ˇˆ - -()*+! ˚ , ˚ (' ) ˙$ % .,˜ / ˜! , 1397 ˙2-28 api mpms chapter 11 2-29 api mpms chapter...

Petroleum industry

(liquid, gas and wet gas)

ان سيال در مبادالت

ين كاريآ

IPS

Petroleum industry - Custody fluid flow metering systems

(liquid, gas and wet gas) - Code of practice

ان سيال در مبادالت جري گيري اندازههاي سيستم -صنعت نفت

-)و گاز مرطوب گاز ،مايع(تجاري

ويرايش اول

1397 دي

IPS-G-IN-240(1):1397

INSO 15609:1397

Custody fluid flow metering systems

Code of practice

صنعت نفت

تجاري

هاي وزارت نفت ايران است و براي استفاده در

هاي نفت، واحدهاي شيميايي و پتروشيمي، تأسيسات انتقال و فراورش

هايي از المللي و داخلي تهيه شده و شامل گزيده

تجربيات صنعت نفت كشور و قابليت تأمين كاال از بازار

مواردي از . داخلي و نيز برحسب نياز، مواردي به طور تكميلي و يا اصالحي در اين استاندارد لحاظ شده است

گذاري شده براي صورت شمارهه ها ب

ها استانداردهاي نفت، به شكلي كامالً انعطاف پذير تدوين شده است تا كاربران بتوانند نيازهاي خود را با آن

در اين گونه موارد بايد . ها را پوشش ندهند

اين الحاقيه همراه با استاندارد . نمايد تهيه و پيوست شوند

ها ممكن در اين بررسي. گردند استانداردهاي نفت هر پنج سال يكبار مورد بررسي قرارگرفته و روزآمد مي

ها مالك عمل اي به آن اضافه شود و بنابراين همواره آخرين ويرايش آن

در اجراي قانون تقويت و توسعه نظام استاندارد ابالغي رياست محترم جمهوري، اين استاندارد در تاريخ

.توسط سازمان ملي استاندارد ملي اعالم گرديد

اي كه براي نظرها و پيشنهادهاي اصالحي و يا هرگونه الحاقيه

هاي فني نظرات و پيشنهادهاي دريافتي در كارگروه

.منعكس خواهد شد

17ايران، تهران، خيابان كريمخان زند، خردمند شمالي، كوچه چهاردهم، شماره

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

ب

گفتار صنعت نفت

هاي وزارت نفت ايران است و براي استفاده در كننده ديدگاهمنعكس) IPS(استانداردهاي نفت ايران

هاي نفت، واحدهاي شيميايي و پتروشيمي، تأسيسات انتقال و فراورش تأسيسات توليد نفت و گاز، پااليشگاه

.ساير تأسيسات مشابه تهيه شده استهاي نفتي و

المللي و داخلي تهيه شده و شامل گزيده استانداردهاي نفت، براساس استانداردهاي قابل قبول بين

تجربيات صنعت نفت كشور و قابليت تأمين كاال از بازار همچنين براساس . باشد استانداردهاي مرجع مي

داخلي و نيز برحسب نياز، مواردي به طور تكميلي و يا اصالحي در اين استاندارد لحاظ شده است

ها بهاي فني كه در متن استانداردها آورده نشده است در داده برگ

.ب كاربران آورده شده است

استانداردهاي نفت، به شكلي كامالً انعطاف پذير تدوين شده است تا كاربران بتوانند نيازهاي خود را با آن

ها را پوشش ندهندهاي پروژه با اين حال ممكن است تمام نيازمندي

نمايد تهيه و پيوست شوند ها را تامين مياي كه نيازهاي خاص آن

.مربوطه، مشخصات فني آن پروژه و يا كار خاص را تشكيل خواهند داد

استانداردهاي نفت هر پنج سال يكبار مورد بررسي قرارگرفته و روزآمد مي

اي به آن اضافه شود و بنابراين همواره آخرين ويرايش آن اقيهاست استانداردي حذف و يا الح


توسط سازمان ملي استاندارد ملي اعالم گرديد) INSO 15609( با شماره

نظرها و پيشنهادهاي اصالحي و يا هرگونه الحاقيه شود نقطه كاربران استاندارد، درخواست مي

نظرات و پيشنهادهاي دريافتي در كارگروه. اند، به نشاني زير ارسال نمايند موارد خاص تهيه نموده

منعكس خواهد شدمربوطه بررسي و در صورت تصويب در تجديد نظرهاي بعدي استاندارد

ايران، تهران، خيابان كريمخان زند، خردمند شمالي، كوچه چهاردهم، شماره

هاها و پروژه

1585886851

66153055و 88810459

88810462

ioc.irStandards@n

IPS-G-IN-240(1):1397

15609 شماره ايران ملي استاندارد

گفتار صنعت نفتپيش

استانداردهاي نفت ايران

تأسيسات توليد نفت و گاز، پااليشگاه

هاي نفتي و فرآوردهگاز،

استانداردهاي نفت، براساس استانداردهاي قابل قبول بين

استانداردهاي مرجع مي

داخلي و نيز برحسب نياز، مواردي به طور تكميلي و يا اصالحي در اين استاندارد لحاظ شده است

هاي فني كه در متن استانداردها آورده نشده است در داده برگ گزينه

ب كاربران آورده شده استاستفاده مناس

استانداردهاي نفت، به شكلي كامالً انعطاف پذير تدوين شده است تا كاربران بتوانند نيازهاي خود را با آن

با اين حال ممكن است تمام نيازمندي. منطبق نمايند

اي كه نيازهاي خاص آن الحاقيه

مربوطه، مشخصات فني آن پروژه و يا كار خاص را تشكيل خواهند داد

استانداردهاي نفت هر پنج سال يكبار مورد بررسي قرارگرفته و روزآمد مي

است استانداردي حذف و يا الح

.باشدمي


با شماره 04/10/1397

كاربران استاندارد، درخواست مياز

موارد خاص تهيه نموده

مربوطه بررسي و در صورت تصويب در تجديد نظرهاي بعدي استاندارد

ايران، تهران، خيابان كريمخان زند، خردمند شمالي، كوچه چهاردهم، شماره

ها و پروژهاستانداردهاي طرح

1585886851: كدپستي

88810459 - 60: تلفن

88810462: دور نگار

ioc.ir: پست الكترونيك

صـنعتي و تحقيقـات اسـتاندارد مؤسسـة

ايران) رسمي( يملاستانداردهاي نشر و

ز و مؤسسـات كـ نظـران مرا صـاحب ،ارشناسان سازمان

، يديـ تولط يو با توجه به شـرا يملشود و كوششي همگام با مصالح

ننـدگان، كننـدگان، مصـرف كديصـاحبان حـق و نفـع، شـامل تول

س ينـو شيپـ . شـود دولتي حاصـل مـي و غير

افـت يشـود و پـس از در يمربوط ارسـال مـ

ايران چـاپ و ) يرسم( يملبه عنوان استاندارد

كننـد يه مـ يـ ن شـده ته يـي ت ضوابط تع

ب، يـ ن ترتيبـد . شـود چـاپ و منتشـر مـي

استاندارد مربـوط يمل ةن و در كميتيتدو

IEC(2( المللي الكتروتكنيـك كميسيون بين

در كشـور CAC)5) كميسيون كدكس غذايي

ن يشـور، از آخـر كخـاص يهـا يازمنـد

.شود

كنندگان، حفظ سـالمت ت از مصرفيشده در قانون، براي حما

از يبعضـ ي، اجـرا يو اقتصـاد يطـ يمح سـت

ييا اقالم وارداتي، با تصويب شوراي عـالي اسـتاندارد، اجبـار

و يصـادرات ياالهـا كاسـتاندارد يشـور، اجـرا

ها و مؤسسات فعـال در نندگان از خدمات سازمان

هـا و شگاهي، آزمايطيمح ستيت زيريت و مد

بر اسـاس ضـوابط نظـام ها و مؤسسات را

هـا رد آنكها اعطا و بر عملت به آنيد صالح

ياربردكـ قات يار فلزات گرانبها و انجام تحق

1- International Organization for Standardization

2- International Electrotechnical Commission

3- International Organization for Legal Metrology (Organisation Internationale de Metrologie Legals)

