmo, p¼ñV Agmo, kmZoœa Agmo, VwH$mam‘Agmo, Jm§Yr Agmo; Amåhmbm Vo ghZ hmoV ZmhrV. AmåhrË`m§Zm ~XZm‘ H$aVmo. gwimda MT>dVmo, Amåhr Ë`m§ZmJmoù`m KmbVmo. AmO Amåhr ñdV…bm Vnmgm`Mr JaOAmho. {dZmo~m§da Z¡{VH$ {ZH$mb Omhra H$aÊ`mEodOrAmnU ñdV…Mm Ñ{ï>H$moZ, Ë`mÀ`m ‘`m©Xm Vnmgm`MrJaO Amho. {dZmo~m§Zm Ë`mM§ H$mhr XoU§-KoU§ Zmhr. VopñWVàk AmhoV, {Z{b©á AmhoV. "qZXm ñVwVr Z Ko ‘m¡Zr,{‘io Vo JmoS> ‘m{ZVmo' `m d¥ÎmrV Vo AmhoV. àý Ë`m§À`mAnamYmMm Zmhr, Am‘À`m jmbZmMm Amho.

`mnyduhr AZoH$Xm Ag¨ KS>b§ Amho. {Q>iH$m§À`mOhmb ‘mJm©M§ AZw‘moXZ Z Ho$boë`m JmoIb|Zm, VgoM‘hmË‘m Jm§YtÀ`m AghH$ma Am§XmobZmVyZ g¨Hw${MVamï´>dmXmbm ~i {‘iob åhUyZ Agh‘Vr ì`º$ H$aUmaoadtÐZmW Q>mJmoa `m§Zm OZ‘VmZo Aem àH$maÀ`m Q>rHo$M§YZr ~Zdb§ Amho. g¨ wº$ ‘hmamï´>mÀ`m ‘mJUrbm "ñdV§Ì^maVmV àm§VdmX à~i hmoUo `mo½` Zmhr' `m y{‘Ho$‘wio{dZmo~m§Zr g‘W©Z Úm`Mo ZmH$mabo, Voìhm à.Ho$.AÌ|Zr"{dZmo~m§Zm dmZamo~m' åhUyZ {hUdb§ hmoV§.

H$moUmMr y{‘H$m MyH$ d ~amo~a mMm àý Zmhr. ‘bm

Og¨ dmQ>V§ Ë`m{edm` Xþgè`mbm àm‘m{UH$nUo doJi§ dmQy>eH$V§ ho ñdrH$mam`bm Or CXma d ì`{º$ñdmV§Í`mbm dmdXoUmar y{‘H$m Amdí`H$ Amho, Vr ZgÊ`mMm Amho.CÎmo{OV JXuZo d OZ‘VmZo AZoH$ doim AemAmH«$ñVmù`m y{‘H$m KoVë`m AmhoV. g¨Vm§Zm gwimdaMT>db§ Amho.

AZwemgZ nd©? gË` Am{U AgË`AmUr~mUrXaå`mZ B§{Xam Jm§YtMo H$Å>a g‘W©H$ d

gh`moJr dg¨Vamd gmR>o {dZmo~m§Zm oQ>m`bm Jobo.naVë`mda ZmJnyabm Ë`m§Zr Omhra Ho$b§ H$s, {dZmo~m§Zr"AZwemgZ nd©' Ag¨ åhUyZ AmUr~mUrM§ g‘W©Z Ho$b§.hm {dZmo~m§da ‘moR>m Amamon Amho. ‘mÂ`m ‘ZmV AmVm àýoVmo H$s- gmR>|Zm Voìhm H$moUrM H$g¨ {dMmab§ Zmhr H$s

{dZmo~m Va ‘m¡ZmV AmhoV, gyú‘mV AmhoV; Ë`m‘wio{dZmo~m Ia§M Ag¨ åhUmbo `mMm nwamdm H$m`? AJXrgmYr nÌH$m[aVm hmoVr. ~w{Õd§V åhUdyZ KoUmè`m‘hmamï´>mV hr gmYr {ddoH$~wÕr ZìhVr H$s, nwamdm H$m`?Ë`m H$mir MmbUmè`m gaH$mar àMmamV BVH$m AnàMmahmoVm H$s, AmnU gd©M ~mVå`m§da A{dœmg R>odV hmoVmo.‘J Zo‘Š`m `mM ~mV‘rda Amåhr {dœmg H$m R>odbm?H$maU Amåhmbm {dœmg R>odm`Mm hmoVm. ~a§, gmR>o H$mhrgË`dMZr åhUyZ à{gÕ ZìhVo. nU Var gmR>|da g¨e`KoÊ`mEodOr Amåhr Ë`m§À`m dº$ì`mda {dœmg R>odbm.

