การเรียกน้ำนมแม่กลับคืน (relactation)
TRANSCRIPT
การเรยกนำนมแมกลบคน (Relactation)
ทบทวนวรรณกรรม เรอง “นมแม” ศนยนมแมแหงประเทศไทย
การเรยกนำนมแมกลบคน (Relactation) ผเขยน สธรา เออไพโรจนกจ
มนตร วงพฤกษ
ISBN 978-974-422-389-0
วนทจดทำ สงหาคม 2550
สนบสนนจดทำตนฉบบ
โดย : สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)
เผยแพรผานเวบไซต ศนยนมแมแหงประเทศไทย
สนบสนนจดพมพ ครงท
โดย....
อำนวยการจดพมพ
โดย : ศนยนมแมแหงประเทศไทย
อาคารสถาบนสขภาพเดกแหงชาต มหาราชน ชน 11
เลขท 420/8 ถนนราชวถ เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400
โทรศพท 0 2354 8404 โทรสาร 0 2354 8409
website : www.thaibreastfeeding.com
ภาพประกอบโดย ด.ญ.ศภสรา บญสนอง
ออกแบบโดย บรษท สรางสอ จำกด
คำนำ
ทกคนลวนทราบกนดวานำนมแมคอสดยอดของสารอาหารทดทสดสำหรบทารกแตดวยปจจยหลายประการทสงผลใหการเลยงทารกดวยนมแมลดนอยถอยลงไปทารกแรกเกดหลายลานคนตองพลาดโอกาสอนสำคญทสดในชวตกบการทจะไดกนนมแม
การรณรงคใหสงคมโดยเฉพาะครอบครวใหตระหนกและเหนความสำคญของนมแมไดนนจำเปนอยางยงทตองไดรบขอมลทถกตองในเรองความสำคญและวธการของการเลยงลกดวยนมแมจากบคลากรทางการแพทยและสาธารณสข ดงนนศนยนมแมแหงประเทศไทย ไดประสานกบนกวชาการทมประสบการณดานนมแมมาอยางยาวนานไดจดทำหนงสอชดทบทวนวรรณกรรมฉบบบคลากรทางการแพทยและสาธารณสขจำนวน10เรองในชดหนงสอ7เลมอนไดแก
1.ทำไม6เดอนแรกใหลกกนนมแมอยางเดยว2.มอะไรในนำนมแม3.นมแมและโรคภมแพ
-นมแมกบการปองกนการแพ -นมแมกบการแพอาหาร -นมแมกบผนภมแพผวหนง -นมแมกบโรคหด
4.การเรยกนำนมแมกลบคน(Relactation) 5.กลยทธการตลาดและสอโฆษณาของนมผงดดแปลงเลยงทารก 6.ขอมลภาคเรองนมแมระดบประเทศและนานาชาต 7.สทธของแมทำงานกบการเลยงลกดวยนมแม
อยางไรกตามดวยงบประมาณทจำกดจงไมสามารถพมพในจำนวนมากไดทางศนยฯจงขอนำขอมลจดทำเปนตนฉบบทงหมดผสนใจสามารถดาวนโหลดไดท เวบไซตของศนยนมแมwww.breastfeeding.comโดยดทหวขอทบทวนวรรณกรรมเรอง“นมแม”ศนยนมแมแหงประเทศไทย
สดทายขอขอบคณสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)ทสนบสนนงบประมาณในการจดทำตนฉบบ
�
การเร
ยกนำนมแมกลบคน
การเร
ยกนำนมแมกลบคน �
ตอนท 1
การเรยกนำนมแมกลบคนคออะไร
ทำไมตองมการเรยกนำนมแมกลบคน
นำนมตามธรรมชาตและ การเรยกนำนมแมกลบคนแตกตางกนอยางไร
ปíจจยทมºลกระทบตอการเรยกนำนมแมกลบคน
การเรยกนำนมแมกลบคนมขนตอนอยางไร
จะมวธชวยเหลอแมทเรยกนำนมแมกลบคนไดอยางไร
แมควรกระตนเตานมในการเรยกนำนมแมกลบคนดวยวธ ใด
การเรยกนำนมแมกลบคน (Relactation)
� ก
ารเร
ยกนำนมแมกลบคน
ตอนท 2 การเสรมนำนมคออะไร ทำไมตองทำการเสรมนำนม และมวธ ใดบาง ควรลดนำนมเสรมเมอใด การอมลกบอยๆ ชวยในการเรยกนำนมแมกลบคนได อยางไร หากเรยกนำนมแมกลบคนไมสำเรจ ใชยาชวยไดหรอไม แมจะร ไดอยางไรเมอลกเตบโตและแขงแรงขน ทำอยางไรจงจะไมตองเรยกนำนมแมกลบคน สรป
การเร
ยกนำนมแมกลบคน 1
วธทงายทสดและเปนพนฐานของการพฒนาการดานตางๆของทารกคอการเลยงลกดวยนำนมแมลวนแกทารกแรกเกดจนถง6เดอนแรกหรอมากกวานนจากการศกษาเรองนมแมดงกลาวสงผลใหทกภาคสวนหนมาตนตวและเหนประโยชนของนมแมมากขนจงมการเผยแพรขอมลเรองนมแม ใหความรคำปรกษาตลอดจนใหคำ-แนะนำแกแมทตองการเลยงลกดวยนมแมทงแมทเพงคลอดลกและแมทพยายามทจะเรยกนำนมแมกลบคนหลงจากหยดใหนมแมไปแลวซงแมในกลมหลงนอาจจะประสบกบอปสรรคหลายๆดานทงจากสงคมทยงมความคดวาการเรยกนำนมแมกลบคนเปนสงทไมเกดประโยชนและไมรวาจะทำไปเพออะไร โดยเฉพาะอยางยงกบแมรบบตรบญธรรมมาเลยงดโดยยงไมเคยตงครรภมากอนกจะยงไมเหนดวยกบการทจะใหแมทรบบตรบญธรรมเหลานนพยายามเรยกนำนมแมกลบคนเพอใหนมกบลกบญธรรมดงนน เพอเปนการสรางความเขาใจถงการเรยกนำนมแมกลบคนและความสำคญของการเรยกนำนมแมกลบคนจงนำเสนอขอมลทสามารถอธบายถงความสำคญของการเรยกนำนมแมกลบคนรวมถงกลไกการสรางนำนมของแม ตอนท 1 การเรยกนำนมแมกลบคน คออะไร การเรยกนำนมแมกลบคนหรอ รแลคเทชน (relactation)คอการพยายามกระตนการสรางนำนมจากแมทเคยใหนมมากอนไมวาจะหยดใหนมไปนานเพยงใดกตาม อนดซแลคเทชน (induced lactation)คอการกระตนการสรางนำนมจากแมทไมเคยตงครรภมากอน เชนในกรณทมการรบบตรบญธรรมมาเลยงและตองการใหนมบตรบญธรรมโดยทแมไมเคยตงครรภมากอนไมเคยตงครรภมากอน เชนในกรณทมการรบบตรบญธรรมมาเลยงและตองการใหนม
2
การเร
ยกนำนมแมกลบคน
