Η αναγκαιότητα & τα οφέλη της Mobile τεχνολογίας στα νοσηλευτικά ιδρύματα

Η ραγδαία ανάπτυξη των σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών έχουν δημιουργήσει νέες τάσεις και προκλήσεις στη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας. Η υιοθέτηση των ασύρματων φορητών συσκευών (π.χ. κινητό τηλέφωνο τελευταίας γενιάς, υπολογιστές χειρός, κ.α.) που αξιοποιούνται για την καταγραφή και κοινοποίηση των δεδομένων του ασθενή όπως ζωτικές ενδείξεις, εργαστηριακές τιμές, ψηφιοποιημένες τομογραφικές εικόνες, μεταφορά φωτογραφιών (π.χ. τραυμάτων) συνιστούν καινοτομία για την ιατρική κοινότητα διευκολύνοντας την έγκαιρη διάγνωση και έναρξη της θεραπείας σε επείγοντα περιστατικά, μειωμένα μη αυτοματοποιημένα σφάλματα (ανθρώπινες αποφάσεις) και αυξημένη παραγωγικότητα του προσωπικού, λόγω της χρήσης τους σε διάφορες κλινικές συνθήκες7,8.

Περισσότερα νοσοκομειακά ιδρύματα εγκαθιστούν τεχνολογίες (π.χ. ασύρματα δίκτυα), με στόχο την βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας και της λειτουργικότητας και ιδίως σε χώρους με υψηλό αριθμό κίνησης ασθενών όπως οι χώροι επειγόντων περιστατικών, οι χώροι διαχείρισης του νοσηλευτικού προσωπικού αλλά και στους χώρους αναμονής ασθενών, ακόμα περισσότερο πολλοί είναι το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που πλέον απαιτούν mobile εφαρμογές, έναντι χρήσης παραδοσιακούς τρόπους καταγραφής με χαρτί.

Οι ηλεκτρονικές εφαρμογές κινητών τηλεφώνων και η ασύρματη υποδομή τους σε κάθε νοσοκομειακό ίδρυμα οφείλει να διατηρεί ακριβή στοιχεία καταχωρήσεων ώστε να εξασφαλίσει ένα αποτελεσματικό επίπεδο περίθαλψης. Μόνον κάποιο λάθος ενδέχεται να κοστίσει μια ανθρώπινη ζωή και γι’ αυτό το λόγο όλες οι καταχωρήσεις των διαγνωστικών αποτελεσμάτων, φαρμακευτικών οδηγιών και πληροφοριών ιστορικού απαιτούνται να γίνονται με ιδιαίτερη μέριμνα και προσοχή2,3. Η διαδικασία της γραφικής ύλης είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα, καταναλώνει το μεγαλύτερο ποσοστό του χρόνου του προσωπικού μονάχα για τη διευθέτηση πληροφοριών, ενώ η διαχείριση και η διευθέτηση όλων αυτών των πληροφοριών παραμένει αμφίβολη.

Οι σύγχρονες τεχνολογίες προσφέρουν υπηρεσίες όπου η ασύρματη (wireless) χρήση επιτρέπει την μετάδοση πληροφοριών στιγμιαία στον κεντρικό ηλεκτρονικό υπολογιστή και την αυτόματη διαχείριση της πληροφορίας αυτής, με αποτέλεσμα να αυξάνεται κατά κόρον η αξιοποίηση χρόνου αλλά και η ευκολία αξιοποίησης των δεδομένων αυτών 1. Το ιατρό – νοσηλευτικό προσωπικό από την πλευρά τους βρίσκονται συνεχώς σε κίνηση, καθώς απαιτείται να πηγαίνουν από ασθενή σε ασθενή για την παροχή ιατρικής περίθαλψης.