Aml‘dmgr`m§Zr Ë`mMm à{VdmX Ho$bm Zmhr, H$maU{dZmo~m åhUmbo, "AgË`mMm à{VdmX Ho$bm Va AgË`OmñVM ‘O~yV hmoV§.' AgË` Ë`mÀ`m ‘¥Ë yZo ñdV…M‘aob, hr Ë`m§Mr y{‘H$m hmoVr. Ia§ åhUOo {dZmo~m§Zm"Vwåhr AmUr~mUrbm AZwemgZ nd© H$m åhQ>b§?' Agmàý {dMmaU§ ho Ë`m B§J«Or dmŠàMmamgmaI§ Amho H$s,"ìhoZ {S>S> y ñQ>m°nS> {~qQ>J wAa dmB©’$?' ~m`H$mobm‘maU§ Vwåhr Ho$ìhm Wm§~db§V? åhUOo ~m`H$mobm ‘maVhmoVo ho J¥hrV Yê$ZM nwT>M§ ñnï>rH$aU {dMmam`M§.AemM àH$mao {dZmo~m§Zm Amamonr R>adyZM Amåhr àý{dMmamV hmoVmo. grVobm am‘m`UmVrb Ymo~r M[aÌhrZR>adV hmoVm.

XmoZ nwñVH§$ àH$m{eV Pmbr AmhoV. lr.{X.~m. Kw‘aoho ZmJnya "VéU ^maV'Mo AZoH$ df} g¨nmXH$ am{hboAmhoV. ZmJnyaÀ`m nÌH$ma{dœmV AmXaUr` Zmd. Ë`m§ZmgJio "‘m‘mgmho~' Ag¨ åhUm`Mo. Ë`m§M§ AmË‘M[aÌ

Page 17: gwir {Xcocm g§V ({dZmo~m : Zdo AmH$cZ)nirman.mkcl.org/doc/downloads/articles/Suli...Date of Publication- 27-9-2018

& 41 && gmYZm & 6 Am°³Q>mo~a 2018Date of Publication- 27-9-2018

àH$m{eV Pmb§ Amho. gmR>o Ooìhm {dZmo~m§Zm oQ>m`bmJobo, Voìhm `moJm`moJmZo Kw‘ao {VWo hOa hmoVo. Vg¨M{dZmo~m§À`m goH«o$Q>ar Hw$gw‘VmB© Xoenm§S>oXoIrb {VWo hOahmoË`m. Ë`m {dZmo~m§Mm eãXZ²eãX OgmÀ`m Vgm CVadyZ¿`m`À`m. Hw$gw‘VmBªZrXoIrb {dZmo~mÀ`m A§{V‘ndm©{df`r nwñVH$mV {b{hb§ Amho.

gmR>o oQ>rMm Vmo àg¨J `m XmoKm§Zr ñdV§ÌnUo {dñV¥VdU©Z Ho$bm Amho. {dZmo~m§Zr AmUr~mUrbm "AZwemgZnd©' åhQ>b§ Zmhr. bmI^a bmoH$ Vwé§JmV S>m§~yZ R>odboAgVmZm gmR>o {dZmo~m§Zm AmUr~mUr‘Ü o maVmV gJi§H$g¨ gwairV gwê$ Amho ho gm§JyZ ^bmdU H$aV hmoVo.{dZmo~m§M§ ‘m¡Z gwê$ hmoV§. nwT>o R>odyZ Agbobo ‘hm^maVnwñVH$ CKSy>Z Ë`mVrb "AZwemgZ nd©' m EH$m eãXmda~moQ> R>odyZ {dZmo~m§Zr gmR>|Zm hmVmÀ`m Bemè`mZo àýQ>mH$bm H$s, ho H$m` Vw‘M§ AZwemgZ nd© Amho?{dZmo~m§Zr CnamoYmZo Bemè`mVyZ àý CnpñWV Ho$bm.AmUr~mUrbm àým§{H$V Ho$b§. gmR>|Zr Ë`mbm àepñVnÌåhUyZ ~mhoa Omhra Ho$b§. nwT>M§ gd© H$m‘ AmnU gdmªZrnyU© Ho$b§. {dZmo~m§Zr Ho$di EH$ X§VhrZ pñ‘V Ho$b§.

