Äñ. ÁëåîÜíäñá Ñïýóóïõ · Επαγγελματικός...

1

Έρευνα:

Η επαγγελματική προετοιμασία και ένταξη των Ατόμων με Ειδικές

Ανάγκες:

“ Υψηλά Λειτουργικοί Αυτιστικοί Μαθητές και

Επαγγελματικός Προσανατολισμός”

Στο πλαίσιο της Δράσης 1: “Έρευνες” –Π1.1.: “Η επαγγελματική προετοιμασία και ένταξη των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες”

του Έργου:“Μελέτη, σχεδιασμός και ανάπτυξη προγραμμάτων Σ.Ε.Π. σε επίπεδο σχολικής μονάδας και

Κέντρου Σ.Ε.Π. για Άτομα με Ειδικές Ανάγκες και Άτομα Κοινωνικώς Αποκλεισμένα”

της Ενέργειας 1.1.ε.: “Επαγγελματικός Προσανατολισμός” του Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. – 2ου Κ.Π.Σ.

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ:

ΜΑΡΤΙΟΣ 2000

Ε.ΨΥ.Υ.Π.Ε.Εταιρεία για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων

Τσαμαδού 46, 175 63 Παλαιό Φάληρο - Πειραιάς – ΤΗΛ: 4227530

2

«Η επαγγελματική προετοιμασία και ένταξη των Ατόμων με

Ειδικές Ανάγκες:Υψηλά Λειτουργικοί Αυτιστικοί Μαθητές και Επαγγελματικός

Προσανατολισμός»

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΡΕΥΝΑΣ:Δρ. Αλεξάνδρα ΡούσσουΠαιδοψυχίατρος, Διευθύντρια Δ΄ Κλινικής Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου

Αττικής

Πρόεδρος Εταιρείας για την Ψυχική Υγεία Παιδιών Εφήβων

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΡΓΟΥ:Χρήστος ΚαμπάκοςΠαιδοψυχίατρος

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:1. Ιωάννα Μαρνελάκη, Ψυχοπαιδαγωγός

2. Ιωάννα Χαμουδοπούλου, Κλινική Ψυχολόγος

3. Βασιλική Κιτσάκη, Εκπαιδευτικός- Σύμβουλος Επαγγελματικού

Προσανατολισμού

4. Στέλιος Κρασσάς, Εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής Σύμβουλος

Επαγγελματικού (αμισθεί)

5. Ειρήνη Οικονόμου

Διοικητική, Γραμματειακή Υποστήριξη της ομάδας ως εξωτερικός συνεργάτης

Διάρκεια Εργασιών για την παράδοση του έργου: 12 μήνες( Σ ΥΜΦΩΝΑ ΜΕ Τ ΗΝ ΥΠΟ Γ Ρ ΑΦΕ Ι Σ Α Σ ΥΜΒΑ ΣΗ )

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

3

Μέσα στα πλαίσια της δραστηριότητας του Σχολικού Επαγγελματικού

Προσανατολισμού εντάσσεται και η μελέτη των στάσεων και των απόψεων

που διαμορφώνει το άτομο για τα διάφορα επαγγέλματα. Η εκλογή του

επαγγέλματος δεν αποτελεί μια στιγμιαία απόφαση του ατόμου. Είναι μία

μακροχρόνια αναπτυξιακή διαδικασία που οργανώνεται και συστηματοποιείται

στα πλαίσια της εκπαίδευσης αρχίζοντας από το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό

και συνεχίζοντας στο Γυμνάσιο, και στο Λύκειο, την Τριτοβάθμια και

Επαγγελματική Εκπαίδευση. Η διαδικασία διαμόρφωσης των επαγγελματικών

στάσεων και απόψεων των υψηλά λειτουργικών αυτιστικών μαθητών αποτελεί

μια λειτουργία ιδιαίτερα σημαντική και ξεχωριστή για την επαγγελματική τους

ανάπτυξη, και δημιουργεί τις βάσεις για να αποκτήσουν τα νέα αυτά άτομα τα

αναγκαία εφόδια για την επαγγελματική και κοινωνική ενσωμάτωσή τους.

Η έρευνα καταγράφει το γενικό θεωρητικό πλαίσιο του Αυτισμού και τις

απαιτούμενες πληροφορίες για τη μελέτη, σχεδιασμό και ανάπτυξη

προγραμμάτων Σ.Ε.Π. για την κατηγορία των ατόμων αυτών που δεν

βρίσκονται σε ειδικό πλαίσιο αλλά διαχέονται στο πλαίσιο της γενικής

εκπαίδευσης, χωρίς όμως την αναγκαία βοήθεια, με συνέπεια την

“περιθωριοποίησή” τους. Η συλλογή και η καταγραφή των πληροφοριών της

έρευνας συμβάλλει στην ευρεία ενημέρωση των εκπαιδευτικών σε διαδικασίες

επαγγελματικού προσανατολισμού των υψηλά λειτουργικών αυτιστικών

μαθητών και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την εφικτή ένταξη των μαθητών

αυτών στην αγορά εργασίας και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο,

περιορίζοντας τους μύθους και τις αρνητικές αντιλήψεις της ‘’ετικετοποίησης’’.

Τα αποτελέσματα της έρευνας θα μπορέσουν να αποτελέσουν βάση

δεδομένων για τη θεωρητική θεμελίωση των δυσκολιών επαγγελματικής

ανάπτυξης που αντιμετωπίζουν οι μαθητές με σύνδρομο Asperger .

Στο πλαίσιο αυτό θα μπορεί να βοηθηθεί ο Εκπαιδευτικός –Σύμβουλος ΣΕΠ

στο σχολείο να κατανοήσει τα δεδομένα του ψυχολογικού προφίλ των

μαθητών με σύνδρομο Asperger και να διερευνήσει την αυτοεκτίμηση των

4

μαθητών αυτών καθώς και τη μελλοντική τους στάση όσον αφορά τον

Επαγγελματικό τους Προσανατολισμό. Έτσι θα μπορέσει να τους βοηθήσει

στην ανίχνευση των επαγγελματικών στάσεων, αντιλήψεων, επιλογών,

προτιμήσεων και απόψεων χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα εργαλεία και την

αρμόζουσα συμβουλευτική διαδικασία.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ

5

Α) Συμβουλευτική σε θέματα που άπτονται του Σχολικού

Επαγγελματικού Προσανατολισμού των εφήβων με αναπτυξιακές -

εξελικτικές δυσλειτουργίες

Α1) Ο θεσμός του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού

Ο θεσμός του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού,

επεκτεινόμενος στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, στοχεύει ιδίως στην ανάπτυξη

της προσωπικότητας των μαθητών, στην πληροφόρησή τους για τις

επαγγελματικές διεξόδους που προσφέρει η αγορά εργασίας, στην ενημέρωσή

τους για τα μεταβατικά στάδια προς την επαγγελματική αποκατάσταση και εν

κατακλείδι στην αρμονική ένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο

(ν. 1566/85, αρ. 3791).

Η διαδικασία της επαγγελματικής ανάπτυξης του ατόμου - η εξελικτική

πορεία όσον αφορά τον προσανατολισμό του στο χώρο της εργασίας και τις

αποφάσεις του για το επάγγελμα που επιθυμεί ή επιδιώκει να ακολουθήσει -

αρχίζει από τη στιγμή που το άτομο, μέσα στα οικογενειακά πλαίσια, αποκτά

συνείδηση του εαυτού του και του περιβάλλοντός του. Η όλη διαδικασία δεν

είναι αποτέλεσμα μιας στιγμιαίας απόφασης, αλλά μιας μακροχρόνιας

αναπτυξιακής διαδικασίας που συμβαδίζει με την ψυχολογική του εξέλιξη, που

οργανώνεται και συστηματοποιείται στα πλαίσια της εκπαίδευσης αρχίζοντας

από το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό και συνεχίζοντας στο Γυμνάσιο, και στο

Λύκειο, την Τριτοβάθμια και Επαγγελματική Εκπαίδευση.

Με τον όρο "Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός"

6

(=ΣΕΣΠΣ) εννοούμε ένα Σύστημα Εξελικτικού Επαγγελματικού

Προσανατολισμού και Συμβουλευτικής το οποίο πρέπει να δίνει έμφαση στην

ανάπτυξη του ατόμου και στη διαμόρφωση και εξέλιξη όλων των πλευρών της

προσωπικότητάς του σαν βάση της επαγγελματικής του συμπεριφοράς.

(Δημητρόπουλος, 1994). Το ΣΕΣΠΣ αναφέρεται με δύο όψεις, τόσο ως

διαδικασία όσο και ως υπηρεσία. Η διαδικασία είναι τα στάδια ή οι

αλληλουχίες συμπεριφοράς - σε σχολικό ή μη περιβάλλον, οι μορφές στις

οποίες προσφέρεται αυτή η βοήθεια, οι τεχνικές και οι μέθοδοι που

χρησιμοποιούνται σ' αυτή τη διεργασία. Η υπηρεσία είναι ο φορέας που

επιφορτίζεται με την ευθύνη εφαρμογής της λειτουργίας. Είναι δηλαδή το

άτομο, το οργανωμένο γραφείο, η επίσημη υπηρεσία.

Το ΣΕΣΠΣ εμπερικλείει τον όρο "Συμβουλευτική - Προσανατολισμός"

υποδηλώνοντας το "όλον" του θεσμού αυτού μέσα στο οποίο στεγάζονται όλες

οι διαστάσεις και λειτουργίες του Προσανατολισμού όσο και της

Συμβουλευτικής.

Η Συμβουλευτική και ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός απευθύνεται

προς πολλές ομάδες ατόμων, ανάλογα με τους χώρους της εκάστοτε

εφαρμογής του. Βασικό πεδίο δραστηριοτήτων του όμως, αποτελεί πρώτα απ'

όλα η εκπαίδευση, με επίκεντρο εφαρμογής τα σχολεία και τα εκπαιδευτικά

ιδρύματα όλων των βαθμίδων. Στο Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα ο θεσμός

"Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός" έχει κυρίως

δασκαλοκεντρικό χαρακτήρα, με φορέα εποπτείας το σχολείο.

7

Η εισαγωγή του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού (=Σ.Ε.Π.

ονομάστηκε) στα σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ξεκίνησε

πειραματικά το 1976 και μέχρι το σχολικό έτος 1981-82 καθιερώθηκε η

εφαρμογή του στην Γ' Γυμνασίου σε πανελλήνια κλίμακα. Τα επόμενα χρόνια

είχαμε επέκταση εφαρμογής και σε άλλες τάξεις του Γυμνασίου Λυκείου.

Οι νεώτερες εξαγγελίες του ΥΠΕΠΘ, έτσι όπως ορίζονται στα πλαίσια

της "Εκπαίδευσης 2000", σηματοδοτούν όχι μόνο την απομάκρυνση από τις

παραδοσιακές μαθησιακές μορφές που στηρίζονται στην απομνημόνευση

πληροφοριών και την παθητική μάθηση, αλλά και την συνεχή διασύνδεση

εκπαίδευσης και εργασίας σε βαθμό που να συναποτελούν ενιαίο πλέγμα

δραστηριοτήτων.

Ο νέος ρόλος του σχολείου επαναπροσδιορίζεται βάση των αρχών την

δια βίου εκπαίδευσης, (ΥΠΕΠΘ, 1998), όπως άλλωστε επαναπλαισιώνεται ο

ρόλος της συμβουλευτικής της σταδιοδρομίας που προσανατολίζεται στην

ανάπτυξη δεξιοτήτων για τη διεκδίκηση όχι μιας, αλλά πολλαπλών εργασιακών

θέσεων, οι οποίες εκπορεύονται από ομόκεντρους ή μη κύκλους εργασιακής

απασχόλησης.

Ο αποδέκτης της συμβουλευτικής διαδικασίας που σχετίζεται με

ζητήματα σχολικού - επαγγελματικού προσανατολισμού πρέπει: α) να

επιβιώνει σε μία ανταγωνιστική και συνεχώς μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας

και β) να εξασκηθεί στη λήψη αποφάσεων στο νέο πλαίσιο που

διαμορφώνεται από τις οικονομικές δυνάμεις της αγοράς, περνώντας με

8

επιτυχία τις αλλεπάλληλες μεταβατικές καταστάσεις που θα εμφανίζονται στη

ζωή του (Κάντας, 1997).

Ο ρόλος του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού

επανακαθορίζεται εφαρμοζόμενος στην Γ' Γυμνασίου και Α' Ενιαίου Λυκείου

(ν. 2525/97).

Ως συμβουλευτική διαδικασία - παρέχοντας συνδρομή κατά τα διάφορα

στάδια ανάπτυξής τους - βοηθάει τους μαθητές:

- να διερευνήσουν και να συσχετίσουν τα προσωπικά χαρακτηριστικά τους,

τις ικανότητες και τις δεξιότητές τους, τα ενδιαφέροντα και τα σχέδιά τους

για το μέλλον, με τα χαρακτηριστικά και τις απαιτήσεις της εποχής μας.

- να αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης, επεξεργασίας και αξιοποίησης των

πληροφοριών.

- να συνειδητοποιήσουν τις κρίσεις τους και να διεκδικήσουν τη συμμετοχή

τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

- να λαμβάνουν αποφάσεις μέσα από τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές

τους επιλογές.

- να γνωρίσουν τον κόσμο εργασίας και το σύγχρονο εργασιακό

περιβάλλον.

Ο θεσμός του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού - παρά τις

όποιες ενστάσεις για την αποτελεσματικότητά του - είναι σαφώς

υποστηρικτικός για μαθητικές ομάδες που θεωρούνται παραδοσιακά

στερημένες (Κιτσόπουλος, 1991), επιτελώντας μια αντισταθμιστική λειτουργία

για την επαγγελματική τους πληροφόρηση.

9

Α2) Ο θεσμός του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και οι

υψηλά λειτουργικοί αυτιστικοί μαθητές

Στον ελλαδικό χώρο, ο ν. 1566/88, αρ. 32, ορίζει τους μαθητές με

ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ως: άτομα με ειδικές ανάγκες που, κατά γενικό

κανόνα, πάσχουν αυτό ειδικές ανεπάρκειες ή δυσλειτουργίες, οφειλόμενες σε

φυσικούς, διανοητικούς ή κοινωνικούς παράγοντες, σε τέτοιο βαθμό που είναι

πολύ δύσκολο για αυτά να συμμετάσχουν στην γενική και επαγγελματική

κατάρτιση, να εξεύρουν εργασία ή να έχουν πλήρη συμμετοχή στην κοινωνία.

Ακολουθώντας το "γράμμα" του νομοθέτη και εξειδικεύοντας το

"πνεύμα" του νόμου, εντάσσονται στην προαναφερθείσα κατηγορία των

ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες οι μαθητές που αντιμετωπίζουν

αναπτυξιακές - εξελικτικές δυσλειτουργίες (υψηλά λειτουργικά αυτιστικά

παιδιά), οι μαθητές που χαρακτηρίζονται από μαθησιακής φύσεως

προβλήματα, ακόμα και το ποσοστό εκείνο του μαθητικού πληθυσμού που

διαθέτει μια χαρισματική κλίση (ειδικό ταλέντο) σ' ένα μεμονωμένο μάθημα,

υστερώντας ως προς την επίδοσή του στα λοιπά.

Για την επαγγελματική συμβουλευτική των "ατόμων με ειδικές

εκπαιδευτικές ανάγκες" όπως αυτά οριοθετήθηκαν προηγουμένως και

ιδιαίτερα για τους μαθητές με αναπτυξιακές και εξελικτικής φύσεως

δυσλειτουργίες (υψηλά λειτουργικά αυτιστικά παιδιά), απαιτείται να διαθέτει εν

αρχή ο εκπαιδευτικός - σύμβουλος εξειδικευμένες γνώσεις σχετιζόμενες με το

ειδικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο μαθητής, αλλά και ευρύτερη γνώση

των δυνατοτήτων και των αναγκών των μαθητών αυτών, ώστε να είναι ικανός

10

να οδηγήσει την συμβουλευτική διαδικασία αρχικά στην αντιστάθμιση των

συναισθημάτων μειονεξίας, απομόνωσης και απόσυρσης που πιθανόν να

υπάρχουν και σε δεύτερο επίπεδο να προσπαθήσει να επανεντάξει τους

μαθητές, ώστε να αναπτύξουν την επαγγελματική τους προοπτική κατά τρόπο

που να συνάδει με την αξιοποίηση του ξεχωριστού δυναμικού που οι ίδιοι

διαθέτουν.

Ειδικότερα, ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει επιμεριστικά να δοθεί:

- Στην ανάπτυξη της αυτογνωσίας των μαθητών αυτών και ειδικότερα

στην στήριξή τους αναφορικά με την προσπάθεια που καταβάλουν για τον

εντοπισμό και την ανάπτυξη του δυναμικού τους, των ικανοτήτων και

δεξιοτήτων τους, των αξιών, των ενδιαφερόντων και εν γένει της

προσωπικότητάς τους, ως μιας ψυχικής, νοητικής και συναισθηματικής

ολότητας.

Αναφορικά με την καλλιέργεια θετικής αυτοαντίληψης, την στήριξη της

αυτοεικόνας και την ενδυνάμωση του αυτοσυναισθήματος των μαθητών με

ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και των υψηλού αυτισμού μαθητών,

παρατηρούνται ιδιάζοντα εμπόδια, αφού λόγω της περιθωριοποίησής τους

πρωτογενώς στην σχολική μονάδα και δευτερογενώς στο ευρύτερο κοινωνικό

πλαίσιο, δεν είχαν τη δυνατότητα να αναπτύξουν τα ενδιαφέροντα και τις

ικανότητές τους.

Όπως όμως χαρακτηριστικά αναφέρει ο A.G. Watts: "οι δάσκαλοι

συχνά εκπλήσσονται από τις αλλαγές που εμφανίζουν οι μαθητές όταν έχουν

11

πια αποφοιτήσει. Οι άνθρωποι είναι δυναμικά εξελισσόμενοι και είναι

σημαντικό να τους βοηθήσουμε να το κατανοήσουν (Watts, 1988).

- Στην πληροφόρηση: με τον όρο πληροφόρηση εννοούμε ολόκληρη τη

διαδικασία αναζήτησης, επεξεργασίας και επιλογής του πληροφοριακού

υλικού, που χρειάζονται οι μαθητές, ώστε να έχουν την καλύτερη δυνατή

πρόσβαση στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές πληροφορίες που

κατακλύζουν τις σύγχρονες κοινωνίες (ΥΠΕΠΘ, 1999).

Η πληροφόρηση μέσω του Σχολικού Επαγγελματικού

Προσανατολισμού εντάσσεται σε δύο βασικές κατηγορίες: τις πληροφορίες

που σχετίζονται με το εκπαιδευτικό σύστημα και τις σπουδές και εκείνες που

σχετίζονται με τα επαγγέλματα και γενικότερα την κοινωνικοοικονομική ζωή

ενός τόπου.

Η πληροφόρηση στους μαθητές που χαρακτηρίζονται ως υψηλά

λειτουργικοί αυτιστικοί θα φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη για τον μελλοντικό

επαγγελματικό προσδιορισμό τους και στην αποφυγή μιας μελλοντικής

εργασιακής κατάστασης στην οποία θα βρεθούν αναζητώντας την κάλυψη

βιοτικών τους αναγκών και η οποία πιθανότατα δεν θα συνάδει με τα

πραγματικά ενδιαφέροντά τους, καταδικάζοντάς τους σε μία κατάσταση

εργασιακής στασιμότητας.

Η διαδικασία της πληροφόρησης θα συνδέσει σπερματικά μεν, αλλά

ενεργά και δυναμικά το σύστημα εκπαίδευσης και "αρχικής επαγγελματικής

κατάρτισης" με την αγορά εργασίας, και θα συμβάλλει στην

αποτελεσματικότερη συλλογή και διάδοση των πληροφοριών, που αφορούν

12

στις πρόσφατες εξελίξεις και ανάγκες στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση και

στην αγορά εργασίας και - ίσως το σημαντικότερο - να διαπαιδαγωγήσει το νέο

άτομο, ώστε να καταστεί ικανό να λαμβάνει αποφάσεις με ορθολογιστικό

τρόπο.

Ο J. Pellerano αναφέρει σχετικά: "σε μία τέτοια πολύ ευμετάβλητη και

ρευστή κατάσταση, στην οποία οι έφηβοι και οι ενήλικες πολιορκούνται με

πληροφορίες όλων των ειδών, είναι καθήκον της πολιτείας να εξασφαλίσει ότι

τα παιδιά του σχολείου και οι ενήλικες, μπορούν να συμβουλευτούν αξιόπιστες

πληροφορίες για όλες τις διαφορετικές πλευρές της απασχόλησης και του

εκπαιδευτικού συστήματος (Pellerano J., 1988).

- Στην λήψη απόφασης: Η λήψη αποφάσεων - προσωπικών και

επαγγελματικών - είναι μία σύνθετη, αλλά και εξελικτική αναπτυξιακή

διαδικασία, μέσα από την οποία ο μαθητής μαθαίνει να παίρνει αποφάσεις,

που αφορούν στην επαγγελματική σταδιοδρομία (αλλά και στην ίδια του τη

ζωή), κατά τρόπο ώριμο και ικανοποιητικό.

Στους υψηλά λειτουργικούς αυτιστικούς μαθητές η διαδικασία της

λήψης απόφασης πρέπει να βασίζεται στην πολλαπλότητα και το ευέλικτο

σχήμα των διδακτικών δραστηριοτήτων για να καλύπτεται το φάσμα των

ενδιαφερομένων τους.

Η Smith (1985) προτείνει επίσης στην συμβουλευτική διαδικασία που

αφορά κοινωνικές ομάδες με ιδιαίτερα προβλήματα, ο σύμβουλος -

εκπαιδευτικός να έχει ως σημείο εκκίνησης τα σημεία - προβλήματα που

απορρέουν από τον "ιδιαίτερο χαρακτήρα" της κάθε κοινωνικής ομάδας.

13

Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τόσο η ιδεολογική και υπαρξιακή τοποθέτηση

του συμβουλευόμενου, όσο και τα αξιακά του πρότυπα και η στάση ζωής που

εκείνος έχει υιοθετήσει, έστω και αν αντικρούονται με τα αξιακά πρότυπα της

κυρίαρχης κοινωνικά ομάδας (Σόφτη - Μπεσμπέα Μ., 1985).

Με τον προαναφερθέντα τρόπο οι μαθητές εξασφαλίζουν, την αποδοχή

του σχολικού - εκπαιδευτικού πλαισίου, μειώνεται ο φόβος της απόρριψης που

επισύρει η ιδιαιτερότητά τους και τους παρέχεται η συμβουλευτική και

ψυχολογική υποστήριξη εκείνη που θα τους συνδράμει για να αντιπαρέλθουν

όλα τα πιθανά ψυχολογικά ή κοινωνικά προβλήματα που σχετίζονται με την

ιδιαίτερη κατάστασή τους, που χαρακτηρίζεται ως τέτοια επειδή οι ίδιοι

πιθανόν την βιώνουν έτσι, ή την εισπράττουν με τον τρόπο αυτό από το

κοινωνικό περιβάλλον.

Η διαδικασία ανίχνευσης των επαγγελματικών ενδιαφερόντων, στάσεων

και απόψεων για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είναι

ιδιαιτέρως σημαντική για την επαγγελματική τους ανάπτυξη και την ένταξή

τους στην αγορά εργασίας.

- Στην μετάβαση: Η μετάβαση στον εργασιακό κόσμο είναι μία

σημαντική πτυχή της προετοιμασίας των νέων ανθρώπων για την ομαλή και

δυναμική τους ένταξη στην επαγγελματική, κοινωνική και οικονομική ζωή.

Στοχεύει στην ενδυνάμωση της ικανότητας της δράσης που θα βοηθήσει τον

μελλοντικό επαγγελματία να αποκτήσει εργασιακή θέση και να αναπτύξει τις

σωστές δεξιότητες που θα τον οδηγήσουν σε επιτυχείς κινήσεις, όταν θα

επιθυμήσει αλλαγή του εργασιακού του χώρου.

14

Η ρευστότητα - άλλωστε - που επικρατεί στους εργασιακούς χώρους

προβάλλει τον επαναπροσδιορισμό των ήδη εργαζομένων σαν δυνατότητα,

αλλά και επιτακτική ανάγκη, σ' ένα εργασιακό κόσμο, όπως "είναι βέβαιο ότι η

κεντρική έννοια της εργασίας, στο μέλλον δεν θα 'ναι πια η ίδια" (J. Rifkin,

1996).

Στην εφηβεία ο μαθητής με υψηλό λειτουργικό αυτισμό είναι κοινωνικά

περιθωριοποιημένος παρουσιάζοντας έντονη μοναχικότητα. Για αυτό οι

σύμβουλοι και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να κατευθύνουν αυτούς τους μαθητές

σε μία αυξανόμενη συμμετοχή στις εκπαιδευτικές διαδικασίες της

επαγγελματικής μετάβασης. Η μετάβαση (Daniels, 1987), εμπεριέχει

διαδικασίες αλλαγής τόσο στο περιβάλλον του μαθητή όσο και αλλαγής στην

προσωπική του ζωή: 1) Από το Λύκειο στη Μεταλυκειακή Εκπαίδευση ή τον

εργασιακό χώρο. 2) Από τα χαρακτηριστικά του μαθητή στα χαρακτηριστικά

του φοιτητή ή εργαζόμενου.