4- Contact point 5- Codex Alimentarius Commission

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

ج

به نام خدا

استاندارد ايران يملآشنايي با سازمان

مؤسسـة راتمقر و قوانين اصالح قانون 3مادة يك بند موجب به ايران

تدوين تعيين، كه وظيفة است كشور رسمي مرجع تنها 1371

ارشناسان سازمانكب از كمر يفن يها ونيسيمكهاي مختلف در

شود و كوششي همگام با مصالح آگاه و مرتبط انجام مي يو اقتصاد

صـاحبان حـق و نفـع، شـامل تول ةت آگاهانـه و منصـفان كو تجاري است كـه از مشـار

و غير يدولت يها، نهادها، سازمانيو تخصص يز علمككنندگان، مرا

مربوط ارسـال مـ يها ونيسيمك ينفع و اعضايبه مراجع ذ يايران براي نظرخواه

به عنوان استاندارد ،بيمرتبط با آن رشته طرح و در صورت تصو يمل ةتي

ت ضوابط تعينيز با رعا صالحذيمند و عالقه يها ه مؤسسات و سازمانك

چـاپ و منتشـر مـي ايـران يملـ ب، بـه عنـوان اسـتاندارد يو درصورت تصـو ي

تدو 5 رةايران شما يملاستاندارد رات مقره بر اساس كشود يم

.ده باشديب رسيبه تصو شود يل مكيتشايران استاندارد

كميسيون بين ،ISO)1) استاندارد يالملل نيسازمان ب ياصل يران از اعضا

كميسيون كدكس غذايي 4است و به عنوان تنها رابط OIML)3) شناسي قانوني المللي اندازه

ازمنـد يو ن يلـ كط يايران ضمن تـوجه بـه شـرا يمل ين استانداردها

شود گيري مي بهره يالملل نيب يجهان و استانداردها يو صنعت

شده در قانون، براي حما ينيب شين پيت موازيتواند با رعا يران م

سـت يت محصـوالت و مالحظـات ز يـ فكينان از ي، حصول اطم

يا اقالم وارداتي، با تصويب شوراي عـالي اسـتاندارد، اجبـار /ايران را براي محصوالت توليدي داخل كشور و

شـور، اجـرا كمحصـوالت يبـرا يالمللـ نيبـ يتواند به منظور حفظ بازارهـا

نندگان از خدمات سازمانك به استفاده يدنبخشنان ين براي اطميهمچن. كند

ت و مديفكيت يريمد هايسيستم يگواه و صدور يزي، مميمشاوره، آموزش، بازرس

ها و مؤسسات را گونه سازمان نياستاندارد ا يملسازمان وسايل سنجش، )اليبراسيون

د صالحيينامة تأيط الزم، گواهيكند و در صورت احراز شرا مي ياب

ار فلزات گرانبها و انجام تحقين عييل سنجش، تعياها، واسنجي وسايك يالملل نيج دستگاه ب

.است سازمانن يف ايايران از ديگر وظا يمل يسطح استانداردها

Standardization

International Electrotechnical Commission

International Organization for Legal Metrology (Organisation Internationale de Metrologie Legals)

Codex Alimentarius Commission

IPS-G-IN-240(1):1397


ايران استاندارد يملسازمان

1371 ماه بهمن مصوب ايران،

.دارد عهده به را

هاي مختلف در ن استاندارد در حوزهيتدو

و اقتصاد يدي، تولي، پژوهشيعلم

و تجاري است كـه از مشـار يفناور

كنندگان، مراصادركنندگان و وارد

ايران براي نظرخواه يمل ياستانداردها

يمكشنهادها در ينظرها و پ

.شوديمنتشر م

ييس استانداردهاينو شيپ

يبررس ،طرح يملدركميته

م يتلق يمل يياستانداردها

استاندارد يملدر سازمان ه ك

ران از اعضاياد استاندار يملسازمان

المللي اندازه و سازمان بين

ن استانداردهايدر تدو. كند فعاليت مي

و صنعت ي، فنيعلم يها شرفتيپ

ران مياستاندارد ا يملسازمان

، حصول اطميو عموم يفرد يمنيو ا

ايران را براي محصوالت توليدي داخل كشور و يملاستانداردهاي

تواند به منظور حفظ بازارهـا يسازمان م. كند

كند يآن را اجبار يبند درجه

مشاوره، آموزش، بازرس ةنيزم

اليبراسيونك(مراكز واسنجي

ابيران ارزيت ايد صالحييتأ

ج دستگاه بيترو. كند ينظارت م

سطح استانداردها يارتقا يبرا

International Organization for Legal Metrology (Organisation Internationale de Metrologie Legals)