ทำไมตองมการเรยกนำนมแมกลบคน เพราะพบวาการเลยงลกดวยนมแมแกทารกอาย6เดอนแรกแลวจงใหอาหารเสรมควบคกบการใหนมแมจนถง 2ปหรอนานกวานนทารกจะลดความเสยงตอโรคภยไขเจบมความสมบรณของรางกายและสตปญญารวมถงรกษาความสมพนธทแนนแฟนระหวางแมกบลกและทสำคญพบวาอตราการเสยชวตของทารกทกนนมแมนอยกวาทารกทไมไดกนนมแมฉะนนการเรยกนำนมแมกลบคนจงมความสำคญแกผทมปญหาเกยวกบการใหนมลกดงน 1.ทารกมอาการเจบปวย เชนทารกอายนอยกวา6 เดอนทมปญหาทองเสยเฉยบพลนหรอเรอรง โดยทแมไดหยดใหนมแมกอนหนาทจะปวยหรอชวงทกำลงปวยแลวมปญหารบนมผงไมได 2.ทารกนำหนกตวนอยมแรงดดนอย จงกระตนการสรางนำนมไมเตมทนำนมแมจงมไมเพยงพอตอความตองการของทารก ทำใหตองเสรมนมทางสายพลาสตกหรอใหนมเสรมโดยการใหทารกจบจากถวยรวมดวย 3.ทารกทมปญหาการดดทไมถกตองไมมประสทธภาพจงกระตนใหแมสรางนำนมไดนอย 4.ทารกทถกแยกจากแมเนองจากฝายหนงมปญหาเจบปวย 5. ในภาวะทไมปกต เชนสงครามภยพบตทางธรรมชาตหรอสถานการณฉกเฉนทารกควรไดรบนมแมใหไดมากทสด เพอปองกนปญหาทองรวงการตดเชอและทพโภชนาการ 6. แมทเคยเลยงลกดวยนมผงแตเปลยนใจอยากใหนมแมหรอกรณเลยงบตรบญธรรม เพอตองการใหลกไดรบประโยชนจากนมแมรวมถงความสมพนธแนนแฟนระหวางกน 7. แมทคลอดลกแลวไมสามารถใหนมไดดวยตวเอง เนองจากปวยเปนโรครายแรง เชนปวยเปนโรคมะเรงแลวตองไดรบยาเคมบำบดหรอฉายแสงหรอแมเสยชวตหรอแมเปนโรคเอดส (HIV)ดงนนผททำหนาทเรยกนำนมแมกลบคนคอผอนททำหนาทดแลลกตอเชนยายปาหรอนาเปนตน
การเร
ยกนำนมแมกลบคน �
นำนมตามธรรมชาตและการเรยกนำนมแมกลบคนแตกตางกนอยางไร ดานคณสมบต : ไมมความแตกตางกนมเพยงบางการศกษาเทานนทพบวานำนมเรยกกลบคนไมมสวนทเรยกวานมนำเหลองหรอโคลอสตรม (colostrum)แตองค-ประกอบของโปรตนและIgAจะเหมอนกบนำนมตามธรรมชาต ดานกระบวนการสราง :แตกตางกนทการเรยกนำนมแมกลบคนตองอาศยการกระต นเตานมดวยวธตางๆ รวมดวย เพ อเพ มการผลตฮอรโมนโปรแลคตน(prolactin)ซงเปนฮอรโมนทสำคญในการเรยกนำนมแมกลบคนและกระตนการสรางนำนม การสรางนำนมตามธรรมชาตตองอาศยกระเปาะถงนม(กระเปาะถงนมรปรางคลายพวงองน เปนทเกบนำนมทสรางจากเซลลนำนมทเกดจากแรงดดของลกหรอตามแรงบบ)ซงการสรางกระเปาะนำนมนตองอาศยการทำงานของฮอรโมนโปรแลคตน(prolactin)ซงสรางจากสวนหนาของตอมพทอตาร (pituitary)ทฐานสมองทำงานรวมกบฮอรโมนเอสโตรเจน(estrogen)โปรเจสเตอโรน(progesterone)และฮอรโมนอนๆซงสรางจากรกหรอรงไข ชวยในการสรางกระเปาะถงนม เม อมการกระต นท หวนมประสาทรบความรสกทหวนมจะสงสญญาณไปตอมพทอตาร เพอใหเพมการหลงของโปรแลคตนซงการตอบสนองจากการกระตนจะรนแรงในชวงเวลากลางคนมากกวากลางวนดงภาพท1
SecretedAFTERfeedtoproduceNEXTfeed Sensoryimpulses
fromnipple
MoreprolactinsecretedatnightSuppressesovulation
babySuckling
PROLACTIN
Prolactininblood
ภาพท1แสดงการกระตนฮอรโมนโปรแลคตน
�
การเร
ยกนำนมแมกลบคน
ในภาวะทไมไดใหนมบตรฮอรโมนโปรแลคตน (prolactin)จะกระตนใหมการสรางกระเปาะถงนม เมอมกระเปาะแลวโปรแลคตนจะกระตนใหเซลลสรางโปรตนและแลคโตส(lactose)เกบไวในกระเปาะการทงนำนมไวในเตาโดยไมมการกระตนการหลงของนำนมดวยวธใดๆจนกระทงแมร สกคดหรอตงเตานม เตานมจะระงบการผลตนำนมเพมหรอทำใหปรมาณนำนมลดลงและนำนมไมไหลในทสด ซงในกรณนจงจำเปนตองมการเรยกนำนมแมกลบคน การไหลของนำนมตองอาศยฮอรโมนออกซโทซน (oxytocin)ซงสรางจากสวนหลงของพทอตาร ซงตองถกกระตนโดยการดดการดดจะชวยใหเกดการหดตวของกลามเนอขนาดเลกทอยรอบกระเปาะถงนมแลวบบตวใหนำนมไหลออกมาดงนนการททารกดดนมแมจะเปนการกระตนการไหลของนำนมไดดทสดเพอใหเกดประสทธภาพสงสดตองใหลกดดนมใหถกวธดงน วธใหลกอมหวนมอยางเหมาะสมและถกวธ (ภาพท 2)
1.ลกตองอมหวนมใหลกถงบรเวณทเปนกระเปาะทอนม 2.คางลกตองชดเตานม 3.ลกตองอาปากกวาง 4. รมฝปากลางของลกตองแบะออกคลายถวปากอา 5. เมอลกอมหวนมตองมองเหนลานนมทางดานบนมากกวาดานลาง
ภาพท2แสดงการดดนมอยางถกวธคอภาพดานซายมอ
การเร
ยกนำนมแมกลบคน �
ภาพท2(ตอ)แสดงการดดนมอยางถกวธคอภาพดานซายมอ
การดดทมประสทธภาพ คอ
1.ดดแรง 2.ดดไมรว 3.บางครงมการหยดเพอกลน วธอมลกเขาเตาใหถกวธและสอนใหลกอมลานหวนม
อมลก :ลำตวและศรษะลกอยระดบเดยวกนทองของลกชดกบลำตวของแมลำตวของลกอยบนทอนแขนของแม สอนลกใหอมลานหวนม : ใชหวนมแมเขยทปากเพอกระตนใหลกอาปากกวางทสดแลวรบเคลอนตวลกเขาหาเตานมทนท โดยใหสวนของคางแตะลานหวนมเปนสวนแรกถาอมไดไมถกตำแหนงใหเอาออกแลวลองใหม
� ก
ารเร
ยกนำนมแมกลบคน
ปจจยตางๆ ของแมและลกมผลกระทบตอความสำเรจของการเรยกนำนมแมกลบคน
อยางไร
แม ลก 1. แมตองมความต งใจ รวมถงแรงจงใจท
อยากจะเรยกนำนมแมกลบคน
2. แมหยดใหนมลกระยะนานเทาไรยงยากใน
การเรยกนำนมแมกลบคนเทานน
3. แมมปญหาทางกายวภาคของตวเอง เชน
หวนมบอด บ ม แตก ตดเช อ หรอเคย
ผาตดเตานมมากอนทำใหยากแกการ
เรยกนำนมแมกลบคน
4. แมมเวลาอยกบลกใกลชดกบลกมากการ
เรยกนำนมแมกลบคนกจะยงทำไดเรวขน
5. แมไดร บกำลงใจจากครอบครว ชมชน
และผใหคำแนะนำดานสขภาพ
1. หากลกยอมดดนมจากเตาการเรยกนำนม
แมกลบคนจะทำไดงายขน
2. ทารกอายนอยจะฝกใหดดนมจากเตางาย
กวาทารกอายมาก ซ งมผลตอการเรยก
นำนมแมกลบคน
3. หากลกหยดดดนมไปนานจะทำใหการ
เรยกนำนมแมกลบคนทำไดยากกวาลกท
เพงหยดดดนม
4. หากลกดดนมขวดแลวเปนเวลานาน จะ
เปนการยากตอการใหลกดดนมจากเตา
5. ลกมความผดปกตของอวยวะการดดหรอ
จากพฤตกรรมของตวลกเองเชน
a.มพงผดใตลนเพดานโหว
b.ลกอมหวนมไมเปน
c.ลกรองไหมากอาจเกดจากปญหาโคลค
หรอปญหาไหลยอนกลบของกรดทหลอด
อาหาร
6. หากลกคลอดกอนกำหนดหรอมนำหนกตว
นอย (นอยกวา1,300กรม)จะไมสามารถ
