MASS SPECTROMETRY AND DIOXIN ANALYSIS LAB tel. +(30-210) 650 3610, fax. +(30-210) 653 6873 e-mail: leondi@rrp.demokritos.gr

www.rrp.demokritos.gr/ms-dioxinΥπεύθυνος: Δρ. Λεόντιος Λεοντιάδης

Αρ. Εγγράφου : ΕΦΑΜΑΔ 09/83 Αγία Παρασκευή, 23/07/2009

ΕΚΘΕΣΗ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ ΣΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΤΣΙΓΑΡΟΥ NOBACCO.

1. ΣΚΟΠΟΣ Δείγματα διαλυμάτων αναπλήρωσης των φίλτρων του ηλεκτρονικού τσιγάρου

NOBACCO που αντιπροσωπεύεται στην Ελλάδα από την Nobacco- Μαρκόπουλος Αλέξανδρος, Τίγρητος 6, 16232 Αθήνα, στάλθηκαν από την εταιρεία στο Εργαστήριο Φασματομετρίας Μάζας και Ανάλυσης Διοξινών του ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος" για προσδιορισμό των βασικών συστατικών των διαλυμάτων.

Συγκεκριμένα παρελήφθησαν στις 26-05–2009 τα εξής δείγματα: - Διάλυμα αναπλήρωσης MLB – NONE - Διάλυμα αναπλήρωσης MLB – MED - Διάλυμα αναπλήρωσης CHO – NON

Τα δείγματα αναλύθηκαν σε αέριο χρωματογράφο GC και υγρό χρωματογράφο

υψηλής απόδοσης HPLC και ο προσδιορισμός των ουσιών έγινε με την τεχνική της φασματομετρία μάζας .

1

2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ

100 mg κάθε διαλύματος αραιώθηκαν σε 1 mL ακετονιτριλίου. Οι αναλύσεις διενεργήθηκαν από το Εργαστήριο σε αέριο χρωματογράφο

(GC), συνδεδεμένο με φασματογράφο μάζας παγίδας ιόντων ThermoFinnigan, GC-MS, Trace-Polaris σύμφωνα με τις παρακάτω ρυθμίσεις:

Στήλη: J&W DB-5MS 60m-0.25mm-0.1μm Τύπος έγχυσης: Splitless Όγκος έγχυσης: 1 μL Φέρον αέριο: He, 1 mL /min Πρόγραμμα θερμοκρασίας: 40 οC 1 min, ramp 25 οC/min to 300 οC. Ακόμη τα δείγματα αναλύθηκαν σε συσκευή χρωματογραφίας υψηλής

απόδοσης (HPLC) Alliance (Waters), εξοπλισμένη με στήλη συνδεδεμένη με φασματογράφο μονού τετραπόλου (LC-MS) aQa της ThermoFinnigan

Στήλη: Merk C18 5μm, 50mm x 2.1 i.d. Ροή: 200 μL /min Διαλύτης Α: 0.1 % formic acid in water Διαλύτης Β: 60% Acetonitrile – 40% διαλύτης A Πρόγραμμα Διαλυτών: 0%Α 1min, 80% B in 20 min, 100% B 4 min. Τέλος τα δείγματα αναλύθηκαν για τον προσδιορισμό πολυκυκλικών

αρωματικών υδρογονανθράκων από το Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Ερευνών του ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος" με την διαπιστευμένη μέθοδο ISO 12884: 2000.

Το Εργαστήριο Φασματομετρίας Μάζας και Ανάλυσης Διοξινών είναι

διαπιστευμένο κατά EN ISO/IEC 17025 από το ΕΣΥΔ (Αρ. Πιστ. 321) για την διεξαγωγή αναλύσεων διοξινών και παρόμοιων τοξικών ουσιών σε τρόφιμα, ζωοτροφές, βιολογικά υγρά και αέρα. 4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ 4.1. Προσδιορισμός των βασικών συστατικών των διαλυμάτων.

Οι ουσίες που ανιχνεύθηκαν στα συνημμένα στο Παράρτημα 1 χρωματογραφήματα, προσδιορίσθηκαν με βάση το μοριακό τους βάρος και αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα. Για την επιβεβαίωση της ταυτοποίησης των ουσιών θα πρέπει να γίνει ταυτόχρονη έγχυση στον φασματογράφο της καθαρής ουσίας, κάτι που δεν είναι εφικτό στην παρούσα εργασία. Ουσίες λιγότερο πτητικές ή σε πολύ χαμηλά επίπεδα συγκέντρωσης δεν είναι δυνατόν να ανιχνευθούν με την μέθοδο αυτή. Ο προσδιορισμός της σχετικής συγκέντρωσης των ουσιών που ανιχνεύθηκαν έγινε με παραγωγοποίηση των κορυφών του χρωματογραφήματος.