ان سيال در مبادالت تجاري

:يا محل اشتغال

–كارشناس ارشد گروه استانداردهاي برق، ابزاردقيق و مخابرات

معاونت -ها اداره كل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح

وزارت نفت -پژوهش و فناوري

معاونت - گيري اندازههاي رئيس اداره تجهيز و بهبود سيستم

اداره كل نظارت بر صادرات و -ها استانداردها و تجهيز سيستم

وزارت نفت

شركت ملي -سرپرست طراحي و مهندسي ابزاردقيق و مخابرات

خش لي پااليش و پشركت م -مهندسي و ساختمان نفت ايران

شركت آسيا ابزار دقيق - فني و مهندسي

طرح هاي مهندسي و ساختمان - مهندس ارشد اجرائي ابزاردقيق

شركت ملي نفت -شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب

شركت ملي - آبادان شركت پااليش نفت

ايرانپااليش و پخش فرآورده هاي نفتي

اداره كل نظارت بر صادرات و - كارشناس ارشد اداره استانداردها

وزارت نفت

امور -ستاد مهندسي و ساختمان - رئيس مهندسي ابزاردقيق

شركت ملي مناطق نفتخيز -هاي نفت و گاز

شركت ملي نفت ايران

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

د

كميسيون فني تدوين استاندارد

ان سيال در مبادالت تجاريجري گيري اندازههاي سيستم -صنعت نفت

»كارينيآ-)و گاز مرطوب گاز ،مايع(

يا محل اشتغال/سمت و

كارشناس ارشد گروه استانداردهاي برق، ابزاردقيق و مخابرات

اداره كل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح

پژوهش و فناوريمهندسي،

)صنايع پليمر -مهندسي پليمر

رئيس اداره تجهيز و بهبود سيستم

استانداردها و تجهيز سيستم

وزارت نفت - مبادالت مواد نفتي

)كنترل -كارشناسي ارشد مهندسي برق

سرپرست طراحي و مهندسي ابزاردقيق و مخابرات

مهندسي و ساختمان نفت ايران

هاي نفتي ايران فرآورده

)اسامي به ترتيب حروف الفبا

اسدي طوالرود پايين، محمدجواد

بهره برداري از مخازن -كارشناسي ارشد مهندسي نفت

فني و مهندسيواحد - كارشناس فني

)كنترلكارشناسي ارشد مهندسي برق

مهندس ارشد اجرائي ابزاردقيق

شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب -نفت و گاز

ايران

)مخابرات - كارشناسي ارشد مهندسي برق

شركت پااليش نفت -مهندس ارشد برق

پااليش و پخش فرآورده هاي نفتي

)كارشناسي ارشد ابزاردقيق

كارشناس ارشد اداره استانداردها

وزارت نفت - مبادالت مواد نفتي

)كارشناسي ارشد مهندسي برق الكترونيك

رئيس مهندسي ابزاردقيق

هاي نفت و گاز طرحمهندسي

شركت ملي نفت ايران -جنوب

IPS-G-IN-240(1):1397


صنعت نفت«

:رئيس

صفائي، امير

)برقدكتراي مهندسي (

:اندبير

فيروزي، عبدالرضا

مهندسي پليمركارشناسي ارشد (

فضلي، فاطمه

كارشناسي ارشد مهندسي برق(

اسامي به ترتيب حروف الفبا( :اعضا

اسدي طوالرود پايين، محمدجواد

كارشناسي ارشد مهندسي نفت(

)نفتي

اعرابي جشوقاني، محسن

كارشناسي ارشد مهندسي برق (

باسره، ساسان

كارشناسي ارشد مهندسي برق(

شاديفر، پويان

كارشناسي ارشد ابزاردقيق(

ترنجي زاده، حميد

كارشناسي ارشد مهندسي برق الكترونيك(

شركت پااليش نفت تبريز - رئيس مهندسي ابزاردقيق

گيري جريان پژوهشكده اندازه -كارشناس ارشد اندازه گيري

دانشگاه علم و صنعت ايران

-مهندسي و ساختمان -مسئول پروژه ابزاردقيق و مخابرات

شركت ملي نفت ايران -

مهندسي و -كارشناس ارشد طراحي ابزاردقيق و مخابرات

شركت ملي نفت ايران -شركت نفت و گاز پارس

شركت توليدي صنعتي گازسوزان

- اداره استانداردها - كارشناس ارشد برق، مخابرات و ابزاردقيق

اناير ي گازملشركت - مديريت پژوهش و فناوري

-مديريت ديسپچينگ شركت ملي گاز -

-مهندسي و ساختمانمديريت -مسئول ناظر پروژه هاي برق

شركت ملي نفت ايران -شركت نفت فالت قاره ايران

معاونت نظارت بر مبادالت -كارشناس ارشد نظارت بر مبادالت

شركت ملي -مديريت نظارت بر توليد نفت و گاز

سازمان ملي - مركز اندازه شناسي - كارشناس اندازه شناسي

شركت -معاونت مهندسي و طراحي

شركت ملي پااليش و پخش -خطوط لوله و مخابرات نفت ايران

اداره كل نظارت بر صادرات و مبادالت

شركت - تعميراتاداره -سرپرست تعميرات ابزاردقيق ناحيه

شركت ملي صنايع پتروشيمي ايران

اندازي راهنظارت بر اجرا و -رئيس مهندسي برق و ابزاردقيق

شركت ملي پااليش -مديريت هماهنگي و نظارت بر توليد

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

ه

)كارشناسي مهندسي برق الكترونيك

رئيس مهندسي ابزاردقيق

)تبديل انرژي -كارشناسي ارشد مهندسي مكانيك

كارشناس ارشد اندازه گيري

دانشگاه علم و صنعت ايران -سياالت

)كارشناسي ارشد مهندسي برق كنترل

مسئول پروژه ابزاردقيق و مخابرات

-شركت نفت و گاز پارس

)كنترلكارشناسي ارشد مهندسي برق

كارشناس ارشد طراحي ابزاردقيق و مخابرات

شركت نفت و گاز پارس - ساختمان

)ساخت و توليد -مهندسي مكانيك

- معاون تحقيق و توسعه

)برق مخابرات كارشناسي ارشد مهندسي

كارشناس ارشد برق، مخابرات و ابزاردقيق

مديريت پژوهش و فناوري


- رئيس عمليات قراردادها

شركت ملي گاز ايران

)مهندسي برق الكترونيك

مسئول ناظر پروژه هاي برق

شركت نفت فالت قاره ايران

طراحي فرآيندهاي -كارشناسي ارشد مهندسي شيمي

كارشناس ارشد نظارت بر مبادالت

مديريت نظارت بر توليد نفت و گاز -كمي و كيفي

نفت ايران


كارشناس اندازه شناسي

استاندارد ايران

(

- رئيس امور ابزاردقيق

خطوط لوله و مخابرات نفت ايران

فرآورده هاي نفتي ايران

)كارشناسي ارشد مهندسي مكانيك تبديل انرژي

اداره كل نظارت بر صادرات و مبادالت -كارشناس استانداردها

وزارت نفت - مواد نفتي

)كارشناسي مهندسي برق الكترونيك

سرپرست تعميرات ابزاردقيق ناحيه

شركت ملي صنايع پتروشيمي ايران - پتروشيمي تبريز

)كارشناسي ارشد مهندسي برق الكترونيك

رئيس مهندسي برق و ابزاردقيق

مديريت هماهنگي و نظارت بر توليد- ها طرح

IPS-G-IN-240(1):1397


فرامرز، جعفرپور

كارشناسي مهندسي برق الكترونيك(

سالمي مجرد، محمد

كارشناسي ارشد مهندسي مكانيك(

سجاد، سيدمحمد

كارشناسي ارشد مهندسي برق كنترل(

سرمدي زاده، محمدرضا

كارشناسي ارشد مهندسي برق (

سلطاني، اسماعيل

مهندسي مكانيك كارشناسي ارشد(

زهراسلطاني،

كارشناسي ارشد مهندسي(

سياح نژاد، مازيار


شريفي، بهروز

مهندسي برق الكترونيككارشناسي (

شريفي اقبال، احمدرضا

كارشناسي ارشد مهندسي شيمي(

)صنايع نفت

شفارودي، محمدرضا


علي، مجيد

)كارشناسي مهندسي برق(

قدك، محمدامين

كارشناسي ارشد مهندسي مكانيك تبديل انرژي(

كريمخاني، حميد

كارشناسي مهندسي برق الكترونيك(

كياني، رضا

كارشناسي ارشد مهندسي برق الكترونيك(

و پخش فرآورده هاي نفتي ايران

رسپينا صنعت آرين

شركت -مديريت نظارت بر توليد -كارشناس مبادالت مواد نفتي

يها اداره تجهيز و بهبود سيستم - كارشناس ارشد اداره تجهيز

-اداره كل نظارت بر صادرات و مبادالت مواد نفتي

شركت مهندسياداره -رئيس مهندسي برق و ابزاردقيق

شركت ملي صنايع پتروشيمي ايران

شركت ملي -مديريت كاالي نفت - كارشناس ارشد بازرسي فني

دانشگاه علم و - گيري جريان سياالت پژوهشكده اندازه

سازمان ملي استاندارد - نظارت بر استانداردهاي فلزي

بازنشسته سازمان ملي استاندارد ايران

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

و

و پخش فرآورده هاي نفتي ايران

)طراحي كاربردي -مكانيكمهندسي

رسپينا صنعت آرينشركت مدير عامل

طراحي فرآيندهاي صنايع - كارشناسي مهندسي شيمي

كارشناس مبادالت مواد نفتي

ملي نفت ايران

)كارشناسي شيمي كاربردي

كارشناس ارشد اداره تجهيز

اداره كل نظارت بر صادرات و مبادالت مواد نفتي - گيري اندازه

وزارت نفت

)كارشناسي مهندسي برق كنترل

رئيس مهندسي برق و ابزاردقيق

شركت ملي صنايع پتروشيمي ايران -پتروشيمي دماوند

)ابزاردقيقمهندسي

كارشناس ارشد بازرسي فني

نفت ايران

پژوهشكده اندازهسرپرست

صنعت ايران

)نانو فيزيك

نظارت بر استانداردهاي فلزي كارشناس

ايران

بازنشسته سازمان ملي استاندارد ايران - كارشناس استاندارد

IPS-G-IN-240(1):1397


مدني، مسعود

مهندسي كارشناسي ارشد (

معصومي، سميه

كارشناسي مهندسي شيمي(

)نفت

ملكي، حميدرضا

كارشناسي شيمي كاربردي(

نبيان، مجيد

كارشناسي مهندسي برق كنترل(

نسيمي، رضا

مهندسي كارشناسي ارشد(

هاشم آبادي، سيدحسن

)دكتري مهندسي شيمي(

هاشمي عراقي، محمدرضا

-كارشناسي ارشد فيزيك(

:ويراستار

شاه محمودي، بهزاد

)فيزيك يكارشناس(

صفحه

ح

ط

1

1

8

11

12

15

16 در مبادالت تجاري

17

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

ز

مندرجات فهرست

و دامنه كاربرد

جريان مايع براي مبادالت تجاري گيري اندازه

مايع در مبادالت تجاريجريان گيري اندازهالزامات تجهيزات براي

براي مبادالت تجاري گازجريان گيري اندازه

گاز در مبادالت تجاريجريان گيري اندازهالزامات تجهيزات براي

در مبادالت تجاري گاز مرطوبجريان گيري اندازهالزامات تجهيزات براي

IPS-G-IN-240(1):1397


عنوان

گفتار شيپ

مقدمه

و دامنه كاربرد هدف 1

مراجع الزامي 2

اندازهاستانداردهاي 3

الزامات تجهيزات براي 4

اندازهاستانداردهاي 5



نامهكتاب

-)و گاز مرطوب گاز ،مايع( جريان سيال در مبادالت تجاري

تهيـه و توسط وزارت نفـت جمهـوري اسـالمي ايـران

هاي نفتي تجهيزات و فرآوردهاجالسيه كميتة ملي استاندارد

قـانون اصـالح قـوانين و 3اينك اين استاندارد به اسـتناد بنـد يـك مـادة

، به عنوان استاندارد ملي ايـران 1371

سـاختار و شـيوة -ملي ايراناستانداردهاي

ةهاي ملي و جهاني در زمينـ تحوالت و پيشرفت

د شد و هر پيشنهادي كـه نلزوم تجديدنظر خواه

قـرار توجه مربوط مورد هاياين استانداردها ارائه شود، هنگام تجديدنظر در كميسيون

.بنابراين، بايد همواره از آخرين تجديدنظر استانداردهاي ملي ايران استفاده كرد

:و تدوين اين استاندارد مورد استفاده قرار گرفته به شرح زير است

اي و ملي كشـورهاي توسـعه يافتـه در

.ها، وزارت نفت

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

ح

جريان سيال در مبادالت تجاري گيري اندازههاي سيستم -صنعت نفت

توسط وزارت نفـت جمهـوري اسـالمي ايـران هاي مربوط نويس آن در كميسيون

اجالسيه كميتة ملي استاندارد يكصد و بيست و هشتمين

اينك اين استاندارد به اسـتناد بنـد يـك مـادة . تصويب شد

1371و تحقيقات صنعتي ايران، مصوب بهمن ماه استاندارد

استانداردهاي ( 5استانداردهاي ملي ايران بر اساس استاندارد ملي ايران شمارة

تحوالت و پيشرفت باحفظ همگامي و هماهنگي براي .شوند

لزوم تجديدنظر خواه صورتايران در مليهاي صنايع، علوم و خدمات، استاندارد

اين استانداردها ارائه شود، هنگام تجديدنظر در كميسيون

بنابراين، بايد همواره از آخرين تجديدنظر استانداردهاي ملي ايران استفاده كرد

و تدوين اين استاندارد مورد استفاده قرار گرفته به شرح زير است منبع و مأخذي كه براي تهيه

اي و ملي كشـورهاي توسـعه يافتـه در المللي، منطقه نتايج بررسي انجام شده بر روي استانداردهاي بين

ها، وزارت نفت ، اداره كل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح

IPS-G-IN-240(1):1397


گفتار پيش

صنعت نفت«استاندارد

نويس آن در كميسيونكه پيش» كار ينيآ

يكصد و بيست و هشتمين تدوين شده است، در

تصويب شد 04/10/1397مورخ

استانداردمقررات مؤسسه

.شود منتشر مي

استانداردهاي ملي ايران بر اساس استاندارد ملي ايران شمارة

شوندتدوين مي) نگارش

صنايع، علوم و خدمات، استاندارد

اين استانداردها ارائه شود، هنگام تجديدنظر در كميسيون تكميلبراي اصالح و

بنابراين، بايد همواره از آخرين تجديدنظر استانداردهاي ملي ايران استفاده كرد .خواهد گرفت

منبع و مأخذي كه براي تهيه

نتايج بررسي انجام شده بر روي استانداردهاي بين —

، اداره كل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح1397صنعت نفت،

-)و گاز مرطوب گاز ،مايع( جريان سيال در مبادالت تجاري

هـاي شكل از كارشناسـان شـركت

،سـند ايـن در . ين گرديـد عيـ سـازمان ملـي اسـتاندارد ت

عملكـردي، ونطراحي و ساخت اقـالم، كنتـرل كيفـي و آزمـ

.

