آموزشی جزوه"6" شماره غیرعامل پدافند

امنیت ملی/ جاسوسی

اسالمی ارشاد و فرهنگ وزارتلغیرعام پدافند کمیته

1398 ماه خرداد

پدافند واژه" مع""""نی به غیرعامل

، م"""ردم ج"""ان حفظ ،افراد امنیت تضمین

تم"""امیت از ص"""یانت ح""""""اکمیت و ارضی

مواقع همه در ملی شرایط همه برابر در

هرگونه و م""وقعیت ،است." تجاوز

بسمه تعالی

1

مقدمه:

دچ&&ار کش&&ور ملی ام&&نیت مالحظ&&ات اس&&المی، انقالب از پس س&&الهای ط&&ول در از ب&&رخی اس&&تمرار و پیگ&&یری پرتو در ها است. دگرگونی شده گوناگونی تحوالت امنی&&تی ان&&د. مالحظ&&ات داش&&ته جری&&ان اس&&المی جمهوری نظام کالن های ویژگی می تفکیک"مح&&ور رشد" و"مح&&ور حفظ" ،"مح&&ور بسط "دوره سه به کش&&ور

قدرت ملی، امنیت اصول و اهداف یعنی اساسی متغیر چهار دوره هر در و شود و ملی امنیت های پذیری آسیب و تهدیدها ملی، نظر مد آن ه&&ای سیاست نهایت&&ا.است گرفته قرار

رویک&&رد از"نگ&&ری درون به نگری برون" در تحول از توان می خالصه صورت به ای&&ران به مح&&وری امت" از"،بیش&&تر بی&&نی واقع به ناب تعهدگرایی و ایدئولوژیک"

در نگ&&ری - فرصت تهدید به تهدیدپن&&داری"از و "پیچیدگی به سادگی"از ،"محوری ت&&وازن ل&&زوم به بیش&&تری توجه ش&&اهد تح&&والت این کرد. در یاد"الملل بین نظام زرومی، پ&&ور هس&&تیم.)ولی ملی امنیت مالحظات در محدودیتها و مقدورات میان

راه&&بردی، مطالع&&ات پژوهشکده انتشارات ملی، امنیت های گفتمان سیدحسین،(572 – 543ص ،1383 در و است رض&&ایت ب&&دون اجب&&اری تص&&رف و تع&&رض از مص&&ونیت امنیت، مفهوم

بیم خ&&ود مشروع های آزادی و حقوق به نسبت که است آن معنی به افراد مورد هیچ و نیفتد مخ&&اطره به آن&&ان حق&&وق وجه هیچ به و باش&&ند نداش&&ته هراسی و

این - به ام&نیت ض&رورت و ننمای&د. ل&زوم تهدید را آن&ان مش&روع حق&&وق ع&املی و حق&&وق الزمه و ش&&ود می ناشی بش&&ری حق&&وق ط&&بیعت از جامعه - در مفه&&وم

و مخ&&اطرات از مان&&دن دور و تع&&رض از ها آن مص&&ونیت مش&&روع، ه&&ای آزادی.است تعدیات بعضی با ش&&باهت ها ب&&رخی داش&&تن لح&&اظ به ک&&ه، است واژه هایی ازجمله امنیت

گس&&ترۀm و است متغی&&یر ص&&ورتی و متن&&وع سیال، مفهومی دارای دیگر، واژه های می ش&&ود. ط&&بیعی ش&&امل را اجتم&&اعی و ف&&ردی مختلف ابع&&اد در وس&&یعی بسیار است دش&&وار ک&&اری مف&&اهیم این گونه ب&&رای جامع و کامل تعریفی ارائۀm که است

. (42: 1395 )بخشی، خطر ای حادثه ب&&روز ب&&اعث بتواند ب&&القوه ط&&ور به که ع&&املی هر توصیف این با

. شود می گفته امنیتی تهدید بشود ناک دهد می اطمین&&ان که باشد می   ه&&ایی فع&&الیت و ها روش   تم&&ام   مجموعه ام&&نیت ک&&اهش را ها آن مد آ پیش&& احتمال یا و داد نخواهد   روی هرگز ناخوشایند ای حادثه

2

در شرایط ، افتاد اتفاق خطرناک ای حادثه که وقتی دهد می اجازه یا و دهد می موض&&وع یک م&&نیت ا.برگ&&ردد عادی شکل به هزینه کمترین با و زمان ترین سریع

دیگر عب&&ارت به میش&&ود محس&&وب اجتم&&اعی زن&&دگی وازعوارض است اجتماعی اهمیت ب&&اب در کند می پی&&دا معنا دیگر اف&&راد و ها باپدی&&ده درارتباط غالبا امنیت هیچ ام&&نیت بدون که بس همین اجتماعی و فردی پیشرفت در آن نقش و امنیت ص&&یانت و بقا از فراتر اهمی&&تی امنیت ملی درسطح، نیست اجرا قابل ای برنامه

یک وحاکمیت استقالل ارضی تمامیت زمان دریک است ممکن. .دارد کشور ذات آن سیاسی و اجتم&&اعی زن&&دگی ج&&دی تهدی&&دات وج&&ود لکن باشد محفوظ کشور .نماید سردرگمی و هراس و شوبآ خوش دست را کشور درمس&&یر مانع مهمترین یدآ می وجود به طریق این از که رامشیآ احساس عدم

ام&&نیت ه&&ای مولفه ،است ش&&ده تع&&یین پیش از اه&&داف س&&مت به کشور حرکت ه&&ای سیس&&تم حفظ ،ارضی تم&&امیت حفظ و مردم جان حفظ درچهارحوزه ملی

. شود می خالصه کشور حاکمیت و استقالل حفظ، سیاسی و اقتصادی

است عب&&ارت دهیم، ارائه ملی ام""نیت برای کامل و جامع تعریفی بخواهیم اگر : از

ارزش های حیاتی مصون نگه داشتن امنیت ملی ی&&ک ملت دربراب&&ر تهدی&&دات ب&&القوه و ب&&الفعلی

داخلی ی&&ا خ&&ارجیمی توانند خاس&&تگاه که است .داشته باشند

:شد خواهند ناشی زیر عوامل از امنیتی های تهدیدطبیعی های تهدیدامن غیر های تهدید

عمدی تهدیدات نح&&وۀm یا م&&ردم به رس&&اندن آس&&یب احتم&&ال مفه&&وم به کش&&ور یک ب&&رای"تهدید"

آدمرب&&ایی هواپیمارب&&ایی، مسلحانه، تهاجم است. یک دشمن توسط مردم زندگی3

و کش&&ور یک امنیت بر را خطراتی همگی دست، این از مواردی و گذاری بمب یا تالهس&&تند. حم قدرتمن&&دی تهدی&&دات ای، هسته های الحکند. س می تحمیل ملت

ب&&رای و ب&&ود زخم س&&یاه میک&&روب ح&&اوی که ه&&ایی نامه همچ&&ون بیول&&وژیکی، درآم&د، اج&را به پست کارکن&&ان توسط ک&ار این و شد ارس&&ال آمریکا سناتورهای

همچ&&ون- ضفر یا باشد واقعی تهدید یک خ&&واه آیند. تهدید، می حساب به تهدید هزخم- وظیف&& سیاه های نامه ارسال مورد در دروغین هشدارهای و خطرها زنگ

س&&طح به راجع و نم&&وده آوری جمع را اطالع&&ات تا است اطالع&&اتی س&&ازمانهای یا من&&ابع پردازن&&د، می ع&&اتطالا گ&&ردآوری به که نماین&&د. اف&&رادی تحقیق خطر

.شوند می نامیده جاسوسان اطالع&&ات افش&&ای و برداش&&تن پ&&رده ، اطالعاتی منبع یک مهم و اصلی مسئولیت

دف&&اعی ه&&ای سیاست م&&ورد در تا کند می کمک کش&&ور یک ره&&بران به که است می پیدا انگیزه مختلف اهداف با نمایند. مردم اتخاذ ای آگاهانه تصمیمات کشور،

اق&&دامات بی&&نی پیش منظ&&ور به دشمن، یا حریف یک درست درک بنابراین، کنند، باید اطالع&&اتی من&&ابع ک&&ار، این انجام است. برای برخوردار خاصی اهمیت از وی

دش&&من که این دریابن&&د. مث&&ال را ها س&&ؤال از بس&&یاری دقیق و صحیح های پاسخ به دست است ممکن چگونه و کجا موق&&ع، چه آنها ،است نیرومند و ق&&وی چق&&در نش&&ان است ممکن را واکنشی چه احتم&&الی، شرایط یک در دشمن بزنند؟ حمله

در که است ای گونه به آنها مش&&&اغل که دیگ&&&ری اف&&&راد یا ها دیپلم&&&ات ده&&&د؟ می ن&&یز گیرند می ق&&رار مهم اخب&&ار ش&&نیدن و دریافت برای خوبی های موقعیت

به راجع که اف&&رادی به دقیق دادن گ&&وش با باش&&ند. جاسوس&&ان جاس&&وس توانند به اصطالحا که پردازند می اطالعات آوری جمع به دارند، آگاهی مطالب جزئیات

