() k|ltzt sf ]if k jf {wf/ pk–kl/of]hgf lbuf ] m k |ltj ]bg/cite> · kqf

8
leq @ # $ ^ & * () k|ltzt sf]if k"jf{wf/ pk–kl/of]hgf lbuf] M k|ltj]bg u l/aL lgjf/0f sf]ifn] cfwf/e"t ;]jf tyf ahf/ kx'Fr ;'lglZrttf Pj+ ;fdflhs ;dfj]zLs/0fdfkm{t u/La ;d'bfosf] cfocfh{g ultljlw k|j4{g ug{ ;xof]u k'¥ofPsf k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfx¿ lbuf] ePsf] Ps :jtGq cWoogn] k'i6L u/]sf] 5 . …sf]ifsf ;fd'bflos k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfdWo] ^) k|ltzt lbuf] / #) k|ltzt ;fdfGo ¿kdf lbuf] g} /x]sf 5g\,Ú OGef/d]G6 PG8 l/;f];{ Dofg]hd]G6 sG;N6\ofG6 -Ocf/Pd;L_ k|f= ln= tyf km'na|fO6 sG;N6]G;L -Pkmla;L_n] sf]ifsf ;xof]u k|fKt k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] lbuf]kgf af/] u/]sf] cWoog k|ltj]bgdf elgPsf] 5 . k|ltj]bg cg';f/ sf]ifsf ;xof]u k|fKt k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfdWo] !) k|ltztdf eg] lbuf]kgf e]l6Pg\ . Ocf/Pd;L / Pkmla;Ln] k"jf{wf/ kl/of]hgf ;'? ug{'cl3 kl/eflift ul/Psf kQf nufpg' sf]ifsf] p2]Zo lyof] . pk– kl/of]hgfx¿sf] lbuf]kgf ;'lglZrt ug]{ u/L lgdf{0fsf] k|lqmof, cjwf/0ff tyf lgb]{lzsfx¿ k|efjsf/L tyf r':t 5g ls 5}gg\ eGg] klxNofpg' klg cWoogsf] p2]Zo lyof] . cWoogn] sf]ifn] lgwf{/0f u/]sf k|lqmof / lgb]{lzsfx¿ ljlw;Ddt k|of]u eP÷gePsf] kQf nufpg' kg]{ lyof] . u|fdL0f u/Lasf] lxtsf] nflu ;fd'bflos k"jf{wf/sf] pknAwtf ;'lglZrt ug{] sf]ifsf] p2]Zo k"lt{ eP÷gePsf] hfgsf/Lsf nflu cWoog dxTjk"0f{ lyof] . cWoogsf nflu Ocf/Pd;L / Pkmla;Ln] $) k"jf{wf/ pk–kl/of]hgf 5gf]6 u/]sf lyP . oL dWo] !) a6f pk–kl/of]hgf @))%÷)^ df, !% pk–kl/of]hgf @))^÷)& df, !% pk–kl/of]hgf @))&÷)* df ;DkGg ePsf lyP . cWoogsf nflu pk–kl/of]hgf 5gf]6 ug]{ qmddf lhNnf, ultljlw lsl;dsf] ljljwtf tyf gd"gfsf] ;ª\Vof lgwf{/0f ul/Psf] lyof] . pk–kl/of]hgf 5gf]6 ubf{ clwstd cg'dflgt nfut / nfeu|fxLsf] ;ª\Vof a9L ePsfnfO{ k|fyldstf lbOPsf] lyof] . k|To]s pk–kl/of]hgfsf] ;an tyf b'a{n kIf d"Nof+sg ug{sf nflu ;+:yfut kIf -efl/t c+s #%_, ;fdflhs÷jftfj/0fLo kIf -efl/t c+s @%_, ljQLo kIf -efl/t c+s !%_ / k|fljlws kIf -efl/t c+s @%_ u/L cfwf/x¿ lgwf{/0f ul/Psf] lyof] . ^) k|ltzt lbuf] pk–kl/of]hgfdWo] !& k|ltztn] lbuf]kgfsf] ;"rsf+s ;o c+sdf () k|fKt u/]sf 5g / ltgLx¿nfO{ pTs[i6sf] sf]6Ldf /flvPsf] 5 . j:t'ut ¿kdf k'i6L ug{ ;lsg] ;"rsf+snfO{ cfwf/ agfO u/]sf] cWoogaf6 pNn]lvt lgisif{ lgsfn]sf x'g\ . sf]ifn] ;xof]u u/]sf k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfx¿sf] ;du| lbuf]kgf k/LIf0fsf nflu cWoog ug{ tL ;+:yfx¿nfO{ cfu|x u/]sf] xf] . cfkm'n] ;xof]u u/]sf pk–kl/of]hgf lbuf] 5g ls 5}gg\ eGg] 5f]6s/Ldf sf]if a}+s kmfOgfG; ;Dd u/Lasf] kx'“r x'g'k5{ afFsL # k]hdf sf]ifsf] j8fkq / cfrf/;+lxtf sfof{Gjogdf cGtjf{tf{ ;+lIfKt ultljlw k]lN6«s ;]6 hf]8]kl5 ufpF lemlnldnL

Upload: phungphuc

Post on 27-Nov-2018

213 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

1

leq @

#

$

^

&

*

() k|ltzt sf]if k"jf{wf/ pk–kl/of]hgf lbuf] M k|ltj]bg

ul/aL lgjf/0f sf]ifn] cfwf/e"t ;]jf tyf ahf/ kx'Fr ;'lglZrttf Pj+ ;fdflhs

;dfj]zLs/0fdfkm{t u/La ;d'bfosf] cfocfh{g ultljlw k|j4{g ug{ ;xof]u k'¥ofPsf k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfx¿ lbuf] ePsf] Ps :jtGq cWoogn] k'i6L u/]sf] 5 .

…sf]ifsf ;fd'bflos k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfdWo] ^) k|ltzt lbuf] / #) k|ltzt ;fdfGo ¿kdf lbuf] g} /x]sf 5g\,Ú OGef/d]G6 PG8 l/;f];{ Dofg]hd]G6 sG;N6\ofG6 -Ocf/Pd;L_ k|f= ln= tyf km'na|fO6 sG;N6]G;L -Pkmla;L_n] sf]ifsf ;xof]u k|fKt k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] lbuf]kgf af/] u/]sf] cWoog k|ltj]bgdf elgPsf] 5 .

k|ltj]bg cg';f/ sf]ifsf ;xof]u k|fKt k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfdWo] !) k|ltztdf eg] lbuf]kgf e]l6Pg\ . Ocf/Pd;L / Pkmla;Ln] k"jf{wf/ kl/of]hgf ;'? ug{'cl3 kl/eflift ul/Psf

kQf nufpg' sf]ifsf] p2]Zo lyof] . pk–kl/of]hgfx¿sf] lbuf]kgf ;'lglZrt ug]{ u/L lgdf{0fsf] k|lqmof, cjwf/0ff tyf lgb]{lzsfx¿ k|efjsf/L tyf r':t 5g ls 5}gg\ eGg] klxNofpg' klg cWoogsf] p2]Zo lyof] . cWoogn] sf]ifn] lgwf{/0f u/]sf k|lqmof / lgb]{lzsfx¿ ljlw;Ddt k|of]u eP÷gePsf] kQf nufpg' kg]{ lyof] . u|fdL0f u/Lasf] lxtsf] nflu ;fd'bflos k"jf{wf/sf] pknAwtf ;'lglZrt ug{] sf]ifsf] p2]Zo k"lt{ eP÷gePsf] hfgsf/Lsf nflu cWoog dxTjk"0f{ lyof] .

cWoogsf nflu Ocf/Pd;L / Pkmla;Ln] $) k"jf{wf/ pk–kl/of]hgf 5gf]6 u/]sf lyP . oL dWo] !) a6f pk–kl/of]hgf @))%÷)^ df, !% pk–kl/of]hgf @))^÷)& df, !% pk–kl/of]hgf @))&÷)* df ;DkGg ePsf lyP . cWoogsf nflu pk–kl/of]hgf 5gf]6 ug]{ qmddf lhNnf, ultljlw lsl;dsf] ljljwtf tyf gd"gfsf] ;ª\Vof lgwf{/0f ul/Psf] lyof] . pk–kl/of]hgf 5gf]6 ubf{ clwstd cg'dflgt nfut / nfeu|fxLsf] ;ª\Vof a9L ePsfnfO{ k|fyldstf lbOPsf] lyof] .

k|To]s pk–kl/of]hgfsf] ;an tyf b'a{n kIf d"Nof+sg ug{sf nflu ;+:yfut kIf -efl/t c+s #%_, ;fdflhs÷jftfj/0fLo kIf -efl/t c+s @%_, ljQLo kIf -efl/t c+s !%_ / k|fljlws kIf -efl/t c+s @%_ u/L cfwf/x¿ lgwf{/0f ul/Psf] lyof] .