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

ط

جريان سيال در مبادالت تجاري گيري اندازههاي سيستم -صنعت نفت

شكل از كارشناسـان شـركت مت وزارت نفت ايراندر ابزاردقيق كميته مرجع تخصصي

سـازمان ملـي اسـتاندارد ت كارشناسـان و هـا ، نماينده دانشگاه

طراحي و ساخت اقـالم، كنتـرل كيفـي و آزمـ موارد الزامات مرتبط در

.اند تعيين شدهخريد و تحويل كاال ،موادييد طراحي، انتخاب

IPS-G-IN-240(1):1397


مقدمه

صنعت نفت« استاندارد

كميته مرجع تخصصي توسط » كار ينيآ

، نماينده دانشگاه، سازندگانتابعه

مرتبط در و ياصل ياستانداردها

ييد طراحي، انتخاب أهاي تون آزم

جريان سيال در مبادالت تجاري

كار

ونو آزمـ كاليبراسـيون ، انـدازي طراحي، ساخت، نصب، راه

كارگيري هبجهت )و گاز مرطوب گاز

يعصـنا جريان سـيال در گيري اندازه

كليـه .كاربرد دارد استاندارد ينمشخص شده در ا

براي كاربردهاي ويژه، الزامات توافـق

.ها ارجاع داده شده اسـت صورت الزامي به آن

ها و تجديـدنظرهاي بعـدي آن كه به مرجعي با ذكر تاريخ انتشار ارجاع داده شده باشد، اصالحيه

هـا ارجـاع داده شـده در مورد مراجعي كه بدون ذكر تاريخ انتشـار بـه آن

.آور استي براي اين استاندارد الزام

شيرهاي ايمني، شيرهاي كنترل -نعت نفت

2-2 AGA GMM-12, Gas measurement manual

2-3 AGA Report No. 3, Orifice metering of natural gas and other related hydrocarbon

fluids

2-4 AGA Report No. 5, Natural gas energy measurement

1- Metering system

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

1

جريان سيال در مبادالت تجاري گيري اندازههاي سيستم - صنعت نفت

كار ينيآ -)و گاز مرطوب گاز ،مايع(

دامنه كاربرد

طراحي، ساخت، نصب، راهفني الزامات هدف از تدوين اين استاندارد، تعيين

گاز ،مايع( جريان سيال در مبادالت تجاري 1گيري اندازه

.است ، پااليش و پتروشيمي

اندازه در زمانكمي و كيفي ارزيابي پارامترهايطراحي و

مشخص شده در ا ياتيعمل يطو تحت شرا در مبادالت تجاري

براي كاربردهاي ويژه، الزامات توافـق .رعايت نمايند را الزامات اين استاندارد بايدگيري

.شده في مابين كارفرما و سازندگان مالك عمل خواهد بود

مراجع الزامي

صورت الزامي به آندر مراجع زير ضوابطي وجود دارد كه در متن اين استاندارد به

. شوندمحسوب مي ترتيب، آن ضوابط جزئي از اين استاندارد

كه به مرجعي با ذكر تاريخ انتشار ارجاع داده شده باشد، اصالحيه

در مورد مراجعي كه بدون ذكر تاريخ انتشـار بـه آن .آور نيستبراي اين استاندارد الزام

ي براي اين استاندارد الزامهاي بعداست، همواره آخرين تجديدنظر و اصالحيه

.2استفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است

نعت نفت ، ص1396سال : 22542استانداردهاي ملي ايران شماره

كارآيين -و تجهيزات جانبي

12, Gas measurement manual-Part 12: Meter proving

3, Orifice metering of natural gas and other related hydrocarbon

5, Natural gas energy measurement

.باشد مي مالك انگليسي متن انگليسي، و فارسي متن

IPS-G-IN-240(1):1397


صنعت نفت

دامنه كاربردو هدف 1

هدف از تدوين اين استاندارد، تعيين

اندازه هاي سيستمنهايي

، پااليش و پتروشيميگاز ،ع نفتايدر صن

طراحي و اي بر اين استاندارد

در مبادالت تجاري هيدروكربوري

گيري در امر اندازه ذينفعان

شده في مابين كارفرما و سازندگان مالك عمل خواهد بود

مراجع الزامي 2

در مراجع زير ضوابطي وجود دارد كه در متن اين استاندارد به

ترتيب، آن ضوابط جزئي از اين استانداردبدين

كه به مرجعي با ذكر تاريخ انتشار ارجاع داده شده باشد، اصالحيهدر صورتي

براي اين استاندارد الزام

است، همواره آخرين تجديدنظر و اصالحيه

استفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است

استانداردهاي ملي ايران شماره 1- 2

و تجهيزات جانبي

3, Orifice metering of natural gas and other related hydrocarbon

بين اختالف صورت در-2

2-5 AGA Report No. 6, Field

2-6 AGA Report No. 7, Measurement of natural g

2-7 AGA Report No. 8, Thermodynamic properties of natural gas and related gases

2-8 AGA Report No. 9, Measurement of gas by multipath ultrasonic meters

2-9 AGA Report No. 10, Speed of sound in natural gas and other related hydrocarbon

gases

2-10 AGA Report No. 11, Measurement o

2-11 API MPMS Chapter 4.2, Displacement

2-12 API MPMS Chapter 4.3, Proving

2-13 API MPMS Chapter 4.4,


2-15 API MPMS Chapter 4.7, Field

2-16 API MPMS Chapter 4.8, Operation of


provers

2-18 API MPMS Chapter 5.2, M

2-19 API MPMS Chapter 5.3, M

includes addendum 1

2-20 API MPMS Chapter 5.4, A


transmission systems


2-23 API MPMS Chapter 5.8, Measurement of

meters using transit time technology, includes errata



2-26 API MPMS Chapter 7,

2-27 API MPMS Chapter 8.2, Standard

petroleum products

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

2

Field proving of gas meters using transfer methods

7, Measurement of natural gas by turbine meters

8, Thermodynamic properties of natural gas and related gases

9, Measurement of gas by multipath ultrasonic meters

10, Speed of sound in natural gas and other related hydrocarbon

11, Measurement of natural gas by coriolis meter

API MPMS Chapter 4.2, Displacement provers

4.3, Proving systems: small volume provers

API MPMS Chapter 4.4, Tank provers

API MPMS Chapter 4.5, Master-meter provers

4.7, Field standard test measures

API MPMS Chapter 4.8, Operation of proving systems

API MPMS Chapter 4.9, Methods of calibration for displacement and volumetric tank

API MPMS Chapter 5.2, Measurement of liquid hydrocarbons by displacement meters

API MPMS Chapter 5.3, Measurement of liquid hydrocarbons by turbine meters

API MPMS Chapter 5.4, Accessory equipment for liquid meters, includes errata

API MPMS Chapter 5.5, Fidelity and security of flow measurement pulsed

API MPMS Chapter 5.6, Measurement of liquid hydrocarbons by coriolis meters

API MPMS Chapter 5.8, Measurement of liquid hydrocarbons by ultrasonic flow

meters using transit time technology, includes errata

API MPMS Chapter 6.6, Pipeline metering systems

API MPMS Chapter 6.7, Metering viscous hydrocarbons

API MPMS Chapter 7, Temperature determination

API MPMS Chapter 8.2, Standard practice for automatic sampling of petroleum and

IPS-G-IN-240(1):1397


proving of gas meters using transfer methods

8, Thermodynamic properties of natural gas and related gases

9, Measurement of gas by multipath ultrasonic meters

10, Speed of sound in natural gas and other related hydrocarbon

ethods of calibration for displacement and volumetric tank

easurement of liquid hydrocarbons by displacement meters

easurement of liquid hydrocarbons by turbine meters,

ccessory equipment for liquid meters, includes errata

idelity and security of flow measurement pulsed-data

easurement of liquid hydrocarbons by coriolis meters

liquid hydrocarbons by ultrasonic flow

practice for automatic sampling of petroleum and

2-28 API MPMS Chapter 11




transfer

2-32 API MPMS Chapter 14.3, Orifice

hydrocarbon fluids - concentr

2-33 API MPMS Chapter 14.5, Calculation

compressibility and theoretical hydrocarbon liquid con

custody transfer








2-41 API RP 85, Use of subsea

2-42 ASME/ANSI B31.3, Process

2-43 ASME/ANSI B31.4, Pipeline

code for pressure piping

2-44 ASME/ANSI B31.8, Gas

2-45 ASME MFC-3M, Measurement of

venturi, includes addenda

2-46 ASME MFC-7M, Measurement of gas flow by means of critical flow venturi nozzles