ใหลกดดนมแมไดจงทำใหไมสามารถเรยก
นำนมแมกลบคนได
7. ลกไดร บอาหารเสรมกอนอาย 6 เดอน
ทำใหลกดดนมแมนอยลง
การเร
ยกนำนมแมกลบคน �
มการศกษาในสตวพบวา การกระตนทหวนมบอยๆทำใหมนำนมไหลถงแมวาจะไมไดตงครรภมากอนการศกษาในแพะเมอปพ.ศ.2510พบวาการรดนมใหนานขนทำใหเตานมโตขนและปรมาณนำนมมากขน กอนทวงการแพทยจะตระหนกถงความสำคญของการเรยกนำนมแมกลบคนและพยายามเรยนรจากแมผมประสบการณการเรยกนำนมแมกลบคนหรอการกระตนใหมนำนมในแมทไมไดตงครรภ มกถกมองวาเปนเรองผดปกตหรอแปลกประหลาดขอมลทเกยวกบการเรยกนำนมแมกลบคน ซงเคยตพมพเผยแพรในสอสาธารณะทสนบสนนเรองนมแมมกเปนเรองราวประสบการณสวนตวในความสำเรจของการเรยกนำนมแมกลบคน ในปพ.ศ.2499Slomeรายงานความสำเรจในการเรยกนำนมแมกลบคนของยาหรอยายเพอใหหลานดดจำนวน10รายขณะทNewtonรายงานการเลยงบตรบญธรรมดวยนำนมแมในปพ.ศ.2500และCohenในปพ.ศ.2514 ชวงปพ.ศ.2513Jelliffeบรรยายรายละเอยดวธการเรยกนำนมแมกลบคนในแมชาวอกนดาทกำลงเลยงลกดวยนมผงปพ.ศ. 2520และ2521Brown รายงานประโยชนของการเรยกนำนมแมกลบคนในแมชาวอนเดยและเวยดนาม ชวยลดการปวยและเสยชวตในประเทศกำลงพฒนา โดยเฉพาะอยางยงในลกทคลอดนำหนกนอยกวาปกต ปพ.ศ.2524BoseและคณะรายงานความสำเรจในการเรยกนำนมแมกลบคนจากแมทมลกปวยหรอเปนลกคลอดกอนกำหนดในสหรฐอเมรกาสวนThullenและThompsonรายงานกรณการเรยกนำนมแมกลบคนเพอเปนสวนหนงในการดแลทารกเจบปวยและปพ.ศ.2541Marquisและคณะรายงานการเรยกนำนมแมกลบคนในแมชาวเปรซงเปนเรองปกตทพบไดบอยในชมชนเนองจากลกไมยอมเลกดดนมแมซงหยดใหนมไปตงแต2-3วนจนถงหลายสปดาหและแมบางคนตดสนใจหยดนมแลวกลบมาใหใหมหลายครงเพราะลกไมยอมใหหยดนนเอง การศกษาทใหญทสดทเคยมมาเปนการรวบรวมขอมลยอนหลงโดยAuerbachและAuerbachในสหรฐอเมรกาโดยการสมภาษณคณแม4กลมดงน 1. แมทหยดใหนมลกไปแลวจำนวน174คน 2. แมทผลตนำนมเพมสำหรบทารกคลอดทนำหนกตวนอยกวาปกตจำนวน117คน
� ก
ารเร
ยกนำนมแมกลบคน
3. แม ท ให ลกกล บมาดดนมใหม เน องจากลกเจบปวยตองนอนโรงพยาบาลจำนวน75คน 4. แมทรบเลยงบตรบ ญธรรม จำนวน 240 คนโดย 83คน เปนคนทไมเคยตงครรภ55คน เปนคนทเคยต งครรภแตไมเคยใหนมแมสวนอก102คนเปนคนทเคยเลยงลกดวยนมแมมากอน นอกจากน ยงมราย-งานจากอกหลายประเทศซงเปนประเทศกำลงพฒนาเชนปาปวนวกน ไนจเรยอนเดยซงเปนการศกษากลมเลกแตเปนประโยชนมาก เนองจากเปนการศกษาแบบไปขางหนาการศกษาทใหญทสดในกลม
คอSeemaและคณะ เปนแม 50คนทมลกอายนอยกวา 4 เดอนปวยตองนอนโรง-พยาบาลโดยรอยละ86หยดใหนมแมไปแลวแตรอยละ14ยงใหนมแมรวมกบนมผงพบวามเพยงหนงคนทไมสำเรจในการเรยกนำนมแมกลบคน
การเร
ยกนำนมแมกลบคน 9
แมควรเตรยมตวอยางไร ในการเรยกนำนมแมกลบคน 1. โภชนาการแมควรรบประทานอาหารใหเพยงพอและรบสารอาหารใหครบถวน เพอเปนการเตรยมรางกายใหแขงแรงและปกต เพอใชพลงงานในการผลตนำนมแกลก โดยเฉพาะแมบญธรรมทไมเคยตงครรภมากอนจะขาดในสวนของไขมนทเปนแหลงสะสมพลงงาน 2.การดมนำ ในอดตแนะนำใหดมนำมากๆ เพอเปนการเพมนำนมแตพบวาการพยายามดมนำมากกวาความกระหายนำตามธรรมชาตไมไดชวยใหนำนมเพมขนแตอาจทำใหนำนมลดลงได 3.พกผอนใหเพยงพอการนอนหลบพกผอนใหเพยงพอทำใหแมมพลงงานสะสมในรางกายทำใหรางกายพรอมทจะผลตสารอาหารทจำเปนใหเพยงพอแกลกเพอใหลกดดนมไดบอยๆ 4. เวลาแมควรมเวลาเพอจะไดใกลชดกบลกและสามารถชวยเรยกนำนมแมกลบคนไดเร วข นเพราะลกไดดดนมเนองจากพบวาแมททำงานนอกบานจะมความเสยงทจะสามารถผลตนำนมไดไมเพยงพอตอความตองการของลกหากแมไมมเวลาแมจะตองใชความพยายามมากกวาปกตทจะพยายามเรยกนำนมแมกลบคน
4. เวลาแมควรมเวลาเพอจะไดใกลชดกบลกและสามารถชวยเรยกนำนมแมกลบคนไดเร วข นเพราะลกไดดดนมเนองจากพบวาแมททำงานนอกบานจะมความเสยงทจะสามารถผลตนำนมไดไมเพยงพอตอความตองการของลกหากแมไมมเวลาแมจะตองใชความพยายามมากกวาปกตท
10 การเร
ยกนำนมแมกลบคน
การเรยกนำนมแมกลบคนใชเวลานานเทาใด ระยะเวลาทใชอาจแตกตางกนตามสภาพรางกายของแมและสภาพแวดลอมตางๆอาจใชเวลาเพยง 2-3วนหรอ2-3สปดาหกไดการเรยกนำนมแมกลบคนจะกลบมาไดเรวในแมทเพงหยดใหนมลกไปไดไมนานหรอยงใหลกดดนมบางบางครงคราวแตกไมใชแมทกคนเพราะแมบางคนหยดใหนมลกไปนานอาจใชเวลาเพยง2-3วนในการเรยกนำนมแมกลบคนกไดแตปรมาณนำนมทเรยกคนอาจจะไมมากพอจงอาจตองใชเวลา4-6สปดาหในการกระตนใหเตานมผลตนำนมทเพยงพอตอความตองการของลก การเรยกนำนมแมกลบคนมขนตอนอยางไร ขนตอนการเรยกนำนมแมกลบคน
1.การใหคำปรกษา 1.1 หาสาเหตผใหคำแนะนำควรหาสาเหตททำใหนำนมแมนอย เชนการใชยาคมกำเนดทมฮอรโมนเอสโตรเจนแมไดรบยาขบปสสาวะแมสบบหรหรอลกตดจกหลอกหรอขวดนมหรอแมแยกจากลกไปเปนเวลานาน 1.2 ใหคำแนะนำและสรางแรงจงใจในการอยากใหนม เชน บอกถงประโยชนของนมแมตอสขภาพของลกและตอความสมพนธอนแนนแฟนระหวางแมและลก 1.3 แกปญหาทจะทำใหลกดดนมไมสำเรจ เชนหากแมมปญหาเจบปวยหรออยในภาวะบกพรองทางโภชนาการขนรนแรงควรไดรบการรกษาอยางเหมาะสมเสยกอน 1.4 มการแนะนำและสนบสนนการเลยงลกดวยนมแมอยางตอเนอง
การเร
ยกนำนมแมกลบคน 1