Η χρήση των πληροφοριακών συστημάτων και η ασύρματη δυνατότητα μετάδοσης των δεδομένων, επιτρέπει στο νοσοκομειακό και ιατρικό προσωπικό την άμεση καταχώρηση και ανανέωση της πληροφορίας απευθείας στον κεντρικό σταθμό διαχείρισης, από οποιοδήποτε χώρο του νοσοκομείου, χρησιμοποιώντας μια ασύρματη φορητή συσκευή (π.χ. κινητό τηλέφωνο, φορητή κινητή ταμπλέτα υπολογιστή)4. Αυτό συντελεί στην αύξηση της ακρίβειας και ταχύτητας της περίθαλψης, αφού εξοικονομείται χρόνος και στις περιπτώσεις που το προσωπικό χρειάζεται να επανακτήσει καταχωρημένες πληροφορίες και έχει έτσι τη δυνατότητα να αποφύγει ανούσια λειτουργικά βήματα.

1

Ο ιατρός έχει τη δυνατότητα μέσω της φορητής κινητής συσκευής του, εφοδιασμένη με την κατάλληλη ηλεκτρονική εφαρμογή να εκδώσει μια παραγγελία από το δωμάτιο του ασθενούς4,5. Η καταχώρηση αυτή φτάνει στην κεντρική διαχείριση πληροφοριών η οποία εν συνέχεια την αποστέλλει στα εργαστήρια ενώ αναλαμβάνουν να αποστείλουν έναν νοσοκόμο για να πάρει αίμα από τον ασθενή. Το εργαστήριο θα βγάλει τα σχετικά αποτελέσματα των εξετάσεων που ζητήθηκαν και θα τα καταχωρήσει στον ηλεκτρονικό φάκελο του ασθενή. Ο υπεύθυνος ιατρός μπορεί να ελέγξει τα αποτελέσματα αυτά δια μέσου του ηλεκτρονικού φακέλου του ασθενή από οποιοδήποτε σημείο του νοσοκομείου , οποιαδήποτε στιγμή χρησιμοποιώντας τη φορητή κινητή συσκευή του.

Οι ηλεκτρονικοί μέθοδοι καταχώρησης κλινικών δεδομένων EMR – EHR (Electronic Medical Records & Electronic Health Record) , θεωρούνται λεπτομερείς κλινικές καταχωρήσεις τόσο κλινικών γεγονότων που αφορούν τον ασθενή αλλά και διάφορες αλληλεπιδράσεις του, περιλαμβάνοντας ημερομηνία εισαγωγής, κλινικά αποτελέσματα εξετάσεων, κλινικές αποφάσεις, διαγράμματα και σημειώσεις. Στην πραγματικότητα περιλαμβάνουν την καταχώρηση των ημερήσιων γεγονότων του ασθενούς ενώ έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούνται ως δημόσια διαμοιρασμένα ιατρικά δεδομένα τα οποία έχουν συλλεχθεί από απευθείας καταχώρηση τους, με σκοπό την σύνταξη και σύνοψη κλινικών αποτελεσμάτων και στατιστικών ερευνών6.

Οι εν λόγω μέθοδοι επιφέρουν συγκεκριμένα πλεονεκτήματα όπως:

Η μείωση του κόστους περίθαλψης, στις ηλεκτρονικές καταχωρήσεις όπου καθιστούν ανέξοδη από τη χρήση της προβολής, της επανάληψη και την επανέκδοση.

Η βελτιστοποίηση της ποιότητας της περίθαλψης, βοηθάει στη μείωση των ιατρικών λαθών καθώς προσφέρεται στο ιατρό-νοσηλευτικό προσωπικό άμεση και ξεκάθαρη κλινική εικόνα του ασθενούς , ενώ υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης σε τελευταίες ιατρικές κρίσεις και στατιστικές ώστε να ζυγιστούν καλύτερα οι ιατρικές αποφάσεις.

Προάγεται το Ιατρικό επίπεδο γνώσης, δίνοντας πρόσβαση σε πολυάριθμο όγκο κλινικών δεδομένων διαθέσιμα για έρευνα επιτυγχάνοντας το ρυθμό εξέλιξης και το επίπεδο των ιατρικών μεθόδων. Η διεκπεραίωση των κλινικών δοκιμών και η έκφανση σχετικών αποτελεσμάτων διευκολύνεται.