درمی سر اس&&رار از وسیله بدین و میشود گفته( هیومنیت) انسانی اطالعات آن.آورند

: به سطوح لحاظ از امنیت موضوع ابع""اد و المللی بین و ملی، ام""نیت گ""روهی، ام""نیت ف""ردی، ام""نیت

غ"یره و حق"وقی اقتص"ادی، اجتم"اعی، سیاس"ی، همچ"ون متن"وعی. گردد می تقسیم

آن ملی مفه""وم در ام""نیت ابعاد که کنیم ذکر است شایسته راستا همین در: از است عبارت

نظامی افزاری نرم

اقتصادی محیطی

الله آیت حض""رت اس"المی انقالب معظم رهبر دیدگاه از امنیت ابعاد ای خامنه العظمی

4

مختلف زوایای و ابعاد در را العالی( امنیت ظله اسالمی) مد انقالب معظم رهبر دست همه به ج&&امع نگاه یک با و داده قرار توجه مورد اجتماعی و فردی زندگی

و اند نم&&وده تاکید دارند ارتب&&اط امنی&&تی ه&&ای ح&&وزه با نح&&وی به که ان&&درکارانی ام"""نیت باش"""د، توجه م"""ورد جانبه همه ام"""نیت بایدان&&&د: » فرم&&&وده

م""ردم آب""رویی، ام""نیت ف""رهنگی، امنیت اقتصادی، امنیت اجتماعی، م"""ال، ج"""ان، که کنند احس"""اس باید اس"""المی جمه"""وری نظ"""ام در

فع"""الیت و گ"""ذاری س"""رمایه عقی"""ده، فک"""ر، ن"""اموس، فرزن"""دان،(1380/ 02/ 28« ) است امنیت از برخوردار اقتصادیشان

: از عبارتند امنیت ابعاد ایشان اندیشه در فردی امنیت از و گ&&ردد مند به&&ره عمومی امکانات از دغدغه بدون بتواند فرد هر یعنی

به&&ره معن&&وی و مادی تعالی و رشد جهت در مشروع و قانونی های آزادی انس&&انیش کرامت و نگردد مواجه تهدیدی و مانع گونه هیچ با و کند برداریشود. رعایت

اجتماعی امنیت از دوری و همی&&اری و تع&&اون حس رشد و جامعه س&&المت و آرامش یع&&نی

قانون. رعایت و اخالقی های ناهنجاری اقتصادی امنیت

حل در جامعه پ&&ایین و میانی اقشار مناسب درآمد های زمینه بودن فراهم و من&&دی ق&&انون اش&&تغال، و گ&&ذاری س&&رمایه مسکن، و معیشتی مشکالت و ذخ&&ایر از مناسب وری به&&ره مص&&رف، و توزیع تولی&&د، چرخه در سالمت تک اقتص&&اد از ره&&ایی کش&&اورزی، بخش نم&&ودن مکانیزه و توسعه معادن،

تکنول&&وژی به ی&&ابی دست و کلی&&دی و مهم ص&&نایع در خودکفایی محصولی،تقاضا. و عرضه در توازن و تعادل پیشرفته، های

سیاسی امنیت ه&&ای درگ&&یری و تش&&نج از پرهیز انقالب، دلسوز های جناح و احزاب تعامل ه&&ای محیط در آرامش نظ&&ام، ک&&ارگزاران همدلی و وفاق حزبی، و قومی منص&&فانه نقد ب&&رای مناسب و س&&الم فض&&ای ای، رسانه و سیاسی علمی،

طراح&&ان تحرک&&ات ردیابی در سیاسی و امنیتی نهادهای اقتدار عملکردها، عوامل و دش&&منان های طرح گیری شکل روند بر اشراف و نرم براندازی

نظ&&&امی، و سیاسی ف&&&رهنگی ه&&&ای توطئه در آن&&&ان ای منطقه و داخلی همه حم&&ایت و سیاست گون&&اگون ه&&ای عرصه در م&&ردم همگ&&انی حض&&ور

اسالمی. نظام از جانبه5

قضایی امنیت همه ب&&رای ق&&انون یکس&&ان اج&&رای ش&&هروندی، ح&&رمت و حق&&وق حفظ

قاطعیت و مندی ضابطه مظلومان، و ستمدیدگان حقوق احقاق متخلفان،اقتصادی. و سیاسی مفسدان های پرونده قضایی مراحل مسیر در

فرهنگی امنیت گس&&ترش و پوی&&ایی اس&&المی، و عم&&ومی فرهنگ ارتق&&اء دینی، اخالق رشد

علم تولید مناسب بسترهای بودن فراهم مقدس، دفاع و انقالب ارزشهای ایمن و دی&&نی مع&رفت ه&ای پایه اس&&تحکام اف&زاری، ن&رم جنبش تق&ویت و

ف&&رهنگی ش&&بیخون و تهاجمات برابر در جدید نسل روحی و اخالقی سازیدشمنان

ای منطقه و مرزی دفاعی امنیت و دش&&منان تحرک&&ات دفع با متناسب مس&&لح نیروه&&ای تقویت و ساماندهی جهت در تس&&لیحات خودکف&&ایی هم&&تراز، نا و متق&&ارن نا نبرده&&ای

متقابل اح&&ترام همسایگان، با سازنده و سالم تعامل تهدیدات، بازدارندگی اس&&الم، جه&&ان در جغرافیایی و دینی سیاسی، مشترکات محور بر تفاهم و

المل&&ل) حس&&ینخانی، بین سیاست عرصه در تاثیرگ&&ذار و فع&&ال دیپلماسی1392 :122-121)

مهم&&ترین که " نموده رصد و شناسایی را امنیت های آسیب" له معظمباشند: می زیر شرح به آنها

درونی: تهدیداتالف( ( فرهنگی1الف-

ظه&&ور، نو ه&&ای فرقه پی&&دایش معن&&ویت، از دوری زدگی، غ&&رب اخالقی، فس&&اد ع&&دم و علمی رک&&ود آموزش&&ی، سیس&&تم در انح&&راف ه&&ا، نسل ف&&رهنگی شکاف... و خالقیتمدیریتی (2الف-

مطالبات به توجهی بی طلبی، قدرت مدیریت، ضعف خواری، رانت و بازی باند غیره و طلبی قدرت مردم، قانونی و منطقی و مشروع

سیاسی (3الف- و تفرقه آمریک&&ا، با سازش به گرایش سیاسی، جریانات و احزاب رویه بی تکثر 

خط گس&&ترش و تق&ویت مس&ئوالن، به م&ردم اعتمادی بی کارگزاران، در اختالف... و نظام کلیدی و حساس مراکز در نفوذ

اقتصادی (4الف-6

به کش&&اورزی و کلی&&دی ص&&نایع وابس&&تگی گ&&رانی، و ت&&ورم بیک&&اری، ن&&رخ رشد کم اقش&&ار به مالی&&اتی و اقتص&&ادی فش&&ار گ&&رایی، تجمل اختالس، رب&&ا، بیگانگان،

... و درآمداجتماعی (5الف-

(132: 1392... ) حسینخانی، و قاچاق اخالقی، های ناهنجاری اداری، فساد 

بیرونی تهدیداتب( پیم&&ان و اروپا اتحادیه و آمریکا نظ&&امی- سیاسی نف&&وذ ح&&وزه ( گس&&ترش1ب-

خصوصا ش&&مالی قفق&&از و میانه آس&&یای اسالم، جهان میانه، خاور در ناتو نظامیایران همسایه کشورهای در

رژیم طلبانه س&&لطه ه&&ای ط&&رح و تبلیغ&&اتی و سیاس&&ی- نظ&&امی ( تحرک&&ات2ب-میانه خاور در صهیونیستی

آمریکا توسط تروریس&&تی ه&&ای گروه تسلیحاتی و تبلیغاتی و مالی ( حمایت3ب-ایران همسایه کشورهای در

خاور در وابسته های دولت آشکار و پنهان منافقانه و مرموزانه های ( تالش4ب-منطقه در آمریکا و صهیونیسم تقویت و نفوذ برای میانه

و امکان&&ات و توان&&ایی درب&&اره امنی&&تی و اطالعاتی های سازمان ( جاسوسی5ب- تبلیغ&&اتی و روانی جنگ در ها رس&&انه از گ&&یری به&&ره و نظ&&ام درونی استعدادهای

(132-133عمومی) همان: افکار فریب جهت ب&&رای که ب&&رد پی موض&&وع این اهمیت به توان می ملی امنیت مفهوم به توجه با

ش&&مار بی و مختلف تهدی&&دات به که است ضروری و الزم ای جامعه و کشور هر که خ&&ود پ&&یرامون و نماید توجه است غ&&یره و دش&&منان دش&&منی از ناشی بعض&&ا

. شود ملی امنیت تهدیدات با گرایانه مقابله و پیشگیرانه اقدامات وارد

هدف را کشوری هر می تواند عام به صورت ملی امنیت تهدیدات اینکه به باتوجه هدی&&داتت" به ای""ران اس""المی جمهوری ملی امنیت تهدیدات ، دهد، قرار