1
2.การกระตนเตานม 2.1 การใหลกดดนม 2.2 การใชมอบบหรอใชเครองปม 2.3 กอดลกหรออมลกบอยๆ 3.การใหนมผงเสรม การใหนมผงเสรมเปนการชวคราว ในกรณทแมยงไมสามารถใหนมลกในปรมาณทเพยงพอไดโดยไมใชขวดแตจะใชกลวธอนๆเชนการหยดการใหนำนมผานทางสายพลาสตก เปนการใหลกไดสารอาหารทเพยงพอและเปนการกระตนใหลกอยากดดนมแม รวมทงเปนการกระตนใหเตานมของแมผลตนำนมออกมามากๆ ใหเพยงพอกบความตองการของลกตอไป
12
การเร
ยกนำนมแมกลบคน
จะมวธการชวยเหลอแมทเรยกนำนมแมกลบคน อยางไร 1. อธบายใหแมทราบถงประโยชนของการใหนมแม และทำอยางไรจงจะทำใหมปรมาณนำนมมากขนโดยตองใหแมมความอดทนและความเพยรพยายาม 2.สรางความมนใจวาแมสามารถผลตนำนมไดเพยงพอสำหรบลกโดยการเยยมและพดคยกบแมบอยๆ 3. แนะนำใหแมกนอาหารและนำใหเพยงพอ 4. แนะนำและสงเสรมใหแมไดพกผอนอยางเพยงพอและใหรสกผอนคลาย 5. ใหแมและลกอยดวยกนตลอดเวลาแมอมลกหรออาบนำดวยกนกบลกและแนะนำใหมผแบงเบางานบานหรอภาระเรองอนๆ 6.อธบายใหแมทราบวาตองใหลกดดนมจากเตาบอยๆอยางนอยวนละ8-10ครงหรอมากกวานนถาลกตองการและแนะนำแมเรองการใหลกดดนมดงน 6.1 แมควรใหลกดดนมทก2ชม. 6.2 แมควรใหลกดดนมทนททลกตองการ 6.3 แมควรใหลกดดนมใหมากขนในแตละครงทดด 6.4 แมควรนอนกบลกเพราะลกจะไดดดนมตอนกลางคนดวย 7.สอนแมเรองการใหนำนมเสรมในกรณทนำนมยงไมมาโดยแสดงวธการใหนำนมเสรมโดยใชถวย ไมใชขวดนมและจกหลอก และใชวธใหนมเสรมดวยสายพลาสตกหรอการหยดนำนมทลานหวนม เมอลกไมยอมดดเตาทยงมนำนมนอยและวธการลดปรมาณนำนมเสรมเมอแมเรมมนำนม 8.หากเรมมการสรางนำนมแลวใหลดนำนมเสรม50ซซทก2-3วน 9. ชงนำหนกลกดจำนวนปสสาวะและอจจาระ - ถานำหนกไมขนอยาเพงลดปรมาณนำนมเสรม - หากจำเปนอาจเพมนมเสรมไดเปนเวลา1-2วน ในรายทลกยงไมไดหยดดดนมแมไปเลยการผลตนำนมจะเพมขนภายใน2-3วนหากลกหยดดดนมแมไปแลวจะใชเวลาอยางนอย1-2สปดาหนำนมจงจะมา
การเร
ยกนำนมแมกลบคน 1
�
การเรยกนำนมแมกลบคน แมควรกระตนเตานมดวยวธใด การเรยกนำนมแมกลบคน นอกจากการพยายามใหลกดดเตานมตามธรรมชาตแลวยงตองอาศยการบบนำนมและการใชเครองปมหวนม เพอเปนการกระตนเตานมหากแมมปญหาเจบปวยหรอลกคลอดกอนกำหนดยงไมสามารถดดนมแมเองไดแมจงควรบบนำนมเกบไว เพอเปนการกระตนใหเตานมสรางนำนมอยางตอเนองและควรทำบอยๆ8-12ครง/วนหากลกไมสามารถดดนมเองไดเลยตองใชวธบบหรอปมนำนมอยางสมำเสมอจะชวยใหนำนมมาภายใน1-6สปดาห การบบนำนมดวยมอ (ภาพท �)
ควรสอนใหแมรวธบบดวยตวเองดงน 1.ลางมอใหสะอาด 2.นงหรอยนในทาสบายมอขางหนงถอภาชนะรองรบไวใกลเตานม 3.บบนำนมตามภาพท3 4.กดบบและปลอยเปนจงหวะและเคลอนนวไปรอบๆลานหวนมใหครบทกทศทาง 5.อยาถหรอเลอนนวมอไถลไปตามผวหนงหรอบบทหวนมเพราะจะทำใหเจบทเตานมและหวนม 6.ทำนานประมาณ4นาทแลวจงเปลยนไปทำอกขางหนง 7.ทำตอเนองประมาณ20-30นาท 8.ทำซำทก2-3ชม.อยางนอย8ครงตอวนถงแมผานไปหลายวนแลวยงไมมนำนมไหลออกมาใหเหนกตามโดยทวไปจะใชเวลานานประมาณ1สปดาหหรอนานกวาจงจะเรมมนำนมไหล
1�
การเร
ยกนำนมแมกลบคน
ภาพท3แสดงการบบนำนมดวยมอ
การเร
ยกนำนมแมกลบคน 1
�
ตอนท 2 การเสรมนำนมคออะไร ทำไมตองทำการเสรมนำนม การเสรมนำนมคอการแกปญหารวมในกรณทลกไมเตมใจดดนมหรอลกไมมความสามารถในการดด รวมทงปญหาทแมมปรมาณนำนมไมเพยงพอตอความตองการของลกดงนนลกจงอาจไดรบสารอาหารทไมเพยงพอซงมอยหลายวธ
ถาลกไมดดนมควรปฏบตดงน 1.ตรวจสอบดวาลกไมมอาการเจบปวยหรอมความพการทเปนอปสรรคตอการดดนม 2. ใหแมอมลกบอยๆโดยเนอแนบเนอและใหดดเมอลกแสดงทาทอยากดด 3. วธการจงใจใหลกอยากดด อาจทำโดยใชอปกรณเสรมนำนมทางสายพลาสตก(breastfeedingsupplementer)หรอวธหยดนำนมเสรมขณะดดนมแม 4.กระตนเตานมบอยๆดวยการใชมอบบหรอใชเครองปม 5.หลกเลยงการใชหวนมหลอกหรอการใชขวดนมแตเสรมโดยวธจบจากถวยไดหากจำเปนวธการใหนมโดยจบดมจากถวย (ภาพท �)
1. ใหลกนงตก ใชมอซาย (หากผปอนถนดมอขวา)ประคองชวงลำคอลกในทาเอนลำตวประมาณ45องศา 2.มอขวาถอถวยใสนำนมโดยแตะขอบถวยเบาๆไวทรมฝปากลางของลก 3.คอยๆเอยงถวยเพอใหนำนมมาแตะทขอบถวยใกลกบรมฝปาก 4. ในกรณทเปนลกคลอดกอนกำหนดจะใชลนตวดออกมาจากปาก เพอรบนำนมเขาปาก
1� การเร
ยกนำนมแมกลบคน
5.หากเปนลกคลอดตามกำหนดหรอลกโตกวานจะออกแรงดดนำนมเขาปากและมกทำนำนมหก 6.หามเทนำนมเขาปากลก เพอใหลกพยายามนำนำนมเขาปากไดเอง 7.ถาอมแลวลกจะปดปากหากกนไดไมหมดตามทแพทยตองการลกมกกนเพมขนในมอนมครงตอไป 8.บนทกปรมาณนำนมทงวนทลกไดรบ
ภาพท4 แสดงการใหนมเสรมโดยการจบจากถวย การใหนำนมเสรมทางสายพลาสตก (breastfeedingsupplementer) เปนวธทชวยใหนำนมไหลเขาปากลกตลอดเวลาทลกดดนมแมชวยใหลกไมงอแงและทำใหลกดดหวนมใหเกดการกระตนเตานมแมไดนานยงขนวธการใชอปกรณเสรมนำนมทางสายพลาสตก (ภาพท �)
1. ใชสายพลาสตกขนาดเลกทสดเพอทนำนมจะไดไหลชาๆ 2. เจาะรเพมอก1รทตำแหนงใกลปลายสายหากสายนนมเพยงรเดยวทปลายสาย 3. เตมนำนมลงในถวยปรมาณทลกตองการเพอการเจรญเตบโต 4.ตดปลายสายดานทมรไวทหวนมขณะทปลายอกดานของสายจมอยในนำนม 5.หากสายพลาสตกขนาดใหญเกนไปจะทำใหนำนมไหลเรวจนหมดในเวลาอนสน(พยายามใชเวลานานประมาณ30นาทการยกถวยใหสงขนจะทำใหนมไหลเรวขนหากลดระดบถวยจะทำใหนมไหลชาลง)ทำใหลกไมอยากดดตอจงกระตนเตานม
