Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

• ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ• ΓΑΜΟΣ:1)ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΓΑΜΟΥ:α) κορίτσια κάτω των 12

• β) αγόρια κάτω των 14

• 2) ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΛΕΣΗ ΑΡΑΒΩΝΩΝ , ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΙΚΑ ΤΗΣ ΝΥΦΗΣ

• 3) ΓΛΕΝΤΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΑΜΟ ΜΕ ΦΙΛΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΤΟΥ ΓΑΜΠΡΟΥ

• 4) ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΔΙΑΖΥΓΙΟΥ

• Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ• 1) ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ

• 2) ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ

• 3) ΕΞΟΔΟΙ: α) κάλυμμα προσώπου

• β) οι πλούσιες με συνοδεία δούλου

• γ) απαγόρευση συμμετοχής σε δημόσιες τελετές

• 4) ΜΕΤΑ ΤΟΝ 11ο αι. ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΑ ΚΟΙΝΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΑ

• ΓΕΝΝΗΣΗ ΠΑΙΔΙΟΥ • 1) ΕΥΧΑΡΙΣΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ

• 2) ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑ: α)όνομα παιδιού + όνομα πατέρα (στη γενική)

• β) καθιέρωση επωνύμου στις αριστοκρατικές οικογένειες

• 3)ΑΦΗΓΗΣΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ-ΙΣΤΟΡΙΩΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ

• 4)ΣΥΜΠΑΘΙΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΌ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

• 5) ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ , ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥ

• 6) ΕΠΟΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ , ΑΡΧΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΟΥ

• ΣΧΟΛΕΙΟ • 1) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ : α) κλάδοι : γραμματιστής ,γραμματικός

• β)σταδιακή απόκτηση γνώσεων: γραφής , ανάγνωσης , γραμματικής

• , ρητορικής , αριθμητικής , γεωμετρίας , αστρονομίας κ μουσικής από τα παιδιά

• 2)ΠΟΡΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ: από τα δίδακτρα των μαθητών

• 3) ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΣΧΟΛΕΙΩΝ: κοσμικά κ εκκλησιαστικά σχολεία

• 4)ΠΑΝΕΠΗΣΤΗΜΙΟ: μόνο οι εύποροι

• ΑΣΘΕΝΕΙΑ ,ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ • 1) ΑΣΘΕΝΕΙΑ : αντιμετώπιση της με ιατρικές υπηρεσίες

• 2) ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ : νοσοκομεία, ιατρεία και επίσκεψη γιατρών στα σπίτια των ασθενών

• 3) ΑΛΛΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ: οδήγηση στη μαγεία

• 4) ΕΚΚΛΗΣΙΑ :ίδρυση πτωχοκομείων και ορφανοτροφείων

ΚΑΤΟΙΚΙΑ

• ΣΠΙΤΙΑ:1)στο ισόγειο δωμάτιο με τζάκι , κουζίνα ,πλυσταριό , λουτρό κ εικονοστάσιο

• 2) στον επόμενο όροφο τα υπόλοιπα δωμάτια

• 3) χωρικοί κ φτωχοί ζούσαν σε άθλια μικρά σπίτια με 2 δωμάτια

• 4) οι ευκατάστατοι σε διώροφα σπίτια: το ισόγειο ως κοτέτσι , στάβλος κ αποθήκη ενώ στον πάνω όροφο τα υπόλοιπα δωμάτια

• 5) μεγαλοκτηματίες : επαύλεις ,με κήπους κ στοές

ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΟΔΑ

1) ΑΓΑΠΗ ΣΤΗ ΜΟΔΑ Κ ΣΤΑ ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ

2) ΑΣΤΟΙ: μακρύ χιτώνα , μπότες δερμάτινες κ ανατολίτικα παπούτσια το καλοκαίρι

3) ΧΩΡΙΚΟΙ: στιχάρια ζωσμένα στη μέση , βράκες κ ξυπόλυτοι ή με ανοιχτά παπούτσια

4) ΓΥΝΑΙΚΕΣ: πάνω από το στιχάριο ιμάτιο με μακριά μανίκια , μακιγιάζ

5) ΠΛΟΥΣΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ : πολυτελή ,μεταξωτά , λινά ενδύματα

ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

1) ΤΡΟΠΟΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ :α) ιεροτελεστίες

β) θρησκευτικές , κοινωνικές κ λαϊκές γιορτές

2) ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ: διασκέδαση στον ιππόδρομο με αρματοδρομίες , θρησκευτικές πομπές , δημόσιες τελετές κ θεατρικές παραστάσεις

3) ΑΠΟΚΡΙΕΣ : α) μεταμφίεση πολιτών κ παρέλαση

β)άναμμα φωτιών στους δρόμους

γ)ταβέρνες : προσφορά φαγητού κ κρασιού

4) ΕΠΑΡΧΙΑ: ετήσια πανηγύρια

ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ

•

• 1) ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ : αναχώρηση σε κάποιο έρημο ή ακατοίκητο μέρος

• 2)ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΥ: μοναχοί , αναχωρητές , ερημίτες ή ασκητές

• 3) ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΥ : Αίγυπτος 4ος αι.