Επιπροσθέτως πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι μεταβλητές και οι

πιθανές απαιτήσεις του μελλοντικού περιβάλλοντος για την επιτυχή μετάβαση.

Απαραίτητα ο σύμβουλος πρέπει να γνωρίζει τις ανάγκες, τους

αναμενόμενους στόχους και τις δυνατότητες επιτυχίας ή τα ενδεχόμενα

εμπόδια που προσφέρονται στο μαθητή από τους καθηγητές του και την

οικογένειά του για το μελλοντικό εκπαιδευτικό του περιβάλλον ή τον εργασιακό

χώρο. Αυτή είναι μία σημαντική διαδικασία γιατί ο μαθητής αυτός δεν

αντιλαμβάνεται πολλές φορές τα εμπόδια ή τις δυνατότητες που υπάρχουν

όπως τα αντιλαμβάνονται οι γονείς του ή οι εκπαιδευτικοί του σχολείου του.

15

Δομικά χαρακτηριστικά για την επιτυχή μετάβαση είναι η γνώση του

συμβούλου για τις υπηρεσίες μετάβασης και επαγγελματικής τοποθέτησης, για

τα γραφεία διασύνδεσης και επικοινωνίας, για τα δίκτυα πληροφοριών

ιδιωτικών και δημόσιων φορέων, και τέλος για τη νομολογία και τις ειδικές

ρυθμίσεις για τα άτομα με ιδιαιτερότητες.

Την μετάβαση του ατόμου ακολουθεί η επαγγελματική τοποθέτηση

στην αγορά εργασίας. Η τοποθέτηση αποτελεί ένα ιδιαίτερο κομμάτι της

συμβουλευτικής της αποκατάστασης των αυτιστικών ατόμων με μεγάλη

λειτουργικότητα. Ο σύμβουλος ανιχνεύει και διερευνά τις επαγγελματικές

προτιμήσεις του ατόμου και το φάσμα των ενδιαφερόντων του, καθορίζει τα

εφικτά επαγγέλματα και ενδυναμώνει τον ενδιαφερόμενο να διαλέξει ένα

επάγγελμα σύμφωνα με τις γνώσεις και τις δυνατότητές του. Η διαδικασία του

επαγγελματικού προσανατολισμού επικεντρώνεται στην ενδυνάμωση των

κοινωνικών δεξιοτήτων και στη διδασκαλία εργασιακών συμπεριφορών

(Τζέπογλου & Σιδηροπούλου, 1998).

Συνεπώς ο επαγγελματικός προσανατολισμός του εφήβου πρέπει να

αποτελεί μία λειτουργία που με τη σειρά της θα βοηθήσει:

α) Στην αντιμετώπιση δυσκολιών επιλογής που συνδέονται με τις

ιδιαιτερότητες του ατόμου.

β) Στην εμφάνιση (αποκάλυψη) των στοιχείων που κρύβονται (καλύπτονται)

κάτω (πίσω) από όλα όσα λέγονται και παρουσιάζονται από το άτομο και

τα οποία στην πραγματικότητα καθορίζουν την επιλογή.

16

γ) Στη συνειδητοποίηση από το άτομο της συμφωνίας ή ασυμφωνίας που

υπάρχει ανάμεσα στις φιλοδοξίες του και τις ικανότητές του, ανάμεσα στο

επίπεδο προσδοκιών του και στις συγκεκριμένες ικανότητες προσαρμογής

που διαθέτει (Τζέπογλου, 1996).

Η εργασιακή πραγματικότητα θα ισχύσει και για τους αυριανούς

εργαζομένους και σημερινούς μαθητές και η συνδρομή του Σχολικού

Επαγγελματικού Προσανατολισμού θα είναι πολύτιμη ιδιαίτερα για τις ομάδες

που χαρακτηρίζονται από υψηλό λειτουργικό αυτισμό και που κατά κανόνα

στα πλαίσια της σχολικής μονάδας ζουν περιθωριοποιημένα, χωρίς πολλαπλή

δυνατότητα επιλογών.

Η επαγγελματική συνεπώς πληροφόρηση και συμβουλευτική αυτών

των ειδικών ομάδων (μαθητές υψηλού αυτισμού), ως προς τις μεθόδους, τις

διαδικασίες και τις στρατηγικές αξιολόγησης οφείλει να κινείται ευέλικτα για να

προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες της ομάδας στην οποία απευθύνεται.

Η μαθησιακή δυσκολία των μαθητών αυτών, το χαμηλό αυτό

συναίσθημά τους και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που 'ετικετοποιούν" την

κάθε μορφής ιδιομορφία, δημιουργούν αρνητικές επιδράσεις στην

επαγγελματική ανάπτυξη τους αν αυτή οριστεί ως μία μακροχρόνια, εξελικτική

και συνεχιζόμενη διαδικασία, κατά την οποία το άτομο αντιμετωπίζει επιτυχώς

τα προκύπτοντα επαγγελματικά του καθήκοντα (Osipow, 1973).

Η επαγγελματική ανάπτυξη προϋποθέτει την "επαγγελματική

συνειδητοποίηση" του ατόμου (Gysbers et al., 1973), η οποία με τη σειρά της

στηρίζεται σε τέσσερις αλληλοσχετιζόμενες περιοχές γνώσεων και δεξιοτήτων:

17

- στην αυτογνωσία και στις διαπροσωπικές δεξιότητες

- στην γνώση του κόσμου της εργασίας και του ελεύθερου χρόνου

- στον επαγγελματικό σχεδιασμό γνώσεων και δεξιοτήτων

- στις βασικές σπουδές και στην επαγγελματική προπαρασκευή

Κατά τη διαδικασία εξερεύνησης και εντοπισμού της επαγγελματικής

ταυτότητας του ατόμου, οι γνώσεις και οι δεξιότητες σε κάθε μία από τις

προαναφερθείσες περιοχές εσωτερικεύονται σε μία συνεχή και επιλεκτική

διαδικασία, διευρύνονται, τροποποιούνται, παρέχοντας ταυτόχρονα τη

δυνατότητα διεύρυνσης του πεδίου νέων εμπειριών.

Για να διευκολυνθεί η "επαγγελματική συνειδητοποίηση" του ατόμου,

πρέπει να προσφέρονται στους μαθητικούς πληθυσμούς, από το νηπιαγωγείο

ακόμα, εμπειρίες από τις προαναφερθείσες περιοχές, ανάλογες με την ηλικία

τους, οι οποίες θα διευρύνονται εξελικτικά, καθώς το άτομο θα αναπτύσσεται

(Μάνος, 1991).

Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ειδικότερα στους μαθητικούς

πληθυσμούς που χαρακτηρίζονται ως υψηλά λειτουργικοί αυτιστικοί, η έμφαση

δίνεται στους παράγοντες που επηρεάζουν την λήψη αποφάσεων για τα

επαγγέλματα και τονίζονται ιδιαίτερα οι τύποι των εκπαιδευτικών ευκαιριών, η

ποικιλία των επαγγελμάτων, καθώς και οι ευκαιρίες που προσφέρει η αγορά

εργασίας αλλά και οι απαιτήσεις που προβάλλει, βάση του νόμου της

προσφοράς και της ζήτησης.

Χωρίς να επιδιώκεται η πρόωρη επαγγελματική επιλογή, εστιαζόμαστε

κατά την εφαρμογή του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, στα

18

προσωπικά στοιχεία του κάθε μαθητή και αναλυτικότερα στις κλίσεις, στις

δυνατότητες, στα ενδιαφέροντα και στις αξίες που έχει ήδη διαμορφώσει,

υποβοηθώντας τη διαδικασία της αυτογνωσίας και του εντοπισμού των

προσωπικών δεξιοτήτων (Earl Moor, 1973).

Οι έφηβοι ενδιαφέρονται σοβαρότατα τόσο για το μέλλον τους, όσο και

για τα επαγγέλματα που πρόκειται να ακολουθήσουν, και το ενδοπροσωπικό

τους σύστημα χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη ένταση η οποία επιζητά εκτόνωση

μέσω της ικανοποίησης των αναγκών τους και της εκπλήρωσης των

εργασιακών τους αξιών (Hurlock, 1968 & Ρουσσέας, 1993).

Στην προσπάθειά τους αυτή καλείται να τους συνδράμει ο Σχολικός

Επαγγελματικός Προσανατολισμός, ως συμβουλευτικό πεδίο το οποίο αφ'

ενός υποβοηθά τον έφηβο να ανακαλύψει, να εντοπίσει και να

συνειδητοποιήσει τις αξίες και τα ενδιαφέροντά του, καθώς και το σύνολο των

αγαθών που μπορεί να προσφέρει η εργασία στο άτομο (Κάντας, 1988) και

αφ' ετέρου τον βοηθά να οργανώσει τις πληροφορίες που έχει και να

αξιολογήσει το βαθμό συσχέτισης και αντανάκλασης ανάμεσα στις εργασιακές

αξίες, τα ενδιαφέροντά του και την επαγγελματική του επιλογή.

Βασικό επίσης στοιχείο της επαγγελματικής συμβουλευτικής αποτελεί η

λεπτομερής ενημέρωση για τον επαγγελματικό χώρο που πρόκειται να

στραφεί με εστίαση στη διάρκεια των σπουδών και των επαγγελματικών

προοπτικών.

Πολλοί μαθητές όμως, δεν έχουν ποτέ ίσως προσπαθήσει να

αυτοσκιαγραφηθούν, να εντοπίσουν τη διαφορετικότητά τους από το σύνολο

19

και να την επιμερίσουν, να ανακαλύψουν ποιες είναι οι ανάγκες και τα

ενδιαφέροντά τους, οι ικανότητες, οι αξίες και οι πηγές των ικανοποιήσεών

τους.

Άλλοι, πάλι - και κυρίαρχα εκείνοι που χαρακτηρίζονται ως υψηλά

λειτουργικοί αυτιστικοί - αποφεύγουν να αναλογιστούν τέτοια ζητήματα,

κρίνοντας ότι διαθέτουν μόνο μειονεκτήματα και περιορισμούς.

Συνεπώς η τόνωση του αυτοσυναισθήματος με την θετική ενίσχυση των

επιτευγμάτων των μαθητών αυτών σε όποιο τομέα παρουσιάζουν ιδιαίτερο

ενδιαφέρον ή κλίση, αποτελεί μία ασφαλή δίοδο για τη διευκόλυνση της

επικοινωνιακής τους επαφής με το σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον.

Κατά τη διαδικασία του επαγγελματικού προσανατολισμού των "υψηλά

λειτουργικών αυτιστικών" μαθητών, οι λειτουργίες της επαγγελματικής

πληροφόρησης και συμβουλευτικής θα πρέπει να εστιάζονται στην:

• διευκόλυνση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων της επικοινωνίας με

παράλληλη αποφυγή λανθασμένης επικοινωνιακής γλώσσας

• εντοπισμό των ενδιαφερόντων, κλίσεων, ικανοτήτων των υψηλά

λειτουργικών αυτιστικών

• ανάπτυξη "επαγγελματικής συνειδητοποίησης" με αποκλεισμό των

επαγγελμάτων που δεν είναι εφικτό να ασκήσει

• τόνωση του αυτοσυναισθήματος με παράλληλη οριοθέτηση των

δυνατοτήτων του μαθητή

• προώθηση και ενίσχυση των ικανοτήτων και προώθηση του ενεργειακού

αποθεματικού του για την υλοποίηση των στόχων που έχει θέσει

20

• εφαρμογή προγραμμάτων ειδικής επαγγελματικής κατάρτισης

• κατεύθυνση προς επαγγελματικούς κύκλους εργασιακών αντικειμένων

που δεν θα επισύρουν τον φόβο της απόρριψης και δεν θα ελλοχεύει

σ' αυτά ο κίνδυνος της αποτυχίας

Επιπρόσθετα επισημαίνεται ότι η τόνωση της ερευνητικής

δραστηριότητας σε πληθυσμιακές ομάδες, όπως οι υψηλά λειτουργικοί

αυτιστικοί, - χώρος άγονος προς το παρόν ερευνητικά - θα συνέβαλε

ουσιαστικά στη διαμόρφωση καταλληλότερων προγραμμάτων και στην

αρτιότερη εφαρμογή του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, αφού

θα εξειδίκευε περισσότερο τις τεχνικές και τις μεθόδους του ΣΕΠ που θα

άρμοζαν στον πληθυσμό αυτό και θα κάλυπταν τις ανάγκες του.

Η προαναφερθείσα εξειδίκευση του γενικού πλαισίου λειτουργίας του

Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού θα τόνωνε τη δυναμική φύση του

θεσμού και θα παρείχε ίσες ευκαιρίες σ' όλο το μαθητικό πληθυσμό, με βάση

την αρχή της εξατομίκευσης.

21

Α3) Υπηρεσίες και Λειτουργοί Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού

Προσανατολισμού στην Εκπαίδευση

Αναφορικά με τις υπηρεσίες επαγγελματικής συμβουλευτικής και

προσανατολισμού που λειτουργούν στις σχολικές μονάδες της

δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μετά την εφαρμογή και εξάπλωση του θεσμού

του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, επισημαίνεται ότι οι

εκπαιδευτικοί που ασκούν τον ΣΕΠ είναι συνήθως ανεκπαίδευτοι ή ελλιπώς

εκπαιδευμένοι σε θέματα συμβουλευτικής και καθοδήγησης και ως εκ τούτου

αδυνατούν να κατανοήσουν τους περιορισμούς των υψηλά λειτουργικών

αυτιστικών μαθητών σε επίπεδα επαγγελματικής ανάπτυξης.

Συχνότατα δε οι καθηγητές ΣΕΠ, δεν γνωρίζουν με ακρίβεια τα

χαρακτηριστικά γνωρίσματα των υψηλά λειτουργικών αυτιστικών μαθητών, οι

οποίοι παρουσιάζουν από κοινού μία θεμελιώδη διαταραχή, η οποία

εκδηλώνεται με πολύ ιδιαίτερο τρόπο σε όλα τα συμπεριφορικά και

εκφραστικά φαινόμενα.

Η διαταραχή αυτή προκαλεί πολύ σημαντικές και ουσιώδεις δυσκολίες

στην κοινωνική ενσωμάτωση και στην κατάκτηση εργασιακής συμπεριφοράς

αποδεκτής κατά το μέτρο του μέσου ανθρώπου.

Χρειάζεται η επιστράτευση ειδικών στρατηγικών και τεχνικών

επαγγελματικής συμβουλευτικής που θα αποδειχθούν αποτελεσματικές για

τους αυτιστικούς μαθητές μεγάλης λειτουργικότητας.

22

Η αποτυχία ένταξης των μαθητών αυτών σε μία κοινωνική ομάδα

αποτελεί το πλέον ευκρινές στοιχείο της ομάδας, αλλά σε κάποιες

περιπτώσεις η αποτυχία αυτή αντισταθμίζεται από μια ιδιαίτερη πρωτοτυπία

σκέψης και εμπειρίας, που μπορεί πιθανώς να οδηγήσει σε εξαιρετικά

επιτεύγματα στην μετέπειτα ζωή (Uta Frith, 1996).

Η ελλιπής χρήση του λόγου, η παρορμητική δράση, η οποία

παρουσιάζεται ως ανεξάρτητη από τις απαιτήσεις του περιβάλλοντος, η

παρουσίαση μεμονωμένων νησίδων ενδιαφέροντος, η έλλειψη προδιάθεσης

για να διδαχθούν από τους ενήλικες ή τους δασκάλους αλλά και η αρκετά

συχνά εμφανιζόμενη εξαιρετική ικανότητα λογικής αφηρημένης σκέψης σε

συνδυασμό με τη δυσκολία προσαρμογής των αυτιστικών μαθητών υψηλής

λειτουργικότητας συνθέτουν ένα αινιγματικό και πολυεπίπεδο ως προς την

ανάγκη αντιμετώπισής του θέμα.

Η εργασιακή τους εξέλιξη δυσκολεύεται σύμφωνα με τα

προαναφερθέντα ιδιαίτερα, αν και ο Asperger τονίζει ότι πολλά από τα άτομα

αυτά που ο ίδιος παρακολουθούσε εμφάνισαν αυξημένη προσαρμογή και

αποκατάσταση, δηλώνοντας την ένθερμη πίστη του στις δυνατότητες της

εκπαίδευσης και τις πιθανότητες αποκατάστασης μέσω αυτής (Uta Firth,

1996).

Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η εφαρμογή ενός δομημένου

προγράμματος επαγγελματικού προσανατολισμού που να υλοποιεί και να

επιτυγχάνει τους τέσσερις διεθνώς καθιερωμένους αντικειμενικούς στόχους

23

τους Σ.Ε.Π.: αυτογνωσία, εκπαιδευτική και επαγγελματική πληροφόρηση,

διαδικασίες λήψης απόφασης και μετάβαση.

Με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ο θεσμός του Σ.Ε.Π. αποκτά

κυρίαρχη θέση στις επιδιώξεις του εκπαιδευτικού συστήματος και θεσπίζονται

ενισχυτικά μέτρα για την προώθησή του. Ο θεσμός και η λειτουργία του

Επαγγελματικού Προσανατολισμού δεν περιορίζεται στην πληροφόρηση γύρω

από την αγορά εργασίας, αλλά υποστηρίζει ισότιμα όλους τους μαθητές και τις

επιλογές τους για την επιτυχή και ουσιαστική επαγγελματική και κοινωνική

ένταξη.

Οι μαθητές με υψηλό λειτουργικό αυτισμό χρειάζονται ιδιαίτερη μέριμνα

και επικούρηση από την πολιτεία και η προσαρμογή τους στην αγορά

εργασίας και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο - που εμφανίζει και τις

μεγαλύτερες δυσκολίες - προϋποθέτει ειδικά μέτρα, τα οποία παίρνουν όλες οι

προηγμένες κοινωνίες, άσχετα από το πόσο διαφορετικά μπορεί να είναι από

κοινωνία σε κοινωνία.

Στην εφαρμογή αυτών των μέτρων η λειτουργικότητα του Σ.Ε.Π. στις

νέες εκπαιδευτικές διαδικασίες διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο και απαιτεί

εξειδικευμένες γνώσεις και λειτουργούς με ειδική κατάρτιση, ώστε να είναι σε

θέση να αντεπεξέλθουν στις ιδιόμορφες απαιτήσεις και ανάγκες των μαθητών

αυτών, αλλά και να υπερνικήσουν τα προβλήματα που συνεπάγεται γι' αυτούς

τους ίδιους η ενασχόληση με την πληθυσμιακή αυτή ομάδα.

Για την επαγγελματική συμβουλευτική του ερευνώμενου πληθυσμού

απαιτούνται όχι μόνο οι εξειδικευμένες γνώσεις των εκπαιδευτικών -

24

συμβούλων σχετιζόμενες πρωτογενώς με την αντιστάθμιση των

συναισθημάτων μειονεξίας, απομόνωσης και απόσυρσης που πιθανόν να

υπάρχουν στον πληθυσμό και υστερότερα με την επαγγελματική καθοδήγηση

των μαθητών αυτών.

Οι Russo και Koegel το 1977 (Σταύρου 1985), εκπαιδευτικοί από την

περιοχή της Νέας Υόρκης, απέδειξαν μετά από έρευνές τους σε αυτιστικά

παιδιά ότι τόσο η γλωσσική επικοινωνία, όσο και η κοινωνική συμπεριφορά

βελτιώθηκαν σημαντικότατα, όταν τα παιδιά αυτά πλαισιώθηκαν από διδακτικό

προσωπικό κατάλληλα πληροφορημένο και επιμορφωμένο, γεγονός που

έπαιξε θετικότατο ρόλο στην όλη ανάπτυξή τους, μέσω κατάλληλων μεθόδων

διδασκαλίας και τεχνικών κοινωνικής ενσωμάτωσης.

Η απασχόληση η οποία βρίσκεται μέσα στα όρια των δυνατοτήτων και

των ενδιαφερόντων των υψηλά λειτουργικών αυτιστικών, φαίνεται να τους

οδηγεί σε μία πιο χαρούμενη και ήρεμη διάθεση και να μειώνει τις διαταραχές

στην συμπεριφορά τους (T. Wilson, 1979).

Η εργασία τους συνήθως επιθυμούν να είναι οργανωμένη, να αξιοποιεί

τις ικανότητές τους, να μην απαιτεί πολλή επαφή με άλλους ανθρώπους, να

μην χρειάζεται προσαρμοστικότητα σκέψης ούτε ικανότητα προσαρμογής, σε

μεταβαλλόμενες απαιτήσεις. Είναι συνήθως αξιόπιστα εργασιακά άτομα, αλλά

πολύ τρωτά σε κάθε αλλαγή, στα πειράγματα και την κακομεταχείριση του

περίγυρού τους (Σταύρου, 1985).

Ο σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού που θα ασχοληθεί με

υψηλά λειτουργικά αυτιστικά παιδιά θα πρέπει να στοχεύει στην σχολική,

25

εκπαιδευτική και εργασιακή ενσωμάτωση του πληθυσμού αυτού, οριζόμενη

ως συμμετοχή και ένταξή τους μέσα στην συνηθισμένη τάξη των συνομηλίκων

τους.

Το βασικότερο πρόβλημα που αναφύεται από την όλη αυτή

προβληματική σε σχέση με τον Σχολικό Επαγγελματικό Προσανατολισμό των

υψηλά λειτουργικών αυτιστικών μαθητών, είναι συναρτημένο περισσότερο με

τη δυνατότητα μετουσίωσης των θεωρητικών τοποθετήσεων σε αντίστοιχη

σχολική - εκπαιδευτική πράξη.

Η ποικιλία των εμπειρικών και ερευνητικών δεδομένων - που

προέρχονται κυρίως από το διεθνή χώρο - διαγράφουν και μία διαφορετική

άποψη για την υπέρβαση των δυσκολιών των υψηλών αυτιστικών ατόμων στο

σχολείο - τα οποία χαρακτηρίζονται ως "κοινωνικώς απομονωμένα" και ως

τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζονται με τη συνδρομή μεθόδων και τεχνικών, που

κάθε φορά προσιδιάζουν σε αντίστοιχες θεωρητικές θέσεις και ερευνητικά

δεδομένα.

Η πολλαπλή προσέγγιση του θέματος σε επίπεδο διεπιστημονικό και με

τη συνδρομή της επαγγελματικής συμβουλευτικής, ενδέχεται να επιφέρει

ευεργετικά αποτελέσματα, αρκεί να υπάρξει προγραμματική συλλογική

προσπάθεια με παράλληλη υποστήριξη από το οικογενειακό πλαίσιο του

μαθητή, προσπάθεια που δεν θα χαρακτηρίζεται από θεωρητικούς

δογματισμούς και θα διαθέτει επαρκή ενθουσιασμό.

26

Η έκθεση των αποτελεσμάτων δίδεται σε α΄ πρόσωπο όπως τυπώθηκε από

την ISON και αναφέρεται σε κάθε παιδί ξεχωριστά, αξιολογώντας τις

απαντήσεις που έδωσε. Οι ικανότητες που αναφέρονται με όσα δήλωσαν-

προτίμησαν τα παιδιά και δεν ελέγχονται με εξειδικευμένα εργαλεία

(ερωτηματολόγια δήλωσης προτιμήσεων και όχι tests ικανοτήτων).

27

Βιβλιογραφία

Daniels J.L. (1987): Transition from school to work. In R.M. Parker (Ed.)

Rehabilitation conseling: Basics and beyond (p.p. 283-317). Austin T.X.

Pro-Ed.

Δημητρόπουλος Ε. (1994): Σχολικός Εκπαιδευτικός και Επαγγελματικός

Προσανατολισμός και Συμβουλευτική. Μέρος πρώτο. Αθήνα: Γρηγόρης.

Frith U. (1996): Ο αυτισμός. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Gysbers N. (1973): Developing careers in the school.

Hurlock B. (1968): Developmental psychology. New York: Mc Graw Hill Inc.

Κάντας Α. (1997): Εργασία, εκπαίδευση και απασχόληση στην Ευρώπη του 2000.

Επιθεώρηση συμβουλευτικής και προσανατολισμού, τ. 42-43, σσ 24-30.

Κάντας Α. (1988): Οι αμοιβές από την εργασία. Επιθεώρηση κοινωνικών

επιστημών, τ. 68, σσ. 111-126.

28

Κιτσόπουλος Χ. (1991): Ισότητα ευκαιριών στην εκπαίδευση και ο ρόλος του

Σχολικού - Εκπαιδευτικού και Επαγγελματικού Προσανατολισμού.

Πρακτικά Γ' Συνεδρίου Συμβουλευτικής και προσανατολισμού. Αθήνα:

ΕΛΕΣΥΠ - ΣΕΛΕΤΕ.

Μάνος Κ. (1991): Ψυχοπαιδαγωγική Συμβουλευτική Ι. Θεωρία: Αθήνα:

Ελληνικά Γράμματα.

Moor E. (1973): From school to work effective counseling and guidance

London: Sage.

Νόμος 1566 (1985): Δομή και Λειτουργία της πρωτοβάθμιας και

δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις, ΦΕΚ.167/30-9-1985.

Αθήνα: Εθνικό τυπογραφείο

Νόμος 2525 (1997): Ενιαίο Λύκειο, πρόσβαση των αποφοίτων του στην

τριτοβάθμια εκπαίδευση, αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και άλλες

διατάξεις. ΦΕΚ188/23-9-1997, Αθήνα: Εθνικό τυπογραφείο.