{Zdm©U˶m§Zm 1982 ‘ܶo EH$ {Xdg öX`amoJmMm PQ>H$m

Ambm. n{hë`m {Xder Ë`m§Zr CnMma KoVbm. Am‘Mrghm S>m°ŠQ>am§Mr Q>r‘ hmoVr. Xþgè`m {Xder ‘mÌ Ë`m§Zrgm§{JVb§ H$s, AmVm BWb§ H$m © g¨nb§. AmVm OmUo Amho.Ë`m§Zr gJim CnMma Wm§~dbm. AÞ-nmUrhr KoU§Wm§~db§. {dZmo~m§À`m Ë`m eodQ>À`m gmV {Xdgm§V KaMmS>m°ŠQ>a åhUyZ ‘r {VWoM hmoVmo. {dZmo~m§Mm Vmo eodQ>MmH$mi åhUOo EH$ ‘mUyg {Od§VnUr H$gm Xoh‘wº$ PmbmhmoVm mM§ {dbjU àmË`{jH$ hmoV§. H$UmH$UmZo Xoh ‘aVhmoVm. Ë`m§Zm doXZmhr hmoV hmoË`m. Ë`m H$mimV B§{XamJm§Yr Ë`m§Zm oQ>m`bm Amë`m. AÞ, nmUr, Am¡fY ¿`måhUyZ g‘Omdb§. nU Ë`m§Zr ZmH$mab§. S>m°.gwerbm Zm`aoQ>m`bm Amë`m. gwerbm~hZ åhUOo Jm§YrOtÀ`m

ng©Zb {’${O{eAZ. nÞmg dfmªMr Ë`m§Mr {dZmo~m§erAmoiI. hm ‘mUyg Mma {Xdgm§nmgyZ AÞ-nmUr Ë`mJH$ê$Z ~gbobm Amho. eara nmÊ`mÀ`m W|~mgmR>rVS>’$S>V Amho, nU Vo ZmH$mê$Z {ZJ«hmZo earamH$S>o{Z{b©ánUo ~KV AmhoV. gwerbm Zm`aZr nmÊ`mZo^abobm ½bmg Ë`m§À`m Vm|S>mn ªV O~aXñVrZo Zobm. ‘moh

hmoÊ`mMr n[apñWVrM Ë`m§Zr {Z‘m©U Ho$br. nU {dZmo~m§ZrhmVmZo ’$Q>H$m ‘mê$Z ½bmg Imbr nmS>bm. g¨Xoe ñnï>hmoVm. gdmªZr à`ËZ Wm§~dbo.

eara hiyhiy em§V ìhm`bm bmJb§. gmVì`m {XdergJi§M Wm§~b§. œmghr Wm§~bm. öX`mMr JVrhrWm§~br. Amåhr B©grOr ‘erZ bmdyZ R>odb§ hmoV§.B©grOr‘Yë`m aofm ‘§X-‘§X hmoV Joë`m Am{U eodQ>r aofmgnmQ> Pmbr. Xhm {‘{ZQ>§ Wm§~bmo Am{U Z§Va AmåhrS>m°ŠQ>am§Zr "{dZmo~m§Mm ‘¥Ë y Pmbm' Ag¨ Kmo{fV Ho$b§.

Ë`m {Xder ‘¥Ë yÀ`m à‘mUnÌmda ‘r Ho$bobr ghrAmO {ZaW©H$ Pmbr Amho. {dZmo~m AmO earaê$nmZoAmnë`mV ZmhrV, nU amoO oQ>VmV. Ë`m§À`m AmB©À`m‘¥Ë yZ§Va Ë`m§Zr EH$Xm Ag¨ åhQ>b§ hmoV§ H$s, "AmB©, Vy{Od§VnUr Oo ‘bm {Xb§g, Vo Hw$UrM {Xb§ Zmhr. nU Vy‘oë`mda Oo XoVo Amhog, Vo Vy ‘bm {Od§VnUrhr {XboZmhrg. AmËå`mÀ`m A‘aËdmMm EdT>m nwamdm ‘bm nwaogmAmho.' {Od§VnUr {dZmo~m§H$Sy>Z ‘bm Iyn {‘imb§ hmoV§.nU Ë`mhÿZhr OmñV {dZmo~m Joë`mda ‘bm amoOË`m§À`mH$S>Z§ {‘iV§ Amho.

{‘Ìm§Zmo, Amåhr {dZmo~m§da AÝ`m` Ho$bm. Am‘À`mN>moQ>çm ~wÕrZo Ë`m§Zr H$g¨ dmJmd§ `mMo {Z`‘ bmXbo. VoVgo dmJbo ZmhrV åhUyZ Ë`m§Zm Amåhr Imbr AmoT>b§.nU BVŠ`m dfmªZ§Va AmVm nwZ‘y©ë`m§H$Z H$aÊ`mMr,{dZmo~m§Zm nwÝhm oQ>Ê`mMr doi Ambr Amho. ‘bm ImÌrAmho H$s, Amåhr AmVmhr Jobmo Var Vo ‘mV¥öX`r {dZmo~mhmV ngê$Z Amåhmbm ñdrH$maVrb.

ZXr dmhV hmoVr. dmhVM amhUma Amho. Ë`m{H$Zmè`mda OmD$Z VhmZ mJdUo AmVm Amnë`m hmVmVAmho.

S>m°. A^¶ ~§J, JS>{[email protected]

({dZmo~m§darb MKCL {Z{‘©V do~gmB©Q>À`mCX²KmQ>Zàg¨Jr nwÊ`mV Zmoìh|~a 2017 ‘Ü o Ho$boë`m

^mfUmda AmYm[aV boI.)