2-47 ASME MFC-19G, Wet gas flowmetering guidline

2-48 ASTM D 1945, Standard

chromatography


measurement of dew-point temperature

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

3

API MPMS Chapter 11, Physical properties data (volume correction factors

API MPMS Chapter 12, Calculation of petroleum quantities

API MPMS Chapter 13, Statistical aspects of measuring and sampling

API MPMS Chapter 14.1, Collecting and handling of natural gas samples for custody

pter 14.3, Orifice metering of natural gas and other related

concentric, square-edged orifice meters

API MPMS Chapter 14.5, Calculation of gross heating value, relative density,

compressibility and theoretical hydrocarbon liquid content for natural gas mixtures for

API MPMS Chapter 14.6, Continuous density measurement

API MPMS Chapter 14.8, Liquefied petroleum gas measurement

API MPMS Chapter 14.9, measurement of natural gas by coriolis meter

API MPMS Chapter 14.10, Measurement of flow to flares

API MPMS Chapter 14.12, Measurement of gas by vortex meters

API MPMS Chapter 21, Flow measurement using electronic metering systems

API MPMS Chapter 21.1, Electronic gas measurement

e of subsea wet-gas flowmeters in allocation measurement systems

ASME/ANSI B31.3, Process piping guide, ASME code for pressure piping

ASME/ANSI B31.4, Pipeline transportation systems for liquids and slurries,

code for pressure piping

ASME/ANSI B31.8, Gas transmission and distribution piping systems

3M, Measurement of fluid flow in pipes using orifice, nozzle, and

nturi, includes addenda

Measurement of gas flow by means of critical flow venturi nozzles

Wet gas flowmetering guidline

ASTM D 1945, Standard test method for analysis of natural gas by gas

ASTM D 1142, Standard test method for water vapor content of gaseous fuels by

point temperature

IPS-G-IN-240(1):1397


volume correction factors)

aspects of measuring and sampling

Collecting and handling of natural gas samples for custody

metering of natural gas and other related

of gross heating value, relative density,

tent for natural gas mixtures for

measurement of natural gas by coriolis meter

Flow measurement using electronic metering systems

allocation measurement systems

, ASME code for pressure piping

transportation systems for liquids and slurries, ASME

on piping systems

fluid flow in pipes using orifice, nozzle, and

Measurement of gas flow by means of critical flow venturi nozzles

test method for analysis of natural gas by gas

test method for water vapor content of gaseous fuels by


electronic moisture analyzers

هاي گازي با استفاده از گيري مقدار بخار آب سوخت

ASTM D 5454: 2011 استتدوين شده.

2-51 ASTM D 7041, Standard test method for determination of total sulfur in liquid

hydrocarbons and hydrocarbon

photometric detection

2-52 ASTM D 7166, Standard practice for total sulfur analyzer based

sulfur content of gaseous fuels

2-53 EN 12405-1, Gas meters

2-54 EN 12405-3, Gas meters

2-55 GPA 2286, Method for the extended analysis for natural gas and s

mixtures by temperature program gas chromatography

2-56 IEC 60079 (all parts), Explosive

هاي مجموعه ، با استفاده از برخي قسمت

2-57 IEC 60751, Industrial platinum resistance thermometers and platinum temperature

sensors

2-58 IEC 61131, Programmable

، با استفاده از ريزيهاي قابل برنامهكننده

2-59 IPS-C-IN-110, Construction

2-60 IPS-C-IN-120, Construction and

2-61 IPS-E-IN-110, Engineering

2-62 IPS-E-IN-120, Engineering

2-63 IPS-E-PI-221, Engineering standard for piping material selection (on plot piping)

2-64 IPS-G-IN-230, General standard for on

2-65 IPS-G-IN-290, Engineering and

controllers (PLC)

2-66 IPS-G-PI-230, General

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

4

ASTM D 5454, Standard test method for water vapor content of gaseous fuels using

electronic moisture analyzers

گيري مقدار بخار آب سوختاندازه، 1393 سال: 19513استاندارد ملي ايران شماره

ASTM D 5454: 2011 ، با استفاده از استانداردكننده رطوبتهاي الكترونيكي تجزيه

Standard test method for determination of total sulfur in liquid

hydrocarbons and hydrocarbon-oxygenate blends by gas chromatography with flame

Standard practice for total sulfur analyzer based

sulfur content of gaseous fuels

1, Gas meters - conversion devices - Part 1: Volume conversion

eters - conversion devices - Part 3: Flow computer

GPA 2286, Method for the extended analysis for natural gas and s

mixtures by temperature program gas chromatography

IEC 60079 (all parts), Explosive atmospheres

، با استفاده از برخي قسمتانفجار هاي قابلمحيط، 5505مجموعه استانداردهاي ملي ايران شماره

.تدوين شده است

IEC 60751, Industrial platinum resistance thermometers and platinum temperature

IEC 61131, Programmable controllers

كنندهكنترل، 61131-5شماره آي اي سي - ملي ايرانمجموعه استانداردهاي

.تدوين شده است IEC 61131 مجموعه استاندارد

, Construction standard for pressure instruments

120, Construction and installation standard for temperature in

110, Engineering standard for pressure instruments

120, Engineering standard for temperature instruments

221, Engineering standard for piping material selection (on plot piping)

eneral standard for on-line analyzers

290, Engineering and construction standard for programmable logic

230, General standard for strainers and filters

IPS-G-IN-240(1):1397


of gaseous fuels using

استاندارد ملي ايران شماره -يادآوري

هاي الكترونيكي تجزيه دستگاه

Standard test method for determination of total sulfur in liquid

oxygenate blends by gas chromatography with flame

Standard practice for total sulfur analyzer based on-line/at-line for

Volume conversion

omputer

GPA 2286, Method for the extended analysis for natural gas and similar gaseous

مجموعه استانداردهاي ملي ايران شماره -يادآوري

تدوين شده است IEC 60079استاندارد

IEC 60751, Industrial platinum resistance thermometers and platinum temperature

مجموعه استانداردهاي -يادآوري

مجموعه استانداردهاي برخي قسمت

installation standard for temperature instruments

221, Engineering standard for piping material selection (on plot piping)

ogrammable logic

2-67 IPS-M-IN-110, Material and equipment standard for

2-68 IPS-M-IN-120, Material and equipment standard for

2-69 IPS-M-PI-110, Material and

2-70 IPS-M-PI-150, Material

2-71 IPS-M-IN-240, Material standard for measurement of liquid hydrocarbons (custody

transfer)

2-72 ISO 2186, Fluid flow in closed conduits

between primary and secondary elements

2-73 ISO 2714, Liquid hydrocarbons

2-74 ISO 2715, Liquid hydrocarbons

2-75 IS0 3171, Petroleum liquids

2-76 ISO 5167, Measurement of

inserted in circular cross

شده گيري شارش سيال توسط فشارسنج تفاضلي قرار داده

.تدوين شده است ISO 5167هاي مجموعه استاندارد


روش اجرايي براي ارزيابي عدم - گيري جريان سيال

2-78 ISO 6142 (All parts), Gas analysis

2-79 ISO 6551, Petroleum liquids and gases

- cabled transmission of electric and/or electronic pulsed data

2-80 ISO 6974 (All parts), Natural gas

uncertainty by gas chromatography

2-81 ISO 6975, Natural gas –

2-82 ISO 6976, Natural gas

wobbe indices from composition

2-83 ISO 9300, Measurement of gas flow by means of critical flow venturi nozzles

2-84 ISO 9464, Guidelines for the use of ISO 5167


IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

5

110, Material and equipment standard for pressure instruments

0, Material and equipment standard for temperature instruments

ial and equipment standard for valves

150, Material standard for flanges and fittings

240, Material standard for measurement of liquid hydrocarbons (custody

flow in closed conduits - connections for pressure sign

between primary and secondary elements

hydrocarbons - volumetric measurement by displacement m

hydrocarbons - volumetric measurement by turbine flowmeter

liquids - automatic pipeline sampling

ISO 5167, Measurement of fluid flow by means of pressure differential devices

inserted in circular cross-section conduits running full

گيري شارش سيال توسط فشارسنج تفاضلي قرار دادهاندازه، 16468مجموعه استانداردهاي ملي ايران شماره

هاي مجموعه استاندارد، با استفاده از برخي قسمتدر مجراي با سطح مقطع دايروي پر از سيال

ISO 5168, Measurement of fluid flow - procedures for the evaluation of uncertainties