Osipow, S.H. (1973): Theories of career development, 2nd edition, N. Jersey:

Prentice Hall Inc.

29

Pellerano J. (1988): On the efficiency of career guidance, prospects. Quarterly

Review of education, p. 537.

Rifkin, J. (1996): Το τέλος της εργασίας και το μέλλον της. Αθήνα: Νέα Σύνορα

- Α.Α. Λιβάνη.

Ρουσσέας Π. (1993): Συγκριτική διερεύνηση των επαγγελματικών αξιών,

στάσεων και σχεδίων των μαθητών των Εσπερινών και Ημερησίων

Γενικών Λυκείων. Διδακτορική διατριβή. Αθήνα: Τμήμα Φιλοσοφίας -

Παιδαγωγικής - Ψυχολογίας. Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Σόφτη Μπεσμπέα Μ. (1985): Η διαμόρφωση της επαγγελματικής προτίμησης

των νέων και οι παράγοντες που την επηρεάζουν. Διδακτορική διατριβή.

Αθήνα: Τμήμα Φιλοσοφικής - Παιδαγωγικής - Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο

Αθηνών.

Σταύρου Τ. (1979): Ψυχοπαιδαγωγική αποκλινόντων: Αθήνα: Γρηγόρης.

Τζέπογλου Στ. Σιδηροπούλου Δ. (1998): Δελτίο επικοινωνίας, τ. 1. Αθήνα:

Τομέας Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού: Παιδαγωγικό

Ινστιτούτο.

Τζέπογλου Στ. (1996): Σημειώσεις για το μάθημα "Συμβουλευτική -

Επαγγελματικός Προσανατολισμός", Πανεπιστήμιο Αθηνών.

30

ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (1999): Ετοιμάζομαι για τη ζωή. Σχολικός

Επαγγελματικός Προσανατολισμός. Αθήνα: ΟΕΔΒ.

ΥΠΕΠΘ, (1998): Εκπαίδευση 2000. Για μια παιδεία ανοικτών οριζόντων,

Γ' Έκδοση, Αθήνα: ΥΠΕΠΘ.

Watts, A.G. (1988): The changing place of career guidance in schools.

Prospects-Quarterly Review of Education, p. 477.

Wilson T. (1979): Clinical Issues and strategies in the practice of behavior

therapy in Annual Review of Behavior Therapy, Theory and Practice, v.9,

New York: The Guilford Press.

ΕΡΕΥΝΑ

31

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Οι στόχοι της έρευνάς μας ήταν:

♦ Η καταγραφή των εμπειριών των γονέων σε σχέση με τις δυσκολίες των

παιδιών τους μέσα στο σχολείο

♦ Η καταγραφή των εμπειριών των παιδιών - υψηλά λειτουργικών αυτιστικών

μαθητών - που αποκτούν μέσα στο σχολείο.

♦ Η καταγραφή των εμπειριών των παραπάνω μαθητών σε σχέση με τον

επαγγελματικό τους προσανατολισμό μέσα στο σχολείο

♦ Η ανίχνευση της αναγκαιότητας συμβουλευτικής στήριξης και

παρακολούθησης των μαθητών με τις συγκεκριμένες δυσκολίες.

♦ Η ανίχνευση των ειδικών προσεγγίσεων, στις διαδικασίες του

επαγγελματικού προσανατολισμού που πρέπει να ακολουθούνται με βάση

τις “ειδικές” ανάγκες των μαθητών αυτών.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

32

ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

Από τους φακέλους των Ιατροπαιδαγωγικών Κέντρων του Παιδοψυχιατρικού

Νοσοκομείου Αττικής στην Αθήνα εντοπίστηκε ο πληθυσμός των υψηλά

λειτουργικών αυτιστικών μαθητών και μαθητών με σύνδρομο Asperger από

μαθητές Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και μαθητές που ήδη φοιτούν σε

σχολές μεταλυκειακές.

Σκοπός μας ήταν να εντοπίσουμε έναν πληθυσμό 9 (εννέα) ατόμων με τον

οποίο θα εργαστούμε με το μοντέλο της μελέτης περίπτωσης (case study)

ώστε να μπορέσουμε να μελετήσουμε το θέμα διεξοδικά και σε βάθος. Η

επιλογή έγινε:

⇒ με βάση την πληρότητα των στοιχείων που παρείχαν οι φάκελοι

⇒ την κλινική εικόνα των μαθητών ως προς την υπό μελέτη διαταραχή

⇒ τη διάθεση μαθητών και γονέων για συμμετοχή και συνεργασία στην

έρευνα.

33

ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΡΟΦΙΛ

Προηγήθηκε η καταγραφή της εκτίμησης του ψυχολογικού προφίλ των

μαθητών με βάση τους φακέλους. Τα στοιχεία που ελήφθησαν βασίζονται στις

διαγνώσεις που έγιναν με βάση τα κάτωθι εργαλεία:

♦ Ελληνικό WISC- IIII, Wecsler Κλίμακες Νοημοσύνης για παιδιά. Έκδοση

1997 Δ.Δ. Γεώργας, Ι.Ν. Παρασκευόπουλος, Η. Γ. Μπεζεβέγκης και Ν.Δ.

Γιαννίτσας. (Μετάφραση και προσαρμογή μετά από σχετική άδεια της

Psychological Corporation USA). Για όσα παιδιά η εκτίμηση είχε γίνει με

παλιότερες εκδόσεις του WISC έγινε εκ νέου εκτίμηση με την πρόσφατη

έκδοση από τα ειδικευμένα μέλη της ομάδας.

♦ Ερωτηματολόγια Γονιών, Εφήβων και εκπαιδευτικών του Thomas

Achenbach που είναι σταθμισμένο για τον ελληνικό πληθυσμό

Ακολούθησαν συμβουλευτικές συνεντεύξεις

♦ με τους γονείς

♦ με τα παιδιά

ώστε να συμπληρωθούν τα στοιχεία του προφίλ και άλλα στοιχεία που έκρινε

η ομάδα απαραίτητα. Οι συνεντεύξεις είχαν διάρκεια 30΄- 40΄ και έγιναν με

ραντεβού, εκτός ωρών λειτουργίας των Κέντρων (κυρίως απογεύματα).

Συνήθως μετά τη συνέντευξη ακολουθούσε η χορήγηση των

Ερωτηματολογίων Επαγγελματικού Προσανατολισμού για 1 ώρα ακόμη.

Παρότι ο συνολικό χρόνος ξεπερνούσε τη 1 ώρα και 45 λεπτά εκείνο που μας

έκανε εντύπωση ήταν η διάθεση συνεργασίας που επέδειξαν οι γονείς και τα

παιδιά. Μάλιστα πολλοί γονείς, αλλά και μαθητές απεύθυναν ερωτήματα

σχετικά με τον επαγγελματικό προσανατολισμό στους ερευνητές καθ΄ όλη τη

διάρκεια της διαδικασίας.

34

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Για την ανίχνευση των επαγγελματικών στάσεων , αντιλήψεων, επιλογών,

προτιμήσεων και απόψεων των μαθητών με σύνδρομο Asperger,

ακολουθήσαμε την παρακάτω διαδικασία.

Στη συμβουλευτική συνέντευξη που αναφέραμε ανωτέρω συζητήσαμε με τους

μαθητές με σκοπό να διευκρινίσουμε, σε πρώτο επίπεδο, α) τις απόψεις τους

για το ρόλο του σχολείου στην επαγγελματική τους ανάπτυξη, β) τις στάσεις

τους και τον προγραμματισμό τους για την επαγγελματική τους

αποκατάσταση. Στη συνέχεια προσπαθήσαμε να διερευνήσουμε ποιο ρόλο

παίζει η συνείδηση της “ειδικής ανάγκης” στη διαδικασία επαγγελματικής

ανάπτυξης του μαθητή.

Στη συμβουλευτική συνέντευξη με τους γονείς συζητήθηκαν θέματα

προσδοκιών των γονέων για την επαγγελματική εξέλιξη των παιδιών τους.

Ακολούθως δόθηκαν στους μαθητές εργαλεία (ερωτηματολόγια) για τη μελέτη

των επαγγελματικών τους προτιμήσεων - ενδιαφερόντων και επαγγελματικών

ικανοτήτων και αξιών

Σκοπός μας είναι να δομηθεί το επαγγελματικό προφίλ των μαθητών σε σχέση

με τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά τους.

Τα εργαλεία ήταν:

♦ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ

♦ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΑΞΙΩΝ

της Εταιρείας ISON ! PsychoMetrica, που εδρεύει στην Αθήνα για τα οποία

έχουμε την άδεια χορήγησης. Τα παραπάνω εργαλεία είναι σταθμισμένα στον

ελληνικό πληθυσμό.

35

♦ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΦΗΒΩΝ (του T. Achenbach) που ανιχνεύει

ενδιαφέροντα, ασχολίες δραστηριότητες αλλά και γενική ψυχοπαθολογία.

Επίσης, επιλεκτικά ανάλογα με την περίπτωση, κρίθηκε αναγκαίο από τα μέλη

της ομάδας να δοθούν:

♦ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ για ΓΟΝΕΙΣ (ADHD κατά DCM - IV)

♦ Η κλίμακα μέτρησης αυτοεκτίμησης κατά COOPERSMITH για τα παιδιά.

Με βάση την μέχρι τώρα πορεία προκύπτουν τα κάτωθι δεδομένα που

αφορούν κυρίως την εκτίμηση του ψυχολογικού προφίλ. Τα δεδομένα που

αφορούν το επαγγελματικό αναπτυξιακό προφίλ με βάση τις εκτιμήσεις των

εργαλείων βρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας από την ομάδα.

36

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΡΟΦΙΛ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΦΙΛ

Ακολούθως παραθέτουμε τους ΠΙΝΑΚΕΣ - ΦΥΛΛΑ Ατομικών Καταγραφών

[ΦΑΚ] για κάθε υποκείμενο της Έρευνας ως προς τα δεδομένα της Γενικής

Καταγραφής, Ψυχολογικής και Μαθησιακής Εκτίμησης.

37

ΦΥΛΛΟ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΑΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ 1

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Ο.Β.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ 3-12-86 ΦΥΛΛΟ ΚΟΡΙΤΣΙ

ΤΑΞΗ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΓΟΝΕΩΝ (π-μ) ΙΔ. ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΙΔ. ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ

ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (π-μ) ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΔΕΛΦΙΑ 1 ΑΔΕΛΦΗ

ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΓΑΛΑΤΣΙ

ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΝΑΙ

ΑΙΤΗΜΑ

Η Ο.Β. είναι αντιδραστικό παιδί, παράξενο, άκαμπτο, με πρόβλημα επικοινωνίας.

38

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ

WISC III

Λ.Ν = - Π.Ν = - Γ.Ν = κατά προσέγγιση109 (γνωμάτευση από άλλο κέντρο)

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ [δεδομένα προσωπικής συνέντευξης ]

Ήπια αδεξιότητα στις λεπτές κινήσεις, άγαρμπη, απρόσεκτη, έξυπνη, με δυσκολία

στην επικοινωνία και υπερβολική ζήλια για την αδελφή της

ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ

Παρά το καλό νοητικό της δυναμικό και τη μελέτη της και χωρίς να αντιμετωπίζει

μαθησιακές δυσκολίες, δεν οργανώνεται σωστά στο σχολικό πλαίσιο (σκόρπια)

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ήπια, διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή με ελλειμματική προσοχή. Ασυνήθης

συγκρότηση με γνωστικά ελλείμματα. Πομπώδεις εκφράσεις.

39

ΠΡΟΦΙΛ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ –

ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ & ΑΞΙΩΝ

ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ

Βλέπε παράρτημα Β1

ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ & ΑΞΙΩΝ


ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣ


40

Παράρτημα Β1

Έκθεσηαποτελεσμάτων

Β. Ο.

41

Πίνακας περιεχομένων

Ικανότητες _____________________________________________________Ικανότητες______________________________________________________________________ 42

Δηλούμενες Επαγγελματικές Προτιμήσεις ___________________________Ενδιαφέροντα_________________________________________________ 43

Επαγγελματικές προτιμήσεις _______________________________________________________ 44Επαγγελματικές αξίες _____________________________________________________________ 47

Αυτοεκτίμηση ___________________________________________________

42

Ικανότητες

Στο ερωτηματολόγιο ικανοτήτων που συμπλήρωσες, κλήθηκες να υποδείξεις

τις ικανότητες τις οποίες νομίζεις ότι διαθέτεις περισσότερο και μπορείς να

χρησιμοποιήσεις στο επάγγελμά σου.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ικανότητες που πιστεύεις ότι διαθέτεις είναι οι

εξής :

! Γλωσσική ικανότητα: Ευχέρεια στη γραφή, ομιλία και στη σωστή χρήση

της Ελληνικής γλώσσας.

! Κοινωνική ικανότητα: Να συνάπτεις καλές σχέσεις με τους άλλους, να

έχεις ικανότητα συνεργασίας, να θεωρείσαι φίλος από τους άλλους.

! Καλλιτεχνική ικανότητα: Σχέδιο, διακόσμηση, σχεδιασμός, ζωγραφική,

κλπ.

! Μουσική ικανότητα: Τραγούδι, μουσικό όργανο, μουσική σύνθεση, χορός,

κλπ.

Δηλούμενες επαγγελματικές προτιμήσεις

Κλήθηκες επίσης να υποδείξεις δύο επαγγέλματα που θέλεις και προτιμάς

να κάνεις. Έτσι, τα επαγγέλματα που εσύ δήλωσες ότι θέλεις και προτιμάς να

τα ασκήσεις είναι τα εξής:

1η Επαγγελματική προτίμηση:

Δικηγόρος


Πιλότος


Φιλόλογος Πανεπιστημίου

43

Ενδιαφέροντα

Επαγγελματικές προτιμήσειςΕπαγγελματικές αξίες

44

Επαγγελματικές προτιμήσεις

Στο ερωτηματολόγιο ενδιαφερόντων που συμπλήρωσες, κλήθηκες να

υποδείξεις τις δραστηριότητες με τις οποίες θα επιθυμούσες να ασχοληθείς

επαγγελματικά.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι έχεις ιδιαίτερη προτίμηση στους παρακάτω

τομείς δραστηριοτήτων :

1. EΠIKOINΩNIA

Σε ενδιαφέρει η επικοινωνία με τους συνανθρώπους σου μέσω

των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Oι άνθρωποι που εργάζονται

στον τομέα αυτό μπορεί να γράφουν, να εκδίδουν ή να

μεταφράζουν ιστορίες ή άρθρα, να συγκεντρώνουν,

οργανώνουν, ταξινομούν και διευθετούν βιβλία και υλικό για

βιβλιοθήκες, ειδησεογραφικά πρακτορεία, τηλεοπτικούς ή

ραδιοφωνικούς σταθμούς, ή να αναλύουν και καταγράφουν

στοιχεία για την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε τα παρακάτω

επαγγέλματα : Δημοσιογράφος, κειμενογράφος, μεταφραστής,

συντάκτης, στέλεχος μέσων μαζικής ενημέρωσης, copy writer,

εκδότης, σεναριογράφος, βιβλιοθηκονόμος, ερευνητής

ψυχολόγος, κοινωνιολόγος, ανθρωπολόγος, κλπ.

45

2. MAPKETINΓΚ

Σε ενδιαφέρει να ασχολείσαι με την αγορά και την πώληση

προϊόντων ή υπηρεσιών. Tα άτομα που εργάζονται στο χώρο

αυτό οργανώνουν και διευθύνουν καμπάνιες προώθησης

προϊόντων, άλλοι ασχολούνται με την πώληση εξειδικευμένων

προϊόντων και υπηρεσιών, όπως για παράδειγμα

ηλεκτρονικούς υπολογιστές ή ασφάλειες.

Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε τα παρακάτω

επαγγέλματα : Marketing manager, εμπορικός διευθυντής,

διευθυντής πωλήσεων, στέλεχος πωλήσεων, υπεύθυνος

καταστήματος, account executive, διαφημιστής, υπεύθυνος

δημοσίων σχέσεων, κλπ.

3. KAΛEΣ & EΦAPMOΣMENEΣ TEXNEΣ

Δείχνεις προτίμηση σε δημιουργικές δραστηριότητες και

αναζητάς ευκαιρίες για προσωπική έκφραση. Tα άτομα που

απασχολούνται στο χώρο αυτό αγαπούν να ασχολούνται με

την εικόνα. Zωγραφίζουν, σχεδιάζουν, φωτογραφίζουν,

ασχολούνται με την διακόσμηση εσωτερικών χώρων, ή τον

σχεδιασμό ρούχων, συντηρούν έργα τέχνης ή διδάσκουν στους

τομείς αυτούς.

Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι : Συντηρητής έργων

τέχνης, σχεδιαστής, γραφίστας, φωτογράφος, σκηνοθέτης,

καλλιτεχνικός διευθυντής, designer, διακοσμητής εσωτερικών

χώρων, σχεδιαστής κοσμημάτων, ζωγράφος, γλύπτης,

καθηγητής καλών τεχνών, κλπ.

46

4. NOMIKA

Σε ενδιαφέρει η απονομή και η λειτουργία της δικαιοσύνης. Tα

άτομα που απασχολούνται στο χώρο αυτό συμβουλεύουν τους

άλλους πάνω σε νομικά ζητήματα. Άλλοι παρίστανται σε δίκες

ως δικηγόροι υπεράσπισης ή δημόσιοι κατήγοροι. Άλλοι

ακολουθούν δικαστική καριέρα και εργάζονται στο δικαστικό

σώμα, ως ειρηνοδίκες, εισαγγελείς, δικαστές κλπ. Άλλοι τέλος

εργάζονται ως συμβολαιογράφοι. Πανεπιστημιακή εκπαίδευση

και άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος είναι απαραίτητη για τα

επαγγέλματα του κλάδου αυτού.

Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι : Δικηγόρος, νομικός

σύμβουλος, δικαστικός, εισαγγελέας, ειρηνοδίκης,

συμβολαιογράφος, κλπ.

5. EΠAΓΓEΛMATA ΠOY ΣXETIZONTAI ME TH MOYΣIKH

Φαίνεται ότι σ' ενδιαφέρει να ασχολείσαι με την μουσική. Tα

άτομα που εργάζονται στο χώρο αυτό παίζουν κάποιο μουσικό

όργανο ή τραγουδούν. Mπορεί ακόμα να διδάσκουν μουσική ή

να διευθύνουν ορχήστρες. Oρισμένοι επίσης συνθέτουν

μουσικά κομμάτια.

Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι : Mουσικός, συνθέτης,

διευθυντής ορχήστρας, τραγουδιστής, ενορχηστρωτής,

δάσκαλος μουσικής, κλπ.

47

Επαγγελματικές αξίες

Όπως προκύπτει από την ειδική εξέτασή σου σε σχέση με τις επαγγελματικές

αξίες, θεωρείς σημαντικά τα παρακάτω στοιχεία και θα ήθελες να τα έχεις στην

μελλοντική σου εργασία:

! Aνθρώπινη επαφή: Θέλεις η δουλειά να σε φέρνει σε

στενή επαφή με άλλους ανθρώπους και να σου παρέχει τη

δυνατότητα να του βοηθάς και να τους καθησυχάζεις.

! Δημιουργικότητα: Θέλεις να έχεις μια δουλειά όπου να

μπορείς να χρησιμοποιήσεις την φαντασία σου και την

εφευρετικότητά σου.

! Συχνή αλλαγή δραστηριοτήτων: Θέλεις να σου δίνεται η

ευκαιρία να κάνεις πολλά διαφορετικά πράγματα και να μη

ασχολείσαι με δραστηριότητες που επαναλαμβάνονται με

μεγάλη συχνότητα.

! Yψηλοί στόχοι: Θεωρείς σημαντικό το να σου παρέχεται η

δυνατότητα να κάνεις σπουδαία πράγματα και να

πετυχαίνεις δύσκολους στόχους.

Αυτοεκτίμηση

Ο όρος αυτοεκτίμηση αφορά στην εκτίμηση – αξιολόγηση που έχεις

για το τι μπορείς να κάνεις και γενικότερα στις αντιλήψεις που έχεις

για τον εαυτό σου. Οι αντιλήψεις αυτές αναφέρονται στο πόσο

αποδέχεσαι τον εαυτό σου ή όχι, πόσο πιστεύεις ότι είσαι ικανός,

επιτυχημένος, σημαντικός και άξιος. Η εκτίμηση αυτή καθορίζεται

αποκλειστικά και μόνο από σένα, σύμφωνα με το τι εσύ πιστεύεις και

τι αισθάνεσαι για τον εαυτό σου.

48

Οι απόψεις αυτές που έχεις διαμορφώσει για τον εαυτό σου δεν

προέρχονται μόνο από το πως τον βλέπεις εσύ αλλά και από την

κριτική και τη στάση που έχουν οι άλλοι απέναντί σου. Έτσι, πολύ

συχνά συμβαίνει ορισμένοι άνθρωποι να έχουν ικανότητες και αρετές

αλλά δεν τρέφουν ανάλογα συναισθήματα προς τον εαυτό τους, ενώ

αντίθετα άλλοι με περιορισμένες δυνατότητες έχουν πολύ καλή

άποψη για τον εαυτό τους, δηλαδή υψηλή αυτοεκτίμηση.

Το σύνολο αυτών των αντιλήψεων και απόψεων που έχεις για τον

εαυτό σου είναι δυνατό να χωρισθεί σε κατηγορίες – επίπεδα. Τα

επίπεδα αυτά είναι:

! Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν

έχουν πάντα καλή άποψη για τον εαυτό τους. Αυτό σημαίνει ότι

αρκετά συχνά και ανάλογα με το τι ασχολούνται αισθάνονται

καλά, ότι έχουν καταφέρει να φέρουν εις πέρας το έργο που τους

ανατέθηκε ενώ άλλες φορές αισθάνονται ότι δεν έχουν επιτύχει

και έτσι αξιολογούν αρνητικά τον εαυτό τους και αισθάνονται

άσχημα. Η εναλλαγή αυτή διαθέσεων επηρεάζει και τις σχέσεις

τους με τους άλλους ανθρώπους.

! Μέση – ανώτερη αυτοεκτίμηση: Τα άτομα που έχουν μέση -

ανώτερη αυτοεκτίμηση αποδέχονται τον εαυτό τους και έχουν

αρκετά καλή άποψη για τις δυνατότητες και τις ικανότητές τους.

Διατηρούν επίσης αρκετά καλές σχέσεις με τους άλλους

ανθρώπους. Τους αρέσει να αναλαμβάνουν διάφορες

δραστηριότητες ακόμα και μέσα σε μια ομάδα.

! Υψηλή αυτοεκτίμηση : Τα άτομα που έχουν υψηλή

αυτοεκτίμηση αποδέχονται απόλυτα τον εαυτό τους και έχουν

πίστη και εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και την αξία τους.

49

Επίσης, έχουν καλές σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους, και

τους αρέσει να αναλαμβάνουν διάφορες δραστηριότητες όταν

συμμετέχουν και ανήκουν σε μια ομάδα. Η θετική εικόνα που

έχουν για τον εαυτό τους συμβάλλει ώστε να μην έχουν συχνή και

έντονη αλλαγή στη διάθεσή τους (χαρά, λύπη κλπ).

Μέσω των απαντήσεων που έδωσες στο ερωτηματολόγιο

προκύπτει ότι η εκτίμηση που έχεις για τον εαυτό σου

βρίσκεται στο μέσο-ανώτερο επίπεδο (Μέση – ανώτερη

αυτοεκτιμήση).


ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΑΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ 2ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Α.Τ.ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΓΕΝΝΗΣΗΣ

5- 3- 84 ΦΥΛΟ ΚΟΡΙΤΣΙ

ΤΑΞΗ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΓΟΝΕΩΝ(π-μ)

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ------

ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ(π-μ)

-------- -------

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΑΔΕΛΦΙΑ 2 ΑΔΕΛΦΙΑ

ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΑΝΩ ΠΑΤΗΣΙΑΣΧΟΛΕΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΝΑΙΑΙΤΗΜΑΜαθησιακές δυσκολίες, διάσπαση συγκέντρωσης και προσοχής

50

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛWISC IIIΛ.Ν =118 Π.Ν = 131 Γ.Ν= Υψηλή Νοημοσύνη

Δεν εντάσσεται στην ομάδα των συνομηλίκων της και παρουσιάζει δυσαρμονία στηνεπικοινωνία. Ασυγχρονία στην εξέλιξη. Εκφράζεται με πολύ θυμό. Δεν πηγαίνει ποτέκαι πουθενά χωρίς την οικογένειά της. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ [δεδομένα προσωπικής συνέντευξης ]Το παιδί ήταν δύσκολο από μικρό. Τσακώνεται με τις αδερφές της. Οι γονείς είναιυπερπροστατευτικοί και ιδιαίτερα η μητέρα. Έχει τέλεια μαθηματική σκέψη καιυπερβολικά καλή μνήμη. Κάνει εμμονικές ερωτήσεις και παρουσιάζει δυσαρμονίαστην επικοινωνίαΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΔυσκολία στη γραπτή διατύπωση και έκφραση. Λογικομαθηματική σκέψη πολύ καλή.ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗAsperger. Υψηλό νοητικό δυναμικό. Σοβαρή δυσαρμονία στην επικοινωνία

ΠΡΟΦΙΛ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ – ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ &ΑΞΙΩΝΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝΒλέπε παράρτημα Β2ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ & ΑΞΙΩΝΒλέπε παράρτημα Β2ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣΒλέπε παράρτημα Β2

51


Έκθεση αποτελεσμάτων

Α. Τ.