การเร
ยกนำนมแมกลบคน 1
�
ไมนานพอใหทำปมทสายหรอใชคลบหนบสายไวแนนพอประมาณทจะลดความเรวการไหลของนำนม 6. ใหลกดดนมแมทกครงทลกตองการโดยไมจำเปนตองมอปกรณเสรมนำนมทกครง 7. ทำความสะอาดและทำใหอปกรณปลอดเชอทกครงทใช
ภาพท5แสดงการใหนมเสรมทางสายพลาสตก
การเสรมนำนมโดยการหยด (ภาพท �)
ใหใชหลอดหยดหรอเอยงถวยนำนมใหนมหยดลงไปทลานนมขณะทลกกำลงดดนมวธนชวยใหลกทไมยอมดดนมเพราะแมมนำนมไมเพยงพอใหลกยอมดด เพอเปนการกระตนเตานมแมใหผลตโปรแลคตนเพอเพมปรมาณนำนมใหเพยงพอแกลกวธนเหมาะกบการเปนวธเรมตนททำใหลกยอมดดนมตอไปกสามารถเปลยนเปนการ
ใหนมทางสายพลาสตกได วธหยดเสรมมขอเสยคออาจจะลำบากสำหรบแมทไมมคนชวยหยดนำนมลงไปบรเวณลานนมใหจงไมคอยสะดวกเทาทควร
ภาพท6แสดงการใหนมเสรมโดยวธการหยด
1� การเร
ยกนำนมแมกลบคน
ควรลดนำนมเสรมเมอใด อยางไร เมอแมมการผลตนำนมไดมากเพยงพอหรอแมสงเกตพบวาลกไมยอมรบนำนมเสรมหรอดดนมเพยงเตาเดยวโดยไมยอมดดอกเตาแสดงวาลกไมตองการนำนมเสรมแมควรลดนมเสรม เพอใหลกดดนมแมใหนานหรอบอยขนแตตองไมลดนำนมเสรมมากจนเกนไปการใหนำนมเสรมทเพยงพอคำนวณไดจากการเอานำหนกตวลก(เปนกโลกรม)คณ150ซซเปนปรมาณทลกตองการนำนมในหนงวนซงมหลกการดงน 1.ลดนำนมเสรม50ซซในหนงวน 2.อาจลดมอละ10ซซหากเสรมอย 5ครงตอวนหรอลดเพยง2มอเปนปรมาณมอละ25ซซ 3. อก2-3วนคอยลดอก50ซซตอวนหากพบวาทารกแสดงพฤตกรรมวาไดรบนำนมเพยงพอและเมอครบ1สปดาหพบวานำหนกขนอยางนอย125กรมใหลดไปเรอยๆทก2-3วน 4.หากทารกแสดงอาการหวหรอนำหนกขนไมถงเกณ± ใหเพมนำนมเสรมกลบไปตามเดม วธการเสรมนำนมมหลายแบบใหแมเลอกใชวธทแมสะดวกทสด แมบางคนอาจใชวธเสรมเปนบางมอไมใชทกมอ โดยชวงกลางวนอาจไมเสรมแตเสรมในชวงเยนซงปรมาณทแมผลตอาจไมเพยงพอหรออาจเสรมมอเวนมอหรอบางคนอาจตองการนำนมเสรมนานจนถงเวลาของการใหเรมอาหารเสรมอน
การเร
ยกนำนมแมกลบคน 1
9
การอมลกบอยๆ ชวยในการเรยกนำนมแมกลบคนไดอยางไร การอมลกบอยๆ เปนการสรางความสมพนธระหวางแมกบลก ในเบองตนทารกทไมเคยดดนมแมมากอนจะปฏเสธการดดนมแมและจะยอมรบการดดนมแมมากขนหากแมอมลกโดยไมบงคบใหลกตองดดนมจากเตาการนำลกมาอมไวหลงคลอดจะชวยใหลกหาเตานมและเรมตนดดนมไดเองอาจเปนเพราะไปตามกลน เมอลกยอมทจะดดนมจะทำใหเตานมไดรบการกระตนและผลตนำนมจนมปรมาณทเพยงพอแกลก หากเรยกนำนมแมกลบคนดวยวธธรรมชาตไมสำเรจ ใชยาชวยไดหรอไม สามารถพจารณาใชยาชวยรวมกบการกระตนเตานมได ในการเพมปรมาณนำนมแมยาทชวยในการเพมนำนมนเรยกวาแลคโตกสหรอกาแลคโตกส (lactogoguesหรอgalactogogues)ซงแบงออกเปน2กลมคอ 1.กลมฮอรโมนทเกยวกบการตงครรภ การใชฮอรโมนเอสโตรเจน (estrogen)ฮอรโมนโปรเจสเตอโรน (progesterone)หรอยาคมกำเนดในการกระตนถงเตานมใหมการสรางถงนำนมเปนการเลยนแบบการสรางฮอรโมนเหมอนการตงครรภจรง เมอหยดใหยาจะเปรยบเหมอนการคลอดลกจะทำใหนำนมมาภายใน2-3วนเหมาะสำหรบแมบญธรรมทไมเคยตงครรภมากอน 2.กลมทชวยเพมปรมาณโปรแลคตน(prolactin) 2.1 คลอโปรมาซน (Chlorpromazine)ยานจะเปนยาทใหแกผปวยจตเวชเมอใชในปรมาณมากๆ (ตงแต 1กรมขนไป/วน)จะมผลขางเคยงคอทำใหนำนมไหล
20
การเร
ยกนำนมแมกลบคน
พบวาการใหยาชนดนสามารถทำใหแมผลตนำนมไดภายใน5-10วนและนำนมทผลตไดจะมปรมาณมากและเพยงพอกบลกจากการศกษาของBrownหากใชยานในขนาด25-100มก.วนละ3ครงนาน7-10วนรวมกบการใหลกดดทเตาของลกบญธรรมในคายผอพยพในประเทศอนเดยและเวยดนามสวนการศกษาในปาปวนวกน ใชยานขนาด25มก.วนละ4ครงชวยกระตนแกแมบญธรรมแตลวนแลวแตเปนการศกษาทไมมกลมควบคมผลการศกษาจงมความหลากหลาย 2.2มโทโคลพลามาย (Metoclopramide) เปนยาแกคลนไสอาเจยนแกภาวะไหลยอนกลบของกรดในกระเพาะอาหาร จะมผลขางเคยงทำใหโปรแลคตน(prolactin) เพมขนแตยาจะถกขบออกมาทางนำนมปรมาณเลกนอยตำกวาระดบยาทใชรกษาโรคไหลยอนกลบและไมพบรายงานผลขางเคยงในลกทแมไดรบยากระตนนำนมขนาด10มก.วนละ3ครงนาน7-14วนการศกษายานโดยมกลมควบคม3การศกษาคอKauppilaและคณะศกษาแมทมนำนมนอยชวง13-110วนหลงคลอดจำนวน37คนโดยใหยาขนาด30-45มก./วนพบวายาชวยเพมนำนมวนละประมาณ200-300มล.และพบวาหากใหขนาดนอยคอ5มก.วนละ3ครงจะไมมผลLewisและคณะศกษาในปพ.ศ.2523ในแมหลงคลอดโดยการผาตด20คนเปนเวลา7วนพบวายาไมไดชวยเพมปรมาณนำนมในปพ.ศ.2534Ertlและคณะศกษาในแม22คนหลงคลอดโดยใหยาขนาด10มก.วนละ3ครงพบวาแมทไดรบยาจะมปรมาณนำนมเพมขนอยางชดเจนในวนท5หลงคลอดการใชยานพบวาไมไดผลเสมอไปเชนBanapurmathใหยาขนาด10มก.วนละ3ครงนาน10-15วนแกแมบญธรรม10คนโดยทกคนเคยเลยงลกดวยนมแมมากอนพบวา เรยกนำนมแมกลบคนสำเรจ 5คนและศกษาอกครงในแม15คนโดยเปนแมแท13คน เปนแมบญธรรม2คนพบวาเรยกนำนมแมกลบคนสำเรจทกคน โดยไมไดใชยากระตนแตอาศยการดดกระตนบอยๆนอกจากนมการศกษาโดยSeemaและคณะในแม 50คนครงหนงไดรบยาขนาด10มก.วนละ3ครงนาน10วนแมทกคนไดรบคำแนะนำอยางเตมทเกยวกบการกระตนการสรางนำนมพบวาเรยกนำนมแมกลบคนไดสำเรจทกคนและไมมความแตกตางระหวางผทไดรบยาและไมไดรบยาSeemaและคณะสรปไดวาหากไดรบคำแนะนำจากผเชยวชาญอยางถกตองและสมำเสมอการใชยากไมจำเปน