Υπάρχουν ακόμα κάποια προβλήματα τα οποία θα πρέπει να διευθετηθούν όπως:

Η πολυπλοκότητα και η δυσκολία στη χρήση τους, από το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό υπολείπονται σε λειτουργικότητα και τα πλεονεκτήματα που μπορούν να παρέχουν παραγκωνίζονται.

Η ανάγκη διασφάλισης (διαφύλαξη – προστασία) δεδομένων, αφορά συγκεκριμένες καταχωρήσεις και ευαίσθητα δεδομένα όπου απαιτείται η διαφύλαξη και η παροχή τους σε χρήστες που έχουν εξουσιοδοτημένη πρόσβαση. Η εξασφάλιση αυτής της ασφάλειας απαιτεί περισσότερη και συνεχή προσπάθεια διότι δεν είναι ένα θέμα στατικό, αλλά συνεχώς εξελίσσεται και απαιτούνται συνεχώς νέα αντίμετρα.

2

Οι παλαιότερες καταχωρήσεις, η μεταφορά και η αναπροσαρμογή παλαιότερων ιστορικών στοιχείων σε νέες βάσεις δεδομένων, αποδεικνύεται τόσο πολυέξοδο όσο και χρονοβόρο, ενώ διάφορες στατιστικές ιατρικές έρευνες καταλήγουν πως η σάρωση τους δημιουργεί περισσότερες δυσκολίες.

Η διάρκεια φύλαξης των καταχωρήσεων, αποτελεί νομικό θέμα αλλά και προσωπικής επιλογής του κατόχου των δεδομένων αυτών , όπου υπάγεται στους συνταγματικούς και ηθικούς κανόνες τις εκάστοτε πολιτείας – κράτους.

Η χρήση των νέων σύγχρονων τεχνολογιών συσκευών και ασύρματων υποδομών σε ένα κλινικό περιβάλλον από ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό αποδεικνύει ότι μπορούν να περνούν περισσότερο χρόνο με τους ασθενείς, να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε πληροφορίες – υπηρεσίες και να ελαττώσουν το χρονοβόρο και πλεονάζοντα όγκο εγγράφων7. Επιτυγχάνεται καλύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών καθώς μειώνονται τα ετήσια κόστη και διασφαλίζεται υψηλή ποιότητα στην περίθαλψη των ασθενών ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες γωνιές της χώρας μας.

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

1. McAlpine, Brian . History of Medical Device Connectivity for CIS. 20082. Gee, Tim. Can we fix wireless in Health Care? Medical Connectivity, 20043. Wallin MK, Wajntraub S. Evaluation of Bluetooth as replacement for cables in

intensive care and surgery, Anesth Analog. 20044. Falcon, Carl. Wireless Medical Devices: Satisfying Radio Requirements, 20045. KS., Tan. Effects of a wireless local area network system, a telemetry system and

electrosurgical devices on medical devices in a hospital environment. 2000.6. Gontier , Camie. VOIP is an integral component of digital Hospitals. 20067. Γεώργιος Κολοστούμπης, Κλεάνθη Μακρυγιαννάκη, Ιωάννα Βάθη, Σταμάτης

Μεταλλινος, Ιωάννης Μπελημπασάκης, Χριστόδουλος Ακρίβος, “Συστήματα Κινητών Υπολογιστικών και Τηλεπικοινωνιακών Συσκευών στις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Υγείας” Πανελλήνιο Συνέδριο για τη Διοίκηση τα Οικονομικά και τις Πολιτικές Υγείας – Αθήνα, 2010

8. Κολοστούμπης Γεώργιος, Κλεάνθη Μακρυγιαννάκη, Ιωάννης Μπελημπασάκης, Βασίλειος Μακράκης, Χριστόδουλος Ακρίβος “Οι Σύγχρονες Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών στη Βελτίωση Υπηρεσιών Υγείας” , 23ο Ιατρικό Συνέδριο Ενόπλων Δυνάμεων – Θεσσαλονίκη, 2010

3