52

Πίνακας περιεχομένων

Ικανότητες ____________________________________________

Ικανότητες _________________________________________ 53

Δηλούμενες Επαγγελματικές Προτιμήσεις __________________

Ενδιαφέροντα _______________________________________ 54

Επαγγελματικές προτιμήσεις __________________________ 56

Επαγγελματικές αξίες ________________________________ 59

Αυτοεκτίμηση__________________________________________

53


Στο ερωτηματολόγιο ικανοτήτων που συμπλήρωσες, κλήθηκες να υποδείξεις

τις ικανότητες τις οποίες νομίζεις ότι διαθέτεις περισσότερο και μπορείς να

χρησιμοποιήσεις στο επάγγελμά σου.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ικανότητες που πιστεύεις ότι διαθέτεις είναι οι

εξής :

• Καλλιτεχνική ικανότητα: Σχέδιο, διακόσμηση,

σχεδιασμός, ζωγραφική, κλπ.

• Μουσική ικανότητα: Τραγούδι, μουσικό όργανο,

μουσική σύνθεση, χορός, κλπ.

• Μαθηματική ικανότητα: Ευχέρεια στη λύση

μαθηματικών προβλημάτων και στην κατανόηση

αριθμητικής λογικής.

• Χειρωνακτική δυνατότητα: Ευχέρεια στη χρήση των

χεριών σου σε δουλειές όπως ξυλουργικές κατασκευές,

ράψιμο, κλπ.

54


Κλήθηκες επίσης να υποδείξεις δύο επαγγέλματα που θέλεις και προτιμάς νακάνεις. Έτσι, τα επαγγέλματα που εσύ δήλωσες ότι θέλεις και προτιμάς ναασκήσεις είναι τα εξής:

1η Επαγγελματική προτίμηση:Προγραμματίστρια Η/Υ

2η Επαγγελματική προτίμηση:Χειρίστρια Η/Υ

55



56

Επαγγελματικές προτιμήσειςΣτο ερωτηματολόγιο ενδιαφερόντων που συμπλήρωσες, κλήθηκες ναυποδείξεις τις δραστηριότητες με τις οποίες θα επιθυμούσες να ασχοληθείςεπαγγελματικά.Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι έχεις ιδιαίτερη προτίμηση στους παρακάτωτομείς δραστηριοτήτων :

1. KAΛEΣ & EΦAPMOΣMENEΣ TEXNEΣΔείχνεις προτίμηση σε δημιουργικέςδραστηριότητες και αναζητάς ευκαιρίες γιαπροσωπική έκφραση. Tα άτομα πουαπασχολούνται στο χώρο αυτό αγαπούν ναασχολούνται με την εικόνα. Zωγραφίζουν,σχεδιάζουν, φωτογραφίζουν, ασχολούνταιμε την διακόσμηση εσωτερικών χώρων, ήτον σχεδιασμό ρούχων, συντηρούν έργατέχνης ή διδάσκουν στους τομείς αυτούς.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι :Συντηρητής έργων τέχνης, σχεδιαστής,γραφίστας, φωτογράφος, σκηνοθέτης,καλλιτεχνικός διευθυντής, designer,διακοσμητής εσωτερικών χώρων,σχεδιαστής κοσμημάτων, ζωγράφος,γλύπτης, καθηγητής καλών τεχνών, κλπ.

2.APIΘMHTIKA/YΠOΛOΓIΣTIKAEΠAΓΓEΛMATA

Σε ενδιαφέρει να ασχολείσαι μευπολογισμούς και πράξεις για την επίλυσησύνθετων προβλημάτων, καθώς και τηνδιερεύνηση και ερμηνεία οικονομικώνστοιχείων.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω επαγγέλματα : Προγραμματιστής& αναλυτής H/Y, αναλυτής συστημάτων,χρηματοοικονομικός σύμβουλος, σύμβουλοςεπενδύσεων, στατιστικός, λογιστής,ελεγκτής, υπεύθυνος πιστωτικού ελέγχου,κλπ.

57

3. MHXANOΛOΓIA & ΦYΣIKEΣEΠIΣTHMEΣΘα σε ενδιέφερε ένα επάγγελμα που θα σουεπιτρέπει να ασχολείσαι με τεχνικά καιμηχανολογικά θέματα, και να επιτυγχάνειςπρακτικά αποτελέσματα στη δουλειά σου.Σαν μηχανικός μπορεί να σχεδιάσεις, ή ναοργανώσεις την κατασκευή μεγάλωνβιομηχανικών εγκαταστάσεων,συγκροτημάτων πολυκατοικιών,αεροδρομίων κλπ. Mπορεί να χρειαστείεπίσης να ασχοληθείς με την έρευνα στοντομέα της φυσικής, των μαθηματικών, ή τηςχημείας.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω τεχνικά επαγγέλματα :Mηχανολόγος μηχανικός, ηλεκτρολόγοςμηχανικός, χημικός μηχανικός, πολιτικόςμηχανικός, αρχιτέκτονας, τοπογράφος,μηχανικός H/Y, μετεωρολόγος,περιβαλλοντολόγος, χημικός, μηχανικόςπαραγωγής, τεχνικός ιατρικών εργαστηρίων,κλπ.

4. EΠAΓΓEΛMATA ΠOY ΣXETIZONTAI METH MOYΣIKH

Φαίνεται ότι σ' ενδιαφέρει να ασχολείσαι μετην μουσική. Tα άτομα που εργάζονται στοχώρο αυτό παίζουν κάποιο μουσικό όργανοή τραγουδούν. Mπορεί ακόμα να διδάσκουνμουσική ή να διευθύνουν ορχήστρες.Oρισμένοι επίσης συνθέτουν μουσικάκομμάτια.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι :Mουσικός, συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας,τραγουδιστής, ενορχηστρωτής, δάσκαλοςμουσικής, κλπ.

58

5. AΘΛHTIΣMOΣ & ΨYXAΓΩΓIA

Σε ενδιαφέρει να αθλείσαι, καθώς και ναψυχαγωγείς τους ανθρώπους κατά τονελεύθερό τους χρόνο. Tα άτομα του χώρουεργάζονται ως επαγγελματίες αθλητές, αλλάκαι ως οδηγοί, εμψυχωτές ομάδων, αρχηγοίκατασκηνώσεων κλπ.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω επαγγέλματα : επαγγελματίαςαθλητής, γυμναστής, αρχηγόςκατασκηνώσεων, οδηγός αγώνων, ιππέας,ακροβάτης, ζογκλέρ, κασκαντέρ, κλπ.

59


Όπως προκύπτει από την ειδική εξέτασή σου σε σχέση με τις επαγγελματικέςαξίες, θεωρείς σημαντικά τα παρακάτω στοιχεία και θα ήθελες να τα έχεις στηνμελλοντική σου εργασία:• Eπαγγελματική σταθερότητα: Θέλεις μια σταθερή δουλειάμε ελάχιστες πιθανότητες απόλυσης.

• Δημιουργικότητα: Θέλεις να έχεις μια δουλειά όπου ναμπορείς να χρησιμοποιήσεις την φαντασία σου και τηνεφευρετικότητά σου.

• Πνευματική δραστηριότητα: Θέλεις μια δουλειά που νασου προσφέρει πνευματικά ερεθίσματα και να σουεπιτρέπει να αξιοποιείς τις πνευματικές σου ικανότητες.

• Aνθρώπινη επαφή: Θέλεις η δουλειά να σε φέρνει σεστενή επαφή με άλλους ανθρώπους και να σου παρέχει τηδυνατότητα να του βοηθάς και να τους καθησυχάζεις.


Ο όρος αυτοεκτίμηση αφορά στην εκτίμηση – αξιολόγησηπου έχεις για το τι μπορείς να κάνεις και γενικότερα στιςαντιλήψεις που έχεις για τον εαυτό σου. Οι αντιλήψεις αυτέςαναφέρονται στο πόσο αποδέχεσαι τον εαυτό σου ή όχι,πόσο πιστεύεις ότι είσαι ικανός, επιτυχημένος, σημαντικόςκαι άξιος. Η εκτίμηση αυτή καθορίζεται αποκλειστικά και μόνοαπό σένα, σύμφωνα με το τι εσύ πιστεύεις και τι αισθάνεσαιγια τον εαυτό σου.

Οι απόψεις αυτές που έχεις διαμορφώσει για τον εαυτό σουδεν προέρχονται μόνο από το πως τον βλέπεις εσύ αλλά καιαπό την κριτική και τη στάση που έχουν οι άλλοι απέναντίσου. Έτσι, πολύ συχνά συμβαίνει ορισμένοι άνθρωποι ναέχουν ικανότητες και αρετές αλλά δεν τρέφουν ανάλογασυναισθήματα προς τον εαυτό τους, ενώ αντίθετα άλλοι μεπεριορισμένες δυνατότητες έχουν πολύ καλή άποψη για τονεαυτό τους, δηλαδή υψηλή αυτοεκτίμηση.

Το σύνολο αυτών των αντιλήψεων και απόψεων που έχειςγια τον εαυτό σου είναι δυνατό να χωρισθεί σε κατηγορίες –επίπεδα. Τα επίπεδα αυτά είναι:

60

Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμησηδεν έχουν πάντα καλή άποψη για τον εαυτό τους. Αυτόσημαίνει ότι αρκετά συχνά και ανάλογα με το τι ασχολούνταιαισθάνονται καλά, ότι έχουν καταφέρει να φέρουν εις πέραςτο έργο που τους ανατέθηκε ενώ άλλες φορές αισθάνονταιότι δεν έχουν επιτύχει και έτσι αξιολογούν αρνητικά τον εαυτότους και αισθάνονται άσχημα. Η εναλλαγή αυτή διαθέσεωνεπηρεάζει και τις σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους.

Μέση – ανώτερη αυτοεκτίμηση: Τα άτομα που έχουν μέση- ανώτερη αυτοεκτίμηση αποδέχονται τον εαυτό τους καιέχουν αρκετά καλή άποψη για τις δυνατότητες και τιςικανότητές τους. Διατηρούν επίσης αρκετά καλές σχέσεις μετους άλλους ανθρώπους. Τους αρέσει να αναλαμβάνουνδιάφορες δραστηριότητες ακόμα και μέσα σε μια ομάδα.

Υψηλή αυτοεκτίμηση : Τα άτομα που έχουν υψηλήαυτοεκτίμηση αποδέχονται απόλυτα τον εαυτό τους καιέχουν πίστη και εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και την αξίατους. Επίσης, έχουν καλές σχέσεις με τους άλλουςανθρώπους, και τους αρέσει να αναλαμβάνουν διάφορεςδραστηριότητες όταν συμμετέχουν και ανήκουν σε μιαομάδα. Η θετική εικόνα που έχουν για τον εαυτό τουςσυμβάλλει ώστε να μην έχουν συχνή και έντονη αλλαγή στηδιάθεσή τους (χαρά, λύπη κλπ).

Μέσω των απαντήσεων που έδωσες στοερωτηματολόγιο προκύπτει ότι η εκτίμησηπου έχεις για τον εαυτό σου βρίσκεται σεμέσο - ανώτερο επίπεδο (Μέση – ανώτερηαυτοεκτίμηση).

61


ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΑΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ 3ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Κ.Α.ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ 21 – 6- 85 ΦΥΛΛΟ ΑΓΟΡΙΤΑΞΗ Γ’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΓΟΝΕΩΝ (π-μ) ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (π-μ) ΑΕΙ ΑΕΙΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΔΕΛΦΙΑ 2 ΑΔΕΛΦΙΑΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΠΑΓΚΡΑΤΙΣΧΟΛΕΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΝΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟ

ΑΙΤΗΜΑΜαθησιακές δυσκολίες

62

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛWISC IIIΛ.Ν= 119 Π.Ν= 94 Γ.Ν=108Διαπιστώθηκε: Μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο Λ.Ν. και Π.Ν.Πιθανή οργανικότηταΔυσκολίες στη γραφική δεξιότητα, στην άμεση οπτικοακουστική μνήμη, στην επιλεκτικήπροσοχή και στην κοινωνικότητα. Καλά αποτελέσματα παρουσιάστηκαν ως προς τηνεννοιολόγηση, τη λεκτική ικανότητα, την αφαιρετική διεργασία της σκέψης την οπτικοχωρικήλειτουργία και την κατασκευαστική λειτουργία.ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ [δεδομένα προσωπικής συνέντευξης]Δεν αγαπά τον εαυτό του, είναι νευρικός και φοβάται τον πατέρα του. Δεν ξέρει ούτε ναντύνεται και πηγαίνει σε ιδιωτικό σχολείο γιατί φοβούνται ότι στο δημόσιο τα παιδιά θα τονκορόιδευαν. Δεν έχει φίλους και κοινωνική ζωή. Είναι αδέξιος και έχει tics. Έχει εμμονές αλλάΔε λέει ψέματα και είναι αγνός. Ακόμα δεν ξέρει την προπαίδεια και τους μήνες. Υπάρχουνκακές οικογενειακές σχέσειςΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΚακή γραπτή διατύπωση και έκφραση. Έλλειψη συμμετοχής στην τάξη. Δυσκολία στηνπροφορική ανάπτυξη του θέματος.ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗAsperger και ελλειμματική προσοχή. Ιδεοψυχαναγκαστικά στοιχεία συμπεριφοράς


63



Θ. Κ.

64

Πίνακας περιεχομένωνΙκανότητες _____________________________________________________

Ικανότητες______________________________________________________________________ 63

Δηλούμενες Επαγγελματικές Προτιμήσεις ___________________________Ενδιαφέροντα_________________________________________________ 65


Αυτοεκτίμηση ___________________________________________________


65

Στο ερωτηματολόγιο ικανοτήτων που συμπλήρωσες, κλήθηκες να υποδείξειςτις ικανότητες τις οποίες νομίζεις ότι διαθέτεις περισσότερο και μπορείς ναχρησιμοποιήσεις στο επάγγελμά σου.Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ικανότητες που πιστεύεις ότι διαθέτεις είναι οιεξής :

• Ικανότητα για δουλειές γραφείου: Ευχέρεια στηνδακτυλογράφηση, στη χρήση μηχανών γραφείου, στηστενογραφία, στη χορήγηση ή στη συλλογήπληροφοριών, στην τηλεφωνική συνεννόηση, στηνακριβή καταχώρηση στοιχείων.

• Επιστημονική ικανότητα: Ευχέρεια στη διεξαγωγήεπιστημονικών πειραμάτων και στην κατανόησηεπιστημονικών αρχών.

• Μηχανική ικανότητα: Ευχέρεια στη χρήση μηχανών ήεργαλείων, στις επιδιορθώσεις και στην κατανόηση τηςλειτουργίας τους.

• Ικανότητα πειθούς: Να μπορείς να μιλάς εύκολα στουςάλλους , να πουλάς προϊόντα ή υπηρεσίες με ευχέρεια.

66



1η Επαγγελματική προτίμηση:Να οργανώσεις δική σου επιχείρηση

2η Επαγγελματική προτίμηση:Πολιτικός μηχανικός

67

ΕνδιαφέρονταΕπαγγελματικές προτιμήσειςΕπαγγελματικές αξίες

68


1. ΔIOIKHTIKAΣε ενδιαφέρει ένα επάγγελμα που θα σουδίνει τη δυνατότητα να ηγείσαι άλλων,ασκώντας επιρροή και κατευθύνοντάς τους.Tα άτομα του χώρου αναλαμβάνουν τηνοργάνωση και τη διοίκηση μεγάλωνιδιωτικών ή κρατικών επιχειρήσεων. Συχνάοργανώνουν και ελέγχουν την δουλειάάλλων ανθρώπων που βρίσκονται υπό τηνεποπτεία τους.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω διοικητικά επαγγέλματα :Διοικητικό στέλεχος επιχείρησης, διευθυντήςκαταστήματος, υπεύθυνος ποιοτικούελέγχου, υπεύθυνος παραγωγής,διευθυντής προσωπικού, υπεύθυνοςεισαγωγών/εξαγωγών, πρόεδροςδιοικητικού συμβουλίου, κλπ.

2. ΠOIOTIKOΣ EΛEΓXOΣ

Σε ενδιαφέρει να ελέγχεις υλικά και προϊόνταγια να σιγουρευτείς ότι πληρούν ορισμέναπροκαθορισμένα στανταρντς. Oιδραστηριότητες του τομέα αυτούπεριλαμβάνουν καταγραφή, έλεγχο,ταξινόμηση, και στάθμιση. Πρέπει ναμπορείς να κατανοείς γραπτές οδηγίες καινα χρησιμοποιείς εξειδικευμένο εξοπλισμό.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι :Eλεγκτής ποιότητας νερού, επιθεωρητής σεεργοστάσια παραγωγής υλικών καιμηχανημάτων, επιθεωρητής υγείας,ελεγκτής τρένων κλπ.

69

3. APIΘMHTIKA/YΠOΛOΓIΣTIKAEΠAΓΓEΛMATA

Σε ενδιαφέρει να ασχολείσαι μευπολογισμούς και πράξεις για την επίλυσησύνθετων προβλημάτων, καθώς και τηνδιερεύνηση και ερμηνεία οικονομικώνστοιχείων.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω επαγγέλματα : Προγραμματιστής& αναλυτής H/Y, αναλυτής συστημάτων,χρηματοοικονομικός σύμβουλος, σύμβουλοςεπενδύσεων, στατιστικός, λογιστής,ελεγκτής, υπεύθυνος πιστωτικού ελέγχου,κλπ.

4. AΓPOTIKA EΠAΓΓEΛMATA

Θα σε ενδιέφερε να ασχολείσαι με τηνμελέτη, την επιστημονική γνώση, τηνπαραγωγή και την οικονομική εκμετάλλευσητης γης. Tα άτομα που εργάζονται στο χώροαυτό ασχολούνται με την μελέτη για τονπεριορισμό των επιδημιών στις γεωργικέςκαι αγροτικές καλλιέργειες, άλλοι διοικούνμεγάλες αγροτικές εκμεταλλεύσεις, άλλοιεκπαιδεύουν ζώα για χρήση στη γεωργία.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι :Γεωπόνος, γεωλόγος, δασολόγος,περιβαλλοντολόγος, βιοχημικός, χημικόςτροφίμων, βοτανολόγος, κλπ.

70

5. MHXANOΛOΓIA & ΦYΣIKEΣEΠIΣTHMEΣ

Θα σε ενδιέφερε ένα επάγγελμα που θα σουεπιτρέπει να ασχολείσαι με τεχνικά καιμηχανολογικά θέματα, και να επιτυγχάνειςπρακτικά αποτελέσματα στη δουλειά σου.Σαν μηχανικός μπορεί να σχεδιάσεις, ή ναοργανώσεις την κατασκευή μεγάλωνβιομηχανικών εγκαταστάσεων,συγκροτημάτων πολυκατοικιών,αεροδρομίων κλπ. Mπορεί να χρειαστείεπίσης να ασχοληθείς με την έρευνα στοντομέα της φυσικής, των μαθηματικών, ή τηςχημείας.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω τεχνικά επαγγέλματα :Mηχανολόγος μηχανικός, ηλεκτρολόγοςμηχανικός, χημικός μηχανικός, πολιτικόςμηχανικός, αρχιτέκτονας, τοπογράφος,μηχανικός H/Y, μετεωρολόγος,περιβαλλοντολόγος, χημικός, μηχανικόςπαραγωγής, τεχνικός ιατρικών εργαστηρίων,κλπ.

71

Επαγγελματικές αξίεςΌπως προκύπτει από την ειδική εξέτασή σου σε σχέση με τις επαγγελματικέςαξίες, θεωρείς σημαντικά τα παρακάτω στοιχεία και θα ήθελες να τα έχεις στηνμελλοντική σου εργασία:

• Yψηλές αποδοχές: Θέλεις να αμείβεσαικαλά για τη δουλειά σου.

• Hγετική θέση: Θέλεις να είσαι υπεύθυνοςκαι να καθοδηγείς τη δουλειά άλλων, ναπαίρνεις αποφάσεις που επηρεάζουντους άλλους και να διευθύνεις.

• Συχνή αλλαγή δραστηριοτήτων: Θέλειςνα σου δίνεται η ευκαιρία να κάνεις πολλάδιαφορετικά πράγματα και να μηασχολείσαι με δραστηριότητες πουεπαναλαμβάνονται με μεγάλη συχνότητα.

• Kύρος, γόητρο: Eπιθυμείς μια δουλειάπου να σου παρέχει κύρος και να εμπνέεισεβασμό σε τρίτους.


72






Υψηλή αυτοεκτίμηση : Τα άτομα που έχουν υψηλήαυτοεκτίμηση αποδέχονται απόλυτα τον εαυτό τους καιέχουν πίστη και εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και την αξίατους. Επίσης, έχουν καλές σχέσεις με τους άλλουςανθρώπους, και τους αρέσει να αναλαμβάνουν διάφορεςδραστηριότητες όταν συμμετέχουν και ανήκουν σε μιαομάδα. Η θετική εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους

73

συμβάλλει ώστε να μην έχουν συχνή και έντονη αλλαγή στηδιάθεσή τους (χαρά, λύπη κλπ).

Μέσω των απαντήσεων που έδωσες στοερωτηματολόγιο προκύπτει ότι η εκτίμησηπου έχεις για τον εαυτό σου βρίσκεται στοπολύ χαμηλό επίπεδο.


ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΑΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ 4ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Γ.Λ.ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ 20 - 10 -83 ΦΥΛΛΟ ΑΓΟΡΙΤΑΞΗ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΓΟΝΕΩΝ (π-μ) ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (π-μ) Α.Ε.Ι. Α.Ε.Ι.ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΔΕΛΦΙΑ 2 ΑΔΕΛΦΙΑΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣΧΟΛΕΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΝΑΙ

ΑΙΤΗΜΑΜαθησιακές δυσκολίες. Άγχος σχολείου.

74

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛWISC IIIΛ.Ν= 84 Π.Ν= 80 Γ.Ν= 80Διαπιστώθηκε: Αδύνατη Φυσιολογική Νοημοσύνη. Δυσκολίες στον προφορικό λόγο(δυσαρθρία). Έντονο πρόβλημα γραφικής δεξιότητας και αριθμητικής σκέψης. Αργός ρυθμόςκαι ελλειπής ικανότητα προσανατολισμού στο χώρο. Είναι καλύτερος ως προς την κατανόησηχρονικής διαδοχής, την κοινωνικότητα, τις γενικές γνώσεις, την οπτική αντίληψη και τηναφαιρετική διεργασία της σκέψης.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ [δεδομένα προσωπικής συνέντευξης ]Μαθησιακές δυσκολίες, έλλειψη κοινωνικότητας και άγχος για το σχολείο, Τον διαβάζει ημητέρα του απομονώνεται και δεν έχει φίλους.ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΑνορθογραφία και δυσκολία στη γραπτή έκφραση και στα μαθηματικά. Δυσκολίες στονπροφορικό λόγο (δυσαρθρία). Έντονο πρόβλημα γραφικής δεξιότητας και αριθμητικήςσκέψης. Αργός ρυθμός και ελλειπής ικανότητα προσανατολισμού στο χώρο. Παρουσιάζεικαλύτερες επιδόσεις στις γενικές γνώσεις και την αφαιρετική διεργασία της σκέψης.ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΑναπτυξιακή διαταραχή. Asperger


75



Γ. Λ.

76


Ικανότητες______________________________________________________________________ 75

Δηλούμενες Επαγγελματικές Προτιμήσεις ___________________________Ενδιαφέροντα___________________________________________________


Αυτοεκτίμηση ___________________________________________________

77



• Καλλιτεχνική ικανότητα: Σχέδιο, διακόσμηση,σχεδιασμός, ζωγραφική, κλπ.


• Κοινωνική ικανότητα: Να συνάπτεις καλές σχέσεις μετους άλλους, να έχεις ικανότητα συνεργασίας, ναθεωρείσαι φίλος από τους άλλους.

• Ικανότητα για δουλειές γραφείου: Ευχέρεια στηνδακτυλογράφηση, στη χρήση μηχανών γραφείου, στηστενογραφία, στην χορήγηση ή στην συλλογήπληροφοριών, στην τηλεφωνική συνεννόηση, στηνακριβή καταχώρηση στοιχείων.

78



1η Επαγγελματική προτίμηση:Η/Υ

2η Επαγγελματική προτίμηση:Κατασκευή ηλεκτρικών μηχανών

79



80

Επαγγελματικές προτιμήσειςΣτο ερωτηματολόγιο ενδιαφερόντων που συμπλήρωσες, κλήθηκες να

υποδείξεις τις δραστηριότητες με τις οποίες θα επιθυμούσες να ασχοληθείςεπαγγελματικά.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι έχεις ιδιαίτερη προτίμηση στους παρακάτωτομείς δραστηριοτήτων :

1. EPΓAΣIEΣ AKPIBEIAΣΣε ενδιαφέρουν επαγγέλματα που απαιτούνμεγάλη δεξιοτεχνία, είτε στη χρήση τωνχεριών σου είτε στη χρήση μηχανημάτων.Oρισμένα άτομα που απασχολούνται στοντομέα αυτό εγκαθιστούν ή ναεπιδιορθώνουν μηχανές, άλλοιχρησιμοποιούν το καλλιτεχνικό τους ταλέντογια να φτιάξουν ή να διακοσμήσουναντικείμενα, άλλοι πιλοτάρουν αεροσκάφη ήκαθοδηγούν άλλους στην πλοήγηση.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι:Aργυροχρυσοχόος, φυσητής γυαλιού,μηχανικός αυτοκινήτων, πιλότοςαεροσκαφών, επιπλοποιός, ηλεκτρολόγος,ταπετσιέρης, κλπ.