การเร
ยกนำนมแมกลบคน 2
1
นอกจากนยงมยาทชวยเพมปรมาณนำนมอกเชน ซลพไรด (Sulpiride) เปนยาทใหผลคลายกบยามโทโคลพลามาย (metoclo-pramide)แตยานจะถกขบออกมาทางนำนมในปรมาณมากจงอาจสงผลขางเคยงแกลกได ไทรอยด-รเลสซงฮอรโมน (Thyroid-releasinghormone) เปนยาทชวยเพมแลคตน(lactin)แตไมเปนทนยมใชกนเพราะเปนยาทหาไดยาก ออกซโทซน (Oxytocin) เปนยาพนจมกหากใชยานพนจมกกอนปมนมจะทำใหนำนมไหลออกมาจนเกลยงเตาจนทำใหเกดผลทางออมดวยการสรางนำนมเพมทดแทนนมทเกลยงเตาในปจจบนไมมยาชนดนแลว การใชยาเพอเรยกนำนมแมกลบคนและกระตนการสรางนำนมอาจชวยเพมปรมาณนำนมแตยงไมใหผลสำเรจและไมแนนอนวาจะชวยในรายทไมมนำนมไปแลวหรอไมแตหากไดรบคำแนะนำและการชวยเหลอจากผเชยวชาญเปนอยางดการใชยากคงไมจำเปนจงไมแนะนำใหใชยาโดยทวไปดวยเหตผลดงน - ยงไมมการศกษาแบบมกลมควบคมประสทธภาพของยา - อาจเกดผลขางเคยงกบแม เชนอาการทางระบบทางเดนอาหารและระบบประสาท - แมและผใหคำแนะนำอาจเชอวาการใชยาเปนหนทางเดยวททำใหนำนมเพมขนทำใหไมทมเทกบการปฏบตเพอการกระตนการสรางนำนม - เมอหยดใชยาแตแมไมไดรบคำแนะนำและสนบสนนอยางเตมรปแบบจะทำใหปรมาณนำนมลดลง การจะพจารณาใชยากตอเมอแมไดกระตนอยางเตมทแลวเปนเวลา2สปดาหแตนำนมยงไมมาอาจใหยาและเมอหยดใหยาและนำนมมมากขนรวมกบการกระตนเตานมอยางตอเนองจะชวยใหมการสรางนำนมตอไป
22
การเร
ยกนำนมแมกลบคน
แมจะรไดอยางไร เมอลกเตบโตและแขงแรงขน 1.นำหนกตวแมควรชงนำหนกลกทกสปดาหหรอชงกอนและหลงดดนมเพอสงเกตความเปลยนแปลง 2. รางกายของแมและลก เมอแมรสกวาเตานมตงและแขงขนรวมทงมนำนมไหลซมออกมาหรอบบแลวนำนมไหลออกมาแสดงวาแมมนำนมเพมขนทำใหไมตองใหนมเสรมแกลก เพราะลกไดรบนำนมเพยงพอแลวแตตองสงเกตวานำหนกตวของลกยงดอย 3.ปสสาวะอจจาระ ปสสาวะ:หากลกไดรบนมเพยงพอจะปสสาวะบอยตงแต6ครงใน24ชม.และมสใส อจจาระ :หากลกไดรบนมเพยงพอในเดกอายนอยกวา1 เดอนอจจาระจะ
เหลวหรอนมมสเหลองนำตาลและถายอจจาระหลายครงตอวนหลงจากนนจะลดลงเปนวนละ1ครงหรอ 7-10วน/ครง แต
ปรมาณจะมากขน เดกทกนนมผงอจจาระจะแขงเปนกอนมากกวากนนมแม
4.พฤตกรรม ทารกท ไดร บนมอยางเพยงพอจะตนมากนนมทกๆ 2-3ชม.ดดนมไดแรงแจมใสขนสามารถปฏสมพนธกบผอ นได เพราะทารกมพลงงานเพยงพอ 5.ปรมาณนำนมการประเมนปรมาณนำนมทลกดดไดคอสามารถคำนวณไดจากปรมาณนำนมททารกตองการลบดวยปรมาณนำนมเสรมจะเทากบปรมาณนำนมทลกดดได
เหลวหรอนมมสเหลองนำตาลและถายอจจาระหลายครงตอวนหลงจากนนจะลดลงเปนวนละ1ครงหรอ 7-10วน/ครง แต
ปรมาณจะมากขน เดกทกนนมผงอจจาระจะแขงเปนกอนมากกวากนนมแม
4.พฤตกรรม ทารกท ไดร บนมอยางเพยงพอจะตนมากนนมทกๆ 2-3ชม.ดดนมไดแรงแจมใสขน
4.พฤตกรรม ทารกท ไดร บนมอยางเพยงพอจะตนมากนนมทกๆ 2-3ชม.ดดนมไดแรงแจมใสขน
4.พฤตกรรม ทารกท ไดร บนมอยางเพยงพอ
สามารถปฏสมพนธกบผอ นได เพราะทารกมพลงงานเพยงพอ 5.ปรมาณนำนมการประเมนปรมาณนำนมทลกดดไดคอสามารถคำนวณไดจากปรมาณนำนมททารกตองการลบดวยปรมาณนำนมเสรมจะเทากบปรมาณนำนมทลกดดได
การเร
ยกนำนมแมกลบคน 2
�
ทำอยางไรจงจะไมตองทำการเรยกนำนมแมกลบคน ถาแมไดรบคำแนะนำอยางถกตองจากผเชยวชาญเรองนมแมคงไมจำเปนตองมการเรยกนำนมแมกลบคน เพราะการปองกนดกวาการแกไข เมอมการแนะนำในเรองเกยวกบการใหนมแมตงแตตน เพอเปนการสงเสรมและสนบสนนใหแมทกคนมโอกาสเลยงลกดวยนมแมและชวยแกไขปญหาแกผทมปญหาในการเลยงลกดวยนมแมนอกจากนนยงเพอปองกนไมใหมการหยดใหนมแมกอนเวลาอนควรซงทำใหโอกาสทแมทกคนจะสามารถใหนำนมลกดวยตนเองและมนำนมอยางเพยงพอแกลกกจะมากขนซงเปนผลดแกลกทจะมพฒนาการทดสมบรณแขงแรงและยงลดภาวะเสยงจากโรคตางๆของเดกอกดวย สรป ยงนำนมแมมประโยชนมากเทาใดการเรยกนำนมแมกลบคนกมความสำคญมากเชนกน เมอไดรบคำแนะนำจากผเชยวชาญในการใหนมแมและคำปรกษาในการแกไขปญหาททำใหแมไมสามารถใหนมลกไดแมทพยายามจะเลยงลกดวยนมแมกจะสามารถผลตนำนมใหเพยงพอแกลกโดยวธทถกตองและงายดายเพอความสมบรณและพฒนาการดานตางๆของลกนอยการเรยกนำนมคนของแมคงไมยากเกนไปทจะทำเพอลกรกของคณ
2�
การเร
ยกนำนมแมกลบคน
การไดเปนแมเปนงานทนาชนใจและเหนดเหนอยในเวลาเดยวกนผลงานคอ
การไดเหนลกเตบโตขนมาอยางเขมแขง มความสขและเปนคนดของสงคมแตละ
ครอบครวมความเพยบพรอมไมเทากนมตนทนทางสงคมท แตกตางกน แตทก
ครอบครวมความรกอยางเตมเปยมทจะมอบใหแกลกการเลยงลกดวยนมแมกเปนหนง
ในวธแสดงความรกและปรารถนาดตอลกทไมส นเปลองแตไดประโยชนมหาศาล
เหมาะสมกบยคสมยทเหนความสำคญของเศรษฐกจพอเพยง
พญ.สธรา เออไพโรจนกจ พ.บ. ว.ว.(กมารฯ)
กมารแพทยเชยวชาญดานทารกแรกเกด
คณแมลกสองทยงใหนมแมแกลกวย 3 ขวบ
ผนพนธ
แมบางคนอาจมปญหาในการเลยงลกดวยนมแมแตถาเชอวานำนมแมดจรง
คณแมกสามารถใหนมแมไดเสมอถงแมวาจะมปญหาตางๆมากมายแมกระทงนำนม
แมแหงไปกตามในปจจบนน เรากมวธการตางๆมากมายในการทจะเรยกนำนมแม
กลบคนมาไดและยงมยากระตนนำนมแมไดดวย