گيري جريان سيال اندازه، 1390سال :5168 شماره ايزو -استاندارد ملي ايران

.تدوين شده است ISO 5168: 2005 ، با استفاده از استاندارد

ISO 6142 (All parts), Gas analysis–Preparation of calibration gas mixtures

liquids and gases - fidelity and security of dynamic measurement

cabled transmission of electric and/or electronic pulsed data

, Natural gas – Determination of composition and associated

uncertainty by gas chromatography

– Extended analysis – Gas-chromatographic method

gas – Calculation of calorific values, density, relative density and

wobbe indices from composition

ISO 9300, Measurement of gas flow by means of critical flow venturi nozzles

ISO 9464, Guidelines for the use of ISO 5167

9951, Measurement of gas flow in closed conduits - turbine meters

IPS-G-IN-240(1):1397


pressure instruments

temperature instruments

240, Material standard for measurement of liquid hydrocarbons (custody

connections for pressure signal transmissions

volumetric measurement by displacement meter

volumetric measurement by turbine flowmeter

fluid flow by means of pressure differential devices


در مجراي با سطح مقطع دايروي پر از سيال

procedures for the evaluation of uncertainties

استاندارد ملي ايران -يادآوري

، با استفاده از استانداردقطعيت

Preparation of calibration gas mixtures

dynamic measurement

Determination of composition and associated

raphic method

alculation of calorific values, density, relative density and

ISO 9300, Measurement of gas flow by means of critical flow venturi nozzles

turbine meters

، با استفاده از استانداردگيري جريان گاز درون مجاري بسته




installation and use of coriolis flowmeters (mass flow, density and volume flow

measurements)


2-90 ISO 11583, Measurement of wet gas flow by means of pressure differenrial devices

inserted in circular cross


، با استفاده از برخي ممحاسبه ضريب تراك


meters for liquid

2-93 ISO 12748, Natural gas, wet gas flow measurement in natural gas operations


means of vortex shedding flowmeters inserted in circular cross

running full


guidelines on the effect of departure from the specifications and operating conditions

given in ISO 5167


guidelines for the specification of orifice plates, nozzles and venturi tubes beyond the

scope of ISO 5167

2-97 ISO 16664, Gas analysis

2-98 ISO 17089-1, Measurement of

- Part 1: meters for custody transfer and allocation measurement


chromatography


calculation

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

6

گيري جريان گاز درون مجاري بستهاندازه، 1385سال : 8951استاندارد ملي ايران شماره

.تدوين شده است

ISO 10723, Natural gas – Performance evaluation for analytical systems

ISO 10715, Natural gas – Sampling guidelines

ISO 10790, Measurement of fluid flow in closed conduits - guidance to the selection,


ISO 11150, Natural gas–Hydrocarbon dew point and hydrocarbon content

Measurement of wet gas flow by means of pressure differenrial devices

inserted in circular cross-section conduits

ISO 12213, Natural gas – calculation of compression factor

محاسبه ضريب تراك -گاز طبيعي، 17625مجموعه استانداردهاي ملي ايران شماره

.تدوين شده است ISO 12213هاي مجموعه استاندارد

ISO 12242, Measurement of fluid flow in closed conduits - ultrasonic transit

12748, Natural gas, wet gas flow measurement in natural gas operations

ISO 12764, Measurement of fluid flow in closed conduits - flowrate measurement by

means of vortex shedding flowmeters inserted in circular cross

Measurement of fluid flow by means of pressure differential devices


ISO 15377, Measurement of fluid flow by means of pressure-differential devices


ISO 16664, Gas analysis – Handling of calibration gases and gas mixtures

1, Measurement of fluid flow in closed conduits - ultrasonic meters for gas

meters for custody transfer and allocation measurement

ISO 19739, Natural gas–Determination of sulfur compounds using gas

ISO 23874, Natural gas–Gas chromatographic requirements for hydrocarbon dewpoint

IPS-G-IN-240(1):1397



ISO 9951-1:1993 تدوين شده است

evaluation for analytical systems

guidance to the selection,


Hydrocarbon dew point and hydrocarbon content

Measurement of wet gas flow by means of pressure differenrial devices


هاي مجموعه استاندارد قسمت

ultrasonic transit-time

12748, Natural gas, wet gas flow measurement in natural gas operations

flowrate measurement by

means of vortex shedding flowmeters inserted in circular cross-section conduits

fluid flow by means of pressure differential devices –


differential devices –


Handling of calibration gases and gas mixtures – guidelines

trasonic meters for gas

Determination of sulfur compounds using gas

Gas chromatographic requirements for hydrocarbon dewpoint

2-101 ISO/IEC GUIDE 98, Uncertainty of

2-102 ISO TR 14749, Natural gas

هاي ، با استفاده از برخي قسمتگيري

2-103 NIST special publication

prover and bell prover gas flow facilities

2-104 NIST special publication

2-105 NIST 105-3, Specifications and

weights and measures

volumetric field standards

2-106 OIML D11, General requireme

2-107 OIML D31, General requirements for

2-108 OIML R117, Dynamic

قسـمت -گيري ديناميك مايعات غيـر از آب

2-109 OIML R137 (All parts)

2-110 OIML R140 (All parts)

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

7

ISO/IEC GUIDE 98, Uncertainty of measurement

ISO TR 14749, Natural gas–Online gas chromatograph for upstream area

گيريعدم قطعيت اندازه، 19706مجموعه استانداردهاي ملي ايران شماره

ISO/IEC GUIDE تدوين شده است.

special publication-250-49, NIST calibration services for gas flow meters: piston

prover and bell prover gas flow facilities

special publication-250-72, NIST calibration services for liquid volume

3, Specifications and tolerances for reference standards and field standard

weights and measures – specifications and tolerances for graduated neck type

volumetric field standards

requirements for measuring instruments-environmental conditions

l requirements for software controlled measuring instruments

OIML R117, Dynamic measuring systems for liquids other than water

گيري ديناميك مايعات غيـر از آب هاي اندازه ، سيستم1393سال : 18470-1استاندارد ملي ايران شماره

شناختي

(All parts), Gas meters

(All parts), Measuring systems for gaseous fuel

IPS-G-IN-240(1):1397


Online gas chromatograph for upstream area


98ISO/IEC GUIDEمجموعه استاندارد

calibration services for gas flow meters: piston

services for liquid volume

tolerances for reference standards and field standard

specifications and tolerances for graduated neck type

environmental conditions

tware controlled measuring instruments

ter


شناختي هالزامات فني و انداز: 1

مبادالت تجاري

اندازي نصب و راه بازرسي و آزمون مواد

IPS-E-PI IPS-M-PI

IPS-E-PI-221 IPS-M-PI-110 IPS-M-PI-150 IPS-G-PI-230

—

INSO 22542 INSO 22542 INSO 22542

— ASME/ANSI B31.3 ASME/ANSI B31.4 —

IPS-E-PI IPS-M-PI IPS-M-IN

MPMS Chapter 5.3/ ISO-2715/OIML-R117/ MPMS Chapter 4.8

MPMS Chapter 5.3 MPMS Chapter 6.7

MPMS Chapter 5.6/ ISO-10790/OIML-R117/

MPMS Chapter 4.8


—

MPMS Chapter 5.2/ ISO-2714/OIML-R117/ MPMS Chapter 4.8


MPMS Chapter 5.8/ ISO-12242/OIML-R117/

MPMS Chapter 4.8


1- Metering Skid

1397 سال

8

جريان مايع براي مبادالت تجاري

.نمايش داده شده است 1در جدول 1اسكيد ميترينگ در ريزاقالم

مبادالت تجاري درجريان مايع ميترينگاسكيد مرجع براياستانداردهاي -1جدول

مواد ها انتخاب و اندازه طراحي و ساخت

Pipe IPS-E-PI-221 IPS -M-PI-110 IPS-M-PI-150 IPS-G-PI-230

— PI-221

PI-150

Fitting

Valve

Tracing &

Insulation

Safety Valve INSO 22542 INSO 22542 INSO 22542

Metering Skid ASME/ANSI B31.3 ASME/ANSI B31.4 — —

Turbine MPMS Chapter 5.3/

ISO-2715/ OIML-R117

MPMS Chapter 5.3/

MPMS Chapter 6.6 PI-221PI-150

IN-240Coriolis

MPMS Chapter 5.6/ ISO-10790/ OIML-R117

MPMS Chapter 5.6/

MPMS Chapter 6.6

Positive

Displacement

(PD)

MPMS Chapter 5.2/

ISO-2714/ OIML-R117

MPMS Chapter 5.2/

MPMS Chapter 6.6 —

Ultrasonic MPMS Chapter 5.8/ ISO-12242/OIML-R117

MPMS Chapter 5.8/

MPMS Chapter 6.6

IPS-G-IN-240(1):1397

سال): اولچاپ ( 15609 شماره ايران ملي استاندارد

جريان مايع براي مبادالت تجاري گيري اندازهاستانداردهاي 3

ريزاقالمتجهيزات و استانداردهاي الزامي براي

ريز اقالم تجهيزات رديف

كشي لوله 1Piping

Pipe لوله

Fitting اتصاالت

Valve شير

& Tracing كاري عايقInsulation

Safety Valve شير اطمينان

Metering Skid اسكيد ميترينگ

2

فلومترFlow

element/ meter

Turbine توربين

Coriolis كوريوليس

جابجايي مثبتPositive

Displacement

(PD)