2. MHXANOΛOΓIA & ΦYΣIKEΣEΠIΣTHMEΣΘα σε ενδιέφερε ένα επάγγελμα που θα σουεπιτρέπει να ασχολείσαι με τεχνικά καιμηχανολογικά θέματα, και να επιτυγχάνειςπρακτικά αποτελέσματα στη δουλειά σου.Σαν μηχανικός μπορεί να σχεδιάσεις, ή ναοργανώσεις την κατασκευή μεγάλωνβιομηχανικών εγκαταστάσεων,συγκροτημάτων πολυκατοικιών,αεροδρομίων κλπ. Mπορεί να χρειαστείεπίσης να ασχοληθείς με την έρευνα στοντομέα της φυσικής, των μαθηματικών, ή τηςχημείας.

81

Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω τεχνικά επαγγέλματα :Mηχανολόγος μηχανικός, ηλεκτρολόγοςμηχανικός, χημικός μηχανικός, πολιτικόςμηχανικός, αρχιτέκτονας, τοπογράφος,μηχανικός H/Y, μετεωρολόγος,περιβαλλοντολόγος, χημικός, μηχανικόςπαραγωγής, τεχνικός ιατρικών εργαστηρίων,κλπ.


82


5. XEIPIΣMOΣ MHXANHMATΩNΣου αρέσει να χειρίζεται βαριά μηχανήματα,όπως λεωφορεία, φορτηγά, νταλίκες,τρακτέρ, γερανούς, εκσκαφείς, μπουλντόζεςκλπ ή μηχανές που χρησιμοποιούνται στηνπαραγωγή διαφόρων προϊόντων.Aντιπροσωπευτκά επαγγέλματα αυτής τηςκατηγορίας υπάρχουν σε χώρους όπως:εργοστάσια, ορυχεία, ναυπηγεία, δάση,εργοτάξια ή αγροτικές εγκαταστάσεις.

83


Όπως προκύπτει από την ειδική εξέτασή σου σε σχέση με τις επαγγελματικέςαξίες, θεωρείς σημαντικά τα παρακάτω στοιχεία και θα ήθελες να τα έχεις στηνμελλοντική σου εργασία:

• Eπαγγελματική σταθερότητα: Θέλειςμια σταθερή δουλειά με ελάχιστεςπιθανότητες απόλυσης.


• Δημιουργικότητα: Θέλεις να έχεις μιαδουλειά όπου να μπορείς ναχρησιμοποιήσεις την φαντασία σου καιτην εφευρετικότητά σου.

• Xειρωνακτική δραστηριότητα: Θέλεις ηδουλειά να σου επιτρέπει την χρήση τωνχεριών σου, μηχανών ή εργαλείων, γιατην κατασκευή ή επιδιόρθωσηαντικειμένων.

84







Υψηλή αυτοεκτίμηση : Τα άτομα που έχουν υψηλήαυτοεκτίμηση αποδέχονται απόλυτα τον εαυτό τους καιέχουν πίστη και εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και την αξίατους. Επίσης, έχουν καλές σχέσεις με τους άλλουςανθρώπους, και τους αρέσει να αναλαμβάνουν διάφορες

85

δραστηριότητες όταν συμμετέχουν και ανήκουν σε μιαομάδα. Η θετική εικόνα που έχουν για τον εαυτό τουςσυμβάλλει ώστε να μην έχουν συχνή και έντονη αλλαγή στηδιάθεσή τους (χαρά, λύπη κλπ).

Μέσω των απαντήσεων που έδωσες στοερωτηματολόγιο προκύπτει ότι η εκτίμησηπου έχεις για τον εαυτό σου βρίσκεται σευψηλό επίπεδο.


ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΑΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ 5ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Π.Π.ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ 28 - 12- 83 ΦΥΛΛΟ ΑΓΟΡΙΤΑΞΗ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΓΟΝΕΩΝ (π-μ) ΙΔ. ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (π-μ) ΑΕΙ ΑΕΙΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΔΕΛΦΙΑ 1 ΑΔΕΛΦΟΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΥΜΜΗΤΟΣΣΧΟΛΕΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΝΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟ

ΑΙΤΗΜΑΜαθησιακές δυσκολίες, διάσπαση της συγκέντρωσης. Υπερκινητικότητα

86

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛWISC IIIΛ.Ν= 88 Π.Ν= 96 Γ.Ν= 91Διαπιστώθηκε: Φυσιολογική Νοημοσύνη. Δυσκολεύεται στη γραφική δεξιότητα, στην άμεσηοπτική μνήμη, στο χρονικό προσανατολισμό, στην εννοιολόγηση και στο λεξιλόγιο και στιςκοινωνικές δεξιότητες.Καλύτερα αποτελέσματα έχει στη λεπτή οπτική αντίληψη, στην ολιστική επεξεργασία στηναριθμητική σκέψη, στην οπτικοχωρική λειτουργία και στην ακουστική μνήμη.Ιδιαίτερα σχολαστικός, αδέξιος με διάσπαση προσοχής.ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ [δεδομένα προσωπικής συνέντευξης ]Έχει κάνει νευρολογικό έλεγχο και βρέθηκαν soft signs (ήπια νευρολογική δυσλειτουργία).Έπαιρνε Ritalin (φάρμακο για την υπερκινητικότητα). Σοβαρές επικοινωνιακές δυσκολίες. Δενοργανώνει τη μελέτη του. Αδέξιος, αγνό παιδί.ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΟρθογραφικά λάθη, δυσκολεύεται στη γραπτή διατύπωση και προφορική έκφραση.ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗAsperger. Διάσπαση συγκέντρωσης και προσοχής. Ιδεοψυχαναγκαστικά στοιχεία στησυμπεριφορά


87



Π. Π.


Ικανότητες______________________________________________________________________ 90

Ενδιαφέροντα___________________________________________________Επαγγελματικές προτιμήσεις _______________________________________________________ 92Επαγγελματικές αξίες _____________________________________________________________ 95

Αυτοεκτίμηση ___________________________________________________

90



• Μαθηματική ικανότητα: Ευχέρεια στη λύσημαθηματικών προβλημάτων και στην κατανόησηαριθμητικής λογικής.



• Ικανότητα αντίληψης χώρου: Ευχέρεια στηδιαπίστωση διαφορών στο μέγεθος, στη μορφή και τοσχήμα.

91



92


1. XEIPΩNAKTIKEΣ EPΓAΣIEΣΣου αρέσει να δουλεύεις με τα χέρια σου καινα ασχολείσαι με κινητικές, σωματικέςδραστηριότητες. Σε ενδιαφέρει ναχρησιμοποιείς εργαλεία, να χειρίζεται απλάμηχανήματα και να βοηθάς εξειδικευμένουςτεχνίτες.Aντιπροσωπευτκά επαγγέλματα αυτής τηςκατηγορίας υπάρχουν σχεδόν σε όλους τουςτομείς: για παράδειγμα σε εργοστάσια,ορυχεία, ναυπηγεία, δάση, εργοτάξια ήαγροτικές εγκαταστάσεις.

2. BAΣIKEΣ YΠHPEΣIEΣΘα σε ενδιέφερε να ασχοληθείς με έναεπάγγελμα που θα σου επιτρέπει να "κάνειςεύκολη" τη ζωή των άλλων ανθρώπων,όπως για παράδειγμα να σερβίρεις γεύματα,να υποδέχεσαι πελάτες, να εργάζεσαι στοθυρωρείο. Oι άνθρωποι που εργάζονταιστον τομέα αυτό μπορεί επίσης να βοηθούνσε μεγάλα νοσοκομεία και κλινικές, ή ναεργάζονται ως μοντέλα.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι:αεροσυνοδός, συνοδός εδάφους,σερβιτόρος, υπάλληλος έκδοσης εισιτηρίων,θυρωρός, υπεύθυνος ορόφων ξενοδοχείου,μπεϊμπυ-σίτερ, κλπ.

93


4. EΠAΓΓEΛMATA EΞEIΔIKEYMENOYTEXNHTHAυτό σημαίνει ότι σε ενδιαφέρει ναχρησιμοποιείς τα χέρια σου ή μηχανές γιαεργασίες όπως η μαγειρική, η κομμωτική, ηένδυση και υπόδηση.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι : Σεφ,μάγειρας, τσαγκάρης, ράφτης, μοντελίστ,πατρονίστ, βιβλιοδέτης, μεταξοτύπης, κλπ.

94

5. EΠAΓΓEΛMATA YΠAΛΛHΛΩNΓPAΦEIOYΦαίνεται να σε ενδιαφέρει ένα επάγγελμα σειδιωτικές και κρατικές επιχειρήσεις, πουαπαιτεί από 'σένα να εργάζεσαι σε γραφείο.Tα άτομα που απασχολούνται στο χώροαυτό μπορεί να παραλαμβάνουν και ναστέλνουν εμπορεύματα, να χρησιμοποιούνμηχανές γραφείου για ναδακτυλογραφήσουν, τυπώσουν,φωτοτυπήσουν ένα έγγραφο ή ναοργανώνουν τις δραστηριότητες άλλωνανθρώπων. Άσχετα με το βαθμόπολυπλοκότητας της δουλειάς η ακρίβειακαι η συνέπεια είναι απαραίτητες για τοντομέα αυτό.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι :Yπάλληλος γενικών καθηκόντων,γραμματέας, δακτυλογράφος, στενογράφος,χειριστής ηλεκτρονικών υπολογιστών,υπεύθυνος προμηθειών, υπεύθυνοςμισθοδοσίας, υπεύθυνοςεισαγωγών/εξαγωγών, υπάλληλοςλογιστηρίου, υπάλληλος ταχυδρομείου, κλπ.

95


Όπως προκύπτει από την ειδική εξέτασή σου σε σχέση με τις επαγγελματικέςαξίες, θεωρείς σημαντικά τα παρακάτω στοιχεία και θα ήθελες να τα έχεις στην

μελλοντική σου εργασία:• Συχνή αλλαγή δραστηριοτήτων: Θέλειςνα σου δίνεται η ευκαιρία να κάνεις πολλά

διαφορετικά πράγματα και να μηασχολείσαι με δραστηριότητες που

επαναλαμβάνονται με μεγάλη συχνότητα.• Eλεγχόμενη επαγγελματικήδραστηριότητα: Θέλεις να δουλεύειςκάτω από οδηγίες, να σου λένε τι να

κάνεις.• Xειρωνακτική δραστηριότητα: Θέλεις ηδουλειά να σου επιτρέπει την χρήση τωνχεριών σου, μηχανών ή εργαλείων, για

την κατασκευή ή επιδιόρθωσηαντικειμένων.

• Yψηλοί στόχοι: Θεωρείς σημαντικό τονα σου παρέχεται η δυνατότητα να κάνειςσπουδαία πράγματα και να πετυχαίνεις

δύσκολους στόχους.

96







Υψηλή αυτοεκτίμηση : Τα άτομα που έχουν υψηλήαυτοεκτίμηση αποδέχονται απόλυτα τον εαυτό τους καιέχουν πίστη και εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και την αξία

97

τους. Επίσης, έχουν καλές σχέσεις με τους άλλουςανθρώπους, και τους αρέσει να αναλαμβάνουν διάφορεςδραστηριότητες όταν συμμετέχουν και ανήκουν σε μιαομάδα. Η θετική εικόνα που έχουν για τον εαυτό τουςσυμβάλλει ώστε να μην έχουν συχνή και έντονη αλλαγή στηδιάθεσή τους (χαρά, λύπη κλπ).

Μέσω των απαντήσεων που έδωσες στοερωτηματολόγιο προκύπτει ότι η εκτίμησηπου έχεις για τον εαυτό σου βρίσκεται σεπολύ χαμηλό επίπεδο.


ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΑΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ 6ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Δ.ΑΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ 23 -3 - 84 ΦΥΛΟ ΑΓΟΡΙΤΑΞΗ ΙΔ. ΣΧΟΛΗΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΓΟΝΕΩΝ (π-μ) ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (π-μ) Α.Ε.Ι. Α.Ε.Ι.ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΔΕΛΦΙΑ 2 ΑΔΕΛΦΙΑΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΠΑΠΑΓΟΥΣΧΟΛΕΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

ΑΙΤΗΜΑΜαθησιακές Δυσκολίες

98

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛWISC IIIΛ.Ν= 97 Π.Ν= 105 Γ.Ν= 101Διαπιστώθηκε: Φυσιολογική Νοημοσύνη. Δυσκολία στη συγκέντρωση, στη λύσηπροβλημάτων που απαιτούν οπτική αντίληψη και οργάνωση, στην αφαιρετική σκέψη, στολεξιλόγιο, στη πρακτική και λογική κρίση.Καλύτερες επιδόσεις στην παρατηρητικότητα και τη μαθηματική σκέψη. Tics. Διάσπασηπροσοχής, υπερκινητικότητα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ [δεδομένα προσωπικής συνέντευξης ]Σοβαρές δυσκολίες στην επικοινωνία. Δεν έχει φίλους και ενδιαφέροντα και παρουσιάζειέντονο θυμό.ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΔυσκολίες στη γραπτή διατύπωση και έκφραση. Δυσκολία στη συγκέντρωση, στη λύσηπροβλημάτων που απαιτούν οπτική αντίληψη και οργάνωση, στην αφαιρετική σκέψη, στολεξιλόγιο, στη πρακτική και λογική κρίση.Καλύτερες επιδόσεις στην παρατηρητικότητα και τη μαθηματική σκέψη.

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗAsperger. Gille de la tourette και σοβαρή δυσαρμονία στην επικοινωνία.

99


100



Δ. Α.

101

Πίνακας περιεχομένωνΙκανότητες _____________________________________________________Ικανότητες_________________________________________________ 102

Δηλούμενες Επαγγελματικές Προτιμήσεις ___________________________Ενδιαφέροντα___________________________________________________Επαγγελματικές προτιμήσεις __________________________________ 105Επαγγελματικές αξίες ________________________________________ 108

Αυτοεκτίμηση ___________________________________________________

102

ΙκανότητεςΣτο ερωτηματολόγιο ικανοτήτων που συμπλήρωσες, κλήθηκες να υποδείξειςτις ικανότητες τις οποίες νομίζεις ότι διαθέτεις περισσότερο και μπορείς ναχρησιμοποιήσεις στο επάγγελμά σου.Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ικανότητες που πιστεύεις ότι διαθέτεις είναι οιεξής :

• Υπολογιστική ικανότητα: Ταχύτητα και ακρίβεια σεεργασία με αριθμούς.


• Επιστημονική ικανότητα: Ευχέρεια στη διεξαγωγήεπιστημονικών πειραμάτων και στην κατανόησηεπιστημονικών αρχών.

103



1η Επαγγελματική προτίμηση:Προγραμματιστής Η/Υ

104



105


1. EΠAΓΓEΛMATA YΠAΛΛHΛΩNΓPAΦEIOYΦαίνεται να σε ενδιαφέρει ένα επάγγελμα σειδιωτικές και κρατικές επιχειρήσεις, πουαπαιτεί από 'σένα να εργάζεσαι σε γραφείο.Tα άτομα που απασχολούνται στο χώροαυτό μπορεί να παραλαμβάνουν και ναστέλνουν εμπορεύματα, να χρησιμοποιούνμηχανές γραφείου για ναδακτυλογραφήσουν, τυπώσουν,φωτοτυπήσουν ένα έγγραφο ή ναοργανώνουν τις δραστηριότητες άλλωνανθρώπων. Άσχετα με το βαθμόπολυπλοκότητας της δουλειάς η ακρίβειακαι η συνέπεια είναι απαραίτητες για τοντομέα αυτό.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι :Yπάλληλος γενικών καθηκόντων,γραμματέας, δακτυλογράφος, στενογράφος,χειριστής ηλεκτρονικών υπολογιστών,υπεύθυνος προμηθειών, υπεύθυνοςμισθοδοσίας, υπεύθυνοςεισαγωγών/εξαγωγών, υπάλληλοςλογιστηρίου, υπάλληλος ταχυδρομείου, κλπ.

2. BAΣIKEΣ YΠHPEΣIEΣΘα σε ενδιέφερε να ασχοληθείς με έναεπάγγελμα που θα σου επιτρέπει να "κάνειςεύκολη" τη ζωή των άλλων ανθρώπων,όπως για παράδειγμα να σερβίρεις γεύματα,να υποδέχεσαι πελάτες, να εργάζεσαι στοθυρωρείο. Oι άνθρωποι που εργάζονταιστον τομέα αυτό μπορεί επίσης να βοηθούνσε μεγάλα νοσοκομεία και κλινικές, ή ναεργάζονται ως μοντέλα.

106

Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι:αεροσυνοδός, συνοδός εδάφους,σερβιτόρος, υπάλληλος έκδοσης εισιτηρίων,θυρωρός, υπεύθυνος ορόφων ξενοδοχείου,μπεϊμπυ-σίτερ, κλπ.

3. AΓPOTIKA EΠAΓΓEΛMATAΘα σε ενδιέφερε να ασχολείσαι με τηνμελέτη, την επιστημονική γνώση, τηνπαραγωγή και την οικονομική εκμετάλλευσητης γης. Tα άτομα που εργάζονται στο χώροαυτό ασχολούνται με την μελέτη για τονπεριορισμό των επιδημιών στις γεωργικέςκαι αγροτικές καλλιέργειες, άλλοι διοικούνμεγάλες αγροτικές εκμεταλλεύσεις, άλλοιεκπαιδεύουν ζώα για χρήση στη γεωργία.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι :Γεωπόνος, γεωλόγος, δασολόγος,περιβαλλοντολόγος, βιοχημικός, χημικόςτροφίμων, βοτανολόγος, κλπ.

4. AΘΛHTIΣMOΣ & ΨYXAΓΩΓIAΣε ενδιαφέρει να αθλείσαι, καθώς και ναψυχαγωγείς τους ανθρώπους κατά τονελεύθερό τους χρόνο. Tα άτομα του χώρουεργάζονται ως επαγγελματίες αθλητές, αλλάκαι ως οδηγοί, εμψυχωτές ομάδων, αρχηγοίκατασκηνώσεων κλπ.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω επαγγέλματα : επαγγελματίαςαθλητής, γυμναστής, αρχηγόςκατασκηνώσεων, οδηγός αγώνων, ιππέας,ακροβάτης, ζογκλέρ, κασκαντέρ, κλπ.

107

5. EΞYΠHPETHΣH ΠEΛATΩNΣε ενδιαφέρει να βοηθάς τους ανθρώπουςστις επαγγελματικές τους δραστηριότητες.Για παράδειγμα, τα άτομα πουαπασχολούνται στον τομέα αυτό μπορεί ναχειρίζονται το ταμείο ενός καταστήματος, ναδίνουν πληροφορίες και οδηγίες, ναμεσιτεύουν για την πώληση ακινήτων, ή ναπωλούν διάφορα προϊόντα.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω επαγγέλματα : Pεσεψιονίστ,ταμίας, πωλητής, ντήλερ,ξενοδοχοϋπάλληλος, τηλεφωνητής, κλπ.

108




• Συχνή αλλαγή δραστηριοτήτων: Θέλειςνα σου δίνεται η ευκαιρία να κάνεις πολλάδιαφορετικά πράγματα και να μηασχολείσαι με δραστηριότητες πουεπαναλαμβάνονται με μεγάλη συχνότητα.


109







Υψηλή αυτοεκτίμηση : Τα άτομα που έχουν υψηλήαυτοεκτίμηση αποδέχονται απόλυτα τον εαυτό τους καιέχουν πίστη και εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και την αξία

110

τους. Επίσης, έχουν καλές σχέσεις με τους άλλουςανθρώπους, και τους αρέσει να αναλαμβάνουν διάφορεςδραστηριότητες όταν συμμετέχουν και ανήκουν σε μιαομάδα. Η θετική εικόνα που έχουν για τον εαυτό τουςσυμβάλλει ώστε να μην έχουν συχνή και έντονη αλλαγή στηδιάθεσή τους (χαρά, λύπη κλπ).

Μέσω των απαντήσεων που έδωσες στοερωτηματολόγιο προκύπτει ότι η εκτίμησηπου έχεις για τον εαυτό σου βρίσκεται σεχαμηλό επίπεδο.


ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΑΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ 7ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Ν.Π.ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ 2- -10 - 86 ΦΥΛΛΟ ΑΓΟΡΙΤΑΞΗ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΓΟΝΕΩΝ (π-μ) ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΙΣΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΡΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (π-μ) ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΔΕΛΦΙΑ 1 ΑΔΕΛΦΟΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΚΟΛΩΝΟΣΣΧΟΛΕΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΝΑΙ

ΑΙΤΗΜΑΜαθησιακές δυσκολίες

111

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛWISC IIIΛ.Ν= 87 Π.Ν= 77 Γ.Ν= 80Διαπιστώθηκε: Αδύνατη Φυσιολογική Νοημοσύνη. Παρουσιάζει δυσκολίες στη γραφικήδεξιότητα στην άμεση οπτική μνήμη και έχει αργούς ρυθμούς στις νοητικές διεργασίεςαριθμητικών πράξεων, στην οπτικοχωρική λειτουργία και στη λεκτική αφαιρετική σκέψη.Καλύτερες επιδόσεις έχει στην κατασκευαστική λειτουργία, στην οπτική αντίληψη ερεθίσματοςμε νόημα και στη λεπτή οπτική αντίληψη.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ [δεδομένα προσωπικής συνέντευξης]Δεν έχει φίλους νευριάζει εύκολα, αποφεύγει τη βλεματική επαφή και είναι τελειομανής. Έχειάγχος για το σχολείο. Έχει μαθησιακές δυσκολίες. Θυμώνει χωρίς λόγο, δεν έχει κοινωνικήζωή και έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση.ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΠαρουσιάζει δυσκολίες στη γραφική δεξιότητα στην άμεση οπτική μνήμη και έχει αργούςρυθμούς στις νοητικές διεργασίες αριθμητικών πράξεων και στη λεκτική αφαιρετική σκέψη.Έχει μαθησιακές δυσκολίες και άγχος για το σχολείο.ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΉπια αναπτυξιακή διαταραχή και μαθησιακές δυσκολίες λόγω αδύνατης φυσιολογικήςνοημοσύνης.

112


113



Ν. Π.


Ικανότητες_____________________________________________________________________ 110


Επαγγελματικές προτιμήσεις ______________________________________________________ 118Επαγγελματικές αξίες ____________________________________________________________ 121

Αυτοεκτίμηση ___________________________________________________




• Χειρωνακτική δυνατότητα: Ευχέρεια στη χρήση τωνχεριών σου σε δουλειές όπως ξυλουργικές κατασκευές,ράψιμο, κλπ.


• Ικανότητα για δουλειές γραφείου: Ευχέρεια στηνδακτυλογράφηση, στη χρήση μηχανών γραφείου, στηστενογραφία, στην χορήγηση ή στην συλλογήπληροφοριών, στην τηλεφωνική συνεννόηση, στηνακριβή καταχώρηση στοιχείων.



1η Επαγγελματική προτίμηση:Ψυκτικός

Επαγγελματικές προτιμήσειςΣτο ερωτηματολόγιο ενδιαφερόντων που συμπλήρωσες, κλήθηκες να

υποδείξεις τις δραστηριότητες με τις οποίες θα επιθυμούσες να ασχοληθείςεπαγγελματικά.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι έχεις ιδιαίτερη προτίμηση στους παρακάτωτομείς δραστηριοτήτων :

1. EPΓAΣIEΣ AKPIBEIAΣΣε ενδιαφέρουν επαγγέλματα που απαιτούνμεγάλη δεξιοτεχνία, είτε στη χρήση τωνχεριών σου είτε στη χρήση μηχανημάτων.Oρισμένα άτομα που απασχολούνται στοντομέα αυτό εγκαθιστούν ή ναεπιδιορθώνουν μηχανές, άλλοιχρησιμοποιούν το καλλιτεχνικό τους ταλέντογια να φτιάξουν ή να διακοσμήσουναντικείμενα, άλλοι πιλοτάρουν αεροσκάφη ήκαθοδηγούν άλλους στην πλοήγηση.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι:Aργυροχρυσοχόος, φυσητής γυαλιού,μηχανικός αυτοκινήτων, πιλότοςαεροσκαφών, επιπλοποιός, ηλεκτρολόγος,ταπετσιέρης, κλπ.