^) k|ltzt lbuf] pk–kl/of]hgfdWo] !& k|ltztn] lbuf]kgfsf] ;"rsf+s ;o c+sdf () k|fKt u/]sf 5g / ltgLx¿nfO{ pTs[i6sf] sf]6Ldf /flvPsf] 5 .

j:t'ut ¿kdf k'i6L ug{ ;lsg] ;"rsf+snfO{ cfwf/ agfO u/]sf] cWoogaf6 pNn]lvt lgisif{ lgsfn]sf x'g\ .

sf]ifn] ;xof]u u/]sf k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfx¿sf] ;du| lbuf]kgf k/LIf0fsf nflu cWoog ug{ tL ;+:yfx¿nfO{ cfu|x u/]sf] xf] . cfkm'n] ;xof]u u/]sf pk–kl/of]hgf lbuf] 5g ls 5}gg\ eGg]

5f]6s/Ldf sf]if

a}+s kmfOgfG; ;Dd u/Lasf] kx'“r x'g'k5{

afFsL # k]hdf

sf]ifsf] j8fkq / cfrf/;+lxtf sfof{Gjogdf

cGtjf{tf{

;+lIfKt ultljlw

k]lN6«s ;]6 hf]8]kl5 ufpF lemlnldnL

2

ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] rf}dfl;s ;dfrf/ a'n]l6gjif{ &, c+s !#, kmfu'g @)&)

;Nnfxsf/o'j/fh kf08]

;Dkfbg ;Nnfxsf//fhafa' >]i7

;Dkfbs >L/fd ;'j]bL

hLljsf ul/aL lgjf/0f sf]ifåf/f rf}dfl;s ¿kdf k|sfzg ul/G5 . hfgsf/Lkqdf ;dfj]z ;"rgf

tyf ;fdu|Lx¿ ;fef/ ubf{ jf k'gM k|sfzg ubf{ ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] gfd pNn]v ug'{x'g

kf7sx¿nfO{ cg'/f]w ub{5f}+ .

ul/aL lgjf/0f sf]if ;DaGwL j[xt hfgsf/L / ;"rgfsf nflu s[kof xfd|f] j]j;fO{6 x]g'{xf];M www.pafnepal.org.np

/]8 qm; dfu{, tfxfrnkf]=a=g+= ((*%, sf7df8f}+, g]kfn

kmf]gM +(&&–!–$)#)&))km\ofS;M +(&&–!–$)#)&)!

Od]nM [email protected],np

ul/aL lgjf/0f sf]if

…g]kfn hLjg:t/ ;j]{Ô0fÚsf] k|ltj]bgcg';f/ s/La ** k|ltzt

u/La hg;ª\Vof g]kfnsf] u|fdL0f Ô]qdf a:5g\ . ;a]{n] u|f0fL0f Ô]qdf s'n u/LaL @& bzdnj $# k|ltzt /x]sf] b]vfPsf] 5 . To;dfly klg b'u{d u|fdL0f Ô]qdf u/LaL c´ a9L 5 . lxdfnL e]u, dWo tyf ;'b"/klZrdsf kxf8L Onfsf tyf t/fO{sf] u|fdL0f Ô]qdf of] ;d:of ljs/fn 5 . lxdfnL e]udf $@ bzdnj @& k|ltzt, dWo tyf ;'b"/klZrdsf] kxf8df #^ k|ltzt / u|fdL0f t/fO{df #! k|ltzt;Dd u/LaLsf] uxgtf b]lvPsf] 5 . o;f] x'g'df b'u{dtf tyf ef}uf]lns ljs6tf k|d'v sf/0f x'g\ . kx'“rsf] cefjsf sf/0f tL Ô]q ljsf;sf] cj;/af6 jl~rt ePsf x'g\ .

ha;Dd tL Ô]qdf cfjthfjtsf nflu ;xh x'g] vfnsf k"jf{wf/sf] ljsf; x'“b}g, ta;Dd g]kfnaf6 u/LaL lgjf/0f x'g ;St}g . u|fdL0f Ô]qdf klg lglZrt hflt–hghflt a;f]jf; u5{g\ . To;dWo] jÈf}{+b]lv k5fl8 k/]sf ;d'bfodf ;a}eGbf a9L u/LaL b]lvPsf] 5 . pgLx¿nfO{ ;fdflhs tyf cfly{s ¿kdf cufl8 Nofpg] sfo{qmod ;~rfng gul/Psfn] u/LaL JofKt ePsf] xf] . u/LaL lgjf/0fsf cfufdL sfo{qmddf lk5l8Psf ;d'bfonfO{ dfly gp7fP;Dd u/LaL sd ug{ ufx|f]] x'G5 .

u/LaL lgjf/0fdf lzÔfsf] dxTjk"0f{ e"ldsf /xG5 . u/LaL lgjf/0f sf]Èn] klg lzÔfsf] cefjn] ck]Ôfs[t ljsf; x'g g;s]sf] cg'ej u/]sf] 5 . b]zJofkL ¿kdf x]g]{ xf] eg] clzlÔt ju{df g} a9L u/LaL b]lvPsf] 5 . hLjg:t/ ;j]{Ô0fsf qmddf klg 3/d"nL lzlÔt ePsf] kl/jf/sf] u/LaL s]jn & k|ltztdfq b]lvPsf] 5 . To;sf/0f ca u/LaL lgjf/0fsf s'g} klg sfo{qmd nlÔt ;d'bfo;Dd k'¥ofp“bf ;j{k|yd z}lÔs cj:yf ;'wf/df Wofg lbg'kg]{ x'G5 . lzÔf / u/LaL lgjf/0fsf nflu NofOPsf sfo{qmddf ;dGjo ug{ ;lsPg eg] ;d:of ;dfwfg ;xh x'“b}g . u|fdL0f ljsf;sf nflu sfd ubf{ :yfgLosf] cfocfh{gdf k|ToÔ kmfObf k'Ug] lsl;dsf] sfo{qmd ;~rfng ug'{ cfjZos

a}+s kmfOgfG; ;Dd

u/Lasf] kx'“r x'g'k5{–/fhafa' >]i7, sf]if

5 . u|fdL0f Ô]qsf clwsf+z dflg; s[lÈ k]zfdf ;+nUg 5g\ . of] hf]vLdk"0f{ k]zf xf] lsgls o;n] plrt k|ltkmn lbg ;s]g eg] JolStsf] d]xgtdfq v]/ hf“b}g, pm dfly p7\g} g;Sg] u/L u/LaLdf km:g klg ;S5 . s[lÈ k]zfnfO{ hf]vLdd'St gagfP;Dd u/LaL lgjf/0fsf] r'gf}tL sfod} /xG5 . u|fdL0f Ô]qdf sltko sfd k/Dk/fut ?kaf6 eO/x]sf 5g\ . tL sfdnfO{ k|ljlw tyf ahf/dfkm{t 6]jf lbg'kg]{ cfjZostf 5 . j}1flgs b[li6sf]0faf6 pTs[i6 sltko ;Lk / Ôdtf klg cfw'lgsLs/0fsf] cefjdf nf]k x'“b} uO/x]sf 5g\ . k|ltkmn sd x'g] ePkl5 o;nfO{ kl5Nnf] k':tfn] ckgfpg 5f8]sf] 5 . k|fljlws ;xof]u u/L jt{dfg cfjZostf cg';f/ o;nfO{ kl/dfh{g ug{ ;lsG5 . o;tkm{ Wofg lbg'k5{ .

u|fdL0f Ô]qdf c´} klg k"jf{wf/sf] cefj 5 . u/LaL lgjf/0fsf nflu k"jf{wf/nfO{ ;“u};“u} ljsf; ub}{ hfg'kg]{ cfjZostf 5 . s[lÈ pTkfbg a9fpg l;“rfO, ahf/ / oftfoft cfwf/e"t k"jf{wf/ x'g\ . To;sf] cefjdf u/LaL lgjf/0fsf sfo{qmd ;kmn agfpg ;ls“b}g .