2

Στο Παράρτημα 3 επισυνάπτονται τα φύλλα αξιολόγησης της ασφάλειας χρήσης MSDS των ουσιών που ανιχνεύθηκαν (Material Safey Data Sheet). Πίνακας 1. NOBACCO MLB-NONE No

Ονομασία Περιεκτικότητα Cas No Επίδραση στους Ανθρώπους

Propylene Glycol >70% 57-55-6 Μη τοξικό. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Linalool <10% 78-70-6 Μη τοξικό. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Tabacco essence <5% Methyl

cyclopentenolone <1% 80-71-7 Μη τοξικό.

Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Ethyl maltol <1% 4940-11-8 Μη τοξικό. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Πίνακας 2. NOBACCO MLB-MED No

Ονομασία Περιεκτικότητα Cas No Επίδραση στους Ανθρώπους

Propylene Glycol >60% 57-55-6 Μη τοξικό. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Linalool <5% 78-70-6 Μη τοξικό. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Nicotine <10% 22083-74-5 Τοξικό στην κατάποση, την επαφή με το δέρμα, την αναπνοή

Tabacco essence <5% Methyl Vanillin <1% 123-33-5 Μη τοξικό.

Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

3

Πίνακας 3. NOBACCO MLB-CHO No

Ονομασία Περιεκτικότητα Cas No Επίδραση στους Ανθρώπους

Propylene Glycol >60% 57-55-6 Μη τοξικό. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Linalool <5% 78-70-6 Μη τοξικό. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Nicotine <1% 54-11-5 Τοξικό στην κατάποση, την επαφή με το δέρμα, την αναπνοή

Tabacco essence <5% Dimethyl pyrazine <1% 123-32-0 Μη τοξικό.

Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Acetyl pyrazine <1% 22047-25-2 Μη τοξικό. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Ethyl maltol <1% 4940-11-8 Μη τοξικό. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Methyl Vanillin <1% 123-33-5 Μη τοξικό. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

Clycerol <5% 56-81-5 Μη τοξικό. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και την αναπμευστική οδό

4.2 Ανάλυση προσδιορισμού πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (PAH).

Εκτεταμένες μελέτες έχουν δείξει ότι ο καπνός του κανονικού τσιγάρου περιέχει πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAH). Επιστημονικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι ορισμένοι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες είναι γονιδιοτοξικοί και καρκινογόνοι για τον άνθρωπο.

Τα δείγματα διαλυμάτων αναπλήρωσης αναλύθηκαν για τον προσδιορισμό πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων σε CG-MS σύμφωνα με την διαπιστευμένη μέθοδο ISO 12884: 2000. Τα χρωματογραφήματα επισυνάπτονται στο Παράρτημα 2.

Σε κανένα από τα διαλύματα που αναλύθηκαν δεν ανιχνεύθηκαν PAH.

4

Πίνακας 4. Ανάλυση PAH σε NOBACCO MLB-NONE

Date Acquired 9/7/2009 22:26 Acq. Method File PAH_ANALYSIS_QUANTITATION_LEO.M Sample Name MLB_NONE # Name Ret Time Amount ng/uL 1) naphthalene-d8 0.00 n.d 2) naphthalene 0.00 n.d 3) 2-methylnaphthalene 11.99 n.d 4) 1-methylnaphthalene 12.42 n.d 5) acenaphthene-d10 16.54 n.d 6) acenaphthylene 0.00 n.d 7) 1,2-dimethylnaphthalene 14.72 bellow cal 8) 2,6- dimethylnaphthalene 15.89 bellow cal 9) acenaphthene 16.60 n.d 10) 2,3,5- trimethylnaphthalene 18.45 bellow cal 11) phenanthrene-d10 0.00 n.d 12) fluorene 18.82 bellow cal 13) dibenzothiophene 0.00 n.d 14) phenanthrene 23.13 n.d 15) 2-methylphenanthrene 25.57 n.d 16) 1-methylphenanthrene 0.00 n.d 17) 3,6 -dimethyl phenanthrene 0.00 n.d 18) anthracene 0.00 n.d 19) pyrene-d10 0.00 n.d 20) fluoranthrene 0.00 n.d 21) pyrene 0.00 n.d 22) chrysene-d12 0.00 n.d 23) benz(a)anthracene 0.00 n.d 24) chrysene 0.00 n.d 25) perylene-d12 0.00 n.d 26) benzo(b)fluoranthene 0.00 n.d 27) benzo(k)fluoranthene 0.00 n.d 28) benzo(e)pyrene 0.00 n.d 29) benzo(a)pyrene 0.00 n.d 30) perylene 0.00 n.d 31) benzo(ghi)perylene-d12 0.00 n.d 32) indeno(1,2,3-c,d)pyrene 0.00 n.d 33) dibenzo(a,h)anthracene 45.39 n.d 34) benzo(ghi)perylene 0.00 n.d