شده تقسیم" منابع & محیطی و فرهنگی & سیاسی اقتصادی، نظامی/ اطالعاتی،: است

اطالعاتی " نظامی تهدیدات (؛6: 1359 )فونگوین، برون مرزی خاستگاه با نظامی نبرد و جنگ (؛11: 1372 تافلر، و )الوین درون مرزی خاستگاه با نظامی نبرد و جنگ (؛Ashraf, 2004: 99) تروریسم و ترور اطالعاتی؛ و نظامی حوزۀm در سایبری تهدیدات (؛74: 1382 )ران، اطالعاتی نفوذ و جاسوسی (.113: 1363 )والترز، نامتعارف سالح های و هسته ای تسلیحات

 اداری " اقتصادی تهدیداتکالن؛ اقتصاد فضای بر ناظر بحران های

7

(؛53: 1394 )ناشری، صنعتی و اقتصادی جاسوسی (؛40-15: 1395 سرخانی، و )عیوضی اداری و اقتصادی فسادهای اداری؛ و اقتصادی نظام ناکارآمدی بحران اقتصادی؛ وابستگی اقتصادی. انزوای و تحریم  

سیاسی " فرهنگی تهدیداتسیاسی؛ معاند گروه های جدید؛ فناوری های از ناشی بحران های (؛35-12: 1388 )غرایی، هویت بحران (؛18-15: 1393 کاظمی، )شعاع اجتماعی آسیب های فناوری؛ و علم حوزۀm به مربوط بحران های (؛56-24: 1378 )طائی، مذهبی و قومیتی بحران های ملی؛ حاکمیت بر ناظر بحران های ناهنجار. فرهنگ و ارزش ها بحران  

محیطی " منابع تهدیدات (؛26-17: 1395 )بهمنی، آب بحران زمین؛ و خاک بحران (؛27: 1392 )علوی، هوا بحران طبیعی؛ بالیای

زیست محیطی؛ بحران هایتجدیدناپذیر؛ منابع به مربوط بحران هایعمومی؛ سالمت حوزۀm به مربوط بحران های

(23-1: 1395 )روح افزا، جمعیت بحران

نظر از ،ایران اسالمی جمهوری ملی امنیت تهدیدات هم ترینم: انداز عبارت کشور، امنیتی مدیران و متخصصان

وزن نسبی ابعاد چهارگانۀ ابعاد امنیت ملی

اولویت ضریبملی( امنیت )بعد معیار عنواناولویت0.352اطالعاتی & نظامی10.271اقتصادی20.251سیاسی & فرهنگی30.125منابع & محیطی4

& نظامی تهدیدات حوزۀm برای مختلف، گزینه های میان در ملی، امنیت خبرگان ارتقای ،بنابراین شده اند؛ قائل را اهمیت بیشترین نفوذ و جاسوسی اطالعاتی،

8

از خارج و داخل در ،اطالعاتی سرویس های اقدامات بر اطالعاتی اشرافیت.است اسالمی جمهوری نظام توجه حوزۀm مهم ترین کشور،

و ب&&&رداری پ&&&رده اق&&&دام توص&&&یف به که است فرانس&&&وی واژه یک جاسوسی پ&&&&&ردازد. واژه می دش&&&&&من س&&&&&ری فعالیته&&&&&ای و طرحها از رازگش&&&&&ایی

و ش&&خص ک&&ار، و کسب ارتش، کشور، یک مورد در جاسوسی شامل"جاسوسی جمع جاسوس&&ان که را . اخب&&اری"ش&&ود می دیگر فرضی یا واقعی دش&&من هر یا

نامی&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&ده"اطالع&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&اتا" میکنن&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&د، آوری معمو جاسوسیشود.. می می ف&&راملی حال عین در و یافته سازمان جرم یک ال

یافته س&&ازمان نظام یک طریق از کشور یک حیاتی اطالعات آن در که چرا باشد کشور اختیار در کشورها، اطالعاتی های ماهواره مثل ابزاری نه انسانی، منابع و. گیرد می قرار دیگر کشورهای یا

است عبارت کند: جاسوسی می بیان جاسوسی تعریف در غربی حقوقدان گارو کش&&&ور یک اس&&&تفاده قابل اس&&&ناد تعلیم&&&ات و اطالع&&&ات تملیک و آوری جمع از

دیگر. خارجی کشور امنیت ضد بر خارجی یک م&&وقعیت تحکیم در تواند می که ان&&دازه هم&&ان به جاسوس&&ی، س&&ازمان یک

عامل و کند نقش ایف&&ای آن اقتص&&ادی و اجتماعی و سیاسی ثبات حفظ و کشور مناس&&بی هوس&&یل میتواند ان&دازه هم&ان به گردد، ها زمینه تمام در آن دوام و بقاء

که شد خواهد محقق ص&&ورتی در امر اینگ&&ردد. حک&&ومت یک نابودس&&اختن برای و شده احاطه نفوذی و خورده فریب افراد توسط کشور یک جاسوسی سازمان

درس&&تی به و موقع به را ضدجاسوسی عملی&&ات نتواند عملک&&رد، ض&&عف بدلیل یا جاسوسی سازمان به که حالی در النمسئو و مردم ، صورت این . دردهد انجام ش&&وند می مواجه آن ضعف یا و اطالعاتی خالء یک با ناگهان اند، کرده تکیه خود که

از ه&&&ایی نمونه دیگ&&&ر، س&&&وی از. ش&&&ود منجر کش&&&ور یک ن&&&ابودی به تواند می ایج&&اد خارجی کشور یک سلطه تحت که دارد وجود دنیا در جاسوسی سازمانهای

کشور، امنیتی اخبار و اطالعات همه واقع در و شده ث&&الث کشور اختیار در عمال سازمان یک داشتن علیرغم نظر مورد کشور حالتی، چنین است. در گرفته قرار

دف&&اع ل&&زوم مواقع در خ&&ود کی&&ان از نمیتواند و ندارد امنیتی هیچگونه جاسوسی، ه&&ای س&&رویس و اطالع&&ات نقش ام&&روزی، حس&&اس و پیچی&&ده دنی&&ای در کند

است. برخوردار ویژهای جایگاه و اهمیت از اطالعاتی می تهدید را آن م&&ردم و کش&&ورها که خطراتی و ها واقعیت از بعضی بر مروری

. دده می نشان را اطالعاتی های سرویس وجود بیشتر چه هر اهمیت کند،معمو معمو دیگر کش&ورهای در فعالیت از اطالعاتی های سازمان هدفال دنب&ال ال:است زیر مقاصد کردن

ا،حکومته"" ض""عف و ق"وت نق""اط خصوص در کافی و کامل شناخت} ،دولت مخ""الف و و... موافق سیاسی التتش""کی و اح""زاب شناسایی

به ،دولت مختلف ه"""ای برنامه اطالع"""ات و اخب"""ار آوردن دست به آم""ار ،کش""ور دف""اعی قدرت تخمین و نظامی اطالعات آوردن دست

ف""ردی شناس""ایی غ""یرهو نظ""امی تجه""یزات تع""داد و ن""وع نف""رات،9

و شناس"ایی ،تحقیق"اتی و علمی مراکز در نف"وذ ،مهم شخص"یتهای{ غیرهو. فرهنگی اقتصادی، مختلف مراکز در کار چگونگی

به&&ره با جاسوس&&ان توسط اطالعات و اخبار آوردن دست به راههای ترین عمده: است زیر های شیوه از گیری

نفوذ مقاصد انج&&&ام ب&&&رای یالتیتشک یا و ارگ&&&ان اداره، هر در رخنه مع&&&نی به

معمو میباشد. جاسوسان مختلف پ&&ای ج&&ای ک&&ردن محکم و نفوذ از پس ال انج&&&&&&ام را متع&&&&&&ددی ه&&&&&&ای م&&&&&&أموریت مح&&&&&&ل، آن در خ&&&&&&ود

انج&ام تا اطالع&اتو اخب&&ار کسب از تواند می ها م&أموریت این دهن&د، می.باشد ترور و خرابکاری

ارتباطی وسایل سمع استراق در یا ناخودآگ&&اه صورت به شده بندی طبقه اطالعات و اخبار اوقات گاهی

به دش&&من میش&&ود، ب&&دل و رد ارتب&&اطی وس&&ایل توسط انگ&&اری س&&هل اثر را مکالمات تواند می ای پیشرفته چندان نه های سیستم داشتن با راحتی.نماید ضبط را آنها و کرده شنود

تلفنی جاسوسی مراکز و ام&&اکن با تم&&اس ض&&من ای حرفه جاسوس&&ان مواقع از بس&&یاری اطمین&&ان کسب از پس و زده جا خ&&ودی ن&&یروی عنوان به را خود حساس،

و اخب&&ار م&&وارد ب&&رخی در ح&&تی و نم&&وده خ&&بر کسب مقابل طرف از الزم. کنند می القا خصمانه نیت با و دروغ به را مسائلی

عکسبرداری و فیلمبرداری در دوربین از اس&&تفاده با جاس&&وس که است جاسوسی روش&&های از یکی

عکس و فیلم باشد توجه و نظر م&&ورد که چ&&یزی هر از گون&&اگون فواصل قرار خود های سازمان اختیار در و کرده تهیه گزارشی هیچ میده&&د. بعض&&ا