u/LaL lgjf/0f sf]Èn] ljz]Èu/L cfod"ns sfdnfO{ hf]8 lbO/x]sf] 5 . sltko ;LdfGts[t tyf cNk;ª\Vos ;d'bfon] clt ;fdfGo sfd klg ug{ ghfGg] cj:yf 5 . lk5l8Psf ju{nfO{ sfdk|lt xf};nf lbg ;lsPsf] 5}g . g]kfndf u/LaLsf y'k|} d'2f 5g\ . of] s'g} Ps ;+:yfsf] k|of;n] dfq ;dfwfg ug{ ;lsg] ;d:of xf]Og . o; Ô]qdf sfd ug]{ lgsfosf] sdL 5}g . t/, ;dGjosf] cefj 5 . of] Pp6f r'gf}tL xf] . kl5Nnf] ;do u/Lasf nflu kl/rokqsf] Joj:yf ug]{ tof/L eO/x]sf] 5 . o; kl/rokqn] ljleGg ;ª\3;+:yfåf/f u/Lasf nflu NofOPsf sfo{qmdnfO{ nlÔt ;d'bfo;Dd k'¥ofpg ;xof]u ug]{5 . o;sf ;fy} u/LaL lgjf/0fsf nflu k"“hLsf] klg cfjZostf 5 . u/LaL lgjf/0f sf]Èn] kl5Nnf] ;do …3'DtL sf]ÈÚsf] cjwf/0f NofPsf] 5 . ;d'bfon] 3'DtL sf]Èsf] /sd pkof]u u/]/ Joj;fo ug{ ;S5 . s'g} JolStn] Joj;fo ;~rfng

afFsL # k]hdf===

33

ul/aL lgjf/0f sf]ifn] @)^( r}t $ ut] cfOtaf/af6 gful/s a8fkq / sd{rf/Lx¿sf] crf/;+lxtf sfof{Gjogdf NofPsf] 5 . of] Joj:yfn] sf]ifsf] sfddf k|efjsf/Ltf tyf hjfkmb]lxtf clej[l4df yk ;3fp k'Ug] ljZjf; lnOPsf] 5 .

!@ aF'b] gful/s j8fkqdf sf]ifn] ug{] /fli6«o tyf :yfgLo :t/df ug{] sfo{sf] ;do;fl/0fL / ;DalGwt sfdsf nflu lhDd]jf/ JolSt, zfvf / ;ldlt :ki6 ls6fg ul/Psf] 5 eg] u'gf;f] ;'GGf] ;xfos tyf d'Vo clwsf/Lsf] ;d]t Joj:yf ul/Psf] 5 .

u/]kl5 /sd lkmtf{ ug'{k5{ . ;f] /sd csf]{ JolStn] pkof]u ug{ ;S5 . o;k|sf/ sf]È klg gdfl;g] / u/La hgtfnfO{ :j/f]huf/ agfpg] nIo sf]Èsf] 5 .

u/LaL lgjf/0f sf]È g]kfn ;/sf/n] u/LanlÔt sfo{qmd ;~rfng ug{ :yfkgf u/]sf] xf] . sf]Èn] xfn $) lhNnfdf cfÏgf]

sfo{qmd lj:tf/ ul/;s]sf] 5 . ́ 08} @# xhf/ ;fd'bflos ;ª\3;+:yf;“usf] ;dGjodf ^ nfv u/La hgtfnfO{ sfo{qmddf ;d]l6Psf] 5 . 3'DtL sf]È Pp6f cjwf/0ff xf] . o;sf] p2]Zo u/LanfO{ klg k"“hL k|f/De ug]{ Ps dfWod aGg' xf] . Joj;fo lj:tf/ x'“b} uPkl5 n3'ljQ, ;xsf/L, a}+ªsh:tf dfWodaf6 klg k"“hL kl/rfng ug{ ;Sg] ;Defjgf

x'G5 . t/, xfnsf] cj:yfdf u|fdL0f Onfsfdf a}+ªs tyf kmfOgfG; sDkgL k'Ug ;s]sf 5}gg\ . u/La hgtfnfO{ ;+:yfut tyf cflys{ ;xof]usf] cfjZostf /xG5 . To;sf] k'lt{sf nflu a}ªsx¿n] ;xof]u ug{ ;S5g\ .

-;fef/M cleofg /fli6«o b}lgs_

k]h @ sf] afFsL

k]h ! sf] afFsL

lsl;d cg';f/ lbuf]kgf

cWoogn] k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] lsl;d cg';f/ lbuf]kgfsf] cj:yfdf klg leGgtf /x]sf] klxNofPsf] 5 .

…k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfdWo] ljBfno ejg ;a}eGbf a9L lbuf] b]lvPsf 5g,ÚcWoogdf elgPsf] 5,…o;kl5sf] qmddf ;8s / vfg]kfgL k"jf{wf/ pk–kl/of]hgf 5g .Ú cWoog k|ltj]bg cg';f/ ljBfno k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] ;du| lbuf]kgf *) k|ltzt /x]sf] 5 eg] ;8s / vfg]kfgL k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] ^& k|ltzt /x]sf] 5 .

l;FrfO{ k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] lbuf]kgf ;a}eGbf sdhf]/ /x]sf] k|ltj]bgdf pNn]v 5 . l;FrfO{ k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] lbuf]kgf @) k|ltzt, k'n tyf sNe6{sf] ^) k|ltzt / n3' hnljB't k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] %& k|ltzt /x]sf] 5 .

;+:yfut kIf

;Da4 ;+:yf / To;sf] sfo{z}nLn] k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] ;du| lbuf]kgfdf dxTjk"0f{ k|efj kfg]{ cWoogn] b]vfPsf] 5 .

cToGt} ;lqmo / lqmofzLn ;fd'bflos ;+:yfsf] cu|;/tfdf ag]sf k"jf{wf/ pk–kl/of]hgf

sf]ifsf] j8fkq / cfrf/;+lxtf sfof{Gjogdfo;}u/L sf]ifsf sd{rf/Ln] kfng ug{'kg{] @# aF'b] cfrf/;+lxtfdf sd{rf/Ln] ;]jfu|fxLsf] sfd ;dod} ;DkGg ug{'kg{] / s'g} sf/0faf6 ;dod} sfd ;DkGg x'g g;Sg] ePdf jf ;]jfu|fxLn] rfx]sf] sfo{ ;Dkfbg ug{ g;lsg] jf gldNg] ePdf To;sf cfwf/ / sf/0fsf] hfgsf/L oyfzL3| ;DalGwt ;]jfu|fxLnfO{ lbg'kg{] Joj:yf ul/Psf] 5 . sd{rf/Ln] cfˆgf] sfof{noaf6 ul/g] ;]jf k|jfxsf] ;DaGwdf gful/sx¿sf] u'gf;f] k|lt ;w} ;+j]bzLn /xg' kg{] cfrf/;+lxtfdf pNn]v ul/Psf] 5 . cfrf/

;+lxtfdf sf]ifsf sd{rf/Lx¿n] ;bfrf/sf dfGo l;bfGtx¿sf] kfngf ug'{kg{] tyf sf]if;Fu ;Da4 s'g} cGo JolQm jf u}/;/sf/L ;+:yf jf ;xof]uL ;+:yf jf ;fd'bflos ;+:yf jf k/fdz{bftf jf kmd{ jf ;fem]bf/;Fu ldn]/ jf ;fem]bf/Ldf s'g} Jofj;flos sfo{ jf s'g} klg kl/of]hgfsf] ;~rfng ug]{ sfo{ ug{ gkfO{g] pNn]v ul/Psf]5 .

sf]ifsf pkfWoIf o'j/fh kf08]n] sf]ifsf sfo{nfO{ cem a9L k|efjsf/L, kf/bzL{ / hjfkmb]xL agfpg a8fkq / cfrf/;+lxtf nfu' ul/Psf] atfpg'eof] .

t'ngfTds ¿kdf a9L lbuf] ePsf] pbfx/0f cWoogn] k|:t't u/]sf] 5 . Pstf / r]tgf a9L ePsf ;d'bfon] k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf nflu bIf / ;lqmo ufpF dd{t ;Def/ sd{rf/Lsf] Joj:yf u/]sf] cWoog k|ltj]bgdf pNn]v 5 . o;}u/L k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] l8hfOg klg k|fljlws ¿kdf b'?:t /x]sf] / lgld{t ;+/rgfsf] plrt ;Def/ x'g] u/]sf] 5 .

k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfdWo] !) k|ltztn] lbuf]kgf ;"rsf+sdf %) eGbf sd c+s kfPsf 5g\ / tLgnfO{ lbuf]kgf gePsf k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] >]0fLdf /flvPsf] 5 . To:tf k"jf{wf/ pk–kl/of]hgf ;Da4 ;fd'bflos ;+:yf lgZs[o /x]sf] cWoogsf qmddf e]l6Psf] lyof] . tL ;fd'bflos ;+:yfn] k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] dd{t;Def/sf nflu s;}nfO{ klg gv6fPsf] tyf dd{t;Def/ Pj+ ;~rfngdf ;dGjosf/L e"ldsf gv]n]sf] cWoog k|ltj]bgdf pNn]v 5 .