5

Πίνακας 5. Ανάλυση PAH σε NOBACCO MLB-MED

Date Acquired 16/6/2009 14:22 Acq. Method File PAH_ANALYSIS_QUANTITATION.M Sample Name MLB_MED # Name Ret Time Amount ng/uL 1) naphthalene-d8 0.00 n.d 2) naphthalene 0.00 n.d 3) 2-methylnaphthalene 0.00 n.d 4) 1-methylnaphthalene 12.42 n.d 5) acenaphthene-d10 0.00 n.d 6) acenaphthylene 0.00 n.d 7) 1,2-dimethylnaphthalene 14.70 below cal 8) 2,6- dimethylnaphthalene 0.00 n.d 9) acenaphthene 16.58 below cal 10) 2,3,5- trimethylnaphthalene 0.00 n.d 11) phenanthrene-d10 0.00 n.d 12) fluorene 18.87 below cal 13) dibenzothiophene 0.00 n.d 14) phenanthrene 23.10 below cal 15) 2-methylphenanthrene 25.58 n.d 16) 1-methylphenanthrene 0.00 n.d 17) 3,6 -dimethyl phenanthrene 0.00 n.d 18) anthracene 0.00 n.d 19) pyrene-d10 0.00 n.d 20) fluoranthrene 0.00 n.d 21) pyrene 0.00 n.d 22) chrysene-d12 0.00 n.d 23) benz(a)anthracene 0.00 n.d 24) chrysene 0.00 n.d 25) perylene-d12 0.00 n.d 26) benzo(b)fluoranthene 0.00 n.d 27) benzo(k)fluoranthene 0.00 n.d 28) benzo(e)pyrene 0.00 n.d 29) benzo(a)pyrene 0.00 n.d 30) perylene 0.00 n.d 31) benzo(ghi)perylene-d12 0.00 n.d 32) indeno(1,2,3-c,d)pyrene 0.00 n.d 33) dibenzo(a,h)anthracene 45.40 n.d 34) benzo(ghi)perylene 0.00 n.d

6

Πίνακας 6. Ανάλυση PAH σε NOBACCO MLB-CHO

Date Acquired 16/6/2009 16:36 Acq. Method File PAH_ANALYSIS_QUANTITATION_LEO.M Sample Name CHO_NON # Name Ret Time 1) naphthalene-d8 0.00 2) naphthalene 0.00 3) 2-methylnaphthalene 0.00 4) 1-methylnaphthalene 0.00 5) acenaphthene-d10 0.00 6) acenaphthylene 15.75 7) 1,2-dimethylnaphthalene 0.00 8) 2,6- dimethylnaphthalene 15.89 9) acenaphthene 0.00 10) 2,3,5- trimethylnaphthalene 0.00 11) phenanthrene-d10 23.03 12) fluorene 18.87 13) dibenzothiophene 0.00 14) phenanthrene 0.00 15) 2-methylphenanthrene 0.00 16) 1-methylphenanthrene 0.00 17) 3,6 -dimethyl phenanthrene 0.00 18) anthracene 23.33 19) pyrene-d10 0.00 20) fluoranthrene 0.00 21) pyrene 0.00 22) chrysene-d12 0.00 23) benz(a)anthracene 0.00 24) chrysene 0.00 25) perylene-d12 0.00 26) benzo(b)fluoranthene 0.00 27) benzo(k)fluoranthene 0.00 28) benzo(e)pyrene 0.00 29) benzo(a)pyrene 0.00 30) perylene 0.00 31) benzo(ghi)perylene-d12 0.00 32) indeno(1,2,3-c,d)pyrene 0.00 33) dibenzo(a,h)anthracene 45.41 34) benzo(ghi)perylene 0.00 Παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση.

Δρ. Λεόντιος Λεοντιάδης

Υπεύθυνος Εργαστηρίου Φασματομετρίας Μάζας και Ανάλυσης Διοξινών, Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. "Δημόκριτος

7

Παράρτημα 1: Χρωματογραφήματα ταυτοποίησης ουσιών GC-MS, LC-MS Παράρτημα 2: Χρωματογραφήματα ανάλυσης PAH Παράρτημα 3: Φύλλα αξιολόγησης της ασφάλειας χρήσης MSDS των ουσιών που ανιχνεύθηκαν (Material Safey Data Sheet).

8