در را جاسوسی های دهد. دوربین انجام را عکس یک محتوای کار نمیتواند نظر م&ورد نقطه از عب&&ور هنگ&&ام و ک&رد جاس&&ازی ت&وان می ن&یز خودروها

نمود عکسبرداری مخفی ج&&ایی هر در و است کوچک بس&&یار جاسوسی دوربینه&&ای از رخیب&&

فرصت در جاس&&وس و و... ب&&وده انگشتر خودکار، شکل به حتی شود، می کیفیت که اینجاست کن&&&د. ج&&&الب می عکس&&&برداری آن کمک با مناسب.باشد می البا بسیار ها دوربین این عکس

یگذار میکروفن فرمان&&دهان و سیاسی مهم اش&&خاص دف&&اتر نظ&&یر مهم ه&&ای مک&&ان در

حکم در میک&&روفن یک وج&&ود غ&&یرهو ها سفارتخانه ،اجالس سالن نظامی، س&&ازمانهای اقدامات جمله از گذاری است. میکروفن جاسوس یک حضور

محلی هر در استخدامی یا نفوذی عوامل از استفاده با که بوده جاسوسی کنند. میک&&روفن می شنود های سیستم نصب به اقدام باشد، نیاز مورد که

10

مواقع از بعضی میش&&ود، گذاشته کار ای حرفه صورت به اوقات بیشتر ها جاس&&ازی یا مخفی نشود، توجه جلب باعث که اشیایی در را میکروفن نیز از بسیاری و کرده کار بیسیم یا سیم با صورت به میکروفنها کنند. این می با را اطالع&&اتی همچ&&نین هستند. جاسوس&&ان، مکالمات ضبط به قادر آنها

میکنند. آوری جمع الکترونیکی وسایل از استفاده

سری اطالعات به دست یابی از: کنند می تعریف این طور را جاسوسی بنابراین که اقتصادی، و سیاسی نظامی، منافع برای دشمن یا حریف محرمانه یا از معموال

مجاز غیر کسب عمل سخن دیگر . بهمی پذیرد صورت شرکت ها یا و دولت ها سوی و گویند جاسوسی را کشور یا سازمان یک پیرامون محرمانه یا سری اطالعات

و محرمانه اطالعات به غیرقانونی دست یابی برای که دانسته عاملی را جاسوس سری اخبار می کند سعی می شود. جاسوس استخدام نظر مورد اهداف در سری

.آورد دست به دیگر طرف نفع به را طرف یک

که اطالع&ات جمع آوری ش&ناخته جاسوسی عن&&وان به م&ردم عامه می&ان در معم&وال .می دهد تشکیل را جاسوسی پدیده کننده تعیین و پایه ای بخش می شود،

گ&&یری به&&ره آن از هنگام به و مؤثر طور به و بشناسد بهتر را جاسوسی فن کس هر دیگر است. ام&&روزه نموده تضمین حریف به نسبت را خود برتری و موفقیت نماید، پنهان عملیات های در امنیت شورای دائم عضو قدرت های جاسوسی سازمان نقش.می باشد انکار غیرقابل نشانده دست دولت های آمدن کار روی و کودتا به منجر

ب""رای اف""راد در مختلف انگیزه ه""ای و نیازها سیس""تمی، ض""عف نق""اط" و نف""وذ زمینه ساز ،خاص منافع و موقعیت ها به غیرمتعارف دست یابی ه"""دف کش"""ور قلم"""رو در بیگانه جاسوسی س"""رویس های فع"""الیت جمله از مختلف پوش&&ش های از بهره گ&یری با جاسوسی س&&رویس های".می گردد حض&&ور زمینه خ&&دماتی و علمی رسانه ای، اجتماعی، فرهنگی، دیپلماتیک، بازرگانی،

روش ه&&&ای از اس&&&تفاده با و می نمایند ف&&&راهم را حریف س&&&رزمین در فع&&&الیت و

11

عملی&&اتی عوامل و جاسوسی ش&&بکه های فرد، به منحصر و متنوع ابزار و جاسوسی.می نمایند رهبری و هدایت را خود

اطالع&&&ات آوری جمع های روش :است شده پرداخته آن به زیر مقوله پنج در اطالعات، آوری جمع های روش

راطالعات حاصل از جمع آوری منابع آشکا منتشر چاپی یا الکترونیکی اشکال در که عموم برای دسترسی قابل اخبار

داده پایگاه اینترنت، مجالت، ها، روزنامه تلویزیون، رادیو، نظیر شود، می کمیت، نظر از آشکار نقاشی. منابع و گرافیکی تصاویر ها، فیلم تجاری، های سازمان بیشتر شود، می زده رود. تخمین می شمار به اخبار اصلی منبع خود اخبار درصد85 تا80 از بیش حاضر حال در منبعی چند اطالعاتی های

. آورند می دست به آشکار منابع از را

اطالعات حاصل از جمع آوری انسانی انسانی منابع توسط که اخبار آوری جمع طریق از آمده دست به اطالعات

یا اطالعاتی است: مأمور اهمیت حائز نقش دو روش، این شود. در می حاصل از را خود اطالعات که منبع یک و است اطالعاتی سازمان کارمند که هادی

. دهد می قرار اطالعاتی سازمان اختیار در هادی طریق

اطالعات حاصل از جمع آوری داده های فضای زمین

12

اطالعات شامل و زمین باالی فضای از شده تصویربرداری اطالعات.تصویربرداری

اطالعات حاصل از جمع آوری عالئم شنود( شامل کلی طور )به انتقالی های داده از شده آوری جمع اخبار

اطالعات )الینت( و الکترونیکی اطالعات )کومینت(، ارتباطی اطالعات .خارجی تجهیزات عالئم

اطالعات اندازه گیری و تعیین کیفیت فیزیکی های نشانه کیفیتی و کمیتی های تحلیل توسط شده تولید اخبار

.ها آن ماهیت و ها ویژگی تعیین منظور به وقایع و اهداف

پیشرفته های سازمان که است این اطالعات آوری جمع در اهمیت حائز موضوع   آمده دست به اخبار تلفیق با را خود گذاران سیاست نیاز مورد اطالعات اطالعاتی،

هم ایجاد بر عالوه ها روش این و کنند می تهیه آوری، جمع های روش انواع از اخبار واقع کنند. در می برطرف نیز را ها روش دیگر نقصان دیگری، برای افزایی

های روش از کدام هر که است جورچین یک مانند اطالعاتی های سازمان پیشروی اطالعاتی دهند. تحلیلگران می تشکیل را جورچین این اجزای از بخشی آوری، جمع

آورند می وجود به را کاملی تصویر جورچین، مختلف اجزای دادن قرار هم کنار با.است حریف شده پنهان نیات همان که

CIA اختصاری نام با آمریکا مرکزی العاتاط سازمان

13

در1922 سال در اول جهانی جنگ از پس آمریکا مدرن جاسوسی سازمان اولین به که FBI فدرال تحقیقات اداره عنوان تحت هاردینگ، جمهوری ریاست زمان نمودن خنثی اولیه هدف با سازمان گرفت. این شکل است، مشهور فدرال پلیس

نبود دلیل به اما آمد وجود به کشور داخل در آمریکا دشمنان اطالعاتی های فعالیت های مراقبت و امنیت حفظ مسئولیت دوم، جهانی جنگ تا امنیتی سازمان یک

سازمان این از است. آمریکا بوده سازمان همین عهده بر آمریکا کشور پلیسی نفوذ سازمان این که بنحوی برده، زیادی بهره دوم، جهانی جنگ طول در جاسوسی

Federal) داشت روسیه حاکمه هیئت و نازی آلمان العاتیاط سازمانهای به زیادیBureau of Investigation ) 1946 سال در ترومن هری جمهوری ریاست زمان در

کارآگاهی گروه "عنوان تحت جاسوسی جدید سازمان و منحل سازمان این سال در یعنی سال یک از شد. پس تشکیل CIG اختصاصی عنوان با" مرکزی

قانون تصویب و سازمان این ریاست به کوتر هیلن ژنرال آمدن کار روی با1947 از ای پاره حذف و ادغام و التتشکی در تغییرات انجام از پس کنگره، در ملی امنیت

کرد. پیدا نام تغییر مرکزی العاتاط آژانس"یعنی CIA به سازمان این نام شعبات،

دوران این از متمرکز، و مستقل صورت به آمریکا جاسوسی سازمان"سیا" رسما در متحده ایاالت ضدجاسوسی و جاسوسی به مربوط امور فعالیت مسئولیت

داخل در ضدجاسوسی وظیفه و گرفت عهده بر را کشور این مرزهای از خارج اف جان جمهوری ریاست زمان شد. در محول I.B.F یعنی فدرال پلیس به را کشور سازمان"نامارا مک رابرت" یعنی او جنگ وزیر توسط1961 سال در کندی

اختصار با"دفاعی اطالعات آژانس" عنوان تحت آمریکا ارتش برای اطالعاتیA.I.D گردید تأسیس نظامی اطالعات اهداف با که سازمان گردید. این تشکیل. بر نظارت حقیقت در و"سیا" جاسوسی سازمان برای رقیبی ایجاد آن، اصلی هدف