…dd{t ;Def/sf] pRr nfut, bIf hgzlQmsf] cefjn] klg k"jf{wf/ pk–kl/of]hgf ;~rfngdf cfpg ;s]sf 5}gg\,Ú d'u' lhNnfsf] ;flnd vf]nf n3' hnljB't kl/of]hgfnfO{ pbfx/0fsf ¿kdf k|:t't ub}{ k|ltj]bgdf elgPsf] 5 . k|ltj]bg cg';f/ pQm k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] 6af{Og lau|]sfn] ;'rf? x'g ;s]sf] 5}g .

;fd'bflos ;+:yfsf] sfo{;Dkfbg

sf]ifdf cfj4 ;fd'bflos ;+:yfdWo] %% k|ltztn] jflif{s ;fwf/0f ;ef u/]sf] / ^% k|ltztn] lgoldt ¿kdf a}7s ;~rfng ug]{ u/]sf] cWoogn] b]vfPsf] 5 . …lbuf]kgf gePsf k"jf{wf/ pk–kl/of]hgf jflif{s ;fwf/0f ;ef ga:g] tyf lgoldt ¿kdf a}7s gug]{ ;fd'bflos ;+:yfn] ;~rfng u/]sf 5g,Ú k|ltj]bgdf elgPsf] 5 . ;Da4 ;+:yfx¿sf] dfOGo'6 / cGo sfuhftsf] cWoogaf6 of] lgisif{ lgsflnPsf] xf] . OcfPd;L / Pkmla;Ln] cWoogsf qmddf nlIft ;d"xsf ;b:o;Fu ;fd'lxs 5nkmn klg u/]sf] lyof] .

ljZj;gLo tYo km]nf kfg{ cWoogdf ;xefuLd"ns u|fdL0f n]vfhf]vf -lkcf/P_ tyf b|'t u|fdL0f n]vfhf]vf -cf/cf/P_ sf ljleGg ljlwsf] pkof]u ul/Psf] lyof] . k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] lbuf]kgf hfFrsf nflu ;+VofTds / u'0ffTds tYof+sx¿ ;+sng ul/Psf lyP . cWoog 6f]nLn] k|To]s ;fd'bflos ;+:yfsf ;b:osf] 3/b}nf]df k'u]/ ;"rgf ;+sng u/]sf] lyof] . cGtjftf{ tyf ;j]{If0fsf nflu k|ZgfjnLsf] k|of]u u/]sf] lyof] . k"jf{wf/ pk–kl/of]hgfsf] :ynut lg/LIf0f tyf ;~rfng l:yltsf] cjnf]sg klg 6f]nLn] u/]sf] lyof] .

3

4

sf]if ^ nfv 3/w'/Ldf

k'lu;s]sf] 5

g]kfndf clxn] ul/aL Go"gLs/0fdf b]lvPsf d'Vo r'gf}tL s] x'g\ <

ul/aL g]kfnsf] k|d'v r'gf}tL xf] / lglZrt ju{ / ;d'bfodf ul/aLsf] Jofkstf /x]sf] ;Gbe{df tL ju{nfO{ nIo u/]/ g]kfn ;/sf/n] ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] :yfkgf u/]sf] xf] . o;cl3, /fli6«o of]hgf cfof]usf] ;lrj xF'bf ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] ;~rfns ;ldltsf] kb]g ;b:osf ¿kdf sfd ug]{ cj;/ kfPsf] lyPF . ul/aLsf] /]vfd'lg /x]sf hgtfsf] ;xL klxrfg ug'{, pgLx¿nfO{ ;+ul7t / hfu?s agfpg', ;|f]t / ;fwgsf] kx'Fr k'¥ofpg', lbuf] cfly{s ljsf;sf] d"n k|jfxdf Nofpgh:tf sfo{ cfkm}+df r'gf}tLk"0f{ 5g\ . ul/aL lgjf/0fsf] sfo{qmdnfO{ k|efjsf/L agfpg] / ul/aL lgjf/0f;Fu ;DalGwt lgsfox¿;Fu k|efjsf/L ;dGjo u/]/ hfg'kg]{ cfjZostf klg pTlts} 68\sf/f] 5 .

ul/aL lgjf/0f sf]ifsf sfo{qmd nlIft ju{;Dd k'Ug g;Sbf k|efjsf/L x'g ;s]g eGg] cf/f]k 5 lg <

clxn] aflx/ cfPsf ul/aL lgjf/0f ;DaGwL sltko s'\/fx¿ sf]ifsf] dfq geP/ ul/aL lgjf/0fdf sfd ug]{ cGo lgsfox¿sf] sfd klg sf]if;Fu hf]8]/ cfpg] u/]sf 5g\ . sf]ifsf sltko sfdx¿df ;d:of cfPsf x'g ;S5g\ . t/, aflx/ ul/g] 6Lsf–l6Kk0fLdf ;Dk"0f{ ;Totf 5}g . sf]if k'u]sf] ´G8} ^ nfv 3/w'/LdWo] ^% k|ltzt tLg dlxgf

vfg gk'Ug] hg;d'bfo 5g\, &% k|ltzt dlxnf 5g\ . clwsf+z nfeu|fxL ;b:ox¿ blnt, hghflt tyf cGo ljkGg ;d'bfosf /x]sf 5g\ .

ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] 5lj /fd|f] x'g ;s]g eGg] l6Kk0fL klg ;'Gg] ul/G5 lg <

ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] ljifodf ePsf 6Lsf–l6Kk0fL sf]ifsf] sfdsf] ;"rgf / k|s[ltnfO{ /fd|f];Fu ga'´]/ klg ePsf] x'g ;S5 . sltko cGo lgsfon] ;~rfng u/]sf] sfd klg sf]ifn] ;~rfng u/]sf] eGg] a'´]/ klg o:tf vfnsf cfnf]rgf ePsf] x'g ;S5 . sf]ifdf ePsf sltko sdLsdhf]/Lx¿nfO{ ;'wf/ ug]{ k|of; klg eO/x]sf] 5 . clxn] ljleGg :jtGq lgsfo / ljZj a}+sn] u/]sf] cWoognfO{ x]g]{ xf] eg] klg ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] sfo{qmd ;kmn / k|efjsf/L ePsf] kfOG5 . xfn} sf7df8f+}df ;DkGg ;fs{ d'n'ssf] ul/aL lgjf/0f dGqL:t/Lo ;Dd]ngdf klg g]kfn ;/sf/n] ul/aL lgjf/0fsf] ;kmn sfo{qmdsf ¿kdf sf]ifnfO{ k|:t't u/]sf] lyof] . ul/aL lgjf/0f sf]ifsf sfo{qmd k|efjsf/L 5g\ .

ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] :yfkgf ePsf] (–!) jif{ eO;s]sf] 5, tkfO{+n] sf]ifsf] oyfy{df d"Nof+sg ug'{kbf{ s] eGg'x'G5 < tkfO{+ ;Gt'i6 x'g'x'G5 <

g]kfndf ul/aL lgjf/0fsf sfo{qmd w]/}cf]6f lgsfox¿n] ;~rfng u/]sf] kfOG5 . d}n] :yfgLo ljsf; dGqfnosf] ;lrj eP/

ul/aL lgjf/0f sf]ifn] ;d'bfosf] dfudf cfwfl/t sfo{qmddfkm{t ul/aL Go"gLs/0fsf nflu ljut ;ft jif{{b]lv sfd ub}{ cfPsf] 5 . ljleGg u}/;/sf/L, lghL ;+3÷;+:yf, :yfgLo lgsfonufotsf] ;xsfo{df sf]ifn] sf]ifn] xfn $) lhNnfdf ljleGg sfo{qmd ;~rfng ub}{ cfPsf] 5 . :yfgLosf cfjZostf, Ifdtf tyf :/f]t ;fwgsf] klxrfg ub}{ pknAw ;|f]t ;fwgsf] kl/rfngdfkm{t ul/aL Go"gLs/0f ub}{ g]kfnnfO{ clt sd ljsl;t /fi6«af6 dfly p7fpg sf]ifn] dxTjk"0f{ e"ldsf lgjf{x ub}{ cfPsf] 5 . g]kfnn] s]xL jif{{otf ul/aL Go"gLs/0f / ;fdflhs hLjg:t/df pNn]Vo ;'wf/ u/]sf] eGg] ;/sf/L egfO ;fj{hlgs eO/xbf sf]ifnfO{ ck]Iffcg';f/ k|efjsf/L sfo{ ug{ g;]s]sf] cf/f]k nfUg] u/]sf] 5 . xfn} ul/aLsf] klxrfg k|df0fkq ljt/0f ;'? u/]sf] 5 . xfn sf]ifsf pkfWoIfdf d'n'ssf] k|zf;lgs If]]qsf cg'ejL JolQm o'j/fh kf08] /x]sf 5g\ . :yfgLo ljsf;, >d tyf oftfoft, ;~rf/ dGqfno / /fli6«o of]hgf cfof]usf ;b:o–;lrjsf] lhDd]jf/L;d]t ;Dxfln;s]sf sf]ifsf pkfWoIf kf08];Fu d'n'sdf ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] ;fGb{lestf / ul/aL lgjf/0fsf] If]qsf ljleGg ljifodf s]lGb|t /x]/ /fhwfgL b}lgssf nflu gj/fh rfln;]n] u/]sf] s'/fsfgL M