3. MHXANOΛOΓIA & ΦYΣIKEΣEΠIΣTHMEΣΘα σε ενδιέφερε ένα επάγγελμα που θα σουεπιτρέπει να ασχολείσαι με τεχνικά καιμηχανολογικά θέματα, και να επιτυγχάνειςπρακτικά αποτελέσματα στη δουλειά σου.Σαν μηχανικός μπορεί να σχεδιάσεις, ή ναοργανώσεις την κατασκευή μεγάλωνβιομηχανικών εγκαταστάσεων,συγκροτημάτων πολυκατοικιών,αεροδρομίων κλπ. Mπορεί να χρειαστείεπίσης να ασχοληθείς με την έρευνα στοντομέα της φυσικής, των μαθηματικών, ή τηςχημείας.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω τεχνικά επαγγέλματα :Mηχανολόγος μηχανικός, ηλεκτρολόγοςμηχανικός, χημικός μηχανικός, πολιτικόςμηχανικός, αρχιτέκτονας, τοπογράφος,μηχανικός H/Y, μετεωρολόγος,περιβαλλοντολόγος, χημικός, μηχανικόςπαραγωγής, τεχνικός ιατρικών εργαστηρίων,κλπ.



Όπως προκύπτει από την ειδική εξέτασή σου σε σχέση με τις επαγγελματικέςαξίες, θεωρείς σημαντικά τα παρακάτω στοιχεία και θα ήθελες να τα έχεις στηνμελλοντική σου εργασία:


• Xειρωνακτική δραστηριότητα: Θέλεις ηδουλειά να σου επιτρέπει την χρήση τωνχεριών σου, μηχανών ή εργαλείων, γιατην κατασκευή ή επιδιόρθωσηαντικειμένων.


• Δημιουργικότητα: Θέλεις να έχεις μιαδουλειά όπου να μπορείς ναχρησιμοποιήσεις την φαντασία σου καιτην εφευρετικότητά σου.







Υψηλή αυτοεκτίμηση : Τα άτομα που έχουν υψηλήαυτοεκτίμηση αποδέχονται απόλυτα τον εαυτό τους καιέχουν πίστη και εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και την αξίατους. Επίσης, έχουν καλές σχέσεις με τους άλλουςανθρώπους, και τους αρέσει να αναλαμβάνουν διάφορεςδραστηριότητες όταν συμμετέχουν και ανήκουν σε μια

ομάδα. Η θετική εικόνα που έχουν για τον εαυτό τουςσυμβάλλει ώστε να μην έχουν συχνή και έντονη αλλαγή στηδιάθεσή τους (χαρά, λύπη κλπ).

Μέσω των απαντήσεων που έδωσες στοερωτηματολόγιο προκύπτει ότι η εκτίμησηπου έχεις για τον εαυτό σου βρίσκεται σεχαμηλό επίπεδο.


ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΑΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ 8ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Φ.Λ.ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ 15-2- 84 ΦΥΛΟ ΑΓΟΡΙΤΑΞΗ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΓΟΝΕΩΝ (π-μ) ΘΑΝΩΝ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (π-μ) Α.Ε.Ι.ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΔΕΛΦΙΑ ----ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΒΟΡΕΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑΣΧΟΛΕΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΝΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΑΙΤΗΜΑΜαθησιακές δυσκολίες

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛWISC IIIΛ.Ν= - Π.Ν= - Γ.Ν= -Διαπιστώθηκε: Φυσιολογική Νοημοσύνη (διάγνωση από άλλο κέντρο). Δυσκολία στη λεπτήκινητικότητα και στις κοινωνικές δεξιότητες. Αδέξιος με εξαιρετικά επιλεκτική μνήμη.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ [δεδομένα προσωπικής συνέντευξης]Έχει πολλές γνώσεις και καταπιάνεται με δύσκολα βιβλία. Δεν είναι κοινωνικός, δεν εκφράζειτα συναισθήματά του και έχει μαθησιακές δυσκολίες.ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΔυσκολία στη γραπτή διατύπωση και έκφραση. Έχει γνώσεις αλλά δεν τις διατυπώνει μεσυνοχή.ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΆτυπη αναπτυξιακή διαταραχή και μαθησιακές δυσκολίες.



Λ. Φ.

127


Ικανότητες_____________________________________________________________________ 128


Επαγγελματικές προτιμήσεις ______________________________________________________ 131Επαγγελματικές αξίες ____________________________________________________________ 134

Αυτοεκτίμηση ___________________________________________________

128



• Μουσική ικανότητα: Τραγούδι, μουσικό όργανο,μουσική σύνθεση, χορός, κλπ.

• Γλωσσική ικανότητα: Ευχέρεια στη γραφή, ομιλία καιστη σωστή χρήση της Ελληνικής γλώσσας.

• Κοινωνική ικανότητα: Να συνάπτεις καλές σχέσεις μετους άλλους, να έχεις ικανότητα συνεργασίας, ναθεωρείσαι φίλος από τους άλλους.

• Διδακτική ικανότητα: Να βοηθάς τους άλλους ναμαθαίνουν, να καθοδηγείς τους άλλους στην εκτέλεσηκάποιας δραστηριότητας.

129



1η Επαγγελματική προτίμηση:Δημοσιογραφία

2η Επαγγελματική προτίμηση:Διδασκαλία

130



131


1. EΠIKOINΩNIAΣε ενδιαφέρει η επικοινωνία με τουςσυνανθρώπους σου μέσω των μέσωνμαζικής ενημέρωσης. Oι άνθρωποι πουεργάζονται στον τομέα αυτό μπορεί ναγράφουν, να εκδίδουν ή να μεταφράζουνιστορίες ή άρθρα, να συγκεντρώνουν,οργανώνουν, ταξινομούν και διευθετούνβιβλία και υλικό για βιβλιοθήκες,ειδησεογραφικά πρακτορεία, τηλεοπτικούς ήραδιοφωνικούς σταθμούς, ή να αναλύουνκαι καταγράφουν στοιχεία για τηνανθρώπινη συμπεριφορά.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω επαγγέλματα : Δημοσιογράφος,κειμενογράφος, μεταφραστής, συντάκτης,στέλεχος μέσων μαζικής ενημέρωσης, copywriter, εκδότης, σεναριογράφος,βιβλιοθηκονόμος, ερευνητής ψυχολόγος,κοινωνιολόγος, ανθρωπολόγος, κλπ.

2. EΠAΓΓEΛMATA ΠOY ΣXETIZONTAI METH MOYΣIKHΦαίνεται ότι σ' ενδιαφέρει να ασχολείσαι μετην μουσική. Tα άτομα που εργάζονται στοχώρο αυτό παίζουν κάποιο μουσικό όργανοή τραγουδούν. Mπορεί ακόμα να διδάσκουνμουσική ή να διευθύνουν ορχήστρες.Oρισμένοι επίσης συνθέτουν μουσικάκομμάτια.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι :Mουσικός, συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας,τραγουδιστής, ενορχηστρωτής, δάσκαλοςμουσικής, κλπ.

132

3. ΨYXAΓΩΓIA AKPOATHPIOYΣε ενδιαφέρει να ασχολείσαι μεεπαγγέλματα που σχετίζονται με τονκαλλιτεχνικό χώρο και πιο συγκεκριμένα μετην ψυχαγωγία του κοινού. Tα άτομα πουεργάζονται στο χώρο αυτό μπορεί νασχετίζονται άμεσα με το κοινό, όπως με τονα δίνουν παραστάσεις (μουσικές,θεατρικές), ή και έμμεσα διδάσκονταςάλλους στην τέχνη αυτή και φροντίζονταςγια την σωστή εκτέλεση των έργων.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω επαγγέλματα : Hθοποιός, ραδιο-τηλεπαρουσιαστής, χορευτής, χορογράφος,σκηνοθέτης, κωμικός, παραγωγός,διευθυντής σκηνής, ντισκ-τζόκεϋ, κλπ.


133

5. EKΠAIΔEYTIKA & KOINΩNIKAΣε ενδιαφέρει ένα επάγγελμα που σου δίνειτη δυνατότητα να έρχεσαι σε επαφή μεάλλους ανθρώπους και να προσφέρεις τηβοήθειά σου σε όσους την έχουν ανάγκη.Oρισμένα άτομα του χώρου αυτούδιδάσκουν σε όλες τις βαθμίδες τηςεκπαίδευσης. Άλλοι εκπαιδεύουν τοπροσωπικό επιχειρήσεων σε εξειδικευμένααντικείμενα. Άλλοι εργάζονται ως κοινωνικοίλειτουργοί προσφέροντας τη βοήθειά τουςσε μειονεκτούντες κοινωνικές ομάδες. Άλλοιεργάζονται ως ψυχολόγοι ή σύμβουλοι.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω κοινωνικά επαγγέλματα :Σύμβουλος ψυχολόγος, κλινικός ψυχολόγος,εκπαιδευτικός, κοινωνική λειτουργός, κλπ.

134





• Yψηλοί στόχοι: Θεωρείς σημαντικό τονα σου παρέχεται η δυνατότητα να κάνειςσπουδαία πράγματα και να πετυχαίνειςδύσκολους στόχους.

135







Υψηλή αυτοεκτίμηση : Τα άτομα που έχουν υψηλήαυτοεκτίμηση αποδέχονται απόλυτα τον εαυτό τους καιέχουν πίστη και εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και την αξίατους. Επίσης, έχουν καλές σχέσεις με τους άλλουςανθρώπους, και τους αρέσει να αναλαμβάνουν διάφορες

136

δραστηριότητες όταν συμμετέχουν και ανήκουν σε μιαομάδα. Η θετική εικόνα που έχουν για τον εαυτό τουςσυμβάλλει ώστε να μην έχουν συχνή και έντονη αλλαγή στηδιάθεσή τους (χαρά, λύπη κλπ).

Μέσω των απαντήσεων που έδωσες στοερωτηματολόγιο προκύπτει ότι η εκτίμησηπου έχεις για τον εαυτό σου βρίσκεται σευψηλό επίπεδο.


ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΑΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ 9ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Β.Χ.ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ------ ΦΥΛΛΟ ΑΓΟΡΙΤΑΞΗ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΓΟΝΕΩΝ (π-μ) ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (π-μ) ΑΕΙ ΑΕΙΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΔΕΛΦΙΑ ΔΥΟ ΑΔΕΛΦΙΑΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΑΡΓΟΣΣΧΟΛΕΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΝΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟ

ΑΙΤΗΜΑΜαθησιακές δυσκολίες.

137

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛWISC IIIΛ.Ν= -- Π.Ν= -- Γ.Ν= --Διαπιστώθηκε: Φυσιολογική Νοημοσύνη (διάγνωση από άλλο κέντρο). Καλή μνήμη. Καλόςπροσανατολισμός στο χώρο. Άγχος για την επίδοσή του στο σχολείο. Μιλάει ‘’θεατρικά’’.ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ [δεδομένα προσωπικής συνέντευξης]Άγχος για την επίδοσή του στο σχολείο, κοινωνικά αδέξιος και τελειομανής. Καλή σχέση μετους καθηγητές.ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΚαλή ανάγνωση και άρτια κατανόηση. Δεν έχει μαθησιακές δυσκολίεςΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΉπια διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή και γενικευμένο άγχος

138


139



Β. Χ.

140

Πίνακας περιεχομένωνΙκανότητες ______________________________________________________

Ικανότητες _____________________________________________________________________ 134

Δηλούμενες Επαγγελματικές Προτιμήσεις ____________________________Ενδιαφέροντα ___________________________________________________

Επαγγελματικές προτιμήσεις_______________________________________________________ 144Επαγγελματικές αξίες ____________________________________________________________ 147

Αυτοεκτίμηση ___________________________________________________

141


Στο ερωτηματολόγιο ικανοτήτων που συμπλήρωσες, κλήθηκες να υποδείξεις τιςικανότητες τις οποίες νομίζεις ότι διαθέτεις περισσότερο και μπορείς ναχρησιμοποιήσεις στο επάγγελμά σου.Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ικανότητες που πιστεύεις ότι διαθέτεις είναι οι εξής:


• Χειρωνακτική δυνατότητα: Ευχέρεια στη χρήση τωνχεριών σου σε δουλειές όπως ξυλουργικές κατασκευές,ράψιμο, κλπ.

• Ικανότητα αντίληψης χώρου: Ευχέρεια στη διαπίστωσηδιαφορών στο μέγεθος, στη μορφή και το σχήμα.

142



1η Επαγγελματική προτίμηση:Μηχανολόγος

143



144

Επαγγελματικές προτιμήσειςΣτο ερωτηματολόγιο ενδιαφερόντων που συμπλήρωσες, κλήθηκες να υποδείξειςτις δραστηριότητες με τις οποίες θα επιθυμούσες να ασχοληθείς επαγγελματικά.Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι έχεις ιδιαίτερη προτίμηση στους παρακάτω τομείςδραστηριοτήτων :

1. EPΓAΣIEΣ AKPIBEIAΣΣε ενδιαφέρουν επαγγέλματα που απαιτούνμεγάλη δεξιοτεχνία, είτε στη χρήση των χεριώνσου είτε στη χρήση μηχανημάτων. Oρισμέναάτομα που απασχολούνται στον τομέα αυτόεγκαθιστούν ή να επιδιορθώνουν μηχανές, άλλοιχρησιμοποιούν το καλλιτεχνικό τους ταλέντο γιανα φτιάξουν ή να διακοσμήσουν αντικείμενα,άλλοι πιλοτάρουν αεροσκάφη ή καθοδηγούνάλλους στην πλοήγηση.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι:Aργυροχρυσοχόος, φυσητής γυαλιού,μηχανικός αυτοκινήτων, πιλότος αεροσκαφών,επιπλοποιός, ηλεκτρολόγος, ταπετσιέρης, κλπ.

2. EΠIBOΛH KANONIΣMΩN & NOMΩNAυτό σημαίνει ότι σε ενδιαφέρει να επιβάλειςτους κανονισμούς και τους νόμους στουςσυνανθρώπους σου, έτσι ώστε να προστατεύειςτην υγεία, την περιουσία και τα δικαιώματάτους. Tα άτομα που εργάζονται στους τομείςαυτούς μπορεί να ερευνούν εγκλήματα ή νακάνουν ασφαλιστικούς ελέγχους.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε τα παρακάτωεπαγγέλματα : Aστυφύλακας, αστυνόμος, ντετέκτιβ, ελεγκτήςασφαλιστικών καλύψεων, τελωνειακός, επιθεωρητής δημόσιαςυγιεινής, υπεύθυνος ασφαλείας, κλπ.

145

3. AΓPOTIKA EΠAΓΓEΛMATAΘα σε ενδιέφερε να ασχολείσαι με την μελέτη,την επιστημονική γνώση, την παραγωγή και τηνοικονομική εκμετάλλευση της γης. Tα άτομαπου εργάζονται στο χώρο αυτό ασχολούνται μετην μελέτη για τον περιορισμό των επιδημιώνστις γεωργικές και αγροτικές καλλιέργειες, άλλοιδιοικούν μεγάλες αγροτικές εκμεταλλεύσεις,άλλοι εκπαιδεύουν ζώα για χρήση στη γεωργία.Aντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι :Γεωπόνος, γεωλόγος, δασολόγος,περιβαλλοντολόγος, βιοχημικός, χημικόςτροφίμων, βοτανολόγος, κλπ.

4. AΘΛHTIΣMOΣ & ΨYXAΓΩΓIAΣε ενδιαφέρει να αθλείσαι, καθώς και ναψυχαγωγείς τους ανθρώπους κατά τονελεύθερό τους χρόνο. Tα άτομα του χώρουεργάζονται ως επαγγελματίες αθλητές, αλλά καιως οδηγοί, εμψυχωτές ομάδων, αρχηγοίκατασκηνώσεων κλπ.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω επαγγέλματα : επαγγελματίαςαθλητής, γυμναστής, αρχηγός κατασκηνώσεων,οδηγός αγώνων, ιππέας, ακροβάτης, ζογκλέρ,κασκαντέρ, κλπ.

146

5. MHXANOΛOΓIA & ΦYΣIKEΣ EΠIΣTHMEΣ

Θα σε ενδιέφερε ένα επάγγελμα που θα σουεπιτρέπει να ασχολείσαι με τεχνικά καιμηχανολογικά θέματα, και να επιτυγχάνειςπρακτικά αποτελέσματα στη δουλειά σου. Σανμηχανικός μπορεί να σχεδιάσεις, ή ναοργανώσεις την κατασκευή μεγάλωνβιομηχανικών εγκαταστάσεων, συγκροτημάτωνπολυκατοικιών, αεροδρομίων κλπ. Mπορεί ναχρειαστεί επίσης να ασχοληθείς με την έρευναστον τομέα της φυσικής, των μαθηματικών, ήτης χημείας.Eνδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ταπαρακάτω τεχνικά επαγγέλματα : Mηχανολόγοςμηχανικός, ηλεκτρολόγος μηχανικός, χημικόςμηχανικός, πολιτικός μηχανικός, αρχιτέκτονας,τοπογράφος, μηχανικός H/Y, μετεωρολόγος,περιβαλλοντολόγος, χημικός, μηχανικόςπαραγωγής, τεχνικός ιατρικών εργαστηρίων,κλπ.

147


• Eπαγγελματική σταθερότητα: Θέλεις μιασταθερή δουλειά με ελάχιστες πιθανότητεςαπόλυσης.

• Aνεξαρτησία: Eπιθυμείς να κάνεις τηδουλειά σου με όποιον τρόπο θέλεις εσύχωρίς να ελέγχεσαι από κανέναν.


• Xειρωνακτική δραστηριότητα: Θέλεις ηδουλειά να σου επιτρέπει την χρήση τωνχεριών σου, μηχανών ή εργαλείων, για τηνκατασκευή ή επιδιόρθωση αντικειμένων.

148


Ο όρος αυτοεκτίμηση αφορά στην εκτίμηση – αξιολόγηση πουέχεις για το τι μπορείς να κάνεις και γενικότερα στις αντιλήψειςπου έχεις για τον εαυτό σου. Οι αντιλήψεις αυτές αναφέρονταιστο πόσο αποδέχεσαι τον εαυτό σου ή όχι, πόσο πιστεύεις ότιείσαι ικανός, επιτυχημένος, σημαντικός και άξιος. Η εκτίμησηαυτή καθορίζεται αποκλειστικά και μόνο από σένα, σύμφωνα μετο τι εσύ πιστεύεις και τι αισθάνεσαι για τον εαυτό σου.

Οι απόψεις αυτές που έχεις διαμορφώσει για τον εαυτό σου δενπροέρχονται μόνο από το πως τον βλέπεις εσύ αλλά και από τηνκριτική και τη στάση που έχουν οι άλλοι απέναντί σου. Έτσι,πολύ συχνά συμβαίνει ορισμένοι άνθρωποι να έχουν ικανότητεςκαι αρετές αλλά δεν τρέφουν ανάλογα συναισθήματα προς τονεαυτό τους, ενώ αντίθετα άλλοι με περιορισμένες δυνατότητεςέχουν πολύ καλή άποψη για τον εαυτό τους, δηλαδή υψηλήαυτοεκτίμηση.

Το σύνολο αυτών των αντιλήψεων και απόψεων που έχεις γιατον εαυτό σου είναι δυνατό να χωρισθεί σε κατηγορίες –επίπεδα. Τα επίπεδα αυτά είναι:

Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση δενέχουν πάντα καλή άποψη για τον εαυτό τους. Αυτό σημαίνει ότιαρκετά συχνά και ανάλογα με το τι ασχολούνται αισθάνονταικαλά, ότι έχουν καταφέρει να φέρουν εις πέρας το έργο που τουςανατέθηκε ενώ άλλες φορές αισθάνονται ότι δεν έχουν επιτύχεικαι έτσι αξιολογούν αρνητικά τον εαυτό τους και αισθάνονταιάσχημα. Η εναλλαγή αυτή διαθέσεων επηρεάζει και τις σχέσειςτους με τους άλλους ανθρώπους.

Μέση – ανώτερη αυτοεκτίμηση: Τα άτομα που έχουν μέση -ανώτερη αυτοεκτίμηση αποδέχονται τον εαυτό τους και έχουναρκετά καλή άποψη για τις δυνατότητες και τις ικανότητές τους.Διατηρούν επίσης αρκετά καλές σχέσεις με τους άλλουςανθρώπους. Τους αρέσει να αναλαμβάνουν διάφορεςδραστηριότητες ακόμα και μέσα σε μια ομάδα.

Υψηλή αυτοεκτίμηση : Τα άτομα που έχουν υψηλήαυτοεκτίμηση αποδέχονται απόλυτα τον εαυτό τους και έχουνπίστη και εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και την αξία τους.

149

Επίσης, έχουν καλές σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους, καιτους αρέσει να αναλαμβάνουν διάφορες δραστηριότητες ότανσυμμετέχουν και ανήκουν σε μια ομάδα. Η θετική εικόνα πουέχουν για τον εαυτό τους συμβάλλει ώστε να μην έχουν συχνήκαι έντονη αλλαγή στη διάθεσή τους (χαρά, λύπη κλπ).

Μέσω των απαντήσεων που έδωσες στοερωτηματολόγιο προκύπτει ότι η εκτίμηση πουέχεις για τον εαυτό σου βρίσκεται στο μέσο-ανώτερο επίπεδο (Μέση – ανώτερηαυτοεκτίμηση).

150

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Οι θεωρητικές διαπιστώσεις και οι ερευνητικές εκτιμήσεις που παρατέθηκαν

καθώς και τα ευρήματα που παρατέθηκαν καθώς και τα ευρήματα που

προέκυψαν από τη διερευνητική προσέγγιση του επαγγελματικού προφίλ των

μαθητών με σύνδρομο Asperger, είναι δυνατόν να αποτελέσουν τη βάση για μία

απόπειρα ανάπτυξης προτάσεων, σχετικών με τον Σχολικό Επαγγελματικό

Προσανατολισμό των μαθητών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ως

ακολούθως:

1. Δημιουργία καi λειτουργία υπηρεσιών συμβουλευτικής καi επαγγελματικού

προσανατολισμού στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ικανών να στηρίξουν

μαθητές με αναπτυξιακού τύπου διαταραχές.

Ο θεσμός του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού προωθεί και

υποστηρίζει ένα σύστημα εξελικτικού επαγγελματικού προσανατολισμού και

Συμβουλευτικής, το οποίο πρέπει να δίνει έμφαση στην ανάπτυξη του ατόμου και

στη δiαμόρφωση και εξέλιξη όλων των πλευρών της προσωπικότητάς του, σαν

βάση της επαγγελματικής του συμπεριφοράς. (Δημητρόπουλος, 1994)

Η Συμβουλευτική σε zητήματα επαγγελματικού προσανατολισμού

απευθύνεται σε πολλαπλές ομάδες ατόμων, ανάλογα με τους χώρους της

εκάστοτε εφαρμογής της. Βασικό πεδίο δραστηριοτήτων της αποτελεί πρωταρχικά

η εκπαίδευση, με επίκεντρο εφαρμογής τις σχολικές μονάδες και τα εκπαιδευτικά

ιδρύματα όλων των βαθμίδων.

Η ιδιομορφία του μαθητικού πληθυσμού με σύνδρομο Asperger και τα

ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους που αφορούν:

- στο μεγάλο βαθμό εκδηλούμενης επαγγελματικής αναποφασιστικότητας

- στην ελλιπή επαγγελματική τους πληροφόρηση

151

- στις περιορισμένες φαντασιακές δυνατότητες που παρουσιάζουν σε σχέση με

το επάγγελμα

-στο χαμηλό επίπεδο επαγγελματικών προσδοκιών

-στην αδυναμία σχεδιασμού και προοπτικής της ζωής τους

- στην έλλειψη επαγγελματικής πληροφόρησης

- στην άγνοια της εργασιακής νομοθεσίας

συνηγορούν υπέρ της λήψεως ειδικών μέτρων για τη στήριξη του

συγκεκριμένου μαθητικού πληθυσμού.

Προτείνουμε συνεπώς τη λειτουργία μονάδων Σχολικού και

Επαγγελματικού προσανατολισμού, που θα εντάσσονται σε μόνιμη βάση στην

εκπαιδευτική, σχολική μονάδα και θα συνλειτουργούν μ' αυτή.

Οι μονάδες ΣΕΠ που θα λειτουργούν - βάση του συστήματος ιεραρχικής-

πυραμιδικής οργάνωσης της δημόσιας διοίκησης - θα συντονίzονται αναφορικά

με τη λειτουργία και τις δραστηριότητές τους, με θεσμικά όργανα που Θα

λειτουργούν επίσης συμβουλευτικά και υποστηρικτικά, όπως το Εθνικό Κέντρο

Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΚΕΠ), του οποίου οι εξαγγελίες για την

ίδρυση και λειτουργία έχουν ήδη λάβει χώρα.

Ο αποδέκτης της συμβουλευτικής διαδικασίας και επαγγελματικού

προσανατολισμού πρέπει: α) να επιβιώνει σε μία ανταγωνιστική και συνεχώς

μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας και β) να εξασκηθεί στη λήψη αποφάσεων στο

νέο πλαίσιο που διαμορφώνεται από τις οικονομικές δυνάμεις της αγοράς,

περνώντας με επιτυχία τις αλλεπάλληλες μεταβατικές καταστάσεις που Θα

εμφανίζονται στη ζωή του. (Κάντας, 1997) γ) να διακρίνει το αξιακό εργασιακό

του σύστημα και να προβεί σε επαγγελματικές επιλογές αντίστοιχες με την

ικανοποίηση των αξiών του.

Η συμβουλευτική διαδικασία του επαγγελματiκού προσανατολισμού στους

μαθητές με σύνδρομο Asperger, πρέπει να εστιάζεται κυρίως:

- στην προσπάθεια απόκτησης θετικής αυτοαντίληψης και αυτοεικόνας

- στην ενδυνάμωση των διαδικασιών και τεχνικών απόκτησης αυτογνωσίας.