Ultrasonic فراصوتي

)ادامه( استانداردهاي مرجع براي اسكيد ميترينگ جريان مايع در مبادالت تجاري


— MPMS Chapter 4.7/

NIST 250-72/NIST 105-3 MPMS Chapter 4.7

IPS-M-IN MPMS Chapter 5.4 MPMS Chapter 5.4

IPS-M-IN MPMS Chapter 7/ MPMS Chapter 5.4/

MPMS Chapter 7/ MPMS Chapter 5.4/

INSO 22542 INSO 22542 INSO 22542

— — —

فني توافق شده ميان سازنده و كارفرما

IEC 61131 IEC 61131 IEC 61131

IPS-M-IN

MPMS Chapter 4.2/ MPMS Chapter 4.9

MPMS Chapter 4.2/

MPMS Chapter 4.8


MPMS Chapter 4.3/

MPMS Chapter 4.8


MPMS Chapter 4.5/

MPMS Chapter 4.8 MPMS Chapter 4.4/ MPMS Chapter 4.9

MPMS Chapter 4.4/

MPMS Chapter 4.8

1397 سال

9

استانداردهاي مرجع براي اسكيد ميترينگ جريان مايع در مبادالت تجاري -1جدول


— MPMS Chapter 4.7 MPMS Chapter 4.7 —

Pressure

Instruments

IPS-C-IN-110/

IPS-E-IN-110/

MPMS Chapter 5.4 MPMS Chapter 5.4 IN-110

Temperature

Instruments

IPS-C-IN-120/

IPS-E-IN-120/

MPMS Chapter 7/

MPMS Chapter 5.4

MPMS Chapter 5.4 IN-120

Flow Control

Valve INSO 22542 MPMS Chapter 6.6 INSO 22542

Flow computer

MPMS Chapter 11/

MPMS Chapter 12/

MPMS Chapter 21/

MPMS Chapter 5.5

MPMS Chapter 5.4 —

Supervisory

Computer فني توافق شده ميان سازنده و كارفرمامشخصات

PLC IEC 61131/

IPS-G-IN-290 IEC 61131 IEC 61131

Displacement

Prover MPMS Chapter 4.2 MPMS Chapter 4.2

IN-240

Small

Volume


Master Meter


Tank Prover MPMS Chapter 4.4 MPMS Chapter 4.4

IPS-G-IN-240(1):1397



3 ظروف معيار

Test

Measures — —

4 ادوات

ابزاردقيقيInstruments

ادوات ابزاردقيقي

فشارPressure

Instruments

ادوات ابزاردقيقي

دماTemperature

Instruments

Flow Control شير كنترل جريانValve

5

سيستم

كنترلControl

system

Flow computer گر جريان محاسبه

Supervisory گر سوپروايزر سبهمحاComputer

هاي كنندهكنترل

ريزيقابل برنامهPLC

پروور 6Prover

Displacement پروور جابجاييProver

پروور كم حجمSmall

Volume

Prover

Master Meter پروور مسترميترProver

Tank Prover تانك پروور

)ادامه( در مبادالت تجاري



IPS-E-PI-221 IPS -M-PI-110 IPS-M-PI-150 IPS-G-PI-230

—



—

IPS-G-IN — —

— — —

IPSاستانداردهاي

PI استفاده

.شوندIPS-E-PI IPS-M-PI


.شود حسب نظر و نياز كارفرما و با توجه به نوع سيال انتخاب ميگيري پارامترهاي كيفيت محصول، در اين مجموعه استانداردي مورد اشاره قرار نگرفته است و صرفاً

1397 سال

10

در مبادالت تجاري جريان مايع ميترينگاستانداردهاي مرجع براي اسكيد -1جدول


—


—

PI-221

PI-150

IN-240

—


—

PI-221

PI-150

IN-240

Densitometer MPMS Chapter 14.6 — IN-230

Others 1analyzers

(as required

1انتهاي جدول به پانويس

مراجعه شود— —

— MPMS Chapter 8.2/

IS0 3171 —

استانداردهاي

PIسري

شوندPI-221

PI-150

گيري پارامترهاي كيفيت محصول، در اين مجموعه استانداردي مورد اشاره قرار نگرفته است و صرفاً و ساير آنااليزرهاي مرتبط با اندازه

IPS-G-IN-240(1):1397



صافي 7Strainer

— —

8 يكسوكننده

جريانStraightner

— —

9

آنااليزر

برخطOnline

Analyzer

Densitometer سنج چگالي

ساير آنااليزرها

)حسب مورد(

Others

analyzers as required)

10

گير نمونه

خودكارAuto

Sampler

— —

و ساير آنااليزرهاي مرتبط با اندازه) Water Cut Meter(ميتر واتركات 1

مايع در مبادالت تجاري

ميترينگ براساس مشخصات فني پروژه تهيه گرديده و بايد قبل از شروع

نامه اجرايي موضوع بند ذكر شده در دستورالعمل احجام و اوزان پيوست آيين

و مصوب هيأت دولت) 2(از مقررات مالي دولت

(All Parts) OIML-R117 را پوشش

API MPMS Chapter وAPI MPMS Chapter 6

.شودرعايت بايد

مطابق با مشخصات فني بايد 3و سازه

.شودرعايت مراجع ذيربط

.در نظر گرفته شود بايدشرايط نگهداري تجهيزات مطابق مشخصات فني پروژه

IEC 60079 خواهد بود.

تجهيز بايد، سازنده داخلي 1جدول

نامه اجرايي موضوع ذكر شده در دستورالعمل احجام و اوزان پيوست آيين

مصوب هيأت دولت) 2(از مقررات مالي دولت

گيري جريان مايع استانداردهاي

.مدنظر قرار گيرند

كشي لوله تمسسي خصوص در الذكر

كه باشد خطي لوله و كالس لولة

1- Painting

2- Welding

3- Structure

4- Availability

5- Redundancy

6- Uncertainty

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

11

مايع در مبادالت تجاريجريان گيري اندازهالزامات تجهيزات براي

ميترينگ براساس مشخصات فني پروژه تهيه گرديده و بايد قبل از شروع اسكيد طراحي و مهندسي