مجرب و کارآزموده جاسوسان کارگیری به با . آنهااست بوده پنهان طور به آن کار های سفارتخانه نظامی وابستگی های پست در نظامی اطالعات های رشته در

سیا "امور بر مخفیانه صورت به نظامی، جاسوسی کارهای بر عالوه آمریکا زیر که است ارشد مأمور5000 دارای اکنون هم سازمان نمود. این می نظارت"

نمایند. سازمان می فعالیت آمریکا ارتش مشترک ستاد و دفاع وزارت نظر استکباری و امپریالیستی های سیاست و طلبی جاه پای به پا آمریکا اطالعاتی

می اخیر دهه چند در آمریکا های عملیات تمامی در شک بی و نمود رشد آمریکا.کرد کشف را مجموعه آن ردپای توان

14

به دولتی مقامات دریغ بی های حمایت سایه در (CIA) مرکزی اطالعات آژانس ولع و حرص کاری، رقیب عنوان به دیگری قوی سازمان کرد. فقدان رشد سرعت

های بودجه دیگران، اطالعات و اخبار آوردن دست به در آمریکایی دولتمردان بلندپروازانه طلبی جاه و آژانس مدیریت جهت نفوذ با افراد از استفاده میلیاردی،

به آن تبدیل به منجر جهان، در سیاسی سلطه به رسیدن جهت آمریکا دولت افراد از بسیاری که است مخوفی سازمان . CIAگردید مرز و حد بی قدرتی

بوده کار به مشغول آن در را خود زندگی دوران از قسمتی آمریکا برجسته سیاسی سازمان این رئیس سالی چند جمهوری، ریاست از قبل بوش جورج مثال برای اند،

و جهان در خود بالمنازع قدرت حفظ آمریکا، بر حاکم گروه اصلی بود. هدف نوین استعمارگری

آنها باطن و ظاهر که کنند تشکیالت این وارد را خود میتوانند کسانی تنها و باشد می اوقات گاهی ". بنابراینباشد پلید نیت همین از سرشار فکر طرز این واقعا

ریاست های هدور تغییر با کنند تصور ای عده که میکند جلوه مضحکانه سیاستهای جدید، دولت نشستن کرسی بر و آمریکا در جمهوری آن در چه آمریکا پیشین جمهورهای رئیس سایر به نسبت متضادی

محدودکردن جهت را اقداماتی . کندی".پذیرد صورت دنیا در چه و کشور دوام سیاست این البته که داد انجام اطالعاتی سازمان های دخالت و وظایف هدامن

سازمان اصلی ساختمان. شد کشته ترور، ماجرای در کندی و نیاورد زیادی 50 وسعت به ای منطقه و آمریکا ویرجینیای ایالت در CIA )) مرکزی اطالعات

شده ساخته طبقه هشت و H شکل به مرکزی اداره ساختمان دارد، قرار هکتار و داخل از محیط این است، کرده محصور بزرگی درختان را آن اطراف و است و خطر اعالم دهنده، هشدار سیستمهای انواع آن در و شده کنترل دوربین با خارج

ویژه سیستم توسط ساختمان به ورود برای افراد یهکل. اند گرفته کار به را امنیتیشناسایی میدهد، نمایش LCD صفحه روی به را فرد چهره که ای

به هم اولیه بازرسی و ایست و دورتر بسیار فاصله در افراد هویت البته. شوند می پارکینگ یک مرکزی، ساختمان کنار گردد. در می و... تأیید شناسایی کارت وسیله دارد. چندین وجود پرسنل جهت خودرو3000 از بیش ظرفیت با آسفالته روباز

به روزی شبانه صورت به مسلح های نگهبان مذکور، ساختمان پیرامون کیلومتر) مرکزی اطالعات سازمان پردازند. ساختمان می مکان این از حراست و حفاظت

CIA)0قرار هم با مرتبط مثلث یک العاض همانند پنتاگون و سفید کاخ نزدیکی در

15

جا آن به را خود دقیقه پانزده طی سرعت به میتوان ویژه جادهای با که اند گرفتهرساند.

خارجه امور وزارت و( CIA) مرکزی اطالعات سازمان بین نزدیکی بسیار عاملت تنها جهان در آمریکا طالعاتیا عوامل و جاسوسان حضور دارد. زیرا وجود آمریکا

موارد میشود. برخی میسر ها سفارتخانه طریق از و خارجه امور وزارت کمک به بوده بیشتر نیز ها سفارتخانه پرسنل از کاآمری اطالعاتی سازمان جاسوسان تعداد

سازمان رسمی پرسنل از آن در ارشد فرد یا و سفارتخانه اعضای کلیه هم گاهی و. باشد می مزبور

حدود را آن میتوان تقریبی طور به ولی نیست مشخص آژانس کارمندان دقیق آمار ماهواره از CIA ،آشکار منابع و انسانی عوامل از غیر. کرد برآورد نفر100000

بهره نیز جاسوسی هواپیماهای و گوناگون های جهت ای پیشرفته تجهیزات الکترونیکی، و فنی جاسوسی لحاظ از و برد می

سازمان عملیات مدیریت دارد. در غیرهو فیلمبرداری و عکسبرداری سمع، استراق سایر با آن کارمندان حتی و باشد می سری ندیب طبقه با چیز همه آمریکا اطالعاتی و نداشته ارتباط کارمندان جنگ از بعد آمریکا شوند. دولت نمی شناسایی بعضا

مداخله و کشورها خاک به عملی تجاوز به اقدام مورد، دهها در تاکنون دوم جهانی شده کشیده شکست به نیز برخی و موفق آنها از بعضی که کرده نظامی مستقیم

حقوق دموکراسی، همچون زیبایی عناوین با که خصمانه های عملیات است. این و شده اجرا و طراحی اییآمریک دولتمردان سوی و... از تروریسم با مبارزه بشر،

جهانی سطح در هایی آسیب و نفر میلیونها شدن کشته به منجر تاکنون میشود،د.باش می موضوع این زنده شاهد تاریخ، که گردیده

(NSA)ملی امنیت آژانس

16

سازمان یک ،(NSA) ان اس ای سرواژه با مشهور هم چنین ملی، امنیت آژانس اداره آمریکا متحده ایاالت دفاع سازمان نظر زیر نحوی به که است آمریکا دولتی

آن اصلی وظیفه و شد تاسیس ۱۹۵۲ سال نوامبر ۴ در سازمان می شود. این آمریکا متحده ایاالت در رمز کشف و ماهواره ای فعالیت های و مخابرات بر نظارت

می باشد.( cryptanalysis) رمزشناسی زیادی مقدار مستلزم کار می باشد. این اطالعاتی سیستم های و دولتی مکالمات از حفاظت وظیفه سازمان این همچنین مقادیر مستلزم نیز کار این که دارد عهده بر مشابه سازمانهای مقابل در را آمریکا.می باشد( cryptography) نویسی رمز زیادی

از یکی و است آمریکا متحده ایاالت اطالعاتی جامعه کلیدی اعضای از آژانس ینا  این کار می آید. البته شمار به جهان در جاسوسی سازمان های محرمانه ترین

شامل را انسانی جاسوسی و است ارتباطات جاسوسی به محدود آژانس روابط به محدود آژانس این جاسوسی فعالیت های قانون، طبق نمی شود. همچنین

می شود. شامل هم را مرزی داخل نظارت های مواقع برخی در اما است خارجی از یکی و است آمریکا متحده ایاالت اطالعاتی جامعه اعضای از آژانس این

آژانس این می آید. مرکز شمار به جهان در جاسوسی سازمان های محرمانه ترین.است  مریلند ایالت در واشنگتن حوالی

 

17

و ای.میل فکس، )موبایل، جهان سراسر در دور، راه از ارتباطات دایم شنود  حوزه در ماهواره ای، تصاویر تحلیل و دریافت همچنین انفورماتیک( و ارتباطات

استخدام در را نفر صدهزار سازمان است. این آمریکا ملی امنیت سازمان وظایف مستقر شنود ایستگاه های و آمریکا در مختلف مراکز در افراد این که دارد خودش

از بیش معادل ساالنه ای بودجه از سازمان مشغول اند. این کار به خارج، در مسائل آمریکایی کارشناس پیک، جان گفته می برد. به بهره دالر میلیارد شانزده

را دور راه از ارتباطات درصد ۹۵ حدود متحده، ایاالت ملی امنیت آژانس اطالعاتی، وسیله به اطالعات عظیم حجم دارد. این کنترل تحت جهان، سراسر در

قرار دقیق بررسی مورد تحلیل، و تجزیه نرم افزارهای به مجهز ابرکامپیوترهای همه قبول مورد آمریکایی، کارشناس این سوی از شده گفته رقم می گیرد. البته

آمریکا ملی امنیت آژانس توانایی که گفت اطمینان با می توان اما نیست، فن اهل می شود. مدیر شامل را جهانی ترافیک درصد پنجاه از بیش اطالعاتی ره گیری در

که بود کرده اعالم مطبوعات، با مصاحبه هایش معدود از یکی هنگام به آژانس، این اداره اش تحت را آمریکا کنگره کتابخانه کل معادل اطالعاتی ساعت، سه هر باید او

