TOPICS 1. Obtaining and digesting of food (Digestive system) 2. Gas exchange: breathing system (Respiratory system) 3. Internal transport (Circulatory system) 4. Immune system 5. The control of internal environment 6. Chemical control (Endocrine system) 7. Nervous system and the sense 8. Animal locomotion

ตอมไรทอ (endocrine gland) ตอมท หลงสารและไปมผลตอเซลลเปาหมาย โดยผาน extracellular fluid เชนกระแส เลอด ตอมมทอ(exocrine gland) ตอมทหลง สารและไปมผลตอเซลลเปาหมายโดย ผานทอ

6. CHEMICAL CONTROL (ENDOCRINE SYSTEM)

ฮอรโมน หมายถงสารเคมทสรางมาจากเซลลของตอมไรทอ(endocrine cell) และไปมผลควบคมการท างานของเซลลเปาหมายทอยหางออกไป โดยขนสงไปตามกระเสเลอด

การท างานของรางกายทควบคมโดยฮอรโมนหรอสารเคม เรยก chemical control และเรยกกลมสารเคมดงกลาววา chemical messenger หรอ molecular messenger

Chemical messengerหรอmolecular messenger แบงเปน 5 ชนดดงน

1. Paracrine (local regulator) 2. Neurotransmitter 3. Neurohormone 4. Hormone 5. Pheromone

ฮอรโมนแบงตามโครงสรางทางเคมไดเปน 4 ชนด คอ

1. ฮอรโมนเปปไทดหรอโปรตน (Polypeptide hormone) 2. ฮอรโมนสเตยรอยด (Steroid hormone) 3. ฮอรโมนเอมน (Amine hormone) 4.ฮอรโมนกรดไขมน (Fatty acid hormone)

กลไกการออกฤทธของchemical messenger และฮอรโมน

-ออกฤทธไดโดยการจบกบตวรบสญญาณ(receptor)

สารเคมตวเดยวกนสามารถมผลตอ เซลลชนดตางๆ ไดตางกนโดยขนกบ 1.ตวรบตางกน (a กบb&c) 2.ตวถายทอดสญญาณในเซลล ตางกน (bกบc)

การออกฤทธของฮอรโมน แบงตามโครงสรางไดเปน 2 แบบ

1.พวกทมตวรบอยทผนงเซลล(cell membrane receptor)ไดแกฮอรโมนทมขนาดใหญ ผานเขาเซลลไมได ไมละลายในไขมน เชน ฮอรโมนโปรตน ซงแบงตามการถายทอด สญญาณ (signal pathway) หรอ second messenger ไดเปน 2 แบบ

1.1cyclic AMP

1.2 Ca2+และinositol triphosphate (IP3) enzyme=phospholipase C PIP2=phosphatidylinositol biphosphate IP3=inositol triphosphate DAG=diacylglycerol

2.พวกทมตวรบอยภายในเซลล ไดแกฮอรโมนทมขนาดเลกและละลายในไขมนได เชน ฮอรโมนสเตยรอยด, ฮอรโมนไทรอยด, Vitamin D3, NO

-ตวรบเมอจบกบฮอรโมน (hormone-receptor complex) จะท าหนาทเปน transcription factor

-ตวรบอาจอยในไซโตพลาสม หรอนวเคลยส

กลไกการควบคมการหลงฮอรโมน

การควบคมการหลงฮอรโมน สวนใหญ เปนกลไกการควบคมยอนกลบแบบ negative feedback

การควบคม homeostasis ของแคลเซยมโดย PTH และ Calcitonin

การท างานแบบตรงขามกน(antagonistic) ของฮอรโมน 2 ชนด

ระบบตอมไรทอในสตวไมมกระดกสนหลง 1.Brain hormone(BH) หลงจาก neurosecretory cells มาเกบไวทcorpus cardiacum