–o'j/fh kf08], pkfWoIf, ul/aL lgjf/0f sf]if

sfd ug]{ df}sf kfPsf] lyPF . :yfgLo ljsf; dGqfno / cGo ljleGg lgsfoaf6 klg ul/aL lgjf/0f;DaGwL y'k|} sfo{qmd ;~rfng eO/x]sf 5g\ . w]/} ;+:yfn] ul/aL;Fu ;/f]sf/ /fVg] sfo{qmd ;~rfng u/]sf 5g\ . t/ klg ul/a hgtfn] To;sf] k|ltkmn k|fKt ug{ g;s]sf] eGg] u'gf;f] 5 . ul/aL lgjf/0f sf]ifn] nlIft ju{ / ;d'bfodf /sd kl/rfng u/]sf] 5 . sf]ifn] cfocfh{gdf nufgL u/]sf] ´G8} & ca{ ?k}ofF ;d'bfosf] 3'DtL sf]ifdf kl/rfng u/]sf] 5 . ;fd'bflos ;+:yfx¿df l;wf /sd uPsf] 5 . 3'DtL sf]ifdf /x]sf] /sd ;fd'bflos ;+:yfx¿n] cfˆgf ;b:ox¿df kl/rfng u/]sf 5g\ . pgLx¿n] jflif{s ¿kdf n]vfk/LIf0f klg u/fpg] ub{5g\ . Tof] /sd cfˆg} /sd xf] eg]/ pgLx¿n] dx;'; klg u/]sf 5g\, h;n] ubf{ /sd klg ;'/lIft /x]sf] kfOG5 .

t/, sf]ifn] :yfgLo:t/df u/]sf] nufgL ;xL ¿kdf pkof]u ug{ ;s]g elgG5 lg <

Tof] cf/f]knfO{ d}n] :jLsf/ ulb{g . sltko To:tf cfnf]rgf ul/aL lgjf/0f sf]ifn] s;/L sfd ub{5 eGg] ga'´]/ klg ul/Psf] x'g ;S5 . sf]ifsf] d'Vo sfd b'O{ cf]6f x'g\ . Ps jif{;Dd vfg gk'Ug] / ul/aLsf] cj:yfdf /x]sf dflg;nfO{ ;fd'bflos ;+:yfdf cfj4 ug]{ / ;fd'bflos ;+:yfdf cfj4 dflg;x¿n] ;Lkd"ns sfdsf] of]hgf agfpF5g\ . ul/aL lgjf/0f sf]ifn] cg'bfg :j?k Tof] ;fd'bflos ;+:yfnfO{ pknAw

4

cGtjf{tf{

5

u/fpF5 . Tof] cg'bfg /sdaf6 ;fd'bflos ;+:yfn] 3'DtL sf]ifsf] :yfkgf ub{5g\ / pgLx¿n] cfˆgf] ;d'bfodf /x]/ sfd u5{g\ . o:t}, ;fd'bflos ef}lts k"jf{wf/sf sfdx¿nfO{ klg sf]ifn] ;xof]u ub{5 .

k/Dk/fut ¿kdf x'g] u/]sf] cfk"lt{d'vL ljsf;sf] cjwf/0ffeGbf dfud'vL ljsf;sf] cjwf/0ffnfO{ c+uLsf/ u/]sf] sf]ifn] ul/a hgtfnfO{ ;+ul7t u/]sf] 5 . ;|f]t ;fwg pgLx¿sf] 3/b}nfdf k'¥ofPsf] 5 / pgLx¿nfO{ eljiok|lt cfzfjfbL agfPsf] 5 . ul/a hgtfn] :yfgLo:t/df cfˆg} dfu / :jfldTjdf ;~rfng u/]sf sfo{qmdx¿nfO{ / ul/ax¿sf] k|of;nfO{ xfdLn] pRr d"Nof+sg ug'{k5{ . z+sf xf]Og, ul/ax¿sf] k|of;nfO{ c´ s;/L dha't / lbuf] agfpg] xf] eGg]df xfd|/f] Wofg s]lGb|t x'g'k5{ eGg] dnfO{ nfU5 .

sf]ifn] jf:tljs ul/a JolQmsf] klxrfg g} ug{ ;s]g / nlIft ju{;Dd k'Ug ;s]g eGg] u'gf;f] lgs} 5 lg <

sf]ifn] $) lhNnfdf @# xhf/ ;fd'bflos ;+:yfx¿dfkm{t sfd ul//x]sf] 5 . tL @# xhf/ ;fd'bflos ;+:yfsf AolQmx¿ Ps jif{;Dd vfg gk'Ug] 3/ kl/jf/sf JolQmx¿ x'g . Ps jif{ vfg k'Ug] JolQmx¿ ;b:o x'g kfpFb}gg\ . s;nfO{ vfg k'U5 / s;nfO{ vfg k'''Ub}g eg]/ sf]ifn] ul/a hgtf :jo+, / cGo lgsfo;Fusf] ;dGjodfkm{t klxrfg ug]{ sfd ub{5 . s'g lhNnf / uflj;df a9L ul/a dflg; 5g eg]/ klxn] g} uflj; / :yfgLo lgsfox¿sf] dfWodaf6 sfd ug]{ ub{5f} . u}/ ;/sf/L ;:yfx¿n] al:t ;j]{If0f ub{5g / To;} cfwf/df ul/aLsf] klxrfg x'g] ub{5 . sf]ifn] :ynut lg/LIf0f u/]/ / :yfgLo uflj;x¿;Fu ;dGjo u/]/ jf:tjdf ul/ax¿sf] klxrfg x'g] ub{5 . ul/ax¿sf] al:t ;j]{If0f u/]/ sfd ug]{ ul/G5 . 3/ kl/jf/x¿;Fu lnPsf] ljj/0f / :yfgLo lgsfo;Fu 5nkmn u/]/ ul/a hgtfsf] klxrfg x'g] ub{5 . :ynut ¿kdf g} 3/ kl/jf/ ;j]{If0f / pgLx¿sf] ;a} cj:yfsf] ;"rgf / jf:tljstf cfP kl5 dfq ul/a JolQmsf] klxrfg x'g] ub{5 .

ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] a]?h' klg lgs} a9]sf] b]lvPsf] 5 <

To:tf] l:ylt 5}g t/ /x]sf] a]?h' s;/L km5of}{6 ug]{ eGg] ljifodf k|wfgdGqLsf] sfo{nodf 5nkmn eO/x]sf] 5 . n]vf k/LIf0fsf] qmddf b]lvPsf] a]?h'sf] ;DaGwdf sf]ifn] cfˆmgf] wf/0ff k|wfgdGqL sfof{nodf n]v]/ k7fO;s]sf] 5 . sfo{k|0ffnLdf ;'wf/ / a]?h' km5of}6 ug]{ ljifodf 5nkmn eO/x]sf] 5 . ;'wf/ ug]{ sfddf sf]if k|ltj4

5 / a]?h' km5of}{6sf] sfd eO/x]sf] 5 . dxfn]vf;Fu ;dGjo u/]/ n]vfk/LIf0fsf] sfd eO/x]sf] 5 .

sf]if / k|wfgdGqLsf] sfo{no aLrsf] ;DaGw klg /fd|f] g/x]sf] / ;dGjosf] cefj klg /x]sf] eGg] s'/f aflx/ cfPsf] 5 lg <

d of] s'/f :jLsf/ ulb{g lsgeg] sf]ifsf] cWoIf g} k|wfgdGqL jf k|wfgdGqL tyf dGqLkl/ifbsf] cWoIf /xg] ePsf]n] ;'dw'/ ;DaGwsf] cfjZos /xG5 / 5 klg . xfdLn] k|wfgdGqLsf] sfo{no;Fu ;dGjo /fv]/ sfd ul//x]sf] 5f} . k|wfgdGqLsf] sfo{noaf6 g} xfdLn] cfjZos ;xof]u / ;xsfo{ kfO/x]sf 5f} . ;"rgf ;Dk|]if0fdf l9nfO x'g] / k|wfgdGqL sfo{non] ljj/0f dfUg] / ljj/0f ;dodf k7fpg g;lsg] h:tf ;d:ofx¿sf sf/0f slxn]sfFxL ;d:of b]lvP klg xfd|f] ;DaGw /fd|f] 5 s'g} To:tf] c;d´bf/L /x]sf] 5}g .