เภสชกรมนตร วงพฤกษ
เภสชศาสตรบณฑต เกยรตนยมอนดบ 1 มหาวทยาลยขอนแกน
ปจจบนทำงานทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท 10 เชยงใหม
ทำงานเปนวทยากร ระดบเขต เกยวกบ 1. การสงเสรมเรองการเลยงลกดวย
นมแม 2. การใชยากบการเลยงลกดวยนมแม 3. Code of marketing
การเร
ยกนำนมแมกลบคน 2
�
รายนามคณะกรรมการศนยนมแมแหงประเทศไทย คณะกรรมการทปรกษา 1.ศ.คลนกเกยรตคณนพ.วระพงษฉตรานนท อดตทปรกษาองคการยนเซฟเรองการเลยงลกดวยนมแม 2.รศ.พญ.คณหญงสาหรจตตนนทน ประธานอนกรรมการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแม สมาคมกมารแพทยแหงประเทศไทย 3.ศ.คลนกเกยรตคณนพ.สวชยอนทรประเสรฐ ประธานราชวทยาลยสตนรแพทยแหงประเทศไทย 4.ศ.เกยรตคณดร.วจตรศรสพรรณ นายกสภาการพยาบาลแหงประเทศไทย 5.นพ.ศรวฒนทพยธราดล ผอำนวยการสถาบนวจยระบบสาธารณสข 6.นพ.ณรงคศกดองคะสวพลา อธบดกรมอนามย 7.นพ.สมศกดชณหรศม เลขาธการมลนธสาธารณสขแหงชาต 8.พญ.ศรพรกญชนะ ผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต3 9.นางจรภรณบณยวงศวโรจน นายกสมาคมแมบานสาธารณสข10.นางรตนาปวะบตร คณะกรรมการบรหารสมาคมแมบานสาธารณสข
ประธาน นพ.ลอชาวนรตน ทปรกษาระดบ11สำนกปลดกระทรวงสาธารณสขรองประธาน พญ.ยพยงแหงเชาวนช โรงพยาบาลเจรญกรงประชารกษ เลขาธการ พญ.ศราภรณสวสดวร สถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชนผชวยเลขาธการ นางสาวนงนชบณยเกยรต ศนยนมแมแหงประเทศไทย นางมยรตนสทธวเศษศกด โรงพยาบาลศรธญญา
คณะกรรมการ 1.นพ.บวรงามศรอดม สาธารณสขนเทศกระทรวงสาธารณสข 2.นพ.สมศกดสทศนวรวฒ ภาควชาสตนรเวชวทยาโรงพยาบาลรามาธบด 3.ศ.นพ.เกรยงศกดจระแพทย ประธานคลนกนมแมโรงพยาบาลศรราช 4.พญ.นพรรณพรวรมงคล กรมอนามยกระทรวงสาธารณสข 5.นายสงาดามาพงษ กรมอนามยกระทรวงสาธารณสข 6.รศ.ดร.จนตนายนพนธ นายกสมาคมพยาบาลแหงประเทศไทย 7.รศ.กรรณการวจตรสคนธ คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยมหดล 8.ผศ.ดร.อไรพรจตตแจง สถาบนวจยโภชนาการมหาวทยาลยมหดล 9.พญ.บปผาเผาสวสด โรงพยาบาลสมตเวช10.ผศ.ดร.จรยาวทยะศภร ภาควชาพยาบาลคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด11.นางมนะสพสมย โรงพยาบาลสมตเวช12.ผศ.พญ.กสมาชศลป ภาควชากมารเวชศาสตรคณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน 13.พญ.กรรณการบางสายนอย ผชวยผอำนวยการศนยอนามย10เชยงใหม14.พญ.ศภกาญจนศลปรสม โรงพยาบาลนครศรธรรมราชจ.นครศรธรรมราช15.นพ.สมบรณสมหลอ โรงพยาบาลพระปกเกลาจ.จนทบร16.พญ.ศรพฒนาศรธนารตนกล โรงพยาบาลเซนตหลยส17.พญ.ปยาภรณบวรกรตขจร โรงพยาบาลเจรญกรงประชารกษ*IBCLC=InternationalBoardCertifiedLactationConsultant
2�
การเร
ยกนำนมแมกลบคน
ชอ-นามสกล/หนวยงาน .............................................................................................................สถานทตดตอ............................................................................................................................โทรศพท........................................โทรสาร......................................Email...................................1.ทานไดรบความรเพมเตมจากการอานหนงสอเลมน มาก ปานกลาง นอยควรปรบปรงโปรดระบ...................................................................................2.ทานสามารถนำความรทไดจากการอานหนงสอเลมนไปปฏบตในชวตประจำวน มาก ปานกลาง นอยควรปรบปรงโปรดระบ..........................................3.ทานคดวาเนอหาในหนงสอเลมนมความครบถวนสมบรณหรอไม มาก ปานกลาง นอยควรปรบปรงโปรดระบ...........................................4.ทานคดวาความเหมาะสมของขนาดหนงสอเลมนเปนอยางไร เหมาะสม ควรปรบปรงโปรดระบ.......................................5. ทานคดวาความเหมาะสมของรปภาพการจดวางขอความประกอบเนอหาของหนงสอเลมนเปนอยางไร เหมาะสม ควรปรบปรงโปรดระบ........................................6.ทานคดวาความเหมาะสมของรปเลมปกหนงสอสสนความสวยงามของหนงสอเลมนเปนอยางไร เหมาะสม ควรปรบปรงโปรดระบ..........................................7.ทานคดวาความเหมาะสมของขนาดตวอกษรของหนงสอเลมนเปนอยางไร เหมาะสม ควรปรบปรงโปรดระบ..........................................8.ทานคดวาหนงสอเลมนเหมาะสมจะเปนฐานขอมลวชาการและการวจยดานนมแม ในการประยกตใชและคนควาวจย เหมาะสม ควรปรบปรงโปรดระบ.................................9. ทานตองการใหมการจดพมพหนงสอเกยวกบนมแมเรองใดเปนเรองตอไปมากทสด3 เรอง(โปรดระบ) 1................................................................................................................ 2................................................................................................................ 3.................................................................................................................10.เมอทานอานหนงสอเลมนจบแลวทานประเมนผลหนงสอเลมนอยในระดบใด ดมาก ด ปานกลาง ตองแกไข ตองแกไขมากทสด