ذكر شده در دستورالعمل احجام و اوزان پيوست آيين ذيربط مراجع

از مقررات مالي دولت قانون الحاق برخي مواد به قانون تنظيم بخشي

.برسد

(All Parts)الزامات استاندارد بايد 1كليه تجهيزات اشاره شده در جدول

API MPMS Chapter 5.4رعايت الزامات ،با توجه به نوع مبادله

API MPMS 14.8 اسكيدهاي ميترينگ گاز مايع)LPG (بايد

و سازه 2كاري، جوش1آميزيرنگ خصوصاستانداردهاي مورد نياز در

مراجع ذيربطمطابق با نظر بايدسيستم 5افزونگيو 4زمان در سرويس بودن

شرايط نگهداري تجهيزات مطابق مشخصات فني پروژه

IEC 60079هاي مستعد انفجار مطابق سري استانداردهاي استاندارد محيط

جدول 10و 9، 6، 5، 3، 2هاي سازي تجهيزات رديف در صورت بومي

ذكر شده در دستورالعمل احجام و اوزان پيوست آيين ذيربط مراجع

از مقررات مالي دولت قانون الحاق برخي مواد به قانون تنظيم بخشي

.دريافت نمايد گواهينامه ساخت داخل را

گيري جريان مايع استانداردهاي اندازههاي سيستم 6براي محاسبه عدم قطعيت

API MPMS Chapter13 ،ISO 5168 وISO/IEC GUIDE 98 مدنظر قرار گيرند بايد

الذكر فوق استانداردهاي در شده درج المللي بين استانداردهاي

جنسمشخصات با منطبق بايد )انتخاب لوله، فيتينگ، شيرها و غيره

.شود مي نصب آن بر گيري جريان

IPS-G-IN-240(1):1397



طراحي و مهندسي 4-1

مراجعساخت به تأييد

قانون الحاق برخي مواد به قانون تنظيم بخشي 1ح ماده

برسد» ماي پروژهكارفر«

كليه تجهيزات اشاره شده در جدول 4-2

.دهند

با توجه به نوع مبادله 4-3

.استضروري

API MPMS 14.8الزامات 4-4

استانداردهاي مورد نياز در 4-5

.پروژه باشد

زمان در سرويس بودن 4-6

شرايط نگهداري تجهيزات مطابق مشخصات فني پروژه و حمل و نقل 4-7

استاندارد محيط 4-8

در صورت بومي 4-9

مراجعيد مربوطه را به تاي

قانون الحاق برخي مواد به قانون تنظيم بخشي 1بند ح ماده

گواهينامه ساخت داخل رارسانده و

براي محاسبه عدم قطعيت 4-10

API MPMS Chapter13

استانداردهاي انتخاب 4-11

انتخاب لوله، فيتينگ، شيرها و غيره(

گيري جريان اندازه پكيج

در مبادالت تجاري

اندازي نصب و راه بازرسي و آزمون مواد ها

IPS-E-PI-221 IPS-M-PI-150


—

INSO 22542 INSO 22542 INSO 22542

— ASME/ANSI B31.3 ASME/ANSI B31.4 ASME/ANSI B31.8

—

AGA

—

AGA-7/OIML-R137

/ISO 9951

—

API MPMS 14.9/ AGA

API MPMS 14.9/ AGA-11/ISO 10790/

OIML-R137

AGA

AGA-9/OIML-R137/

ISO 17089-1

API MPMS 14.12/ ISO 12764/OIML— API MPMS 14.12/ISO

12764/ OIML-R137 —

API MPMS 14.3/

ASME MFC ISO 5167/ISO 9464/

ISO 12767/ISO

—

API MPMS 14.3/ AGA-3/

ASME MFC-3M/ ISO 5167/ISO 9464/ ISO 12767/ISO15377/

OIML-R137

ISO 2186

1397 سال

12

براي مبادالت تجاري گازجريان

در مبادالت تجاري گازجريان گمرجع براي اسكيد ميتريناستانداردهاي -2جدول

ها انتخاب و اندازه طراحي و ساخت ريز اقالم

Pipe IPS-E-PI-221 IPS -M-PI-110 IPS-M-PI-150 IPS-G-PI-230

— Fitting

Valve

Tracing & Insulation

Safety Valve INSO 22542 INSO 22542

Metering Skid ASME/ANSI B31.3 ASME/ANSI B31.4 ASME/ANSI B31.8

—

Turbine AGA-7/OIML-R137/ ISO 9951

AGA-7/OIML-R137

/ISO 9951

Coriolis API MPMS 14.9/

AGA-11/ISO 10790/ OIML-R137

API MPMS 14.9/

AGA-11/ISO 10790/

OIML-R137

Ultrasonic AGA-9/

OIML-R137/ ISO 17089-1

AGA-9/OIML-R137/

ISO 17089-1

Vortex API MPMS 14.12/

ISO 12764/OIML-R137

API MPMS 14.12/

ISO 12764/OIML-

R137

Differential Pressure

Type (Orifice, Venturi,

etc)

API MPMS 14.3/AGA-

3/

ASME MFC-3M/ ISO 5167/ISO 9464/

ISO 12767/ ISO 15377/OIML-R137

API MPMS 14.3/

AGA-3/ ASME MFC-3M/

ISO 5167/ISO 9464/

ISO 12767/ISO 15377/

OIML-R137

IPS-G-IN-240(1):1397


جريان گيري اندازهاستانداردهاي 5


كشي لوله 1Piping

لوله

اتصاالت

شير

Tracing & Insulation كاري عايق

شير اطمينان

اسكيد ميترينگ

2

فلومترFlow

element/ meter

توربين

كوريوليس

فراصوتي

گردابي

ارفيس، (اختالف فشار

)ونچوري و غيره

Differential Pressure

Type (Orifice, Venturi,

)ادامه( جريان گاز در مبادالت تجاري


IPS-M-IN-110 — —

IPS-M-IN-120 IEC 60751/

IPS-C-IN-120/ IPS-E-IN-120

IPS-C-IN-120

INSO 22542 INSO 22542 INSO 22542

—

ISO 12213/ ISO 6551/ OIML D31/

OIML D11

—

مشخصات فني توافق شده ميان سازنده و كارفرما

IEC 61131 IEC 61131 IEC 61131

— AGA-6

— AGA-6

— — —

— — —

1397 سال

13

جريان گاز در مبادالت تجاري استانداردهاي مرجع براي اسكيد ميترينگ -2جدول


Pressure Instruments

OIML-R140/ IPS-C-IN-110/ IPS-E-IN-110/ API MPMS 21.1

—

Temperature

Instruments

OIML-R140/ IPS-C-IN-120/ IPS-E-IN-120/ API MPMS 21.1

—

Flow Control Valve INSO 22542 INSO 22542

Flow computer

AGA-(3,5,8,10)/

API MPMS 21.1/ API MPMS 14.5/

EN 12405(Parts 1,3)/

OIML D31/

OIML D11/

ISO 6551/ISO 6976

—

Supervisory Computer مشخصات فني توافق شده ميان سازنده و كارفرما

PLC IEC 61131/

IPS-G-IN-290 IEC 61131

Master Meter Prover

(field proving) AGA-6

— 1CFVN

(Sonic Nozzle)

AGA-6, ISO 9300 ASME MFC 7M

Bell Prover NIST 250-49

AGA GMM-12 —

Piston Prover NIST 250-49 —

IPS-G-IN-240(1):1397



3 ادوات

ابزاردقيقيInstruments

Pressure Instruments ابزاردقيقي فشارادوات

ابزاردقيقي دماادوات

Flow Control Valve شير كنترل جريان

4 سيستم كنترلControl

system

گر جريان محاسبه

سوپروايزرگر سبهمحا Supervisory Computer

هاي قابل كنندهكنترل

ريزيبرنامه

پروور 5Prover

Master Meter Prover پروور مسترميتر

ينازل صوت

بل پروور

پروور پيستوني

)ادامه(تجاري استانداردهاي مرجع براي اسكيد ميترينگ جريان گاز در مبادالت


IPS IPS-G-PI-230 IPS-G-PI-230 IPS-G-PI-230

—

—

— ISO 6974/ ASTM D 1945

—

IPS IPS-G-PI-230 IPS-G-PI-230 IPS-G-PI-230

— — —

1 Critial Flow Venturi Nozzle

3 On-Line Gas Chromatograph (OGC)

1397 سال

14

استانداردهاي مرجع براي اسكيد ميترينگ جريان گاز در مبادالت -2جدول


— IPS-G-PI-230 IPS-G-PI-230

Gas Sampling API MPMS 14.1/ISO

10715

—

Densitometer API MPMS 14.6/ISO 6976

H2S and Total Sulfur

Analyzer ASTM D 7041/ASTM

D 7166/ISO 19739

Gas Composition%

(3OGC)

ISO6974/ISO 6975/

ASTM D 1945/ GPA 2286/

ISO10723/ISO6142/ISO

16664/ISO TR 14749

Hydrocarbon Dew Point

Analyzer ASTM D1142/ISO TR

11150/ISO 23874

Water Dew Point

Analyzer ASTM D1142/ASTMD

5454

— IPS-G-PI-230 IPS-G-PI-230

— ISO 5167/

API MPMS 14.3/ASME

MFC-3M —

IPS-G-IN-240(1):1397



فيلتر گاز 6Gas Filter

—

7 آنااليزر برخطOnline

2Analyzer

گيري گاز نمونه

سنج چگالي

ولفيدسآنااليزر

هيدروژن و گوگردS and Total Sulfur

تركيب درصد گازGas Composition%

آنااليزر نقطه شبنم

هيدروكربنHydrocarbon Dew Point

آنااليزر نقطه شبنم

آبWater Dew Point

—

8

يكسوكننده

جريانFlow

Conditioner/

Straightner

—

.جهت آنااليزرها الزامي است IPS-G-IN-230رعايت استاندارد 2

در مبادالت تجاري

ميترينگ براساس مشخصات فني پروژه تهيه گرديده و بايد قبل از شروع

نامه اجرايي موضوع بند ذكر شده در دستورالعمل احجام و اوزان پيوست آيين

مصوب هيأت دولت و ) 2(از مقررات مالي دولت

الزامات استاندارد بايد 2كليه تجهيزات و اسكيد ميترينگ اشاره شده در جدول

.شوداين جدول رعايت

.شودرعايت بايد

گير فلر به تشخيص كارفرما در صورت نياز

مطابق با مشخصات فني بايد 4و سازه

.شودرعايت مراجع ذيربط

.در نظر گرفته شود بايدشرايط نگهداري تجهيزات مطابق مشخصات فني پروژه

IEC 60079 خواهد بود.

تجهيز مربوطه ، سازنده داخلي بايد

نامه اجرايي موضوع بند ح ذكر شده در دستورالعمل احجام و اوزان پيوست آيين

رسانده هيأت دولتمصوب ) 2(از مقررات مالي دولت

ياستانداردها ،گاز جريان گيري

.يرندمدنظر قرار گ

1- Master Meter

2- Painting

3- Welding

4- Structure

5- Availability

6- Redundancy

7- Uncertainty

IPS

1397 سال): اولچاپ ( 15609

15

در مبادالت تجاري گازجريان گيري اندازهالزامات تجهيزات براي

ميترينگ براساس مشخصات فني پروژه تهيه گرديده و بايد قبل از شروع اسكيدطراحي و مهندسي

ذكر شده در دستورالعمل احجام و اوزان پيوست آيين مراجع ذيربط

از مقررات مالي دولت م بخشيقانون الحاق برخي مواد به قانون تنظي

.برسد

كليه تجهيزات و اسكيد ميترينگ اشاره شده در جدول

OIMLرا پوشش دهند.

اين جدول رعايت 2 الزامات ارائه شده در رديف، 1مسترميتر

API MPMS 14.8 اسكيدهاي ميترينگ گاز مايع)LPG (بايد

API MPMS 14.10 گير فلر

ˇˆ - -()*+! ˚ , ˚ (' ) ˙$ % .,˜ / ˜! , 1397 ˙2-28 api mpms chapter 11 2-29 api mpms chapter...

Documents