sf]ifdf pkfWoIf eP/ cfpg' ePsf] tkfO{ * dlxgfeGbf a9L ePsf] 5, o; cjlwsf tkfO{sf] d"Nof+sg s:tf] /x]sf] 5 <

sltko sfo{qmdsf] sfo{Gjogdf sltko sl7gfO{x¿ /x] klg sf]ifsf] sfo{qmd ul/ax¿sf] hLjgdf kl/jt{g Nofpg pkof]uL /x]sf] d}n] dx;'; u/]sf] 5' . d oxfF cfPkl5 slknj:t' lhNnfsf b; eGbf a9L uflj;x¿sf] :ynut cWoog ug]{ df}sf kfP . ;fd'bflos ;:yfsf ;b:ox¿;Fu 5nkmn klg u/] . ;fd'bflos ;b:odf r]tgfsf] ljsf; ePsf] / ;d'bfodf nfu]/ hLjg kl/jt{g ug{ ;lsG5 eGg] cg'e'lt eP/ sfd u/]sf] d}n] kfP . To;af6 klg yfxf x''G5, ;d'bfodf /x]sf dflg;x¿df sfd ug]{ pT;fx / d]x]gtsf] efjgf 5 . sltkosf] cj:yf /fd|f] ePsf] / sfd u/]/ sdfPsf] k};fn] cfkmgf] afnaRrf af]l8ªdf k95g eg]/ v';L ePsf] AolQmx¿ klg e]6] . ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] sfo{qmdaf6 cfly{s cj:yfdf g} ;'wf/ cfPsf] klg e]l6of] . pgLx¿n] sfd ug]{ pT;fx klg b]vfPsf] kfP . u|fdL0f ljB'tLs/0fsf] sfd klg ePsf] 5 . ljsf; k"jf{wf/df klg sfd ePsf] 5 . ;du|df sf]ifsf] sfdn] ul/a ;d'bfonfO{ eljiok|lt cfzfjfbL agfPsf]5 .

sltkon] t ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] ;fGble{stf dfly klg s'/f p7fPsf 5g lg <

kl5Nnf hgu0fgf / ;j]{If0fx¿n] klg g]kfnsf] @% bzdnj @ k|ltzt hgtf ul/jLsf] /]vfd'lg /x]sf] tYo aflx/ NofPsf] 5 . d'n'sdf ul/aL lgjf/0fsf] nflu w]/} sfd ug{ afFsL 5 . ;d'bfodf cfwfl/t ljsf;sf] cjwf/0ffsf] ;fGbles{tf ;w}

/xG5 / nlIft sfo{qmdsf] ¿kdf sf]ifn] af:tjdf ul/aLsf] klxrfg u/]/ sfd ug]{ k|of; ul//x]sf sf/0f sf]ifsf] cfjZostf / ;fGb{lestf b'j} 5 .

of] sf]if åGåsf] ;dodf :yfkgf ePsf] xf], clxn] o;sf] e"ldsf / ;fGble{stfdf kl/jt{g ePsf] 5 ls 5}g <

– o;sf] :yfkgf @)^) ;fndf ePsf] xf] . of] åGåsfndf :yfkgf ePsf]n] sltkon] o;sf] ;fGble{stf dfly l6Kk0fL klg u/]sf xf]nfg . ablnbf] ;Gbe{df s'g} ;/sf/L lgsfo dfkm{t sfd u/] klg x'G5 eGg] ;f]r /fv]sf] klg kfOG5 . t/ o;nfO{ csf]{ ;f]raf6 x]g]{ xf] eg] of] ;f]r Tolt pko'Qm xf]Og eGg] klg b]lvG5 . ;/sf/n] w]/} clw b]lv ul/aL lgjf/0f ;DaGwL sfo{qmdx/ ;~rfng u/]sf] kfOG5 t/ To;/L u/]sf] sfd Tolt k|efjsf/L gePsf] klg kfOG5 . t/ ul/jL lgjf/0f sf]ifn] cg'bfgsf] ¿kdf lbg] /sd ;fd'bflos ;:yfs} ¿kdf hfg] ePsf]n] / pgLx¿n] To;nfO{ cfkmgf] ;DklQsf] ¿kdf lng] ePsf]n] a9L k|efjsf/L x'g] ePsf]n] of] sfo{qmd c?eGbf a9L k|efjsf/L /x]sf] 5 .

ljb]zL bftfx¿ ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] sfo{qmd k|lt ;Gt'i6 5g t <

– sf]ifsf] sfddf ;'wf/ ug]{ 7fpF x'g ;S5 t/ ul/jL lgjf/0f sf]ifsf] sfd k|lt bftfx¿ cGo sfdsf]eGbf t'ngfTds ¿kdf a9f ;Gt'i6 5g eGg] nfU5 . sf]ifsf sfdn] ljZj a}s / s[lif ;DaGwL cGt/fli6«o ;:yf cfOkmf8 h:tf ;:yfx¿ ;sf/fTds / pT;flxt ePsf] kfPsf] 5' . ljut * jif{;Dd pgLx¿n] u/]sf] nuftf/sf] ;xof]u klg o:fsf] pbfx/0f xf] ljZj j}s / cfOkmf8 jfx]s cGo bftfx¿ klg sf]if;u sfd ug{ rfx]sf 5g\ .

5

x]g'{xf];\ sf]ifsf] ;fKtflxs 6]lnlehg sfo{qmd

ækl/jt{gÆækl/jt{gÆg]kfn 6]lnlehgdf x/]s

;f]daf/ ;fFem &M#) – &M$% ah];Dd

6

;+lIfKt

ultljlw

6

u/LjL lgjf/0f;+u ;jlGwt pTs[i6 ;dfrf/ tyf lkmr/ n]vx¿nfO{] k'/:s[t ug{]

p4]Zon] u/LjL lgjf/0f sf]ifn] u/LjL lgjf/0f sf]if kqsfl/tf k'/:sf/ $ km/s ljwfdf k|bfg ul/Psf] 5 . dGqLil/ifb tyf u/LjL lgjf/0f sf]if ;rfns ;ldltsf ;DdfggLo cWoIo lvn/fh /]UdLn] oL k'/:sf/x¿ ljt/0f ug{'ePsf] lyof] . k'/:s[t x'g]df /fli6«o lk|G6 ldl8of - g]kfnL_ df lxdfn kflIfssf lxdfn e6\/fO{, /fli6«o lk|G6 ldl8of -cu|]hL_ df sf7df08f} kf]i6sf /fh]z vgfn, ljB'lto ;~rf/ dfWod cGtu{t /]l8of] l;Gw'nLsf pdf kf}8]n / :yflgo lk|G6 d]l8of cGtu{t b}n]vsf kqsf/ uf]ljGb s];L /x]sf5g\ . ;a} ljwf cGtu{t k'/:sf/sf nflu ? $),))) -rfln; xhf/ ?k}ofF_ / k|df0f

u/LjL lgjf/0f sf]if kqsfl/tf k'/:sf/ k|bfg

sf]if / x]Ne]6f;aLr ;xsfo{sf nflu ;dembf/Lul/aL lgaf/0f sf]if / x]Ne]6f; :jL;

OG6/sf]ck/];g g]kfnaLr ljkGg ju{sf o'jfsf] ;Lk clej[l4 / /f]huf/Lsf cj;/ j[l4sf nflu ;xsfo{ lj:tf/ ug]{ ;dembf/L ePsf] 5 . ;dembf/L kqdf x]Ne]6f; g]kfnsf /fli6«o lgb]{zs lzj k|;fb cof{n / ul/aL lgaf/0f sf]ifsf sfo{sf/L lgb]{zs /fhafa' >]i7n] x:tfIf/ ug{'ePsf] xf] . of] ;dembf/L ul/aL lgaf/0f sf]if / /f]huf/ sf]ifn] sfd ug]{ lhNnfx¿df nfu" x'g]5 . o;cl3 ePsf] ;dembf/Ln] clt ljkGg ju{sf 3/w'/Lsf] s[lif pTkfbsTjdf j[l4, l;+rfO / vfg]kfgLsf] kx'Fr, t/sf/L v]tLsf] ahf/Ls/0f, s[lif ahf/;Ddsf]