2.BHกระตนprothoracic gl. ใหหลงฮอรโมน ecdysone

3.ecdysone กระตนการลอกคราบ

4.Juvenile hormone(JH) หลงจากcorpus allatum ยบยงการเกด metamorphosis เมอ JH ลดลงแมลงสามารถพฒนาไปสระยะตอไปได

ระบบตอมไรทอในสตวมกระดกสนหลง(คน)

-ในรางกายคนเรามตอมไรทอ ทงหมด 9 ตอม

-Tropic hormones: ฮอรโมนทไปมบทบาท ควบคมการหลงฮอรโมน ของตอมไรทออน ๆ

การท างานรวมกนระหวางระบบประสาทและระบบตอมไรทอ (ไฮโปทาลามสและตอมใตสมอง)

-ไฮโปทาลามสท าหนาทเชอมโยง ระหวางระบบตอมไรทอและ ระบบประสาท

-เซลลประสาท(neurosecretory cell) จากไฮโปทาลามสไปควบคมการ หลงฮอรโมนจากตอมใตสมองสวน หนา ทงแบบกระตน(releasing homrone) และยบยง(inhibiting hormone)

ตอมใตสมองสวนหนา(anterior pituitary gland or adenohypophysis) -ควบคมการหลงฮอรโมนโดยไฮโปทาลามส โดยหลง releasing/inhibiting ผานทางเสนเลอด portal vessel

ตอมใตสมองสวนหลง(Posterior pituitary gland or neurohypophysis)

-ฮอรโมนทหลงจากตอมใต สมองสวนหลงสรางมาจาก เซลลประสาทของไฮโปทา ลามส -โดยเซลลประสาทจะยน สวน axon เขามาในตอม ใตสมองสวนหลง

ตบออน (pancreas)

-ตบออนประกอบดวยendocrine gland (islets of Langerhans) และ exocrine gland(หลงเอนไซม) -Islet of Langerhans ประกอบดวย alpha cells(หลง glucagon) และ beta cells (หลง insulin)

-insulin และ glucagon จะท าหนาทตรงขามกน(antagonistic) :insulin ลดระดบน าตาลในเลอด โดยไปกระตนใหมการน ากลโคสเขาสเซลล (ยกเวนเซลลสมอง), ลดการสลายไกลโคเจนทตบ, และลดการเปลยนกรดอะมโนและกลเซอรอลไปเปนน าตาล :glucagon เพมระดบน าตาลในเลอด โดยกระตนเซลลตบใหสลายไกลโคเจนมาเปนกลโคส เปลยนกรดอะมโนและกลเซอรอลมาเปนกลโคส Diabetes mellitus (โรคเบาหวาน) สภาวะทระดบน าตาลในเลอดสงกวาปกต (คนปกต = 90mg/100ml) อาจเกดเนองจากรางกายขาด insulin หรอเซลลเปาหมายไมตอบสนองตอinsulin

ตอมหมวกไต (adrenal gland)

-ตอมหมวกไตแบงเปน 2 สวนคอ adrenal cortex(ดานนอก)และadrenal medulla(ตรงกลาง)

-กระตนการสลายไกลโคเจนไดเปนกลโคสจากตบและกลามเนอและกระตนการปลอย fatty acidจากเซลลไขมน -กระตนcardiovascularและ respiratory system

-หลงเมอรางกายอยในสภาวะเครยด

autonomic nervous system (sympathetic)

-glucocorticoid กระตนการสงเคราะหกลโคสจาก noncarbohydrate source เชนจากโปรตน

-mineralocorticoid ควบคมสมดลของเกลอและน า เชน aldosterone กระตนใหมการดดกลบของNa+และน าททอไต

ตอมไทรอยด (Thyroid gland)

-ตอมไทรอยดในสตวเลยง ลกดวยนมม 2 พ วางตวอยบนหลอดลม -สรางฮอรโมน triiodothyronine (T3) และ thyroxine (T4) -ท าหนาทควบคม กระบวนการเมตาบอลสม -ควบคมการสรางโดย TSH