.باشد داشته

  

NSA برنامه های

لونشا 

 NSA با که زالندنو و استرالیا کانادا، انگلستان، در مشابه آژانسهای با مشارکت در به سیستمهایی روی بر گسترده ای بصورت می شوند، شناخته UKUSA گروه عنوان

از عظیمی بخش کردن مانیتور توانایی می رود انتظار که می کنند کار ECHELON نام در یادداشتی باشد. طبق داشته را جهان داده ای و فکسی تلفنی، ارتباطات فنی، بصورت New York Times روزنامه اینترنت، مدرن، تلفنهای تمامی تقریبا

ماهیت و تکنولوژی در اخیر ییشرفت های خاطر به ماهواره ای ارتباطات و فکس استخراج قابل دنیا، سراسر در رادیویی ارتباطات اغلب( Open Air) باز فضای

که کرده اند ایجاد را زیادی بحران های NSA فرضی آوری جمع می باشند. عملیات نقض را آمریکایی ها خصوصی حریم NSA که است تصور این خاطر به اغلب

یا سمع استراق محکمی طور به( NSA USSID 18) دستورالعمل های می کند. اما ...« را و شرکت ها سازمان ها، آمریکایی، »افراد مورد در اطالعات آوری جمع مرزی( و برون موارد )در متحده ایاالت کل دادستان صریح و رسمی اجازه بدون عالی می کند. دادگاه داخلی( منع موارد )در خارجه اتباع مراقبت دادگاه اجازه شهروندان دادن قرار نظارت تحت از را جاسوسی آژانس های کلیه متحده، ایاالت

یک اطالعات آوری جمع کمی و حاد شرایط در کرده است. تنها منع آمریکایی .سپتامبر ۱۱ حمالت مانند است پذیر امکان اجازه بدون آمریکایی موجودیت

18

اتحاد پیمان خارج کشورهای سایر شهروندان توسط ECHELON این بر عالوه UKUSA استفاده بر مبنی دارند وجود نیز ادعاهایی البته که دارد، قرار انتقاد مورد

امنیت حیطه از خارج مواردی تحریک برای سیستم، این از متحده ایاالت حکومت شامل موارد سیاسی. این جاسوسی و صنعتی جاسوسی قبیل از کشور، آن ملی

شده طراحی Enercon آلمانی شرکت توسط که دنده بدون بادی توربین تکنولوژی طراحی Lernout&Hauspie بلژیکی شرکت توسط که گفتار تکنولوژی نیز و بود

نشان ۱۹۹۵ سال در Baltimore Sun روزنامهm در مقاله می شود. همچنین بود، شده عربستان با دالری میلیارد ۶ قرارداد یک Airbus هوافضای شرکت که می دهد از Airbus مدیران که داد گزارش NSA اینکه از پس ۱۹۹۴ سال در را سعودی رخ شرایط این در اینها داده است. همه دست از گرفته اند، رشوه سعودی مدیران

خارجی جاسوسی اطالعات آوردن بدست تنها NSA اصلی هدف که داده است رایج نظامی جاسوسی عملیات یا ملی امنیت به مربوط که است بخصوصی

.می باشد

تا شد طراحی UKUSA اتحاد که گفته است Firewall کتاب در Andy McNab آقای NSA،GCHQ آورد. بدست را دیگری شهروندان اطالعات مشابه سازمانهای سایر و

آمریکایی شهروندان روی بر نمی تواند قانونی بصورت NSA که معناست بدین این.دهد انجام سازمان این برای را کار این می تواند GCHQ اما باشد، داشته نظارت

19

مرزی درون فعالیت 

است اطالعاتی آوری جمع ،۱۲۳۳۳ اجرایی دستورالعمل طبق بر ،NSA ماموریت  آوردن »بدست نه و جاسوسی« می شود ضد یا خارجی »جاسوسی شامل که

گفته است"NSA "آمریکایی« اشخاص مرزی درون فعالیت های به مربوط اطالعات مرزهای داخل در خارجی جاسوسی فعالیت های اطالعات آوری جمع برای که

سفارت به فقط را خود داخلی فعالیت های و است وابسته FBI به متحده ایاالت NSA نظارتی است. فعالیت های کرده محدود بیگانه ملل ماموریت های و خانه ها محدودیت ها این اما می باشد، آمریکایی ها شخصی حریم حفظ قانون به محدود

اعمال هستند، آمریکا مرزهای از خارج در که آمریکایی غیر اشخاص برای پایگاه برنامه های و مرزی درون تلفنی شنود بخصوص فعالیت ها، نمی شود. این

درمورد نگرانی ها و NSA فعالیت های گسترش مورد در سواالتی تماس ها، داده.کرده است ایجاد خصوصی حریم برای تهدید

 

(Wiretapping) سیمی شنود برنامه های 

آغاز نیکسون ریچارد جمهوری ریاست دوران در مرزی درون سیمی شنود -1 مورد در بازرسی هایی نیکسون، ریچارد گیری کناره از پس سالهای در و شد

این از برخی گرفت. در انجام NSA وCIA امکانات از نادرست استفاده شنود مورد چندین همچنین و کاسترو فیدل ترور توطئهm روی از بازرسی ها،

.شد برداری پرده آمریکایی افراد روی بر سیمی

 

شنود برنامه های از یکی: ThinThread داده های استخراج و سیمی شنود-2 اما گرفت، قرار آزمایش مورد ۱۹۹۰ دههm اواخر در ThinThread بنام سیمی

شامل هم ThinThread نگرفت. پروژه قرار برداری بهره مورد وقت هیچ پیش از حریم حفاظت های شامل هم و بود داده ها استخراج پیشرفته توانایی

۱۱ حوادث از پس شخصی حریم حفاظت های این البته شده. که تعبیه گروه های توانایی های تا آمد در تعلیق حالت به بوش جورج توسط سپتامبر.دهد افزایش تروریسم مسئلهm با رابطه در را تجسس

 20

بوش: در جورج جمهوری ریاست دوره در اجازه پیش بدون سیمی شنود-3 و سفید کاخ فشار تحت که کرد گزارش تایمز، نیویورک روزنامه ۲۰۰۵ دسامبر جهت اقدامی در ملی، امنیت سازمان بوش، جمهور رئیس مستقیم دستور

با که آمریکایی اشخاص تلفن های کلیه خرابکارانه، اقدامات از جلوگیری.است کرده شنود بودند گرفته تماس کشور از خارج افرادی

 

 

اطالعاتی های سازمان شناسایی های وشر

توسط بلکه خودخواسته، صورت به نه شوند، می خیانت به مبتال که افرادی اغلب زیرا شوند؛ می عمل این به وادار فریب و اغوا طریق از و جاسوسی های سازمان امر این در الزم دقتی بی و است برخوردار خاصی ظرافت از جاسوس استخدام

بی و رسوایی و شود می جاسوسی های طرح و ها نقشه شدن افشا موجب.آورد می پی در را مربوطه سازمان اعتباری

طرف از اطالعاتی های هدف با نظر مورد شخص است ممکن آن بر اضافه باشد. از کننده استخدام ظاهر به سازمان به ورود تالش در رقیب های سازمان

به موردنظر، فرد ارزیابی و آزمایش بر افزون جاسوسی های سازمان رو، این زندگی، مختلف مراحل کنند. آنها می کامل توجه نیز وی ضعف نقاط و روحیات

ادبیات دهند. در می قرار مطالعه مورد را وی های وابستگی و اندیشه و فکر می افراد فریب به اقدام آن، قالب در جاسوسی های سازمان آنچه اطالعاتی،

در سیا سازمان عملیاتی افسر یک شود. همچنان می نامیده پوشش کنند، طبق و ندارند خاصی مورد به اختصاص ها پوشش کرده، ذکر خود خاطرات:کنند می فرق مختلف های عملیات با ارتباط در و شرایط

پوشش کنیم می کاری آن، طریق از چون دارد ارتباط عملیاتی امنیت با مستقیما است آید. ممکن نظر به قانونی های هدف با معمولی اقدامی سری، عملیات که کشتیرانی شرکت یک یا رود کار به بودجه تأمین مخفی مکانیسم برای بنیادی که

21

به تواند می هوایی شرکت باشد. یک دریایی عملیات برای پوششی است ممکن همکاری یکشود. استفاده نظامی شبه عملیات از پشتیبانی برای پوششی عنوان در سیا سازمان نیاز مورد افراد استخدام برای است ممکن قانونی تجاری یا علمی

. رود کار به خارجی کشور یک

فریب برای آنها از جاسوسی های سازمان که هایی روش و ها پوشش مهمترین.گیرد قرار بررسی و بحث مورد کنند، می استفاده افراد

علمی همکاری*-

کشورهای اتباع بیشتر ارتباط موجب کشورها بین علمی و فنی های همکاری برخوردارند، ای ویژه قداست از ها همکاری نوع این که آنجا از و شود می مختلف

پشت های فعالیت از مردم افکار انحراف جهت مناسبی روش و ابزار توانند می جاسوسی پوشش عنوان به ها آن از جاسوسی های شبکه رو این باشند. از پرده و حساس اطالعات آوری جمع به دست علمی، همکاری لوای در و گیرند می بهره