;DaGw h:tf s'/fnfO{ clej[l4 ug]{ hf]8 lbPsf] lyof] .

la:tf/ ePsf] ;dembf/Ln] ul/aL lgaf/0f sf]ifn] cfˆgf sfo{ k|aGws, ;fe]mbf/ ;+:yf, ;fd'bflos ;+:yfdfk{mt u/]sf] 3/w'/Lsf] auL{s/0f cg';f/ x]Ne]6f;n] clt ljkGg tyf u}/ nfeflGjt ju{sf o'jfnfO{ ;Lkd"ns tflnd tyf /f]huf/L ;]jf pknAw u/fpg] 5 . h;cg';f/ ul/aL lgaf/0f sf]ifsf ;fe]mbf/ ;+:yf, ;fd'bflos ;+:yfn] ljkGgtfsf] klxrfg u/L To:tf] cfjZostf ePsf o'jfnfO{ ;Lkd"ns tflnd tyf /f]huf/Lsf sfo{qmddf ;xefuL agfpg ;xof]u ug]{, x]Ne]6f;sf] /fli6«o sfo{qmd /f]huf/ sf]ifsf] sfo{qmdaf/] cBfjlw ;"rgf clej[l4 u/fpg], /f]huf/ sf]ifsf sfo{ljlwsf] hfgsf/L lbg] / k|fljlws / :ynut ;xof]u ug]{, sfo{:yndf eO/x]sf k|lqmof / sfo{qmd sfof{Gjogsf] qmddf ;'emfj ;Nnfx k|bfg ug]{, ;Lko'Qm o'jfnfO{ ul/aL lgaf/0f sf]ifsf] 3'DtL sf]ifaf6 /f]huf/L jf :j/f]huf/Ldf hfgsf nflu ;xof]u ug]{ s'/fnfO{ ;dembf/Ln] lj:tf/ u/]sf] 5 .

;dembf/L kqdf x:tfIf/ sfo{qmdkl5 ul/aL lgaf/0f sf]ifsf sfo{sf/L lgb]{zs /fhafa' >]i7n] lj:tfl/t ;dembf/Ln] ul/aL lgaf/0f sf]ifn] xfn;Dd ;Lkd"ns tflnddf

Wofg lbg g;s]sf] s'/fnfO{ of] ;dembf/Lkl5 k|ToIf ¿kdf ;xof]u ug]{ / ljkGg dfly ul/Psf] nufgLn] cem glthgd'vL kl/0ffd lgsfNg] cfzf JoQm ug{'eof] . o;}u/L x]Ne]6f; :jL; OG6/sf]ck/];g g]kfnsf /fli6«o lgb]{zs lzj k|;fb cof{nn] ljkGg ju{sf o'jfnfO{ ;Lko'Qm agfpg] cleofgdf ul/aL lgaf/0f sf]if;Fun] ;xsfo{n] sfo{qmdsf] cf}lrTo cem :yflkt ug]{ / jf:tljs ljkGgn] /f]huf/Lsf cj;/df kx'Fr kfpg] cleofgdf ;xsfo{ ug{ kfPsf]df v'zL JoQm ug{'eof] .

% lhNnfdf n]vfk/LIf0f dxfn]vf k/LIfssf] sfof{non] ul/aL lgjf/0f sf]ifsf sfo{qmd ;~rflnt % lhNnf Ko'7fg, 88]nw'/f, lzGw'nL, /f}tx6 / l;/fxfdf sfo{d"ns n]vf k/LIf0f ;DkGg u/]sf] 5 . lhNnfl:yt ;a} ;xof]uL ;+:yf / @% ;fd'bflos ;+:yfnfO{ n]vf k/LIf0fdf ;dfj]z ul/Psf] lyof] . n]vf k/LIf0fn] sf]if sfo{qmd ;Dkfbg / k|efjsf/Ltfsf] ;dLIff u/]sf] 5 . o:t} vfnsf] k/LIf0f @))* df bfr{'nf, /fd]5fk, h'Dnf / slknj:t'df klg ul/Psf] lyof] .

sf]ifsf] ;fKtflxs /]l8of] sfo{qmd

ækl/jt{gÆækl/jt{gÆ/]l8of] g]kfndf x/]s

z'qmaf/ ;fFem

*M#)–*M$% ah];Dd

kq /x]sf] lyof] pSt k'/:sf/sf] 5gf}6df sf]ifn] g]kfn cfly{s kqsf/ ;dfh;+u ;xsfo{ u/]sf] lyof] . k'/:sf/sf nflu n]v /rgsf 5gf}6,

cfjZos k|rf/ k|;f/, / ;du| Joj:yfkgsf nflu sf]ifn] cfly{s kqsf/ ;dfh;+u ;xsfo{

;DjlGw ;dembf/L u/]sf] lyof] . ;]hg / sf]ifsf] ;dembf/Ldf ltg ;b:oLo lg0ff{os d08n u7g ePsf] lyof] of] lg0ff{os d08ndf sf]ifsf k|jStf

>L/fd ;'j]bL, ;]hgsf k'j{ cWoIf k|tLs k|wfg / jl/i7 kqsf/ ;'/]z cfrfo{ /xg'ePsf] lyof] .

7

;+3Lo dfldnf tyf :yfgLo ljsf; dGqfno tyf sf]if ue{jtL dlxnf tyf afnaRRffsf] kf]if0f ;'wf/df ;xsfo{ ug{] ePsf 5g\ . @)&)

ue{jtL dlxnf tyf afnaRRffsf] kf]if0f ;'wf/df ;xsfo{

7

k]lN6«s ;]6 hf]8]kl5 ufpF lemlnldnL pbok'/÷lhNnfsf] doª\v'–( l:yt 7f8]

atf;]sf] vf]nfaf6 lah'nL lgsflnPkl5 doª\v'df pHofnf] k'u]sf] 5 . k]lN6«s;]6 k|ljlwaf6 7f8] atf;] vf]nfaf6 pTkflbt kfFr

ul/aL lgjf/0f sf]ifn] !% nfv ^$ xhf/ kfFr ;o $) ?k}ofF nufgL u/]sf] 5 . of]hgfsf] s'n nfut @* nfv #( xhf/ ;ft ;o @^ ?k}ofF /x]sf] k|of/ g]kfnsf sfo{qmd ;+of]hs

z}n]z a:g]tn] atfP . ufpFdf tLg dlxgfcl3 dfq lgdf{0f ;DkGg ePsf] k]lN6«s ;]6af6 an]sf] lah'nLn] ubf{ cfkm"nfO{ efUodfgL 7fg]sf] pkef]Qmf k|sfz du/n] atfP . du/sf cg';f/ clxn] 3/–3/df lah'nL afNg kfPkl5 /]l8of], l6eL= x]g{ tyf df]afOn rfh{ ug{ / /ftL n]vk9 ug{ lgs} ;lhnf] ePsf] 5 .

v]/ uO{/x]sf] :yfgLo vf]nfsf] kfgLnfO{ ;b'kof]u u/]/

ufFp lemlnldnL kf/]sf] :yfgLo df]xg >]i7n] atfP . klxn]h:tf] sltv]/ sfd u/]/ xf]djs{ ug]{ 6]G;g} 5}g sIff–( sf 5fq ljj]s ;'g'jf/n] eg], 3/d} lah'nL an]kl5 lbge/ sfd u/]/ /flt k9\g] u5f}{ .

ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] ;fem]bf/ ;+:yf k|of; g]kfnsf] k]lN6«s;]6 k|ljlwn] lah'nL afn]sf] of] lhNnfdf klxnf] k6s xf] .