152

Η ενδυνάμωση του αυτοσυναισθήματος των μαθητών αυτών, θεωρείται

αναγκαία συνθήκη για την επαγγελματική τους ανάπτυξη, κυρίως διότι η εμπλοκή

τους στο εργασιακό γίγνεσθαι τους οδηγεί σ' ένα στατiκό και σταθεροποιητικό

πλαίσιο εργασίας, που περιλαμβάνει κυρίως χαμηλής στάθμης επαγγέλματα,

αλλά καλύπτει τις βοιωτικές τους ανάγκες. Κατά συνέπεια δυσχεραίνονται στην

ανακάλυψη της πραγματικής επαγγελματικής τους ταυτότητας και

αυτοπαγιδεύονται στην εργασιακή αυτή πραγματικότητα.

• στην παροχή έγκυρης, έγκαιρης και αξιόπιστης ενημέρωσης και

επαγγελματικής

πληροφόρησης σχετizόμενης:

• με το εκπαιδευτικό σύστημα και τις σπουδές

• με τα επαγγέλματα και την κοινωνικοοικονομική zωή του τόπου

• με τις εναλλακτικές λύσεις επαγγελματικής εκπαίδευσης και τα κέντρα

επαγγελματικής κατάρτισης

Η διαδικασία της πληροφόρησης θα λειτουργήσει έτσι ως διασυνδετικός

κρίκος ανάμεσα

στο σύστημα εκπαίδευσης και την αγορά εργασίας και θα εξασκήσει το άτομο στη

λήψη

αποφάσεων με ορθολογιστικό τρόπο.

Σ΄ ένα ιδιαίτερα προωθημένο, μελλοντικό σχήμα, τα γραφεία Συμβουλευτικής

και Επαγγελματικού προσανατολισμού των σχολείων, θα μπορούσαν να

διευκολύνουν τη συνεχή διασύνδεση εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας, σε βαθμό

που να συναποτελούν ενιαίο πλέγμα δραστηριοτήτων, διευκολύνοντας τους

εσπερινούς μαθητές στην ανεύρεση εργασιακών θέσεων.

Η σύνδεση των γραφείων αυτών με αντίστοιχες υπηρεσίες του Υπουργείου

Εργασίας και του ΟΑΕΔ και η παροχή διευκολύνσεων με τη μορφή οικονομικών

επιδοτήσεων για τους μαθητές είναι μια επιπλέον προτεινόμενη λύση.

153

2. Στελέχωση των υπηρεσιών συμβουλευτικής και επαγγελματικούπροσανατολισμού με ειδικευμένο προσωπικό.

Οι καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που αναλαμβάνουν να

υλοποιήσουν τη συμβουλευτική και τον επαγγελματικό προσανατολισμό στον

μαθητικό πληθυσμό, δεν διαθέτουν συνήθως την απαραίτητη εξειδίκευση.

Επιπλέον το διδακτικό αυτό προσωπικό λειτουργεί αποσπασματικά στο επίπεδο

της διαρκούς ενασχόλησής του με το αντικείμενο της συμβουλευτικής και του

επαγγελματικού προσανατολισμού.

Οι εκπαιδευτικοί που θα επιθυμούν να εκπαιδευτούν ως στελέχη υποστήριξης

αυτών των υπηρεσιών- και οι οποίοι θα πρέπει να είναι κάτοχοι τίτλων

μεταπτυχιακών σποδών στη συμβουλευτική και τον επαγγελματικό

προσανατολισμό και όχι κάτοχοι βεβαιώσεων σεμιναρίων, σχετικών με τα

προαναφερθέντα αντικείμενα – θα αποτελέσουν μοχλό προόδου, συντήρησης ή

στασιμότητας των υπηρεσιών αυτών.

Το ειδικευμένο αυτό προσωπικό θα στοχεύει στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων

των μαθητών με σύνδρομο Asperger, για περιόδευσή τους στον κόσμο της

αγοράς, μέσα στους όρους της μη προβλεψιμότητας του μέλλοντος.

Η διαδικασία αυτή προαπαιτεί βιωματικό τρόπο πρόσληψης, από μέρους του

μαθητή και αποφυγή δασκαλοκεντρικού τύπου διδακτικής προσέγγισης.

Δυσχεραίνεται δε ιδιαίτερα όταν οι διδάσκοντες δεν έχουν ευρεία αντίληψη των

διαρθρώσεων της αγοράς εργασίας.

Ειδικότερα ο σύμβουλος που θα ασχοληθεί με τον επαγγελματικό

προσανατολισμό των μαθητών με σύνδρομο Asperger θα πρέπει:

! Να τους παροτρύνει και να τους βοηθήσει στην ανακάλυψη των

πραγματικών ενδιαφερόντων τους, στάσεων και αξιών τους.

! Να συνδράμει στην επεξεργασία, από μέρους των μαθητών, εναλλακτικών

προτάσεων επαγγελματικής εκπαίδευσης και δραστηριότητας.

154

! Να τους βοηθήσει στην ανάπτυξη στρατηγικών δράσης στην περίπτωση

που δεν κατορθώσουν να επιτύχουν το παρόν εκπαιδευτικό ή

επαγγελματικό τους σχέδιο.

! Να ενθαρρύνει την προσαρμοστικότητα και τη διάθεση των μαθητών για

εργασιακή σταθερότητα, αναγνωρίζοντας τους περιορισμούς που

υπάρχουν.

! Να αναπλαισιώνει θετικά –στο μέτρο του δυνατού- την επαφή τους με την

εργασιακή πραγματικότητα.

! Να διερευνήσει την επαγγελματική δομή και τις συνθήκες της αγοράς

εργασίας, προσφέροντας ταυτόχρονα πληροφοριακό υλικό στους μαθητές

με επισκέψεις σε χώρους εργασίας και επίσκεψη επαγγελματιών στην τάξη,

που θα διευκολύνουν την προώθηση εναλλακτικών λύσεων σε περίπτωση

αλλαγής των εργασιακών τους ενασχολήσεων.

! Να ενδυναμώσει τις διαδικασίες λήψης απόφασης και να διευρύνει τις

περιορισμένες φαντασιακές δυνατότητες που παρουσιάζουν οι μαθητές

αυτοί σε σχέση με το επάγγελμα, μέσα από το «παίξιμο ρόλων» και

παρεμφερείς τεχνικές.

! Να παρακολουθήσει την εργασιακή πορεία των μαθητών και να αναλύσει

μαζί τους τις επιμέρους θετικές και αρνητικές εμπειρίες που αποκομίζουν

απ΄ αυτήν.

3. Ενημέρωση της εκπαιδευτικής κοινότητας για τη συμβουλευτική στήριξη και τον

επαγγελμαπκό προσανατολισμό των μαθητών με σύνδρομο Asperger.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση των προαναφερθέντων

προτάσεων αποτελεί η ενημέρωση των εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας

εκπαίδευσης, οποιασδήποτε ειδικότητας, για τα προβλήματα, τις ανάγκες, τις

δεξιότητες και τις ικανότητες των μαθητών με σύνδρομο Asperger και για τους

155

τρόπους που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την ενδυνάμωση τον

αυτοσυναισθήματος τους και την εξάσκησή τους στη λήψη αποφάσεων.

Η εμπειρική μας άποψη από την έρευνα που διεξάγαμε και από τις

προσωπικές συζητήσεις που είχαμε είναι ότι οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί αν και

ανημετωπίζουν το μαθητικό αυτό πληθυσμό με συμπάθεια και επιείκεια, εν

τούτοις εϊχαν ιδιαίτερα δυσοίωνες προβλέψεις για την επαγγελματική τους πορεία

και τις εκπαιδευτικές τους δυνατότητες

Η "αυτοεκπληρούμενη προφητεία" για τη σχολική και επαγγελματiκή εξέλιξη των

μαθητών, τους ενισχύει το αίσθημα αδυναμίας που ήδη έχουν για την

καλυτέρευση της εργασιακής τους κατάστασης.

Η επανατοποθέτηση τον εκπαιδευτικού προσωπικού για τις πιθανές δυνατότητες του πληθυσμο

τους μαθητές στην επαναδιαπραγμάτευση των μελλοντικών τους προσδοκιών.

4. Συμβουλευπκή στήριξη, ενημέρωση καi εμπλοκή τωνοικογενειών των μαθητών με σύνδρομο Asperger στιςδιαδικασίες επαγγελμαπκού προσανατολισμού.

Η εμπλοκή του οικογενειακού περιβάλλοντος στην εκπαιδεντική και

εργασιακή πορεία των μαθητών, χαρακτηρίzεται από έλλειψη Θετικών

προσδοκιών για την επαγγελματική ανάπτυξη των μαθητών, από την καλλιέργεια

στάσεων χαμηλής εκτίμησης ως προς τις μελλοντικές επαγγελματικές τους

προοπτικές και από έλλειιψη απόδοσης προσοχής στο αξιακό σύστημα των

μαθητών και των επαγγελματικών επιλογών που σχετίζονται μ' αυτό.

Προβάλλει συνεπώς επιτακτική η ανάγκη για την πληροφόρηση, την

ενημέρωση και την καθοδήγηση των γονέων, για να χειριστούν κατάλληλα τις

εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών τους και να αντιμετωπίσουν με θετική στάση

των επαγγελματική τους ανάπτυξη.

Στόχος της συμβουλευτικής διαδικασίας θα είναι η θετική ανυμετώπιση των

προβλημάτων που υπάρχουν, με παράλληλη καλλιέργεια της πίστης ότι μπορούν

να επιλυθούν, η άρση των στερεοτύπων και η δρομολόγηση πραγματοποιήσιμων

λύσεων.

Η εμψύχωση των γονέων των μαθητών και η καλλιέργεια ελπίδων για την

καλυτέρευση του εργασιακού μέλλοντος των παιδιών τους, θα λειτουργήσει

πιθανόν θετικά στην άνοδο του αισθήματος αυτεπάρκειας των ίδιων των μαθητών.

157

3. Τόνωση των ερευνητικών δραστηριοτήτων στο χώρο της εκπαίδευσηςτων ατόμων με εξελικτικές δυσλειτουργίες

Οι ανriστοιχες ερευνητικές δραστηριότητες στον μαθητικό πληθυσμό με σύνδρομο

Asperger είναι πενιχρότατες στο Ελλαδικό χώρο.

Η ανάπτυξη της έρευνας στο χώρο αυτό θα καταστούσε σαφέστερες και

πιο ευδιάκριτες τις επαγγελματικές αξίες, στάσεις, προτιμήσεις, ενδιαφέροντα και

'' ικανότητες του πληθυσμού και θα διευκόλυνε την άσκηση της συμβουλευτκής

διαδικασίας, προσανατολίζοντάς την προς τη σωστή κατεύθυνση. Θα διευκόλυνε

ακόμα την πληροφόρηση και την ευαισθητοποίηση των αρμόδιων κρατικών

εκπαιδευτικών φορέων για την κατάλληλη νομοθετική διευθέτηση των ζητημάτων,

που άπτονται των ιδιαιτεροτήτων του πληθυσμού.

6. Ενδυνάμωση του ρόλου τον μαθήματος της πληροφορiχής καiπαράλληλη ανάπτυξη των συστημάτων πληροφόρησης

Το εκπαιδευτικό σύστημα προσπαθεί ν' απομακρυνθεί από τις

παραδοσιακές μορφές μάθησης, που στηρίzονται στην απομνημόνευση

πληροφοριών καi τη στείρα αναπαραγωγή τους, προβάλλοντας δημιουργικότερα

μοντέλα μαθησιακών διαδικασιών. (ΥΠΕΠΟ, 1998)

Η ανάπτυξη της σύγχρονης τεχνολογίας της Πληροφορικής έχει

δημιουργήσει συστήματα διαχείρισης τεράστιου όγκου πληροφοριών και η

εισαγωγή του μαθήματος της πληροφορικής στα σχολεία προσφέρει πρόσβαση

στον μαθητικό πληθυσμό σ' αυτό το πληροφοριακό υλικό.

Οι πληροφορίες που αφορούν στον επαγγελματικό προσανατολισμό

αναπτύσσονται σε όγκο και ποιότητα με έντονους ρυθμούς, από τη στιγμή που

υπάρχουν συστήματα που θα λειτουργήσουν ως υποδοχείς αυτής της ανάπτυξης.

Στα πλαίσια αυτά θα ήταν χρήσιμη ίσως η δημιουργία ενός κέντρου

πληροφόρησης για τους μαθητές με σύνδρομο Asperger το οποίο θα τους

παρείχε πληροφορίες σχετικές με βιβλιογραφική ενημέρωση, με προγράμματα

εκπαίδευσης και κατάρτισης στα οποία πιθανόν μελλοντικά να επιθυμήσουν να

158

ενταχθούν, με εκδηλώσεις, σεμινάρια, συνέδρια, και κυρίως πληροφορίες σχετικές

με την αγορά εργασίας καi τους επαγγελματικούς κλάδους, στους οποίους η

αναζήτηση θέσεων εργασίας είναι περισσότερο πρόσφορη. Ακόμα υπάρχει

πληροφοριακό υλικό σχετιζόμενο με υποτροφίες, επιδοτούμενα προγράμματα,

ΙΕΚ (ΟΑΕΔ), ΙΕΚ (ΟΕΕΚ), Σχολές Μαθητείας του ΟΑΕΔ και Ιδιωτικούς Φορείς

Εκπ/σης. Ταυτόχρονα υπάρχουν πληροφορίες σχετικά μ' όλα τα πανεπιστημιακά

και ερευνητικά ιδρύματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η δυνατότητα πρόσβασης των μαθητών σ' ένα τέτοιο πλήθος

πληροφοριών, πιθανόν να διευρύνει τα όρια που έχουν θέσει στην επαγγελματική

τους πορεία, με την ενασχόλησή τους με κατά βάση χαμηλής στάθμης

επαγγέλματα και να κεντρίσει το ενδιαφέρον τους για περαιτέρω επαγγελματικές

αναζητήσεις.

7. Αξιοποίηση κοινοτικών κονδυλίων για πς ανάγκες του ~ μαθηηκούπληθυσμού με σύνδρομο Asperger.

Ο μαθητικός πληθυσμός με σύνδρομο Asperger λόγω της δυσχερούς θέσης

θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως πληθυσμός που έχει την ανάγκη ειδικής

επικουρικής και μέριμνας από τον κρατικό μηχανισμό.

Η απορρόφηση συνεπώς κοινοτικών κονδυλίων και η αξιοποίησή τους για

επιδοτούμενα προγράμματα επαγγελματικής εκπ/σης-κατάρτισης σε πολλαπλούς

τομείς, ανάλογα με τις αξίες και τα ενδιαφέροντα του κάθε μαθητή, θα μπορούσε

να προσφέρεi πιλοτικά προγράμματα δράσης, που θα μας τροφοδοτούσαν με

πλήθος πληροφοριών σχετικών με την επαγγελματική συμπεριφορά των

εσπερινών μαθητών. Παράλληλα Θα βοηθούσαν στον εντοπισμό των

δυσλειτουργiών πού σχετίζονται με την επαγγελματτκή πορεία των εσπερινών

μαθητών και θα οδηγούσαν στη διόρθωσή τους μέσω των υπηρεσιών ΣΕΠ που

Θα λειτουργούσαν στα σχολεία.

Η επιδότηση των προγραμμάτων αυτών θα διευκόλυνε την πρόσβασή

τους στην αγορά εργασίας.

8. Δημιουργία υπηρεσιών μεταπαρακολούθησης αποφοίτων

159

Οι υπηρεσίες μεταπαρακολούθησης των αποφοίτων υψηλά λειτουργικών

αυτιστικών μαθητών θα μπορούσαν να λειτουργήσουν, με προαπαιτούμενη

ασφαλώς την ύπαρξη υπηρεσιών συμβουλευτικής καi επαγγελματικοϋ

προσανατολτσμού,στα σχολεία.

Οι προσεγγίσεις πολλών ομάδων καθίσταται επισφαλείς, εάν δεν

υπάρχούν υπηρεσίες μεταπαρακολούθησής τους. Αφού ήδη θα έχουν οι

υπηρεσίες ΣΕΠ συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για το

"επαγγελματικό προφίλ" του κάθε μαθητή σχολείου, για τις αξίες, τις ικανότητες και

τα ενδιαφέροντά του, καθώς και για την εργασιακή πορεία μέχρι την αποφοίτηση,

n παρακολούθησή τον μετά την απομάκρυνσή του από το σχολικό σύστημα

(follow-υρ)

Θα έδινε πολύτιμες πληροφορίες για την ακρίβεια ή μη των ήδη

συλλεχθέντων πληροφοριών και για την αποτελεσματικότητα των ίδιων

των υπηρεσιών που άσκησαν τη διαδικασία του επαγγελματικού

προσανατολισμού.

9. Θέσπιση κατάλληλων νομοθετικών ρυθμίσεων

Το πρόγραμμα του ΣΕΠ για τους μαθητές, χρειάζεται να είναι ευέλικτο,

πολλαπλό και με τέτοιο τρόπο οργανωμένο, ώστε να απαντά συγχρόνως, σε

περισσότερες της μίας, ανάγκες των μαθητών, αλλά και να ανταποκρίνεται

παράλληλα, σε περισσότερες της μίας, κατηγορίες μαθητών. Συνεπώς

προτιμότερο θα ήταν ένα ανεπτυγμένο πρόγραμμα από το οποίο Θα απορρέει η

δυνατότητα επιλογών, κατά ομάδες μαθητών του ιδίου σχολείου, με κοινά

ενδιαφέροντα.

Ταυτόχρονα επιβάλλονται νομοθετικές ρυθμίσεις που θα ευνοούν την

αναβάθμιση των συνθηκών και του επιπέδου σπουδών που παρέχονται σε

αυτό τον πληθυσμό η ποιότητα των οποίων τον έχει τοποθετήσει στο

περιθώριο της εκπαίδευσης.

160

10. Εμπλοκή των επαγγελματικών ενδιαφερόντων, αξιών,προτιμήσεων και ικανοτήτων των υψηλά λειτουργικώναυτιστικών μαθητών στις διαδικασίες συμβουλευτικής καιεπαγγελματικού προσανατολισμού με τη χρήση κατάλληλωνψυχοδιαγνωστικών εργαλείων.

Ο καθορισμός του επαγγελματικού προφίλ των μαθητών με σύνδρομο

Asperger και η ανίχνευση των επαγγελμτικών πτυχών αποτελείασφαλή δίοδο

για τον μετέπειτα επαγγελματικό προσανατολισμό τους.

Η διαδικασία αυτή προάγεται μόνο μέσω των έγκυρων και αξιόπιστων

ψυχομετρικών εργαλείων επαγγελματικού προσανατολισμού, τα οποία αρχικά

πρέπει να σταθμιστούν στον γενικό πληθυσμό και ακολούθως να χορηγηθούν

σε άτομα με αναπτυξιακές εξελικτικές δυσλειτουργίες.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ανάλυση αποτελεσμάτωνΗ ανάλυση των ερευνητικών στοιχείων έγινε σε διερευνητική-νατουραλιστιή βάση

και παρουσιάστηκε με τη μορφή της περιγραφικής ανάλυσης.

161

Το δείγμα της έρευνας απετέλεσαν 9 μαθητές με διαταραχή του φάσματος του

Αυτισμού σε υψηλά λειτουργικά επίπεδα, εκ των οποίων τα αγόρια ήταν 7 και τα

κορίτσια 2, ηλικίας 14-17 ετών.

Οι μαθητές του δείγματος φοιτούσαν στις τάξεις Β΄ Γυμνασίου μέχρι και Β΄

Λυκείου.

Σχετικά με το δείγμα των μαθητών- όπως ήδη αναφέραμε-είχαν διαγνωστεί ως

υψηλά λειτουργικοί αυτιστικοί, από το Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Αθηνών και από

άλλα συναφή Κέντρα.

Όλοι οι μαθητές είχαν αξιολογηθεί με την κλίμακα νοημοσύνης WISC-III και

εντάσσονται όλοι στο πλαίσιο του φυσιολογικού πληθυσμού. Ακολούθως στους

Πίνακες 1,2,3,4 και 5 παρουσιάζονται τα ατομικά –δημογραφικά στοιχεία των

συμμετεχόντων μαθητών του δείγματος.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Απόλυτες συχνότητες ως προ το φύλο των μαθητών του δείγματος.

Υψηλά λειτουργικοί αυτιστικοί μαθητές Ν=9

Αγόρια

7

Κορίτσια

2

ΠΙΝΑΚΑΣ 2:Εκτίμηση ορίων κίνησης λεκτικού, πρακτικού και γενικού Δείκτη

Νοημοσύνης της ομάδας.


162

Λεκτικός Δείκτης 84-119

Πρακτικός Δείκτης 80-131

Γενικός Δείκτης 80-120

ΠΙΝΑΚΑΣ 3: Εκτίμηση του νοητικού επιπέδου κίνησης και μαθητών του δείγματος.


Οριακή νοημοσύνη 70-79 -

Αδύνατη φυσιολογική 80-89 2

Μέση φυσιολογική 90-109 6

Δυνατή φυσιολογική 110-119 -

Ανώτερη 120-129 1

Ο Λεκτικός, Πρακτικός και Γενικός Δείκτης Νοημοσύνης του πληθυσμού

μετρήθηκαν με την κλίμακα νοημοσύνης WISC-III και ακολούθως ορίστηκαν τα

αντίστοιχα νοητικά επίπεδα στα οποία κινείται ο ερευνόμενος πληθυσμός.

Επιλέχθηκε πληθυσμός που κινείται στα «φυσιολογικά νοητικά πλαίσια» και

εξαιρέθηκαν περιπτώσεις πνευματικής-διανοητικής ανεπάρκειας, εφόσον

χορηγήθηκαν ψυχοδιαγνωστικά εργαλεία διερεύνησης του επαγγελματικού προφίλ

των μαθητών (ερωτηματολόγια ενδιαφερόντων αξιών και ικανοτήτων της

εταιρείας Ison Psychometrica, τα οποία σταθμίστηκαν σε πληθυσμό που κινείται

σε φυσιολογικά όρια.

ΠΙΝΑΚΑΣ 4: Επάγγελμα γονέων: Απόλυτες συχνότητες ως προς την ομάδα.

Επαγγέλματα γονέων (Σύμφωνα με

την κατηγοροποίηση της ΕΣΥΕ, 1995)

Υψηλά λειτουργικοί αυτιστικοί μαθητές

163

Επάγγελμα

πατέρα

Επάγγελμα

μητέρας

Επιστημονικά, καλλιτεχνικά και συναφή 2 4

Τεχνολόγοι, τεχνικοί βοηθοί και

συναφή

- -

Υπάλληλοι γραφείου και συναφή 1 2

Παροχή υπηρεσιών και πωλητές 3 2

Ειδικευμένοι τεχνίτες και συναφή 1 -

Χειριστές μηχανημάτων - -

Ανειδίκευτοι εργάτες,

μικροεπαγγελματίες

- -

Οικιακά - -

Ένοπλες δυνάμεις 1 1

(*ΥΓ. 1=πατέρας είναι θανών)

Η επαγγελματική κατάσταση των γονέων του ερευνόμενου πληθυσμού,

ομαδοποιημένη σύμφωνα με την κατηγοροποίηση της ΕΣΥΕ το 1995, κατέγραψε

αναφορικά με τους πατεράδες 3 απασχολημένους σε παροχή υπηρεσιών και

πωλήσεις, 2 σε επιστημονικό κλάδο, 1 υπάλληλο γραφείου, 1 ειδικό τεχνίτη και 1

στις ειδικές δυνάμεις. Αντίστοιχα από τις μητέρες 4 ασκούν επιστημονικά

επαγγέλματα, 2 είναι υπάλληλοι γραφείου, 2 βρίσκονται στο χώρο των πωλήσεων

και τις προσφοράς υπηρεσιών 1 ασχολείται με οικιακά.

Αν και δεν ρωτήθηκε από το συνολικό δείγμα να προσδιορισθεί άμεσα ή έμμεσα

το οικογενειακό εισόδημα, για να καταγραφεί αντίστοιχα το οικονομικό επίπεδο της

οικογένειας, με επιφύλαξη θα σημειώναμε ότι τα επαγγέλματα των γονέων

κινούνται σε μέσο-ανώτερο εργασιακό επίπεδο, αποχαρακτηρισμένα, όπως

προαναφέρθηκε από τις αντίστοιχες οικονομικές απολαβές.

ΠΙΝΑΚΑΣ 5: Μορφωτικό επίπεδο γονέων: Απόλυτες συχνότητες ως προς την

ομάδα.

164

Μορφωτικό επίπεδο

γονέων


Πατέρας Μητέρα

Απόφοιτος δημοτικού - -

Απόφοιτος γυμνασίου 2 3

Απόφοιτος Ανώτερης

σχολής

1 -

Απόφοιτος ανώτατης

σχολής

6 6

Ως προς τα λοιπά ατομικά-δημογραφικά στοιχεία του δείγματος κατεγράφησαν το

μορφωτικό επίπεδο των γονέων τους το οποίο κινείται σε υψηλά επίπεδα, αφού 6

πατεράδες και 6 μητέρες αντίστοιχα είναι κάτοχοι τίτλου ανώτατης Σχολής,

καταγραφή που συνάδει με τη θεωρητική υποστήριξη (βλ. θεωρητική

προσέγγιση), ότι ο αυτισμός αποτελεί μια εκ γενετής διαταραχή της εγκεφαλικής

λειτουργίας και απορρέει από το συνδυασμό διαφόρων παραγόντων. Δεν

προκαλείται συνεπώς από ανεπαρκή, φτωχή γονεική φροντίδα, διαχέεται

ποσοστιαία με ισόποσο τρόπο σ’όλες τις κοινωνικές τάξεις και το μορφωτικό

επίπεδο των γονέων του δείγματος δεν αποτελεί αυτόγονο παράγοντα της

αναπτυξιακής αυτής διαταραχής (Frith 1996).