های بورسیه ارائه آموزشی، های انجمن زنند. تأسیس می کشورها حیاتی بزرگ های قدرت سوی از علمی های همایش برگزاری و تحصیلی منظور به عمدتا

نیاز مورد دانشمندان و نخبگان جاسوسی، های است. سازمان فوق هدف تأمین:عبارتنداز که کنند می شناسایی مختلفی های روش از را خود

کاریابی های سایت و اینترنتی های رزومه

خود پژوهشی و علمی سوابق علمی، متخصصان و دانشمندان از بسیاری توانند می جاسوسی های سازمان و کنند می درج اینترنتی های سایت در را.کنند پیدا را خود موردنظر متخصصین ساده، وجوی جست یک با

علمی سمینارهای و ها همایش

22

سازمان است. این جاسوسی های سازمان جوالنگاه علمی، های همایش مهمترین و کشورها نخبگان توانند می که است ها همایش این در ها

.کنند شناسایی را آنها علمی دستاوردهای

خارجی های دانشگاه در تدریس یا تحصیل

موضوع دانشگاهیان بین از اطالعاتی های سازمان توسط افراد شناسایی دستگاه که شده دیده زیادی موارد جاسوسی تاریخ طول نیست. در ای تازه خود، آینده برای دانشجویی، های جمع دادن قرار نفوذ زیر با جاسوسی های

جاسوسانی به افراد این دارند انتظار و کنند می شناسایی را اشخاصی سرویس را دانشگاهی جاسوسان شوند. معروفترین تبدیل کارآمد

داده پرورش لندن کمبریج معروف دانشگاه در کا.گ.ب خارجی اطالعات دوست »پنج نام به کتابی در آنها خاطرات جنگ، از پس ها سال که بود

منتشر مودین یوری نام به اشخاص این کننده کنترل من« توسط کمبریجی.شد

تحصیلی های بورسیه یا مطالعاتی های فرصت

برخی برای جهان مشهور های دانشگاه پوشش در جاسوسی های سازمان ها آن به که کنند می اعالم و کرده ارسال دعوتنامه دانشجویان و استادان و مسافرت های هزینه ی همه و دهند می مطالعاتی فرصت یا بورسیه داوطلب خودشان که افرادی میان از اینکه یا کنند می تأمین را اقامت

می انتخاب را خود نیاز مورد افراد اند، شده مطالعاتی فرصت یا بورسیه.کنند

و ها دانشگاه پوشش در جاسوسی های سازمان افراد، شناسایی از پس های پژوهش اجرای و همکاری پیشنهاد موردنظر افراد به پژوهشی مراکز پایان قالب در تواند می علمی های پژوهش این. دهند می مشترک علمی

و مذکور سازمان با فرد ناآگاهانه همکاری از باشد. پس رساله یا نامه اهداف تدریج به جاسوسی های سازمان تسهیالت، یا الزحمه حق دریافت

خود کشور به که کنند می القا اینگونه فرد به و کرده آشکار را خود اصلی کشور در رفتن لو ترس از موردنظر فرد حالت، این است. در کرده خیانت

خطرتر کم را جاسوسی های سازمان با همکاری ادامه مجازات، و خودارزیابی

.شود می گرفتار جاسوسی های سازمان دام به طریق این به و کند می

تجاری همکاری*-

مرز از اقتصادی های همکاری کاال، تبادل و تولید پیشرفت و صنعت گسترش با اند. آمده وجود به المللی بین تجاری و صنعتی های شرکت و گذشته کشورها

معمولی و عادی امری نیز بیگانه کشورهای در صنعتی و تجاری های هیأت حضور23

پذیرا کشورشان در اقتصادی عناوین با را خارجی افراد حضور مردم و شده از که کرده رهنمون اندیشه این به را جاسوسی های شبکه موضوع شدند. این

های جویند. سازمان سود خود جاسوسی پوشش جهت اقتصادی عناوین اطالعات، آوری جمع برای اقتصادی های هیأت از استفاده بر عالوه جاسوسی دارند. می گسیل هدف کشورهای به اقتصادی عناوین با نیز را خود مأموران

به اذعان ضمن خاورمیانه برای سیا سازمان اطالعاتی افسر دیوید. اچ. بلی یککند: » می تأکید جاسوسی برای تجاری پوشش از استفاده گسترش

مهم معامالت انجام حال در که آمریکایی بازرگانان از کامل فهرست تحلیلگران دسترس در باید هستند، خارجی کشورهای در اساسی و

اطالعاتی نیازهای سازمان، این گیرد. تحلیلگران قرار سیا سازمان اعالم آنها به کنند، آوری جمع توانند می بازرگانان از برخی که را خود«.کنند می

:نویسد می و کرده اشاره موساد جاسوسی سازمان های پوشش از برخی به وی

"هیأت: شامل رود می کار به موساد پوشش برای که رسمی تشکیالت اسرائیل دولتی توریستی های شرکت اسرائیلی، خرید های

اسرائیل، ساختمانی موسسه زیم، شرکت دفاتر آل، ال نظیر".اسرائیل تجاری المللی بین های سازمان و صنعتی های گروه

ارائه تجاری، های شرکت پوشش از جاسوسی های سازمان استفاده دیگر روش کاال، فروش و خرید خصوص در موردنظر افراد به تجاری همکاری پیشنهاد

حالت، این است. در توسعه و تحقیق یا اقتصادی مشاوره بازاریابی، تمایل اظهار و کرده برقرار ارتباط خود موردنظر افراد با جاسوسی های سازمان

کنند. استفاده خود شرکت پیشرفت برای ها آن دانش و تجربیات از که کنند می ها آن که افراد این از جهانی، اقتصاد در رقابت وجود بهانه به معموال از معموال

دیگر نزد را آنها با خود ارتباط که خواهند می هستند، خود متبوع دولت کارمنداننکنند. فاش بستگان و نزدیک افراد حتی و همکاران ها، دولت ها، شرکت

که شوند مطمئن باید که بهانه این با جاسوسی های سازمان است ممکن حتی مورد سنج دروغ با را آنها کنند، نمی همکاری آنها رقیب های شرکت با افراد

از رقیب های شرکت اینکه برای کنند درخواست آنها از حتی یا دهند قرار آزمایش شرکت به افراد است قرار که اطالعاتی نشوند، باخبر آنها همکاری محتویات هدف جاسوسی های سازمان دوره، این طی از کنند. پس رمز بدهند، پوششی

فرآیند قلب در را خود افراد حالت، این در و کرده فاش را خود اصلی افراد که مواردی نیست. در متصور بازگشتی راه آنها برای و بینند می جاسوسی

جاسوسی های سازمان کنند، خودداری همکاری ادامه از بخواهند قیمتی هر به مثال شوند. برای کار این مانع افراد پرستی میهن حس تحریک با کنند می سعی کنند. برای می خدمت خود کشور به اقدام این با افراد که کنند ادعا است ممکن صلح ای هسته فعالیت از اسرائیل و آمریکا اینکه دلیل به"که کنند می ادعا مثال طریق از کنند. شما حمله کشور آن به است ممکن ندارند، کافی اطالع ایران آمیز

24

مردم جان و شوید می نظامی حمله مانع اصل در آنها، به درست اطالعات ارائه." دهید می نجات را خود

ساده های راه افراد، فریب برای اطالعاتی های سازمان پیچیده های روش وجود با با افراد که دارد وجود فیمابین مراودات و ارتباطات در ها آن شناسایی برای ای

اجتناب جاسوسی دام در گرفتاری از توانند می هوشیاری و دقت کمی . کنند

ز: ا عبارتند ها نشانه و ها روش این مهمترین

افراد جذب برای معمول حد از بیش و کار انجام از پیش الزحمه حق ارائه نظر؛ مورد

افراد؛ کارآیی و تخصص سطح از غیرواقعی تمجید و تعریف

به الزحمه حق از بخشی واریز و کشور از خارج در افراد برای حساب افتتاح .افراد همکاری ادامه تضمین برای حساب آن

فردی متبوع کشور به مسافرت از جاسوسی های سازمان کارکنان اجتناب کند؛ می اقتصادی یا علمی همکاری آنها با که

عکس گرفتن از اجتناب و ها آن از برداری فیلم یا برداری عکس از مانعتم یادگاری؛

و پوششی شرکت یا دانشگاه از خارج محیطی در کاری های مالقات نجاما مختلف؛ کشورهای حتی و مختلف های هتل در آن انجام

صفحه چند در و ابتدایی بسیار سایتی وب دارای پوششی های شرکت یشترب فعالیت و اند شده طراحی افراد فریب برای فقط زیرا هستند؛ محدود

ندارند؛ واقعی اقتصادی

25

موضوعات معموال جاسوسی های سازمان عالقه مورد همکاری وضوعاتم .ندارد قرار همگان دسترس در آن اطالعات که است حساسی

گیری نتیجه 

می را آمریکا تهدی&&&دات که فرمودند تاکید بارها ره&&&بری معظم مق&&&ام که همانگونه با ه&&نر و فرهنگ عرصه س&&ازی مص&&ونیت موضوع به پرداختن ، گرفت جدی بایست