-;fef/M gfu/Ls b}lgsaf6_

lsnf]jf6 Ifdtfsf] lah'nLn] ToxfFsf $% 3/w'/L nfeflGjt ePsf x'g\

:yfgLo hgtf / uflj;sf] kxndf ufO3f6l:yt kof; g]kfn pbok'/sf] ;fem]bf/L u/]kl5 doª\v'df cWoIf eQmaxfb'/ ;'g'jf/ /fO{n] atfP . ;f] of]hgfdf :yfgLo hg;d'bfosf] ;ft nfv *& xhf/ 5 ;o *^ ?k}ofF >dbfg u/]sf 5g\ . To:t} a}slNks phf{ k|j4{g s]Gb|sf] rf/ nfv *& xhf/ kfFr ;o / ;fem]bf/ ;+:yfdfkm{t

yk !% lhNnfdf ul/aL lgjf/0fsf sfo{qmd

ul/aL lgjf/0f sf]ifn] rfn' cfly{s aif{b]lv yk !% lhNnfdf sfo{qmd lj:tf/ ug]{ ePsf] 5 .

sfo{qmd yk ul/Psf lhNnfx¿df ;dGjo ug{sf nflu %% j6f ;xof]uL ;+:yfx¿sf] 5gf]6 x'g]5 . ;dod} ;+:yf gjLs/0f u/]sf, n]vfk/LIf0f b'?:t /fv]sf ;DalGwt lgsfodf btf{ eP/ sfd u/]sf]d b'O{ aif{ cjlw k'/f u/]sf] h:tf Go'gtd\ dfkb08 k'/f ug]{ ;+:yfx¿ sf]ifsf] 5gf]6sf] dfkb08leq kg]{ sf]ifn] hfgsf/L lbPsf] 5 .

sf]ifn] clxn] $) lhNnfx¿df cfkm\gf] sfo{qmd ;~rfng ul//x]sf] 5 . sfo{qmd yk ug{ nfluPsf lhNnfx¿df bf]nvf, ;'v]{t, DofUbL, ef]hk'/, u'NdL / df]/ª lhNnf /x]sf 5g\ . o:t} sfo{qmd yk ul/Psf cGo lhNnfx¿df gjnk/f;L, ndh'ª, cwf{vfFrL, afFs], uf]/vf, g'jfsf]6, ;'g;/L, bfª / s}nfnL /x]sf 5g\ .

oL lhNnfx¿df klg sf]ifsf sfo{qmdx¿ ;fdflhs kl/rfng, Ifdtf la:tf/ cfocfh{g / k"jf{wf/ lgdf{0fsf sfo{qmdx¿ ;~rfng x'g]5g\ . sf]ifn] cGo yk !( lhNnfx¿df l;h{gzLn sfo{qmdx¿ ;~rfng ul//x]sf] 5 . -;fef/M /fhwfgL b}lgsaf6_

ljZj a}}+såf/f yk * s/f]8 8n/ cg'bfg

ljZj a}+sn] u/LaL lgjf/0f sf]if bf];|f] kl/of]hgfsf nflu yk * s/f]8 cd]l/sL 8n/ cg'bfg pknJw u/fPsf]5 . o;;DaGwL g]kfn ;/sf/ / ljZj a}+s aLr @)!# sf] h'nfO{df ;Demf}tf ;DkGGf e};s]sf] 5 eg] pSt cg'bfg $ cS6'j/ @)!# b]lv sfo{Gjogdf cfO{;s]sf] 5 . sf]ifnfO{ g]kfn ;/sf/, ljZj a}+s / s[lif ljsf;sf nflu cGt/f{li6«o lgof]u -cfOkmf8_n] cfly{s ;xof]u pknAw u/fpFb} cfPsf 5g\ .

ebf} & ut] oL b'O{ lgsfo aLr o;;aGwL ;Demf}tf kqdf x:tfIf/ ePsf] xf] . sf]ifsf sfo{sf/L lgb{]zs /fhjfj' >]i7 / dGqfnosf pk;lrj wgjxfb'/ >]i7n] x:tfIf/ ug{' ePsf] pSTf ;xdtL cGtu{t uef{jZyfdf cfdfdf

tf}n a9fpg], :tgkfgsf] cjwLnfO{ a9fpg], @ aif{;Ddsf aRRffsf] tf}n / prfO{ a9fpg] tyf ;du|udf kf]if0f;aGwL 1fgsf] clej[l4 ug{]

ljleGg sfo{qmdx¿ /x]sf5g . Ps jif{;Dd ;~rfng ul/g] of] sfo{qmd

;nf{xL, /;'jf, l;Gw'nL / /fd]5fk lhNNffsf $ ;o ;fd'bflos ;+:yfsf ;b:ox¿nfO{ nlIft ul/Psf] 5 .

sf]if / s[lif ljsf; dGqfno aLr ;dembf/L

sf]if / s[lif ljsf; dGqfno aLr u|fdL0f s[lif ;]jfsf] u'0f:t/ j[l4sf nflu xfn} ;dembf/L kqdf x:tfIf/ ePsf] 5 . sf]ifsf sfo{sf/L lgb{]zs / dGqfnosf ;x–;lrj /fd k|;fb k'nfdLn] x:tfIf/ ug{'ePsf] pSt ;dembf/L kq cGtu{t b'a} lgsfon] u|fdL0f If]qsf ls;fgnfO{ k|fljlws tyf cGo ;xof]u k'¥ofpg ldn]/ sfd ug{]5g\ .

8

lzif{s ;+Vof ?k}ofF

;fd'bflos ;+:yfsf]ifdf btf{ 23,622;fd'bflos ;+:yf dxf;+3 1,251;Demf}tf 21,974

;fd'bflos ;+:yfdf sf]ifsf] nufgL cfo cfh{g ultljlw 21,712 9,559,912,245.33;fd'bflos k"jf{wf/ 4,546 3,676,361,728.61hDdf 25,321 13,236,273,973.94

;xof]u ;+:yf 393

sfo{qmd lhNnf

hDdf 59lgoldt 40klxnf] r/0f -^ lhNnf_ 6bf];|f] r/0f -!@ lhNnf_ 19t];|f] r/0f -!% lhNnf_ 15l;h{gzLn sfo{qmd–Pgl8Pd 19 cltl/Qm lhNnfdf

sfo{qmd uflj; ;xof]uL ;+:yf sfo{/t 1,824;fd'bflos ;+:yf ultljlw 1,638

k|ltzt

;fd'bflos ;+:yf ;b:o 3/b'/L

hDdf 609,807

ul/a

clt ul/a -s_

609,807

396,907 65.09%dfWod ul/a -v_ 156,407 25.65%ul/a -u_ 55,375 9.08%l;dfGt u}/ ul/a -3_ 1,118 0.18%

ln+u dlxnf609,807

148,690 24.38%k'?if 461,117 75.62%

hftLblnt

609,807172,031 28.21%

hghftL 179,931 29.51%cGo 257,845 42.28%

k"jf{wf/;lxt nfeflGjt kl/jf/

hDdf 666,766hftL blnt 187,391

hghftL 183,374cGo 296,001

5f]6s/Ldf sf]if@ km]a|'c/L @)!$ ;Ddsf] tYof+sdf

sf]if lsg <b;f}+ k~rjlif{o of]hgfsf] ul/aL Go"gLs/0f /0fgLlt kq -lkcf/P;kL_ df pNn]lvt rf/ :tDedWo] nlIft sfo{qmd cg'?k ul/aL lgjf/0f sf]ifsf] u7g ePsf] xf] . …ul/aL lgjf/0f sf]if ljw]os @)^)Ú / To;kl5sf] …ul/aL lgjf/0f sf]if P]g @)^#Ú n] sf]ifsf] ;+/rgf / ultljlwnfO{ lgb]{lzt u/]sf] 5 .

lgb]{zs -;~rfns_ ;ldltk|wfgdGqLsf] cWoIftfdf !@ ;b:oLo ;~rfns ;ldlt 5 . Jofj;flos JolQmTjdWo]af6 % ;b:o;lxt pkfWoIf ;/sf/n] rog u5{ . cGo % ;b:odf /fli6«o of]hgf cfof]uaf6 kb]g ;lrj, lhNnf ljsf; ;ldlt ;+3sf cWoIf, ufpF ljsf; ;ldlt ;+3sf cWoIf, dlxnf cfof]usf cWoIf / g]kfn blnt cfof]usf cWoIf kb]g /xg] Joj:yf 5 .

nIoul/aLaf6 ;bfsf nflu pGd'lQm lbg] af6f]df nfUg ul/anfO{ ;xof]u ug]{ sf]ifsf] nIo xf] .

lgb]{zs l;4fGt ul/a nlIft–cGbf]boM cfly{s b[li6n] tNnf] txsf ul/a tyf

ljkGg ju{sf] ;d[l4 . lk5l8Psfx¿ sf]ifsf] k|fyldstf x'g . ul/a klxrfgsf nflu ;xefuLd'ns hLjg:t/ lgwf{/0f tyf :jo+ 5gf]6 k|lqmof .

;fdflhs ;dfj]zsLs/0fM ul/aLsf] /]vfd'gLsf blnt, hghflt, dlxnf / cGo ljkGg ;d"x

dfuk|]l/tM hgtfsf] cfjZostf / dfu cg'?k sfo{qmdsf] 9fFrf lgwf{/0f . ;xefuLd'ns ;fd'bflos of]hgf .

;fd'bflos ;+:yfnfO{ ;f]em} e'QmfgLM ;d'bfoaf6 ;~rfng / Joj:yfkg .

;j} txdf kf/bzL{tf

;fd'bflos ;+:yfsf] ;+:yfut ljsf;