แบบสอบถาม แบบสอบถาม แบบสอบถาม
สอประชาสมพนธ จากศนยนมแมแหงประเทศไทย
การเร
ยกนำนมแมกลบคน 2
�
1. จดหมายขาว
2. โปสเตอร
�. หนงสอ
�. แผนพบ
ชด เลยงลกดวยนมแมใหลกไดรบผลดทสดตองแบบน ชด แมไปทำงานกเลยงลกดวยนมแมได
�. CD
คอสายใย มมนมแมในสถานประกอบการ นมแมทนสมอง IQ EQ สมภาÉณแมดารา
�. ใบความร
แบบสอบถาม ใหแบบปร ©ก ใหสงกลบมาทศนยนมแมแหงประเทศไทย พรอมสอด«องเปลาขนาด A� เขยน ชอ ทอย และ ตดแสตมปŠ ราคา 20 บาท ถาสงกลบมา ศนยนมแมÏ ยนด สงหนงสอชดประวตศาสตร จำนวน 1 ชด ประกอบดวย 1. พระกÉรธารา ดวยรกของแม แดพระองคทÏ 2. พ²นาการและอาหารตามวยของเจาชายนอย
*ของมจำนวนจำกด
ชอ-นามสกล/หนวยงาน .............................................................................................................สถานทตดตอ............................................................................................................................โทรศพท........................................โทรสาร......................................Email...................................1.ทานไดรบความรเพมเตมจากการอานหนงสอเลมน มาก ปานกลาง นอยควรปรบปรงโปรดระบ...................................................................................2.ทานสามารถนำความรทไดจากการอานหนงสอเลมนไปปฏบตในชวตประจำวน มาก ปานกลาง นอยควรปรบปรงโปรดระบ..........................................3.ทานคดวาเนอหาในหนงสอเลมนมความครบถวนสมบรณหรอไม มาก ปานกลาง นอยควรปรบปรงโปรดระบ...........................................4.ทานคดวาความเหมาะสมของขนาดหนงสอเลมนเปนอยางไร เหมาะสม ควรปรบปรงโปรดระบ.......................................5. ทานคดวาความเหมาะสมของรปภาพการจดวางขอความประกอบเนอหาของหนงสอเลมนเปนอยางไร เหมาะสม ควรปรบปรงโปรดระบ........................................6.ทานคดวาความเหมาะสมของรปเลมปกหนงสอสสนความสวยงามของหนงสอเลมนเปนอยางไร เหมาะสม ควรปรบปรงโปรดระบ..........................................7.ทานคดวาความเหมาะสมของขนาดตวอกษรของหนงสอเลมนเปนอยางไร เหมาะสม ควรปรบปรงโปรดระบ..........................................8.ทานคดวาหนงสอเลมนเหมาะสมจะเปนฐานขอมลวชาการและการวจยดานนมแม ในการประยกตใชและคนควาวจย เหมาะสม ควรปรบปรงโปรดระบ.................................9. ทานตองการใหมการจดพมพหนงสอเกยวกบนมแมเรองใดเปนเรองตอไปมากทสด3 เรอง(โปรดระบ) 1................................................................................................................ 2................................................................................................................ 3.................................................................................................................10.เมอทานอานหนงสอเลมนจบแลวทานประเมนผลหนงสอเลมนอยในระดบใด ดมาก ด ปานกลาง ตองแกไข ตองแกไขมากทสด
สอประชาสมพนธ จากศนยนมแมแหงประเทศไทย
1. จดหมายขาว
2. โปสเตอร
�. หนงสอ
�. แผนพบ
ชด เลยงลกดวยนมแมใหลกไดรบผลดทสดตองแบบน ชด แมไปทำงานกเลยงลกดวยนมแมได
�. CD
คอสายใย มมนมแมในสถานประกอบการ นมแมทนสมอง IQ EQ สมภาÉณแมดารา
�. ใบความร
แบบสอบถาม ใหแบบปร ©ก ใหสงกลบมาทศนยนมแมแหงประเทศไทย พรอมสอด«องเปลาขนาด A� เขยน ชอ ทอย และ ตดแสตมปŠ ราคา 20 บาท ถาสงกลบมา ศนยนมแมÏ ยนด สงหนงสอชดประวตศาสตร จำนวน 1 ชด ประกอบดวย แบบสอบถาม ใหแบบปร ©ก ใหสงกลบมาทศนยนมแมแหงประเทศไทย พรอมสอด«องเปลาขนาด A� เขยน ชอ ทอย และ ตดแสตมปŠ ราคา 20 บาท ถาสงกลบมา ศนยนมแมÏ ยนด สงหนงสอชดประวตศาสตร จำนวน 1 ชด ประกอบดวย แบบสอบถาม ใหแบบปร ©ก ใหสงกลบมาทศนยนมแมแหงประเทศไทย พรอมสอด«องเปลาขนาด A�
1. พระกÉรธารา ดวยรกของแม แดพระองคทÏ เขยน ชอ ทอย และ ตดแสตมปŠ ราคา 20 บาท ถาสงกลบมา ศนยนมแมÏ ยนด สงหนงสอชดประวตศาสตร จำนวน 1 ชด ประกอบดวย 1. พระกÉรธารา ดวยรกของแม แดพระองคทÏ เขยน ชอ ทอย และ ตดแสตมปŠ ราคา 20 บาท ถาสงกลบมา ศนยนมแมÏ ยนด สงหนงสอชดประวตศาสตร จำนวน 1 ชด ประกอบดวย
2. พ²นาการและอาหารตามวยของเจาชายนอย
*ของมจำนวนจำกด
สอประชาสมพนธ จากศนยนมแมแหงประเทศไทย
ศนยนมแมแหงประเทศไทย ทอย อาคารสถาบนÏ ชน 11 สถาบนสขภาพเดก
แหงชาตมหาราชน �20/� ถ.ราชวถ เขตราชเทว กทม. 10�00
E mail tbc2���@yahoo.com Web www.thaibreastfeeding.com
โทร. 0 2��� ��0�, 0 2��� ���� ตอ �220 โทรสาร. 0 2��� ��09