عالوه که کش&&ورها س&&ایر با اس&&المی ایران عزیزمان میهن فرهنگی تبادالت به توجه نقطه ب&&ود، خواهد اسالمی و ایرانی اصیل فرهنگ ترویج برای هایی فرصت ایجاد بر

ه&&ای س&&رویس توجه م&&ورد و مش&&کوک ارتباط&&ات بس&&تر شدن فراهم برای عطفی اس&&تفاده با جاسوسی های سازمانبود. خواهد سیا و موساد ویژه به دنیا اطالعاتی

در ن&&یز و نش&&ده وضع آن ب&&رای م&&دونی ق&&انون که مسائلی و غیرمجرمانه عناوین از نه&&اد م&&ردم بعضا و فرهنگی و علمی موسسات طریق از و ارزشی مفاهیم پوشش

و رفت&&ار افک&ار، تغی&&یر و اجتم&اعی ه&ای الیه در تأثیرگ&ذاری و اف&راد اس&&تخدام برای ضد بر ش&&ده، ی&&اد جاسوسی ش&&گردهای و ها کنند. ش&&یوه می فعالیت مردم نگرش دانش&&گاهی، قشر هوش&&یاری با است امید و ش&&ود می ک&&ارگیری به هم ایران کشور

ها ط&&رح مش&&کوک، ارتباطات از دست این با برخورد در ایران فهیم مردم و نخبگان.شود خنثی دشمنان های توطئه و

فع&&االن ، ف&&رهنگی ه&&ای بخش مح&&ترم کن&&ان ک&&ار از اعم فرهنگ عظیم خ&&انواده با مرتبط دیگ&&ران و ها س&&لبریتی ، نویس&&ندگان ، هنرمن&&دان ، عرصه این اقتص&&ادی

زمینه گون&&اگون ارتباطی بسترهای در که گردند مطلع بایست می خوبی به موضوع ه&&ای س&&رویس وابس&&ته عوامل و جاسوس&&ان توسط ایشان قرارگرفتن نشان مورد

توره&&ای در ایش&&ان ق&&راردادن دام در و اخب&&ار و اطالع&&ات کسب ب&&رای اطالع&&اتی ، جی خ&ار س&فرهای مج&ازی، فض&ای است . ب&دیهی ب&ود خواهد متص&ور اطالع&اتی

هنرمن&&دان و موسس&&ات ه&&ا، ش&&رکت با تعامل المللی، بین سمینارهای و ها همایش . با شود می محسوب حاضر حال در اطالعاتی های نشانگاه جمله از کشورها سایر

، اس&&المی ارتباط&&ات و فرهنگ چ&&ون ه&&ایی سازمان روسای ، فوق موارد به عنایت به نقش ه&&نری ، مطبوع&&اتی ف&&رهنگی س&&ینمایی، ه&&ای مع&&اونت یا و زی&&ارت و حج

وظ&&ایف و اه&&داف راس&&تای در بخش مصونیت کارهای و ساز نمودن پیاه در سزایی بین در رس&&انی اطالع و آم&&وزش همچ&&ون س&&از فرهنگ راهبرده&&ای اتخ&&اذ با محوله

داشت. خواهند هنر و فرهنگ اصحاب و مرتبطین همکاران،

س&&الم در نظ&ارتی نهاده&&ای ه&ای توص&&یه به ج&دی توجه مس&یر این در است ب&دیهیف&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&رهنگی فض&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&ای س&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&ازی

قرارگیرد. مدنظر بایست می

26

اتبع من علی والسالم الهدی

منابع:

ج&&امع دانش&&گاه انتش&&ارات و چ&&اپ مرادی،صفرعلی،جاسوس&&ی،ته&&ران،موسسه.1391حسین)ع(، امام

،جاسوسی رایان&&ه ای اب&&زاری1395پیری زمانه،مسلم و دیگران،پاییز و زمستان در حوزه جنگ نرم،دو فصلنامه علمی پژوهشی قدرت نرم،س&&ال شش&&م،ش&&ماره

.136پانزدهم،ص . ته&&ران:س&&وم جه&&ان در ملی ام&&نیت .1379  این. م&&ون. چونگ ادوارد. و آزر،

mراهبردی. مطالعات پژوهشکدۀ مطالع&&ات فص&&لنامۀm آث&&ار«. و ملی: رهیافت ها . »امنیت1377اصغر. افتخاری،.60-27 . ص2 . پیش شمارۀmراهبردی

.ملی ام&&نیت مطالع&&ات در اندیشه بنی&&ادین مراحل .1381اص&&غر. افتخ&&اری،mراهبردی. مطالعات تهران: پژوهشکدۀ

انسانی علوم . تهران: پژوهشگاهشده اجتماعی امنیت .1392اصغر. افتخاری،فرهنگی. مطالعات و

خ&&وارزمی. ش&&هیندخت . ترجم&&ۀmض&&دجنگ و جنگ .1372ت&&افلر. هایدی و آلوینسیمرغ. تهران: نشر

. ته&&ران: مؤسس&&ۀmسنت و کتاب در امنیت و اطالعات .1395عبدالله. بخشی،اطالعات. دانشکدۀm انتشارات و چاپ

. ته&&ران: نشرجه&&ان و ای&&ران در آب بح&&ران .1395محمدمس&&عود. بهم&&نی،کیکاووس.

مطالع&&ات . ته&&ران: پژوهش&&کدۀmه&&راس و ها دولت مردم، .1378باری. بوزان،راهبردی.

.مؤلفه ها( و )اصول اسالم سیاسی نظام در امنیت .1388احمد. جهان بزرگی،اسالمی. اندیشۀm و فرهنگ پژوهشگاه انتشارات تهران: سازمان

مع&&اونت . ترجم&&ۀmجاسوسی م&&درن جاسوس&&ی: دنی&&ای .1382فری&&دل. ران،)ع(. باقر امام دانشکدۀm )ع(. تهران: انتشارات باقر امام دانشکدۀm پژوهشی

. ته&&&ران: انتش&&&اراتای&&&ران در جمعیت بح&&&ران .1395فرش&&&ته. روح اف&&&زا،فارس. خبرگزاری

. ته&&ران: دانش&&گاهام&&نیت و فرد حکومت، .1390عبدالحمید. خاکسار، سلمانملی. دفاع عالی

27

آوای . ته&&ران: انتش&&اراتاجتماعی آسیب های .1393مهرانگیز. کاظمی، شعاعنور.

شادگان. . تهران: نشرایران در قومی هویت بحران .1378علی. طائی،جامعه نگر. هوا. تهران: انتشارات . آلودگی1392نغمه. نخجوانی، علوی

س&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&رخانی. غالم رضا و میثم عیوض&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&ی، . ته&&ران: انتش&&اراتمش&&ی ها تحلیلوبررسیفساداداریونگاهیبرقوانینوخط .1395

ماهواره. ت&&دین. ته&ران: احمد . ترجم&&ۀmخلق جنگ نظ&&امی ه&&نر .1359جی&&اپ. فونگوین،

آگاه. نشر . ته&&ران:(AHP) سلس&&له مراتبی تحلیل فرایند .1395قدس&&ی پور. سیدحس&&ن.

امیرکبیر. دانشگاه انتشارات سیاسی . »تهدی&&دات1389امیرخ&&انی. ک&&اوه و باب&&ایی اک&&بر علی، مله، کریمی . ش&&مارۀmراهبردی مطالعات فصلنامۀm )ره(«. خمینی امام دیدگاه از ملی امنیت

.109–83 . صص49 م طال ع &&ات . تهران: پ ژوه ش&& ک دۀmملی امنیت متغیر چهرۀm .1387رابرت. ماندل،

راه ب ردی.امیرکبیر. ششم. تهران: انتشارات . چاپمعین فرهنگ .1363محمد. معین،

. ته&&&ران: دانش&&&کدۀmص&&&نعتی و اقتص&&&ادی جاسوسی .1394هدی&&&ه. ناش&&&ری،اطالعات.

. ترجم&ۀmآن از گریز ب&رای راهی و هس&ته ای س&&الح دام .1363راب&&رت. والترز،بین المللی. و سیاسی مطالعات فتاحی. تهران: دفتر محمدرضا

اسالمی مطالعات قرآن، در آن ابعاد و امنیت پ، (،1385کاظمی) اخوان خامنه ام&&ام دف&&اعی ه&&ای اندیشه نظ&&ری مب&&انی (،1392الل&&ه) نور حسینخانی،

اول چاپ اشتر، مالک صنعتی دانشگاه العالی(، ظله ای) مد فرمان&&ده دف&&اعی ه&&ای اندیشه همک&&اران، و ج&واد محمد (،1391ف&&ر) س&&بحانی

دانش&&گاه انتش&&ارات ته&&ران، اس&&الم، دف&&اعی مکتب بر نگرشی با ق&&وا کل معظمحسین)ع( امام پاسداری تربیت و افسری ای) مد خامنه ام&&ام اندیشه در هوشمند دفاع (،1394رحمان) مرزناکی، لطفی

. سبحان آوای انتشارات تهران، العالی(، ظله

28