• 4) ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΥ :κοινοβιακός , μοναχικός

• 5) ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΥ : στην Εγγύς Ανατολή κ σε όλο τον χριστιανικό κόσμο

• 6)ΑΚΜΗ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΥ: μετά την αναστήλωση των εικόνων

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

• ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ • 1) ΑΝΑΠΤΥΞΗ: κυρίως στα χρονιά του χριστιανισμού

• 2) ΕΙΔΗ : α) λειτουργική

β) μη λειτουργική

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

• ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ , ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ Κ ΤΩΝ ΔΟΓΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΜΑΧΩΝ:

• Α) Αγιολογία

• Β) Μυστικισμός

• Γ) Ησυχασμός

ΛΟΓΙΑ ΚΟΣΜΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

• 1) ΠΡΩΤΟΙ ΑΙΩΝΕΣ:Αδυναμία κοσμικής γραμματείας για επίδειξη έργων

• 2)ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΣΙΔΗΣ:α) ακμή τον 7ο αι.

• β) τίμησε τα κατορθώματα του Ηρακλείτου σε αρχαίο μέτρο

• 3)ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ: α)4.000 επιγράμματα σε αρχαία μέτρα από τον 6ο εως τον 10ο αι.

• β) συνέχιση της αρχαίας παράδοσης από τους Βυζαντινούς με αυτό το είδος

• 4)ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ: το έπος του Διγενή Ακρίτα από άγνωστο ποιητή

• 5)ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ:διάδωση των κλασσικών γραμμάτων

• 6)ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΜΕΝΟΙ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ: α)Φώτιος

• β)Αρέθας

• 7)ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ: α) ιστοριογραφία

• β) χρονογραφία

ΔΗΜΩΔΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

• 10ος αι.: α)εμφάνιση ακριτικών τραγουδιών

• β)με αυτά σηματοδότηση νεοελληνικής δημοτικής ποίησης

ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

• 1) 12Ος αι. :α) διαμόρφωση δημώδους λογοτεχνίας

• β) επικράτηση πολλών λογίων όπως :όπως ο Θεόδωρος Πρόδρομος

• 2)ΕΠΟΧΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΩΝ : ευδοκίμηση έμμετρου ιπποτικού μυθιστορήματος

• 3)ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΜΩΡΕΟΣ: εξιστόρηση φράγκικης κυριαρχίας στο Μοριά

• ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ • 1) Λόγω της απομάκρυνσης από την αρχαία θρησκεία , περιορίστηκε η ενασχόληση με τη

φιλοσοφία . Ωστόσο εξακολουθούν να μελετούνται έργα αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων .

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

• 1) ΕΝΤΟΝΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ: δεν ευνόησε την ανάπτυξη των φυσικών επιστημών

• 2) ΔΙΚΑΙΟ : ιδιαίτερη ανάπτυξη αυτού

• 3)ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ : ανάδειξη α) αξιόλογων ιατρών

• β) αστρονόμων

• γ) μαθηματικών

• 4) ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ : ενδιαφέρον για τη Γεωγραφία

• 5) ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΠΌ : λόγιους και φιλοσόφους

• 6) ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ : α) υγρό πυρ

• β) οπτικός τηλέγραφος

• 7) ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΤΟΤΕ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

• 8) ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΠΛΟΙΟ : ο Δρομων

ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ Κ ΜΟΥΣΙΚΗ

• 1)ΑΡΧΙΤΕΧΤΟΝΙΚΗ ΡΥΘΜΟΙ: α) βασιλική με τρούλο

• β) σταυροειδής με τρούλο

• γ)αγιορείτικος με 3 κόγχες

• δ)πεντάτρουλος

• ε)οκταγωνικός

• 2)ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ: :διακόσμηση με τοιχογραφίες, ψηφιδωτά, ανάγλυφες παραστάσεις ,έργα ξυλογλυπτικής κ φορητές εικόνες

• 3) ΓΛΥΠΤΙΚΗ Κ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ : Δεν ευνοήθηκε ποτέ από την εκκλησία

• 4)ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΧΩΡΟ:α) τοιχογραφίες

• β)ψηφιδωτά

ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ Κ ΜΟΥΣΙΚΗ(συνέχεια)

• 5)ΤΥΠΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗΣ :α) πρώτα εικονογράφηση του Παντοκράτορα περιτοιχιζόμενος από αγγέλους κ προφήτες

• β)στην αψίδα του ιερού η Θεοτόκος ανάμεσα στους αρχαγγέλους Μιχαήλ κ Γαβριήλ

• γ)στα λοφία του τρούλου οι 4 Ευαγγελιστές

• δ)στους τοίχους οι Άγιοι κ οι Μάρτυρες

ε)παρουσίαση των μορφών ως λιπόσαρκες

6)ΕΠΙΔΙΩΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ :Προβολή της μετά θάνατο ζωής κ της αιωνιότητας

7)ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ :Διακόσμηση από μικρογραφίες

8)ΕΡΓΑ ΜΙΚΡΟΤΕΧΝΙΑΣ :Νομίσματα

ΜΟΥΣΙΚΗ

• ΕΙΔΗ ΠΟΙΗΣΗΣ : α) λειτουργική

• β) μη λειτουργική

• ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ : α) μονοφωνική

• β) φωνητική

• ΚΟΣΜΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ : με επιτραπέζια , ερωτικά , γαμήλια και άλλα άσματα

• ΧΡΗΣΗ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ : για διασκέδαση

• ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ Β΄6:

• ΙΑΣΟΝΑΣ ΣΚΟΥΡΑΣ

• ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΑΛΟΥΣΤΡΟΣ - ΣΦΑΝΔΟΣ