Aπό τα ψυχολογικά προφίλ του ερευνώμενου πληθυσμού, έτσι όπως αυτά

συντίθενται από τις περιγραφές των υψηλά λειτουργικών αυτιστικών μαθητών,

από τους γονείς τους μέσω προσωπικών συνεντεύξεων, από τις μαθησιακές

εκτιμήσεις και από τις εκτιμήσεις της επιστημονικής ομάδας από τη συνέντευξη και

έτσι όπως κατεγράφησαν από την επιστημονική ομάδα του Ιατροπαιδαγωγικόύ

Κέντρου στους αντίστοιχους φακέλους προκύπτει ότι :

• 8 στους 9 υψηλά λειτουργικούς μαθητές αντιμετωπίζουν μαθησιακά

προβλήματα, τα οποία συνήθως συνθέτουν και το αίτημα επίσκεψης των ιδίων

και της οικογένειάς τους στα Ιατροπαιδαγωγικά κάντρα. Η εξέταση σε

οπτικοκινητικό συντονισμό, γραφοκινητικές δεξιότητες, οπτικοχωρική αντίληψη,

χωρικό προσανατολισμό, οπτική και ακουστική μνήμη, εμφανίζει μεγάλη

ποικιλία. Τα νευροψυχολογικά ελλείμματα οδηγούν σε σοβαρές μαθησιακές

165

δυσκολίες μεγάλου βαθμού. Η δυνατότητα πρόσληψης νέων δεξιοτήτων και

πληροφοριών διαφέρει από τον γενικό πληθυσμό, καταγράφοντας ιδιαίτερα

αργούς ρυθμούς μάθησης. (Gillberg, 1991).

• 8 στους 9 μαθητές του δείγματος εμφανίζουν γενικότερα προβλήματα

συμπεριφοράς, αφού μια από τις κύριες δυσλειτουργίεςς αυτών των ατόμων –

όπως αναφέρθηκε και στη θεωρητική προσέγγιση – αφορά την ποιότητα της

κοινωνικής αλληλεπίδρασης που αναπτύσσουν σε επίπεδο τόσο λεκτικές όσο

και μη λεκτικές επικοινωνίας. Εμφανίζουν μικρή ανοχή στην κοινωνική

ματαίωση, λόγω των συνεχών απορρίψεων που οι ίδιοι έλκουν από τον

κοινωνικό περίγυρο με τη μη συμβατική συμπεριφορά που επιδεικνύουν

εξαιτίας των επικοινωνιακών προβλημάτων τους.

• 3 στους 8 μαθητές εμφανίζουν εναντιωματική συμπεριφορά, προερχόμενη

πιθανόν από την ποιοτική βλάβη που υπάρχει στην αποκωδικοποίηση και

κατανόηση της εξωλεκτικής επικοινωνίας και της συνεχούς ματαίωσης.

• Βάση των προαναφερθέντων οικολογείται και το επικοινωνιακό πρόβλημα που

εντοπίζεται στο σύνολο του ερευνώμενου δείγματος (8 στους 8 παρουσιάζουν

επικοινωνιακό πρόβλημα).

Αναλυτικότερα κατά μαθητή τα μαθησιακά προβλήματα, τα γενικά προβλήματα

συμπεριφοράς, η εναντιωματική συμπεριφορά και το επικοινωνιακό πρόβλημα,

παρουσιάζονται στον πίνακα 6, ως ακολούθως:

ΠΙΝΑΚΑΣ 6

Υψηλά

λειτουργικοί

Μαθησιακά

προβλήματα

Γενικά

προβλήματα

Εναντιωμα

τική

Επικοινωνια

κό

166

αυτιστικοί

μαθητές

συμπεριφοράς συμπεριφο

ρά

πρόβλημα

Ο.Β . . .Τ.Α . . .Κ.Θ . . .Λ.Γ. . . .Π.Π . . . .Δ.Α. . . . .Π.Ν . . .Φ.Λ . . .Β.Χ . . .

Για τη διερεύνηση της αυτοεκτίμησης χορηγήσαμε το ερωτηματολόγιο της

αυτοεκτίμησης του Coopersmith. Τα γενικά επίπεδα αυτοεκτίμησης στο σύνολο

του δείγματος φαίνεται να είναι χαμηλότερα του θεωρητικού μέσου των 50

μονάδων, με βάση το ερωτηματολόγιο του Coopersmith.

Ειδικότερα:

ΠΙΝΑΚΑΣ 7. Επίπεδα αυτοεκτίμησης της ομάδας.


Χαμηλή αυτοεκτίμηση 4

167

Μέση ανώτερη αυτοεκτίμηση 3

Υψηλή αυτοεκτίμηση 2

Παρατηρούμε ότι μόνο 2 μαθητές από τον ερευνόμενο πληθυσμό διαθέτουν

υψηλή αυτοεκτίμηση, ενώ οι 4 υψηλά λειτουργικοί αυτιστικοί μαθητές στους

οποίους χορηγήθηκε το ερωτηματολόγιο Coopersmith (1967), Coopersmith, S

(1967) The Antecodents of self-esteem, San Francisco : W.H: Freeman,

διατύπωσε τα θεωρία του για τη διαμόρφωση του αυτοσυναισθήματος, στην

οποία κυρίαρχη θέση κατέχει, η υποκειμενική άποψη του ατόμου για τον εαυτό

του, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από το σύνολο των στάσεων που το ίδιο τρέφει

προς το πρόσωπό του. Η διαδικασία διαμόρφωσης του αυτοσυναισθήματος,

χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα και συνεχόμεες τάσεις αυτοαξιολόγησης.

Ο Βurns (1982) Βurns R.B.C. (1082) Self concept development and education

New York (Holt Rinehart and Winston, συνέθεσε τις διάφορες θεωρητικές

προσεγγίσεις για την αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση στις εξής βασικές προτάσεις

:

α) Το κάθε άτομο μελετάται, ως ξεχωριστή οντότητα για να προσδιοριστούν οι

ιδιαιτερότητές του.

β) Η αυτοεικόνα (self-image) και η αυτοεκτίμηση (self-esteem) είναι βασικές

πτυχές της αυτοαντίληψης.

γ) Η αυτοεικόνα και η αυτοαντίληψη διαμορφώνονται, διαμέσω των εμπειριών του

ατόμου και ιδίως μέσα από τις συνεχείς κοινωνικές αλληλεπιδράσεις (social

interaction).

δ)Πυρήνας στην όλη επεξεργασία της αυτοαντίληψης είναι η αυτοαξιολόγηση (self

–evaluation) και ο τρόπος με τον οποίο η παραπάνω ενεργοποιεί και καθοδηγεί τη

συμπεριφορά του ατόμου.

168

Ο Clark (1063) Clark, 1963 στο Φ. Σακελαρίδη (1968) : Αυτοαντίληψη και

επαγγελματικές προτιμήσεις σε διαπολιτισμικό χώρο. Διπλωματική Εργασία,

Αθήνα), συμπληρώνει ότι, «καθώς τα παιδιά κοινωνικά περιθωριοποιημένων

ομάδων μαθαίνουν την κατώτερη θέση με την οποία σχετίζονται και παρατηρούν

ότι συνήθως διαχωρίζονται και απομονώνονται από τα πιο προνομιούχα μέλη της

κοινωνίας, αντιδρούν με βαθιά αισθήματα κατωτερότητας και με μια αίσθηση

προσωπικής ταπείνωσης,. Πολλά βρίσκονται σε σύγχυση σε σχέση με την

προσωπική τους αξίας».

Σύμφωνα με τα θεωρητικά και βιβλιογραφικά δεδομένα, που προαναφέραμε,

δικαιολογείται η χαμηλή αυτοαντίληψη των υψηλά λειτουργικών αυτιστικών

μαθητών, μια που και οι ίδιοι λόγω της ήδη υπάρχουσας ποιοτικής δυσλειτουργίας

στην αμοιβαία κοινωνική αλληλεπίδραση, απορρίπτονται και αποδοκιμάζονται ως

ανεπαρκείς από έναν από τους σημαντικότερους διαμορφωτές της αυτοαντίληψης

: την ομάδα των συνομηλίκων τους, αλλά και τον ευρύτερο πιθανόν κοινωνικό

περίγυρο.

Το επαγγελματικό προφίλ των μαθητών σε σχέση με τις επαγγελματικές αξίες, τις

ικανότητες και τα ενδιαφέροντά τους, αξιολογήθηκε με τα εργαλεία :

• ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ

• ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΑΞΙΩΝ

• ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

Της εταιρείας Ison Psychometrica, η οποία εδρεύει στην Αθήνα και για τα οποία

διαθέταμε άδεια χορήγησης. Τα ψυχομετρικά αυτά εργαλεία που αφορούν στον

επαγγελματικό προσανατολισμό είναι σταθμισμένα στον ελληνικό πληθυσμό.

Ακολούθως στους πίνακες 8, 9, 10 και 11 καταγράφονται οι επαγγελματικές

ικανότητες, οι επαγγελματικές αξίες, οι δηλούμενες ως επαγγελματικές

προτιμήσεις από την ερευνώμενη ομάδα και οι συναγόμενες ως επαγγελματικές

προτιμήσεις μετά τη χορήγηση των test.

169

Πίνακας 8

Ικανότητες Υψηλά λειτουργικοί

αυτιστικοί μαθητές Νο.

9

Κοινωνική 3 *

Μαθηματική 2

Ηγετική -

Μηχανική 6 *

Μουσική 3 *

Καλλιτεχνική 5 *

Υπολογιστική 1

Ικανότητα Πειθούς 1

Χειρωνακτική 3 *

Επιστημονική 2

Ικανότητα αντίληψης

χώρου

2

Διδακτική 1

Ικανότητα για δουλειές

γραφείων

3 *

Γλωσσική 2

Οι ικανότητες, όπως κατεγράφησαν στους υψηλά λειτουργικούς αυτιστικούς

μαθητές μετά την χορήγηση των ερωτηματολογίων ικανοτήτων, καταδεικνύουν ότι

οι μαθητές υποδεικνύουν όπως τους ζητήθηκε, ως ικανότητες που κατά την κρίση

τους διαθέτουν περισσότερο και μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν στο

επάγγελμά τους την Μηχανική και Καλλιτεχνική.

Η Μηχανική Ικανότητα απαιτεί ευχέρεια στη χρήση μηχανών ή εργαλείων,

επιδεξιότητα στις επιδιορθώσεις και στην κατανόηση της λειτουργίας των

μηχανών.

170

Η Καλλιτεχνική Ικανότητα αφορά ιδιαίτερες επιδόσεις στο σχέδιο στη

διακόσμηση, στον σχεδιασμό στη ζωγραφική και στο σύνολο εν γένει των

γραφικών τεχνών.

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο, ώστε να δίνει

μεγαλύτερο έμφαση στις γνώσεις και στις επίκτητες δεξιότητες των μαθητών και

όχι στην καλλιέργεια των ικανότητα, που διαθέτουν. Ως εκ τούτου τα τεστ του

σχολείου είναι κυρίως τεστ επίδοσης, η επιτυχία στα οποία εξαρτάται από τη

διάθεση του νέου ανθρώπου να αφομοιώσει τις γνώσεις που το σχολείο του

προσφέρει.

Αντίθετα μέσω των τεστ ικανοτήτων μετρούν με ακρίβεια και προσδιορίζουν με

σαφήνεια τις συγκεκριμένες ικανότητες που διαθέτει ο κάθε νέος άνθρωπος.

Τα ευρήματά μας συμφωνούν και με το πλαίσιο της θεωρητικής μας προσέγγισης,

όπου σημειώσαμε ότι ανάμεσα στις ικανότητες που διαθέτουν αυτοί οι μαθητές

είναι η καλλιτεχνική σε πρωτεύουσα θέση, όπως επίσης και η μηχανική ικανότητα

και η ικανότητα χειρισμού και προγραμματισμού Η/Υ κυρίως γιατί υπάρχει

οπτικοποίηση της πληροφορίας και δυνατότητα προβλεψιμότητας της

κατάστασης, χωρίς εξωλεκτική επικοινωνία. Ως λιγότερο σημαντικές ικανότητες

καταγράφονται – ως αναμενόταν – η διδακτική, η ικανότητα πειθούς και η

υπολογιστική.

Πίνακας 9

ΑΞΙΕΣ Υψηλά λειτουργικοί

αυτιστικοί μαθητές

171

Ν=.9

Υψηλές αποδοχές 7

Επαγγελματική

σταθερότητα

7

Σωματική δραστηριότητα -

Χειρωνακτική

δραστηριότητα

4

Κύρος, γόητρο 3

Συχνή αλλαγή

δραστηριοτήτων

4

Ανεξαρτησία 1

Δημιουργικότητα 4

Ανθρώπινη επαφή 2

Υψηλοί στόχοι 3

Απλή και οργανωμένη

εργασία

-

Ηγετική θέση 1

Πνευματική δραστηριότητα 1

Ελεγχόμενη επαγγελματική

δραστηριότητα

1

Ο M. Rokeach (1973) M. Rokeach (1973) The Nature of Human values N.Y. Free

Press, διατυπώνει τις εξής υποθέσεις γύρω από τη φύση των ανθρωπίνων αξιών

:

• Ο συνολικός αριθμός των αξιών που αποδέχεται το κάθε άτομο είναι σχετικά

μικρός.

• Σε μία κοινωνία όλα τα άτομα αποδέχονται τις ίδιες αξίες, σε διαφορετικό όπως

βαθμό.

• Οι αξίες είναι οργανωμένες σε συστήματα αξιών.

172

• Οι αξίες ενός ατόμου είναι αποτέλεσμα της κουλτούρας μέσα στην οποία ζει,

των θεσμών, της ευρύτερης κοινωνίας και της προσωπικότητάς του.

• Οι αξίες ενός ατόμου σε μεγάλο βαθμό προσδιορίζουν τη συμπεριφορά του.

Ως εργασιακές αξίες ορίζονται « οι ιδιότητες που οι εργαζόμενοι επιθυμούν και

επιδιώκουν στις δραστηριότητες τις οποίες εμπλέκονται ή στα αντικείμενα που

κατασκευάζουν ή αποκτούν». (Drummond & Mc.Intyre & Skaggs, 1977),

Drummond, J.R., Mc Intyre W.G., Skaggs, C.T. (1077) Work values and job

satisfaction at young adult males. Journal of Employment Counseling, v.14, p.23-

26.

Mέσω των ευρημάτων κατεδείχθει ότι τις πρώτες θέσεις στον εργασιακό αξιακό

κώδικα των υψηλά λειτουργικών αυτιστικών μαθητών κατέχουν οι υψηλές

αποδοχές και η επαγγελματική σταθερότητα, ενώ οι λιγότερο προτιμώμενες αξίες

είναι : η ανεξαρτησία, η κατοχή ηγετικές θέσης, η πνευματική δραστηριότητα και η

ελεγχόμενη επαγγελματική δραστηριότητα.

Οι υψηλά λειτουργικοί αυτιστικοί μαθητές προτίμησαν δύο εξωγενείς ή υλικές

αξίες, (Κάντας & Χατζή 1991) Κάντας, Α., Χατζή Α. (1991) θεωρίες

επαγγελματικής ανάπτυξης. Στοιχεία Συμβουλευτικής Αθήνα, Ελληνικά γράμματα,

όπως αυτές της επαγγελματικής σταθερότητας και των υψηλών αποδοχών.

Η εξασφάλιση σταθερότητας και ασφάλειας σε σχέση με το εργασιακό πλαίσιο και

οι υψηλές αποδοχές, κατέχουν σημαίνουσα θέση πιθανότατα ως μια

«αναγκαστική στρατηγική πρώιμης αντιμετώπισης της διογκούμενης ανεργίας από

το άτομο», η οποία επιβλήθηκε από την έντονη αύξηση του δείκτη ανεργίας σε

παγκόσμιο επίπεδο (Ritkin, 1996), Ritkin J. (1996). To τέλος της εργασίας και το

μέλλον της, Αθήνα : Λιβάνης

Διαπιστώνουμε επίσης ότι οι υψηλά λειτουργικοί αυτιστικοί μαθητές

ενσωματώνουν τις συνεχείς αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στα τομικά χαρακτηριστικά

173

των προσώπων και στις απαιτήσεις του ευρύτερου ή στενότερου οικονομικού –

κοινωνικού και εργασιακού περιβάλλοντος. Ειδικότερα καταγράφεται

επηρεασμός τους από το μακροσύστημα όπου αποτελεί εσωδομή του

περιβάλλοντος και είναι το σύνολο των ιδεολογικών, οικονομικών , κοινωνικών

και πολιτιστικών πεποιθήσεων, οι οποίες συνδέονται με το μορφωτικό –

πολιτιστικό επίπεδο και το επίπεδο καλλιέργειας του αναπτυσσόμενου προσώπου

(Vondracek et al, 1986) Vondracek F.W., Skorikov V.B. (1997). Longitudinal

relationships between part time work and career development in adelescents.

Career development quarterly, v. 45 (3), p. 221 – 23.

Πίνακας 10

ΥΨΗΛΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΙ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΙ

ΜΑΘΗΤΕΣ Νο. 9

ΔΗΛΟΥΜΕΝΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ

ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ

1η

ΕΠΙΛΟΓΗ

2Η

ΕΠΙΛΟΓΗ

3Η

ΕΠΙΛΟΓΗ

Επιστημονικά - - 1

Καλές & εφαρμοσμένες τέχνες - - -

Τουριστικές Επιχειρήσεις - - -

Αθλητισμός - - -

Ελεύθερα επαγγέλματα - - -

Υπηρεσίες γραφείου (&Η/Υ) 3 1 -

Τεχνικά – χειρωνακτικά 1 2 -

Εκπαιδευτικά - 1 -

Μηχανολογικά 1 1 -

Διοίκηση επιχειρήσεων 1 - -

Νομικά 1 - -

Επικοινωνία – Μ.Μ.Ε. 1 - -

Πίνακας 11ΥΨΗΛΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΙ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΙ

ΜΑΘΗΤΕΣ Νο. 9

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ

(Βάσει των αποτελεσμάτων των test

ενδιαφερόντων που χορηγήθηκαν) 1 2 3 4 5 6

Επικοινωνία 2 - - - - -

174

Μάρκετινγκ - 1 - - - -

Καλές & εφαρμοσμένες τέχνες 1 1 2 1 - -

Νομικά - - - 1 - -

Επαγγέλματα που σχετίζονται με τη

μουσική

- 1 - 1 1 -

Εργασίες ακριβείας 3 - - - - -

Μηχανολογικά και φυσικές επιστήμες - 1 2 - 2 -

Διοικητικά 1 - - 2 - -

Χειρισμός μηχανημάτων - - 1 - 2 -

Επιβολή κανονισμών & νόμων - 1 - - - -

Αγροτικά - - 2 1 - -

Αθλητισμός και ψυχαγωγία - - - 2 1 -

Χειρωνακτικές 1 - - - - -

Βασικές υπηρεσίες - 2 - - - -

Επαγγέλματα εξειδικευμένων τεχνιτών - - - 1 - -

Υπάλληλοι γραφείου 1 - - - 1 -

Ποιοτικός έλεγχος - 1 - - - -

Αριθμητικά / υπολογιστικά - 1 1 - - -

Εξυπηρέτηση πελατών - - - - 2 -

Ψυχαγωγία ακροατηρίου - - 1 - - -

Εκπαιδευτικά - Κοινωνικά - - - - 1 -

Οι υψηλά λειτουργικοί αυτιστικοί μαθητές δηλώνουν ως πρώτη επαγγελματική

τους προτίμηση τις υπηρεσίες γραφείου, οι οποίες περιλαμβάνουν στον

εργασιακό τους κύκλο και τον χειρισμό ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Οι αντίστοιχες επαγγελματικές τους προτιμήσεις, όπως μετρήθησαν μετά τη

χορήγηση των αντίστοιχων ερωτηματολογίων κατέγραψαν ως πλέον

προτιμώμενες και αρμόζουσες τις εργασίες ακριβείας.

Αναλυτικότερα :

175

• Οι υπηρεσίες υπαλλήλων γραφείου αφορούν επαγγέλματα σε ιδιωτικές και

κρατικές επιχειρήσεις που απαιτούν να εργάζεται κάποιος σ’ ένα γραφείο. Τα

άτομα που απασχολούνται στο χώρο αυτό μπορεί να παραλαμβάνουν και να

στέλνουν εμπορεύματα, να χρησιμοποιούν μηχανές γραφείου για να

δακτυλογραφήσουν, τυπώσουν, φωτοτυπήσουν ένα έγγραφο. Άσχετα με το

βαθμό πολυπλοκότητας του εργασιακού αντικειμένου η ακρίβεια και η

συνέπεια είναι απαραίτητες για τον τομέα αυτό.

• Αντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι : Υπάλληλος γενικών καθηκόντων,

γραμματέας, δακτυλογράφος, στενογράφος, χειριστής Η/Υ, υπάλληλος

λογιστηρίου, υπάλληλος ταχυδρομείου.

• Οι εργασίες ακριβείας αφορούν επαγγέλματα που απαιτούν μεγάλη

δεξιοτεχνία, είτε στη χρήση χεριών, είτε στη χρήση μηχανημάτων. Τα άτομα

που απασχολούνται σ’ αυτόν τον τομέα εγκαθιστούν ή επιδιορθώνουν

μηχανές, χρησιμοποιούν το καλλιτεχνικό τους ταλέντο για να φτιάξουν ή να

διακοσμήσουν αντικείμενα.

• Αντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι : Αργυροχρυσοχόος, φυσητής γυαλιού,

μηχανικός αυτοκινήτων, ηλεκτρολόγος, ταπετσέρης κ.α.

Τα αποτελέσματα των εκθέσεων των χορηγούμενων τεστ συμφωνούν απόλυτα

και με τη θεωρητική και βιβλιογραφική μας υποστήριξη.

Επιλέγονται επαγγέλματα που δεν ερεθίζουν αρνητικά την ακαμψία στις

διαδικασίες της σκέψης που χαρακτηρίζει τους υψηλά λειτουργικούς αυτιστικούς

μαθητές. Τα εργασιακά αντικείμενα και πλαίσια που επιλέχθησαν, συνήθως

αντιστέκονται στις αλλαγές, απαιτούν τελετουργική εργασιακή συμπεριφορά και

δεν απαιτούν ομαδική συνεργασία και έντονη δημιουργική φαντασία.

Καλύπτεται μέσω των επαγγελμάτων αυτών το φάσμα των ενδιαφερόντων τους,

που παρουσιάζεται περιορισμένο (Gillberg, 1991) και αποφεύγεται η εξωλεκτική

επικοινωνία που τους δυσχεραίνει ιδιαίτερα.

176

Τα επαγγέλματα αυτά τέλος είναι κατά κανόνα μη ανταγωνιστικά και δεν απαιτούν

επικοινωνιακές δεξιότητες ή σύνθετους και πολύπλοκους χειρισμούς στο λόγο.

Επαγγελματικός προσανατολισμός και οικογενειακό – σχολικό περιβάλλον

Τα αποτελέσματα των συνεντεύξεων και τα ερωτηματολόγιο γονέων μας έδειξαν

ότι οι γονείς των υψηλά λειτουργικών αυτιστικών μαθητών είναι σοβαρά

προβληματισμένοι σε σχέση με το επάγγελμα που θα επιλέξουν τα παιδιά τους

και συγχρόνων αγωνιούν αν τα παιδιά τους θα μπορέσουν ν’ ανταπεξέλθουν

ικανοποιητικά στον εργασιακό τους χώρο.

Αυτά σαφώς απορρέουν από τη σοβαρή δυσκολία των παιδιών στην

διεπικοινωνία και στη δυσαρμονία των κοινωνικών τους δεξιοτήτων. Το σχολείο

στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν έχει κατανοήσει την ιδιαιτερότητα των

μαθητών αυτών, στέκεται μόνο στις επιδόσεις τους και στις μαθησιακές τους

δυσκολίες. Πολλοί από τους μαθητές του δείγματος είναι βαθμολογικά πάνω από

το μέσο όρο με ιδιαίτερες ικανότητες, τις οποίες οι διδάσκοντες Δε μπορούν να

διακρίνουν και να ενισχύσουν διότι είναι τελείως ανενημέρωτοι για αυτήν τη

νοσολογική οντότητα και τις ιδιαιτερότητές της.

Αποτέλεσμα αυτών είναι μαθητές να εισπράττουν ματαίωση, να δυσανασχετούν

για το σχολείο και με τη δυσκολία που έχουν στη διεπικοινωνία, να

απομονώνονται περισσότερο από την ομάδα των συνομηλίκων τους.

Äñ. ÁëåîÜíäñá Ñïýóóïõ · Επαγγελματικός...

Documents